Tứ Đế Luận – Quyển 2

四Tứ 諦Đế 論Luận
Quyển 2
婆Bà 藪Tẩu 跋Bạt 摩Ma 造Tạo 陳Trần 真Chân 諦Đế 譯Dịch

四Tứ 諦Đế 論Luận 卷quyển 第đệ 二nhị

婆bà 藪tẩu 跋bạt 摩ma 造tạo

陳Trần 天Thiên 竺Trúc 三Tam 藏Tạng 真Chân 諦Đế 譯Dịch 分Phân 別Biệt 苦Khổ 諦Đế 。 品Phẩm 第đệ 三tam 之chi 二nhị

齒xỉ 落lạc 相tương/tướng 等đẳng 不bất 皆giai 遍biến 有hữu 。 苦khổ 非phi 不bất 遍biến 。 云vân 何hà 說thuyết 老lão 是thị 苦khổ 聖Thánh 諦Đế 者giả 。 答đáp 遍biến 滿mãn 三tam 界giới 。 諸chư 行hành 變biến 異dị 。 說thuyết 名danh 為vi 老lão 。 是thị 苦khổ 聖Thánh 諦Đế 。 如như 壽thọ 命mạng 滅diệt 。 如như 經kinh 言ngôn 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 以dĩ 老lão 為vi 法pháp 。

復phục 次thứ 諸chư 天thiên 身thân 形hình 微vi 妙diệu 稍sảo 損tổn 變biến 害hại 。 前tiền 後hậu 異dị 故cố 。 非phi 無vô 有hữu 老lão 。 細tế 故cố 難nan 知tri 。 猶do 如như 其kỳ 身thân 。

復phục 次thứ 住trụ 前tiền 後hậu 異dị 。 是thị 有hữu 為vi 相tương/tướng 遍biến 滿mãn 諸chư 行hành 說thuyết 名danh 為vi 老lão 。 如như 牛ngưu 同đồng 異dị 。 有hữu 為vi 不bất 住trụ 念niệm 念niệm 滅diệt 故cố 。 云vân 何hà 有hữu 老lão 者giả 。 答đáp 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 法pháp 。 剎sát 那na 剎sát 那na 。 滅diệt 實thật 無vô 有hữu 住trụ 。 依y 相tương 續tục 住trụ 。 故cố 說thuyết 老lão 相tương/tướng 。 如như 江giang 燈đăng 雨vũ 。 是thị 江giang 水thủy 流lưu 。 念niệm 念niệm 不bất 住trụ 。 見kiến 相tương 續tục 不bất 斷đoạn 。 世thế 人nhân 說thuyết 言ngôn 。 此thử 江giang 流lưu 急cấp 。 或hoặc 言ngôn 江giang 長trường/trưởng 。 燈đăng 雨vũ 亦diệc 爾nhĩ 。

復phục 次thứ 生sanh 死tử 中trung 間gian 說thuyết 名danh 為vi 老lão 。

何hà 以dĩ 故cố 。 初sơ 五ngũ 陰ấm 起khởi 。 是thị 名danh 為vi 生sanh 。 最tối 後hậu 陰ấm 壞hoại 。 是thị 名danh 為vi 死tử 。 是thị 二nhị 中trung 間gian 。 諸chư 陰ấm 變biến 異dị 。 病bệnh 對đối 治trị 故cố 。 死tử 生sanh 挍giảo 具cụ 故cố 。 說thuyết 病bệnh 為vi 苦khổ 。 若nhược 由do 病bệnh 故cố 身thân 恆hằng 苦khổ 者giả 。 云vân 何hà 不bất 違vi 此thử 偈kệ 無vô 病bệnh 第đệ 一nhất 利lợi 等đẳng 。 答đáp 冷lãnh 熱nhiệt 等đẳng 病bệnh 來lai 逼bức 迫bách 故cố 。 說thuyết 身thân 恆hằng 病bệnh 。 免miễn 癩lại 漏lậu 等đẳng 重trọng/trùng 疾tật 病bệnh 故cố 。 遊du 戲hí 威uy 儀nghi 讀đọc 誦tụng 思tư 修tu 有hữu 力lực 有hữu 能năng 。 故cố 依y 此thử 身thân 說thuyết 於ư 無vô 病bệnh 為vi 第đệ 一nhất 利lợi 。

復phục 次thứ 行hành 苦khổ 火hỏa 所sở 燃nhiên 故cố 。 說thuyết 身thân 恆hằng 病bệnh 。 暫tạm 離ly 苦khổ 故cố 。 說thuyết 無vô 病bệnh 為vi 第đệ 一nhất 利lợi 。

復phục 次thứ 恆hằng 治trị 助trợ 故cố 說thuyết 常thường 病bệnh 。 身thân 界giới 暫tạm 調điều 故cố 。 說thuyết 無vô 病bệnh 為vi 第đệ 一nhất 利lợi 。 若nhược 天thiên 道đạo 無vô 病bệnh 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 以dĩ 病bệnh 為vi 法pháp 。 此thử 言ngôn 應ưng 救cứu 。 答đáp 陰ấm 生sanh 為vi 苦khổ 。 遍biến 滿mãn 三tam 界giới 。 是thị 天thiên 道đạo 病bệnh 。 如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。 色sắc 生sanh 是thị 苦khổ 。 生sanh 諸chư 病bệnh 依y 處xứ 故cố 。 如như 色sắc 餘dư 陰ấm 亦diệc 爾nhĩ 。 又hựu 經kinh 說thuyết 。 比Bỉ 丘Khâu 若nhược 說thuyết 病bệnh 者giả 。 是thị 五ngũ 陰ấm 別biệt 名danh 。 乃nãi 至chí 癰ung 刺thứ 等đẳng 。 又hựu 餘dư 師sư 說thuyết 。 天thiên 將tương 退thoái 時thời 身thân 心tâm 麁thô 動động 。 是thị 名danh 天thiên 病bệnh 。 正Chánh 道Đạo 論luận 說thuyết 。 病bệnh 為vi 業nghiệp 果quả 。 是thị 業nghiệp 果quả 苦khổ 非phi 苦khổ 聖Thánh 諦Đế 者giả 。 答đáp 是thị 業nghiệp 果quả 報báo 不bất 離ly 愛ái 果quả 。 是thị 故cố 說thuyết 業nghiệp 果quả 報báo 即tức 說thuyết 愛ái 果quả 。 貪tham 愛ái 不bất 離ly 業nghiệp 故cố 。 如như 燈đăng 與dữ 光quang 。 業nghiệp 愛ái 我ngã 見kiến 識thức 果quả 苦khổ 為vi 性tánh 故cố 。 苦Khổ 諦Đế 所sở 攝nhiếp 故cố 。 不bất 相tương 違vi 佛Phật 說thuyết 苦khổ 名danh 為vi 病bệnh 。 又hựu 偈kệ 說thuyết 飢cơ 為vi 第đệ 一nhất 病bệnh 。 如như 此thử 二nhị 說thuyết 云vân 何hà 為vi 異dị 者giả 。 答đáp 若nhược 說thuyết 病bệnh 苦khổ 。 重trọng/trùng 中trung 輕khinh 病bệnh 皆giai 悉tất 被bị 攝nhiếp 。 飢cơ 則tắc 不bất 爾nhĩ 。 故cố 二nhị 說thuyết 有hữu 異dị 。

復phục 次thứ 不bất 可khả 治trị 故cố 。 說thuyết 飢cơ 為vi 第đệ 一nhất 病bệnh 。

何hà 以dĩ 故cố 。 飢cơ 苦khổ 難nạn 治trị 。 治trị 不bất 窮cùng 故cố 。 如như 間gian 日nhật 瘧ngược 病bệnh 。 若nhược 眼nhãn 病bệnh 等đẳng 則tắc 不bất 如như 此thử 。

復phục 次thứ 無vô 止chỉ 際tế 故cố 。 是thị 飢cơ 病bệnh 者giả 。 從tùng 生sanh 至chí 終chung 。 永vĩnh 無vô 暫tạm 息tức 。 餘dư 病bệnh 不bất 爾nhĩ 。

復phục 次thứ 飢cơ 病bệnh 恆hằng 須tu 治trị 故cố 。 如như 朽hủ 弊tệ 屋ốc 相tương 似tự 無vô 病bệnh 。 如như 怨oán 詐trá 親thân 。 遍biến 一nhất 切thiết 處xứ 故cố 。 揣đoàn 食thực 眾chúng 生sanh 並tịnh 患hoạn 飢cơ 苦khổ 。 如như 地địa 獄ngục 品phẩm 說thuyết 。 是thị 故cố 飢cơ 病bệnh 。 最tối 為vi 第đệ 一nhất 。 云vân 何hà 為vi 死tử 者giả 。 答đáp 命mạng 根căn 斷đoạn 絕tuyệt 。 說thuyết 名danh 為vi 死tử 。 遍biến 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 故cố 。 由do 有hữu 火hỏa 大đại 能năng 消tiêu 飲ẩm 食thực 。 身thân 界giới 毒độc 蛇xà 相tương/tướng 乖quai 違vi 故cố 。 其kỳ 性tánh 盡tận 滅diệt 由do 此thử 滅diệt 故cố 。 諸chư 根căn 無vô 食thực 隨tùy 火hỏa 而nhi 滅diệt 。 心tâm 及cập 心tâm 法pháp 根căn 為vi 上thượng 緣duyên 。 以dĩ 根căn 滅diệt 故cố 心tâm 法pháp 隨tùy 滅diệt 。 暖noãn 命mạng 及cập 識thức 捨xả 離ly 身thân 根căn 。 是thị 時thời 名danh 死tử 如như 偈kệ 說thuyết 。

煖noãn 命mạng 及cập 意ý 識thức 。 若nhược 捨xả 離ly 於ư 身thân 。

眠miên 尸thi 委ủy 在tại 地địa 。 如như 枯khô 木mộc 無vô 知tri 。

復phục 次thứ 同đồng 聚tụ 所sở 得đắc 。 陰ấm 界giới 入nhập 等đẳng 相tương 續tục 斷đoạn 絕tuyệt 。 是thị 名danh 為vi 死tử 。 死tử 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 自tự 性tánh 死tử 。 二nhị 橫hoạnh 死tử 。 自tự 性tánh 死tử 者giả 。

復phục 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 由do 業nghiệp 盡tận 。 二nhị 由do 命mạng 盡tận 。 橫hoạnh 死tử 亦diệc 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 自tự 橫hoạnh/hoành 。 二nhị 者giả 他tha 橫hoạnh/hoành 。

復phục 次thứ 死tử 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 隨tùy 剎sát 那na 死tử 。 二nhị 橫hoạnh 死tử 。 三tam 因nhân 盡tận 死tử 。 隨tùy 剎sát 那na 死tử 者giả 。 從tùng 託thác 胎thai 以dĩ 來lai 。 乃nãi 至chí 柯kha 羅la 邏la 等đẳng 十thập 一nhất 位vị 。 無vô 眴thuấn/huyễn 無vô 息tức 剎sát 那na 謝tạ 。 如như 偈kệ 說thuyết 。

