Điều kiện lọc tổng quát
Tìm theo tiêu đề bài viết
Tìm kiếm chính xác
Lọc theo
Bài viết
Từ Điển Phật Học
Bài viết theo ngày tháng

D – Từ Điển Phật Học Việt Anh Minh Thông

Dã Ca Minh

Dã Ca Minh

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Sṛgala (S)Nghĩa đen là con chồn kêu, chỉ người chưa đạt đạo mà vọng nói chân lý.

Da Du đà La

Da Du đà La

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Yaśodharā (S), Bhaddakaccana-Bimba-Rahulamata (P), Yasodhara (P)Tên Công chúa, vợ Thái tử Tất đạt ta, anh em cô cậu, cùng tuổi. Còn gọi là Bhaddakaccana Bimba Rahulamata. Thái tử Tất đạt đa có 3 bà phi: Da Du Đà La, Cồ Di và Lộc Dã.

Dã Dượi

Dã Dượi

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Vishada (S)Sự mệt mỏi và chán nản, một trong những chướng ngại trên đường giải thoát.

Dạ Ma

Dạ Ma

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Yama (S)Diệm Ma thiên, Diệm thiên, Tô dạ ma thiên, Diêm La vương, Chế giới1- Tên vị thần cõi chết (Diêm La vương). 2- Dạ Ma thiên, Diêm Ma thiên: Tên một cõi trời, thuộc tầng thứ ba trong trời Dục giới, đứng đầu là Tu dạ ma thiên (Suyama-devaraja) 3- Chế giới: Một trong 8 pháp thật tu đề cập trong Du già kinh. 4- Kinh Vệ đà: Diêm La vương.

Dạ Mi

Dạ Mi

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Yami (S)Nữ Diêm vươngThần cõi chết.

Dà Phạm đạt Ma

Dà Phạm đạt Ma

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Bhagavaddharma (S)Vị sa môn người Ấn du hoá sang Trung quốc đời nhà Đường niên hiệu Khai nguyên.

Dã Uyển Tịnh Xá

Dã Uyển Tịnh Xá

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Isipatanarama (S)Một trong 6 tịnh xá nổi tiếng thời đức Phật.

Da Xá

Da Xá

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Xem Na liên đề lê da xá.

Da Xá Trưởng Lão

Da Xá Trưởng Lão

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Yaśa (S), Yasa (P), Yasaskara (S)Thinh danh bất chánhTên một vị sư.

Dạ Xoa

Dạ Xoa

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Yakṣa (S), Yakkha (P), Yakkhini (P), Yakṣi (S), Yakṣinī (S)Dược xoa, Dõng Kiện, Bạo ác, Thiệp Tật, Yakasa, Tiệp tật quỷMột loài quỉ rất hung mãnh, bay đi mau lẹ, có phận sự giữ các cửa Khuyết cùng thành trì của Trời. Một trong bát bộ. Gồm: Thiên, long, dạ xoa, càn thát bà, a tu la, ca lâu na, khẩn na la, ma hầu la già. Một trong 8 loại quỉ: Càn thát bà, Đảm tinh quỉ, Cưu bàn trà, Ngạ quỉ, Chư long, Phú đơn na, Dạ xoa, La sát.

Dabbila

Dabbila

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Dabbila (P)Một trong 100 vị Độc Giác Phật đã trú trong núi Isigili.

Dài

Dài

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Xem Trường.

Dẫn Chánh Vương

Dẫn Chánh Vương

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Satavahana (S)Bảo Hành vương, Sa đa bà ha vươngMột vị vua ở Nam Ấn khoảng thế kỳ thứ 3.

Danh

Danh

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Nāma (P), Nāman (S), Name

Danh Quang Phật

Danh Quang Phật

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Yasaprabhāsa Buddha (S), Famous Light Buddha Tên một vị Phật hay Như Lai.Tên một vị Phật hay Như Lai.

Danh Sắc

Danh Sắc

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

NāmarŪpam (S), NāmarŪpa (S), Name and Form.

Danh Tướng Như Lai

Danh Tướng Như Lai

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Sakiketu (S)Ngài Tu bồ Đề, theo lời thọ ký của Phật Thích Ca, về vị lai sẽ thành Phật có danh hiệu này. Cõi thế giới của Ngài là Bảo sanh thế giới (Ratnasambhava). Kỳ kiếp của Ngài gọi là Hữu Bảo Kiếp (Ratnavabhasa).

Danh Văn Phật

Danh Văn Phật

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Yasa-Buddha (S) Well-known Buddha Một đức Phật vị lai, quốc độ ở phương hạ so cõi ta bà

Danh Văn Quang Phật

Danh Văn Quang Phật

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Well-Known Light Buddha, Yasaprabhā Buddha (S)Một đức Phật Như Lai, quốc độ ở phương nam so với cõi ta bà.Tên một vị Phật hay Như Lai.

Dao Tần

Dao Tần

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Kutcha (S), Kutsha (P), Koutcha, Khujt Chi, Kuśi (S)Xứ Tân Cương ngày nay.

