修Tu 禪Thiền 要Yếu 訣Quyết
北Bắc 天Thiên 竺Trúc 覺Giác 愛Ái 略Lược 說Thuyết 唐Đường 明Minh 恂 隨Tùy 錄Lục 慧Tuệ 智Trí 傳Truyền 譯Dịch
昔tích 者giả 世thế 高cao 法pháp 護hộ 譯dịch 出xuất 禪thiền 經kinh 。 僧Tăng 光quang 曇đàm 猷# 等đẳng 並tịnh 依y 教giáo 修tu 心tâm 。 後hậu 什thập 公công 入nhập 關quan 。 僧Tăng 叡duệ 請thỉnh 出xuất 禪thiền 法Pháp 要yếu 以dĩ 來lai 。 往vãng 往vãng 有hữu 其kỳ 人nhân 矣hĩ 。 達đạt 磨ma 西tây 來lai 。 僧Tăng 稠trù 東đông 起khởi 以dĩ 後hậu 。 斯tư 風phong 大đại 振chấn 。 至chí 唐đường 中trung 葉diệp 。 金kim 智trí 無vô 畏úy 等đẳng 三tam 藏tạng 傳truyền 祕bí 密mật 禪thiền 。 別biệt 為vi 流lưu 派phái 。 今kim 斯tư 所sở 傳truyền 。 義nghĩa 兼kiêm 顯hiển 密mật 。 法pháp 辨biện 華hoa 梵Phạm 。 實thật 為vi 要yếu 訣quyết 。 先tiên 得đắc 數số 本bổn 校giáo 以dĩ 藏tạng 篋khiếp 。 朱chu 盈doanh 居cư 士sĩ 有hữu 信tín 之chi 人nhân 也dã 。 謀mưu 余dư 刻khắc 以dĩ 弘hoằng 通thông 。 余dư 曰viết 。 彌di 天thiên 有hữu 謂vị 曰viết 。 禪thiền 思tư 守thủ 玄huyền 。 鍊luyện 微vi 入nhập 寂tịch 。 在tại 取thủ 何hà 道đạo 。 猶do [古*見]# 于vu 掌chưởng 。 墮đọa 癈phế 斯tư 要yếu 而nhi 希hy 見kiến 證chứng 。 不bất 亦diệc 難nạn 乎hồ 。 然nhiên 則tắc 入nhập 佛Phật 道Đạo 要yếu 門môn 。 盖# 莫mạc 過quá 焉yên 。 今kim 子tử 舉cử 之chi 。 誰thùy 不bất 隨tùy 喜hỷ 乎hồ 。 於ư 是thị 乎hồ 序tự 。
天thiên 明minh 四tứ 年niên 甲giáp 辰thần 之chi 冬đông 。 播bá 磨ma 沙Sa 門Môn 。 智trí 暉huy 。 撰soạn 。
修tu 禪thiền 要yếu 訣quyết
北bắc 天Thiên 竺Trúc 婆Bà 羅La 門Môn 禪thiền 師sư 佛Phật 陀Đà 波ba 利lợi (# 唐đường 云vân 覺giác 愛ái )# 。 隨tùy 問vấn 略lược 說thuyết 。
西tây 京kinh 禪thiền 林lâm 寺tự 沙Sa 門Môn 明minh 恂# 問vấn 并tinh 隨tùy 口khẩu 錄lục 。
同đồng 寺tự 梵Phạm 僧Tăng 慧tuệ 智trí 法Pháp 師sư 傳truyền 譯dịch 。
于vu 時thời 大đại 唐đường 儀nghi 鳳phượng 二nhị 年niên 丁đinh 丑sửu 歲tuế 也dã 。
問vấn 。 此thử 方phương 古cổ 今kim 學học 禪thiền 者giả 。 多đa 不bất 能năng 免miễn 禪thiền 諸chư 障chướng 難nạn 。 以dĩ 之chi 觀quán 之chi 。 將tương 恐khủng 此thử 地địa 禪thiền 匠tượng 得đắc 法Pháp 不bất 盡tận 。 徘bồi 徊hồi 斯tư 久cửu 。 無vô 處xứ 申thân 疑nghi 。 今kim 忽hốt 仰ngưỡng 逢phùng 曇đàm 華hoa 示thị 喻dụ 。 得đắc 承thừa 即tức 欲dục 還hoàn 國quốc 。 重trọng/trùng 會hội 無vô 期kỳ 。 幸hạnh 希hy 慈từ 降giáng/hàng 具cụ 說thuyết 禪thiền 要yếu 。 庶thứ 令linh 學học 者giả 的đích 有hữu 歸quy 憑bằng 。
答đáp 。 禪thiền 法pháp 漸tiệm 授thọ 。 不bất 合hợp 頓đốn 說thuyết 。 何hà 得đắc 具cụ 陳trần 。
問vấn 。 仰ngưỡng 承thừa 既ký 欲dục 西tây 還hoàn 。 漸tiệm 授thọ 即tức 當đương 無vô 寄ký 。 佛Phật 法Pháp 既ký 有hữu 開khai 制chế 。 幸hạnh 賜tứ 勿vật 阻trở 機cơ 緣duyên 。
答đáp 。 據cứ 此thử 實thật 亦diệc 可khả 矜căng 。 但đãn 可khả 有hữu 問vấn 隨tùy 說thuyết 耳nhĩ 。
問vấn 。 有hữu 人nhân 言ngôn 。 經kinh 說thuyết 禪thiền 定định 牢lao 固cố 者giả 。 如Như 來Lai 滅diệt 後hậu 。 第đệ 三tam 五ngũ 百bách 年niên 也dã 。
時thời 今kim 遠viễn 矣hĩ 。 不bất 合hợp 修tu 禪thiền 。 若nhược 據cứ 此thử 言ngôn 。 合hợp 修tu 禪thiền 不phủ 。