從tùng 初sơ 夜dạ 眾chúng 生sanh 。 愛ái 託thác 住trụ 於ư 胎thai 。

無vô 礙ngại 自tự 然nhiên 去khứ 。 一nhất 向hướng 往vãng 不bất 迴hồi 。

又hựu 如như 經kinh 說thuyết 。 比Bỉ 丘Khâu 汝nhữ 等đẳng 。 剎sát 那na 剎sát 那na 。 生sanh 老lão 及cập 死tử 。 是thị 名danh 隨tùy 剎sát 那na 死tử 。 橫hoạnh 死tử 者giả 。 毒độc 火hỏa 刀đao 杖trượng 。 等đẳng 自tự 作tác 或hoặc 他tha 作tác 。 因nhân 此thử 命mạng 根căn 斷đoạn 。 是thị 名danh 橫hoạnh 死tử 。 因nhân 盡tận 死tử 者giả 。 感cảm 長trường 壽thọ 業nghiệp 盡tận 滅diệt 無vô 餘dư 。 是thị 死tử 貞trinh 實thật 。 唯duy 羅La 漢Hán 有hữu 。 猶do 如như 燈đăng 盡tận 。 是thị 名danh 因nhân 盡tận 死tử 。 云vân 何hà 死tử 相tướng 云vân 何hà 死tử 事sự 云vân 何hà 死tử 緣duyên 。 答đáp 命mạng 根căn 斷đoạn 絕tuyệt 。 是thị 名danh 死tử 相tướng 。 捨xả 離ly 本bổn 道đạo 是thị 名danh 死tử 事sự 。 生sanh 為vi 死tử 緣duyên 。 云vân 何hà 死tử 苦khổ 者giả 。 答đáp 怖bố 畏úy 苦khổ 故cố 。 是thị 人nhân 臨lâm 終chung 。 為vi 死tử 金kim 剛cang 。 之chi 所sở 破phá 壞hoại 。 應ưng 往vãng 他tha 方phương 。 非phi 所sở 究cứu 悉tất 。 將tương 離ly 親thân 友hữu 。 我ngã 之chi 愛ái 熱nhiệt 所sở 護hộ 身thân 屋ốc 崩băng 破phá 壞hoại 時thời 。 永vĩnh 離ly 所sở 作tác 生sanh 重trọng 怖bố 畏úy 。 故cố 說thuyết 死tử 苦khổ 。

復phục 次thứ 火hỏa 燒thiêu 熱nhiệt 故cố 。 若nhược 人nhân 曾tằng 經kinh 作tác 惡ác 不bất 樂nhạo 行hành 善thiện 。 將tương 命mạng 終chung 時thời 。 破phá 戒giới 因nhân 故cố 。 見kiến 未vị 來lai 生sanh 惡ác 道đạo 相tương/tướng 現hiện 。 起khởi 大đại 憂ưu 悔hối 身thân 心tâm 焦tiêu 惱não 。 如như 死tử 法pháp 經kinh 說thuyết 。 故cố 名danh 死tử 苦khổ 。

復phục 次thứ 劇kịch 胎thai 苦khổ 故cố 。 是thị 人nhân 在tại 胎thai 中trung 時thời 。 恆hằng 受thọ 重trọng/trùng 苦khổ 。 或hoặc 母mẫu 飲ẩm 食thực 相tương 違vi 威uy 儀nghi 疲bì 極cực 。 他tha 所sở 逼bức 苦khổ 。 雖tuy 受thọ 大đại 苦khổ 而nhi 不bất 失thất 命mạng 。 若nhược 死tử 苦khổ 來lai 頓đốn 奪đoạt 前tiền 苦khổ 命mạng 根căn 即tức 絕tuyệt 。 出xuất 胎thai 亦diệc 爾nhĩ 。 雖tuy 受thọ 大đại 苦khổ 亦diệc 不bất 失thất 命mạng 。 死tử 苦khổ 若nhược 來lai 奪đoạt 此thử 生sanh 苦khổ 命mạng 根căn 即tức 滅diệt 。

復phục 次thứ 在tại 少thiếu 壯tráng 位vị 。 受thọ 用dụng 六lục 塵trần 。 不bất 知tri 厭yếm 足túc 。 與dữ 所sở 愛ái 親thân 共cộng 住trú 未vị 久cửu 。 由do 少thiếu 壯tráng 無vô 病bệnh 性tánh 力lực 自tự 在tại 財tài 物vật 勝thắng 故cố 。 恆hằng 起khởi 醉túy 慢mạn 。 是thị 時thời 若nhược 死tử 其kỳ 苦khổ 無vô 比tỉ 。 若nhược 人nhân 過quá 少thiếu 壯tráng 位vị 。 財tài 寶bảo 巨cự 富phú 穀cốc 帛bạch 資tư 生sanh 。 皆giai 悉tất 具cụ 足túc 。 或hoặc 被bị 王vương 重trọng 罰phạt 。 或hoặc 遭tao 困khốn 病bệnh 。 作tác 是thị 思tư 惟duy 。

我ngã 必tất 應ưng 死tử 。 其kỳ 心tâm 已dĩ 決quyết 。 眼nhãn 滿mãn 熱nhiệt 淚lệ 咽yết 喉hầu 噤cấm 塞tắc 。 觀quán 愛ái 親thân 屬thuộc 。 目mục 不bất 暫tạm 眴thuấn 。 死tử 王vương 將tương 去khứ 何hà 苦khổ 劇kịch 此thử 。 是thị 死tử 至chí 者giả 如như 大đại 山sơn 來lai 。 行hành 四tứ 方phương 便tiện 亦diệc 不bất 能năng 制chế 。 如như 大đại 力lực 怨oán 不bất 可khả 摧tồi 伏phục 。 食thực 噉đạm 一nhất 切thiết 如như 馬mã 口khẩu 。 火hỏa 燒thiêu 曝bộc 一nhất 切thiết 如như 劫kiếp 末mạt 日nhật 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 所sở 不bất 能năng 度độ 。 如như 海hải 水thủy 動động 不bất 能năng 過quá 岸ngạn 。 如như 金kim 剛cang 霹phích 靂lịch 碎toái 五ngũ 陰ấm 山sơn 。 如như 大đại 猛mãnh 風phong 拔bạt 倒đảo 身thân 樹thụ 。 如như 伽già 樓lâu 羅la 吞thôn 噉đạm 陰ấm 龍long 。 如như 飲ẩm 味vị 鬼quỷ 伺tứ 人nhân 過quá 失thất 。 如như 大đại 怨oán 賊tặc 恆hằng 奪đoạt 命mạng 寶bảo 。 如như 重trọng 罪tội 人nhân 心tâm 無vô 安an 樂lạc 。 如như 惡ác 國quốc 王vương 重trọng 罰phạt 難nạn/nan 謝tạ 。 如như 春xuân 等đẳng 時thời 必tất 定định 當đương 有hữu 。 以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。 說thuyết 死tử 名danh 苦khổ 。 放phóng 逸dật 死tử 破phá 戒giới 死tử 生sanh 緣duyên 死tử 。 此thử 三tam 何hà 異dị 者giả 。 答đáp 慧tuệ 命mạng 斷đoạn 故cố 。 名danh 放phóng 逸dật 人nhân 死tử 。 戒giới 清thanh 淨tịnh 命mạng 破phá 壞hoại 失thất 故cố 。 名danh 破phá 戒giới 人nhân 死tử 。 壽thọ 命mạng 根căn 斷đoạn 故cố 。 名danh 生sanh 緣duyên 死tử 。

復phục 次thứ 退thoái 惰nọa 正Chánh 法Pháp 名danh 放phóng 逸dật 死tử 。 失thất 比Bỉ 丘Khâu 性tánh 名danh 破phá 戒giới 死tử 。 退thoái 聚tụ 同đồng 分phần/phân 名danh 生sanh 緣duyên 死tử 。 又hựu 有hữu 覺giác 無vô 覺giác 死tử 。 有hữu 悔hối 無vô 悔hối 死tử 。 有hữu 放phóng 逸dật 無vô 放phóng 逸dật 死tử 。 有hữu 著trước 無vô 著trước 死tử 。 有hữu 調điều 伏phục 不bất 調điều 伏phục 死tử 少thiểu 分phần 調điều 伏phục 死tử 。 其kỳ 相tướng 云vân 何hà 。 答đáp 行hành 善thiện 凡phàm 夫phu 聖thánh 及cập 菩Bồ 薩Tát 。 正chánh 起khởi 憶ức 念niệm 捨xả 壽thọ 命mạng 根căn 名danh 有hữu 覺giác 死tử 。 異dị 此thử 名danh 無vô 覺giác 死tử 。 破phá 戒giới 人nhân 死tử 名danh 有hữu 悔hối 死tử 。 持trì 戒giới 人nhân 死tử 名danh 無vô 悔hối 死tử 。 由do 五ngũ 醉túy 故cố 。 不bất 恭cung 敬kính 行hành 法pháp 律luật 學học 處xứ 名danh 放phóng 逸dật 死tử 。 異dị 此thử 名danh 不bất 放phóng 逸dật 死tử 。 於ư 父phụ 母mẫu 妻thê 子tử 。 等đẳng 起khởi 愛ái 著trước 心tâm 而nhi 捨xả 壽thọ 命mạng 。 名danh 有hữu 著trước 死tử 。 異dị 此thử 名danh 無vô 著trước 死tử 。 阿A 羅La 漢Hán 等đẳng 。 在tại 六lục 恆hằng 住trụ 調điều 伏phục 六lục 根căn 。 捨xả 壽thọ 命mạng 根căn 名danh 調điều 伏phục 死tử 。 行hành 惡ác 凡phàm 夫phu 散tán 漫mạn 心tâm 死tử 名danh 不bất 調điều 伏phục 死tử 。 有hữu 學học 聖thánh 人nhân 捨xả 壽thọ 命mạng 根căn 名danh 少thiểu 分phần 調điều 伏phục 死tử 。 五ngũ 陰ấm 念niệm 念niệm 自tự 滅diệt 他tha 害hại 等đẳng 死tử 。 云vân 何hà 得đắc 成thành 。 答đáp 諸chư 陰ấm 實thật 念niệm 念niệm 滅diệt 。 相tương 續tục 恆hằng 流lưu 。 依y 相tương 續tục 故cố 。 他tha 害hại 等đẳng 死tử 得đắc 成thành 。 如như 約ước 相tương 續tục 故cố 說thuyết 燈đăng 滅diệt 。

復phục 次thứ 諸chư 根căn 無vô 事sự 能năng 故cố 。 譬thí 如như 破phá 瓶bình 。

復phục 次thứ 壽thọ 命mạng 根căn 壞hoại 故cố 。 有hữu 人nhân 說thuyết 言ngôn 。 壽thọ 命mạng 根căn 非phi 剎sát 那na 剎sát 那na 滅diệt 。

何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 念niệm 念niệm 滅diệt 壽thọ 命mạng 亦diệc 無vô 。

時thời 死tử 非phi 時thời 死tử 他tha 害hại 死tử 等đẳng 皆giai 不bất 得đắc 成thành 。 三tam 種chủng 病bệnh 亦diệc 不bất 得đắc 成thành 。 是thị 故cố 命mạng 根căn 非phi 念niệm 念niệm 滅diệt 。 云vân 何hà 為vi 怨oán 憎tăng 會hội 者giả 。 答đáp 怨oán 憎tăng 親thân 愛ái 不bất 定định 故cố 。 若nhược 塵trần 是thị 所sở 憎tăng 怨oán 是thị 其kỳ 聚tụ 會hội 。 亦diệc 是thị 所sở 憎tăng 。 如như 人nhân 於ư 猪trư 食thực 。 外ngoại 曰viết 。 若nhược 爾nhĩ 苦Khổ 諦Đế 不bất 成thành 立lập 。 以dĩ 不bất 定định 故cố 。 答đáp 不bất 為vi 怨oán 親thân 塵trần 不bất 定định 故cố 。 怨oán 憎tăng 會hội 所sở 生sanh 苦khổ 不bất 定định 。 如như 境cảnh 界giới 不bất 定định 。 生sanh 善thiện 則tắc 定định 。 惡ác 亦diệc 如như 是thị 。 怨oán 憎tăng 會hội 苦khổ 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。

復phục 次thứ 宿túc 世thế 惡ác 業nghiệp 。 相tương 似tự 果quả 聚tụ 集tập 。 名danh 怨oán 憎tăng 會hội 立lập 名danh 為vi 苦khổ 。

復phục 次thứ 怨oán 憎tăng 會hội 苦khổ 者giả 。 約ước 苦khổ 受thọ 及cập 資tư 糧lương 說thuyết 。

何hà 以dĩ 故cố 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 愛ái 。 樂nhạo/nhạc/lạc 憎tăng 苦khổ 故cố 。 是thị 受thọ 會hội 名danh 怨oán 憎tăng 會hội 。