Dây Nịt Du Già

Dây Nịt Du Già

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Yogapaṭṭa (S)Dây nịt dùng chống ngả ra phước hay phía sau khi ngồi thiền (được các Mahasiddha sử dụng).

Dãy Núi

Dãy Núi

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Girijāla (S), Ranges of mountains.

Dị

Dị

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Visesa (P)Dị cú nghĩa, Cá biệt tínhDị cú nghĩa là mộ trong Lục cú nghĩa, còn gọi là Biệt tướng đế hay Biệt đế, chỉ các pháp có tướng riêng biệt của nó.

Dị Bộ Tông Luân Luận

Dị Bộ Tông Luân Luận

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Samayabheda-vyŪha-cakra-śāstra (P), Samyabhedo-paracana-cakra-śāstra (S)Tên một bộ luận kinh.

Di Ca

Di Ca

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Mekā (S)Người con gái Di ca tên Thiện Âm là một cô gái chăn bò đã dâng bát cháo nấu bằng sữa khi đức Phật mới thành đạo.

Di Ca Vương

Di Ca Vương

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Mṛgarāja (S)Một trong Thập ngũ quỷ thần thường não loạn trẻ em.

Dị Cú Nghĩa

Dị Cú Nghĩa

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Visesa-padarthah (S)Tạo cho vạn hữu tất cả tánh đặc thù, cá biệt. Xem cá biệt tính.

Di đế Lệ Thi Lỵ

Di đế Lệ Thi Lỵ

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Mitraśrī (S)Cao tăng thời đức Phật thứ 7 trong Hiền kiếp.

Di Già

Di Già

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Megha (S)Năng hàng Phục, Vân hàng PhụcTên một trong 53 vị thiện tri thức mà Thiện Tài tham bái cầu đạo.

Di Già Ca Tổ Sư

Di Già Ca Tổ Sư

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Micchaka (S)Vị tổ thứ 6, một trong 28 vị tổ Phật giáo ở Ấn độ.

Dị Hành Thừa

Dị Hành Thừa

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Sahajiyāna (S)Một bộ phận Mật giáo tả đảo ở Ấn độ vào thế kỷ VII, chủ trương đại lạc, vào Tây tạng thịnh hành vào thế kỷ X, XI.

Di Hầu

Di Hầu

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Markaṭa (S), Monkey Makkaṭa (P)Ma ca traMột loài khỉ, dùng để ám chỉ tâm vọng động.

Di Hầu Giang

Di Hầu Giang

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Markaṭa-ḥrada (S)Di hầu trì, Hầu trìTên một cái hồ Xá lỵ. Ao này do bầy khỉ tụ lại làm thành. Phật từng có thuyết pháp ở đây.

Di Lặc Hạ Sanh Kinh

Di Lặc Hạ Sanh Kinh

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Di Lặc Hạ sanh thành Phật KinhNgài Tam tạng pháp sư Nghĩa Tịnh đời Đường dịch ra chữ Tàu.

Di Lặc Phật

Di Lặc Phật

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Maitreya (S), Milei (C), Miroku (J), Metteyya (P), Jampa (T)Di Lặc Bồ tátCó nghĩa là từ tâm. Theo Phật Tổ Thống ký, từ lúc đức Thích Ca cho đến đức Di Lặc ra đời là 8.108.000 năm. Khi Phật Di Lặc ra đời con người sẽ sống đến 80.000 tuổi (Di lặc hạ sanh Kinh). Trước Phật Thích Ca ra đời, con người thọ 100 tuổi. Trước Phật Thích Ca, thời Phật Ca Diếp, con người thọ mạng 20.000 tuổi (Soạn tập bá duyên Kinh). Hiện nay Bồ tát Di Lặc đang làm thiên chủ nơi cung Tri túc thiên (Đâu suất thiên). Trong Hiền Kiếp (đại thiên niên kiếp) này, đức Ca la ca tôn đại Phật là Phật thứ nhất, đức Kim Tịch Phật là Phật thứ nhì, Ngài Ca Diếp Phật là Phật thứ ba, đức Thích Ca là Phật thứ tư, đức Di Lặc là Phật thứ năm.

Di Lặc Thượng Sanh Kinh

Di Lặc Thượng Sanh Kinh

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Quán Di Lặc Thượng sanh Đâu suất Thiên Kinh.Kinh này do ông Ưu bà Ly khởi thỉnh.

Di Lan đà

Di Lan đà

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Milinda (S)Mi Lan ĐaTên một vị Hoàng đế ở Ấn độ thuở xưa có đề cập trong Na tiên Tỳ kheo Kinh do ngài Long Thọ Bồ Tát, tổ thứ 14, soạn ra. Ngài là vua nước Đại Hạ Menandros, người Hy lạp, hậu bán thế kỷ II BC.

Di Man Sa Học Phái

Di Man Sa Học Phái

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Mimamasa (S)Một trong 6 giáo phái Phệ đà vào thế kỳ thứ nhì. Tổ là Jaimini (Kỳ mễ ní). Kinh căn bản là Di man sa, chuyên thực hành nghi lễ tế tự.

