Tục Hoa Nghiêm Kinh Lược Sớ Định Ký – Quyển 7

續Tục 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 略Lược 疏Sớ 刊 定Định 記Ký
Quyển 7
唐Đường 慧Tuệ 苑Uyển 述Thuật

續Tục 華Hoa 嚴Nghiêm 略Lược 疏Sớ/sơ 刊# 定Định 記Ký 卷quyển 第đệ 九cửu

十Thập 地Địa 品Phẩm 第đệ 二nhị 十thập 六lục

將tương 釋thích 此thử 品phẩm 。 四tứ 門môn 同đồng 前tiền 。

初sơ 釋thích 名danh 中trung 二nhị □# □# □# 辨biện 品phẩm □# □# 前tiền 中trung 他Tha 化Hóa 自Tự 在Tại 天Thiên 會hội 。 元nguyên 言ngôn 他tha 化hóa □# 樂nhạc 具cụ 。 具cụ 得đắc 受thọ 用dụng 。 □# 任nhậm 同đồng 一nhất 法pháp 筵diên 相tương 遇ngộ 。 故cố 名danh 會hội 等đẳng 。 於ư 此thử 天thiên 宮cung 。 說thuyết 十Thập 地Địa 者giả 。 表biểu 真chân 智trí 證chứng 如như 。 自tự 他tha 存tồn 泯mẫn 。 非phi 即tức 離ly 故cố 。

後hậu 辨biện 品phẩm 名danh 中trung 二nhị 。 先tiên 總tổng 後hậu 別biệt 。 總tổng 中trung 亦diệc 二nhị 。 先tiên 得đắc 。 後hậu 釋thích 。 前tiền 中trung 十Thập 地Địa 者giả 。 仁nhân 王vương 上thượng 卷quyển 云vân 。 入nhập 理lý 般Bát 若Nhã 名danh 為vi 住trụ 。 住trụ 生sanh 功công 德đức 稱xưng 為vi 地địa 。 本bổn 業nghiệp 下hạ 卷quyển 云vân 。 地địa 名danh 持trì 。 持trì 百bách 萬vạn 阿a 僧tăng 祇kỳ 。 一nhất 切thiết 功công 德đức 。 亦diệc 名danh 生sanh 成thành 。 一nhất 切thiết 因nhân 果quả 。 成thành 唯duy 識thức 云vân 。 與dữ 所sở 脩tu 行hành 。 為vi 勝thắng 依y 持trì 。 令linh 得đắc 生sanh 故cố 。 十Thập 地Địa 論luận 云vân 。 復phục 此thử 十Thập 地Địa 生sanh 成thành 佛Phật 智trí 住trụ 持trì 故cố 。 後hậu 釋thích 名danh 者giả 。 諸chư 說thuyết 雖tuy 異dị 。 統thống 收thu 不bất 出xuất 十Thập 地Địa 論luận 釋thích 生sanh 成thành 住trụ 持trì 也dã 。 □# □# □# □# □# 十thập 是thị □# □# 總tổng 言ngôn 十Thập 地Địa 。 即tức 帶đái 數số 釋thích 。 若nhược 廣quảng 分phân 別biệt 。 如như 別biệt 行hành 章chương 。 後hậu 釋thích 別biệt 名danh 者giả 。 如như 後hậu 本bổn 分phần/phân 中trung 顯hiển 。

二nhị 來lai 意ý 中trung 二nhị 。 先tiên 會hội 來lai 。 後hậu 品phẩm 來lai 。 前tiền 中trung 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 前tiền 會hội 明minh 賢hiền 位vị 終chung 極cực 。 今kim 辨biện □# □# 入nhập 聖thánh 位vị 。 故cố 次thứ 來lai 也dã □# □# 前tiền 會hội 顯hiển 證chứng 相tương/tướng 之chi 因nhân □# 。 此thử 會hội 明minh 教giáo 相tương/tướng 之chi 果quả 成thành 故cố 。 無vô 性tánh 攝nhiếp 論luận 云vân 。 此thử 聞văn 熏huân 習tập 。 雖tuy 是thị 有hữu 漏lậu 。 而nhi 是thị 出xuất 世thế 心tâm 種chủng 子tử 性tánh 。 二nhị 品phẩm 來lai 者giả 。 前tiền 明minh 以dĩ 行hành 迴hồi 向hướng 。 今kim 此thử 辨biện 迴hồi 行hành 成thành 證chứng 故cố 來lai 也dã 。 問vấn 既ký 前tiền 會hội 明minh 賢hiền 。 此thử 會hội 辨biện 聖thánh 。 何hà 故cố 地địa 前tiền 尚thượng 辨biện 圓viên 融dung 行hạnh 願nguyện 。 地địa 上thượng 乃nãi 顯hiển 行hành 布bố 行hạnh 願nguyện 者giả 何hà 。 答đáp 圓viên 融dung 是thị 行hành 布bố 之chi 圓viên 融dung 。 行hành 布bố 是thị 圓viên 融dung 之chi 行hành 布bố 。 若nhược 地địa 前tiền 說thuyết 行hành 布bố 。 地địa 上thượng 說thuyết 圓viên 融dung 。 令linh 受thọ 持trì 者giả 。 生sanh 二nhị 謬mậu 解giải 。 一nhất 品phẩm 謂vị 前tiền 後hậu 淺thiển 深thâm 義nghĩa 次thứ 第đệ 爾nhĩ 。 二nhị 謂vị 行hành 布bố 圓viên 融dung 各các 別biệt 教giáo 行hành 。 不bất 知tri 圓viên 融dung 只chỉ 融dung 行hành 布bố 。 不bất 知tri 行hành 布bố 行hành 彼bỉ 圓viên 融dung 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 地địa □# □# □# □# □# □# □# 。 如như 說thuyết 色sắc 空không 非phi 即tức 離ly 義nghĩa 。 法pháp 性tánh 教giáo 行hành 。 理lý 必tất 應ưng 爾nhĩ 。 故cố 世thế 親thân 菩Bồ 薩Tát 。 於ư 六lục 相tương/tướng 門môn 融dung 教giáo 義nghĩa 是thị 也dã 三tam 宗tông 趣thú 中trung 二nhị 。 先tiên 會hội 宗tông 者giả 。 以dĩ 淨tịnh 治trị 地địa 智trí 斷đoạn 惑hoặc 證chứng 如như 為vi 宗tông 。 為vi 成thành 佛Phật 果quả □# 門môn 趣thú 。 □# 趣thú 名danh 義nghĩa 通thông 於ư 寬khoan □# □# 謂vị 通thông 別biệt 部bộ 會hội 品phẩm 章chương 段đoạn 義nghĩa 等đẳng 。 必tất 不bất 可khả 將tương 寬khoan 說thuyết 挾hiệp 用dụng 狹hiệp 說thuyết 寬khoan 。 亦diệc 不bất 可khả 榮vinh 古cổ 陋lậu 今kim 依y 人nhân 棄khí 法pháp 。 學học 者giả 得đắc 意ý 。 詳tường 而nhi 用dụng 之chi 。 二nhị 品phẩm 宗tông 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 即tức 同đồng 前tiền 會hội 宗tông 所sở 說thuyết 。 以dĩ 品phẩm 即tức 會hội 故cố 。 二nhị 以dĩ 隨tùy 地địa 脩tu 行hành 寄ký 位vị 行hành 相tương/tướng 為vi 宗tông 。 即tức 此thử 以dĩ 顯hiển 圓viên 融dung 無vô 㝵# 行hành 相tương/tướng 為vi 趣thú 。 或hoặc 此thử 後hậu 義nghĩa 亦diệc 通thông 會hội 宗tông 。

四tứ 釋thích 文văn 中trung 二nhị 。 先tiên 料liệu 簡giản 。 後hậu 正chánh 釋thích 。 前tiền 中trung 以dĩ 晉tấn 朝triêu 經kinh 本bổn 脫thoát 十thập 定định 品phẩm 。 其kỳ 品phẩm 乃nãi 是thị 第đệ 七thất 重trùng 會hội 之chi 首thủ 。 離ly 世thế 間gian 品phẩm 還hoàn 居cư 前tiền 處xứ 。 為vi 第đệ 八bát 會hội 。 由do 此thử 古cổ 來lai 造tạo 疏sớ/sơ 諸chư 德đức 。 皆giai 云vân 此thử 會hội 有hữu 十thập 一nhất 品phẩm 經kinh 。 今kim 既ký 文văn 隨tùy 會hội 別biệt 故cố 。 此thử 會hội 中trung 唯duy 十Thập 地Địa 一nhất 品phẩm 。 就tựu 此thử 品phẩm 中trung 分phần/phân 二nhị 。 先tiên 明minh 此thử 土thổ/độ 所sở 說thuyết 十Thập 地Địa 。 後hậu 爾nhĩ 時thời 復phục 以dĩ 。 下hạ 明minh 他tha 方phương 菩Bồ 薩Tát 。 來lai 證chứng 此thử 說thuyết 。 前tiền 中trung 二nhị 。 先tiên 明minh 此thử 界giới 所sở 說thuyết 十Thập 地Địa 。 後hậu 如như 此thử 世thế 界giới 下hạ 。 結kết 通thông 十thập 方phương 無vô □# 世thế 界giới 。 說thuyết 此thử 十Thập 地Địa 。

前tiền 中trung 十Thập 地Địa 不bất 同đồng 即tức 為vi 十thập 段đoạn 。 依y 十Thập 地Địa 論luận 別biệt □# 十Thập 地Địa 。 總tổng 共cộng 有hữu 四tứ 十thập 八bát 分phần/phân 。 謂vị 初Sơ 地Địa 八bát 。 二nhị 地địa 二nhị 。 三Tam 地Địa 四Tứ 地Địa 。 九cửu 地địa 各các 四tứ 。 五ngũ 地địa 六lục 地địa 各các 三tam 。 七thất 地địa 五ngũ 。 八bát 地địa 七thất 。 十Thập 地Địa 八bát 。 所sở 以dĩ 偈kệ 不bất 分phân 者giả 。 由do 其kỳ 但đãn 述thuật 前tiền 文văn 。 無vô 別biệt 相tướng 故cố 。 然nhiên 古cổ 德đức 云vân 。 此thử 四tứ 十thập 八bát 分phần/phân 地địa 地địa 中trung 通thông 有hữu 者giả 。 此thử 解giải 難nạn/nan 用dụng 。 縱túng/tung 使sử 准chuẩn 義nghĩa 應ưng 有hữu 。 據cứ 文văn 不bất 通thông 。 謂vị 初Sơ 地Địa 中trung 。 不bất 說thuyết 戒giới 故cố 無vô 彼bỉ 二nhị 淨tịnh 。 不bất 說thuyết 禪thiền 枝chi 無vô 起khởi 厭yếm 等đẳng 故cố 。 不bất 說thuyết 解giải 法pháp 慢mạn 對đối 治trị 等đẳng 故cố 。 不bất 說thuyết 身thân 淨tịnh 我ngã 慢mạn 對đối 治trị 故cố 。 不bất 說thuyết 取thủ 染nhiễm 淨tịnh 法pháp 對đối 治trị 故cố 。 不bất 說thuyết 樂nhạo/nhạc/lạc 無vô 作tác 行hành 對đối 治trị 故cố 。 不bất 釋thích 第đệ 八bát 地địa 各các 等đẳng 故cố 。 無vô 法pháp 法Pháp 師sư 方phương 便tiện 等đẳng 故cố 。 不bất 釋thích 第đệ 十Thập 地Địa 名danh 等đẳng 故cố 。 假giả 令linh 欲dục 於ư 初Sơ 地Địa 等đẳng 說thuyết 慳san 對đối 治trị 等đẳng 。 釋thích 地địa 名danh 等đẳng 者giả 。 更cánh 須tu 金kim 剛cang 藏tạng 重trùng 說thuyết 一nhất 本bổn 十Thập 地Địa 經kinh 也dã 。 夫phu 科khoa 截tiệt 分phân 段đoạn 。 本bổn 只chỉ 依y 文văn 。 在tại 文văn 既ký 無vô 。 如như 何hà 融dung 易dị 。 故cố 難nạn/nan 依y 也dã 。 今kim 按án 可khả 通thông 者giả 。 初Sơ 地Địa 八bát 中trung 前tiền 六lục 。 第đệ 十Thập 地Địa 八bát 中trung 後hậu 二nhị 。 餘dư 皆giai 偈kệ 也dã 。 問vấn 初Sơ 地Địa 說thuyết 分phần/phân 豈khởi 不bất 通thông 邪tà 。

答đáp 說thuyết 分phần/phân 但đãn 說thuyết 初Sơ 地Địa 。 不bất 說thuyết 餘dư 地địa 故cố 。 論luận 云vân 。 已dĩ 說thuyết 請thỉnh 分phần/phân 。 自tự 此thử 已dĩ 後hậu 。 正chánh 說thuyết 初Sơ 地Địa 故cố 。 若nhược 許hứa 通thông 者giả 。 此thử 一nhất 品phẩm 經kinh 總tổng 有hữu 九cửu 分phần/phân 。 無vô 四tứ 十thập 八bát 無vô 四tứ 十thập 八bát 也dã 。 以dĩ 除trừ 初Sơ 地Địa 八bát 中trung 前tiền 六lục 并tinh 第đệ 十Thập 地Địa 八bát 中trung 後hậu 二nhị 。 餘dư 皆giai 是thị 說thuyết 故cố 。 既ký 存tồn 除trừ 分phần/phân 。 復phục 欲dục 存tồn 說thuyết 。 義nghĩa 甚thậm 相tương 違vi 。 故cố 不bất 可khả 也dã 。 是thị 故cố 約ước 通thông 數số 之chi 。 初Sơ 地Địa 十thập 分phần/phân 。 二nhị 地địa 十thập 分phần/phân 。 三tam 四tứ 九cửu 地địa 各các 十thập 二nhị 分phần 。 五ngũ 六lục 地địa 各các 十thập 一nhất 分phần/phân 。 七thất 地địa 十thập 三tam 分phần/phân 。 八bát 地địa 十thập 五ngũ 分phần/phân 。 十Thập 地Địa 十thập 四tứ 分phần/phân 。 總tổng 一nhất 百bách 二nhị 十thập 分phần/phân 。 據cứ 通thông 雖tuy 爾nhĩ 。 今kim 且thả 依y 論luận 別biệt 釋thích 其kỳ 文văn 。 從tùng 此thử 已dĩ 下hạ 。 引dẫn 十Thập 地Địa 論luận 。 但đãn 言ngôn 論luận 云vân 。 即tức 是thị 十Thập 地Địa 。

就tựu 初Sơ 地Địa 中trung 八bát 分phần/phân 者giả 。 一nhất 序tự 分phần/phân 。 二nhị 爾nhĩ 時thời 金Kim 剛Cang 藏Tạng 菩Bồ 薩Tát 。 承thừa 佛Phật 下hạ 三tam 昧muội 分phần/phân 。 三tam 入nhập 是thị 下hạ 加gia 分phần/phân 。 四tứ 摩ma 頂đảnh 已dĩ 下hạ 起khởi 分phần/phân 。 五ngũ 普phổ 告cáo 下hạ 本bổn 分phần/phân 。 六lục 爾nhĩ 時thời 金Kim 剛Cang 藏Tạng 菩Bồ 薩Tát 。 說thuyết 此thử 下hạ 請thỉnh 分phần/phân 。 七thất 佛Phật 子tử 若nhược 有hữu 下hạ 說thuyết 分phần/phân 。 八bát 佛Phật 子tử 菩Bồ 薩Tát 住trụ 此thử 。 歡Hoan 喜Hỷ 地Địa 能năng 成thành 下hạ 。 校giảo 量lượng 勝thắng 分phần/phân 。

就tựu 初sơ 中trung 。 顯hiển 五ngũ 種chủng 勝thắng 。 以dĩ 表biểu 法pháp 勝thắng 。

一nhất 教giáo 起khởi 時thời 勝thắng 。 如như 經kinh 爾nhĩ 時thời 故cố 。 爾nhĩ 是thị 也dã 。 是thị 前tiền 始thỉ 成thành 正chánh 覺giác 時thời 故cố 。 此thử 品phẩm 論luận 經Kinh 云vân 。 婆bà 伽già 婆bà 成thành 道Đạo 未vị 久cửu 。 第đệ 二nhị 七thất 日nhật 故cố 。

二nhị 教giáo 主chủ 勝thắng 。 如như 經kinh 世Thế 尊Tôn 故cố 。 於ư 世thế 特đặc 尊tôn 無vô 與dữ 等đẳng 故cố 。

三tam 教giáo 起khởi 處xứ 勝thắng 。 如như 經kinh 在tại 他Tha 化Hóa 自Tự 在Tại 。 所sở 表biểu 已dĩ 如như 前tiền 說thuyết 。 言ngôn 天thiên 王vương 宮cung 者giả 。 王vương 亦diệc 自tự 在tại 義nghĩa 。 自tự 在tại 者giả 所sở 居cư 處xứ 。 表biểu 地địa 智trí 。 是thị 佛Phật 果Quả 所sở 依y 生sanh 成thành 住trụ 持trì 故cố 。 摩Ma 尼Ni 寶Bảo 藏Tạng 殿Điện 者giả 。 寶bảo 顯hiển 地địa 智trí 可khả 貴quý 之chi 極cực 故cố 。 能năng 隨tùy 出xuất 生sanh 世thế 出xuất 世thế 。 間gian 善thiện 因nhân 果quả 故cố 。 故cố 言ngôn 摩ma 尼ni 寶bảo 藏tạng 等đẳng 。 殿điện 亦diệc 依y 義nghĩa 。 與dữ 所sở 出xuất 生sanh 。 為vi 依y 處xứ 故cố 。

四tứ 時thời 勝thắng 。 謂vị 初sơ 成thành 道Đạo 第đệ 二nhị 七thất 日nhật 。 在tại 如như 是thị 時thời 處xứ 。 說thuyết 此thử 法pháp 者giả 。 表biểu 所sở 說thuyết 十Thập 地Địa 勝thắng 彼bỉ 小Tiểu 乘Thừa 及cập 地địa 前tiền 教giáo 故cố 。 論luận 云vân 。

時thời 處xứ 等đẳng 校giảo 量lượng 顯hiển 示thị 勝thắng 故cố 。 此thử 法pháp 勝thắng 故cố 。 在tại 於ư 初sơ 時thời 及cập 勝thắng 處xứ 說thuyết 。 此thử 處xứ 宮cung 殿điện 等đẳng 勝thắng 是thị 名danh 處xứ 勝thắng 。 釋thích 曰viết 。 勝thắng 下hạ 天thiên 宮cung 殿điện 等đẳng 故cố 。 若nhược 爾nhĩ 已dĩ 上thượng 更cánh 勝thắng 何hà 不bất 彼bỉ 說thuyết 者giả 。 彼bỉ 無vô 機cơ 感cảm 故cố 。 論luận 云vân 。 何hà 故cố 不bất 色sắc 界giới 說thuyết 此thử 處xứ 感cảm 果quả 故cố 。 釋thích 曰viết 。 機cơ 為vi 能năng 感cảm 。 果quả 為vi 所sở 感cảm 也dã 。 問vấn 若nhược 二nhị 七thất 是thị 初sơ 表biểu 法pháp 勝thắng 者giả 。 初sơ 七thất 最tối 初sơ 何hà 不bất 表biểu 說thuyết 耶da 。

答đáp 初sơ 七thất 非phi 是thị 說thuyết 法Pháp 時thời 初sơ 故cố 。 論luận 云vân 。 何hà 故cố 不bất 初sơ 七thất 日nhật 說thuyết 。 思tư 惟duy 行hành 因nhân 緣duyên 行hành 故cố 。 釋thích 曰viết 。 思tư 惟duy 行hành 因nhân 行hành 者giả 。 謂vị 思tư 惟duy 昔tích 行hành 菩Bồ 薩Tát 時thời 。 所sở 有hữu 善thiện 根căn 。 迴hồi 向hướng 菩Bồ 提Đề 。 成thành 菩Bồ 提Đề 已dĩ 廣quảng 度độ 眾chúng 生sanh 故cố 。 思tư 惟duy 行hành 緣duyên 行hành 者giả 。 謂vị 今kim 既ký 成thành 佛Phật 。 依y 彼bỉ 往vãng 願nguyện 。 思tư 所sở 化hóa 緣duyên 。 欲dục 行hành 度độ 行hành 故cố 。 此thử 如như 仁nhân 王vương 上thượng 卷quyển 說thuyết 思tư 緣duyên 放phóng 光quang 同đồng 也dã 。 論luận 云vân 本bổn 為vi 利lợi 他tha 成thành 道Đạo 。 何hà 故cố 七thất 日nhật 思tư 惟duy 不bất 說thuyết 。 顯hiển 示thị 自tự 樂nhạo/nhạc/lạc 大đại 法Pháp 樂lạc 故cố 。 何hà 故cố 顯hiển 己kỷ 法Pháp 樂lạc 。 為vì 令linh 眾chúng 生sanh 。 於ư 如Như 來Lai 所sở 。 增tăng 長trưởng 愛ái 敬kính 心tâm 故cố 。 復phục 捨xả 如như 是thị 妙diệu 樂lạc 。 悲bi 愍mẫn 眾chúng 生sanh 。 為vì 說thuyết 法Pháp 故cố 。 何hà 故cố 唯duy 行hành 因nhân 緣duyên 行hành 。 是thị 因nhân 緣duyên 行hành 。 顯hiển 示thị 不bất 共cộng 法pháp 故cố 。 釋thích 曰viết 。 不Bất 共Cộng 法Pháp 者giả 。 謂vị 三tam 業nghiệp 無vô 失thất 等đẳng 十thập 八bát 種chủng 及cập 善thiện 戒giới 第đệ 三tam 說thuyết 相tướng 好hảo 力Lực 、 無Vô 畏Úy 等đẳng 。 一nhất 百bách 四tứ 十thập 。 此thử 法pháp 不bất 共cộng 菩Bồ 薩Tát 及cập 二Nhị 乘Thừa 故cố 。 言ngôn 不bất 共cộng 菩Bồ 薩Tát 者giả 。 謂vị 此thử 唯duy 是thị 佛Phật 果Quả 所sở 得đắc 。 非phi 菩Bồ 薩Tát 有hữu 故cố 。 二Nhị 乘Thừa 得đắc 果quả 。 入nhập 無vô 餘dư 依y 涅Niết 槃Bàn 界giới 。 身thân 智trí 永vĩnh 滅diệt 。 無vô 所sở 利lợi 樂lạc 。 佛Phật 今kim 得đắc 果quả 方phương 大đại 利lợi 樂lạc 事sự 非phi 預dự 二Nhị 乘Thừa 故cố 。 云vân 顯hiển 示thị 不bất 共cộng 法pháp 也dã 。 問vấn 此thử 所sở 思tư 惟duy 。 既ký 為vi 利lợi 樂lạc 。 何hà 故cố 論luận 主chủ 乃nãi 更cánh 徵trưng 云vân 本bổn 為vi 利lợi 他tha 成thành 道Đạo 。 何hà 故cố 七thất 日nhật 思tư 惟duy 不bất 說thuyết 。

答đáp 此thử 但đãn 徵trưng 其kỳ 七thất 日nhật 不bất 說thuyết 。 不bất 徵trưng 思tư 惟duy 行hành 因nhân 緣duyên 行hành 。 謂vị 云vân 既ký 思tư 惟duy 行hành 因nhân 緣duyên 行hành 。 何hà 不bất 即tức 說thuyết 。 乃nãi 經kinh 七thất 日nhật 邪tà 。 故cố 後hậu 答đáp 云vân 。 為vi 令linh 於ư 佛Phật 增tăng 愛ái 敬kính 故cố 。

五ngũ 眾chúng 勝thắng 中trung 三tam 。 一nhất 簡giản 異dị 。 二nhị 住trụ 一nhất 切thiết 下hạ 歎thán 德đức 。 三tam 其kỳ 名danh 曰viết 下hạ 列liệt 名danh 。 初sơ 中trung 四tứ 。 一nhất 簡giản 尊tôn 異dị 卑ty 。 於ư 中trung 二nhị 種chủng 。 一nhất 簡giản 下hạ 位vị 。 如như 經kinh 大đại 菩Bồ 薩Tát 故cố 。 二nhị 簡giản 下hạ 乘thừa 。 如như 經kinh 菩Bồ 薩Tát 故cố 。 二nhị 簡giản 多đa 異dị 少thiểu 。 如như 經kinh 大đại 眾chúng 俱câu 故cố 。 後hậu 列liệt 名danh 中trung 云vân 無vô 數số 無vô 量lượng 等đẳng 是thị 也dã 。 三tam 其kỳ 諸chư 下hạ 簡giản 住trụ 異dị 退thoái 。 問vấn 此thử 中trung 菩Bồ 薩Tát 是thị 何hà 位vị 地địa 。 而nhi 言ngôn 於ư 阿a 耨nậu 菩Bồ 提Đề 不bất 退thoái 轉chuyển 耶da 。 若nhược 依y 實thật 行hạnh 。 既ký 非phi 地địa 前tiền 。 非phi 位vị 不bất 退thoái 。 既ký 因nhân 位vị 極cực 。 非phi 證chứng 不bất 退thoái 及cập 無vô 功công 用dụng 。 又hựu 論luận 經Kinh 云vân 皆giai 一nhất 生sanh 得đắc 阿a 耨nậu 菩Bồ 提Đề 者giả 。 若nhược 依y 示thị 現hiện 。 此thử 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 一nhất 切thiết 悉tất 是thị 。 他tha 方phương 諸chư 佛Phật 。 依y 何hà 說thuyết 為vi 一nhất 生sanh 不bất 退thoái 。 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 文văn 雖tuy 通thông 二nhị 。 示thị 現hiện 為vi 正chánh 。 言ngôn 通thông 二nhị 者giả 。 且thả 實thật 行hạnh 中trung 。 以dĩ 最tối 後hậu 身thân 是thị 一nhất 生sanh 故cố 。 依y 仁nhân 王vương 經kinh 。 此thử 一nhất 生sanh 正chánh 得đắc 下hạ 寂tịch 滅diệt 忍nhẫn 。 於ư 菩Bồ 提Đề 不bất 退thoái 者giả 。 不bất 復phục 退thoái 入nhập 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 故cố 。 依y 本bổn 業nghiệp 經kinh 。 得đắc 中trung 寂tịch 滅diệt 忍nhẫn 故cố 。 言ngôn 示thị 現hiện 者giả 。 既ký 此thử 皆giai 是thị 。 他tha 方phương 諸chư 佛Phật 。 其kỳ 身thân 即tức 是thị 。 十thập 身thân 之chi 中trung 菩Bồ 薩Tát 身thân 故cố 。 此thử 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 不bất 限hạn 地địa 位vị 。 通thông 作tác 一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 身thân 故cố 。 是thị 故cố 通thông 諸chư 不bất 退thoái 。 亦diệc 通thông 一nhất 生sanh 。 由do 此thử 論luận 經kinh 無vô 自tự 違vi 也dã 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 一nhất 身thân 具cụ 有hữu 不bất 退thoái 一nhất 生sanh 。 甚thậm 相tương 違vi 故cố 。 退thoái 之chi 與dữ 轉chuyển 。 有hữu 差sai 別biệt 者giả 。 彌Di 勒Lặc 問vấn 經kinh 論luận 云vân 。 自tự 分phần/phân 堅kiên 固cố 名danh 為vi 不bất 退thoái 。 勝thắng 進tiến 不bất 壞hoại 名danh 為vi 不bất 轉chuyển 。 (# 勘khám )# 四tứ 簡giản 新tân 異dị 舊cựu 。 亦diệc 簡giản 主chủ 異dị 客khách 。 如như 經kinh 悉tất 從tùng 他tha 方phương 。 世thế 界giới 來lai 集tập 故cố 。

二nhị 歎thán 德đức 中trung 二nhị 。 先tiên 別biệt 顯hiển 。 後hậu 一nhất 切thiết 下hạ 總tổng 結kết 。 前tiền 中trung 十thập 七thất 句cú 。 一nhất 下hạ 遍biến 因nhân 位vị 。 謂vị 此thử 眾chúng 皆giai 是thị 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 十thập 身thân 中trung 菩Bồ 薩Tát 故cố 。 故cố 云vân 住trụ 一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 。 智trí 行hành 住trụ 境cảnh 。 境cảnh 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 理lý 。 謂vị 所sở 觀quán 真chân 性tánh 。 二nhị 事sự 。 即tức 所sở 化hóa 眾chúng 生sanh 。 二nhị 中trung 入nhập 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 以dĩ 智trí 貫quán 達đạt 。 二nhị 行hành 彼bỉ 境cảnh 中trung 二nhị 境cảnh 同đồng 前tiền 。 勤cần 行hành 不bất 息tức 者giả 。 意ý 彰chương 無vô 聞văn 入nhập 。 非phi 顯hiển 功công 用dụng 常thường 。 三tam 隨tùy 宜nghi 轉chuyển 變biến 神thần 境cảnh 之chi 事sự 。 故cố 曰viết 善thiện 能năng 。 四tứ 調điều 化hóa 應ứng 時thời 。 五ngũ 無vô 障chướng 㝵# 願nguyện 遍biến 時thời 處xứ 脩tu 。 六lục 福phước 圓viên 益ích 生sanh 無vô 闕khuyết 。 七thất 巧xảo 慧tuệ 至chí 極cực 。 八bát 權quyền 實thật 雙song 行hành 。 九cửu 中trung 二nhị 。 先tiên 列liệt 德đức 。 後hậu 諸chư 所sở 下hạ 辨biện 業nghiệp 。 前tiền 中trung 如như 論luận 第đệ 五ngũ 釋thích 云vân 。 禪thiền 者giả 四tứ 禪thiền 。 解giải 脫thoát 者giả 四tứ 無vô 色sắc 。 三tam 昧muội 者giả 四tứ 無vô 量lượng 。 三Tam 摩Ma 鉢Bát 底Để 。 者giả 五ngũ 神thần 通thông 。 釋thích 曰viết 。 言ngôn 解giải 脫thoát 是thị 四tứ 無vô 色sắc 者giả 。 謂vị 八bát 解giải 脫thoát 中trung 後hậu 五ngũ 。 皆giai 依y 無vô 色sắc 界giới 故cố 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 謂vị 空không 處xứ 識thức 處xứ 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 此thử 四tứ 解giải 脫thoát 。 皆giai 約ước 離ly 緣duyên 空không 等đẳng 心tâm 拘câu 㝵# 名danh 解giải 脫thoát 。 第đệ 五ngũ 約ước 能năng 觀quán 心tâm 。 有hữu 勞lao 慮lự 過quá 患hoạn 厭yếm 之chi 。 乃nãi 至chí 令linh 前tiền 非phi 非phi 想tưởng 細tế 心tâm 種chủng 不bất 現hiện 行hành 。 約ước 防phòng 心tâm 不bất 起khởi 名danh 想tưởng 受thọ 滅diệt 解giải 脫thoát 故cố 。 具cụ 顯hiển 如như 章chương 。 論luận 主chủ 今kim 者giả 從tùng 多đa 分phần 說thuyết 故cố 。 云vân 解giải 脫thoát 者giả 四tứ 無vô 色sắc 也dã 。 三tam 昧muội 是thị 四Tứ 無Vô 量Lượng 者giả 。 以dĩ 慈từ 等đẳng 作tác 意ý 皆giai 依y 定định 故cố 。 三Tam 摩Ma 鉢Bát 底Để 。 是thị 五ngũ 神thần 通thông 者giả 。 以dĩ 三Tam 摩Ma 鉢Bát 底Để 。 此thử 云vân 等đẳng 至chí 。 即tức 是thị 定định 根căn 本bổn 。 由do 加gia 行hành 力lực 。 伏phục 沈trầm 掉trạo 故cố 。 至chí 定định 根căn 本bổn 故cố 。 然nhiên 發phát 五ngũ 通thông 。 皆giai 依y 四tứ 禪thiền 根căn 本bổn 定định 故cố 。 未vị 至chí 中trung 間gian 。 慧tuệ 多đa 定định 少thiểu 。 四tứ 無vô 色sắc 地địa 慧tuệ 少thiểu 定định 多đa 。 無vô 支chi 相tương 助trợ 不bất 發phát 此thử 通thông 。 婆bà 沙sa 瑜du 伽già 亦diệc 同đồng 此thử 說thuyết 。 若nhược 准chuẩn 論luận 釋thích 。 第đệ 三Tam 地Địa 中trung 。 無vô 色sắc 亦diệc 有hữu 四tứ 支chi 相tương 助trợ 。 然nhiên 今kim 但đãn 約ước 定định 多đa 慧tuệ 少thiểu 不bất 發phát 五ngũ 通thông 。 非phi 約ước 無vô 支chi 助trợ 也dã 。 若nhược 依y 雜tạp 集tập 。 雖tuy 通thông 四tứ 禪thiền 。 多đa 依y 第đệ 四tứ 明minh 智trí 者giả 。 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 斷đoạn 惑hoặc 照chiếu 理lý 故cố 。 又hựu 明minh 謂vị 三Tam 明Minh 十thập 明minh 。 智trí 即tức 三tam 智trí 。 後hậu 辨biện 業nghiệp 者giả 。 謂vị 依y 前tiền 禪thiền 解giải 脫thoát 等đẳng 作tác 。 利lợi 眾chúng 生sanh 事sự 。 並tịnh 任nhậm 志chí 成thành 就tựu 故cố 。 云vân 皆giai 自tự 在tại 也dã 。 十thập 無vô 功công 用dụng 神thần 力lực 速tốc 詣nghệ 諸chư 佛Phật 會hội 。 十thập 一nhất 上thượng 首thủ 請thỉnh 法pháp 。 十thập 二nhị 弘hoằng 護hộ 教giáo 法pháp 。 十thập 三tam 供cung 事sự 諸chư 佛Phật 。 十thập 四tứ 勤cần 脩tu 勝thắng 行hành 。 十thập 五ngũ 身thân 業nghiệp 普phổ 現hiện 世thế 。 十thập 六lục 說thuyết 法Pháp 遍biến 法Pháp 界Giới 。 十thập 七thất 心tâm 照chiếu 三tam 世thế 。

後hậu 總tổng 結kết 中trung 二nhị 。 先tiên 結kết 脩tu 行hành 圓viên 。 後hậu 於ư 不bất 可khả 下hạ 結kết 德đức 量lượng 廣quảng 。 並tịnh 可khả 知tri 。

三tam 列liệt 名danh 中trung 三tam 。 一nhất 列liệt 名danh 。 二nhị 如như 是thị 等đẳng 下hạ 結kết 數số 。 三tam 金kim 剛cang 下hạ 顯hiển 眾chúng 首thủ 。

初sơ 中trung 總tổng 有hữu 三tam 十thập 九cửu 菩Bồ 薩Tát 。 前tiền 三tam 十thập 八bát 同đồng 名danh 藏tạng 者giả 。 表biểu 將tương 說thuyết 地địa 地địa 有hữu 堅kiên 義nghĩa 。 藏tạng 即tức 堅kiên 故cố 。 其kỳ 猶do 樹thụ 藏tạng 。 後hậu 一nhất 名danh 解Giải 脫Thoát 月Nguyệt 者giả 。 謂vị 請thỉnh 法pháp 上thượng 首thủ 。 除trừ 眾chúng 疑nghi 闇ám 。 其kỳ 猶do 夜dạ 月nguyệt 獨độc 除trừ 闇ám 冥minh 。 此thử 則tắc 託thác 名danh 表biểu 法pháp 月nguyệt 有hữu 脫thoát 闇ám 之chi 能năng 。 名danh 解giải 脫thoát 。

二nhị 結kết 數số 中trung 略lược 列liệt 九cửu 數số 。 謂vị 於ư 一nhất 百bách 二nhị 十thập 三tam 數số 中trung 。 從tùng 第đệ 一nhất 百bách 五ngũ 數số 。 至chí 第đệ 一nhất 百bách 二nhị 十thập 一nhất 數số 。 仍nhưng 於ư 中trung 間gian 。 各các 隔cách 一nhất 轉chuyển 。 具cụ 如như 下hạ 說thuyết 。

三tam 顯hiển 眾chúng 首thủ 中trung 。 名danh 金Kim 剛Cang 藏Tạng 者giả 。 表biểu 所sở 說thuyết 法Pháp 故cố 。 論luận 云vân 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 難nạn/nan 壞hoại 此thử 法Pháp 能năng 破phá 。 善thiện 根căn 堅kiên 實thật 猶do 如như 金kim 剛cang 故cố 。 不bất 異dị 名danh 說thuyết 。 又hựu 藏tạng 即tức 名danh 堅kiên 。 其kỳ 猶do 樹thụ 藏tạng 。 人nhân 如như 懷hoài 孕dựng 在tại 藏tạng 。 是thị 故cố 堅kiên 如như 金kim 剛cang 。 如như 金kim 剛cang 藏tạng 。 是thị 諸chư 善thiện 根căn 。 一nhất 切thiết 餘dư 善thiện 根căn 中trung 。 其kỳ 力lực 最tối 上thượng 。 猶do 如như 金kim 剛cang 。 亦diệc 能năng 生sanh 成thành 人nhân 天thiên 道Đạo 行hạnh 。 諸chư 餘dư 善thiện 根căn 所sở 不bất 能năng 壞hoại 故cố 。 名danh 金Kim 剛Cang 藏Tạng 。 釋thích 曰viết 。 言ngôn 煩phiền 惱não 難nạn/nan 壞hoại 者giả 。 欲dục 顯hiển 要yếu 待đãi 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 方phương 能năng 斷đoạn 故cố 。 善thiện 根căn 堅kiên 實thật 者giả 。 無vô 漏lậu 善thiện 法Pháp 。 至chí 佛Phật 果Quả 故cố 。 不bất 異dị 名danh 不bất 異dị 所sở 說thuyết 故cố 。 一nhất 切thiết 餘dư 善thiện 根căn 者giả 。 謂vị 地địa 前tiền 菩Bồ 薩Tát 及cập 二Nhị 乘Thừa 。 等đẳng 善thiện 根căn 故cố 。

第đệ 二nhị 三tam 昧muội 分phần/phân 中trung 二nhị 。 先tiên 釋thích 文văn 。 後hậu 辨biện 意ý 。 前tiền 中trung 二nhị 。 初sơ 明minh 能năng 入nhập 定định 所sở 依y 。 後hậu 菩Bồ 薩Tát 下hạ 顯hiển 所sở 入nhập 定định 名danh 。 前tiền 中trung 云vân 承thừa 佛Phật 力lực 者giả 。 顯hiển 能năng 入nhập 定định 。 非phi 自tự 力lực 故cố 。 入nhập 者giả 心tâm 與dữ 理lý 冥minh 一nhất 境cảnh 性tánh 故cố 。 菩Bồ 薩Tát 者giả 。 簡giản 異dị 果quả 定định 故cố 。 說thuyết 因nhân 行hành 故cố 。 菩Bồ 薩Tát 名danh 義nghĩa 具cụ 如như 上thượng 說thuyết 。 大đại 智trí 等đẳng 者giả 。 謂vị 二nhị 無vô 我ngã 智trí 。 異dị 二Nhị 乘Thừa 故cố 。 亦diệc 異dị 地địa 前tiền 。 菩Bồ 薩Tát 智trí 慧tuệ 。 故cố 云vân 大đại 也dã 。 又hựu 力lực 能năng 斷đoạn 惑hoặc 證chứng 理lý 生sanh 佛Phật 果Quả 。 故cố 名danh 大đại 也dã 。 即tức 此thử 決quyết 斷đoán 簡giản 擇trạch 成thành 斷đoạn 證chứng 。 故cố 名danh 智trí 慧tuệ 。 光quang 明minh 三tam 昧muội 名danh 義nghĩa 。 具cụ 如như 上thượng 說thuyết 。

後hậu 辨biện 意ý 者giả 。 略lược 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 為vi 受thọ 加gia 故cố 。 如như 經kinh 得đắc 此thử 三tam 昧muội 。 法pháp 如như 是thị 故cố 。 釋thích 曰viết 。 若nhược 不bất 入nhập 定định 散tán 心tâm 無vô 能năng 住trụ 持trì 佛Phật 加gia 。 二nhị 為vi 顯hiển 法pháp 離ly 著trước 故cố 。 論luận 云vân 。 顯hiển 示thị 此thử 法pháp 非phi 思tư 量lượng 境cảnh 界giới 故cố 。 因nhân 定định 所sở 生sanh 淨tịnh 覺giác 。 方phương 說thuyết 非phi 散tán 尋tầm 伺tứ 。 為vi 加gia 行hành 故cố 。

第đệ 三tam 加gia 分phần/phân 中trung 三tam 。 初sơ 總tổng 明minh 作tác 加gia 所sở 因nhân 。 二nhị 欲dục 令linh 汝nhữ 下hạ 辨biện 加gia 所sở 為vi 。 三tam 善thiện 男nam 子tử 。 汝nhữ 當đương 下hạ 正chánh 顯hiển 加gia 相tương/tướng 。

初sơ 中trung 三tam 。 一nhất 明minh 佛Phật 加gia 。 二nhị 以dĩ 毗tỳ 盧lô 下hạ 顯hiển 加gia 所sở 因nhân 。 三tam 依y 論luận 問vấn 答đáp 。

