Tử Tôn Giả Toàn Tập – Quyển 0006

Chuẩn
Leave a comment

紫Tử 柏尊Tôn 者Giả 全Toàn 集Tập
Quyển 0006
明Minh 德Đức 清Thanh 閱Duyệt

紫tử 栢# 老lão 人nhân 集tập 卷quyển 之chi 六lục

明minh 。憨# 山sơn 德đức 清thanh 。閱duyệt 。

法pháp 語ngữ

汝nhữ 見kiến 之chi 與dữ 虗hư 空không 者giả 。皆giai 徧biến 滿mãn 十thập 方phương 界giới 。不bất 可khả 揀giản 空không 出xuất 見kiến 。揀giản 見kiến 出xuất 空không 。葢# 空không 之chi 與dữ 見kiến 。必tất 相tương 待đãi 而nhi 有hữu 者giả 。故cố 曰viết 空không 見kiến 不bất 分phân 。有hữu 空không 無vô 體thể 。有hữu 見kiến 無vô 覺giác 者giả 。空không 不bất 自tự 有hữu 。必tất 待đãi 色sắc 顯hiển 。故cố 曰viết 有hữu 空không 無vô 體thể 。見kiến 不bất 自tự 起khởi 。起khởi 藉tạ 空không 塵trần 。率suất 爾nhĩ 照chiếu 境cảnh 。如như 鏡kính 照chiếu 像tượng 。初sơ 無vô 分phân 別biệt 。故cố 曰viết 有hữu 見kiến 無vô 覺giác 。此thử 屬thuộc 現hiện 量lượng 。微vi 涉thiệp 覺giác 知tri 。則tắc 墮đọa 比tỉ 量lượng 矣hĩ (# 示thị 次thứ 公công )# 。

喜hỷ 怒nộ 未vị 形hình 。性tánh 本bổn 圓viên 滿mãn 。喜hỷ 怒nộ 既ký 形hình 。所sở 發phát 不bất 過quá 。不bất 乖quai 未vị 發phát 。則tắc 謂vị 之chi 和hòa 。微vi 有hữu 所sở 偏thiên 。則tắc 謂vị 之chi 不bất 和hòa 。和hòa 則tắc 吉cát 祥tường 駢biền 集tập 。不bất 和hòa 則tắc 萬vạn 戾lệ 勃bột 興hưng 。吉cát 祥tường 駢biền 集tập 。則tắc 與dữ 佛Phật 祖tổ 聖thánh 賢hiền 。同đồng 一nhất 血huyết 脈mạch 。萬vạn 戾lệ 勃bột 興hưng 。則tắc 與dữ 小tiểu 人nhân 種chủng 種chủng 惡ác 類loại 。同đồng 一nhất 所sở 習tập 。所sở 習tập 既ký 深thâm 。雖tuy 以dĩ 天thiên 地địa 為vi 罏# 。陰âm 陽dương 為vi 炭thán 。造tạo 物vật 為vi 力lực 。毗tỳ 嵐lam 為vi 鼓cổ 鞴# 。卒tuất 難nan 陶đào 化hóa 矣hĩ 。於ư 是thị 大đại 覺giác 。借tá 空không 水thủy 以dĩ 洗tẩy 之chi 。夫phu 眾chúng 生sanh 所sở 以dĩ 為vi 偏thiên 戾lệ 者giả 。不bất 過quá 飲ẩm 食thực 男nam 女nữ 耳nhĩ 。得đắc 其kỳ 正chánh 。則tắc 為vi 吉cát 祥tường 。不bất 得đắc 其kỳ 正chánh 。則tắc 為vi 咎cữu 戾lệ 。咎cữu 戾lệ 則tắc 所sở 召triệu 惟duy 苦khổ 。苦khổ 則tắc 精tinh 神thần 惶hoàng 怖bố 。魂hồn 魄phách 顛điên 倒đảo 。殊thù 不bất 知tri 喜hỷ 怒nộ 未vị 發phát 者giả 。與dữ 吾ngô 佛Phật 祖tổ 同đồng 然nhiên 。故cố 戾lệ 於ư 瞋sân 者giả 。為vi 脩tu 羅la 。戾lệ 於ư 愚ngu 者giả 。為vi 畜súc 生sanh 。戾lệ 於ư 慳san 者giả 。為vi 餓ngạ 鬼quỷ 。戾lệ 於ư 惡ác 者giả 。為vi 地địa 獄ngục 。惟duy 天thiên 之chi 與dữ 人nhân 吉cát 。以dĩ 十Thập 善Thiện 五Ngũ 戒Giới 耳nhĩ 。此thử 所sở 謂vị 六lục 道đạo 者giả 也dã 。然nhiên 為vi 天thiên 不bất 覺giác 。亦diệc 可khả 以dĩ 為vi 人nhân 。為vi 人nhân 不bất 覺giác 。亦diệc 可khả 以dĩ 為vi 畜súc 。若nhược 是thị 眾chúng 蔽tế 。非phi 以dĩ 空không 水thủy 滌địch 蕩đãng 。欲dục 復phục 其kỳ 真chân 。未vị 之chi 有hữu 也dã 。而nhi 不bất 覺giác 有hữu 三tam 。一nhất 則tắc 見kiến 思tư 。二nhị 則tắc 塵trần 沙sa 。三tam 則tắc 無vô 明minh 。凡phàm 血huyết 氣khí 之chi 屬thuộc 。皆giai 坐tọa 此thử 三tam 者giả 。所sở 以dĩ 不bất 得đắc 聖thánh 道Đạo 。於ư 理lý 不bất 徹triệt 。於ư 事sự 不bất 融dung 。於ư 道đạo 不bất 妙diệu 。徹triệt 則tắc 無vô 往vãng 而nhi 不bất 達đạt 。融dung 則tắc 無vô 事sự 而nhi 可khả 礙ngại 。妙diệu 則tắc 統thống 空không 有hữu 而nhi 無vô 累lũy/lụy/luy 。如như 是thị 現hiện 成thành 妙diệu 用dụng 。各các 各các 圓viên 滿mãn 。今kim 吾ngô 人nhân 日nhật 用dụng 之chi 中trung 。好hảo 惡ác 積tích 億ức 。人nhân 我ngã 山sơn 高cao 。順thuận 之chi 則tắc 歡hoan 然nhiên 而nhi 悅duyệt 。逆nghịch 之chi 則tắc 勃bột 然nhiên 不bất 快khoái 。喜hỷ 怒nộ 既ký 生sanh 。靈linh 臺đài 即tức 昧muội 。靈linh 臺đài 既ký 昧muội 。見kiến 色sắc 。即tức 受thọ 色sắc 迷mê 。聞văn 聲thanh 。則tắc 被bị 聲thanh 惑hoặc 。若nhược 香hương 若nhược 臭xú 。甜điềm 苦khổ 澀sáp 滑hoạt 。好hảo 惡ác 影ảnh 子tử 。斯tư 皆giai 由do 塵trần 發phát 知tri 。知tri 迷mê 成thành 戾lệ 。戾lệ 則tắc 乖quai 真chân 。一nhất 塊khối 圓viên 明minh 。六lục 識thức 破phá 碎toái 。既ký 為vi 識thức 矣hĩ 。計kế 身thân 為vi 我ngã 。男nam 女nữ 相tương/tướng 誑cuống 。飲ẩm 食thực 相tương/tướng 滋tư 。情tình 波ba 浩hạo 浩hạo 。漱thấu 汩# 靡mĩ 常thường 。於ư 臭xú 髑độc 髏lâu 上thượng 。妄vọng 想tưởng 穽tỉnh 中trung 。作tác 種chủng 種chủng 惡ác 露lộ 。天thiên 不bất 能năng 葢# 。地địa 不bất 能năng 載tải 。幽u 縶# 長trường/trưởng 劫kiếp 。變biến 易dị 形hình 骸hài 。升thăng 沉trầm 萬vạn 態thái 。苦khổ 劇kịch 難nạn/nan 言ngôn 。若nhược 人nhân 或hoặc 遭tao 蚊văn 蠅dăng 所sở 唼xiệp 。尚thượng 側trắc 掉trạo 而nhi 不bất 安an 。聞văn 是thị 劇kịch 苦khổ 而nhi 心tâm 不bất 動động 者giả 。謂vị 之chi 最tối 靈linh 可khả 乎hồ 。以dĩ 要yếu 言ngôn 之chi 。一nhất 切thiết 劇kịch 苦khổ 。始thỉ 於ư 不bất 覺giác 。以dĩ 不bất 覺giác 故cố 。於ư 無vô 身thân 中trung 。妄vọng 執chấp 有hữu 身thân 。於ư 無vô 形hình 中trung 。妄vọng 見kiến 有hữu 心tâm 。既ký 見kiến 有hữu 身thân 心tâm 。則tắc 堅kiên 者giả 不bất 覺giác 是thị 地địa 。濕thấp 者giả 不bất 覺giác 是thị 水thủy 。煖noãn 者giả 不bất 覺giác 是thị 火hỏa 。動động 者giả 不bất 覺giác 是thị 風phong 。受thọ 者giả 不bất 覺giác 因nhân 境cảnh 。想tưởng 不bất 覺giác 因nhân 受thọ 。行hành 不bất 覺giác 因nhân 想tưởng 。識thức 不bất 覺giác 因nhân 行hành 。故cố 堅kiên 固cố 執chấp 著trước 。能năng 所sở 八bát 法pháp 。於ư 死tử 生sanh 榮vinh 辱nhục 。得đắc 失thất 關quan 頭đầu 。小tiểu 有hữu 所sở 犯phạm 。則tắc 心tâm 魂hồn 皇hoàng 怖bố 。毛mao 豎thụ 骨cốt 寒hàn 。此thử 無vô 他tha 。病bệnh 在tại 不bất 解giải 。以dĩ 堅kiên 歸quy 地địa 。以dĩ 濕thấp 歸quy 水thủy 。以dĩ 煖noãn 歸quy 火hỏa 。以dĩ 動động 歸quy 風phong 。以dĩ 受thọ 歸quy 境cảnh 。以dĩ 想tưởng 歸quy 受thọ 。以dĩ 行hành 歸quy 想tưởng 。以dĩ 識thức 歸quy 行hành 耳nhĩ 。能năng 力lực 歸quy 之chi 。則tắc 不bất 覺giác 成thành 覺giác 矣hĩ 。然nhiên 正chánh 歸quy 之chi 際tế 。且thả 道đạo 尋tầm 常thường 所sở 謂vị 身thân 心tâm 者giả 。畢tất 竟cánh 何hà 在tại 。於ư 此thử 洞đỗng 達đạt 。則tắc 可khả 轉chuyển 萬vạn 戾lệ 而nhi 為vi 吉cát 祥tường 。化hóa 不bất 和hòa 而nhi 為vi 中trung 和hòa 。身thân 充sung 八bát 極cực 而nhi 無vô 患hoạn 。智trí 周chu 萬vạn 物vật 而nhi 不bất 勞lao 。此thử 觀quán 之chi 門môn 。以dĩ 空không 為vi 路lộ 。千thiên 里lý 始thỉ 步bộ 。空không 非phi 是thị 道đạo 。道đạo 即tức 家gia 山sơn 。且thả 道đạo 窮cùng 子tử 還hoàn 鄉hương 。唱xướng 誰thùy 家gia 曲khúc 調điều 。咦# 。剪tiễn 燈đăng 不bất 借tá 傍bàng 人nhân 力lực 。儘# 有hữu 餘dư 光quang 照chiếu 十thập 虗hư (# 示thị 元nguyên 廣quảng 空không 觀quán 說thuyết )# 。

在tại 立lập 則tắc 如như 候hậu 大đại 賓tân 。在tại 輿dư 則tắc 如như 朝triêu 至chí 尊tôn 。此thử 兩lưỡng 句cú 書thư 。如như 不bất 動động 舌thiệt 根căn 。囫# 圇# 吐thổ 出xuất 。敬kính 容dung 來lai 。善thiện 則tắc 善thiện 矣hĩ 。猶do 未vị 盡tận 美mỹ 。咄đốt 。一nhất 片phiến 心tâm 光quang 恆hằng 不bất 昧muội 。虎hổ 狼lang 羣quần 裏lý 總tổng 春xuân 風phong (# 示thị 吳ngô 元nguyên 石thạch )# 。

任nhậm 運vận 徧biến 知tri 。光quang 本bổn 無vô 待đãi 。忽hốt 起khởi 分phân 別biệt 。能năng 所sở 亢kháng 然nhiên 矣hĩ 。今kim 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。欲dục 復phục 無vô 待đãi 之chi 光quang 。苟cẩu 不bất 從tùng 有hữu 待đãi 之chi 中trung 。立lập 大đại 志chí 。發phát 大đại 心tâm 。則tắc 本bổn 光quang 亦diệc 不bất 易dị 復phục 。何hà 故cố 。良lương 以dĩ 有hữu 待đãi 之chi 知tri 。惟duy 周chu 六lục 尺xích 。六lục 尺xích 之chi 外ngoại 。隔cách 一nhất 紙chỉ 。則tắc 杌ngột 然nhiên 無vô 知tri 矣hĩ 。寧ninh 惟duy 六lục 尺xích 之chi 外ngoại 。隔cách 膜mô 而nhi 不bất 知tri 。即tức 六lục 尺xích 之chi 閒gian/nhàn 。如như 髮phát 毛mao 爪trảo 齒xỉ 之chi 屬thuộc 。亦diệc 割cát 剪tiễn 而nhi 不bất 知tri 也dã 。如như 吾ngô 曹tào 求cầu 無vô 上thượng 道Đạo 。為vi 即tức 用dụng 周chu 六lục 尺xích 之chi 知tri 求cầu 之chi 耶da 。不bất 用dụng 而nhi 求cầu 之chi 耶da 。若nhược 用dụng 此thử 求cầu 。豈khởi 周chu 六lục 尺xích 之chi 知tri 。能năng 求cầu 之chi 哉tai 。若nhược 不bất 以dĩ 此thử 求cầu 。吾ngô 曹tào 脫thoát 廢phế 此thử 知tri 。即tức 等đẳng 木mộc 石thạch 。求cầu 無vô 上thượng 道Đạo 。若nhược 此thử 可khả 求cầu 。則tắc 一nhất 切thiết 無vô 情tình 。皆giai 能năng 求cầu 道Đạo 矣hĩ 。故cố 曰viết 學học 道Đạo 之chi 人nhân 不bất 識thức 真chân 。只chỉ 為vì 從tùng 前tiền 認nhận 識thức 神thần 。識thức 神thần 即tức 周chu 六lục 尺xích 之chi 知tri 耳nhĩ 。如như 外ngoại 此thử 而nhi 求cầu 。又hựu 坐tọa 無vô 情tình 求cầu 道Đạo 之chi 難nạn/nan 。卜bốc 郎lang 痛thống 究cứu 之chi (# 示thị 卜bốc 生sanh )# 。

夫phu 心tâm 不bất 以dĩ 理lý 養dưỡng 。則tắc 所sở 見kiến 弗phất 靈linh 。猶do 魚ngư 不bất 以dĩ 水thủy 養dưỡng 。則tắc 所sở 長trường/trưởng 非phi 龍long 。至chí 人nhân 知tri 此thử 兩lưỡng 者giả 。必tất 須tu 交giao 相tương/tướng 養dưỡng 。而nhi 能năng 事sự 始thỉ 畢tất 。故cố 奉phụng 塵trần 剎sát 而nhi 不bất 厭yếm 勤cần 。循tuần 一nhất 真chân 而nhi 非phi 醉túy 寂tịch 。雖tuy 然nhiên 初sơ 不bất 以dĩ 空không 寂tịch 為vi 自tự 己kỷ 。不bất 免miễn 受thọ 七thất 尺xích 之chi 累lũy/lụy/luy 。不bất 以dĩ 靈linh 知tri 為vi 自tự 心tâm 。不bất 免miễn 被bị 攀phàn 緣duyên 之chi 牽khiên 。空không 寂tịch 故cố 。則tắc 死tử 生sanh 禍họa 福phước 之chi 橫hoạnh/hoành 來lai 。如như 雲vân 觸xúc 石thạch 。靈linh 知tri 故cố 。則tắc 好hảo 惡ác 公công 私tư 之chi 倒đảo 置trí 。如như 風phong 遊du 空không 。果quả 有hữu 志chí 於ư 大đại 事sự 。此thử 兩lưỡng 者giả 忽hốt 而nhi 不bất 痛thống 。痛thống 而nhi 不bất 恆hằng 。恆hằng 而nhi 不bất 化hóa 。則tắc 繼kế 往vãng 開khai 來lai 。聖thánh 賢hiền 之chi 種chủng 子tử 斷đoạn 矣hĩ 。若nhược 然nhiên 者giả 。則tắc 天thiên 地địa 萬vạn 物vật 。皆giai 失thất 依y 怙hộ 也dã 。豈khởi 有hữu 是thị 處xứ (# 示thị 法pháp 鐘chung )# 。

