憍梵波提入水定涅槃 ( 憍Kiều 梵Phạm 波Ba 提Đề 。 入nhập 水thủy 定định 涅Niết 槃Bàn )
Phật Học Đại Từ Điển
NGHĨA TIẾNG HÁN
（傳說）智度論二曰：「佛既入滅，摩訶迦葉欲結集三藏，議言誰能結集毘尼法藏者？長老阿泥盧豆言：舍利弗有好弟子，名憍梵波提，能知毘尼法藏。今在天上尼利沙樹園中住，可遣使請來。迦葉便遣下座比丘，召憍梵波提。比丘至天上，傳迦葉意。憍梵波提語比丘言：召我日佛滅度耶？比丘言實如所言：大師佛已滅度。憍梵波提言：佛滅度大疾，世間眼滅，能逐佛轉法輪，將我和上舍利弗，今在何所？答曰：先入涅槃。憍梵波提言大師法將，各自別離，當奈何？摩訶目犍連今在何處？比丘言是亦滅度。憍梵波提言佛法欲散，大人過去，眾生可憐。（中略）我失離欲大師，於是尸利沙樹園中住，亦何所為？我和上大師，皆已滅度，我今不能復下閻浮提，住此入涅槃。說是言已，入禪定中，踴在虛空，身放光明，又出水火，手摩日月，現種種神變。自心出火燒身，身中出水，四道流下，至大迦葉所。水中有聲，說此偈言：憍梵波提稽首禮，妙眾第一大德僧。聞佛滅度我隨去，如大象去象子隨。」此偈名水說偈（一本有四偈誤）。
NGHĨA HÁN VIỆT
（ 傳truyền 說thuyết ） 智trí 度độ 論luận 二nhị 曰viết ： 「 佛Phật 既ký 入nhập 滅diệt 摩Ma 訶Ha 迦Ca 葉Diếp 。 欲dục 結kết 集tập 三tam 藏tạng 。 議nghị 言ngôn 誰thùy 能năng 結kết 集tập 毘tỳ 尼ni 法Pháp 藏tạng 者giả 長trưởng 老lão 阿A 泥Nê 盧Lô 豆Đậu 。 言ngôn 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 有hữu 好hảo 弟đệ 子tử ， 名danh 憍Kiều 梵Phạm 波Ba 提Đề 。 能năng 知tri 毘tỳ 尼ni 法Pháp 藏tạng 。 今kim 在tại 天thiên 上thượng 。 尼ni 利lợi 沙sa 樹thụ 園viên 中trung 住trụ ， 可khả 遣khiển 使sử 請thỉnh 來lai 。 迦Ca 葉Diếp 便tiện 遣khiển 下hạ 座tòa 比Bỉ 丘Khâu 召triệu 。 憍Kiều 梵Phạm 波Ba 提Đề 。 比Bỉ 丘Khâu 至chí 天thiên 上thượng ， 傳truyền 迦Ca 葉Diếp 意ý 。 憍Kiều 梵Phạm 波Ba 提Đề 。 語ngứ 比Bỉ 丘Khâu 言ngôn 。 召triệu 我ngã 日nhật 佛Phật 滅diệt 度độ 耶da 比Bỉ 丘Khâu 言ngôn 實thật 如như 所sở 言ngôn 。 大đại 師sư 佛Phật 已dĩ 滅diệt 度độ 。 憍Kiều 梵Phạm 波Ba 提Đề 。 言ngôn ： 佛Phật 滅diệt 度độ 大đại 疾tật 世thế 間gian 眼nhãn 滅diệt 。 能năng 逐trục 佛Phật 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 將tương 我ngã 和hòa 上thượng 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 今kim 在tại 何hà 所sở ？ 答đáp 曰viết ： 先tiên 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 憍Kiều 梵Phạm 波Ba 提Đề 。 言ngôn 大đại 師sư 法pháp 將tương ， 各các 自tự 別biệt 離ly 當đương 奈nại 何hà 。 摩Ma 訶Ha 目Mục 犍Kiền 連Liên 。 今kim 在tại 何hà 處xứ 。 比Bỉ 丘Khâu 言ngôn 是thị 亦diệc 滅diệt 度độ 。 憍Kiều 梵Phạm 波Ba 提Đề 。 言ngôn 佛Phật 法Pháp 欲dục 散tán ， 大đại 人nhân 過quá 去khứ 眾chúng 生sanh 可khả 憐lân 。 （ 中trung 略lược ） 我ngã 失thất 離ly 欲dục 大đại 師sư ， 於ư 是thị 尸thi 利lợi 沙sa 樹thụ 園viên 中trung 住trụ ， 亦diệc 何hà 所sở 為vi 我ngã 和hòa 上thượng 。 大đại 師sư 皆giai 已dĩ 滅diệt 度độ 。 我ngã 今kim 不bất 能năng 。 復phục 下hạ 閻Diêm 浮Phù 提Đề 。 住trụ 此thử 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 說thuyết 是thị 言ngôn 已dĩ 。 入nhập 禪thiền 定định 中trung ， 踴dũng 在tại 虛hư 空không 身thân 放phóng 光quang 明minh 。 又hựu 出xuất 水thủy 火hỏa ， 手thủ 摩ma 日nhật 月nguyệt 。 現hiện 種chủng 種chủng 神thần 變biến 。 自tự 心tâm 出xuất 火hỏa 燒thiêu 身thân ， 身thân 中trung 出xuất 水thủy ， 四tứ 道đạo 流lưu 下hạ ， 至chí 大Đại 迦Ca 葉Diếp 所sở 。 水thủy 中trung 有hữu 聲thanh 說thuyết 此thử 偈kệ 言ngôn 。 憍Kiều 梵Phạm 波Ba 提Đề 。 稽khể 首thủ 禮lễ ， 妙diệu 眾chúng 第đệ 一nhất 大đại 德đức 僧Tăng 。 聞văn 佛Phật 滅diệt 度độ 。 我ngã 隨tùy 去khứ ， 如như 大đại 象tượng 去khứ 象tượng 子tử 隨tùy 。 」 此thử 偈kệ 名danh 水thủy 說thuyết 偈kệ （ 一nhất 本bổn 有hữu 四tứ 偈kệ 誤ngộ ） 。