復phục 次thứ 惡ác 友hữu 共cộng 聚tụ 。 多đa 過quá 失thất 故cố 名danh 。 怨oán 憎tăng 會hội 苦khổ 。 如như 偈kệ 所sở 說thuyết 。

與dữ 惡ác 友hữu 共cộng 聚tụ 。 非phi 聚tụ 多đa 過quá 失thất 。

是thị 功công 德đức 最tối 大đại 。 離ly 則tắc 無vô 憂ưu 悔hối 。

善thiện 友hữu 共cộng 聚tụ 價giá 。 我ngã 思tư 難nạn/nan 判phán 決quyết 。

分phân 離ly 時thời 是thị 苦khổ 。 是thị 共cộng 聚tụ 等đẳng 價giá 。

復phục 次thứ 修tu 淨tịnh 戒giới 人nhân 。 觀quán 細tế 失thất 怖bố 畏úy 。 犯phạm 受thọ 惡ác 戒giới 事sự 是thị 其kỳ 怨oán 憎tăng 。 生sanh 悔hối 熱nhiệt 故cố 。 惡ác 覺giác 觀quán 起khởi 。 是thị 修tu 行hành 人nhân 。 憎tăng 怨oán 能năng 枯khô 滅diệt 善thiện 法Pháp 故cố 。 煩phiền 惱não 燒thiêu 燃nhiên 是thị 聖thánh 人nhân 怨oán 。 能năng 逆nghịch 心tâm 靜tĩnh 故cố 。 此thử 中trung 說thuyết 惡ác 業nghiệp 法pháp 煩phiền 惱não 果quả 相tương 應ứng 是thị 名danh 怨oán 憎tăng 會hội 。 云vân 何hà 怨oán 憎tăng 會hội 相tương/tướng 。 云vân 何hà 怨oán 憎tăng 會hội 事sự 。 云vân 何hà 怨oán 憎tăng 會hội 緣duyên 者giả 。 答đáp 非phi 所sở 愛ái 聚tụ 為vi 相tương/tướng 。 心tâm 憂ưu 為vi 事sự 。 業nghiệp 煩phiền 惱não 為vi 緣duyên 。 云vân 何hà 怨oán 憎tăng 會hội 苦khổ 者giả 。 答đáp 逼bức 惱não 為vi 體thể 故cố 。 如như 惡ác 隣lân 里lý 。 為vi 苦khổ 因nhân 故cố 。 如như 獸thú 見kiến 狼lang 。 逼bức 身thân 心tâm 故cố 。 如như 毒độc 刺thứ 在tại 體thể 。 瞋sân 恚khuể 緣duyên 故cố 。 如như 見kiến 本bổn 怨oán 。 無vô 安an 因nhân 故cố 。 如như 無vô 憂ưu 王vương 傳truyền 。

復phục 次thứ 與dữ 種chủng 種chủng 重trọng/trùng 苦khổ 品phẩm 類loại 相tương 應ứng 。 能năng 害hại 自tự 身thân 故cố 。 如như 阿A 難Nan 宿túc 傳truyền 。 非phi 愛ái 相tương 應ứng 。 多đa 生sanh 求cầu 欲dục 。 求cầu 欲dục 因nhân 緣duyên 生sanh 種chủng 種chủng 苦khổ 。 如như 偈kệ 言ngôn 。 愛ái 苦khổ 人nhân 求cầu 。

復phục 次thứ 由do 惡ác 友hữu 故cố 。 生sanh 大đại 驚kinh 怖bố 。 如như 鹿lộc 見kiến 獵liệp 師sư 。 如như 人nhân 坐tọa 臥ngọa 天thiên 衣y 所sở 覆phú 寶bảo 床sàng 。 燒thiêu 赤xích 鐵thiết 針châm 以dĩ 刺thứ 其kỳ 身thân 。 身thân 心tâm 戰chiến 動động 。 生sanh 大đại 困khốn 苦khổ 。 是thị 故cố 名danh 為vi 。 怨oán 憎tăng 會hội 苦khổ 。 若nhược 怨oán 憎tăng 類loại 有hữu 聚tụ 會hội 者giả 。 永vĩnh 不bất 相tương 離ly 。 此thử 義nghĩa 應ưng 至chí 者giả 。 答đáp 一nhất 時thời 境cảnh 界giới 性tánh 用dụng 相tương 續tục 。 共cộng 相tương 連liên 知tri 諸chư 法pháp 恆hằng 相tương/tướng 聚tụ 會hội 。 怨oán 憎tăng 聚tụ 會hội 異dị 此thử 義nghĩa 故cố 。 難nạn/nan 不bất 得đắc 成thành 。

復phục 次thứ 苦khổ 受thọ 是thị 名danh 怨oán 憎tăng 。 此thử 受thọ 不bất 離ly 於ư 心tâm 。 如như 是thị 義nghĩa 者giả 順thuận 難nạn/nan 。 答đáp 如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。 如như 攝nhiếp 有hữu 多đa 種chủng 會hội 義nghĩa 亦diệc 然nhiên 。 如như 持trì 散tán 偈kệ 言ngôn 。

一nhất 分phần/phân 具cụ 分phần/phân 心tâm 。 道đạo 用dụng 類loại 相tương 應ứng 。

類loại 處xứ 及cập 自tự 性tánh 。 經kinh 說thuyết 名danh 法pháp 攝nhiếp 。

如như 攝nhiếp 有hữu 多đa 種chủng 會hội 亦diệc 如như 是thị 。 謂vị 一nhất 境cảnh 不bất 相tương 離ly 。 相tương 對đối 相tương/tướng 著trước 等đẳng 。 是thị 故cố 此thử 難nạn/nan 違vi 順thuận 皆giai 得đắc 。 云vân 何hà 為vi 親thân 愛ái 離ly 者giả 。 答đáp 是thị 親thân 愛ái 塵trần 或hoặc 名danh 眾chúng 生sanh 或hoặc 。 非phi 眾chúng 生sanh 。 與dữ 其kỳ 別biệt 離ly 名danh 親thân 愛ái 離ly 。

復phục 次thứ 少thiếu 壯tráng 無vô 病bệnh 壽thọ 命mạng 家gia 色sắc 形hình 富phú 貴quý 自tự 在tại 。 親thân 友hữu 相tương 離ly 。 亦diệc 名danh 愛ái 別biệt 離ly 。

復phục 次thứ 善thiện 業nghiệp 果quả 報báo 六lục 入nhập 觸xúc 攝nhiếp 。 是thị 退thoái 失thất 名danh 愛ái 別biệt 離ly 。 如như 退thoái 天thiên 道đạo 。

復phục 次thứ 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 破phá 壞hoại 名danh 愛ái 別biệt 離ly 。

何hà 以dĩ 故cố 。 此thử 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 是thị 愛ái 著trước 處xứ 。 由do 此thử 愛ái 著trước 於ư 色sắc 等đẳng 境cảnh 亦diệc 生sanh 愛ái 著trước 。 是thị 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 伴bạn 。 謂vị 想tưởng 行hành 識thức 等đẳng 亦diệc 所sở 愛ái 著trước 。 若nhược 論luận 實thật 義nghĩa 唯duy 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 壞hoại 名danh 愛ái 別biệt 離ly 。 云vân 何hà 親thân 愛ái 離ly 相tương/tướng 。 云vân 何hà 親thân 愛ái 離ly 事sự 。 云vân 何hà 親thân 愛ái 離ly 緣duyên 者giả 。 答đáp 離ly 愛ái 類loại 為vi 相tương/tướng 。 心tâm 憂ưu 悲bi 為vi 事sự 。 遭tao 敗bại 為vi 緣duyên 。 云vân 何hà 親thân 愛ái 離ly 苦khổ 者giả 。 答đáp 因nhân 愛ái 別biệt 離ly 。 是thị 諸chư 眾chúng 生sanh 。 憂ưu 悲bi 內nội 然nhiên 。 猶do 如như 空không 樹thụ 野dã 火hỏa 燒thiêu 腹phúc 。 如như 經kinh 說thuyết 。 若nhược 天thiên 退thoái 墮đọa 愛ái 別biệt 離ly 苦khổ 。 劇kịch 於ư 地địa 獄ngục 。 如như 目Mục 連Liên 宿túc 傳truyền 。

復phục 次thứ 若nhược 眾chúng 生sanh 疑nghi 聞văn 見kiến 憶ức 念niệm 親thân 愛ái 別biệt 離ly 。 憂ưu 悲bi 苦khổ 生sanh 。 是thị 故cố 名danh 愛ái 別biệt 離ly 苦khổ 。

復phục 次thứ 父phụ 母mẫu 妻thê 子tử 。 所sở 愛ái 眷quyến 屬thuộc 別biệt 離ly 因nhân 故cố 。 如như 併tinh 失thất 財tài 懊áo 悔hối 失thất 心tâm 。 如như 著trước 鬼quỷ 狂cuồng 漫mạn 語ngữ 啼đề 哭khốc 悶muộn 絕tuyệt 戰chiến 掉trạo 。 如như 臨lâm 死tử 人nhân 。 如như 失thất 王vương 位vị 重trọng/trùng 苦khổ 所sở 逼bức 。 如như 無vô 識thức 無vô 知tri 癡si 亂loạn 默mặc 然nhiên 。 如như 船thuyền 舶bạc 破phá 沒một 憂ưu 悲bi 海hải 。 故cố 名danh 愛ái 別biệt 離ly 苦khổ 。 老lão 等đẳng 聚tụ 會hội 即tức 怨oán 憎tăng 會hội 。 少thiếu 壯tráng 等đẳng 離ly 即tức 親thân 愛ái 離ly 。 更cánh 說thuyết 怨oán 會hội 愛ái 離ly 。 云vân 何hà 非phi 重trùng 說thuyết 者giả 。 答đáp 老lão 等đẳng 聚tụ 會hội 少thiếu 壯tráng 等đẳng 離ly 。 如như 此thử 二nhị 苦khổ 羅La 漢Hán 亦diệc 有hữu 。 唯duy 無vô 憎tăng 會hội 。 如như 偈kệ 。

若nhược 一nhất 切thiết 永vĩnh 無vô 。 怨oán 憎tăng 及cập 親thân 愛ái 。

無vô 憂ưu 無vô 染nhiễm 心tâm 。 是thị 人nhân 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。

以dĩ 此thử 義nghĩa 故cố 。 不bất 名danh 重trùng 說thuyết 。

復phục 次thứ 由do 老lão 病bệnh 等đẳng 無vô 分phân 別biệt 苦khổ 。 與dữ 羅La 漢Hán 共cộng 。 如như 前tiền 偈kệ 說thuyết 。 惡ác 老lão 汝nhữ 可khả 患hoạn 等đẳng 。 怨oán 憎tăng 會hội 苦khổ 。 及cập 愛ái 別biệt 離ly 因nhân 分phân 別biệt 起khởi 。 皆giai 屬thuộc 心tâm 苦khổ 。 未vị 離ly 欲dục 人nhân 則tắc 有hữu 此thử 苦khổ 。 復phục 由do 老lão 病bệnh 等đẳng 名danh 依y 內nội 苦khổ 。 怨oán 會hội 愛ái 離ly 名danh 依y 外ngoại 苦khổ 。 故cố 非phi 重trùng 說thuyết 。 何hà 所sở 求cầu 不bất 得đắc 者giả 。 答đáp 遠viễn 離ly 苦khổ 與dữ 苦khổ 不bất 會hội 。 則tắc 得đắc 歡hoan 樂lạc 與dữ 不bất 相tương 離ly 。 求cầu 此thử 不bất 得đắc 名danh 。 求cầu 不bất 得đắc 苦khổ 。

復phục 次thứ 與dữ 生sanh 中trung 老lão 病bệnh 死tử 等đẳng 諸chư 苦khổ 。 求cầu 不bất 相tương 會hội 而nhi 不bất 能năng 得đắc 。 是thị 生sanh 定định 法pháp 故cố 。 故cố 名danh 求cầu 不bất 得đắc 苦khổ 。

