Tứ Giáo Nghi Tập Giải – Quyển 0001

四Tứ 教Giáo 儀Nghi 集Tập 解Giải
Quyển 0001
宋Tống 從Tùng 義Nghĩa 撰Soạn

余dư 治trị 平bình 四tứ 年niên 冬đông 於ư 郡quận 西tây 之chi 妙diệu 果Quả 而nhi 寄ký 講giảng 焉yên 明minh 年niên 夏hạ 諸chư 新tân 學học 請thỉnh 事sự 文văn 墨mặc 消tiêu 釋thích 高cao 麗lệ 觀quán 師sư 所sở 錄lục 天thiên 台thai 四tứ 教giáo 于vu 時thời 權quyền 以dĩ 霅# 川xuyên 之chi 科khoa 分phần/phân 節tiết 文văn 之chi 起khởi 盡tận 散tán 集tập 諸chư 部bộ 法pháp 言ngôn 解giải 釋thích 義nghĩa 之chi 綱cương 要yếu 未vị 逾du 二nhị 旬tuần 乃nãi 成thành 三tam 卷quyển 題đề 目mục 謂vị 之chi 四tứ 教giáo 集tập 解giải 焉yên 艸thảo 創sáng/sang 纔tài 畢tất 尚thượng 未vị 琢trác 磨ma 便tiện 為vi 學học 者giả 傳truyền 寫tả 流lưu 布bố 世thế 人nhân 。 咸hàm 將tương 何hà 晏# 集tập 解giải 致trí 難nạn/nan 而nhi 不bất 曾tằng 以dĩ 杜đỗ 預dự 集tập 解giải 為vi 妨phương 且thả 儒nho 之chi 集tập 解giải 既ký 存tồn 二nhị 說thuyết 今kim 之chi 題đề 目mục 何hà 必tất 怪quái 哉tai 嗚ô 呼hô 管quản 闚khuy 之chi 局cục 也dã 而nhi 有hữu 斯tư 惑hoặc 焉yên 今kim 熈# 寧ninh 九cửu 年niên 居cư 大đại 雲vân 西tây 院viện 講giảng 訓huấn 之chi 餘dư 於ư 是thị 考khảo 覈# 霅# 川xuyên 之chi 科khoa 未vị 為vi 盡tận 善thiện 矣hĩ 遂toại 乃nãi 自tự 出xuất 科khoa 文văn 一nhất 貼# 仍nhưng 又hựu 檢kiểm 校giáo 疇trù 昔tích 集tập 解giải 頗phả 有hữu 疎sơ 略lược 也dã 故cố 重trọng/trùng 修tu 飾sức 亦diệc 為vi 三tam 卷quyển 所sở 患hoạn 識thức 見kiến 荒hoang 蕪# 辭từ 理lý 鄙bỉ 昧muội 未vị 能năng 發phát 明minh 聖thánh 賢hiền 宦# 奧áo 聊liêu 且thả 備bị 于vu 初sơ 學học 分phần/phân 其kỳ 句cú 逗đậu 而nhi 已dĩ 遐hà 方phương 近cận 處xứ 見kiến 茲tư 再tái 定định 之chi 文văn 不bất 須tu 復phục 留lưu 未vị 治trị 之chi 本bổn 也dã 。

天Thiên 台Thai 四Tứ 教Giáo 儀Nghi 科Khoa 解Giải 卷quyển 上thượng (# 會hội 永vĩnh 嘉gia 記ký 入nhập 於ư 觀quán 師sư 本bổn 文văn )#

永vĩnh 嘉gia 沙Sa 門Môn 釋thích 。 從tùng 義nghĩa 。 撰soạn 。

天Thiên 台Thai 四Tứ 教Giáo 集Tập 解Giải 卷quyển 上thượng

天thiên 台thai 四tứ 教giáo 儀nghi

釋thích 此thử 四tứ 教giáo 文văn 分phân 為vi 二nhị 初sơ 題đề 目mục 二nhị 初sơ 所sở 錄lục 題đề 目mục 天thiên 等đẳng 四tứ 字tự 別biệt 也dã 儀nghi 字tự 通thông 也dã 初sơ 別biệt 題đề 中trung 四tứ 教giáo 是thị 法pháp 天thiên 台thai 約ước 人nhân 良lương 由do 從tùng 處xứ 以dĩ 名danh 人nhân 也dã 具cụ 云vân 天thiên 台thai 山sơn 即tức 智trí 者giả 大đại 師sư 所sở 棲tê 之chi 處xứ 此thử 山sơn 上thượng 應ưng 天thiên 之chi 台thai 星tinh 故cố 曰viết 天thiên 台thai 山sơn 也dã 亦diệc 云vân 天thiên 梯thê 山sơn 謂vị 此thử 山sơn 高cao 險hiểm 如như 梯thê 可khả 以dĩ 登đăng 而nhi 升thăng 天thiên 故cố 曰viết 天thiên 梯thê 山sơn 後hậu 人nhân 譌# 轉chuyển 云vân 天thiên 台thai 耳nhĩ 天thiên 者giả 顛điên 也dã 顯hiển 也dã 在tại 萬vạn 物vật 之chi 頂đảnh 顯hiển 然nhiên 可khả 觀quán 春xuân 為vi 蒼thương 天thiên 夏hạ 為vi 昊hạo 天thiên 秋thu 曰viết 旻# 天thiên 冬đông 曰viết 上thượng 天thiên 元nguyên 氣khí 未vị 分phần/phân 混hỗn 而nhi 為vi 一nhất 兩lưỡng 儀nghi 既ký 判phán 清thanh 升thăng 為vi 天thiên 濁trược 沈trầm 為vi 地địa 此thử 乃nãi 俗tục 說thuyết 是thị 故cố 引dẫn 之chi 若nhược 依y 釋thích 教giáo 天thiên 者giả 最tối 勝thắng 也dã 光quang 明minh 也dã 欲dục 色sắc 無vô 色sắc 。 三tam 界giới 等đẳng 天thiên 也dã 台thai 者giả 三tam 台thai 也dã 上thượng 台thai 虗hư 精tinh 星tinh 中trung 台thai 六lục 淳thuần 星tinh 下hạ 台thai 曲khúc 生sanh 星tinh 亦diệc 云vân 三tam 階giai 每mỗi 台thai 二nhị 星tinh 凡phàm 有hữu 六lục 星tinh 名danh 大đại 階giai 六lục 符phù 也dã 符phù 者giả 星tinh 之chi 驗nghiệm 也dã 上thượng 階giai 天thiên 子tử 也dã 中trung 階giai 諸chư 侯hầu 公công 卿khanh 大đại 夫phu 也dã 下hạ 階giai 七thất 庶thứ 人nhân 也dã 四tứ 教giáo 者giả 或hoặc 云vân 化hóa 法pháp 四tứ 教giáo 也dã 據cứ 化hóa 法pháp 有hữu 體thể 及cập 以dĩ 觀quán 師sư 依y 大đại 本bổn 錄lục 出xuất 彼bỉ 文văn 唯duy 化hóa 法pháp 故cố 或hoặc 云vân 化hóa 儀nghi 四tứ 教giáo 也dã 引dẫn 文văn 證chứng 云vân 化hóa 儀nghi 四tứ 教giáo 文văn 義nghĩa 整chỉnh 足túc 任nhậm 運vận 攝nhiếp 得đắc 三tam 藏tạng 等đẳng 四tứ 或hoặc 云vân 四tứ 教giáo 是thị 化hóa 法pháp 儀nghi 字tự 是thị 化hóa 儀nghi 或hoặc 云vân 通thông 總tổng 或hoặc 云vân 八bát 教giáo (# 云vân 云vân )# 今kim 謂vị 諸chư 說thuyết 皆giai 是thị 人nhân 情tình 殊thù 不bất 本bổn 立lập 題đề 之chi 所sở 以dĩ 也dã 原nguyên 夫phu 題đề 中trung 只chỉ 言ngôn 四tứ 教giáo 一nhất 云vân 化hóa 法pháp 一nhất 云vân 化hóa 儀nghi 偏thiên 計kế 一nhất 隅ngung 未vị 為vi 允duẫn 當đương 今kim 謂vị 此thử 題đề 有hữu 通thông 有hữu 別biệt 通thông 則tắc 通thông 於ư 化hóa 法pháp 化hóa 儀nghi 別biệt 則tắc 別biệt 當đương 化hóa 法pháp 何hà 者giả 良lương 由do 題đề 中trung 只chỉ 云vân 四tứ 教giáo 未vị 分phần/phân 化hóa 儀nghi 化hóa 法pháp 之chi 殊thù 故cố 以dĩ 通thông 別biệt 而nhi 消tiêu 釋thích 也dã 如như 法Pháp 華hoa 經kinh 壽thọ 量lượng 品phẩm 題đề 既ký 不bất 顯hiển 云vân 法pháp 報báo 應ứng 等đẳng 所sở 以dĩ 文văn 句cú 具cụ 將tương 通thông 別biệt 釋thích 彼bỉ 品phẩm 題đề 以dĩ 彼bỉ 例lệ 此thử 豈khởi 不bất 然nhiên 乎hồ 。

高cao 麗lệ 沙Sa 門Môn 諦đế 觀quán 錄lục

二nhị 能năng 錄lục 人nhân 名danh 高cao 麗lệ 者giả (# 麗lệ 呂lữ 支chi 切thiết )# 東đông 夷di 國quốc 名danh 也dã 論luận 語ngữ 云vân 子tử 欲dục 居cư 九cửu 夷di 正chánh 義nghĩa 曰viết 東đông 夷di 有hữu 九cửu 種chủng 第đệ 三tam 即tức 是thị 高cao 麗lệ 國quốc 也dã 或hoặc 作tác 驪# 字tự 人nhân 皆giai 以dĩ 犁lê 音âm 戾lệ 音âm 而nhi 呼hô 之chi 沙Sa 門Môn 梵Phạn 語ngữ 勤cần 息tức 此thử 音âm 出xuất 家gia 之chi 人nhân 。 勤cần 修tu 善thiện 法Pháp 。 息tức 諸chư 惡ác 行hành 故cố 。 以dĩ 名danh 焉yên 沙Sa 門Môn 釋thích 等đẳng 分phân 別biệt 如như 常thường 諦đế 觀quán 二nhị 字tự 法Pháp 師sư 名danh 也dã 或hoặc 作tác 三tam 諦đế 三tam 觀quán 消tiêu 之chi 豈khởi 必tất 然nhiên 乎hồ 錄lục 者giả 依y 天thiên 台thai 教giáo 大đại 本bổn 中trung 總tổng 錄lục 五ngũ 時thời 八bát 教giáo 之chi 要yếu 以dĩ 示thị 後hậu 學học 令linh 曉hiểu 大đại 綱cương 於ư 此thử 若nhược 明minh 則tắc 不bất 迷mê 諸chư 部bộ 也dã 。

天thiên 台thai 智trí 者giả 大đại 師sư

二nhị 本bổn 文văn 分phần/phân 三tam 初sơ 敘tự 法pháp 義nghĩa 散tán 廣quảng 二nhị 今kim 下hạ 略lược 錄lục 綱cương 要yếu 三tam 謹cẩn 下hạ 結kết 勸khuyến 此thử 三tam 亦diệc 可khả 擬nghĩ 三tam 分phần/phân 也dã 初sơ 敘tự 法pháp 義nghĩa 散tán 廣quảng 二nhị 初sơ 正chánh 敘tự 二nhị 初sơ 總tổng 示thị 二nhị 初sơ 能năng 立lập 教giáo 主chủ 題đề 中trung 已dĩ 言ngôn 天thiên 台thai 今kim 又hựu 云vân 者giả 文văn 體thể 合hợp 然nhiên 也dã 或hoặc 是thị 揀giản 異dị 前tiền 代đại 智trí 者giả 故cố 云vân 天thiên 台thai 智trí 者giả 也dã 前tiền 代đại 智trí 者giả 者giả 傅phó/phụ 大Đại 士Sĩ 實thật 錄lục 云vân 爾nhĩ 時thời 有hữu 智trí 。 者giả 大đại 師sư 俗tục 姓tánh 樓lâu 氏thị 名danh 靈linh 璨xán 字tự 德đức 素tố 烏ô 傷thương 縣huyện 竹trúc 山sơn 里lý 人nhân 也dã 若nhược 爾nhĩ 題đề 云vân 天thiên 台thai 亦diệc 可khả 揀giản 異dị 前tiền 代đại 如như 光quang 宅trạch 等đẳng 亦diệc 立lập 四tứ 教giáo 今kim 是thị 天thiên 台thai 四tứ 教giáo 故cố 是thị 揀giản 異dị 也dã 吾ngô 祖tổ 智trí 者giả 幼ấu 名danh 光quang 道đạo 亦diệc 名danh 王vương 道đạo 此thử 從tùng 初sơ 生sanh 及cập 母mẫu 所sở 夢mộng 以dĩ 立lập 其kỳ 名danh 法pháp 名danh 智trí 顗# 顗# 者giả 靜tĩnh 也dã 即tức 出xuất 家gia 後hậu 師sư 為vi 立lập 號hiệu 從tùng 德đức 為vi 名danh 故cố 用dụng 靜tĩnh 義nghĩa 故cố 我ngã 智trí 者giả 靈linh 山sơn 親thân 承thừa 大đại 蘇tô 玅# 悟ngộ 雙song 弘hoằng 定định 慧tuệ 兼kiêm 善thiện 毗Tỳ 尼Ni 因nhân 為vi 晉tấn 王vương 授thọ 菩Bồ 薩Tát 戒giới 立lập 法pháp 號hiệu 云vân 大đại 王vương 紆hu 遵tuân 聖thánh 禁cấm 名danh 曰viết 總Tổng 持Trì 。 王vương 曰viết 師sư 傳truyền 佛Phật 燈đăng 宜nghi 稱xưng 智trí 者giả 若nhược 未vị 為vi 王vương 授thọ 戒giới 之chi 時thời 或hoặc 稱xưng 天thiên 台thai 闍xà 梨lê 耳nhĩ 今kim 從tùng 後hậu 說thuyết 故cố 云vân 智trí 者giả 具cụ 彰chương 別biệt 傳truyền 非phi 此thử 可khả 盡tận 大đại 師sư 者giả 王vương 公công 大đại 人nhân 之chi 模mô 範phạm 也dã 亦diệc 是thị 有hữu 大đại 德đức 行hạnh 為vi 眾chúng 所sở 師sư 焉yên 。

以dĩ 五ngũ 時thời 八bát 教giáo 判phán 釋thích 東đông 流lưu 一nhất 代đại 聖thánh 教giáo 罄khánh 無vô 不bất 盡tận 。

二nhị 以dĩ 下hạ 所sở 用dụng 判phán 釋thích 以dĩ 者giả 用dụng 也dã 五ngũ 時thời 八bát 教giáo 下hạ 文văn 自tự 列liệt 所sở 以dĩ 天thiên 台thai 明minh 五ngũ 時thời 者giả 意ý 彰chương 如Như 來Lai 說thuyết 法Pháp 。 年niên 代đại 有hữu 次thứ 第đệ 也dã 立lập 五ngũ 味vị 者giả 欲dục 顯hiển 如Như 來Lai 化hóa 益ích 群quần 機cơ 也dã 舉cử 化hóa 儀nghi 四tứ 教giáo 者giả 為vi 辨biện 如Như 來Lai 出xuất 世thế 。 儀nghi 式thức 也dã 言ngôn 化hóa 法pháp 者giả 葢# 示thị 如Như 來Lai 化hóa 物vật 之chi 法pháp 也dã 故cố 五ngũ 時thời 八bát 教giáo 其kỳ 旨chỉ 若nhược 斯tư 今kim 先tiên 示thị 之chi 至chí 下hạ 易dị 曉hiểu 判phán 釋thích 者giả 判phán 謂vị 剖phẫu 判phán 分phần/phân 判phán 也dã 釋thích 謂vị 解giải 釋thích 消tiêu 釋thích 也dã 如như 以dĩ 化hóa 儀nghi 判phán 華hoa 嚴nghiêm 為vi 頓đốn 即tức 用dụng 化hóa 法pháp 別biệt 圓viên 解giải 釋thích 華hoa 嚴nghiêm 既ký 然nhiên 餘dư 皆giai 準chuẩn 說thuyết 故cố 荊kinh 谿khê 云vân 頓đốn 等đẳng 是thị 判phán 教giáo 之chi 大đại 綱cương 藏tạng 等đẳng 是thị 釋thích 義nghĩa 之chi 綱cương 目mục 問vấn 判phán 釋thích 為vi 定định 四tứ 時thời 亦diệc 通thông 法pháp 華hoa 答đáp 此thử 須tu 分phân 別biệt 若nhược 以dĩ 化hóa 儀nghi 四tứ 教giáo 判phán 則tắc 判phán 在tại 四tứ 時thời 判phán 既ký 如như 此thử 釋thích 亦diệc 例lệ 然nhiên 今kim 此thử 文văn 云vân 以dĩ 五ngũ 時thời 八bát 教giáo 判phán 釋thích 等đẳng 者giả 是thị 則tắc 判phán 釋thích 亦diệc 通thông 法pháp 華hoa 何hà 以dĩ 故cố 以dĩ 判phán 法pháp 華hoa 為vi 第đệ 五ngũ 時thời 故cố 非phi 頓đốn 漸tiệm 之chi 儀nghi 式thức 也dã 以dĩ 純thuần 圓viên 之chi 教giáo 解giải 釋thích 故cố 非phi 兼kiêm 帶đái 之chi 參tham 雜tạp 也dã 若nhược 準chuẩn 此thử 意ý 與dữ 荊kinh 谿khê 之chi 說thuyết 小tiểu 不bất 同đồng 耳nhĩ 問vấn 若nhược 爾nhĩ 莫mạc 不bất 違vi 荊kinh 谿khê 耶da 答đáp 各các 有hữu 所sở 以dĩ 安an 得đắc 相tương 違vi 且thả 荊kinh 谿khê 因nhân 釋thích 法pháp 華hoa 如như 是thị 我ngã 聞văn 。 故cố 以dĩ 判phán 釋thích 在tại 法pháp 華hoa 前tiền 以dĩ 法pháp 華hoa 經kinh 超siêu 八bát 教giáo 外ngoại 出xuất 四tứ 時thời 表biểu 故cố 云vân 若nhược 非phi 超siêu 八bát 之chi 如như 是thị 安an 為vi 此thử 經Kinh 之chi 所sở 聞văn 今kim 此thử 文văn 中trung 判phán 釋thích 等đẳng 者giả 乃nãi 是thị 統thống 將tương 五ngũ 時thời 八bát 教giáo 判phán 釋thích 一nhất 代đại 所sở 以dĩ 通thông 於ư 法pháp 華hoa 涅Niết 槃Bàn 也dã 東đông 流lưu 者giả 佛Phật 生sanh 說thuyết 法Pháp 在tại 於ư 西tây 竺trúc 漢hán 明minh 已dĩ 來lai 梵Phạm 僧Tăng 持trì 法Pháp 向hướng 此thử 東đông 夏hạ 如như 水thủy 流lưu 之chi 無vô 壅ủng 故cố 曰viết 東đông 流lưu 也dã 一nhất 代đại 者giả 若nhược 三tam 十thập 年niên 為vi 一nhất 代đại 其kỳ 義nghĩa 猶do 局cục 今kim 則tắc 但đãn 取thủ 代đại 更cánh 之chi 說thuyết 即tức 釋Thích 迦Ca 如Như 來Lai 。 之chi 一nhất 代đại 非phi 毗Tỳ 婆Bà 尸Thi 等đẳng 也dã 問vấn 所sở 言ngôn 八bát 教giáo 判phán 釋thích 東đông 流lưu 如như 祕bí 密mật 教giáo 既ký 非phi 所sở 傳truyền 則tắc 無vô 結kết 集tập 云vân 何hà 總tổng 言ngôn 八bát 教giáo 判phán 釋thích 答đáp 此thử 則tắc 且thả 取thủ 大đại 途đồ 言ngôn 之chi 剖phẫu 判phán 如Như 來Lai 說thuyết 法Pháp 。 有hữu 顯hiển 有hữu 密mật 是thị 故cố 總tổng 云vân 八bát 教giáo 判phán 釋thích 所sở 以dĩ 大đại 經kinh 及cập 智trí 論luận 等đẳng 皆giai 指chỉ 已dĩ 前tiền 有hữu 祕bí 密mật 義nghĩa 非phi 謂vị 藏tạng 中trung 黃hoàng 卷quyển 赤xích 軸trục 是thị 祕bí 密mật 經kinh 將tương 祕bí 密mật 教giáo 而nhi 判phán 釋thích 也dã 問vấn 既ký 以dĩ 八bát 教giáo 判phán 釋thích 諸chư 經kinh 如như 提đề 謂vị 經kinh 何hà 不bất 判phán 為vi 頓đốn 等đẳng 八bát 耶da 答đáp 今kim 言ngôn 八bát 教giáo 竝tịnh 是thị 出xuất 世thế 之chi 法Pháp 。 須tu 論luận 破phá 惑hoặc 證chứng 真chân 提đề 謂vị 經kinh 者giả 佛Phật 初sơ 出xuất 世thế 為vì 此thử 長trưởng 者giả 。 說thuyết 五Ngũ 戒Giới 十Thập 善Thiện 。 但đãn 益ích 人nhân 天thiên 非phi 是thị 聖thánh 人nhân 出xuất 世thế 教giáo 本bổn 是thị 故cố 不bất 判phán 以dĩ 為vi 頓đốn 等đẳng 若nhược 論luận 攝nhiếp 屬thuộc 亦diệc 可khả 收thu 在tại 鹿lộc 苑uyển 三tam 藏tạng 問vấn 提đề 謂vị 經kinh 中trung 三tam 百bách 人nhân 得đắc 信tín 忍nhẫn 四Tứ 天Thiên 王Vương 得đắc 柔Nhu 順Thuận 忍Nhẫn 。 此thử 則tắc 通thông 於ư 大Đại 乘Thừa 之chi 說thuyết 云vân 何hà 卻khước 言ngôn 收thu 在tại 三tam 藏tạng 答đáp 若nhược 約ước 顯hiển 露lộ 不bất 定định 教giáo 者giả 是thị 則tắc 不bất 妨phương 有hữu 三tam 百bách 人nhân 。 得đắc 信tín 忍nhẫn 等đẳng 若nhược 從tùng 顯hiển 露lộ 定định 教giáo 而nhi 說thuyết 則tắc 提đề 謂vị 經kinh 屬thuộc 人nhân 天thiên 教giáo 人nhân 天thiên 合hợp 當đương 鹿lộc 苑uyển 三tam 藏tạng 所sở 收thu 故cố 云vân 五ngũ 乘thừa 但đãn 在tại 鹿lộc 苑uyển 也dã 罄khánh 亦diệc 盡tận 也dã 。

言ngôn 五ngũ 時thời 者giả 。

二nhị 言ngôn 下hạ 別biệt 列liệt 二nhị 初sơ 五ngũ 時thời 三tam 初sơ 牒điệp 前tiền 標tiêu 名danh 。

一nhất 華hoa 嚴nghiêm 時thời 二nhị 鹿lộc 苑uyển 時thời (# 說thuyết 四tứ 阿a 含hàm )# 三tam 方Phương 等Đẳng 時thời (# 說thuyết 維duy 摩ma 思tư 益ích 楞lăng 伽già 楞lăng 嚴nghiêm 三tam 昧muội 金kim 光quang 明minh 勝thắng 鬘man 等đẳng 經kinh )# 四tứ 般Bát 若Nhã 時thời (# 說thuyết 摩Ma 訶Ha 般Bát 若Nhã 。 光quang 讚tán 般Bát 若Nhã 金kim 剛cang 般Bát 若Nhã 大đại 品phẩm 般Bát 若Nhã 等đẳng 諸chư 般Bát 若Nhã 經kinh )# 五ngũ 法pháp 華hoa 涅Niết 槃Bàn 時thời 。

二nhị 一nhất 下hạ 列liệt 示thị 一nhất 華hoa 嚴nghiêm 時thời 者giả 即tức 是thị 舉cử 其kỳ 別biệt 題đề 中trung 喻dụ 立lập 第đệ 一nhất 時thời 也dã 具cụ 云vân 大đại 方Phương 廣Quảng 佛Phật 華hoa 嚴nghiêm 大đại 方Phương 廣Quảng 法pháp 也dã 佛Phật 人nhân 也dã 華hoa 嚴nghiêm 喻dụ 也dã 所sở 謂vị 因nhân 華hoa 能năng 嚴nghiêm 果quả 德đức 也dã 七thất 種chủng 立lập 題đề 中trung 即tức 具cụ 足túc 者giả 一nhất 也dã 所sở 以dĩ 華hoa 嚴nghiêm 時thời 不bất 從tùng 處xứ 立lập 名danh 者giả 以dĩ 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 處xứ 凡phàm 有hữu 七thất 豈khởi 可khả 立lập 為vi 一nhất 七thất 處xứ 時thời 耶da 是thị 故cố 只chỉ 將tương 經kinh 題đề 立lập 時thời 非phi 但đãn 收thu 得đắc 七thất 處xứ 抑ức 亦diệc 其kỳ 名danh 雅nhã 玅# 矣hĩ 二nhị 鹿lộc 苑uyển 時thời 者giả 從tùng 最tối 初sơ 處xứ 以dĩ 立lập 名danh 也dã 佛Phật 初sơ 於ư 此thử 度độ 五ngũ 人nhân 故cố 若nhược 爾nhĩ 何hà 不bất 以dĩ 經kinh 題đề 而nhi 立lập 時thời 耶da 答đáp 四tứ 阿a 含hàm 經kinh 經kinh 題đề 既ký 多đa 處xứ 亦diệc 非phi 一nhất 豈khởi 可khả 立lập 時thời 云vân 四tứ 含hàm 耶da 故cố 且thả 從tùng 初sơ 云vân 鹿lộc 苑uyển 時thời 以dĩ 處xứ 顯hiển 法pháp 其kỳ 言ngôn 佳giai 矣hĩ 大đại 論luận 云vân 昔tích 波Ba 羅La 柰Nại 國Quốc 。 梵Phạm 摩Ma 達Đạt 王Vương 。 游du 獵liệp 林lâm 中trung 見kiến 二nhị 群quần 鹿lộc 各các 有hữu 五ngũ 百bách 。 有hữu 一nhất 鹿lộc 主chủ 身thân 七thất 寶bảo 色sắc 是thị 釋Thích 迦Ca 菩Bồ 薩Tát 。 復phục 有hữu 一nhất 主chủ 是thị 提Đề 婆Bà 達Đạt 多Đa 。 菩Bồ 薩Tát 鹿lộc 主chủ 見kiến 人nhân 王vương 眾chúng 殺sát 其kỳ 羣quần 黨đảng 起khởi 大đại 悲bi 心tâm 。 直trực 到đáo 王vương 前tiền 諸chư 人nhân 射xạ 之chi 其kỳ 箭tiễn 如như 雨vũ 王vương 見kiến 此thử 鹿lộc 無vô 所sở 畏úy 忌kỵ 。 勅sắc 令lệnh 勿vật 射xạ 鹿lộc 王vương 至chí 已dĩ 乃nãi 白bạch 人nhân 王vương 王vương 以dĩ 游du 樂nhạo/nhạc/lạc 小tiểu 事sự 之chi 故cố 羣quần 鹿lộc 一nhất 時thời 竝tịnh 皆giai 受thọ 死tử 若nhược 欲dục 供cung 饌soạn 當đương 差sai 次thứ 送tống 每mỗi 日nhật 一nhất 鹿lộc 王vương 善thiện 其kỳ 言ngôn 。 於ư 是thị 二nhị 主chủ 各các 差sai 次thứ 送tống 提Đề 婆Bà 達Đạt 多Đa 。 羣quần 鹿lộc 之chi 中trung 有hữu 一nhất 母mẫu 鹿lộc 。 白bạch 其kỳ 主chủ 言ngôn 我ngã 死tử 分phần/phân 當đương 但đãn 我ngã 懷hoài 子tử 子tử 非phi 次thứ 也dã 乞khất 垂thùy 料liệu 理lý 使sử 死tử 者giả 得đắc 次thứ 生sanh 者giả 不bất 濫lạm 王vương 怒nộ 之chi 曰viết 誰thùy 不bất 惜tích 命mạng 次thứ 來lai 但đãn 去khứ 母mẫu 鹿lộc 思tư 惟duy 我ngã 王vương 不bất 仁nhân 。 不bất 察sát 我ngã 辭từ 橫hoạnh 生sanh 瞋sân 怒nộ 不bất 足túc 告cáo 也dã 於ư 是thị 即tức 至chí 菩Bồ 薩Tát 王vương 所sở 。 以dĩ 情tình 具cụ 白bạch 王vương 問vấn 母mẫu 鹿lộc 汝nhữ 主chủ 何hà 言ngôn 母mẫu 鹿lộc 白bạch 曰viết 我ngã 主chủ 不bất 仁nhân 不bất 見kiến 料liệu 理lý 而nhi 生sanh 瞋sân 怒nộ 大đại 王vương 仁nhân 及cập 一nhất 切thiết 故cố 來lai 歸quy 命mạng 如như 我ngã 今kim 者giả 。 天thiên 地địa 曠khoáng 遠viễn 無vô 所sở 控khống 告cáo 菩Bồ 薩Tát 思tư 惟duy 。 此thử 可khả 憐lân 愍mẫn 我ngã 若nhược 不bất 理lý 枉uổng 殺sát 其kỳ 子tử 若nhược 以dĩ 非phi 次thứ 更cánh 差sai 餘dư 鹿lộc 次thứ 未vị 及cập 之chi 如như 何hà 可khả 遣khiển 唯duy 有hữu 我ngã 身thân 自tự 當đương 代đại 之chi 思tư 之chi 既ký 定định 即tức 自tự 送tống 身thân 至chí 于vu 王vương 所sở 王vương 問vấn 之chi 曰viết 。 羣quần 鹿lộc 盡tận 耶da 汝nhữ 何hà 以dĩ 來lai 。 鹿lộc 王vương 答đáp 云vân 大đại 王vương 仁nhân 慈từ 人nhân 無vô 犯phạm 者giả 但đãn 有hữu 滋tư 茂mậu 而nhi 無vô 盡tận 時thời 如như 彼bỉ 羣quần 鹿lộc 有hữu 告cáo 我ngã 者giả 我ngã 愍mẫn 之chi 故cố 若nhược 非phi 分phần/phân 差sai 此thử 則tắc 不bất 可khả 縱túng/tung 而nhi 不bất 救cứu 何hà 殊thù 木mộc 石thạch 是thị 身thân 不bất 久cửu 。 不bất 免miễn 無vô 常thường 。 慈từ 救cứu 苦khổ 戹ách 其kỳ 德đức 無vô 邊biên 王vương 聞văn 此thử 語ngữ 。 乃nãi 說thuyết 偈kệ 云vân 我ngã 實thật 是thị 畜súc 獸thú 名danh 曰viết 人nhân 頭đầu 鹿lộc 汝nhữ 雖tuy 是thị 畜súc 生sanh 。 名danh 為vi 鹿lộc 頭đầu 人nhân 以dĩ 理lý 而nhi 言ngôn 之chi 非phi 以dĩ 形hình 為vi 人nhân 若nhược 能năng 有hữu 慈từ 惠huệ 雖tuy 獸thú 實thật 是thị 人nhân 我ngã 從tùng 今kim 日nhật 始thỉ 。 不bất 食thực 一nhất 切thiết 肉nhục 我ngã 以dĩ 無vô 畏úy 施thí 且thả 可khả 安an 汝nhữ 意ý 諸chư 鹿lộc 得đắc 安an 王vương 得đắc 仁nhân 信tín 羣quần 鹿lộc 所sở 居cư 故cố 云vân 鹿lộc 苑uyển 從tùng 樹thụ 為vi 名danh 亦diệc 云vân 柰nại 苑uyển 仙tiên 人nhân 所sở 住trú 。 又hựu 名danh 仙tiên 苑uyển 佛Phật 初sơ 於ư 此thử 而nhi 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 注chú 云vân 說thuyết 四tứ 阿a 含hàm 者giả 一nhất 長trường/trưởng 阿a 含hàm 二nhị 中trung 阿a 含hàm 三tam 雜tạp 阿a 含hàm 四tứ 增Tăng 一Nhất 阿A 含Hàm 。 阿a 含hàm 此thử 翻phiên 無vô 比tỉ 法pháp 也dã 增Tăng 一Nhất 阿A 含Hàm 。 明minh 人nhân 天thiên 因nhân 果quả 中trung 阿a 含hàm 明minh 真chân 寂tịch 深thâm 義nghĩa 雜tạp 阿a 含hàm 明minh 諸chư 禪thiền 定định 長trường/trưởng 阿a 含hàm 明minh 破phá 外ngoại 道đạo 矣hĩ 三tam 方Phương 等Đẳng 時thời 者giả 方phương 者giả 廣quảng 也dã 等đẳng 者giả 平bình 等đẳng 也dã 若nhược 大đại 方Phương 廣Quảng 者giả 理lý 性tánh 廣quảng 博bác 名danh 之chi 為vi 大Đại 。 理lý 正chánh 為vi 方phương 包bao 富phú 為vi 廣quảng 今kim 之chi 方Phương 等Đẳng 者giả 四tứ 教giáo 俱câu 說thuyết 事sự 方Phương 等Đẳng 也dã 三tam 諦đế 俱câu 談đàm 理lý 方Phương 等Đẳng 也dã 若nhược 理lý 方Phương 等Đẳng 五ngũ 時thời 之chi 中trung 唯duy 除trừ 鹿lộc 苑uyển 餘dư 皆giai 有hữu 之chi 以dĩ 諸chư 大Đại 乘Thừa 悉tất 談đàm 三tam 諦đế 故cố 云vân 大Đại 乘Thừa 方Phương 等Đẳng 。 經Kinh 典điển 若nhược 事sự 方Phương 等Đẳng 正chánh 唯duy 在tại 於ư 第đệ 三tam 時thời 也dã 良lương 由do 華hoa 嚴nghiêm 只chỉ 談đàm 圓viên 別biệt 鹿lộc 苑uyển 漸tiệm 初sơ 但đãn 明minh 三tam 藏tạng 般Bát 若Nhã 漸tiệm 終chung 在tại 通thông 別biệt 圓viên 此thử 等đẳng 三tam 時thời 所sở 說thuyết 法Pháp 門môn 。 且thả 不bất 普phổ 廣quảng 委ủy 明minh 四tứ 教giáo 唯duy 第đệ 三tam 時thời 四tứ 教giáo 俱câu 說thuyết 獨độc 彰chương 方Phương 等Đẳng 良lương 有hữu 以dĩ 也dã 問vấn 若nhược 爾nhĩ 涅Niết 槃Bàn 既ký 有hữu 四tứ 教giáo 何hà 不bất 立lập 為vi 方Phương 等Đẳng 時thời 耶da 答đáp 涅Niết 槃Bàn 中trung 四tứ 但đãn 是thị 追truy 說thuyết 所sở 以dĩ 不bất 彰chương 方Phương 等Đẳng 時thời 也dã 又hựu 復phục 立lập 時thời 各các 從tùng 其kỳ 義nghĩa 豈khởi 可khả 一nhất 例lệ 云vân 方Phương 等Đẳng 耶da 問vấn 此thử 方Phương 等Đẳng 時thời 從tùng 法pháp 而nhi 立lập 何hà 故cố 不bất 以dĩ 經kinh 題đề 及cập 處xứ 而nhi 立lập 時thời 耶da 答đáp 方Phương 等Đẳng 之chi 中trung 經kinh 題đề 非phi 獨độc 一nhất 種chủng 處xứ 所sở 豈khởi 亦diệc 皆giai 同đồng 是thị 以dĩ 但đãn 將tương 方Phương 等Đẳng 往vãng 收thu 則tắc 無vô 所sở 不bất 攝nhiếp 。 矣hĩ 注chú 云vân 維duy 摩ma 者giả 梵Phạn 語ngữ 也dã 此thử 云vân 淨tịnh 名danh 三tam 惑hoặc 已dĩ 淨tịnh 即tức 是thị 真chân 身thân 名danh 稱xưng 周chu 徧biến 即tức 是thị 應ưng 身thân 此thử 經Kinh 是thị 淨tịnh 名danh 居cư 士sĩ 所sở 說thuyết 故cố 云vân 維Duy 摩Ma 詰Cật 所Sở 說Thuyết 。 經kinh 也dã 思tư 益ích 者giả 天thiên 名danh 也dã 具cụ 云vân 思tư 益ích 梵Phạm 天Thiên 所sở 問vấn 經kinh 經Kinh 云vân 東đông 方phương 過quá 七thất 十thập 二nhị 恆Hằng 沙sa 佛Phật 土độ 國quốc 名danh 淨Tịnh 潔Khiết 。 佛Phật 號hiệu 日nhật 月nguyệt 光quang 其kỳ 土thổ/độ 有hữu 菩Bồ 薩Tát 梵Phạm 天Thiên 名danh 曰viết 思tư 益ích 從tùng 彼bỉ 而nhi 來lai 。 (# 云vân 云vân )# 楞lăng 伽già 者giả 城thành 名danh 也dã 此thử 云vân 不bất 可khả 往vãng 唯duy 得đắc 通thông 人nhân 乃nãi 能năng 到đáo 耳nhĩ 故cố 彼bỉ 經Kinh 云vân 佛Phật 住trụ 大đại 海hải 濵# 摩ma 羅la 耶da 山sơn 頂đảnh 楞lăng 伽già 城thành 中trung (# 云vân 云vân )# 楞lăng 嚴nghiêm 者giả 大đại 論luận 云vân 首thủ 楞lăng 嚴nghiêm 秦tần 言ngôn 健kiện 相tương/tướng 也dã 分phân 別biệt 諸chư 三tam 昧muội 行hành 。 相tương/tướng 多đa 少thiểu 深thâm 淺thiển 。 如như 大đại 將tướng 知tri 諸chư 兵binh 力lực 多đa 少thiểu 菩Bồ 薩Tát 得đắc 是thị 三tam 昧muội 。 諸chư 煩phiền 惱não 等đẳng 。 不bất 能năng 破phá 壞hoại 。 如như 轉Chuyển 輪Luân 王Vương 。 主chủ 兵binh 將tướng 寶bảo 。 所sở 至chí 之chi 處xứ 。 無vô 敢cảm 壞hoại 者giả 亦diệc 翻phiên 為vi 事sự 究cứu 竟cánh 也dã 三tam 昧muội 者giả 秦tần 言ngôn 正chánh 心tâm 行hành 處xứ 亦diệc 云vân 調điều 直trực 定định 以dĩ 眾chúng 生sanh 無vô 始thỉ 其kỳ 心tâm 常thường 曲khúc 若nhược 修tu 三tam 昧muội 心tâm 乃nãi 端đoan 直trực 此thử 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 三Tam 昧Muội 。 經kinh 羅la 什thập 所sở 翻phiên 與dữ 唐đường 時thời 般Bát 剌Lạt 密Mật 諦Đế 。 所sở 譯dịch 十thập 卷quyển 者giả 不bất 同đồng 也dã 金kim 光quang 明minh 者giả 從tùng 譬thí 立lập 名danh 也dã 以dĩ 經kinh 文văn 云vân 是thị 金Kim 光Quang 明Minh 。 此thử 金Kim 光Quang 明Minh 。 玄huyền 義nghĩa 中trung 云vân 即tức 法pháp 作tác 譬thí 以dĩ 譬thí 擬nghĩ 法pháp 應ưng 知tri 經Kinh 云vân 是thị 此thử 二nhị 字tự 乃nãi 專chuyên 指chỉ 召triệu 金kim 光quang 明minh 耳nhĩ 玄huyền 云vân 法pháp 者giả 所sở 謂vị 無vô 量lượng 。 甚thậm 深thâm 法Pháp 性tánh 。 玄huyền 云vân 譬thí 者giả 指chỉ 金kim 光quang 明minh 利lợi 根căn 人nhân 解giải 即tức 法pháp 作tác 譬thí 所sở 謂vị 無vô 量lượng 。 甚thậm 深thâm 法Pháp 性tánh 。 三tam 德đức 之chi 法pháp 即tức 此thử 之chi 法pháp 作tác 金kim 光quang 明minh 三tam 字tự 譬thí 也dã 鈍độn 根căn 人nhân 解giải 此thử 金Kim 光Quang 明Minh 。 三tam 字tự 之chi 譬thí 以dĩ 擬nghĩ 無vô 量lượng 甚thậm 深thâm 法Pháp 性tánh 。 三tam 德đức 法pháp 也dã 利lợi 根căn 親thân 近cận 鈍độn 根căn 疎sơ 還hoàn 雖tuy 有hữu 親thân 疎sơ 一nhất 不bất 可khả 廢phế 雖tuy 則tắc 兩lưỡng 存tồn 只chỉ 一nhất 譬thí 喻dụ 古cổ 師sư 但đãn 知tri 以dĩ 譬thí 擬nghĩ 法pháp 不bất 了liễu 利lợi 根căn 即tức 法pháp 作tác 譬thí 乃nãi 為vi 天thiên 台thai 之chi 所sở 破phá 耳nhĩ 況huống 復phục 古cổ 師sư 以dĩ 譬thí 擬nghĩ 法pháp 尚thượng 自tự 不bất 周chu 何hà 由do 能năng 解giải 。 即tức 法pháp 作tác 譬thí 斯tư 義nghĩa 皎hiệu 然nhiên 何hà 須tu 疑nghi 惑hoặc 余dư 患hoạn 近cận 代đại 章chương 記ký 解giải 釋thích 金kim 光quang 明minh 題đề 及cập 文văn 句cú 題đề 二nhị 題đề 俱câu 謬mậu 故cố 此thử 因nhân 便tiện 略lược 示thị 大đại 綱cương 如như 欲dục 委ủy 明minh 別biệt 有hữu 義nghĩa 章chương (# 云vân 云vân )# 勝thắng 鬘man 者giả 即tức 勝Thắng 鬘Man 夫Phu 人Nhân 。 也dã 勝thắng 鬘man 經Kinh 云vân 波Ba 斯Tư 匿Nặc 王Vương 。 末Mạt 利Lợi 夫Phu 人Nhân 。 共cộng 相tương 謂vị 言ngôn 。 勝Thắng 鬘Man 夫Phu 人Nhân 。 是thị 我ngã 之chi 女nữ 。 聰thông 慧tuệ 利lợi 根căn 。 具cụ 云vân 勝thắng 鬘man 師sư 子tử 吼hống 方Phương 廣Quảng 經kinh 也dã 四tứ 般Bát 若Nhã 時thời 者giả 梵Phạm 云vân 般Bát 若Nhã 此thử 云vân 智trí 慧tuệ 般Bát 若Nhã 尊tôn 重trọng 智trí 慧tuệ 輕khinh 淺thiển 故cố 存tồn 梵Phạm 音âm 此thử 依y 經kinh 題đề 以dĩ 立lập 時thời 也dã 注chú 云vân 摩Ma 訶Ha 般Bát 若Nhã 。 者giả 摩ma 訶ha 此thử 云vân 大đại 也dã 光quang 讚tán 者giả 經Kinh 云vân 於ư 是thị 世Thế 尊Tôn 。 從tùng 其kỳ 舌thiệt 本bổn 悉tất 覆phú 佛Phật 土độ 而nhi 出xuất 無vô 數số 百bách 千thiên 。 光quang 明minh 照chiếu 三Tam 千Thiên 界Giới 其kỳ 光quang 明minh 中trung 。 自tự 然nhiên 而nhi 植thực 金kim 葉diệp 蓮liên 華hoa 其kỳ 蓮liên 華hoa 上thượng 各các 有hữu 諸chư 佛Phật 。 講giảng 說thuyết 此thử 經Kinh 故cố 知tri 光quang 即tức 光quang 明minh 讚tán 即tức 講giảng 說thuyết 等đẳng 也dã 金kim 剛cang 者giả 從tùng 喻dụ 也dã 以dĩ 此thử 金kim 剛cang 喻dụ 般Bát 若Nhã 法pháp 也dã 金kim 中trung 精tinh 堅kiên 者giả 百bách 鍊luyện 不bất 消tiêu 其kỳ 體thể 明minh 淨tịnh 能năng 碎toái 萬vạn 物vật 故cố 以dĩ 之chi 喻dụ 般Bát 若Nhã 法pháp 焉yên 大đại 論luận 說thuyết 破phá 金kim 剛cang 因nhân 緣duyên 著trước 龜quy 骨cốt 上thượng 以dĩ 山sơn 羊dương 角giác 打đả 之chi 即tức 破phá (# 云vân 云vân )# 古cổ 判phán 般Bát 若Nhã 總tổng 有hữu 五ngũ 時thời 一nhất 摩ma 訶ha 二nhị 金kim 剛cang 三tam 天thiên 王vương 四tứ 光quang 讚tán 五ngũ 仁nhân 王vương 今kim 家gia 破phá 之chi 光quang 讚tán 只chỉ 是thị 大đại 品phẩm 上thượng 帙# 在tại 後hậu 譯dịch 耳nhĩ 故cố 不bất 可khả 為vi 別biệt 時thời 之chi 義nghĩa 雖tuy 然nhiên 摩ma 訶ha 定định 在tại 仁nhân 王vương 前tiền 矣hĩ 具cụ 如như 釋thích 籤# 大đại 品phẩm 只chỉ 是thị 摩ma 訶ha 今kim 文văn 重trọng/trùng 列liệt 之chi 耳nhĩ 又hựu 有hữu 小tiểu 品phẩm 放phóng 光quang 故cố 云vân 等đẳng 諸chư 般Bát 若Nhã 也dã 五ngũ 法pháp 華hoa 涅Niết 槃Bàn 時thời 者giả 以dĩ 此thử 二nhị 經kinh 同đồng 醍đề 醐hồ 故cố 合hợp 為vi 一nhất 時thời 此thử 亦diệc 以dĩ 其kỳ 經kinh 題đề 立lập 時thời 法pháp 即tức 玅# 法pháp 華hoa 謂vị 蓮liên 華hoa 玅# 法pháp 有hữu 施thí 開khai 廢phế 之chi 義nghĩa 其kỳ 意ý 難nan 解giải 故cố 以dĩ 蓮liên 華hoa 三tam 事sự 喻dụ 之chi 涅Niết 槃Bàn 者giả 具cụ 云vân 摩ma 訶ha 般bát 涅Niết 槃Bàn 那na 此thử 翻phiên 大đại 滅diệt 度độ 大đại 即tức 法Pháp 身thân 滅diệt 即tức 解giải 脫thoát 度độ 即tức 般Bát 若Nhã 有hữu 合hợp 有hữu 離ly 融dung 玅# 不bất 二nhị 。