昔tích 毗tỳ 耶da 城thành 中trung 。有hữu 維duy 摩ma 居cư 士sĩ 。以dĩ 病bệnh 說thuyết 法Pháp 。度độ 無vô 量lượng 眾chúng 。今kim 桐# 廬lư 先tiên 生sanh 。亦diệc 以dĩ 病bệnh 說thuyết 法Pháp 。能năng 度độ 無vô 量lượng 眾chúng 乎hồ 。若nhược 不bất 能năng 度độ 無vô 量lượng 眾chúng 。則tắc 為vi 病bệnh 所sở 轉chuyển 。佛Phật 言ngôn 若nhược 能năng 轉chuyển 物vật 。即tức 同đồng 如Như 來Lai 。我ngã 則tắc 曰viết 。若nhược 能năng 轉chuyển 病bệnh 。即tức 同đồng 維duy 摩ma 。如như 不bất 能năng 轉chuyển 。則tắc 維duy 摩ma 鼻tị 孔khổng 。在tại 達đạt 觀quán 手thủ 裏lý 。雖tuy 然nhiên 且thả 道đạo 此thử 病bệnh 。從tùng 堅kiên 煖noãn 濕thấp 動động 有hữu 耶da 。離ly 四tứ 者giả 有hữu 耶da 。若nhược 從tùng 堅kiên 煖noãn 濕thấp 動động 。有hữu 此thử 病bệnh 者giả 。則tắc 堅kiên 屬thuộc 地địa 大đại 。濕thấp 屬thuộc 水thủy 大đại 。煖noãn 屬thuộc 火hỏa 大đại 。動động 屬thuộc 風phong 大đại 。彼bỉ 四tứ 既ký 各các 有hữu 所sở 屬thuộc 。則tắc 此thử 身thân 果quả 有hữu 乎hồ 。果quả 無vô 乎hồ 。有hữu 則tắc 病bệnh 乃nãi 有hữu 地địa 。無vô 則tắc 病bệnh 根căn 何hà 在tại 。先tiên 生sanh 趁sấn 此thử 時thời 節tiết 。須tu 究cứu 病bệnh 根căn 所sở 在tại 。則tắc 生sanh 也dã 好hảo/hiếu 。死tử 也dã 好hảo/hiếu 。不bất 生sanh 不bất 死tử 。也dã 不bất 甚thậm 奇kỳ 特đặc 。即tức 生sanh 即tức 死tử 。也dã 無vô 不bất 是thị 好hảo/hiếu 事sự 。噫# 。身thân 為vi 苦khổ 本bổn 何hà 須tu 說thuyết 。四tứ 大đại 分phần/phân 張trương 病bệnh 屬thuộc 誰thùy (# 示thị 項hạng 居cư 士sĩ 東đông 源nguyên 病bệnh 中trung )# 。

夫phu 鐘chung 不bất 撞chàng 鐘chung 。撞chàng 不bất 自tự 撞chàng 。人nhân 不bất 引dẫn 人nhân 。鳴minh 不bất 自tự 鳴minh 。聞văn 不bất 自tự 聞văn 。是thị 須tu 三tam 合hợp 而nhi 後hậu 鳴minh 。五ngũ 合hợp 而nhi 有hữu 聞văn 。此thử 眾chúng 人nhân 之chi 情tình 也dã 。殊thù 不bất 知tri 離ly 三tam 求cầu 鳴minh 。離ly 五ngũ 求cầu 聞văn 。三tam 各các 無vô 鳴minh 。五ngũ 各các 無vô 聞văn 。各các 既ký 無vô 鳴minh 無vô 聞văn 。豈khởi 合hợp 三tam 五ngũ 而nhi 有hữu 鳴minh 聞văn 哉tai 。夫phu 合hợp 三tam 五ngũ 而nhi 無vô 鳴minh 聞văn 。則tắc 鳴minh 鳴minh 聞văn 聞văn 。果quả 有hữu 鳴minh 聞văn 乎hồ 。果quả 無vô 鳴minh 聞văn 乎hồ 。於ư 此thử 洞đỗng 然nhiên 了liễu 知tri 。則tắc 妄vọng 不bất 待đãi 窮cùng 而nhi 自tự 窮cùng 矣hĩ 。真chân 不bất 待đãi 契khế 而nhi 自tự 契khế 矣hĩ 。妄vọng 窮cùng 而nhi 真chân 契khế 。究cứu 其kỳ 功công 能năng 。非phi 大đại 圜viên 為vi 師sư 。非phi 撞chàng 為vi 士sĩ 。非phi 人nhân 能năng 引dẫn 。則tắc 吾ngô 曹tào 即tức 緣duyên 生sanh 而nhi 入nhập 無vô 生sanh 。功công 何hà 所sở 自tự 耶da 。然nhiên 求cầu 功công 於ư 鐘chung 撞chàng 。苟cẩu 微vi 其kỳ 人nhân 。則tắc 鐘chung 之chi 與dữ 撞chàng 。不bất 能năng 自tự 鳴minh 。苟cẩu 微vi 鐘chung 撞chàng 。則tắc 人nhân 不bất 能năng 作tác 鐘chung 鳴minh 。往vãng 復phục 推thôi 求cầu 。求cầu 功công 於ư 鐘chung 撞chàng 。微vi 人nhân 無vô 功công 。求cầu 功công 於ư 人nhân 。微vi 鐘chung 撞chàng 亦diệc 無vô 功công 也dã 。惟duy 其kỳ 能năng 所sở 無vô 功công 。功công 無vô 有hữu 待đãi 。功công 既ký 無vô 待đãi 。謂vị 之chi 無vô 功công 之chi 功công 。無vô 功công 之chi 功công 。先tiên 聖thánh 謂vị 之chi 內nội 紹thiệu 。有hữu 功công 之chi 功công 。謂vị 之chi 外ngoại 紹thiệu 也dã 。嗚ô 呼hô 。昧muội 三tam 則tắc 有hữu 鳴minh 。昧muội 五ngũ 始thỉ 有hữu 聞văn 。如như 鳴minh 不bất 昧muội 三tam 。聞văn 不bất 昧muội 五ngũ 。則tắc 鳴minh 鳴minh 聞văn 聞văn 本bổn 無vô 能năng 所sở 。故cố 無vô 說thuyết 而nhi 說thuyết 法Pháp 。法pháp 豈khởi 有hữu 盡tận 耶da 。倘thảng 逢phùng 緣duyên 不bất 薦tiến 。必tất 根căn 境cảnh 抗kháng 然nhiên 。因nhân 成thành 失thất 照chiếu 。則tắc 不bất 免miễn 流lưu 入nhập 相tương 續tục 相tương 待đãi 。故cố 曰viết 汝nhữ 應ưng 如như 是thị 聞văn 。不bất 應ưng 如như 是thị 聽thính 。然nhiên 坡# 公công 身thân 為vi 宰tể 官quan 。而nhi 說thuyết 法Pháp 自tự 在tại 。若nhược 夜dạ 光quang 宛uyển 轉chuyển 。橫hoạnh/hoành 斜tà 於ư 金kim 盤bàn 之chi 中trung 。而nhi 衝xung 突đột 自tự 如như 。竟cánh 不bất 可khả 以dĩ 四tứ 隅ngung 測trắc 也dã 。渠cừ 不bất 得đắc 事sự 不phủ 。成thành 就tựu 三tam 昧muội 。理lý 不bất 成thành 就tựu 三tam 昧muội 。則tắc 不bất 免miễn 口khẩu 縫phùng 纔tài 開khai 。事sự 理lý 鈍độn 置trí 。或hoặc 者giả 誚tiếu 東đông 坡# 於ư 文văn 字tự 禪thiền 。說thuyết 法Pháp 多đa 理lý 障chướng 。吾ngô 知tri 其kỳ 未vị 夢mộng 見kiến 坡# 公công 在tại 也dã (# 釋thích 東đông 坡# 法pháp 雲vân 寺tự 鐘chung 銘minh 示thị 元nguyên 一nhất )# 。

夫phu 鐘chung 懸huyền 而nhi 無vô 撞chàng 。撞chàng 有hữu 而nhi 無vô 人nhân 。則tắc 鐘chung 與dữ 撞chàng 不bất 能năng 相tương/tướng 鳴minh 。必tất 三tam 合hợp 而nhi 鐘chung 始thỉ 鳴minh 。故cố 鐘chung 未vị 鳴minh 時thời 。聞văn 不bất 自tự 聞văn 。必tất 資tư 鳴minh 而nhi 後hậu 聞văn 。鳴minh 與dữ 聞văn 并tinh 前tiền 之chi 三tam 者giả 。非phi 五ngũ 合hợp 而nhi 後hậu 有hữu 聞văn 。則tắc 缺khuyết 一nhất 不bất 能năng 聞văn 。可khả 知tri 矣hĩ 。五ngũ 合hợp 而nhi 後hậu 聞văn 。聞văn 果quả 有hữu 聞văn 耶da 。無vô 聞văn 耶da 。如như 有hữu 聞văn 。聞văn 應ưng 有hữu 五ngũ 。如như 無vô 聞văn 。則tắc 何hà 殊thù 木mộc 偶ngẫu 哉tai 。惟duy 聞văn 而nhi 無vô 聞văn 。則tắc 無vô 所sở 不bất 聞văn 。無vô 所sở 不bất 聞văn 。則tắc 聞văn 無vô 所sở 在tại 。聞văn 無vô 所sở 在tại 。則tắc 眼nhãn 與dữ 鼻tị 舌thiệt 身thân 皆giai 可khả 聞văn 也dã 。豈khởi 耳nhĩ 獨độc 能năng 聞văn 耶da 。若nhược 然nhiên 者giả 則tắc 正chánh 聞văn 時thời 。聞văn 本bổn 無vô 聞văn 。聞văn 既ký 無vô 聞văn 。謂vị 鳴minh 有hữu 無vô 者giả 非phi 也dã 。嗚ô 呼hô 。眾chúng 人nhân 擾nhiễu 擾nhiễu 。束thúc 耳nhĩ 能năng 聞văn 。則tắc 大đại 圜viên 谹# 然nhiên 。臥ngọa 士sĩ 擊kích 撞chàng 。謂vị 之chi 無vô 聞văn 可khả 乎hồ 。然nhiên 無vô 人nhân 引dẫn 之chi 功công 。則tắc 兩lưỡng 者giả 無vô 用dụng 。雖tuy 藉tạ 人nhân 引dẫn 。若nhược 微vi 兩lưỡng 者giả 。人nhân 亦diệc 何hà 功công 。互hỗ 而nhi 推thôi 之chi 。皆giai 非phi 有hữu 功công 。非phi 有hữu 功công 故cố 。無vô 所sở 不bất 功công 。如như 是thị 則tắc 大đại 圜viên 。廣quảng 長trường 舌thiệt 相tướng 。徧biến 覆phú 十thập 虗hư 。說thuyết 無vô 盡tận 法pháp 。然nhiên 非phi 以dĩ 眼nhãn 聞văn 之chi 。誰thùy 領lãnh 玄huyền 旨chỉ 。又hựu 臥ngọa 士sĩ 與dữ 人nhân 。即tức 舌thiệt 耶da 。非phi 舌thiệt 耶da 。即tức 舌thiệt 則tắc 舌thiệt 不bất 撞chàng 舌thiệt 。非phi 舌thiệt 則tắc 舌thiệt 不bất 能năng 徧biến 。古cổ 德đức 有hữu 言ngôn 曰viết 。喚hoán 作tác 竹trúc 篦bề 則tắc 觸xúc 。不bất 喚hoán 作tác 竹trúc 篦bề 則tắc 背bối/bội 。今kim 窮cùng 舌thiệt 相tướng 。於ư 是thị 則tắc 舌thiệt 相tướng 。又hựu 翻phiên 成thành 竹trúc 篦bề 子tử 矣hĩ 。由do 是thị 而nhi 觀quán 。則tắc 不bất 免miễn 礙ngại 塞tắc 天thiên 下hạ 人nhân 去khứ 也dã 。故cố 問vấn 關quan 吏lại 可khả 否phủ/bĩ 者giả 。未vị 過quá 關quan 者giả 也dã 。如như 慣quán 過quá 關quan 者giả 。自tự 能năng 掉trạo 臂tý 而nhi 行hành 。肯khẳng 復phục 更cánh 問vấn 耶da 。如như 未vị 過quá 關quan 。謂vị 聞văn 非phi 聽thính 。謂vị 聽thính 非phi 聞văn 。何hà 異dị 宰tể 割cát 虗hư 空không 。爭tranh 其kỳ 多đa 寡quả 。而nhi 擇trạch 其kỳ 肥phì 瘦sấu 耶da (# 示thị 元nguyên 一nhất )# 。

四tứ 方phương 上thượng 下hạ 。謂vị 之chi 六lục 合hợp 。眼nhãn 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 身thân 意ý 。謂vị 之chi 六lục 根căn 。以dĩ 為vi 方phương 決quyết 不bất 可khả 易dị 。根căn 決quyết 不bất 可khả 紊# 。則tắc 謂vị 之chi 眾chúng 人nhân 。是thị 不bất 知tri 方phương 生sanh 於ư 無vô 方phương 。根căn 生sanh 於ư 無vô 根căn 。設thiết 知tri 之chi 。則tắc 方phương 之chi 與dữ 根căn 果quả 可khả 易dị 耶da 。果quả 不bất 可khả 紊# 耶da 。雖tuy 然nhiên 惟duy 聖thánh 人nhân 在tại 方phương 。而nhi 不bất 為vi 方phương 之chi 易dị 。寄ký 根căn 而nhi 不bất 為vi 根căn 之chi 移di 。故cố 能năng 顛điên 倒đảo 上thượng 下hạ 。反phản 覆phúc 見kiến 聞văn 。指chỉ 地địa 為vi 天thiên 。指chỉ 天thiên 為vi 地địa 。以dĩ 耳nhĩ 見kiến 色sắc 。以dĩ 眼nhãn 聞văn 聲thanh 。無vô 為vi 不bất 可khả 也dã (# 示thị 觀quán 宗tông )# 。

生sanh 滅diệt 滅diệt 已dĩ 。寂tịch 滅diệt 為vi 樂lạc 。此thử 半bán 偈kệ 者giả 。乃nãi 我ngã 大đại 雄hùng 氏thị 。雙song 林lâm 示thị 滅diệt 時thời 作tác 也dã 。自tự 古cổ 諸chư 師sư 。解giải 有hữu 多đa 種chủng 。有hữu 藏tạng 教giáo 生sanh 滅diệt 寂tịch 滅diệt 。有hữu 通thông 教giáo 生sanh 滅diệt 寂tịch 滅diệt 。有hữu 別biệt 教giáo 生sanh 滅diệt 寂tịch 滅diệt 。有hữu 圓viên 教giáo 生sanh 滅diệt 寂tịch 滅diệt 。藏tạng 教giáo 必tất 以dĩ 撥bát 生sanh 滅diệt 之chi 波ba 。取thủ 止chỉ 水thủy 寂tịch 滅diệt 為vi 樂lạc 。通thông 教giáo 以dĩ 即tức 波ba 是thị 水thủy 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 。別biệt 教giáo 以dĩ 波ba 可khả 會hội 水thủy 。水thủy 還hoàn 成thành 波ba 。不bất 波ba 不bất 水thủy 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 。圓viên 教giáo 以dĩ 一nhất 波ba 無vô 水thủy 不bất 波ba 。一nhất 水thủy 無vô 波ba 不bất 水thủy 。以dĩ 不bất 波ba 不bất 水thủy 。無vô 往vãng 不bất 波ba 不bất 水thủy 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 也dã 者giả 。於ư 此thử 既ký 然nhiên 。舉cử 一nhất 物vật 會hội 通thông 萬vạn 法pháp 。皆giai 具cụ 四tứ 教giáo 之chi 旨chỉ 。顧cố 其kỳ 人nhân 善thiện 通thông 不bất 善thiện 通thông 。善thiện 用dụng 不bất 善thiện 用dụng 何hà 如như 耳nhĩ 。達đạt 觀quán 道Đạo 人Nhân 則tắc 不bất 然nhiên 。別biệt 有hữu 出xuất 身thân 之chi 路lộ 。請thỉnh 有hữu 緣duyên 者giả 火hỏa 速tốc 薦tiến 取thủ 。如như 何hà 是thị 生sanh 滅diệt 滅diệt 已dĩ 。吾ngô 指chỉ 解giải 伸thân 。如như 何hà 是thị 寂tịch 滅diệt 為vi 樂lạc 。吾ngô 指chỉ 解giải 屈khuất 。伸thân 兮hề 屈khuất 兮hề 即tức 吾ngô 指chỉ 兮hề 。離ly 吾ngô 指chỉ 兮hề 。非phi 即tức 非phi 離ly 兮hề 。是thị 即tức 是thị 離ly 兮hề 。眼nhãn 中trung 有hữu 筋cân 。骨cốt 裏lý 有hữu 骨cốt 。快khoái 性tánh 男nam 子tử 向hướng 此thử 咬giảo 嚼tước 得đắc 破phá 。則tắc 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 。與dữ 此thử 人nhân 作tác 奴nô 兒nhi 婢tỳ 子tử 去khứ 。歷lịch 代đại 祖tổ 師sư 。為vi 此thử 人nhân 為vi 牛ngưu 為vi 馬mã 去khứ 。若nhược 咬giảo 嚼tước 不bất 破phá 。正chánh 好hảo/hiếu 向hướng 達đạt 觀quán 。栗lật 楖# 棒bổng 下hạ 討thảo 分phần/phân 曉hiểu 去khứ 。珍trân 重trọng 珍trân 重trọng (# 示thị 知tri 忍nhẫn )# 。

