一說部 ( 一nhất 說thuyết 部bộ )
Phật Học Đại Từ Điển
NGHĨA TIẾNG HÁN
（流派）又曰執一語言部。梵名猗柯毗毘與婆訶利柯Ekavyavahārika，又Ekabyohara，或作鞞婆訶羅。小乘二十部之一。為佛滅二百年頃，由大眾部中分裂之一派。從大眾部現在有體過未無體之說而出。立一切法無有實體但有假名之說。故有此名。異部宗輪論，謂此部之說，世出世法，皆無實體，但有假名。名即說也。意謂諸法為唯一之假名。無體可得。即乖於本旨。所以分別名一說部。從所立為名也。慈恩及賢首分小乘二十部為六宗，名此部為諸法但名宗。判為分通大乘。文殊問經卷下註執一語言曰：「所執與僧祇同，故言一也。」雖然，非也。何則，若其所執，與大眾部（僧祇）之本旨相同，則無立別部之必要也。
NGHĨA HÁN VIỆT
（ 流lưu 派phái ） 又hựu 曰viết 執chấp 一nhất 語ngữ 言ngôn 部bộ 。 梵Phạm 名danh 猗ỷ 柯kha 毗tỳ 毘tỳ 與dữ 婆bà 訶ha 利lợi 柯kha Ekavyavahārika ， 又hựu Ekabyohara ， 或hoặc 作tác 鞞bệ 婆bà 訶ha 羅la 。 小Tiểu 乘Thừa 二nhị 十thập 部bộ 之chi 一nhất 。 為vi 佛Phật 滅diệt 二nhị 百bách 年niên 頃khoảnh ， 由do 大đại 眾chúng 部bộ 中trung 分phân 裂liệt 之chi 一nhất 派phái 。 從tùng 大đại 眾chúng 部bộ 現hiện 在tại 有hữu 體thể 過quá 未vị 無vô 體thể 之chi 說thuyết 而nhi 出xuất 。 立lập 一nhất 切thiết 法pháp 。 無vô 有hữu 實thật 體thể 但đãn 有hữu 假giả 名danh 之chi 說thuyết 。 故cố 有hữu 此thử 名danh 。 異dị 部bộ 宗tông 輪luân 論luận ， 謂vị 此thử 部bộ 之chi 說thuyết 世thế 出xuất 世thế 法pháp 。 皆giai 無vô 實thật 體thể 。 但đãn 有hữu 假giả 名danh 。 名danh 即tức 說thuyết 也dã 。 意ý 謂vị 諸chư 法pháp 為vi 唯duy 一nhất 之chi 假giả 名danh 。 無vô 體thể 可khả 得đắc 。 即tức 乖quai 於ư 本bổn 旨chỉ 。 所sở 以dĩ 分phân 別biệt 名danh 一nhất 說thuyết 部bộ 。 從tùng 所sở 立lập 為vi 名danh 也dã 。 慈từ 恩ân 及cập 賢hiền 首thủ 分phần 小Tiểu 乘Thừa 二nhị 十thập 部bộ 為vi 六lục 宗tông ， 名danh 此thử 部bộ 為vi 諸chư 法pháp 但đãn 名danh 宗tông 。 判phán 為vi 分phần 通thông 大Đại 乘Thừa 。 文Văn 殊Thù 問vấn 經Kinh 卷quyển 下hạ 註chú 執chấp 一nhất 語ngữ 言ngôn 曰viết ： 「 所sở 執chấp 與dữ 僧Tăng 祇kỳ 同đồng ， 故cố 言ngôn 一nhất 也dã 。 」 雖tuy 然nhiên ， 非phi 也dã 。 何hà 則tắc ， 若nhược 其kỳ 所sở 執chấp ， 與dữ 大đại 眾chúng 部bộ （ 僧Tăng 祇kỳ ） 之chi 本bổn 旨chỉ 相tướng 同đồng ， 則tắc 無vô 立lập 別biệt 部bộ 之chi 必tất 要yếu 也dã 。