答đáp 。 經kinh 亦diệc 廣quảng 云vân 修tu 禪thiền 。 若nhược 據cứ 佛Phật 本bổn 不bất 滅diệt 。 何hà 論luận 之chi 久cửu 近cận 也dã 。 西tây 方phương 現hiện 今kim 坐tọa 得đắc 四tứ 禪thiền 八bát 定định 者giả 。 其kỳ 數số 極cực 多đa 。 不bất 可khả 勝thắng 計kế 。 若nhược 言ngôn 不bất 合hợp 。 其kỳ 事sự 如như 何hà 。 三tam 慧tuệ 之chi 中trung 禪thiền 是thị 修tu 慧tuệ 。 今kim 時thời 豈khởi 可khả 但đãn 學học 聞văn 思tư 不bất 許hứa 修tu 也dã 。 此thử 言ngôn 偏thiên 據cứ 極cực 。 非phi 通thông 說thuyết 。 雖tuy 引dẫn 佛Phật 經Kinh 。 其kỳ 間gian 非phi 無vô 邪tà 正chánh 。 且thả 於ư 聖thánh 教giáo 偏thiên 舉cử 一nhất 文văn 以dĩ 蔽tế 多đa 義nghĩa 者giả 。 此thử 當đương 魔ma 說thuyết 耳nhĩ 。 深thâm 可khả 察sát 之chi 。 深thâm 可khả 察sát 之chi 。
問vấn 。 比tỉ 見kiến 學học 禪thiền 者giả 多đa 有hữu 失thất 心tâm 。 令linh 既ký 已dĩ 無vô 所sở 復phục 用dụng 。 因nhân 癈phế 萬vạn 行hạnh 。 虗hư 度độ 一nhất 生sanh 。 下hạ 情tình 以dĩ 此thử 。 但đãn 欲dục 餘dư 修tu 。 且thả 不bất 脩tu 禪thiền 得đắc 不phủ 。
答đáp 曰viết 。
不phủ 也dã 。 禪thiền 是thị 六Lục 度Độ 之chi 第đệ 五ngũ 。 亦diệc 是thị 三tam 學học 中trung 定định 學học 。 安an 得đắc 不bất 脩tu 。 亦diệc 既ký 有hữu 人nhân 因nhân 食thực 噎ế 死tử 。 豈khởi 即tức 不bất 食thực 耶da 。 其kỳ 失thất 心tâm 者giả 。 只chỉ 是thị 不bất 善thiện 方phương 法pháp 耳nhĩ 。 若nhược 解giải 方phương 便tiện 。 千thiên 萬vạn 無vô 失thất 。 幸hạnh 勿vật 疑nghi 怖bố 。 決quyết 定định 須tu 修tu 。 北bắc 天Thiên 竺Trúc 有hữu 一nhất 僧Tăng 。 每mỗi 習tập 多đa 聞văn 而nhi 不bất 學học 定định 。 彼bỉ 時thời 讀đọc 誦tụng 經Kinh 。 忽hốt 有hữu 天thiên 來lai 掩yểm 其kỳ 口khẩu 而nhi 語ngữ 曰viết 。 汝nhữ 聞văn 思tư 足túc 矣hĩ 。 何hà 不bất 習tập 禪thiền 以dĩ 之chi 驗nghiệm 之chi 。 縱túng/tung 修tu 餘dư 行hành 而nhi 不bất 學học 定định 者giả 。 於ư 佛Phật 法Pháp 中trung 。 未vị 為vi 全toàn 得đắc 。
問vấn 。 性tánh 多đa 散tán 亂loạn 者giả 。 學học 定định 何hà 由do 可khả 得đắc 。
答đáp 。 獼mi 猴hầu 尚thượng 能năng 坐tọa 禪thiền 。 況huống 乃nãi 人nhân 而nhi 不bất 得đắc 也dã 。 學học 定định 難nạn/nan 者giả 。 只chỉ 為vì 前tiền 生sanh 未vị 曾tằng 習tập 耳nhĩ 。 今kim 復phục 不bất 學học 。 於ư 未vị 來lai 何hà 可khả 得đắc 。 豈khởi 令linh 彌di 歷lịch 長trường 久cửu 而nhi 不bất 得đắc 耶da 。 更cánh 期kỳ 何hà 時thời 。 經kinh 曰viết 。 聞văn 思tư 尚thượng 如như 門môn 外ngoại 。 禪thiền 行hành 始thỉ 似tự 入nhập 門môn 。 修tu 禪thiền 下hạ 至chí 一nhất 念niệm 。 福phước 尚thượng 無vô 量lượng 。 豈khởi 一nhất 生sanh 殊thù 可khả 不bất 學học 也dã 。 未vị 能năng 全toàn 學học 者giả 。 幸hạnh 可khả 兼kiêm 修tu 。 講giảng 說thuyết 之chi 人nhân 。 雖tuy 復phục 廣quảng 議nghị 禪thiền 法pháp 。 且thả 如như 說thuyết 食thực 而nhi 未vị 入nhập 口khẩu 。 至chí 於ư 禪thiền 行hành 。 始thỉ 如như 飽bão 飡xan 美mỹ 食thực 也dã 。 昔tích 有hữu 國quốc 王vương 。 聞văn 禪thiền 之chi 益ích 。 雖tuy 理lý 國quốc 務vụ 兼kiêm 復phục 習tập 禪thiền 。 況huống 出xuất 家gia 之chi 人nhân 。 落lạc 髮phát 屏bính 緣duyên 息tức 心tâm 無vô 事sự 而nhi 不bất 少thiểu 學học 。 豈khởi 是thị 人nhân 哉tai 。
問vấn 。 學học 禪thiền 但đãn 唯duy 坐tọa 耶da 。
答đáp 。 是thị 何hà 言ngôn 也dã 。 有hữu 待đãi 之chi 身thân 。 要yếu 須tu 四tứ 威uy 儀nghi 中trung 。 易dị 脫thoát 而nhi 互hỗ 修tu 。 寧ninh 得đắc 唯duy 坐tọa 。 唯duy 坐tọa 多đa 招chiêu 魔ma 事sự 。
問vấn 。 且thả 四tứ 威uy 儀nghi 中trung 。 坐tọa 法pháp 云vân 何hà 。