是thị 為vi 五ngũ 時thời 亦diệc 名danh 五ngũ 味vị 。

三tam 是thị 為vi 下hạ 結kết 亦diệc 名danh 五ngũ 味vị 者giả 華hoa 嚴nghiêm 乳nhũ 味vị 鹿lộc 苑uyển 酪lạc 味vị 方Phương 等Đẳng 生sanh 酥tô 般Bát 若Nhã 熟thục 酥tô 法pháp 華hoa 涅Niết 槃Bàn 二nhị 經kinh 醍đề 醐hồ 五ngũ 味vị 文văn 出xuất 大đại 涅Niết 槃Bàn 經kinh 如như 下hạ 引dẫn 之chi 五ngũ 時thời 之chi 文văn 乃nãi 依y 諸chư 部bộ 何hà 者giả 華hoa 嚴nghiêm 經Kinh 云vân 菩Bồ 提Đề 道Đạo 場Tràng 。 始thỉ 成thành 正chánh 覺giác 。 在tại 初sơ 明minh 矣hĩ 諸chư 部bộ 小Tiểu 乘Thừa 雖tuy 曰viết 初sơ 成thành 自tự 是thị 小tiểu 機cơ 見kiến 為vi 初sơ 耳nhĩ 法pháp 華hoa 經Kinh 云vân 即tức 脫thoát 瓔anh 珞lạc 。 更canh 著trước 麤thô 弊tệ 。 故cố 知tri 鹿lộc 苑uyển 第đệ 二nhị 明minh 矣hĩ 大đại 集tập 經Kinh 云vân 如Như 來Lai 成thành 道Đạo 。 始thỉ 十thập 六lục 年niên 故cố 知tri 方Phương 等Đẳng 第đệ 三Tam 明Minh 矣hĩ 仁nhân 王vương 經Kinh 云vân 如Như 來Lai 成thành 道Đạo 。 二nhị 十thập 九cửu 年niên 已dĩ 為vi 我ngã 說thuyết 摩Ma 訶Ha 般Bát 若Nhã 。 故cố 知tri 般Bát 若Nhã 第đệ 四tứ 明minh 矣hĩ 法pháp 華hoa 經Kinh 云vân 成thành 道Đạo 已dĩ 來lai 四tứ 十thập 餘dư 年niên 。 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 云vân 臨lâm 滅diệt 度độ 時thời 。 故cố 知tri 二nhị 經kinh 第đệ 五ngũ 明minh 矣hĩ 問vấn 如Như 來Lai 出xuất 世thế 。 三tam 十thập 成thành 道Đạo 。 十thập 二nhị 年niên 中trung 。 說thuyết 四tứ 含hàm 等đẳng 八bát 年niên 方Phương 等Đẳng 二nhị 十thập 二nhị 年niên 說thuyết 諸chư 般Bát 若Nhã 八bát 年niên 法pháp 華hoa 二nhị 月nguyệt 朢# 日nhật 說thuyết 大đại 涅Niết 槃Bàn 且thả 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 何hà 年niên 說thuyết 耶da 答đáp 或hoặc 有hữu 說thuyết 云vân 華hoa 嚴nghiêm 鹿lộc 苑uyển 此thử 二nhị 同đồng 時thời 合hợp 在tại 鹿lộc 苑uyển 十thập 二nhị 年niên 也dã 今kim 謂vị 不bất 然nhiên 且thả 古cổ 德đức 云vân 華hoa 嚴nghiêm 時thời 長trường/trưởng 荊kinh 谿khê 師sư 云vân 應ưng 知tri 華hoa 嚴nghiêm 盡tận 未vị 來lai 際tế 。 豈khởi 得đắc 定định 云vân 十thập 二nhị 年niên 耶da 須tu 知tri 如Như 來Lai 只chỉ 是thị 一nhất 番phiên 出xuất 家gia 成thành 道Đạo 。 大đại 根căn 始thỉ 終chung 無vô 非phi 華hoa 嚴nghiêm 小tiểu 根căn 自tự 見kiến 從tùng 漸tiệm 至chí 於ư 法pháp 華hoa 開khai 悟ngộ 是thị 則tắc 華hoa 嚴nghiêm 徧biến 五ngũ 十thập 年niên 良lương 可khả 信tín 矣hĩ 故cố 云vân 大đại 覩đổ 始thỉ 終chung 無vô 改cải 小tiểu 見kiến 三tam 七thất 停đình 留lưu 若nhược 五ngũ 時thời 次thứ 第đệ 部bộ 類loại 先tiên 後hậu 非phi 此thử 中trung 意ý 豈khởi 得đắc 輒triếp 引dẫn 而nhi 難nạn/nan 乎hồ 。

言ngôn 八bát 教giáo 者giả 。

二nhị 言ngôn 八bát 下hạ 八bát 教giáo 二nhị 初sơ 正chánh 明minh 三tam 初sơ 牒điệp 前tiền 標tiêu 名danh 。

頓đốn 漸tiệm 祕bí 密mật 不bất 定định 藏tạng 通thông 別biệt 圓viên 。

二nhị 頓đốn 下hạ 列liệt 示thị 頓đốn 者giả 初sơ 也dã 由do 部bộ 時thời 味vị 三tam 皆giai 在tại 初sơ 何hà 者giả 如Như 來Lai 。 出xuất 世thế 先tiên 說thuyết 華hoa 嚴nghiêm 部bộ 在tại 初sơ 矣hĩ 日nhật 先tiên 照chiếu 山sơn 牛ngưu 先tiên 出xuất 乳nhũ 時thời 味vị 初sơ 矣hĩ 問vấn 頓đốn 教giáo 頓đốn 部bộ 同đồng 異dị 如như 何hà 答đáp 名danh 異dị 義nghĩa 同đồng 從tùng 部bộ 成thành 教giáo 其kỳ 法pháp 是thị 同đồng 何hà 者giả 如Như 來Lai 。 初sơ 說thuyết 名danh 為vi 頓đốn 教giáo 總tổng 此thử 頓đốn 說thuyết 與dữ 餘dư 不bất 同đồng 名danh 為vi 頓đốn 部bộ 部bộ 即tức 是thị 教giáo 豈khởi 有hữu 異dị 乎hồ 漸tiệm 者giả 漸tiệm 次thứ 也dã 三tam 漸tiệm 次thứ 第đệ 也dã 所sở 謂vị 二Nhị 乘Thừa 鹿lộc 苑uyển 證chứng 真chân 方Phương 等Đẳng 彈đàn 斥xích 般Bát 若Nhã 濤đào 汰# 故cố 知tri 漸tiệm 次thứ 正chánh 約ước 二Nhị 乘Thừa 及cập 偏thiên 菩Bồ 薩Tát 若nhược 諸chư 大Đại 士Sĩ 。 已dĩ 入nhập 於ư 實thật 則tắc 非phi 漸tiệm 次thứ 之chi 所sở 收thu 矣hĩ 祕bí 密mật 者giả 此thử 則tắc 如Như 來Lai 不bất 思tư 議nghị 。 力lực 隱ẩn 覆phú 密mật 說thuyết 令linh 諸chư 眾chúng 生sanh 。 互hỗ 不bất 相tương 知tri 。 得đắc 漸tiệm 頓đốn 益ích 故cố 名danh 祕bí 密mật 諸chư 文văn 先tiên 明minh 顯hiển 露lộ 不bất 定định 次thứ 明minh 祕bí 密mật 今kim 文văn 且thả 從tùng 言ngôn 說thuyết 便tiện 故cố 先tiên 明minh 祕bí 密mật 耳nhĩ 一nhất 家gia 所sở 立lập 顯hiển 密mật 之chi 教giáo 乃nãi 是thị 祖tổ 述thuật 龍long 樹thụ 大đại 師sư 何hà 者giả 般Bát 若Nhã 經kinh 中trung 諸chư 天thiên 子tử 等đẳng 。 住trụ 在tại 虗hư 空không 而nhi 讚tán 歎thán 曰viết 。 我ngã 見kiến 閻Diêm 浮Phù 提Đề 。 第đệ 二nhị 法Pháp 輪luân 轉chuyển 大đại 智Trí 度Độ 論luận 釋thích 此thử 文văn 云vân 初sơ 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 八bát 萬vạn 諸chư 天thiên 。 得đắc 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。 陳trần 如như 比Bỉ 丘Khâu 先tiên 得đắc 初sơ 果quả 今kim 轉chuyển 法Pháp 輪luân 無vô 量lượng 諸chư 天thiên 。 得đắc 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。 今kim 轉chuyển 似tự 初sơ 轉chuyển 問vấn 初sơ 轉chuyển 少thiểu 今kim 轉chuyển 多đa 如như 何hà 以dĩ 大đại 喻dụ 小tiểu 而nhi 言ngôn 似tự 耶da 答đáp 諸chư 佛Phật 法Pháp 輪luân 。 有hữu 二nhị 種chủng 一nhất 者giả 顯hiển 二nhị 者giả 密mật 初sơ 轉chuyển 聲Thanh 聞Văn 見kiến 八bát 萬vạn 及cập 一nhất 人nhân 諸chư 菩Bồ 薩Tát 見kiến 無vô 量lượng 阿a 僧tăng 祇kỳ 人nhân 。 得đắc 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。 等đẳng 故cố 名danh 祕bí 密mật 教giáo 若nhược 初sơ 轉chuyển 八bát 萬vạn 一nhất 人nhân 乃nãi 是thị 顯hiển 露lộ 不bất 定định 教giáo 也dã 又hựu 涅Niết 槃Bàn 經kinh 迦Ca 葉Diếp 菩Bồ 薩Tát 設thiết 三tam 十thập 六lục 問vấn 已dĩ 如Như 來Lai 讚tán 云vân 如như 我ngã 初sơ 成thành 正chánh 覺giác 。 亦diệc 有hữu 菩Bồ 薩Tát 來lai 問vấn 斯tư 義nghĩa 當đương 知tri 此thử 亦diệc 。 祕bí 密mật 教giáo 也dã 此thử 準chuẩn 玄huyền 籤# 謂vị 之chi 祕bí 密mật 準chuẩn 涅Niết 槃Bàn 疏sớ/sơ 謂vị 之chi 遠viễn 本bổn 具cụ 如như 大đại 部bộ 補bổ 注chú 中trung 辨biện (# 云vân 云vân )# 然nhiên 須tu 了liễu 知tri 祕bí 密mật 不bất 定định 但đãn 是thị 約ước 於ư 同đồng 聽thính 異dị 聞văn 互hỗ 相tương 知tri 互hỗ 不bất 相tương 知tri 。 而nhi 論luận 異dị 耳nhĩ 問vấn 祕bí 密mật 教giáo 者giả 降giáng/hàng 佛Phật 已dĩ 還hoàn 尚thượng 非phi 阿A 難Nan 能năng 受thọ 云vân 何hà 大đại 論luận 伸thân 明minh 答đáp 或hoặc 有hữu 說thuyết 云vân 阿A 難Nan 在tại 小tiểu 是thị 故cố 不bất 傳truyền 龍long 樹thụ 在tại 大đại 所sở 以dĩ 知tri 之chi 。 今kim 謂vị 不bất 然nhiên 且thả 如như 阿A 難Nan 既ký 通thông 四tứ 教giáo 何hà 必tất 定định 小tiểu 菩Bồ 薩Tát 眾chúng 多đa 豈khởi 獨độc 龍long 樹thụ 能năng 知tri 祕bí 密mật 故cố 須tu 了liễu 知tri 由do 般Bát 若Nhã 經kinh 天thiên 子tử 讚tán 辭từ 有hữu 祕bí 密mật 義nghĩa 所sở 以dĩ 龍long 樹thụ 得đắc 論luận 顯hiển 密mật 二nhị 種chủng 法Pháp 輪luân 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 大đại 論luận 何hà 必tất 特đặc 於ư 此thử 文văn 專chuyên 指chỉ 鹿lộc 苑uyển 明minh 祕bí 密mật 耶da 又hựu 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 造tạo 論luận 頗phả 多đa 何hà 不bất 說thuyết 耶da 故cố 知tri 若nhược 非phi 般Bát 若Nhã 經kinh 中trung 對đối 彼bỉ 鹿lộc 苑uyển 有hữu 祕bí 密mật 意ý 龍long 樹thụ 無vô 由do 以dĩ 明minh 密mật 教giáo 斷đoạn 可khả 信tín 矣hĩ 問vấn 祕bí 密mật 一nhất 教giáo 為vi 局cục 四tứ 時thời 為vi 通thông 五ngũ 味vị 答đáp 若nhược 乃nãi 泛phiếm 論luận 祕bí 密mật 之chi 義nghĩa 。 則tắc 五ngũ 味vị 中trung 皆giai 悉tất 有hữu 之chi 若nhược 化hóa 儀nghi 中trung 祕bí 密mật 教giáo 者giả 局cục 在tại 四tứ 時thời 故cố 下hạ 文văn 云vân 如như 前tiền 四tứ 時thời 以dĩ 至chí 諸chư 文văn 皆giai 同đồng 此thử 說thuyết 若nhược 第đệ 五ngũ 時thời 乃nãi 是thị 顯hiển 露lộ 非phi 是thị 祕bí 密mật 亦diệc 是thị 定định 教giáo 非phi 不bất 定định 教giáo 若nhược 第đệ 五ngũ 味vị 亦diệc 論luận 密mật 者giả 此thử 有hữu 二nhị 義nghĩa 一nhất 者giả 如như 三tam 周chu 中trung 用dụng 預dự 聞văn 者giả 故cố 法pháp 說thuyết 周chu 密mật 聞văn 大đại 車xa 及cập 以dĩ 宿túc 世thế 當đương 知tri 此thử 密mật 乃nãi 成thành 顯hiển 露lộ 同đồng 皆giai 圓viên 玅# 咸hàm 一nhất 味vị 故cố 不bất 同đồng 爾nhĩ 前tiền 互hỗ 不bất 相tương 知tri 。 二nhị 者giả 法pháp 華hoa 座tòa 席tịch 對đối 餘dư 方phương 論luận 容dung 有hữu 密mật 義nghĩa 何hà 者giả 餘dư 方phương 未vị 宜nghi 開khai 顯hiển 則tắc 彼bỉ 不bất 知tri 此thử 今kim 法pháp 華hoa 中trung 人nhân 天thiên 初sơ 心tâm 始thỉ 得đắc 開khai 者giả 亦diệc 未vị 全toàn 知tri 十thập 方phương 世thế 界giới 。 開khai 不bất 開khai 等đẳng 則tắc 此thử 不bất 知tri 彼bỉ 然nhiên 經Kinh 法Pháp 華hoa 本bổn 地địa 開khai 後hậu 雖tuy 不bất 現hiện 見kiến 亦diệc 可khả 比tỉ 知tri 十thập 方phương 容dung 有hữu 一nhất 席tịch 定định 無vô 斯tư 之chi 謂vị 矣hĩ 問vấn 釋thích 籤# 中trung 說thuyết 祕bí 密mật 橫hoạnh/hoành 被bị 無vô 時thời 不bất 徧biến 何hà 故cố 向hướng 云vân 局cục 在tại 四tứ 時thời 答đáp 豈khởi 聞văn 無vô 時thời 不bất 徧biến 之chi 言ngôn 便tiện 將tương 祕bí 密mật 通thông 法pháp 華hoa 耶da 今kim 謂vị 無vô 時thời 不bất 徧biến 只chỉ 是thị 四tứ 時thời 耳nhĩ 若nhược 謂vị 不bất 然nhiên 云vân 何hà 解giải 會hội 法pháp 華hoa 是thị 顯hiển 露lộ 非phi 祕bí 密mật 耶da 須tu 將tương 義nghĩa 定định 勿vật 以dĩ 言ngôn 拘câu 問vấn 化hóa 儀nghi 中trung 密mật 既ký 徧biến 四tứ 時thời 何hà 故cố 大đại 論luận 專chuyên 對đối 鹿lộc 苑uyển 答đáp 此thử 由do 經kinh 中trung 諸chư 天thiên 子tử 云vân 第đệ 二nhị 法Pháp 輪luân 是thị 則tắc 鹿lộc 苑uyển 以dĩ 為vi 初sơ 轉chuyển 所sở 以dĩ 大đại 論luận 且thả 附phụ 經kinh 文văn 故cố 專chuyên 鹿lộc 苑uyển 若nhược 以dĩ 義nghĩa 求cầu 實thật 通thông 四tứ 味vị 是thị 故cố 得đắc 云vân 無vô 時thời 不bất 徧biến 不bất 定định 者giả 玅# 玄huyền 中trung 云vân 顯hiển 露lộ 不bất 定định 祕bí 密mật 不bất 定định 今kim 文văn 從tùng 略lược 於ư 祕bí 密mật 中trung 不bất 云vân 不bất 定định 於ư 顯hiển 露lộ 中trung 但đãn 云vân 不bất 定định 問vấn 祕bí 密mật 顯hiển 露lộ 皆giai 有hữu 不bất 定định 玅# 玄huyền 明minh 矣hĩ 祕bí 密mật 顯hiển 露lộ 若nhược 皆giai 論luận 定định 何hà 以dĩ 證chứng 乎hồ 答đáp 明minh 者giả 貴quý 其kỳ 理lý 暗ám 者giả 守thủ 其kỳ 文văn 祕bí 密mật 顯hiển 露lộ 既ký 云vân 不bất 定định 豈khởi 無vô 定định 乎hồ 故cố 荊kinh 谿khê 云vân 顯hiển 之chi 與dữ 密mật 定định 與dữ 不bất 定định 相tương 對đối 論luận 故cố 況huống 玅# 玄huyền 云vân 法pháp 華hoa 是thị 定định 豈khởi 非phi 顯hiển 露lộ 有hữu 定định 不bất 定định 應ưng 知tri 頓đốn 漸tiệm 亦diệc 顯hiển 露lộ 定định 顯hiển 露lộ 既ký 爾nhĩ 祕bí 密mật 亦diệc 然nhiên 文văn 義nghĩa 如như 是thị 可khả 不bất 信tín 哉tai 顯hiển 露lộ 不bất 定định 只chỉ 是thị 如Như 來Lai 一nhất 音âm 。 演diễn 暢sướng 令linh 諸chư 眾chúng 生sanh 。 互hỗ 相tương 知tri 覺giác 得đắc 益ích 不bất 同đồng 故cố 名danh 不bất 定định 玅# 玄huyền 中trung 說thuyết 雖tuy 五ngũ 人nhân 取thủ 證chứng 而nhi 不bất 妨phương 諸chư 天thiên 悟ngộ 大đại 雖tuy 高cao 山sơn 頓đốn 說thuyết 而nhi 不bất 妨phương 游du 化hóa 鹿lộc 苑uyển 問vấn 準chuẩn 玅# 玄huyền 中trung 顯hiển 露lộ 不bất 定định 八bát 萬vạn 五ngũ 人nhân 或hoặc 有hữu 疑nghi 云vân 八bát 萬vạn 悟ngộ 大đại 二Nhị 乘Thừa 人nhân 知tri 為vi 不bất 知tri 耶da 若nhược 云vân 不bất 知tri 何hà 殊thù 祕bí 密mật 若nhược 云vân 知tri 者giả 鹿lộc 苑uyển 小tiểu 機cơ 豈khởi 可khả 知tri 大đại 答đáp 八bát 萬vạn 五ngũ 人nhân 同đồng 聞văn 生sanh 滅diệt 名danh 為vi 顯hiển 露lộ 五ngũ 人nhân 見kiến 小tiểu 八bát 萬vạn 悟ngộ 大đại 名danh 為vi 不bất 定định 於ư 漸tiệm 得đắc 頓đốn 斯tư 之chi 謂vị 矣hĩ 高cao 山sơn 頓đốn 說thuyết 不bất 妨phương 鹿lộc 苑uyển 是thị 則tắc 名danh 為vi 。 於ư 頓đốn 得đắc 漸tiệm 人nhân 之chi 未vị 了liễu 異dị 論luận 云vân 云vân 卻khước 於ư 不bất 定định 妄vọng 分phần/phân 顯hiển 密mật 全toàn 棄khí 同đồng 聞văn 生sanh 滅diệt 之chi 說thuyết 問vấn 顯hiển 露lộ 不bất 定định 其kỳ 義nghĩa 昭chiêu 然nhiên 知tri 與dữ 不bất 知tri 猶do 未vị 了liễu 了liễu 。 答đáp 大đại 論luận 既ký 云vân 初sơ 轉chuyển 聲Thanh 聞Văn 見kiến 八bát 萬vạn 及cập 一nhất 人nhân 故cố 知tri 鹿Lộc 苑Uyển 之chi 中trung 。 雖tuy 八bát 萬vạn 一nhất 人nhân 互hỗ 相tương 知tri 覺giác 而nhi 於ư 聲Thanh 聞Văn 。 自tự 己kỷ 智trí 眼nhãn 實thật 未vị 知tri 於ư 悟ngộ 大đại 之chi 說thuyết 但đãn 知tri 八bát 萬vạn 得đắc 法Pháp 眼nhãn 淨tịnh 。 耳nhĩ 大đại 論luận 中trung 云vân 得đắc 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。 方phương 名danh 悟ngộ 大đại 故cố 知tri 大đại 論luận 依y 般Bát 若Nhã 經kinh 大Đại 乘Thừa 之chi 義nghĩa 所sở 以dĩ 得đắc 伸thân 小tiểu 大đại 之chi 說thuyết 準chuẩn 大đại 判phán 教giáo 名danh 為vi 不bất 定định 那na 以dĩ 鹿lộc 苑uyển 小tiểu 機cơ 難nạn/nan 耶da 問vấn 顯hiển 密mật 各các 論luận 定định 與dữ 不bất 定định 其kỳ 義nghĩa 云vân 何hà 。 答đáp 如Như 來Lai 說thuyết 頓đốn 機cơ 得đắc 頓đốn 益ích 說thuyết 漸tiệm 亦diệc 然nhiên 名danh 為vi 定định 也dã 如Như 來Lai 說thuyết 頓đốn 機cơ 得đắc 漸tiệm 益ích 說thuyết 漸tiệm 亦diệc 然nhiên 名danh 不bất 定định 也dã 但đãn 以dĩ 互hỗ 相tương 知tri 故cố 名danh 顯hiển 露lộ 定định 不bất 定định 矣hĩ 或hoặc 為vì 一nhất 人nhân 說thuyết 。 頓đốn 多đa 人nhân 說thuyết 漸tiệm 或hoặc 為vì 一nhất 人nhân 說thuyết 。 漸tiệm 多đa 人nhân 說thuyết 頓đốn 名danh 為vi 不bất 定định 只chỉ 為vì 一nhất 人nhân 說thuyết 頓đốn 不bất 為vi 說thuyết 漸tiệm 名danh 之chi 為vi 定định 但đãn 以dĩ 互hỗ 不bất 相tương 知tri 。 故cố 名danh 為vi 祕bí 密mật 定định 不bất 定định 矣hĩ 具cụ 引dẫn 玅# 玄huyền 祕bí 密mật 不bất 定định 委ủy 在tại 下hạ 文văn 當đương 知tri 顯hiển 密mật 之chi 義nghĩa 感cảm 應ứng 相tương/tướng 須tu 不bất 可khả 偏thiên 指chỉ 餘dư 如như 下hạ 文văn 。

藏tạng 通thông 別biệt 圓viên 者giả 長trường/trưởng 阿a 含hàm 云vân 佛Phật 在tại 圓viên 彌di 城thành 北bắc 尸thi 舍xá 婆bà 村thôn 說thuyết 四tứ 大đại 教giáo 謂vị 從tùng 佛Phật 聞văn 從tùng 和hòa 合hợp 眾chúng 聞văn 從tùng 多đa 比Bỉ 丘Khâu 聞văn 從tùng 一nhất 比Bỉ 丘Khâu 聞văn 月nguyệt 燈đăng 三tam 昧muội 經kinh 四tứ 種chủng 修tu 多đa 羅la 一nhất 諸chư 行hành 二nhị 訶ha 責trách 三tam 煩phiền 惱não 四tứ 清thanh 淨tịnh 此thử 等đẳng 竝tịnh 是thị 化hóa 法pháp 四tứ 教giáo 之chi 明minh 證chứng 也dã 原nguyên 夫phu 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 權quyền 實thật 二nhị 理lý 眾chúng 生sanh 迷mê 故cố 莫mạc 之chi 返phản 也dã 由do 是thị 聖thánh 人nhân 以dĩ 大đại 悲bi 力lực 。 冥minh 熏huân 藏tạng 性tánh 說thuyết 四tứ 教giáo 法pháp 赴phó 四tứ 機cơ 緣duyên 眾chúng 生sanh 若nhược 能năng 依y 教giáo 修tu 行hành 。 證chứng 乎hồ 藏tạng 性tánh 性tánh 理lý 亡vong 泯mẫn 教giáo 法pháp 寂tịch 然nhiên 是thị 名danh 一nhất 代đại 修Tu 多Đa 羅La 教giáo 。 如như 標tiêu 月nguyệt 指chỉ 。 因nhân 指chỉ 見kiến 月nguyệt 見kiến 月nguyệt 亡vong 指chỉ 因nhân 教giáo 見kiến 性tánh 見kiến 性tánh 泯mẫn 教giáo 大đại 小tiểu 教giáo 法pháp 一nhất 切thiết 皆giai 爾nhĩ 。 那na 謂vị 教giáo 家gia 非phi 見kiến 道đạo 耶da 自tự 誤ngộ 誤ngộ 他tha 甚thậm 可khả 哀ai 矣hĩ 藏tạng 者giả 具cụ 云vân 三tam 藏tạng 即tức 經kinh 律luật 論luận 皆giai 云vân 藏tạng 者giả 含hàm 藏tạng 為vi 義nghĩa 文văn 能năng 含hàm 理lý 理lý 能năng 含hàm 文văn 即tức 經kinh 律luật 論luận 各các 含hàm 一nhất 切thiết 文văn 理lý 故cố 也dã 教giáo 者giả 效hiệu 也dã 聖thánh 人nhân 被bị 下hạ 之chi 言ngôn 也dã 效hiệu 之chi 則tắc 革cách 凡phàm 成thành 聖thánh 也dã 問vấn 大đại 小tiểu 皆giai 有hữu 經kinh 律luật 論luận 三tam 何hà 以dĩ 大Đại 乘Thừa 云vân 通thông 別biệt 圓viên 小tiểu 名danh 三tam 藏tạng 答đáp 準chuẩn 釋thích 籤# 中trung 義nghĩa 有hữu 通thông 別biệt 通thông 則tắc 大đại 小tiểu 皆giai 有hữu 三tam 藏tạng 捨xả 通thông 從tùng 別biệt 依y 法pháp 華hoa 經kinh 大đại 論luận 成thành 論luận 專chuyên 以dĩ 小Tiểu 乘Thừa 名danh 三tam 藏tạng 教giáo 清thanh 涼lương 觀quán 師sư 謂vị 此thử 三tam 藏tạng 濫lạm 餘dư 三tam 教giáo 又hựu 釋thích 意ý 云vân 小Tiểu 乘Thừa 三tam 藏tạng 條điều 然nhiên 不bất 同đồng 通thông 教giáo 意ý 融dung 別biệt 依y 法pháp 性tánh 圓viên 三tam 無vô 礙ngại 余dư 謂vị 此thử 亦diệc 自tự 是thị 一nhất 說thuyết 得đắc 向hướng 通thông 別biệt 何hà 所sở 濫lạm 哉tai 通thông 者giả 通thông 也dã 無vô 所sở 不bất 通thông 。 也dã 案án 四tứ 念niệm 處xứ 通thông 義nghĩa 有hữu 三tam 一nhất 因nhân 果quả 俱câu 通thông 即tức 通thông 當đương 教giáo 三tam 人nhân 共cộng 十Thập 地Địa 也dã 二nhị 因nhân 通thông 果quả 不bất 通thông 即tức 是thị 三tam 根căn 受thọ 接tiếp 也dã 三tam 通thông 別biệt 通thông 圓viên 即tức 因nhân 果quả 俱câu 不bất 通thông 藉tạ 通thông 開khai 導đạo 之chi 人nhân 也dã 應ưng 知tri 通thông 教giáo 不bất 定định 部bộ 帙# 但đãn 二nhị 酥tô 中trung 三tam 乘thừa 共cộng 學học 判phán 以dĩ 為vi 通thông 若nhược 三tam 藏tạng 教giáo 自tự 有hữu 部bộ 帙# 即tức 阿a 含hàm 等đẳng 是thị 也dã 別biệt 者giả 異dị 也dã 別biệt 異dị 藏tạng 通thông 及cập 圓viên 融dung 也dã 若nhược 言ngôn 別biệt 者giả 是thị 不bất 共cộng 義nghĩa 而nhi 立lập 不bất 共cộng 教giáo 者giả 此thử 乃nãi 得đắc 在tại 二Nhị 乘Thừa 遠viễn 邊biên 失thất 於ư 近cận 邊biên 如như 華hoa 嚴nghiêm 中trung 處xứ 處xứ 行hành 布bố 二Nhị 乘Thừa 不bất 聞văn 即tức 其kỳ 義nghĩa 也dã 但đãn 云vân 別biệt 教giáo 則tắc 遠viễn 近cận 皆giai 得đắc 如như 二nhị 酥tô 中trung 二Nhị 乘Thừa 亦diệc 聞văn 恆Hằng 沙sa 法pháp 也dã 亦diệc 如như 通thông 教giáo 即tức 是thị 共cộng 義nghĩa 而nhi 立lập 共cộng 教giáo 者giả 此thử 乃nãi 得đắc 在tại 二Nhị 乘Thừa 近cận 邊biên 失thất 於ư 遠viễn 邊biên 但đãn 云vân 通thông 教giáo 則tắc 近cận 遠viễn 皆giai 攝nhiếp 如như 向hướng 三tam 通thông 義nghĩa 是thị 也dã 圓viên 者giả 玅# 也dã 三tam 諦đế 融dung 即tức 也dã 此thử 且thả 略lược 示thị 四tứ 教giáo 名danh 義nghĩa 餘dư 如như 向hướng 下hạ 隨tùy 文văn 點điểm 出xuất 。

是thị 名danh 八bát 教giáo 。

三tam 是thị 名danh 下hạ 結kết 。

頓đốn 等đẳng 四tứ 教giáo 是thị 化hóa 儀nghi 如như 世thế 藥dược 方phương 藏tạng 等đẳng 四tứ 教giáo 名danh 化hóa 法pháp 如như 辨biện 藥dược 味vị 。

