五音 ( 五ngũ 音âm )

Phật Học Đại Từ Điển

NGHĨA TIẾNG HÁN

 (名數)又曰五聲,或五調子,即宮商角徵羽也。無量壽經上曰:「清風時發,出五音聲,微妙宮商,自然相和。」宮者土聲,最濁,為君,為壹越調,配於中央。商者金聲,次濁,為臣,為平調,配於西方。角者木聲,半清半濁,為民,為雙調整,配於東方。徵者火聲。微清,為人事,為黃鍾調,配於南方。羽者水聲。最清,為萬物,為槃涉調,配於北方。即阿於宇伊衣之五音也。密宗亦配之於五智。

NGHĨA HÁN VIỆT

  ( 名danh 數số ) 又hựu 曰viết 五ngũ 聲thanh , 或hoặc 五ngũ 調điều 子tử , 即tức 宮cung 商thương 角giác 徵trưng 羽vũ 也dã 。 無vô 量lượng 壽thọ 經kinh 上thượng 曰viết 清thanh 風phong 時thời 。 發phát 出xuất 五ngũ 音âm 聲thanh 。 微vi 妙diệu 宮cung 商thương 。 自tự 然nhiên 相tương 和hòa 。 」 宮cung 者giả 土thổ 聲thanh , 最tối 濁trược , 為vi 君quân , 為vi 壹nhất 越việt 調điều , 配phối 於ư 中trung 央ương 。 商thương 者giả 金kim 聲thanh , 次thứ 濁trược , 為vi 臣thần , 為vi 平bình 調điều , 配phối 於ư 西tây 方phương 。 角giác 者giả 木mộc 聲thanh , 半bán 清thanh 半bán 濁trược , 為vi 民dân , 為vi 雙song 調điều 整chỉnh , 配phối 於ư 東đông 方phương 。 徵trưng 者giả 火hỏa 聲thanh 。 微vi 清thanh , 為vi 人nhân 事sự , 為vi 黃hoàng 鍾chung 調điều , 配phối 於ư 南nam 方phương 。 羽vũ 者giả 水thủy 聲thanh 。 最tối 清thanh , 為vi 萬vạn 物vật , 為vi 槃bàn 涉thiệp 調điều , 配phối 於ư 北bắc 方phương 。 即tức 阿a 於ư 宇vũ 伊y 衣y 之chi 五ngũ 音âm 也dã 。 密mật 宗tông 亦diệc 配phối 之chi 於ư 五ngũ 智trí 。