初sơ 中trung 二nhị 。 先tiên 一nhất 句cú 牒điệp 前tiền 。 後hậu 即tức 時thời 下hạ 正chánh 顯hiển 。 顯hiển 中trung 二nhị 。 先tiên 現hiện 身thân 同đồng 名danh 。 後hậu 作tác 如như 是thị 下hạ 同đồng 讚tán 顯hiển 加gia 。 前tiền 中trung 六lục 。 一nhất 即tức 時thời 者giả 。 明minh 正chánh 在tại 定định 故cố 。 二nhị 十thập 方phương 者giả 。 顯hiển 教giáo 通thông 方phương 故cố 。 三tam 各các 過quá 等đẳng 者giả 。 明minh 來lai 處xứ 數số 量lượng 故cố 。 四tứ 各các 有hữu 等đẳng 者giả 。 顯hiển 佛Phật 數số 量lượng 故cố 。 望vọng 前tiền 會hội 。 加gia 十thập 倍bội 以dĩ 百bách 萬vạn 為vi 億ức 。 約ước 第đệ 二nhị 等đẳng 數số 故cố 。 五ngũ 同đồng 名danh 者giả 。 為vi 令linh 剛cang 藏tạng 增tăng 勇dũng 悅duyệt 故cố 。 六lục 現hiện 身thân 者giả 。 為vi 令linh 眾chúng 覩đổ 於ư 法pháp 生sanh 殷ân 重trọng 故cố 。 後hậu 同đồng 讚tán 中trung 三tam 。 一nhất 讚tán 得đắc 難nan 得đắc 定định 故cố 曰viết 乃nãi 能năng 。 二nhị 顯hiển 能năng 加gia 佛Phật 數số 。 三tam 正chánh 明minh 作tác 加gia 。

二nhị 顯hiển 加gia 所sở 因nhân 中trung 三tam 。 一nhất 毗tỳ 盧lô 宿túc 願nguyện 。 二nhị 現hiện 在tại 威uy 神thần 。 三tam 亦diệc 是thị 下hạ 一nhất 句cú 是thị 剛cang 藏tạng 自tự 力lực 。

三tam 問vấn 答đáp 者giả 。 何hà 故cố 多đa 佛Phật 加gia 。 為vi 顯hiển 於ư 法pháp 及cập 法Pháp 師sư 增tăng 長trưởng 。 恭cung 敬kính 心tâm 故cố 。 何hà 故cố 同đồng 名danh 金kim 藏tạng 加gia 者giả 。 本bổn 願nguyện 力lực 故cố 。 何hà 故cố 如Như 來Lai 。 作tác 如như 是thị 願nguyện 者giả 。 顯hiển 示thị 多đa 佛Phật 故cố 。 本bổn 行hạnh 菩Bồ 薩Tát 時thời 。 皆giai 名danh 金Kim 剛Cang 藏Tạng 。 同đồng 說thuyết 此thử 法Pháp 。 今kim 成thành 正chánh 覺giác 。 名danh 金Kim 剛Cang 藏Tạng 故cố 。 不bất 異dị 名danh 加gia 。 又hựu 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 聞văn 諸chư 如Như 來Lai 。 同đồng 己kỷ 名danh 已dĩ 。 增tăng 勇dũng 悅duyệt 故cố 。 何hà 不bất 言ngôn 過quá 無vô 量lượng 世thế 界giới 者giả 。 方phương 便tiện 顯hiển 多đa 佛Phật 故cố 。 釋thích 曰viết 。 言ngôn 何hà 故cố 作tác 是thị 願nguyện 顯hiển 示thị 多đa 佛Phật 故cố 者giả 。 謂vị 彼bỉ 多đa 佛Phật 因nhân 時thời 同đồng 依y 此thử 十Thập 地Địa 行hạnh 願nguyện 故cố 。 言ngôn 方phương 便tiện 顯hiển 多đa 佛Phật 故cố 。 此thử 中trung 方phương 便tiện 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 不bất 以dĩ 一nhất 二nhị 三tam 。 四tứ 及cập 至chí 百bách 千thiên 等đẳng 數số 數số 。 但đãn 數số 剎sát 塵trần 為vi 量lượng 者giả 。 是thị 善thiện 巧xảo 顯hiển 多đa 也dã 。 二nhị 者giả 不bất 以dĩ 多đa 數số 顯hiển 多đa 。 但đãn 說thuyết 十thập 則tắc 顯hiển 多đa 。 是thị 善thiện 巧xảo 顯hiển 多đa 也dã 。 何hà 故cố 定định 言ngôn 十thập 億ức 佛Phật 土độ 者giả 。 為vi 說thuyết 十Thập 地Địa 故cố 。 此thử 經Kinh 多đa 說thuyết 十thập 數số 故cố 。 言ngôn 同đồng 名danh 佛Phật 加gia 以dĩ 本bổn 願nguyện 故cố 者giả 。 謂vị 十thập 方phương 及cập 此thử 佛Phật 。 雖tuy 皆giai 有hữu 本bổn 願nguyện 加gia 即tức 同đồng 時thời 。 然nhiên 以dĩ 不bất 失thất 主chủ 伴bạn 義nghĩa 故cố 。 亦diệc 得đắc 說thuyết 為vi 此thử 佛Phật 先tiên 加gia 餘dư 佛Phật 後hậu 加gia 。 論luận 云vân 盧Lô 舍Xá 那Na 佛Phật 。 本bổn 願nguyện 力lực 故cố 加gia 。

第đệ 二nhị 明minh 加gia 所sở 為vi 中trung 二nhị 。 先tiên 總tổng 顯hiển 。 後hậu 所sở 謂vị 下hạ 別biệt 辨biện 。

前tiền 中trung 云vân 欲dục 令linh 等đẳng 者giả 。 總tổng 明minh 加gia 所sở 為vi 意ý 。 言ngôn 為vì 一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 者giả 。 是thị 所sở 被bị 機cơ 。 論luận 云vân 謂vị 住trụ 信tín 行hành 地địa 。 菩Bồ 薩Tát 此thử 通thông 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 三tam 賢hiền 菩Bồ 薩Tát 自tự 來lai 證chứng 如như 。 一nhất 向hướng 依y 教giáo 生sanh 信tín 脩tu 行hành 故cố 。 二nhị 者giả 大đại 地địa 菩Bồ 薩Tát 。 雖tuy 聞văn 此thử 教giáo 。 然nhiên 是thị 自tự 證chứng 見kiến 如như 生sanh 信tín 修tu 行hành 故cố 。 言ngôn 說thuyết 不bất 思tư 議nghị 佛Phật 法Pháp 者giả 。 分phân 別biệt 出xuất 世thế 間gian 道Đạo 品phẩm 故cố 。 出xuất 世thế 間gian 是thị 無vô 漏lậu 義nghĩa 。 道đạo 是thị 智trí 。 品phẩm 是thị 流lưu 類loại 。 謂vị 等đẳng 流lưu 無vô 漏lậu 教giáo 法pháp 從tùng 佛Phật 無vô 漏lậu 智trí 所sở 流lưu 。 名danh 不bất 可khả 思tư 議nghị 佛Phật 法Pháp 。 地địa 前tiền 菩Bồ 薩Tát 聞văn 已dĩ 。 還hoàn 生sanh 見kiến 道đạo 無vô 漏lậu 智trí 。 地địa 上thượng 菩Bồ 薩Tát 聞văn 此thử 。 教giáo 已dĩ 智trí 更cánh 增tăng 明minh 。 此thử 智trí 是thị 佛Phật 無vô 漏lậu 智trí 品phẩm 類loại 等đẳng 流lưu 。 故cố 名danh 道Đạo 品Phẩm 。 言ngôn 光quang 明minh 者giả 。 論luận 云vân 。 見kiến 智trí 得đắc 證chứng 故cố 。 遠viễn 法Pháp 師sư 云vân 。 見kiến 智trí 得đắc 證chứng 。 義nghĩa 一nhất 名danh 異dị 。 其kỳ 猶do 眼nhãn 目mục 別biệt 。 則tắc 見kiến 智trí 是thị 其kỳ 觀quán 解giải 。 得đắc 證chứng 是thị 行hành 。 解giải 有hữu 始thỉ 終chung 。 見kiến 始thỉ 智trí 終chung 。 推thôi 求cầu 名danh 見kiến 。 決quyết 斷đoán 名danh 智trí 。 行hành 有hữu 始thỉ 終chung 。 得đắc 始thỉ 證chứng 終chung 。 法pháp 顯hiển 在tại 心tâm 。 名danh 得đắc 心tâm 。 冥minh 合hợp 如như 名danh 證chứng 。 今kim 釋thích 此thử 文văn 。 宜nghi 總tổng 相tương/tướng 說thuyết 。 若nhược 摘trích 字tự 解giải 。 便tiện 失thất 本bổn 意ý 。 謂vị 光quang 明minh 有hữu 破phá 闇ám 合hợp 空không 二nhị 義nghĩa 。 似tự 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 有hữu 斷đoạn 惑hoặc 證chứng 理lý 二nhị 義nghĩa 故cố 。 以dĩ 法pháp 釋thích 喻dụ 故cố 。 云vân 光quang 明minh 者giả 。 智trí 見kiến 得đắc 證chứng 。 智trí 見kiến 即tức 是thị 斷đoạn 障chướng 。 得đắc 證chứng 即tức 是thị 契khế 如như 。 若nhược 依y 解giải 深thâm 密mật 第đệ 三tam 。 智trí 為vi 總tổng 緣duyên 。 見kiến 為vi 別biệt 緣duyên 。 此thử 中trung 論luận 意ý 顯hiển 二nhị 種chủng 機cơ 聞văn 教giáo 利lợi 益ích 。 若nhược 地địa 前tiền 菩Bồ 薩Tát 聞văn 此thử 。 教giáo 已dĩ 能năng 生sanh 見kiến 道đạo 。 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 斷đoạn 惑hoặc 證chứng 理lý 故cố 云vân 入nhập 者giả 。 信tín 樂nhạo 得đắc 證chứng 。 如như 無vô 性tánh 攝nhiếp 論luận 云vân 。 此thử 聞văn 熏huân 習tập 。 雖tuy 是thị 有hữu 漏lậu 。 而nhi 是thị 出xuất 世thế 心tâm 種chủng 子tử 性tánh 。 若nhược 地địa 上thượng 菩Bồ 薩Tát 。 聞văn 此thử 法Pháp 已dĩ 。 地địa 證chứng 增tăng 明minh 。 斷đoạn 惑hoặc 證chứng 理lý 故cố 。 云vân 明minh 者giả 見kiến 智trí 得đắc 證chứng 。 今kim 為vi 說thuyết 此thử 地địa 上thượng 見kiến 智trí 得đắc 證chứng 法pháp 故cố 。 云vân 說thuyết 不bất 思tư 議nghị 等đẳng 也dã 。

後hậu 別biệt 辨biện 中trung 有hữu 二nhị 十thập 二nhị 句cú 。 前tiền 十thập 句cú 明minh 自tự 利lợi 。 後hậu 又hựu 令linh 下hạ 十thập 二nhị 句cú 明minh 利lợi 他tha 。 大đại 判phán 雖tuy 爾nhĩ 。 若nhược 細tế 分phân 別biệt 。 俱câu 通thông 二nhị 利lợi 。 故cố 論luận 云vân 菩Bồ 薩Tát 教giáo 他tha 眾chúng 生sanh 。 即tức 是thị 自tự 成thành 佛Phật 法Pháp 。 是thị 故cố 利lợi 他tha 亦diệc 名danh 自tự 利lợi 。 前tiền 中trung 初sơ 十thập 句cú 。 准chuẩn 論luận 經kinh 。 與dữ 前tiền 總tổng 句cú 同đồng 。 是thị 一nhất 句cú 。 論luận 於ư 初sơ 句cú 開khai 出xuất 後hậu 九cửu 。 初sơ 云vân 令linh 入nhập 智trí 地địa 者giả 。 智trí 地địa 即tức 十Thập 地Địa 智trí 。 令linh 入nhập 者giả 入nhập 猶do 得đắc 也dã 。 亦diệc 趣thú 入nhập 義nghĩa 。 謂vị 令linh 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 得đắc 入nhập 四tứ 位vị 。 即tức 後hậu 九cửu 句cú 寄ký 配phối 顯hiển 示thị 。 一nhất 初sơ 四tứ 句cú 。 令linh 地địa 前tiền 信tín 樂nhạo 位vị 菩Bồ 薩Tát 得đắc 入nhập 於ư 地địa 。 二nhị 次thứ 一nhất 句cú 。 令linh 得đắc 見kiến 位vị 。 三tam 次thứ 三tam 句cú 。 令linh 得đắc 脩tu 位vị 。 於ư 中trung 初sơ 句cú 從tùng 初Sơ 地Địa 相tương 見kiến 道đạo 十thập 六lục 心tâm 後hậu 至chí 七thất 地địa 。 次thứ 句cú 八bát 九cửu 地địa 。 後hậu 句cú 第đệ 十Thập 地Địa 。 四tứ 後hậu 一nhất 句cú 。 令linh 得đắc 究cứu 竟cánh 位vị 。 若nhược 九cửu 句cú 別biệt 釋thích 。 一nhất 云vân 攝nhiếp 一nhất 切thiết 等đẳng 者giả 。 聞văn 慧tuệ 中trung 攝nhiếp 一nhất 切thiết 善thiện 根căn 故cố 。 二nhị 簡giản 擇trạch 是thị 思tư 慧tuệ 。 於ư 一nhất 切thiết 道đạo 品phẩm 中trung 。 智trí 善thiện 巧xảo 故cố 。 三tam 於ư 所sở 思tư 諸chư 法pháp 中trung 。 得đắc 智trí 無vô 量lượng 種chủng 義nghĩa 故cố 。 四tứ 隨tùy 所sở 思tư 義nghĩa 名danh 字tự 具cụ 足túc 巧xảo 說thuyết 故cố 。 五ngũ 見kiến 道đạo 時thời 中trung 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 證chứng 諸chư 法pháp 一nhất 如như 故cố 。 論luận 云vân 平bình 等đẳng 也dã 。 智trí 分phân 別biệt 離ly 故cố 。 經Kinh 云vân 清thanh 淨tịnh 也dã 。 六lục 論luận 云vân 脩tu 道Đạo 時thời 中trung 離ly 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 障chướng 故cố 者giả 。 理lý 實thật 脩tu 位vị 亦diệc 離ly 所sở 知tri 障chướng 。 附phụ 文văn 釋thích 義nghĩa 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。 謂vị 不bất 染nhiễm 世thế 法pháp 。 是thị 離ly 煩phiền 惱não 障chướng 故cố 。 七thất 出xuất 世thế 間gian 道Đạo 。 品phẩm 無vô 貪tham 等đẳng 三tam 善thiện 根căn 無vô 漏lậu 。 故cố 云vân 淨tịnh 也dã 。 八bát 於ư 第đệ 十Thập 地Địa 。 勝thắng 進tiến 時thời 等đẳng 覺giác 位vị 中trung 得đắc 佛Phật 智trí 祕bí 密mật 。 然nhiên 此thử 祕bí 密mật 非phi 下hạ 位vị 言ngôn 念niệm 及cập 。 故cố 名danh 不bất 思tư 議nghị 。 此thử 祕bí 密mật 智trí 即tức 境cảnh 界giới 。 或hoặc 密mật 智trí 所sở 知tri 之chi 境cảnh 界giới 。 此thử 至chí 菩Bồ 薩Tát 地địa 極cực 。 如như 下hạ 文văn 大đại 盡tận 分phần/phân 中trung 說thuyết 。 第đệ 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 入nhập 如Như 來Lai 十thập 祕bí 密mật 智trí 。 是thị 也dã 。 九cửu 得đắc 佛Phật 位vị 究cứu 竟cánh 智trí 。 此thử 亦diệc 智trí 即tức 境cảnh 界giới 。 智trí 之chi 境cảnh 。 通thông 二nhị 同đồng 前tiền 。 然nhiên 與dữ 前tiền 別biệt 因nhân 果quả 殊thù 故cố 。 上thượng 來lai 九cửu 別biệt 句cú 與dữ 前tiền 初sơ 總tổng 句cú 。 非phi 即tức 非phi 離ly 。 今kim 但đãn 為vi 顯hiển 地địa 智trí 有hữu 差sai 別biệt 次thứ 第đệ 轉chuyển 勝thắng 義nghĩa 故cố 。 作tác 是thị 別biệt 說thuyết 。 故cố 論luận 主chủ 用dụng 後hậu 六lục 相tương/tướng 。 顯hiển 前tiền 總tổng 別biệt 非phi 即tức 離ly 義nghĩa 故cố 。 言ngôn 除trừ 陰ấm 界giới 入nhập 等đẳng 事sự 者giả 。 唯duy 約ước 等đẳng 流lưu 無vô 漏lậu 教giáo 淨tịnh 緣duyên 起khởi 說thuyết 。 亦diệc 是thị 真Chân 如Như 隨tùy 緣duyên 出xuất 世thế 法pháp 。 不bất 據cứ 有hữu 漏lậu 三tam 科khoa 等đẳng 。 故cố 云vân 除trừ 也dã 。 論luận 云vân 。 總tổng 者giả 是thị 根căn 本bổn 入nhập 。 別biệt 者giả 餘dư 九cửu 入nhập 。 別biệt 依y 止chỉ 本bổn 。 滿mãn 彼bỉ 本bổn 故cố 。 謂vị 總tổng 與dữ 別biệt 為vi 依y 。 無vô 總tổng 別biệt 不bất 立lập 。 由do 別biệt 方phương 成thành 總tổng 。 無vô 別biệt 孰thục 為vi 總tổng 。 同đồng 相tương/tướng 者giả 入nhập 故cố 。 謂vị 別biệt 皆giai 同đồng 本bổn 。 有hữu 入nhập 義nghĩa 故cố 。 異dị 相tướng 者giả 增tăng 相tương/tướng 故cố 。 謂vị 皆giai 彼bỉ 同đồng 入nhập 取thủ 名danh 異dị 相tướng 。 成thành 相tương/tướng 者giả 略lược 說thuyết 故cố 。 謂vị 諸chư 句cú 和hòa 合hợp 為vi 一nhất 。 略lược 故cố 成thành 也dã 。 壞hoại 相tương/tướng 者giả 。 廣quảng 說thuyết 故cố 。 彼bỉ 諸chư 句cú 合hợp 為vi 一nhất 時thời 。 一nhất 一nhất 推thôi 徵trưng 。 無vô 能năng 成thành 者giả 。 各các 住trụ 自tự 位vị 。 如như 是thị 廣quảng 徵trưng 不bất 成thành 。 故cố 壞hoại 也dã 。 如như 此thử 融dung 攝nhiếp 教giáo 文văn 十thập 句cú 。 顯hiển 於ư 無vô 㝵# 非phi 即tức 離ly 相tương/tướng 。 餘dư 一nhất 切thiết 法pháp 皆giai 隨tùy 所sở 應ưng 方phương 便tiện 類loại 釋thích 。 廣quảng 顯hiển 六lục 相tương/tướng 。 如như 別biệt 章chương 中trung 。

後hậu 明minh 利lợi 他tha 十thập 二nhị 句cú 者giả 。 論luận 經kinh 合hợp 六lục 七thất 兩lưỡng 句cú 為vi 一nhất 句cú 。 餘dư 按án 次thứ 同đồng 。 初sơ 句cú 總tổng 。 餘dư 句cú 別biệt 。 論luận 云vân 此thử 句cú 是thị 根căn 本bổn 始thỉ 終chung 。 謂vị 十Thập 地Địa 中trung 皆giai 有hữu 始thỉ 終chung 故cố 。 云vân 令linh 得đắc 菩Bồ 薩Tát 。 十Thập 地Địa 始thỉ 終chung 者giả 。 始thỉ 謂vị 先tiên 發phát 信tín 樂nhạo 十Thập 地Địa 法Pháp 門môn 。 親thân 近cận 善thiện 友hữu 。 聽thính 受thọ 所sở 說thuyết 。 終chung 者giả 謂vị 依y 善thiện 友hữu 說thuyết 。 憶ức 持trì 不bất 忘vong 。 就tựu 別biệt 中trung 。 十thập 一nhất 句cú 寄ký 配phối 三tam 位vị 。 初sơ 三tam 地địa 前tiền 思tư 脩tu 利lợi 他tha 。 次thứ 一nhất 見kiến 道đạo 。 餘dư 七thất 脩tu 道Đạo 。 此thử 十thập 一nhất 始thỉ 終chung 狹hiệp 前tiền 十thập 八bát 。 前tiền 中trung 前tiền 說thuyết 聞văn 慧tuệ 。 後hậu 攝nhiếp 佛Phật 盡tận 。 此thử 不bất 同đồng 者giả 。 以dĩ 聞văn 慧tuệ 及cập 佛Phật 俱câu 非phi 正chánh 。 地địa 前tiền 既ký 已dĩ 明minh 。 故cố 不bất 重trọng/trùng 辨biện 。 理lý 實thật 皆giai 通thông 如như 前tiền 。 自tự 利lợi 中trung 有hữu 聞văn 慧tuệ 者giả 。 自tự 成thành 聞văn 慧tuệ 故cố 。 聞văn 已dĩ 方phương 能năng 為vì 他tha 說thuyết 故cố 。 今kim 此thử 利lợi 他tha 中trung 有hữu 思tư 慧tuệ 者giả 。 思tư 已dĩ 為vì 他tha 說thuyết 故cố 。 由do 思tư 惟duy 自tự 增tăng 慧tuệ 故cố 。 初sơ 云vân 如như 實thật 說thuyết 等đẳng 者giả 。 謂vị 思tư 慧tuệ 智trí 隨tùy 所sở 聞văn 十Thập 地Địa 差sai 別biệt 義nghĩa 。 受thọ 持trì 稱xưng 機cơ 理lý 說thuyết 故cố 。 云vân 如như 實thật 說thuyết 。 二nhị 令linh 緣duyên 念niệm 一nhất 切thiết 佛Phật 。 法pháp 證chứng 入nhập 故cố 。 三tam 脩tu 慧tuệ 觀quán 時thời 。 於ư 地địa 上thượng 無vô 漏lậu 道Đạo 品phẩm 。 起khởi 意ý 言ngôn 分phân 別biệt 。 帶đái 相tương/tướng 解giải 故cố 。 四tứ 見kiến 道đạo 時thời 。 法pháp 無vô 我ngã 智trí 巧xảo 分phân 別biệt 法pháp 。 我ngã 不bất 可khả 得đắc 。 名danh 善thiện 擇trạch 光quang 明minh 。 即tức 以dĩ 善thiện 巧xảo 成thành 此thử 智trí 名danh 。 莊trang 嚴nghiêm 過quá 小tiểu 故cố 名danh 大đại 也dã 。 五ngũ 脩tu 道Đạo 位vị 中trung 。 後hậu 所sở 得đắc 智trí 。 巧xảo 能năng 趣thú 入nhập 。 能năng 所sở 詮thuyên 方phương 便tiện 決quyết 定định 無vô 疑nghi 故cố 。 論luận 云vân 出xuất 世thế 間gian 智trí 。 力lực 得đắc 入nhập 法pháp 義nghĩa 故cố 。 上thượng 來lai 寄ký 從tùng 二nhị 地địa 至chí 七thất 地địa 。 從tùng 此thử 已dĩ 下hạ 六lục 句cú 。 論luận 說thuyết 菩Bồ 薩Tát 於ư 菩Bồ 提Đề 有hữu 障chướng 對đối 治trị 。 寄ký 從tùng 八bát 地địa 至chí 佛Phật 地địa 。 對đối 彼bỉ 說thuyết 障chướng 。 障chướng 在tại 七thất 地địa 。 乃nãi 至chí 十Thập 地Địa 。 七thất 地địa 有hữu 初sơ 障chướng 故cố 。 不bất 得đắc 入nhập 八bát 地địa 。 八bát 地địa 有hữu 一nhất 障chướng 。 不bất 得đắc 入nhập 九cửu 地địa 。 九cửu 地địa 有hữu 二nhị 障chướng 。 不bất 得đắc 入nhập 十Thập 地Địa 。 十Thập 地Địa 有hữu 一nhất 障chướng 。 不bất 得đắc 佛Phật 地địa 。 其kỳ 能năng 治trị 道đạo 即tức 經kinh 文văn 。 是thị 所sở 治trị 障chướng 如như 論luận 顯hiển 。 後hậu 釋thích 當đương 知tri 。 六lục 句cú 中trung 。 一nhất 初sơ 二nhị 句cú 合hợp 為vi 對đối 治trị 一nhất 障chướng 。 謂vị 不bất 能năng 破phá 邪tà 論luận 障chướng 故cố 。 云vân 隨tùy 所sở 住trụ 等đẳng 。 謂vị 隨tùy 彼bỉ 邪tà 見kiến 心tâm 住trụ 著trước 之chi 處xứ 處xứ 。 即tức 彼bỉ 所sở 宗tông 。 如như 聲thanh 生sanh 等đẳng 執chấp 所sở 生sanh 聲thanh 是thị 常thường 住trụ 等đẳng 。 對đối 彼bỉ 以dĩ 無vô 過quá 三tam 支chi 。 次thứ 第đệ 顯hiển 說thuyết 。 立lập 聲thanh 無vô 常thường 等đẳng 。 此thử 於ư 七thất 例lệ 。 是thị 體thể 。 據cứ 莊trang 嚴nghiêm 。 由do 立lập 無vô 過quá 。 心tâm 無vô 所sở 畏úy 。 是thị 論luận 出xuất 離ly 也dã 。 後hậu 句cú 是thị 論luận 。 多đa 所sở 作tác 法pháp 。 謂vị 宜nghi 正chánh 之chi 詞từ 。 邪tà 莫mạc 能năng 制chế 。 能năng 破phá 邪tà 闇ám 。 故cố 曰viết 光quang 明minh 。 故cố 論luận 云vân 隨tùy 彼bỉ 所sở 著trước 。 顯hiển 己kỷ 正chánh 義nghĩa 。 對đối 治trị 邪tà 執chấp 。 無vô 畏úy 辨biện 才tài 。 性tánh 無vô 闇ám 故cố 。 二nhị 住trụ 大đại 等đẳng 者giả 。 對đối 治trị 不bất 能năng 答đáp 難nạn/nan 障chướng 。 謂vị 九cửu 地địa 中trung 。 得đắc 四tứ 無vô 㝵# 大đại 智trí 。 巧xảo 決quyết 斷đoán 故cố 。 論luận 云vân 證chứng 大đại 無vô 㝵# 智trí 地địa 故cố 。 三tam 憶ức 念niệm 等đẳng 者giả 。 謂vị 常thường 憶ức 念niệm 。 求cầu 大đại 菩Bồ 提Đề 。 救cứu 薩tát 埵đóa 心tâm 無vô 忘vong 失thất 。 對đối 治trị 樂nhạo 著trước 小Tiểu 乘Thừa 障chướng 。 四tứ 成thành 熟thục 等đẳng 者giả 。 對đối 治trị 九cửu 地địa 中trung 化hóa 生sanh 懈giải 怠đãi 障chướng 。 五ngũ 能năng 遍biến 等đẳng 者giả 。 一nhất 切thiết 處xứ 是thị 五ngũ 明minh 處xứ 。 此thử 菩Bồ 薩Tát 智trí 悉tất 能năng 遍biến 至chí 決quyết 了liễu 。 開khai 悟ngộ 未vị 解giải 者giả 。 此thử 對đối 治trị 無vô 方phương 便tiện 智trí 障chướng 。 上thượng 來lai 明minh 加gia 所sở 為vi 竟cánh 。

第đệ 三Tam 明Minh 加gia 相tương/tướng 中trung 三tam 。 謂vị 口khẩu 意ý 身thân 此thử 三tam 次thứ 第đệ 有hữu 二nhị 差sai 別biệt 。 一nhất 約ước 他tha 方phương 佛Phật 加gia 。 則tắc 口khẩu 意ý 身thân 為vi 次thứ 。 二nhị 約ước 此thử 界giới 佛Phật 加gia 。 則tắc 意ý 身thân 口khẩu 為vi 次thứ 。

前tiền 中trung 謂vị 加gia 持trì 正chánh 在tại 說thuyết 法Pháp 。 是thị 以dĩ 先tiên 須tu 口khẩu 加gia 說thuyết 法Pháp 。 必tất 賴lại 說thuyết 因nhân 故cố 。 次thứ 與dữ 其kỳ 智trí 力lực 在tại 定định 未vị 可khả 宣tuyên 除trừ 故cố 。 身thân 加gia 觸xúc 令linh 起khởi 說thuyết 。 是thị 則tắc 口khẩu 加gia 以dĩ 益ích 辨biện 。 意ý 加gia 以dĩ 塔tháp 威uy 。 身thân 加gia 而nhi 令linh 覺giác 。 或hoặc 一nhất 一nhất 業nghiệp 如như 後hậu 分phân 別biệt 。 遠viễn 云vân 口khẩu 先tiên 加gia 者giả 。 乘thừa 前tiền 諸chư 佛Phật 顯hiển 加gia 所sở 為vi 因nhân 即tức 勸khuyến 說thuyết 故cố 。 後hậu 此thử 佛Phật 加gia 次thứ 第đệ 中trung 。 本bổn 疏sớ/sơ 云vân 。 為vi 令linh 得đắc 定định 。 定định 由do 意ý 力lực 。 是thị 故cố 居cư 先tiên 。 身thân 光quang 照chiếu 觸xúc 。 以dĩ 增tăng 威uy 德đức 故cố 。 次thứ 如như 雲vân 臺đài 說thuyết 偈kệ 。 口khẩu 業nghiệp 加gia 教giáo 方phương 能năng 有hữu 說thuyết 故cố 。 後hậu 加gia 就tựu 前tiền 先tiên 口khẩu 加gia 中trung 。 十thập 一nhất 句cú 。 初sơ 句cú 總tổng 。 餘dư 句cú 別biệt 。 總tổng 云vân 汝nhữ 當đương 辨biện 說thuyết 等đẳng 者giả 。 辨biện 謂vị 法pháp 義nghĩa 。 說thuyết 謂vị 詞từ 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 。 論luận 云vân 辨biện 才tài 者giả 。 隨tùy 所sở 得đắc 法Pháp 義nghĩa 。 憶ức 持trì 不bất 忘vong 說thuyết 故cố 。 此thử 法Pháp 門môn 者giả 。 謂vị 十Thập 地Địa 法pháp 。 差sai 別biệt 者giả 。 種chủng 種chủng 名danh 相tướng 故cố 。 此thử 法pháp 善thiện 巧xảo 成thành 故cố 。 云vân 善thiện 巧xảo 法pháp 。 後hậu 十thập 句cú 分phần/phân 二nhị 。 初sơ 一nhất 句cú 總tổng 。 餘dư 句cú 別biệt 。 前tiền 總tổng 云vân 承thừa 佛Phật 等đẳng 者giả 。 顯hiển 他tha 力lực 辨biện 才tài 。 謂vị 剛cang 藏tạng 得đắc 佛Phật 明minh 智trí 神thần 力lực 如như 持trì 令linh 說thuyết 不bất 闇ám 昧muội 故cố 。 後hậu 別biệt 中trung 皆giai 顯hiển 自tự 力lực 辨biện 才tài 。 於ư 中trung 。 前tiền 四tứ 顯hiển 四tứ 種chủng 淨tịnh 。 後hậu 五ngũ 明minh 三tam 種chủng 盡tận 。 前tiền 中trung 。 一nhất 淨tịnh 自tự 善thiện 根căn 者giả 。 有hữu 作tác 善thiện 法Pháp 淨tịnh 也dã 。 謂vị 不bất 動động 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 而nhi 依y 世thế 俗tục 言ngôn 說thuyết 分phân 別biệt 法pháp 相tướng 。 約ước 法pháp 相tướng 邊biên 。 名danh 有hữu 作tác 也dã 。 二nhị 普phổ 淨tịnh 法Pháp 界Giới 者giả 。 無vô 作tác 法pháp 淨tịnh 也dã 。 謂vị 依y 世thế 俗tục 言ngôn 說thuyết 。 即tức 顯hiển 不bất 動động 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 約ước 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 邊biên 。 名danh 無vô 作tác 也dã 。 三tam 普phổ 攝nhiếp 眾chúng 生sanh 者giả 。 化hóa 眾chúng 生sanh 淨tịnh 也dã 。 謂vị 能năng 化hóa 眾chúng 生sanh 令linh 淨tịnh 故cố 。 四tứ 深thâm 入nhập 法Pháp 身thân 智trí 身thân 者giả 。 身thân 淨tịnh 也dã 。 入nhập 證chứng 契khế 也dã 。 此thử 句cú 中trung 二nhị 種chủng 。 一nhất 屬thuộc 前tiền 。 二nhị 攝nhiếp 後hậu 。 前tiền 中trung 謂vị 第đệ 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 勝thắng 進tiến 行hành 。 等Đẳng 覺Giác 菩Bồ 薩Tát 。 因nhân 行hành 至chí 極cực 。 惑hoặc 盡tận 智trí 圓viên 。 法pháp 報báo 二nhị 身thân 。 俱câu 非phi 心tâm 意ý 識thức 所sở 依y 。 唯duy 智trí 依y 止chỉ 。 後hậu 攝nhiếp 後hậu 者giả 。 後hậu 五ngũ 句cú 皆giai 此thử 句cú 攝nhiếp 。 同đồng 在tại 第đệ 十Thập 地Địa 故cố 。 束thúc 五ngũ 句cú 為vi 三tam 種chủng 盡tận 。 謂vị 初sơ 二nhị 句cú 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 盡tận 。 前tiền 句cú 云vân 受thọ 一nhất 切thiết 等đẳng 者giả 。 現hiện 報báo 利lợi 益ích 。 後hậu 句cú 得đắc 一nhất 切thiết 世thế 間gian 等đẳng 者giả 。 後hậu 報báo 利lợi 益ích 。 現hiện 報báo 利lợi 益ích 者giả 。 第đệ 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 勝thắng 進tiến 行hành 時thời 。 受thọ 佛Phật 職chức 位vị 。 因nhân 位vị 未vị 轉chuyển 。 名danh 現hiện 報báo 。 一nhất 切thiết 佛Phật 放phóng 光quang 。 名danh 益ích 一nhất 切thiết 智trí 。 入nhập 此thử 菩Bồ 薩Tát 頂đảnh 故cố 。 云vân 受thọ 佛Phật 灌quán 頂đảnh 。 後hậu 報báo 益ích 者giả 。 轉chuyển 前tiền 因nhân 位vị 。 至chí 成thành 佛Phật 處xứ 。 言ngôn 世thế 間gian 最tối 高cao 大đại 身thân 者giả 。 謂vị 色sắc 形hình 所sở 居cư 大đại 自tự 在tại 宮cung 最tối 高cao 故cố 。 色sắc 形hình 尊tôn 大đại 中trung 彼bỉ 王vương 最tối 大đại 故cố 。 智Trí 度Độ 論luận 第đệ 二nhị 云vân 。 摩Ma 醯Hê 首Thủ 羅La 天Thiên 。 韋vi 紐nữu 天thiên 。 鳩cưu 摩ma 羅la 天thiên 。 此thử 三tam 各các 自tự 稱xưng 大đại 。 自tự 言ngôn 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 有hữu 從tùng 其kỳ 學học 一nhất 切thiết 經kinh 書thư 者giả 。 亦diệc 言ngôn 是thị 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 若nhược 依y 此thử 經Kinh 。 彼bỉ 王vương 有hữu 大đại 自tự 在tại 智trí 故cố 。 名danh 大đại 自tự 在tại 。 故cố 賢hiền 首thủ 品phẩm 云vân 。 摩Ma 醯Hê 首Thủ 羅La 智trí 自tự 在tại 。 大đại 海hải 龍long 王vương 降giáng 雨vũ 時thời 。 悉tất 能năng 分phân 別biệt 數số 其kỳ 滴tích 。 於ư 一nhất 念niệm 中trung 皆giai 辨biện 了liễu 。 問vấn 經kinh 初sơ 云vân 佛Phật 在tại 摩Ma 竭Kiệt 國Quốc 。 始thỉ 成thành 正chánh 覺giác 。 此thử 何hà 說thuyết 於ư 自tự 在tại 天thiên 得đắc 。

答đáp 成thành 佛Phật 應ứng 機cơ 不bất 局cục 方phương 所sở 。 隨tùy 有hữu 感cảm 化hóa 即tức 說thuyết 在tại 茲tư 。 是thị 故cố 前tiền 據cứ 所sở 應ưng 。 此thử 依y 引dẫn 攝nhiếp 。 諸chư 乘thừa 報báo 佛Phật 閻Diêm 浮Phù 所sở 成thành 是thị 報báo 身thân 故cố 。 不bất 信tín 界giới 外ngoại 有hữu 佛Phật 土độ 故cố 。 是thị 以dĩ 權quyền 指chỉ 第đệ 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 攝nhiếp 報báo 果quả 處xứ 有hữu 報báo 佛Phật 也dã 。 二nhị 次thứ 二nhị 句cú 。 是thị 二Nhị 乘Thừa 不bất 同đồng 盡tận 中trung 。 上thượng 句cú 云vân 超siêu 一nhất 切thiết 世thế 間gian 道đạo 者giả 。 勘khám 梵Phạm 本bổn 。 道đạo 字tự 乃nãi 是thị 趣thú 字tự 。 謂vị 惑hoặc 業nghiệp 苦khổ 是thị 世thế 間gian 趣thú 攝nhiếp 。 非phi 出xuất 世thế 攝nhiếp 。 今kim 此thử 菩Bồ 薩Tát 。 至chí 等đẳng 覺giác 位vị 。 惑hoặc 業nghiệp 苦khổ 盡tận 。 故cố 云vân 超siêu 。 阿A 羅La 漢Hán 獨Độc 覺Giác 未vị 盡tận 彼bỉ 三tam 故cố 。 云vân 二Nhị 乘Thừa 不bất 同đồng 盡tận 故cố 。 世thế 親thân 佛Phật 性tánh 論luận 第đệ 三tam 云vân 。 二Nhị 乘Thừa 涅Niết 槃Bàn 有hữu 三tam 種chủng 餘dư 。 一nhất 無vô 明minh 住trụ 地địa 惑hoặc 。 二nhị 無vô 漏lậu 業nghiệp 。 三tam 意ý 生sanh 身thân 。 下hạ 句cú 云vân 清thanh 淨tịnh 等đẳng 者giả 。 二Nhị 乘Thừa 涅Niết 槃Bàn 有hữu 三tam 餘dư 故cố 。 不bất 名danh 清thanh 淨tịnh 。 今kim 此thử 菩Bồ 薩Tát 。 所sở 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。 彼bỉ 三tam 盡tận 故cố 。 不bất 同đồng 二Nhị 乘Thừa 故cố 。 三tam 後hậu 一nhất 句cú 云vân 滿mãn 足túc 一Nhất 切Thiết 智Trí 智Trí 者giả 。 是thị 佛Phật 盡tận 盡tận 無vô 餘dư 也dã 。 謂vị 等Đẳng 覺Giác 菩Bồ 薩Tát 。 德đức 海hải 雖tuy 滿mãn 。 猶do 未vị 能năng 捨xả 劣liệt 無vô 漏lậu 等đẳng 。 今kim 佛Phật 位vị 彼bỉ 三tam 盡tận 無vô 有hữu 餘dư 故cố 。 論luận 云vân 於ư 一nhất 切thiết 智trí 入nhập 智trí 故cố 。

二nhị 明minh 意ý 加gia 中trung 。 有hữu 二nhị 十thập 句cú 。 前tiền 十thập 句cú 。 明minh 正chánh 加gia 。 亦diệc 顯hiển 他tha 力lực 。 後hậu 十thập 句cú 釋thích 偏thiên 加gia 所sở 以dĩ 。 彰chương 自tự 力lực 堪kham 加gia 。