此thử 身thân 本bổn 是thị 血huyết 肉nhục 筋cân 骨cốt 。及cập 涕thế 涶# 津tân 液dịch 煖noãn 氣khí 動động 轉chuyển 之chi 風phong 。攢toàn 凄# 假giả 合hợp 便tiện 有hữu 此thử 相tương/tướng 。若nhược 能năng 將tương 此thử 相tương/tướng 識thức 得đắc 破phá 了liễu 。便tiện 得đắc 真chân 身thân 。真chân 身thân 之chi 好hảo/hiếu 。不bất 生sanh 不bất 死tử 。清thanh 淨tịnh 乾can/kiền/càn 潔khiết 。不bất 同đồng 肉nhục 身thân 。有hữu 生sanh 有hữu 死tử 。有hữu 病bệnh 有hữu 苦khổ 。有hữu 勤cần 有hữu 懶lãn 。種chủng 種chủng 之chi 苦khổ 。都đô 是thị 此thử 不bất 淨tịnh 血huyết 肉nhục 之chi 身thân 所sở 招chiêu 來lai 。常thường 當đương 行hành 住trụ 坐tọa 臥ngọa 。諦đế 觀quán 審thẩm 察sát 身thân 內nội 。五ngũ 臟tạng 之chi 上thượng 。五ngũ 臟tạng 之chi 下hạ 。五ngũ 臟tạng 之chi 中trung 。一nhất 一nhất 逐trục 臟tạng 推thôi 尋tầm 。肝can 在tại 何hà 處xứ 。肺phế 在tại 何hà 處xứ 。腸tràng 在tại 何hà 處xứ 。肚đỗ 在tại 何hà 處xứ 。腸tràng 中trung 所sở 藏tạng 何hà 物vật 。肚đỗ 中trung 所sở 藏tạng 何hà 物vật 。著trước 實thật 看khán 得đắc 分phân 明minh 。想tưởng 得đắc 分phân 明minh 了liễu 。又hựu 當đương 觀quán 察sát 。從tùng 足túc 至chí 膝tất 。是thị 幾kỷ 節tiết 骨cốt 。從tùng 膝tất 至chí 上thượng 。又hựu 幾kỷ 節tiết 骨cốt 。從tùng 胸hung 前tiền 至chí 頭đầu 頂đảnh 上thượng 。種chủng 種chủng 觀quán 察sát 。何hà 者giả 為vi 胸hung 膈# 。何hà 者giả 為vi 咽yết 喉hầu 。何hà 者giả 為vi 頭đầu 。頭đầu 中trung 又hựu 有hữu 何hà 物vật 。觀quán 來lai 觀quán 去khứ 。察sát 上thượng 察sát 下hạ 。一nhất 一nhất 如như 看khán 掌chưởng 文văn 。如như 鏡kính 照chiếu 面diện 。了liễu 了liễu 分phân 明minh 。自tự 然nhiên 眾chúng 苦khổ 漸tiệm 息tức 。執chấp 著trước 漸tiệm 消tiêu 。此thử 皆giai 觀quán 身thân 妙diệu 觀quán 也dã 。故cố 曰viết 觀quán 身thân 厭yếm 有hữu 形hình 也dã 。此thử 身thân 是thị 箇cá 苦khổ 種chủng 。癡si 人nhân 執chấp 著trước 。智trí 者giả 實thật 厭yếm 。諦đế 信tín 諦đế 信tín 。不bất 可khả 忽hốt 。不bất 可khả 忽hốt 。若nhược 忽hốt 了liễu 不bất 依y 我ngã 作tác 工công 夫phu 。用dụng 力lực 觀quán 察sát 。現hiện 在tại 諸chư 病bệnh 相tương 尋tầm 。死tử 去khứ 人nhân 身thân 難nan 得đắc 。至chí 祝chúc 至chí 祝chúc 。上thượng 來lai 都đô 是thị 觀quán 身thân 觀quán 。不bất 是thị 觀quán 心tâm 觀quán 。若nhược 說thuyết 觀quán 心tâm 觀quán 之chi 功công 德đức 。比tỉ 之chi 觀quán 身thân 觀quán 。其kỳ 功công 德đức 勝thắng 萬vạn 倍bội 。現hiện 前tiền 晨thần 朝triêu 起khởi 來lai 。管quản 種chủng 種chủng 事sự 。忙mang 忙mang 不bất 得đắc 停đình 歇hiết 。心tâm 中trung 猶do 豫dự 煩phiền 惱não 。不bất 知tri 一nhất 箇cá 時thời 辰thần 起khởi 了liễu 幾kỷ 番phiên 。夜dạ 來lai 夢mộng 中trung 胡hồ 夢mộng 亂loạn 夢mộng 。悲bi 歡hoan 離ly 合hợp 。與dữ 日nhật 裏lý 一nhất 樣# 不bất 差sai 。是thị 故cố 令linh 人nhân 精tinh 神thần 枯khô 耗hao 疲bì 倦quyện 了liễu 也dã 。若nhược 能năng 識thức 破phá 此thử 心tâm 。從tùng 何hà 處xứ 生sanh 。查# 得đắc 他tha 明minh 白bạch 。一nhất 切thiết 苦khổ 根căn 。拔bạt 斷đoạn 無vô 疑nghi 。最tối 初sơ 觀quán 起khởi 。先tiên 觀quán 此thử 分phân 別biệt 好hảo 惡ác 之chi 心tâm 。夢mộng 想tưởng 顛điên 倒đảo 。從tùng 境cảnh 生sanh 耶da 。從tùng 自tự 生sanh 耶da 。若nhược 從tùng 境cảnh 生sanh 。我ngã 無vô 知tri 覺giác 不bất 生sanh 。若nhược 從tùng 自tự 生sanh 。境cảnh 不bất 觸xúc 我ngã 不bất 生sanh 。此thử 心tâm 又hựu 以dĩ 受thọ 蘊uẩn 為vi 根căn 。因nhân 有hữu 受thọ 蘊uẩn 。便tiện 有hữu 想tưởng 蘊uẩn 。因nhân 有hữu 想tưởng 蘊uẩn 。便tiện 有hữu 行hành 蘊uẩn 。因nhân 有hữu 行hành 蘊uẩn 。便tiện 有hữu 識thức 蘊uẩn 。此thử 名danh 四tứ 蘊uẩn 。蘊uẩn 者giả 積tích 聚tụ 義nghĩa 。然nhiên 此thử 四tứ 蘊uẩn 。窮cùng 破phá 了liễu 受thọ 蘊uẩn 。三tam 蘊uẩn 自tự 然nhiên 不bất 生sanh 。何hà 為vi 受thọ 蘊uẩn 。領lãnh 納nạp 前tiền 境cảnh 曰viết 受thọ 。境cảnh 有hữu 六lục 種chủng 。眼nhãn 以dĩ 色sắc 為vi 境cảnh 。耳nhĩ 以dĩ 聲thanh 為vi 境cảnh 。鼻tị 以dĩ 香hương 臭xú 為vi 境cảnh 。舌thiệt 以dĩ 滋tư 味vị 為vi 境cảnh 。身thân 以dĩ 觸xúc 塵trần 為vi 境cảnh 。意ý 以dĩ 五ngũ 塵trần 影ảnh 子tử 為vi 境cảnh 。故cố 受thọ 有hữu 六lục 受thọ 。對đối 六lục 塵trần 而nhi 言ngôn 也dã 。窮cùng 破phá 一nhất 受thọ 。諸chư 受thọ 遂toại 消tiêu 。故cố 曰viết 。以dĩ 四tứ 大đại 觀quán 身thân 。即tức 得đắc 真chân 身thân 。以dĩ 四tứ 蘊uẩn 觀quán 心tâm 。即tức 得đắc 真chân 心tâm 。真chân 身thân 無vô 死tử 生sanh 。真chân 心tâm 無vô 好hảo 惡ác 。雖tuy 曰viết 無vô 好hảo 惡ác 。不bất 同đồng 木mộc 石thạch 一nhất 向hướng 無vô 知tri 。即tức 如như 明minh 鏡kính 。物vật 來lai 自tự 照chiếu 。好hảo 醜xú 雖tuy 分phần/phân 。本bổn 無vô 照chiếu 心tâm 。能năng 作tác 此thử 觀quán 。非phi 但đãn 現hiện 在tại 福phước 壽thọ 安an 樂lạc 。成thành 佛Phật 成thành 祖tổ 。亦diệc 不bất 難nan 也dã 。我ngã 說thuyết 不bất 虗hư 。猛mãnh 生sanh 信tín 心tâm 。我ngã 說thuyết 若nhược 虗hư 。我ngã 舌thiệt 當đương 爛lạn 。汝nhữ 不bất 信tín 心tâm 。汝nhữ 苦khổ 當đương 受thọ 。一nhất 切thiết 聖thánh 凡phàm 。證chứng 明minh 此thử 語ngữ 。可khả 畏úy 可khả 畏úy 。 (# 示thị 某mỗ 居cư 士sĩ )# 。

夫phu 殺sát 盜đạo 淫dâm 妄vọng 。飲ẩm 酒tửu 食thực 肉nhục 之chi 習tập 。初sơ 無vô 自tự 性tánh 。以dĩ 無vô 自tự 性tánh 。不bất 能năng 自tự 覺giác 。要yếu 待đãi 逢phùng 緣duyên 。始thỉ 覺giác 無vô 性tánh 。一nhất 覺giác 無vô 性tánh 。則tắc 能năng 履lý 憎tăng 愛ái 之chi 場tràng 。觸xúc 生sanh 死tử 之chi 境cảnh 。此thử 覺giác 不bất 昧muội 。如như 定định 風phong 珠châu 。一nhất 投đầu 大đại 海hải 。波ba 浪lãng 漸tiệm 停đình 。所sở 謂vị 五ngũ 習tập 不bất 遠viễn 而nhi 復phục 。凡phàm 為vi 佛Phật 子tử 者giả 。初sơ 心tâm 受thọ 戒giới 貴quý 先tiên 知tri 此thử 。知tri 此thử 則tắc 名danh 性tánh 戒giới 。不bất 知tri 則tắc 名danh 事sự 戒giới 。性tánh 之chi 與dữ 事sự 若nhược 氷băng 水thủy 。本bổn 無vô 異dị 同đồng 。融dung 則tắc 名danh 水thủy 。凝ngưng 則tắc 名danh 氷băng 。是thị 故cố 先tiên 知tri 性tánh 戒giới 。則tắc 一nhất 切thiết 事sự 戒giới 無vô 事sự 而nhi 非phi 性tánh 。即tức 如như 知tri 氷băng 為vi 水thủy 。則tắc 無vô 氷băng 而nhi 非phi 水thủy 耳nhĩ 。智trí 潭đàm 智trí 潭đàm 。汝nhữ 發phát 此thử 心tâm 。誠thành 為vi 希hy 有hữu 。此thử 點điểm 初sơ 心tâm 如như 初sơ 三tam 之chi 月nguyệt 。終chung 至chí 圓viên 滿mãn 。雖tuy 然nhiên 如như 是thị 。智trí 潭đàm 若nhược 未vị 知tri 性tánh 戒giới 。且thả 守thủ 事sự 戒giới 。事sự 戒giới 積tích 久cửu 熏huân 炙chích 覺giác 性tánh 。終chung 有hữu 開khai 悟ngộ 之chi 日nhật 。事sự 戒giới 者giả 有hữu 根căn 本bổn 事sự 戒giới 。沙Sa 彌Di 事sự 戒giới 。比Bỉ 丘Khâu 事sự 戒giới 。智trí 潭đàm 汝nhữ 當đương 先tiên 受thọ 根căn 本bổn 五Ngũ 戒Giới 。培bồi 後hậu 戒giới 之chi 基cơ 。根căn 本bổn 五Ngũ 戒Giới 者giả 。一nhất 不bất 殺sát 生sanh 云vân 云vân (# 授thọ 智trí 潭đàm 戒giới )# 。

初sơ 春xuân 正chánh 光quang 居cư 士sĩ 。送tống 爆bộc 竹trúc 供cúng 養dường 三Tam 寶Bảo 。因nhân 著trước 淨tịnh 人nhân 試thí 火hỏa 者giả 三tam 。一nhất 一nhất 皆giai 響hưởng 如như 破phá 熱nhiệt 之chi 雷lôi 。忽hốt 憶ức 佛Phật 令linh 羅la 睺hầu 羅la 擊kích 鐘chung 。鐘chung 則tắc 有hữu 聲thanh 。不bất 擊kích 則tắc 無vô 聲thanh 。此thử 葢# 常thường 情tình 之chi 所sở 計kế 也dã 。若nhược 以dĩ 眼nhãn 聽thính 之chi 。則tắc 擊kích 時thời 未vị 嘗thường 有hữu 聲thanh 。不bất 擊kích 時thời 未vị 嘗thường 無vô 聲thanh 。例lệ 爆bộc 竹trúc 放phóng 與dữ 不bất 放phóng 。聲thanh 與dữ 不bất 聲thanh 。俱câu 兩lưỡng 頭đầu 語ngữ 耳nhĩ 。如như 坐tọa 斷đoạn 兩lưỡng 頭đầu 。中trung 閒gian/nhàn 亦diệc 安an 可khả 得đắc 。目mục 前tiền 大đại 眾chúng 。以dĩ 此thử 聽thính 爆bộc 竹trúc 之chi 聲thanh 。則tắc 此thử 聲thanh 即tức 達đạt 觀quán 老lão 漢hán 。廣quảng 長trường 舌thiệt 相tướng 也dã 。雖tuy 然nhiên 可khả 與dữ 知tri 言ngôn 者giả 道đạo 。不bất 知tri 言ngôn 者giả 。管quản 取thủ 未vị 夢mộng 見kiến 在tại (# 燒thiêu 爆bộc 竹trúc 示thị 眾chúng )# 。

若nhược 睡thụy 了liễu 不bất 作tác 夢mộng 時thời 。果quả 乃nãi 無vô 我ngã 。則tắc 主chủ 出xuất 入nhập 息tức 者giả 阿a 誰thùy 。若nhược 謂vị 有hữu 我ngã 。我ngã 在tại 何hà 處xứ 。不bất 解giải 作tác 夢mộng 。卒thốt 然nhiên 不bất 知tri 下hạ 落lạc 。痛thống 當đương 屏bính 息tức 萬vạn 緣duyên 。一nhất 念niệm 萬vạn 年niên 。萬vạn 年niên 一nhất 念niệm 。討thảo 箇cá 下hạ 落lạc 。方phương 好hảo/hiếu 商thương 略lược 此thử 事sự 。如như 若nhược 乘thừa 興hưng 而nhi 來lai 。興hưng 盡tận 而nhi 去khứ 。欲dục 以dĩ 有hữu 思tư 惟duy 心tâm 。卜bốc 度độ 此thử 事sự 。縱túng/tung 有hữu 一nhất 知tri 半bán 解giải 。總tổng 是thị 以dĩ 網võng 張trương 風phong 。徒đồ 勞lao 無vô 獲hoạch 。道Đạo 人Nhân 念niệm 公công 遠viễn 來lai 。且thả 見kiến 懷hoài 有hữu 日nhật 。所sở 以dĩ 不bất 敢cảm 忽hốt 公công 好hảo/hiếu 心tâm 。特đặc 俟sĩ 人nhân 靜tĩnh 身thân 自tự 問vấn 公công 。公công 當đương 念niệm 老lão 病bệnh 不bất 與dữ 之chi 期kỳ 。

時thời 光quang 不bất 可khả 把bả 玩ngoạn 。得đắc 功công 名danh 時thời 。不bất 異dị 夢mộng 中trung 簪# 花hoa 。失thất 功công 名danh 時thời 。不bất 異dị 夢mộng 中trung 所sở 簪# 之chi 花hoa 為vi 風phong 雨vũ 摧tồi 謝tạ 。慨khái 花hoa 易dị 謝tạ 而nhi 醒tỉnh 。醒tỉnh 後hậu 逆nghịch 思tư 夢mộng 中trung 簪# 花hoa 。夢mộng 中trung 花hoa 謝tạ 。及cập 至chí 覺giác 來lai 。簪# 者giả 誰thùy 乎hồ 。謝tạ 者giả 誰thùy 乎hồ 。醒tỉnh 來lai 知tri 簪# 。知tri 謝tạ 者giả 又hựu 誰thùy 乎hồ 。以dĩ 至chí 推thôi 未vị 有hữu 我ngã 時thời 。我ngã 忽hốt 何hà 來lai 。既ký 有hữu 我ngã 時thời 。我ngã 不bất 能năng 轉chuyển 物vật 。終chung 被bị 物vật 轉chuyển 。畢tất 竟cánh 病bệnh 根căn 在tại 什thập 麼ma 處xứ 。若nhược 檢kiểm 得đắc 病bệnh 根căn 出xuất 。簪# 花hoa 也dã 好hảo/hiếu 。花hoa 謝tạ 也dã 好hảo/hiếu 。開khai 眼nhãn 妄vọng 想tưởng 也dã 好hảo/hiếu 。合hợp 眼nhãn 做tố 夢mộng 也dã 好hảo/hiếu 。不bất 做tố 夢mộng 也dã 好hảo/hiếu 。見kiến 道Đạo 人Nhân 也dã 好hảo/hiếu 。不bất 見kiến 道Đạo 人Nhân 也dã 好hảo/hiếu 。贊tán 道Đạo 人Nhân 也dã 好hảo/hiếu 。謗báng 道Đạo 人Nhân 也dã 好hảo/hiếu 。設thiết 檢kiểm 不bất 出xuất 。儒nho 也dã 沒một 分phần/phân 。老lão 也dã 沒một 分phần/phân 。佛Phật 也dã 沒một 分phần/phân 。此thử 是thị 真chân 實thật 語ngữ 。如như 黑hắc 業nghiệp 濃nồng 覆phú 。便tiện 信tín 不bất 及cập 。若nhược 黑hắc 業nghiệp 輕khinh 。見kiến 此thử 語ngữ 。聞văn 此thử 語ngữ 。孰thục 不bất 感cảm 痛thống (# 示thị 馬mã 新tân 甫phủ )# 。

千thiên 經kinh 萬vạn 論luận 。說thuyết 離ly 身thân 心tâm 。故cố 覺giác 有hữu 身thân 心tâm 。即tức 是thị 無vô 明minh 。不bất 見kiến 有hữu 身thân 心tâm 。即tức 是thị 大đại 智trí 慧tuệ 。噫# 。無vô 明minh 智trí 慧tuệ 。初sơ 非phi 兩lưỡng 事sự 。但đãn 順thuận 情tình 時thời 。身thân 心tâm 現hiện 前tiền 。情tình 消tiêu 時thời 。身thân 心tâm 廓khuếch 落lạc 。身thân 心tâm 現hiện 前tiền 。生sanh 死tử 煩phiền 惱não 。不bất 待đãi 而nhi 來lai 。身thân 心tâm 不bất 見kiến 。涅Niết 槃Bàn 菩Bồ 提Đề 。非phi 求cầu 即tức 證chứng (# 示thị 懷hoài 慈từ )# 。