Di Man Sai Kinh

Di Man Sai Kinh

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Mimansa sŪtra (S)Kinh của phái Di man sai (kinh Phệ đà).

Di Man Sai Phái

Di Man Sai Phái

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Mimansa (S)Tùng Duyên Hiển Liễu TôngHọc phái xưa vào thế kỷ II BC chuyên nghiên cứu kinh Phệ đà.

Dị Môn Túc Luận Tập

Dị Môn Túc Luận Tập

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Saṃgitiparyayapada (S)Tên một bộ luận kinh. Do Ngài Xá lợi Phất soạn.

Di Sa Tắc Bộ

Di Sa Tắc Bộ

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Mahīśāsaka (S), Mahiṃsāsaka (S, P)Hóa địa bộMộ trong 11 bộ phái trong Thượng tọa bộ.

Dĩ Sanh

Dĩ Sanh

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

BhŪta (S)Thân trung ấm đã gá sanh vào đời sau.

Dĩ Tác địa

Dĩ Tác địa

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Kṛtavi-bhŪmi (S)Sở Tác Biện Địa, Dĩ Biện ĐịaMột trong Tam thừa cộng Thập địa ghi trong kinh Đại Bát nhã.

Di Thê La Thành

Di Thê La Thành

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Mithila (S)Kim Đới thành, Di hi la thành, Di tát la thành Xem Di thê la thành.

Di Thù Ca

Di Thù Ca

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Majuka (S)Một trong Thập ngũ quỷ thần thường não loạn trẻ em.

Dị Thục Chướng

Dị Thục Chướng

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Vipakāvaraṇa (S)Quả báo do nghiệp xấu quá khứ khiến không thể nghe pháp tu hành.

Dị Thục Kinh

Dị Thục Kinh

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Vipāka-sutta (P), Sutra on Results Tên một bộ kinh.

Dị Thục Nhân

Dị Thục Nhân

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Vipāka-hetu (S)Nghiệp thiện ác có khả năng đưa dến quả báo vui khổ trong ba đời. Nhân của quả dị thục.

Dị Thục Quả

Dị Thục Quả

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Vipākaphala (S), Vipākavatta (S)Một trong ngũ chủng quả (đẳng lưu, dị thục, ly hệ, sĩ dụng, tăng thượng quả); quả báo thành thục, chín muồi. Quả báo do nhân dị thục chiêu cảm.

Dịch Tiểu Giác

Dịch Tiểu Giác

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Enno Ozunu (J)Khai tổphái Tu nghiệm đạo (Shugendo).

Diêm Di Ca

Diêm Di Ca

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Jamika (S)Một trong Thập ngũ quỷ thần thường não loạn trẻ em.

Diệm Dụ

Diệm Dụ

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Māricī-upama (S)Thí dụ chỉ các pháp như sóng nắng.

Diễm Huệ địa

Diễm Huệ địa

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Arcismati-bhŪmi (S), Blazing stage Trong Thập địa.

Diêm Ma Giới

Diêm Ma Giới

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Yamaloka (S)Diễm Ma giới, Viêm Ma giớiNằm ở 50 do tuần dưới đại châu, kích thước đều 50 do tuần mỗi bề.

Diêm Phù đàn Kim

Diêm Phù đàn Kim

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

JambŪnada-suvarṇa (S), Jambu gold Vàng chảy qua rừng cây Diêm phù đàn.

Diêm Phù đề

Diêm Phù đề

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

JambŪ (S), Jambudvīpa (S)Thiệm bộ châu, Diêm phù châu, Thắng Kim ChâuLà cõi giới chúng ta đang ơ. Trong cõi này con người thọ mạng chỉ trăm tuổi nhưng lại có Phật giáng sanh giảng dạy.

Diêm Phù Na đề Kim Quang Phật

Diêm Phù Na đề Kim Quang Phật

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Djambunadaprabhā (S)Danh hiệu Phật mà đức Thích ca thọ ký cho ngài Ma ha Ca chiên diên sẽ đắc thành trong vị lai.

Diêm Phù Thọ

Diêm Phù Thọ

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Jambud (S)Một thứ cây thường mọc ở Thiên trúc, một năm thay đổi ba lần: lần đầu hoa đẹp đẽ sáng chói, lần nhì lá sum xuê, lần ba lá hoa rụng còi cọc như chết. Đây là tên loài cây mà Thái tử Tất đạt Đa lúc du hành ngoài hoàng cung đã ngồi dưới gốc cây loại này mà tham thiền lần đầu.

Diêm Quan Tề An

Diêm Quan Tề An

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Enkan Seian (J), Yanquan Qi’an (C), Yen-kuan Ch’i-an (C), Yanquan Qi’an (C), Enkan Seian (J)(750-842) Đệ tử và truyền nhân giáo pháp của Mã Tổ Đạo Nhất.Tên một vị sư.

Diêm Tịnh

Diêm Tịnh

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Singilonakappa (P)Một trong 10 hành vi mà các tỳ kheo thành Phệ xa ly (Vesali) chủ trương là thích hợp giới luật.