就tựu 前tiền 中trung 二nhị 。 初sơ 一nhất 句cú 通thông 總tổng 別biệt 。 餘dư 九cửu 句cú 唯duy 是thị 別biệt 。 總tổng 中trung 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 與dữ 上thượng 勝thắng 威uy 德đức 無vô 畏úy 色sắc 身thân 。 如như 王vương 處xứ 眾chúng 。 自tự 在tại 無vô 畏úy 。 如như 經kinh 與dữ 金kim 剛cang 藏tạng 無vô 能năng 映ánh 奪đoạt 身thân 故cố 。 悉tất 為vi 他tha 映ánh 奪đoạt 。 則tắc 無vô 威uy 德đức 。 不bất 得đắc 無vô 畏úy 。 此thử 總tổng 句cú 也dã 。 二nhị 與dữ 上thượng 勝thắng 辨biện 才tài 無vô 畏úy 名danh 身thân 。 此thử 別biệt 句cú 有hữu 九cửu 種chủng 。 一nhất 與dữ 無vô 㝵# 等đẳng 者giả 也dã 。 謂vị 不bất 著trước 辨biện 。 說thuyết 法Pháp 不bất 斷đoạn 。 無vô 滯trệ 㝵# 故cố 。 著trước 是thị 㝵# 住trụ 義nghĩa 。 今kim 此thử 反phản 彼bỉ 。 即tức 言ngôn 詞từ 流lưu 美mỹ 。 中trung 無vô 謇kiển 訥nột 。 稱xưng 根căn 令linh 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 。 言ngôn 名danh 身thân 者giả 。 名danh 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 表biểu 義nghĩa 。 二nhị 者giả 顯hiển 境cảnh 。 前tiền 則tắc 依y 聲thanh 假giả 立lập 之chi 名danh 。 能năng 詮thuyên 表biểu 於ư 義nghĩa 。 辨biện 門môn 所sở 攝nhiếp 。 後hậu 則tắc 依y 諸chư 心tâm 品phẩm 。 能năng 取thủ 於ư 境cảnh 。 為vi 辨biện 所sở 依y 。 辨biện 門môn 所sở 攝nhiếp 。 問vấn 意ý 加gia 與dữ 智trí 。 何hà 故cố 初sơ 句cú 明minh 色sắc 身thân 勝thắng 。 答đáp 由do 加gia 智trí 力lực 。 令linh 色sắc 身thân 增tăng 威uy 故cố 。 又hựu 准chuẩn 上thượng 下hạ 文văn 。 不bất 必tất 口khẩu 唯duy 加gia 口khẩu 。 意ý 唯duy 加gia 意ý 。 身thân 唯duy 加gia 身thân 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 前tiền 口khẩu 加gia 中trung 。 通thông 加gia 三tam 業nghiệp 故cố 。 謂vị 加gia 菩Bồ 薩Tát 盡tận 二Nhị 乘Thừa 不bất 同đồng 盡tận 佛Phật 盡tận 等đẳng 中trung 說thuyết 故cố 。 今kim 此thử 意ý 加gia 中trung 。 與dữ 無vô 能năng 映ánh 奪đoạt 。 身thân 無vô 㝵# 樂nhạo 說thuyết 辨biện 善thiện 分phân 別biệt 清thanh 淨tịnh 智trí 等đẳng 故cố 。 後hậu 身thân 加gia 中trung 令linh 定định 心tâm 起khởi 故cố 。 又hựu 以dĩ 經kinh 中trung 但đãn 云vân 口khẩu 加gia 意ý 加gia 身thân 加gia 。 而nhi 不bất 言ngôn 加gia 口khẩu 加gia 意ý 等đẳng 故cố 。 是thị 故cố 通thông 勝thắng 局cục 劣liệt 也dã 。 二nhị 與dữ 善thiện 分phân 別biệt 。 清thanh 淨tịnh 智trí 者giả 堪kham 辨biện 也dã 。 謂vị 善thiện 能năng 分phân 別biệt 。 因nhân 緣duyên 非phi 因nhân 緣duyên 法pháp 。 成thành 不bất 成thành 相tương/tướng 。 善thiện 達đạt 不bất 昧muội 不bất 昧muội 。 名danh 為vi 清Thanh 淨Tịnh 。 論luận 云vân 善thiện 淨tịnh 堪kham 智trí 有hữu 四tứ 種chủng 。 謂vị 緣duyên 法pháp 作tác 成thành 。 遠viễn 法Pháp 師sư 云vân 。 此thử 文văn 人nhân 解giải 非phi 一nhất 。 此thử 言ngôn 定định 依y 相tương 續tục 解giải 脫thoát 不bất 得đắc 。 餘dư 釋thích 依y 彼bỉ 經kinh 中trung 有hữu 四tứ 種chủng 成thành 。 一nhất 者giả 以dĩ 有hữu 成thành 。 以dĩ 有hữu 因nhân 緣duyên 名danh 想tưởng 言ngôn 說thuyết 。 諸chư 法pháp 得đắc 成thành 。 二nhị 者giả 所sở 作tác 成thành 。 一nhất 切thiết 所sở 作tác 。 各các 有hữu 成thành 辨biện 。 三tam 者giả 法pháp 成thành 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 性tánh 相tương/tướng 成thành 立lập 。 四tứ 者giả 助trợ 成thành 。 以dĩ 智trí 言ngôn 說thuyết 助trợ 成thành 諸chư 法pháp 。 今kim 言ngôn 緣duyên 者giả 。 是thị 彼bỉ 以dĩ 有hữu 成thành 也dã 。 以dĩ 有hữu 因nhân 緣duyên 諸chư 法pháp 得đắc 成thành 故cố 。 名danh 為vi 緣duyên 法pháp 者giả 。 是thị 彼bỉ 法pháp 成thành 。 作tác 者giả 是thị 彼bỉ 所sở 作tác 成thành 也dã 。 成thành 者giả 是thị 彼bỉ 助trợ 成thành 。 今kim 勘khám 解giải 深thâm 密mật 第đệ 三tam 。 譯dịch 彼bỉ 四tứ 成thành 名danh 四tứ 道Đạo 理lý 。 謂vị 觀quán 待đãi 作tác 用dụng 證chứng 成thành 法pháp 爾nhĩ 。 經kinh 自tự 解giải 云vân 。 觀quán 待đãi 者giả 。 若nhược 因nhân 若nhược 緣duyên 。 能năng 生sanh 諸chư 行hành 。 及cập 起khởi 隨tùy 說thuyết 。 作tác 用dụng 者giả 。 若nhược 因nhân 若nhược 緣duyên 。 能năng 得đắc 諸chư 法pháp 。 或hoặc 能năng 成thành 辨biện 。 或hoặc 復phục 生sanh 已dĩ 。 作tác 諸chư 業nghiệp 用dụng 。 證chứng 成thành 者giả 。 若nhược 因nhân 若nhược 緣duyên 。 能năng 令linh 所sở 立lập 。 所sở 說thuyết 所sở 慓phiêu 。 義nghĩa 得đắc 成thành 立lập 。 令linh 正chánh 覺giác 悟ngộ 。 此thử 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 清thanh 淨tịnh 有hữu 五ngũ 相tương/tướng 。 二nhị 不bất 清thanh 淨tịnh 有hữu 七thất 相tương/tướng 。 廣quảng 說thuyết 如như 彼bỉ 。 法pháp 爾nhĩ 者giả 。 如Như 來Lai 出xuất 世thế 。 若nhược 不bất 出xuất 世thế 。 法pháp 性tánh 安an 立lập 法pháp 住trụ 法Pháp 界Giới 。 釋thích 曰viết 。 此thử 經Kinh 雖tuy 與dữ 相tương 續tục 解giải 脫thoát 。 同đồng 一nhất 梵Phạm 本bổn 。 譯dịch 文văn 既ký 異dị 。 義nghĩa 還hoàn 隨tùy 別biệt 。 是thị 以dĩ 古cổ 德đức 解giải 作tác 助trợ 二nhị 種chủng 。 似tự 有hữu 影ảnh 響hưởng 釋thích 。 緣duyên 法pháp 兩lưỡng 相tương/tướng 。 全toàn 為vi 落lạc 莫mạc 。 今kim 解giải 堪kham 智trí 與dữ 道Đạo 理lý 相tương/tướng 會hội 。 略lược 為vi 二nhị 釋thích 。 一nhất 依y 解giải 深thâm 密mật 會hội 釋thích 此thử 論luận 。 二nhị 直trực 解giải 論luận 文văn 以dĩ 會hội 本bổn 意ý 。 前tiền 中trung 。 一nhất 經Kinh 云vân 觀quán 待đãi 者giả 。 論luận 名danh 為vi 緣duyên 。 緣duyên 即tức 因nhân 緣duyên 。 謂vị 凡phàm 是thị 因nhân 緣duyên 之chi 法Pháp 。 必tất 相tương 待đãi 藉tạ 有hữu 故cố 。 二nhị 經Kinh 云vân 作tác 用dụng 。 論luận 名danh 為vi 作tác 。 論luận 文văn 略lược 也dã 。 謂vị 諸chư 因nhân 緣duyên 法pháp 起khởi 已dĩ 。 各các 隨tùy 所sở 應ứng 。 有hữu 業nghiệp 用dụng 。 有hữu 成thành 辨biện 故cố 。 三tam 經Kinh 云vân 證chứng 成thành 。 論luận 名danh 為vi 成thành 。 論luận 文văn 略lược 也dã 。 謂vị 諸chư 因Nhân 緣Duyên 法Pháp 中trung 。 須tu 有hữu 成thành 立lập 。 以dĩ 宗tông 因nhân 喻dụ 等đẳng 。 令linh 得đắc 成thành 立lập 故cố 。 四tứ 經Kinh 云vân 法pháp 爾nhĩ 。 論luận 名danh 為vi 法pháp 。 亦diệc 論luận 略lược 也dã 。 謂vị 前tiền 三tam 道Đạo 理lý 皆giai 約ước 因nhân 緣duyên 。 此thử 後hậu 一nhất 種chủng 。 不bất 待đãi 因nhân 緣duyên 。 法Pháp 應ưng 如như 是thị 。 又hựu 前tiền 三tam 種chủng 唯duy 是thị 有hữu 為vi 。 而nhi 此thử 第đệ 四tứ 通thông 為vi 無vô 為vi 。 謂vị 無vô 為vi 之chi 法Pháp 。 法pháp 爾nhĩ 自tự 體thể 不bất 待đãi 因nhân 緣duyên 。 有hữu 為vi 之chi 法pháp 。 法Pháp 爾nhĩ 如như 是thị 因nhân 。 待đãi 如như 是thị 緣duyên 。 得đắc 如như 是thị 果quả 。 又hựu 因nhân 法pháp 爾nhĩ 作tác 因nhân 。 不bất 得đắc 作tác 果quả 作tác 緣duyên 。 緣duyên 法pháp 爾nhĩ 作tác 緣duyên 。 不bất 得đắc 作tác 因nhân 作tác 果quả 。 果quả 法pháp 爾nhĩ 作tác 果quả 。 不bất 得đắc 作tác 因nhân 作tác 緣duyên 。 今kim 論luận 云vân 堪kham 辨biện 者giả 。 堪kham 謂vị 堪kham 能năng 。 菩Bồ 薩Tát 得đắc 此thử 。 善thiện 淨tịnh 堪kham 智trí 。 依y 四tứ 道Đạo 理lý 。 堪kham 能năng 辨biện 說thuyết 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 若nhược 是thị 緣duyên 成thành 。 若nhược 非phi 緣duyên 成thành 。 後hậu 直trực 解giải 論luận 者giả 。 堪kham 謂vị 堪kham 能năng 。 菩Bồ 薩Tát 得đắc 善thiện 淨tịnh 堪kham 智trí 。 堪kham 能năng 辨biện 說thuyết 緣duyên 成thành 之chi 法pháp 。 成thành 不bất 成thành 相tương/tướng 。 不bất 過quá 此thử 四tứ 。 一nhất 成thành 果quả 諸chư 緣duyên 。 二nhị 緣duyên 成thành 果quả 法pháp 。 三tam 依y 法pháp 興hưng 功công 。 四tứ 緣duyên 合hợp 成thành 果quả 。 若nhược 於ư 此thử 四tứ 。 隨tùy 闕khuyết 其kỳ 一nhất 。 必tất 不bất 成thành 故cố 。 三tam 與dữ 善thiện 憶ức 等đẳng 者giả 。 任nhậm 放phóng 辨biện 也dã 。 謂vị 說thuyết 不bất 待đãi 次thứ 。 言ngôn 詞từ 不bất 斷đoạn 。 處xứ 處xứ 隨tùy 意ý 。 不bất 妄vọng 名danh 義nghĩa 故cố 。 中trung 雖tuy 具cụ 說thuyết 。 結kết 歸quy 不bất 失thất 本bổn 義nghĩa 爾nhĩ 。 四tứ 善thiện 決quyết 等đẳng 者giả 。 能năng 說thuyết 辨biện 也dã 。 謂vị 隨tùy 所sở 應ưng 度độ 。 種chủng 種chủng 譬thí 喻dụ 。 能năng 斷đoạn 疑nghi 故cố 。 能năng 以dĩ 喻dụ 顯hiển 正chánh 。 五ngũ 與dữ 至chí 一nhất 切thiết 等đẳng 者giả 。 不bất 雜tạp 辨biện 也dã 。 謂vị 三tam 種chủng 同đồng 相tương/tướng 智trí 常thường 現hiện 前tiền 故cố 。 三tam 同đồng 相tương/tướng 者giả 。 金kim 剛cang 仙tiên 云vân 。 知tri 一nhất 切thiết 無vô 常thường 。 苦khổ 及cập 無vô 我ngã 。 別biệt 翻phiên 本bổn 云vân 。 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 自tự 相tương/tướng 同đồng 相tương 及cập 不bất 二nhị 相tương/tướng 。 釋thích 曰viết 。 同đồng 共cộng 也dã 。 共cộng 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 有hữu 漏lậu 色sắc 心tâm 是thị 苦khổ 等đẳng 三tam 相tương/tướng 共cộng 所sở 依y 故cố 。 二nhị 者giả 法pháp 性tánh 真chân 理lý 。 是thị 彼bỉ 三tam 相tương/tướng 真chân 實thật 共cộng 依y 故cố 。 其kỳ 真Chân 諦Đế 譯dịch 本bổn 唯duy 初sơ 義nghĩa 。 別biệt 翻phiên 本bổn 通thông 二nhị 義nghĩa 。 以dĩ 自tự 相tương/tướng 即tức 苦khổ 等đẳng 三tam 故cố 。 共cộng 相tương 即tức 色sắc 心tâm 故cố 。 不bất 二nhị 即tức 法pháp 性tánh 故cố 。 六lục 與dữ 成thành 等đẳng 者giả 。 教giáo 出xuất 辨biện 也dã 。 謂vị 得đắc 佛Phật 十Thập 力Lực 不bất 壞hoại 。 於ư 可khả 度độ 者giả 。 令linh 斷đoạn 煩phiền 惱não 故cố 。 七thất 與dữ 如Như 來Lai 等đẳng 者giả 。 不bất 畏úy 辨biện 也dã 。 得đắc 佛Phật 決quyết 定định 無vô 畏úy 。 於ư 他tha 言ngôn 說thuyết 。 不bất 怯khiếp 弱nhược 故cố 。 八bát 與dữ 一Nhất 切Thiết 智Trí 人nhân 等đẳng 者giả 。 無vô 量lượng 辨biện 也dã 。 於ư 一nhất 切thiết 智trí 。 隨tùy 順thuận 宣tuyên 說thuyết 脩tu 多đa 羅la 等đẳng 法pháp 。 六lục 種chủng 正chánh 見kiến 故cố 。 金kim 剛cang 仙tiên 云vân 。 一nhất 真chân 實thật 義nghĩa 正chánh 見kiến 。 謂vị 能năng 知tri 理lý 法pháp 。 二nhị 行hành 正chánh 見kiến 。 能năng 知tri 行hành 法pháp 。 三tam 教giáo 正chánh 見kiến 。 能năng 知tri 教giáo 法pháp 。 四tứ 顯hiển 二nhị 邊biên 正chánh 見kiến 。 知tri 前tiền 理lý 法pháp 。 不bất 同đồng 情tình 取thủ 。 五ngũ 不bất 思tư 議nghị 正chánh 見kiến 。 知tri 前tiền 行hành 法pháp 成thành 壞hoại 出xuất 情tình 。 六lục 根căn 欲dục 性tánh 正chánh 見kiến 。 知tri 前tiền 教giáo 法pháp 說thuyết 隨tùy 物vật 心tâm 。 九cửu 與dữ 一nhất 切thiết 如Như 來Lai 等đẳng 者giả 。 同đồng 化hóa 辨biện 也dã 。 得đắc 一nhất 切thiết 佛Phật 。 無vô 畏úy 身thân 等đẳng 三tam 種chủng 教giáo 化hóa 。 隨tùy 所sở 度độ 者giả 。 顯hiển 示thị 殊thù 勝thắng 。 三tam 業nghiệp 神thần 化hóa 故cố 。 後hậu 十thập 句cú 偏thiên 加gia 所sở 以dĩ 及cập 顯hiển 自tự 力lực 堪kham 加gia 中trung 二nhị 。 先tiên 徵trưng 起khởi 。 後hậu 得đắc 此thử 下hạ 正chánh 顯hiển 。 前tiền 中trung 徵trưng 意ý 云vân 。 諸chư 佛Phật 有hữu 力lực 能năng 與dữ 。 有hữu 慈từ 悲bi 能năng 普phổ 。 何hà 以dĩ 以dĩ 此thử 十thập 種chủng 無vô 畏úy 身thân 。 唯duy 加gia 金kim 剛cang 藏tạng 。 不bất 加gia 餘dư 者giả 故cố 。

後hậu 正chánh 顯hiển 中trung 十thập 句cú 。 初sơ 一nhất 句cú 總tổng 。 餘dư 句cú 別biệt 。 總tổng 云vân 得đắc 此thử 等đẳng 者giả 。 總tổng 顯hiển 偏thiên 加gia 由do 得đắc 此thử 定định 。 餘dư 無vô 此thử 定định 。 故cố 不bất 得đắc 。 如như 。 言ngôn 法pháp 如như 是thị 者giả 。 無vô 有hữu 得đắc 此thử 定định 不bất 得đắc 者giả 。 如như 善thiện 惡ác 因nhân 苦khổ 樂lạc 果quả 等đẳng 。 別biệt 中trung 九cửu 句cú 。 准chuẩn 論luận 得đắc 定định 法pháp 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 本bổn 願nguyện 所sở 起khởi 。 謂vị 金Kim 剛Cang 藏Tạng 。 宿túc 願nguyện 成thành 就tựu 現hiện 前tiền 故cố 。 二nhị 三tam 昧muội 身thân 攝nhiếp 。 功công 德đức 有hữu 八bát 種chủng 。 前tiền 四tứ 自tự 利lợi 。 後hậu 四tứ 利lợi 他tha 。 一nhất 善thiện 淨tịnh 深thâm 心tâm 者giả 。 因nhân 淨tịnh 也dã 深thâm 心tâm 。 趣thú 菩Bồ 薩Tát 地địa 盡tận 清thanh 淨tịnh 故cố 。 深thâm 心tâm 者giả 。 謂vị 信tín 樂nhạo 至chí 極cực 。 即tức 是thị 一nhất 切thiết 。 善thiện 法Pháp 根căn 本bổn 因nhân 故cố 。 二nhị 善thiện 淨tịnh 智trí 輪luân 者giả 。 輪luân 是thị 圓viên 滿mãn 義nghĩa 。 此thử 智trí 淨tịnh 也dã 。 謂vị 趣thú 菩Bồ 薩Tát 地địa 盡tận 脩tu 位vị 真Chân 如Như 觀quán 。 內nội 智trí 圓viên 滿mãn 。 普phổ 照chiếu 法Pháp 界Giới 。 如như 日nhật 輪luân 光quang 。 遍biến 世thế 界giới 故cố 。 三tam 善thiện 積tích 集tập 助trợ 並tịnh 者giả 。 身thân 轉chuyển 淨tịnh 也dã 。 謂vị 生sanh 生sanh 輪luân 勝thắng 善thiện 行hành 圓viên 滿mãn 故cố 。 四tứ 善thiện 脩tu 治trị 所sở 作tác 者giả 。 心tâm 調điều 伏phục 淨tịnh 也dã 。 謂vị 善thiện 斷đoạn 煩phiền 惱não 習tập 故cố 。 五ngũ 念niệm 其kỳ 無vô 量lượng 法Pháp 器khí 者giả 。 聞văn 攝nhiếp 淨tịnh 也dã 。 謂vị 堪kham 能năng 受thọ 持trì 一nhất 切thiết 。 如Như 來Lai 所sở 說thuyết 。 祕bí 密mật 法pháp 故cố 。 六lục 知tri 其kỳ 清thanh 淨tịnh 信tín 解giải 者giả 。 通thông 淨tịnh 也dã 。 謂vị 得đắc 勝thắng 通thông 自tự 在tại 故cố 。 七thất 得đắc 無vô 錯thác 謬mậu 總tổng 持trì 者giả 。 辨biện 才tài 淨tịnh 也dã 。 謂vị 善thiện 知tri 陀đà 羅la 尼ni 門môn 。 巧xảo 說thuyết 法Pháp 義nghĩa 。 於ư 一nhất 一nhất 字tự 。 中trung 攝nhiếp 無vô 量lượng 。 名danh 句cú 字tự 身thân 。 前tiền 後hậu 無vô 違vi 故cố 。 論luận 中trung 舉cử 悉tất 曇đàm 初sơ 音âm 攝nhiếp 一nhất 切thiết 書thư 字tự 數số 說thuyết 。 等đẳng 喻dụ 此thử 總tổng 持trì 者giả 。 至chí 脫thoát 月nguyệt 第đệ 三tam 請thỉnh 處xứ 。 當đương 廣quảng 分phân 別biệt 。 八bát 法Pháp 界Giới 智trí 印ấn 善thiện 印ấn 者giả 。 離ly 慢mạn 淨tịnh 也dã 。 謂vị 真chân 智trí 教giáo 授thọ 不bất 異dị 故cố 。 論luận 主chủ 引dẫn 教giáo 配phối 前tiền 四tứ 句cú 自tự 利lợi 因nhân 云vân 。 一nhất 精tinh 進tấn 因nhân 。 二nhị 不bất 忘vong 因nhân 。 三tam 勢thế 因nhân 力lực 。 四tứ 彼bỉ 不bất 染nhiễm 因nhân 。 配phối 後hậu 四tứ 句cú 利lợi 他tha 因nhân 云vân 。 一nhất 斷đoạn 疑nghi 因nhân 。 二nhị 敬kính 重trọng 因nhân 。 三tam 轉chuyển 法pháp 理lý 因nhân 。 謂vị 法pháp 若nhược 壞hoại 時thời 。 假giả 餘dư 尊tôn 法pháp 誦tụng 持trì 故cố 。 四tứ 教giáo 授thọ 出xuất 離ly 因nhân 。 可khả 知tri 。

第đệ 三Tam 身Thân 加gia 中trung 。 一nhất 十thập 方phương 佛Phật 者giả 。 顯hiển 加gia 所sở 為vi 十thập 方phương 同đồng 故cố 。 二nhị 各các 由do 者giả 。 顯hiển 法Pháp 界Giới 身thân 此thử 彼bỉ 體thể 用dụng 非phi 即tức 非phi 離ly 不bất 離ly 本bổn 處xứ 。 而nhi 摩ma 此thử 故cố 。 三tam 右hữu 手thủ 者giả 。 表biểu 加gia 所sở 說thuyết 皆giai 稱xưng 順thuận 故cố 。 四tứ 摩ma 頂đảnh 者giả 。 表biểu 授thọ 與dữ 力lực 至chí 心tâm 頂đảnh 故cố 。

第đệ 四tứ 起khởi 分phần/phân 中trung 二nhị 。 先tiên 牒điệp 前tiền 。 後hậu 金kim 剛cang 下hạ 正chánh 顯hiển 。 顯hiển 有hữu 四tứ 義nghĩa 須tu 起khởi 。 一nhất 三tam 昧muội 事sự 說thuyết 。 謂vị 受thọ 加gia 竟cánh 故cố 。 二nhị 得đắc 勝thắng 力lực 加gia 堪kham 說thuyết 法Pháp 故cố 。 三tam 說thuyết 法Pháp 時thời 至chí 故cố 。 四tứ 定định 無vô 言ngôn 說thuyết 故cố 從tùng 定định 起khởi 也dã 。

第đệ 五ngũ 本bổn 分phần/phân 中trung 三tam 。 一nhất 明minh 六lục 決quyết 定định 以dĩ 彰chương 地địa 。 二nhị 佛Phật 子tử 何hà 等đẳng 下hạ 標tiêu 列liệt 地địa 名danh 。 三tam 佛Phật 子tử 我ngã 不bất 見kiến 下hạ 顯hiển 地địa 要yếu 勝thắng 。

初sơ 中trung 二nhị 。 先tiên 總tổng 。 後hậu 無vô 雜tạp 下hạ 別biệt 。 何hà 故cố 此thử 中trung 。 不bất 待đãi 請thỉnh 說thuyết 。 若nhược 不bất 自tự 說thuyết 眾chúng 則tắc 不bất 知tri 出xuất 定định 說thuyết 法Pháp 為vi 不bất 說thuyết 法Pháp 。 又hựu 復phục 不bất 知tri 。 欲dục 說thuyết 何hà 法Pháp 。 是thị 故cố 自tự 說thuyết 十Thập 地Địa 名danh 體thể 。 歎thán 勝thắng 令linh 請thỉnh 。 總tổng 中trung 二nhị 。 先tiên 告cáo 眾chúng 。 後hậu 諸chư 菩Bồ 薩Tát 下hạ 正chánh 顯hiển 。 言ngôn 願nguyện 善thiện 決quyết 定định 者giả 。 願nguyện 是thị 初Sơ 地Địa 中trung 說thuyết 。 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 即tức 此thử 本bổn 分phần/phân 中trung 願nguyện 。 簡giản 地địa 前tiền 願nguyện 。 故cố 云vân 決quyết 定định 。 決quyết 定định 即tức 是thị 證chứng 智trí 真chân 實thật 。 是thị 故cố 決quyết 定định 即tức 是thị 善thiện 。 善thiện 即tức 是thị 決quyết 定định 。 依y 地địa 持trì 說thuyết 決quyết 定định 有hữu 三tam 。 一nhất 種chủng 性tánh 地địa 決quyết 定định 為vi 佛Phật 種chủng 故cố 。 二nhị 解giải 行hành 決quyết 定định 能năng 發phát 心tâm 故cố 。 三tam 初Sơ 地Địa 已dĩ 上thượng 決quyết 定định 證chứng 智trí 故cố 。 今kim 是thị 第đệ 三tam 也dã 。 後hậu 別biệt 中trung 六lục 。 一nhất 不bất 雜tạp 者giả 是thị 觀quán 相tương/tướng 善thiện 決quyết 定định 。 謂vị 真Chân 如Như 觀quán 一nhất 味vị 相tương/tướng 故cố 。 此thử 即tức 正chánh 體thể 緣duyên 如như 境cảnh 智trí 一nhất 味vị 不bất 帶đái 相tương/tướng 觀quán 。 故cố 云vân 不bất 雜tạp 。 二nhị 不bất 可khả 見kiến 者giả 。 真chân 實thật 善thiện 決quyết 定định 。 謂vị 非phi 一nhất 切thiết 世thế 間gian 境cảnh 界giới 。 出xuất 世thế 間gian 故cố 。 此thử 即tức 超siêu 世thế 可khả 壞hoại 法pháp 。 故cố 名danh 真chân 實thật 。 三tam 廣quảng 大đại 如như 法Pháp 界Giới 者giả 。 是thị 勝thắng 善thiện 決quyết 定định 。 論luận 中trung 兩lưỡng 解giải 。 先tiên 別biệt 釋thích 廣quảng 大đại 二nhị 字tự 。 後hậu 合hợp 釋thích 二nhị 字tự 。 前tiền 中trung 以dĩ 真Chân 如Như 法Pháp 界Giới 。 有hữu 廣quảng 大đại 二nhị 義nghĩa 。 此thử 證chứng 真chân 之chi 智trí 亦diệc 然nhiên 。 故cố 云vân 廣quảng 大đại 如như 法Pháp 界Giới 。 一nhất 法Pháp 界Giới 體thể 大đại 包bao 含hàm 平bình 等đẳng 不bất 增tăng 減giảm 故cố 。 故cố 云vân 大đại 法Pháp 界Giới 。 故cố 二nhị 法Pháp 界Giới 用dụng 廣quảng 能năng 令linh 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 厭yếm 生sanh 死tử 求cầu 涅Niết 槃Bàn 故cố 。 云vân 一nhất 切thiết 佛Phật 根căn 本bổn 故cố 。 後hậu 合hợp 釋thích 二nhị 字tự 中trung 二nhị 。 先tiên 約ước 訓huấn 釋thích 字tự 義nghĩa 異dị 名danh 一nhất 體thể 。 以dĩ 顯hiển 合hợp 釋thích 。 後hậu 引dẫn 例lệ 證chứng 成thành 。 前tiền 中trung 謂vị 法Pháp 界Giới 有hữu 大đại 義nghĩa 。 此thử 大đại 即tức 廣quảng 。 廣quảng 即tức 大đại 故cố 。 此thử 智trí 亦diệc 爾nhĩ 。 故cố 云vân 廣quảng 大đại 如như 法Pháp 界Giới 。 勝thắng 及cập 以dĩ 高cao 字tự 。 訓huấn 義nghĩa 皆giai 然nhiên 。 訓huấn 釋thích 道Đạo 理lý 法Pháp 爾nhĩ 如như 是thị 。 後hậu 引dẫn 例lệ 證chứng 成thành 中trung 三tam 。 一nhất 引dẫn 法Pháp 界Giới 大đại 真Chân 如Như 觀quán 勝thắng 。 諸chư 凡phàm 夫phu 二Nhị 乘Thừa 。 智trí 等đẳng 淨tịnh 法pháp 法pháp 爾nhĩ 故cố 。 此thử 大đại 真Chân 如Như 觀quán 等đẳng 大đại 字tự 。 亦diệc 得đắc 名danh 廣quảng 名danh 勝thắng 等đẳng 。 以dĩ 此thử 名danh 法Pháp 爾nhĩ 如như 是thị 通thông 故cố 。 二nhị 引dẫn 法Pháp 界Giới 大đại 方phương 便tiện 集tập 地địa 。 謂vị 說thuyết 大Đại 乘Thừa 法Pháp 。 此thử 中trung 大đại 字tự 。 亦diệc 同đồng 前tiền 。 通thông 廣quảng 勝thắng 等đẳng 爾nhĩ 如như 是thị 。 三tam 引dẫn 法Pháp 界Giới 大đại 白bạch 法Pháp 界giới 善thiện 法Pháp 此thử 大đại 字tự 。 亦diệc 同đồng 前tiền 。 通thông 廣quảng 勝thắng 等đẳng 。 法Pháp 爾nhĩ 如như 是thị 。 是thị 故cố 廣quảng 大đại 或hoặc 同đồng 。 皆giai 言ngôn 復phục 者giả 。 於ư 一nhất 所sở 證chứng 法Pháp 界Giới 中trung 。 具cụ 三tam 義nghĩa 故cố 也dã 。 四tứ 究cứu 竟cánh 如như 虗hư 空không 盡tận 未vị 來lai 際tế 者giả 。 是thị 因nhân 善thiện 決quyết 定định 。 此thử 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 成thành 無vô 常thường 愛ái 果quả 因nhân 。 此thử 因nhân 如như 虗hư 空không 。 生sanh 諸chư 色sắc 。 色sắc 不bất 盡tận 故cố 。 二nhị 常thường 果quả 因nhân 。 得đắc 涅Niết 槃Bàn 道Đạo 故cố 。 謂vị 由do 此thử 智trí 。 脩tu 起khởi 一nhất 切thiết 波Ba 羅La 蜜Mật 行hạnh 故cố 。 成thành 報báo 化hóa 身thân 因nhân 。 對đối 治trị 一nhất 切thiết 。 惑hoặc 障chướng 盡tận 故cố 。 成thành 涅Niết 槃Bàn 因nhân 。 經kinh 宗tông 報báo 化hóa 。 豈khởi 無vô 常thường 乎hồ 。 隨tùy 彼bỉ 於ư 報báo 化hóa 身thân 愛ái 無vô 常thường 者giả 。 所sở 現hiện 影ảnh 像tượng 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。 彼bỉ 是thị 誰thùy 耶da 。 謂vị 凡phàm 夫phu 二Nhị 乘Thừa 。 及cập 大Đại 乘Thừa 權quyền 教giáo 根căn 器khí 。 所sở 以dĩ 知tri 愛ái 彼bỉ 聞văn 有hữu 為vi 無vô 為vi 。 非phi 即tức 非phi 離ly 不bất 信tín 愛ái 故cố 。 聞văn 四Tứ 智Trí 菩Bồ 提Đề 有hữu 為vi 無vô 漏lậu 。 生sanh 歡hoan 喜hỷ 故cố 。 見kiến 佛Phật 久cửu 住trụ 不bất 能năng 生sanh 於ư 難nan 遭tao 想tưởng 故cố 。 見kiến 佛Phật 入nhập 滅diệt 。 便tiện 生sanh 悲bi 感cảm 戀luyến 善thiện 根căn 故cố 。 不bất 爾nhĩ 世thế 親thân 造tạo 論luận 違vi 經kinh 。 依y 空không 生sanh 色sắc 。 色sắc 雖tuy 不bất 盡tận 。 非phi 不bất 生sanh 滅diệt 。 真chân 智trí 證chứng 會hội 法pháp 性tánh 之chi 色sắc 本bổn 非phi 有hữu 生sanh 。 故cố 亦diệc 不bất 滅diệt 。 取thủ 其kỳ 無vô 盡tận 少thiểu 分phần 為ví 喻dụ 。 則tắc 可khả 然nhiên 矣hĩ 。 遠viễn 法Pháp 師sư 云vân 。 諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。 得đắc 大đại 涅Niết 槃Bàn 。 不bất 捨xả 世thế 間gian 是thị 無vô 常thường 愛ái 隨tùy 世thế 生sanh 滅diệt 。 故cố 曰viết 無vô 常thường 。 大đại 悲bi 作tác 用dụng 理lý 是thị 可khả 樂lạc 。 名danh 為vi 愛ái 果quả 。 二nhị 種chủng 涅Niết 槃Bàn 是thị 其kỳ 常thường 果quả 。 釋thích 曰viết 。 此thử 解giải 但đãn 會hội 化hóa 身thân 隨tùy 世thế 生sanh 滅diệt 。 而nhi 未vị 會hội 報báo 身thân 也dã 。 五ngũ 遍biến 一nhất 切thiết 佛Phật 剎sát 。 救cứu 護hộ 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 者giả 。 是thị 大đại 善thiện 決quyết 定định 。 謂vị 隨tùy 順thuận 作tác 利lợi 益ích 他tha 行hành 。 即tức 次thứ 前tiền 常thường 果quả 因nhân 善thiện 是thị 即tức 悲bi 之chi 智trí 故cố 。 雖tuy 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。 非phi 一nhất 向hướng 住trụ 。 前tiền 無vô 常thường 愛ái 果quả 因nhân 善thiện 與dữ 此thử 行hành 是thị 即tức 智trí 之chi 悲bi 。 雖tuy 得đắc 菩Bồ 提Đề 。 亦diệc 非phi 一nhất 向hướng 住trụ 。 既ký 其kỳ 俱câu 是thị 非phi 一nhất 向hướng 住trụ 故cố 。 此thử 二nhị 文văn 亦diệc 得đắc 互hỗ 言ngôn 爾nhĩ 。 其kỳ 非phi 一nhất 向hướng 住trụ 言ngôn 。 乍sạ 謂vị 俱câu 住trụ 。 不bất 如như 云vân 不bất 住trụ 生sanh 死tử 。 不bất 住trụ 涅Niết 槃Bàn 。 斯tư 言ngôn 無vô 濫lạm 。 六lục 為vi 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 所sở 護hộ 入nhập 過quá 去khứ 未vị 來lai 現hiện 在tại 。 諸chư 佛Phật 智trí 地địa 者giả 。 是thị 不bất 怯khiếp 弱nhược 善thiện 決quyết 定định 。 謂vị 入nhập 大đại 地địa 菩Bồ 薩Tát 。 證chứng 佛Phật 無vô 漏lậu 聖thánh 性tánh 之chi 分phần 佛Phật 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 明minh 所sở 照chiếu 故cố 。 名danh 諸chư 佛Phật 護hộ 。 由do 此thử 護hộ 故cố 。 名danh 入nhập 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 智trí 地địa 。 即tức 復phục 由do 此thử 。 入nhập 佛Phật 智trí 地địa 。 得đắc 諸chư 佛Phật 護hộ 故cố 不bất 怯khiếp 弱nhược 。

第đệ 二nhị 標tiêu 列liệt 地địa 名danh 中trung 四tứ 。 一nhất 寄ký 問vấn 發phát 起khởi 。 二nhị 佛Phật 子tử 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 智trí 地địa 下hạ 。 舉cử 數số 歎thán 勝thắng 。 三tam 何hà 等đẳng 下hạ 依y 數số 列liệt 名danh 。 四tứ 佛Phật 子tử 此thử 菩Bồ 薩Tát 下hạ 結kết 名danh 顯hiển 勝thắng 。 歎thán 勝thắng 者giả 。 以dĩ 此thử 地địa 是thị 成thành 佛Phật 根căn 本bổn 故cố 。 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 。 及cập 今kim 同đồng 說thuyết 。 三tam 依y 數số 列liệt 中trung 二nhị 。 先tiên 牒điệp 前tiền 起khởi 後hậu 。 後hậu 一nhất 者giả 下hạ 正chánh 顯hiển 。 顯hiển 中trung 依y 十Thập 地Địa 論luận 等đẳng 。 略lược 釋thích 其kỳ 相tương/tướng 。 初sơ 歡hoan 喜hỷ 者giả 。 論luận 云vân 成thành 就tựu 無vô 上thượng 。 自tự 利lợi 利lợi 他tha 行hành 。 初sơ 證chứng 聖thánh 處xứ 。 多đa 生sanh 歡hoan 喜hỷ 故cố 。 此thử 有hữu 三tam 義nghĩa 。 一nhất 二nhị 利lợi 創sáng/sang 成thành 。 二nhị 真chân 理lý 初sơ 證chứng 。 三tam 聖thánh 位vị 新tân 得đắc 。 遂toại 本bổn 期kỳ 心tâm 。 故cố 多đa 喜hỷ 也dã 。 二nhị 離ly 垢cấu 者giả 。 謂vị 離ly 能năng 起khởi 悞ngộ 心tâm 犯phạm 戒giới 煩phiền 惱não 垢cấu 。 清thanh 淨tịnh 戒giới 具cụ 足túc 故cố 。 此thử 亦diệc 三tam 義nghĩa 。 一nhất 離ly 悞ngộ 起khởi 犯phạm 戒giới 惑hoặc 。 二nhị 離ly 悞ngộ 起khởi 犯phạm 戒giới 業nghiệp 。 三tam 離ly 悞ngộ 犯phạm 戒giới 果quả 。 謂vị 具cụ 淨tịnh 戒giới 故cố 。 三tam 發phát 光quang 者giả 。 論luận 經kinh 名danh 明minh 。 成thành 唯duy 識thức 云vân 。 成thành 就tựu 勝thắng 定định 大đại 法pháp 總tổng 持trì 發phát 妙diệu 慧tuệ 光quang 。 名danh 發Phát 光Quang 地Địa 。 十Thập 地Địa 論luận 云vân 隨tùy 聞văn 思tư 脩tu 。 照chiếu 法pháp 顯hiển 現hiện 。 故cố 名danh 明minh 地địa 。 依y 成thành 唯duy 識thức 。 有hữu 三tam 義nghĩa 。 依y 十Thập 地Địa 論luận 。 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 謂vị 三tam 慧tuệ 是thị 能năng 照chiếu 明minh 。 所sở 聞văn 等đẳng 法pháp 是thị 所sở 照chiếu 明minh 。 合hợp 一nhất 明minh 名danh 也dã 。 四tứ 焰diễm 慧tuệ 者giả 。 不bất 妄vọng 煩phiền 惱não 薪tân 智trí 火hỏa 能năng 燒thiêu 故cố 。 此thử 唯duy 一nhất 義nghĩa 。 謂vị 根căn 本bổn 智trí 火hỏa 燒thiêu 前tiền 地địa 所sở 起khởi 聞văn 持trì 慢mạn 障chướng 故cố 。 問vấn 餘dư 地địa 豈khởi 亦diệc 不bất 有hữu 燒thiêu 惑hoặc 薪tân 邪tà 。