二nhị 頓đốn 下hạ 法pháp 以dĩ 喻dụ 彰chương 八bát 教giáo 之chi 法pháp 以dĩ 藥dược 方phương 味vị 而nhi 顯hiển 之chi 也dã 如như 文văn 可khả 見kiến 又hựu 荊kinh 谿khê 云vân 藏tạng 等đẳng 四tứ 教giáo 是thị 教giáo 門môn 法pháp 式thức 頓đốn 等đẳng 四tứ 教giáo 是thị 敷phu 置trí 引dẫn 入nhập 如Như 來Lai 權quyền 巧xảo 善thiện 達đạt 物vật 機cơ 頒ban 宣tuyên 藏tạng 等đẳng 以dĩ 為vi 頓đốn 等đẳng 名danh 雖tuy 有hữu 八bát 用dụng 必tất 不bất 俱câu 開khai 合hợp 隨tùy 宜nghi 盈doanh 縮súc 不bất 定định 而nhi 清thanh 涼lương 以dĩ 天thiên 台thai 列liệt 在tại 古cổ 來lai 判phán 教giáo 四tứ 教giáo 中trung 攝nhiếp 斯tư 則tắc 豈khởi 非phi 比tỉ 竊thiết 讀đọc 者giả 尚thượng 云vân 天thiên 台thai 唯duy 藏tạng 等đẳng 四tứ 耶da 。

如như 是thị 等đẳng 義nghĩa 。 散tán 在tại 廣quảng 文văn 。

二nhị 如như 下hạ 結kết 廣quảng 如như 上thượng 五ngũ 時thời 八bát 教giáo 等đẳng 義nghĩa 徧biến 散tán 一nhất 家gia 諸chư 部bộ 廣quảng 文văn 法pháp 義nghĩa 散tán 廣quảng 不bất 其kỳ 然nhiên 歟# 。

今kim 依y 大đại 本bổn 略lược 錄lục 綱cương 要yếu 。

二nhị 今kim 依y 下hạ 略lược 錄lục 綱cương 要yếu 文văn 為vi 二nhị 初sơ 總tổng 標tiêu 略lược 錄lục 言ngôn 大đại 本bổn 者giả 準chuẩn 下hạ 結kết 云vân 謹cẩn 案án 台thai 教giáo 廣quảng 本bổn 是thị 則tắc 大đại 本bổn 不bất 殊thù 廣quảng 本bổn 大đại 本bổn 廣quảng 本bổn 豈khởi 可khả 異dị 前tiền 散tán 在tại 廣quảng 文văn 又hựu 亦diệc 可khả 云vân 大đại 本bổn 廣quảng 本bổn 指chỉ 智trí 者giả 撰soạn 四tứ 卷quyển 四tứ 教giáo 是thị 則tắc 彼bỉ 既ký 名danh 大đại 名danh 廣quảng 今kim 文văn 宜nghi 稱xưng 小tiểu 本bổn 略lược 本bổn 但đãn 今kim 文văn 中trung 五ngũ 時thời 五ngũ 味vị 三tam 觀quán 十thập 乘thừa 全toàn 依y 玄huyền 義nghĩa 及cập 止Chỉ 觀Quán 等đẳng 故cố 知tri 大đại 本bổn 又hựu 不bất 局cục 定định 四tứ 卷quyển 四tứ 教giáo 文văn 義nghĩa 從tùng 容dung 善thiện 須tu 明minh 達đạt 綱cương 者giả 說thuyết 文văn 云vân 維duy 紘# 繩thằng 也dã 網võng 之chi 要yếu 也dã 提đề 綱cương 目mục 整chỉnh 斯tư 之chi 謂vị 矣hĩ 。

初sơ 辨biện 五ngũ 時thời 五ngũ 味vị 及cập 化hóa 儀nghi 四tứ 教giáo 然nhiên 後hậu 出xuất 藏tạng 通thông 別biệt 圓viên 。

二nhị 初sơ 下hạ 別biệt 示thị 綱cương 要yếu 二nhị 初sơ 分phần/phân 章chương 段đoạn 。

第đệ 一nhất 頓đốn 教giáo 者giả 。

二nhị 第đệ 一nhất 頓đốn 教giáo 下hạ 依y 章chương 顯hiển 示thị 文văn 為vi 二nhị 初sơ 明minh 五ngũ 時thời 五ngũ 味vị 及cập 化hóa 儀nghi 四tứ 教giáo 二nhị 初sơ 正chánh 明minh 文văn 為vi 三tam 初sơ 四tứ 時thời 化hóa 儀nghi 二nhị 初sơ 正chánh 示thị 四tứ 初sơ 頓đốn 教giáo 文văn 分phần/phân 三tam 初sơ 標tiêu 八bát 教giáo 之chi 始thỉ 故cố 云vân 第đệ 一nhất 矣hĩ 。

即tức 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 也dã 。

二nhị 即tức 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 也dã 一nhất 句cú 指chỉ 經kinh 是thị 頓đốn 也dã 化hóa 儀nghi 之chi 頓đốn 其kỳ 唯duy 華hoa 嚴nghiêm 故cố 專chuyên 指chỉ 之chi 若nhược 圓viên 覺giác 等đẳng 諸chư 大Đại 乘Thừa 經Kinh 云vân 頓đốn 教giáo 者giả 乃nãi 是thị 化hóa 法pháp 圓viên 頓đốn 之chi 頓đốn 又hựu 是thị 別biệt 教giáo 但đãn 中trung 之chi 頓đốn 是thị 故cố 不bất 同đồng 。 化hóa 儀nghi 中trung 頓đốn 指chỉ 華hoa 嚴nghiêm 也dã 。

從tùng 部bộ 時thời 味vị 等đẳng 得đắc 名danh 為vi 頓đốn 。

三tam 從tùng 部bộ 下hạ 解giải 釋thích 文văn 為vi 三tam 初sơ 總tổng 示thị 從tùng 三tam 名danh 頓đốn 。

所sở 謂vị 如Như 來Lai 。 初sơ 成thành 正chánh 覺giác 。 在tại 寂Tịch 滅Diệt 道Đạo 場Tràng 。 四tứ 十thập 一nhất 位vị 法Pháp 身thân 大Đại 士Sĩ 。 及cập 宿túc 世thế 根căn 熟thục 天thiên 龍long 八bát 部bộ 。 一nhất 時thời 圍vi 繞nhiễu 如như 雲vân 籠lung 月nguyệt 爾nhĩ 時thời 如Như 來Lai 。 現hiện 盧lô 舍xá 那na 身thân 說thuyết 圓viên 滿mãn 修tu 多đa 羅la 故cố 言ngôn 頓đốn 教giáo 。

二nhị 所sở 謂vị 下hạ 別biệt 釋thích 部bộ 時thời 味vị 三tam 初sơ 釋thích 部bộ 三tam 初sơ 明minh 初sơ 成thành 頓đốn 說thuyết 部bộ 義nghĩa 在tại 初sơ 如Như 來Lai 者giả 十thập 號hiệu 之chi 初sơ 也dã 無vô 虗hư 妄vọng 者giả 名danh 如Như 來Lai 也dã 二nhị 三tam 如Như 來Lai 具cụ 在tại 諸chư 部bộ 初sơ 成thành 正chánh 覺giác 。 者giả 乘thừa 如như 實thật 道Đạo 。 來lai 成thành 正chánh 覺giác 。 也dã 今kim 始thỉ 初sơ 成thành 若nhược 望vọng 法pháp 華hoa 成thành 道Đạo 久cửu 遠viễn 是thị 則tắc 華hoa 嚴nghiêm 在tại 迹tích 何hà 疑nghi 寂Tịch 滅Diệt 道Đạo 場Tràng 。 者giả 住trú 處xứ 也dã 新tân 譯dịch 華hoa 嚴nghiêm 云vân 在tại 摩Ma 竭Kiệt 提Đề 阿a 蘭lan 若nhã 法Pháp 。 菩Bồ 提Đề 場Tràng 中trung 始thỉ 成thành 正chánh 覺giác 。 舊cựu 譯dịch 謂vị 之chi 寂Tịch 滅Diệt 道Đạo 場Tràng 。 故cố 摩ma 竭kiệt 蘭lan 若nhã 即tức 寂Tịch 滅Diệt 道Đạo 場Tràng 。 也dã 由do 證chứng 三tam 德đức 則tắc 五ngũ 住trụ 二nhị 死tử 滅diệt 寂tịch 如như 空không 故cố 云vân 寂tịch 滅diệt 也dã 得đắc 道Đạo 之chi 場tràng 故cố 云vân 道Đạo 場Tràng 也dã 世thế 以dĩ 治trị 穀cốc 祭tế 處xứ 名danh 場tràng 今kim 謂vị 治trị 五ngũ 住trụ 穅khang 顯hiển 實thật 相tướng 米mễ 名danh 為vi 場tràng 也dã 實thật 相tướng 即tức 道đạo 也dã 四tứ 十thập 一nhất 位vị 者giả 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 中trung 前tiền 無vô 十thập 信tín 後hậu 無vô 等đẳng 覺giác 但đãn 明minh 住trụ 行hành 向hướng 地địa 玅# 覺giác 四tứ 十thập 一nhất 位vị 今kim 文văn 應ưng 列liệt 四tứ 十thập 位vị 為vi 所sở 聽thính 之chi 眾chúng 言ngôn 四tứ 十thập 一nhất 者giả 。 恐khủng 剩thặng 一nhất 字tự 或hoặc 恐khủng 傳truyền 寫tả 者giả 不bất 知tri 今kim 文văn 列liệt 所sở 聽thính 之chi 眾chúng 乃nãi 準chuẩn 諸chư 文văn 一nhất 例lệ 言ngôn 四tứ 十thập 一nhất 位vị 也dã 或hoặc 謂vị 主chủ 伴bạn 兼kiêm 列liệt 者giả 豈khởi 其kỳ 然nhiên 乎hồ 。 位vị 者giả 列liệt 也dã 易dị 云vân 聖thánh 人nhân 大đại 寶bảo 曰viết 位vị 是thị 則tắc 位vị 者giả 所sở 列liệt 之chi 位vị 有hữu 賢hiền 聖thánh 因nhân 果quả 之chi 等đẳng 階giai 也dã 又hựu 云vân 地địa 位vị 者giả 地địa 是thị 所sở 依y 位vị 是thị 所sở 階giai 由do 所sở 依y 地địa 有hữu 所sở 階giai 位vị 位vị 有hữu 因nhân 果quả 等đẳng 階giai 不bất 同đồng 地địa 是thị 一nhất 理lý 故cố 無vô 隔cách 異dị 焉yên 法Pháp 身thân 者giả 若nhược 從tùng 所sở 證chứng 理lý 性tánh 法Pháp 身thân 則tắc 此thử 法Pháp 身thân 非phi 色sắc 非phi 心tâm 。 初sơ 住trụ 已dĩ 上thượng 皆giai 分phần/phân 證chứng 於ư 毗tỳ 盧lô 遮già 那na 玅# 法Pháp 身thân 也dã 若nhược 從tùng 能năng 證chứng 事sự 法Pháp 身thân 者giả 則tắc 是thị 十Thập 力Lực 四Tứ 無Vô 所Sở 畏Úy 不Bất 共Cộng 法Pháp 。 等đẳng 為vi 事sự 法Pháp 身thân 初sơ 住trụ 已dĩ 上thượng 皆giai 分phần/phân 證chứng 也dã 今kim 文văn 且thả 在tại 事sự 法Pháp 身thân 耳nhĩ 亦diệc 通thông 理lý 法Pháp 身thân 也dã 。

大Đại 士Sĩ 者giả 大đại 非phi 小tiểu 也dã 士sĩ 事sự 也dã 運vận 心tâm 廣quảng 大đại 能năng 建kiến 佛Phật 事sự 故cố 云vân 大Đại 士Sĩ 亦diệc 云vân 上thượng 士sĩ 瑜du 伽già 論luận 云vân 無vô 自tự 利lợi 利lợi 他tha 。 行hành 者giả 名danh 下hạ 士sĩ 有hữu 自tự 利lợi 無vô 利lợi 他tha 名danh 中trung 士sĩ 具cụ 自tự 他tha 行hành 名danh 上thượng 士sĩ 大đại 論luận 以dĩ 菩Bồ 薩Tát 名danh 大Đại 士Sĩ 亦diệc 開Khai 士Sĩ 普phổ 賢hiền 觀quán 以dĩ 聲Thanh 聞Văn 菩Bồ 薩Tát 。 名danh 大Đại 士Sĩ 金kim 光quang 明minh 以dĩ 佛Phật 為vi 大Đại 士Sĩ 諸chư 文văn 不bất 同đồng 故cố 須tu 略lược 知tri 宿túc 世thế 根căn 熟thục 者giả 夫phu 眾chúng 生sanh 從tùng 佛Phật 受thọ 化hóa 。 皆giai 有hữu 種chủng 熟thục 脫thoát 三tam 今kim 此thử 或hoặc 從tùng 過quá 去khứ 久cửu 種chúng 善thiện 根căn 。 於ư 近cận 世thế 熟thục 今kim 華hoa 嚴nghiêm 脫thoát 可khả 以dĩ 意ý 知tri 無vô 勞lao 委ủy 示thị 天thiên 龍long 八bát 部bộ 。 者giả 天thiên 龍long 是thị 八bát 部bộ 攝nhiếp 總tổng 別biệt 兼kiêm 舉cử 故cố 云vân 天thiên 龍long 八bát 部bộ 。 也dã 亦diệc 如như 四tứ 禪thiền 八bát 定định 耳nhĩ 一nhất 天thiên 二nhị 龍long 三tam 夜dạ 叉xoa 四tứ 乾càn 闥thát 婆bà 五ngũ 阿a 修tu 羅la 。 六lục 迦ca 樓lâu 羅la 七thất 緊khẩn 那na 羅la 八bát 摩ma 睺hầu 羅la 伽già 即tức 八bát 部bộ 也dã 若nhược 人nhân 非phi 人nhân 。 乃nãi 是thị 結kết 八bát 部bộ 耳nhĩ 或hoặc 云vân 緊khẩn 那na 羅la 頭đầu 有hữu 一nhất 角giác 似tự 人nhân 非phi 人nhân 故cố 云vân 人nhân 非phi 人nhân 也dã 部bộ 者giả 部bộ 伍# 部bộ 署thự 之chi 義nghĩa 也dã 若nhược 四Tứ 天Thiên 王Vương 。 所sở 領lãnh 各các 二nhị 鬼quỷ 神thần 亦diệc 曰viết 八bát 部bộ 也dã 如như 上thượng 之chi 眾chúng 在tại 華hoa 嚴nghiêm 會hội 聞văn 法Pháp 悟ngộ 道đạo 須tu 以dĩ 乘thừa 戒giới 四tứ 句cú 料liệu 揀giản 何hà 者giả 別biệt 圓viên 乘thừa 急cấp 而nhi 戒giới 緩hoãn 者giả 畜súc 類loại 等đẳng 身thân 聞văn 法Pháp 悟ngộ 道đạo 別biệt 圓viên 乘thừa 急cấp 而nhi 戒giới 急cấp 者giả 人nhân 天thiên 之chi 身thân 聞văn 法Pháp 悟ngộ 道đạo 戒giới 急cấp 乘thừa 緩hoãn 著trước 樂nhạo/nhạc/lạc 人nhân 天thiên 不bất 預dự 法Pháp 會hội 乘thừa 戒giới 俱câu 緩hoãn 既ký 沈trầm 惡ác 趣thú 復phục 遠viễn 大Đại 道Đạo 華hoa 嚴nghiêm 既ký 爾nhĩ 四tứ 時thời 可khả 知tri 矣hĩ 。

現hiện 盧lô 舍xá 那na 者giả 盧lô 舍xá 那na 此thử 翻phiên 淨tịnh 滿mãn 惑hoặc 累lũy/lụy/luy 清thanh 淨tịnh 種chủng 智trí 圓viên 滿mãn 也dã 此thử 依y 舊cựu 譯dịch 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 說thuyết 新tân 華hoa 嚴nghiêm 云vân 毗tỳ 盧lô 遮già 那na 此thử 乃nãi 法pháp 報báo 不bất 分phân 二nhị 三tam 莫mạc 辨biện 如như 文văn 句cú 記ký 之chi 所sở 破phá 也dã 舊cựu 華hoa 嚴nghiêm 云vân 或hoặc 名danh 盧lô 舍xá 那na 或hoặc 名danh 為vi 釋Thích 迦Ca 故cố 知tri 只chỉ 是thị 一nhất 佛Phật 異dị 名danh 耳nhĩ 故cố 盧lô 舍xá 那na 亦diệc 報báo 亦diệc 應ưng 若nhược 諸chư 文văn 中trung 對đối 諸chư 三tam 法pháp 則tắc 以dĩ 報báo 智trí 對đối 於ư 報báo 身thân 及cập 般Bát 若Nhã 等đẳng 故cố 盧lô 舍xá 那na 是thị 報báo 智trí 也dã 應ưng 非phi 無vô 智trí 斯tư 之chi 謂vị 矣hĩ 智trí 能năng 起khởi 應ưng 稱xưng 機cơ 益ích 他tha 故cố 盧lô 舍xá 那na 亦diệc 名danh 應ưng 也dã 此thử 名danh 勝thắng 應ưng 亦diệc 名danh 他tha 報báo 又hựu 名danh 尊tôn 特đặc 所sở 言ngôn 現hiện 者giả 乃nãi 有hữu 二nhị 義nghĩa 一nhất 者giả 現hiện 起khởi 此thử 如như 今kim 文văn 現hiện 盧lô 舍xá 那na 如như 華hoa 嚴nghiêm 說thuyết 十thập 蓮liên 華hoa 藏tạng 微vi 塵trần 相tướng 好hảo 及cập 方Phương 等Đẳng 中trung 如như 須Tu 彌Di 山Sơn 。 巍nguy 巍nguy 等đẳng 也dã 二nhị 者giả 示thị 現hiện 如như 金kim 光quang 明minh 龍long 尊tôn 所sở 讚tán 及cập 法pháp 華hoa 中trung 龍long 女nữ 所sở 讚tán 只chỉ 是thị 生sanh 身thân 四tứ 八bát 之chi 相tướng 名danh 為vi 尊tôn 特đặc 於ư 一nhất 一nhất 相tướng 。 示thị 現hiện 尊tôn 崇sùng 不bất 須tu 現hiện 起khởi 高cao 大đại 之chi 身thân 問vấn 華hoa 嚴nghiêm 教giáo 主chủ 為vi 是thị 舍xá 那na 為vi 是thị 釋Thích 迦Ca 答đáp 不bất 同đồng 而nhi 同đồng 舍xá 那na 釋Thích 迦Ca 一nhất 佛Phật 異dị 名danh 同đồng 而nhi 不bất 同đồng 華hoa 嚴nghiêm 教giáo 主chủ 是thị 舍xá 那na 也dã 舊cựu 譯dịch 華hoa 嚴nghiêm 云vân 摩Ma 耶Da 夫Phu 人Nhân 。 為vi 盧Lô 舍Xá 那Na 佛Phật 。 母mẫu 又hựu 云vân 盧Lô 舍Xá 那Na 佛Phật 。 坐tọa 於ư 道Đạo 場Tràng 。 菩Bồ 提Đề 樹thụ 下hạ 。 成thành 等Đẳng 正Chánh 覺Giác 。 優Ưu 婆Bà 塞Tắc 五Ngũ 戒Giới 。 經Kinh 云vân 歸quy 命mạng 頂đảnh 禮lễ 七thất 處xứ 八bát 會hội 盧Lô 舍Xá 那Na 佛Phật 。 淨tịnh 名danh 玄huyền 云vân 盧Lô 舍Xá 那Na 佛Phật 。 說thuyết 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 釋thích 籤# 云vân 二nhị 處xứ 會hội 主chủ 雖tuy 即tức 釋Thích 迦Ca 舍xá 那na 不bất 同đồng 但đãn 是thị 衣y 瓔anh 有hữu 異dị 內nội 身thân 不bất 別biệt 況huống 今kim 文văn 中trung 現hiện 盧lô 舍xá 那na 又hựu 下hạ 文văn 云vân 脫thoát 舍xá 那na 服phục 及cập 信tín 解giải 品phẩm 長trưởng 者giả 舍xá 那na 諸chư 文văn 若nhược 此thử 可khả 不bất 信tín 乎hồ 若nhược 妙diệu 玄huyền 云vân 釋Thích 迦Ca 說thuyết 頓đốn 斯tư 取thủ 一nhất 佛Phật 之chi 異dị 名danh 耳nhĩ 應ưng 知tri 舍xá 那na 即tức 華hoa 臺đài 佛Phật 化hóa 身thân 釋Thích 迦Ca 即tức 華hoa 葉diệp 佛Phật 華hoa 臺đài 是thị 本bổn 華hoa 葉diệp 為vi 迹tích 全toàn 本bổn 為vi 迹tích 報báo 即tức 是thị 化hóa 故cố 云vân 如như 是thị 千thiên 百bách 億ức 。 盧Lô 舍Xá 那Na 本bổn 身thân 。 是thị 則tắc 華hoa 嚴nghiêm 既ký 具cụ 報báo 化hóa 必tất 冥minh 法Pháp 身thân 三Tam 身Thân 具cụ 足túc 即tức 不bất 即tức 異dị 以dĩ 分phân 別biệt 圓viên 是thị 則tắc 華hoa 嚴nghiêm 從tùng 本bổn 而nhi 論luận 教giáo 主chủ 即tức 是thị 舍xá 那na 明minh 矣hĩ 文văn 句cú 中trung 云vân 梵Phạm 網võng 別biệt 為vi 一nhất 緣duyên 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 應ưng 知tri 舍xá 那na 報báo 身thân 尊tôn 特đặc 一nhất 化hóa 之chi 內nội 凡phàm 別biệt 圓viên 機cơ 皆giai 悉tất 得đắc 見kiến 。 其kỳ 間gian 或hoặc 約ước 受thọ 接tiếp 見kiến 之chi 或hoặc 約ước 真chân 似tự 或hoặc 從tùng 分phần/phân 滿mãn 隨tùy 文văn 不bất 同đồng 豈khởi 可khả 偏thiên 執chấp 須tu 知tri 別biệt 圓viên 相tương/tướng 起khởi 之chi 本bổn 本bổn 是thị 中trung 道đạo 本bổn 起khởi 之chi 相tướng 相tương/tướng 相tương/tướng 尊tôn 崇sùng 藏tạng 通thông 二nhị 教giáo 相tương/tướng 起khởi 之chi 本bổn 本bổn 是thị 偏thiên 空không 本bổn 起khởi 之chi 相tướng 須tu 歸quy 灰hôi 滅diệt 是thị 則tắc 佛Phật 依y 真chân 中trung 而nhi 住trụ 機cơ 依y 事sự 業nghiệp 二nhị 識thức 而nhi 見kiến 具cụ 在tại 諸chư 文văn 廣quảng 分phân 別biệt 此thử 總tổng 以dĩ 別biệt 圓viên 頓đốn 初sơ 而nhi 說thuyết 三tam 諦đế 無vô 缺khuyết 故cố 云vân 圓viên 滿mãn 修tu 多đa 羅la 也dã 始thỉ 從tùng 如như 是thị 終chung 至chí 奉phụng 行hành 皆giai 名danh 修Tu 多Đa 羅La 。 是thị 則tắc 修tu 多đa 羅la 名danh 通thông 而nhi 體thể 總tổng 通thông 者giả 皆giai 名danh 經kinh 也dã 總tổng 者giả 就tựu 文văn 字tự 經kinh 體thể 分phân 為vi 十thập 二nhị 部bộ 也dã 餘dư 如như 下hạ 辨biện 矣hĩ 。

若nhược 約ước 機cơ 約ước 教giáo 未vị 免miễn 兼kiêm 權quyền 。

二nhị 若nhược 約ước 機cơ 下hạ 點điểm 示thị 化hóa 儀nghi 頓đốn 中trung 具cụ 化hóa 法pháp 文văn 為vi 二nhị 初sơ 約ước 機cơ 教giáo 總tổng 辨biện 兼kiêm 權quyền 言ngôn 機cơ 教giáo 者giả 所sở 說thuyết 教giáo 法pháp 雖tuy 然nhiên 廣quảng 大đại 猶do 有hữu 教giáo 道đạo 未vị 融dung 者giả 也dã 所sở 化hóa 之chi 機cơ 雖tuy 是thị 大Đại 士Sĩ 猶do 有hữu 歷lịch 別biệt 不bất 圓viên 者giả 也dã 今kim 天thiên 台thai 宗tông 豈khởi 欲dục 貶biếm 挫tỏa 普phổ 賢hiền 普phổ 眼nhãn 三tam 無vô 差sai 別biệt 初sơ 住trụ 圓viên 融dung 者giả 乎hồ 但đãn 據cứ 歷lịch 別biệt 未vị 融dung 判phán 兼kiêm 權quyền 耳nhĩ 。

謂vị 初sơ 發phát 心tâm 時thời 。 便tiện 成thành 正chánh 覺giác 。 等đẳng 文văn 為vi 圓viên 機cơ 說thuyết 圓viên 教giáo 。

二nhị 謂vị 初sơ 下hạ 雙song 示thị 能năng 所sở 文văn 為vi 二nhị 初sơ 示thị 能năng 兼kiêm 之chi 圓viên 初sơ 發phát 心tâm 者giả 。 初sơ 住trụ 位vị 中trung 開khai 發phát 本bổn 性tánh 三tam 因nhân 成thành 三Tam 身Thân 也dã 故cố 正chánh 因nhân 發phát 成thành 法Pháp 身thân 也dã 了liễu 因nhân 發phát 成thành 報báo 身thân 也dã 緣duyên 因nhân 發phát 成thành 應ưng 身thân 也dã 是thị 八bát 相tương/tướng 果quả 非phi 玅# 覺giác 也dã 具cụ 如như 下hạ 辨biện 言ngôn 等đẳng 文văn 者giả 略lược 如như 向hướng 引dẫn 三tam 無vô 差sai 等đẳng 如như 此thử 等đẳng 文văn 即tức 是thị 為vi 圓viên 機cơ 說thuyết 圓viên 法pháp 也dã 文văn 句cú 記ký 云vân 華hoa 嚴nghiêm 起khởi 信tín 彰chương 灼chước 明minh 文văn 八bát 相tương/tướng 成thành 道Đạo 故cố 知tri 初sơ 住trụ 破phá 無vô 明minh 惑hoặc 成thành 八bát 相tương/tướng 果quả 名danh 為vi 分phần/phân 證chứng 其kỳ 唯duy 天thiên 台thai 非phi 關quan 他tha 矣hĩ 。

處xứ 處xứ 說thuyết 行hành 布bố 次thứ 第đệ 則tắc 為vi 權quyền 機cơ 說thuyết 別biệt 教giáo 。

二nhị 處xứ 處xứ 下hạ 示thị 所sở 兼kiêm 之chi 別biệt 言ngôn 處xứ 處xứ 者giả 總tổng 指chỉ 華hoa 嚴nghiêm 其kỳ 中trung 處xứ 處xứ 又hựu 亦diệc 可khả 云vân 七thất 處xứ 故cố 也dã 言ngôn 行hạnh 布bố 者giả 行hành 謂vị 行hàng 列liệt 布bố 謂vị 布bố 措thố 布bố 置trí 陳trần 列liệt 次thứ 第đệ 之chi 義nghĩa 耳nhĩ 此thử 則tắc 為vi 權quyền 機cơ 說thuyết 別biệt 教giáo 也dã 應ưng 知tri 經kinh 意ý 兼kiêm 含hàm 義nghĩa 難nạn/nan 定định 判phán 始thỉ 從tùng 住trụ 前tiền 至chí 登đăng 住trụ 來lai 全toàn 是thị 圓viên 義nghĩa 從tùng 第đệ 二nhị 住trụ 至chí 第đệ 七thất 住trụ 文văn 相tương 次thứ 第đệ 又hựu 似tự 別biệt 義nghĩa 於ư 七Thất 住Trụ 中trung 。 又hựu 辨biện 相tương/tướng 即tức 至chí 行hành 向hướng 地địa 又hựu 是thị 差sai 別biệt 次thứ 第đệ 之chi 義nghĩa 又hựu 一nhất 一nhất 位vị 皆giai 有hữu 普phổ 賢hiền 行hành 布bố 二nhị 門môn 故cố 知tri 兼kiêm 用dụng 圓viên 接tiếp 別biệt 也dã 若nhược 乃nãi 善thiện 財tài 於ư 諸chư 知tri 識thức 但đãn 解giải 一nhất 法pháp 未vị 解giải 餘dư 法pháp 此thử 定định 屬thuộc 別biệt 教giáo 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 何hà 有hữu 圓viên 人nhân 只chỉ 知tri 一nhất 法pháp 不bất 解giải 餘dư 法pháp 耶da 清thanh 涼lương 觀quán 師sư 謂vị 天thiên 台thai 宗tông 判phán 兼kiêm 別biệt 教giáo 失thất 華hoa 嚴nghiêm 意ý 乃nãi 自tự 立lập 義nghĩa 云vân 行hành 布bố 即tức 是thị 圓viên 融dung 之chi 行hành 布bố 善thiện 財tài 參tham 諸chư 知tri 識thức 但đãn 解giải 一nhất 法pháp 謂vị 之chi 謙khiêm 己kỷ 推thôi 勝thắng 又hựu 以dĩ 諸chư 知tri 識thức 對đối 當đương 位vị 次thứ 復phục 以dĩ 華hoa 嚴nghiêm 判phán 為vi 頓đốn 頓đốn 仍nhưng 以dĩ 華hoa 嚴nghiêm 是thị 菩Bồ 薩Tát 請thỉnh 超siêu 勝thắng 法Pháp 華hoa 而nhi 卻khước 全toàn 用dụng 天thiên 台thai 判phán 教giáo 相tương/tướng 文văn 及cập 三tam 觀quán 三tam 德đức 一nhất 念niệm 三tam 千thiên 性tánh 善thiện 性tánh 惡ác 等đẳng 況huống 復phục 賢hiền 首thủ 圭# 峯phong 近cận 代đại 長trường/trưởng 水thủy 所sở 立lập 義nghĩa 旨chỉ 各các 自tự 不bất 同đồng 師sư 資tư 撰soạn 述thuật 何hà 其kỳ 然nhiên 哉tai 如như 欲dục 比tỉ 校giáo 上thượng 來lai 是thị 非phi 具cụ 如như 大đại 部bộ 補bổ 注chú 中trung 說thuyết 或hoặc 不bất 辨biện 者giả 則tắc 吾ngô 祖tổ 大đại 訓huấn 日nhật 就tựu 衰suy 微vi 矣hĩ 。 學học 者giả 思tư 之chi 。

故cố 約ước 部bộ 為vi 頓đốn 約ước 教giáo 名danh 兼kiêm 。

三tam 故cố 約ước 下hạ 雙song 結kết 約ước 部bộ 為vi 頓đốn 結kết 前tiền 化hóa 儀nghi 約ước 教giáo 名danh 兼kiêm 結kết 前tiền 化hóa 法pháp 問vấn 華hoa 嚴nghiêm 名danh 頓đốn 為vi 部bộ 為vi 教giáo 若nhược 云vân 部bộ 者giả 那na 云vân 第đệ 一nhất 頓đốn 教giáo 若nhược 云vân 教giáo 者giả 那na 云vân 約ước 部bộ 為vi 頓đốn 及cập 約ước 教giáo 名danh 兼kiêm 耶da 答đáp 若nhược 得đắc 向hướng 來lai 雙song 結kết 之chi 意ý 則tắc 於ư 斯tư 義nghĩa 無vô 所sở 滯trệ 也dã 人nhân 不bất 見kiến 之chi 。 徒đồ 勞lao 建kiến 立lập 。

此thử 經Kinh 中trung 云vân 譬thí 如như 日nhật 出xuất 。 先tiên 照chiếu 高cao 山sơn 。 (# 第đệ 一nhất 時thời )# 。

二nhị 此thử 經Kinh 下hạ 釋thích 時thời 在tại 初sơ 此thử 經Kinh 者giả 華hoa 嚴nghiêm 也dã 。

日nhật 出xuất 者giả 譬thí 如Như 來Lai 出xuất 現hiện 。 也dã 先tiên 照chiếu 者giả 譬thí 佛Phật 智trí 光quang 鑑giám 權quyền 實thật 機cơ 說thuyết 別biệt 圓viên 法pháp 也dã 高cao 山sơn 譬thí 別biệt 圓viên 大đại 機cơ 勝thắng 出xuất 小Tiểu 乘Thừa 也dã 日nhật 光quang 雖tuy 則tắc 無vô 心tâm 偏thiên 照chiếu 山sơn 高cao 乃nãi 自tự 先tiên 蒙mông 照chiếu 耳nhĩ 。

注chú 云vân 第đệ 一nhất 時thời 者giả 須tu 知tri 五ngũ 時thời 自tự 有hữu 二nhị 說thuyết 一nhất 者giả 法Pháp 門môn 如như 前tiền 所sở 列liệt 一nhất 華hoa 嚴nghiêm 時thời 乃nãi 至chí 第đệ 五ngũ 法pháp 華hoa 涅Niết 槃Bàn 但đãn 於ư 其kỳ 間gian 從tùng 喻dụ 從tùng 處xứ 從tùng 法pháp 異dị 耳nhĩ 二nhị 者giả 世thế 間gian 即tức 今kim 所sở 列liệt 日nhật 照chiếu 高cao 山sơn 以dĩ 至chí 日nhật 輪luân 當đương 午ngọ 時thời 也dã 以dĩ 世thế 五ngũ 時thời 喻dụ 出xuất 世thế 五ngũ 時thời 是thị 故cố 爾nhĩ 耳nhĩ 日nhật 出xuất 先tiên 照chiếu 時thời 在tại 初sơ 矣hĩ 。

涅Niết 槃Bàn 云vân 譬thí 如như 從tùng 牛ngưu 出xuất 乳nhũ 此thử 從tùng 佛Phật 出xuất 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 。 (# 一nhất 乳nhũ 味vị )# 。

三tam 涅Niết 槃Bàn 云vân 下hạ 釋thích 味vị 在tại 初sơ 從tùng 牛ngưu 出xuất 乳nhũ 者giả 喻dụ 也dã 從tùng 佛Phật 出xuất 十thập 二nhị 部bộ 者giả 合hợp 法pháp 也dã 佛Phật 合hợp 牛ngưu 也dã 乳nhũ 合hợp 十thập 二nhị 部bộ 也dã 牛ngưu 先tiên 出xuất 乳nhũ 佛Phật 先tiên 說thuyết 華hoa 嚴nghiêm 約ước 味vị 初sơ 矣hĩ 從tùng 部bộ 時thời 味vị 得đắc 名danh 為vi 頓đốn 頓đốn 初sơ 之chi 說thuyết 釋thích 之chi 已dĩ 矣hĩ 。