Diên Mạnh Pháp

Diên Mạnh Pháp

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Janitam (S)Một pháp tu trong Mật giáo lấy Kim Cang thọ mạng Đà la ni để cầu sống lâu tăng.

Diệp Y Bồ Tát

Diệp Y Bồ Tát

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Parṇasavari (S)Diệp Y Quán Tự tại Bồ tát, Diệp Y Quán âm Bồ tátTên một vị Bồ tát.

Diệt

Diệt

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Vyata (S), Vyupasama (S) ,Kṣaya (S), Extinction Khaya (P)Thật pháp khiến các pháp bị tiêu diệt.

Diệt Diệu đế

Diệt Diệu đế

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Nirodha-āryasatya (S), Nirodha-āriyasacca (P), Nirodha-āryasatya (S), Noble Truth of Cessation of Suffering Sự khổ bị tiêu diệt.

Diệt đạo

Diệt đạo

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Prahāṇa-mārga (S)Đoạn đạo, Đối trị đạo.

Diệt đế

Diệt đế

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Nirodha-satya (S) Xem diệt thánh đế.

Diệt Khổ

Diệt Khổ

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Dukkha-nirodha (P), Duḥkha-nirodha (S), Dukkha-nirodha (P), Cessation of suffering.

Diệt Khổ đạo

Diệt Khổ đạo

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Dukkhanirodha-gamini-patipada (S), Way leading to the cessation of dukkha.

Diệt Khổ đế

Diệt Khổ đế

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Dukkhanirodha-ariyasacca (P), Noble truth of the cessation of dukkha.

Diệt Khổ đế đạo

Diệt Khổ đế đạo

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Dukkhanirodha-gamini-patipada-ariyasacca (P), Noble truth of the way leading to the cessation of dukkha.

Diệt Loại Trí

Diệt Loại Trí

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Nirodhenvaya-jāna (S)Trí huệ vô lậu do quán diệt dế của cõi Sắc và Vô sắc mà có.

Diệt Pháp Trí

Diệt Pháp Trí

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Nirodhe-dharma-jāna (S)Một trong Thập lục tâm do quán Tứ đế mà phát sanh.

Diệt Pháp Trí Nhẫn

Diệt Pháp Trí Nhẫn

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Nirodhe-dharma-jāna-kṣānti (S)Một trong Thập lục tâm do quán Tứ đế mà phát sanh.

Diệt Tận định

Diệt Tận định

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Nirodha-samāpatti (S)Tịch diệt định, Tịch diệt Tam muội, Diệt thọ tưởng định, Diệt tận tam muội, Tịch diệt địnhMột trong hai vô tam định. Là môn thiền định diệt hết tâm sơ, tâm sở, sáu thức không cho phát khởi được nữa, các mối thọ cảm do lục thức đối với lục trần đều dứt. Bậc thánh giả nhập và xuất định tuần tự như sau: nhập sơ thiền, nhập nhị thiền, nhập Tam thiền, nhập Tứ thiền, nhập Không vô biên xứ, nhập Thức vô biên xứ, nhập Vô sở hữu xứ, nhập Phi tưởng phi phi tưởng xứ, nhập Diệt tận định. Khi xuất cũng tuần tự nhưng ngược lại. Nếu vào Diệt tận định mà ở luôn trong ấy gọi là nhập diệt. Đây là loại định vô tâm mà bậc thánh Bất Hoàn hay A la hán tạm nhập vào để dừng mọi hoạt động của tâm.

Diệt Tận định Vô Vi

Diệt Tận định Vô Vi

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Nirodha-samāpatti-asaṁskṛta (S)Loại vô vi hiển hiện nơi diệt tận định.

Diệt Tắt Si Mê

Diệt Tắt Si Mê

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Mohakṣaya (S), Mohakkhaya (P)Diệt tắt vọng tưởng.

Diệt Tham Dục

Diệt Tham Dục

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Rāgakṣaya (S), Rāgakkhaya (P), Rāgakkhaya (P), Destruction of greed

Diệt Thánh đế

Diệt Thánh đế

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Nirdha-aryasatya (S)Diệt đế. Trong Tứ diệu đế: khổ đế, tập đế, diệt đế, đạo đế.

Diệt Tránh Kiền độ

Diệt Tránh Kiền độ

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Adhikaraṇa-śamathā (S), The eighth section in Pratimoksa Adhikarana-śamathā (P).

Diệt Tránh Pháp

Diệt Tránh Pháp

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Adhikaranaśamathā (S) Những biện pháp dập tắt tranh chấp (có ghi trong Luận tạng). Có 7 điều trong 227 điều của giới bản Tỳ kheo trong Kinh phân biệt (Sutta-Vibhanga).

Diệt Trí

Diệt Trí

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Nirodha-jāna (S)Trí biết rõ diệt đế.

Diệu

Diệu

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Pranita (S)Một trong 4 hành tướng của Diệt đế: Diệt, Tĩnh, Diệu, Ly.

