一心三惑 ( 一nhất 心tâm 三tam 惑hoặc )
Phật Học Đại Từ Điển
NGHĨA TIẾNG HÁN
（術語）見思塵沙無明三惑融鎔於一心之意。又曰同體三惑。止觀輔行六之三所謂「見思尚乃即是法性，豈有塵沙在見思外，豈有無明在二觀後，三惑既即，三觀必融。」是也。蓋在別教，此三惑，其體各別，次第為隔歷三觀所破。而圓教則不然，唯就一惑之義用，有麤中細之別邊，且不過分三惑。即迷於絕對之一理之一惑，麤分名為見思。細分名為塵沙，極細分名為無明。一惑即三惑，故起一惑，從而障三諦。麤分之見思，障真諦。細分之塵沙，障假諦。極細分之無明，障中道。然覈其實，則為一心之三惑，故一見一思，其體無非法界，見思之外，別無塵沙無明之可見。且能破之三觀，既融即於一心，則所破之三惑，亦自同時必破也。
NGHĨA HÁN VIỆT
（ 術thuật 語ngữ ） 見kiến 思tư 塵trần 沙sa 無vô 明minh 三tam 惑hoặc 融dung 鎔dong 於ư 一nhất 心tâm 之chi 意ý 。 又hựu 曰viết 同đồng 體thể 三tam 惑hoặc 。 止Chỉ 觀Quán 輔phụ 行hành 六lục 之chi 三tam 所sở 謂vị 「 見kiến 思tư 尚thượng 乃nãi 即tức 是thị 法pháp 性tánh ， 豈khởi 有hữu 塵trần 沙sa 在tại 見kiến 思tư 外ngoại ， 豈khởi 有hữu 無vô 明minh 在tại 二nhị 觀quán 後hậu ， 三tam 惑hoặc 既ký 即tức ， 三tam 觀quán 必tất 融dung 。 」 是thị 也dã 。 蓋cái 在tại 別biệt 教giáo ， 此thử 三tam 惑hoặc ， 其kỳ 體thể 各các 別biệt ， 次thứ 第đệ 為vi 隔cách 歷lịch 三tam 觀quán 所sở 破phá 。 而nhi 圓viên 教giáo 則tắc 不bất 然nhiên ， 唯duy 就tựu 一nhất 惑hoặc 之chi 義nghĩa 用dụng ， 有hữu 麤thô 中trung 細tế 之chi 別biệt 邊biên ， 且thả 不bất 過quá 分phần 三tam 惑hoặc 。 即tức 迷mê 於ư 絕tuyệt 對đối 之chi 一nhất 理lý 之chi 一nhất 惑hoặc ， 麤thô 分phần 名danh 為vi 見kiến 思tư 。 細tế 分phần 名danh 為vi 塵trần 沙sa ， 極cực 細tế 分phần 。 名danh 為vi 無vô 明minh 。 一nhất 惑hoặc 即tức 三tam 惑hoặc ， 故cố 起khởi 一nhất 惑hoặc ， 從tùng 而nhi 障chướng 三tam 諦đế 。 麤thô 分phân 之chi 見kiến 思tư ， 障chướng 真Chân 諦Đế 。 細tế 分phân 之chi 塵trần 沙sa ， 障chướng 假giả 諦đế 。 極cực 細tế 分phân 之chi 無vô 明minh ， 障chướng 中trung 道đạo 。 然nhiên 覈 其kỳ 實thật ， 則tắc 為vi 一nhất 心tâm 之chi 三tam 惑hoặc ， 故cố 一nhất 見kiến 一nhất 思tư ， 其kỳ 體thể 無vô 非phi 法Pháp 界Giới 見kiến 思tư 之chi 外ngoại ， 別biệt 無vô 塵trần 沙sa 無vô 明minh 之chi 可khả 見kiến 。 且thả 能năng 破phá 之chi 三tam 觀quán ， 既ký 融dung 即tức 於ư 一nhất 心tâm ， 則tắc 所sở 破phá 之chi 三tam 惑hoặc ， 亦diệc 自tự 同đồng 時thời 必tất 破phá 也dã 。