答đáp 各các 依y 一nhất 相tương/tướng 。 不bất 可khả 例lệ 難nạn/nan 。 若nhược 准chuẩn 下hạ 文văn 。 更cánh 有hữu 一nhất 義nghĩa 。 謂vị 上thượng 彼bỉ 智trí 法pháp 明minh 摩ma 尼ni 寶bảo 光quang 。 明minh 中trung 放phóng 阿a 含hàm 光quang 明minh 。 入nhập 無vô 量lượng 法Pháp 門môn 義nghĩa 。 光quang 明minh 智trí 處xứ 。 普phổ 照chiếu 示thị 現hiện 見kiến 故cố 。 此thử 地địa 釋thích 名danh 為vi 焰diễm 。 此thử 約ước 後hậu 得đắc 安an 立lập 教giáo 說thuyết 。 五ngũ 難nan 勝thắng 者giả 。 得đắc 出xuất 世thế 間gian 智trí 。 方phương 便tiện 善thiện 巧xảo 。 能năng 度độ 難nan 度độ 故cố 。 此thử 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 得đắc 出xuất 世thế 智trí 者giả 。 緣duyên 真chân 智trí 也dã 。 二nhị 方phương 便tiện 善thiện 巧xảo 者giả 。 緣duyên 俗tục 智trí 也dã 。 能năng 度độ 難nan 度độ 者giả 。 度độ 由do 達đạt 也dã 。 即tức 正chánh 智trí 了liễu 真chân 時thời 達đạt 俗tục 。 後hậu 得đắc 了liễu 俗tục 時thời 違vi 真chân 。 真chân 俗tục 二nhị 智trí 行hành 相tương 交giao 徹triệt 。 非phi 即tức 非phi 離ly 。 於ư 斯tư 難nạn/nan 達đạt 。 而nhi 能năng 達đạt 故cố 。 餘dư 莫mạc 難nan 勝thắng 。 故cố 名danh 難nan 勝thắng 。 莊trang 嚴nghiêm 論luận 云vân 此thử 地địa 有hữu 二nhị 難nạn/nan 。 一nhất 勸khuyến 化hóa 眾chúng 生sanh 。 心tâm 無vô 惱não 難nạn/nan 。 二nhị 生sanh 不bất 從tùng 化hóa 心tâm 無vô 惱não 難nạn/nan 。 此thử 菩Bồ 薩Tát 能năng 退thoái 二nhị 難nạn/nan 。 於ư 難nan 得đắc 勝thắng 。 故cố 名danh 難nan 勝thắng 。 問vấn 豈khởi 不bất 餘dư 地địa 亦diệc 有hữu 難nan 度độ 能năng 度độ 及cập 退thoái 二nhị 難nạn/nan 。 答đáp 望vọng 前tiền 此thử 勝thắng 。 望vọng 後hậu 此thử 初sơ 故cố 。 六lục 現hiện 前tiền 者giả 。 般Bát 若Nhã 彼bỉ 羅la 蜜mật 行hành 有hữu 間gian 大đại 智trí 現hiện 前tiền 故cố 。 此thử 唯duy 一nhất 義nghĩa 。 謂vị 摩Ma 訶Ha 般Bát 若Nhã 。 證chứng 真chân 行hành 相tương/tướng 。 有hữu 間gian 現hiện 前tiền 。 非phi 如như 七thất 地địa 已dĩ 上thượng 常thường 現hiện 前tiền 故cố 。 七thất 遠viễn 行hành 者giả 。 善thiện 脩tu 無vô 相tướng 行hành 。 功công 用dụng 究cứu 竟cánh 。 能năng 過quá 世thế 間gian 二Nhị 乘Thừa 出xuất 世thế 間gian 道Đạo 故cố 。 此thử 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 此thử 地địa 善thiện 脩tu 離ly 有hữu 無vô 相tướng 行hành 故cố 。 云vân 善thiện 脩tu 無vô 相tướng 行hành 。 此thử 釋thích 行hành 字tự 也dã 。 二nhị 功công 用dụng 究cứu 竟cánh 等đẳng 釋thích 遠viễn 字tự 。 於ư 中trung 三tam 義nghĩa 。 一nhất 功công 用dụng 至chí 極cực 後hậu 邊biên 故cố 云vân 究cứu 竟cánh 。 二nhị 望vọng 前tiền 三tam 地địa 起khởi 隨tùy 有hữu 行hành 相tương/tướng 同đồng 世thế 間gian 。 今kim 此thử 望vọng 彼bỉ 為vì 己kỷ 超siêu 過quá 故cố 。 云vân 能năng 過quá 世thế 間gian 。 三tam 望vọng 四tứ 五ngũ 六lục 地địa 。 脩tu 道Đạo 品phẩm 諦đế 觀quán 緣duyên 起khởi 相tương/tướng 。 同đồng 二Nhị 乘Thừa 出xuất 世thế 間gian 位vị 。 今kim 此thử 過quá 彼bỉ 故cố 。 云vân 能năng 過quá 二Nhị 乘Thừa 出xuất 世thế 間gian 道Đạo 故cố 。 八bát 不bất 動động 者giả 。 報báo 行hành 純thuần 熟thục 。 無vô 相tướng 無vô 間gian 故cố 。 此thử 有hữu 三tam 義nghĩa 對đối 劣liệt 顯hiển 勝thắng 。 一nhất 勝thắng 前tiền 功công 用dụng 故cố 。 云vân 報báo 行hành 純thuần 熟thục 。 謂vị 智trí 任nhậm 運vận 起khởi 。 不bất 待đãi 加gia 行hành 。 如như 報báo 所sở 得đắc 。 純thuần 熟thục 現hiện 前tiền 。 二nhị 勝thắng 前tiền 有hữu 相tương/tướng 行hành 故cố 云vân 無vô 相tướng 。 三tam 勝thắng 前tiền 有hữu 間gian 斷đoạn 故cố 云vân 無vô 間gian 。 即tức 此thử 無vô 間gian 通thông 於ư 二nhị 行hành 。 無vô 功công 用dụng 行hành 無vô 間gian 故cố 。 非phi 功công 用dụng 所sở 動động 也dã 。 無vô 相tướng 行hành 無vô 間gian 故cố 。 非phi 相tướng 所sở 動động 也dã 。 九cửu 善thiện 慧tuệ 者giả 。 無vô 㝵# 力lực 說thuyết 法Pháp 成thành 熟thục 利lợi 他tha 行hành 故cố 。 此thử 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 德đức 。 二nhị 位vị 。 前tiền 中trung 二nhị 。 謂vị 一nhất 此thử 菩Bồ 薩Tát 成thành 熟thục 四tứ 無vô 㝵# 解giải 智trí 。 善thiện 能năng 說thuyết 法Pháp 。 名danh 為vi 善thiện 慧tuệ 。 二nhị 即tức 由do 此thử 善thiện 說thuyết 法Pháp 故cố 。 成thành 熟thục 利lợi 他tha 。 名danh 善thiện 慧tuệ 也dã 。 十thập 法pháp 雲vân 者giả 。 得đắc 大đại 法Pháp 身thân 具cụ 足túc 自tự 在tại 故cố 。 此thử 亦diệc 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 能năng 受thọ 諸chư 佛Phật 雲vân 雨vũ 說thuyết 法Pháp 。 名danh 大đại 法Pháp 身thân 。 二nhị 能năng 雨vũ 法Pháp 雨vũ 。 無vô 限hạn 量lượng 故cố 。 名danh 大đại 法Pháp 身thân 。 後hậu 位vị 者giả 此thử 菩Bồ 薩Tát 因nhân 位vị 究cứu 竟cánh 受thọ 佛Phật 智trí 職chức 。 具cụ 足túc 自tự 在tại 。 勝thắng 前tiền 菩Bồ 薩Tát 故cố 。 論luận 云vân 如như 是thị 受thọ 法Pháp 王Vương 位vị 。 猶do 如như 太thái 子tử 於ư 諸chư 王vương 子tử 。 而nhi 得đắc 自tự 在tại 。 若nhược 廣quảng 分phân 別biệt 。 具cụ 如như 別biệt 章chương 。 四tứ 結kết 名danh 顯hiển 勝thắng 者giả 。 以dĩ 地địa 是thị 成thành 佛Phật 根căn 本bổn 。 准chuẩn 前tiền 可khả 知tri 。

第đệ 三tam 顯hiển 地địa 要yếu 勝thắng 中trung 三tam 。 初sơ 標tiêu 舉cử 同đồng 說thuyết 。 謂vị 但đãn 是thị 佛Phật 土độ 無vô 問vấn 報báo 化hóa 必tất 說thuyết 此thử 法pháp 。 說thuyết 此thử 為vi 令linh 機cơ 渴khát 仰ngưỡng 故cố 。 二nhị 何hà 以dĩ 故cố 徵trưng 。 意ý 云vân 地địa 前tiền 教giáo 亦diệc 是thị 說thuyết 菩Bồ 提Đề 行hành 。 何hà 唯duy 顯hiển 此thử 為vi 要yếu 勝thắng 故cố 。 三tam 此thử 是thị 下hạ 釋thích 。 於ư 中trung 二nhị 。 先tiên 總tổng 釋thích 。 後hậu 所sở 謂vị 下hạ 重trọng/trùng 明minh 。 前tiền 中trung 兩lưỡng 句cú 。 上thượng 句cú 云vân 此thử 是thị 菩Bồ 薩Tát 等đẳng 者giả 。 謂vị 菩Bồ 提Đề 行hành 法pháp 雖tuy 通thông 地địa 前tiền 。 然nhiên 此thử 於ư 彼bỉ 。 是thị 其kỳ 最tối 上thượng 。 下hạ 句cú 云vân 亦diệc 是thị 等đẳng 者giả 。 謂vị 非phi 但đãn 此thử 能năng 親thân 生sanh 佛Phật 果Quả 。 望vọng 前tiền 最tối 上thượng 。 亦diệc 是thị 證chứng 相tương/tướng 大Đại 乘Thừa 。 超siêu 彼bỉ 教giáo 相tương/tướng 。 此thử 能năng 顯hiển 彼bỉ 趣thú 無vô 分phân 別biệt 。 故cố 曰viết 清thanh 淨tịnh 。 光quang 明minh 法Pháp 門môn 。 後hậu 重trọng/trùng 明minh 中trung 二nhị 。 先tiên 所sở 謂vị 分phân 別biệt 業nghiệp 者giả 。 再tái 明minh 前tiền 地địa 前tiền 教giáo 相tương/tướng 大Đại 乘Thừa 故cố 。 論luận 云vân 顯hiển 示thị 世thế 間gian 智trí 所sở 知tri 故cố 。 後hậu 佛Phật 子tử 此thử 處xứ 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 所sở 謂vị 諸chư 菩Bồ 薩Tát 隨tùy 證chứng 智trí 。 再tái 明minh 前tiền 證chứng 相tương/tướng 大Đại 乘Thừa 故cố 。 論luận 云vân 顯hiển 示thị 出xuất 世thế 問vấn 智trí 故cố 。

第đệ 六lục 請thỉnh 分phần/phân 中trung 二nhị 。 先tiên 明minh 金kim 剛cang 藏tạng 說thuyết 已dĩ 嘿mặc 然nhiên 待đãi 三tam 家gia 五ngũ 請thỉnh 。 後hậu 爾nhĩ 時thời 金Kim 剛Cang 藏Tạng 菩Bồ 薩Tát 。 觀quán 察sát 十thập 方phương 下hạ 。 明minh 請thỉnh 說thuyết 儀nghi 畢tất 剛cang 藏tạng 許hứa 說thuyết 示thị 說thuyết 分phân 齊tề 。

前tiền 中trung 三tam 。 一nhất 請thỉnh 說thuyết 所sở 因nhân 。 二nhị 是thị 時thời 下hạ 眾chúng 起khởi 疑nghi 念niệm 。 三tam 解Giải 脫Thoát 月Nguyệt 菩Bồ 薩Tát 。 知tri 眾chúng 下hạ 正chánh 顯hiển 請thỉnh 詞từ 。

初sơ 中trung 二nhị 。 先tiên 牒điệp 前tiền 說thuyết 名danh 。 後hậu 嘿mặc 然nhiên 下hạ 彰chương 不bất 解giải 釋thích 。 論luận 云vân 何hà 故cố 嘿mặc 然nhiên 。 欲dục 令linh 大đại 眾chúng 渴khát 仰ngưỡng 請thỉnh 。 說thuyết 故cố 。 復phục 增tăng 菩Bồ 薩Tát 尊tôn 敬kính 法pháp 故cố 。 此thử 句cú 應ưng 云vân 復phục 何hà 須tu 請thỉnh 此thử 略lược 故cố 也dã 。

二nhị 眾chúng 疑nghi 念niệm 中trung 二nhị 。 先tiên 顯hiển 聞văn 名danh 不bất 聞văn 釋thích 起khởi 念niệm 所sở 因nhân 。 後hậu 作tác 是thị 下hạ 正chánh 明minh 疑nghi 念niệm 。 於ư 中trung 兩lưỡng 說thuyết 。 一nhất 云vân 何hà 因nhân 者giả 。 內nội 因nhân 也dã 。 謂vị 剛cang 藏tạng 但đãn 知tri 名danh 不bất 知tri 義nghĩa 故cố 不bất 釋thích 耶da 。 何hà 緣duyên 者giả 外ngoại 緣duyên 也dã 。 謂vị 聽thính 法Pháp 眾chúng 不bất 堪kham 聞văn 故cố 不bất 釋thích 耶da 。 二nhị 云vân 何hà 因nhân 者giả 。 謂vị 因nhân 何hà 說thuyết 名danh 耶da 。 何hà 緣duyên 者giả 。 緣duyên 何hà 不bất 釋thích 義nghĩa 耶da 。

三tam 正chánh 請thỉnh 中trung 三tam 。 初sơ 明minh 解giải 脫thoát 月nguyệt 請thỉnh 。 二nhị 爾nhĩ 時thời 諸chư 大đại 菩Bồ 薩Tát 下hạ 。 明minh 大đại 眾chúng 請thỉnh 。 三tam 爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 下hạ 明minh 諸chư 佛Phật 同đồng 於ư 光quang 明minh 雲vân 網võng 臺đài 中trung 以dĩ 頌tụng 勸khuyến 說thuyết 。 問vấn 此thử 說thuyết 十Thập 地Địa 正chánh 是thị 答đáp 前tiền 第đệ 二nhị 會hội 初sơ 所sở 問vấn 。 何hà 故cố 此thử 中trung 乃nãi 問vấn 耶da 。

答đáp 此thử 中trung 但đãn 為vi 說thuyết 名danh 。 不bất 釋thích 生sanh 疑nghi 。 致trí 請thỉnh 非phi 更cánh 別biệt 問vấn 。 問vấn 何hà 故cố 脫thoát 月nguyệt 先tiên 請thỉnh 。 答đáp 論luận 云vân 彼bỉ 眾chúng 上thượng 首thủ 故cố 。 餘dư 問vấn 則tắc 亂loạn 眾chúng 調điều 伏phục 故cố 。 何hà 故cố 偈kệ 請thỉnh 。 少thiểu 字tự 攝nhiếp 多đa 義nghĩa 故cố 。 諸chư 讚tán 歎thán 者giả 。 多đa 以dĩ 偈kệ 頌tụng 故cố 。

就tựu 初sơ 解giải 月nguyệt 請thỉnh 中trung 三tam 。 一nhất 騰đằng 眾chúng 疑nghi 請thỉnh 。 二nhị 爾nhĩ 時thời 解Giải 脫Thoát 月Nguyệt 。 聞văn 是thị 下hạ 歎thán 眾chúng 重trọng/trùng 請thỉnh 。 三tam 爾nhĩ 時thời 解Giải 脫Thoát 月Nguyệt 菩Bồ 薩Tát 。 重trùng 問vấn 下hạ 歎thán 法Pháp 重trọng/trùng 請thỉnh 。 初sơ 中trung 二nhị 。 先tiên 脫thoát 月nguyệt 請thỉnh 。 後hậu 爾nhĩ 時thời 大đại 智trí 下hạ 剛cang 藏tạng 答đáp 。 前tiền 中trung 二nhị 。 先tiên 標tiêu 請thỉnh 所sở 因nhân 。 謂vị 知tri 眾chúng 心tâm 念niệm 。 後hậu 何hà 故cố 下hạ 正chánh 顯hiển 。 顯hiển 中trung 五ngũ 頌tụng 。 大đại 意ý 顯hiển 示thị 說thuyết 聽thính 無vô 過quá 應ưng 說thuyết 。 於ư 中trung 分phần/phân 二nhị 。 初sơ 兩lưỡng 頌tụng 讚tán 德đức 徵trưng 嘿mặc 。 後hậu 三tam 頌tụng 讚tán 德đức 請thỉnh 說thuyết 。 前tiền 中trung 初sơ 頌tụng 明minh 說thuyết 者giả 淨tịnh 覺giác 無vô 過quá 。 後hậu 頌tụng 明minh 聽thính 者giả 無vô 過quá 。

前tiền 中trung 二nhị 。 謂vị 上thượng 兩lưỡng 字tự 及cập 下hạ 兩lưỡng 句cú 徵trưng 嘿mặc 中trung 間gian 淨tịnh 等đẳng 八bát 字tự 讚tán 德đức 。 德đức 中trung 二nhị 。 先tiên 歎thán 有hữu 說thuyết 因nhân 。 後hậu 功công 德đức 具cụ 下hạ 歎thán 離ly 諸chư 過quá 。 前tiền 中trung 論luận 云vân 何hà 故cố 唯duy 歎thán 淨tịnh 覺giác 。 淨tịnh 覺giác 是thị 說thuyết 因nhân 故cố 。 覺giác 觀quán 是thị 口khẩu 言ngôn 行hạnh 既ký 有hữu 淨tịnh 覺giác 。 何hà 故cố 不bất 說thuyết 。 故cố 云vân 何hà 故cố 淨tịnh 覺giác 人nhân 等đẳng 。 問vấn 二nhị 禪thiền 已dĩ 上thượng 尚thượng 無vô 尋tầm 伺tứ 。 八bát 地địa 已dĩ 上thượng 無vô 思tư 成thành 事sự 。 何hà 故cố 剛cang 藏tạng 有hữu 尋tầm 伺tứ 耶da 。

答đáp 二nhị 禪thiền 已dĩ 上thượng 無vô 尋tầm 伺tứ 者giả 。 是thị 地địa 法pháp 無vô 。 非phi 永vĩnh 無vô 也dã 。 八bát 地địa 已dĩ 上thượng 無vô 有hữu 思tư 者giả 。 顯hiển 無vô 加gia 行hành 純thuần 無vô 分phân 別biệt 。 非phi 無vô 任nhậm 運vận 無vô 分phân 別biệt 思tư 。 不bất 爾nhĩ 佛Phật 果Quả 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 。 無vô 不bất 擇trạch 捨xả 意ý 業nghiệp 智trí 導đạo 皆giai 非phi 有hữu 故cố 。 擇trạch 捨xả 是thị 慧tuệ 意ý 業nghiệp 。 業nghiệp 是thị 意ý 俱câu 思tư 故cố 。 歎thán 淨tịnh 覺giác 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 攝nhiếp 對đối 治trị 。 二nhị 離ly 諸chư 過quá 。 前tiền 中trung 二nhị 種chủng 。 一nhất 對đối 治trị 雜tạp 覺giác 。 二nhị 對đối 治trị 雜tạp 覺giác 因nhân 。 憶ức 想tưởng 分phân 別biệt 故cố 。 雜tạp 是thị 不bất 淨tịnh 。 即tức 執chấp 之chi 異dị 名danh 。 因nhân 法pháp 執chấp 有hữu 人nhân 執chấp 故cố 。 人nhân 執chấp 但đãn 名danh 雜tạp 。 法pháp 執chấp 名danh 雜tạp 覺giác 因nhân 。 即tức 是thị 其kỳ 不bất 淨tịnh 尋tầm 伺tứ 。 金kim 剛cang 藏tạng 。 先tiên 具cụ 念niệm 處xứ 生sanh 空không 觀quán 。 對đối 治trị 凡phàm 夫phu 常thường 等đẳng 四tứ 例lệ 雜tạp 覺giác 故cố 。 真Chân 如Như 無vô 相tướng 。 智trí 法pháp 空không 觀quán 。 對đối 治trị 二Nhị 乘Thừa 無vô 常thường 等đẳng 四tứ 雜tạp 倒đảo 覺giác 因nhân 故cố 。 故cố 云vân 念niệm 智trí 。 具cụ 翻phiên 彼bỉ 。 即tức 讚tán 淨tịnh 覺giác 也dã 。 後hậu 功công 德đức 等đẳng 者giả 。 顯hiển 離ly 諸chư 過quá 則tắc 不bất 能năng 說thuyết 。 既ký 離ly 過quá 則tắc 能năng 說thuyết 。 何hà 故cố 不bất 說thuyết 。 離ly 過quá 有hữu 三tam 。 一nhất 具cụ 無vô 嗔sân 貪tham 善thiện 根căn 功công 德đức 故cố 。 離ly 嗔sân 嫉tật 他tha 勝thắng 己kỷ 及cập 貪tham 惜tích 法pháp 不bất 說thuyết 之chi 過quá 。 二nhị 具cụ 精tinh 進tấn 善thiện 根căn 功công 德đức 故cố 。 前tiền 說thuyết 十Thập 地Địa 名danh 離ly 懈giải 怠đãi 不bất 說thuyết 過quá 。 三tam 前tiền 不bất 待đãi 請thỉnh 說thuyết 地địa 名danh 故cố 。 有hữu 樂nhạo 說thuyết 辨biện 力lực 功công 德đức 故cố 。 離ly 不bất 樂nhạo 說thuyết 過quá 。 既ký 具cụ 諸chư 功công 德đức 。 不bất 應ưng 不bất 能năng 說thuyết 。 上thượng 來lai 歎thán 能năng 說thuyết 者giả 無vô 過quá 竟cánh 。

後hậu 頌tụng 約ước 聽thính 者giả 無vô 過quá 。 徵trưng 讚tán 中trung 。 論luận 云vân 此thử 歎thán 同đồng 法pháp 決quyết 定định 。 同đồng 法pháp 即tức 是thị 同đồng 生sanh 眾chúng 。 簡giản 末mạt 後hậu 兩lưỡng 頌tụng 彼bỉ 異dị 生sanh 眾chúng 故cố 。 決quyết 定định 之chi 言ngôn 。 明minh 有hữu 根căn 器khí 異dị 。 第đệ 三tam 頌tụng 彼bỉ 但đãn 欲dục 樂lạc 故cố 。

就tựu 初sơ 頌tụng 中trung 分phần/phân 二nhị 。 上thượng 半bán 歎thán 德đức 。 下hạ 半bán 徵trưng 嘿mặc 。 前tiền 中trung 決quyết 定định 者giả 。 於ư 此thử 法Pháp 中trung 。 一nhất 向hướng 信tín 故cố 。 勇dũng 猛mãnh 者giả 。 能năng 為vi 法pháp 不bất 惜tích 身thân 命mạng 等đẳng 故cố 。 無vô 怯khiếp 弱nhược 者giả 。 堪kham 聞văn 深thâm 法Pháp 無vô 所sở 畏úy 故cố 。 一nhất 切thiết 減giảm 言ngôn 通thông 其kỳ 三tam 處xứ 。 下hạ 半bán 可khả 知tri 。 若nhược 依y 論luận 經kinh 。 再tái 釋thích 稍sảo 別biệt 。 彼bỉ 經kinh 第đệ 二nhị 句cú 云vân 。 菩Bồ 薩Tát 大đại 名danh 稱xưng 。 論luận 釋thích 云vân 決quyết 定định 者giả 。 黠hiệt 慧tuệ 明minh 了liễu 故cố 。 決quyết 定định 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 上thượng 決quyết 定định 願nguyện 。 大đại 菩Bồ 提Đề 故cố 。 二nhị 名danh 聞văn 決quyết 定định 他tha 善thiện 敬kính 重trọng 故cố 。 三tam 攝nhiếp 受thọ 決quyết 定định 彼bỉ 說thuyết 者giả 善thiện 知tri 故cố 。 偈kệ 言ngôn 菩Bồ 薩Tát 故cố 。 大đại 名danh 稱xưng 故cố 。 說thuyết 地địa 名danh 故cố 。 如như 次thứ 三tam 句cú 應ưng 知tri 。 後hậu 三tam 頌tụng 歎thán 德đức 請thỉnh 中trung 。 初sơ 頌tụng 顯hiển 有hữu 欲dục 樂lạc 故cố 。 論luận 云vân 前tiền 雖tuy 有hữu 決quyết 定định 堪kham 受thọ 法Pháp 器khí 。 心tâm 不bất 欲dục 聞văn 。 亦diệc 不bất 說thuyết 。 謂vị 有hữu 欲dục 無vô 根căn 。 雖tuy 樂nhạo 聞văn 聞văn 不bất 能năng 解giải 。 若nhược 有hữu 根căn 無vô 欲dục 。 聞văn 時thời 雖tuy 解giải 然nhiên 不bất 樂lạc 。 今kim 既ký 根căn 具cụ 足túc 。 願nguyện 為vi 分phân 別biệt 。 請thỉnh 意ý 如như 是thị 。 文văn 中trung 二nhị 。 上thượng 三tam 句cú 歎thán 德đức 。 下hạ 一nhất 句cú 請thỉnh 說thuyết 。 前tiền 中trung 上thượng 二nhị 句cú 歎thán 有hữu 欲dục 。 下hạ 一nhất 句cú 歎thán 具cụ 二nhị 智trí 。 前tiền 中trung 論luận 云vân 有hữu 阿a 含hàm 決quyết 定định 。 非phi 證chứng 決quyết 定định 。 有hữu 非phi 現hiện 前tiền 決quyết 定định 。 無vô 現hiện 前tiền 決quyết 定định 。 如như 是thị 決quyết 定định 。 法Pháp 器khí 不bất 滿mãn 足túc 故cố 。 不bất 能năng 聽thính 受thọ 者giả 。 謂vị 此thử 眾chúng 有hữu 證chứng 相tương/tướng 大Đại 乘Thừa 宿túc 根căn 現hiện 欲dục 。 正chánh 能năng 聽thính 受thọ 十Thập 地Địa 妙diệu 義nghĩa 。 願nguyện 為vi 分phân 別biệt 。 現hiện 前tiền 是thị 欲dục 。 非phi 現hiện 前tiền 是thị 根căn 。 互hỗ 鬪đấu 不bất 能năng 聽thính 。 如như 前tiền 頌tụng 釋thích 。 餘dư 文văn 可khả 知tri 。 下hạ 句cú 歎thán 具cụ 二nhị 智trí 云vân 。 其kỳ 心tâm 無vô 怯khiếp 弱nhược 者giả 。 論luận 經Kinh 云vân 佛Phật 子tử 智trí 無vô 畏úy 。 今kim 此thử 心tâm 言ngôn 即tức 攝nhiếp 彼bỉ 智trí 智trí 心tâm 所sở 故cố 。 或hoặc 此thử 心tâm 言ngôn 即tức 是thị 彼bỉ 智trí 智trí 心tâm 法pháp 故cố 。 論luận 云vân 智trí 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 證chứng 法pháp 故cố 。 二nhị 現hiện 受thọ 故cố 。 釋thích 曰viết 。 此thử 眾chúng 皆giai 根căn 本bổn 後hậu 得đắc 二nhị 種chủng 智trí 故cố 。 聞văn 此thử 地địa 義nghĩa 。 能năng 受thọ 能năng 證chứng 故cố 。 願nguyện 分phân 別biệt 。 上thượng 來lai 歎thán 聞văn 法Pháp 眾chúng 德đức 請thỉnh 竟cánh 。

自tự 下hạ 頌tụng 歎thán 異dị 生sanh 眾chúng 淨tịnh 請thỉnh 中trung 二nhị 。 上thượng 一nhất 句cú 總tổng 歎thán 。 下hạ 三tam 句cú 別biệt 歎thán 。 上thượng 總tổng 云vân 悉tất 清thanh 淨tịnh 者giả 。 眾chúng 中trung 無vô 有hữu 一nhất 人nhân 。 不bất 離ly 懈giải 怠đãi 等đẳng 濁trược 故cố 。 下hạ 別biệt 歎thán 中trung 離ly 六lục 種chủng 濁trược 。 一nhất 離ly 懈giải 怠đãi 者giả 。 離ly 不bất 欲dục 聞văn 法Pháp 濁trược 故cố 。 二nhị 嚴nghiêm 者giả 。 離ly 威uy 儀nghi 不bất 恭cung 肅túc 不bất 嚴nghiêm 整chỉnh 濁trược 故cố 。 三tam 潔khiết 者giả 。 離ly 五ngũ 蓋cái 濁trược 。 一nhất 離ly 為vi 名danh 利lợi 貪tham 故cố 聽thính 法Pháp 。 二nhị 離ly 嫉tật 恚khuể 他tha 勝thắng 己kỷ 故cố 聽thính 法Pháp 。 三tam 離ly 疑nghi 心tâm 聽thính 法Pháp 。 四tứ 離ly 聽thính 法Pháp 時thời 睡thụy 眠miên 。 五ngũ 離ly 聽thính 法Pháp 時thời 掉trạo 舉cử 故cố 。 四tứ 能năng 堅kiên 固cố 不bất 動động 者giả 。 離ly 異dị 想tưởng 濁trược 。 謂vị 於ư 說thuyết 法Pháp 者giả 。 不bất 起khởi 妬đố 忌kỵ 心tâm 欲dục 求cầu 其kỳ 過quá 來lai 就tựu 聽thính 故cố 。 又hựu 不bất 為vi 欲dục 詰cật 難nạn/nan 令linh 退thoái 屈khuất 破phá 壞hoại 徒đồ 眾chúng 。 敬kính 重trọng 讚tán 歎thán 故cố 來lai 聽thính 法Pháp 。 五ngũ 具cụ 功công 德đức 者giả 。 離ly 不bất 足túc 功công 德đức 濁trược 。 謂vị 眾chúng 皆giai 具cụ 多đa 善thiện 根căn 故cố 。 心tâm 專chuyên 樂nhạo 聽thính 。 六lục 具cụ 智trí 慧tuệ 者giả 。 雜tạp 愚ngu 癡si 濁trược 。 謂vị 於ư 所sở 說thuyết 法Pháp 。 不bất 迷mê 闇ám 故cố 。

後hậu 一nhất 頌tụng 顯hiển 二nhị 眾chúng 清thanh 淨tịnh 堪kham 聞văn 請thỉnh 。 於ư 中trung 上thượng 半bán 。 明minh 敬kính 法pháp 無vô 雜tạp 。 下hạ 半bán 喻dụ 顯hiển 敬kính 仰ngưỡng 轉chuyển 深thâm 。 前tiền 中trung 初sơ 二nhị 字tự 及cập 下hạ 句cú 。 明minh 二nhị 眾chúng 專chuyên 心tâm 齊tề 一nhất 無vô 雜tạp 念niệm 故cố 。 中trung 聞văn 感cảm 等đẳng 三tam 字tự 。 明minh 二nhị 眾chúng 敬kính 心tâm 齊tề 一nhất 無vô 輕khinh 慢mạn 故cố 。 下hạ 半bán 喻dụ 顯hiển 中trung 。 上thượng 句cú 云vân 如như 蜂phong 等đẳng 者giả 。 按án 梵Phạm 經kinh 本bổn 云vân 。 如như 人nhân 念niệm 蹻# 達đạt 邏la 蜜mật 。 蹻# 達đạt 羅la 者giả 蜂phong 名danh 也dã 。 其kỳ 蜂phong 黑hắc 色sắc 。 所sở 造tạo 蜜mật 。 氣khí 香hương 味vị 美mỹ 。 而nhi 無vô 蠟lạp 。 勝thắng 餘dư 一nhất 切thiết 蜂phong 所sở 造tạo 蜜mật 。 從tùng 依y 屬thuộc 聲thanh 故cố 。 呼hô 蜜mật 以dĩ 稱xưng 。 據cứ 實thật 而nhi 稱xưng 。 應ưng 名danh 勝thắng 蜜mật 。 言ngôn 如như 人nhân 念niệm 。 不bất 言ngôn 如như 蜂phong 念niệm 者giả 。 非phi 餘dư 一nhất 切thiết 蜂phong 念niệm 此thử 蜜mật 故cố 。 此thử 兩lưỡng 句cú 顯hiển 敬kính 仰ngưỡng 轉chuyển 深thâm 者giả 。 夫phu 思tư 甜điềm 欲dục 蜜mật 。 患hoạn 濁trược 念niệm 水thủy 。 非phi 過quá 越việt 思tư 念niệm 也dã 。 此thử 乃nãi 念niệm 最tối 勝thắng 蜜mật 。 思tư 於ư 甘cam 露lộ 。 是thị 過quá 分phần/phân 也dã 。 而nhi 此thử 眾chúng 希hy 聞văn 地địa 義nghĩa 。 過quá 越việt 思tư 念niệm 。 亦diệc 其kỳ 然nhiên 矣hĩ 。 故cố 云vân 轉chuyển 深thâm 。 遠viễn 云vân 齊tề 心tâm 趣thú 證chứng 如như 蜂phong 熟thục 蜜mật 。 專chuyên 意ý 求cầu 教giáo 如như 渴khát 思tư 露lộ 。 此thử 亦diệc 無vô 違vi 。 上thượng 來lai 明minh 解giải 脫thoát 月nguyệt 初sơ 請thỉnh 竟cánh 。

自tự 下hạ 明minh 剛cang 藏tạng 初sơ 答đáp 。 於ư 中trung 二nhị 。 先tiên 長trường/trưởng 行hành 序tự 意ý 。 後hậu 正chánh 以dĩ 偈kệ 義nghĩa 。

前tiền 中trung 二nhị 。 先tiên 明minh 剛cang 藏tạng 聞văn 請thỉnh 。 言ngôn 大đại 智trí 無vô 畏úy 者giả 。 聞văn 前tiền 徵trưng 請thỉnh 。 答đáp 不bất 難nan 故cố 義nghĩa 。 不bất 難nan 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 堪kham 詶thù 答đáp 故cố 云vân 大đại 智trí 。 二nhị 不bất 怯khiếp 弱nhược 詶thù 答đáp 故cố 云vân 無vô 畏úy 。 後hậu 欲dục 令linh 下hạ 明minh 智trí 眾chúng 悵trướng 根căn 欲dục 述thuật 不bất 說thuyết 所sở 由do 。 令linh 其kỳ 悅duyệt 豫dự 故cố 。

後hậu 正chánh 偈kệ 答đáp 中trung 五ngũ 頌tụng 。 述thuật 其kỳ 不bất 說thuyết 所sở 由do 也dã 。 論luận 經kinh 有hữu 六lục 頌tụng 中trung 。 初sơ 頌tụng 即tức 是thị 此thử 經Kinh 長trường/trưởng 行hành 序tự 意ý 也dã 。 就tựu 今kim 五ngũ 頌tụng 中trung 分phần/phân 五ngũ 。 初sơ 一nhất 頌tụng 顯hiển 法pháp 難nạn/nan 說thuyết 。 次thứ 二nhị 頌tụng 明minh 法pháp 難nan 聞văn 。 次thứ 半bán 頌tụng 喻dụ 難nạn/nan 說thuyết 聞văn 。 次thứ 半bán 頌tụng 合hợp 難nạn/nan 說thuyết 聞văn 。 後hậu 一nhất 頌tụng 舉cử 結kết 難nạn/nan 顯hiển 嘿mặc 。 此thử 上thượng 五ngũ 頌tụng 。 但đãn 顯hiển 地địa 法pháp 難nạn/nan 說thuyết 。 非phi 為vi 自tự 無vô 智trí 力lực 。 而nhi 不bất 能năng 說thuyết 。 由do 此thử 遣khiển 眾chúng 何hà 因nhân 之chi 疑nghi 。 又hựu 但đãn 明minh 地địa 法pháp 難nan 聞văn 。 非phi 為vi 眾chúng 不bất 堪kham 聞văn 。 而nhi 不bất 為vi 說thuyết 。 由do 此thử 遣khiển 眾chúng 何hà 緣duyên 之chi 疑nghi 。 是thị 故cố 令linh 眾chúng 歡hoan 喜hỷ 也dã 。

就tựu 初sơ 頌tụng 中trung 。 文văn 與dữ 論luận 經kinh 。 雖tuy 少thiểu 前tiền 部bộ 。 大đại 意ý 不bất 殊thù 。 總tổng 相tương/tướng 意ý 云vân 。 菩Bồ 薩Tát 出xuất 世thế 間gian 。 智trí 最tối 難nạn/nan 故cố 難nạn/nan 顯hiển 示thị 。 菩Bồ 薩Tát 勝thắng 行hành 事sự 未vị 曾tằng 有hữu 難nạn 。 故cố 難nạn/nan 分phân 別biệt 。 何hà 以dĩ 智trí 及cập 行hành 事sự 。 如như 是thị 難nạn/nan 者giả 。 以dĩ 是thị 覺giác 證chứng 佛Phật 智trí 之chi 根căn 本bổn 故cố 。 故cố 論luận 釋thích 云vân 。 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 者giả 。 是thị 出xuất 世thế 間gian 智trí 。 地địa 事sự 者giả 諸chư 地địa 菩Bồ 薩Tát 行hành 事sự 最tối 上thượng 及cập 分phân 別biệt 說thuyết 等đẳng 。 釋thích 云vân 說thuyết 勝thắng 故cố 。 何hà 者giả 菩Bồ 薩Tát 行hành 引dẫn 偈kệ 諸chư 佛Phật 之chi 根căn 本bổn 故cố 。 佛Phật 者giả 覺giác 佛Phật 智trí 故cố 。 讀đọc 疏sớ/sơ 者giả 既ký 知tri 此thử 頌tụng 大đại 意ý 。 文văn 雖tuy 前tiền 部bộ 但đãn 取thủ 釋thích 配phối 屬thuộc 四tứ 句cú 。 盡tận 縱tung 橫hoành 皆giai 得đắc 也dã 。

第đệ 二nhị 明minh 難nan 聞văn 中trung 有hữu 二nhị 頌tụng 。 初sơ 頌tụng 內nội 分phần/phân 三tam 。 初sơ 兩lưỡng 句cú 明minh 法pháp 難nạn/nan 證chứng 。 以dĩ 唯duy 根căn 本bổn 智trí 境cảnh 。 此thử 境cảnh 依y 微vi 細tế 等đẳng 四tứ 義nghĩa 。 及cập 顯hiển 非phi 四tứ 心tâm 境cảnh 界giới 。 次thứ 一nhất 句cú 順thuận 釋thích 明minh 是thị 正chánh 體thể 智trí 境cảnh 界giới 。 末mạt 句cú 出xuất 非phi 境cảnh 界giới 之chi 狀trạng 。 初sơ 中trung 微vi 細tế 者giả 。 非phi 聞văn 慧tuệ 境cảnh 界giới 。 難nan 可khả 見kiến 者giả 。 非phi 思tư 慧tuệ 境cảnh 界giới 。 離ly 念niệm 非phi 脩tu 慧tuệ 境cảnh 界giới 。 論luận 云vân 示thị 現hiện 三tam 界giới 心tâm 心tâm 數số 法pháp 分phân 別biệt 。 世thế 間gian 脩tu 道Đạo 智trí 非phi 境cảnh 界giới 故cố 者giả 。 此thử 簡giản 地địa 前tiền 脩tu 慧tuệ 也dã 。 超siêu 心tâm 地địa 者giả 。 論luận 云vân 示thị 現hiện 報báo 生sanh 善thiện 得đắc 脩tu 道Đạo 智trí 非phi 境cảnh 界giới 者giả 。 此thử 簡giản 八bát 地địa 已dĩ 還hoàn 加gia 行hành 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 彼bỉ 唯duy 有hữu 漏lậu 。 此thử 唯duy 無vô 漏lậu 。 瑜du 伽già 五ngũ 十thập 五ngũ 說thuyết 脩tu 道Đạo 位vị 中trung 。 有hữu 出xuất 世thế 斷đoạn 道đạo 。 世thế 出xuất 世thế 斷đoạn 道đạo 護hộ 法Pháp 論luận 師sư 云vân 。 復phục 得đắc 雖tuy 不bất 親thân 證chứng 真chân 理lý 無vô 力lực 能năng 斷đoạn 迷mê 理lý 隨tùy 眠miên 。 而nhi 於ư 安an 立lập 非phi 安an 立lập 相tương/tướng 明minh 了liễu 現hiện 前tiền 。 無vô 倒đảo 證chứng 故cố 。 亦diệc 能năng 永vĩnh 斷đoạn 迷mê 事sự 隨tùy 眠miên 。 次thứ 句cú 顯hiển 正chánh 境cảnh 界giới 。 云vân 此thử 誰thùy 境cảnh 界giới 者giả 。 謂vị 既ký 非phi 餘dư 境cảnh 。 是thị 誰thùy 耶da 。 故cố 引dẫn 頌tụng 云vân 智trí 境cảnh 界giới 。 智trí 字tự 此thử 經Kinh 云vân 佛Phật 。 何hà 者giả 是thị 智trí 見kiến 實thật 義nghĩa 故cố 。 (# 義nghĩa 是thị 境cảnh 義nghĩa )# 何hà 故cố 非phi 餘dư 境cảnh 界giới 。 此thử 無vô 漏lậu 故cố 。 無vô 漏lậu 者giả 。 是thị 出xuất 世thế 間gian 義nghĩa 。 此thử 義nghĩa 非phi 世thế 聞văn 智trí 境cảnh 界giới 。 此thử 經Kinh 出xuất 生sanh 是thị 論luận 經kinh 出xuất 世thế 。 (# 勘khám 梵Phạm 本bổn )# 末mạt 句cú 顯hiển 非phi 境cảnh 界giới 之chi 狀trạng 。 云vân 若nhược 聞văn 等đẳng 者giả 。 謂vị 隨tùy 有hữu 所sở 聞văn 。 即tức 作tác 聞văn 解giải 故cố 。 不bất 得đắc 無vô 所sở 聞văn 理lý 。 執chấp 心tâm 不bất 了liễu 名danh 迷mê 悶muộn 也dã 。 後hậu 頌tụng 同đồng 前tiền 。 明minh 難nan 聞văn 中trung 二nhị 。 初sơ 句cú 總tổng 。 餘dư 句cú 別biệt 。 前tiền 中trung 云vân 持trì 心tâm 等đẳng 者giả 。 謂vị 持trì 聽thính 法Pháp 心tâm 。 堅kiên 如như 金kim 剛cang 。 方phương 堪kham 聽thính 此thử 法pháp 故cố 。 後hậu 別biệt 中trung 二nhị 。 先tiên 兩lưỡng 句cú 。 明minh 堅kiên 相tương/tướng 。 後hậu 一nhất 句cú 辨biện 堅kiên 業nghiệp 。 前tiền 中trung 有hữu 二nhị 種chủng 。 先tiên 上thượng 句cú 明minh 信tín 堅kiên 。 後hậu 下hạ 句cú 明minh 證chứng 堅kiên 。 上thượng 句cú 中trung 云vân 深thâm 信tín 等đẳng 者giả 。 謂vị 於ư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 勝thắng 智trí 所sở 知tri 所sở 說thuyết 無vô 邊biên 化hóa 眾chúng 生sanh 法pháp 隨tùy 所sở 化hóa 異dị 說thuyết 或hoặc 相tương/tướng 達đạt 。 於ư 其kỳ 教giáo 中trung 。 仰ngưỡng 推thôi 以dĩ 信tín 。 言ngôn 此thử 唯duy 是thị 諸chư 佛Phật 所sở 知tri 。 非phi 我ngã 境cảnh 界giới 。 如như 此thử 推thôi 時thời 。 少thiểu 無vô 自tự 信tín 。 全toàn 信tín 於ư 佛Phật 。 是thị 名danh 深thâm 信tín 。 信tín 深thâm 難nan 動động 。 故cố 名danh 為vi 堅kiên 。 如như 根căn 深thâm 難nạn/nan 拔bạt 。 名danh 堅Kiên 固Cố 根Căn 。 勝thắng 鬘man 經kinh 說thuyết 三tam 正chánh 智trí 中trung 。 初sơ 名danh 仰ngưỡng 推thôi 。 即tức 同đồng 此thử 也dã 。 下hạ 句cú 云vân 智trí 心tâm 地địa 等đẳng 者giả 。 智trí 字tự 應ưng 安an 句cú 末mạt 。 此thử 證chứng 堅kiên 也dã 。 於ư 中trung 二nhị 種chủng 。 一nhất 所sở 證chứng 。 謂vị 心tâm 地địa 。 二nhị 能năng 證chứng 。 謂vị 無vô 我ngã 智trí 。 前tiền 中trung 論luận 釋thích 云vân 。 隨tùy 心tâm 所sở 受thọ 三tam 界giới 中trung 報báo 。 又hựu 隨tùy 心tâm 所sở 行hành 。 一nhất 切thiết 境cảnh 界giới 。 釋thích 曰viết 。 前tiền 是thị 內nội 五ngũ 根căn 身thân 。 後hậu 是thị 外ngoại 六lục 塵trần 境cảnh 。 皆giai 為vi 所sở 證chứng 。 皆giai 是thị 心tâm 所sở 依y 。 託thác 名danh 心tâm 地địa 也dã 。 後hậu 無vô 我ngã 智trí 者giả 。 論luận 云vân 我ngã 空không 法pháp 空không 。 如như 實thật 知tri 故cố 。 釋thích 曰viết 。 內nội 外ngoại 諸chư 法pháp 。 雖tuy 通thông 二nhị 無vô 我ngã 。 此thử 約ước 一nhất 相tương/tướng 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。 此thử 約ước 結kết 證chứng 也dã 。 菩Bồ 薩Tát 具cụ 此thử 二nhị 堅kiên 。 方phương 堪kham 聞văn 此thử 法pháp 。 斯tư 則tắc 但đãn 顯hiển 難nan 聞văn 。 非phi 不bất 可khả 聞văn 。