Diệu âm Biến Mãn Phật

Diệu âm Biến Mãn Phật

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Manodja-sabda-bhigardjitta (S)Diệu Âm biến mãn kỳ kiếpTên một Kỳ Kiếp của đức Phật Sơn hải huệ Tự Tại Thông vương (của ngài A nan đà). Đức Thích Ca có thọ ký cho ngài A Nan về vị lai sẽ thành Phật hiệu là Sơn Hải huệ Tự Tại Thông Vương Như Lai, cõi của ngài là Thường lập Thắng Phan, kỳ kiếp là Diệu âm biến mãn.

Diệu âm Bồ Tát

Diệu âm Bồ Tát

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Gadgadasvara (S), Manughosa (S), Gadgadasvara Bodhisattva (S)Diệu Âm Đại sĩ, Diệu Âm Bồ tátTên một vị Bồ tát. Một vị Bồ tát theo hầu Phật Tịnh Hoa túc vương trí ở cõi Tịnh quang trang nghiêm Xem Ngũ tự Văn thù Bồ tát.

Diệu âm La Hán

Diệu âm La Hán

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Ghoṣa (S), Ghosha (S)Diệu Âm Luận sưTên một vị La hán thế kỷ thú ba trước tây lịch.

Diệu âm Phật

Diệu âm Phật

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Wonderful Sound Buddha Tên một vị Phật hay Như Lai.

Diệu đế

Diệu đế

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Ārya-sacca (P, S), Noble truth Aryasatyani (S)Xem Aryasatyani Xem Thánh đế.

Diệu Giác

Diệu Giác

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Chứng quả Phật cùng tt, tức là vô thượng Chánh-Đẳng Chánh-Giáctự giác giác tha, giác hạnh viên mãn, bất khả tư nghì.

Diệu Pháp

Diệu Pháp

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Saddharma (S), Saddhamma (P), Wonderful dharmaXem Chánh pháp Xem Thời kỳ chánh pháp

Diệu Quang

Diệu Quang

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Varapabhā (P)Diệu Quang Bồ tátTên một vị Bồ tát.

Diệu Sắc Thân Như Lai

Diệu Sắc Thân Như Lai

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

SurŪpakāya-Tathāgata (S), SurŪpa (S)Tên một vị Phật hay Như Lai. Xem Phật A súc bệ.

Diệu Tâm Tự

Diệu Tâm Tự

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Myoshin-ji (J)Chùa lớn nhất Tokyo do Tông Lâm tế xây dựng.

Diệu Tràng Trướng Tam Muội

Diệu Tràng Trướng Tam Muội

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Dvadjagrakiyura (S)Thắng Tràng Tý Ấn Đà la ni kinh. Thắng Tràng Ấn kinhMột trong những phép tam muội của chư Bồ tát và chư Phật. Mỗi đức Phật hay Bồ tát đều đắc vô luợng phép tam muội.

Diệu Tý Bồ Tát

Diệu Tý Bồ Tát

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Subahu (S)Tô bà hô đồng tử, Tu bà hầu(1) Tên một vị Bồ tát. (2) Một trong 100 vị Độc Giác Phật đã trú trong núi Isigili.

Diệu ý Bồ Tát

Diệu ý Bồ Tát

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Pramati (S)Tên một vị Bồ tátXem Thiện ý Bồ tát.

Do Tuần

Do Tuần

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Yojana (S)Đơn vị đo lường thời xưa. Theo thuyết J. Fleet, một do tuần xưa dài 19.5 km, căn cứ vào quốc tục Ện dài 14.6km, theo Phật giáo thì dài 7.3km. Theo thuyết của Major Vost, một do tuần xưa dài 22.8 km, căn cứ vào quốc tục Ện dài 17km, theo Phật giáo thì dài 8.5km. Theo Đại đường Tây vực ký, một do tuần xưa dài 20 km, căn cứ vào quốc tục Ện dài 15km, theo Phật giáo thì dài 8km.

Dõng Tánh

Dõng Tánh

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Balatā (S), Quality of strength (S, P).

Dõng Thí Bồ Tát

Dõng Thí Bồ Tát

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

PradānaśŪra (S), PradnaśŪra (S)Tên một vị Bồ tát.

Dõng Thiên

Dõng Thiên

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Baladeva (S)Tên một Long vương.

Du

Du

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Xem thâu.

Dụ

Dụ

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Dṛṣtanta (S), Dṛṣtantah (S)Một trong Thập lục đế của phái Chánh lý ở Ấn.

Du Già Du Kỳ Kinh

Du Già Du Kỳ Kinh

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Xem Kim Cang Phong Lâu Các Nhất thiết Du già Du kỳ kinh.

Du Già Giác Giả

Du Già Giác Giả

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Yogeshvara (C)Từ dùng chỉ bậc đã hoà nhập với Thượng đế, hoặc đã đạt giáxc ngộ, hoặc đã nắm được toàn bộ yếu quyết của du già.

Du Già Học Phái

Du Già Học Phái

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Yoga (S)Một trong 6 giáo phái Phệ đà ra đời khoảng thế kỳ thứ nhất, chủ trương tu Du già để giải thoát, khai tổ là ngài Patanjali (Ba đan xà lê), kinh căn bản là kinh Du già. Dịch nghĩa là tương ưng, nghĩa là tương ưng với cơ, cảnh, tướng, lý, nhân quả v.v…Mật tông cũng gọi là Du-Già-Tông, Duy-thức-Tông ở Ấn Đ cũng gọi là Du-Già-Tông.