答đáp 。 結kết 跏già 端đoan 坐tọa 。 結kết 跏già 法pháp 。 以dĩ 左tả 脚cước 壓áp 右hữu 右hữu 壓áp 左tả 俱câu 得đắc 。 若nhược 結kết 跏già 未vị 便tiện 。 半bán 跏già 亦diệc 得đắc 。 半bán 跏già 法pháp 唯duy 是thị 右hữu 壓áp 左tả 。 其kỳ 兩lưỡng 手thủ 各các 仰ngưỡng 舒thư 。 掌chưởng 亦diệc 右hữu 壓áp 左tả 。 並tịnh 不bất 得đắc 左tả 壓áp 右hữu 也dã 。 乃nãi 須tu 閉bế 目mục 合hợp 口khẩu 。 舌thiệt 跓trụ 上thượng 齶ngạc 。 或hoặc 可khả 跓trụ 齒xỉ 。 其kỳ 閉bế 目mục 合hợp 口khẩu 等đẳng 並tịnh 不bất 宜nghi 令linh 急cấp 。 乃nãi 至chí 萬vạn 事sự 皆giai 貴quý 舒thư 縱túng/tung 。 不bất 用dụng 拘câu 急cấp 。 閉bế 目mục 未vị 慣quán 者giả 。
時thời 任nhậm 稍sảo 開khai 。 坐tọa 久cửu 少thiểu 似tự 疲bì 倦quyện 。 輒triếp 改cải 威uy 儀nghi 。 勿vật 令linh 生sanh 苦khổ 。 他tha 皆giai 准chuẩn 此thử 。
問vấn 。 此thử 方phương 相tương/tướng 傳truyền 為vi 右hữu 手thủ 等đẳng 多đa 動động 。 坐tọa 者giả 要yếu 令linh 左tả 壓áp 右hữu 。 今kim 乃nãi 與dữ 彼bỉ 碩# 反phản 。 未vị 審thẩm 何hà 故cố 耶da 。
答đáp 。 西tây 方phương 諸chư 佛Phật 。 從tùng 佛Phật 以dĩ 來lai 相tương/tướng 承thừa 坐tọa 法Pháp 皆giai 如như 是thị 也dã 。 並tịnh 是thị 印ấn 法pháp 。 此thử 方phương 擅thiện 改cải 。 吾ngô 所sở 未vị 詳tường 。
問vấn 。 坐tọa 禪thiền 時thời 倚ỷ 物vật 。 身thân 或hoặc 俯phủ 仰ngưỡng 等đẳng 。 任nhậm 性tánh 坐tọa 得đắc 不phủ 。
答đáp 。 必tất 須tu 正chánh 身thân 端đoan 坐tọa 。 身thân 若nhược 倚ỷ 曲khúc 即tức 生sanh 病bệnh 痛thống 。
問vấn 。 謹cẩn 聞văn 坐tọa 矣hĩ 。 行hành 法pháp 云vân 何hà 。
答đáp 。 行hành 即tức 經kinh 行hành 也dã 。 宜nghi 依y 平bình 坦thản 之chi 地địa 。 自tự 二nhị 十thập 步bộ 以dĩ 來lai 。 四tứ 十thập 五ngũ 步bộ 以dĩ 上thượng 。 於ư 中trung 經kinh 行hành 。 經kinh 行hành 時thời 覆phú 左tả 手thủ 。 以dĩ 大đại 指chỉ 屈khuất 著trước 掌chưởng 中trung 。 以dĩ 餘dư 四tứ 指chỉ 把bả 大đại 指chỉ 作tác 拳quyền 然nhiên 。 覆phú 右hữu 手thủ 。 把bả 左tả 手thủ 腕oản 。 即tức 端đoan 坐tọa 少thiểu 時thời 。 攝nhiếp 心tâm 令linh 住trụ 。 謂vị 住trụ 鼻tị 端đoan 等đẳng 也dã 。 乃nãi 行hành 。 行hành 勿vật 太thái 急cấp 太thái 緩hoãn 。 行hành 只chỉ 接tiếp 心tâm 。 行hành 至chí 界giới 畔bạn 即tức 逐trục 日nhật 迴hồi 身thân 。 還hoàn 向hướng 來lai 處xứ 。 住trụ 立lập 少thiểu 時thời 。 如như 前tiền 復phục 行hành 。 行hành 時thời 即tức 開khai 目mục 。 住trụ 即tức 輒triếp 閉bế 。 如như 是thị 久cửu 行hành 稍sảo 倦quyện 。 即tức 休hưu 經kinh 行hành 。 唯duy 在tại 晝trú 。 夜dạ 不bất 行hành 也dã 。
問vấn 。 多đa 人nhân 同đồng 處xứ 經kinh 行hành 得đắc 不phủ 。
答đáp 。 稍sảo 須tu 相tương 離ly 。 令linh 近cận 不bất 得đắc 。
問vấn 。 行hành 審thẩm 其kỳ 如như 是thị 。 往vãng 哲triết 寧ninh 悉tất 不bất 言ngôn 。 幸hạnh 乞khất 指chỉ 事sự 委ủy 陳trần 。 庶thứ 今kim 自tự 我ngã 作tác 古cổ 。
答đáp 。 烏ô 萇# 國quốc 有hữu 佛Phật 經Kinh 行hành 處xứ 。 及cập 彌Di 勒Lặc 菩Bồ 薩Tát 經kinh 行hành 處xứ 。 並tịnh 彫điêu 石thạch 以dĩ 為vi 界giới 畔bạn 。 今kim 猶do 宛uyển 然nhiên 。 見kiến 者giả 皆giai 遙diêu 禮lễ 。 無vô 敢cảm 踐tiễn 其kỳ 所sở 。 菩Bồ 薩Tát 行hành 處xứ 。 人nhân 或hoặc 入nhập 中trung 。 然nhiên 欲dục 度độ 其kỳ 脩tu 短đoản 。 或hoặc 延diên 或hoặc 促xúc 。 竟cánh 無vô 有hữu 能năng 定định 其kỳ 步bộ 數số 。 諸chư 國quốc 屢lũ 亦diệc 有hữu 斯tư 迹tích 耳nhĩ 。 經kinh 行hành 之chi 事sự 。 蓋cái 是thị 尋tầm 常thường 。 今kim 古cổ 顯hiển 然nhiên 。 無vô 宜nghi 致trí 惑hoặc 。 吁hu 哉tai 小tiểu 事sự 。 此thử 地địa 猶do 迷mê 。