從tùng 牛ngưu 出xuất 乳nhũ 等đẳng 乃nãi 是thị 涅Niết 槃Bàn 五ngũ 味vị 相tương 生sanh 之chi 文văn 如như 下hạ 具cụ 引dẫn 夫phu 五ngũ 味vị 之chi 文văn 出xuất 涅Niết 槃Bàn 經kinh 三tam 照chiếu 之chi 說thuyết 具cụ 如như 華hoa 嚴nghiêm 天thiên 台thai 更cánh 開khai 禺# 中trung 日nhật 午ngọ 以dĩ 為vi 五ngũ 時thời 用dụng 對đối 涅Niết 槃Bàn 五ngũ 味vị 之chi 說thuyết 荊kinh 谿khê 問vấn 云vân 應ưng 還hoàn 取thủ 涅Niết 槃Bàn 本bổn 文văn 何hà 以dĩ 卻khước 取thủ 華hoa 嚴nghiêm 文văn 耶da 非phi 但đãn 數số 不bất 相tương 當đương 亦diệc 恐khủng 文văn 意ý 各các 別biệt 答đáp 涅Niết 槃Bàn 五ngũ 味vị 轉chuyển 變biến 而nhi 只chỉ 是thị 一nhất 乳nhũ 華hoa 嚴nghiêm 三tam 照chiếu 不bất 同đồng 而nhi 但đãn 是thị 一nhất 日nhật 今kim 演diễn 華hoa 嚴nghiêm 平bình 地địa 之chi 譬thí 以dĩ 對đối 涅Niết 槃Bàn 後hậu 之chi 三tam 味vị 數số 雖tuy 不bất 等đẳng 其kỳ 義nghĩa 宛uyển 齊tề 又hựu 涅Niết 槃Bàn 以dĩ 牛ngưu 譬thí 佛Phật 乳nhũ 從tùng 牛ngưu 出xuất 譬thí 佛Phật 初sơ 說thuyết 大đại 乳nhũ 出xuất 已dĩ 後hậu 其kỳ 味vị 轉chuyển 變biến 猶do 成thành 分phần/phân 譬thí 故cố 此thử 下hạ 文văn 義nghĩa 立lập 五ngũ 味vị 皆giai 從tùng 牛ngưu 出xuất 未vị 若nhược 華hoa 嚴nghiêm 日nhật 譬thí 於ư 佛Phật 光quang 譬thí 說thuyết 教giáo 日nhật 無vô 緣duyên 慈từ 非phi 出xuất 而nhi 出xuất 眾chúng 機cơ 所sở 扣khấu 非phi 照chiếu 而nhi 照chiếu 故cố 使sử 高cao 山sơn 幽u 谷cốc 平bình 地địa 不bất 同đồng 同đồng 稟bẩm 教giáo 光quang 終chung 歸quy 等đẳng 照chiếu 故cố 用dụng 兩lưỡng 經kinh 二nhị 義nghĩa 相tương/tướng 成thành 所sở 言ngôn 義nghĩa 立lập 五ngũ 味vị 皆giai 從tùng 牛ngưu 出xuất 者giả 涅Niết 槃Bàn 兩lưỡng 文văn 一nhất 云vân 從tùng 牛ngưu 出xuất 乳nhũ 一nhất 云vân 雪Tuyết 山Sơn 有hữu 艸thảo 牛ngưu 若nhược 食thực 者giả 即tức 出xuất 醍đề 醐hồ 初sơ 後hậu 兩lưỡng 味vị 既ký 從tùng 牛ngưu 出xuất 中trung 間gian 三tam 味vị 義nghĩa 推thôi 亦diệc 然nhiên 何hà 者giả 牛ngưu 食thực 下hạ 忍nhẫn 艸thảo 出xuất 酪lạc 中trung 忍nhẫn 艸thảo 出xuất 生sanh 酥tô 上thượng 忍nhẫn 艸thảo 出xuất 熟thục 酥tô 是thị 故cố 須tu 知tri 轉chuyển 變biến 五ngũ 味vị 義nghĩa 立lập 五ngũ 味vị 義nghĩa 立lập 五ngũ 味vị 既ký 從tùng 牛ngưu 出xuất 可khả 喻dụ 五ngũ 時thời 經kinh 皆giai 佛Phật 說thuyết 問vấn 華hoa 嚴nghiêm 在tại 初sơ 何hà 以dĩ 預dự 照chiếu 幽u 谷cốc 平bình 地địa 答đáp 此thử 乃nãi 恐khủng 取thủ 後hậu 分phân 之chi 意ý 耳nhĩ 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 。 者giả 此thử 約ước 大Đại 乘Thừa 也dã 若nhược 約ước 小Tiểu 乘Thừa 只chỉ 有hữu 九cửu 部bộ 法pháp 華hoa 云vân 我ngã 此thử 九cửu 部bộ 法Pháp 。 隨tùy 順thuận 眾chúng 生sanh 說thuyết 。 入nhập 大Đại 乘Thừa 為vi 本bổn 。 以dĩ 小Tiểu 乘Thừa 中trung 無vô 如như 意ý 珠châu 身thân 故cố 無vô 方Phương 廣Quảng 部bộ 也dã 又hựu 無vô 天thiên 鼓cổ 自tự 然nhiên 鳴minh 。 故cố 無vô 無vô 問vấn 而nhi 自tự 說thuyết 。 部bộ 也dã 又hựu 少thiểu 授thọ 記ký 故cố 無vô 授thọ 記ký 部bộ 也dã 此thử 約ước 大đại 小tiểu 相tương 對đối 別biệt 論luận 若nhược 約ước 通thông 途đồ 則tắc 大đại 小Tiểu 乘Thừa 皆giai 有hữu 十thập 二nhị 部bộ 也dã 以dĩ 小Tiểu 乘Thừa 中trung 亦diệc 有hữu 記ký 莂biệt 六lục 道đạo 因nhân 果quả 阿a 含hàm 經kinh 中trung 亦diệc 記ký 彌Di 勒Lặc 豈khởi 非phi 授thọ 記ký 亦diệc 有hữu 自tự 唱xướng 善thiện 哉tai 豈khởi 非phi 無vô 問vấn 自tự 說thuyết 。 亦diệc 明minh 法pháp 空không 實thật 義nghĩa 豈khởi 非phi 方Phương 廣Quảng 有hữu 人nhân 云vân 大Đại 乘Thừa 九cửu 部bộ 除trừ 因nhân 緣duyên 譬thí 喻dụ 。 論luận 義nghĩa 大Đại 乘Thừa 人nhân 利lợi 不bất 假giả 此thử 三tam 當đương 知tri 此thử 亦diệc 。 別biệt 而nhi 言ngôn 之chi 通thông 論luận 豈khởi 無vô 耶da 有hữu 經Kinh 云vân 小Tiểu 乘Thừa 有hữu 十thập 一nhất 部bộ 無vô 方Phương 廣Quảng 部bộ 隨tùy 緣duyên 異dị 說thuyết 耳nhĩ 今kim 依y 大đại 論luận 略lược 出xuất 其kỳ 名danh 一nhất 修tu 多đa 羅la 此thử 云vân 法pháp 本bổn 亦diệc 云vân 契Khế 經Kinh 二nhị 祇kỳ 夜dạ 此thử 云vân 重trọng/trùng 頌tụng 三tam 和hòa 伽già 羅la 那na 此thử 云vân 授thọ 記ký 四tứ 伽già 陀đà 此thử 云vân 孤cô 起khởi 偈kệ 五ngũ 優ưu 陀đà 那na 此thử 云vân 無vô 問vấn 而nhi 自tự 說thuyết 。 六lục 尼ni 陀đà 那na 此thử 云vân 因nhân 緣duyên 七thất 阿a 波ba 陀đà 那na 此thử 云vân 譬thí 喻dụ 八bát 伊y 帝đế 目mục 多đa 伽già 此thử 云vân 本bổn 事sự 九cửu 闍xà 陀đà 伽già 此thử 云vân 本bổn 生sanh 十thập 毗tỳ 佛Phật 略lược 此thử 云vân 方Phương 廣Quảng 十thập 一nhất 阿a 浮phù 陀đà 達đạt 磨ma 此thử 云vân 未vị 曾tằng 有hữu 十thập 二nhị 優Ưu 婆Bà 提Đề 舍Xá 。 此thử 云vân 論luận 義nghĩa 部bộ 者giả 別biệt 也dã 各các 有hữu 類loại 從tùng 也dã 例lệ 如như 部bộ 伍# 不bất 同đồng 也dã 新tân 譯dịch 謂vị 之chi 十thập 二nhị 分phần 教giáo 恐khủng 濫lạm 部bộ 帙# 故cố 也dã 經kinh 者giả 法pháp 也dã 常thường 也dã 修tu 多đa 羅la 名danh 自tự 有hữu 通thông 別biệt 通thông 則tắc 十thập 二nhị 部bộ 皆giai 云vân 修tu 多đa 羅la 別biệt 乃nãi 十thập 二nhị 部bộ 中trung 第đệ 一nhất 是thị 也dã 其kỳ 十thập 一nhất 部bộ 但đãn 就tựu 經kinh 中trung 隨tùy 事sự 分phần/phân 出xuất 而nhi 已dĩ 矣hĩ 。

法pháp 華hoa 信tín 解giải 品phẩm 云vân 即tức 遣khiển 傍bàng 人nhân 。 急cấp 追truy 將tương 還hoàn 。 窮cùng 子tử 驚kinh 愕ngạc 。 稱xưng 怨oán 大đại 喚hoán 等đẳng 。

三tam 法pháp 華hoa 信tín 解giải 品phẩm 下hạ 引dẫn 證chứng 文văn 分phần/phân 三tam 初sơ 引dẫn 經kinh 佛Phật 說thuyết 三tam 車xa 名danh 為vi 施thí 權quyền 大đại 白bạch 牛ngưu 車xa 名danh 為vi 顯hiển 實thật 中trung 根căn 之chi 人nhân 須Tu 菩Bồ 提Đề 等đẳng 。 信tín 而nhi 解giải 之chi 登đăng 圓viên 初sơ 住trụ 所sở 以dĩ 具cụ 領lãnh 一nhất 代đại 施thí 化hóa 始thỉ 自tự 華hoa 嚴nghiêm 至chí 于vu 法pháp 華hoa 其kỳ 文văn 顯hiển 著trứ 是thị 故cố 引dẫn 之chi 然nhiên 此thử 等đẳng 文văn 玅# 玄huyền 具cụ 說thuyết 下hạ 去khứ 皆giai 爾nhĩ 即tức 遣khiển 傍bàng 人nhân 。 者giả 此thử 是thị 勸khuyến 門môn 擬nghĩ 宜nghi 眾chúng 生sanh 也dã 智trí 為vi 能năng 遣khiển 教giáo 為vi 所sở 遣khiển 理lý 智trí 為vi 正chánh 教giáo 義nghĩa 為vi 傍bàng 此thử 約ước 從tùng 佛Phật 出xuất 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 。 擬nghĩ 宜nghi 眾chúng 生sanh 無vô 機cơ 不bất 受thọ 也dã 又hựu 傍bàng 人nhân 者giả 佛Phật 即tức 是thị 正chánh 弟đệ 子tử 是thị 傍bàng 即tức 華hoa 嚴nghiêm 中trung 令linh 四tứ 菩Bồ 薩Tát 說thuyết 四tứ 十thập 位vị 也dã 前tiền 是thị 約ước 法pháp 今kim 是thị 約ước 人nhân 人nhân 法pháp 相tướng 須tu 傍bàng 人nhân 義nghĩa 顯hiển 急cấp 追truy 將tương 還hoàn 。 者giả 即tức 是thị 勸khuyến 門môn 無vô 機cơ 也dã 大Đại 乘Thừa 直trực 通thông 寶bảo 所sở 體thể 三tam 障chướng 是thị 三tam 德đức 故cố 曰viết 急cấp 追truy 將tương 還hoàn 。 還hoàn 即tức 還hoàn 歸quy 大đại 教giáo 實thật 境cảnh 也dã 窮cùng 子tử 等đẳng 者giả 無vô 有hữu 大Đại 乘Thừa 功công 德đức 。 法Pháp 財tài 也dã 二Nhị 乘Thừa 之chi 人nhân 。 昔tích 於ư 大đại 通thông 雖tuy 發phát 大đại 心tâm 退thoái 大đại 既ký 久cửu 所sở 以dĩ 廢phế 忘vong 而nhi 今kim 忽hốt 聞văn 華hoa 嚴nghiêm 大đại 教giáo 便tiện 乃nãi 乖quai 心tâm 故cố 驚kinh 不bất 識thức 故cố 愕ngạc 也dã 愕ngạc 即tức 驚kinh 也dã 稱xưng 怨oán 大đại 喚hoán 。 者giả 小Tiểu 乘Thừa 以dĩ 生sanh 死tử 為vi 苦khổ 。 煩phiền 惱não 為vi 怨oán 若nhược 勸khuyến 煩phiền 惱não 即tức 菩Bồ 提Đề 。 即tức 大đại 喚hoán 稱xưng 怨oán 枉uổng 也dã 若nhược 聞văn 生sanh 死tử 即tức 涅Niết 槃Bàn 即tức 大đại 喚hoán 稱xưng 苦khổ 痛thống 也dã 等đẳng 者giả 等đẳng 於ư 我ngã 不bất 相tương 犯phạm 。 何hà 為vi 見kiến 捉tróc 。 也dã 即tức 是thị 我ngã 不bất 干can 求cầu 何hà 意ý 用dụng 大đại 而nhi 化hóa 耶da 。

此thử 領lãnh 何hà 義nghĩa 。

二nhị 此thử 領lãnh 何hà 義nghĩa 一nhất 句cú 問vấn 也dã 即tức 是thị 問vấn 四tứ 大đại 弟đệ 子tử 。 領lãnh 解giải 何hà 義nghĩa 作tác 此thử 說thuyết 耶da 下hạ 去khứ 準chuẩn 此thử 應ưng 知tri 。

答đáp 諸chư 聲Thanh 聞Văn 在tại 座tòa 如như 聾lung 若nhược 瘂á 等đẳng 是thị 也dã 。

三tam 答đáp 。

諸chư 聲Thanh 聞Văn 在tại 座tòa 等đẳng 者giả 即tức 是thị 領lãnh 解giải 華hoa 嚴nghiêm 時thời 故cố 作tác 此thử 說thuyết 也dã 華hoa 嚴nghiêm 初sơ 分phần/phân 永vĩnh 無vô 聲Thanh 聞Văn 若nhược 至chí 後hậu 分phần/phân 則tắc 有hữu 聲Thanh 聞Văn 。 雖tuy 有hữu 在tại 座tòa 如như 聾lung 若nhược 瘂á 不bất 入nhập 其kỳ 手thủ 非phi 其kỳ 境cảnh 界giới 。 故cố 華hoa 嚴nghiêm 後hậu 分phần/phân 經kinh 列liệt 舍Xá 利Lợi 弗Phất 及cập 目Mục 連Liên 等đẳng 諸chư 大đại 聲Thanh 聞Văn 。 故cố 華hoa 嚴nghiêm 中trung 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。 從tùng 逝thệ 多đa 林lâm 出xuất 時thời 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 語ngữ 五ngũ 百bách 云vân 汝nhữ 等đẳng 且thả 觀quán 。 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。 威uy 儀nghi 相tướng 好hảo 等đẳng 據cứ 此thử 語ngữ 辭từ 似tự 如như 已dĩ 聞văn 諸chư 大Đại 乘Thừa 竟cánh 但đãn 是thị 在tại 於ư 方Phương 等Đẳng 般Bát 若Nhã 未vị 能năng 開khai 悟ngộ 狀trạng 如như 聾lung 瘂á 耳nhĩ 良lương 由do 後hậu 分phân 之chi 言ngôn 時thời 仍nhưng 長trường 遠viễn 今kim 且thả 據cứ 五ngũ 時thời 次thứ 第đệ 不bất 亂loạn 判phán 在tại 華hoa 嚴nghiêm 云vân 如như 聾lung 瘂á 耳nhĩ 故cố 知tri 窮cùng 子tử 驚kinh 愕ngạc 。 云vân 擬nghĩ 機cơ 等đẳng 即tức 是thị 華hoa 嚴nghiêm 後hậu 分phân 之chi 意ý 非phi 初sơ 分phần/phân 也dã 初sơ 分phần/phân 永vĩnh 無vô 何hà 所sở 擬nghĩ 哉tai 後hậu 分phần/phân 則tắc 至chí 方Phương 等Đẳng 般Bát 若Nhã 人nhân 不bất 見kiến 之chi 。 多đa 生sanh 異dị 說thuyết 舊cựu 華hoa 嚴nghiêm 云vân 時thời 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 從tùng 祇kỳ 園viên 出xuất 不bất 見kiến 如Như 來Lai 。 自tự 在tại 莊trang 嚴nghiêm 。 神thần 變biến 功công 德đức 亦diệc 不bất 樂nhạo 說thuyết 。 不bất 能năng 讚tán 歎thán 此thử 即tức 如như 聾lung 若nhược 瘂á 文văn 也dã 又hựu 出xuất 現hiện 品phẩm 云vân 一nhất 切thiết 二Nhị 乘Thừa 不bất 聞văn 此thử 經Kinh 。 何hà 況huống 受thọ 持trì 。 故cố 雖tuy 在tại 座tòa 如như 聾lung 如như 瞽# 又hựu 如như 文Văn 殊Thù 從tùng 善thiện 住trụ 閣các 出xuất 與dữ 諸chư 天thiên 龍long 至chí 如Như 來Lai 所sở 。 頭đầu 面diện 禮lễ 足túc 。 時thời 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 已dĩ 有hữu 六lục 千thiên 弟đệ 子tử 從tùng 自tự 房phòng 出xuất 。 禮lễ 佛Phật 足túc 已dĩ 。 到đáo 文Văn 殊Thù 所sở 。 據cứ 此thử 之chi 說thuyết 乃nãi 是thị 結kết 集tập 方Phương 等Đẳng 般Bát 若Nhã 時thời 教giáo 來lai 入nhập 華hoa 嚴nghiêm 自tự 古cổ 皆giai 云vân 華hoa 嚴nghiêm 時thời 長trường/trưởng 斯tư 之chi 謂vị 也dã 。 故cố 知tri 若nhược 云vân 三tam 障chướng 是thị 三tam 德đức 則tắc 驚kinh 愕ngạc 稱xưng 怨oán 未vị 能năng 開khai 悟ngộ 狀trạng 如như 聾lung 瘂á 耳nhĩ 。

第đệ 二nhị 漸tiệm 教giáo 者giả (# 此thử 下hạ 三tam 時thời 三tam 昧muội 總tổng 名danh 為vi 漸tiệm )# 。

二nhị 漸tiệm 教giáo 文văn 分phần/phân 二nhị 初sơ 總tổng 標tiêu 注chú 云vân 三tam 時thời 三tam 味vị 總tổng 名danh 漸tiệm 者giả 鹿lộc 苑uyển 漸tiệm 初sơ 方Phương 等Đẳng 漸tiệm 中trung 般Bát 若Nhã 漸tiệm 終chung 。

次thứ 為vi 三tam 乘thừa 根căn 性tánh 於ư 頓đốn 無vô 益ích 故cố 不bất 動động 寂tịch 場tràng 而nhi 游du 鹿lộc 苑uyển 脫thoát 舍xá 那na 珍trân 御ngự 之chi 服phục 著trước 丈trượng 六lục 獘# 垢cấu 之chi 衣y 。

二nhị 次thứ 為vi 下hạ 別biệt 釋thích 三tam 漸tiệm 文văn 為vi 三tam 初sơ 鹿lộc 苑uyển 中trung 四tứ 初sơ 約ước 部bộ 二nhị 初sơ 明minh 於ư 頓đốn 開khai 漸tiệm 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 菩Bồ 薩Tát 乘thừa 諦đế 緣duyên 度độ 羊dương 鹿lộc 水thủy 牛ngưu 以dĩ 求cầu 出xuất 離ly 故cố 曰viết 三tam 乘thừa 根căn 即tức 能năng 生sanh 在tại 於ư 過quá 去khứ 。 性tánh 名danh 不bất 改cải 在tại 於ư 未vị 來lai 既ký 云vân 根căn 性tánh 必tất 有hữu 其kỳ 欲dục 欲dục 是thị 樂nhạo 欲dục 乃nãi 當đương 現hiện 在tại 文văn 句cú 及cập 記ký 具cụ 明minh 斯tư 義nghĩa 於ư 華hoa 嚴nghiêm 中trung 如như 聾lung 若nhược 瘂á 故cố 云vân 無vô 益ích 實thật 化hóa 不bất 得đắc 權quyền 誘dụ 必tất 來lai 為vi 實thật 施thí 權quyền 從tùng 頓đốn 開khai 漸tiệm 頓đốn 中trung 之chi 別biệt 理lý 實thật 教giáo 權quyền 故cố 須tu 且thả 置trí 故cố 為vi 實thật 施thí 權quyền 意ý 在tại 實thật 也dã 寂tịch 場tràng 是thị 實thật 鹿lộc 苑uyển 是thị 權quyền 不bất 動động 寂tịch 場tràng 而nhi 游du 鹿lộc 苑uyển 即tức 實thật 而nhi 權quyền 良lương 由do 於ư 此thử 為vi 蓮liên 故cố 華hoa 約ước 時thời 且thả 寄ký 頓đốn 後hậu 而nhi 明minh 斯tư 之chi 謂vị 也dã 。 故cố 不bất 動động 寂tịch 場tràng 而nhi 游du 鹿lộc 苑uyển 其kỳ 文văn 出xuất 自tự 玅# 玄huyền 不bất 定định 教giáo 中trung 今kim 所sở 引dẫn 者giả 意ý 欲dục 於ư 其kỳ 次thứ 第đệ 頓đốn 漸tiệm 定định 教giáo 之chi 中trung 點điểm 示thị 不bất 次thứ 不bất 定định 意ý 耳nhĩ 何hà 者giả 若nhược 論luận 華hoa 嚴nghiêm 鹿lộc 苑uyển 次thứ 第đệ 則tắc 大đại 小tiểu 天thiên 殊thù 理lý 事sự 尤vưu 別biệt 今kim 點điểm 不bất 次thứ 不bất 定định 意ý 者giả 。 此thử 則tắc 如Như 來Lai 不bất 思tư 議nghị 。 化hóa 無vô 謀mưu 而nhi 應ưng 大đại 小tiểu 理lý 事sự 無vô 所sở 妨phương 礙ngại 。 豈khởi 可khả 動động 此thử 寂tịch 場tràng 游du 彼bỉ 鹿lộc 苑uyển 耶da 即tức 大đại 而nhi 小tiểu 即tức 理lý 而nhi 事sự 不bất 動động 之chi 義nghĩa 不bất 須tu 疑nghi 也dã 人nhân 之chi 未vị 達đạt 於ư 此thử 文văn 中trung 恣tứ 情tình 妄vọng 說thuyết 問vấn 不bất 動động 之chi 意ý 雖tuy 然nhiên 如như 此thử 所sở 以dĩ 云vân 何hà 答đáp 良lương 由do 如Như 來Lai 初sơ 成thành 正chánh 覺giác 。 大đại 機cơ 自tự 覩đổ 始thỉ 終chung 寂tịch 場tràng 小tiểu 機cơ 乃nãi 見kiến 游du 化hóa 鹿lộc 苑uyển 大đại 小tiểu 斯tư 同đồng 理lý 事sự 無vô 礙ngại 皆giai 由do 如Như 來Lai 。 於ư 法pháp 自tự 在tại 。 不bất 動động 所sở 以dĩ 其kỳ 在tại 茲tư 乎hồ 脫thoát 舍xá 那na 珍trân 御ngự 之chi 服phục 著trước 丈trượng 六lục 獘# 垢cấu 之chi 衣y 者giả 須tu 知tri 此thử 文văn 言ngôn 脫thoát 言ngôn 著trước 對đối 上thượng 不bất 動động 文văn 互hỗ 現hiện 耳nhĩ 何hà 者giả 上thượng 言ngôn 不bất 動động 乃nãi 是thị 不bất 次thứ 不bất 定định 之chi 意ý 若nhược 論luận 其kỳ 次thứ 及cập 以dĩ 定định 意ý 則tắc 亦diệc 應ưng 云vân 動động 彼bỉ 寂tịch 場tràng 游du 此thử 鹿lộc 苑uyển 當đương 知tri 亦diệc 與dữ 即tức 離ly 義nghĩa 同đồng 今kim 言ngôn 脫thoát 著trước 乃nãi 是thị 次thứ 第đệ 及cập 以dĩ 定định 意ý 若nhược 論luận 不bất 定định 不bất 次thứ 第đệ 者giả 則tắc 亦diệc 應ưng 云vân 不bất 脫thoát 御ngự 服phục 而nhi 著trước 獘# 衣y 人nhân 多đa 不bất 知tri 互hỗ 現hiện 之chi 意ý 如như 何hà 消tiêu 釋thích 此thử 一nhất 段đoạn 文văn 脫thoát 者giả 解giải 也dã 除trừ 也dã 著trước 者giả 服phục 衣y 於ư 身thân 也dã 珍trân 御ngự 獘# 垢cấu 從tùng 喻dụ 立lập 也dã 故cố 法pháp 華hoa 云vân 即tức 脫thoát 瓔anh 珞lạc 。 細tế 輭nhuyễn 上thượng 服phục 更canh 著trước 麤thô 獘# 垢cấu 膩nị 之chi 衣y 。 四tứ 十thập 二nhị 地địa 戒giới 定định 慧tuệ 陀đà 羅la 尼ni 莊trang 嚴nghiêm 其kỳ 身thân 。 故cố 云vân 珍trân 御ngự 服phục 也dã 生sanh 法pháp 二nhị 忍nhẫn 為vi 獘# 垢cấu 也dã 丈trượng 六lục 形hình 為vi 麤thô 也dã 著trước 者giả 現hiện 權quyền 也dã 寂tịch 滅diệt 忍nhẫn 為vi 細tế 輭nhuyễn 也dã 脫thoát 者giả 隱ẩn 實thật 也dã 。

示thị 從tùng 兜Đâu 率Suất 降giáng/hàng 下hạ 託thác 摩ma 耶da 胎thai 住trú 胎thai 出xuất 胎thai 。 納nạp 妃phi 生sanh 子tử 出xuất 家gia 苦khổ 行hạnh 。 六lục 年niên 已dĩ 後hậu 木mộc 菩Bồ 提Đề 樹thụ 下hạ 。 以dĩ 艸thảo 為vi 座tòa 成thành 劣liệt 應ưng 身thân 初sơ 在tại 鹿lộc 苑uyển 先tiên 為vi 五ngũ 人nhân 說thuyết 四Tứ 諦Đế 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 事sự 六Lục 度Độ 等đẳng 教giáo 。

二nhị 示thị 從tùng 下hạ 正chánh 施thí 小tiểu 化hóa 此thử 中trung 始thỉ 言ngôn 示thị 從tùng 等đẳng 者giả 且thả 就tựu 化hóa 儀nghi 先tiên 大đại 後hậu 小tiểu 耳nhĩ 若nhược 論luận 如Như 來Lai 只chỉ 一nhất 初sơ 成thành 大đại 小tiểu 見kiến 有hữu 舍xá 那na 丈trượng 六lục 耳nhĩ 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 如Như 來Lai 豈khởi 有hữu 兩lưỡng 番phiên 託thác 胎thai 成thành 道Đạo 耶da 兜Đâu 率Suất 者giả 此thử 云vân 知tri 足túc 也dã 以dĩ 此thử 天thiên 中trung 於ư 五ngũ 欲dục 境cảnh 。 知tri 止chỉ 足túc 故cố 即tức 欲dục 界giới 第đệ 四tứ 天thiên 也dã 故cố 瑞thụy 應ứng 經Kinh 云vân 菩Bồ 薩Tát 生sanh 兜Đâu 率Suất 天Thiên 上thượng 。 為vi 諸chư 天thiên 師sư 。 功công 成thành 志chí 就tựu 。 期kỳ 運vận 之chi 至chí 。 當đương 下hạ 作tác 佛Phật 。 託thác 生sanh 天Thiên 竺Trúc 。 迦Ca 維Duy 衛Vệ 國Quốc 。 大đại 論luận 云vân 佛Phật 常thường 居cư 中trung 故cố 兜Đâu 率Suất 天thiên 於ư 欲dục 六lục 天thiên 及cập 以dĩ 梵Phạm 天Thiên 上thượng 三tam 下hạ 三tam 此thử 天thiên 居cư 中trung 於ư 中trung 天thiên 下hạ 生sanh 於ư 中trung 國quốc 。 中trung 夜dạ 降giáng 神thần 行hành 於ư 中Trung 道Đạo 。 中trung 夜dạ 入nhập 滅diệt 摩ma 耶da 此thử 云vân 天thiên 后hậu 也dã 菩Bồ 薩Tát 初sơ 下hạ 。 化hóa 乘thừa 白bạch 象tượng 。 貫quán 白bạch 日nhật 精tinh 因nhân 母mẫu 晝trú 寢tẩm 。 而nhi 示thị 夢mộng 焉yên 。 從tùng 右hữu 脇hiếp 入nhập 。 夫phu 人nhân 夢mộng 窹# 自tự 知tri 身thân 重trọng 。 菩Bồ 薩Tát 在tại 胎thai 。 清thanh 淨tịnh 無vô 穢uế 。 亦diệc 云vân 正chánh 慧tuệ 託thác 於ư 母mẫu 胎thai 良lương 以dĩ 入nhập 胎thai 知tri 入nhập 胎thai 出xuất 胎thai 知tri 出xuất 胎thai 在tại 胎thai 於ư 母mẫu 不bất 生sanh 欲dục 心tâm 於ư 父phụ 不bất 瞋sân 名danh 正chánh 慧tuệ 也dã 菩Bồ 薩Tát 在tại 兜Đâu 率Suất 天Thiên 。 先tiên 以dĩ 四tứ 種chủng 觀quán 人nhân 間gian 一nhất 者giả 觀quán 時thời 。 時thời 有hữu 八bát 種chủng 即tức 八bát 萬vạn 歲tuế 至chí 一nhất 百bách 歲tuế 人nhân 壽thọ 百bách 歲tuế 時thời 。 當đương 下hạ 生sanh 二nhị 者giả 觀quán 土thổ/độ 地địa 須tu 在tại 中trung 國quốc 三tam 者giả 觀quán 種chủng 姓tánh 若nhược 尚thượng 威uy 勢thế 生sanh 剎sát 利lợi 中trung 若nhược 尚thượng 智trí 慧tuệ 生sanh 婆Bà 羅La 門Môn 餘dư 二nhị 姓tánh 賤tiện 非phi 佛Phật 所sở 生sanh 四tứ 者giả 觀quán 生sanh 處xứ 唯duy 淨tịnh 飯phạn 王vương 后hậu 摩Ma 耶Da 夫Phu 人Nhân 。 能năng 懷hoài 菩Bồ 薩Tát 耳nhĩ 此thử 皆giai 小Tiểu 乘Thừa 若nhược 大Đại 乘Thừa 者giả 如như 華hoa 嚴nghiêm 云vân 乘thừa 栴chiên 檀đàn 樓lâu 閣các 託thác 於ư 母mẫu 胎thai 是thị 也dã 住trụ 胎thai 者giả 小tiểu 無vô 住trụ 胎thai 良lương 以dĩ 小Tiểu 乘Thừa 無vô 常thường 生sanh 滅diệt 故cố 今kim 文văn 明minh 小tiểu 列liệt 住trụ 胎thai 者giả 乃nãi 是thị 剩thặng 長trường/trưởng 耳nhĩ 若nhược 大Đại 乘Thừa 中trung 則tắc 有hữu 住trụ 胎thai 良lương 以dĩ 太thái 乘thừa 常thường 恆hằng 不bất 變biến 故cố 出xuất 胎thai 者giả 瑞thụy 應ứng 經Kinh 云vân 四tứ 月nguyệt 八bát 日nhật 夜dạ 。 明minh 星tinh 出xuất 時thời 。 化hóa 右hữu 脇hiếp 生sanh 墮đọa 地địa 即tức 行hành 。 七thất 步bộ 舉cử 右hữu 手thủ 住trụ 而nhi 言ngôn 。 天thiên 上thượng 天thiên 下hạ 。 唯duy 我ngã 為vi 尊tôn 。 乃nãi 至chí 天thiên 降giáng 三tam 十thập 二nhị 瑞thụy 應ứng 等đẳng 。

納nạp 妃phi 者giả 妃phi 匹thất 也dã 嘉gia 偶ngẫu 也dã 悉Tất 達Đạt 太Thái 子Tử 。 有hữu 三tam 夫phu 人nhân 一nhất 瞿cù 夷di 二nhị 耶da 輸du 三tam 鹿lộc 野dã 耶da 輸du 此thử 云vân 名danh 聞văn 瞿cù 夷di 此thử 云vân 明minh 女nữ 太thái 子tử 年niên 十thập 七thất 。 王vương 為vi 納nạp 妃phi 。 焉yên 生sanh 子tử 者giả 佛Phật 出xuất 同đồng 居cư 土thổ/độ 有hữu 見kiến 思tư 故cố 菩Bồ 薩Tát 時thời 示thị 生sanh 子tử 也dã 生sanh 子tử 即tức 羅la 睺hầu 羅la 也dã 太thái 子tử 求cầu 出xuất 家gia 父phụ 王vương 不bất 許hứa 慇ân 懃cần 不bất 已dĩ 王vương 言ngôn 汝nhữ 若nhược 有hữu 子tử 聽thính 汝nhữ 出xuất 家gia 。 太thái 子tử 以dĩ 手thủ 。 指chỉ 妃phi 腹phúc 云vân 卻khước 後hậu 六lục 年niên 。 汝nhữ 當đương 生sanh 男nam 未vị 曾tằng 有hữu 經kinh 并tinh 瑞thụy 應ứng 經kinh 皆giai 云vân 羅la 睺hầu 羅la 是thị 瞿cù 夷di 子tử 涅Niết 槃Bàn 及cập 法pháp 華hoa 皆giai 云vân 是thị 耶da 輸du 子tử 云vân 何hà 通thông 之chi 應ưng 知tri 耶da 輸du 是thị 所sở 生sanh 母mẫu 瞿cù 夷di 是thị 大đại 母mẫu 也dã 釋thích 論luận 明minh 瞿cù 毗tỳ 陀đà 是thị 寶bảo 女nữ 不bất 孕dựng 即tức 瞿cù 夷di 也dã 若nhược 昔tích 世thế 瞿cù 夷di 今kim 日nhật 是thị 耶da 輸du 也dã 若nhược 善thiện 星tinh 者giả 羅la 睺hầu 羅la 庶thứ 兄huynh 也dã 又hựu 云vân 是thị 佛Phật 堂đường 弟đệ 庶thứ 兒nhi 故cố 亦diệc 云vân 子tử 也dã 納nạp 妃phi 生sanh 子tử 非phi 是thị 八bát 相tương/tướng 但đãn 是thị 歷lịch 示thị 其kỳ 事sự 而nhi 已dĩ 。

出xuất 家gia 苦khổ 行hạnh 。 如như 次thứ 文văn 辨biện 此thử 中trung 應ưng 示thị 生sanh 法pháp 二nhị 身thân 小Tiểu 乘Thừa 生sanh 法pháp 二nhị 身thân 者giả 出xuất 胎thai 已dĩ 後hậu 行hành 七thất 步bộ 乃nãi 至chí 六lục 年niên 。 苦khổ 行hạnh 已dĩ 還hoàn 是thị 生sanh 身thân 生sanh 也dã 三tam 十thập 四tứ 心tâm 頓đốn 斷đoạn 見kiến 思tư 成thành 佛Phật 是thị 法Pháp 身thân 生sanh 也dã 大Đại 乘Thừa 生sanh 身thân 生sanh 者giả 即tức 出xuất 胎thai 時thời 十thập 方phương 各các 行hành 七thất 步bộ 。 是thị 也dã 法Pháp 身thân 生sanh 者giả 寂Tịch 滅Diệt 道Đạo 場Tràng 。 得đắc 玅# 覺giác 相tương 應ứng 慧tuệ 是thị 也dã 六lục 年niên 已dĩ 後hậu 者giả 文văn 句cú 記ký 云vân 若nhược 太thái 子tử 十thập 九cửu 逾du 城thành 出xuất 家gia 。 則tắc 二nhị 十thập 四tứ 成thành 道Đạo 若nhược 三tam 十thập 成thành 道Đạo 。 則tắc 二nhị 十thập 五ngũ 出xuất 家gia 機cơ 見kiến 不bất 同đồng 不bất 須tu 和hòa 會hội 或hoặc 云vân 十thập 九cửu 出xuất 家gia 三tam 十thập 成thành 道Đạo 。 六lục 年niên 學học 仙tiên 此thử 是thị 人nhân 言ngôn 無vô 所sở 準chuẩn 也dã 更cánh 有hữu 大đại 小tiểu 諸chư 文văn 異dị 說thuyết 具cụ 如như 大đại 部bộ 補bổ 注chú 中trung 辨biện 木mộc 菩Bồ 提Đề 樹thụ 者giả 亦diệc 云vân 佛Phật 樹thụ 元nguyên 吉cát 樹thụ 道đạo 樹thụ 菩Bồ 提Đề 此thử 云vân 道đạo 也dã 覺giác 也dã 佛Phật 即tức 覺giác 也dã 在tại 木mộc 樹thụ 下hạ 得đắc 道Đạo 故cố 爾nhĩ 以dĩ 艸thảo 為vi 座tòa 者giả 因nhân 果quả 經Kinh 云vân 釋Thích 提Đề 桓Hoàn 因Nhân 。 化hóa 為vi 凡phàm 人nhân 。 名danh 曰viết 吉Cát 祥Tường 。 執chấp 淨tịnh 輭nhuyễn 艸thảo 授thọ 與dữ 菩Bồ 薩Tát 。 以dĩ 為vi 所sở 坐tọa 木mộc 樹thụ 艸thảo 座tòa 表biểu 生sanh 滅diệt 故cố 成thành 劣liệt 應ưng 身thân 者giả 劣liệt 應ưng 應ưng 聲Thanh 聞Văn 勝thắng 應ưng 應ưng 菩Bồ 薩Tát 若nhược 在tại 。 小tiểu 教giáo 未vị 當đương 云vân 劣liệt 今kim 以dĩ 大đại 判phán 之chi 云vân 劣liệt 應ưng 耳nhĩ 。

先tiên 為vi 五ngũ 人nhân 者giả 人nhân 先tiên 見kiến 諦Đế 故cố 人nhân 中trung 具cụ 四tứ 眾chúng 故cố 諸chư 天thiên 於ư 人nhân 中trung 得đắc 道Đạo 故cố 先tiên 為vi 五ngũ 人nhân 也dã 初sơ 太thái 子tử 之chi 入nhập 山sơn 也dã 年niên 始thỉ 十thập 九cửu 父phụ 王vương 思tư 念niệm 遣khiển 五ngũ 人nhân 侍thị 之chi 所sở 謂vị 憍kiêu 陳trần 如như 頞át 鞞bệ 跋bạt 提đề 十Thập 力Lực 迦Ca 葉Diếp 拘câu 利lợi 太thái 子tử 陳trần 如như 十Thập 力Lực 此thử 二nhị 母mẫu 親thân 餘dư 三tam 父phụ 親thân 二nhị 人nhân 以dĩ 欲dục 為vi 淨tịnh 三tam 人nhân 以dĩ 苦khổ 行hạnh 為vi 淨tịnh 太thái 子tử 勤cần 行hành 苦khổ 行hạnh 。 二nhị 人nhân 捨xả 之chi 而nhi 去khứ 。 三tam 人nhân 猶do 侍thị 太thái 子tử 捨xả 苦khổ 行hạnh 還hoàn 受thọ 飲ẩm 食thực 酥tô 油du 三tam 人nhân 又hựu 捨xả 之chi 而nhi 去khứ 。 太thái 子tử 初sơ 詣nghệ 阿a 羅la 羅la 迦ca 摩ma 羅la 仙tiên 所sở 問vấn 云vân 依y 汝nhữ 法pháp 行hành 梵Phạm 行hạnh 可khả 不bất 答đáp 云vân 無vô 不bất 可khả 此thử 法pháp 云vân 何hà 自tự 知tri 。 證chứng 仙tiên 言ngôn 我ngã 度độ 識thức 處xứ 得đắc 無vô 所sở 有hữu 。 處xử 即tức 往vãng 遠viễn 離ly 處xứ 修tu 證chứng 已dĩ 即tức 共cộng 領lãnh 眾chúng 太thái 子tử 思tư 惟duy 此thử 法pháp 不bất 至chí 涅Niết 槃Bàn 。 是thị 故cố 更cánh 詣nghệ 鬱uất 陀đà 羅la 羅la 摩ma 子tử 所sở 云vân 我ngã 欲dục 於ư 汝nhữ 法pháp 中trung 學học 彼bỉ 答đáp 無vô 不bất 可khả 問vấn 曰viết 自tự 知tri 證chứng 耶da 答đáp 我ngã 度độ 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 得đắc 非phi 想tưởng 處xứ 定định 我ngã 久cửu 證chứng 得đắc 便tiện 修tu 得đắc 之chi 即tức 共cộng 領lãnh 眾chúng 太thái 子tử 又hựu 念niệm 此thử 法pháp 不bất 至chí 涅Niết 槃Bàn 。 乃nãi 往vãng 象tượng 頭đầu 山sơn 鞞bệ 羅la 梵Phạm 志Chí 村thôn 尼Ni 連Liên 禪Thiền 河Hà 。 邊biên 誓thệ 不bất 起khởi 此thử 座tòa 。 於ư 是thị 便tiện 成thành 正chánh 覺giác 。 思tư 念niệm 誰thùy 堪kham 先tiên 度độ 念niệm 已dĩ 寧ninh 可khả 先tiên 度độ 二nhị 仙tiên 空không 中trung 云vân 二nhị 仙tiên 已dĩ 死tử 我ngã 亦diệc 知tri 之chi 。 復phục 更cánh 念niệm 曰viết 昔tích 五ngũ 人nhân 侍thị 我ngã 勞lao 苦khổ 須tu 先tiên 度độ 之chi 於ư 是thị 即tức 往vãng 波Ba 羅La 柰Nại 國Quốc 。 鹿Lộc 野Dã 苑Uyển 中trung 。 為vì 此thử 五ngũ 人nhân 。 說thuyết 四Tứ 諦Đế 教giáo 更cánh 說thuyết 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 事sự 六Lục 度Độ 等đẳng 以dĩ 化hóa 緣Duyên 覺Giác 菩Bồ 薩Tát 。 正chánh 施thí 小tiểu 化hóa 三tam 乘thừa 具cụ 矣hĩ 傍bàng 為vi 菩Bồ 薩Tát 焉yên 言ngôn 出xuất 家gia 者giả 劣liệt 應ưng 出xuất 分phân 段đoạn 家gia 勝thắng 應ưng 出xuất 二nhị 死tử 家gia 瑞thụy 應ứng 等đẳng 經kinh 廣quảng 明minh 出xuất 家gia 苦khổ 行hạnh 。 之chi 相tướng 學học 者giả 尋tầm 之chi 諦đế 緣duyên 度độ 等đẳng 下hạ 文văn 當đương 辨biện 。