第đệ 三tam 喻dụ 顯hiển 難nạn/nan 說thuyết 聞văn 中trung 半bán 頌tụng 。 上thượng 句cú 喻dụ 前tiền 難nạn/nan 說thuyết 。 下hạ 句cú 喻dụ 前tiền 難nan 聞văn 。 謂vị 於ư 空không 中trung 彩thải 畫họa 處xứ 。 及cập 風phong 行hành 處xứ 。 其kỳ 相tương/tướng 皆giai 不bất 可khả 見kiến 。 以dĩ 於ư 空không 中trung 畫họa 風phong 行hành 故cố 。 筆bút 彩thải 與dữ 風phong 俱câu 不bất 住trụ 故cố 。 然nhiên 此thử 空không 中trung 非phi 無vô 彩thải 畫họa 及cập 風phong 行hành 處xứ 。 以dĩ 不bất 同đồng 於ư 餘dư 虗hư 空không 故cố 。 此thử 中trung 空không 喻dụ 證chứng 智trí 。 筆bút 喻dụ 能năng 詮thuyên 名danh 句cú 字tự 。 風phong 喻dụ 音âm 聲thanh 。 用dụng 此thử 四tứ 法pháp 。 詮thuyên 證chứng 真chân 空không 智trí 。 詮thuyên 時thời 能năng 詮thuyên 不bất 住trụ 相tương/tướng 故cố 。 所sở 詮thuyên 本bổn 無vô 相tướng 故cố 。 如như 是thị 能năng 所sở 相tương/tướng 契khế 合hợp 時thời 。 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 謂vị 能năng 詮thuyên 所sở 詮thuyên 俱câu 離ly 相tương/tướng 故cố 。 非phi 有hữu 也dã 。 不bất 無vô 詮thuyên 顯hiển 十Thập 地Địa 義nghĩa 故cố 。 非phi 無vô 也dã 。 如như 是thị 方phương 為vi 說thuyết 十Thập 地Địa 義nghĩa 。

第đệ 四tứ 法pháp 合hợp 中trung 有hữu 半bán 頌tụng 。 上thượng 句cú 標tiêu 名danh 。 下hạ 句cú 釋thích 義nghĩa 。 標tiêu 云vân 牟Mâu 尼Ni 智trí 如như 是thị 者giả 。 牟Mâu 尼Ni 此thử 云vân 寂tịch 嘿mặc 。 謂vị 智trí 相tương/tướng 即tức 性tánh 故cố 寂tịch 。 相tương/tướng 性tánh 同đồng 時thời 離ly 說thuyết 故cố 嘿mặc 。 即tức 用dụng 此thử 義nghĩa 。 以dĩ 名danh 其kỳ 智trí 故cố 。 晉tấn 本bổn 云vân 。 寂tịch 滅diệt 無vô 無vô 漏lậu 智trí 如như 是thị 者giả 。 指chỉ 法pháp 同đồng 喻dụ 故cố 。 魏ngụy 譯dịch 論luận 者giả 錯thác 謂vị 牟Mâu 尼Ni 是thị 釋Thích 迦Ca 牟Mâu 尼Ni 佛Phật 故cố 。 翻phiên 為vi 佛Phật 智trí 故cố 。 彼bỉ 偈kệ 云vân 智trí 如như 是thị 分phân 別biệt 。 難nan 見kiến 佛Phật 無vô 無vô 漏lậu 。 長trường/trưởng 行hành 釋thích 云vân 。 如như 是thị 佛Phật 智trí 言ngôn 說thuyết 顯hiển 示thị 等đẳng 。 下hạ 句cú 釋thích 云vân 。 分phân 別biệt 甚thậm 難nan 見kiến 者giả 。 分phân 別biệt 是thị 說thuyết 也dã 。 見kiến 是thị 聞văn 也dã 。 說thuyết 者giả 甚thậm 難nan 說thuyết 。 聞văn 者giả 甚thậm 難nan 聞văn 。 以dĩ 其kỳ 非phi 有hữu 非phi 無vô 故cố 。 說thuyết 者giả 不bất 可khả 作tác 有hữu 無vô 說thuyết 。 聞văn 者giả 不bất 可khả 作tác 有hữu 無vô 聞văn 。 金kim 剛cang 藏tạng 正chánh 說thuyết 此thử 時thời 。 即tức 是thị 難nạn/nan 說thuyết 說thuyết 。 眾chúng 依y 此thử 聞văn 時thời 。 即tức 是thị 難nan 聞văn 聞văn 。 如như 是thị 方phương 為vi 十Thập 地Địa 說thuyết 聞văn 。 問vấn 所sở 難nạn/nan 說thuyết 聞văn 。 為vi 是thị 果quả 分phần/phân 。 為vi 是thị 因nhân 分phần/phân 。

答đáp 古cổ 德đức 皆giai 云vân 是thị 果quả 分phần/phân 。 以dĩ 不bất 可khả 說thuyết 故cố 。 今kim 謂vị 不bất 然nhiên 。 是thị 因nhân 分phần/phân 故cố 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 由do 四tứ 義nghĩa 顯hiển 。 一nhất 三tam 家gia 五ngũ 請thỉnh 本bổn 不bất 唯duy 請thỉnh 說thuyết 果quả 分phần/phân 故cố 。 不bất 爾nhĩ 諸chư 佛Phật 則tắc 應ưng 不bất 知tri 果quả 分phân 是thị 不bất 可khả 說thuyết 。 而nhi 強cường/cưỡng 請thỉnh 故cố 。 二nhị 若nhược 是thị 果quả 分phần/phân 。 剛cang 藏tạng 不bất 應ưng 嘿mặc 住trụ 待đãi 請thỉnh 。 以dĩ 其kỳ 果quả 分phần/phân 永vĩnh 不bất 可khả 說thuyết 故cố 。 三tam 若nhược 為vi 果quả 分phần/phân 難nạn/nan 說thuyết 聞văn 而nhi 待đãi 請thỉnh 者giả 。 五ngũ 請thỉnh 事sự 畢tất 即tức 含hàm 說thuyết 果quả 分phần/phân 。 何hà 乃nãi 許hứa 說thuyết 因nhân 分phần/phân 。 四tứ 若nhược 難nạn/nan 說thuyết 聞văn 不bất 是thị 因nhân 分phần/phân 者giả 。 許hứa 說thuyết 因nhân 分phần/phân 中trung 不bất 應ưng 同đồng 前tiền 還hoàn 說thuyết 其kỳ 難nạn 。 謂vị 云vân 是thị 境cảnh 界giới 難nan 見kiến 可khả 知tri 。 不bất 可khả 說thuyết 故cố 。 問vấn 若nhược 爾nhĩ 者giả 。 何hà 故cố 說thuyết 大đại 中trung 云vân 。 我ngã 今kim 說thuyết 少thiểu 分phần 。 論luận 經Kinh 云vân 我ngã 但đãn 說thuyết 一nhất 分phần/phân 。

答đáp 只chỉ 言ngôn 說thuyết 一nhất 分phần/phân 。 不bất 云vân 說thuyết 易dị 分phần/phân 。 故cố 不bất 相tương 違vi 。 其kỳ 定định 因nhân 分phần/phân 果quả 分phân 之chi 義nghĩa 。 後hậu 說thuyết 大đại 中trung 。 當đương 廣quảng 分phân 別biệt 。

第đệ 五ngũ 舉cử 難nạn/nan 結kết 嘿mặc 中trung 。 一nhất 頌tụng 分phần/phân 二nhị 。 上thượng 三tam 句cú 舉cử 。 下hạ 一nhất 句cú 結kết 嘿mặc 。 前tiền 中trung 二nhị 。 初sơ 句cú 及cập 次thứ 二nhị 字tự 。 難nạn/nan 所sở 說thuyết 地địa 智trí 離ly 相tương/tướng 非phi 說thuyết 聞văn 所sở 及cập 故cố 。 云vân 佛Phật 慧tuệ 最tối 勝thắng 等đẳng 。 名danh 此thử 為vi 佛Phật 慧tuệ 者giả 。 如như 前tiền 釋thích 。 後hậu 次thứ 三tam 字tự 及cập 下hạ 句cú 。 全toàn 明minh 聞văn 者giả 。 謂vị 世thế 間gian 難nan 有hữu 。 證chứng 信tín 者giả 故cố 。 云vân 難nan 思tư 議nghị 不bất 能năng 受thọ 等đẳng 。 受thọ 即tức 信tín 受thọ 故cố 。 何hà 故cố 名danh 眾chúng 為vi 世thế 間gian 者giả 。 眾chúng 生sanh 世thế 間gian 故cố 。 又hựu 古cổ 人nhân 譯dịch 地địa 前tiền 為vi 世thế 間gian 故cố 。 下hạ 句cú 結kết 嘿mặc 可khả 知tri 。

自tự 下hạ 脫thoát 月nguyệt 第đệ 二nhị 歎thán 眾chúng 重trọng/trùng 請thỉnh 中trung 二nhị 。 先tiên 請thỉnh 。 後hậu 爾nhĩ 時thời 金Kim 剛Cang 藏Tạng 義nghĩa 。 前tiền 中trung 二nhị 。 先tiên 長trường/trưởng 行hành 。 後hậu 偈kệ 頌tụng 。 何hà 故cố 此thử 請thỉnh 復phục 歎thán 眾chúng 者giả 。 以dĩ 前tiền 云vân 世thế 間gian 證chứng 信tín 者giả 難nan 得đắc 故cố 不bất 說thuyết 。 今kim 此thử 顯hiển 眾chúng 有hữu 堪kham 能năng 故cố 請thỉnh 說thuyết 。 前tiền 中trung 三tam 。 初sơ 牒điệp 前tiền 起khởi 後hậu 。 二nhị 佛Phật 子tử 今kim 此thử 下hạ 歎thán 眾chúng 生sanh 講giảng 。 三tam 善thiện 哉tai 下hạ 結kết 請thỉnh 。

正chánh 請thỉnh 中trung 二nhị 。 初sơ 句cú 總tổng 顯hiển 。 後hậu 善thiện 潔khiết 下hạ 別biệt 辨biện 。 初sơ 總tổng 云vân 善thiện 淨tịnh 深thâm 心tâm 者giả 。 善thiện 淨tịnh 謂vị 教giáo 淨tịnh 證chứng 淨tịnh 。 深thâm 心tâm 謂vị 樂nhạo/nhạc/lạc 廣quảng 脩tu 行hành 。 教giáo 證chứng 二nhị 淨tịnh 。 各các 通thông 二nhị 義nghĩa 。 教giáo 謂vị 順thuận 教giáo 脩tu 行hành 故cố 。 地địa 前tiền 所sở 行hành 故cố 。 證chứng 謂vị 證chứng 理lý 起khởi 行hành 故cố 。 地địa 上thượng 所sở 成thành 故cố 。

次thứ 別biệt 辨biện 中trung 九cửu 句cú 。 前tiền 五ngũ 教giáo 淨tịnh 。 後hậu 四tứ 證chứng 淨tịnh 。 前tiền 中trung 一nhất 善thiện 潔khiết 思tư 念niệm 是thị 欲dục 淨tịnh 。 謂vị 隨tùy 所sở 念niệm 教giáo 。 得đắc 清thanh 淨tịnh 善thiện 巧xảo 思tư 念niệm 不bất 雜tạp 取thủ 相tương/tướng 故cố 。 二nhị 善thiện 脩tu 諸chư 行hành 是thị 求cầu 淨tịnh 。 謂vị 得đắc 身thân 口khẩu 隨tùy 順thuận 諸chư 佛Phật 。 敬kính 養dưỡng 起khởi 求cầu 法Pháp 行hành 故cố 。 三tam 善thiện 集tập 助trợ 道đạo 是thị 生sanh 得đắc 淨tịnh 。 謂vị 以dĩ 助trợ 道đạo 善thiện 根căn 。 願nguyện 得đắc 所sở 生sanh 益ích 眾chúng 生sanh 處xứ 。 名danh 上thượng 上thượng 生sanh 勝thắng 。 又hựu 隨tùy 所sở 生sanh 處xứ 。 大đại 菩Bồ 薩Tát 念niệm 常thường 現hiện 在tại 前tiền 。 名danh 念niệm 勝thắng 故cố 。 四tứ 善thiện 能năng 等đẳng 者giả 。 是thị 受thọ 持trì 淨tịnh 。 謂vị 於ư 多đa 佛Phật 聞văn 法Pháp 。 皆giai 憶ức 不bất 忘vong 名danh 善thiện 能năng 親thân 近cận 故cố 。 五ngũ 成thành 熟thục 等đẳng 者giả 。 是thị 行hành 淨tịnh 謂vị 求cầu 地địa 真chân 證chứng 法pháp 故cố 。 習tập 行hành 少thiểu 欲dục 頭đầu 陀đà 離ly 著trước 行hành 。 積tích 集tập 成thành 熟thục 多đa 功công 德đức 故cố 。 後hậu 證chứng 淨tịnh 四tứ 者giả 。 一nhất 捨xả 離ly 癡si 惑hoặc 。 是thị 得đắc 淨tịnh 。 謂vị 初Sơ 地Địa 真chân 見kiến 道đạo 。 斷đoạn 分phân 別biệt 惑hoặc 。 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 現hiện 證chứng 決quyết 定định 非phi 意ý 言ngôn 故cố 。 真chân 相tương 見kiến 道đạo 具cụ 足túc 現hiện 行hành 。 名danh 為vi 見kiến 道Đạo 。 初sơ 照chiếu 真Chân 如Như 體thể 會hội 理lý 故cố 名danh 為vi 得đắc 淨tịnh 。 見kiến 所sở 斷đoạn 惑hoặc 。 雖tuy 通thông 二nhị 障chướng 。 煩phiền 惱não 障chướng 中trung 執chấp 遍biến 計kế 所sở 執chấp 。 實thật 我ngã 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 。 而nhi 為vi 上thượng 首thủ 。 百bách 一nhất 十thập 二nhị 根căn 本bổn 煩phiền 惱não 。 及cập 彼bỉ 等đẳng 流lưu 。 諸chư 隨tùy 煩phiền 惱não 。 此thử 皆giai 擾nhiễu 惱não 有hữu 情tình 身thân 心tâm 。 能năng 障chướng 涅Niết 槃Bàn 名danh 煩phiền 惱não 障chướng 。 所sở 知tri 障chướng 者giả 。 謂vị 執chấp 遍biến 計kế 所sở 執chấp 。 實thật 法pháp 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 。 而nhi 為vi 上thượng 首thủ 。 見kiến 疑nghi 無vô 明minh 受thọ 恚khuể 慢mạn 等đẳng 。 覆phú 所sở 知tri 境cảnh 。 無vô 顛điên 倒đảo 性tánh 能năng 障chướng 菩Bồ 提Đề 。 名danh 所sở 知tri 障chướng 。 二nhị 障chướng 惑hoặc 名danh 。 略lược 顯hiển 如như 前tiền 。 數số 總tổng 一nhất 百bách 一nhất 十thập 二nhị 者giả 。 謂vị 欲dục 界giới 四Tứ 諦Đế 所sở 斷đoạn 。 各các 有hữu 根căn 本bổn 十thập 種chủng 煩phiền 惱não 。 合hợp 有hữu 四tứ 十thập 。 上thượng 二nhị 界giới 四Tứ 諦Đế 各các 十thập 中trung 除trừ 嗔sân 。 各các 三tam 十thập 。 六lục 合hợp 七thất 十thập 。 二nhị 通thông 界giới 合hợp 有hữu 一nhất 百bách 一nhất 十thập 二nhị 。 此thử 等đẳng 諸chư 惑hoặc 皆giai 有hữu 二nhị 用dụng 。 若nhược 執chấp 我ngã 用dụng 煩phiền 惱não 障chướng 攝nhiếp 障chướng 。 若nhược 執chấp 法pháp 用dụng 。 所sở 知tri 障chướng 收thu 。 今kim 此thử 但đãn 云vân 捨xả 癡si 惑hoặc 者giả 。 以dĩ 諸chư 惑hoặc 中trung 癡si 為vi 根căn 本bổn 。 從tùng 本bổn 說thuyết 故cố 。 二nhị 無vô 有hữu 垢cấu 染nhiễm 。 是thị 不bất 行hành 淨tịnh 。 謂vị 脩tu 道Đạo 中trung 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 不bất 行hành 故cố 。 從tùng 相tương 見kiến 道đạo 十thập 六lục 心tâm 後hậu 至chí 金kim 剛cang 心tâm 位vị 。 總tổng 名danh 脩tu 道Đạo 。 數sác 數sác 脩tu 習tập 無vô 分phân 別biệt 智trí 故cố 。 此thử 中trung 煩phiền 惱não 名danh 數số 。 多đa 分phần 同đồng 前tiền 見kiến 道đạo 。 而nhi 差sai 別biệt 者giả 。 於ư 彼bỉ 數số 上thượng 。 更cánh 加gia 十thập 六lục 。 謂vị 欲dục 界giới 有hữu 六lục 。 即tức 貪tham 嗔sân 癡si 慢mạn 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 邊biên 執chấp 見kiến 。 上thượng 二nhị 界giới 除trừ 嗔sân 各các 五ngũ 。 總tổng 有hữu 十thập 六lục 。 并tinh 同đồng 前tiền 數số 。 合hợp 有hữu 一nhất 百bách 二nhị 十thập 八bát 種chủng 。 皆giai 是thị 俱câu 生sanh 。 於ư 中trung 分phần/phân 名danh 煩phiền 惱não 所sở 知tri 。 亦diệc 如như 前tiền 說thuyết 。 今kim 此thử 云vân 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 不bất 行hành 者giả 。 唯duy 說thuyết 煩phiền 惱não 障chướng 中trung 現hiện 起khởi 之chi 惑hoặc 及cập 彼bỉ 麤thô 重trọng/trùng 。 不bất 言ngôn 其kỳ 種chủng 故cố 。 成thành 唯duy 識thức 第đệ 十thập 卷quyển 云vân 。 煩phiền 惱não 障chướng 中trung 脩tu 所sở 斷đoạn 種chủng 。 金kim 剛cang 喻dụ 定định 。 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。 一nhất 切thiết 頓đốn 斷đoạn 。 彼bỉ 障chướng 現hiện 起khởi 地địa 前tiền 漸tiệm 伏phục 。 初Sơ 地Địa 已dĩ 上thượng 能năng 頓đốn 伏phục 盡tận 令linh 永vĩnh 不bất 行hành 。 如như 阿A 羅La 漢Hán 。 由do 故cố 意ý 力lực 。 前tiền 七thất 地địa 中trung 。 雖tuy 蹔tạm 現hiện 起khởi 。 而nhi 不bất 為vi 失thất 。 八bát 地địa 已dĩ 上thượng 畢tất 竟cánh 不bất 行hành 。 乃nãi 至chí 云vân 雖tuy 於ư 脩tu 道Đạo 十Thập 地Địa 位vị 中trung 。 皆giai 不bất 斷đoạn 滅diệt 煩phiền 惱não 障chướng 種chủng 。 而nhi 彼bỉ 麤thô 重trọng/trùng 亦diệc 漸tiệm 斷đoạn 滅diệt 。 三tam 深thâm 心tâm 信tín 解giải 。 是thị 無vô 厭yếm 足túc 淨tịnh 。 此thử 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 於ư 法pháp 。 謂vị 不bất 樂nhạo 小Tiểu 乘Thừa 。 得đắc 大Đại 乘Thừa 上thượng 勝thắng 悕hy 望vọng 心tâm 。 二nhị 於ư 佛Phật 。 謂vị 念niệm 佛Phật 功công 德đức 。 悕hy 樂nhạo/nhạc/lạc 決quyết 定định 。 四tứ 於ư 佛Phật 等đẳng 者giả 。 是thị 不bất 隨tùy 他tha 教giáo 淨tịnh 。 謂vị 於ư 菩Bồ 薩Tát 位vị 極cực 處xứ 所sở 行hành 。 皆giai 依y 自tự 證chứng 。 非phi 依y 教giáo 說thuyết 脩tu 故cố 。 上thượng 來lai 正chánh 請thỉnh 竟cánh 。

後hậu 結kết 請thỉnh 中trung 二nhị 。 先tiên 請thỉnh 承thừa 力lực 。 後hậu 明minh 眾chúng 堪kham 。 謂vị 眾chúng 既ký 內nội 具cụ 教giáo 證chứng 二nhị 淨tịnh 。 更cánh 得đắc 承thừa 力lực 。 為vi 說thuyết 此thử 地địa 義nghĩa 。 必tất 能năng 證chứng 知tri 。 或hoặc 此thử 諸chư 下hạ 是thị 總tổng 結kết 。 上thượng 別biệt 顯hiển 九cửu 句cú 。 以dĩ 云vân 於ư 如như 是thị 等đẳng 故cố 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 如như 是thị 牒điệp 何hà 等đẳng 言ngôn 等đẳng 何hà 。 後hậu 偈kệ 請thỉnh 中trung 二nhị 。 先tiên 長trường/trưởng 行hành 標tiêu 。 後hậu 願nguyện 說thuyết 下hạ 正chánh 顯hiển 二nhị 頌tụng 。 初sơ 頌tụng 舉cử 法pháp 請thỉnh 。 上thượng 半bán 舉cử 法pháp 願nguyện 說thuyết 。 下hạ 半bán 明minh 說thuyết 有hữu 益ích 。 後hậu 頌tụng 歎thán 眾chúng 請thỉnh 。 上thượng 半bán 顯hiển 教giáo 淨tịnh 。 下hạ 半bán 明minh 證chứng 淨tịnh 。

後hậu 明minh 金kim 剛cang 藏tạng 答đáp 中trung 二nhị 。 先tiên 長trường/trưởng 行hành 。 後hậu 偈kệ 頌tụng 。 前tiền 中trung 二nhị 。 先tiên 明minh 剛cang 藏tạng 舉cử 損tổn 以dĩ 違vi 。 後hậu 我ngã 愍mẫn 下hạ 結kết 嘿mặc 。 前tiền 中trung 二nhị 。 先tiên 牒điệp 前tiền 所sở 歎thán 舉cử 德đức 兼kiêm 失thất 。 故cố 云vân 雖tuy 也dã 。 後hậu 然nhiên 有hữu 下hạ 舉cử 損tổn 以dĩ 違vi 。 違vi 中trung 三tam 。 初sơ 明minh 所sở 愍mẫn 眾chúng 。 謂vị 法pháp 深thâm 機cơ 淺thiển 。 藥dược 病bệnh 失thất 宜nghi 。 其kỳ 餘dư 劣liệt 解giải 之chi 言ngôn 通thông 有hữu 四tứ 類loại 。 謂vị 樂nhạo/nhạc/lạc 凡phàm 夫phu 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 小tiểu 心tâm 菩Bồ 薩Tát 法Pháp 者giả 。 次thứ 多đa 生sanh 疑nghi 惑hoặc 。 者giả 愍mẫn 起khởi 苦khổ 固cố 。 後hậu 於ư 長trường 夜dạ 下hạ 愍mẫn 受thọ 苦khổ 果quả 。 結kết 嘿mặc 可khả 知tri 。 後hậu 偈kệ 頌tụng 中trung 二nhị 偈kệ 分phần/phân 二nhị 。 前tiền 一nhất 頌tụng 。 頌tụng 前tiền 牒điệp 上thượng 所sở 歎thán 。 謂vị 隨tùy 教giáo 信tín 。 堅kiên 如như 須Tu 彌Di 。 定định 心tâm 證chứng 理lý 。 猶do 大đại 海hải 。 後hậu 一nhất 頌tụng 。 頌tụng 前tiền 舉cử 損tổn 以dĩ 違vi 。 行hành 未vị 久cửu 者giả 小tiểu 菩Bồ 薩Tát 也dã 。 解giải 未vị 得đắc 者giả 二Nhị 乘Thừa 人nhân 也dã 。 隨tùy 識thức 等đẳng 者giả 。 凡phàm 夫phu 人nhân 也dã 。 餘dư 准chuẩn 可khả 知tri 。

自tự 下hạ 脫thoát 月nguyệt 第đệ 三tam 歎thán 法Pháp 重trọng/trùng 請thỉnh 中trung 二nhị 。 先tiên 長trường/trưởng 行hành 。 後hậu 偈kệ 頌tụng 。 前tiền 中trung 二nhị 。 先tiên 正chánh 請thỉnh 。 後hậu 是thị 故cố 下hạ 結kết 請thỉnh 。 何hà 故cố 須tu 此thử 再tái 三tam 請thỉnh 者giả 。 有hữu 二nhị 義nghĩa 故cố 。 一nhất 不bất 可khả 以dĩ 其kỳ 疑nghi 念niệm 避tị 之chi 不bất 說thuyết 。 二nhị 若nhược 避tị 不bất 說thuyết 。 不bất 得đắc 成thành 就tựu 。 一nhất 切thiết 佛Phật 法Pháp 故cố 。 前tiền 中trung 五ngũ 。 一nhất 通thông 前tiền 推thôi 難nạn/nan 致trí 嘿mặc 令linh 顯hiển 不bất 難nan 故cố 請thỉnh 。 二nhị 何hà 以dĩ 故cố 徵trưng 。 三tam 說thuyết 十Thập 地Địa 下hạ 釋thích 。 四tứ 何hà 以dĩ 故cố 重trọng/trùng 徵trưng 。 五ngũ 此thử 是thị 下hạ 重trọng/trùng 釋thích 。 初sơ 中trung 二nhị 。 先tiên 勸khuyến 承thừa 佛Phật 說thuyết 者giả 。 顯hiển 說thuyết 者giả 佛Phật 護hộ 說thuyết 無vô 難nạn/nan 故cố 。 後hậu 此thử 人nhân 下hạ 明minh 聽thính 者giả 佛Phật 護hộ 聞văn 信tín 受thọ 故cố 。 二nhị 徵trưng 意ý 云vân 。 若nhược 由do 佛Phật 護hộ 。 能năng 令linh 信tín 受thọ 。 何hà 故cố 說thuyết 有hữu 謗báng 正Chánh 法Pháp 人nhân 。 釋thích 云vân 。 有hữu 二nhị 眾chúng 生sanh 。 非phi 佛Phật 能năng 護hộ 。 一nhất 感cảm 報báo 定định 故cố 。 二nhị 作tác 業nghiệp 定định 故cố 。 此thử 眾chúng 非phi 彼bỉ 。 故cố 可khả 護hộ 念niệm 。 若nhược 爾nhĩ 者giả 。 佛Phật 無vô 偏thiên 心tâm 。 何hà 唯duy 護hộ 念niệm 說thuyết 聽thính 此thử 法pháp 者giả 。 故cố 三tam 釋thích 意ý 云vân 。 但đãn 說thuyết 十Thập 地Địa 處xứ 。 說thuyết 聽thính 法Pháp 爾nhĩ 感cảm 佛Phật 護hộ 念niệm 。 此thử 由do 法pháp 力lực 。 非phi 餘dư 因nhân 緣duyên 。 此thử 十thập 聽thính 者giả 佛Phật 護hộ 有hữu 二nhị 種chủng 益ích 。 一nhất 聞văn 說thuyết 信tín 受thọ 。 二nhị 速tốc 能năng 脩tu 行hành 故cố 。 云vân 能năng 生sanh 勇dũng 猛mãnh 。 四tứ 重trọng/trùng 徵trưng 意ý 云vân 。 十Thập 地Địa 望vọng 餘dư 。 何hà 所sở 別biệt 異dị 。 有hữu 此thử 感cảm 故cố 。 五ngũ 重trọng/trùng 釋thích 云vân 。 由do 二nhị 義nghĩa 故cố 。 一nhất 以dĩ 此thử 地địa 法pháp 是thị 菩Bồ 薩Tát 最tối 初sơ 所sở 行hành 教giáo 行hành 故cố 。 二nhị 以dĩ 此thử 他tha 法pháp 得đắc 證chứng 智trí 故cố 。 能năng 究cứu 竟cánh 成thành 就tựu 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 就tựu 前tiền 最tối 初sơ 義nghĩa 中trung 有hữu 三tam 。 初sơ 法pháp 說thuyết 。 次thứ 譬thí 如như 下hạ 喻dụ 況huống 。 後hậu 佛Phật 子tử 一nhất 切thiết 下hạ 法pháp 合hợp 。 初sơ 中trung 云vân 最tối 初sơ 者giả 。 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 首thủ 二nhị 本bổn 義nghĩa 。 首thủ 謂vị 上thượng 首thủ 望vọng 地địa 前tiền 故cố 。 本bổn 即tức 根căn 本bổn 望vọng 地địa 後hậu 。 此thử 雖tuy 通thông 二nhị 。 故cố 取thủ 後hậu 為vi 正chánh 。 謂vị 此thử 地địa 行hành 望vọng 成thành 佛Phật 果quả 。 是thị 親thân 正chánh 因nhân 。 真chân 無vô 流lưu 故cố 。 故cố 名danh 根căn 本bổn 因nhân 。 初sơ 果quả 。 後hậu 次thứ 第đệ 名danh 小tiểu 決quyết 。 喻dụ 況huống 中trung 二nhị 。 先tiên 喻dụ 果quả 以dĩ 因nhân 為vi 本bổn 。 後hậu 字tự 母mẫu 下hạ 喻dụ 因nhân 能năng 滿mãn 果quả 。 前tiền 中trung 云vân 書thư 者giả 字tự 也dã 。 謂vị 字tự 形hình 相tướng 。 亦diệc 名danh 字tự 體thể 。 如như 呼hô 師sư 子tử 為vi [凹/凵/(乳-孚)]# (# 訶ha 孕dựng )# 多đa 故cố 。 [凹/凵/(乳-孚)]# 字tự 像tượng 形hình 似tự 師sư 子tử 頭đầu 尾vĩ 也dã 。 字tự 者giả 。 字tự 音âm 即tức 阿a (# 入nhập )# 阿a (# 去khứ )# 等đẳng 。 一nhất 十thập 四tứ 音âm 也dã 。 數số 者giả 謂vị 名danh 句cú 二nhị 法pháp 。 是thị 數số 義nghĩa 也dã 。 說thuyết 者giả 語ngữ 也dã 。 皆giai 以dĩ 字tự 母mẫu 為vi 本bổn 者giả 。 謂vị 以dĩ 十thập 四tứ 音âm 各các 別biệt 。 加gia 於ư 迦ca 佉khư 等đẳng 三tam 十thập 三tam 字tự 體thể 上thượng 。 和hòa 合hợp 成thành 母mẫu 。 因nhân 此thử 轉chuyển 生sanh 一nhất 切thiết 字tự 一nhất 切thiết 音âm 一nhất 切thiết 語ngữ 言ngôn 。 名danh 句cú 義nghĩa 等đẳng 。 故cố 名danh 為vi 母mẫu 。 十thập 四tứ 音âm 者giả 。 謂vị 阿a (# 入nhập 呼hô 一nhất )# 阿a (# 去khứ 呼hô 二nhị )# 縊ải (# 去khứ 四tứ )# 烏ô (# 入nhập 五ngũ )# 烏ô (# 去khứ 六lục )# 訖ngật 嘿mặc (# 二nhị 合hợp 七thất )# 紇hột lê (# 二nhị 合hợp 八bát )# 里lý (# 九cửu )# 梨lê (# 十thập )# 曀ê (# 十thập 一nhất )# 藹ái (# 十thập 二nhị )# 污ô (# 十thập 三tam )# 隩# (# 十thập 四tứ 已dĩ 上thượng 十thập 四tứ 音âm 也dã )# 喑âm (# 經kinh 呼hô )# 阿a 。 (# 重trọng/trùng 呼hô 上thượng 二nhị 字tự 是thị 界giới 畔bạn 字tự 也dã )# 字tự 體thể 者giả 。 有hữu 三tam 十thập 四tứ 。 謂vị 迦ca (# 上thượng )# 佉khư (# 上thượng )# 仰ngưỡng (# 虐ngược 我ngã )# 伽già (# 按án 聲thanh 掣xiết 呼hô )# 昂ngang (# 俄nga 朗lãng )# 者giả (# 之chi 我ngã )# [奢*多]# (# 冐mạo 我ngã )# [糸*若]# (# 若nhược 我ngã )# 扚# (# 時thời 何hà )# 壤nhưỡng 吒tra (# 擿# 我ngã )# 吒tra (# 折chiết 我ngã )# 荼đồ (# 搦nạch 我ngã )# 荼đồ (# 宅trạch 何hà )# 曩nẵng (# 〔# 撰soạn 〕# 仰ngưỡng )# [打-丁+袲]# (# 多đa 我ngã )# 他tha (# 上thượng )# 娜na 陀đà (# 按án 聲thanh 掣xiết 呼hô )# 曩nẵng 簸phả 叵phả 麼ma (# 〔# 化hóa 〕# 復phục 是thị 麼ma 音âm 呼hô 似tự 婆bà 字tự )# 婆bà (# 按án 〔# 摩ma 〕# 製chế 呼hô )# 莾mãng (# 經kinh 呼hô )# 邪tà (# 余dư 我ngã )# 囉ra (# 卷quyển 舌thiệt 呼hô )# 攞la 嚩phạ (# 無vô 我ngã )# 爍thước (# 傷thương 我ngã )# 屣tỉ (# 使sử 我ngã )# 娑sa (# 上thượng )# 賀hạ (# 上thượng )# 叉xoa (# 楚sở 我ngã )# 如như 是thị 字tự 母mẫu 。 為vi 書thư 等đẳng 根căn 本bổn 。 亦diệc 名danh 為vi 初sơ 章chương 故cố 。 喻dụ 地địa 行hành 最tối 初sơ 義nghĩa 也dã 。 後hậu 喻dụ 因nhân 能năng 滿mãn 果quả 中trung 。 由do 字tự 母mẫu 令linh 書thư 等đẳng 究cứu 竟cánh 故cố 。 彼bỉ 書thư 等đẳng 不bất 離ly 字tự 母mẫu 攝nhiếp 也dã 。 後hậu 法pháp 合hợp 中trung 二nhị 。 先tiên 合hợp 前tiền 初sơ 義nghĩa 。 後hậu 十Thập 地Địa 究cứu 竟cánh 下hạ 合hợp 前tiền 究cứu 竟cánh 。 成thành 就tựu 書thư 等đẳng 義nghĩa 。 此thử 亦diệc 釋thích 得đắc 證chứng 智trí 也dã 。 後hậu 結kết 請thỉnh 者giả 。 結kết 請thỉnh 者giả 結kết 前tiền 說thuyết 聽thính 。 既ký 為vi 佛Phật 護hộ 念niệm 。 是thị 故cố 願nguyện 說thuyết 。

後hậu 偈kệ 頌tụng 中trung 三tam 。 初sơ 半bán 頌tụng 頌tụng 前tiền 願nguyện 承thừa 力lực 說thuyết 。 二nhị 次thứ 半bán 頌tụng 頌tụng 前tiền 護hộ 念niệm 。 上thượng 並tịnh 可khả 知tri 。 後hậu 一nhất 頌tụng 頌tụng 教giáo 行hành 證chứng 智trí 。 文văn 中trung 三tam 。 一nhất 前tiền 半bán 法pháp 說thuyết 。 二nhị 半bán 上thượng 句cú 喻dụ 顯hiển 。 三tam 下hạ 句cú 法pháp 合hợp 。 初sơ 中trung 上thượng 句cú 頌tụng 前tiền 證chứng 智trí 成thành 就tựu 一nhất 切thiết 佛Phật 法Pháp 故cố 。 云vân 亦diệc 究cứu 竟cánh 。 下hạ 句cú 頌tụng 前tiền 教giáo 行hành 是thị 最tối 初sơ 根căn 本bổn 。 後hậu 兩lưỡng 句cú 可khả 知tri 。 上thượng 來lai 脫thoát 月nguyệt 三tam 請thỉnh 竟cánh 。