問vấn 。 遶nhiễu 塔tháp 行hành 道Đạo 與dữ 經kinh 行hành 何hà 別biệt 。
答đáp 。 經kinh 行hành 者giả 直trực 往vãng 直trực 來lai 。 豈khởi 同đồng 旋toàn 遶nhiễu 耶da 。 又hựu 塔tháp 是thị 多đa 人nhân 往vãng 來lai 處xứ 。 不bất 可khả 於ư 中trung 經kinh 行hành 。
問vấn 。 此thử 方phương 有hữu 逆nghịch 日nhật 行hành 道Đạo 稱xưng 為vi 右hữu 旋toàn 者giả 。 未vị 知tri 是thị 不phủ 。
答đáp 。 西tây 方phương 旋toàn 塔tháp 並tịnh 逐trục 日nhật 轉chuyển 。 曾tằng 無vô 逆nghịch 行hành 。 (# 此thử 條điều 相tương/tướng 乘thừa 而nhi 起khởi 。 非phi 此thử 正chánh 宗tông )# 。
問vấn 。 謹cẩn 聞văn 行hành 矣hĩ 。 住trụ 法pháp 云vân 何hà 。
答đáp 。 住trụ 即tức 端đoan 身thân 攝nhiếp 心tâm 正chánh 立lập 也dã 。 兩lưỡng 手thủ 一nhất 如như 行hành 時thời 。 如như 是thị 久cửu 立lập 稍sảo 覺giác 勞lao 倦quyện 。 或hoặc 雙song 足túc 如như 離ly 地địa 之chi 狀trạng 。 覺giác 如như 是thị 等đẳng 。 即tức 宜nghi 且thả 休hưu 。 住trụ 餘dư 坐tọa 等đẳng 。
問vấn 。 謹cẩn 聞văn 住trụ 矣hĩ 。 臥ngọa 法pháp 云vân 何hà 。
答đáp 右hữu 脇hiếp 著trước 地địa 。 枕chẩm 右hữu 手thủ 掌chưởng 。 舒thư 左tả 手thủ 置trí 左tả 髀bễ 上thượng 。 舒thư 兩lưỡng 足túc 重trọng/trùng 累lũy/lụy/luy 。 繫hệ 相tương/tướng 而nhi 臥ngọa 。 有hữu 病bệnh 患hoạn 者giả 即tức 任nhậm 所sở 安an 而nhi 臥ngọa 。
問vấn 。 諸chư 威uy 儀nghi 中trung 。 所sở 有hữu 軌quỹ 則tắc 。 並tịnh 是thị 印ấn 法pháp 耶da 。
答đáp 。 如như 上thượng 習tập 禪thiền 。 行hành 住trụ 坐tọa 臥ngọa 。 屈khuất 申thân 進tiến 止chỉ 。 手thủ 足túc 左tả 右hữu 等đẳng 。 一nhất 一nhất 皆giai 是thị 印ấn 法pháp 。
問vấn 。 如như 上thượng 威uy 儀nghi 修tu 禪thiền 之chi 法pháp 。 依y 何hà 乘thừa 耶da 。
答đáp 。 依y 摩ma 訶ha 衍diễn 。
問vấn 。 用dụng 四tứ 威uy 儀nghi 修tu 禪thiền 之chi 法pháp 。 小Tiểu 乘Thừa 外ngoại 道đạo 豈khởi 可khả 無vô 乎hồ 。
答đáp 。 此thử 之chi 禪thiền 法pháp 。 小Tiểu 乘Thừa 始thỉ 無vô 。 外ngoại 道đạo 寧ninh 有hữu 耶da 。 邪tà 宗tông 本bổn 期kỳ 受thọ 苦khổ 。 翹kiều 足túc 倒đảo 懸huyền 。 正Chánh 法Pháp 為vi 遣khiển 勞lao 疲bì 。 威uy 儀nghi 易dị 脫thoát 。 小Tiểu 乘Thừa 進tiến 或hoặc 可khả 分phần/phân 有hữu 。 外ngoại 道đạo 全toàn 無vô 。
問vấn 。 外ngoại 道đạo 及cập 與dữ 三tam 乘thừa 皆giai 有hữu 禪thiền 定định 。 息tức 心tâm 遣khiển 境cảnh 。 未vị 審thẩm 何hà 殊thù 。
答đáp 。 外ngoại 道đạo 執chấp 我ngã 以dĩ 習tập 禪thiền 。 小Tiểu 乘Thừa 計kế 法pháp 而nhi 修tu 定định 。 大Đại 乘Thừa 止Chỉ 觀Quán 。 人nhân 法pháp 雙song 除trừ 。 此thử 其kỳ 別biệt 也dã 。
問vấn 。 將tương 欲dục 學học 禪thiền 。 以dĩ 何hà 方phương 便tiện 為vi 先tiên 。
答đáp 。 先tiên 起khởi 大đại 慈từ 悲bi 心tâm 。 永vĩnh 捨xả 報báo 怨oán 之chi 念niệm 。 方phương 得đắc 習tập 禪thiền 。 貪tham 瞋sân 設thiết 起khởi 。 速tốc 還hoàn 除trừ 懺sám 。 如như 杖trượng 擊kích 水thủy 。 暫tạm 開khai 還hoàn 合hợp 也dã 。 惡ác 念niệm 相tương 續tục 。 不bất 可khả 學học 禪thiền 。
問vấn 。 創sáng/sang 初sơ 學học 禪thiền 。 即tức 觀quán 無vô 相tướng 得đắc 不phủ 。
答đáp 。 須tu 以dĩ 方phương 便tiện 。 漸tiệm 次thứ 而nhi 入nhập 。 吾ngô 未vị 見kiến 頓đốn 現hiện 無vô 相tướng 者giả 。
問vấn 。 漸tiệm 次thứ 云vân 何hà 。
