五辛 ( 五ngũ 辛tân )

Phật Học Đại Từ Điển

NGHĨA TIẾNG HÁN

 (雜語)又曰五葷。五種有辛味之蔬菜也。梵網經下曰:「若佛子不得食五辛:大蒜、茖葱、慈葱、蘭葱、興渠,是五種一切食中不得食。若故食,犯輕垢罪。」楞嚴經八曰:「諸眾生求三摩提,當斷世間五種辛菜。此五種辛,熟食發婬,生啖增恚。如是世界食辛之人,縱能宣說十二部經,十方天仙嫌其臭穢,咸皆遠離。」天台戒疏下曰:「舊云:五辛謂蒜、蔥葱、興渠、韮、薤,此文止蘭葱足以為五,兼名苑分別五辛。大蒜,是葫菱;茖是薤;慈葱是葱;蘭葱是小蒜;興渠是蔥蒺也。」興渠為梵語辛膠之名。唐高僧傳,謂僧徒多迷興渠,或云蕓臺胡荽,或云阿魏,唯淨土集中別行書出云五辛,此土唯有四,闕於興渠。興渠生于闐,根麤如細蔓菁而白,其臭如蒜。臺荽非五辛,所食無罪。今他書猶多以芸臺胡荽為葷,不知其誤。

NGHĨA HÁN VIỆT

  ( 雜tạp 語ngữ ) 又hựu 曰viết 五ngũ 葷huân 。 五ngũ 種chủng 有hữu 辛tân 味vị 之chi 蔬 菜thái 也dã 。 梵Phạm 網võng 經kinh 下hạ 曰viết 若nhược 佛Phật 子tử 。 不bất 得đắc 食thực 五ngũ 辛tân 。 大đại 蒜toán 、 茖 葱thông 、 慈từ 葱thông 、 蘭lan 葱thông 、 興hưng 渠cừ 是thị 五ngũ 種chủng 。 一nhất 切thiết 食thực 中trung 不bất 得đắc 食thực 。 若nhược 故cố 食thực 犯phạm 輕khinh 垢cấu 罪tội 。 」 楞lăng 嚴nghiêm 經kinh 八bát 曰viết : 「 諸chư 眾chúng 生sanh 求cầu 三Tam 摩Ma 提Đề 。 當đương 斷đoạn 世thế 間gian 。 五ngũ 種chủng 辛tân 菜thái 。 此thử 五ngũ 種chủng 辛tân , 熟thục 食thực 發phát 婬dâm , 生sanh 啖đạm 增tăng 恚khuể 。 如như 是thị 世thế 界giới 。 食thực 辛tân 之chi 人nhân 。 縱tung 能năng 宣tuyên 說thuyết 。 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 。 十thập 方phương 天thiên 仙tiên 。 嫌hiềm 其kỳ 臭xú 穢uế 。 咸hàm 皆giai 遠viễn 離ly 。 」 天thiên 台thai 戒giới 疏sớ 下hạ 曰viết : 「 舊cựu 云vân : 五ngũ 辛tân 謂vị 蒜toán 、 蔥 葱thông 、 興hưng 渠cừ 、 韮phỉ 、 薤 , 此thử 文văn 止chỉ 蘭lan 葱thông 足túc 以dĩ 為vi 五ngũ , 兼kiêm 名danh 苑uyển 分phân 別biệt 五ngũ 辛tân 。 大đại 蒜toán , 是thị 葫 菱 ; 茖 是thị 薤 ; 慈từ 葱thông 是thị 葱thông ; 蘭lan 葱thông 是thị 小tiểu 蒜toán ; 興hưng 渠cừ 是thị 蔥 蒺tất 也dã 。 」 興hưng 渠cừ 為vi 梵Phạn 語ngữ 辛tân 膠giao 之chi 名danh 。 唐đường 高cao 僧Tăng 傳truyền , 謂vị 僧Tăng 徒đồ 多đa 迷mê 興hưng 渠cừ , 或hoặc 云vân 蕓 臺đài 胡hồ 荽 , 或hoặc 云vân 阿a 魏ngụy , 唯duy 淨tịnh 土độ 集tập 中trung 別biệt 行hành 書thư 出xuất 云vân 五ngũ 辛tân , 此thử 土thổ 唯duy 有hữu 四tứ , 闕khuyết 於ư 興hưng 渠cừ 。 興hưng 渠cừ 生sanh 于vu 闐điền , 根căn 麤thô 如như 細tế 蔓mạn 菁 而nhi 白bạch , 其kỳ 臭xú 如như 蒜toán 。 臺đài 荽 非phi 五ngũ 辛tân , 所sở 食thực 無vô 罪tội 。 今kim 他tha 書thư 猶do 多đa 以dĩ 芸vân 臺đài 胡hồ 荽 為vi 葷huân , 不bất 知tri 其kỳ 誤ngộ 。