樂變化天 ( 樂Nhạo 變Biến 化Hóa 天Thiên )
Phật Học Đại Từ Điển
NGHĨA TIẾNG HÁN
（界名）梵名須涅蜜陀。舊譯化自樂天，或化樂天。新譯樂變化天，或妙變化天。欲界六天中第五重之天也。自以通力自在變作妙樂而娛樂，故名。智度論九曰：「化自樂者，自化五塵而自娛樂，故言化自樂。」佛地論五曰：「樂變化天，樂自變化，作諸樂具以自娛樂。」俱舍頌疏世品一曰：「樂變化天，於五欲境自變化故。」可洪音義一曰：「妙變化天，樂變化天王也。大智度論云：須涅蜜陀，秦言化樂天，唐言樂變化天。」然玄應師有別釋。玄應音義二十三曰：「樂變化天，五孝切。但此天雖有寶女，於變化者心多愛著，於男亦爾，故以名焉。舊言化樂天，音洛，失之久矣。」即愛樂變化男女之意。
NGHĨA HÁN VIỆT
（ 界giới 名danh ） 梵Phạm 名danh 須tu 涅niết 蜜mật 陀đà 。 舊cựu 譯dịch 化hóa 自tự 樂nhạo/nhạc/lạc 天thiên ， 或hoặc 化Hóa 樂Lạc 天Thiên 。 新tân 譯dịch 樂Nhạo 變Biến 化Hóa 天Thiên 。 或hoặc 妙diệu 變biến 化hóa 天thiên 。 欲dục 界giới 六lục 天thiên 。 中trung 第đệ 五ngũ 重trọng 之chi 天thiên 也dã 。 自tự 以dĩ 通thông 力lực 自tự 在tại 變biến 作tác 妙diệu 樂lạc 而nhi 娛ngu 樂lạc 故cố 名danh 。 智trí 度độ 論luận 九cửu 曰viết ： 「 化hóa 自tự 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả ， 自tự 化hóa 五ngũ 塵trần 而nhi 自tự 娛ngu 樂lạc 。 故cố 言ngôn 化hóa 自tự 樂nhạo/nhạc/lạc 。 」 佛Phật 地địa 論luận 五ngũ 曰viết 樂Nhạo 變Biến 化Hóa 天Thiên 。 樂nhạo/nhạc/lạc 自tự 變biến 化hóa ， 作tác 諸chư 樂nhạc 具cụ 。 以dĩ 自tự 娛ngu 樂lạc 。 」 俱câu 舍xá 頌tụng 疏sớ 世thế 品phẩm 一nhất 曰viết 樂Nhạo 變Biến 化Hóa 天Thiên 。 於ư 五ngũ 欲dục 境cảnh 。 自tự 變biến 化hóa 故cố 。 」 可khả 洪hồng 音âm 義nghĩa 一nhất 曰viết ： 「 妙diệu 變biến 化hóa 天thiên 樂nhạc 變biến 化hóa 天thiên 王vương 也dã 。 大đại 智trí 度độ 論luận 云vân ： 須tu 涅niết 蜜mật 陀đà ， 秦tần 言ngôn 化Hóa 樂Lạc 天Thiên 。 唐đường 言ngôn 樂Nhạo 變Biến 化Hóa 天Thiên 。 」 然nhiên 玄huyền 應ưng/ứng 師sư 有hữu 別biệt 釋thích 。 玄huyền 應ưng/ứng 音âm 義nghĩa 二nhị 十thập 三tam 曰viết 樂Nhạo 變Biến 化Hóa 天Thiên 五ngũ 孝hiếu 切thiết 。 但đãn 此thử 天thiên 雖tuy 有hữu 寶bảo 女nữ ， 於ư 變biến 化hóa 者giả 心tâm 多đa 愛ái 著trước ， 於ư 男nam 亦diệc 爾nhĩ ， 故cố 以dĩ 名danh 焉yên 。 舊cựu 言ngôn 化Hóa 樂Lạc 天Thiên 。 音âm 洛lạc ， 失thất 之chi 久cửu 矣hĩ 。 」 即tức 愛ái 樂nhạo 變biến 化hóa 男nam 女nữ 之chi 意ý 。