答đáp 。 如như 是thị 間gian 學học 者giả 。 令linh 心tâm 先tiên 住trụ 長trường/trưởng 安an 一nhất 城thành 之chi 中trung 。 但đãn 勿vật 令linh 出xuất 外ngoại 。 如như 是thị 漸tiệm 住trụ 一nhất 寺tự 一nhất 房phòng 。 乃nãi 至chí 鼻tị 端đoan 。 心tâm 若nhược 不bất 住trụ 。 還hoàn 攝nhiếp 令linh 住trụ 。
問vấn 。 鼻tị 端đoan 云vân 何hà 。
答đáp 。 想tưởng 於ư 鼻tị 端đoan 如như 一nhất 滴tích 垂thùy 露lộ 。 住trụ 心tâm 觀quán 此thử 。
問vấn 。 此thử 想tưởng 成thành 已dĩ 。 復phục 何hà 所sở 觀quán 。
答đáp 。 次thứ 想tưởng 臍tề 中trung 如như 沙sa 裏lý 細tế 泉tuyền 。 此thử 想tưởng 若nhược 成thành 。 或hoặc 見kiến 光quang 明minh 及cập 腹phúc 中trung 諸chư 事sự 。 次thứ 觀quán 頂đảnh 上thượng 狀trạng 如như 甕úng 口khẩu 。 直trực 下hạ 貫quán 身thân 徹triệt 於ư 下hạ 地địa 中trung 也dã 。 既ký 此thử 想tưởng 已dĩ 。 次thứ 觀quán 頂đảnh 上thượng 想tưởng 已dĩ 觀quán 頂đảnh 上thượng 去khứ 頂đảnh 四tứ 指chỉ 。 令linh 心tâm 住trụ 此thử 。 從tùng 是thị 以dĩ 後hậu 。 身thân 漸tiệm 自tự 在tại 。 次thứ 乃nãi 得đắc 入nhập 無vô 相tướng 等đẳng 觀quán 。 從tùng 淺thiển 至chí 深thâm 。 狀trạng 若nhược 登đăng 梯thê 之chi 漸tiệm 也dã 。
問vấn 。 亦diệc 有hữu 從tùng 想tưởng 鼻tị 端đoan 超siêu 越việt 。 即tức 得đắc 無vô 相tướng 觀quán 不phủ 。
答đáp 。 譬thí 似tự 有hữu 人nhân 於ư 沙sa 土thổ/độ 中trung 本bổn 求cầu 銅đồng 鐵thiết 。 因nhân 或hoặc 得đắc 金kim 。 此thử 亦diệc 然nhiên 也dã 。 從tùng 緣duyên 鼻tị 端đoan 或hoặc 入nhập 頂đảnh 想tưởng 。 或hoặc 入nhập 火hỏa 光quang 定định 。 或hoặc 得đắc 無vô 相tướng 等đẳng 。 如như 是thị 超siêu 次thứ 。 中trung 間gian 不bất 定định 。
問vấn 。 經Kinh 云vân 。 若nhược 心tâm 有hữu 住trụ 。 則tắc 為vi 非phi 住trụ 。 或hoặc 云vân 心tâm 依y 境cảnh 界giới 是thị 動động 非phi 禪thiền 。 若nhược 緣duyên 鼻tị 端đoan 等đẳng 。 豈khởi 非phi 有hữu 住trụ 耶da 。
答đáp 。 鼻tị 等đẳng 想tưởng 成thành 。 輒triếp 便tiện 捨xả 之chi 。 更cánh 觀quán 餘dư 相tương/tướng 。 纔tài 得đắc 尋tầm 捨xả 。 何hà 成thành 住trụ 耶da 。
問vấn 。 緣duyên 鼻tị 端đoan 等đẳng 。 積tích 想tưởng 乃nãi 成thành 。 久cửu 積tích 想tưởng 心tâm 。 其kỳ 必tất 難nan 捨xả 。 寧ninh 輒triếp 捨xả 鼻tị 。 次thứ 得đắc 緣duyên 臍tề 。
答đáp 。 本bổn 作tác 要yếu 期kỳ 。 得đắc 而nhi 不phủ 。 住trụ 及cập 想tưởng 成thành 已dĩ 。 自tự 有hữu 猒# 心tâm 。 猒# 心tâm 既ký 生sanh 。 捨xả 之chi 甚thậm 易dị 。
問vấn 。 如như 聖thánh 教giáo 說thuyết 。 初sơ 入nhập 道Đạo 者giả 。 先tiên 教giáo 五ngũ 停đình 心tâm 等đẳng 。 今kim 何hà 不bất 爾nhĩ 。
答đáp 。 五ngũ 停đình 心tâm 及cập 鼻tị 端đoan 等đẳng 。 各các 是thị 一nhất 途đồ 。 吾ngô 所sở 稟bẩm 承thừa 。 但đãn 依y 此thử 也dã 。
問vấn 。 有hữu 聖thánh 教giáo 云vân 。 若nhược 不bất 先tiên 學học 多đa 聞văn 。 不bất 許hứa 脩tu 定định 。 其kỳ 少thiểu 聞văn 者giả 得đắc 修tu 禪thiền 不phủ 。
答đáp 。 如như 吾ngô 和hòa 上thượng 闍xà 棃lê 相tương/tướng 承thừa 一nhất 途đồ 。 直trực 爾nhĩ 學học 禪thiền 。 無vô 問vấn 多đa 聞văn 少thiểu 聞văn 也dã 。 先tiên 多đa 聞văn 者giả 。 最tối 為vi 第đệ 一nhất 。 或hoặc 多đa 聞văn 者giả 倒đảo 益ích 浮phù 散tán 。 固cố 有hữu 順thuận 定định 多đa 聞văn 及cập 不bất 順thuận 者giả 也dã 。
問vấn 。 聞văn 思tư 修tu 慧tuệ 。 次thứ 第đệ 相tương 生sanh 。 多đa 聞văn 聞văn 慧tuệ 既ký 無vô 。 禪thiền 定định 脩tu 慧tuệ 寧ninh 起khởi 。