若nhược 約ước 時thời 則tắc 日nhật 照chiếu 幽u 谷cốc (# 第đệ 二nhị 時thời )# 。

二nhị 若nhược 下hạ 約ước 時thời 幽u 谷cốc 者giả 山sơn 川xuyên 之chi 幽u 邃thúy 也dã 又hựu 水thủy 注chú 谿khê 曰viết 谷cốc 也dã 此thử 喻dụ 三tam 藏tạng 教giáo 主chủ 化hóa 三tam 乘thừa 也dã 。

若nhược 約ước 味vị 則tắc 從tùng 乳nhũ 出xuất 酪lạc 此thử 從tùng 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 。 出xuất 九cửu 部bộ 修tu 多đa 羅la (# 二nhị 略lược 味vị )# 。

三tam 若nhược 下hạ 約ước 味vị 革cách 凡phàm 成thành 聖thánh 如như 鑽toàn 乳nhũ 成thành 酪lạc 也dã 九cửu 部bộ 其kỳ 實thật 從tùng 佛Phật 而nhi 出xuất 今kim 言ngôn 十thập 二nhị 部bộ 出xuất 者giả 相tương 生sanh 意ý 耳nhĩ 。

信tín 解giải 品phẩm 云vân 而nhi 以dĩ 方phương 便tiện 。 密mật 遣khiển 二nhị 人nhân 。 (# 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 )# 形hình 色sắc 憔tiều 悴tụy 。 無vô 威uy 德đức 者giả 。 汝nhữ 可khả 詣nghệ 彼bỉ 。 徐từ 語ngữ 窮cùng 子tử 。 雇cố 汝nhữ 除trừ 糞phẩn 。

四tứ 信tín 解giải 下hạ 引dẫn 證chứng 文văn 為vi 三tam 初sơ 引dẫn 經kinh 以dĩ 者giả 用dụng 也dã 方phương 便tiện 者giả 權quyền 暫tạm 之chi 善thiện 巧xảo 也dã 密mật 遣khiển 者giả 隱ẩn 實thật 為vi 密mật 指chỉ 偏thiên 真chân 為vi 遣khiển 約ước 教giáo 則tắc 滿mãn 字tự 為vi 密mật 半bán 字tự 為vi 遣khiển 約ước 人nhân 則tắc 內nội 祕bí 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 。 為vi 密mật 外ngoại 現hiện 作tác 聲Thanh 聞Văn 為vi 遣khiển 二nhị 人nhân 者giả 四tứ 大đại 弟đệ 子tử 。 但đãn 齊tề 已dĩ 領lãnh 解giải 不bất 敢cảm 涉thiệp 菩Bồ 薩Tát 故cố 云vân 二nhị 人nhân 也dã 緣Duyên 覺Giác 是thị 中trung 乘thừa 在tại 聲Thanh 聞Văn 數số 攝nhiếp 故cố 迦Ca 葉Diếp 等đẳng 是thị 中trung 乘thừa 收thu 今kim 既ký 領lãnh 解giải 則tắc 是thị 齊tề 已dĩ 云vân 二nhị 人nhân 也dã 約ước 法pháp 則tắc 諦đế 緣duyên 為vi 二nhị 約ước 理lý 則tắc 真chân 俗tục 為vi 二nhị 約ước 人nhân 則tắc 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 為vi 二nhị 上thượng 即tức 遣khiển 傍bàng 人nhân 。 表biểu 一nhất 實thật 諦đế 一nhất 大Đại 乘Thừa 教giáo 一nhất 菩Bồ 薩Tát 人nhân 故cố 知tri 即tức 遣khiển 傍bàng 人nhân 。 與dữ 密mật 遣khiển 二nhị 人nhân 。 但đãn 是thị 大đại 小tiểu 不bất 同đồng 實thật 權quyền 有hữu 異dị 教giáo 主chủ 既ký 乃nãi 脫thoát 珍trân 著trước 獘# 弟đệ 子tử 亦diệc 復phục 內nội 祕bí 外ngoại 現hiện 權quyền 行hành 引dẫn 實thật 方phương 便tiện 彰chương 矣hĩ 注chú 云vân 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 者giả 且thả 約ước 人nhân 說thuyết 具cụ 如như 向hướng 示thị 形hình 色sắc 憔tiều 悴tụy 。 者giả 二Nhị 乘Thừa 教giáo 中trung 不bất 修tu 相tướng 好hảo 但đãn 說thuyết 苦khổ 無vô 常thường 不bất 淨tịnh 即tức 是thị 形hình 色sắc 憔tiều 悴tụy 。 也dã 內nội 怖bố 無vô 常thường 為vi 憔tiều 外ngoại 遭tao 八bát 苦khổ 為vi 悴tụy 也dã 憔tiều 悴tụy 憂ưu 愁sầu 也dã 約ước 人nhân 則tắc 諸chư 菩Bồ 薩Tát 隱ẩn 其kỳ 本bổn 色sắc 示thị 以dĩ 迹tích 形hình 非phi 了liễu 義nghĩa 說thuyết 無vô 有hữu 十Thập 力Lực 。 四Tứ 無Vô 所Sở 畏Úy 。 名danh 無vô 威uy 德đức 者giả 。 以dĩ 小tiểu 教giáo 擬nghĩ 小tiểu 機cơ 為vì 汝nhữ 可khả 詣nghệ 彼bỉ 。

大đại 教giáo 明minh 理lý 直trực 實thật 故cố 云vân 疾tật 走tẩu 往vãng 捉tróc 。 小tiểu 教giáo 明minh 理lý 迂# 隱ẩn 故cố 名danh 徐từ 語ngữ 窮cùng 子tử 。 雇cố 者giả 賃nhẫm 也dã 苦khổ 集tập 見kiến 思tư 染nhiễm 汙ô 如như 糞phẩn 也dã 是thị 以dĩ 二Nhị 乘Thừa 依y 教giáo 修tu 行hành 。 除trừ 見kiến 思tư 糞phẩn 取thủ 道đạo 滅diệt 價giá 法pháp 喻dụ 昭chiêu 然nhiên 也dã 。

此thử 領lãnh 何hà 義nghĩa 。

二nhị 此thử 領lãnh 下hạ 問vấn 也dã 。

答đáp 次thứ 頓đốn 之chi 後hậu 說thuyết 三tam 藏tạng 教giáo 二nhị 十thập 年niên 中trung 。 常thường 令linh 除trừ 糞phẩn 。 即tức 破phá 見kiến 思tư 煩phiền 惱não 等đẳng 義nghĩa 也dã 。

三tam 答đáp 次thứ 頓đốn 之chi 後hậu 者giả 華hoa 嚴nghiêm 之chi 後hậu 游du 化hóa 鹿lộc 苑uyển 為vi 實thật 施thí 權quyền 也dã 二nhị 十thập 年niên 中trung 。 者giả 約ước 理lý 則tắc 真chân 俗tục 約ước 人nhân 則tắc 二Nhị 乘Thừa 約ước 惑hoặc 則tắc 見kiến 思tư 故cố 云vân 見kiến 諦Đế 一nhất 解giải 脫thoát 一nhất 無vô 礙ngại 思tư 惟duy 九cửu 無vô 礙ngại 九cửu 解giải 脫thoát 為vi 二nhị 十thập 年niên 又hựu 見kiến 思tư 二nhị 道đạo 中trung 斷đoạn 結kết 為vi 二nhị 十thập 年niên 又hựu 五ngũ 下hạ 分phần/phân 五ngũ 上thượng 分phân 為vi 二nhị 十thập 年niên 又hựu 二Nhị 乘Thừa 法pháp 中trung 斷đoạn 思tư 惑hoặc 名danh 二nhị 十thập 年niên 又hựu 依y 二nhị 使sử 人nhân 共cộng 斷đoạn 餘dư 結kết 名danh 二nhị 十thập 年niên 從tùng 有hữu 二Nhị 乘Thừa 之chi 機cơ 而nhi 來lai 感cảm 佛Phật 故cố 云vân 自tự 見kiến 子tử 來lai 。 已dĩ 二nhị 十thập 年niên 。 住trụ 二Nhị 乘Thừa 位vị 轉chuyển 大Đại 乘Thừa 教giáo 故cố 云vân 於ư 二nhị 十thập 年niên 中trung 。 執chấp 作tác 家gia 事sự 。 二nhị 十thập 語ngữ 同đồng 各các 有hữu 所sở 以dĩ 問vấn 二nhị 義nghĩa 可khả 爾nhĩ 十thập 則tắc 如như 何hà 答đáp 二Nhị 乘Thừa 各các 有hữu 十thập 智trí 故cố 也dã 故cố 二nhị 十thập 年niên 等đẳng 即tức 是thị 約ước 喻dụ 即tức 破phá 見kiến 思tư 等đẳng 是thị 合hợp 法pháp 也dã 見kiến 惑hoặc 有hữu 二nhị 義nghĩa 一nhất 者giả 從tùng 解giải 所sở 謂vị 見kiến 理lý 能năng 斷đoạn 此thử 惑hoặc 二nhị 者giả 當đương 體thể 謂vị 見kiến 即tức 是thị 假giả 假giả 即tức 三tam 假giả 六lục 十thập 二nhị 見kiến 等đẳng 。 思tư 即tức 思tư 惟duy 惑hoặc 初sơ 果quả 已dĩ 上thượng 重trùng 更cánh 思tư 惟duy 。 無vô 漏lậu 之chi 智trí 能năng 斷đoạn 三tam 界giới 貪tham 瞋sân 等đẳng 惑hoặc 煩phiền 即tức 昏hôn 煩phiền 惱não 即tức 惱não 亂loạn 即tức 見kiến 思tư 惑hoặc 昏hôn 煩phiền 惱não 亂loạn 也dã 。

次thứ 明minh 方Phương 等Đẳng 部bộ 淨tịnh 名danh 等đẳng 經kinh 。

二nhị 方Phương 等Đẳng 時thời 文văn 分phần/phân 四tứ 初sơ 約ước 部bộ 中trung 三tam 初sơ 標tiêu 部bộ 指chỉ 經kinh 言ngôn 等đẳng 經kinh 者giả 如như 前tiền 注chú 中trung 略lược 列liệt 是thị 也dã 問vấn 此thử 方Phương 等Đẳng 時thời 說thuyết 經Kinh 頗phả 多đa 何hà 緣duyên 只chỉ 標tiêu 淨tịnh 名danh 等đẳng 耶da 答đáp 方Phương 等Đẳng 時thời 者giả 正chánh 在tại 彈đàn 訶ha 諸chư 經kinh 所sở 明minh 彈đàn 訶ha 甚thậm 少thiểu 未vị 若nhược 淨tịnh 名danh 彈đàn 偏thiên 折chiết 小tiểu 是thị 以dĩ 初sơ 標tiêu 其kỳ 有hữu 旨chỉ 哉tai 。

彈đàn 偏thiên 折chiết 小tiểu 歎thán 大đại 褒bao 圓viên 。

二nhị 彈đàn 偏thiên 下hạ 辨biện 意ý 良lương 以dĩ 方Phương 等Đẳng 意ý 在tại 彈đàn 斥xích 故cố 云vân 辨biện 意ý 也dã 今kim 列liệt 八bát 字tự 且thả 從tùng 文văn 便tiện 若nhược 依y 義nghĩa 便tiện 應ưng 云vân 彈đàn 偏thiên 褒bao 圓viên 折chiết 小tiểu 歎thán 大đại 彈đàn 者giả 射xạ 也dã 偏thiên 者giả 僻tích 也dã 折chiết 者giả 挫tỏa 也dã 歎thán 謂vị 稱xưng 歎thán 褒bao 謂vị 褒bao 美mỹ 小tiểu 即tức 聲Thanh 聞Văn 大đại 即tức 衍diễn 門môn 所sở 以dĩ 彈đàn 射xạ 三tam 教giáo 之chi 偏thiên 故cố 須tu 褒bao 美mỹ 圓viên 實thật 之chi 法pháp 折chiết 挫tỏa 小Tiểu 乘Thừa 爾nhĩ 乃nãi 稱xưng 歎thán 衍diễn 門môn 之chi 大đại 故cố 此thử 八bát 字tự 該cai 括quát 淨tịnh 名danh 罄khánh 窮cùng 方Phương 等Đẳng 故cố 淨tịnh 名danh 經kinh 弟đệ 子tử 一nhất 品phẩm 即tức 折chiết 小tiểu 也dã 菩Bồ 薩Tát 一nhất 品phẩm 即tức 彈đàn 偏thiên 也dã 觀quán 眾chúng 生sanh 品phẩm 即tức 歎thán 大đại 也dã 稱xưng 歎thán 文Văn 殊Thù 及cập 以dĩ 居cư 士sĩ 即tức 褒bao 圓viên 也dã 又hựu 弟đệ 子tử 品phẩm 既ký 云vân 折chiết 小tiểu 豈khởi 無vô 歎thán 大đại 菩Bồ 薩Tát 一nhất 品phẩm 既ký 有hữu 彈đàn 偏thiên 寧ninh 無vô 褒bao 美mỹ 又hựu 弟đệ 子tử 品phẩm 用dụng 折chiết 不bất 同đồng 或hoặc 用dụng 三tam 教giáo 如như 訶ha 目Mục 連Liên 或hoặc 用dụng 圓viên 教giáo 如như 訶ha 身thân 子tử 此thử 且thả 略lược 示thị 廣quảng 如như 疏sớ/sơ 辨biện 古cổ 人nhân 所sở 立lập 折chiết 挫tỏa 聲Thanh 聞Văn 褒bao 揚dương 菩Bồ 薩Tát 豈khởi 其kỳ 然nhiên 哉tai 問vấn 為vi 方Phương 等Đẳng 時thời 始thỉ 用dụng 折chiết 挫tỏa 為vi 在tại 鹿lộc 苑uyển 已dĩ 曾tằng 彈đàn 訶ha 答đáp 證chứng 果Quả 取thủ 價giá 便tiện 堪kham 彈đàn 斥xích 至chí 方Phương 等Đẳng 中trung 始thỉ 述thuật 之chi 耳nhĩ 是thị 以dĩ 如Như 來Lai 。 命mạng 諸chư 弟đệ 子tử 問vấn 維duy 摩ma 疾tật 悉tất 皆giai 辭từ 曰viết 我ngã 於ư 昔tích 日nhật 。 在tại 於ư 某mỗ 處xứ 。 為vi 彼bỉ 所sở 訶ha 故cố 我ngã 不bất 堪kham 詣nghệ 彼bỉ 問vấn 疾tật 。 若nhược 至chí 方Phương 等Đẳng 亦diệc 有hữu 所sở 訶ha 如như 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 為vi 梵Phạm 王Vương 天thiên 女nữ 等đẳng 訶ha 是thị 也dã 問vấn 諸chư 聲Thanh 聞Văn 眾chúng 。 至chí 方Phương 等Đẳng 中trung 知tri 大Đại 乘Thừa 耶da 答đáp 知tri 也dã 故cố 迦Ca 葉Diếp 云vân 我ngã 等đẳng 於ư 此thử 。 大Đại 乘Thừa 已dĩ 如như 焦tiêu 種chủng 問vấn 何hà 不bất 驚kinh 怖bố 答đáp 已dĩ 取thủ 其kỳ 價giá 證chứng 聖thánh 果Quả 故cố 所sở 以dĩ 任nhậm 淨tịnh 名danh 之chi 所sở 訶ha 恣tứ 央ương 掘quật 之chi 所sở 斥xích 若nhược 在tại 華hoa 嚴nghiêm 既ký 未vị 取thủ 價giá 故cố 但đãn 凡phàm 流lưu 化hóa 之chi 以dĩ 大đại 即tức 須tu 驚kinh 愕ngạc 未vị 免miễn 三tam 界giới 火hỏa 宅trạch 。 所sở 燒thiêu 何hà 由do 能năng 解giải 。 佛Phật 慧tuệ 大đại 法pháp 如Như 來Lai 方phương 便tiện 。 深thâm 入nhập 眾chúng 生sanh 之chi 性tánh 。 次thứ 第đệ 接tiếp 引dẫn 所sở 以dĩ 如như 然nhiên 故cố 信tín 解giải 品phẩm 長trưởng 者giả 窮cùng 子tử 以dĩ 喻dụ 斯tư 義nghĩa 坥# 然nhiên 明minh 白bạch 。

四tứ 教giáo 俱câu 說thuyết 藏tạng 為vi 半bán 字tự 教giáo 通thông 別biệt 圓viên 為vi 滿mãn 字tự 教giáo 對đối 半bán 說thuyết 滿mãn 故cố 言ngôn 對đối 教giáo 。

三tam 四tứ 教giáo 俱câu 說thuyết 下hạ 示thị 漸tiệm 中trung 具cụ 化hóa 法pháp 四tứ 教giáo 方Phương 等Đẳng 諸chư 經Kinh 。 總tổng 而nhi 言ngôn 之chi 。 不bất 出xuất 四tứ 教giáo 其kỳ 中trung 或hoặc 有hữu 。 獨độc 明minh 圓viên 教giáo 如như 十thập 六lục 觀quán 經kinh 或hoặc 具cụ 四tứ 教giáo 如như 金Kim 光Quang 明Minh 經Kinh 。 隨tùy 何hà 等đẳng 經kinh 思tư 之chi 可khả 知tri 故cố 云vân 四tứ 教giáo 俱câu 說thuyết 也dã 半bán 字tự 滿mãn 字tự 者giả 大đại 涅Niết 槃Bàn 經kinh 第đệ 五ngũ 云vân 譬thí 如như 長trưởng 者giả 。 唯duy 有hữu 一nhất 子tử 。 心tâm 常thường 愛ái 念niệm 。 將tương 詣nghệ 明minh 師sư 懼cụ 不bất 速tốc 成thành 尋tầm 便tiện 將tương 還hoàn 以dĩ 愛ái 念niệm 故cố 。 晝trú 夜dạ 慇ân 懃cần 。 但đãn 教giáo 半bán 字tự 而nhi 不bất 教giáo 誨hối 。 毗tỳ 伽già 羅la 論luận 良lương 由do 其kỳ 子tử 力lực 未vị 堪kham 故cố 毗tỳ 伽già 羅la 者giả 即tức 滿mãn 字tự 也dã 此thử 飜phiên 字tự 本bổn 即tức 是thị 世thế 間gian 。 文văn 字tự 根căn 本bổn 雖tuy 是thị 外ngoại 論luận 而nhi 無vô 邪tà 法pháp 將tương 非phi 大đại 權quyền 之chi 所sở 為vi 乎hồ 。 若nhược 以dĩ 此thử 喻dụ 而nhi 合hợp 法pháp 者giả 半bán 字tự 即tức 是thị 小Tiểu 乘Thừa 九cửu 部bộ 滿mãn 字tự 即tức 是thị 大Đại 乘Thừa 。 十thập 二nhị 部bộ 約ước 人nhân 約ước 理lý 比tỉ 說thuyết 可khả 知tri 對đối 鹿lộc 苑uyển 三tam 藏tạng 之chi 半bán 說thuyết 通thông 別biệt 圓viên 之chi 滿mãn 故cố 云vân 對đối 半bán 說thuyết 滿mãn 也dã 若nhược 方Phương 等Đẳng 中trung 三tam 藏tạng 之chi 半bán 據cứ 初sơ 入nhập 者giả 今kim 言ngôn 鹿lộc 苑uyển 為vi 成thành 彈đàn 斥xích 故cố 且thả 爾nhĩ 耳nhĩ 通thông 教giáo 名danh 滿mãn 須tu 取thủ 通thông 後hậu 別biệt 圓viên 義nghĩa 焉yên 。

若nhược 約ước 時thời 則tắc 食thực 時thời (# 第đệ 三tam 時thời )# 。

二nhị 若nhược 下hạ 約ước 時thời 即tức 是thị 華hoa 嚴nghiêm 日nhật 照chiếu 平bình 地địa 時thời 也dã 所sở 言ngôn 食thực 時thời 者giả 毗tỳ 羅la 三tam 昧muội 經kinh 說thuyết 四tứ 食thực 時thời 早tảo 起khởi 諸chư 天thiên 食thực 日nhật 中trung 三tam 世thế 佛Phật 食thực 日nhật 西tây 畜súc 生sanh 食thực 日nhật 暮mộ 鬼quỷ 神thần 食thực 今kim 云vân 食thực 時thời 即tức 是thị 早tảo 起khởi 諸chư 天thiên 食thực 時thời 若nhược 云vân 日nhật 中trung 復phục 濫lạm 禺# 中trung 等đẳng 也dã 故cố 知tri 平bình 地địa 其kỳ 譬thí 義nghĩa 通thông 通thông 於ư 食thực 時thời 禺# 中trung 日nhật 午ngọ 今kim 取thủ 食thực 時thời 以dĩ 喻dụ 方Phương 等Đẳng 即tức 是thị 華hoa 嚴nghiêm 平bình 地địa 時thời 也dã 。

若nhược 約ước 味vị 則tắc 從tùng 酪lạc 出xuất 生sanh 酥tô 。 此thử 從tùng 九cửu 部bộ 出xuất 方Phương 等Đẳng (# 三tam 生sanh 酥tô 味vị )# 。

三tam 若nhược 下hạ 約ước 味vị 藏tạng 轉chuyển 成thành 通thông 如như 酪lạc 成thành 生sanh 酥tô 也dã 酪lạc 假giả 搖dao 故cố 乃nãi 成thành 生sanh 酥tô 鑽toàn 搖dao 乃nãi 是thị 取thủ 酪lạc 酥tô 等đẳng 之chi 具cụ 度độ 耳nhĩ 九cửu 部bộ 方Phương 等Đẳng 相tương 生sanh 可khả 知tri 。

信tín 解giải 品phẩm 云vân 過quá 是thị 已dĩ 後hậu 。 心tâm 相tương 體thể 信tín 。 入nhập 出xuất 無vô 難nan 。 然nhiên 其kỳ 所sở 止chỉ 。 猶do 在tại 本bổn 處xứ 。

四tứ 信tín 解giải 下hạ 引dẫn 證chứng 文văn 分phần/phân 三tam 初sơ 引dẫn 經kinh 過quá 是thị 已dĩ 後hậu 。 者giả 過quá 鹿lộc 苑uyển 三tam 藏tạng 之chi 後hậu 至chí 于vu 方Phương 等Đẳng 也dã 心tâm 相tương 體thể 信tín 。 者giả 長trưởng 者giả 窮cùng 子tử 二nhị 人nhân 之chi 心tâm 互hỗ 相tương 體thể 悉tất 而nhi 順thuận 從tùng 也dã 何hà 哉tai 於ư 三tam 藏tạng 中trung 得đắc 涅Niết 槃Bàn 價giá 既ký 其kỳ 不bất 虗hư 今kim 為vi 菩Bồ 薩Tát 說thuyết 。 此thử 大Đại 乘Thừa 亦diệc 復phục 非phi 謬mậu 此thử 即tức 窮cùng 子tử 信tín 長trưởng 者giả 也dã 佛Phật 知tri 二Nhị 乘Thừa 見kiến 思tư 已dĩ 斷đoạn 聞văn 說thuyết 大Đại 乘Thừa 。 必tất 不bất 生sanh 謗báng 無vô 漏lậu 根căn 利lợi 微vi 生sanh 信tín 樂nhạo 此thử 即tức 如Như 來Lai 信tín 二Nhị 乘Thừa 也dã 入nhập 出xuất 無vô 難nan 。 者giả 由do 心tâm 相tương/tướng 信tín 見kiến 尊tôn 特đặc 身thân 聞văn 大Đại 乘Thừa 教giáo 名danh 此thử 為vi 入nhập 耳nhĩ 復phục 被bị 訶ha 折chiết 猶do 見kiến 丈trượng 六lục 說thuyết 小Tiểu 乘Thừa 法pháp 名danh 此thử 為vi 出xuất 焉yên 大đại 小tiểu 入nhập 出xuất 無vô 疑nghi 難nan 也dã 然nhiên 其kỳ 所sở 止chỉ 。 猶do 在tại 本bổn 處xứ 。 者giả 雖tuy 然nhiên 相tương/tướng 信tín 入nhập 出xuất 無vô 難nan 。 所sở 聞văn 大Đại 乘Thừa 而nhi 自tự 謂vị 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 之chi 事sự 非phi 己kỷ 智trí 分phân 。 不bất 肎# 迴hồi 小tiểu 向hướng 大đại 猶do 居cư 羅La 漢Hán 不bất 知tri 將tương 來lai 得đắc 成thành 正chánh 覺giác 。 故cố 云vân 所sở 止chỉ 在tại 本bổn 處xứ 也dã 夫phu 長trưởng 者giả 宅trạch 窮cùng 子tử 艸thảo 庵am 及cập 以dĩ 入nhập 出xuất 皆giai 是thị 約ước 喻dụ 須tu 知tri 合hợp 法pháp 何hà 者giả 大đại 教giáo 實thật 境cảnh 是thị 佛Phật 所sở 居cư 喻dụ 之chi 如như 宅trạch 小tiểu 教giáo 小tiểu 果quả 是thị 二Nhị 乘Thừa 處xứ 譬thí 之chi 艸thảo 庵am 從tùng 小tiểu 聞văn 大đại 猶do 如như 入nhập 宅trạch 折chiết 挫tỏa 見kiến 小tiểu 如như 出xuất 處xứ 艸thảo 庵am 故cố 云vân 世Thế 尊Tôn 。 往vãng 昔tích 說thuyết 法Pháp 既ký 久cửu 。 我ngã 時thời 在tại 座tòa 。 身thân 體thể 疲bì 懈giải 。 但đãn 念niệm 空không 無vô 相tướng 無vô 作tác 。 乃nãi 至chí 猶do 處xứ 門môn 外ngoại 。 止chỉ 宿túc 艸thảo 庵am 自tự 念niệm 貧bần 事sự 。 我ngã 無vô 此thử 物vật 。

此thử 領lãnh 何hà 義nghĩa 。

二nhị 此thử 領lãnh 何hà 義nghĩa 一nhất 句cú 問vấn 也dã 。

答đáp 三tam 藏tạng 之chi 後hậu 次thứ 說thuyết 方Phương 等Đẳng 。 已dĩ 得đắc 道Đạo 果quả 心tâm 相tương 體thể 信tín 。 聞văn 罵mạ 不bất 瞋sân 內nội 懷hoài 慚tàm 愧quý 。 心tâm 漸tiệm 淳thuần 淑thục 。

三tam 答đáp 已dĩ 得đắc 道Đạo 果quả 者giả 真Chân 諦Đế 之chi 道đạo 阿A 羅La 漢Hán 果Quả 。 也dã 聞văn 罵mạ 不bất 瞋sân 者giả 彈đàn 斥xích 之chi 辭từ 如như 被bị 罵mạ 也dã 不bất 瞋sân 者giả 更cánh 不bất 稱xưng 怨oán 由do 斷đoạn 見kiến 思tư 除trừ 糞phẩn 取thủ 價giá 故cố 內nội 懷hoài 等đẳng 者giả 內nội 心tâm 但đãn 懷hoài 鄙bỉ 恥sỉ 小Tiểu 乘Thừa 名danh 為vi 慚tàm 也dã 仍nhưng 又hựu 慕mộ 仰ngưỡng 大Đại 乘Thừa 名danh 為vi 愧quý 也dã 既ký 慚tàm 既ký 愧quý 良lương 由do 其kỳ 心tâm 於ư 其kỳ 大Đại 乘Thừa 漸tiệm 淳thuần 淑thục 故cố 淑thục 善thiện 也dã 故cố 三tam 索sách 中trung 即tức 機cơ 索sách 也dã 機cơ 則tắc 冥minh 在tại 於ư 內nội 故cố 也dã 維duy 摩ma 經kinh 中trung 阿A 難Nan 辭từ 曰viết 時thời 我ngã 世Thế 尊Tôn 。 實thật 懷hoài 慚tàm 愧quý 。 此thử 之chi 謂vị 也dã 。 法pháp 華hoa 經Kinh 云vân 嗚ô 呼hô 深thâm 自tự 責trách 。 云vân 何hà 而nhi 自tự 欺khi 。 此thử 恥sỉ 小tiểu 也dã 不bất 知tri 當đương 云vân 何hà 。 得đắc 佛Phật 無vô 上thượng 慧tuệ 。 此thử 慕mộ 大đại 也dã 恥sỉ 小tiểu 慕mộ 大đại 慚tàm 愧quý 名danh 殊thù 義nghĩa 一nhất 也dã 故cố 摩Ma 訶Ha 迦Ca 葉Diếp 等đẳng 。 入nhập 淨tịnh 名danh 室thất 聞văn 見kiến 大Đại 乘Thừa 乃nãi 自tự 斥xích 云vân 我ngã 等đẳng 於ư 此thử 。 大Đại 乘Thừa 如như 焦tiêu 種chủng 等đẳng 更cánh 不bất 復phục 生sanh 。 故cố 諸chư 聲Thanh 聞Văn 聞văn 大Đại 乘Thừa 法Pháp 。 悲bi 泣khấp 之chi 聲thanh 震chấn 三Tam 千Thiên 界Giới 良lương 由do 已dĩ 取thủ 一nhất 日nhật 之chi 價giá 。 機cơ 索sách 于vu 內nội 外ngoại 被bị 彈đàn 斥xích 不bất 驚kinh 不bất 謗báng 矣hĩ 。

次thứ 說thuyết 般Bát 若Nhã 。

三tam 般Bát 若Nhã 時thời 文văn 分phần/phân 四tứ 初sơ 約ước 部bộ 分phần/phân 三tam 初sơ 標tiêu 部bộ 即tức 次thứ 說thuyết 般Bát 若Nhã 一nhất 句cú 也dã 。

轉chuyển 教giáo 付phó 財tài 融dung 通thông 淘đào 汰# 。

二nhị 轉chuyển 教giáo 下hạ 辨biện 意ý 以dĩ 說thuyết 般Bát 若Nhã 意ý 在tại 斯tư 焉yên 空không 生sanh 身thân 子tử 於ư 般Bát 若Nhã 會hội 為vi 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 談đàm 諸chư 法pháp 空không 莫mạc 不bất 清thanh 淨tịnh 。 以dĩ 此thử 之chi 法pháp 轉chuyển 度độ 於ư 他tha 故cố 云vân 轉chuyển 教giáo 也dã 法pháp 華hoa 經Kinh 云vân 我ngã 等đẳng 雖tuy 為vì 。 諸chư 佛Phật 子tử 等đẳng 。 說thuyết 菩Bồ 薩Tát 法Pháp 。 而nhi 無vô 希hy 取thủ 。 即tức 其kỳ 義nghĩa 焉yên 付phó 財tài 者giả 世thế 間gian 長trưởng 者giả 七thất 寶bảo 為vi 財tài 出xuất 世thế 法Pháp 王Vương 般Bát 若Nhã 為vi 財tài 故cố 般Bát 若Nhã 中trung 以dĩ 此thử 般Bát 若Nhã 加gia 被bị 空không 生sanh 身thân 子tử 即tức 付phó 財tài 也dã 問vấn 般Bát 若Nhã 會hội 中trung 若nhược 已dĩ 付phó 財tài 至chí 法pháp 華hoa 中trung 何hà 所sở 述thuật 耶da 答đáp 在tại 般Bát 若Nhã 時thời 於ư 佛Phật 意ý 邊biên 即tức 是thị 付phó 財tài 其kỳ 如như 二Nhị 乘Thừa 但đãn 謂vị 加gia 說thuyết 耳nhĩ 故cố 般Bát 若Nhã 云vân 豈khởi 聲Thanh 聞Văn 人nhân 敢cảm 有hữu 所sở 說thuyết 有hữu 所sở 說thuyết 者giả 。 皆giai 佛Phật 力lực 耳nhĩ 於ư 弟đệ 子tử 中trung 。 與dữ 其kỳ 智trí 眼nhãn 令linh 其kỳ 說thuyết 法Pháp 即tức 加gia 被bị 也dã 故cố 至chí 法pháp 華hoa 二Nhị 乘Thừa 方phương 乃nãi 知tri 是thị 付phó 財tài 是thị 以dĩ 經Kinh 云vân 吾ngô 今kim 所sở 有hữu 皆giai 是thị 子tử 有hữu 。 也dã 融dung 通thông 者giả 至chí 般Bát 若Nhã 中trung 會hội 一nhất 切thiết 法pháp 悉tất 摩ma 訶ha 衍diễn 衍diễn 是thị 大Đại 乘Thừa 大Đại 乘Thừa 乃nãi 是thị 融dung 通thông 之chi 法pháp 應ưng 知tri 此thử 融dung 非phi 謂vị 圓viên 融dung 乃nãi 是thị 三tam 教giáo 融dung 通thông 之chi 融dung 如như 玄huyền 籤# 中trung 具cụ 明minh 斯tư 義nghĩa 淘đào 汰# (# 淘đào 徒đồ 刀đao 切thiết 正chánh 作tác 濤đào 汰# 徒đồ 葢# 切thiết 作tác 汰# 非phi )# 者giả 說thuyết 文văn 云vân 淅tích 㶕# 也dã 大đại 論luận 音âm 義nghĩa 云vân 澄trừng 洗tẩy 也dã 須tu 知tri 濤đào 汰# 有hữu 通thông 有hữu 別biệt 通thông 徧biến 五ngũ 時thời 別biệt 在tại 般Bát 若Nhã 故cố 般Bát 若Nhã 中trung 以dĩ 空không 慧tuệ 水thủy 濤đào 淅tích 㶕# 擇trạch 聲Thanh 聞Văn 眾chúng 中trung 。 唯dụy 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 及cập 須Tu 菩Bồ 提Đề 堪kham 忍nhẫn 加gia 被bị 問vấn 何hà 緣duyên 加gia 被bị 此thử 二nhị 人nhân 耶da 答đáp 須Tu 菩Bồ 提Đề 解giải 空không 舍Xá 利Lợi 弗Phất 智trí 慧tuệ 。 般Bát 若Nhã 之chi 法pháp 其kỳ 唯duy 空không 慧tuệ 故cố 以dĩ 空không 慧tuệ 加gia 被bị 二nhị 人nhân 加gia 於ư 可khả 加gia 斯tư 之chi 謂vị 矣hĩ 。

此thử 諸chư 部bộ 般Bát 若Nhã 中trung 不bất 說thuyết 藏tạng 教giáo 帶đái 通thông 別biệt 二nhị 正chánh 說thuyết 圓viên 教giáo 。

三tam 此thử 諸chư 下hạ 示thị 漸tiệm 終chung 具cụ 化hóa 法pháp 三tam 教giáo 諸chư 部bộ 般Bát 若Nhã 如như 前tiền 注chú 中trung 言ngôn 不bất 說thuyết 藏tạng 教giáo 者giả 問vấn 何hà 故cố 仁nhân 王vương 般Bát 若Nhã 有hữu 四tứ 無vô 常thường 偈kệ 耶da 答đáp 四tứ 無vô 常thường 偈kệ 乃nãi 是thị 助trợ 道đạo 非phi 謂vị 般Bát 若Nhã 正chánh 說thuyết 無vô 常thường 何hà 者giả 由do 普phổ 明minh 王vương 被bị 斑ban 足túc 執chấp 欲dục 祭tế 山sơn 神thần 以dĩ 得đắc 還hoàn 國quốc 請thỉnh 百bách 法Pháp 師sư 演diễn 說thuyết 般Bát 若Nhã 復phục 恐khủng 普phổ 明minh 吝lận 於ư 王vương 位vị 由do 是thị 乃nãi 說thuyết 四tứ 無vô 常thường 偈kệ 勸khuyến 令linh 捨xả 國quốc 了liễu 悟ngộ 無vô 常thường 正chánh 助trợ 合hợp 行hành 是thị 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 。 今kim 文văn 中trung 云vân 不bất 說thuyết 藏tạng 者giả 不bất 是thị 正chánh 說thuyết 三tam 藏tạng 教giáo 也dã 非phi 謂vị 不bất 說thuyết 助Trợ 道Đạo 之chi 法Pháp 。 故cố 四tứ 無vô 常thường 第đệ 一nhất 偈kệ 云vân 劫kiếp 燒thiêu 終chung 訖ngật 乾can/kiền/càn 坤# 洞đỗng 然nhiên 須Tu 彌Di 巨cự 海hải 。 都đô 為vi 灰hôi 颺dương 天thiên 龍long 福phước 盡tận 。 於ư 中trung 彫điêu 喪táng 二nhị 儀nghi 尚thượng 爾nhĩ 國quốc 有hữu 何hà 常thường 。 餘dư 之chi 三tam 偈kệ 如như 輔phụ 行hành 引dẫn 帶đái 通thông 別biệt 二nhị 者giả 雖tuy 說thuyết 三tam 教giáo 其kỳ 如như 通thông 別biệt 猶do 是thị 方phương 便tiện 始thỉ 自tự 華hoa 嚴nghiêm 終chung 至chí 般Bát 若Nhã 兼kiêm 但đãn 對đối 帶đái 斯tư 之chi 謂vị 矣hĩ 。

約ước 時thời 則tắc 禺# 中trung 時thời (# 第đệ 四tứ 時thời )# 。

二nhị 約ước 下hạ 辨biện 時thời 言ngôn 禺# 中trung 者giả 經kinh 音âm 云vân 巳tị 時thời 也dã 禺# 亦diệc 作tác 隅ngung 日nhật 未vị 正chánh 中trung 謂vị 之chi 禺# 中trung 餘dư 如như 補bổ 注chú 。

約ước 味vị 則tắc 從tùng 生sanh 酥tô 出xuất 熟thục 酥tô 。 此thử 從tùng 方Phương 等Đẳng 之chi 後hậu 出xuất 摩Ma 訶Ha 般Bát 若Nhã 。 (# 四tứ 熟thục 酥tô 味vị )# 。