復phục 次thứ 求cầu 與dữ 怨oán 憎tăng 不bất 會hội 親thân 愛ái 不bất 離ly 。 既ký 不bất 能năng 得đắc 故cố 。 名danh 求cầu 不bất 得đắc 苦khổ 。 外ngoại 曰viết 。 此thử 苦khổ 在tại 前tiền 。 二nhị 苦khổ 已dĩ 顯hiển 現hiện 。 何hà 用dụng 重trùng 說thuyết 。 答đáp 非phi 所sở 愛ái 共cộng 聚tụ 名danh 怨oán 憎tăng 會hội 。 是thị 所sở 愛ái 分phân 離ly 名danh 愛ái 別biệt 離ly 。 今kim 求cầu 怨oán 不bất 會hội 求cầu 親thân 不bất 離ly 。 翻phiên 前tiền 二nhị 種chủng 立lập 此thử 為vi 苦khổ 故cố 非phi 重trùng 說thuyết 。

復phục 次thứ 已dĩ 得đắc 未vị 捨xả 。 與dữ 所sở 憎tăng 塵trần 共cộng 聚tụ 。 名danh 怨oán 憎tăng 會hội 。 已dĩ 得đắc 未vị 捨xả 。 與dữ 所sở 愛ái 塵trần 不bất 得đắc 共cộng 聚tụ 。 名danh 愛ái 別biệt 離ly 。 未vị 得đắc 未vị 捨xả 。 是thị 所sở 。 愛ái 塵trần 求cầu 不bất 能năng 得đắc 。 名danh 求cầu 不bất 得đắc 苦khổ 。 由do 三tam 世thế 安an 立lập 故cố 非phi 重trùng 說thuyết 。 云vân 何hà 求cầu 不bất 得đắc 相tương/tướng 。 云vân 何hà 求cầu 不bất 得đắc 事sự 。 云vân 何hà 求cầu 不bất 得đắc 緣duyên 者giả 。 答đáp 求cầu 不bất 得đắc 者giả 。 違vi 逆nghịch 意ý 欲dục 為vi 相tương/tướng 。 以dĩ 憂ưu 渴khát 為vi 事sự 。 現hiện 無vô 功công 用dụng 宿túc 不bất 作tác 善thiện 為vi 緣duyên 。 云vân 何hà 求cầu 不bất 得đắc 苦khổ 者giả 。 猶do 如như 如như 意ý 瓶bình 等đẳng 破phá 故cố 。 失thất 求cầu 王vương 位vị 等đẳng 願nguyện 。

復phục 次thứ 苦khổ 因nhân 緣duyên 故cố 。 是thị 所sở 求cầu 欲dục 五ngũ 塵trần 。 由do 不bất 能năng 得đắc 。 欲dục 火hỏa 所sở 然nhiên 。 如như 述thuật 波ba 伽già 等đẳng 燒thiêu 然nhiên 成thành 灰hôi 。 故cố 名danh 求cầu 不bất 得đắc 苦khổ 。

復phục 次thứ 三tam 時thời 中trung 能năng 生sanh 苦khổ 故cố 。 是thị 所sở 求cầu 利lợi 我ngã 應ưng 不bất 得đắc 。 今kim 不bất 得đắc 已dĩ 不bất 得đắc 。 由do 此thử 生sanh 憂ưu 悲bi 等đẳng 苦khổ 故cố 。 名danh 求cầu 不bất 得đắc 苦khổ 。 命mạng 塵trần 即tức 苦khổ 至chí 得đắc 亦diệc 苦khổ 。 求cầu 之chi 不bất 得đắc 。 云vân 何hà 為vi 苦khổ 者giả 。 答đáp 以dĩ 不bất 定định 故cố 。 得đắc 者giả 未vị 必tất 皆giai 苦khổ 。

何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 得đắc 信tín 根căn 不bất 名danh 為vi 苦khổ 。

復phục 次thứ 是thị 厭yếm 憂ưu 依y 止chỉ 故cố 。 求cầu 不bất 得đắc 者giả 。 能năng 生sanh 求cầu 者giả 厭yếm 惡ác 憂ưu 惱não 心tâm 得đắc 五ngũ 塵trần 利lợi 。 則tắc 不bất 如như 是thị 。 是thị 樂lạc 想tưởng 故cố 。

復phục 次thứ 如như 少thiếu 壯tráng 身thân 老lão 為vi 後hậu 故cố 。 說thuyết 名danh 為vi 苦khổ 。 如như 是thị 得đắc 五ngũ 塵trần 利lợi 敗bại 為vi 後hậu 。 說thuyết 名danh 為vi 苦khổ 。 如như 取thủ 陰ấm 為vi 苦khổ 依y 止chỉ 說thuyết 名danh 為vi 苦khổ 。 得đắc 五ngũ 塵trần 利lợi 說thuyết 名danh 為vi 苦khổ 。 義nghĩa 亦diệc 如như 是thị 。 以dĩ 何hà 因nhân 緣duyên 。 求cầu 之chi 不bất 得đắc 者giả 。 答đáp 因nhân 緣duyên 不bất 具cụ 故cố 。 譬thí 如như 種chủng 子tử 。 若nhược 無vô 有hữu 緣duyên 芽nha 不bất 得đắc 生sanh 。 由do 宿túc 世thế 慳san 悋lận 嫉tật 妬đố 。 邪tà 見kiến 瞋sân 故cố 壞hoại 大đại 家gia 因nhân 。 今kim 求cầu 不bất 得đắc 。 如như 欝uất 多đa 羅la 比Bỉ 丘Khâu 等đẳng 宿túc 傳truyền 。 因nhân 惡ác 法pháp 故cố 離ly 苦khổ 受thọ 樂lạc 。 求cầu 不bất 能năng 得đắc 。 譬thí 如như 阿A 鼻Tỳ 地Địa 獄Ngục 眾chúng 生sanh 。 求cầu 不bất 得đắc 者giả 。 略lược 說thuyết 三tam 因nhân 。 一nhất 無vô 宿túc 世thế 善thiện 。 二nhị 自tự 無vô 功công 用dụng 。 三tam 他tha 不bất 愛ái 敬kính 。 云vân 何hà 略lược 說thuyết 五ngũ 陰ấm 為vi 苦khổ 。 答đáp 為vi 攝nhiếp 初sơ 中trung 後hậu 苦khổ 故cố 。 生sanh 為vi 初sơ 苦khổ 。 死tử 為vi 後hậu 苦khổ 。 老lão 等đẳng 憂ưu 悲bi 等đẳng 名danh 為vi 中trung 苦khổ 。

復phục 次thứ 為vi 攝nhiếp 有hữu 間gian 苦khổ 故cố 。 有hữu 間gian 苦khổ 者giả 。 如như 老lão 病bệnh 死tử 等đẳng 。 無vô 間gian 苦khổ 者giả 。 恆hằng 隨tùy 一nhất 切thiết 有hữu 分phần 。

復phục 次thứ 為vi 攝nhiếp 各các 各các 自tự 相tương/tướng 無vô 邊biên 眾chúng 苦khổ 故cố 。 故cố 說thuyết 五ngũ 取thủ 陰ấm 名danh 通thông 相tương/tướng 苦khổ 。

何hà 以dĩ 故cố 。 諸chư 苦khổ 別biệt 類loại 無vô 邊biên 故cố 。 假giả 使sử 如Như 來Lai 。 於ư 無vô 量lượng 劫kiếp 。 廣quảng 說thuyết 苦khổ 相tương/tướng 。 亦diệc 不bất 能năng 盡tận 。

復phục 次thứ 生sanh 等đẳng 諸chư 苦khổ 如như 火hỏa 。 五ngũ 取thủ 陰ấm 如như 薪tân 。 如như 燒thiêu 然nhiên 經kinh 說thuyết 。

復phục 次thứ 五ngũ 取thủ 陰ấm 為vi 生sanh 等đẳng 諸chư 苦khổ 田điền 地địa 。

何hà 以dĩ 故cố 。 取thủ 陰ấm 生sanh 苦khổ 名danh 生sanh 取thủ 陰ấm 。 變biến 異dị 苦khổ 名danh 老lão 取thủ 陰ấm 。 逼bức 惱não 苦khổ 名danh 病bệnh 取thủ 陰ấm 。 破phá 壞hoại 苦khổ 名danh 死tử 取thủ 陰ấm 。 非phi 愛ái 聚tụ 苦khổ 名danh 怨oán 憎tăng 會hội 取thủ 陰ấm 。 親thân 離ly 散tán 苦khổ 名danh 愛ái 別biệt 離ly 取thủ 陰ấm 。 所sở 須tu 不bất 遂toại 名danh 求cầu 不bất 得đắc 。 略lược 義nghĩa 云vân 何hà 。 答đáp 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 多đa 二nhị 異dị 三tam 一nhất 處xứ 。 謂vị 三tam 世thế 分phân 散tán 。 種chủng 類loại 不bất 同đồng 。 攝nhiếp 在tại 一nhất 處xứ 。 故cố 名danh 為vi 略lược 。

復phục 次thứ 略lược 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 義nghĩa 略lược 。 以dĩ 一nhất 義nghĩa 攝nhiếp 多đa 義nghĩa 。 譬thí 如như 真chân 寶bảo 。 二nhị 名danh 句cú 偈kệ 略lược 。 能năng 攝nhiếp 略lược 義nghĩa 。 如như 真chân 寶bảo 器khí 。 如như 是thị 苦khổ 有hữu 多đa 義nghĩa 多đa 名danh 。 但đãn 以dĩ 一nhất 義nghĩa 一nhất 名danh 攝nhiếp 之chi 。 皆giai 盡tận 說thuyết 名danh 為vi 略lược 。 問vấn 諸chư 陰ấm 何hà 相tương/tướng 。 陰ấm 義nghĩa 云vân 何hà 。 諸chư 陰ấm 同đồng 一nhất 行hành 相tương/tướng 。 云vân 何hà 不bất 立lập 一nhất 陰ấm 。 陰ấm 及cập 取thủ 陰ấm 二nhị 種chủng 云vân 何hà 。 答đáp 如như 是thị 等đẳng 問vấn 。 五ngũ 陰ấm 論luận 思tư 擇trạch 品phẩm 中trung 。 已dĩ 廣quảng 分phân 別biệt 。 問vấn 云vân 何hà 說thuyết 取thủ 陰ấm 名danh 苦khổ 。 不bất 直trực 名danh 陰ấm 苦khổ 。 答đáp 欲dục 分phân 別biệt 諦đế 有hữu 四tứ 相tương/tướng 故cố 。 說thuyết 取thủ 陰ấm 為vi 苦khổ 。 若nhược 直trực 說thuyết 陰ấm 是thị 苦khổ 。 則tắc 二nhị 諦đế 不bất 成thành 。

何hà 以dĩ 故cố 。 明minh 陰ấm 戒giới 定định 等đẳng 五ngũ 陰ấm 皆giai 成thành 苦Khổ 諦Đế 故cố 。 問vấn 取thủ 陰ấm 何hà 義nghĩa 。 答đáp 愛ái 欲dục 是thị 取thủ 義nghĩa 此thử 陰ấm 能năng 生sanh 取thủ 。 為vi 取thủ 所sở 生sanh 與dữ 取thủ 相tương 應ứng 。 取thủ 所sở 隨tùy 逐trục 能năng 有hữu 取thủ 故cố 。 故cố 名danh 取thủ 陰ấm 。 問vấn 隨tùy 觀quán 一nhất 苦khổ 則tắc 通thông 達đạt 苦Khổ 諦Đế 。 何hà 用dụng 廣quảng 分phân 別biệt 諸chư 苦khổ 相tương/tướng 耶da 。 答đáp 行hành 人nhân 須tu 廣quảng 觀quán 眾chúng 苦khổ 。 生sanh 厭yếm 離ly 心tâm 。 生sanh 厭yếm 心tâm 已dĩ 能năng 觀quán 通thông 苦khổ 得đắc 入nhập 正chánh 觀quán 為vi 此thử 用dụng 故cố 應ưng 須tu 廣quảng 說thuyết 。