答đáp 。 設thiết 使sử 有hữu 人nhân 。 一nhất 字tự 不bất 識thức 。 但đãn 解giải 禪thiền 法pháp 。 亦diệc 是thị 多đa 聞văn 。 非phi 要yếu 廣quảng 尋tầm 文văn 句cú 等đẳng 也dã 。 周chu 利lợi 般bát 陀đà 誦tụng 箕ki 忘vong 箒trửu 成thành 大đại 羅La 漢Hán 。 此thử 豈khởi 多đa 聞văn 耶da 。 且thả 成thành 斯tư 證chứng 。 未vị 必tất 一nhất 切thiết 皆giai 然nhiên 。
問vấn 。 其kỳ 有hữu 持trì 戒giới 。 及cập 破phá 戒giới 者giả 。 並tịnh 得đắc 學học 禪thiền 不phủ 。
答đáp 。 無vô 問vấn 持trì 戒giới 破phá 戒giới 。 並tịnh 得đắc 學học 禪thiền 。 先tiên 淨tịnh 持trì 戒giới 。 尤vưu 是thị 第đệ 一nhất 。
問vấn 。 聖thánh 教giáo 云vân 。 尸thi 羅la 清Thanh 淨Tịnh 三Tam 昧Muội 現hiện 前tiền 。 破phá 戒giới 之chi 人nhân 。 何hà 得đắc 修tu 定định 。
答đáp 。 聲Thanh 聞Văn 持trì 戒giới 乃nãi 是thị 菩Bồ 薩Tát 破phá 戒giới 。 小Tiểu 乘Thừa 犯phạm 重trọng/trùng 即tức 便tiện 永vĩnh 弃khí 。 何hà 得đắc 修tu 禪thiền 。 尸thi 羅la 不bất 淨tịnh 定định 不bất 現hiện 前tiền 者giả 。 據cứ 此thử 說thuyết 也dã 。 若nhược 大Đại 乘Thừa 中trung 。 但đãn 能năng 息tức 心tâm 即tức 真chân 懺sám 悔hối 。 真chân 懺sám 悔hối 故cố 障chướng 滅diệt 戒giới 生sanh 。 故cố 得đắc 禪thiền 定định 。 示thị 有hữu 先tiên 入nhập 方Phương 等Đẳng 懺sám 悔hối 。 得đắc 滅diệt 罪tội 相tương/tướng 。 更cánh 修tu 戒giới 品phẩm 。 方phương 始thỉ 習tập 禪thiền 者giả 也dã 。
問vấn 。 以dĩ 何hà 法Pháp 修tu 。 令linh 心tâm 速tốc 定định 。
答đáp 。 速tốc 求cầu 定định 者giả 反phản 是thị 懈giải 怠đãi 。 慎thận 勿vật 求cầu 速tốc 。 但đãn 能năng 離ly 念niệm 。 息tức 諸chư 攀phàn 緣duyên 。 非phi 求cầu 非phi 不bất 求cầu 。 得đắc 定định 若nhược 不bất 得đắc 。 但đãn 勿vật 計kế 念niệm 者giả 。 是thị 大đại 精tinh 進tấn 也dã 。 烏ô 萇# 國quốc 有hữu 一nhất 僧Tăng 。 久cửu 坐tọa 不bất 能năng 得đắc 定định 。 遂toại 癈phế 業nghiệp 。 忽hốt 有hữu 天thiên 化hóa 為vi 人nhân 來lai 其kỳ 前tiền 。 磨ma 一nhất 鐵thiết 鎚chùy 。 僧Tăng 問vấn 何hà 用dụng 。 答đáp 曰viết 欲dục 以dĩ 作tác 針châm 。 僧Tăng 曰viết 何hà 由do 可khả 成thành 。 天thiên 曰viết 不bất 休hưu 即tức 成thành 。 僧Tăng 遂toại 體thể 悟ngộ 。 還hoàn 復phục 習tập 禪thiền 。 因nhân 得đắc 道Đạo 果quả 。 後hậu 復phục 住trụ 滅diệt 定định 。 住trụ 滅diệt 定định 故cố 。 迄hất 今kim 猶do 在tại 。 但đãn 以dĩ 離ly 念niệm 為vi 勤cần 。 得đắc 定định 何hà 慮lự 不bất 速tốc 乎hồ 。
問vấn 。 定định 中trung 有hữu 何hà 相tương/tướng 耶da 。
答đáp 。 定định 相tương/tướng 極cực 多đa 。 且thả 舉cử 三tam 五ngũ 。 或hoặc 頭đầu 似tự 丈trượng 夫phu 之chi 狀trạng 。 或hoặc 覺giác 身thân 上thượng 多đa 諸chư 垢cấu 穢uế 膩nị 。 此thử 等đẳng 是thị 有hữu 障chướng 之chi 相tướng 。 即tức 宜nghi 改cải 易dị 威uy 儀nghi 。 或hoặc 且thả 休hưu 止chỉ 。 或hoặc 覺giác 身thân 上thượng 如như 蟲trùng 蟻nghĩ 行hành 。 或hoặc 復phục 如như 雲vân 及cập 白bạch 疊điệp 等đẳng 從tùng 背bội 上thượng 起khởi 並tịnh 。 勿vật 怪quái 亦diệc 勿vật 手thủ 髑độc 。 或hoặc 如như 滴tích 油du 從tùng 頭đầu 面diện 下hạ 。 或hoặc 見kiến 所sở 坐tọa 處xứ 明minh 。 此thử 等đẳng 並tịnh 是thị 定định 前tiền 相tương/tướng 也dã 。 或hoặc 久cửu 坐tọa 立lập 。 身thân 有hữu 勞lao 倦quyện 。 傍bàng 聞văn 彈đàn 指chỉ 聲thanh 或hoặc 觸xúc 門môn 等đẳng 聲thanh 者giả 。 即tức 直trực 出xuất 定định 。 或hoặc 寢tẩm 息tức 等đẳng 。 此thử 是thị 諸chư 天thiên 善thiện 神thần 。 善thiện 知tri 人nhân 勞lao 倦quyện 。 