生sanh 人nhân 之chi 大đại 累lũy/lụy/luy 。莫mạc 過quá 乎hồ 身thân 心tâm 。所sở 以dĩ 聖thánh 人nhân 。先tiên 治trị 自tự 己kỷ 身thân 心tâm 之chi 後hậu 。然nhiên 後hậu 開khai 物vật 成thành 務vụ 。辟tịch 如như 甕úng 外ngoại 運vận 甕úng 。不bất 惟duy 一nhất 甕úng 可khả 運vận 。雖tuy 百bách 千thiên 萬vạn 甕úng 。可khả 以dĩ 命mạng 人nhân 運vận 之chi 。有hữu 餘dư 力lực 矣hĩ 。何hà 煩phiền 自tự 運vận 哉tai 。眾chúng 人nhân 異dị 此thử 。辟tịch 如như 身thân 困khốn 甕úng 中trung 。而nhi 欲dục 運vận 甕úng 。雖tuy 一nhất 甕úng 決quyết 難nạn/nan 運vận 之chi 。況huống 多đa 甕úng 哉tai 。又hựu 治trị 身thân 治trị 心tâm 。先tiên 務vụ 窮cùng 身thân 心tâm 之chi 始thỉ 終chung 。然nhiên 後hậu 能năng 治trị 之chi 。如như 不bất 窮cùng 其kỳ 始thỉ 終chung 。而nhi 妄vọng 治trị 之chi 。終chung 不bất 能năng 也dã 。然nhiên 身thân 粗thô 而nhi 易dị 窮cùng 。心tâm 精tinh 而nhi 難nạn/nan 窮cùng 。故cố 先tiên 窮cùng 其kỳ 易dị 者giả 。作tác 離ly 身thân 之chi 觀quán 。稍sảo 稍sảo 成thành 熟thục 。然nhiên 後hậu 窮cùng 其kỳ 精tinh 者giả 。則tắc 心tâm 亦diệc 不bất 難nan 窮cùng 矣hĩ 。身thân 者giả 何hà 義nghĩa 。身thân 以dĩ 聚tụ 為vi 義nghĩa 。心tâm 者giả 何hà 義nghĩa 。心tâm 以dĩ 附phụ 麗lệ 為vi 義nghĩa 。故cố 曰viết 離ly 者giả 麗lệ 也dã 。由do 是thị 而nhi 觀quán 。先tiên 須tu 聚tụ 五ngũ 行hành 四tứ 大đại 。身thân 然nhiên 後hậu 成thành 。境cảnh 未vị 當đương 前tiền 。則tắc 心tâm 不bất 能năng 獨độc 立lập 。必tất 境cảnh 有hữu 以dĩ 觸xúc 。然nhiên 後hậu 心tâm 有hữu 以dĩ 附phụ 麗lệ 。毗tỳ 舍xá 浮phù 佛Phật 偈kệ 曰viết 。假giả 借tá 四tứ 大đại 以dĩ 為vi 身thân 。心tâm 本bổn 無vô 生sanh 因nhân 境cảnh 有hữu 。與dữ 夫phu 聚tụ 而nhi 後hậu 有hữu 身thân 。附phụ 麗lệ 而nhi 後hậu 有hữu 心tâm 。若nhược 合hợp 符phù 契khế 。但đãn 眾chúng 人nhân 不bất 以dĩ 文văn 字tự 。語ngữ 言ngôn 會hội 其kỳ 妙diệu 。反phản 被bị 文văn 字tự 語ngữ 言ngôn 障chướng 礙ngại 。所sở 以dĩ 通thông 者giả 成thành 塞tắc 。塞tắc 者giả 不bất 能năng 通thông 也dã 。如như 善thiện 會hội 之chi 。何hà 塞tắc 非phi 通thông 。何hà 通thông 非phi 妙diệu 。智trí 燈đăng 來lai 前tiền 。吾ngô 語ngứ 汝nhữ 。汝nhữ 當đương 精tinh 窮cùng 。身thân 心tâm 始thỉ 終chung 之chi 所sở 以dĩ 然nhiên 。所sở 以dĩ 然nhiên 得đắc 。則tắc 治trị 身thân 治trị 心tâm 。若nhược 屈khuất 無vô 名danh 之chi 指chỉ 也dã 。但đãn 患hoạn 不bất 肯khẳng 屈khuất 。苟cẩu 肯khẳng 屈khuất 之chi 。孰thục 不bất 能năng 乎hồ 。智trí 燈đăng 勉miễn 之chi 。自tự 今kim 而nhi 後hậu 。凡phàm 遇ngộ 榮vinh 辱nhục 風phong 波ba 。牢lao 把bả 柁đả 柄bính 。堅kiên 然nhiên 自tự 持trì 。莫mạc 為vi 前tiền 境cảnh 所sở 轉chuyển 。則tắc 身thân 存tồn 而nhi 無vô 死tử 生sanh 之chi 累lũy/lụy/luy 。心tâm 有hữu 而nhi 無vô 好hảo 惡ác 之chi 偏thiên 。慎thận 之chi 體thể 之chi 。則tắc 千thiên 萬vạn 甕úng 可khả 運vận 也dã (# 示thị 智trí 燈đăng )# 。

饑cơ 火hỏa 所sở 燒thiêu 。可khả 以dĩ 食thực 救cứu 。欲dục 火hỏa 所sở 燒thiêu 。難nan 以dĩ 色sắc 拔bạt 。良lương 以dĩ 食thực 飽bão 則tắc 不bất 饑cơ 。色sắc 無vô 飽bão 理lý 故cố 也dã 。此thử 兩lưỡng 者giả 雖tuy 難nan 易dị 不bất 同đồng 。然nhiên 皆giai 同đồng 出xuất 於ư 愚ngu 癡si 。故cố 曰viết 愚ngu 癡si 不bất 破phá 。飽bão 復phục 還hoàn 饑cơ 。欲dục 終chung 難nạn/nan 飽bão 。由do 是thị 而nhi 觀quán 。一nhất 切thiết 罪tội 業nghiệp 。必tất 以dĩ 愚ngu 癡si 為vi 母mẫu 。一nhất 切thiết 福phước 慧tuệ 。皆giai 出xuất 於ư 自tự 心tâm 明minh 了liễu 。明minh 了liễu 自tự 心tâm 。又hựu 以dĩ 般Bát 若Nhã 為vi 母mẫu 。今kim 有hữu 人nhân 。於ư 此thử 視thị 母mẫu 為vi 路lộ 人nhân 。自tự 以dĩ 為vi 不bất 愚ngu 者giả 。得đắc 非phi 愚ngu 癡si 中trung 之chi 倍bội 人nhân 乎hồ 。

有hữu 能năng 碎toái 千thiên 金kim 之chi 璧bích 。而nhi 不bất 能năng 不bất 失thất 聲thanh 於ư 破phá 釜phủ 者giả 。有hữu 心tâm 無vô 心tâm 之chi 別biệt 也dã 。故cố 曰viết 慷khảng 慨khái 殺sát 身thân 易dị 。從tùng 容dung 就tựu 義nghĩa 難nạn/nan 。慷khảng 慨khái 非phi 有hữu 心tâm 乎hồ 。從tùng 容dung 非phi 近cận 無vô 心tâm 乎hồ 。仲trọng 尼ni 曰viết 。原nguyên 始thỉ 要yếu 終chung 。故cố 知tri 生sanh 死tử 之chi 說thuyết 。夫phu 禍họa 福phước 莫mạc 烈liệt 於ư 死tử 生sanh 。如như 知tri 其kỳ 說thuyết 。則tắc 禍họa 福phước 乃nãi 細tế 故cố 耳nhĩ 。何hà 謂vị 原nguyên 始thỉ 。知tri 生sanh 之chi 所sở 以dĩ 然nhiên 也dã 。何hà 謂vị 要yếu 終chung 。知tri 死tử 之chi 所sở 以dĩ 然nhiên 也dã 。知tri 生sanh 之chi 所sở 以dĩ 然nhiên 。則tắc 生sanh 何hà 所sở 忻hãn 。知tri 死tử 之chi 所sở 以dĩ 然nhiên 。則tắc 死tử 何hà 所sở 戚thích 。雖tuy 然nhiên 眾chúng 人nhân 之chi 情tình 。有hữu 我ngã 而nhi 昧muội 。昧muội 以dĩ 性tánh 成thành 。堅kiên 逾du 須Tu 彌Di 。苟cẩu 不bất 得đắc 其kỳ 道đạo 。破phá 其kỳ 堅kiên 執chấp 亦diệc 未vị 易dị 也dã 。予# 讀đọc 金Kim 剛Cang 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 經Kinh 。至chí 如Như 來Lai 問vấn 須Tu 菩Bồ 提Đề 曰viết 。若nhược 善thiện 男nam 子tử 善thiện 女nữ 人nhân 。以dĩ 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。碎toái 為vi 微vi 塵trần 。於ư 意ý 云vân 何hà 。是thị 微vi 塵trần 眾chúng 。寧ninh 為vi 多đa 否phủ/bĩ 。須Tu 菩Bồ 提Đề 曰viết 甚thậm 多đa 。予# 不bất 覺giác 置trí 卷quyển 。熱nhiệt 淚lệ 橫hoạnh/hoành 流lưu 。夫phu 何hà 故cố 。慙tàm 我ngã 自tự 無vô 始thỉ 以dĩ 來lai 。堅kiên 執chấp 一nhất 合hợp 相tương/tướng 。計kế 為vi 實thật 有hữu 。勞lao 彼bỉ 至chí 人nhân 婆bà 心tâm 委ủy 曲khúc 。以dĩ 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 可khả 碎toái 。開khai 我ngã 迷mê 雲vân 。奪đoạt 我ngã 執chấp 恡lận 。不bất 異dị 殘tàn 氷băng 蕩đãng 漾dạng 於ư 春xuân 海hải 。片phiến 雪tuyết 飛phi 觸xúc 於ư 紅hồng 爐lô 。此thử 恩ân 此thử 德đức 。深thâm 大đại 難nạn/nan 酬thù 。我ngã 既ký 知tri 一nhất 合hợp 。置trí 於ư 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 之chi 中trung 。有hữu 若nhược 無vô 也dã 。況huống 世thế 界giới 亦diệc 可khả 碎toái 乎hồ 。如Như 來Lai 言ngôn 世thế 界giới 微vi 塵trần 所sở 成thành 。即tức 仲trọng 尼ni 原nguyên 始thỉ 也dã 。言ngôn 世thế 界giới 可khả 碎toái 。即tức 仲trọng 尼ni 要yếu 終chung 也dã 。以dĩ 黑hắc 白bạch 之chi 徒đồ 。習tập 儒nho 不bất 閒gian/nhàn 儒nho 。習tập 佛Phật 不bất 閑nhàn 佛Phật 。致trí 不bất 遑hoàng 會hội 通thông 焉yên 。嗚ô 呼hô 惜tích 哉tai 。夫phu 千thiên 金kim 璧bích 可khả 碎toái 。破phá 釜phủ 不bất 能năng 不bất 失thất 聲thanh 。情tình 也dã 。知tri 大Đại 千Thiên 可khả 碎toái 。微vi 塵trần 可khả 合hợp 而nhi 成thành 世thế 界giới 。理lý 也dã 。情tình 則tắc 有hữu 我ngã 而nhi 昧muội 。理lý 則tắc 無vô 我ngã 而nhi 靈linh 。老lão 人nhân 願nguyện 聖thánh 香hương 自tự 今kim 而nhi 去khứ 。痛thống 以dĩ 無vô 我ngã 而nhi 靈linh 者giả 為vi 前tiền 茅mao 。庶thứ 不bất 負phụ 如Như 來Lai 聖thánh 人nhân 深thâm 慈từ 慨khái 切thiết 。聖thánh 香hương 痛thống 勉miễn 之chi 。

夫phu 惡ác 無vô 大đại 小tiểu 。善thiện 無vô 淺thiển 深thâm 。而nhi 有hữu 心tâm 為vi 之chi 。則tắc 罪tội 大đại 功công 微vi 。何hà 哉tai 。良lương 以dĩ 無vô 知tri 為vi 惡ác 。雖tuy 有hữu 丘khâu 山sơn 之chi 罪tội 。而nhi 君quân 子tử 察sát 其kỳ 無vô 知tri 。猶do 乃nãi 恕thứ 之chi 。故cố 物vật 莫mạc 不bất 善thiện 於ư 有hữu 心tâm 。有hữu 心tâm 為vi 善thiện 則tắc 有hữu 執chấp 。有hữu 執chấp 則tắc 有hữu 邊biên 際tế 。唯duy 無vô 心tâm 者giả 為vi 善thiện 。始thỉ 福phước 等đẳng 虗hư 空không 耳nhĩ 。由do 是thị 而nhi 觀quán 。有hữu 心tâm 為vi 善thiện 尚thượng 不bất 可khả 。況huống 有hữu 心tâm 為vi 惡ác 乎hồ 。

易dị 戒giới 有hữu 心tâm 。老lão 亦diệc 戒giới 有hữu 心tâm 。然nhiên 觀quán 其kỳ 象tượng 而nhi 察sát 其kỳ 爻hào 。亦diệc 未vị 始thỉ 無vô 心tâm 也dã 。老lão 亦diệc 不bất 敢cảm 為vi 天thiên 下hạ 先tiên 。而nhi 不bất 敢cảm 者giả 。寧ninh 非phi 有hữu 心tâm 乎hồ 。故cố 有hữu 心tâm 無vô 心tâm 。唯duy 聖thánh 人nhân 善thiện 用dụng 之chi 。無vô 入nhập 而nhi 不bất 可khả 也dã 。自tự 非phi 聖thánh 人nhân 。不bất 唯duy 有hữu 心tâm 有hữu 過quá 。即tức 無vô 心tâm 亦diệc 未vị 嘗thường 無vô 過quá 。若nhược 然nhiên 者giả 則tắc 初sơ 心tâm 之chi 人nhân 。如như 何hà 作tác 功công 。能năng 辨biện 此thử 者giả 。可khả 以dĩ 讀đọc 易dị 老lão 。

夫phu 梧# 葉diệp 落lạc 而nhi 知tri 秋thu 。葭# 灰hôi 動động 而nhi 知tri 春xuân 。梧# 葉diệp 葭# 灰hôi 。非phi 可khả 見kiến 者giả 乎hồ 。春xuân 與dữ 秋thu 非phi 不bất 可khả 見kiến 者giả 乎hồ 。然nhiên 微vi 可khả 見kiến 之chi 物vật 。則tắc 不bất 可khả 見kiến 者giả 。終chung 不bất 見kiến 之chi 矣hĩ 。苟cẩu 聖thánh 人nhân 不bất 以dĩ 可khả 見kiến 之chi 情tình 。見kiến 不bất 可khả 見kiến 之chi 性tánh 。則tắc 性tánh 終chung 不bất 可khả 見kiến 也dã 。夫phu 性tánh 不bất 可khả 見kiến 。則tắc 我ngã 固cố 有hữu 之chi 全toàn 失thất 。固cố 有hữu 之chi 全toàn 失thất 。則tắc 我ngã 欲dục 立lập 於ư 大đại 全toàn 之chi 中trung 。而nhi 運vận 其kỳ 末mạt 。亦diệc 終chung 不bất 可khả 得đắc 而nhi 易dị 之chi 。道đạo 亦diệc 幾kỷ 乎hồ 息tức 矣hĩ 。易dị 息tức 而nhi 謂vị 天thiên 地địa 萬vạn 物vật 存tồn 。則tắc 天thiên 地địa 萬vạn 物vật 。皆giai 易dị 外ngoại 有hữu 也dã 。雖tuy 至chí 愚ngu 不bất 信tín 。予# 以dĩ 是thị 知tri 。性tánh 有hữu 性tánh 之chi 體thể 。性tánh 有hữu 性tánh 之chi 用dụng 。性tánh 有hữu 性tánh 之chi 相tướng 。何hà 謂vị 體thể 。用dụng 所sở 從tùng 出xuất 也dã 。何hà 謂vị 用dụng 。相tương/tướng 所sở 從tùng 出xuất 也dã 。何hà 謂vị 相tương/tướng 。昭chiêu 然nhiên 而nhi 可khả 接tiếp 者giả 也dã 。如như 善thiện 惡ác 苦khổ 樂lạc 之chi 情tình 。此thử 相tương/tướng 也dã 。苦khổ 樂lạc 之chi 情tình 未vị 接tiếp 。靈linh 然nhiên 而nhi 不bất 昧muội 者giả 。此thử 用dụng 也dã 。外ngoại 相tướng 與dữ 用dụng 。而nhi 昭chiêu 然nhiên 與dữ 靈linh 然nhiên 者giả 。皆giai 無vô 所sở 自tự 矣hĩ 。此thử 體thể 也dã 。昔tích 人nhân 以dĩ 性tánh 無vô 善thiện 惡ác 。情tình 有hữu 善thiện 惡ác 。殊thù 不bất 知tri 性tánh 無vô 性tánh 。而nhi 具cụ 善thiện 惡ác 之chi 用dụng 。用dụng 無vô 性tánh 。而nhi 著trước 善thiện 惡ác 之chi 相tướng 。若nhược 赤xích 子tử 墮đọa 井tỉnh 。而nhi 不bất 忍nhẫn 之chi 心tâm 生sanh 。此thử 善thiện 之chi 情tình 也dã 。此thử 情tình 將tương 生sanh 未vị 生sanh 之chi 閒gian/nhàn 。非phi 吉cát 凶hung 有hữu 無vô 可khả 能năng 彷phảng 彿phất 者giả 。乃nãi 不bất 知tri 其kỳ 為vi 心tâm 。而nhi 遂toại 認nhận 心tâm 以dĩ 為vi 性tánh 。所sở 以dĩ 性tánh 命mạng 之chi 學học 。於ư 是thị 乎hồ 晦hối 而nhi 不bất 明minh 也dã 。即tức 易dị 之chi 卦# 爻hào 。有hữu 謂vị 卦# 寓# 性tánh 。爻hào 寓# 情tình 。此thử 亦diệc 認nhận 心tâm 為vi 性tánh 者giả 也dã 。夫phu 卦# 六lục 十thập 有hữu 四tứ 。而nhi 吉cát 凶hung 之chi 情tình 。具cụ 而nhi 未vị 著trước 也dã 。具cụ 故cố 非phi 無vô 也dã 。未vị 著trước 故cố 。非phi 有hữu 也dã 。非phi 無vô 故cố 。則tắc 不bất 可khả 謂vị 之chi 性tánh 。非phi 有hữu 故cố 。則tắc 不bất 可khả 謂vị 之chi 情tình 。既ký 不bất 可khả 謂vị 之chi 性tánh 與dữ 情tình 。謂vị 之chi 心tâm 非phi 乎hồ 。故cố 六lục 十thập 四tứ 卦# 。心tâm 之chi 所sở 寓# 也dã 。三tam 百bách 八bát 十thập 四tứ 爻hào 。情tình 之chi 唐đường 肆tứ 也dã 。故cố 內nội 外ngoại 之chi 情tình 。吉cát 凶hung 之chi 機cơ 。雖tuy 錯thác 變biến 無vô 常thường 。然nhiên 不bất 出xuất 乎hồ 封phong 之chi 內nội 外ngoại 。爻hào 之chi 奇kỳ 偶ngẫu 也dã 。內nội 近cận 親thân 。外ngoại 近cận 疎sơ 。吉cát 近cận 善thiện 。凶hung 近cận 惡ác 。親thân 疎sơ 具cụ 而nhi 無vô 我ngã 。心tâm 也dã 。善thiện 惡ác 具cụ 而nhi 有hữu 狀trạng 。情tình 也dã 。夫phu 心tâm 與dữ 情tình 。易dị 之chi 道đạo 窮cùng 於ư 是thị 矣hĩ 。而nhi 心tâm 之chi 前tiền 。有hữu 所sở 謂vị 性tánh 者giả 。則tắc 非phi 卦# 爻hào 所sở 能năng 彷phảng 彿phất 者giả 也dã 。然nhiên 離ly 卦# 爻hào 而nhi 求cầu 之chi 。則tắc 又hựu 離ly 波ba 求cầu 水thủy 也dã 。然nhiên 如như 之chi 何hà 。曰viết 非phi 予# 所sở 知tri 也dã 。知tri 之chi 者giả 。非phi 知tri 之chi 者giả 也dã 。是thị 何hà 故cố 。良lương 以dĩ 性tánh 不bất 知tri 性tánh 。如như 眼nhãn 不bất 見kiến 眼nhãn 故cố 也dã 。

