CĂN BẢN PHIỀN NÃO

Từ điển Đạo Uyển


根本煩惱; C: gēnběn fánnăo; J: konpon bonnō;

Sáu thứ phiền não chính, từ đó mà các tuỳ phiền não (隨煩惱) phát sinh: tham (貪, còn gọi là ái 愛), sân (瞋), si (癡, hoặc vô minh 無明), mạn (慢), nghi (疑), và (tà) kiến (見). Còn gọi là Lục phiền não (六煩惱).

Mười thứ phiền não chính được giải trừ khi tu tập đạt đến giai vị Kiến đạo. Năm thứ phiền não đầu, là đặc điểm mà hành giả có công phu tu tập đạt đến năng lực nhận thức cao thường gặp, đó là: thân kiến (身見), biên kiến (邊見), tà kiến (邪見), kiến thủ kiến (見取見), và giới cấm thủ kiến (戒禁取見). Năm thứ phiền não kế là đặc điểm của những hành giả chưa phát huy được công phu tinh nhạy, đó là: dục, sân, si, mạn, nghi. Đồng nghĩa với Thập sử (十使), Thập hoặc (十惑).