Du Già Kinh

Du Già Kinh

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Yogā-sŪtra (P)Du già đại giáo vương kinhTên một bộ kinh.

Du Già Luận

Du Già Luận

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Yogā-sarya-bhŪmi śāstra (S), Yogā śāstra Du già sư địa luậnVào thế kỷ thứ 5, ngài Di Lặc truyền cho Ngài Vô Trước 5 bộ Luận gồm 100 quyển: – Du già sư địa luận – Phân biệt du già luận – Đại thừa trang nghiêm luận – Biện trung biện luận – Kim Cang bát nhã luận Xem Yoga-sarya-bhumi SastraXem Du già Sư địa luận.

Du Già Sư

Du Già Sư

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

GurŪ-yogā (S), lamay naljor (T), Yogācāca (P)Du già tôngMột phái của Duy Thức chuyên tu Thiền quán.

Du Già Sư địa Luận

Du Già Sư địa Luận

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Yogācaryā-bhŪmi śāstra (S)Du già luậnMột trong 5 bộ luận mà Bồ tát Di Lặc từ cõi trời Đâu suất giáng xuống giảng cho ngài Bồ tát Vô Trước Xem Du già luận.

Du Già Tông

Du Già Tông

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Yogāyāna (S), Yogācāra School, Xem Chơn ngôn thừa.

Du Già Trung Quán Tự Lập

Du Già Trung Quán Tự Lập

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Yogācāca-Madhyamika-Svatanttrika (S)Phái dung hoà quan điểm giữa Du già phái và Trung quán tự lập phái.

Du Kỳ Kinh

Du Kỳ Kinh

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Vajrasekharavimāna-sarva-yogayogi-śŪtra (S)Kim Cang Phong Lâu Các Nhất thiết Du già Du kỳ kinh Xem Kinh Kim Cang Phong lâu cát nhất thiết Du già kỳ Tên một bộ kinh

Dự Ngôn

Dự Ngôn

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Vipra (S)Mượn lời của người do thần chỉ định để nói ý của thần.

Dư Tập A La Hán

Dư Tập A La Hán

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Pilindavatsa (S)Tất lăng già Bà ta, Tập khí1- Thói quen còn sót lại 2- Một vị đệ tử Phật đắc A la hán.

Dư Thiên Vương

Dư Thiên Vương

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Vaisravana (S), Vessavana (P)Tỳ sa môn thiên, Tỳ xá la bà nô, Tì sa môn thiên, Đa văn thiên, Phổ văn thiên.

Dục

Dục

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Chanda (P), Rajas (S), Desire Mong muốn làm một việc gì. Một trong 10 đại địa pháp.

Dục Giới

Dục Giới

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Kāmaloka (S, P), Kāmadhātu, Kāma-bhŪmi (S), Kāmavacara (S), World of Desire Kamaloka (P)Sensuous sphere Có 6 cõi: Tứ thiên vương thiên, Đao lợi thiên (tam thập tam thiên), Đâu suất thiên, Tô dạ ma thiên, Hóa lạc thiên, Tha hóa tự tại thiênDục giới là một trong ba cõi giới: dục giới, sắc giới, vô sắc giới. Dục giới là cảnh giới của chúng sanh thích về ngũ dục…

Dục Kết

Dục Kết

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Kāmarāga, Kāma-rŪpa (S), Sensuous lust Dục thamMối trói buộc mà người đắc quả A na hàm dứt bỏ được là không còn vướng bận vào những cảnh vui của thế gian và cõi tiên dục giới.

Dục Kim Cang Bồ Tát

Dục Kim Cang Bồ Tát

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Iṣta-Vajra (S)ý sanh Kim cang Bồ tát, Kim Cang Tiễn Bồ tátTên một vị Bồ tát.

Dục Lạc

Dục Lạc

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Kamsrava (S), Kāmasukha (P), Kāmasrava (S), Kāmasava (P), Kāmasava (P), The defilement of sense-desire, Sexual pleasure Dục hữu lậu.

Dục Lưu

Dục Lưu

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Kāma-ogha (S), Kāmogha (S), Flood of sensual desires Kāmogha (S)Một trong tứ lưu, dòng thác tham sân mạn nghi trong dục giới.

Dục Tham

Dục Tham

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Kāmaṭṛṣnā (S), Sensuous craving Dục áiXem Dục kết.

Dụng

Dụng

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Prayojana (S)Một trong Thập lục đế của phái Chánh lý ở Ấn.

Dũng Mãnh Bồ Tát

Dũng Mãnh Bồ Tát

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Sauraya (S)Đại Tinh Tấn Bồ tátTên một vị Bồ tát.

Dược

Dược

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Bhaiṣajya (P), Bhaishajya (S)Xem Bhaichad.

Dược Sơn Duy Nghiêm

Dược Sơn Duy Nghiêm

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Yakusan Igen (J), Yao shan Wei yen (C)Tên một vị sư. (khoảng 745-828).