復phục 次thứ 為vi 分phân 別biệt 生sanh 老lão 等đẳng 苦khổ 生sanh 思tư 擇trạch 智trí 。 得đắc 此thử 智trí 已dĩ 觀quán 苦khổ 一nhất 義nghĩa 。 決quyết 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 因nhân 此thử 得đắc 生sanh 此thử 智trí 。 以dĩ 平bình 等đẳng 為vi 境cảnh 不bất 勞lao 功công 用dụng 。 自tự 然nhiên 而nhi 流lưu 無vô 有hữu 覺giác 觀quán 。 名danh 第đệ 八bát 智trí 。 依y 法pháp 境cảnh 生sanh 。 如như 寶bảo 象tượng 譬thí 。 問vấn 如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。 名danh 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 是thị 樂nhạo/nhạc/lạc 依y 止chỉ 。 云vân 何hà 而nhi 說thuyết 。 取thủ 陰ấm 為vi 苦khổ 。 答đáp 如như 偈kệ 言ngôn 。

執chấp 對đối 治trị 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 。 顛điên 倒đảo 欲dục 故cố 樂nhạo/nhạc/lạc 。

經kinh 說thuyết 為vi 苦khổ 故cố 。 正chánh 見kiến 故cố 無vô 樂nhạo/nhạc/lạc 。

此thử 義nghĩa 如như 五ngũ 陰ấm 論luận 廣quảng 說thuyết 。 於ư 輕khinh 品phẩm 苦khổ 中trung 及cập 苦khổ 對đối 治trị 中trung 。 起khởi 於ư 樂lạc 想tưởng 實thật 唯duy 是thị 苦khổ 。 問vấn 此thử 經Kinh 中trung 云vân 何hà 說thuyết 略lược 餘dư 經kinh 廣quảng 辯biện 色sắc 為vi 苦khổ 。 答đáp 為vi 多đa 聞văn 慧tuệ 人nhân 。 是thị 故cố 略lược 說thuyết 取thủ 陰ấm 為vi 苦khổ 。 若nhược 無vô 聞văn 慧tuệ 則tắc 為vi 廣quảng 說thuyết 。 色sắc 取thủ 等đẳng 為vi 苦khổ 。 如như 是thị 為vi 見kiến 光quang 未vị 見kiến 光quang 人nhân 故cố 廣quảng 略lược 說thuyết 。 問vấn 云vân 何hà 說thuyết 取thủ 陰ấm 為vi 苦khổ 。 答đáp 苦khổ 盛thịnh 逼bức 故cố 。 如như 人nhân 處xứ 七thất 寶bảo 樓lâu 。 種chủng 種chủng 嚴nghiêm 飾sức 。 可khả 愛ái 五ngũ 塵trần 。 能năng 悅duyệt 其kỳ 心tâm 生sanh 大đại 歡hoan 樂lạc 。 小tiểu 針châm 所sở 刺thứ 即tức 生sanh 苦khổ 受thọ 。 忘vong 失thất 前tiền 樂nhạo/nhạc/lạc 如như 醎hàm 酸toan 味vị 。

復phục 次thứ 苦khổ 最tối 多đa 故cố 。 謂vị 老lão 病bệnh 死tử 。 愛ái 別biệt 離ly 怨oán 憎tăng 會hội 求cầu 不bất 得đắc 。 憂ưu 悲bi 苦khổ 惱não 。 覓mịch 守thủ 失thất 苦khổ 逼bức 害hại 苦khổ 等đẳng 。 取thủ 陰ấm 中trung 最tối 多đa 樂lạc 少thiểu 。 虛hư 妄vọng 如như 壞hoại 井tỉnh 水thủy 。 問vấn 略lược 說thuyết 八bát 苦khổ 。 其kỳ 義nghĩa 云vân 何hà 。 答đáp 眾chúng 苦khổ 依y 止chỉ 故cố 生sanh 名danh 苦khổ 。 能năng 令linh 變biến 壞hoại 故cố 老lão 名danh 苦khổ 。 能năng 逼bức 困khốn 身thân 故cố 病bệnh 名danh 苦khổ 。 能năng 滅diệt 諸chư 根căn 故cố 死tử 名danh 苦khổ 。 非phi 愛ái 共cộng 聚tụ 故cố 怨oán 憎tăng 會hội 名danh 苦khổ 。 可khả 愛ái 相tương 遠viễn 故cố 愛ái 別biệt 名danh 苦khổ 。 悕hy 望vọng 不bất 遂toại 故cố 求cầu 不bất 得đắc 名danh 苦khổ 。 是thị 眾chúng 苦khổ 相tương/tướng 故cố 取thủ 陰ấm 名danh 苦khổ 。 譬thí 如như 射xạ 堋# 。

復phục 次thứ 有hữu 者giả 。 是thị 真chân 實thật 苦khổ 有hữu 即tức 是thị 生sanh 。 生sanh 是thị 何hà 法pháp 。 謂vị 名danh 及cập 色sắc 。 色sắc 為vị 老lão 病bệnh 死tử 所sở 害hại 。 名danh 為vi 別biệt 離ly 怨oán 憎tăng 會hội 求cầu 不bất 得đắc 苦khổ 所sở 害hại 。 取thủ 陰ấm 為vi 眾chúng 苦khổ 所sở 害hại 。

復phục 次thứ 老lão 病bệnh 死tử 名danh 為vi 身thân 苦khổ 。 以dĩ 無vô 分phân 別biệt 故cố 。 愛ái 別biệt 離ly 等đẳng 。 三tam 名danh 為vi 心tâm 苦khổ 。 由do 分phân 別biệt 起khởi 故cố 。 生sanh 及cập 取thủ 陰ấm 是thị 身thân 心tâm 二nhị 苦khổ 。

復phục 次thứ 由do 生sanh 說thuyết 行hành 苦khổ 。 由do 死tử 說thuyết 壞hoại 苦khổ 。 所sở 餘dư 五ngũ 句cú 說thuyết 名danh 苦khổ 苦khổ 。 此thử 三tam 苦khổ 以dĩ 取thủ 陰ấm 為vi 因nhân 。

復phục 次thứ 取thủ 陰ấm 有hữu 起khởi 名danh 生sanh 。 六lục 道đạo 出xuất 現hiện 故cố 。 身thân 變biến 熟thục 名danh 老lão 。 以dĩ 萎nuy 悴tụy 故cố 。 身thân 界giới 不bất 平bình 等đẳng 及cập 增tăng 長trưởng 名danh 病bệnh 。 令linh 相tương 違vi 故cố 。 命mạng 終chung 陰ấm 壞hoại 名danh 死tử 。 離ly 本bổn 道đạo 故cố 。 非phi 愛ái 受thọ 因nhân 共cộng 聚tụ 怨oán 憎tăng 會hội 乖quai 意ý 相tương 應ứng 故cố 。 愛ái 受thọ 因nhân 相tương 遠viễn 名danh 愛ái 別biệt 離ly 。 與dữ 愛ái 不bất 共cộng 故cố 。 所sở 欲dục 不bất 遂toại 名danh 求cầu 不bất 得đắc 。 如như 願nguyện 不bất 成thành 故cố 。 為vi 一nhất 切thiết 苦khổ 種chủng 本bổn 田điền 故cố 。 取thủ 陰ấm 名danh 苦khổ 。 諸chư 苦khổ 自tự 生sanh 無vô 功công 用dụng 故cố 。 婆bà 藪tẩu 跋bạt 摩ma 法Pháp 師sư 分phân 別biệt 苦Khổ 諦Đế 品phẩm 究cứu 竟cánh 。

思Tư 量Lượng 集Tập 諦Đế 品Phẩm 第đệ 四tứ

說thuyết 苦Khổ 諦Đế 已dĩ 。 云vân 何hà 次thứ 第đệ 說thuyết 於ư 集Tập 諦Đế 。 集tập 者giả 何hà 義nghĩa 。 云vân 何hà 自tự 問vấn 及cập 答đáp 。 是thị 渴khát 愛ái 何hà 者giả 。 渴khát 愛ái 何hà 相tương/tướng 。 何hà 事sự 何hà 緣duyên 。 是thị 渴khát 愛ái 是thị 言ngôn 勝thắng 義nghĩa 。 云vân 何hà 渴khát 愛ái 即tức 集tập 。 此thử 言ngôn 自tự 足túc 。 說thuyết 渴khát 愛ái 已dĩ 。 何hà 用dụng 復phục 說thuyết 能năng 感cảm 後hậu 有hữu 。 能năng 感cảm 後hậu 有hữu 。 其kỳ 義nghĩa 云vân 何hà 。 能năng 感cảm 後hậu 有hữu 決quyết 定định 憙hí 欲dục 相tương 。 隨tùy 處xứ 處xứ 愛ái 著trước 。 云vân 何hà 作tác 多đa 種chủng 說thuyết 憙hí 欲dục 。 何hà 義nghĩa 隨tùy 義nghĩa 。 云vân 何hà 處xứ 處xứ 愛ái 著trước 重trọng/trùng 言ngôn 。 云vân 何hà 有hữu 諸chư 別biệt 惑hoặc 能năng 作tác 集tập 相tương/tướng 。 云vân 何hà 但đãn 說thuyết 渴khát 愛ái 為vi 集tập 。 何hà 因nhân 獨độc 說thuyết 渴khát 愛ái 為vi 集tập 。 不bất 說thuyết 諸chư 業nghiệp 。 若nhược 貪tham 愛ái 等đẳng 。 亦diệc 是thị 業nghiệp 煩phiền 惱não 集tập 。 云vân 何hà 說thuyết 但đãn 苦khổ 集tập 耶da 。 無vô 明minh 緣duyên 觀quán 味vị 緣duyên 三tam 受thọ 緣duyên 等đẳng 愛ái 。 其kỳ 異dị 云vân 何hà 。 已dĩ 說thuyết 四tứ 大đại 觸xúc 名danh 色sắc 各các 為vi 諸chư 陰ấm 因nhân 。 復phục 說thuyết 渴khát 愛ái 為vi 因nhân 。 此thử 二nhị 說thuyết 云vân 何hà 不bất 相tương 違vi 。 渴khát 愛ái 無vô 明minh 。 我ngã 慢mạn 業nghiệp 食thực 皆giai 為vi 苦khổ 因nhân 。 此thử 等đẳng 異dị 相tướng 云vân 何hà 。 憙hí 欲dục 欲dục 欲dục 等đẳng 。 其kỳ 義nghĩa 云vân 何hà 。 藤đằng 林lâm 等đẳng 是thị 貪tham 別biệt 名danh 。 其kỳ 義nghĩa 云vân 何hà 。

汝nhữ 問vấn 說thuyết 苦Khổ 諦Đế 已dĩ 。 云vân 何hà 次thứ 第đệ 說thuyết 集tập 者giả 。 答đáp 已dĩ 決quyết 心tâm 信tín 果quả 。 未vị 識thức 信tín 因nhân 。 令linh 識thức 信tín 因nhân 故cố 。 次thứ 說thuyết 集tập 為vi 顯hiển 苦Khổ 諦Đế 隨tùy 屬thuộc 因nhân 緣duyên 。

復phục 次thứ 為vi 受thọ 化hóa 者giả 迷mê 十Thập 二Nhị 緣Duyên 生Sanh 故cố 。 說thuyết 苦Khổ 諦Đế 依y 因nhân 緣duyên 生sanh 。

復phục 次thứ 苦Khổ 諦Đế 猶do 如như 機cơ 關quan 。 隨tùy 屬thuộc 因nhân 緣duyên 故cố 。 自tự 性tánh 羸luy 弱nhược 及cập 無vô 我ngã 相tương/tướng 。

復phục 次thứ 世thế 間gian 貪tham 愛ái 堅kiên 鎖tỏa 。 之chi 所sở 繫hệ 縛phược 。 不bất 能năng 出xuất 離ly 。 生sanh 死tử 牢lao 獄ngục 故cố 。 顯hiển 所sở 縛phược 能năng 縛phược 。

