二佛並坐 ( 二nhị 佛Phật 並tịnh 坐tọa )

Phật Học Đại Từ Điển

NGHĨA TIẾNG HÁN

 (術語)法華會座,迹門三周說法已後,涌出於靈山空中之多寶塔中二佛也。初寶塔涌出在空中,依大眾之請釋迦佛開其塔門,多寶佛全身舍利結跏趺座,結法界定印,其時多寶佛在寶塔中分半座使釋迦佛坐,謂之二佛並座。多寶表法佛及定,釋迦表報佛及慧,並座表法報不二,定慧一如也。此二佛孰左孰右之說,各有異義。但以多寶在左,釋迦在右為正。蓋觀智之法華儀軌,謂為「塔門西開」,則知釋迦未入塔以前,向東而說迹門,迹門為因位之法,故向發心之東方而說之。多寶塔表本門之壽量,則塔之門,開於西。本門為果上之法,則或向菩提之西方也。然則法華之曼荼羅曰:東向西中央多寶塔中之二佛中,多寶佛在南方,即左位,結定印,釋迦佛在北方即右位,結轉法輪印,左為定位,右為慧位,顯密之通則也,隨屬於定門之多寶為左位。屬於慧門之釋迦為右位。見法華秘略要鈔三,參照多寶塔條。

NGHĨA HÁN VIỆT

  ( 術thuật 語ngữ ) 法pháp 華hoa 會hội 座tòa , 迹tích 門môn 三tam 周chu 說thuyết 法Pháp 已dĩ 後hậu , 涌dũng 出xuất 於ư 靈linh 山sơn 空không 中trung 之chi 多đa 寶bảo 塔tháp 中trung 二nhị 佛Phật 也dã 。 初sơ 寶bảo 塔tháp 涌dũng 出xuất 在tại 空không 中trung , 依y 大đại 眾chúng 之chi 請thỉnh 釋Thích 迦Ca 佛Phật 開khai 其kỳ 塔tháp 門môn , 多đa 寶bảo 佛Phật 全toàn 身thân 舍xá 利lợi 。 結kết 跏già 趺phu 座tòa , 結kết 法Pháp 界Giới 定định 印ấn , 其kỳ 時thời 多Đa 寶Bảo 佛Phật 。 在tại 寶bảo 塔tháp 中trung 。 分phân 半bán 座tòa 使sử 釋Thích 迦Ca 佛Phật 坐tọa , 謂vị 之chi 二nhị 佛Phật 並tịnh 座tòa 。 多đa 寶bảo 表biểu 法pháp 佛Phật 及cập 定định 釋Thích 迦Ca 表biểu 報báo 佛Phật 及cập 慧tuệ , 並tịnh 座tòa 表biểu 法pháp 報báo 不bất 二nhị , 定định 慧tuệ 一nhất 如như 也dã 。 此thử 二nhị 佛Phật 孰thục 左tả 孰thục 右hữu 之chi 說thuyết , 各các 有hữu 異dị 義nghĩa 。 但đãn 以dĩ 多đa 寶bảo 在tại 左tả 釋Thích 迦Ca 在tại 右hữu 為vi 正chánh 。 蓋cái 觀quán 智trí 之chi 法pháp 華hoa 儀nghi 軌quỹ , 謂vị 為vi 「 塔tháp 門môn 西tây 開khai 」 , 則tắc 知tri 釋Thích 迦Ca 未vị 入nhập 塔tháp 以dĩ 前tiền , 向hướng 東đông 而nhi 說thuyết 迹tích 門môn , 迹tích 門môn 為vi 因nhân 位vị 之chi 法pháp , 故cố 向hướng 發phát 心tâm 之chi 東đông 方phương 而nhi 說thuyết 之chi 。 多đa 寶bảo 塔tháp 表biểu 本bổn 門môn 之chi 壽thọ 量lượng , 則tắc 塔tháp 之chi 門môn , 開khai 於ư 西tây 。 本bổn 門môn 為vi 果quả 上thượng 之chi 法pháp , 則tắc 或hoặc 向hướng 菩Bồ 提Đề 之chi 西tây 方phương 也dã 。 然nhiên 則tắc 法pháp 華hoa 之chi 曼mạn 荼đồ 羅la 曰viết : 東đông 向hướng 西tây 中trung 央ương 多đa 寶bảo 塔tháp 中trung 之chi 二nhị 佛Phật 中trung , 多đa 寶bảo 佛Phật 在tại 南nam 方phương , 即tức 左tả 位vị , 結kết 定định 印ấn 釋Thích 迦Ca 佛Phật 在tại 北bắc 方phương 即tức 右hữu 位vị , 結kết 轉chuyển 法Pháp 輪luân 印ấn , 左tả 為vi 定định 位vị , 右hữu 為vi 慧tuệ 位vị , 顯hiển 密mật 之chi 通thông 則tắc 也dã , 隨tùy 屬thuộc 於ư 定định 門môn 之chi 多đa 寶bảo 為vi 左tả 位vị 。 屬thuộc 於ư 慧tuệ 門môn 之chi 釋Thích 迦Ca 為vi 右hữu 位vị 。 見kiến 法pháp 華hoa 秘bí 略lược 要yếu 鈔sao 三tam , 參tham 照chiếu 多đa 寶bảo 塔tháp 條điều 。