俱有依 ( 俱câu 有hữu 依y )
Phật Học Đại Từ Điển
NGHĨA TIẾNG HÁN
(術語)同時有依之義。又曰俱有根。成唯識論四曰:「五識俱有所依定有四種:謂五色根六七八識。隨闕一種必不轉故,同境分別染淨根本所依別故。聖教唯說依五根義,以不共故。又必同境近相順故,第六意識俱有所依,唯有二種,謂七八識,隨闕一種必不轉故。雖五識俱取境明了,而不定有故非所依。聖教唯說依第七者,染淨依故。同轉識攝,近相順故。第七意識俱有所依,但有一種謂第八識,藏識若無定不轉故。如伽他說,阿賴耶為依,故有末那轉。依止心及意,餘轉識得生。阿賴耶識俱有所依,亦但一種第七識,彼識若無定不轉故。論說藏識恒與末那俱時轉故,又說藏識恒依染汙,此即末那。」此為唯識家之正義,難陀,安慧,淨月等所說與之異。
NGHĨA HÁN VIỆT
( 術thuật 語ngữ ) 同đồng 時thời 有hữu 依y 之chi 義nghĩa 。 又hựu 曰viết 俱câu 有hữu 根căn 。 成thành 唯duy 識thức 論luận 四tứ 曰viết : 「 五ngũ 識thức 俱câu 有hữu 所sở 依y 定định 有hữu 四tứ 種chủng 。 謂vị 五ngũ 色sắc 根căn 六lục 七thất 八bát 識thức 。 隨tùy 闕khuyết 一nhất 種chủng 必tất 不bất 轉chuyển 故cố , 同đồng 境cảnh 分phân 別biệt 染nhiễm 淨tịnh 根căn 本bổn 所sở 依y 別biệt 故cố 。 聖thánh 教giáo 唯duy 說thuyết 依y 五ngũ 根căn 義nghĩa , 以dĩ 不bất 共cộng 故cố 。 又hựu 必tất 同đồng 境cảnh 近cận 相tương 順thuận 故cố , 第đệ 六lục 意ý 識thức 俱câu 有hữu 所sở 依y , 唯duy 有hữu 二nhị 種chủng 。 謂vị 七thất 八bát 識thức , 隨tùy 闕khuyết 一nhất 種chủng 必tất 不bất 轉chuyển 故cố 。 雖tuy 五ngũ 識thức 俱câu 取thủ 境cảnh 明minh 了liễu , 而nhi 不bất 定định 有hữu 故cố 非phi 所sở 依y 。 聖thánh 教giáo 唯duy 說thuyết 依y 第đệ 七thất 者giả 。 染nhiễm 淨tịnh 依y 故cố 。 同đồng 轉chuyển 識thức 攝nhiếp , 近cận 相tương 順thuận 故cố 。 第đệ 七thất 意ý 識thức 俱câu 有hữu 所sở 依y , 但đãn 有hữu 一nhất 種chủng 謂vị 第đệ 八bát 識thức , 藏tạng 識thức 若nhược 無vô 定định 不bất 轉chuyển 故cố 。 如như 伽già 他tha 說thuyết 阿a 賴lại 耶da 。 為vi 依y , 故cố 有hữu 末mạt 那na 轉chuyển 。 依y 止chỉ 心tâm 及cập 意ý , 餘dư 轉chuyển 識thức 得đắc 生sanh 。 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 俱câu 有hữu 所sở 依y , 亦diệc 但đãn 一nhất 種chủng 第đệ 七thất 識thức , 彼bỉ 識thức 若nhược 無vô 定định 不bất 轉chuyển 故cố 。 論luận 說thuyết 藏tạng 識thức 恒 與dữ 末mạt 那na 俱câu 時thời 轉chuyển 故cố , 又hựu 說thuyết 藏tạng 識thức 恒 依y 染nhiễm 汙ô , 此thử 即tức 末mạt 那na 。 」 此thử 為vi 唯duy 識thức 家gia 之chi 正chánh 義nghĩa 難Nan 陀Đà 。 安an 慧tuệ , 淨tịnh 月nguyệt 等đẳng 所sở 說thuyết 與dữ 之chi 異dị 。