來lai 相tương/tướng 警cảnh 耳nhĩ 。 或hoặc 覺giác 身thân 有hữu 輕khinh 舉cử 而nhi 亦diệc 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 。 是thị 神thần 足túc 前tiền 相tương/tướng 。 或hoặc 輕khinh 舉cử 而nhi 苦khổ 者giả 。 是thị 風phong 大đại 增tăng 也dã 。 或hoặc 身thân 上thượng 有hữu 處xứ 熱nhiệt 者giả 。 是thị 火hỏa 光quang 定định 相tương/tướng 。 或hoặc 見kiến 一nhất 室thất 明minh 者giả 。 是thị 初sơ 禪thiền 之chi 前tiền 相tương/tướng 。 或hoặc 聞văn 奇kỳ 妙diệu 香hương 氣khí 世thế 間gian 無vô 比tỉ 者giả 。 此thử 是thị 定định 成thành 之chi 相tướng 。 如như 是thị 等đẳng 類loại 。 不bất 可khả 具cụ 述thuật 。 但đãn 覺giác 如như 是thị 違vi 順thuận 等đẳng 相tương/tướng 。 皆giai 勿vật 取thủ 著trước 以dĩ 生sanh 憂ưu 喜hỷ 。 但đãn 緣duyên 本bổn 境cảnh 安an 靜tĩnh 其kỳ 心tâm 。
問vấn 。 坐tọa 禪thiền 者giả 既ký 不bất 用dụng 違vi 強cường/cưỡng 身thân 心tâm 。 若nhược 覺giác 如như 上thượng 蟲trùng 蟻nghĩ 行hành 等đẳng 。 抑ức 情tình 不bất 觸xúc 。 豈khởi 不bất 違vi 強cường/cưỡng 耶da 。
答đáp 。 未vị 得đắc 定định 時thời 不bất 用dụng 違vi 強cường/cưỡng 。 漸tiệm 既ký 在tại 定định 。 違vi 強cường/cưỡng 無vô 失thất 。
問vấn 。 將tương 從tùng 定định 出xuất 。
時thời 節tiết 等đẳng 云vân 何hà 。
答đáp 。 初sơ 學học 定định 者giả 。 先tiên 作tác 要yếu 期kỳ 。 或hoặc 若nhược 干can 時thời 。 或hoặc 鳴minh 鐘chung 。 或hoặc 一nhất 時thời 一nhất 更cánh 等đẳng 。 當đương 須tu 出xuất 定định 。 如như 是thị 期kỳ 已dĩ 。 然nhiên 後hậu 入nhập 禪thiền 。 必tất 須tu 然nhiên 也dã 。 其kỳ 有hữu 入nhập 定định 或hoặc 經kinh 劫kiếp 數số 或hoặc 一nhất 二nhị 七thất 日nhật 等đẳng 者giả 。 並tịnh 隨tùy 其kỳ 心tâm 有hữu 此thử 脩tu 短đoản 耳nhĩ 。 欲dục 出xuất 定định 時thời 。 先tiên 從tùng 心tâm 動động 。 心tâm 動động 已dĩ 。 即tức 氣khí 脉mạch 漸tiệm 通thông 。 然nhiên 後hậu 徐từ 徐từ 動động 身thân 而nhi 起khởi 。 故cố 經Kinh 云vân 。 世Thế 尊Tôn 從tùng 禪thiền 安an 詳tường 而nhi 起khởi 。
問vấn 。 若nhược 有hữu 魔ma 事sự 。 云vân 何hà 遣khiển 除trừ 。
答đáp 。 但đãn 解giải 四tứ 威uy 儀nghi 中trung 。 易dị 脫thoát 而nhi 修tu 。 即tức 無vô 魔ma 事sự 。 慎thận 勿vật 勉miễn 強cường/cưỡng 以dĩ 自tự 生sanh 苦khổ 。 道đạo 從tùng 樂nhạo 生sanh 。 不bất 同đồng 外ngoại 道đạo 受thọ 諸chư 苦khổ 法pháp 。 解giải 此thử 消tiêu 息tức 。 魔ma 事sự 自tự 除trừ 。 猶do 不bất 除trừ 者giả 。 即tức 宜nghi 捨xả 置trí 或hoặc 。 讀đọc 誦tụng 經Kinh 論luận 。 乃nãi 至chí 入nhập 諸chư 市thị 肆tứ 遊du 目mục 放phóng 心tâm 。 魔ma 事sự 必tất 遣khiển 。 但đãn 有hữu 禪thiền 病bệnh 。 宜nghi 依y 經kinh 教giáo 以dĩ 禪thiền 法pháp 治trị 。 非phi 但đãn 針châm 藥dược 等đẳng 所sở 能năng 療liệu 耳nhĩ 。
問vấn 。 坐tọa 禪thiền 有hữu 預dự 防phòng 魔ma 事sự 法pháp 不phủ 。
答đáp 。 凡phàm 欲dục 學học 禪thiền 。 先tiên 起khởi 悲bi 願nguyện 。 我ngã 今kim 修tu 定định 。 必tất 取thủ 菩Bồ 提Đề 。 廣quảng 利lợi 群quần 物vật 。 唯duy 願nguyện 三Tam 寶Bảo 諸chư 天thiên 神thần 等đẳng 。 宜nghi 衛vệ 其kỳ 身thân 。 使sử 無vô 災tai 障chướng 。 每mỗi 斯tư 誓thệ 已dĩ 。 然nhiên 後hậu 習tập 禪thiền 。 然nhiên 於ư 禪thiền 堂đường 內nội 四tứ 壁bích 邊biên 上thượng 。 多đa 畵họa 聖thánh 僧Tăng 形hình 像tượng 。 並tịnh 作tác 結kết 跏già 坐tọa 禪thiền 定định 狀trạng 。 其kỳ 聖thánh 僧Tăng 像tượng 稍sảo 宜nghi 大đại 作tác 。 仍nhưng 以dĩ 花hoa 香hương 供cúng 養dường 。 近cận 下hạ 復phục 畵họa 諸chư 凡phàm 僧Tăng 像tượng 。 稍sảo 宜nghi 小tiểu 作tác 。 大đại 小tiểu 如như 人nhân 。 亦diệc 作tác 禪thiền 狀trạng 。 然nhiên 後hậu 於ư 中trung 學học 禪thiền 。 可khả 得đắc 預dự 防phòng 魔ma 事sự 。