宗tông 教giáo 雖tuy 分phần/phân 派phái 。然nhiên 不bất 越việt 乎hồ 佛Phật 語ngữ 與dữ 佛Phật 心tâm 。傳truyền 佛Phật 心tâm 者giả 謂vị 之chi 宗tông 主chủ 。傳truyền 佛Phật 語ngữ 者giả 謂vị 之chi 教giáo 主chủ 。若nhược 傳truyền 佛Phật 心tâm 。有hữu 背bối/bội 佛Phật 語ngữ 。非phi 真chân 宗tông 也dã 。若nhược 傳truyền 佛Phật 語ngữ 。不bất 明minh 佛Phật 心tâm 。非phi 真chân 教giáo 也dã 。故cố 曰viết 依y 經kinh 解giải 義nghĩa 三tam 世thế 佛Phật 冤oan 。離ly 經kinh 一nhất 字tự 。即tức 同đồng 魔ma 說thuyết 。

知tri 身thân 可khả 愛ái 之chi 知tri 。知tri 身thân 不bất 可khả 得đắc 之chi 知tri 。前tiền 知tri 因nhân 身thân 可khả 得đắc 而nhi 立lập 。後hậu 知tri 因nhân 身thân 不bất 可khả 得đắc 而nhi 立lập 。前tiền 知tri 如như 前tiền 步bộ 。後hậu 知tri 如như 後hậu 步bộ 。前tiền 步bộ 若nhược 不bất 起khởi 。後hậu 步bộ 安an 得đắc 移di 。前tiền 步bộ 續tục 後hậu 步bộ 。步bộ 步bộ 似tự 不bất 斷đoạn 。前tiền 知tri 續tục 後hậu 知tri 。知tri 知tri 似tự 不bất 滅diệt 。初sơ 心tâm 作tác 觀quán 者giả 。此thử 知tri 不bất 可khả 忽hốt 。痛thống 究cứu 知tri 知tri 源nguyên 。源nguyên 得đắc 知tri 自tự 歇hiết 。知tri 歇hiết 照chiếu 萬vạn 物vật 。不bất 勞lao 無vô 不bất 徹triệt 。只chỉ 此thử 不bất 勞lao 者giả 。亦diệc 名danh 般Bát 若Nhã 德đức 。此thử 德đức 常thường 現hiện 前tiền 。逆nghịch 順thuận 湯thang 潑bát 雪tuyết 。入nhập 死tử 併tinh 出xuất 生sanh 。自tự 在tại 不bất 思tư 議nghị 。此thử 後hậu 未vị 及cập 言ngôn 。能năng 到đáo 終chung 自tự 知tri 。舌thiệt 板bản 搖dao 脚cước 跟cân 。無vô 上thượng 法Pháp 輪luân 轉chuyển 。顧cố 生sanh 寶bảo 而nhi 藏tạng 之chi 。俟sĩ 汝nhữ 受thọ 用dụng 得đắc 來lai 。方phương 可khả 示thị 物vật (# 示thị 聖thánh 堅kiên )# 。

男nam 子tử 家gia 不bất 知tri 自tự 重trọng/trùng 自tự 大đại 。則tắc 靡mĩ 所sở 不bất 至chí 矣hĩ 。不bất 自tự 重trọng/trùng 。則tắc 物vật 重trọng/trùng 而nhi 身thân 輕khinh 。不bất 自tự 大đại 。則tắc 物vật 大đại 而nhi 我ngã 小tiểu 。重trọng/trùng 者giả 大đại 者giả 。我ngã 則tắc 篾miệt 有hữu 。輕khinh 者giả 小tiểu 者giả 。卻khước 受thọ 不bất 辭từ 。夫phu 至chí 重trọng/trùng 至chí 大đại 者giả 。無vô 擇trạch 老lão 幼ấu 賢hiền 愚ngu 。誰thùy 不bất 具cụ 足túc 。特đặc 以dĩ 微vi 名danh 小tiểu 利lợi 。浮phù 榮vinh 輕khinh 爵tước 賺# 誤ngộ 了liễu 也dã 。人nhân 人nhân 本bổn 來lai 心tâm 光quang 。照chiếu 窮cùng 三tam 際tế (# 示thị 馬mã 子tử 善thiện )# 。

解giải 等đẳng 火hỏa 。觀quán 等đẳng 薪tân 。薪tân 無vô 火hỏa 而nhi 不bất 化hóa 。火hỏa 無vô 薪tân 而nhi 不bất 傳truyền 。是thị 以dĩ 大đại 心tâm 凡phàm 夫phu 。即tức 熱nhiệt 惱não 心tâm 。頓đốn 開khai 圓viên 解giải 之chi 火hỏa 。即tức 生sanh 滅diệt 之chi 心tâm 。漸tiệm 副phó 解giải 火hỏa 。如như 凡phàm 夫phu 初sơ 入nhập 信tín 。乃nãi 至chí 十thập 信tín 。生sanh 滅diệt 功công 完hoàn 。始thỉ 登đăng 初sơ 住trụ 。辦biện 不bất 生sanh 滅diệt 行hành 。至chí 八bát 住trụ 。始thỉ 得đắc 無vô 功công 用dụng 行hành 。斯tư 意ý 昧muội 久cửu 。他tha 種chủng 安an 知tri 。

生sanh 鐵thiết 男nam 兒nhi 。欲dục 究cứu 明minh 此thử 事sự 。無vô 擇trạch 智trí 愚ngu 。但đãn 辦biện 肯khẳng 心tâm 。直trực 下hạ 即tức 得đắc 。噫# 。當đương 昧muội 爽sảng 之chi 際tế 。交giao 生sanh 滅diệt 之chi 時thời 。頭đầu 面diện 忽hốt 呈trình 。動động 睛tình 已dĩ 失thất 。故cố 曰viết 。彩thải 雲vân 影ảnh 裡# 神thần 仙tiên 現hiện 。手thủ 把bả 紅hồng 羅la 扇thiên/phiến 遮già 面diện 。急cấp 須tu 著trước 眼nhãn 看khán 神thần 仙tiên 。莫mạc 看khán 神thần 仙tiên 手thủ 中trung 扇thiên/phiến 。

心tâm 光quang 本bổn 湛trạm 。妙diệu 物vật 無vô 累lũy/lụy/luy 。橫hoạnh 生sanh 知tri 見kiến 。失thất 彼bỉ 精tinh 明minh 。是thị 以dĩ 眼nhãn 識thức 黏niêm 色sắc 。耳nhĩ 識thức 黏niêm 聲thanh 。鼻tị 識thức 黏niêm 香hương 。舌thiệt 識thức 黏niêm 味vị 。身thân 識thức 黏niêm 觸xúc 。意ý 識thức 黏niêm 法pháp 。奔bôn 境cảnh 流lưu 逸dật 。竟cánh 各các 忘vong 返phản 。殊thù 不bất 知tri 五ngũ 識thức 一nhất 覺giác 。唯duy 六lục 熾sí 知tri 。六lục 若nhược 不bất 熾sí 。彼bỉ 覺giác 何hà 咎cữu 。故cố 曰viết 。初sơ 居cư 圓viên 成thành 現hiện 量lượng 之chi 中trung 。浮phù 塵trần 未vị 起khởi 。後hậu 落lạc 明minh 了liễu 意ý 根căn 之chi 地địa 。外ngoại 狀trạng 潛tiềm 形hình 。故cố 全toàn 覺giác 斯tư 缺khuyết 。能năng 悟ngộ 潛tiềm 起khởi 。痛thống 於ư 境cảnh 緣duyên 逆nghịch 順thuận 之chi 際tế 。是thị 非phi 榮vinh 辱nhục 之chi 場tràng 。歷lịch 然nhiên 挺đĩnh 然nhiên 。觀quán 一nhất 切thiết 得đắc 失thất 。如như 雲vân 觸xúc 石thạch 。如như 風phong 過quá 樹thụ 。了liễu 無vô 窒# 礙ngại 。始thỉ 不bất 負phụ 為vi 男nam 子tử 漢hán 。出xuất 家gia 標tiêu 格cách 。設thiết 負phụ 之chi 。生sanh 不bất 若nhược 死tử 也dã 。全toàn 其kỳ 體thể 之chi 。則tắc 缺khuyết 者giả 全toàn 矣hĩ 。缺khuyết 者giả 全toàn 。即tức 屙# 屎thỉ 放phóng 溺nịch 。皆giai 佛Phật 事sự 也dã 。寧ninh 獨độc 拈niêm 香hương 撥bát 火hỏa 。為vi 佛Phật 事sự 哉tai (# 示thị 全toàn 禪thiền 人nhân )# 。

韓# 信tín 白bạch 起khởi 。今kim 昔tích 孰thục 不bất 以dĩ 大đại 將tướng 稱xưng 之chi 。然nhiên 但đãn 能năng 戰chiến 人nhân 。不bất 能năng 戰chiến 己kỷ 。戰chiến 人nhân 易dị 耳nhĩ 。戰chiến 己kỷ 實thật 難nạn/nan 。戰chiến 人nhân 如như 以dĩ 手thủ 捉tróc 物vật 。戰chiến 己kỷ 如như 以dĩ 眼nhãn 觀quán 眼nhãn 。想tưởng 此thử 等đẳng 境cảnh 界giới 。如như 何hà 下hạ 得đắc 手thủ 。想tưởng 久cửu 得đắc 入nhập 。一nhất 旦đán 十thập 八bát 界giới 魔ma 兵binh 蕩đãng 除trừ 。五ngũ 蘊uẩn 巢sào 踢# 翻phiên 。一nhất 安an 永vĩnh 安an 。長trường/trưởng 劫kiếp 作tác 個cá 無vô 事sự 人nhân 去khứ 。如như 此thử 豪hào 傑kiệt 。將tương 韓# 白bạch 較giảo 之chi 。奚hề 啻# 醯hê 鷄kê 之chi 匹thất 大đại 鵬# 也dã 。本bổn 白bạch 本bổn 白bạch 。精tinh 進tấn 度độ 日nhật 。十thập 八bát 界giới 未vị 空không 。五ngũ 蘊uẩn 濃nồng 厚hậu 。膏cao 肓# 之chi 疾tật 未vị 瘳sưu 。死tử 生sanh 之chi 夢mộng 未vị 醒tỉnh 。敢cảm 因nhân 循tuần 而nhi 偷thâu 活hoạt 哉tai (# 示thị 狄địch 明minh 叔thúc )# 。

男nam 子tử 立lập 志chí 。必tất 操thao 從tùng 苦khổ 起khởi 。業nghiệp 就tựu 艱gian 難nan 。鴆chậm 毒độc 浮phù 華hoa 。驪# 珠châu 澹đạm 泊bạc 。歷lịch 風phong 霜sương 而nhi 不bất 變biến 。累lũy/lụy/luy 歲tuế 月nguyệt 而nhi 恆hằng 新tân 。擴# 襟khâm 抱bão 於ư 愛ái 憎tăng 之chi 關quan 。蓄súc 精tinh 神thần 於ư 榮vinh 落lạc 之chi 際tế 。尊tôn 知tri 而nhi 履lý 。韜# 璧bích 而nhi 光quang 。尚thượng 友hữu 千thiên 古cổ 之chi 先tiên 。定định 理lý 一nhất 心tâm 之chi 內nội 。崑# 崙lôn 可khả 拔bạt 。拳quyền 石thạch 難nạn/nan 傾khuynh 。汝nhữ 果quả 能năng 之chi 。不bất 負phụ 此thử 晤# 。若nhược 夫phu 蔽tế 日nhật 月nguyệt 之chi 光quang 。於ư 覆phú 盆bồn 之chi 下hạ 。窮cùng 風phong 雲vân 之chi 思tư 。於ư 閨# 閣các 之chi 閒gian/nhàn 。而nhi 能năng 揚dương 音âm 於ư 丹đan 桂quế 之chi 叢tùng 。奮phấn 翮cách 於ư 黃hoàng 埃ai 之chi 上thượng 。安an 可khả 得đắc 哉tai (# 示thị 于vu 潤nhuận 甫phủ )# 。

夫phu 眾chúng 人nhân 知tri 貴quý 生sanh 。而nhi 不bất 知tri 所sở 以dĩ 。養dưỡng 生sanh 之chi 道đạo 。故cố 為vi 生sanh 之chi 所sở 累lũy/lụy/luy 。至chí 人nhân 知tri 養dưỡng 生sanh 之chi 道đạo 。本bổn 於ư 無vô 生sanh 。故cố 能năng 視thị 生sanh 無vô 生sanh 。無vô 生sanh 而nhi 生sanh 。生sanh 無vô 物vật 累lũy/lụy/luy 也dã 。嗟ta 呼hô 。目mục 為vi 色sắc 之chi 所sở 累lũy/lụy/luy 。耳nhĩ 為vi 聲thanh 之chi 所sở 累lũy/lụy/luy 。至chí 於ư 心tâm 為vi 七thất 情tình 五ngũ 欲dục 之chi 所sở 累lũy/lụy/luy 。猶do 曰viết 。我ngã 平bình 生sanh 快khoái 樂lạc 無vô 累lũy/lụy/luy 。殊thù 不bất 知tri 無vô 累lũy/lụy/luy 者giả 。累lũy/lụy/luy 之chi 久cửu 矣hĩ 。葢# 眾chúng 人nhân 欲dục 重trọng/trùng 神thần 昏hôn 。坐tọa 過quá 而nhi 不bất 知tri 焉yên 。辟tịch 如như 醉túy 夫phu 。臥ngọa 於ư 泥nê 淖# 之chi 中trung 。人nhân 曉hiểu 之chi 曰viết 。此thử 泥nê 淖# 。非phi 可khả 臥ngọa 之chi 所sở 也dã 。醉túy 者giả 瞪trừng 目mục 而nhi 怒nộ 曰viết 。我ngã 生sanh 平bình 不bất 解giải 飲ẩm 酒tửu 。汝nhữ 奚hề 誣vu 我ngã 。今kim 天thiên 下hạ 俱câu 抱bão 醉túy 夫phu 之chi 疾tật 。安an 得đắc 有hữu 不bất 醉túy 者giả 。而nhi 與dữ 之chi 言ngôn 哉tai 。