自tự 下hạ 大đại 段đoạn 第đệ 二nhị 大đại 眾chúng 同đồng 請thỉnh 者giả 。 上thượng 來lai 脫thoát 月nguyệt 為vi 眾chúng 先tiên 請thỉnh 。 雖tuy 說thuyết 眾chúng 堪kham 樂nhạo 欲dục 聞văn 法Pháp 。 然nhiên 要yếu 自tự 陳trần 。 請thỉnh 儀nghi 方phương 具cụ 。 又hựu 顯hiển 重trọng/trùng 法pháp 故cố 。 此thử 共cộng 請thỉnh 文văn 中trung 二nhị 。 先tiên 長trường/trưởng 行hành 標tiêu 舉cử 能năng 說thuyết 頌tụng 人nhân 。 後hậu 上thượng 妙diệu 下hạ 正chánh 顯hiển 偈kệ 頌tụng 。 頌tụng 中trung 二nhị 。 前tiền 四tứ 頌tụng 半bán 歎thán 人nhân 請thỉnh 。 一nhất 頌tụng 歎thán 法Pháp 請thỉnh 。 前tiền 中trung 二nhị 。 前tiền 二nhị 頌tụng 歎thán 說thuyết 者giả 。 餘dư 歎thán 聽thính 者giả 。 前tiền 中trung 二nhị 。 前tiền 五ngũ 句cú 歎thán 剛cang 藏tạng 具cụ 證chứng 教giáo 二nhị 德đức 。 後hậu 三tam 句cú 歎thán 剛cang 藏tạng 能năng 令linh 聽thính 者giả 。 入nhập 證chứng 入nhập 教giáo 。 前tiền 中trung 二nhị 。 前tiền 四tứ 句cú 歎thán 證chứng 力lực 辨biện 才tài 成thành 就tựu 。 後hậu 一nhất 句cú 歎thán 教giáo 力lực 辨biện 才tài 成thành 就tựu 。 以dĩ 此thử 二nhị 力lực 。 方phương 能năng 有hữu 說thuyết 。 故cố 偏thiên 讚tán 爾nhĩ 。 論luận 云vân 以dĩ 證chứng 力lực 等đẳng 。 是thị 故cố 讚tán 歎thán 。 前tiền 中trung 上thượng 者giả 是thị 總tổng 。 總tổng 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 寬khoan 。 謂vị 該cai 二nhị 力lực 以dĩ 顯hiển 勝thắng 故cố 。 二nhị 狹hiệp 。 謂vị 唯duy 就tựu 證chứng 力lực 。 以dĩ 顯hiển 勝thắng 故cố 。 論luận 云vân 。 又hựu 復phục 上thượng 者giả 顯hiển 證chứng 力lực 等đẳng 。 此thử 中trung 歎thán 辨biện 。 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 妙diệu 無vô 垢cấu 智trí 者giả 。 是thị 正chánh 體thể 智trí 。 此thử 勝thắng 二Nhị 乘Thừa 智trí 故cố 。 二nhị 無vô 邊biên 分phân 別biệt 辨biện 者giả 。 是thị 辨biện 體thể 成thành 就tựu 。 無vô 量lượng 義nghĩa 辨biện 故cố 。 三tam 宣tuyên 暢sướng 深thâm 美mỹ 言ngôn 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 相tướng 應ưng 者giả 。 是thị 辨biện 果quả 。 謂vị 訓huấn 釋thích 言ngôn 詞từ 字tự 義nghĩa 成thành 就tựu 。 又hựu 是thị 以dĩ 深thâm 美mỹ 言ngôn 詞từ 顯hiển 勝thắng 義nghĩa 諦đế 。 後hậu 一nhất 句cú 歎thán 教giáo 力lực 辨biện 中trung 。 念niệm 持trì 等đẳng 者giả 。 受thọ 持trì 顯hiển 說thuyết 故cố 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 於ư 正chánh 教giáo 中trung 。 淨tịnh 慧tuệ 無vô 疑nghi 故cố 。 後hậu 三tam 句cú 令linh 聽thính 者giả 入nhập 證chứng 入nhập 教giáo 中trung 。 初sơ 句cú 明minh 入nhập 證chứng 。 言ngôn 十Thập 力Lực 者giả 。 令linh 已dĩ 地địa 者giả 得đắc 佛Phật 力lực 智trí 故cố 。 集tập 功công 德đức 者giả 。 未vị 入nhập 地địa 者giả 。 令linh 入nhập 地địa 故cố 。 後hậu 二nhị 句cú 明minh 入nhập 教giáo 。 謂vị 今kim 得đắc 無vô 㝵# 辨biện 演diễn 說thuyết 受thọ 持trì 十Thập 地Địa 法pháp 故cố 。 歎thán 說thuyết 者giả 。 成thành 就tựu 二nhị 力lực 竟cánh 。 後hậu 二nhị 頌tụng 半bán 。 歎thán 聽thính 者giả 中trung 三tam 。 初sơ 一nhất 頌tụng 明minh 求cầu 教giáo 及cập 證chứng 。 次thứ 一nhất 頌tụng 喻dụ 顯hiển 。 後hậu 半bán 頌tụng 法pháp 合hợp 。 初sơ 中trung 下hạ 句cú 是thị 總tổng 。 言ngôn 唯duy 願nguyện 者giả 。 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 求cầu 教giáo 。 二nhị 求cầu 證chứng 。 謂vị 專chuyên 求cầu 此thử 二nhị 故cố 。 云vân 唯duy 願nguyện 。 上thượng 句cú 云vân 定định 戒giới 者giả 。 是thị 第đệ 二nhị 句cú 中trung 我ngã 慢mạn 二nhị 使sử 不bất 堪kham 聞văn 教giáo 。 能năng 對đối 治trị 行hành 。 謂vị 由do 我ngã 慢mạn 。 於ư 法pháp 及cập 法Pháp 師sư 。 不bất 生sanh 恭cung 敬kính 。 由do 有hữu 定định 則tắc 心tâm 調điều 伏phục 故cố 。 離ly 我ngã 相tương/tướng 也dã 。 由do 有hữu 戒giới 則tắc 善thiện 注chú 威uy 儀nghi 故cố 。 離ly 通thông 慢mạn 也dã 。 既ký 離ly 二nhị 使sử 堪kham 聞văn 也dã 。 又hựu 上thượng 句cú 中trung 集tập 正chánh 心tâm 。 及cập 第đệ 二nhị 句cú 中trung 見kiến 字tự 。 並tịnh 是thị 第đệ 二nhị 句cú 中trung 耶da 字tự 。 及cập 第đệ 三tam 句cú 疑nghi 念niệm 字tự 之chi 二nhị 使sử 。 不bất 堪kham 得đắc 證chứng 能năng 對đối 治trị 行hành 。 其kỳ 集tập 字tự 。 論luận 經kinh 作tác 深thâm 字tự 。 謂vị 細tế 意ý 善thiện 思tư 惟duy 則tắc 得đắc 深thâm 義nghĩa 故cố 。 今kim 此thử 云vân 集tập 者giả 。 謂vị 由do 細tế 意ý 故cố 。 於ư 善thiện 思tư 惟duy 。 能năng 積tích 集tập 也dã 。 心tâm 字tự 。 論luận 經kinh 作tác 意ý 字tự 。 心tâm 意ý 識thức 三tam 據cứ 通thông 一nhất 也dã 。 耶da 字tự 。 論luận 經kinh 作tác 妄vọng 。 妄vọng 即tức 妄vọng 想tưởng 耶da 見kiến 借tá 名danh 。 今kim 作tác 耶da 字tự 。 正chánh 當đương 顯hiển 稱xưng 。 既ký 有hữu 正chánh 見kiến 。 則tắc 善thiện 思tư 於ư 義nghĩa 故cố 。 離ly 顛điên 倒đảo 見kiến 也dã 。 既ký 有hữu 正chánh 心tâm 。 則tắc 聞văn 不bất 思tư 議nghị 。 得đắc 證chứng 智trí 境cảnh 。 歡hoan 喜hỷ 信tín 樂nhạo 。 離ly 疑nghi 念niệm 也dã 。 次thứ 一nhất 頌tụng 喻dụ 顯hiển 中trung 喻dụ 四tứ 種chủng 義nghĩa 。 一nhất 思tư 水thủy 喻dụ 聞văn 慧tuệ 。 謂vị 初sơ 聞văn 受thọ 持trì 未vị 尋tầm 思tư 故cố 。 如như 飢cơ 水thủy 者giả 不bất 呾đát 嚼tước 故cố 。 二nhị 念niệm 食thực 喻dụ 思tư 慧tuệ 。 謂vị 於ư 所sở 聞văn 法Pháp 。 思tư 惟duy 得đắc 味vị 。 益ích 智trí 力lực 故cố 。 如như 喫khiết 食thực 者giả 呾đát 嚼tước 得đắc 味vị 益ích 身thân 心tâm 力lực 。 三tam 服phục 藥dược 喻dụ 脩tu 慧tuệ 。 謂vị 已dĩ 具cụ 聞văn 思tư 。 如như 法Pháp 脩tu 行hành 。 離ly 諸chư 煩phiền 惱não 。 及cập 餘dư 習tập 氣khí 。 如như 服phục 藥dược 。 藥dược 行hành 病bệnh 得đắc 除trừ 愈dũ 。 四tứ 如như 蜜mật 喻dụ 果quả 。 謂vị 蜜mật 是thị 眾chúng 蜂phong 所sở 依y 樂lạc 處xứ 。 三tam 慧tuệ 之chi 果quả 。 是thị 眾chúng 聖thánh 所sở 依y 所sở 樂lạc 處xứ 故cố 。 後hậu 半bán 頌tụng 法pháp 合hợp 可khả 知tri 。 上thượng 來lai 歎thán 說thuyết 聽thính 等đẳng 竟cánh 。

後hậu 一nhất 偈kệ 歎thán 所sở 說thuyết 法Pháp 利lợi 益ích 請thỉnh 中trung 二nhị 。 先tiên 善thiện 哉tai 兩lưỡng 字tự 是thị 總tổng 。 餘dư 皆giai 是thị 別biệt 。 前tiền 中trung 謂vị 所sở 說thuyết 法pháp 中trung 。 善thiện 具cụ 足túc 故cố 。 稱xưng 善thiện 哉tai 也dã 。 別biệt 中trung 三tam 。 一nhất 廣quảng 大đại 智trí 者giả 。 謂vị 諸chư 地địa 所sở 依y 。 二nhị 願nguyện 說thuyết 入nhập 諸chư 地địa 者giả 。 謂vị 說thuyết 諸chư 地địa 未vị 曾tằng 說thuyết 法Pháp 。 此thử 即tức 地địa 體thể 。 入nhập 字tự 。 論luận 經kinh 作tác 勝thắng 字tự 。 謂vị 校giảo 量lượng 地địa 勝thắng 故cố 。 此thử 校giảo 量lượng 勝thắng 。 是thị 趣thú 入nhập 方phương 便tiện 故cố 。 三tam 成thành 十Thập 力Lực 等đẳng 兩lưỡng 句cú 。 是thị 地địa 果quả 。 謂vị 具cụ 佛Phật 十Thập 力Lực 無vô 㝵# 智trí 所sở 證chứng 果Quả 法pháp 。 此thử 得đắc 論luận 文văn 。 此thử 經Kinh 本bổn 云vân 一nhất 切thiết 行hành 者giả 。 謂vị 佛Phật 智trí 所sở 行hành 之chi 境cảnh 。 文văn 雖tuy 少thiểu 異dị 。 大đại 意ý 同đồng 也dã 。 (# 勘khám 梵Phạm )# 。

自tự 下hạ 大đại 段đoạn 第đệ 三tam 。 諸chư 佛Phật 加gia 請thỉnh 中trung 二nhị 。 先tiên 長trường/trưởng 行hành 。 明minh 此thử 界giới 與dữ 十thập 方phương 佛Phật 光quang 互hỗ 照chiếu 。 顯hiển 身thân 業nghiệp 加gia 持trì 。 眉mi 間gian 是thị 身thân 故cố 。 後hậu 時thời 光quang 臺đài 下hạ 。 明minh 光quang 臺đài 說thuyết 偈kệ 。 顯hiển 語ngữ 業nghiệp 加gia 請thỉnh 故cố 。 此thử 則tắc 長trường/trưởng 行hành 但đãn 加gia 無vô 請thỉnh 。 偈kệ 頌tụng 亦diệc 請thỉnh 。 唯duy 論luận 判phán 文văn 。 長trường/trưởng 行hành 及cập 頌tụng 。 總tổng 顯hiển 光quang 有hữu 八bát 業nghiệp 二nhị 身thân 。 今kim 科khoa 少thiểu 異dị 。 多đa 依y 論luận 釋thích 。 問vấn 脫thoát 月nguyệt 及cập 眾chúng 請thỉnh 儀nghi 已dĩ 具cụ 。 何hà 更cánh 待đãi 佛Phật 。

答đáp 為vi 顯hiển 法pháp 勝thắng 故cố 。 問vấn 前tiền 加gia 分phần/phân 中trung 已dĩ 有hữu 佛Phật 加gia 。 今kim 何hà 復phục 加gia 。

答đáp 此thử 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 前tiền 是thị 加gia 。 今kim 此thử 請thỉnh 加gia 為vi 異dị 。 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 加gia 為vi 請thỉnh 故cố 。 二nhị 前tiền 顯hiển 主chủ 伴bạn 故cố 。 則tắc 十thập 方phương 佛Phật 具cụ 三tam 業nghiệp 加gia 。 而nhi 毗tỳ 盧lô 但đãn 同đồng 意ý 加gia 。 今kim 欲dục 具cụ 故cố 。 更cánh 身thân 語ngữ 加gia 也dã 。 此thử 中trung 身thân 加gia 者giả 。 此thử 光quang 照chiếu 十thập 方phương 。 佛Phật 所sở 加gia 說thuyết 法Pháp 菩Bồ 薩Tát 故cố 。 即tức 後hậu 文văn 云vân 。 又hựu 亦diệc 照chiếu 此thử 娑sa 婆bà 乃nãi 至chí 。 金kim 剛cang 藏tạng 身thân 。 是thị 也dã 。 問vấn 何hà 故cố 前tiền 不bất 加gia 眾chúng 。 今kim 此thử 加gia 耶da 。

答đáp 前tiền 已dĩ 剛cang 藏tạng 簡giản 眾chúng 違vi 請thỉnh 。 上thượng 首thủ 雖tuy 即tức 歎thán 堪kham 眾chúng 。 未vị 自tự 陳trần 根căn 欲dục 。 今kim 以dĩ 次thứ 前tiền 自tự 述thuật 故cố 此thử 加gia 也dã 。 問vấn 何hà 故cố 不bất 以dĩ 常thường 身thân 語ngữ 請thỉnh 。 以dĩ 光quang 代đại 耶da 。

答đáp 為vì 重trọng 法Pháp 故cố 。 是thị 以dĩ 有hữu 請thỉnh 。 為vi 不bất 輕khinh 尊tôn 位vị 故cố 。 不bất 以dĩ 口khẩu 求cầu 請thỉnh 。 不bất 以dĩ 曲khúc 躬cung 請thỉnh 。 故cố 以dĩ 光quang 代đại 也dã 。

就tựu 前tiền 長trường/trưởng 行hành 中trung 二nhị 。 先tiên 明minh 此thử 佛Phật 光quang 照chiếu 十thập 方phương 。 佛Phật 及cập 大đại 眾chúng 。 菩Bồ 薩Tát 說thuyết 法Pháp 菩Bồ 薩Tát 。 後hậu 時thời 十thập 方phương 下hạ 。 十thập 方phương 佛Phật 光quang 照chiếu 十thập 方phương 。 及cập 照chiếu 此thử 界giới 佛Phật 等đẳng 。

前tiền 中trung 論luận 經kinh 明minh 光quang 有hữu 八bát 業nghiệp 二nhị 身thân 。 今kim 此thử 七thất 業nghiệp 二nhị 身thân 。 略lược 無vô 降hàng 伏phục 業nghiệp 。 言ngôn 七thất 者giả 。 一nhất 眉mi 間gian 出xuất 清thanh 淨tịnh 光quang 明minh 。 名danh 菩Bồ 薩Tát 力lực 焰diễm 明minh 者giả 。 是thị 覺giác 業nghiệp 。 謂vị 此thử 光quang 照chiếu 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 身thân 已dĩ 。 自tự 覺giác 如Như 來Lai 力lực 加gia 故cố 。 二nhị 百bách 千thiên 下hạ 是thị 因nhân 業nghiệp 。 謂vị 因nhân 主chủ 光quang 出xuất 伴bạn 光quang 故cố 。 三tam 普phổ 照chiếu 下hạ 是thị 卷quyển 舒thư 業nghiệp 。 謂vị 舒thư 照chiếu 十thập 方phương 卷quyển 入nhập 常thường 光quang 故cố 。 此thử 中trung 卷quyển 者giả 。 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 略lược 故cố 不bất 說thuyết 。 二nhị 或hoặc 取thủ 如như 日nhật 身thân 一nhất 分phần/phân 義nghĩa 。 是thị 此thử 卷quyển 業nghiệp 。 謂vị 云vân 作tác 前tiền 三tam 照chiếu 十thập 方phương 事sự 已dĩ 。 於ư 上thượng 空không 中trung 。 成thành 雲vân 網võng 臺đài 住trụ 故cố 。 四tứ 三tam 惡ác 道đạo 下hạ 是thị 止chỉ 業nghiệp 。 謂vị 止chỉ 息tức 一nhất 切thiết 。 惡ác 道đạo 苦khổ 故cố 。 五ngũ 又hựu 照chiếu 一nhất 切thiết 下hạ 是thị 敬kính 業nghiệp 。 謂vị 照chiếu 諸chư 佛Phật 眾chúng 會hội 。 現hiện 不bất 思tư 議nghị 佛Phật 神thần 通thông 力lực 。 令linh 物vật 敬kính 故cố 。 六lục 又hựu 照chiếu 十thập 方phương 下hạ 是thị 示thị 現hiện 業nghiệp 。 謂vị 如như 十thập 方phương 佛Phật 所sở 加gia 說thuyết 菩Bồ 薩Tát 大đại 會hội 令linh 此thử 眾chúng 見kiến 故cố 。 上thượng 來lai 六lục 業nghiệp 竟cánh 。 第đệ 七thất 請thỉnh 業nghiệp 如như 後hậu 頌tụng 。 是thị 二nhị 身thân 者giả 。 一nhất 即tức 此thử 總tổng 結kết 前tiền 業nghiệp 。 云vân 作tác 是thị 事sự 。 已dĩ 下hạ 是thị 如như 日nhật 身thân 。 謂vị 於ư 上thượng 空không 成thành 網võng 臺đài 住trụ 故cố 。 二nhị 前tiền 第đệ 三tam 第đệ 五ngũ 第đệ 六lục 業nghiệp 中trung 。 皆giai 云vân 光quang 照chiếu 十thập 方phương 者giả 。 是thị 流lưu 星tinh 身thân 。 謂vị 往vãng 十thập 方phương 故cố 。

後hậu 十thập 方phương 佛Phật 光quang 照chiếu 十thập 方phương 。 及cập 此thử 界giới 中trung 二nhị 。 先tiên 明minh 彼bỉ 十thập 方phương 佛Phật 。 各các 光quang 照chiếu 自tự 各các 十thập 方phương 諸chư 剎sát 如như 此thử 照chiếu 彼bỉ 。 同đồng 前tiền 所sở 說thuyết 六lục 業nghiệp 二nhị 身thân 。 如như 文văn 可khả 見kiến 。 後hậu 又hựu 亦diệc 照chiếu 下hạ 明minh 彼bỉ 十thập 方phương 佛Phật 。 光quang 照chiếu 此thử 佛Phật 及cập 大đại 眾chúng 。 并tinh 說thuyết 法Pháp 菩Bồ 薩Tát 。 雖tuy 略lược 無vô 光quang 名danh 眷quyến 屬thuộc 息tức 苦khổ 等đẳng 。 唯duy 別biệt 應ưng 具cụ 。 按án 上thượng 此thử 彼bỉ 互hỗ 照chiếu 之chi 相tướng 。 此thử 則tắc 但đãn 照chiếu 十thập 方phương 。 彼bỉ 則tắc 照chiếu 十thập 方phương 又hựu 列liệt 照chiếu 。 此thử 顯hiển 主chủ 伴bạn 異dị 故cố 。 論luận 主chủ 將tương 為vi 證chứng 同đồng 不bất 復phục 別biệt 釋thích 者giả 。 應ưng 留lưu 後hậu 代đại 令linh 牋# 之chi 也dã 。

後hậu 明minh 光quang 臺đài 說thuyết 偈kệ 顯hiển 語ngữ 業nghiệp 加gia 請thỉnh 中trung 二nhị 。 先tiên 長trường/trưởng 行hành 標tiêu 說thuyết 頌tụng 所sở 依y 。 後hậu 佛Phật 無vô 等đẳng 下hạ 正chánh 顯hiển 第đệ 七thất 請thỉnh 業nghiệp 。 於ư 中trung 。 先tiên 略lược 釋thích 業nghiệp 名danh 。 後hậu 釋thích 頌tụng 文văn 。

前tiền 中trung 謂vị 光quang 臺đài 發phát 聲thanh 說thuyết 偈kệ 請thỉnh 故cố 。 後hậu 釋thích 頌tụng 中trung 五ngũ 偈kệ 分phần/phân 四tứ 。 謂vị 初sơ 一nhất 頌tụng 顯hiển 能năng 加gia 者giả 勝thắng 。 次thứ 一nhất 頌tụng 明minh 加gia 所sở 為vi 。 次thứ 二nhị 頌tụng 明minh 請thỉnh 說thuyết 法Pháp 有hữu 利lợi 他tha 三tam 益ích 。 後hậu 一nhất 頌tụng 明minh 教giáo 剛cang 藏tạng 依y 三tam 漸tiệm 次thứ 說thuyết 觀quán 證chứng 脩tu 。 初sơ 中trung 二nhị 。 先tiên 總tổng 顯hiển 能năng 加gia 勝thắng 意ý 。 謂vị 能năng 加gia 請thỉnh 者giả 。 非phi 尊tôn 則tắc 不bất 彰chương 法pháp 勝thắng 。 而nhi 所sở 加gia 不bất 說thuyết 。 可khả 知tri 。

後hậu 正chánh 釋thích 文văn 。 此thử 中trung 約ước 義nghĩa 取thủ 文văn 故cố 。 不bất 按án 次thứ 。 於ư 中trung 分phần/phân 四tứ 。

一nhất 第đệ 三tam 句cú 全toàn 。 及cập 第đệ 四tứ 句cú 內nội 。 加gia 於ư 彼bỉ 三tam 字tự 。 並tịnh 顯hiển 能năng 加gia 。 就tựu 中trung 加gia 持trì 彼bỉ 是thị 總tổng 相tương/tướng 。 第đệ 三tam 句cú 全toàn 。 亦diệc 總tổng 亦diệc 別biệt 。 以dĩ 此thử 句cú 亦diệc 入nhập 前tiền 眷quyến 屬thuộc 攝nhiếp 。 長trường/trưởng 行hành 中trung 十thập 方phương 佛Phật 是thị 此thử 眷quyến 屬thuộc 故cố 。 論luận 云vân 諸chư 眾chúng 首thủ 者giả 。 佛Phật 於ư 世thế 間gian 最tối 勝thắng 故cố 。 餘dư 文văn 別biệt 相tướng 。 總tổng 云vân 加gia 於ư 彼bỉ 。 諸chư 佛Phật 能năng 加gia 。 加gia 金kim 剛cang 藏tạng 。 加gia 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 令linh 同đồng 諸chư 佛Phật 一nhất 法Pháp 身thân 。 二nhị 令linh 同đồng 諸chư 佛Phật 具cụ 證chứng 佛Phật 果Quả 能năng 加gia 諸chư 佛Phật 。 是thị 法Pháp 王Vương 故cố 。 如như 世thế 人nhân 王vương 有hữu 四tứ 種chủng 勝thắng 。 一nhất 自tự 在tại 勝thắng 。 二nhị 力lực 勝thắng 。 三tam 眷quyến 屬thuộc 勝thắng 。 四tứ 種chủng 姓tánh 勝thắng 。 人nhân 王vương 自tự 在tại 者giả 。 所sở 作tác 無vô 能năng 為vi 㝵# 故cố 。 力lực 勝thắng 者giả 。 能năng 降giáng/hàng 怨oán 。 不bất 為vi 怨oán 伏phục 故cố 。 眷quyến 屬thuộc 勝thắng 者giả 。 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 內nội 地địa 眷quyến 屬thuộc 勝thắng 。 二nhị 隣lân 國quốc 眷quyến 屬thuộc 勝thắng 。 種chủng 姓tánh 勝thắng 者giả 。 承thừa 藉tạ 王vương 胄trụ 故cố 。 佛Phật 王vương 四tứ 勝thắng 者giả 。 一nhất 初sơ 句cú 全toàn 。 是thị 自tự 在tại 勝thắng 。 此thử 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 佛Phật 無vô 等đẳng 等đẳng 是thị 一Nhất 切Thiết 智Trí 故cố 。 即tức 慧tuệ 解giải 勝thắng 自tự 在tại 勝thắng 。 二nhị 如như 虗hư 空không 是thị 。 世thế 法pháp 不bất 能năng 染nhiễm 。 勝thắng 無vô 明minh 煩phiền 惱não 。 習tập 氣khí 威uy 故cố 。 即tức 心tâm 解giải 脫thoát 自tự 在tại 勝thắng 。 言ngôn 無vô 等đẳng 者giả 。 非phi 餘dư 眾chúng 生sanh 。 能năng 與dữ 等đẳng 故cố 。 重trọng/trùng 言ngôn 等đẳng 者giả 。 諸chư 佛Phật 此thử 彼bỉ 互hỗ 齊tề 等đẳng 故cố 。

二nhị 次thứ 句cú 。 初sơ 二nhị 字tự 云vân 十Thập 力Lực 者giả 。 是thị 力lực 勝thắng 。 謂vị 處xứ 非phi 處xứ 等đẳng 十thập 種chủng 智trí 力lực 。 降hàng 魔ma 怨oán 故cố 。 論luận 經kinh 有hữu 無vô 畏úy 兩lưỡng 字tự 故cố 。 釋thích 中trung 云vân 能năng 伏phục 一nhất 切thiết 耶da 智trí 等đẳng 。

三tam 次thứ 云vân 無vô 量lượng 諸chư 功công 德đức 五ngũ 字tự 。 及cập 次thứ 後hậu 句cú 全toàn 。 是thị 眷quyến 屬thuộc 勝thắng 。 此thử 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 菩Bồ 薩Tát 眷quyến 屬thuộc 勝thắng 。 於ư 菩Bồ 薩Tát 聲Thanh 聞Văn 諸chư 眾chúng 中trung 。 此thử 眾chúng 是thị 第đệ 一nhất 。 以dĩ 具cụ 無vô 量lượng 諸chư 功công 德đức 故cố 。 二nhị 佛Phật 為vi 眷quyến 屬thuộc 勝thắng 。 論luận 云vân 諸chư 眾chúng 首thủ 者giả 。 佛Phật 於ư 世thế 間gian 。 最tối 勝thắng 上thượng 故cố 。 故cố 後hậu 句cú 全toàn 。 亦diệc 眷quyến 屬thuộc 攝nhiếp 。 通thông 入nhập 總tổng 別biệt 二nhị 相tương/tướng 中trung 故cố 。

四tứ 第đệ 四tứ 句cú 中trung 。 釋Thích 師Sư 子Tử 法pháp 四tứ 字tự 種chủng 姓tánh 勝thắng 。 此thử 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 生sanh 家gia 種chủng 姓tánh 。 二nhị 法pháp 家gia 種chủng 姓tánh 。 初sơ 釋Thích 師Sư 子Tử 三tam 字tự 。 是thị 生sanh 家gia 勝thắng 。 釋thích 謂vị 釋Thích 迦Ca 。 世thế 為vi 于vu 代đại 輪Luân 王Vương 胄trụ 族tộc 。 師sư 子tử 喻dụ 名danh 佛Phật 於ư 三tam 界giới 獨độc 步bộ 無vô 畏úy 故cố 。 以dĩ 別biệt 簡giản 通thông 故cố 。 云vân 釋Thích 師Sư 子Tử 。 又hựu 種chủng 姓tánh 姓tánh 字tự 宜nghi 從tùng 竪thụ 心tâm 。 以dĩ 釋Thích 迦Ca 之chi 稱xưng 是thị 族tộc 望vọng 。 非phi 姓tánh 望vọng 故cố 。 智Trí 度Độ 第đệ 二nhị 云vân 。 釋Thích 迦Ca 道Đạo 人Nhân 姓tánh 瞿Cù 曇Đàm 故cố 。 佛Phật 名danh 經Kinh 云vân 。 我ngã 釋Thích 迦Ca 牟Mâu 尼Ni 佛Phật 姓tánh 瞿Cù 曇Đàm 故cố 。 雖tuy 一nhất 切thiết 佛Phật 生sanh 家gia 皆giai 勝thắng 。 今kim 且thả 據cứ 主chủ 佛Phật 現hiện 在tại 此thử 故cố 。 後hậu 法pháp 之chi 一nhất 字tự 。 顯hiển 法pháp 家gia 勝thắng 。 謂vị 一nhất 切thiết 佛Phật 。 皆giai 證chứng 一nhất 如như 。 得đắc 大đại 菩Bồ 提Đề 。 因nhân 此thử 如như 姓tánh 生sanh 佛Phật 身thân 故cố 。 超siêu 過quá 二Nhị 乘Thừa 智trí 所sở 證chứng 處xứ 。 名danh 法pháp 家gia 勝thắng 。

第đệ 二nhị 有hữu 一nhất 頌tụng 。 明minh 所sở 為vi 中trung 二nhị 。 先tiên 顯hiển 所sở 為vi 意ý 。 後hậu 正chánh 釋thích 文văn 。 前tiền 中trung 意ý 者giả 。 為vi 聞văn 顯hiển 法Pháp 王Vương 最tối 勝thắng 藏tạng 故cố 。 後hậu 釋thích 文văn 中trung 二nhị 。 先tiên 一nhất 句cú 為vi 遮già 外ngoại 疑nghi 。 諸chư 佛Phật 不bất 能năng 自tự 說thuyết 。 生sanh 輕khinh 慢mạn 心tâm 故cố 。 故cố 勸khuyến 承thừa 佛Phật 力lực 令linh 開khai 也dã 。 後hậu 三tam 句cú 。 正chánh 顯hiển 法Pháp 王Vương 藏tạng 中trung 二nhị 。 先tiên 法Pháp 王Vương 最tối 勝thắng 藏tạng 五ngũ 字tự 。 總tổng 標tiêu 名danh 。 後hậu 兩lưỡng 句cú 別biệt 釋thích 。 釋thích 中trung 二nhị 。 先tiên 上thượng 句cú 雙song 字tự 義nghĩa 二nhị 藏tạng 。 謂vị 諸chư 地địa 廣quảng 智trí 者giả 字tự 藏tạng 也dã 。 上thượng 妙diệu 行hạnh 者giả 。 義nghĩa 藏tạng 也dã 。 上thượng 謂vị 神thần 力lực 勝thắng 。 妙diệu 謂vị 真chân 實thật 智trí 。 行hành 謂vị 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 初sơ 道Đạo 行hạnh 法pháp 也dã 。 後hậu 句cú 云vân 以dĩ 佛Phật 等đẳng 者giả 。 總tổng 結kết 請thỉnh 說thuyết 。 論luận 云vân 分phân 別biệt 者giả 。 說thuyết 十Thập 地Địa 差sai 別biệt 故cố 。

第đệ 三tam 兩lưỡng 頌tụng 。 明minh 請thỉnh 說thuyết 法Pháp 利lợi 他tha 有hữu 三tam 時thời 益ích 中trung 。 分phần/phân 三tam 。 初sơ 半bán 頌tụng 明minh 聞văn 時thời 益ích 。 次thứ 半bán 脩tu 行hành 時thời 益ích 。 後hậu 一nhất 頌tụng 明minh 轉chuyển 生sanh 時thời 益ích 。 初sơ 聞văn 時thời 益ích 者giả 。 謂vị 佛Phật 力lực 加gia 故cố 。 聞văn 法Pháp 入nhập 心tâm 。 是thị 能năng 受thọ 持trì 也dã 。 次thứ 脩tu 時thời 益ích 者giả 。 謂vị 十Thập 地Địa 行hành 漸tiệm 次thứ 脩tu 滿mãn 。 得đắc 佛Phật 十Thập 力Lực 。 成thành 菩Bồ 提Đề 故cố 。 此thử 顯hiển 因nhân 圓viên 果quả 滿mãn 也dã 。 後hậu 轉chuyển 生sanh 時thời 益ích 中trung 一nhất 頌tụng 分phần/phân 二nhị 。 初sơ 半bán 頌tụng 順thuận 釋thích 信tín 益ích 。 後hậu 半bán 頌tụng 反phản 顯hiển 不bất 信tín 損tổn 。 前tiền 中trung 二nhị 。 初sơ 雖tuy 之chi 一nhất 字tự 。 總tổng 顯hiển 福phước 而nhi 有hữu 難nạn/nan 難nạn/nan 不bất 能năng 為vi 。 後hậu 住trụ 海hải 下hạ 別biệt 辨biện 難nạn/nan 福phước 。 謂vị 上thượng 句cú 中trung 六lục 字tự 明minh 在tại 難nạn 處xứ 。 下hạ 句cú 全toàn 彰chương 福phước 勝thắng 難nạn/nan 劣liệt 難nạn/nan 不bất 能năng 為vi 。 前tiền 中trung 論luận 長trường/trưởng 行hành 釋thích 有hữu 二nhị 。 初sơ 總tổng 相tương 通thông 釋thích 。 後hậu 就tựu 世thế 界giới 長trường 壽thọ 下hạ 舉cử 頌tụng 別biệt 配phối 。 前tiền 中trung 云vân 惡ác 道đạo 善thiện 道đạo 難nạn 處xứ 生sanh 必tất 得đắc 聞văn 此thử 法Pháp 者giả 。 惡ác 道đạo 難nạn 處xứ 生sanh 。 謂vị 在tại 大đại 海hải 龍long 世thế 界giới 故cố 。 善thiện 道đạo 難nạn 處xứ 生sanh 。 謂vị 在tại 色sắc 界giới 光quang 音âm 天thiên 故cố 。 後hậu 配phối 中trung 二nhị 。 先tiên 龍long 世thế 界giới 等đẳng 。 配phối 頌tụng 中trung 初sơ 句cú 內nội 上thượng 四tứ 字tự 。 後hậu 雖tuy 在tại 色sắc 界giới 光quang 音âm 天thiên 等đẳng 。 等đẳng 配phối 前tiền 四tứ 字tự 。 下hạ 三tam 字tự 前tiền 別biệt 配phối 。 初sơ 云vân 就tựu 世thế 界giới 長trường 壽thọ 者giả 。 按án 此thử 長trường 壽thọ 之chi 言ngôn 。 或hoặc 恐khủng 是thị 後hậu 色sắc 界giới 長trường 壽thọ 之chi 語ngữ 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 則tắc 三tam 惡ác 道đạo 難nạn/nan 。 應ưng 唯duy 長trường 壽thọ 者giả 。 是thị 難nạn/nan 短đoản 命mạng 者giả 非phi 難nạn/nan 故cố 。 (# 此thử 文văn 要yếu 勘khám 梵Phạm 本bổn )# 又hựu 論luận 主chủ 釋thích 劫kiếp 盡tận 火hỏa 中trung 云vân 。 雖tuy 在tại 尼ni 界giới 光quang 音âm 天thiên 等đẳng 。 亦diệc 得đắc 聞văn 此thử 經Kinh 。 下hạ 句cú 明minh 福phước 勝thắng 中trung 云vân 堪kham 受thọ 等đẳng 者giả 。 謂vị 於ư 過quá 去khứ 。 曾tằng 聞văn 此thử 法pháp 。 生sanh 決quyết 定định 信tín 。 由do 餘dư 業nghiệp 故cố 。 生sanh 彼bỉ 難nạn 處xứ 。 由do 前tiền 信tín 故cố 。 成thành 此thử 根căn 器khí 。 故cố 雖tuy 在tại 難nạn/nan 而nhi 堪kham 受thọ 此thử 法pháp 。 故cố 云vân 得đắc 聞văn 。 後hậu 反phản 顯hiển 中trung 二nhị 。 先tiên 上thượng 句cú 總tổng 標tiêu 。 翻phiên 前tiền 生sanh 信tín 故cố 。 云vân 生sanh 疑nghi 等đẳng 。 後hậu 下hạ 句cú 正chánh 顯hiển 其kỳ 損tổn 。 故cố 云vân 永vĩnh 不bất 聞văn 。 謂vị 得đắc 聞văn 由do 信tín 。 無vô 信tín 有hữu 疑nghi 。 則tắc 永vĩnh 不bất 聞văn 。 准chuẩn 此thử 道Đạo 理lý 。 無vô 問vấn 生sanh 在tại 難nạn/nan 非phi 難nạn 處xứ 。 皆giai 不bất 得đắc 聞văn 。 云vân 何hà 知tri 然nhiên 。 謂vị 如như 智Trí 度Độ 論luận 第đệ 九cửu 說thuyết 云vân 。 舍Xá 衛Vệ 城Thành 內nội 有hữu 九cửu 億ức 家gia 。 佛Phật 住trú 其kỳ 中trung 。 二nhị 十thập 五ngũ 年niên 。 三tam 億ức 家gia 眼nhãn 見kiến 佛Phật 。 三tam 億ức 家gia 耳nhĩ 聞văn 有hữu 佛Phật 。 眼nhãn 不bất 見kiến 。 三tam 億ức 家gia 不bất 聞văn 不bất 見kiến 。 釋thích 曰viết 。 後hậu 三tam 億ức 家gia 雖tuy 非phi 八bát 難nạn 。 但đãn 是thị 未vị 種chủng 決quyết 定định 信tín 根căn 不bất 疑nghi 根căn 故cố 。 問vấn 據cứ 論luận 主chủ 釋thích 。 住trụ 海hải 水thủy 是thị 龍long 世thế 界giới 惡ác 道đạo 難nạn/nan 者giả 。 此thử 難nạn/nan 豈khởi 唯duy 在tại 海hải 及cập 皆giai 不bất 聞văn 。

答đáp 經kinh 依y 一nhất 分phần/phân 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。 非phi 謂vị 一nhất 切thiết 不bất 爾nhĩ 。 餘dư 畜súc 應ưng 無vô 難nạn/nan 故cố 。 佛Phật 會hội 應ưng 無vô 龍long 等đẳng 眾chúng 故cố 。 問vấn 論luận 經kinh 頌tụng 云vân 劫kiếp 盡tận 火hỏa 中trung 。 如như 何hà 論luận 主chủ 釋thích 為vi 光quang 音âm 天thiên 是thị 長trường 壽thọ 難nạn/nan 。 今kim 此thử 經Kinh 本bổn 既ký 無vô 盡tận 字tự 。 復phục 云vân 何hà 通thông 。

答đáp 盡tận 字tự 。 晉tấn 經kinh 亦diệc 有hữu 。 而nhi 今kim 本bổn 自tự 略lược 。 論luận 主chủ 釋thích 光quang 音âm 等đẳng 為vi 長trường 壽thọ 。 是thị 劫kiếp 火hỏa 盡tận 中trung 者giả 。 廣quảng 經kinh 意ý 也dã 。 謂vị 經kinh 說thuyết 劫kiếp 盡tận 火hỏa 中trung 。 則tắc 處xứ 唯duy 局cục 上thượng 二nhị 界giới 。

時thời 通thông 前tiền 後hậu 。 一nhất 切thiết 時thời 皆giai 難nạn/nan 。 乃nãi 至chí 劫kiếp 灾# 。 但đãn 遮già 劫kiếp 盡tận 水thủy 風phong 灾# 中trung 二nhị 三tam 禪thiền 處xứ 。 不bất 遮già 初sơ 禪thiền 。 以dĩ 初sơ 禪thiền 是thị 長trường 壽thọ 之chi 首thủ 。 舉cử 初sơ 括quát 後hậu 故cố 。 云vân 劫kiếp 盡tận 火hỏa 中trung 。 論luận 主chủ 受thọ 別biệt 生sanh 理lý 故cố 。 釋thích 光quang 音âm 為vi 長trường 壽thọ 之chi 首thủ 。 故cố 置trí 等đẳng 言ngôn 。 即tức 由do 劫kiếp 盡tận 火hỏa 中trung 之chi 言ngôn 。 復phục 通thông 劫kiếp 火hỏa 盡tận 中trung 之chi 勢thế 。 此thử 即tức 處xứ 為vi 二nhị 禪thiền 已dĩ 上thượng 。 為vi 長Trường 壽Thọ 天Thiên 。 唯duy 遮già 初sơ 禪thiền 。

時thời 局cục 劫kiếp 火hỏa 盡tận 時thời 。 遮già 彼bỉ 初sơ 禪thiền 劫kiếp 火hỏa 燒thiêu 時thời 。 彼bỉ 時thời 初sơ 禪thiền 無vô 天thiên 住trụ 故cố 。 不bất 可khả 說thuyết 有hữu 在tại 中trung 聞văn 法Pháp 。 不bất 爾nhĩ 初sơ 禪thiền 。 何hà 非phi 長trường 壽thọ 。 問vấn 如như 何hà 得đắc 知tri 長Trường 壽Thọ 天Thiên 難nạn/nan 通thông 上thượng 二nhị 界giới 。

答đáp 以dĩ 多đa 教giáo 說thuyết 長trường/trưởng 等đẳng 各các 異dị 。 然nhiên 皆giai 不bất 離ly 彼bỉ 二nhị 界giới 故cố 。 即tức 此thử 經Kinh 文văn 是thị 初sơ 禪thiền 故cố 。 論luận 主chủ 釋thích 為vi 光quang 音âm 等đẳng 字tự 。 等đẳng 上thượng 更cánh 無vô 限hạn 故cố 。 大đại 智Trí 度Độ 論luận 三tam 十thập 八bát 云vân 。 長Trường 壽Thọ 天Thiên 者giả 。 謂vị 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 以dĩ 萬vạn 大đại 劫kiếp 故cố 。 或hoặc 有hữu 人nhân 言ngôn 一nhất 切thiết 無vô 色sắc 定định 通thông 名danh 長trường 壽thọ 。 以dĩ 無vô 形hình 可khả 作tác 故cố 。 不bất 任nhậm 得đắc 道Đạo 。 常thường 是thị 凡phàm 夫phu 處xứ 故cố 。 或hoặc 說thuyết 無vô 想tưởng 天thiên 名danh 為vi 長trường 壽thọ 。 亦diệc 不bất 任nhậm 得đắc 道Đạo 故cố 。 或hoặc 說thuyết 從tùng 初sơ 禪thiền 至chí 四tứ 禪thiền 。 除trừ 淨tịnh 居cư 天thiên 皆giai 名danh 長trường 壽thọ 。 以dĩ 著trước 禪thiền 味vị 耶da 見kiến 。 不bất 能năng 受thọ 道đạo 故cố 。 梁lương 攝nhiếp 論luận 及cập 成thành 實thật 論luận 皆giai 同đồng 智Trí 度Độ 第đệ 三tam 師sư 說thuyết 。 釋thích 曰viết 。 按án 前tiền 諸chư 說thuyết 及cập 餘dư 聖thánh 教giáo 具cụ 二nhị 義nghĩa 故cố 。 名danh 長trường 壽thọ 難nạn/nan 。 一nhất 是thị 上thượng 二nhị 界giới 形hình 待đãi 欲dục 界giới 名danh 長trường 壽thọ 故cố 。 二nhị 沈trầm 著trước 禪thiền 味vị 。 不bất 任nhậm 受thọ 道đạo 故cố 。 然nhiên 此thử 通thông 論luận 總tổng 有hữu 四tứ 句cú 。 一nhất 是thị 長trường 壽thọ 堪kham 受thọ 道đạo 而nhi 非phi 難nạn/nan 。 如như 此thử 經Kinh 及cập 仁nhân 王vương 經kinh 等đẳng 說thuyết 。 上thượng 二nhị 界giới 中trung 有hữu 預dự 佛Phật 會hội 者giả 故cố 。 二nhị 是thị 長trường 壽thọ 不bất 堪kham 受thọ 道Đạo 。 正chánh 八bát 難nạn 攝nhiếp 。 具cụ 上thượng 二nhị 義nghĩa 故cố 。 三tam 非phi 長trường 壽thọ 不bất 堪kham 受thọ 道Đạo 。 謂vị 所sở 餘dư 七thất 難nan 及cập 欲dục 界giới 人nhân 天thiên 中trung 。 有hữu 於ư 法pháp 不bất 信tín 。 未vị 種chủng 聞văn 法Pháp 根căn 欲dục 。 并tinh 未vị 熟thục 故cố 。 四tứ 非phi 長trường 壽thọ 堪kham 受thọ 道đạo 。 謂vị 所sở 餘dư 七thất 難nạn/nan 中trung 有hữu 曾tằng 決quyết 定định 信tín 此thử 法pháp 。 根căn 欲dục 已dĩ 熟thục 。 及cập 欲dục 界giới 人nhân 天thiên 中trung 聞văn 法Pháp 根căn 欲dục 熟thục 者giả 故cố 。 廣quảng 說thuyết 八bát 難nạn 。 如như 別biệt 章chương 中trung 。