復phục 次thứ 有hữu 諸chư 眾chúng 生sanh 。 作tác 如như 是thị 計kế 。 此thử 苦Khổ 諦Đế 者giả 。 無vô 有hữu 始thỉ 終chung 。 難nan 可khả 除trừ 滅diệt 。 由do 此thử 執chấp 故cố 不bất 修tu 正chánh 勤cần 。 是thị 故cố 佛Phật 說thuyết 。 苦khổ 雖tuy 無vô 始thỉ 。 由do 因nhân 緣duyên 生sanh 故cố 可khả 除trừ 滅diệt 。 譬thí 如như 種chủng 子tử 。 故cố 應ưng 修tu 正chánh 勤cần 。 汝nhữ 問vấn 集tập 何hà 義nghĩa 者giả 。 答đáp 平bình 等đẳng 聚tụ 生sanh 是thị 名danh 為vi 集tập 。 離ly 此thử 三tam 義nghĩa 則tắc 不bất 成thành 因nhân 。

復phục 次thứ 令linh 起khởi 有hữu 本bổn 泉tuyền 源nguyên 能năng 成thành 能năng 現hiện 。 遮già 因nhân 緣duyên 是thị 名danh 集tập 義nghĩa 。 汝nhữ 問vấn 。 云vân 何hà 自tự 問vấn 及cập 答đáp 者giả 。 有hữu 諸chư 弟đệ 子tử 。 不bất 解giải 怯khiếp 畏úy 定định 心tâm 。 護hộ 此thử 三tam 事sự 故cố 。 佛Phật 自tự 答đáp 者giả 。 為vi 破phá 難nạn/nan 邪tà 因nhân 顯hiển 立lập 正chánh 因nhân 。 有hữu 諸chư 異dị 執chấp 。 謂vị 梵Phạm 王Vương 自tự 在tại 及cập 天thiên 人nhân 。

時thời 性tánh 四tứ 大đại 空không 隣lân 虛hư 等đẳng 。 以dĩ 為vi 正chánh 因nhân 。 為vi 破phá 邪tà 執chấp 欲dục 顯hiển 正chánh 因nhân 故cố 。 佛Phật 自tự 答đáp 。

復phục 次thứ 於ư 十Thập 二Nhị 緣Duyên 生Sanh 等đẳng 諸chư 經kinh 。 已dĩ 說thuyết 多đa 種chủng 集tập 。 有hữu 諸chư 弟đệ 子tử 。 未vị 知tri 此thử 經Kinh 定định 以dĩ 何hà 法pháp 為vi 苦khổ 集tập 故cố 。 佛Phật 自tự 答đáp 。 為vi 欲dục 令linh 得đắc 決quyết 定định 智trí 力lực 。

復phục 次thứ 為vi 覆phú 智trí 受thọ 化hóa 不bất 通thông 達đạt 略lược 教giáo 中trung 義nghĩa 。 為vi 令linh 開khai 覺giác 故cố 佛Phật 自tự 答đáp 。

復phục 次thứ 為vi 勝thắng 智trí 受thọ 化hóa 覺giác 觀quán 多đa 故cố 。 不bất 執chấp 持trì 令linh 智trí 堅kiên 固cố 故cố 佛Phật 自tự 答đáp 。

復phục 次thứ 為vi 了liễu 智trí 受thọ 化hóa 令linh 得đắc 決quyết 定định 智trí 。 力lực 故cố 佛Phật 自tự 答đáp 。

復phục 次thứ 為vi 分phân 別biệt 智trí 弟đệ 子tử 令linh 得đắc 了liễu 別biệt 。 猶do 如như 燃nhiên 燈đăng 。 故cố 佛Phật 自tự 答đáp 。 汝nhữ 問vấn 是thị 渴khát 愛ái 何hà 者giả 。 渴khát 愛ái 何hà 相tương/tướng 何hà 事sự 何hà 緣duyên 者giả 。 答đáp 是thị 諸chư 眾chúng 生sanh 。 恆hằng 觀quán 有hữu 為vi 法pháp 功công 德đức 。 依y 有hữu 用dụng 資tư 糧lương 。 心tâm 無vô 厭yếm 足túc 。 故cố 名danh 渴khát 愛ái 。 如như 飲ẩm 醎hàm 水thủy 。 如như 人nhân 盛thịnh 夏hạ 晝trú 日nhật 光quang 照chiếu 。 熱nhiệt 渴khát 所sở 逼bức 。 周chu 遍biến 覓mịch 水thủy 來lai 飲ẩm 醎hàm 海hải 。 醎hàm 海hải 有hữu 竭kiệt 此thử 渴khát 無vô 盡tận 。 如như 是thị 世thế 間gian 凡phàm 夫phu 。 常thường 為vi 生sanh 死tử 資tư 糧lương 愛ái 欲dục 焦tiêu 然nhiên 其kỳ 心tâm 。 邪tà 妄vọng 分phân 別biệt 令linh 生sanh 熱nhiệt 渴khát 。 一nhất 向hướng 專chuyên 求cầu 。 五ngũ 欲dục 快khoái 樂lạc 。 眼nhãn 耳nhĩ 身thân 識thức 及cập 心tâm 憶ức 持trì 。 所sở 受thọ 用dụng 物vật 。 已dĩ 得đắc 未vị 得đắc 永vĩnh 無vô 厭yếm 足túc 。 故cố 說thuyết 此thử 法pháp 名danh 為vi 渴khát 愛ái 。

復phục 次thứ 不bất 知tri 厭yếm 足túc 。 名danh 為vi 渴khát 愛ái 。 如như 火hỏa 草thảo 薪tân 果quả 蘇tô 蠟lạp 等đẳng 。 是thị 所sở 燒thiêu 燃nhiên 。 於ư 取thủ 類loại 中trung 。 無vô 有hữu 厭yếm 足túc 。 世thế 間gian 凡phàm 夫phu 。 貪tham 愛ái 然nhiên 心tâm 。 於ư 人nhân 天thiên 中trung 。 上thượng 妙diệu 五ngũ 塵trần 。 念niệm 念niệm 受thọ 用dụng 。 不bất 知tri 厭yếm 足túc 。 如như 項hạng 生sanh 王vương 。

復phục 次thứ 渴khát 愛ái 類loại 見kiến 性tánh 別biệt 異dị 故cố 。 各các 為vi 二nhị 種chủng 。 類loại 異dị 者giả 。 於ư 取thủ 陰ấm 中trung 起khởi 我ngã 執chấp 我ngã 愛ái 。 是thị 名danh 緣duyên 內nội 類loại 貪tham 。 於ư 非phi 取thủ 類loại 中trung 起khởi 我ngã 所sở 執chấp 。 是thị 資tư 糧lương 愛ái 名danh 緣duyên 外ngoại 類loại 貪tham 。 見kiến 異dị 者giả 。 依y 因nhân 有hữu 見kiến 願nguyện 有hữu 勝thắng 生sanh 。 是thị 名danh 有hữu 愛ái 依y 。 無vô 有hữu 見kiến 願nguyện 樂nhạo 我ngã 斷đoạn 名danh 無vô 有hữu 愛ái 。 性tánh 異dị 者giả 。 貪tham 愛ái 倒đảo 起khởi 覆phú 藏tàng 為vi 事sự 。 猶do 如như 雲vân 網võng 。 故cố 名danh 上thượng 心tâm 。 貪tham 愛ái 隨tùy 眠miên 隨tùy 逐trục 為vi 事sự 。 猶do 如như 躡niếp 毒độc 。 名danh 離ly 心tâm 愛ái 。

復phục 次thứ 渴khát 愛ái 因nhân 依y 緣duyên 。 業nghiệp 別biệt 異dị 故cố 。 各các 為vi 三tam 種chủng 。 因nhân 異dị 者giả 。 願nguyện 樂nhạo 未vị 曾tằng 得đắc 塵trần 。 是thị 愛ái 名danh 求cầu 覓mịch 苦khổ 因nhân 。 於ư 已dĩ 得đắc 塵trần 心tâm 生sanh 貪tham 著trước 。 是thị 愛ái 名danh 守thủ 護hộ 苦khổ 因nhân 。 於ư 已dĩ 失thất 塵trần 。 心tâm 生sanh 懊áo 惱não 。 此thử 愛ái 名danh 憂ưu 悲bi 內nội 熱nhiệt 苦khổ 因nhân 。 依y 異dị 者giả 。 謂vị 眾chúng 生sanh 處xứ 所sở 受thọ 具cụ 。 眾chúng 生sanh 者giả 。 樂nhạo/nhạc/lạc 得đắc 未vị 來lai 陰ấm 。 求cầu 欲dục 生sanh 故cố 名danh 依y 眾chúng 生sanh 。 愛ái 處xứ 所sở 者giả 。 樂nhạo/nhạc/lạc 三tam 有hữu 道đạo 常thường 求cầu 此thử 處xứ 。 名danh 依y 處xứ 所sở 愛ái 。 樂nhạo/nhạc/lạc 好hảo/hiếu 聲thanh 觸xúc 色sắc 味vị 香hương 等đẳng 塵trần 境cảnh 界giới 。 求cầu 欲dục 受thọ 用dụng 。 名danh 依y 受thọ 具cụ 愛ái 。 緣duyên 異dị 者giả 。 謂vị 貪tham 愛ái 能năng 作tác 煩phiền 惱não 業nghiệp 苦khổ 緣duyên 。 及cập 緣duyên 此thử 三tam 起khởi 。 業nghiệp 異dị 者giả 。 謂vị 平bình 等đẳng 不bất 平bình 等đẳng 。 相tương 續tục 渴khát 愛ái 。 平bình 等đẳng 愛ái 者giả 。 依y 道Đạo 理lý 求cầu 覓mịch 受thọ 用dụng 。 名danh 平bình 等đẳng 愛ái 。 翻phiên 此thử 名danh 不bất 平bình 等đẳng 愛ái 。 相tương 續tục 愛ái 者giả 。 隨tùy 眠miên 貪tham 愛ái 無vô 始thỉ 相tương/tướng 逐trục 名danh 相tướng 續tục 愛ái 。

復phục 次thứ 渴khát 愛ái 取thủ 道đạo 對đối 治trị 資tư 糧lương 別biệt 異dị 故cố 。 各các 為vi 四tứ 種chủng 。 取thủ 異dị 者giả 。 於ư 欲dục 界giới 中trung 。 欲dục 憙hí 迷mê 悶muộn 渴khát 愛ái 貪tham 著trước 。 名danh 為vi 欲dục 取thủ 。 於ư 我ngã 言ngôn 見kiến 戒giới 等đẳng 中trung 渴khát 愛ái 著trước 亦diệc 爾nhĩ 。 道đạo 對đối 治trị 異dị 者giả 。 謂vị 四tứ 聖thánh 性tánh 所sở 對đối 治trị 故cố 。 資tư 糧lương 異dị 者giả 。 謂vị 飲ẩm 食thực 衣y 服phục 。 臥ngọa 具cụ 醫y 藥dược 。

復phục 次thứ 渴khát 愛ái 依y 三tam 受thọ 別biệt 異dị 故cố 為vi 五ngũ 種chủng 。 於ư 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 中trung 生sanh 二nhị 種chủng 愛ái 。 謂vị 聚tụ 集tập 愛ái 及cập 不bất 相tương 離ly 愛ái 。 於ư 苦khổ 受thọ 中trung 亦diệc 生sanh 二nhị 種chủng 。 謂vị 不bất 聚tụ 會hội 愛ái 及cập 相tương 離ly 愛ái 。 於ư 捨xả 受thọ 中trung 起khởi 無vô 明minh 愛ái 。

