三不能 ( 三tam 不bất 能năng )
Phật Học Đại Từ Điển
NGHĨA TIẾNG HÁN
（名數）唐嵩嶽之元珪，於佛立三能三不能。三能者：一、空一切之相，成萬法之智也。二、知群生之性，窮億劫之事也。三、度無量之眾生也。三不能者：一、不能滅定業也。二、不能度無緣也。三、不能盡眾生界也。傳燈錄四（元珪傳）曰：「佛能空一切相成萬法智，而不能即滅定業；佛能知群有性窮億劫事，而不能化導無緣；佛能度無量有情，而不能盡眾生界；是謂三不能也。」無盡居士之護法論曰：「嵩嶽珪禪師云：佛有三能三不能。」
NGHĨA HÁN VIỆT
（ 名danh 數số ） 唐đường 嵩tung 嶽nhạc 之chi 元nguyên 珪 ， 於ư 佛Phật 立lập 三tam 能năng 三tam 不bất 能năng 。 三tam 能năng 者giả ： 一nhất 、 空không 一nhất 切thiết 之chi 相tướng 成thành 萬vạn 法pháp 之chi 智trí 也dã 。 二nhị 、 知tri 群quần 生sanh 之chi 性tánh ， 窮cùng 億ức 劫kiếp 之chi 事sự 也dã 。 三tam 、 度độ 無vô 量lượng 之chi 眾chúng 生sanh 也dã 。 三tam 不bất 能năng 者giả ： 一nhất 、 不bất 能năng 滅diệt 定định 業nghiệp 也dã 。 二nhị 、 不bất 能năng 度độ 無vô 緣duyên 也dã 。 三tam 、 不bất 能năng 盡tận 眾chúng 生sanh 界giới 也dã 。 傳truyền 燈đăng 錄lục 四tứ （ 元nguyên 珪 傳truyền ） 曰viết ： 「 佛Phật 能năng 空không 一nhất 切thiết 相tướng 成thành 萬vạn 法pháp 智trí ， 而nhi 不bất 能năng 即tức 滅diệt 定định 業nghiệp ； 佛Phật 能năng 知tri 群quần 有hữu 性tánh 窮cùng 億ức 劫kiếp 事sự ， 而nhi 不bất 能năng 化hóa 導đạo 無vô 緣duyên ； 佛Phật 能năng 度độ 無vô 量lượng 有hữu 情tình 。 而nhi 不bất 能năng 盡tận 。 眾chúng 生sanh 界giới 。 是thị 謂vị 三tam 不bất 能năng 也dã 。 」 無vô 盡tận 居cư 士sĩ 之chi 護hộ 法Pháp 論luận 曰viết ： 「 嵩tung 嶽nhạc 珪 禪thiền 師sư 云vân ： 佛Phật 有hữu 三tam 能năng 三tam 不bất 能năng 。 」 。