第đệ 四tứ 佛Phật 教giáo 剛cang 藏tạng 說thuyết 十Thập 地Địa 中trung 三tam 漸tiệm 次thứ 內nội 。 一nhất 頌tụng 分phần/phân 二nhị 。 謂vị 先tiên 三tam 句cú 正chánh 明minh 三tam 漸tiệm 次thứ 。 後hậu 一nhất 句cú 明minh 說thuyết 利lợi 益ích 。 前tiền 中trung 二nhị 。 初sơ 應ưng 說thuyết 兩lưỡng 字tự 總tổng 顯hiển 教giáo 說thuyết 。 謂vị 云vân 汝nhữ 應ưng 如như 是thị 如như 是thị 說thuyết 故cố 。 諸chư 地địa 下hạ 別biệt 辨biện 。 於ư 中trung 三tam 句cú 如như 次thứ 。 即tức 為vi 三Tam 種Chủng 漸Tiệm 次Thứ 。 謂vị 初sơ 句cú 是thị 觀quán 漸tiệm 次thứ 。 次thứ 句cú 是thị 證chứng 漸tiệm 次thứ 。 後hậu 句cú 是thị 脩tu 行hành 漸tiệm 次thứ 。 言ngôn 漸tiệm 次thứ 者giả 。 謂vị 一nhất 一nhất 地địa 中trung 。 皆giai 有hữu 從tùng 初sơ 至chí 終chung 。 行hành 次thứ 第đệ 故cố 。 初sơ 中trung 云vân 諸chư 地địa 勝thắng 智trí 道đạo 者giả 。 論luận 謂vị 十Thập 地Địa 勝thắng 智trí 道đạo 。 說thuyết 此thử 十Thập 地Địa 。 若nhược 觀quán 若nhược 依y 止chỉ 。 能năng 生sanh 諸chư 地địa 智trí 故cố 。 此thử 釋thích 加gia 行hành 智trí 緣duyên 影ảnh 像tượng 如như 故cố 名danh 為vi 觀quán 。 依y 止chỉ 此thử 加gia 行hành 。 生sanh 根căn 本bổn 智trí 故cố 。 名danh 勝thắng 智trí 亦diệc 之chi 道đạo 。 依y 主chủ 釋thích 也dã 。 次thứ 句cú 云vân 入nhập 住trụ 等đẳng 者giả 論luận 云vân 入nhập 者giả 。 入nhập 地địa 故cố 。 住trụ 者giả 未vị 轉chuyển 向hướng 餘dư 地địa 故cố 。 展triển 轉chuyển 者giả 。 地địa 地địa 轉chuyển 所sở 住trú 處xứ 故cố 。 此thử 釋thích 根căn 本bổn 智trí 親thân 證chứng 真Chân 如Như 。 名danh 為vi 入nhập 等đẳng 。 初sơ 證chứng 名danh 入nhập 。 在tại 證chứng 名danh 住trụ 。 將tương 轉chuyển 趣thú 後hậu 。 名danh 展triển 轉chuyển 也dã 。 次thứ 脩tu 習tập 者giả 。 通thông 三tam 漸tiệm 次thứ 。 次thứ 第đệ 脩tu 行hành 故cố 。 後hậu 句cú 云vân 從tùng 行hành 等đẳng 者giả 。 論luận 云vân 行hành 者giả 。 入nhập 住trụ 展triển 轉chuyển 成thành 就tựu 故cố 。 境cảnh 界giới 者giả 。 此thử 行hành 種chủng 種chủng 異dị 境cảnh 界giới 故cố 。 此thử 釋thích 後hậu 得đắc 智trí 。 謂vị 此thử 智trí 行hành 相tương 依y 二nhị 處xứ 起khởi 。 一nhất 從tùng 緣duyên 世thế 俗tục 種chủng 種chủng 異dị 境cảnh 界giới 起khởi 。 二nhị 從tùng 倣# 法pháp 根căn 本bổn 智trí 入nhập 住trụ 展triển 轉chuyển 生sanh 故cố 。 云vân 法pháp 智trí 生sanh 也dã 。 所sở 以dĩ 須tu 此thử 教giáo 說thuyết 者giả 。 為vi 顯hiển 菩Bồ 薩Tát 所sở 說thuyết 。 一nhất 切thiết 皆giai 因nhân 佛Phật 力lực 。 又hựu 合hợp 後hậu 代đại 生sanh 正chánh 信tín 故cố 。

問vấn 若nhược 此thử 地địa 正chánh 體thể 智trí 親thân 證chứng 真Chân 如Như 。 後hậu 九cửu 地địa 中trung 不bất 應ưng 更cánh 親thân 證chứng 如như 。 無vô 二nhị 無vô 異dị 故cố 。

答đáp 古cổ 人nhân 解giải 云vân 。 如như 雖tuy 一nhất 味vị 。 約ước 智trí 明minh 昧muội 故cố 。 有hữu 十thập 親thân 證chứng 。 今kim 解giải 不bất 然nhiên 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 先tiên 難nạn/nan 古cổ 非phi 。 後hậu 顯hiển 正chánh 釋thích 。 難nạn/nan 古cổ 非phi 者giả 。 謂vị 境cảnh 智trí 互hỗ 相tương 如như 約ước 智trí 證chứng 十thập 如như 何hà 名danh 境cảnh 智trí 互hỗ 相tương 如như 約ước 境cảnh 一nhất 證chứng 如như 。 又hựu 難nạn/nan 加gia 行hành 。 後hậu 智trí 非phi 親thân 證chứng 可khả 說thuyết 。 彼bỉ 智trí 有hữu 明minh 昧muội 。 正chánh 體thể 緣duyên 如như 不bất 變biến 影ảnh 。 何hà 得đắc 說thuyết 此thử 有hữu 明minh 昧muội 。 又hựu 難nạn/nan 能năng 證chứng 有hữu 分phần/phân 限hạn 所sở 證chứng 無vô 分phần/phân 限hạn 。 以dĩ 限hạn 證chứng 無vô 限hạn 境cảnh 智trí 。 豈khởi 相tương/tướng 如như 。 後hậu 顯hiển 正chánh 釋thích 者giả 。 應ưng 知tri 親thân 證chứng 之chi 言ngôn 。 但đãn 望vọng 當đương 地địa 加gia 行hành 後hậu 得đắc 故cố 。 名danh 為vi 親thân 。 不bất 望vọng 後hậu 地địa 說thuyết 為vi 親thân 故cố 。 不bất 相tương 違vi 也dã 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 一nhất 向hướng 名danh 親thân 。 則tắc 智trí 生sanh 惑hoặc 滅diệt 。 證chứng 如như 同đồng 佛Phật 。 不bất 用dụng 後hậu 諸chư 地địa 。 若nhược 一nhất 向hướng 非phi 親thân 證chứng 。 則tắc 應ưng 同đồng 餘dư 二nhị 智trí 。 涅Niết 槃Bàn 經kinh 說thuyết 第đệ 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 猶do 未vị 了liễu 見kiến 於ư 佛Phật 性tánh 。 如như 隔cách 羅la 縠hộc 者giả 。 是thị 也dã 。 問vấn 十Thập 地Địa 中trung 既ký 無vô 究cứu 竟cánh 親thân 證chứng 真Chân 如Như 有hữu 斷đoạn 惑hoặc 不phủ 。

答đáp 既ký 望vọng 當đương 地địa 。 有hữu 親thân 證chứng 。 還hoàn 即tức 但đãn 斷đoạn 當đương 地địa 惑hoặc 。 望vọng 後hậu 非phi 親thân 證chứng 。 不bất 斷đoạn 後hậu 地địa 惑hoặc 。 上thượng 來lai 請thỉnh 分phần/phân 兩lưỡng 段đoạn 中trung 。 明minh 第đệ 一nhất 段đoạn 剛cang 藏tạng 說thuyết 本bổn 分phần/phân 已dĩ 嘿mặc 然nhiên 待đãi 三tam 家gia 五ngũ 請thỉnh 訖ngật 。

自tự 下hạ 第đệ 二nhị 明minh 剛cang 藏tạng 許hứa 說thuyết 未vị 說thuyết 分phân 齊tề 。 於ư 中trung 二nhị 。 先tiên 長trường/trưởng 行hành 敘tự 意ý 。 後hậu 如Như 來Lai 下hạ 正chánh 以dĩ 頌tụng 顯hiển 。

前tiền 中trung 二nhị 。 先tiên 觀quán 察sát 等đẳng 明minh 說thuyết 相tương/tướng 。 後hậu 欲dục 令linh 等đẳng 顯hiển 說thuyết 意ý 。 論luận 云vân 何hà 故cố 。 觀quán 察sát 十thập 方phương 。 等đẳng 無vô 我ngã 慢mạn 無vô 偏thiên 心tâm 故cố 。 此thử 釋thích 有hữu 別biệt 有hữu 通thông 。 別biệt 中trung 二nhị 種chủng 。 一nhất 觀quán 十thập 方phương 佛Phật 。 欲dục 承thừa 力lực 說thuyết 故cố 示thị 無vô 我ngã 慢mạn 。 二nhị 察sát 十thập 方phương 機cơ 欲dục 令linh 同đồng 入nhập 十Thập 地Địa 故cố 示thị 無vô 偏thiên 心tâm 。 二nhị 通thông 中trung 亦diệc 二nhị 種chủng 。 一nhất 約ước 承thừa 力lực 。 二nhị 約ước 授thọ 記ký 。 前tiền 中trung 承thừa 力lực 示thị 無vô 我ngã 慢mạn 。 普phổ 觀quán 顯hiển 無vô 偏thiên 心tâm 。 後hậu 中trung 欲dục 顯hiển 受thọ 佛Phật 勸khuyến 教giáo 說thuyết 地địa 依y 命mạng 觀quán 機cơ 故cố 。 無vô 我ngã 慢mạn 十thập 方phương 皆giai 觀quán 故cố 。 無vô 漏lậu 心tâm 觀quán 察sát 之chi 言ngôn 。 通thông 心tâm 及cập 眼nhãn 。 後hậu 顯hiển 說thuyết 意ý 中trung 。 云vân 增tăng 淨tịnh 信tín 者giả 。 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 前tiền 剛cang 藏tạng 解giải 脫thoát 月nguyệt 初sơ 請thỉnh 已dĩ 令linh 眾chúng 悅duyệt 。 令linh 更cánh 決quyết 明minh 故cố 云vân 增tăng 信tín 。 二nhị 前tiền 來lai 違vi 請thỉnh 皆giai 顯hiển 法pháp 深thâm 。 大đại 眾chúng 已dĩ 信tín 今kim 此thử 受thọ 請thỉnh 。 更cánh 示thị 深thâm 令linh 信tín 故cố 云vân 增tăng 也dã 。

後hậu 正chánh 顯hiển 頌tụng 中trung 有hữu 十thập 二nhị 偈kệ 。 分phần/phân 二nhị 。 前tiền 七thất 頌tụng 明minh 義nghĩa 大đại 。 後hậu 五ngũ 頌tụng 明minh 說thuyết 大đại 。 義nghĩa 大đại 者giả 所sở 證chứng 故cố 。 所sở 以dĩ 故cố 。 名danh 為vi 義nghĩa 。 深thâm 故cố 廣quảng 故cố 名danh 為vi 大đại 。 偈kệ 頌tụng 中trung 二nhị 。 先tiên 長trường/trưởng 行hành 敘tự 意ý 。 後hậu 如Như 來Lai 下hạ 正chánh 顯hiển 偈kệ 頌tụng 。 前tiền 中trung 論luận 云vân 何hà 故cố 觀quán 察sát 十thập 方phương 。 示thị 無vô 我ngã 慢mạn 無vô 偏thiên 心tâm 故cố 。 欲dục 令linh 大đại 眾chúng 。 重trọng/trùng 增tăng 踊dũng 悅duyệt 。 深thâm 生sanh 正chánh 信tín 。 是thị 故cố 說thuyết 偈kệ 示thị 說thuyết 。 正chánh 增tăng 益ích 聞văn 者giả 。 堪kham 受thọ 義nghĩa 故cố 。 踊dũng 悅duyệt 者giả 。 心tâm 清thanh 不bất 濁trược 故cố 。 踊dũng 悅duyệt 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 義nghĩa 大đại 。 踊dũng 悅duyệt 為vi 得đắc 義nghĩa 故cố 。 二nhị 說thuyết 大đại 。 踊dũng 悅duyệt 因nhân 此thử 說thuyết 大đại 。 得đắc 彼bỉ 義nghĩa 故cố 。 又hựu 眾chúng 聞văn 爾nhĩ 說thuyết 分phân 齊tề 鳥điểu 跡tích 喻dụ 之chi 義nghĩa 生sanh 喜hỷ 故cố 。 又hựu 聞văn 許hứa 說thuyết 因nhân 分phần/phân 難nạn/nan 說thuyết 故cố 。 生sanh 喜hỷ 故cố 。 謂vị 前tiền 敘tự 意ý 中trung 二nhị 。 先tiên 明minh 觀quán 方phương 。 後hậu 欲dục 令linh 下hạ 顯hiển 說thuyết 頌tụng 意ý 。 前tiền 中trung 二nhị 種chủng 。 一nhất 觀quán 十thập 方phương 佛Phật 。 二nhị 觀quán 十thập 方phương 菩Bồ 薩Tát 。 前tiền 中trung 二nhị 種chủng 。 一nhất 觀quán 佛Phật 承thừa 力lực 故cố 。 不bất 敢cảm 違vi 請thỉnh 故cố 。 示thị 無vô 我ngã 慢mạn 也dã 。 二nhị 十thập 方phương 皆giai 觀quán 示thị 無vô 漏lậu 也dã 。 後hậu 觀quán 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 二nhị 種chủng 。 一nhất 觀quán 器khí 堪kham 聞văn 不bất 輕khinh 夢mộng 故cố 。 示thị 無vô 我ngã 慢mạn 。 二nhị 十thập 方phương 皆giai 觀quán 示thị 無vô 漏lậu 心tâm 也dã 。 後hậu 說thuyết 頌tụng 意ý 中trung 云vân 重trọng/trùng 增tăng 踊dũng 悅duyệt 深thâm 生sanh 正chánh 信tín 者giả 。 顯hiển 眾chúng 先tiên 聞văn 地địa 名danh 已dĩ 生sanh 信tín 喜hỷ 。 今kim 說thuyết 正chánh 地địa 。 顯hiển 眾chúng 堪kham 聞văn 故cố 。 重trọng/trùng 增tăng 信tín 喜hỷ 為vi 得đắc 二nhị 大đại 。 生sanh 此thử 信tín 喜hỷ 。 一nhất 者giả 義nghĩa 大đại 。 即tức 所sở 詮thuyên 地địa 義nghĩa 。 此thử 義nghĩa 深thâm 故cố 名danh 大đại 義nghĩa 。 義nghĩa 即tức 是thị 大đại 。 持trì 業nghiệp 釋thích 也dã 。 說thuyết 大đại 者giả 。 謂vị 能năng 詮thuyên 教giáo 以dĩ 所sở 詮thuyên 是thị 大đại 故cố 。 名danh 說thuyết 大đại 。 大đại 之chi 說thuyết 故cố 。 有hữu 財tài 釋thích 也dã 。

後hậu 正chánh 顯hiển 頌tụng 中trung 十thập 二nhị 偈kệ 。 分phần/phân 二nhị 。 先tiên 七thất 頌tụng 明minh 義nghĩa 大đại 。 後hậu 五ngũ 頌tụng 明minh 說thuyết 大đại 。 前tiền 中trung 分phần/phân 五ngũ 。 初sơ 二nhị 頌tụng 總tổng 顯hiển 地địa 微vi 。 二nhị 次thứ 二nhị 頌tụng 別biệt 顯hiển 微vi 相tương/tướng 。 三tam 次thứ 一nhất 頌tụng 舉cử 例lệ 顯hiển 微vi 。 四tứ 次thứ 一nhất 頌tụng 寄ký 對đối 彰chương 微vi 。 五ngũ 後hậu 一nhất 頌tụng 引dẫn 喻dụ 辨biện 微vi 。

就tựu 初sơ 二nhị 頌tụng 中trung 二nhị 。 先tiên 明minh 難nan 知tri 甚thậm 微vi 。 亦diệc 是thị 說thuyết 時thời 甚thậm 微vi 。 後hậu 求cầu 見kiến 下hạ 明minh 難nan 得đắc 甚thậm 。 微vi 亦diệc 是thị 證chứng 時thời 甚thậm 微vi 。 前tiền 中trung 二nhị 。 初sơ 兩lưỡng 句cú 總tổng 顯hiển 。 後hậu 一nhất 句cú 別biệt 辨biện 。 總tổng 中trung 云vân 微vi 妙diệu 者giả 。 謂vị 諸chư 佛Phật 也dã 。 標tiêu 果quả 取thủ 因nhân 故cố 。 云vân 如Như 來Lai 大đại 仙tiên 通thông 。 通thông 是thị 因nhân 。 因nhân 即tức 地địa 。 論luận 云vân 脩tu 行hành 此thử 道đạo 。 能năng 到đáo 聖thánh 處xứ 故cố 。 大đại 仙tiên 者giả 。 離ly 染nhiễm 喻dụ 名danh 世thế 仙tiên 。 蹔tạm 離ly 染nhiễm 不bất 得đắc 名danh 大đại 故cố 。 難nan 可khả 知tri 者giả 。 彼bỉ 微vi 妙diệu 之chi 道đạo 難nạn/nan 說thuyết 故cố 。 後hậu 別biệt 辨biện 中trung 云vân 非phi 念niệm 者giả 。 轉chuyển 釋thích 前tiền 難nan 知tri 謂vị 非phi 分phân 別biệt 境cảnh 界giới 故cố 。 離ly 諸chư 念niệm 者giả 。 自tự 體thể 無vô 念niệm 故cố 。 故cố 聖thánh 道Đạo 名danh 甚thậm 微vi 也dã 。

後hậu 難nan 得đắc 甚thậm 微vi 中trung 二nhị 。 先tiên 總tổng 顯hiển 。 後hậu 無vô 生sanh 下hạ 別biệt 辨biện 。 總tổng 云vân 求cầu 見kiến 。 不bất 可khả 得đắc 者giả 。 難nạn/nan 證chứng 得đắc 故cố 。 謂vị 若nhược 有hữu 所sở 求cầu 。 則tắc 不bất 證chứng 故cố 。 別biệt 中trung 有hữu 四tứ 甚thậm 微vi 。 一nhất 無vô 姤cấu 濁trược 是thị 觀quán 行hành 甚thậm 微vi 。 謂vị 觀quán 智trí 中trung 不bất 雜tạp 無vô 明minh 故cố 不bất 同đồng 世thế 間gian 定định 也dã 。 二nhị 聰thông 慧tuệ 人nhân 智trí 所sở 行hành 處xứ 。 是thị 依y 止chỉ 甚thậm 微vi 。 謂vị 依y 佛Phật 智trí 所sở 證chứng 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 處xứ 。 菩Bồ 薩Tát 地địa 智trí 依y 彼bỉ 生sanh 故cố 。 此thử 中trung 約ước 三tam 智trí 。 總tổng 別biệt 分phân 別biệt 。 總tổng 者giả 通thông 名danh 見kiến 實thật 諦đế 智trí 故cố 。 別biệt 謂vị 加gia 行hành 勝thắng 解giải 故cố 。 正chánh 體thể 巧xảo 證chứng 。 本bổn 不bất 生sanh 故cố 。 後hậu 得đắc 隨tùy 聞văn 明minh 了liễu 知tri 故cố 。 三tam 性tánh 淨tịnh 恆hằng 寂tịch 然nhiên 是thị 清thanh 淨tịnh 甚thậm 微vi 。 謂vị 性tánh 自tự 離ly 惑hoặc 。 非phi 先tiên 有hữu 後hậu 離ly 故cố 。 上thượng 一nhất 不bất 同đồng 外ngoại 道đạo 不bất 依y 智trí 者giả 。 所sở 行hành 及cập 六lục 行hành 伏phục 惑hoặc 執chấp 先tiên 有hữu 後hậu 離ly 也dã 。 四tứ 無vô 生sanh 亦diệc 無vô 滅diệt 。 是thị 功công 德đức 甚thậm 微vi 。 謂vị 此thử 地địa 智trí 出xuất 世thế 間gian 故cố 無vô 生sanh 也dã 。 為vi 不bất 捨xả 利lợi 益ích 。 眾chúng 生sanh 非phi 一nhất 。 往vãng 滅diệt 故cố 無vô 滅diệt 也dã 。 此thử 不bất 同đồng 二Nhị 乘Thừa 。 果quả 人nhân 一nhất 往vãng 住trụ 涅Niết 槃Bàn 故cố 。

二nhị 別biệt 顯hiển 微vi 相tương/tướng 中trung 。 二nhị 頌tụng 分phần/phân 二nhị 。 初sơ 兩lưỡng 句cú 明minh 同đồng 相tương/tướng 涅Niết 槃Bàn 。 後hậu 六lục 句cú 明minh 不bất 同đồng 相tương/tướng 涅Niết 槃Bàn 。 相tương/tướng 即tức 體thể 也dã 。 性tánh 淨tịnh 涅Niết 槃Bàn 空không 無vô 相tướng 體thể 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 凡phàm 聖thánh 同đồng 故cố 。 方phương 便tiện 淨tịnh 涅Niết 槃Bàn 。 聖thánh 有hữu 凡phàm 無vô 。 因nhân 聖thánh 分phần 得đắc 。 果quả 聖thánh 圓viên 證chứng 。 由do 同đồng 相tương/tướng 故cố 。 凡phàm 聖thánh 一nhất 體thể 。 不bất 同đồng 相tương/tướng 故cố 凡phàm 聖thánh 恆hằng 殊thù 。 二nhị 相tương/tướng 非phi 即tức 離ly 故cố 。 凡phàm 夫phu 即tức 佛Phật 而nhi 非phi 佛Phật 。 佛Phật 即tức 凡phàm 夫phu 而nhi 非phi 凡phàm 就tựu 同đồng 相tương/tướng 中trung 。 初sơ 句cú 總tổng 顯hiển 。 後hậu 向hướng 別biệt 辨biện 。 總tổng 云vân 自tự 性tánh 本bổn 空không 寂tịch 。 者giả 謂vị 此thử 地địa 智trí 本bổn 來lai 即tức 如như 空không 寂tịch 為vi 自tự 體thể 。 與dữ 一nhất 切thiết 法pháp 同đồng 故cố 。 名danh 為vi 本bổn 空không 寂tịch 為vi 本bổn 。 本bổn 何hà 空không 寂tịch 。 因nhân 緣duyên 生sanh 法pháp 。 此thử 豈khởi 空không 寂tịch 。 若nhược 不bất 空không 寂tịch 。 無vô 因nhân 緣duyên 故cố 。 空không 寂tịch 豈khởi 非phi 所sở 執chấp 性tánh 耶da 。 所sở 執chấp 執chấp 依y 他tha 識thức 。 依y 他tha 執chấp 遣khiển 。 便tiện 識thức 圓viên 成thành 實thật 。 不bất 依y 他tha 性tánh 識thức 。 所sở 執chấp 終chung 不bất 滅diệt 故cố 。 無vô 性tánh 攝nhiếp 論luận 第đệ 五ngũ 釋thích 圓viên 成thành 性tánh 云vân 。 於ư 依y 他tha 起khởi 上thượng 。 所sở 執chấp 永vĩnh 無vô 。 顯hiển 真chân 性tánh 故cố 。 此thử 智trí 豈khởi 是thị 因nhân 緣duyên 生sanh 耶da 。 因nhân 緣duyên 無vô 生sanh 。 之chi 所sở 生sanh 故cố 。 無vô 生sanh 生sanh 法pháp 豈khởi 非phi 因nhân 緣duyên 耶da 。 因nhân 緣duyên 豈khởi 非phi 無vô 生sanh 生sanh 耶da 。 不bất 識thức 無vô 生sanh 者giả 。 不bất 識thức 因nhân 緣duyên 故cố 。 後hậu 別biệt 辨biện 中trung 云vân 無vô 二nhị 亦diệc 無vô 盡tận 者giả 。 此thử 顯hiển 總tổng 。 顯hiển 中trung 智trí 空không 寂tịch 義nghĩa 。 遠viễn 離ly 地địa 前tiền 菩Bồ 薩Tát 三tam 亂loạn 意ý 空không 。 一nhất 離ly 損tổn 減giảm 謗báng 空không 。 二nhị 離ly 異dị 體thể 空không 。 三tam 離ly 滅diệt 盡tận 空không 。 初sơ 無vô 二nhị 。 顯hiển 離ly 前tiền 二nhị 空không 。 後hậu 亦diệc 無vô 盡tận 。 顯hiển 離ly 後hậu 一nhất 空không 。 前tiền 中trung 一nhất 以dĩ 智trí 空không 有hữu 無vô 二nhị 故cố 。 智trí 空không 不bất 㝵# 智trí 有hữu 。 故cố 非phi 損tổn 減giảm 。 一nhất 以dĩ 智trí 空không 即tức 智trí 有hữu 。 智trí 有hữu 即tức 智trí 空không 。 無vô 二nhị 體thể 故cố 。 非phi 離ly 異dị 也dã 。 後hậu 一nhất 以dĩ 智trí 空không 是thị 即tức 有hữu 之chi 空không 非phi 即tức 滅diệt 方phương 空không 故cố 。 離ly 滅diệt 盡tận 故cố 。 論luận 釋thích 初sơ 不bất 同đồng 兔thố 角giác 一nhất 向hướng 是thị 無vô 。 二nhị 非phi 智trí 外ngoại 別biệt 有hữu 空không 。 三tam 非phi 轉chuyển 烕# 。 論luận 經kinh 偈kệ 中trung 加gia 一nhất 有hữu 字tự 。 此thử 無vô 二nhị 中trung 攝nhiếp 盡tận 不bất 相tương 違vi 也dã 。 寶bảo 性tánh 論luận 中trung 亦diệc 。 有hữu 此thử 說thuyết 故cố 。 彼bỉ 第đệ 四tứ 云vân 。 此thử 以dĩ 何hà 義nghĩa 。 初sơ 發phát 心tâm 菩Bồ 薩Tát 。 起khởi 如như 是thị 心tâm 。 實thật 有hữu 法pháp 斷đoạn 烕# 。 後hậu 時thời 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。 以dĩ 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 失thất 空không 如Như 來Lai 藏tạng 脩tu 行hành 。 又hựu 復phục 有hữu 人nhân 。 以dĩ 空không 為vi 有hữu 物vật 我ngã 應ưng 得đắc 空không 。 又hựu 生sanh 如như 是thị 心tâm 。 離ly 色sắc 等đẳng 法pháp 。 別biệt 更cánh 有hữu 空không 。 我ngã 應ưng 脩tu 行hành 。 令linh 得đắc 彼bỉ 空không 。 釋thích 曰viết 。 二nhị 處xứ 三tam 空không 。 前tiền 後hậu 雖tuy 異dị 。 大đại 意ý 不bất 殊thù 。 准chuẩn 釋thích 可khả 知tri 。

後hậu 六lục 句cú 明minh 不bất 同đồng 相tương/tướng 中trung 二nhị 。 先tiên 總tổng 顯hiển 。 後hậu 於ư 諸chư 下hạ 別biệt 辨biện 。

總tổng 中trung 云vân 解giải 脫thoát 者giả 。 謂vị 於ư 三tam 種chủng 雜tạp 染nhiễm 。 得đắc 遠viễn 離ly 故cố 。 分phân 別biệt 煩phiền 惱não 見kiến 道đạo 斷đoạn 故cố 。 捨xả 異dị 生sanh 性tánh 得đắc 聖thánh 性tánh 故cố 。

別biệt 中trung 二nhị 。 初sơ 三tam 字tự 明minh 所sở 脫thoát 離ly 染nhiễm 。 後hậu 五ngũ 句cú 明minh 能năng 脫thoát 體thể 。

前tiền 中trung 云vân 於ư 諸chư 趣thú 者giả 。 六lục 趣thú 也dã 。 惑hoặc 為vi 趣thú 緣duyên 。 業nghiệp 種chủng 趣thú 因nhân 。 生sanh 為vi 趣thú 果quả 。 六lục 趣thú 脩tu 環hoàn 。 不bất 出xuất 此thử 三tam 。 此thử 智trí 離ly 彼bỉ 故cố 云vân 解giải 脫thoát 。

後hậu 明minh 脫thoát 體thể 中trung 五ngũ 句cú 。 即tức 為vi 五ngũ 相tương/tướng 。

初sơ 云vân 涅Niết 槃Bàn 等đẳng 者giả 。 此thử 得đắc 平bình 等đẳng 相tương/tướng 。 謂vị 觀quán 世thế 間gian 與dữ 涅Niết 槃Bàn 平bình 等đẳng 一nhất 性tánh 。 非phi 如như 二Nhị 乘Thừa 不bất 知tri 。 此thử 理lý 背bối/bội 世thế 求cầu 出xuất 世thế 。

二nhị 次thứ 一nhất 句cú 云vân 非phi 初sơ 等đẳng 者giả 。 是thị 斷đoạn 惑hoặc 相tương/tướng 。 謂vị 此thử 智trí 斷đoạn 惑hoặc 三tam 時thời 非phi 斷đoạn 斷đoạn 有hữu 斷đoạn 不bất 可khả 斷đoạn 故cố 。 論luận 云vân 非phi 初sơ 非phi 中trung 後hậu 前tiền 中trung 後hậu 取thủ 故cố 。 遠viễn 法Pháp 師sư 悞ngộ 取thủ 此thử 文văn 。 將tương 為vi 三tam 時thời 總tổng 具cụ 方phương 成thành 斷đoạn 惑hoặc 。 一nhất 一nhất 各các 別biệt 。 則tắc 不bất 能năng 斷đoạn 故cố 。 釋thích 云vân 治trị 必tất 階giai 漸tiệm 。 非phi 定định 始thỉ 終chung 故cố 。 言ngôn 非phi 初sơ 中trung 後hậu 。 今kim 謂vị 不bất 然nhiên 。 先tiên 定định 三tam 時thời 。 後hậu 釋thích 此thử 文văn 。 言ngôn 初sơ 中trung 後hậu 者giả 。 有hữu 通thông 有hữu 局cục 。 局cục 謂vị 一nhất 一nhất 地địa 中trung 所sở 應ưng 斷đoạn 惑hoặc 。 正Chánh 斷Đoạn 唯duy 在tại 無vô 間gian 道đạo 中trung 一nhất 剎sát 那na 時thời 。 即tức 於ư 此thử 時thời 。 說thuyết 初sơ 中trung 後hậu 。 若nhược 依y 雜tạp 集tập 說thuyết 。 十thập 六lục 心tâm 一nhất 一nhất 剎sát 那na 經kinh 多đa 時thời 分phần/phân 故cố 。 彼bỉ 第đệ 九cửu 云vân 心tâm 剎sát 那na 者giả 。 謂vị 於ư 所sở 知tri 境cảnh 。 智trí 生sanh 究cứu 竟cánh 。 名danh 一nhất 剎sát 那na 。 非phi 唯duy 於ư 本bổn 無vô 今kim 有hữu 。 生sanh 時thời 名danh 心tâm 剎sát 那na 。 何hà 以dĩ 故cố 乃nãi 至chí 於ư 所sở 知tri 境cảnh 。 能năng 知tri 智trí 生sanh 所sở 究cứu 竟cánh 名danh 一nhất 剎sát 那na 。 若nhược 約ước 通thông 論luận 如như 集tập 論luận 說thuyết 。 地địa 別biệt 四tứ 通thông 。 於ư 中trung 前tiền 三tam 正chánh 是thị 當đương 地địa 治trị 惑hoặc 因nhân 緣duyên 。 後hậu 一nhất 勝thắng 進tiến 為vi 後hậu 方phương 便tiện 故cố 。 彼bỉ 第đệ 五ngũ 云vân 。 云vân 何hà 加gia 行hành 道Đạo 。 謂vị 由do 此thử 道đạo 。 能năng 捨xả 煩phiền 惱não 。 是thị 名danh 脩tu 道Đạo 中trung 加gia 行hành 道Đạo 。 云vân 何hà 無vô 間gian 道đạo 。 謂vị 由do 此thử 道đạo 。 無vô 間gian 永vĩnh 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 令linh 無vô 所sở 餘dư 。 云vân 何hà 解giải 脫thoát 道đạo 。 謂vị 證chứng 由do 此thử 道đạo 證chứng 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 所sở 得đắc 解giải 脫thoát 。 云vân 何hà 勝thắng 進tiến 道đạo 。 謂vị 為vi 斷đoạn 餘dư 品phẩm 煩phiền 惱não 。 所sở 有hữu 加gia 行hành 無vô 間gian 。 解giải 脫thoát 道Đạo 故cố 。 後hậu 釋thích 文văn 者giả 。 經kinh 宗tông 法pháp 性tánh 。 斷đoạn 惑hoặc 依y 宗tông 。 不bất 宜nghi 異dị 釋thích 故cố 。 論luận 以dĩ 前tiền 中trung 後hậu 取thủ 之chi 言ngôn 。 釋thích 經kinh 非phi 初sơ 中trung 後hậu 之chi 意ý 。 謂vị 經kinh 說thuyết 非phi 三tam 時thời 者giả 。 顯hiển 能năng 所sở 斷đoạn 無vô 。 自tự 性tánh 無vô 。 非phi 說thuyết 情tình 無vô 。 而nhi 言ngôn 非phi 也dã 。 為vi 遮già 謬mậu 解giải 故cố 。 反phản 經kinh 而nhi 釋thích 即tức 由do 非phi 故cố 智trí 離ly 常thường 。 即tức 由do 取thủ 故cố 智trí 離ly 斷đoạn 。 離ly 斷đoạn 常thường 故cố 。 智trí 生sanh 惑hoặc 滅diệt 。 此thử 時thời 何hà 有hữu 二nhị 體thể 可khả 得đắc 同đồng 不bất 同đồng 時thời 。 雜tạp 集tập 第đệ 七thất 亦diệc 同đồng 此thử 說thuyết 。 故cố 彼bỉ 中trung 釋thích 三tam 種chủng 無vô 上thượng 云vân 。 智trí 行hành 解giải 脫thoát 。 如như 次thứ 依y 止chỉ 見kiến 脩tu 無Vô 學Học 。 即tức 復phục 問vấn 云vân 。 從tùng 何hà 而nhi 得đắc 斷đoạn 耶da 。

答đáp 不bất 從tùng 過quá 去khứ 已dĩ 滅diệt 故cố 。 不bất 從tùng 未vị 來lai 未vị 生sanh 故cố 。 不bất 從tùng 現hiện 在tại 道đạo 不bất 俱câu 故cố 。 然nhiên 從tùng 諸chư 煩phiền 惱não 麤thô 重trọng/trùng 而nhi 得đắc 斷đoạn 。 為vì 斷đoạn 如như 是thị 。 如như 是thị 品phẩm 麤thô 重trọng/trùng 。 生sanh 如như 是thị 如như 是thị 品phẩm 對đối 治trị 。 若nhược 此thử 品phẩm 麤thô 重trọng/trùng 滅diệt 。 平bình 等đẳng 平bình 等đẳng 。 猶do 如như 世thế 間gian 。 明minh 生sanh 闇ám 滅diệt 。 由do 此thử 煩phiền 惱não 離ly 繫hệ 。 令linh 未vị 來lai 煩phiền 惱não 住trụ 。 不bất 生sanh 法pháp 中trung 。 是thị 名danh 為vi 斷đoạn 。 集tập 論luận 第đệ 四tứ 亦diệc 同đồng 此thử 說thuyết 。 問vấn 照chiếu 惑hoặc 無vô 性tánh 。 惑hoặc 即tức 滅diệt 。 照chiếu 智trí 無vô 性tánh 。 智trí 應ưng 三tam 。

答đáp 照chiếu 無vô 性tánh 理lý 。 順thuận 智trí 違vi 惑hoặc 。 故cố 不bất 同đồng 也dã 。 然nhiên 此thử 斷đoạn 惑hoặc 諸chư 宗tông 不bất 同đồng 。 依y 薩tát 婆bà 多đa 。 無vô 間gian 道đạo 時thời 。 惑hoặc 得đắc 猶do 在tại 。 若nhược 無vô 現hiện 得đắc 。 使sử 無vô 所sở 斷đoạn 。 由do 此thử 無vô 間gian 。 斷đoạn 現hiện 在tại 得đắc 。 依y 經kinh 部bộ 宗tông 。 無vô 間gian 道đạo 時thời 。 所sở 斷đoạn 惑hoặc 種chủng 應ưng 生sanh 不bất 生sanh 。 說thuyết 之chi 為vi 斷đoạn 。 依y 大Đại 乘Thừa 宗tông 。 自tự 有hữu 兩lưỡng 說thuyết 。 一nhất 云vân 二nhị 真chân 見kiến 道đạo 。 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。 彼bỉ 二nhị 障chướng 種chủng 心tâm 不bất 成thành 就tựu 。 如như 明minh 與dữ 暗ám 定định 不bất 俱câu 生sanh 。 如như 稱xưng 兩lưỡng 頭đầu 低đê 昂ngang 時thời 等đẳng 。 諸chư 相tướng 違vi 法pháp 。 理lý 必tất 應ưng 然nhiên 。 是thị 故cố 二nhị 性tánh 無vô 俱câu 成thành 失thất 。 此thử 如như 成thành 唯duy 識thức 第đệ 九cửu 卷quyển 說thuyết 。 一nhất 說thuyết 即tức 此thử 經Kinh 等đẳng 非phi 初sơ 中trung 後hậu 之chi 初sơ 中trung 後hậu 斷đoạn 。 廣quảng 如như 前tiền 辨biện 。 問vấn 大Đại 乘Thừa 二nhị 說thuyết 何hà 者giả 究cứu 竟cánh 。

答đáp 成thành 唯duy 識thức 說thuyết 。 為vi 引dẫn 攝nhiếp 小tiểu 根căn 。 權quyền 立lập 斷đoạn 義nghĩa 。 名danh 同đồng 實thật 教giáo 斷đoạn 故cố 。 說thuyết 道Đạo 惑hoặc 不bất 俱câu 義nghĩa 。 同đồng 小tiểu 宗tông 斷đoạn 故cố 。 說thuyết 秤xứng 低đê 昂ngang 喻dụ 。 半bán 同đồng 實thật 教giáo 。 半bán 同đồng 小tiểu 宗tông 。 方phương 成thành 引dẫn 攝nhiếp 。 若nhược 全toàn 同đồng 異dị 。 則tắc 引dẫn 攝nhiếp 不bất 成thành 故cố 。 名danh 大Đại 乘Thừa 權quyền 教giáo 。 又hựu 小tiểu 宗tông 說thuyết 。 斷đoạn 能năng 所sở 相tương 敵địch 。 權quyền 大đại 顯hiển 後hậu 有hữu 俱câu 成thành 失thất 。 權quyền 教giáo 自tự 立lập 。 如như 秤xứng 低đê 昂ngang 。 還hoàn 即tức 不bất 離ly 俱câu 成thành 之chi 過quá 。 謂vị 秤xứng 衡hành 兩lưỡng 頭đầu 終chung 是thị 一nhất 體thể 。 無vô 能năng 所sở 治trị 。 不bất 相tương 違vi 害hại 。 道đạo 惑hoặc 不bất 爾nhĩ 。 一nhất 向hướng 相tương 違vi 。 體thể 非phi 是thị 一nhất 。 若nhược 合hợp 同đồng 一nhất 體thể 。 則tắc 有hữu 明minh 闇ám 相tương/tướng 乖quai 。 離ly 別biệt 異dị 軀khu 。 互hỗ 不bất 相tương 及cập 。 何hà 以dĩ 爾nhĩ 者giả 。 依y 一nhất 向hướng 有hữu 能năng 所sở 治trị 體thể 。 欲dục 離ly 俱câu 成thành 失thất 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 其kỳ 俱câu 成thành 而nhi 無vô 失thất 。 唯duy 法pháp 性tánh 宗tông 爾nhĩ 。 廣quảng 如như 前tiền 說thuyết 。 具cụ 顯hiển 斷đoạn 或hoặc 。 如như 別biệt 行hành 章chương 。

