五種不還 ( 五ngũ 種chủng 不bất 還hoàn )
Phật Học Đại Từ Điển
NGHĨA TIẾNG HÁN
（名數）又名五種那含，五種般。般者般涅槃之略，為入涅槃之義：一、中般，不還之聖者，死於欲界而往色界，於其中有之位，斷餘煩惱而般涅槃也。二、生般，謂生於色界已，不久斷餘惑，而般涅槃也。三、有行般，生已，而於其天處長時加行勤修，以斷餘惑，方般涅槃也。四、無行般，生已，而於其天處無加行，懈怠而經長時，餘惡自解脫，而般涅槃也（此由生般中別開者）。五、上流般，流者進行之義，於色界必從下天進行於上天，其間斷餘惑而般涅槃也。此中有樂慧，樂定之二種。樂慧者為生於色究竟斷餘惑而般涅槃，樂定者為生於無色界之有頂天斷餘惡而般涅槃，是雖生於無色，而以經色界之生，所以攝於色界之生也。
NGHĨA HÁN VIỆT
（ 名danh 數số ） 又hựu 名danh 五ngũ 種chủng 那na 含hàm 五ngũ 種chủng 般bát 。 般bát 者giả 般Bát 涅Niết 槃Bàn 之chi 略lược ， 為vi 入nhập 涅Niết 槃Bàn 之chi 義nghĩa ： 一nhất 、 中trung 般bát ， 不bất 還hoàn 之chi 聖thánh 者giả ， 死tử 於ư 欲dục 界giới 而nhi 往vãng 色sắc 界giới 於ư 其kỳ 中trung 。 有hữu 之chi 位vị ， 斷đoạn 餘dư 煩phiền 惱não 而nhi 般Bát 涅Niết 槃Bàn 也dã 。 二nhị 、 生sanh 般bát ， 謂vị 生sanh 於ư 色sắc 界giới 已dĩ ， 不bất 久cửu 斷đoạn 餘dư 惑hoặc 而nhi 般Bát 涅Niết 槃Bàn 也dã 。 三tam 、 有hữu 行hành 般bát ， 生sanh 已dĩ ， 而nhi 於ư 其kỳ 天thiên 處xứ 長trường 時thời 加gia 行hành 勤cần 修tu ， 以dĩ 斷đoạn 餘dư 惑hoặc ， 方phương 般Bát 涅Niết 槃Bàn 也dã 。 四tứ 、 無vô 行hành 般bát ， 生sanh 已dĩ ， 而nhi 於ư 其kỳ 天thiên 處xứ 無vô 加gia 行hành ， 懈giải 怠đãi 而nhi 經kinh 長trường 時thời 餘dư 惡ác 自tự 解giải 脫thoát 而nhi 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 也dã （ 此thử 由do 生sanh 般bát 中trung 別biệt 開khai 者giả ） 。 五ngũ 、 上thượng 流lưu 般bát ， 流lưu 者giả 進tiến 行hành 之chi 義nghĩa ， 於ư 色sắc 界giới 必tất 從tùng 下hạ 天thiên 進tiến 行hành 於ư 上thượng 天thiên ， 其kỳ 間gian 斷đoạn 餘dư 惑hoặc 而nhi 般Bát 涅Niết 槃Bàn 也dã 。 此thử 中trung 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 慧tuệ ， 樂nhạo/nhạc/lạc 定định 之chi 二nhị 種chủng 。 樂nhạo/nhạc/lạc 慧tuệ 者giả 為vi 生sanh 於ư 色sắc 究cứu 竟cánh 斷đoạn 餘dư 惑hoặc 而nhi 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 樂nhạo/nhạc/lạc 定định 者giả 為vi 生sanh 於ư 無vô 色sắc 界giới 。 之chi 有hữu 頂đảnh 天thiên 斷đoạn 餘dư 惡ác 而nhi 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 是thị 雖tuy 生sanh 於ư 無vô 色sắc ， 而nhi 以dĩ 經kinh 色sắc 界giới 之chi 生sanh ， 所sở 以dĩ 攝nhiếp 於ư 色sắc 界giới 之chi 生sanh 也dã 。