教giáo 理lý 行hành 果quả 。此thử 四tứ 者giả 乃nãi 黑hắc 白bạch 凡phàm 夫phu 之chi 模mô 範phạm 也dã 。如như 黑hắc 白bạch 凡phàm 夫phu 。不bất 以dĩ 四tứ 者giả 為vi 模mô 範phạm 。未vị 有hữu 不bất 遭tao 邪tà 小tiểu 所sở 網võng 者giả 。邪tà 則tắc 外ngoại 道đạo 是thị 。小tiểu 則tắc 二Nhị 乘Thừa 是thị 。教giáo 乃nãi 圓viên 教giáo 。理lý 乃nãi 圓viên 理lý 。行hành 乃nãi 圓viên 行hành 。果quả 乃nãi 圓viên 果quả 。如như 四tứ 韋vi 陀đà 五ngũ 明minh 典điển 籍tịch 。是thị 外ngoại 道Đạo 教giáo 。如như 阿a 含hàm 等đẳng 教giáo 。是thị 二Nhị 乘Thừa 教giáo 。如như 華hoa 嚴nghiêm 法pháp 華hoa 圓viên 覺giác 楞lăng 嚴nghiêm 等đẳng 教giáo 。是thị 終chung 教giáo 頓đốn 教giáo 圓viên 教giáo 。是thị 故cố 於ư 邪tà 小tiểu 發phát 心tâm 。是thị 邪tà 小tiểu 種chủng 子tử 。於ư 圓viên 教giáo 發phát 心tâm 。是thị 成thành 佛Phật 種chủng 子tử 。又hựu 佛Phật 性tánh 有hữu 三tam 。有hữu 緣duyên 因nhân 佛Phật 性tánh 。有hữu 了liễu 因nhân 佛Phật 性tánh 。有hữu 正chánh 因nhân 佛Phật 性tánh 。正chánh 因nhân 佛Phật 性tánh 我ngã 雖tuy 固cố 有hữu 。必tất 待đãi 了liễu 因nhân 佛Phật 性tánh 開khai 之chi 。了liễu 因nhân 雖tuy 能năng 開khai 正chánh 因nhân 佛Phật 性tánh 。又hựu 必tất 待đãi 緣duyên 因nhân 佛Phật 性tánh 熏huân 發phát 之chi 。夫phu 緣duyên 因nhân 佛Phật 性tánh 者giả 。非phi 他tha 物vật 也dã 。即tức 圓viên 教giáo 所sở 詮thuyên 之chi 理lý 。此thử 圓viên 理lý 。在tại 凡phàm 夫phu 分phần/phân 上thượng 謂vị 之chi 無vô 明minh 。如như 以dĩ 圓viên 教giáo 理lý 火hỏa 熏huân 發phát 之chi 。則tắc 此thử 無vô 明minh 以dĩ 理lý 火hỏa 能năng 熏huân 炙chích 之chi 力lực 。而nhi 凡phàm 夫phu 無vô 明minh 。於ư 不bất 知tri 不bất 覺giác 之chi 中trung 。轉chuyển 而nhi 為vi 無vô 塵trần 智trí 。謂vị 之chi 了liễu 因nhân 佛Phật 性tánh 。無vô 塵trần 智trí 。真chân 積tích 功công 終chung 。謂vị 之chi 金kim 剛cang 無Vô 礙Ngại 智Trí 。金kim 剛cang 無Vô 礙Ngại 智Trí 。謂vị 之chi 如như 理lý 智trí 。非phi 如như 量lượng 智trí 也dã 。以dĩ 如như 量lượng 智trí 。能năng 開khai 物vật 成thành 務vụ 。接tiếp 引dẫn 初sơ 機cơ 。以dĩ 如như 理lý 智trí 。非phi 理lý 外ngoại 之chi 智trí 。智trí 本bổn 無vô 功công 。非phi 智trí 外ngoại 之chi 理lý 。契khế 而nhi 無vô 能năng 。故cố 智trí 與dữ 理lý 。理lý 如như 春xuân 水thủy 。智trí 如như 遊du 魚ngư 。水thủy 無vô 養dưỡng 魚ngư 之chi 矜căng 。魚ngư 無vô 樂nhạo/nhạc/lạc 水thủy 之chi 趣thú 。魚ngư 水thủy 相tương/tướng 忘vong 。而nhi 養dưỡng 而nhi 遊du 。自tự 然nhiên 與dữ 萬vạn 物vật 共cộng 也dã 。初sơ 心tâm 凡phàm 夫phu 。如như 金kim 銀ngân 銅đồng 鐵thiết 。教giáo 理lý 行hành 果quả 。如như 大đại 冶dã 洪hồng 爐lô 。金kim 銀ngân 銅đồng 鐵thiết 。融dung 而nhi 化hóa 之chi 。倘thảng 不bất 假giả 模mô 範phạm 。欲dục 其kỳ 成thành 佛Phật 祖tổ 聖thánh 賢hiền 之chi 像tượng 。終chung 不bất 可khả 得đắc 也dã 。故cố 教giáo 必tất 有hữu 師sư 。開khai 理lý 則tắc 圓viên 。理lý 圓viên 則tắc 行hành 不bất 偏thiên 。行hành 不bất 偏thiên 。必tất 正chánh 果quả 大đại 備bị 。然nhiên 華hoa 嚴nghiêm 文văn 富phú 。法pháp 華hoa 幽u 邃thúy 。楞lăng 嚴nghiêm 微vi 密mật 。圓viên 覺giác 簡giản 備bị 。此thử 四tứ 法Pháp 寶bảo 。當đương 各các 寫tả 一nhất 鬮# 。澡táo 身thân 漱thấu 口khẩu 。置trí 鬮# 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 像tượng 前tiền 。嚴nghiêm 整chỉnh 衣y 冠quan 至chí 心tâm 禱đảo 祝chúc 。弟đệ 子tử 某mỗ 。如như 往vãng 昔tích 親thân 近cận 佛Phật 。菩Bồ 薩Tát 因nhân 緣duyên 。何hà 經kinh 因nhân 緣duyên 熟thục 。信tín 手thủ 拈niêm 之chi 。拈niêm 得đắc 何hà 鬮# 。即tức 鬮# 得đắc 經kinh 。盡tận 形hình 壽thọ 受thọ 持trì 。不bất 敢cảm 懈giải 怠đãi 。如như 受thọ 持trì 經Kinh 後hậu 。佛Phật 知tri 見kiến 稍sảo 開khai 。決quyết 不bất 敢cảm 獨độc 善thiện 一nhất 己kỷ 。誓thệ 必tất 如như 一nhất 燈đăng 之chi 明minh 。傳truyền 千thiên 萬vạn 明minh 。千thiên 萬vạn 明minh 傳truyền 之chi 於ư 無vô 盡tận 。此thử 初sơ 心tâm 凡phàm 夫phu 。依y 教giáo 理lý 行hành 果quả 之chi 模mô 範phạm 。如như 鼻tị 祖tổ 西tây 來lai 。直trực 指chỉ 人nhân 心tâm 見kiến 性tánh 成thành 佛Phật 。則tắc 教giáo 理lý 行hành 果quả 之chi 窩# 臼cữu 。早tảo 破phá 這giá 缺khuyết 齒xỉ 老lão 胡hồ 踢# 翻phiên 了liễu 也dã 。且thả 問vấn 雷lôi 雨vũ 居cư 士sĩ 。教giáo 理lý 行hành 果quả 窩# 臼cữu 。既ký 被bị 老lão 胡hồ 踢# 翻phiên 了liễu 也dã 。雷lôi 雨vũ 於ư 尋tầm 常thường 日nhật 用dụng 之chi 際tế 。又hựu 將tương 誰thùy 家gia 窩# 臼cữu 棲tê 泊bạc 。宋tống 別biệt 駕giá 朱chu 炎diễm 。一nhất 日nhật 問vấn 講giảng 僧Tăng 義nghĩa 江giang 曰viết 。此thử 身thân 死tử 後hậu 。心tâm 在tại 何hà 處xứ 。江giang 反phản 問vấn 曰viết 。此thử 身thân 未vị 死tử 。心tâm 在tại 何hà 處xứ 。炎diễm 猛mãnh 然nhiên 有hữu 省tỉnh 。呈trình 偈kệ 曰viết 。四tứ 大đại 不bất 須tu 身thân 後hậu 覺giác 。六lục 根căn 還hoàn 向hướng 用dụng 時thời 空không 。難nan 將tương 語ngữ 默mặc 呈trình 師sư 也dã 。只chỉ 在tại 尋tầm 常thường 語ngữ 嘿mặc 中trung 。江giang 首thủ 肯khẳng 之chi 。雷lôi 雨vũ 於ư 吳ngô 門môn 天thiên 池trì 山sơn 。初sơ 晤# 時thời 。亦diệc 首thủ 問vấn 雷lôi 雨vũ 。日nhật 用dụng 能năng 分phân 別biệt 心tâm 。畢tất 竟cánh 在tại 何hà 處xứ 。屢lũ 問vấn 屢lũ 拶# 。雷lôi 雨vũ 竟cánh 無vô 有hữu 答đáp 。詰cật 朝triêu 遂toại 別biệt 於ư 天thiên 池trì 。只chỉ 今kim 天thiên 池trì 風phong 月nguyệt 依y 舊cựu 。而nhi 問vấn 拶# 話thoại 頭đầu 。不bất 知tri 得đắc 依y 舊cựu 否phủ/bĩ 。如như 得đắc 依y 舊cựu 。豈khởi 有hữu 真chân 積tích 力lực 久cửu 。而nhi 疑nghi 團đoàn 不bất 迸bính 破phá 者giả 哉tai 。又hựu 雷lôi 雨vũ 二nhị 次thứ 書thư 來lai 。有hữu 王vương 制chế 臺đài 求cầu 開khai 示thị 之chi 囑chúc 。制chế 臺đài 於ư 理lý 水thủy 未vị 深thâm 。不bất 便tiện 裁tài 書thư 請thỉnh 益ích 。雖tuy 然nhiên 書thư 雖tuy 未vị 裁tài 。而nhi 制chế 臺đài 菩Bồ 提Đề 之chi 心tâm 。早tảo 發phát 於ư 語ngữ 言ngôn 文văn 字tự 之chi 先tiên 矣hĩ 。此thử 語ngữ 言ngôn 文văn 字tự 。之chi 先tiên 之chi 心tâm 。即tức 鼻tị 祖tổ 東đông 來lai 直trực 指chỉ 之chi 心tâm 也dã 。如như 於ư 此thử 能năng 直trực 下hạ 。信tín 而nhi 不bất 疑nghi 。用dụng 處xứ 廓khuếch 達đạt 。則tắc 天thiên 地địa 萬vạn 物vật 。皆giai 在tại 制chế 臺đài 掌chưởng 握ác 之chi 中trung 。何hà 況huống 西tây 蜀thục 一nhất 省tỉnh 。不bất 霑triêm 制chế 臺đài 沛# 然nhiên 之chi 法pháp 利lợi 乎hồ 。宋tống 朱chu 炎diễm 呈trình 偈kệ 後hậu 。不bất 久cửu 立lập 化hóa 於ư 多đa 人nhân 之chi 中trung 。啟khải 無vô 量lượng 黑hắc 白bạch 信tín 心tâm 。雷lôi 雨vũ 居cư 士sĩ 。能năng 不bất 忘vong 吳ngô 門môn 天thiên 池trì 風phong 月nguyệt 。則tắc 峨# 嵋# 風phong 月nguyệt 。又hựu 豈khởi 在tại 天thiên 池trì 之chi 上thượng 哉tai 。古cổ 德đức 曰viết 。若nhược 人nhân 識thức 得đắc 心tâm 。大đại 地địa 無vô 寸thốn 土thổ/độ 。達đạt 觀quán 則tắc 曰viết 。若nhược 人nhân 識thức 得đắc 心tâm 。心tâm 外ngoại 無vô 風phong 月nguyệt 。修tu 山sơn 主chủ 曰viết 。風phong 動động 心tâm 搖dao 樹thụ 。雲vân 生sanh 性tánh 起khởi 塵trần 。若nhược 明minh 今kim 日nhật 事sự 。暗ám 卻khước 本bổn 來lai 人nhân 。達đạt 觀quán 又hựu 曰viết 。修tu 山sơn 主chủ 但đãn 見kiến 錐trùy 頭đầu 利lợi 。不bất 見kiến 鑿tạc 頭đầu 方phương 。達đạt 觀quán 但đãn 見kiến 鑿tạc 頭đầu 方phương 。不bất 見kiến 錐trùy 頭đầu 利lợi 。敢cảm 問vấn 王vương 制chế 臺đài 與dữ 成thành 都đô 使sử 君quân 。且thả 道đạo 修tu 山sơn 主chủ 與dữ 達đạt 觀quán 。孰thục 雌thư 孰thục 雄hùng 。若nhược 辨biện 得đắc 出xuất 。則tắc 教giáo 理lý 行hành 果quả 窩# 臼cữu 。不bất 踢# 翻phiên 也dã 不bất 妨phương 。倘thảng 辨biện 不bất 出xuất 。即tức 踢# 翻phiên 教giáo 理lý 行hành 果quả 窩# 臼cữu 。管quản 取thủ 此thử 身thân 直trực 得đắc 無vô 棲tê 泊bạc 處xứ 。偈kệ 曰viết 。峨# 嵋# 風phong 月nguyệt 與dữ 天thiên 池trì 。幾kỷ 處xứ 歡hoan 歌ca 幾kỷ 處xứ 悲bi 。心tâm 外ngoại 了liễu 知tri 無vô 別biệt 法pháp 。境cảnh 緣duyên 逆nghịch 順thuận 盡tận 吾ngô 師sư (# 寄ký 示thị 雷lôi 雨vũ 居cư 士sĩ 兼kiêm 轉chuyển 王vương 制chế 臺đài )# 。

偶ngẫu 與dữ 宇vũ 泰thái 。言ngôn 及cập 禪thiền 門môn 宗tông 綱cương 。因nhân 舉cử 機cơ 不bất 昧muội 終chung 始thỉ 。如như 王vương 太thái 傅phó/phụ 勘khám 朗lãng 上thượng 座tòa 。又hựu 如như 僧Tăng 問vấn 青thanh 林lâm 。展triển 轉chuyển 接tiếp 拍phách 冷lãnh 然nhiên 。恰kháp 好hảo/hiếu 朗lãng 公công 不bất 得đắc 明minh 昭chiêu 謙khiêm 代đại 轉chuyển 。不bất 免miễn 機cơ 昧muội 終chung 始thỉ 去khứ 也dã 。其kỳ 臨lâm 機cơ 之chi 際tế 。賓tân 主chủ 酬thù 酢tạc 。如như 兩lưỡng 鏡kính 交giao 光quang 。瀰# 滿mãn 清thanh 淨tịnh 。中trung 不bất 容dung 他tha 。如như 涉thiệp 一nhất 毫hào 擬nghĩ 議nghị 。即tức 片phiến 雲vân 點điểm 太thái 清thanh 矣hĩ 。這giá 箇cá 境cảnh 界giới 。不bất 可khả 作tác 人nhân 我ngã 會hội 。不bất 可khả 作tác 有hữu 心tâm 無vô 心tâm 會hội 。觸xúc 著trước 即tức 應ưng 。豈khởi 念niệm 慮lự 可khả 及cập 。靈linh 然nhiên 接tiếp 拍phách 。豈khởi 木mộc 女nữ 同đồng 倫luân 。此thử 非phi 見kiến 地địa 乾can/kiền/càn 淨tịnh 。保bảo 任nhậm 圓viên 熟thục 。權quyền 衡hành 在tại 手thủ 。殺sát 活hoạt 自tự 由do 的đích 漢hán 子tử 。管quản 取thủ 張trương 良lương 智trí 巧xảo 。淮hoài 陰ấm 作tác 略lược 。直trực 得đắc 鄉hương 關quan 萬vạn 里lý 。把bả 柄bính 已dĩ 在tại 別biệt 人nhân 手thủ 裏lý 。殺sát 活hoạt 憑bằng 他tha 脚cước 跟cân 。波ba 波ba 地địa 隨tùy 人nhân 轉chuyển 去khứ 。如như 此thử 之chi 流lưu 。近cận 來lai 覓mịch 一nhất 箇cá 半bán 箇cá 。尚thượng 不bất 可khả 得đắc 。何hà 況huống 真chân 沒một 力lực 量lượng 漢hán 。愈dũ 加gia 愁sầu 人nhân 。且thả 道đạo 如như 何hà 得đắc 懽# 喜hỷ 去khứ 。蕭tiêu 蕭tiêu 夜dạ 雨vũ 蒙mông 頭đầu 坐tọa 。淚lệ 洒sái 春xuân 風phong 不bất 盡tận 哀ai 。漫mạn 山sơn 徧biến 野dã 野dã 狐hồ 精tinh 。到đáo 處xứ 逢phùng 人nhân 瞎hạt 眼nhãn 睛tình 。實thật 法pháp 與dữ 人nhân 誠thành 漏lậu 逗đậu 。無vô 規quy 說thuyết 法Pháp 轉chuyển 悲bi 零linh (# 晏# 坐tọa 示thị 仲trọng 來lai )# 。

迦Ca 葉Diếp 菩Bồ 薩Tát 問vấn 佛Phật 云vân 。一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。見kiến 妍nghiên 是thị 妍nghiên 。見kiến 醜xú 是thị 醜xú 。諸chư 佛Phật 亦diệc 見kiến 妍nghiên 醜xú 。了liễu 然nhiên 不bất 昧muội 。如như 何hà 眾chúng 生sanh 。即tức 是thị 妄vọng 想tưởng 。諸chư 佛Phật 便tiện 不bất 是thị 妄vọng 想tưởng 。

佛Phật 告cáo 迦Ca 葉Diếp 云vân 。

一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。但đãn 有hữu 世thế 流lưu 布bố 想tưởng 。於ư 中trung 不bất 生sanh 執chấp 著trước 。一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。於ư 流lưu 布bố 想tưởng 中trung 。妄vọng 生sanh 執chấp 著trước 。所sở 以dĩ 被bị 妍nghiên 醜xú 轉chuyển 卻khước 。諸chư 佛Phật 如như 鏡kính 照chiếu 物vật 。影ảnh 像tượng 交giao 羅la 。有hữu 何hà 妨phương 礙ngại 。此thử 是thị 教giáo 中trung 糟tao 粕# 。衲nạp 僧Tăng 門môn 下hạ 即tức 不bất 然nhiên 。驢lư 胎thai 馬mã 腹phúc 教giáo 誰thùy 去khứ 。不bất 是thị 觀quán 音âm 即tức 普phổ 賢hiền 。信tín 得đắc 及cập 入nhập 地địa 獄ngục 有hữu 分phần/phân 。信tín 不bất 及cập 入nhập 魔ma 隊đội 有hữu 分phần/phân 。若nhược 要yếu 兩lưỡng 家gia 坐tọa 斷đoạn 。做tố 箇cá 出xuất 脫thoát 漢hán 子tử 去khứ 。朝triêu 朝triêu 夜dạ 夜dạ 。夜dạ 夜dạ 朝triêu 朝triêu 。若nhược 此thử 身thân 心tâm 著trước 何hà 處xứ 。行hành 藏tạng 曾tằng 不bất 離ly 刀đao 山sơn (# 示thị 仲trọng 來lai )# 。