三tam 次thứ 一nhất 句cú 云vân 非phi 言ngôn 等đẳng 者giả 。 是thị 觀quán 行hành 相tương/tướng 。 謂vị 此thử 無vô 分phân 別biệt 觀quán 智trí 非phi 世thế 間gian 言ngôn 說thuyết 所sở 及cập 。 又hựu 不bất 同đồng 聲Thanh 聞Văn 依y 聲thanh 悟ngộ 道đạo 。

四tứ 次thứ 一nhất 句cú 云vân 出xuất 過quá 等đẳng 者giả 。 是thị 轉chuyển 依y 相tương/tướng 。 謂vị 此thử 地địa 智trí 依y 止chỉ 真Chân 如Như 。 常thường 住trụ 法Pháp 身thân 。 以dĩ 是thị 究cứu 竟cánh 轉chuyển 依y 教giáo 。 或hoặc 初Sơ 地Địa 已dĩ 上thượng 。 轉chuyển 六lục 七thất 識thức 。 得đắc 妙diệu 觀quán 察sát 平bình 等đẳng 性tánh 故cố 。 此thử 智trí 證chứng 如như 依y 如như 而nhi 成thành 。 能năng 依y 所sở 依y 俱câu 是thị 常thường 故cố 。 出xuất 於ư 三tam 世thế 遷thiên 動động 相tương/tướng 故cố 。 為vi 簡giản 地địa 前tiền 未vị 轉chuyển 依y 故cố 。 論luận 釋thích 云vân 依y 止chỉ 常thường 身thân 故cố 。 非phi 如như 無vô 常thường 意ý 識thức 智trí 依y 止chỉ 無vô 常thường 因nhân 緣duyên 法pháp 。 謂vị 未vị 轉chuyển 依y 時thời 。 智trí 依y 生sanh 滅diệt 識thức 故cố 。 智trí 亦diệc 生sanh 滅diệt 。 今kim 依y 常thường 身thân 。 智trí 亦diệc 常thường 故cố 。 勝thắng 鬘man 云vân 。 如Như 來Lai 色sắc 無vô 盡tận 。 智trí 慧tuệ 亦diệc 復phục 然nhiên 。 一nhất 切thiết 法pháp 常thường 住trụ 故cố 。 此thử 經Kinh 上thượng 文văn 十thập 藏tạng 品phẩm 云vân 。 此thử 菩Bồ 薩Tát 於ư 諸chư 佛Phật 一nhất 向hướng 堅kiên 信tín 。 乃nãi 至chí 云vân 。 知tri 彼bỉ 諸chư 佛Phật 。 智trí 慧tuệ 不bất 增tăng 不bất 減giảm 。 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。

五ngũ 末mạt 後hậu 一nhất 句cú 云vân 其kỳ 相tương/tướng 等đẳng 者giả 。 是thị 解giải 脫thoát 相tướng 。 謂vị 二Nhị 乘Thừa 果quả 智trí 。 雖tuy 離ly 我ngã 惑hoặc 。 猶do 有hữu 法pháp 執chấp 故cố 。 彼bỉ 解giải 脫thoát 猶do 有hữu 障chướng 㝵# 。 今kim 此thử 不bất 爾nhĩ 。 二nhị 障chướng 并tinh 習tập 迷mê 皆giai 都đô 盡tận 故cố 。 云vân 如như 虗hư 空không 無vô 障chướng 清thanh 淨tịnh 也dã 。

三tam 次thứ 一nhất 頌tụng 舉cử 例lệ 顯hiển 微vi 中trung 。 上thượng 半bán 牒điệp 前tiền 深thâm 妙diệu 。 下hạ 半bán 類loại 顯hiển 地địa 微vi 。 前tiền 中trung 云vân 寂tịch 滅diệt 等đẳng 者giả 。 舉cử 二nhị 涅Niết 槃Bàn 。 寂tịch 是thị 同đồng 相tương/tướng 。 謂vị 諸chư 法pháp 本bổn 寂tịch 故cố 。 滅diệt 是thị 不bất 同đồng 相tương/tướng 。 謂vị 滅diệt 惑hoặc 者giả 所sở 顯hiển 故cố 。 佛Phật 所sở 行hành 者giả 。 行hành 證chứng 也dã 。 寂tịch 滅diệt 之chi 智trí 佛Phật 圓viên 證chứng 故cố 。 下hạ 句cú 顯hiển 上thượng 離ly 言ngôn 。 下hạ 半bán 類loại 顯hiển 。 云vân 地địa 行hành 者giả 。 地địa 智trí 行hành 相tương/tướng 觀quán 理lý 行hành 事sự 悉tất 同đồng 上thượng 離ly 言ngôn 。

四tứ 次thứ 一nhất 頌tụng 寄ký 對đối 彰chương 微vi 中trung 。 上thượng 半bán 顯hiển 難nạn/nan 所sở 由do 。 下hạ 半bán 標tiêu 對đối 反phản 顯hiển 。 前tiền 中trung 初sơ 句cú 云vân 智trí 起khởi 。 佛Phật 境cảnh 界giới 者giả 。 正chánh 體thể 智trí 中trung 。 觀quán 真Chân 如Như 而nhi 得đắc 起khởi 故cố 。 真Chân 如Như 唯duy 佛Phật 親thân 證chứng 境cảnh 故cố 。 大đại 地địa 菩Bồ 薩Tát 。 無vô 親thân 證chứng 耶da 。 彼bỉ 親thân 當đương 地địa 此thử 約ước 圓viên 滿mãn 。 次thứ 句cú 云vân 非phi 念niệm 等đẳng 者giả 。 顯hiển 地địa 智trí 不bất 可khả 說thuyết 故cố 。 非phi 念niệm 謂vị 不bất 同đồng 思tư 慧tuệ 境cảnh 。 離ly 心tâm 道đạo 者giả 。 不bất 同đồng 報báo 生sanh 意ý 識thức 智trí 境cảnh 彼bỉ 皆giai 可khả 說thuyết 。 智trí 非phi 彼bỉ 境cảnh 故cố 不bất 可khả 說thuyết 。 此thử 亦diệc 反phản 顯hiển 。 下hạ 半bán 反phản 顯hiển 中trung 。 上thượng 句cú 明minh 地địa 智trí 難nạn/nan 說thuyết 。 不bất 同đồng 蘊uẩn 等đẳng 彼bỉ 是thị 色sắc 心tâm 可khả 言ngôn 說thuyết 故cố 。 地địa 智trí 不bất 爾nhĩ 。 唯duy 可khả 內nội 證chứng 。 下hạ 句cú 顯hiển 難nan 聞văn 中trung 。 云vân 非phi 心tâm 及cập 者giả 。 非phi 耳nhĩ 識thức 知tri 故cố 。 非phi 意ý 及cập 者giả 。 非phi 意ý 識thức 思tư 量lượng 故cố 。

五ngũ 末mạt 後hậu 一nhất 頌tụng 舉cử 喻dụ 顯hiển 微vi 中trung 。 上thượng 半bán 喻dụ 顯hiển 。 下hạ 半bán 法pháp 合hợp 喻dụ 。 云vân 如như 空không 中trung 鳥điểu 跡tích 者giả 。 證chứng 成thành 前tiền 頌tụng 唯duy 可khả 內nội 證chứng 不bất 可khả 說thuyết 聞văn 之chi 義nghĩa 。 謂vị 空không 中trung 鳥điểu 飛phi 之chi 跡tích 。 離ly 四tứ 句cú 故cố 。 難nạn/nan 說thuyết 難nạn/nan 示thị 。 一nhất 跡tích 相tương/tướng 同đồng 空không 。 空không 所sở 攝nhiếp 與dữ 空không 。 無vô 差sai 別biệt 故cố 。 難nạn/nan 說thuyết 有hữu 為vi 。 二nhị 不bất 無vô 空không 飛phi 之chi 處xứ 故cố 。 難nạn/nan 說thuyết 為vi 無vô 。 三tam 唯duy 一nhất 跡tích 相tương/tướng 故cố 。 難nạn/nan 說thuyết 為vi 亦diệc 有hữu 亦diệc 無vô 。 四tứ 法Pháp 應ưng 如như 是thị 故cố 。 難nạn/nan 說thuyết 為vi 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 即tức 由do 此thử 故cố 。 不bất 可khả 示thị 他tha 令linh 見kiến 下hạ 法pháp 合hợp 。 云vân 十Thập 地Địa 義nghĩa 如như 是thị 等đẳng 者giả 。 謂vị 菩Bồ 薩Tát 地địa 證chứng 智trí 難nạn/nan 說thuyết 示thị 故cố 。 由do 於ư 證chứng 真chân 空không 智trí 處xứ 以dĩ 不bất 住trụ 相tương/tướng 之chi 名danh 等đẳng 詮thuyên 故cố 。 此thử 詮thuyên 相tương/tướng 難nạn/nan 說thuyết 示thị 。 四tứ 句cú 同đồng 前tiền 。 一nhất 詮thuyên 相tương/tướng 同đồng 於ư 證chứng 真chân 空không 智trí 空không 智trí 所sở 攝nhiếp 故cố 。 難nạn/nan 說thuyết 為vi 有hữu 。 論luận 云vân 非phi 如như 聲thanh 性tánh 故cố 。 二nhị 非phi 無vô 名danh 等đẳng 詮thuyên 地địa 差sai 別biệt 故cố 。 難nạn/nan 說thuyết 為vi 無vô 。 論luận 云vân 非phi 無vô 地địa 智trí 。 名danh 句cú 字tự 身thân 。 三tam 唯duy 一nhất 詮thuyên 相tương/tướng 故cố 。 難nạn/nan 說thuyết 為vi 亦diệc 有hữu 亦diệc 無vô 。 四tứ 法Pháp 應ưng 如như 是thị 故cố 。 難nạn/nan 說thuyết 為vi 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 即tức 由do 此thử 故cố 。 不bất 可khả 以dĩ 示thị 他tha 令linh 見kiến 。 見kiến 謂vị 聞văn 見kiến 或hoặc 此thử 四tứ 句cú 中trung 。 但đãn 取thủ 前tiền 二nhị 句cú 離ly 有hữu 離ly 無vô 。 其kỳ 義nghĩa 亦diệc 顯hiển 。 金Kim 剛Cang 藏Tạng 菩Bồ 薩Tát 。 正chánh 說thuyết 此thử 時thời 。 即tức 是thị 難nạn/nan 說thuyết 說thuyết 。 難nạn/nan 示thị 示thị 。 誡giới 眾chúng 依y 此thử 難nan 聞văn 聞văn 如như 是thị 。 乃nãi 為vi 說thuyết 聞văn 十Thập 地Địa 之chi 義nghĩa 。 今kim 此thử 既ký 是thị 示thị 說thuyết 分phân 齊tề 。 應ưng 知tri 此thử 品phẩm 所sở 說thuyết 地địa 義nghĩa 施thí 戒giới 禪thiền 支chi 道Đạo 品Phẩm 四Tứ 諦Đế 六Lục 度Độ 緣duyên 生sanh 等đẳng 法pháp 。 乃nãi 至chí 一nhất 句cú 一nhất 字tự 。 莫mạc 不bất 皆giai 如như 空không 中trung 鳥điểu 跡tích 。 離ly 四tứ 句cú 相tương/tướng 。 若nhược 不bất 作tác 此thử 解giải 。 未vị 識thức 十Thập 地Địa 。 古cổ 人nhân 云vân 。 此thử 十Thập 地Địa 所sở 說thuyết 淺thiển 於ư 地địa 前tiền 者giả 。 應ưng 不bất 將tương 鳥điểu 跡tích 喻dụ 意ý 照chiếu 後hậu 所sở 說thuyết 故cố 爾nhĩ 。 遠viễn 法Pháp 師sư 云vân 。 風phong 畫họa 喻dụ 中trung 。 舉cử 畫họa 為ví 喻dụ 相tương/tướng 故cố 。 合hợp 之chi 以dĩ 說thuyết 。 今kim 舉cử 跡tích 處xứ 為ví 喻dụ 相tương/tướng 故cố 。 合hợp 之chi 以dĩ 證chứng 。 有hữu 斯tư 左tả 右hữu 爾nhĩ 者giả 。 此thử 雖tuy 善thiện 議nghị 。 然nhiên 復phục 詳tường 覈# 。 或hoặc 無vô 左tả 右hữu 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 前tiền 合hợp 文văn 云vân 牟Mâu 尼Ni 智trí 如như 是thị 分phân 別biệt 。 甚thậm 難nan 見kiến 故cố 。 牟Mâu 尼Ni 此thử 云vân 寂tịch 嘿mặc 。 謂vị 即tức 證chứng 智trí 也dã 。 古cổ 人nhân 錯thác 謂vị 牟Mâu 尼Ni 是thị 。 釋Thích 迦Ca 牟Mâu 尼Ni 佛Phật 。 故cố 翻phiên 為vi 佛Phật 智trí 。 比tỉ 來lai 疏sớ/sơ 家gia 。 雖tuy 亦diệc 解giải 此thử 佛Phật 智trí 即tức 是thị 地địa 智trí 。 然nhiên 不bất 如như 此thử 本bổn 存tồn 其kỳ 梵Phạm 言ngôn 。 以dĩ 此thử 校giảo 量lượng 。 前tiền 後hậu 無vô 別biệt 。 問vấn 地địa 難nạn/nan 說thuyết 聞văn 前tiền 已dĩ 廣quảng 顯hiển 。 今kim 何hà 復phục 說thuyết 。

答đáp 前tiền 顯hiển 嘿mặc 因nhân 。 今kim 為vi 誡giới 眾chúng 。 令linh 其kỳ 用dụng 心tâm 稱xưng 跡tích 喻dụ 聽thính 不bất 得đắc 逐trục 語ngữ 失thất 意ý 。 所sở 望vọng 各các 異dị 。 無vô 重trọng/trùng 言ngôn 過quá 。 因nhân 此thử 而nhi 論luận 。 上thượng 下hạ 說thuyết 難nạn/nan 。 非phi 欲dục 不bất 說thuyết 。 為vi 顯hiển 三tam 義nghĩa 。 一nhất 說thuyết 難nan 行hành 相tương/tướng 示thị 眾chúng 便tiện 已dĩ 顯hiển 地địa 義nghĩa 故cố 。 二nhị 為vi 顯hiển 於ư 法pháp 固cố 請thỉnh 尊tôn 重trọng 難nan 得đắc 故cố 。 三tam 為vi 令linh 眾chúng 捨xả 見kiến 著trước 故cố 。 若nhược 不bất 捨xả 著trước 。 隨tùy 聲thanh 取thủ 義nghĩa 。 有hữu 五ngũ 種chủng 過quá 。 一nhất 不bất 正chánh 信tín 。 二nhị 退thoái 勇dũng 猛mãnh 。 三tam 誑cuống 他tha 。 四tứ 謗báng 佛Phật 。 五ngũ 輕khinh 法pháp 。 初sơ 不bất 信tín 者giả 。 聽thính 既ký 逐trục 教giáo 而nhi 不bất 會hội 意ý 。 從tùng 此thử 生sanh 信tín 。 信tín 不bất 正chánh 也dã 。 二nhị 由do 信tín 不bất 正chánh 故cố 。 則tắc 無vô 勝thắng 解giải 。 於ư 說thuyết 深thâm 意ý 。 不bất 能năng 決quyết 定định 。 名danh 退thoái 勇dũng 猛mãnh 也dã 。 三tam 由do 將tương 自tự 逐trục 教giáo 之chi 解giải 為vì 他tha 說thuyết 言ngôn 此thử 是thị 深thâm 意ý 。 四tứ 由do 為vì 他tha 說thuyết 自tự 謬mậu 解giải 云vân 是thị 佛Phật 說thuyết 。 五ngũ 將tương 本bổn 深thâm 說thuyết 同đồng 己kỷ 謬mậu 解giải 。 又hựu 謬mậu 解giải 成thành 性tánh 後hậu 聞văn 深thâm 不bất 重trọng/trùng 故cố 。 上thượng 來lai 釋thích 義nghĩa 大đại 了liễu 。

自tự 下hạ 明minh 說thuyết 大đại 中trung 五ngũ 頌tụng 分phần/phân 二nhị 。 先tiên 別biệt 顯hiển 三tam 種chủng 成thành 熟thục 大đại 。 後hậu 此thử 處xứ 下hạ 兩lưỡng 句cú 總tổng 結kết 許hứa 說thuyết 分phân 齊tề 。 但đãn 是thị 因nhân 分phần/phân 。

前tiền 中trung 顯hiển 三tam 成thành 熟thục 文văn 即tức 為vi 三tam 。 初sơ 一nhất 句cú 明minh 因nhân 成thành 就tựu 大đại 。 謂vị 悲bi 願nguyện 熏huân 心tâm 。 為vi 起khởi 行hành 因nhân 故cố 。 二nhị 出xuất 生sanh 下hạ 明minh 因nhân 漸tiệm 成thành 就tựu 大đại 。 謂vị 聞văn 等đẳng 慧tuệ 漸tiệm 次thứ 脩tu 行hành 。 生sanh 出xuất 世thế 智trí 故cố 。 三tam 圓viên 滿mãn 下hạ 明minh 教giáo 說thuyết 脩tu 成thành 就tựu 大đại 。 謂vị 實thật 智trí 證chứng 真chân 。 名danh 言ngôn 不bất 及cập 。 假giả 言ngôn 寄ký 顯hiển 故cố 。 名danh 教giáo 說thuyết 脩tu 。 問vấn 此thử 三tam 俱câu 是thị 說thuyết 大đại 中trung 開khai 出xuất 。 何hà 故cố 前tiền 二nhị 不bất 名danh 教giáo 說thuyết 。 又hựu 俱câu 是thị 因nhân 中trung 。 何hà 故cố 後hậu 一nhất 不bất 名danh 因nhân 耶da 。

答đáp 前tiền 二nhị 生sanh 後hậu 功công 能năng 顯hiển 故cố 。 同đồng 得đắc 名danh 因nhân 。 體thể 非phi 玄huyền 妙diệu 。 不bất 待đãi 言ngôn 簡giản 。 不bất 名danh 教giáo 說thuyết 。 後hậu 一nhất 證chứng 智trí 幽u 微vi 濫lạm 同đồng 佛Phật 果Quả 故cố 。 以dĩ 言ngôn 簡giản 名danh 教giáo 說thuyết 脩tu 。 問vấn 三tam 成thành 就tựu 位vị 差sai 別biệt 如như 何hà 。

答đáp 前tiền 二nhị 在tại 地địa 前tiền 。 後hậu 一nhất 在tại 初Sơ 地Địa 故cố 。 論luận 云vân 聞văn 思tư 慧tuệ 等đẳng 次thứ 第đệ 。 乃nãi 至chí 能năng 生sanh 。 出xuất 世thế 間gian 智trí 因nhân 故cố 。 初Sơ 地Địa 智trí 生sanh 既ký 爾nhĩ 。 後hậu 後hậu 諸chư 地Địa 。 當đương 知tri 亦diệc 然nhiên 。

就tựu 初sơ 因nhân 成thành 就tựu 中trung 。 慈từ 謂vị 等đẳng 教giáo 眾chúng 生sanh 脩tu 善thiện 。 是thị 等đẳng 與dữ 喜hỷ 樂lạc 因nhân 果quả 也dã 。 悲bi 謂vị 等đẳng 教giáo 眾chúng 生sanh 不bất 造tạo 惡ác 。 已dĩ 造tạo 者giả 教giáo 除trừ 滅diệt 。 是thị 等đẳng 拔bạt 憂ưu 苦khổ 因nhân 果quả 也dã 。 願nguyện 謂vị 為vì 眾chúng 生sanh 。 故cố 求cầu 大đại 菩Bồ 提Đề 。 上thượng 三tam 不bất 同đồng 二Nhị 乘Thừa 。 狹hiệp 自tự 度độ 及cập 不bất 等đẳng 度độ 故cố 。 俱câu 稱xưng 大đại 也dã 。

二nhị 因nhân 漸tiệm 成thành 就tựu 中trung 。 應ưng 云vân 次thứ 第đệ 出xuất 生sanh 入nhập 地địa 行hành 。 依y 梵Phạn 語ngữ 故cố 倒đảo 也dã 。 謂vị 先tiên 聞văn 。 次thứ 思tư 。 後hậu 脩tu 。 次thứ 第đệ 行hành 為vi 能năng 生sanh 入nhập 地địa 之chi 因nhân 行hành 。

三tam 教giáo 說thuyết 脩tu 中trung 。 有hữu 二nhị 種chủng 脩tu 。 一nhất 滿mãn 足túc 脩tu 。 二nhị 是thị 境cảnh 界giới 下hạ 明minh 觀quán 脩tu 。 前tiền 中trung 云vân 圓viên 滿mãn 心tâm 者giả 。 圓viên 滿mãn 是thị 所sở 滿mãn 正chánh 智trí 。 心tâm 是thị 能năng 滿mãn 淨tịnh 心tâm 。 智trí 行hành 非phi 慮lự 境cảnh 者giả 。 謂vị 證chứng 智trí 非phi 聞văn 思tư 慧tuệ 等đẳng 緣duyên 慮lự 之chi 境cảnh 。 聞văn 等đẳng 但đãn 是thị 彼bỉ 智trí 因nhân 行hành 不bất 能năng 滿mãn 彼bỉ 智trí 地địa 。 要yếu 出xuất 世thế 淨tịnh 心tâm 方phương 能năng 滿mãn 彼bỉ 故cố 。 後hậu 觀quán 脩tu 中trung 二nhị 。 初sơ 明minh 觀quán 境cảnh 難nan 見kiến 難nạn/nan 說thuyết 。 後hậu 佛Phật 力lực 下hạ 明minh 說thuyết 聽thính 之chi 過quá 。 誡giới 眾chúng 敬kính 聽thính 。 前tiền 中trung 云vân 是thị 境cảnh 界giới 難nan 見kiến 者giả 。 謂vị 正chánh 體thể 智trí 境cảnh 非phi 分phân 別biệt 能năng 見kiến 故cố 。 次thứ 云vân 可khả 知tri 。 不bất 可khả 說thuyết 者giả 。 自tự 心tâm 清thanh 淨tịnh 。 唯duy 可khả 證chứng 智trí 不bất 可khả 言ngôn 說thuyết 故cố 。 心tâm 清thanh 淨tịnh 者giả 。 無vô 分phân 別biệt 故cố 。 離ly 諸chư 漏lậu 故cố 。 真Chân 如Như 非phi 是thị 有hữu 漏lậu 心tâm 境cảnh 故cố 。

後hậu 明minh 說thuyết 聽thính 過quá 誡giới 眾chúng 敬kính 聽thính 中trung 。 有hữu 三tam 頌tụng 分phần/phân 二nhị 。 先tiên 半bán 頌tụng 標tiêu 離ly 三tam 過quá 。 後hậu 三tam 頌tụng 重trọng/trùng 顯hiển 前tiền 三tam 。 初sơ 中trung 二nhị 。 先tiên 明minh 二nhị 種chủng 過quá 。 後hậu 汝nhữ 等đẳng 下hạ 誡giới 聽thính 。 前tiền 中trung 云vân 佛Phật 力lực 故cố 開khai 演diễn 者giả 。 謂vị 說thuyết 者giả 聽thính 者giả 皆giai 離ly 二nhị 過quá 故cố 。 不bất 離ly 則tắc 不bất 得đắc 證chứng 故cố 。 說thuyết 者giả 二nhị 過quá 者giả 。 一nhất 佛Phật 不bất 隨tùy 喜hỷ 。 二nhị 不bất 平bình 等đẳng 說thuyết 。 聽thính 者giả 二nhị 過quá 者giả 。 一nhất 見kiến 諍tranh 過quá 。 言ngôn 我ngã 法pháp 是thị 彼bỉ 法pháp 非phi 。 如như 是thị 執chấp 著trước 。 種chủng 種chủng 諸chư 見kiến 故cố 。 二nhị 於ư 說thuyết 法Pháp 者giả 。 不bất 恭cung 敬kính 過quá 。 前tiền 中trung 由do 佛Phật 力lực 開khai 演diễn 故cố 。 離ly 佛Phật 不bất 隨tùy 喜hỷ 過quá 。 由do 誡giới 眾chúng 云vân 汝nhữ 等đẳng 應ưng 受thọ 故cố 。 離ly 不bất 平bình 等đẳng 說thuyết 過quá 。 後hậu 誡giới 聽thính 中trung 云vân 汝nhữ 等đẳng 應ưng 敬kính 受thọ 故cố 。 離ly 二nhị 種chủng 過quá 。 謂vị 一nhất 由do 敬kính 受thọ 故cố 。 離ly 此thử 彼bỉ 是thị 非phi 見kiến 諍tranh 之chi 過quá 。 二nhị 由do 敬kính 受thọ 故cố 。 離ly 不bất 恭cung 敬kính 。 說thuyết 法Pháp 者giả 過quá 。

後hậu 重trọng/trùng 顯hiển 前tiền 三tam 中trung 分phần/phân 三tam 。 初sơ 一nhất 頌tụng 重trọng/trùng 顯hiển 開khai 演diễn 。 次thứ 一nhất 句cú 重trọng/trùng 顯hiển 敬kính 受thọ 。 後hậu 五ngũ 句cú 重trọng/trùng 顯hiển 佛Phật 力lực 。

初sơ 中trung 三tam 。 先tiên 一nhất 句cú 總tổng 標tiêu 地địa 法pháp 。 次thứ 二nhị 句cú 明minh 說thuyết 廣quảng 略lược 。 後hậu 一nhất 句cú 明minh 略lược 攝nhiếp 廣quảng 。 初sơ 中trung 云vân 如như 是thị 者giả 。 牒điệp 舉cử 地địa 法pháp 。 言ngôn 智trí 入nhập 行hành 者giả 。 智trí 入nhập 是thị 因nhân 解giải 。 行hành 是thị 因nhân 行hành 。 眾chúng 生sanh 以dĩ 智trí 解giải 行hàng 行hàng 因nhân 。 得đắc 入nhập 地địa 法pháp 。 次thứ 說thuyết 廣quảng 略lược 云vân 億ức 劫kiếp 等đẳng 者giả 。 謂vị 智trí 行hành 廣quảng 故cố 。 說thuyết 之chi 難nan 盡tận 。 今kim 但đãn 略lược 說thuyết 。 後hậu 略lược 攝nhiếp 廣quảng 中trung 。 云vân 真chân 實thật 等đẳng 者giả 。 真chân 實thật 是thị 如như 實thật 。 謂vị 智trí 入nhập 之chi 行hành 雖tuy 多đa 。 今kim 但đãn 說thuyết 其kỳ 要yếu 略lược 稱xưng 實thật 理lý 者giả 。 還hoàn 即tức 攝nhiếp 彼bỉ 廣quảng 多đa 行hành 法pháp 悉tất 盡tận 故cố 。 云vân 義nghĩa 無vô 餘dư 也dã 。

二nhị 重trọng/trùng 顯hiển 敬kính 受thọ 。 云vân 一nhất 心tâm 恭cung 敬kính 待đãi 者giả 。 一nhất 心tâm 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 身thân 異dị 心tâm 同đồng 故cố 。 二nhị 前tiền 後hậu 無vô 間gian 故cố 。 又hựu 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 身thân 正chánh 恭cung 敬kính 。 如như 威uy 儀nghi 住trụ 。 堪kham 受thọ 說thuyết 法Pháp 故cố 。 二nhị 心tâm 恭cung 敬kính 待đãi 。 如như 法Pháp 決quyết 定định 堪kham 能năng 憶ức 持trì 故cố 。

三tam 重trọng/trùng 顯hiển 佛Phật 力lực 中trung 五ngũ 句cú 分phần/phân 二nhị 。 先tiên 三tam 句cú 。 明minh 承thừa 力lực 所sở 作tác 。 後hậu 二nhị 句cú 顯hiển 承thừa 力lực 分phân 齊tề 。 前tiền 中trung 初sơ 句cú 明minh 承thừa 力lực 。 云vân 我ngã 承thừa 佛Phật 力lực 說thuyết 者giả 。 示thị 已dĩ 無vô 諂siểm 憍kiêu 慢mạn 故cố 。 承thừa 佛Phật 力lực 者giả 。 示thị 非phi 己kỷ 力lực 。 無vô 增tăng 上thượng 慢mạn 故cố 。 次thứ 二nhị 句cú 顯hiển 所sở 作tác 。 云vân 勝thắng 法Pháp 等đẳng 者giả 。 謂vị 以dĩ 妙diệu 音âm 善thiện 字tự 說thuyết 勝thắng 法Pháp 故cố 。 勝thắng 法Pháp 謂vị 地địa 義nghĩa 與dữ 喻dụ 相tương 應ứng 說thuyết 故cố 。 善thiện 字tự 有hữu 二nhị 相tương/tướng 。 一nhất 隨tùy 方phương 言ngôn 音âm 善thiện 隨tùy 順thuận 故cố 。 二nhị 字tự 句cú 圓viên 滿mãn 不bất 增tăng 減giảm 與dữ 理lý 相tương 應ứng 故cố 。 後hậu 明minh 承thừa 力lực 分phân 齊tề 中trung 。 初sơ 句cú 顯hiển 多đa 佛Phật 力lực 。 後hậu 句cú 明minh 力lực 入nhập 身thân 中trung 。 易dị 可khả 知tri 也dã 。 上thượng 來lai 別biệt 顯hiển 三tam 成thành 就tựu 大đại 了liễu 。

後hậu 總tổng 結kết 許hứa 說thuyết 分phân 齊tề 中trung 。 上thượng 句cú 牒điệp 所sở 請thỉnh 說thuyết 難nạn/nan 說thuyết 。 下hạ 句cú 示thị 說thuyết 分phân 齊tề 。 前tiền 中trung 云vân 此thử 處xứ 者giả 。 指chỉ 三tam 家gia 所sở 請thỉnh 之chi 處xứ 。 即tức 十Thập 地Địa 義nghĩa 也dã 。 難nạn/nan 宣tuyên 示thị 者giả 。 廣quảng 如như 前tiền 說thuyết 。 此thử 牒điệp 彼bỉ 言ngôn 。 後hậu 示thị 分phân 齊tề 。 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 示thị 說thuyết 因nhân 分phần/phân 。 二nhị 示thị 後hậu 所sở 說thuyết 皆giai 如như 鳥điểu 跡tích 喻dụ 意ý 。 問vấn 因nhân 分phần/phân 果quả 分phân 之chi 義nghĩa 。 分phân 齊tề 云vân 何hà 。

答đáp 古cổ 來lai 諸chư 德đức 。 多đa 說thuyết 不bất 同đồng 。 略lược 敘tự 四tứ 說thuyết 。 餘dư 不bất 足túc 論luận 。 一nhất 云vân 諸chư 地địa 加gia 行hành 為vi 因nhân 。 正chánh 證chứng 為vi 果quả 。 二nhị 云vân 約ước 漸tiệm 增tăng 門môn 名danh 因nhân 分phần/phân 。 十Thập 地Địa 差sai 別biệt 可khả 說thuyết 故cố 。 苦khổ 就tựu 圓viên 滿mãn 。 名danh 果quả 分phần/phân 。 十Thập 地Địa 無vô 相tướng 差sai 別biệt 可khả 說thuyết 故cố 。 三tam 云vân 教giáo 相tương/tướng 名danh 因nhân 。 證chứng 相tương/tướng 名danh 果quả 。 四tứ 本bổn 疏sớ/sơ 云vân 。 釋thích 有hữu 兩lưỡng 重trọng/trùng 。 一nhất 云vân 此thử 十Thập 地Địa 有hữu 二nhị 分phần 就tựu 。 實thật 十Thập 地Địa 。 唯duy 佛Phật 所sở 知tri 。 佛Phật 智trí 所sở 行hành 名danh 為vi 果quả 分phần/phân 。 上thượng 論luận 云vân 。 此thử 智trí 是thị 誰thùy 證chứng 。 偈kệ 言ngôn 佛Phật 所sở 行hành 故cố 。 又hựu 上thượng 文văn 云vân 。 智trí 赴phó 佛Phật 境cảnh 界giới 故cố 。 又hựu 加gia 分phần/phân 中trung 云vân 不bất 思tư 議nghị 佛Phật 法Pháp 故cố 。 又hựu 如như 鳥điểu 跡tích 依y 太thái 空không 為vi 果quả 海hải 等đẳng 。 二nhị 隨tùy 相tương/tướng 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 所sở 知tri 菩Bồ 薩Tát 所sở 行hành 。 名danh 為vi 因nhân 分phần/phân 。 是thị 則tắc 果quả 分phần/phân 懸huyền 絕tuyệt 。 當đương 不bất 可khả 說thuyết 。 因nhân 分phần/phân 約ước 機cơ 。 是thị 則tắc 可khả 說thuyết 。 此thử 通thông 一nhất 部bộ 經kinh 中trung 大đại 意ý 。 又hựu 云vân 問vấn 菩Bồ 薩Tát 證chứng 智trí 豈khởi 可khả 說thuyết 耶da 。

答đáp 教giáo 說thuyết 脩tu 中trung 滿mãn 足túc 脩tu 等đẳng 是thị 也dã 。 二nhị 云vân 十Thập 地Địa 有hữu 二nhị 分phần 。 一nhất 約ước 妙diệu 智trí 正chánh 證chứng 智trí 如như 境cảnh 故cố 。 離ly 相tương 離ly 言ngôn 故cố 名danh 果quả 分phần/phân 。 則tắc 不bất 可khả 說thuyết 。 如như 彼bỉ 鳥điểu 跡tích 同đồng 空không 不bất 可khả 說thuyết 也dã 。 二nhị 約ước 方phương 便tiện 寄ký 法pháp 顯hiển 地địa 差sai 別biệt 。 如như 下hạ 初sơ 二nhị 三tam 地địa 寄ký 同đồng 世thế 間gian 。 四tứ 五ngũ 六lục 地địa 寄ký 同đồng 二Nhị 乘Thừa 等đẳng 。 又hựu 寄ký 禪thiền 支chi 道Đạo 品Phẩm 諸chư 諦đế 緣duyên 生sanh 。 以dĩ 顯hiển 地địa 別biệt 。 令linh 眾chúng 因nhân 此thử 表biểu 解giải 地địa 義nghĩa 故cố 名danh 因nhân 分phần/phân 。 如như 空không 中trung 跡tích 。 約ước 鳥điểu 說thuyết 異dị 。 名danh 為vi 因nhân 分phần/phân 。 同đồng 空không 無vô 別biệt 名danh 為vi 果quả 分phần/phân 。 一nhất 跡tích 通thông 二nhị 故cố 為vi 二nhị 分phần 。 又hựu 云vân 問vấn 約ước 鳥điểu 。 約ước 空không 跡tích 。 皆giai 離ly 相tương/tướng 。 云vân 何hà 有hữu 說thuyết 。 有hữu 不bất 可khả 說thuyết 。

答đáp 跡tích 雖tuy 離ly 相tương/tướng 就tựu 鳥điểu 得đắc 說thuyết 。 就tựu 鳥điểu 得đắc 說thuyết 所sở 說thuyết 常thường 離ly 也dã 。 跡tích 同đồng 虗hư 空không 。 理lý 不bất 可khả 說thuyết 。 所sở 說thuyết 地địa 智trí 。 准chuẩn 此thử 可khả 知tri 。 此thử 釋thích 局cục 斯tư 地địa 品phẩm 故cố 。 云vân 雖tuy 為vi 難nạn/nan 即tức 是thị 一nhất 分phần/phân 也dã 。 今kim 復phục 助trợ 釋thích 。 或hoặc 此thử 二nhị 分phần 。 唯duy 在tại 十Thập 地Địa 。 非phi 預dự 佛Phật 果Quả 。 於ư 一nhất 證chứng 智trí 。 不bất 壞hoại 相tương/tướng 邊biên 。 可khả 言ngôn 說thuyết 故cố 。 名danh 為vi 因nhân 分phần/phân 。 相tương/tướng 即tức 無vô 相tướng 。 非phi 言ngôn 及cập 邊biên 。 名danh 為vi 果quả 分phần/phân 故cố 。 此thử 二nhị 句cú 非phi 一nhất 非phi 異dị 。 論luận 云vân 如như 鳥điểu 行hành 空không 中trung 跡tích 處xứ 不bất 可khả 說thuyết 相tướng 。 亦diệc 不bất 可khả 見kiến 。 何hà 以dĩ 故cố 虗hư 空không 處xứ 鳥điểu 跡tích 相tương/tướng 。 不bất 可khả 分phân 別biệt 故cố 。 非phi 無vô 虗hư 空không 行hành 跡tích 。 如như 是thị 鳥điểu 跡tích 住trú 處xứ 。 名danh 句cú 字tự 身thân 住trú 處xứ 。 菩Bồ 薩Tát 地địa 證chứng 智trí 所sở 攝nhiếp 。 不bất 可khả 得đắc 說thuyết 。 不bất 可khả 得đắc 聞văn 。 何hà 以dĩ 故cố 非phi 。 如như 聲thanh 性tánh 故cố 。 非phi 無vô 地địa 智trí 。 名danh 句cú 字tự 身thân 。 又hựu 云vân 是thị 地địa 所sở 攝nhiếp 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 因nhân 分phần/phân 。 二nhị 果quả 分phần/phân 。 釋thích 曰viết 。 論luận 既ký 判phán 云vân 二nhị 分phần 。 地địa 攝nhiếp 故cố 。 知tri 果quả 分phần/phân 非phi 佛Phật 果Quả 也dã 。 不bất 爾nhĩ 佛Phật 果Quả 是thị 菩Bồ 薩Tát 故cố 。 問vấn 若nhược 爾nhĩ 者giả 。 本bổn 疏sớ/sơ 引dẫn 教giáo 。 當đương 云vân 何hà 通thông 。

答đáp 前tiền 所sở 引dẫn 教giáo 。 或hoặc 不bất 成thành 證chứng 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 謂vị 佛Phật 所sở 行hành 者giả 。 益ích 智trí 所sở 證chứng 二nhị 滅diệt 果quả 因nhân 非phi 說thuyết 佛Phật 智trí 。 不bất 爾nhĩ 二nhị 滅diệt 十Thập 地Địa 圓viên 滿mãn 。 滿mãn 處xứ 佛Phật 行hạnh 故cố 作tác 此thử 說thuyết 。 又hựu 智trí 起khởi 佛Phật 境cảnh 界giới 者giả 。 謂vị 地địa 智trí 所sở 契khế 真Chân 如Như 。 唯duy 佛Phật 窮cùng 證chứng 之chi 境cảnh 故cố 。 地địa 智trí 從tùng 佛Phật 境cảnh 起khởi 。 非phi 說thuyết 地địa 智trí 即tức 是thị 佛Phật 智trí 。 不bất 爾nhĩ 十Thập 地Địa 無vô 十thập 親thân 證chứng 。 又hựu 加gia 分phần/phân 中trung 云vân 。 欲dục 汝nhữ 令linh 為vì 一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 。 說thuyết 不bất 思tư 議nghị 。 諸chư 佛Phật 法Pháp 光quang 明minh 者giả 。 論luận 釋thích 云vân 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 諸chư 佛Phật 法Pháp 者giả 。 是thị 出xuất 世thế 間gian 道Đạo 品Phẩm 。 釋thích 曰viết 。 佛Phật 法Pháp 之chi 言ngôn 。 通thông 相tương/tướng 之chi 語ngữ 。 此thử 中trung 即tức 是thị 十Thập 地Địa 佛Phật 法Pháp 。 非phi 地địa 前tiền 佛Phật 法Pháp 。 亦diệc 非phi 佛Phật 地địa 佛Phật 法Pháp 。 如như 前tiền 論luận 釋thích 。 又hựu 鳥điểu 跡tích 所sở 依y 太thái 空không 者giả 。 論luận 云vân 。 如như 鳥điểu 行hành 空không 中trung 跡tích 處xứ 不bất 可khả 說thuyết 相tướng 。 亦diệc 不bất 可khả 見kiến 。

何hà 以dĩ 故cố 。 虗hư 空không 處xứ 鳥điểu 跡tích 相tương/tướng 。 不bất 可khả 分phân 別biệt 故cố 。 乃nãi 至chí 合hợp 云vân 菩Bồ 薩Tát 地địa 證chứng 地địa 所sở 攝nhiếp 不bất 可khả 得đắc 說thuyết 。 不bất 可khả 得đắc 聞văn 。 釋thích 曰viết 。 空không 攝nhiếp 鳥điểu 跡tích 。 與dữ 空không 不bất 別biệt 。 喻dụ 菩Bồ 薩Tát 證chứng 智trí 攝nhiếp 名danh 句cú 等đẳng 。 與dữ 證chứng 智trí 不bất 別biệt 。 不bất 曾tằng 說thuyết 太thái 空không 喻dụ 果quả 海hải 也dã 。 問vấn 若nhược 爾nhĩ 者giả 。 十thập 山sơn 依y 海hải 。 復phục 云vân 何hà 通thông 。

答đáp 彼bỉ 文văn 但đãn 說thuyết 十thập 山sơn 依y 海hải 。 不bất 說thuyết 大đại 海hải 即tức 是thị 十thập 山sơn 。 上thượng 來lai 明minh 第đệ 六lục 大đại 段đoạn 請thỉnh 分phần/phân 了liễu 。

卍vạn 按án 。 大đại 段đoạn 第đệ 七thất 說thuyết 分phần/phân 已dĩ 下hạ 。 約ước 半bán 卷quyển 散tán 逸dật 。