三tam 約ước 下hạ 辨biện 味vị 諸chư 部bộ 般Bát 若Nhã 始thỉ 於ư 摩ma 訶ha 故cố 特đặc 舉cử 之chi 又hựu 諸chư 般Bát 若Nhã 不bất 出xuất 摩ma 訶ha 故cố 奘tráng 師sư 譯dịch 六lục 百bách 卷quyển 只chỉ 是thị 大đại 般Bát 若Nhã 耳nhĩ 。

信tín 解giải 品phẩm 云vân 是thị 時thời 長trưởng 者giả 。 有hữu 疾tật 自tự 知tri 將tương 死tử 不bất 久cửu 。 語ngữ 窮cùng 子tử 言ngôn 我ngã 今kim 多đa 有hữu 。 金kim 銀ngân 珍trân 寶bảo 。 倉thương 庫khố 盈doanh 溢dật 。 其kỳ 中trung 多đa 少thiểu 。 所sở 應ưng 取thủ 與dữ 。

四tứ 信tín 解giải 下hạ 引dẫn 證chứng 文văn 分phần/phân 三tam 初sơ 引dẫn 經kinh 是thị 時thời 者giả 是thị 說thuyết 般Bát 若Nhã 時thời 。 也dã 長trưởng 者giả 者giả 準chuẩn 文văn 句cú 中trung 須tu 具cụ 十thập 德đức 一nhất 姓tánh 貴quý 二nhị 位vị 高cao 三tam 大đại 富phú 四tứ 威uy 猛mãnh 五ngũ 智trí 深thâm 六lục 耆kỳ 年niên 七thất 淨tịnh 行hạnh 八bát 禮lễ 備bị 九cửu 上thượng 歎thán 十thập 下hạ 歸quy 具cụ 此thử 十thập 德đức 為vi 世thế 長trưởng 者giả 具cụ 足túc 十thập 號hiệu 充sung 滿mãn 法Pháp 財tài 即tức 是thị 如Như 來Lai 。 出xuất 世thế 長trưởng 者giả 有hữu 疾tật 者giả 順thuận 機cơ 權quyền 示thị 有hữu 病bệnh 惱não 耳nhĩ 自tự 知tri 者giả 應ưng 世thế 長trường 短đoản 唯duy 佛Phật 自tự 知tri 。 耳nhĩ 將tương 死tử 不bất 久cửu 。 者giả 有hữu 機cơ 則tắc 應ưng 名danh 之chi 生sanh 也dã 無vô 機cơ 應ưng 滅diệt 名danh 之chi 死tử 也dã 而nhi 今kim 世Thế 尊Tôn 。 釋Thích 迦Ca 如Như 來Lai 。 出xuất 此thử 娑sa 婆bà 十thập 二nhị 年niên 中trung 。 說thuyết 四tứ 阿a 含hàm 八bát 年niên 方Phương 等Đẳng 二nhị 十thập 二nhị 年niên 說thuyết 諸chư 般Bát 若Nhã 是thị 則tắc 年niên 過quá 七thất 十thập 。 有hữu 餘dư 矣hĩ 化hóa 緣duyên 將tương 畢tất 應ưng 謝tạ 非phi 遙diêu 故cố 云vân 將tương 死tử 不bất 久cửu 。 也dã 此thử 則tắc 且thả 從tùng 順thuận 世thế 而nhi 說thuyết 若nhược 以dĩ 大đại 教giáo 佛Phật 智trí 而nhi 觀quán 了liễu 知tri 法Pháp 界Giới 全toàn 體thể 起khởi 應ưng 體thể 既ký 常thường 住trụ 應ưng 豈khởi 生sanh 滅diệt 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 名danh 曰viết 常thường 身thân 別biệt 圓viên 大đại 機cơ 所sở 見kiến 如như 是thị 。 得đắc 此thử 二nhị 義nghĩa 可khả 論luận 身thân 相tướng 也dã 語ngữ 窮cùng 子tử 言ngôn 者giả 般Bát 若Nhã 會hội 中trung 告cáo 二Nhị 乘Thừa 也dã 我ngã 今kim 多đa 有hữu 。 者giả 理lý 則tắc 非phi 多đa 約ước 種chủng 種chủng 門môn 故cố 言ngôn 多đa 耳nhĩ 金kim 喻dụ 別biệt 教giáo 理lý 銀ngân 譬thí 通thông 教giáo 理lý 般Bát 若Nhã 明minh 理lý 不bất 出xuất 此thử 二nhị 般Bát 若Nhã 中trung 圓viên 亦diệc 別biệt 理lý 攝nhiếp 況huống 復phục 二Nhị 乘Thừa 至chí 般Bát 若Nhã 中trung 多đa 成thành 通thông 別biệt 珍trân 寶bảo 者giả 勸khuyến 學học 中trung 明minh 一nhất 切thiết 法Pháp 門môn 。 皆giai 珍trân 寶bảo 也dã 。

倉thương 喻dụ 定định 門môn 即tức 百bách 八bát 三tam 昧muội 也dã 庫khố 喻dụ 慧tuệ 門môn 即tức 十thập 八bát 空không 也dã 通thông 別biệt 兩lưỡng 種chủng 定định 慧tuệ 倉thương 庫khố 包bao 藏tàng 一nhất 切thiết 禪thiền 定định 。 智trí 慧tuệ 無vô 所sở 闕khuyết 少thiểu 內nội 充sung 外ngoại 溢dật 故cố 云vân 盈doanh 溢dật 也dã 說thuyết 於ư 般Bát 若Nhã 有hữu 廣quảng 略lược 二nhị 門môn 廣quảng 則tắc 名danh 多đa 略lược 則tắc 名danh 少thiểu 故cố 云vân 其kỳ 中trung 多đa 少thiểu 。 也dã 若nhược 多đa 及cập 少thiểu 所sở 應ưng 所sở 宜nghi 者giả 自tự 行hành 則tắc 取thủ 之chi 化hóa 他tha 則tắc 與dữ 之chi 故cố 云vân 所sở 應ưng 取thủ 與dữ 。 也dã 應ưng 即tức 相tương 應ứng 宜nghi 樂nhạo/nhạc/lạc 也dã 。

此thử 領lãnh 何hà 義nghĩa 。

二nhị 此thử 領lãnh 何hà 義nghĩa 一nhất 句cú 問vấn 也dã 。

答đáp 明minh 方Phương 等Đẳng 之chi 後hậu 次thứ 說thuyết 般Bát 若Nhã 般Bát 若Nhã 觀quán 慧tuệ 即tức 是thị 家gia 業nghiệp 空không 生sanh 身thân 子tử 受thọ 勅sắc 轉chuyển 教giáo 即tức 是thị 領lãnh 知tri 等đẳng 也dã 。

三tam 答đáp 般Bát 若Nhã 觀quán 慧tuệ 即tức 是thị 家gia 業nghiệp 者giả 無vô 上thượng 法Pháp 王Vương 。 以dĩ 此thử 般Bát 若Nhã 為vi 家gia 業nghiệp 也dã 夫phu 般Bát 若Nhã 有hữu 三tam 一nhất 實thật 相tướng 二nhị 觀quán 照chiếu 三tam 方phương 便tiện 此thử 三tam 般Bát 若Nhã 是thị 諸chư 佛Phật 母mẫu 迷mê 也dã 悟ngộ 也dã 豈khởi 越việt 此thử 乎hồ 是thị 則tắc 生sanh 佛Phật 之chi 有hữu 殊thù 而nhi 般Bát 若Nhã 之chi 性tánh 。 無vô 異dị 故cố 龍long 樹thụ 云vân 因nhân 緣duyên 所sở 生sanh 法pháp 。 我ngã 說thuyết 即tức 是thị 空không 亦diệc 名danh 為vi 假giả 名danh 亦diệc 是thị 中trung 道đạo 義nghĩa 荊kinh 谿khê 云vân 一nhất 念niệm 無vô 相tướng 謂vị 之chi 空không 無vô 法pháp 不bất 備bị 謂vị 之chi 假giả 不bất 一nhất 不bất 異dị 。 謂vị 之chi 中trung 皆giai 般Bát 若Nhã 觀quán 慧tuệ 也dã 十thập 方phương 大đại 覺giác 諸chư 祖tổ 所sở 傳truyền 唯duy 此thử 而nhi 已dĩ 矣hĩ 苟cẩu 留lưu 心tâm 於ư 此thử 則tắc 聖thánh 人nhân 之chi 道đạo 可khả 知tri 焉yên 問vấn 此thử 云vân 家gia 業nghiệp 上thượng 云vân 付phó 財tài 財tài 業nghiệp 二nhị 名danh 同đồng 耶da 異dị 耶da 答đáp 財tài 從tùng 所sở 營doanh 業nghiệp 從tùng 造tạo 作tác 其kỳ 名danh 雖tuy 殊thù 義nghĩa 理lý 一nhất 也dã 空không 生sanh 者giả 梵Phạm 云vân 須Tu 菩Bồ 提Đề 也dã 初sơ 生sanh 之chi 時thời 。 家gia 中trung 庫khố 藏tạng 空không 無vô 所sở 有hữu 。 故cố 曰viết 空không 生sanh 占chiêm 相tướng 謂vị 吉cát 亦diệc 云vân 善thiện 吉cát 常thường 修tu 空không 行hành 亦diệc 云vân 善thiện 業nghiệp 供cúng 養dường 得đắc 報báo 亦diệc 云vân 善thiện 現hiện 及cập 至chí 出xuất 家gia 解giải 空không 第đệ 一nhất 。 豈khởi 非phi 前tiền 相tương/tướng 之chi 所sở 表biểu 乎hồ 身thân 子tử 者giả 梵Phạm 云vân 舍Xá 利Lợi 弗Phất 也dã 母mẫu 子tử 姝xu 好hảo 生sanh 得đắc 此thử 子tử 故cố 曰viết 身thân 子tử 亦diệc 云vân 珠châu 子tử 其kỳ 母mẫu 聰thông 明minh 聰thông 明minh 之chi 相tướng 在tại 眼nhãn 珠châu 故cố 又hựu 舍xá 標tiêu 父phụ 利lợi 標tiêu 母mẫu 雙song 顯hiển 父phụ 母mẫu 故cố 云vân 舍Xá 利Lợi 弗Phất 也dã 受thọ 勅sắc 者giả 在tại 般Bát 若Nhã 中trung 蒙mông 佛Phật 加gia 被bị 名danh 為vi 受thọ 勅sắc 勅sắc 者giả 正chánh 也dã 王vương 言ngôn 發phát 下hạ 正chánh 於ư 羣quần 臣thần 無vô 敢cảm 違vi 之chi 今kim 亦diệc 如như 是thị 。 人nhân 王vương 法Pháp 王Vương 雖tuy 殊thù 所sở 言ngôn 皆giai 勅sắc 也dã 領lãnh 知tri 者giả 於ư 般Bát 若Nhã 中trung 。 為vì 諸chư 菩Bồ 薩Tát 說thuyết 。 諸chư 法pháp 空không 名danh 說thuyết 為vi 領lãnh 無vô 別biệt 領lãnh 也dã 。

已dĩ 上thượng 三tam 味vị 對đối 華hoa 嚴nghiêm 頓đốn 教giáo 總tổng 名danh 為vi 漸tiệm 。

三tam 已dĩ 上thượng 下hạ 對đối 頓đốn 結kết 漸tiệm 頓đốn 教giáo 既ký 云vân 從tùng 部bộ 時thời 味vị 得đắc 名danh 為vi 頓đốn 漸tiệm 亦diệc 須tu 云vân 從tùng 部bộ 時thời 味vị 得đắc 名danh 為vi 漸tiệm 乃nãi 至chí 應ưng 云vân 從tùng 部bộ 時thời 味vị 名danh 非phi 頓đốn 漸tiệm 文văn 義nghĩa 炳bỉnh 然nhiên 無vô 勞lao 惑hoặc 矣hĩ 。

第đệ 三tam 祕bí 密mật 教giáo 者giả 。

三tam 祕bí 密mật 教giáo 文văn 分phần/phân 三tam 初sơ 標tiêu 。

如như 前tiền 四tứ 時thời 中trung 如Như 來Lai 三tam 輪luân 不bất 思tư 議nghị 故cố 。 或hoặc 為vi 此thử 人nhân 說thuyết 頓đốn 或hoặc 為vi 彼bỉ 人nhân 說thuyết 漸tiệm 彼bỉ 此thử 互hỗ 不bất 相tương 知tri 。 能năng 令linh 得đắc 益ích 。

二nhị 如như 前tiền 下hạ 釋thích 言ngôn 如như 前tiền 四tứ 時thời 者giả 四tứ 時thời 只chỉ 是thị 頓đốn 漸tiệm 故cố 也dã 祕bí 密mật 亦diệc 是thị 頓đốn 漸tiệm 而nhi 已dĩ 故cố 指chỉ 四tứ 時thời 以dĩ 明minh 之chi 也dã 三tam 輪luân 者giả 身thân 口khẩu 意ý 三tam 。 也dã 輪luân 有hữu 二nhị 義nghĩa 一nhất 轉chuyển 義nghĩa 二nhị 摧tồi 碾niễn 義nghĩa 佛Phật 身thân 現hiện 通thông 佛Phật 口khẩu 說thuyết 法Pháp 佛Phật 意ý 照chiếu 機cơ 莫mạc 作tác 摧tồi 碾niễn 眾chúng 生sanh 惑hoặc 累lũy/lụy/luy 如như 王vương 輪luân 寶bảo 能năng 壞hoại 能năng 安an 三tam 輪luân 亦diệc 爾nhĩ 能năng 壞hoại 煩phiền 惱não 。 能năng 安an 玅# 性tánh 玄huyền 義nghĩa 中trung 明minh 身thân 輪luân 示thị 藥dược 珠châu 二nhị 身thân 藥dược 喻dụ 可khả 畏úy 破phá 惡ác 之chi 形hình 珠châu 喻dụ 可khả 愛ái 生sanh 善thiện 之chi 狀trạng 口khẩu 輪luân 示thị 毒độc 天thiên 二nhị 鼓cổ 毒độc 喻dụ 說thuyết 破phá 惡ác 法pháp 天thiên 喻dụ 說thuyết 生sanh 善thiện 法Pháp 心tâm 輪luân 示thị 隨tùy 自tự 他tha 意ý 隨tùy 自tự 如như 珠châu 如như 天thiên 隨tùy 他tha 如như 藥dược 如như 毒độc 不bất 思tư 議nghị 者giả 。 佛Phật 之chi 三tam 輪luân 非phi 下hạ 凡phàm 心tâm 思tư 口khẩu 議nghị 也dã 或hoặc 為vi 此thử 人nhân 等đẳng 者giả 泛phiếm 示thị 隨tùy 機cơ 不bất 定định 局cục 也dã 玄huyền 義nghĩa 中trung 云vân 此thử 座tòa 說thuyết 頓đốn 十thập 方phương 說thuyết 漸tiệm 說thuyết 不bất 定định 頓đốn 座tòa 不bất 聞văn 十thập 方phương 十thập 方phương 不bất 聞văn 頓đốn 座tòa 或hoặc 十thập 方phương 說thuyết 頓đốn 說thuyết 不bất 定định 此thử 座tòa 說thuyết 漸tiệm 或hoặc 為vì 一nhất 人nhân 說thuyết 。 頓đốn 或hoặc 為vì 多đa 人nhân 說thuyết 。 漸tiệm 說thuyết 不bất 定định 或hoặc 為vì 一nhất 人nhân 說thuyết 。 漸tiệm 或hoặc 為vì 多đa 人nhân 說thuyết 。 頓đốn 或hoặc 一nhất 座tòa 默mặc 十thập 方phương 說thuyết 十thập 方phương 默mặc 一nhất 座tòa 說thuyết 俱câu 默mặc 俱câu 說thuyết 各các 不bất 相tương 知tri 。 互hỗ 為vi 顯hiển 密mật 於ư 此thử 是thị 顯hiển 於ư 彼bỉ 是thị 密mật 大đại 矣hĩ 哉tai 如Như 來Lai 於ư 法pháp 得đắc 最tối 自tự 在tại 。 住trụ 首thủ 楞lăng 嚴nghiêm 能năng 建kiến 大đại 義nghĩa 。 為vi 若nhược 此thử 也dã 。 發phát 揮huy 此thử 義nghĩa 始thỉ 自tự 天thiên 台thai 他tha 宗tông 往vãng 往vãng 竊thiết 為vì 己kỷ 見kiến 悲bi 夫phu 悲bi 夫phu 今kim 文văn 但đãn 云vân 頓đốn 漸tiệm 闕khuyết 不bất 定định 等đẳng 學học 者giả 知tri 之chi 問vấn 佛Phật 之chi 三tam 輪luân 靡mĩ 所sở 不bất 鑑giám 宜nghi 漸tiệm 說thuyết 漸tiệm 宜nghi 頓đốn 說thuyết 頓đốn 何hà 因nhân 緣duyên 故cố 。 卻khước 為vì 眾chúng 生sanh 說thuyết 。 漸tiệm 得đắc 頓đốn 說thuyết 頓đốn 得đắc 漸tiệm 將tương 非phi 瀆độc 亂loạn 眾chúng 生sanh 者giả 乎hồ 答đáp 機cơ 緣duyên 既ký 多đa 宜nghi 樂nhạo/nhạc/lạc 亦diệc 異dị 是thị 故cố 如Như 來Lai 。 隨tùy 所sở 教giáo 化hóa 宜nghi 頓đốn 說thuyết 頓đốn 宜nghi 漸tiệm 說thuyết 漸tiệm 宜nghi 頓đốn 說thuyết 中trung 而nhi 得đắc 漸tiệm 等đẳng 今kim 詳tường 於ư 頓đốn 說thuyết 中trung 得đắc 漸tiệm 益ích 者giả 非phi 無vô 所sở 以dĩ 諒# 是thị 過quá 去khứ 於ư 頓đốn 說thuyết 中trung 有hữu 漸tiệm 種chủng 子tử 漸tiệm 種chủng 既ký 熟thục 所sở 以dĩ 聖thánh 人nhân 。 為vi 說thuyết 頓đốn 法pháp 而nhi 此thử 眾chúng 生sanh 於ư 頓đốn 說thuyết 中trung 卻khước 得đắc 漸tiệm 益ích 於ư 頓đốn 得đắc 漸tiệm 既ký 然nhiên 於ư 漸tiệm 得đắc 頓đốn 及cập 以dĩ 不bất 定định 亦diệc 爾nhĩ 豈khởi 徒đồ 然nhiên 哉tai 。 良lương 有hữu 以dĩ 也dã 。

故cố 言ngôn 祕bí 密mật 教giáo 。

三tam 故cố 言ngôn 下hạ 結kết 。

第đệ 四tứ 不bất 定định 教giáo 者giả 。

第đệ 四tứ 不bất 定định 教giáo 文văn 分phần/phân 二nhị 初sơ 正chánh 明minh 三tam 初sơ 標tiêu 。

亦diệc 由do 前tiền 四tứ 味vị 中trung 佛Phật 以dĩ 一nhất 音âm 演diễn 說thuyết 法Pháp 。 眾chúng 生sanh 隨tùy 類loại 各các 得đắc 解giải 。 此thử 則tắc 如Như 來Lai 不bất 思tư 議nghị 。 力lực 能năng 令linh 眾chúng 生sanh 。 於ư 漸tiệm 說thuyết 中trung 得đắc 頓đốn 益ích 於ư 頓đốn 說thuyết 中trung 得đắc 漸tiệm 益ích 。

二nhị 亦diệc 由do 下hạ 釋thích 祕bí 密mật 言ngôn 四tứ 時thời 不bất 定định 言ngôn 四tứ 味vị 文văn 互hỗ 現hiện 耳nhĩ 玅# 玄huyền 中trung 說thuyết 雖tuy 高cao 山sơn 頓đốn 說thuyết 不bất 動động 寂tịch 場tràng 而nhi 游du 鹿lộc 苑uyển 雖tuy 說thuyết 四Tứ 諦Đế 生sanh 滅diệt 而nhi 不bất 妨phương 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 雖tuy 為vi 菩Bồ 薩Tát 說thuyết 。 佛Phật 境cảnh 界giới 而nhi 有hữu 二Nhị 乘Thừa 智trí 斷đoạn 雖tuy 五ngũ 人nhân 證chứng 果Quả 而nhi 不bất 妨phương 諸chư 天thiên 悟ngộ 大đại 當đương 知tri 即tức 頓đốn 而nhi 漸tiệm 即tức 漸tiệm 而nhi 頓đốn 至chí 矣hĩ 哉tai 頓đốn 漸tiệm 互hỗ 通thông 耳nhĩ 根căn 聲thanh 塵trần 佛Phật 事sự 既ký 爾nhĩ 五ngũ 根căn 五ngũ 塵trần 施thí 化hóa 亦diệc 然nhiên 故cố 有hữu 佛Phật 土độ 瞪trừng 視thị 顯hiển 法pháp 現hiện 相tướng 揚dương 眉mi 動động 目mục 微vi 笑tiếu 嚬tần 申thân 謦khánh 欬khái 憶ức 念niệm 動động 搖dao 以dĩ 如như 是thị 等đẳng 。 而nhi 悟ngộ 道đạo 也dã 然nhiên 雖tuy 如như 此thử 亦diệc 皆giai 不bất 出xuất 頓đốn 漸tiệm 等đẳng 法pháp 無vô 非phi 聖thánh 人nhân 之chi 教giáo 化hóa 也dã 豈khởi 得đắc 執chấp 一nhất 端đoan 而nhi 局cục 於ư 通thông 道đạo 耶da 佛Phật 以dĩ 一nhất 音âm 等đẳng 者giả 文văn 出xuất 維duy 摩ma 經kinh 中trung 一nhất 音âm 之chi 言ngôn 有hữu 大đại 有hữu 小tiểu 小Tiểu 乘Thừa 一nhất 音âm 如như 毗tỳ 曇đàm 云vân 一nhất 音âm 者giả 梵Phạm 音âm 也dã 佛Phật 為vi 四tứ 王vương 作tác 聖thánh 語ngữ 說thuyết 四Tứ 諦Đế 二nhị 解giải 二nhị 不bất 解giải 佛Phật 又hựu 作tác 毗tỳ 陀đà 羅la 語ngữ 說thuyết 一nhất 解giải 一nhất 不bất 解giải 佛Phật 又hựu 作tác 梨lê 車xa 語ngữ 說thuyết 四tứ 王vương 俱câu 解giải 所sở 以dĩ 然nhiên 者giả 。 為vì 欲dục 滿mãn 足túc 。 諸chư 天thiên 心tâm 故cố 二nhị 天thiên 王vương 作tác 如như 是thị 念niệm 。 佛Phật 若nhược 為vi 我ngã 作tác 聖thánh 語ngữ 說thuyết 我ngã 則tắc 能năng 解giải 一nhất 天thiên 王vương 作tác 如như 是thị 念niệm 。 佛Phật 若nhược 為vi 我ngã 作tác 毗tỳ 陀đà 語ngữ 說thuyết 我ngã 則tắc 能năng 解giải 一nhất 天thiên 王vương 作tác 如như 是thị 念niệm 。 佛Phật 若nhược 為vi 我ngã 作tác 梨lê 車xa 語ngữ 說thuyết 我ngã 則tắc 能năng 解giải 故cố 隨tùy 其kỳ 念niệm 而nhi 為vi 說thuyết 之chi 。 悉tất 皆giai 得đắc 解giải 毗tỳ 陀đà 語ngữ 者giả 伊y 禰nể 彌di 禰nể 蹹# 被bị 陀đà 蹹# 被bị 彼bỉ 梨lê 車xa 語ngữ 者giả 摩ma 奢xa 兜đâu 奢xa 僧Tăng 奢xa 摩ma 薩tát 婆bà 多đa 毗tỳ 羅la 緻trí 此thử 即tức 四Tứ 諦Đế 也dã 大Đại 乘Thừa 一nhất 音âm 如như 起khởi 信tín 云vân 圓viên 音âm 一nhất 演diễn 異dị 類loại 等đẳng 解giải 又hựu 當đương 分phần/phân 一nhất 音âm 即tức 施thí 權quyền 也dã 跨khóa 節tiết 一nhất 音âm 即tức 開khai 權quyền 也dã 今kim 既ký 頓đốn 漸tiệm 不bất 定định 一nhất 音âm 該cai 乎hồ 大đại 小tiểu 未vị 至chí 法pháp 華hoa 則tắc 非phi 跨khóa 節tiết 也dã 。

如như 是thị 得đắc 益ích 不bất 同đồng 故cố 言ngôn 不bất 定định 教giáo 也dã 。

三tam 如như 是thị 下hạ 結kết 。

然nhiên 祕bí 密mật 不bất 定định 二nhị 教giáo 教giáo 下hạ 義nghĩa 理lý 只chỉ 是thị 藏tạng 通thông 別biệt 圓viên 。

二nhị 然nhiên 祕bí 密mật 下hạ 雙song 結kết 祕bí 密mật 不bất 定định 具cụ 化hóa 法pháp 四tứ 教giáo 。

化hóa 儀nghi 四tứ 教giáo 齊tề 此thử 。

二nhị 化hóa 儀nghi 四tứ 教giáo 齊tề 此thử 一nhất 句cú 總tổng 結kết 化hóa 儀nghi 四tứ 教giáo 其kỳ 文văn 皆giai 可khả 見kiến 問vấn 化hóa 儀nghi 之chi 儀nghi 與dữ 夫phu 題đề 中trung 儀nghi 字tự 如như 何hà 分phân 別biệt 答đáp 題đề 中trung 儀nghi 字tự 即tức 今kim 所sở 錄lục 五ngũ 時thời 八bát 教giáo 次thứ 第đệ 儀nghi 式thức 也dã 化hóa 儀nghi 之chi 儀nghi 別biệt 論luận 如Như 來Lai 法pháp 華hoa 已dĩ 前tiền 化hóa 物vật 之chi 儀nghi 式thức 耳nhĩ 問vấn 向hướng 云vân 祕bí 密mật 不bất 定định 二nhị 教giáo 教giáo 義nghĩa 不bất 出xuất 藏tạng 通thông 別biệt 圓viên 何hà 故cố 不bất 云vân 頓đốn 漸tiệm 教giáo 耶da 答đáp 頓đốn 漸tiệm 二nhị 教giáo 前tiền 文văn 已dĩ 示thị 化hóa 法pháp 多đa 少thiểu 故cố 云vân 為vi 圓viên 機cơ 說thuyết 圓viên 教giáo 等đẳng 四tứ 教giáo 俱câu 說thuyết 等đẳng 帶đái 通thông 別biệt 二nhị 等đẳng 故cố 今kim 祕bí 密mật 不bất 定định 文văn 後hậu 不bất 須tu 重trọng/trùng 示thị 頓đốn 漸tiệm 中trung 化hóa 法pháp 也dã 。

次thứ 說thuyết 法Pháp 華hoa 開khai 前tiền 頓đốn 漸tiệm 會hội 入nhập 非phi 頓đốn 非phi 漸tiệm 故cố 言ngôn 開khai 權quyền 顯hiển 實thật 又hựu 言ngôn 廢phế 權quyền 立lập 實thật 又hựu 言ngôn 會hội 三Tam 歸Quy 一nhất 。

二nhị 次thứ 說thuyết 下hạ 第đệ 五ngũ 時thời 開khai 顯hiển 文văn 分phần/phân 二nhị 初sơ 法pháp 華hoa 中trung 四tứ 初sơ 約ước 部bộ 教giáo 二nhị 初sơ 正chánh 明minh 二nhị 初sơ 通thông 示thị 開khai 會hội 欲dục 知tri 開khai 會hội 須tu 了liễu 三tam 義nghĩa 一nhất 為vi 實thật 施thí 權quyền 於ư 一nhất 佛Phật 乘Thừa 。 分phân 別biệt 說thuyết 三tam 。 也dã 二nhị 開khai 權quyền 顯hiển 實thật 開khai 方phương 便tiện 門môn 。 示thị 真chân 實thật 相tướng 。 也dã 三tam 廢phế 權quyền 立lập 實thật 正chánh 直trực 捨xả 方phương 便tiện 。 但đãn 說thuyết 無vô 上thượng 道Đạo 。 也dã 迹tích 門môn 既ký 爾nhĩ 本bổn 門môn 準chuẩn 知tri 為vi 蓮liên 故cố 華hoa 華hoa 開khai 蓮liên 現hiện 華hoa 落lạc 蓮liên 成thành 以dĩ 喻dụ 比tỉ 法pháp 思tư 之chi 可khả 見kiến 原nguyên 夫phu 吾ngô 佛Phật 玅# 證chứng 圓viên 常thường 法Pháp 界Giới 之chi 體thể 體thể 具cụ 諸chư 法pháp 不bất 出xuất 十thập 界giới 界giới 界giới 互hỗ 融dung 故cố 有hữu 三tam 千thiên 具cụ 即tức 是thị 假giả 假giả 即tức 空không 中trung 混hỗn 而nhi 不bất 雜tạp 離ly 亦diệc 不bất 分phân 雖tuy 一nhất 一nhất 徧biến 亦diệc 無vô 所sở 在tại 故cố 此thử 之chi 法pháp 名danh 為vi 玅# 法pháp 從tùng 本bổn 垂thùy 迹tích 大đại 通thông 之chi 時thời 為vi 第đệ 十thập 六lục 子tử 與dữ 諸chư 大đại 眾chúng 。 覆phú 講giảng 此thử 法pháp 結kết 其kỳ 大đại 緣duyên 自tự 茲tư 之chi 後hậu 節tiết 節tiết 誘dụ 之chi 今kim 於ư 寂tịch 場tràng 示thị 成thành 正chánh 覺giác 。 宣tuyên 演diễn 大Đại 乘Thừa 其kỳ 如như 小tiểu 機cơ 莫mạc 能năng 悟ngộ 入nhập 故cố 如như 聾lung 瘂á 故cố 不bất 動động 寂tịch 場tràng 而nhi 游du 鹿lộc 苑uyển 施thí 於ư 小tiểu 化hóa 方Phương 等Đẳng 彈đàn 訶ha 般Bát 若Nhã 濤đào 汰# 機cơ 緣duyên 既ký 熟thục 玅# 法pháp 斯tư 通thông 故cố 住trụ 靈linh 山sơn 宣tuyên 暢sướng 本bổn 懷hoài 三tam 乘thừa 九cửu 界giới 咸hàm 悟ngộ 一Nhất 乘Thừa 皆giai 以dĩ 如Như 來Lai 滅diệt 度độ 。 而nhi 滅diệt 度độ 之chi 。 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 三tam 千thiên 空không 中trung 即tức 已dĩ 顯hiển 露lộ 本bổn 成thành 大đại 覺giác 亦diệc 乃nãi 斯tư 彰chương 大đại 事sự 因nhân 緣duyên 。 始thỉ 得đắc 滿mãn 足túc 是thị 我ngã 方phương 便tiện 。 諸chư 佛Phật 亦diệc 然nhiên 。 所sở 以dĩ 智trí 者giả 靈linh 山sơn 親thân 承thừa 大đại 蘇tô 玅# 悟ngộ 故cố 於ư 止Chỉ 觀Quán 說thuyết 己kỷ 心tâm 中trung 所sở 行hành 。 法Pháp 門môn 不bất 出xuất 三tam 千thiên 空không 中trung 而nhi 已dĩ 故cố 生sanh 佛Phật 雖tuy 殊thù 玅# 法pháp 無vô 別biệt 剎sát 那na 即tức 是thị 何hà 須tu 外ngoại 求cầu 苟cẩu 順thuận 凡phàm 情tình 生sanh 內nội 外ngoại 見kiến 應ưng 知tri 本bổn 體thể 常thường 自tự 寂tịch 然nhiên 聖thánh 人nhân 洪hồng 範phạm 大đại 旨chỉ 若nhược 斯tư 今kim 文văn 中trung 云vân 開khai 前tiền 頓đốn 漸tiệm 者giả 開khai 華hoa 嚴nghiêm 之chi 頓đốn 三tam 時thời 之chi 漸tiệm 四tứ 時thời 三tam 教giáo 咸hàm 為vi 所sở 開khai 也dã 為vi 實thật 施thí 權quyền 意ý 在tại 於ư 實thật 開khai 權quyền 顯hiển 實thật 意ý 在tại 於ư 權quyền 開khai 無vô 所sở 開khai 即tức 彼bỉ 能năng 覆phú 故cố 名danh 會hội 入nhập 非phi 頓đốn 非phi 漸tiệm 非phi 頓đốn 故cố 不bất 同đồng 華hoa 嚴nghiêm 聾lung 瘂á 不bất 融dung 非phi 漸tiệm 故cố 不bất 同đồng 三tam 時thời 次thứ 第đệ 法pháp 華hoa 開khai 顯hiển 無vô 不bất 成thành 佛Phật 非phi 頓đốn 非phi 漸tiệm 義nghĩa 在tại 茲tư 焉yên 是thị 故cố 約ước 教giáo 則tắc 在tại 三tam 教giáo 約ước 部bộ 尚thượng 開khai 圓viên 教giáo 初sơ 心tâm 謂vị 圓viên 隔cách 偏thiên 所sở 以dĩ 約ước 部bộ 則tắc 法pháp 華hoa 獨độc 純thuần 約ước 教giáo 則tắc 諸chư 經kinh 亦diệc 玅# 況huống 復phục 顯hiển 實thật 是thị 同đồng 開khai 權quyền 局cục 此thử 況huống 復phục 迹tích 與dữ 諸chư 經kinh 有hữu 同đồng 有hữu 異dị 本bổn 與dữ 諸chư 經kinh 一nhất 向hướng 永vĩnh 異dị 豈khởi 同đồng 古cổ 人nhân 一nhất 槩# 而nhi 已dĩ 問vấn 會hội 三tam 開khai 三tam 如như 何hà 分phân 別biệt 答đáp 同đồng 而nhi 不bất 同đồng 會hội 三tam 約ước 行hành 開khai 三tam 約ước 教giáo 不bất 同đồng 而nhi 同đồng 旨chỉ 趣thú 無vô 別biệt 廣quảng 在tại 玄huyền 義nghĩa 此thử 不bất 委ủy 說thuyết 。

言ngôn 權quyền 實thật 者giả 名danh 通thông 今kim 昔tích 義nghĩa 意ý 不bất 同đồng 。

二nhị 言ngôn 下hạ 別biệt 明minh 今kim 昔tích 文văn 為vi 二nhị 初sơ 總tổng 標tiêu 今kim 謂vị 法pháp 華hoa 昔tích 謂vị 頓đốn 漸tiệm 權quyền 實thật 之chi 名danh 雖tuy 通thông 今kim 昔tích 名danh 下hạ 義nghĩa 意ý 灼chước 然nhiên 有hữu 殊thù 總tổng 辨biện 如như 此thử 別biệt 明minh 如như 下hạ 義nghĩa 則tắc 深thâm 有hữu 所sở 以dĩ 意ý 則tắc 所sở 以dĩ 有hữu 歸quy 此thử 中trung 今kim 字tự 與dữ 已dĩ 今kim 當đương 說thuyết 今kim 字tự 不bất 同đồng 思tư 之chi 可khả 見kiến 是thị 故cố 華hoa 嚴nghiêm 所sở 以dĩ 為vi 益ích 別biệt 圓viên 大đại 機cơ 所sở 歸quy 為vi 成thành 法pháp 華hoa 大đại 事sự 佛Phật 意ý 雖tuy 爾nhĩ 時thời 眾chúng 莫mạc 知tri 故cố 至chí 法pháp 華hoa 方phương 信tín 解giải 耳nhĩ 華hoa 嚴nghiêm 既ký 爾nhĩ 三tam 漸tiệm 可khả 知tri 義nghĩa 意ý 不bất 同đồng 其kỳ 說thuyết 如như 是thị 。

謂vị 法pháp 華hoa 已dĩ 前tiền 權quyền 實thật 不bất 同đồng 大đại 小tiểu 相tương/tướng 隔cách 。

二nhị 謂vị 法pháp 華hoa 下hạ 別biệt 示thị 今kim 昔tích 文văn 為vi 二nhị 初sơ 昔tích 時thời 麤thô 玅# 二nhị 來lai 至chí 下hạ 今kim 日nhật 開khai 顯hiển 初sơ 文văn 分phần/phân 二nhị 初sơ 通thông 指chỉ 頓đốn 漸tiệm 權quyền 實thật 隔cách 異dị 故cố 云vân 法pháp 華hoa 已dĩ 前tiền 等đẳng 也dã 大đại 小tiểu 相tương/tướng 隔cách 者giả 上thượng 句cú 權quyền 實thật 不bất 同đồng 則tắc 藏tạng 通thông 別biệt 為vi 權quyền 圓viên 教giáo 為vi 實thật 今kim 則tắc 大đại 是thị 摩Ma 訶Ha 衍Diên 。 三tam 教giáo 小tiểu 是thị 三tam 藏tạng 生sanh 滅diệt 況huống 復phục 權quyền 實thật 多đa 種chủng 大đại 小tiểu 不bất 一nhất 權quyền 實thật 多đa 種chủng 如như 文văn 句cú 中trung 四tứ 教giáo 各các 十thập 雙song 等đẳng 大đại 小tiểu 不bất 一nhất 如như 云vân 木mộc 石thạch 無vô 心tâm 之chi 語ngữ 生sanh 乎hồ 小tiểu 宗tông 別biệt 教giáo 已dĩ 還hoàn 皆giai 名danh 小tiểu 故cố 以dĩ 由do 無vô 情tình 非phi 佛Phật 性tánh 故cố 故cố 涅Niết 槃Bàn 疏sớ/sơ 別biệt 教giáo 次thứ 第đệ 不bất 名danh 大đại 慈từ 況huống 文văn 句cú 記ký 藏tạng 通thông 菩Bồ 薩Tát 在tại 小tiểu 所sở 攝nhiếp 況huống 文văn 句cú 判phán 圓viên 人nhân 樂nhạo/nhạc/lạc 於ư 近cận 成thành 之chi 說thuyết 亦diệc 名danh 為vi 小tiểu 故cố 知tri 大đại 小tiểu 不bất 可khả 局cục 之chi 矣hĩ 。

如như 華hoa 嚴nghiêm 時thời 一nhất 權quyền 一nhất 實thật (# 圓viên 實thật 別biệt 機cơ )# 各các 不bất 相tương 即tức 大đại 不bất 納nạp 小tiểu 故cố 小tiểu 雖tuy 在tại 座tòa 如như 聾lung 若nhược 瘂á 是thị 故cố 所sở 說thuyết 法Pháp 門môn 。 雖tuy 廣Quảng 大Đại 圓Viên 滿Mãn 。 攝nhiếp 機cơ 不bất 盡tận 不bất 暢sướng 如Như 來Lai 出xuất 世thế 本bổn 懷hoài 。