世thế 閒gian/nhàn 有hữu 兩lưỡng 種chủng 親thân 眷quyến 。一nhất 種chủng 濃nồng 厚hậu 。滋tư 養dưỡng 道đạo 種chủng 。一nhất 種chủng 濃nồng 厚hậu 。增tăng 長trưởng 惡ác 習tập 。若nhược 是thị 有hữu 智trí 慧tuệ 人nhân 。惡ác 習tập 親thân 眷quyến 。亦diệc 滋tư 養dưỡng 得đắc 道Đạo 種chủng 。如như 力lực 量lượng 不bất 甚thậm 大đại 。必tất 須tu 生sanh 處xứ 要yếu 熟thục 。熟thục 處xứ 要yếu 生sanh 。這giá 裡# 見kiến 不bất 真chân 。行hành 不bất 力lực 。千thiên 生sanh 萬vạn 劫kiếp 。受thọ 他tha 累lũy/lụy/luy 墜trụy 。即tức 如như 女nữ 色sắc 一nhất 端đoan 。父phụ 母mẫu 婚hôn 配phối 。本bổn 欲dục 紹thiệu 祖tổ 先tiên 血huyết 脉mạch 。名danh 教giáo 良lương 規quy 。世thế 閒gian/nhàn 豈khởi 可khả 少thiểu 得đắc 。有hữu 等đẳng 人nhân 。兒nhi 女nữ 既ký 有hữu 。淫dâm 慾dục 不bất 斷đoạn 。籍tịch 此thử 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 。迷mê 戀luyến 沒một 世thế 。終chung 無vô 醒tỉnh 日nhật 。堂đường 堂đường 男nam 子tử 。被bị 這giá 臭xú 溺nịch 孔khổng 。斷đoạn 送tống 一nhất 生sanh 。一nhất 慾dục 迷mê 心tâm 。萬vạn 理lý 斯tư 蔽tế 。子tử 本bổn 從tùng 父phụ 母mẫu 生sanh 。一nhất 聽thính 婦phụ 女nữ 之chi 言ngôn 。父phụ 母mẫu 之chi 言ngôn 永vĩnh 不bất 入nhập 耳nhĩ 。君quân 臣thần 分phần/phân 上thượng 。往vãng 往vãng 有hữu 犯phạm 此thử 過quá 。兄huynh 弟đệ 朋bằng 友hữu 不bất 言ngôn 可khả 知tri 。色sắc 慾dục 迷mê 人nhân 。如như 此thử 惡ác 毒độc 。傾khuynh 覆phú 大đại 倫luân 。不bất 惟duy 增tăng 長trưởng 惡ác 習tập 。纏triền 綿miên 靈linh 識thức 。何hà 日nhật 得đắc 脫thoát 。古cổ 德đức 有hữu 言ngôn 。寧ninh 近cận 毒độc 蛇xà 莫mạc 親thân 女nữ 色sắc 。毒độc 蛇xà 害hại 人nhân 不bất 過quá 此thử 身thân 。女nữ 色sắc 繫hệ 縛phược 。塵trần 沙sa 劫kiếp 波ba 尚thượng 難nan 解giải 脫thoát 。惟duy 有hữu 法pháp 屬thuộc 之chi 親thân 。轉chuyển 多đa 轉chuyển 益ích 。滋tư 養dưỡng 道đạo 種chủng 。終chung 當đương 得đắc 果quả 。明minh 師sư 良lương 友hữu 。不bất 言ngôn 世thế 務vụ 。但đãn 究cứu 真chân 宗tông 。以dĩ 般Bát 若Nhã 靈linh 津tân 。迭điệt 相tương/tướng 澆kiêu 灌quán 耳nhĩ 根căn 。薰huân 蒸chưng 了liễu 因nhân 。正chánh 因nhân 漸tiệm 著trước 。孜tư 孜tư 永vĩnh 久cửu 。一nhất 念niệm 相tương 應ứng 。大đại 事sự 了liễu 畢tất 。生sanh 死tử 高cao 超siêu 。塵trần 網võng 頓đốn 脫thoát 。如như 華hoa 鱗lân 入nhập 海hải 。永vĩnh 無vô 羅la 網võng 之chi 患hoạn 。法pháp 友hữu 眷quyến 屬thuộc 。利lợi 益ích 如như 此thử 。世thế 人nhân 不bất 以dĩ 為vi 重trọng 。生sanh 死tử 眷quyến 屬thuộc 。受thọ 害hại 如như 此thử 。世thế 人nhân 皆giai 以dĩ 為vi 重trọng/trùng 。如như 真chân 學học 道Đạo 人nhân 。於ư 此thử 不bất 可khả 不bất 具cụ 眼nhãn 。不bất 可khả 不bất 知tri 好hảo 惡ác 。若nhược 不bất 知tri 好hảo 惡ác 。不bất 是thị 地địa 獄ngục 種chủng 子tử 。定định 是thị 魔ma 家gia 眷quyến 屬thuộc 。如như 此thử 等đẳng 流lưu 。夢mộng 見kiến 猶do 驚kinh 。況huống 聚tụ 首thủ 促xúc 膝tất 而nhi 論luận 道đạo 哉tai 。仲trọng 來lai 此thử 理lý 亦diệc 當đương 謹cẩn 慎thận 。自tự 己kỷ 無vô 過quá 。亦diệc 可khả 將tương 此thử 化hóa 人nhân 。較giảo 之chi 粧# 佛Phật 造tạo 殿điện 。濟tế 貧bần 拔bạt 苦khổ 。功công 德đức 愈dũ 多đa 。何hà 者giả 法pháp 屬thuộc 興hưng 隆long 。正chánh 教giáo 得đắc 行hành 。正chánh 教giáo 得đắc 行hành 。魔ma 風phong 殄điễn 息tức 。菩Bồ 提Đề 種chủng 子tử 。徧biến 塵trần 彌di 剎sát 。如như 春xuân 迴hồi 大đại 地địa 。百bách 物vật 遂toại 生sanh 。當đương 來lai 成thành 佛Phật 。眷quyến 屬thuộc 參tham 隨tùy 。弘hoằng 大đại 法pháp 化hóa 。必tất 今kim 日nhật 培bồi 植thực 者giả 。噫# 。用dụng 力lực 少thiểu 而nhi 收thu 功công 多đa 。丈trượng 夫phu 不bất 可khả 不bất 取thủ (# 示thị 仲trọng 來lai )# 。

聖thánh 人nhân 本bổn 無vô 常thường 心tâm 。眾chúng 生sanh 本bổn 無vô 常thường 習tập 。是thị 以dĩ 蚖ngoan 蛇xà 蝮phúc 蝎hạt 。無vô 非phi 大Đại 士Sĩ 之chi 分phần 身thân 。菩Bồ 薩Tát 如Như 來Lai 。無vô 非phi 眾chúng 生sanh 之chi 本bổn 色sắc 。聖thánh 人nhân 若nhược 有hữu 常thường 心tâm 。何hà 殊thù 木mộc 石thạch 。眾chúng 生sanh 若nhược 有hữu 常thường 習tập 。則tắc 佛Phật 祖tổ 永vĩnh 無vô 相tướng 續tục 。是thị 故cố 觀quán 音âm 神thần 頭đầu 鬼quỷ 臉liệm 。凡phàm 形hình 聖thánh 容dung 。百bách 千thiên 方phương 便tiện 。泛phiếm 用dụng 隨tùy 宜nghi 。一nhất 一nhất 皆giai 菩Bồ 薩Tát 悲bi 田điền 所sở 出xuất 。譬thí 夫phu 片phiến 月nguyệt 在tại 空không 。影ảnh 臨lâm 萬vạn 水thủy 。豈khởi 思tư 量lượng 分phân 別biệt 可khả 測trắc 哉tai 。悟ngộ 此thử 則tắc 菩Bồ 薩Tát 。隨tùy 處xứ 出xuất 現hiện 矣hĩ 。

俗tục 諦đế 中trung 人nhân 。入nhập 吾ngô 法pháp 中trung 。如như 人nhân 溺nịch 大đại 海hải 。露lộ 髮phát 髻kế 子tử 。善Thiện 知Tri 識Thức 提đề 擕# 。如như 援viện 髮phát 髻kế 子tử 相tương 似tự 。須tu 自tự 家gia 盡tận 命mạng 掙# 著trước 。不bất 然nhiên 是thị 自tự 要yếu 沈trầm 沒một 。千thiên 佛Phật 出xuất 世thế 。也dã 難nạn/nan 救cứu 取thủ (# 示thị 眾chúng )# 。

我ngã 聞văn 如Như 來Lai 。三tam 十thập 二nhị 相tướng 。凡phàm 一nhất 一nhất 福phước 。皆giai 自tự 受thọ 用dụng 。惟duy 白bạch 毫hào 相tướng 光quang 。此thử 福phước 不bất 受thọ 。慈từ 惠huệ 兒nhi 孫tôn 享hưởng 用dụng 無vô 盡tận 。是thị 故cố 檀đàn 越việt 滴tích 水thủy 根căn 線tuyến 。臨lâm 當đương 受thọ 時thời 。觀quán 此thử 白bạch 毫hào 。圓viên 照chiếu 法Pháp 界Giới 。無vô 論luận 聖thánh 凡phàm 。影ảnh 現hiện 光quang 中trung 。由do 是thị 施thí 者giả 。及cập 其kỳ 受thọ 者giả 。俱câu 現hiện 光quang 內nội 。了liễu 無vô 能năng 所sở 。三tam 輪luân 體thể 空không 。不bất 昧muội 物vật 我ngã 。如như 是thị 作tác 觀quán 。一nhất 切thiết 有hữu 為vi 。皆giai 成thành 無vô 為vi (# 受thọ 白bạch 衲nạp 禮lễ 佛Phật )# 。

夫phu 佛Phật 法Pháp 本bổn 平bình 常thường 。而nhi 世thế 以dĩ 奇kỳ 特đặc 求cầu 之chi 。故cố 往vãng 往vãng 不bất 得đắc 佛Phật 心tâm 也dã 。故cố 曰viết 平bình 常thường 心tâm 是thị 道đạo 。此thử 平bình 常thường 心tâm 。凡phàm 有hữu 血huyết 氣khí 之chi 屬thuộc 。皆giai 本bổn 有hữu 之chi 。豈khởi 待đãi 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 傳truyền 而nhi 後hậu 有hữu 哉tai 。若nhược 必tất 待đãi 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 傳truyền 而nhi 後hậu 有hữu 。則tắc 世thế 人nhân 日nhật 用dụng 。境cảnh 緣duyên 逆nghịch 順thuận 。好hảo 惡ác 多đa 端đoan 。以dĩ 非phi 為vi 是thị 。以dĩ 是thị 為vi 非phi 。熾sí 然nhiên 而nhi 分phân 別biệt 不bất 歇hiết 者giả 。此thử 又hựu 何hà 心tâm 哉tai 。此thử 即tức 平bình 常thường 心tâm 也dã 。但đãn 眾chúng 生sanh 不bất 善thiện 用dụng 之chi 。而nhi 現hiện 三tam 毒độc 奇kỳ 險hiểm 之chi 心tâm 也dã 。如như 善thiện 用dụng 之chi 。則tắc 眾chúng 生sanh 三tam 毒độc 。奇kỳ 險hiểm 之chi 心tâm 。即tức 是thị 諸chư 佛Phật 。平bình 常thường 之chi 心tâm 也dã 。雖tuy 然nhiên 眾chúng 生sanh 奇kỳ 險hiểm 習tập 熟thục 。脫thoát 聞văn 平bình 常thường 心tâm 是thị 道đạo 之chi 說thuyết 。自tự 然nhiên 承thừa 當đương 不bất 下hạ 。葢# 其kỳ 平bình 常thường 習tập 生sanh 故cố 也dã 。是thị 故cố 必tất 須tu 待đãi 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。以dĩ 寶bảo 几kỉ 珍trân 御ngự 之chi 風phong 。鼓cổ 吹xuy 而nhi 化hóa 其kỳ 。下hạ 劣liệt 之chi 心tâm 。則tắc 荷hà 擔đảm 之chi 心tâm 生sanh 矣hĩ 。此thử 一nhất 心tâm 生sanh 。又hựu 追truy 惟duy 往vãng 時thời 。下hạ 劣liệt 之chi 心tâm 。鄙bỉ 而nhi 惡ác 之chi 。於ư 平bình 常thường 心tâm 。則tắc 生sanh 大đại 驚kinh 異dị 。以dĩ 為vi 聞văn 所sở 未vị 聞văn 。得đắc 所sở 未vị 得đắc 。故cố 沒một 量lượng 大đại 人nhân 。知tri 其kỳ 如như 此thử 。復phục 以dĩ 狸li 奴nô 白bạch 牯# 之chi 風phong 。鼓cổ 吹xuy 而nhi 化hóa 其kỳ 驚kinh 異dị 之chi 心tâm 。至chí 此thử 則tắc 聖thánh 凡phàm 情tình 盡tận 。平bình 常thường 心tâm 開khai 。開khai 而nhi 用dụng 之chi 。謂vị 之chi 大đại 機cơ 。機cơ 之chi 為vi 言ngôn 。葢# 取thủ 照chiếu 不bất 昧muội 用dụng 。用dụng 不bất 昧muội 照chiếu 耳nhĩ 。夫phu 照chiếu 不bất 昧muội 用dụng 。則tắc 謂vị 之chi 真chân 照chiếu 。用dụng 不bất 昧muội 照chiếu 。則tắc 謂vị 之chi 大đại 用dụng 。故cố 臨lâm 濟tế 曰viết 。沿duyên 流lưu 不bất 止chỉ 問vấn 如như 何hà 。真chân 照chiếu 無vô 邊biên 說thuyết 似tự 他tha 。離ly 相tương 離ly 名danh 人nhân 不bất 稟bẩm 。吹xuy 毛mao 用dụng 了liễu 急cấp 須tu 磨ma 。吹xuy 毛mao 用dụng 了liễu 急cấp 須tu 磨ma 者giả 。變biến 而nhi 不bất 窮cùng 之chi 謂vị 也dã 。

一nhất 微vi 涉thiệp 動động 。則tắc 吉cát 凶hung 橫hoạnh 生sanh 。能năng 洞đỗng 照chiếu 微vi 先tiên 。則tắc 禍họa 福phước 爆bộc 落lạc 。但đãn 眾chúng 生sanh 迷mê 染nhiễm 成thành 性tánh 。卒tuất 難nan 回hồi 機cơ 。機cơ 苟cẩu 能năng 回hồi 。習tập 染nhiễm 漸tiệm 釋thích 。如như 習tập 染nhiễm 終chung 不bất 能năng 解giải 。則tắc 過quá 現hiện 諸chư 佛Phật 又hựu 從tùng 何hà 來lai 。過quá 現hiện 聖thánh 人nhân 得đắc 道Đạo 有hữu 據cứ 。則tắc 習tập 染nhiễm 雖tuy 久cửu 。必tất 有hữu 除trừ 因nhân 。知tri 有hữu 除trừ 因nhân 。而nhi 甘cam 隨tùy 習tập 染nhiễm 者giả 。此thử 一nhất 種chủng 人nhân 。自tự 有hữu 閻diêm 羅la 老lão 子tử 。不bất 放phóng 過quá 渠cừ 在tại 。不bất 勞lao 旁bàng 人nhân 。代đại 渠cừ 擔đảm 憂ưu 。葢# 此thử 一nhất 微vi 。不bất 出xuất 四tứ 運vận 。故cố 以dĩ 四tứ 運vận 觀quán 之chi 。微vi 本bổn 不bất 有hữu 。何hà 況huống 有hữu 動động 。何hà 謂vị 四tứ 運vận 。未vị 微vi 。欲dục 微vi 。正chánh 微vi 。微vi 已dĩ 。是thị 也dã 。一nhất 微vi 若nhược 實thật 有hữu 者giả 。豈khởi 假giả 四tứ 運vận 而nhi 名danh 微vi 哉tai 。雖tuy 然nhiên 四tứ 運vận 觀quán 微vi 。微vi 實thật 不bất 有hữu 。則tắc 涉thiệp 動động 之chi 時thời 。於ư 可khả 意ý 境cảnh 。便tiện 覺giác 懽# 悅duyệt 。於ư 不bất 可khả 意ý 境cảnh 。便tiện 不bất 耐nại 煩phiền 。此thử 懽# 喜hỷ 與dữ 不bất 耐nại 煩phiền 。果quả 體thể 四tứ 運vận 而nhi 觀quán 。有hữu 此thử 兩lưỡng 者giả 。果quả 不bất 能năng 觀quán 。有hữu 此thử 兩lưỡng 者giả 。如như 果quả 體thể 而nhi 觀quán 。有hữu 此thử 兩lưỡng 者giả 。是thị 兩lưỡng 者giả 習tập 熟thục 。此thử 觀quán 習tập 生sanh 故cố 也dã 。如như 此thử 觀quán 力lực 強cường/cưỡng 。兩lưỡng 者giả 力lực 弱nhược 。則tắc 得đắc 力lực 不bất 得đắc 力lực 。觀quán 者giả 自tự 知tri 勝thắng 負phụ 。故cố 曰viết 。解giải 不bất 難nan 而nhi 行hành 難nạn/nan 。行hành 不bất 難nan 而nhi 克khắc 終chung 難nạn/nan 。克khắc 終chung 不bất 難nan 而nhi 忘vong 又hựu 難nạn/nan 。故cố 惟duy 忘vong 而nhi 能năng 用dụng 者giả 。則tắc 觸xúc 途đồ 成thành 觀quán 矣hĩ 。又hựu 道đạo 前tiền 道đạo 中trung 道đạo 後hậu 。有hữu 兩lưỡng 順thuận 一nhất 逆nghịch 。真chân 妄vọng 工công 夫phu 。不bất 可khả 不bất 知tri 者giả 。何hà 謂vị 妄vọng 順thuận 。清thanh 淨tịnh 本bổn 然nhiên 。而nhi 忽hốt 生sanh 山sơn 河hà 大đại 地địa 是thị 。何hà 謂vị 妙diệu 順thuận 。泝tố 而nhi 上thượng 之chi 。緣duyên 情tình 復phục 性tánh 是thị 。何hà 謂vị 逆nghịch 。性tánh 復phục 而nhi 悲bi 同đồng 體thể 。駕giá 慈từ 航# 而nhi 拯chửng 濟tế 萬vạn 有hữu 是thị 。此thử 兩lưỡng 順thuận 一nhất 逆nghịch 。東đông 方phương 出xuất 聖thánh 人nhân 。西tây 方phương 出xuất 聖thánh 人nhân 。上thượng 古cổ 出xuất 聖thánh 人nhân 。現hiện 在tại 出xuất 聖thánh 人nhân 。倘thảng 滅diệt 視thị 而nhi 不bất 信tín 者giả 。皆giai 天thiên 魔ma 外ngoại 道đạo 。非phi 聖thánh 人nhân 也dã 。

