三道 ( 三tam 道đạo )

Phật Học Đại Từ Điển

NGHĨA TIẾNG HÁN

 (名數)又作輪迴三道,三輪。一、煩惱道,又名惑道,無明貪欲瞋恚等之煩惱妄惑也。二、業道,依煩惱而發之善惡所作也。三、苦道,以善惡之業為因而獲之生死苦果也。道者能通之義,此三者互相通,自煩惱通於業,自業通於苦,自苦更通於煩惱,故謂之三道。如此輪轉,謂之三輪。光明玄義上曰:「道名能通,此三更互相通,從煩惱通業,從業通苦,從苦復通煩惱,故名三道。」

NGHĨA HÁN VIỆT

  ( 名danh 數số ) 又hựu 作tác 輪luân 迴hồi 三tam 道đạo , 三tam 輪luân 。 一nhất 、 煩phiền 惱não 道đạo , 又hựu 名danh 惑hoặc 道đạo , 無vô 明minh 貪tham 欲dục 瞋sân 恚khuể 。 等đẳng 之chi 煩phiền 惱não 妄vọng 惑hoặc 也dã 。 二nhị 、 業nghiệp 道đạo , 依y 煩phiền 惱não 而nhi 發phát 之chi 善thiện 惡ác 所sở 作tác 也dã 。 三tam 、 苦khổ 道đạo , 以dĩ 善thiện 惡ác 之chi 業nghiệp 。 為vi 因nhân 而nhi 獲hoạch 之chi 生sanh 死tử 苦khổ 果quả 也dã 。 道đạo 者giả 能năng 通thông 之chi 義nghĩa 此thử 三tam 者giả 。 互hỗ 相tương 通thông , 自tự 煩phiền 惱não 通thông 於ư 業nghiệp , 自tự 業nghiệp 通thông 於ư 苦khổ , 自tự 苦khổ 更cánh 通thông 於ư 煩phiền 惱não 故cố 。 謂vị 之chi 三tam 道đạo 。 如như 此thử 輪luân 轉chuyển , 謂vị 之chi 三tam 輪luân 。 光quang 明minh 玄huyền 義nghĩa 上thượng 曰viết : 「 道đạo 名danh 能năng 通thông , 此thử 三tam 更cánh 互hỗ 相tương 通thông , 從tùng 煩phiền 惱não 通thông 業nghiệp , 從tùng 業nghiệp 通thông 苦khổ , 從tùng 苦khổ 復phục 通thông 煩phiền 惱não 故cố 名danh 三tam 道đạo 。 」 。