二nhị 如như 華hoa 嚴nghiêm 下hạ 別biệt 示thị 頓đốn 漸tiệm 文văn 為vi 二nhị 初sơ 約ước 頓đốn 教giáo 示thị 相tương/tướng 文văn 分phần/phân 二nhị 初sơ 明minh 隔cách 異dị 顯hiển 非phi 本bổn 懷hoài 一nhất 權quyền 一nhất 實thật 不bất 相tương 即tức 者giả 別biệt 圓viên 各các 自tự 謂vị 實thật 故cố 也dã 大đại 不bất 納nạp 小tiểu 者giả 別biệt 圓viên 之chi 大đại 不bất 容dung 聲Thanh 聞Văn 之chi 小tiểu 也dã 故cố 小tiểu 雖tuy 下hạ 明minh 不bất 納nạp 相tương/tướng 也dã 是thị 故cố 所sở 說thuyết 下hạ 結kết 示thị 不bất 納nạp 之chi 相tướng 所sở 說thuyết 法Pháp 門môn 。 廣Quảng 大Đại 圓Viên 滿Mãn 。 者giả 華hoa 嚴nghiêm 之chi 中trung 人nhân 法pháp 依y 正chánh 皆giai 悉tất 至chí 十thập 既ký 廣quảng 既ký 大đại 無vô 闕khuyết 無vô 虧khuy 但đãn 是thị 別biệt 圓viên 自tự 分phần/phân 故cố 爾nhĩ 不bất 能năng 開khai 別biệt 復phục 不bất 納nạp 小tiểu 則tắc 如Như 來Lai 本bổn 懷hoài 何hà 由do 可khả 暢sướng 乎hồ 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 初sơ 頓đốn 部bộ 有hữu 一nhất 麤thô (# 別biệt 教giáo )# 一nhất 玅# (# 圓viên 教giáo )# 一nhất 玅# 則tắc 與dữ 法pháp 華hoa 無vô 二nhị 無vô 別biệt 。 若nhược 是thị 一nhất 麤thô 須tu 待đãi 法pháp 華hoa 開khai 會hội 廢phế 了liễu 方phương 始thỉ 稱xưng 玅# 。

二nhị 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 下hạ 釋thích 玅# 本bổn 同đồng 今kim 麤thô 須tu 開khai 顯hiển 別biệt 教giáo 是thị 麤thô 隔cách 歷lịch 異dị 也dã 圓viên 教giáo 是thị 玅# 不bất 思tư 議nghị 也dã 一nhất 玅# 與dữ 法pháp 華hoa 無vô 二nhị 無vô 別biệt 。 者giả 約ước 教giáo 顯hiển 實thật 是thị 同đồng 也dã 華hoa 嚴nghiêm 既ký 爾nhĩ 三tam 漸tiệm 亦diệc 然nhiên 但đãn 文văn 在tại 此thử 故cố 下hạ 略lược 耳nhĩ 無vô 二nhị 者giả 一nhất 也dã 無vô 別biệt 者giả 同đồng 也dã 良lương 以dĩ 彼bỉ 玅# 此thử 玅# 玅# 義nghĩa 無vô 殊thù 也dã 一nhất 麤thô 至chí 法pháp 華hoa 方phương 玅# 者giả 點điểm 隔cách 異dị 而nhi 見kiến 融dung 即tức 也dã 。

次thứ 鹿lộc 苑uyển 但đãn 麤thô 無vô 玅# (# 藏tạng 教giáo )# 次thứ 方Phương 等Đẳng 三tam 麤thô (# 藏tạng 通thông 別biệt )# 一nhất 玅# (# 圓viên 教giáo )# 次thứ 般Bát 若Nhã 二nhị 麤thô (# 通thông 別biệt )# 一nhất 玅# (# 圓viên 教giáo )# 。

二nhị 次thứ 鹿lộc 苑uyển 下hạ 歷lịch 三tam 漸tiệm 辨biện 麤thô 玅# 鹿lộc 苑uyển 但đãn 麤thô 者giả 但đãn 獨độc 也dã 此thử 約ước 顯hiển 露lộ 定định 教giáo 而nhi 說thuyết 故cố 荊kinh 谿khê 云vân 於ư 前tiền 四tứ 時thời 唯duy 除trừ 鹿lộc 苑uyển 顯hiển 露lộ 無vô 圓viên 問vấn 鹿lộc 苑uyển 三tam 藏tạng 既ký 名danh 為vi 麤thô 荊kinh 谿khê 那na 云vân 三tam 藏tạng 教giáo 首thủ 麤thô 尚thượng 未vị 周chu 答đáp 周chu 者giả 徧biến 也dã 約ước 教giáo 明minh 麤thô 麤thô 至chí 別biệt 教giáo 今kim 三tam 藏tạng 麤thô 豈khởi 周chu 徧biến 乎hồ 。

來lai 至chí 法pháp 華hoa 會hội 上thượng 總tổng 開khai 會hội 廢phế 前tiền 四tứ 味vị 麤thô 令linh 成thành 一Nhất 乘Thừa 玅# 。

二nhị 來lai 至chí 下hạ 今kim 日nhật 開khai 顯hiển 權quyền 實thật 融dung 玅# 不bất 同đồng 頓đốn 漸tiệm 大đại 小tiểu 隔cách 異dị 文văn 分phân 為vi 三tam 初sơ 總tổng 會hội 前tiền 麤thô 以dĩ 成thành 玅# 法pháp 故cố 前tiền 四tứ 時thời 兩lưỡng 教giáo 二Nhị 乘Thừa 三tam 教giáo 菩Bồ 薩Tát 人nhân 理lý 教giáo 行hành 差sai 別biệt 之chi 麤thô 至chí 今kim 法pháp 華hoa 咸hàm 皆giai 微vi 玅# 乘thừa 此thử 寶bảo 乘thừa 。 游du 方phương 至chí 極cực 言ngôn 來lai 至chí 者giả 法pháp 無vô 來lai 去khứ 。 人nhân 有hữu 進tiến 趣thú 故cố 偏thiên 小tiểu 等đẳng 從tùng 昔tích 至chí 今kim 。 言ngôn 總tổng 開khai 者giả 文văn 句cú 記ký 云vân 佛Phật 慧tuệ 之chi 言ngôn 須tu 開khai 三tam 教giáo 果quả 頭đầu 之chi 權quyền 實thật 發phát 四tứ 味vị 兼kiêm 帶đái 之chi 大đại 小tiểu 令linh 人nhân 理lý 教giáo 行hành 之chi 有hữu 歸quy 使sử 開khai 示thị 悟ngộ 入nhập 。 之chi 無vô 異dị 問vấn 諸chư 經kinh 中trung 圓viên 與dữ 此thử 何hà 別biệt 而nhi 必tất 須tu 開khai 方phương 是thị 佛Phật 慧tuệ 答đáp 圓viên 實thật 不bất 異dị 但đãn 未vị 開khai 顯hiển 初sơ 心tâm 之chi 人nhân 謂vị 圓viên 隔cách 偏thiên 是thị 故cố 須tu 聞văn 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 若nhược 已dĩ 入nhập 實thật 但đãn 論luận 增tăng 進tiến 權quyền 人nhân 至chí 此thử 一nhất 向hướng 須tu 開khai 然nhiên 此thử 所sở 開khai 三tam 教giáo 果quả 頭đầu 從tùng 於ư 施thí 權quyền 麤thô 迹tích 而nhi 說thuyết 若nhược 論luận 其kỳ 本bổn 只chỉ 是thị 圓viên 佛Phật 豈khởi 可khả 更cánh 開khai 令linh 成thành 玅# 耶da 人nhân 不bất 見kiến 之chi 。 妄vọng 生sanh 穿xuyên 鑿tạc 所sở 言ngôn 開khai 者giả 三tam 教giáo 即tức 是thị 圓viên 玅# 也dã 既ký 是thị 圓viên 玅# 則tắc 無vô 三tam 教giáo 故cố 云vân 廢phế 也dã 約ước 法pháp 則tắc 開khai 廢phế 同đồng 時thời 約ước 喻dụ 則tắc 開khai 廢phế 前tiền 後hậu 法pháp 雖tuy 同đồng 時thời 似tự 有hữu 前tiền 後hậu 是thị 故cố 對đối 喻dụ 以dĩ 分phần/phân 二nhị 別biệt 一Nhất 乘Thừa 玅# 者giả 三tam 軌quỹ 玅# 法pháp 高cao 廣quảng 大đại 車xa 具cụ 度độ 莊trang 巖nham 白bạch 牛ngưu 多đa 力lực 故cố 名danh 理lý 乘thừa 隨tùy 乘thừa 得đắc 乘thừa 乘thừa 者giả 運vận 也dã 載tái 也dã 。

諸chư 味vị 圓viên 教giáo 更cánh 不bất 須tu 開khai 木mộc 自tự 圓viên 融dung 不bất 待đãi 開khai 也dã 。

二nhị 諸chư 味vị 下hạ 示thị 昔tích 圓viên 頓đốn 不bất 開khai 自tự 玅# 華hoa 嚴nghiêm 之chi 中trung 普phổ 賢hiền 普phổ 眼nhãn 三tam 無vô 差sai 別biệt 大đại 集tập 染nhiễm 淨tịnh 一nhất 切thiết 融dung 通thông 淨tịnh 名danh 不bất 思tư 議nghị 。 毛mao 孔khổng 含hàm 納nạp 思tư 益ích 網võng 明minh 無vô 非phi 法Pháp 界Giới 般Bát 若Nhã 諸chư 法pháp 混hỗn 同đồng 無vô 二nhị 此thử 等đẳng 圓viên 玅# 與dữ 今kim 法pháp 華hoa 佛Phật 之chi 知tri 見kiến 。 無vô 二nhị 無vô 別biệt 。 豈khởi 可khả 更cánh 開khai 令linh 成thành 玅# 耶da 。

但đãn 是thị 部bộ 內nội 兼kiêm 但đãn 帶đái 故cố 不bất 及cập 法pháp 華hoa 淳thuần 一nhất 無vô 雜tạp 獨độc 得đắc 玅# 名danh 良lương 有hữu 以dĩ 也dã 。

三tam 但đãn 是thị 下hạ 辨biện 純thuần 雜tạp 分phần/phân 二nhị 初sơ 明minh 昔tích 兼kiêm 帶đái 顯hiển 今kim 純thuần 一nhất 華hoa 嚴nghiêm 兼kiêm 於ư 行hành 布bố 差sai 別biệt 鹿lộc 苑uyển 但đãn 一nhất 生sanh 滅diệt 之chi 麤thô 方Phương 等Đẳng 大Đại 乘Thừa 。 對đối 三tam 藏tạng 半bán 般Bát 若Nhã 所sở 帶đái 通thông 別biệt 方phương 便tiện 此thử 等đẳng 四tứ 味vị 兼kiêm 但đãn 對đối 帶đái 不bất 及cập 法pháp 華hoa 純thuần 一nhất 佛Phật 乘thừa 一nhất 代đại 聖thánh 教giáo 唯duy 今kim 稱xưng 玅# 其kỳ 義nghĩa 如như 此thử 良lương 者giả 實thật 也dã 。

故cố 文văn 云vân 十thập 方phương 佛Phật 土độ 中trung 。 唯duy 有hữu 一Nhất 乘Thừa 法Pháp 。 無vô 二nhị 亦diệc 無vô 三tam 。 (# 教giáo 一nhất )# 正chánh 直trực 捨xả 方phương 便tiện 。 但đãn 說thuyết 無vô 上thượng 道Đạo 。 (# 行hành 一nhất )# 但đãn 為vì 菩Bồ 薩Tát 。 不bất 為vi 小Tiểu 乘Thừa (# 人nhân 一nhất )# 世thế 間gian 相tướng 常thường 住trụ 。 (# 理lý 一nhất )# 。

二nhị 故cố 文văn 下hạ 引dẫn 四tứ 一nhất 證chứng 部bộ 教giáo 俱câu 圓viên 四tứ 一nhất 之chi 名danh 光quang 宅trạch 所sở 立lập 天thiên 台thai 和hòa 舊cựu 亦diệc 云vân 四tứ 一nhất 雖tuy 同đồng 云vân 四tứ 其kỳ 名danh 小tiểu 異dị 何hà 者giả 光quang 宅trạch 云vân 教giáo 一nhất 人nhân 一nhất 因nhân 一nhất 果quả 一nhất 天thiên 台thai 云vân 理lý 一nhất 行hành 一nhất 教giáo 人nhân 二nhị 一nhất 名danh 同đồng 光quang 宅trạch 天thiên 台thai 所sở 以dĩ 立lập 理lý 一nhất 者giả 若nhược 無vô 理lý 一nhất 法pháp 即tức 邪tà 倒đảo 立lập 行hành 一nhất 者giả 行hành 始thỉ 為vi 因nhân 行hành 終chung 為vi 果quả 故cố 以dĩ 行hành 一nhất 收thu 於ư 光quang 宅trạch 因nhân 果quả 二nhị 一nhất 更cánh 加gia 理lý 一nhất 名danh 四tứ 一nhất 也dã 故cố 理lý 一nhất 是thị 法Pháp 身thân 教giáo 一nhất 是thị 般Bát 若Nhã 行hạnh 。 一nhất 是thị 解giải 脫thoát 人nhân 稟bẩm 此thử 三tam 即tức 人nhân 一nhất 也dã 故cố 知tri 四tứ 一nhất 只chỉ 是thị 三tam 德đức 三tam 德đức 只chỉ 是thị 一Nhất 乘Thừa 玅# 法pháp 體thể 宗tông 用dụng 三tam 是thị 故cố 法pháp 華hoa 句cú 句cú 之chi 下hạ 通thông 結kết 玅# 名danh 品phẩm 品phẩm 之chi 內nội 咸hàm 具cụ 體thể 等đẳng 應ưng 知tri 此thử 義nghĩa 乃nãi 是thị 別biệt 中trung 而nhi 論luận 總tổng 也dã 何hà 者giả 經kinh 題đề 是thị 總tổng 經kinh 文văn 是thị 別biệt 經kinh 題đề 之chi 總tổng 既ký 論luận 五ngũ 義nghĩa 經kinh 文văn 之chi 別biệt 亦diệc 乃nãi 如như 然nhiên 故cố 云vân 句cú 句cú 通thông 結kết 玅# 名danh 咸hàm 具cụ 體thể 等đẳng 擥# 別biệt 為vi 總tổng 符phù 文văn 可khả 知tri 人nhân 多đa 不bất 達đạt 故cố 茲tư 示thị 耳nhĩ 所sở 以dĩ 法pháp 華hoa 人nhân 理lý 教giáo 行hành 皆giai 曰viết 一nhất 者giả 此thử 有hữu 二nhị 義nghĩa 一nhất 約ước 相tương 對đối 則tắc 今kim 法pháp 華hoa 人nhân 理lý 教giáo 行hành 名danh 之chi 為vi 一nhất 四tứ 時thời 三tam 教giáo 人nhân 理lý 教giáo 行hành 名danh 之chi 為vi 二nhị 此thử 一nhất 對đối 二nhị 而nhi 立lập 名danh 也dã 二nhị 約ước 絕tuyệt 待đãi 則tắc 開khai 四tứ 時thời 三tam 教giáo 之chi 二nhị 為vi 今kim 人nhân 理lý 教giáo 行hành 之chi 一nhất 此thử 一nhất 之chi 外ngoại 更cánh 無vô 待đãi 對đối 唯duy 一nhất 法Pháp 界Giới 三tam 德đức 玅# 人nhân 言ngôn 文văn 云vân 者giả 即tức 經kinh 文văn 也dã 十thập 方phương 佛Phật 土độ 中trung 。 者giả 五ngũ 佛Phật 章chương 中trung 且thả 舉cử 總tổng 諸chư 佛Phật 章chương 文văn 也dã 唯duy 有hữu 一Nhất 乘Thừa 。 者giả 圓viên 玅# 一Nhất 乘Thừa 也dã 無vô 二nhị 者giả 無vô 通thông 教giáo 中trung 半bán 滿mãn 相tương 對đối 之chi 二nhị 也dã 無vô 三tam 者giả 無vô 三tam 藏tạng 中trung 之chi 三tam 也dã 又hựu 無vô 二nhị 者giả 無vô 般Bát 若Nhã 中trung 所sở 帶đái 之chi 二nhị 也dã 無vô 三tam 者giả 無vô 方Phương 等Đẳng 中trung 所sở 對đối 之chi 三tam 也dã 華hoa 嚴nghiêm 中trung 別biệt 即tức 長trường/trưởng 行hành 中trung 無vô 有hữu 餘dư 乘thừa 。 也dã 鹿lộc 苑uyển 三tam 藏tạng 即tức 方Phương 等Đẳng 所sở 對đối 中trung 收thu 也dã 注chú 云vân 教giáo 一nhất 者giả 教giáo 是thị 教giáo 法pháp 故cố 一Nhất 乘Thừa 法pháp 無vô 二nhị 無vô 三tam 。 是thị 教giáo 一nhất 也dã 正chánh 直trực 捨xả 方phương 便tiện 。 者giả 廢phế 捨xả 三tam 教giáo 方phương 便tiện 權quyền 暫tạm 邪tà 曲khúc 故cố 也dã 但đãn 說thuyết 無vô 上thượng 道Đạo 。 者giả 獨độc 談đàm 佛Phật 慧tuệ 於ư 諸chư 世thế 間gian 。 為vi 無vô 有hữu 上thượng 。 大đại 直trực 道đạo 也dã 注chú 云vân 行hành 一nhất 者giả 道đạo 則tắc 能năng 通thông 通thông 因nhân 通thông 果quả 行hành 一nhất 只chỉ 是thị 從tùng 因nhân 至chí 果quả 故cố 無vô 上thượng 道Đạo 是thị 行hành 一nhất 也dã 但đãn 為vì 菩Bồ 薩Tát 。 不bất 為vi 小Tiểu 乘Thừa 者giả 昔tích 日nhật 方phương 便tiện 謂vị 化hóa 小Tiểu 乘Thừa 今kim 時thời 開khai 顯hiển 實thật 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 如như 彼bỉ 窮cùng 子tử 。 自tự 謂vị 客khách 作tác 長trưởng 者giả 觀quán 之chi 實thật 為vì 己kỷ 子tử 問vấn 今kim 法pháp 華hoa 經kinh 正chánh 化hóa 小Tiểu 乘Thừa 成thành 八bát 相tương/tướng 果quả 何hà 故cố 文văn 云vân 不bất 為vi 小Tiểu 乘Thừa 答đáp 為vi 小Tiểu 乘Thừa 者giả 說thuyết 三tam 藏tạng 法pháp 成thành 小tiểu 果quả 也dã 今kim 既ký 開khai 顯hiển 小Tiểu 乘Thừa 作tác 佛Phật 豈khởi 是thị 成thành 就tựu 小Tiểu 乘Thừa 。 果quả 耶da 問vấn 法pháp 華hoa 佛Phật 道Đạo 那na 云vân 菩Bồ 薩Tát 答đáp 上thượng 求cầu 下hạ 化hóa 菩Bồ 提Đề 薩Tát 埵Đóa 。 因nhân 必tất 至chí 果quả 但đãn 為vì 菩Bồ 薩Tát 。 其kỳ 有hữu 旨chỉ 哉tai 菩Bồ 薩Tát 是thị 人nhân 即tức 人nhân 一nhất 也dã 又hựu 復phục 應ưng 知tri 開khai 於ư 人nhân 天thiên 則tắc 云vân 佛Phật 道Đạo 良lương 由do 人nhân 天thiên 在tại 因nhân 故cố 也dã 開khai 於ư 二Nhị 乘Thừa 則tắc 云vân 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 由do 二Nhị 乘Thừa 住trụ 果quả 故cố 也dã 各các 隨tùy 其kỳ 便tiện 是thị 故cố 然nhiên 耳nhĩ 世thế 間gian 相tướng 常thường 住trụ 。 是thị 理lý 一nhất 者giả 經Kinh 云vân 是thị 法Pháp 住trụ 法Pháp 位vị 。 世thế 間gian 相tướng 常thường 住trụ 。 文văn 句cú 釋thích 云vân 出xuất 世thế 正chánh 覺giác 以dĩ 真Chân 如Như 為vi 位vị 亦diệc 以dĩ 真Chân 如Như 為vi 相tương/tướng 世thế 間gian 眾chúng 生sanh 。 亦diệc 以dĩ 真Chân 如Như 為vi 位vị 亦diệc 以dĩ 真Chân 如Như 為vi 相tương/tướng 文văn 句cú 記ký 云vân 相tương/tướng 可khả 表biểu 幟xí 位vị 可khả 久cửu 居cư 眾chúng 生sanh 正chánh 覺giác 相tương/tướng 位vị 無vô 二nhị 顯hiển 迷mê 即tức 理lý 理lý 即tức 常thường 住trụ 佛Phật 已dĩ 契khế 常thường 眾chúng 生sanh 理lý 是thị 問vấn 位vị 可khả 一nhất 如như 相tương/tướng 云vân 何hà 等đẳng 答đáp 位vị 據cứ 理lý 性tánh 決quyết 不bất 可khả 改cải 相tương/tướng 約ước 隨tùy 緣duyên 緣duyên 有hữu 染nhiễm 淨tịnh 緣duyên 雖tuy 染nhiễm 淨tịnh 同đồng 名danh 緣duyên 起khởi 如như 清thanh 濁trược 波ba 溼thấp 性tánh 不bất 異dị 同đồng 以dĩ 波ba 為vi 溼thấp 性tánh 故cố 皆giai 以dĩ 如như 為vi 位vị 同đồng 以dĩ 溼thấp 性tánh 為vi 波ba 故cố 皆giai 以dĩ 如như 為vi 相tương/tướng 所sở 以dĩ 相tương/tướng 與dữ 常thường 住trụ 其kỳ 名danh 雖tuy 同đồng 染nhiễm 淨tịnh 既ký 分phần/phân 如như 位vị 須tu 辨biện 況huống 世thế 間gian 之chi 稱xưng 亦diệc 通thông 染nhiễm 淨tịnh 因nhân 果quả 故cố 也dã 今kim 且thả 從tùng 悟ngộ 顯hiển 迷mê 以dĩ 淨tịnh 顯hiển 染nhiễm 則tắc 淨tịnh 悟ngộ 得đắc 於ư 常thường 事sự 迷mê 染nhiễm 但đãn 名danh 常thường 理lý 故cố 云vân 理lý 一nhất 也dã 。

時thời 人nhân 未vị 得đắc 法Pháp 華hoa 玅# 旨chỉ 但đãn 見kiến 部bộ 內nội 有hữu 三tam 車xa 窮cùng 子tử 化hóa 城thành 等đẳng 譬thí 乃nãi 謂vị 不bất 及cập 餘dư 經kinh 蓋cái 不bất 知tri 重trọng/trùng 舉cử 前tiền 四tứ 時thời 權quyền 獨độc 顯hiển 大đại 車xa 但đãn 付phó 家gia 業nghiệp 唯duy 至chí 寶bảo 所sở 故cố 致trí 誹phỉ 謗báng 之chi 咎cữu 也dã 。

二nhị 時thời 人nhân 下hạ 斥xích 非phi 顯hiển 是thị 古cổ 今kim 時thời 人nhân 未vị 知tri 法pháp 華hoa 待đãi 絕tuyệt 二nhị 玅# 幽u 深thâm 奧áo 旨chỉ 但đãn 見kiến 法pháp 華hoa 部bộ 內nội 譬thí 喻dụ 品phẩm 中trung 羊dương 鹿lộc 牛ngưu 車xa 信tín 解giải 品phẩm 中trung 客khách 作tác 窮cùng 子tử 因nhân 緣duyên 周chu 中trung 化hóa 城thành 等đẳng 喻dụ 便tiện 謂vị 法pháp 華hoa 不bất 及cập 華hoa 嚴nghiêm 楞lăng 伽già 等đẳng 經kinh 作tác 此thử 說thuyết 者giả 。 良lương 由do 不bất 知tri 。 法pháp 華hoa 部bộ 中trung 三tam 車xa 等đẳng 喻dụ 乃nãi 是thị 重trùng 更cánh 舉cử 述thuật 昔tích 日nhật 四tứ 時thời 三tam 教giáo 方phương 便tiện 之chi 權quyền 以dĩ 為vi 法pháp 華hoa 開khai 權quyền 顯hiển 實thật 大đại 白bạch 牛ngưu 車xa 付phó 與dữ 家gia 業nghiệp 引dẫn 進tiến 寶bảo 所sở 故cố 也dã 此thử 是thị 總tổng 點điểm 文văn 之chi 意ý 耳nhĩ 今kim 更cánh 隨tùy 文văn 別biệt 示thị 名danh 相tướng 言ngôn 三tam 車xa 者giả 羊dương 鹿lộc 水thủy 牛ngưu 喻dụ 施thí 權quyền 也dã 為vị 火hỏa 所sở 燒thiêu 。 承thừa 教giáo 車xa 出xuất 索sách 先tiên 所sở 許hứa 三tam 種chủng 果quả 車xa 索sách 而nhi 不bất 與dữ 乃nãi 賜tứ 高cao 廣quảng 大đại 白bạch 牛ngưu 車xa 即tức 是thị 開khai 權quyền 顯hiển 一nhất 佛Phật 乘thừa 窮cùng 子tử 施thí 權quyền 也dã 會hội 父phụ 子tử 開khai 權quyền 也dã 化hóa 城thành 施thí 權quyền 也dã 寶bảo 所sở 顯hiển 實thật 也dã 神thần 力lực 所sở 為vi 。 曰viết 化hóa 防phòng 非phi 禦ngữ 敵địch 曰viết 城thành 真Chân 諦Đế 涅Niết 槃Bàn 之chi 城thành 。 能năng 防phòng 見kiến 思tư 故cố 也dã 寶bảo 所sở 亦diệc 名danh 寶bảo 渚chử 爾nhĩ 雅nhã 云vân 水thủy 中trung 可khả 居cư 曰viết 洲châu 小tiểu 洲châu 曰viết 渚chử 渚chử 丘khâu 也dã 水thủy 中trung 高cao 者giả 也dã 渚chử 沚# 也dã 遮già 也dã 遮già 水thủy 使sử 旁bàng 迴hồi 也dã 故cố 涅Niết 槃Bàn 云vân 譬thí 如như 商thương 人nhân 。 欲dục 至chí 寶bảo 渚chử 不bất 知tri 道đạo 路lộ 。 有hữu 人nhân 示thị 之chi 隨tùy 語ngữ 即tức 至chí 多đa 獲hoạch 諸chư 珍trân 眾chúng 生sanh 亦diệc 然nhiên 欲dục 求cầu 法Pháp 寶bảo 不bất 知tri 其kỳ 路lộ 菩Bồ 薩Tát 示thị 之chi 即tức 得đắc 至chí 於ư 。 大đại 涅Niết 槃Bàn 處xứ 今kim 經Kinh 云vân 行hành 五ngũ 百bách 由do 旬tuần 。 至chí 珍trân 寶bảo 所sở 實thật 相tướng 之chi 寶bảo 其kỳ 所sở 在tại 於ư 五ngũ 百bách 由do 旬tuần 。 之chi 外ngoại 故cố 以dĩ 陸lục 極cực 水thủy 際tế 為vi 渚chử 也dã 故cố 雖tuy 名danh 異dị 況huống 喻dụ 無vô 別biệt 所sở 以dĩ 二nhị 經kinh 其kỳ 名danh 互hỗ 舉cử 誹phỉ 非phi 音âm 又hựu 沸phí 音âm 故cố 不bất 可khả 見kiến 。 有hữu 三tam 車xa 等đẳng 而nhi 謗báng 玅# 法pháp 不bất 及cập 餘dư 經kinh 也dã 。

約ước 時thời 則tắc 日nhật 輪luân 當đương 午ngọ 罄khánh 無vô 側trắc 影ảnh (# 第đệ 五ngũ 時thời )# 。

二nhị 約ước 時thời 下hạ 辨biện 時thời 法pháp 華hoa 開khai 顯hiển 三tam 乘thừa 九cửu 界giới 咸hàm 皆giai 悟ngộ 入nhập 譬thí 如như 日nhật 輪luân 。 正chánh 午ngọ 則tắc 無vô 處xứ 不bất 明minh 也dã 是thị 則tắc 日nhật 出xuất 先tiên 照chiếu 高cao 山sơn 。 寅# 時thời 也dã 照chiếu 幽u 谷cốc 卯mão 時thời 也dã 照chiếu 平bình 地địa 辰thần 時thời 也dã 禺# 中trung 巳tị 時thời 也dã 宋tống 朝triêu 慧tuệ 嚴nghiêm 慧tuệ 觀quán 法Pháp 師sư 與dữ 太thái 史sử 官quan 何hà 承thừa 天thiên 論luận 中trung 邊biên 之chi 國quốc 嚴nghiêm 觀quán 乃nãi 以dĩ 周chu 公công 土thổ/độ 圭# 測trắc 影ảnh 之chi 法pháp 一nhất 尺xích 五ngũ 寸thốn 用dụng 測trắc 日nhật 影ảnh 夏hạ 至chí 之chi 日nhật 猶do 有hữu 餘dư 陰ấm 既ký 有hữu 餘dư 陰ấm 則tắc 此thử 方phương 非phi 中trung 矣hĩ 若nhược 天Thiên 竺Trúc 國quốc 此thử 日nhật 則tắc 無vô 餘dư 陰ấm 故cố 定định 為vi 中trung 國quốc 也dã 側trắc 影ảnh 即tức 餘dư 陰ấm 地địa 上thượng 寸thốn 影ảnh 天thiên 上thượng 萬vạn 里lý 具cụ 如như 大đại 部bộ 補bổ 注chú 中trung 辨biện 顏nhan 氏thị 家gia 訓huấn 云vân 影ảnh 字tự 當đương 為vi 光quang 景cảnh 之chi 景cảnh 字tự 也dã 凡phàm 陰ấm 景cảnh 者giả 因nhân 光quang 而nhi 生sanh 即tức 謂vị 景cảnh 也dã 尚thượng 書thư 云vân 惟duy 影ảnh 響hưởng 等đẳng 皆giai 然nhiên 也dã 晉tấn 時thời 葛cát 洪hồng 字tự 苑uyển 傍bàng 始thỉ 加gia 彡# 於ư 景cảnh 切thiết 而nhi 人nhân 不bất 知tri 輒triếp 改cải 土thổ/độ 圭# 測trắc 景cảnh 等đẳng 從tùng 葛cát 洪hồng 說thuyết 者giả 甚thậm 失thất 矣hĩ 。

約ước 味vị 則tắc 從tùng 熟thục 酥tô 出xuất 醍đề 醐hồ 。 此thử 從tùng 摩Ma 訶Ha 般Bát 若Nhã 。 出xuất 法pháp 華hoa (# 五ngũ 醍đề 醐hồ 味vị )# 。

三tam 約ước 味vị 下hạ 辨biện 味vị 應ưng 知tri 教giáo 部bộ 咸hàm 開khai 成thành 玅# 是thị 故cố 判phán 味vị 名danh 為vi 醍đề 醐hồ 若nhược 更cánh 約ước 人nhân 而nhi 判phán 味vị 者giả 法pháp 華hoa 之chi 中trung 亦diệc 有hữu 生sanh 熟thục 二nhị 酥tô 益ích 相tương/tướng 出xuất 維duy 摩ma 疏sớ/sơ 荊kinh 谿khê 問vấn 云vân 一nhất 家gia 諸chư 文văn 咸hàm 至chí 法pháp 華hoa 悉tất 成thành 醍đề 醐hồ 今kim 何hà 得đắc 云vân 成thành 熟thục 酥tô 耶da 答đáp 教giáo 無vô 他tha 旨chỉ 人nhân 自tự 前tiền 卻khước 況huống 顯hiển 露lộ 教giáo 指chỉ 二Nhị 乘Thừa 人nhân 來lai 至chí 法pháp 華hoa 悉tất 成thành 醍đề 醐hồ 者giả 菩Bồ 薩Tát 等đẳng 無vô 處xứ 不bất 入nhập 般Bát 若Nhã 同đồng 異dị 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 五ngũ 千thiên 起khởi 去khứ 三tam 變biến 被bị 移di 捃# 拾thập 之chi 言ngôn 良lương 由do 多đa 意ý 如như 是thị 熟thục 酥tô 即tức 名danh 醍đề 醐hồ 故cố 使sử 法pháp 華hoa 之chi 後hậu 更cánh 說thuyết 般Bát 若Nhã 良lương 由do 尚thượng 有hữu 生sanh 酥tô 之chi 名danh 竝tịnh 是thị 涅Niết 槃Bàn 入nhập 法Pháp 界Giới 者giả 佛Phật 化hóa 施thi 設thiết 一nhất 期kỳ 事sự 畢tất 前tiền 後hậu 少thiểu 別biệt 大đại 體thể 無vô 違vi 尚thượng 置trí 餘dư 國quốc 傳truyền 說thuyết 之chi 言ngôn 何hà 必tất 全toàn 在tại 靈linh 山sơn 之chi 席tịch 矣hĩ 。

信tín 解giải 品phẩm 云vân 聚tụ 會hội 親thân 族tộc 即tức 自tự 宣tuyên 言ngôn 。 此thử 實thật 我ngã 子tử 。 我ngã 實thật 其kỳ 父phụ 。 吾ngô 今kim 所sở 有hữu 皆giai 是thị 子tử 有hữu 。 付phó 與dữ 家gia 業nghiệp 窮cùng 子tử 歡hoan 喜hỷ 。 得đắc 未vị 曾tằng 有hữu 。

四tứ 信tín 解giải 下hạ 引dẫn 證chứng 分phần/phân 三tam 初sơ 引dẫn 經kinh 具cụ 引dẫn 應ưng 云vân 聚tụ 會hội 親thân 族tộc 國quốc 王vương 大đại 臣thần 。 剎sát 利lợi 居cư 士sĩ 。 聚tụ 會hội 者giả 聚tụ 集tập 會hội 同đồng 也dã 親thân 謂vị 親thân 愛ái 族tộc 謂vị 宗tông 族tộc 法Pháp 身thân 菩Bồ 薩Tát 影ảnh 響hưởng 釋Thích 迦Ca 皆giai 名danh 親thân 族tộc 以dĩ 由do 昔tích 日nhật 同đồng 於ư 釋Thích 迦Ca 共cộng 開khai 化hóa 故cố 如như 伯bá 叔thúc 等đẳng 即tức 親thân 族tộc 也dã 漸tiệm 頓đốn 諸chư 經kinh 所sở 詮thuyên 之chi 處xứ 名danh 為vi 國quốc 王vương 部bộ 部bộ 不bất 同đồng 名danh 之chi 為vi 國quốc 皆giai 言ngôn 第đệ 一nhất 即tức 是thị 王vương 也dã 等Đẳng 覺Giác 菩Bồ 薩Tát 。 名danh 為vi 大đại 臣thần 初Sơ 地Địa 九cửu 地địa 名danh 為vi 剎sát 利lợi 。 三tam 十thập 心tâm 等đẳng 即tức 居cư 士sĩ 也dã 長trưởng 者giả 釋Thích 迦Ca 即tức 自tự 宣tuyên 言ngôn 。 客khách 作tác 二Nhị 乘Thừa 即tức 我ngã 長trưởng 者giả 如Như 來Lai 之chi 子tử 。 我ngã 即tức 其kỳ 父phụ 珍trân 寶bảo 佛Phật 慧tuệ 皆giai 子tử 所sở 有hữu 付phó 業nghiệp 與dữ 記ký 昔tích 日nhật 已dĩ 來lai 未vị 曾tằng 有hữu 也dã 。 今kim 乃nãi 得đắc 之chi 。 豈khởi 不bất 欣hân 乎hồ 。

此thử 領lãnh 何hà 義nghĩa 。

二nhị 此thử 領lãnh 何hà 義nghĩa 一nhất 句cú 問vấn 也dã 。

答đáp 即tức 般Bát 若Nhã 之chi 後hậu 次thứ 說thuyết 法Pháp 華hoa 先tiên 已dĩ 領lãnh 知tri 庫khố 藏tạng 諸chư 物vật 。 臨lâm 命mạng 終chung 時thời 。 直trực 付phó 家gia 業nghiệp 而nhi 已dĩ 譬thí 前tiền 轉chuyển 教giáo 皆giai 知tri 法Pháp 門môn 說thuyết 法Pháp 華hoa 時thời 開khai 示thị 悟ngộ 入nhập 。 佛Phật 之chi 知tri 見kiến 。 授thọ 記ký 作tác 佛Phật 而nhi 已dĩ 。

三tam 答đáp 先tiên 已dĩ 等đẳng 八bát 字tự 舉cử 喻dụ 般Bát 若Nhã 文văn 也dã 臨lâm 命mạng 終chung 時thời 。 等đẳng 十thập 字tự 舉cử 喻dụ 法pháp 華hoa 文văn 也dã 譬thí 前tiền 轉chuyển 教giáo 皆giai 知tri 法Pháp 門môn 合hợp 向hướng 領lãnh 知tri 等đẳng 喻dụ 也dã 說thuyết 法Pháp 華hoa 等đẳng 合hợp 向hướng 臨lâm 命mạng 等đẳng 喻dụ 也dã 故cố 知tri 法pháp 華hoa 法Pháp 門môn 網võng 目mục 大đại 小tiểu 觀quán 法pháp 十Thập 力Lực 無Vô 畏Úy 。 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 位vị 。 人nhân 法pháp 依y 正chánh 種chủng 種chủng 規quy 矩củ 皆giai 所sở 不bất 論luận 以dĩ 法pháp 華hoa 前tiền 曾tằng 委ủy 說thuyết 故cố 故cố 至chí 法pháp 華hoa 但đãn 論luận 如Như 來Lai 布bố 教giáo 元nguyên 始thỉ 中trung 間gian 取thủ 與dữ 頓đốn 漸tiệm 適thích 時thời 會hội 定định 父phụ 子tử 授thọ 記ký 而nhi 已dĩ 開khai 謂vị 開khai 發phát 示thị 謂vị 顯hiển 示thị 悟ngộ 謂vị 覺giác 悟ngộ 入nhập 謂vị 證chứng 入nhập 文văn 句cú 四tứ 釋thích 約ước 位vị 約ước 智trí 約ước 門môn 約ước 觀quán 逆nghịch 順thuận 生sanh 起khởi 四tứ 眼nhãn 二nhị 智trí 不bất 能năng 知tri 見kiến 。 佛Phật 眼nhãn 種chủng 智trí 乃nãi 能năng 知tri 見kiến 四tứ 眼nhãn 二nhị 智trí 萬vạn 像tượng 森sâm 然nhiên 佛Phật 眼nhãn 種chủng 智trí 真chân 空không 冥minh 寂tịch 三tam 智trí 五ngũ 眼nhãn 實thật 不bất 相tương 離ly 從tùng 勝thắng 而nhi 言ngôn 是thị 故cố 爾nhĩ 耳nhĩ 。