Dược Sư Kinh

Dược Sư Kinh

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Xem Dược Sư Lưu Ly quang Như lai bản nguyện công đức kinh.

Dược Sư Lưu Ly Quang Như Lai

Dược Sư Lưu Ly Quang Như Lai

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Bheshajyaguru (S), Bhaisajyaguru-vaidurya-prabhasa Xem Bhaisajya Buddha. Cõi Lưu ly (bằng ngọc lưu ly, màu xanh, trong suốt), cõi tịnh độ của Phật Dược Sư, ở phía đông cõi ta bà. Công đức và sự trang nghiêm của cõi ấy giống như cõi cực lạc của Phật A di đà,.

Dược Sư Phật

Dược Sư Phật

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Bhaiṣajyaguru-Buddha (S), Bhaiṣajyaguru-vaiḍŪrya-prabhāsa (S), Yakushi Nyorai (J), Yakushi Nyorai (J), Bhaiṣajya Buddha (S)Xem Bheshajyaguru. Trị tất cả bệnh, kễ cả bệnh vô minh. Ngài ngự phương đông. Ngài có 12 lời nguyện: 1- tỏ rõ tất cả chúng sanh bằng hào quang rực rỡ của Ngài 2- dùng tất cả tâm lực của Ngài để cứu độ chúng sanh 3- giúp chu toàn mọi tâm nguyện của chúng sanh 4- giúp mọi chúng sanh được vào nẻo đại thừa 5- giúp mọi chúng sanh thấy đưọc giới luật 6- trị lành tất cả chúng sanh có giác quan bất toàn 7- giúp trị tất cả bệnh tật và đem an lạc đến thân tâm hầu chóng đạt giác ngộ 8- kiếp sau người nữ sẽ thành người nam 9- giúp mọi chúng sanh thoát vòng kiểm toả của tà giáo để quay về nẻo chánh 10- giúp mọi chúng sanh thoát nanh vuốt kẻ bạo ngược ác đạo 11- giúp kẽ đói được thức ăn kẽ khát có nước uống 12- giúp kẽ nghèo có y phục che thân.

Dương Kỳ

Dương Kỳ

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Yang-chi (C), Yogi (C), naljorpa (T)Du giàDòng Dương Kỳ trường phái thiền Lâm Tế.

Dương Kỳ Phái

Dương Kỳ Phái

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Yogi-ha (J), Yogi P’ai (C), Yang-ch’i p’ai (C), Yang-ch’i tsung (C), Yangqizong (C), Yangqipai (C), YogishŪ (J), Yogi School Một trong những hệ phái quan trọng nhất thuộc Lâm tế tông.

Dương Kỳ Phong Hội

Dương Kỳ Phong Hội

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Yang-ch’i Fang-hui (C), Yogi Hoe (J), Yan-chi Fang-hui (C), Yogi Hoe (J)Tên một vị sư.

Durannaya

Durannaya

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Durannaya (P)Một trong 100 vị Độc Giác Phật đã trú trong núi Isigili.

Duy

Duy

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Mātratā (S).

Duy Da Ly

Duy Da Ly

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Xem Quảng nghiêm thành.

Duy để Nan

Duy để Nan

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Vighna (S)Việt Nan1- Một vị Sa môn theo ngoại đạo, sau qui y Phật, đời Tam quốc sang Trung hoa dịch kinh tại thành Kiến nghiệp. Năm 224, ngài dịch xong bộ Pháp cú và Udanavarga. 2- Việt Nan: tên một người nhà giàu có tánh bỏn sẻn tại thành Ba la nại.

Duy Ma

Duy Ma

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Xem Duy ma Cật.

Duy Ma Cật

Duy Ma Cật

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Vimalakīrti (S)Duy ma la cật, Duy ma cư sĩ, Vô cấu xưng, Duy ma, Tịnh Danh.(Vimala= vô cấu, tịnh; Kirti: danh, xưng). Tên một trưởng giả thành Tỳ xá ly, đệ tử tại gia của Phật, giàu có, đa văn, quảng kiến, thông đạo lý, biện tài hơn hẳn các hàng Thanh văn, Bồ tát. Ngài là một vị cổ pPhật hiệu là Kim Túc Như lai, hiện thân cõi ta bà để ủng hộ Phật Thích ca hoằng dương Phật pháp.

Duy Thức

Duy Thức

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Mattrata (S), Vijāptimātratā (S), Prajāptimātra (S), Cittamātra (S), Yuishiki (J), Sems tsam pa (T), Consciousness-only, Mind-onlyDuy tâm, Ma đát lạt đa.

Duy Thức Chân Như

Duy Thức Chân Như

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Vijāpti-tathatā (S)Liễu biệt chân như, Duy thức nhưChỉ quán trió của Vô lậu duy thức.

Duy Thức Luận

Duy Thức Luận

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Vidyāmatra-siddhi-śāstra-kārikā (S)Bộ Luận cho cái thức là đáng kễ. Bộ này do Ngài Thiên Thân Bồ tát được ngài Di Lặc Bồ tát hợ trợ soạn nên vào thế kỷ thứ 5. Thế kỷ thứ 7, ngài Huyền Trang dịch ra chữ Hán.