復phục 次thứ 渴khát 愛ái 以dĩ 事sự 異dị 故cố 。 離ly 為vi 五ngũ 種chủng 。 謂vị 未vị 得đắc 求cầu 得đắc 以dĩ 願nguyện 為vi 事sự 。 二nhị 生sanh 願nguyện 樂nhạo 已dĩ 。 求cầu 覓mịch 為vi 事sự 。 三tam 求cầu 覓mịch 得đắc 已dĩ 增tăng 長trưởng 為vi 事sự 。 四tứ 增tăng 長trưởng 已dĩ 守thủ 護hộ 為vi 事sự 。 五ngũ 既ký 守thủ 護hộ 已dĩ 後hậu 時thời 失thất 壞hoại 憂ưu 悲bi 為vi 事sự 。

復phục 次thứ 渴khát 愛ái 依y 五ngũ 陰ấm 故cố 五ngũ 。 依y 六lục 根căn 故cố 六lục 。 依y 六lục 根căn 各các 有hữu 三tam 受thọ 故cố 成thành 十thập 八bát 。

復phục 次thứ 依y 結kết 及cập 離ly 結kết 故cố 三tam 十thập 六lục 。 如như 是thị 等đẳng 是thị 貪tham 愛ái 樹thụ 隨tùy 眠miên 為vi 根căn 。 我ngã 愛ái 資tư 糧lương 受thọ 為vi 身thân 幹cán 。 三tam 界giới 貪tham 愛ái 為vi 其kỳ 高cao 大đại 。 六lục 愛ái 聚tụ 為vi 枝chi 。 愛ái 行hành 為vi 茂mậu 葉diệp 。 百bách 八bát 愛ái 為vi 花hoa 。 生sanh 等đẳng 為vi 惡ác 果quả 。 如như 此thử 渴khát 愛ái 為vi 苦khổ 集tập 因nhân 。 為vi 苦khổ 生sanh 因nhân 。 名danh 為vi 渴khát 愛ái 。 此thử 中trung 應ưng 知tri 。 渴khát 愛ái 相tương/tướng 者giả 。 心tâm 憙hí 為vi 相tương/tướng 。 事sự 者giả 無vô 厭yếm 足túc 等đẳng 十thập 一nhất 種chủng 為vi 事sự 。 緣duyên 者giả 觀quán 有hữu 為vi 功công 德đức 為vi 緣duyên 汝nhữ 問vấn 。 是thị 渴khát 愛ái 是thị 言ngôn 勝thắng 義nghĩa 。 云vân 何hà 渴khát 愛ái 。 即tức 集tập 此thử 言ngôn 自tự 足túc 者giả 。 答đáp 渴khát 愛ái 多đa 種chủng 。 若nhược 能năng 感cảm 後hậu 生sanh 乃nãi 是thị 定định 集tập 。 餘dư 則tắc 不bất 取thủ 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 聞văn 正Chánh 法Pháp 等đẳng 亦diệc 應ưng 為vi 集tập 。

復phục 次thứ 是thị 渴khát 愛ái 能năng 感cảm 未vị 來lai 。 若nhược 不bất 能năng 感cảm 則tắc 非phi 所sở 取thủ 。

復phục 次thứ 是thị 渴khát 愛ái 若nhược 與dữ 憙hí 欲dục 相tương 隨tùy 。 則tắc 名danh 為vi 集tập 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 則tắc 非phi 所sở 取thủ 。

復phục 次thứ 為vi 欲dục 簡giản 除trừ 似tự 集Tập 諦Đế 法pháp 故cố 。 言ngôn 是thị 渴khát 愛ái 。

復phục 次thứ 是thị 守thủ 為vi 顯hiển 證chứng 量lượng 。 如như 現hiện 世thế 苦khổ 因nhân 渴khát 愛ái 生sanh 證chứng 量lượng 所sở 得đắc 。 當đương 知tri 去khứ 苦khổ 生sanh 不bất 離ly 渴khát 愛ái 。 如như 郁uất 伽già 長trưởng 者giả 經kinh 說thuyết 。 汝nhữ 問vấn 。 說thuyết 渴khát 愛ái 已dĩ 何hà 用dụng 復phục 說thuyết 能năng 感cảm 後hậu 有hữu 者giả 。 答đáp 渴khát 愛ái 者giả 。 此thử 言ngôn 未vị 了liễu 故cố 。 說thuyết 能năng 感cảm 後hậu 有hữu 顯hiển 定định 渴khát 愛ái 。 若nhược 但đãn 說thuyết 渴khát 愛ái 是thị 集tập 。 則tắc 阿A 羅La 漢Hán 渴khát 愛ái 水thủy 等đẳng 亦diệc 應ưng 是thị 集tập 。 若nhược 有hữu 渴khát 愛ái 能năng 為vi 滅diệt 渴khát 愛ái 。 依y 止chỉ 亦diệc 應ưng 成thành 集tập 。 汝nhữ 問vấn 。 能năng 感cảm 後hậu 有hữu 其kỳ 義nghĩa 云vân 何hà 者giả 。 答đáp 能năng 令linh 識thức 等đẳng 陰ấm 著trước 後hậu 有hữu 故cố 。

何hà 以dĩ 故cố 。 我ngã 及cập 我ngã 所sở 。 是thị 所sở 執chấp 處xứ 。 如như 是thị 渴khát 愛ái 能năng 令linh 識thức 等đẳng 執chấp 著trước 此thử 處xứ 。 如như 塵trần 著trước 濕thấp 衣y 種chủng 子tử 著trước 濕thấp 田điền 。

復phục 次thứ 能năng 生sanh 未vị 來lai 有hữu 故cố 。 如như 母mẫu 生sanh 子tử 。

復phục 次thứ 能năng 為vì 未vị 來lai 生sanh 食thực 。 故cố 如như 識thức 食thực 觸xúc 。 食thực 復phục 次thứ 能năng 引dẫn 能năng 愛ái 。 故cố 故cố 說thuyết 能năng 感cảm 後hậu 。 有hữu 又hựu 有hữu 往vãng 昔tích 耆kỳ 舊cựu 諸chư 師sư 釋thích 佛Phật 說thuyết 。 渴khát 愛ái 有hữu 四tứ 因nhân 緣duyên 。 能năng 感cảm 後hậu 有hữu 。 一nhất 能năng 使sử 相tương/tướng 緣duyên 。 如như 經kinh 言ngôn 。 隨tùy 眠miên 貪tham 愛ái 未vị 被bị 拔bạt 除trừ 。 是thị 苦khổ 恆hằng 生sanh 恆hằng 續tục 猶do 如như 龍long 池trì 。 二nhị 能năng 攝nhiếp 諸chư 道đạo 故cố 。 如như 經kinh 言ngôn 。 比Bỉ 丘Khâu 若nhược 於ư 色sắc 等đẳng 境cảnh 界giới 。 起khởi 貪tham 欲dục 愛ái 著trước 。 是thị 識thức 隨tùy 依y 色sắc 住trụ 。 受thọ 想tưởng 行hành 亦diệc 如như 是thị 。 三tam 能năng 結kết 能năng 續tục 。 如như 經kinh 言ngôn 。 能năng 結kết 能năng 縫phùng 不bất 捨xả 境cảnh 故cố 。 令linh 未vị 來lai 世thế 。 三tam 有hữu 得đắc 生sanh 。 四tứ 能năng 令linh 受thọ 生sanh 。 如như 經kinh 。 於ư 此thử 四tứ 食thực 處xứ 若nhược 有hữu 愛ái 欲dục 。 名danh 色sắc 即tức 生sanh 。 汝nhữ 問vấn 能năng 感cảm 後hậu 有hữu 決quyết 定định 憙hí 欲dục 相tương 。 隨tùy 處xứ 處xứ 愛ái 著trước 。 云vân 何hà 作tác 多đa 種chủng 說thuyết 者giả 。 答đáp 此thử 三tam 句cú 皆giai 是thị 渴khát 愛ái 別biệt 名danh 。 譬thí 如như 人nhân 手thủ 名danh 為vi 頞át 悉tất 多đa 。 亦diệc 名danh 柯kha 羅la 。 亦diệc 名danh 波ba 尼ni 。

復phục 次thứ 果quả 伴bạn 境cảnh 界giới 別biệt 異dị 。 是thị 故cố 多đa 說thuyết 能năng 施thí 。 未vị 來lai 果quả 故cố 。 說thuyết 能năng 感cảm 後hậu 有hữu 。 憙hí 欲dục 為vi 伴bạn 故cố 。 說thuyết 憙hí 欲dục 相tương 隨tùy 。 取thủ 種chủng 種chủng 境cảnh 故cố 。 說thuyết 處xứ 處xứ 愛ái 著trước 。

復phục 次thứ 有hữu 法Pháp 。 但đãn 感cảm 後hậu 有hữu 。 不bất 與dữ 喜hỷ 欲dục 相tương 隨tùy 。 如như 隨tùy 眠miên 貪tham 愛ái 。 有hữu 法pháp 但đãn 與dữ 喜hỷ 欲dục 相tương 隨tùy 。 不bất 能năng 生sanh 有hữu 。 如như 不bất 墮đọa 界giới 貪tham 。 故cố 應ưng 具cụ 說thuyết 多đa 名danh 。 汝nhữ 問vấn 。 喜hỷ 欲dục 何hà 義nghĩa 者giả 。 答đáp 喜hỷ 者giả 於ư 有hữu 資tư 糧lương 中trung 心tâm 生sanh 安an 樂lạc 。 說thuyết 名danh 為vi 喜hỷ 樂lạc 。 此thử 中trung 生sanh 欲dục 名danh 為vi 喜hỷ 欲dục 。 譬thí 如như 色sắc 欲dục 。

復phục 次thứ 喜hỷ 種chủng 類loại 欲dục 名danh 為vi 喜hỷ 欲dục 。 譬thí 如như 寶bảo 瓶bình 。

復phục 次thứ 是thị 樂nhạo/nhạc/lạc 有hữu 染nhiễm 名danh 喜hỷ 心tâm 著trước 名danh 欲dục 。 合hợp 此thử 二nhị 種chủng 故cố 名danh 喜hỷ 欲dục 。 譬thí 如như 名danh 色sắc 。

復phục 次thứ 喜hỷ 欲dục 更cánh 互hỗ 相tương 生sanh 。 故cố 名danh 喜hỷ 欲dục 。 如như 菴am 羅la 子tử 等đẳng 。 汝nhữ 問vấn 。 相tương 隨tùy 義nghĩa 云vân 何hà 者giả 。 答đáp 共cộng 義nghĩa 名danh 隨tùy 。 此thử 隨tùy 眠miên 與dữ 上thượng 心tâm 為vi 伴bạn 。 能năng 生sanh 後hậu 有hữu 。

復phục 次thứ 外ngoại 愛ái 共cộng 行hành 故cố 。 說thuyết 內nội 愛ái 與dữ 喜hỷ 相tương 隨tùy 。 譬thí 如như 愛ái 取thủ 。

復phục 次thứ 隨tùy 者giả 。 得đắc 地địa 為vi 義nghĩa 。

復phục 次thứ 分phân 別biệt 部bộ 說thuyết 。 相tương 隨tùy 有hữu 四tứ 種chủng 。 一nhất 境cảnh 界giới 相tương 隨tùy 。 二nhị 相tương 應ứng 相tương 隨tùy 。 三tam 間gian 雜tạp 相tương 隨tùy 。 四tứ 緣duyên 起khởi 相tương 隨tùy 。 境cảnh 界giới 相tương/tướng 。 隨tùy 者giả 如như 經kinh 說thuyết 。 若nhược 人nhân 起khởi 覺giác 觀quán 。 分phân 別biệt 與dữ 色sắc 相tướng 隨tùy 。 相tương 應ứng 相tương 隨tùy 者giả 。 如như 經kinh 言ngôn 。 此thử 心tâm 與dữ 慈từ 相tương 隨tùy 。 間gian 雜tạp 相tương 隨tùy 者giả 。 如như 經kinh 言ngôn 。 是thị 人nhân 修tu 習tập 信tín 根căn 與dữ 慈từ 相tương 隨tùy 。

