Diệt tận định

Từ điển Đạo Uyển

滅盡定; C: miè jìn dìng; J: metsujinjō; S, P: nirodha-samāpatti;

Một loại định rất sâu, trong đó mọi tâm hành đều được tiêu diệt hoàn toàn. Theo học thuyết A-tì-đạt-ma Câu-xá luận, đó là 1 trong 14 pháp tâm bất tương ưng hành, và theo giáo lí Duy thức, đó là 1 trong 24 tâm bất tương ưng hành pháp. Khi định nầy được thành thục, thì mạt-na thức cũng được chuyển hoá, và hành giả sẽ được sinh ở cõi trời Hữu đỉnh thứ tư của cõi Sắc. Do định nầy có năng lực diệt trừ sạch các tâm sở trong mạt-na thức, nên nó được xem là thiền định của bậc thánh tu tập. Do hành giả căn cơ thấp kém và hàng ngoại đạo sợ rằng tự ngã sẽ diệt mất, nên họ không dám thâm nhập rốt ráo vào định nầy. Còn được gọi là “Diệt thụ tưởng định”. Chủng tử của tâm phẫn nộ được tạo thành trên cơ sở định nầy.