Duy Thức Tam Thập Luận Tụng

Duy Thức Tam Thập Luận Tụng

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Triṃśikākārikā (S), Vijāptimātratā-siddhi-triṃśika-śāstra-kārikā (S), Vidyāmātrā siddhi tridaśa śāstra kārikā (S), Vijāna matra siddhi trimśātī śāstra kārikā (S), Triṃśikā vijaptimātratā kārikā (S)Tam thập duy thức, Thành duy thức luậnSách ghi 30 bài tụng luận về duy thức. Trong ấy 24 bài nói về tướng duy thức, 1 nói về tánh duy thức, 5 nói về vị duy thức. Sách do Ngài Thiên Thân soạn, ngài Huyền Trang dịch ra chữ Hán.

Duy Thức Tông

Duy Thức Tông

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Vijānavāda (P), Viāṇavāda (P), School of Consciousness-Only, Mind-Only school, Cittamatra school Xem Pháp tướng tông

Duy Việt

Duy Việt

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Xem Bất thoái chuyển chính đạo Xem Bất thoái chuyển.

Duyên Giác

Duyên Giác

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Do quán thập nhị nhân duyên mà giác ng đạo trung-thừa, gọi là duyên giác.

Duyên Giác Phật

Duyên Giác Phật

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Nidāna-buddha (S), Prattyeka-buddha (S), Pacceka-buddha (P), Pratyeka-budddha (S)Bích Chi PhậtXem Độc giác Phật.

Duyên Giác Thừa

Duyên Giác Thừa

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Pratyeka(-buddha)-yāna (S), Paccekayāna (P)Độc giác thừa.

Duyên Khởi

Duyên Khởi

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Pratityasamutpada (S), ten drel (T), Dependent origination

Duyên Khởi Quán

Duyên Khởi Quán

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Idam-Pratyayata-Pratītyasamut-pada-smṛti (S)Thập nhị nhân duyên quán.

Duyên Nhật

Duyên Nhật

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Buddha day: Theo Kinh Luận thì 30 vị Phật và Bồ tát mỗi vị lấy một ngày trọng tháng để chúng sanh lễ bái mà kết duyên: – Ngày 1: Đinh Quang Phật – Ngày 2: Nhiên Đăng Phật – Ngày 3: Đa Bảo Phật – Ngày 4: A Súc Phật – Ngày 5: Di Lặc Phật – Ngày 6: Nhị vạn đăng Phật – Ngày 7: Tam vạn Đăng Phật – Ngày 8: Dược Sư Phật – Ngày 9: Đại Thông Trí Thắng Phật – Ngày 10: Nhật Nguyệt Đăng Minh Phật – Ngày 11: Hoan Hỷ Phật – Ngày 12: Nan Thắng Phật – Ngày 13: Hư Không Tạng Phật – Ngày 14: Phổ Hiền Bồ Tát – Ngày 15: A di Đà Phật – Ngày 16: Đà la ni Bồ tát – Ngày 17: Long Thọ Bồ tát – Ngày 18: Quán thế âm Bồ tát – Ngày 19: Nhựt Quang Bồ tát – Ngày 20: Nguyệt Quang Bồ tát – Ngày 21: Vô tận ý Bố tát – Ngày 22: Thí vô uý Bố tát – Ngày 23: Đắc Đại thế chí Bố tát – Ngày 24: Địa tạng vương Bồ tát – Ngày 25: Văn thù Sư Lợi Bồ tát – Ngày 26: Dược Thượng Bồ tát – Ngày 27: Lư Già Na Bồ tát – Ngày 28: Đại Nhựt Phật – Ngày 29: Dược Vương Bồ tát – Ngày 30: Thích Ca Như Lai.

Duyên Sanh

Duyên Sanh

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Conditioned dharma, Dependent arising.

Duyên Sinh

Duyên Sinh

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

, lý Idappaccayata (S), Conditionality.

Duyên Tánh Tự Tánh

Duyên Tánh Tự Tánh

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Pratyaya-svabhāva (S)Duyên tự tánhTánh trợ duyên làm sanh khởi các pháp.

Duyệt Chúng

Duyệt Chúng

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Người đánh mõ trong lúc hành lễ.

Duyệt ý

Duyệt ý

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Manatā (P), Manatā (S, P), Attamanatā (P). Joyful mentality

Dzog-Chen

Dzog-Chen

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Mahāsandhi (S), dzog chen (T).

Dzogchen

Dzogchen

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Mahā-ati (S), dzogchen (T).

đà Bà

đà Bà

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

Dabba Mullaputta (P), Draya Mallaputra (S)Tên một đệ tử của Phật Xem Thực thể.

đa Bảo Phật

đa Bảo Phật

Từ Điển Phật Học Việt-Anh Minh Thông

PrabhŪtaratna (S), TrabhŪtaratna (S)Một vị cổ Phật.Đa bảo Như Lai, Bảo Thắng Phật, Đại Bảo PhậtTên một vị Phật hay Như Lai.