問vấn 。 佛Phật 堂đường 中trung 坐tọa 禪thiền 得đắc 不phủ 。
答đáp 。 坐tọa 禪thiền 宜nghi 於ư 靜tĩnh 室thất 樹thụ 下hạ 塚trủng 間gian 。 及cập 露lộ 坐tọa 等đẳng 。 不bất 須tu 在tại 於ư 佛Phật 堂đường 中trung 也dã 。
問vấn 。 多đa 人nhân 同đồng 處xứ 坐tọa 禪thiền 得đắc 不phủ 。
答đáp 曰viết 。
得đắc 然nhiên 。 各các 面diện 他tha 背bối/bội 坐tọa 。 不bất 得đắc 相tương 向hướng 。 若nhược 有hữu 多đa 人nhân 。 夜dạ 中trung 燃nhiên 一nhất 燈đăng 燭chúc 。 人nhân 少thiểu 不bất 須tu 用dụng 。
問vấn 。 坐tọa 禪thiền 須tu 被bị 受thọ 持trì 袈ca 裟sa 不phủ 。
答đáp 。 裸lõa 得đắc 無vô 在tại 。
問vấn 。 學học 禪thiền 者giả 。 一nhất 切thiết 時thời 常thường 攝nhiếp 念niệm 耶da 。
答đáp 。 除trừ 大đại 小tiểu 便tiện 。 餘dư 時thời 常thường 須tu 攝nhiếp 心tâm 。
問vấn 。 定định 心tâm 名danh 止chỉ 。 止chỉ 中trung 即tức 有hữu 觀quán 不phủ 。
答đáp 。 但đãn 只chỉ 勿vật 學học 。 臨lâm 時thời 自tự 當đương 知tri 。
問vấn 。 坐tọa 禪thiền 人nhân 兼kiêm 得đắc 持trì 經Kinh 講giảng 說thuyết 等đẳng 不phủ 。
答đáp 。 力lực 所sở 堪kham 者giả 皆giai 得đắc 兼kiêm 修tu 。 然nhiên 諸chư 業nghiệp 中trung 禪thiền 業nghiệp 最tối 勝thắng 。 是thị 以dĩ 西tây 方phương 上thượng 房phòng 上thượng 供cung 先tiên 給cấp 禪thiền 師sư 。 經kinh 律luật 等đẳng 師sư 與dữ 其kỳ 中trung 下hạ 。
問vấn 。 有hữu 禪thiền 業nghiệp 者giả 。 命mạng 終chung 之chi 際tế 。 能năng 排bài 惡ác 趣thú 不phủ 。
答đáp 。 如như 極cực 邊biên 險hiểm 。 不bất 持trì 弓cung 矢thỉ 逢phùng 賊tặc 必tất 危nguy 。 身thân 亦diệc 如như 是thị 。 既ký 處xứ 無vô 常thường 。 不bất 預dự 修tu 禪thiền 。 臨lâm 終chung 必tất 亂loạn 心tâm 捨xả 命mạng 。 多đa 生sanh 惡ác 趣thú 。 定định 心tâm 自tự 在tại 。 臨lâm 終chung 無vô 顛điên 倒đảo 。 無vô 顛điên 倒đảo 故cố 。 隨tùy 心tâm 受thọ 生sanh 善thiện 所sở 。 即tức 此thử 生sanh 中trung 尚thượng 期kỳ 果quả 證chứng 。 何hà 況huống 臨lâm 終chung 不bất 排bài 惡ác 趣thú 乎hồ 。 亦diệc 有hữu 一nhất 生sanh 學học 禪thiền 。 而nhi 不bất 能năng 得đắc 。 臨lâm 欲dục 捨xả 命mạng 。 而nhi 始thỉ 得đắc 者giả 。 其kỳ 人nhân 死tử 之chi 後hậu 。 顏nhan 色sắc 不bất 變biến 。 身thân 體thể 柔nhu 輭nhuyễn 。 是thị 其kỳ 相tương/tướng 也dã 。 禪thiền 師sư 屢lũ 云vân 。 聞văn 思tư 學học 者giả 適thích 猶do 習tập 於ư 良lương 方phương 。 至chí 於ư 修tu 慧tuệ 始thỉ 如như 服phục 於ư 妙diệu 藥dược 。 雖tuy 有hữu 多đa 聞văn 。 施thí 戒giới 等đẳng 行hành 。 猶do 不bất 安an 禪thiền 者giả 。 尚thượng 未vị 得đắc 名danh 修tu 道Đạo 人nhân 也dã 。 又hựu 云vân 禪thiền 定định 者giả 。 乃nãi 陶đào 冶dã 麤thô 鄙bỉ 。 澡táo 練luyện 神thần 明minh 。 味vị 道đạo 之chi 輩bối 特đặc 宜nghi 存tồn 習tập 。 但đãn 恂# 暫tạm 逢phùng 玄huyền 匠tượng 。 略lược 問vấn 如như 前tiền 。 迫bách 以dĩ 短đoản 時thời 。 不bất 遑hoàng 周chu 詳tường 備bị 。 更cánh 詳tường 金kim 牒điệp 。 參tham 而nhi 用dụng 焉yên 。
修tu 禪thiền 要yếu 訣quyết 一nhất 卷quyển
承thừa 保bảo 三tam 年niên 六lục 月nguyệt 二nhị 十thập 二nhị 日nhật 於ư 光quang 明minh 書thư 寫tả 畢tất