夫phu 業nghiệp 未vị 嘗thường 不bất 真chân 。心tâm 亦diệc 未vị 嘗thường 不bất 真chân 。業nghiệp 之chi 真chân 即tức 心tâm 之chi 真chân 。心tâm 之chi 真chân 即tức 業nghiệp 之chi 真chân 。真chân 外ngoại 無vô 業nghiệp 與dữ 心tâm 。心tâm 業nghiệp 之chi 外ngoại 。亦diệc 無vô 有hữu 真chân 。即tức 此thử 觀quán 之chi 。一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。於ư 顛điên 倒đảo 七thất 趣thú 之chi 中trung 。本bổn 皆giai 現hiện 證chứng 者giả 也dã 。以dĩ 眾chúng 生sanh 日nhật 用dụng 而nhi 不bất 知tri 。於ư 現hiện 證chứng 中trung 橫hoạnh 生sanh 分phân 別biệt 。故cố 現hiện 證chứng 者giả 。日nhật 用dụng 而nhi 不bất 知tri 也dã 。殊thù 不bất 知tri 於ư 日nhật 用dụng 不bất 知tri 之chi 中trung 。實thật 未vị 嘗thường 不bất 現hiện 證chứng 者giả 矣hĩ 。如như 心tâm 不bất 知tri 身thân 。則tắc 身thân 本bổn 法Pháp 身thân 。身thân 不bất 知tri 心tâm 。心tâm 即tức 本bổn 智trí 。法Pháp 身thân 如như 鏡kính 。本bổn 智trí 如như 光quang 。光quang 依y 鏡kính 有hữu 。光quang 還hoàn 照chiếu 鏡kính 。本bổn 無vô 所sở 能năng 。何hà 事sự 非phi 真chân 。今kim 有hữu 人nhân 謂vị 心tâm 不bất 知tri 業nghiệp 。則tắc 業nghiệp 無vô 待đãi 。業nghiệp 不bất 知tri 心tâm 。則tắc 心tâm 亦diệc 無vô 待đãi 。便tiện 謂vị 罪tội 福phước 皆giai 空không 。我ngã 不bất 可khả 得đắc 。殊thù 不bất 知tri 罪tội 福phước 皆giai 空không 。待đãi 罪tội 福phước 未vị 空không 者giả 之chi 影ảnh 耳nhĩ 。我ngã 不bất 可khả 得đắc 。亦diệc 待đãi 我ngã 必tất 可khả 得đắc 之chi 影ảnh 耳nhĩ 。是thị 皆giai 嗜thị 欲dục 情tình 熟thục 。研nghiên 真chân 理lý 生sanh 。說thuyết 時thời 似tự 悟ngộ 。對đối 境cảnh 還hoàn 迷mê 者giả 也dã 。如như 法Pháp 華hoa 之chi 妙diệu 法Pháp 。法pháp 即tức 一nhất 切thiết 萬vạn 法pháp 。妙diệu 即tức 了liễu 達đạt 萬vạn 法pháp 之chi 外ngoại 。初sơ 無vô 別biệt 真chân 。故cố 曰viết 借tá 婆bà 衫sam 子tử 拜bái 婆bà 年niên 。又hựu 曰viết 。妄vọng 想tưởng 無vô 性tánh 。將tương 甚thậm 知tri 業nghiệp 。業nghiệp 亦diệc 無vô 性tánh 。將tương 甚thậm 知tri 心tâm 。心tâm 不bất 知tri 業nghiệp 。能năng 存tồn 而nhi 無vô 我ngã 。業nghiệp 不bất 知tri 心tâm 。所sở 存tồn 而nhi 本bổn 虗hư 。無vô 我ngã 而nhi 虗hư 所sở 能năng 不bất 昧muội 。知tri 而nhi 能năng 行hành 。日nhật 用dụng 無vô 生sanh 。知tri 而nhi 不bất 能năng 行hành 。日nhật 用dụng 愛ái 憎tăng 。日nhật 用dụng 無vô 生sanh 。陰âm 陽dương 雖tuy 巧xảo 。不bất 得đắc 加gia 陶đào 鑄chú 之chi 功công 於ư 我ngã 矣hĩ 。日nhật 用dụng 愛ái 憎tăng 。根căn 境cảnh 雖tuy 無vô 性tánh 。則tắc 無vô 往vãng 而nhi 不bất 搖dao 我ngã 精tinh 。精tinh 搖dao 則tắc 六lục 合hợp 。六lục 合hợp 則tắc 一nhất 失thất 。一nhất 失thất 則tắc 頭đầu 迷mê 。頭đầu 迷mê 則tắc 心tâm 粗thô 。故cố 曰viết 。心tâm 粗thô 亂loạn 撞chàng 頭đầu 。又hựu 仲trọng 尼ni 心tâm 不bất 死tử 。日nhật 用dụng 自tự 然nhiên 活hoạt 。顏nhan 回hồi 心tâm 死tử 活hoạt 不bất 得đắc 故cố 。便tiện 不bất 能năng 不bất 言ngôn 而nhi 信tín 。不bất 比tỉ 而nhi 周chu 。無vô 器khí 而nhi 民dân 蹈đạo 乎hồ 前tiền 。葢# 回hồi 日nhật 用dụng 之chi 際tế 。回hồi 必tất 知tri 民dân 。民dân 亦diệc 知tri 回hồi 。以dĩ 兩lưỡng 相tương 知tri 故cố 。能năng 所sở 橫hoạnh 生sanh 。活hoạt 者giả 死tử 矣hĩ 。故cố 曰viết 。有hữu 我ngã 我ngã 在tại 天thiên 地địa 中trung 。無vô 我ngã 天thiên 地địa 在tại 我ngã 中trung 。

我ngã 乃nãi 生sanh 於ư 可khả 欲dục 。故cố 有hữu 欲dục 者giả 。不bất 能năng 不bất 生sanh 。生sanh 既ký 生sanh 矣hĩ 。不bất 能năng 不bất 死tử 。天thiên 下hạ 有hữu 欲dục 長trường 生sanh 者giả 。端đoan 以dĩ 生sanh 為vi 福phước 。死tử 為vi 禍họa 。故cố 曰viết 禍họa 福phước 莫mạc 烈liệt 於ư 死tử 生sanh 。葢# 不bất 知tri 功công 德đức 天thiên 。與dữ 黑hắc 暗ám 女nữ 。我ngã 能năng 一nhất 心tâm 不bất 生sanh 。彼bỉ 將tương 不bất 待đãi 遣khiển 而nhi 俱câu 逃đào 矣hĩ 。然nhiên 後hậu 同đồng 天thiên 下hạ 吉cát 凶hung 。而nhi 吉cát 凶hung 莫mạc 能năng 累lũy/lụy/luy 也dã 。如như 是thị 者giả 謂vị 之chi 正chánh 因nhân 。反phản 是thị 者giả 謂vị 之chi 邪tà 因nhân 。又hựu 橫hoạnh/hoành 計kế 心tâm 外ngoại 有hữu 法pháp 。不bất 能năng 會hội 萬vạn 物vật 歸quy 己kỷ 謂vị 之chi 外ngoại 道đạo 。以dĩ 此thử 觀quán 之chi 。外ngoại 心tâm 則tắc 無vô 生sanh 。無vô 生sanh 則tắc 無vô 滅diệt 。如như 生sanh 生sanh 滅diệt 滅diệt 。動động 動động 靜tĩnh 靜tĩnh 。通thông 通thông 塞tắc 塞tắc 。恬điềm 恬điềm 變biến 變biến 。離ly 離ly 合hợp 合hợp 。暗ám 暗ám 明minh 明minh 。本bổn 一nhất 精tinh 明minh 。映ánh 彼bỉ 六lục 者giả 流lưu 而nhi 不bất 返phản 。近cận 取thủ 諸chư 心tâm 。則tắc 為vi 生sanh 滅diệt 。遠viễn 取thủ 諸chư 物vật 。則tắc 為vi 明minh 暗ám 晝trú 夜dạ 。古cổ 今kim 寒hàn 暑thử 之chi 多đa 也dã 。而nhi 天thiên 機cơ 深thâm 者giả 。悟ngộ 一nhất 塵trần 。泝tố 而nhi 上thượng 之chi 。則tắc 餘dư 黏niêm 齊tề 拔bạt 矣hĩ 。故cố 曰viết 緣duyên 見kiến 因nhân 明minh 。暗ám 成thành 無vô 見kiến 。不bất 明minh 自tự 發phát 。則tắc 諸chư 暗ám 相tướng 。永vĩnh 不bất 能năng 昏hôn 。此thử 指chỉ 眼nhãn 根căn 脫thoát 黏niêm 而nhi 入nhập 也dã 。至chí 於ư 意ý 根căn 。則tắc 緣duyên 知tri 因nhân 法pháp 。無vô 法pháp 無vô 知tri 。不bất 法pháp 自tự 知tri 。則tắc 諸chư 滅diệt 相tương/tướng 。永vĩnh 不bất 能năng 惑hoặc 。嗚ô 呼hô 。使sử 貪tham 長trường 生sanh 者giả 。洞đỗng 悟ngộ 此thử 旨chỉ 。則tắc 痛thống 悔hối 向hướng 之chi 。所sở 為vi 首thủ 越việt 而nhi 之chi 燕yên 也dã 。

百bách 尺xích 竿can/cán 頭đầu 。蹈đạo 大đại 木mộc 而nhi 驚kinh 悸quý 。大đại 地địa 之chi 上thượng 。履lý 寸thốn 板bản 而nhi 坦thản 然nhiên 。此thử 何hà 故cố 哉tai 。竿can/cán 本bổn 不bất 虗hư 。地địa 本bổn 不bất 實thật 。一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。於ư 無vô 虗hư 實thật 中trung 。橫hoạnh/hoành 計kế 虗hư 實thật 故cố 。

皮bì 毬cầu 子tử 曰viết 。有hữu 一nhất 事sự 。則tắc 有hữu 一nhất 義nghĩa 。義nghĩa 宜nghi 也dã 。如như 地địa 宜nghi 堅kiên 。水thủy 宜nghi 濕thấp 。火hỏa 宜nghi 熱nhiệt 。風phong 宜nghi 動động 。如như 堅kiên 者giả 濕thấp 。濕thấp 者giả 熱nhiệt 。熱nhiệt 者giả 動động 。則tắc 非phi 義nghĩa 。矣hĩ 。理lý 則tắc 不bất 然nhiên 。堅kiên 可khả 以dĩ 為vi 濕thấp 。濕thấp 可khả 以dĩ 為vi 熱nhiệt 。熱nhiệt 可khả 以dĩ 為vi 動động 。動động 復phục 可khả 以dĩ 為vi 熱nhiệt 。熱nhiệt 為vi 濕thấp 。濕thấp 為vi 堅kiên 。葢# 宜nghi 者giả 可khả 以dĩ 不bất 宜nghi 。不bất 宜nghi 者giả 可khả 以dĩ 宜nghi 。譬thí 如như 輪luân 之chi 始thỉ 終chung 。豈khởi 果quả 有hữu 端đoan 哉tai 。故cố 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 。又hựu 名danh 曰viết 四tứ 輪luân 。然nhiên 輪luân 雖tuy 不bất 可khả 以dĩ 始thỉ 終chung 窮cùng 。外ngoại 鐵thiết 則tắc 輪luân 何hà 所sở 有hữu (# 義nghĩa 理lý 辨biện )# 。

夢mộng 悟ngộ 醒tỉnh 迷mê 。聖thánh 凡phàm 途đồ 隔cách 。究cứu 其kỳ 所sở 自tự 。不bất 過quá 未vị 達đạt 本bổn 源nguyên 。故cố 曰viết 達đạt 本bổn 忘vong 情tình 。知tri 心tâm 體thể 合hợp 。即tức 此thử 而nhi 觀quán 。情tình 未vị 忘vong 時thời 。不bất 必tất 以dĩ 情tình 忘vong 情tình 。

何hà 以dĩ 故cố 。情tình 終chung 不bất 忘vong 故cố 。如như 一nhất 達đạt 本bổn 。情tình 不bất 待đãi 忘vong 而nhi 自tự 忘vong 矣hĩ 。如như 體thể 未vị 合hợp 。亦diệc 不bất 必tất 求cầu 合hợp 。何hà 謂vị 體thể 合hợp 。無vô 思tư 契khế 同đồng 也dã 。若nhược 然nhiên 者giả 。知tri 心tâm 即tức 達đạt 本bổn 。達đạt 本bổn 即tức 知tri 心tâm 。明minh 矣hĩ 。是thị 故cố 達đạt 本bổn 知tri 心tâm 之chi 人nhân 。雖tuy 同đồng 眾chúng 人nhân 。紛phân 然nhiên 於ư 夢mộng 境cảnh 。然nhiên 其kỳ 達đạt 境cảnh 無vô 性tánh 。知tri 心tâm 無vô 外ngoại 。愈dũ 夢mộng 而nhi 愈dũ 覺giác 。一nhất 旦đán 夢mộng 緣duyên 爆bộc 斷đoạn 。覺giác 影ảnh 亦diệc 空không 。故cố 不bất 同đồng 於ư 醒tỉnh 迷mê 之chi 曹tào 。如như 本bổn 未vị 達đạt 。心tâm 未vị 知tri 。雖tuy 其kỳ 人nhân 忠trung 信tín 廉liêm 潔khiết 。如như 伯bá 夷di 叔thúc 齊tề 。其kỳ 情tình 執chấp 堅kiên 固cố 。過quá 於ư 須Tu 彌Di 之chi 難nạn/nan 破phá 也dã 。此thử 難nạn/nan 破phá 之chi 執chấp 。謂vị 之chi 一nhất 合hợp 相tương/tướng 。此thử 一nhất 合hợp 相tương/tướng 。是thị 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。之chi 痛thống 瘡sang 疤# 。雖tuy 父phụ 母mẫu 妻thê 子tử 。稍sảo 觸xúc 其kỳ 疤# 。則tắc 無vô 明minh 之chi 發phát 。烈liệt 如như 猛mãnh 焰diễm 。況huống 他tha 人nhân 乎hồ 。聖thánh 人nhân 知tri 此thử 相tương/tướng 之chi 難nạn/nan 破phá 。以dĩ 為vi 須Tu 彌Di 。雖tuy 則tắc 堅kiên 固cố 勝thắng 一nhất 切thiết 。然nhiên 以dĩ 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 較giảo 之chi 。則tắc 須Tu 彌Di 又hựu 太thái 倉thương 稊đề 米mễ 耳nhĩ 。故cố 聖thánh 人nhân 。一nhất 碎toái 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。以dĩ 為vi 微vi 塵trần 。使sử 眾chúng 生sanh 知tri 。三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。堅kiên 固cố 於ư 須Tu 彌Di 者giả 。尚thượng 可khả 碎toái 而nhi 為vi 微vi 塵trần 眾chúng 。況huống 我ngã 蕞# 爾nhĩ 之chi 軀khu 。塊khối 然nhiên 之chi 相tướng 。豈khởi 能năng 久cửu 留lưu 而nhi 不bất 可khả 壞hoại 哉tai 。且thả 此thử 世thế 界giới 。不bất 能năng 自tự 有hữu 其kỳ 體thể 。必tất 合hợp 微vi 塵trần 眾chúng 而nhi 成thành 。微vi 塵trần 眾chúng 亦diệc 無vô 自tự 體thể 。必tất 碎toái 世thế 界giới 而nhi 有hữu 。故cố 以dĩ 世thế 界giới 觀quán 微vi 塵trần 眾chúng 。則tắc 微vi 塵trần 眾chúng 不bất 可khả 得đắc 。以dĩ 微vi 塵trần 眾chúng 觀quán 世thế 界giới 。則tắc 世thế 界giới 不bất 可khả 得đắc 。世thế 界giới 與dữ 微vi 塵trần 眾chúng 。既ký 互hỗ 觀quán 而nhi 不bất 可khả 得đắc 。則tắc 一nhất 切thiết 聖thánh 凡phàm 依y 正chánh 二nhị 報báo 。且thả 道đạo 畢tất 竟cánh 安an 著trước 何hà 處xứ 。偈kệ 曰viết 。兔thố 子tử 懷hoài 胎thai 產sản 六lục 龍long 。不bất 惟duy 為vi 雨vũ 更cánh 為vi 風phong 。臨lâm 機cơ 縱túng/tung 奪đoạt 能năng 翻phiên 弄lộng 。一nhất 片phiến 春xuân 光quang 萬vạn 卉hủy 融dung 。

紫tử 栢# 老lão 人nhân 集tập 卷quyển 之chi 六lục