授thọ 是thị 授thọ 與dữ 記ký 是thị 記ký 事sự 授thọ 與dữ 劫kiếp 國quốc 因nhân 果quả 事sự 也dã 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 中trung 。 不bất 論luận 授thọ 記ký 今kim 從tùng 世thế 諦đế 故cố 云vân 授thọ 記ký 通thông 別biệt 等đẳng 記ký 具cụ 如như 文văn 句cú 。

次thứ 說thuyết 大đại 涅Niết 槃Bàn 者giả 有hữu 二nhị 義nghĩa 。

二nhị 涅Niết 槃Bàn 文văn 分phần/phân 五ngũ 初sơ 總tổng 標tiêu 二nhị 義nghĩa 如như 文văn 。

一nhất 為vi 未vị 熟thục 者giả 更cánh 說thuyết 四tứ 教giáo 具cụ 談đàm 佛Phật 性tánh 令linh 具cụ 真chân 常thường 入nhập 大đại 涅Niết 槃Bàn 。 故cố 名danh 捃# 拾thập 教giáo 。

二nhị 一nhất 為vi 下hạ 別biệt 釋thích 部bộ 教giáo 為vi 二nhị 初sơ 捃# 拾thập 殘tàn 機cơ (# 捃# 居cư 運vận 切thiết 亦diệc 拾thập 也dã )# 言ngôn 未vị 熟thục 者giả 於ư 法pháp 華hoa 中trung 未vị 能năng 開khai 悟ngộ 但đãn 是thị 結kết 緣duyên 故cố 至chí 涅Niết 槃Bàn 更cánh 說thuyết 四tứ 教giáo 皆giai 悉tất 知tri 常thường 而nhi 悟ngộ 道đạo 也dã 故cố 涅Niết 槃Bàn 四tứ 名danh 為vi 追truy 說thuyết 良lương 以dĩ 法pháp 華hoa 顯hiển 真chân 實thật 相tướng 已dĩ 。 廢phế 方phương 便tiện 今kim 為vi 未vị 熟thục 追truy 說thuyết 前tiền 耳nhĩ 言ngôn 佛Phật 性tánh 者giả 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 皆giai 有hữu 果quả 人nhân 之chi 性tánh 也dã 佛Phật 性tánh 不bất 變biến 即tức 真chân 常thường 矣hĩ 法pháp 華hoa 似tự 秋thu 成thành 大đại 穫hoạch 涅Niết 槃Bàn 如như 捃# 拾thập 餘dư 殘tàn 耳nhĩ 問vấn 法pháp 華hoa 開khai 顯hiển 無vô 不bất 成thành 佛Phật 何hà 有hữu 未vị 熟thục 五ngũ 千thiên 起khởi 去khứ 人nhân 天thiên 被bị 移di 答đáp 法Pháp 界Giới 眾chúng 生sanh 。 未vị 益ích 者giả 眾chúng 何hà 但đãn 五ngũ 千thiên 今kim 雖tuy 未vị 悟ngộ 後hậu 必tất 解giải 脫thoát 。 一nhất 開khai 之chi 後hậu 無vô 所sở 間gian 然nhiên 豈khởi 將tương 殘tàn 黨đảng 以dĩ 疑nghi 大đại 陣trận 應ưng 知tri 五ngũ 千thiên 是thị 增tăng 上thượng 慢mạn 。 雖tuy 不bất 廣quảng 聞văn 開khai 三tam 顯hiển 一nhất 已dĩ 聞văn 略lược 竟cánh 雖tuy 非phi 當đương 機cơ 亦diệc 預dự 結kết 緣duyên 雖tuy 未vị 現hiện 悟ngộ 亦diệc 於ư 涅Niết 槃Bàn 及cập 以dĩ 滅diệt 後hậu 而nhi 信tín 一Nhất 乘Thừa 人nhân 自tự 多đa 途đồ 法pháp 華hoa 常thường 頓đốn 不bất 可khả 見kiến 於ư 未vị 熟thục 餘dư 殘tàn 便tiện 妨phương 法pháp 華hoa 開khai 顯hiển 者giả 也dã 。

二nhị 為vi 末mạt 代đại 鈍độn 根căn 於ư 佛Phật 法Pháp 中trung 。 起khởi 斷đoạn 滅diệt 見kiến 。 夭yểu 傷thương 慧tuệ 命mạng 亡vong 失thất 法Pháp 身thân 設thiết 三tam 種chủng 權quyền 扶phù 一nhất 圓viên 實thật 故cố 名danh 扶phù 律luật 談đàm 常thường 教giáo 。

二nhị 留lưu 逗đậu 末mạt 代đại 如Như 來Lai 滅diệt 後hậu 。 名danh 為vi 末mạt 代đại 不bất 悟ngộ 圓viên 常thường 名danh 為vi 鈍độn 根căn 遂toại 於ư 佛Phật 法Pháp 棄khí 捨xả 毗Tỳ 尼Ni 復phục 謂vị 如Như 來Lai 定định 入nhập 滅diệt 度độ 名danh 斷đoạn 滅diệt 見kiến 乘thừa 戒giới 既ký 緩hoãn 諸chư 惡ác 莊trang 嚴nghiêm 慧tuệ 命mạng 法Pháp 身thân 夭yểu 傷thương 亡vong 失thất 如Như 來Lai 預dự 鑑giám 故cố 演diễn 涅Niết 槃Bàn 施thi 設thiết 三tam 教giáo 之chi 權quyền 扶phù 助trợ 一Nhất 乘Thừa 之chi 實thật 廣quảng 明minh 持trì 戒giới 委ủy 示thị 真chân 常thường 正chánh 助trợ 相tương/tướng 須tu 乘thừa 戒giới 俱câu 急cấp 法Pháp 身thân 嚴nghiêm 顯hiển 慧tuệ 命mạng 昭chiêu 然nhiên 扶phù 律luật 談đàm 常thường 其kỳ 益ích 大đại 矣hĩ 夭yểu 者giả 中trung 死tử 也dã 問vấn 慧tuệ 命mạng 法Pháp 身thân 常thường 住trụ 不bất 滅diệt 。 何hà 故cố 文văn 云vân 亡vong 失thất 夭yểu 傷thương 答đáp 法pháp 體thể 何hà 失thất 但đãn 由do 眾chúng 生sanh 無vô 聞văn 思tư 修tu 所sở 以dĩ 流lưu 轉chuyển 眾chúng 苦khổ 煩phiền 惱não 故cố 知tri 得đắc 失thất 在tại 眾chúng 生sanh 耳nhĩ 非phi 約ước 法pháp 也dã 法Pháp 身thân 既ký 失thất 報báo 應ứng 可khả 知tri 三Tam 身Thân 不bất 顯hiển 三tam 障chướng 熾sí 然nhiên 準chuẩn 四tứ 念niệm 處xứ 明minh 贖thục 命mạng 教giáo 乃nãi 是thị 贖thục 於ư 藏tạng 通thông 之chi 命mạng 別biệt 圓viên 自tự 有hữu 常thường 住trụ 之chi 命mạng 故cố 非phi 所sở 論luận 當đương 知tri 念niệm 處xứ 約ước 真chân 中trung 說thuyết 今kim 文văn 扶phù 律luật 約ước 偏thiên 圓viên 言ngôn 又hựu 荊kinh 谿khê 云vân 以dĩ 在tại 穢uế 土thổ/độ 須tu 說thuyết 贖thục 命mạng 為vi 捃# 拾thập 故cố 扶phù 律luật 說thuyết 常thường 令linh 久cửu 住trụ 故cố 兼kiêm 權quyền 明minh 實thật 故cố 涅Niết 槃Bàn 顯hiển 扶phù 律luật 說thuyết 常thường 是thị 贖thục 眾chúng 生sanh 法Pháp 身thân 慧tuệ 命mạng 之chi 大đại 寶bảo 也dã 佛Phật 化hóa 既ký 以dĩ 涅Niết 槃Bàn 贖thục 命mạng 末mạt 代đại 凡phàm 流lưu 大Đại 乘Thừa 語ngữ 者giả 捨xả 而nhi 不bất 用dụng 豈khởi 非phi 逆nghịch 耶da 。

然nhiên 若nhược 論luận 時thời 味vị 與dữ 法pháp 華hoa 同đồng 。

三tam 然nhiên 若nhược 下hạ 辨biện 時thời 味vị 文văn 分phần/phân 二nhị 初sơ 同đồng 法pháp 華hoa 法pháp 華hoa 開khai 三tam 教giáo 之chi 權quyền 顯hiển 一Nhất 乘Thừa 之chi 實thật 名danh 大đại 王vương 饍thiện 涅Niết 槃Bàn 點điểm 劣liệt 淺thiển 之chi 三tam 修tu 是thị 勝thắng 常thường 樂nhạo/nhạc/lạc 我ngã 名danh 醍đề 醐hồ 味vị 王vương 饍thiện 醐hồ 醐hồ 其kỳ 味vị 無vô 別biệt 顯hiển 實thật 勝thắng 修tu 時thời 無vô 側trắc 影ảnh 故cố 云vân 時thời 味vị 與dữ 法pháp 華hoa 同đồng 。

論luận 其kỳ 部bộ 內nội 純thuần 雜tạp 小tiểu 異dị 。

二nhị 論luận 其kỳ 下hạ 與dữ 法pháp 華hoa 辨biện 純thuần 雜tạp 法pháp 華hoa 純thuần 一nhất 涅Niết 槃Bàn 雜tạp 諸chư 故cố 荊kinh 谿khê 云vân 判phán 味vị 同đồng 時thời 而nhi 部bộ 有hữu 異dị 約ước 理lý 名danh 別biệt 咸hàm 歸quy 常thường 住trụ 約ước 機cơ 彼bỉ 稱xưng 捃# 拾thập 約ước 法pháp 彼bỉ 存tồn 三tam 權quyền 論luận 意ý 彼bỉ 帶đái 律luật 儀nghi 語ngữ 證chứng 彼bỉ 兼kiêm 小tiểu 果quả 受thọ 益ích 彼bỉ 無vô 廣quảng 記ký 說thuyết 時thời 長trường 短đoản 永vĩnh 殊thù 談đàm 常thường 過quá 未vị 不bất 同đồng 論luận 譬thí 大đại 陣trận 殘tàn 黨đảng 現hiện 瑞thụy 表biểu 彰chương 各các 別biệt 破phá 執chấp 難nan 易dị 不bất 同đồng 領lãnh 解giải 近cận 遠viễn 亦diệc 乖quai 述thuật 成thành 被bị 根căn 不bất 等đẳng 用dụng 治trị 生sanh 死tử 不bất 同đồng 付phó 囑chúc 有hữu 下hạ 有hữu 此thử 得đắc 茲tư 十thập 六lục 餘dư 略lược 可khả 知tri 失thất 斯tư 同đồng 異dị 講giảng 授thọ 殊thù 難nạn/nan 豈khởi 唯duy 二nhị 經kinh 餘dư 亦diệc 不bất 易dị 具cụ 如như 大đại 部bộ 補bổ 注chú 之chi 中trung 注chú 解giải 此thử 之chi 十thập 六lục 同đồng 異dị 。

故cố 文văn 云vân 從tùng 摩Ma 訶Ha 般Bát 若Nhã 。 出xuất 大đại 涅Niết 槃Bàn 。

四tứ 故cố 文văn 云vân 下hạ 引dẫn 證chứng 分phần/phân 二nhị 初sơ 引dẫn 當đương 經kinh 證chứng 言ngôn 文văn 云vân 者giả 涅Niết 槃Bàn 經kinh 第đệ 十thập 三tam 文văn 也dã 從tùng 般Bát 若Nhã 出xuất 大đại 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 此thử 第đệ 二nhị 番phiên 調điều 熟thục 人nhân 也dã 何hà 者giả 良lương 以dĩ 此thử 機cơ 法pháp 華hoa 未vị 悟ngộ 如Như 來Lai 所sở 以dĩ 。 重trùng 說thuyết 般Bát 若Nhã 融dung 通thông 袪# 滯trệ 然nhiên 後hậu 為vi 說thuyết 。 涅Niết 槃Bàn 脫thoát 之chi 若nhược 云vân 般Bát 若Nhã 出xuất 法pháp 華hoa 者giả 此thử 是thị 初sơ 番phiên 調điều 熟thục 人nhân 也dã 譬thí 如như 田điền 家gia 先tiên 種chủng 先tiên 熟thục 先tiên 收thu 後hậu 種chủng 後hậu 熟thục 後hậu 收thu 矣hĩ 。

前tiền 法pháp 華hoa 合hợp 此thử 經Kinh 為vi 第đệ 五ngũ 時thời 也dã 。

二nhị 前tiền 法pháp 下hạ 明minh 二nhị 經kinh 同đồng 時thời 前tiền 文văn 明minh 涅Niết 槃Bàn 時thời 味vị 同đồng 法pháp 華hoa 今kim 文văn 明minh 法pháp 華hoa 合hợp 此thử 經Kinh 時thời 味vị 既ký 同đồng 故cố 文văn 互hỗ 現hiện 然nhiên 前tiền 雖tuy 辨biện 若nhược 論luận 時thời 味vị 與dữ 法pháp 華hoa 同đồng 未vị 是thị 總tổng 結kết 故cố 亦diệc 可khả 將tương 今kim 文văn 總tổng 結kết 第đệ 五ngũ 時thời 也dã 。

問vấn 此thử 經Kinh 具cụ 四tứ 教giáo 與dữ 前tiền 方Phương 等Đẳng 部bộ 具cụ 說thuyết 四tứ 教giáo 。 為vi 同đồng 為vi 異dị 。

五ngũ 問vấn 下hạ 料liệu 揀giản 文văn 為vi 二nhị 初sơ 問vấn 言ngôn 此thử 經Kinh 者giả 涅Niết 槃Bàn 經kinh 也dã 具cụ 四tứ 教giáo 者giả 正chánh 指chỉ 前tiền 云vân 為vi 未vị 熟thục 者giả 更cánh 說thuyết 四tứ 教giáo 亦diệc 兼kiêm 末mạt 代đại 三tam 權quyền 一nhất 實thật 涅Niết 槃Bàn 方Phương 等Đẳng 既ký 具cụ 四tứ 教giáo 同đồng 耶da 異dị 耶da 。

答đáp 名danh 同đồng 義nghĩa 異dị 方Phương 等Đẳng 中trung 四tứ 圓viên 則tắc 初sơ 後hậu 俱câu 知tri 常thường 別biệt 則tắc 初sơ 不bất 知tri 後hậu 方phương 知tri 藏tạng 通thông 則tắc 初sơ 後hậu 俱câu 不bất 知tri 涅Niết 槃Bàn 中trung 四tứ 初sơ 後hậu 俱câu 知tri 。

二nhị 答đáp 俱câu 云vân 四tứ 教giáo 即tức 名danh 同đồng 也dã 知tri 常thường 等đẳng 殊thù 即tức 義nghĩa 異dị 也dã 初sơ 謂vị 初sơ 心tâm 後hậu 即tức 後hậu 位vị 初sơ 後hậu 皆giai 悉tất 造tạo 境cảnh 即tức 中trung 無vô 非phi 法Pháp 界Giới 故cố 云vân 圓viên 則tắc 初sơ 後hậu 知tri 常thường 別biệt 初sơ 不bất 知tri 即tức 初sơ 心tâm 也dã 後hậu 方phương 知tri 者giả 回hồi 向hướng 後hậu 心tâm 證chứng 道đạo 同đồng 也dã 故cố 金kim 錍bề 云vân 即tức 具cụ 唯duy 圓viên 及cập 別biệt 後hậu 位vị 是thị 故cố 別biệt 教giáo 信tín 住trụ 行hành 位vị 皆giai 不bất 知tri 常thường 回hồi 向hướng 薄bạc 知tri 登đăng 地địa 少thiểu 證chứng 良lương 以dĩ 次thứ 第đệ 三tam 觀quán 若nhược 入nhập 中trung 道đạo 與dữ 圓viên 不bất 異dị 故cố 回hồi 向hướng 位vị 圓viên 修tu 知tri 也dã 至chí 初Sơ 地Địa 位vị 分phần/phân 證chứng 知tri 耳nhĩ 問vấn 別biệt 人nhân 初sơ 心tâm 知tri 能năng 造tạo 是thị 常thường 住trụ 佛Phật 性tánh 何hà 謂vị 不bất 知tri 答đáp 初sơ 雖tuy 了liễu 知tri 能năng 造tạo 佛Phật 性tánh 葢# 但đãn 中trung 耳nhĩ 今kim 云vân 知tri 常thường 乃nãi 是thị 了liễu 知tri 依y 正chánh 二nhị 報báo 圓viên 融dung 不bất 二nhị 。 無vô 非phi 法Pháp 界Giới 故cố 不bất 可khả 以dĩ 但đãn 中trung 難nạn/nan 也dã 所sở 以dĩ 別biệt 人nhân 依y 迷mê 示thị 迷mê 云vân 能năng 造tạo 是thị 附phụ 權quyền 立lập 性tánh 云vân 所sở 造tạo 非phi 理lý 實thật 教giáo 權quyền 是thị 故cố 然nhiên 耳nhĩ 應ưng 知tri 別biệt 人nhân 後hậu 位vị 知tri 常thường 即tức 是thị 圓viên 人nhân 不bất 可khả 更cánh 存tồn 別biệt 人nhân 之chi 號hiệu 藏tạng 通thông 初sơ 後hậu 俱câu 不bất 知tri 者giả 是thị 界giới 內nội 教giáo 折chiết 體thể 之chi 空không 空không 非phi 佛Phật 性tánh 微vi 玅# 之chi 理lý 故cố 此thử 二nhị 教giáo 俱câu 不bất 知tri 常thường 若nhược 乃nãi 自tự 就tựu 通thông 教giáo 而nhi 論luận 受thọ 圓viên 接tiếp 等đẳng 亦diệc 云vân 知tri 常thường 問vấn 別biệt 教giáo 通thông 教giáo 皆giai 受thọ 圓viên 接tiếp 竝tịnh 得đắc 知tri 常thường 何hà 故cố 此thử 文văn 唯duy 云vân 別biệt 教giáo 後hậu 位vị 知tri 常thường 答đáp 斯tư 葢# 未vị 論luận 受thọ 接tiếp 之chi 說thuyết 且thả 取thủ 次thứ 第đệ 三tam 觀quán 若nhược 入nhập 中trung 道đạo 與dữ 圓viên 不bất 異dị 登đăng 地địa 親thân 證chứng 不bất 存tồn 隔cách 歷lịch 之chi 義nghĩa 也dã 問vấn 方Phương 等Đẳng 中trung 藏tạng 通thông 及cập 別biệt 教giáo 初sơ 心tâm 何hà 故cố 不bất 知tri 常thường 答đáp 法pháp 華hoa 已dĩ 前tiền 二Nhị 乘Thừa 之chi 人nhân 。 及cập 偏thiên 菩Bồ 薩Tát 俱câu 未vị 稟bẩm 性tánh 各các 住trụ 化hóa 城thành 若nhược 令linh 知tri 常thường 到đáo 法pháp 華hoa 中trung 何hà 所sở 述thuật 耶da 涅Niết 槃Bàn 中trung 四tứ 初sơ 後hậu 俱câu 知tri 者giả 追truy 說thuyết 四tứ 教giáo 具cụ 談đàm 佛Phật 性tánh 是thị 故cố 初sơ 後hậu 皆giai 知tri 常thường 住trụ 故cố 輔phụ 行hành 云vân 彼bỉ 經kinh 四tứ 教giáo 皆giai 知tri 常thường 住trụ 本bổn 意ý 在tại 圓viên 權quyền 用dụng 三tam 教giáo 以dĩ 為vi 蘇tô 息tức 實thật 不bất 保bảo 權quyền 以dĩ 為vi 究cứu 竟cánh 元nguyên 意ý 知tri 圓viên 是thị 故cố 相tương/tướng 即tức 麤thô 心tâm 若nhược 息tức 還hoàn 依y 頓đốn 觀quán 問vấn 涅Niết 槃Bàn 中trung 四tứ 若nhược 俱câu 知tri 常thường 何hà 故cố 牆tường 壁bích 非phi 佛Phật 性tánh 耶da 答đáp 四tứ 俱câu 知tri 常thường 約ước 歸quy 實thật 說thuyết 牆tường 壁bích 非phi 性tánh 是thị 權quyền 緣duyên 了liễu 權quyền 非phi 究cứu 竟cánh 必tất 歸quy 於ư 實thật 況huống 復phục 別biệt 為vi 末mạt 代đại 一nhất 機cơ 或hoặc 實thật 或hoặc 權quyền 如như 金kim 錍bề 說thuyết 問vấn 化hóa 儀nghi 四tứ 教giáo 方Phương 等Đẳng 中trung 四tứ 涅Niết 槃Bàn 中trung 四tứ 從tùng 漸tiệm 開khai 四tứ 別biệt 教giáo 有hữu 四tứ 如như 何hà 分phân 別biệt 答đáp 化hóa 儀nghi 之chi 四tứ 通thông 收thu 頓đốn 漸tiệm 從tùng 漸tiệm 開khai 四tứ 別biệt 在tại 漸tiệm 收thu 方Phương 等Đẳng 中trung 四tứ 但đãn 在tại 漸tiệm 中trung 涅Niết 槃Bàn 中trung 四tứ 名danh 為vi 追truy 說thuyết 別biệt 雖tuy 有hữu 四tứ 還hoàn 為vi 別biệt 攝nhiếp 。

問vấn 將tương 五ngũ 味vị 對đối 五ngũ 時thời 教giáo 其kỳ 意ý 如như 何hà 。

三tam 問vấn 下hạ 料liệu 揀giản 時thời 味vị 文văn 分phần/phân 二nhị 初sơ 問vấn 如như 上thượng 文văn 中trung 所sở 將tương 涅Niết 槃Bàn 五ngũ 味vị 以dĩ 對đối 五ngũ 時thời 頓đốn 漸tiệm 等đẳng 教giáo 有hữu 何hà 意ý 耶da 。

答đáp 有hữu 二nhị 。

二nhị 答đáp 文văn 為vi 二nhị 初sơ 標tiêu 。

一nhất 者giả 但đãn 取thủ 相tương 生sanh 次thứ 第đệ 。

二nhị 一nhất 下hạ 釋thích 分phần/phân 二nhị 初sơ 約ước 相tương 生sanh 為vi 三tam 初sơ 標tiêu 。

所sở 謂vị 牛ngưu 譬thí 於ư 佛Phật 五ngũ 味vị 譬thí 教giáo 乳nhũ 從tùng 牛ngưu 出xuất 酪lạc 從tùng 乳nhũ 生sanh 二nhị 酥tô 醍đề 醐hồ 次thứ 第đệ 不bất 亂loạn 。

二nhị 所sở 謂vị 下hạ 釋thích 。

故cố 譬thí 五ngũ 時thời 相tương 生sanh 次thứ 第đệ 。

三tam 故cố 譬thí 下hạ 結kết 言ngôn 相tương 生sanh 者giả 大đại 涅Niết 槃Bàn 經kinh 第đệ 十thập 三tam 云vân 佛Phật 告cáo 住trụ 無vô 垢cấu 藏tạng 王vương 菩Bồ 薩Tát 譬thí 如như 從tùng 牛ngưu 出xuất 乳nhũ 從tùng 乳nhũ 出xuất 酪lạc 從tùng 酪lạc 出xuất 生sanh 酥tô 。 從tùng 生sanh 酥tô 出xuất 熟thục 酥tô 。 從tùng 熟thục 酥tô 出xuất 醍đề 醐hồ 。 醍đề 醐hồ 最tối 上thượng 。 佛Phật 亦diệc 如như 是thị 。 從tùng 佛Phật 出xuất 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 。 從tùng 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 。 出xuất 修tu 多đa 羅la 從tùng 修tu 多đa 羅la 出xuất 方Phương 等Đẳng 經kinh 從tùng 方Phương 等Đẳng 經kinh 出xuất 般Bát 若Nhã 波ba 羅la 從tùng 般Bát 若Nhã 波ba 羅la 出xuất 大đại 涅Niết 槃Bàn 天thiên 台thai 所sở 立lập 五ngũ 味vị 相tương 生sanh 文văn 在tại 斯tư 矣hĩ 故cố 前tiền 文văn 以dĩ 乳nhũ 對đối 華hoa 嚴nghiêm 乃nãi 至chí 醍đề 醐hồ 對đối 法pháp 華hoa 等đẳng 但đãn 約ước 相tương 生sanh 不bất 論luận 濃nồng 淡đạm 若nhược 論luận 濃nồng 淡đạm 則tắc 華hoa 嚴nghiêm 大đại 教giáo 其kỳ 味vị 成thành 淡đạm 鹿lộc 苑uyển 小tiểu 法pháp 其kỳ 味vị 卻khước 濃nồng 有hữu 此thử 不bất 便tiện 取thủ 相tương 生sanh 耳nhĩ 。

二nhị 者giả 取thủ 其kỳ 濃nồng 淡đạm 此thử 則tắc 取thủ 一nhất 番phiên 下hạ 劣liệt 根căn 性tánh 。

二nhị 約ước 濃nồng 淡đạm 文văn 分phần/phân 三tam 初sơ 下hạ 根căn 為vi 三tam 初sơ 標tiêu 示thị 所sở 言ngôn 取thủ 者giả 謂vị 於ư 涅Niết 槃Bàn 相tương 生sanh 之chi 文văn 約ước 義nghĩa 亦diệc 可khả 取thủ 喻dụ 濃nồng 淡đạm 言ngôn 一nhất 番phiên 者giả 即tức 下hạ 根căn 也dã 言ngôn 下hạ 劣liệt 者giả 不bất 發phát 大đại 心tâm 但đãn 求cầu 小tiểu 果quả 也dã 天thiên 親thân 呼hô 為vi 下hạ 劣liệt 小Tiểu 乘Thừa 眾chúng 香hương 稱xưng 為vi 貧bần 所sở 樂lạc 法pháp 。

所sở 謂vị 二Nhị 乘Thừa 根căn 性tánh 在tại 華hoa 嚴nghiêm 座tòa 不bất 信tín 不bất 解giải 。 不bất 變biến 凡phàm 情tình 故cố 譬thí 其kỳ 乳nhũ 次thứ 至chí 鹿lộc 苑uyển 聞văn 三tam 藏tạng 教giáo 二Nhị 乘Thừa 根căn 性tánh 依y 教giáo 修tu 行hành 。 轉chuyển 凡phàm 成thành 聖thánh 故cố 譬thí 轉chuyển 乳nhũ 成thành 酪lạc 次thứ 至chí 方Phương 等Đẳng 聞văn 彈đàn 斥xích 聲Thanh 聞Văn 慕mộ 大đại 恥sỉ 小tiểu 得đắc 通thông 教giáo 益ích 如như 轉chuyển 酪lạc 成thành 生sanh 酥tô 次thứ 至chí 般Bát 若Nhã 奉phụng 勅sắc 轉chuyển 教giáo 心tâm 漸tiệm 通thông 泰thái 得đắc 別biệt 教giáo 益ích 如như 轉chuyển 生sanh 酥tô 成thành 熟thục 酥tô 次thứ 至chí 法pháp 華hoa 聞văn 三tam 周chu 說thuyết 法Pháp 得đắc 記ký 作tác 佛Phật 如như 轉chuyển 熟thục 酥tô 成thành 醍đề 醐hồ 。

二nhị 所sở 謂vị 下hạ 釋thích 慕mộ 大đại 恥sỉ 小tiểu 如như 向hướng 已dĩ 明minh 二Nhị 乘Thừa 之chi 人nhân 。 在tại 般Bát 若Nhã 會hội 被bị 加gia 領lãnh 法pháp 心tâm 不bất 驚kinh 怖bố 。 名danh 漸tiệm 通thông 泰thái 。

又hựu 二Nhị 乘Thừa 人nhân 至chí 般Bát 若Nhã 時thời 不bất 同đồng 方Phương 等Đẳng 悲bi 泣khấp 之chi 時thời 故cố 名danh 通thông 泰thái 又hựu 般Bát 若Nhã 時thời 機cơ 無vô 隔cách 異dị 名danh 為vi 通thông 泰thái 言ngôn 三tam 周chu 者giả 法pháp 說thuyết 譬thí 喻dụ 宿túc 世thế 因nhân 緣duyên 。 約ước 法pháp 而nhi 說thuyết 故cố 云vân 法pháp 說thuyết 餘dư 二nhị 可khả 知tri 方Phương 等Đẳng 般Bát 若Nhã 得đắc 通thông 別biệt 益ích 約ước 密mật 說thuyết 也dã 何hà 者giả 且thả 通thông 教giáo 是thị 大Đại 乘Thừa 初sơ 門môn 二Nhị 乘Thừa 既ký 在tại 方Phương 等Đẳng 慕mộ 大đại 是thị 則tắc 義nghĩa 當đương 密mật 得đắc 通thông 益ích 故cố 荊kinh 谿khê 云vân 謂vị 受thọ 彈đàn 斥xích 令linh 歎thán 大đại 自tự 鄙bỉ 即tức 其kỳ 益ích 相tương 通thông 教giáo 利lợi 根căn 及cập 別biệt 圓viên 人nhân 自tự 於ư 一nhất 邊biên 得đắc 益ích 無vô 妨phương 別biệt 教giáo 既ký 是thị 菩Bồ 薩Tát 法Pháp 。 門môn 二Nhị 乘Thừa 之chi 人nhân 。 在tại 般Bát 若Nhã 中trung 為vi 諸chư 佛Phật 子tử 說thuyết 菩Bồ 薩Tát 法Pháp 。 是thị 則tắc 義nghĩa 當đương 得đắc 別biệt 教giáo 益ích 故cố 荊kinh 谿khê 云vân 皆giai 使sử 令linh 知tri 。 即tức 熟thục 酥tô 益ích 得đắc 此thử 益ích 已dĩ 義nghĩa 成thành 別biệt 人nhân 又hựu 於ư 此thử 座tòa 即tức 被bị 彈đàn 訶ha 及cập 加gia 說thuyết 大đại 故cố 知tri 從tùng 此thử 密mật 蒙mông 被bị 接tiếp 若nhược 準chuẩn 玄huyền 文văn 至chí 般Bát 若Nhã 時thời 冥minh 成thành 別biệt 人nhân 是thị 次thứ 第đệ 密mật 不bất 次thứ 第đệ 密mật 處xứ 處xứ 顯hiển 實thật 豈khởi 但đãn 別biệt 耶da 別biệt 既ký 約ước 密mật 通thông 豈khởi 顯hiển 哉tai 。

此thử 約ước 最tối 鈍độn 根căn 具cụ 經kinh 五ngũ 味vị 。

三tam 此thử 約ước 下hạ 結kết 。

其kỳ 次thứ 者giả 或hoặc 經kinh 一nhất 二nhị 三tam 四tứ 。

二nhị 其kỳ 次thứ 下hạ 明minh 中trung 根căn 經kinh 者giả 歷lịch 也dã 此thử 或hoặc 經kinh 下hạ 一nhất 字tự 剩thặng 也dã 應ưng 云vân 或hoặc 經kinh 二nhị 三tam 四tứ 焉yên 何hà 者giả 或hoặc 經kinh 二nhị 是thị 鹿lộc 苑uyển 或hoặc 經kinh 三tam 是thị 方Phương 等Đẳng 或hoặc 經kinh 四tứ 是thị 般Bát 若Nhã 於ư 此thử 二nhị 三tam 四tứ 而nhi 得đắc 悟ngộ 入nhập 者giả 是thị 名danh 中trung 根căn 也dã 故cố 玅# 玄huyền 問vấn 為vi 一nhất 人nhân 稟bẩm 五ngũ 味vị 為vi 五ngũ 人nhân 耶da 答đáp 自tự 有hữu 一nhất 人nhân 稟bẩm 一nhất 味vị 如như 華hoa 嚴nghiêm 中trung 純thuần 一nhất 根căn 性tánh 不bất 歷lịch 五ngũ 味vị 自tự 有hữu 一nhất 人nhân 歷lịch 五ngũ 味vị 如như 小Tiểu 乘Thừa 於ư 頓đốn 如như 乳nhũ 乃nãi 至chí 法pháp 華hoa 名danh 為vi 醍đề 醐hồ 自tự 有hữu 利lợi 根căn 菩Bồ 薩Tát 未vị 入nhập 位vị 聲Thanh 聞Văn 於ư 三tam 藏tạng 中trung 見kiến 性tánh 是thị 歷lịch 二nhị 味vị 於ư 方Phương 等Đẳng 中trung 見kiến 性tánh 是thị 歷lịch 三tam 味vị 於ư 般Bát 若Nhã 中trung 。 見kiến 性tánh 是thị 歷lịch 四tứ 味vị 。

其kỳ 上thượng 達đạt 根căn 性tánh 味vị 味vị 得đắc 入nhập 法Pháp 界Giới 實thật 相tướng 何hà 必tất 須tu 待đãi 法pháp 華hoa 開khai 會hội 。

三tam 其kỳ 上thượng 達đạt 下hạ 明minh 上thượng 根căn 言ngôn 上thượng 根căn 者giả 即tức 向hướng 所sở 引dẫn 玄huyền 義nghĩa 文văn 云vân 如như 華hoa 嚴nghiêm 中trung 純thuần 一nhất 根căn 性tánh 不bất 歷lịch 五ngũ 味vị 言ngôn 味vị 味vị 者giả 恐khủng 文văn 誤ngộ 也dã 應ưng 云vân 初sơ 味vị 得đắc 入nhập 法Pháp 界Giới 若nhược 云vân 味vị 味vị 濫lạm 於ư 中trung 下hạ 是thị 則tắc 若nhược 無vô 玅# 玄huyền 三tam 根căn 歷lịch 味vị 之chi 文văn 將tương 何hà 以dĩ 定định 今kim 文văn 之chi 誤ngộ 耶da 。

上thượng 來lai 已dĩ 錄lục 五ngũ 味vị 五ngũ 時thời 化hóa 儀nghi 四tứ 教giáo 大đại 綱cương 如như 此thử 。

二nhị 上thượng 來lai 下hạ 結kết 然nhiên 上thượng 所sở 錄lục 五ngũ 時thời 五ngũ 味vị 但đãn 是thị 當đương 分phần/phân 猶do 復phục 未vị 明minh 五ngũ 時thời 互hỗ 通thông 初sơ 後hậu 之chi 相tướng 案án 玅# 玄huyền 云vân 若nhược 華hoa 嚴nghiêm 頓đốn 乳nhũ 別biệt 但đãn 在tại 初sơ 通thông 則tắc 至chí 後hậu 無vô 量lượng 義nghĩa 云vân 次thứ 說thuyết 般Bát 若Nhã 歷lịch 劫kiếp 修tu 行hành 。 華hoa 嚴nghiêm 海hải 空không 法pháp 華hoa 會hội 入nhập 像tượng 法pháp 決quyết 疑nghi 云vân 今kim 日nhật 座tòa 中trung 無vô 央ương 數số 眾chúng 。 或hoặc 見kiến 如Như 來Lai 。 入nhập 涅Niết 槃Bàn 或hoặc 見kiến 住trụ 世thế 一nhất 劫kiếp 。 或hoặc 見kiến 丈trượng 六lục 小tiểu 身thân 大đại 身thân 報báo 身thân 法Pháp 身thân 同đồng 虗hư 空không 等đẳng 如như 日nhật 初sơ 出xuất 。 先tiên 照chiếu 高cao 山sơn 。 日nhật 若nhược 垂thùy 沒một 亦diệc 應ưng 餘dư 輝huy 峻tuấn 嶺lĩnh 故cố 蓮liên 華hoa 藏tạng 世thế 界giới 海hải 通thông 至chí 涅Niết 槃Bàn 之chi 後hậu 。 況huống 前tiền 教giáo 耶da 若nhược 鹿lộc 苑uyển 酪lạc 教giáo 別biệt 在tại 第đệ 二nhị 通thông 亦diệc 至chí 後hậu 如như 迦Ca 留Lưu 陀Đà 夷Di 。 於ư 法pháp 華hoa 中trung 面diện 得đắc 授thọ 記ký 後hậu 因nhân 非phi 時thời 而nhi 入nhập 聚tụ 落lạc 為vi 俗tục 打đả 殺sát 埋mai 馬mã 糞phẩn 中trung 後hậu 從tùng 糞phẩn 出xuất 便tiện 入nhập 滅diệt 度độ 文văn 在tại 涅Niết 槃Bàn 當đương 知tri 酪lạc 教giáo 亦diệc 至chí 於ư 後hậu 若nhược 方Phương 等Đẳng 教giáo 別biệt 在tại 第đệ 三tam 通thông 亦diệc 至chí 後hậu 方Phương 等Đẳng 陀đà 羅la 尼ni 云vân 先tiên 於ư 王vương 城thành 授thọ 聲Thanh 聞Văn 記ký 今kim 於ư 舍Xá 衛Vệ 授thọ 聲Thanh 聞Văn 記ký 故cố 方Phương 等Đẳng 教giáo 亦diệc 至chí 於ư 後hậu 若nhược 般Bát 若Nhã 教giáo 別biệt 在tại 第đệ 四tứ 通thông 亦diệc 至chí 後hậu 從tùng 得đắc 道Đạo 夜dạ 至chí 泥Nê 洹Hoàn 夜dạ 常thường 說thuyết 般Bát 若Nhã 故cố 般Bát 若Nhã 教giáo 亦diệc 至chí 於ư 後hậu 若nhược 涅Niết 槃Bàn 教giáo 別biệt 在tại 第đệ 五ngũ 通thông 亦diệc 至chí 初sơ 從tùng 初sơ 發phát 心tâm 。 常thường 觀quán 涅Niết 槃Bàn 行hành 道Đạo 故cố 知tri 涅Niết 槃Bàn 通thông 亦diệc 至chí 初sơ 若nhược 法pháp 華hoa 教giáo 就tựu 顯hiển 露lộ 邊biên 不bất 見kiến 在tại 初sơ 若nhược 約ước 祕bí 密mật 何hà 往vãng 不bất 通thông 故cố 身thân 子tử 云vân 我ngã 昔tích 從tùng 佛Phật 。 聞văn 如như 是thị 法Pháp 故cố 。 知tri 法pháp 華hoa 密mật 亦diệc 通thông 初sơ 。

天Thiên 台Thai 四Tứ 教Giáo 集Tập 解Giải 卷quyển 上thượng