復phục 次thứ 有hữu 經kinh 說thuyết 。 染nhiễm 著trước 憎tăng 恚khuể 相tương 隨tùy 思tư 惟duy 相tương 隨tùy 。 緣duyên 起khởi 相tương 隨tùy 者giả 。 如như 經kinh 言ngôn 。 修tu 習tập 正chánh 見kiến 與dữ 無vô 放phóng 逸dật 相tương 隨tùy 。 此thử 論luận 所sở 明minh 喜hỷ 欲dục 。 即tức 是thị 間gian 雜tạp 相tương 隨tùy 。 汝nhữ 問vấn 。 處xứ 處xứ 愛ái 著trước 重trọng/trùng 言ngôn 云vân 何hà 者giả 。 答đáp 於ư 三tam 有hữu 中trung 。 愛ái 著trước 種chủng 種chủng 諸chư 界giới 。 於ư 諸chư 界giới 中trung 愛ái 著trước 。 種chủng 種chủng 生sanh 處xứ 。 於ư 諸chư 生sanh 處xứ 。 愛ái 著trước 種chủng 種chủng 眾chúng 生sanh 聚tụ 。 於ư 眾chúng 生sanh 聚tụ 中trung 。 愛ái 著trước 種chủng 種chủng 諸chư 根căn 。 於ư 諸chư 根căn 中trung 。 愛ái 著trước 種chủng 種chủng 諸chư 塵trần 。 於ư 諸chư 塵trần 中trung 愛ái 著trước 。 種chủng 種chủng 諸chư 業nghiệp 。

復phục 次thứ 心tâm 猴hầu 行hành 境cảnh 不bất 定định 。 恆hằng 樂nhạo/nhạc/lạc 取thủ 塵trần 隨tùy 逐trục 渴khát 愛ái 種chủng 種chủng 諸chư 有hữu 及cập 有hữu 資tư 糧lương 。 由do 隨tùy 攝nhiếp 捨xả 處xứ 處xứ 愛ái 著trước 。

復phục 次thứ 觀quán 著trước 求cầu 處xứ 行hành 不bất 定định 故cố 。 如như 偷thâu 稻đạo 牛ngưu 。

復phục 次thứ 棄khí 取thủ 餘dư 塵trần 。 亦diệc 不bất 離ly 欲dục 。 譬thí 如như 五ngũ 囚tù 人nhân 母mẫu 欲dục 說thuyết 處xứ 處xứ 愛ái 著trước 。 汝nhữ 問vấn 。 有hữu 諸chư 別biệt 惑hoặc 能năng 作tác 集tập 相tương/tướng 云vân 何hà 但đãn 說thuyết 渴khát 愛ái 為vi 集tập 者giả 。 答đáp 為vi 最tối 勝thắng 故cố 。 若nhược 渴khát 愛ái 王vương 。 所sở 至chí 之chi 處xứ 。 一nhất 切thiết 惑hoặc 眾chúng 皆giai 同đồng 聚tụ 集tập 。

復phục 次thứ 由do 渴khát 愛ái 攝nhiếp 故cố 。 若nhược 渴khát 愛ái 不bất 令linh 餘dư 惑hoặc 噉đạm 味vị 。 餘dư 惑hoặc 則tắc 滅diệt 。 若nhược 諸chư 惑hoặc 不bất 起khởi 。 貪tham 愛ái 亦diệc 不bất 起khởi 。

何hà 以dĩ 故cố 。 無vô 分phân 別biệt 依y 故cố 。

復phục 次thứ 設thiết 無vô 餘dư 惑hoặc 。 但đãn 有hữu 貪tham 愛ái 生sanh 死tử 亦diệc 起khởi 。 如như 手thủ 摶đoàn 濕thấp 沙sa 。

復phục 次thứ 難nạn/nan 分phân 別biệt 故cố 。 由do 此thử 渴khát 愛ái 亦diệc 入nhập 善thiện 法Pháp 。 但đãn 觀quán 口khẩu 故cố 如như 內nội 怨oán 家gia 。

復phục 次thứ 至chí 門môn 不bất 入nhập 故cố 。 如như 阿A 那Na 含Hàm 至chí 涅Niết 槃Bàn 門môn 。 由do 貪tham 愛ái 故cố 不bất 能năng 得đắc 入nhập 。 成thành 上thượng 流lưu 人nhân 。 問vấn 無vô 明minh 亦diệc 勝thắng 。 何hà 故cố 不bất 立lập 。 答đáp 不bất 然nhiên 。 無vô 明minh 盲manh 人nhân 由do 渴khát 愛ái 故cố 墮đọa 陰ấm 坑khanh 苦khổ 。 譬thí 如như 盲manh 象tượng 。 求cầu 欲dục 後hậu 生sanh 。 故cố 受thọ 來lai 報báo 不bất 由do 無vô 明minh 。 譬thí 如như 生sanh 盲manh 入nhập 諸chư 門môn 。 以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。 故cố 說thuyết 渴khát 愛ái 為vi 集tập 。 汝nhữ 問vấn 何hà 因nhân 獨độc 說thuyết 渴khát 愛ái 為vi 集tập 不bất 說thuyết 諸chư 業nghiệp 者giả 。 答đáp 煩phiền 惱não 勝thắng 故cố 。

何hà 以dĩ 故cố 。 貪tham 愛ái 等đẳng 是thị 實thật 生sanh 因nhân 。 業nghiệp 不bất 如như 此thử 。 云vân 何hà 知tri 耶da 。 業nghiệp 雖tuy 具cụ 在tại 。 為vi 貪tham 愛ái 盡tận 故cố 。 諸chư 阿A 羅La 漢Hán 。 無vô 復phục 後hậu 生sanh 。 前tiền 來lai 已dĩ 說thuyết 有hữu 真chân 似tự 集tập 。 貪tham 愛ái 等đẳng 能năng 為vi 有hữu 因nhân 故cố 。 是thị 實thật 集Tập 諦Đế 業nghiệp 為vi 引dẫn 有hữu 因nhân 故cố 。 說thuyết 為vi 相tương 似tự 集tập 。

復phục 次thứ 貪tham 等đẳng 由do 道đạo 所sở 滅diệt 。 業nghiệp 則tắc 不bất 爾nhĩ 。

何hà 以dĩ 故cố 。 諸chư 佛Phật 等đẳng 究cứu 竟cánh 修tu 道Đạo 已dĩ 。 猶do 聞văn 有hữu 殘tàn 業nghiệp 在tại 。

復phục 次thứ 業nghiệp 不bất 墮đọa 界giới 故cố 。 不bất 名danh 真chân 集tập 。 汝nhữ 問vấn 。 若nhược 貪tham 愛ái 等đẳng 亦diệc 是thị 業nghiệp 煩phiền 惱não 集tập 。 云vân 何hà 說thuyết 但đãn 為vi 苦khổ 集tập 者giả 。 答đáp 有hữu 如như 是thị 義nghĩa 。 此thử 中trung 為vi 立lập 四Tứ 諦Đế 故cố 說thuyết 為vi 苦khổ 集tập 。

何hà 以dĩ 故cố 。 於ư 聖Thánh 諦Đế 中trung 。 簡giản 擇trạch 真chân 實thật 因nhân 故cố 。 說thuyết 渴khát 愛ái 等đẳng 為vi 苦Khổ 諦Đế 集tập 。

復phục 次thứ 有hữu 及cập 生sanh 陰ấm 渴khát 愛ái 為vi 集tập 。 是thị 渴khát 愛ái 於ư 現hiện 世thế 中trung 。 與dữ 生sanh 等đẳng 諸chư 緣duyên 。 共cộng 作tác 煩phiền 惱não 業nghiệp 集tập 。 不bất 如như 渴khát 愛ái 獨độc 為vi 苦khổ 集tập 故cố 。 但đãn 說thuyết 渴khát 愛ái 為vi 苦Khổ 諦Đế 集tập 。

復phục 次thứ 定định 以dĩ 隨tùy 眠miên 渴khát 愛ái 為vi 苦Khổ 諦Đế 集tập 。 為vì 顯hiển 此thử 義nghĩa 。 佛Phật 說thuyết 偈kệ 言ngôn 。

如như 樹thụ 根căn 未vị 拔bạt 。 雖tuy 斷đoạn 猶do 更cánh 生sanh 。

隨tùy 眠miên 愛ái 未vị 除trừ 。 苦khổ 體thể 恆hằng 相tương 續tục 。

約ước 緣duyên 內nội 渴khát 愛ái 。 說thuyết 緣duyên 愛ái 起khởi 取thủ 。 約ước 緣duyên 外ngoại 渴khát 愛ái 。 說thuyết 緣duyên 取thủ 起khởi 求cầu 覓mịch 業nghiệp 。 汝nhữ 問vấn 。 無vô 明minh 緣duyên 觀quán 味vị 緣duyên 三tam 受thọ 緣duyên 等đẳng 愛ái 其kỳ 異dị 云vân 何hà 者giả 。 答đáp 經kinh 說thuyết 無vô 明minh 為vi 愛ái 。 緣duyên 此thử 愛ái 為vi 煩phiền 惱não 緣duyên 起khởi 。 經kinh 說thuyết 觀quán 味vị 親thân 境cảnh 起khởi 常thường 邪tà 等đẳng 見kiến 。 因nhân 此thử 起khởi 愛ái 。 是thị 愛ái 為vi 業nghiệp 緣duyên 起khởi 。 經kinh 說thuyết 由do 貪tham 愛ái 故cố 得đắc 三tam 種chủng 受thọ 。 是thị 愛ái 為vi 受thọ 緣duyên 起khởi 。

復phục 次thứ 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 無vô 明minh 為vi 緣duyên 。 此thử 貪tham 愛ái 緣duyên 無vô 明minh 起khởi 故cố 。 說thuyết 緣duyên 無vô 明minh 愛ái 。 一nhất 切thiết 諸chư 見kiến 。 為vi 諸chư 業nghiệp 緣duyên 。 緣duyên 此thử 諸chư 見kiến 起khởi 貪tham 愛ái 。 此thử 愛ái 名danh 業nghiệp 緣duyên 愛ái 。 一nhất 切thiết 諸chư 苦khổ 。 三tam 受thọ 為vi 體thể 。 緣duyên 此thử 起khởi 愛ái 名danh 苦khổ 緣duyên 愛ái 。

復phục 次thứ 不bất 信tín 了liễu 為vi 因nhân 。 名danh 緣duyên 無vô 明minh 愛ái 。 觀quán 有hữu 為vi 法pháp 。 樂nhạo/nhạc/lạc 常thường 等đẳng 味vị 邪tà 智trí 為vi 因nhân 。 名danh 緣duyên 觀quán 味vị 愛ái 。 餘dư 類loại 為vi 因nhân 名danh 緣duyên 愛ái 愛ái 。 此thử 愛ái 為vi 緣duyên 起khởi 。 及cập 界giới 有hữu 三tam 。 由do 境cảnh 界giới 有hữu 六lục 。 汝nhữ 問vấn 。 已dĩ 說thuyết 四tứ 大đại 觸xúc 名danh 色sắc 名danh 為vi 諸chư 陰ấm 因nhân 。 復phục 說thuyết 渴khát 愛ái 為vi 因nhân 。 此thử 二nhị 說thuyết 云vân 何hà 不bất 相tương 違vi 者giả 。 答đáp 為vi 顯hiển 有hữu 因nhân 故cố 說thuyết 渴khát 愛ái 有hữu 已dĩ 。 為vi 顯hiển 等đẳng 分phần/phân 因nhân 故cố 說thuyết 四tứ 大đại 。 為vi 顯hiển 種chủng 種chủng 因nhân 。 故cố 說thuyết 於ư 觸xúc 為vi 觸xúc 不bất 一nhất 故cố 受thọ 有hữu 三tam 。 為vi 堅kiên 信tín 因nhân 故cố 說thuyết 名danh 色sắc 。 如như 大đại 緣duyên 生sanh 經kinh 說thuyết 。

阿A 難Nan 。 若nhược 識thức 不bất 託thác 母mẫu 胎thai 。 是thị 迦ca 羅la 囉ra 。 得đắc 結kết 實thật 不phủ 。 不bất 得đắc 世Thế 尊Tôn 。

阿A 難Nan 。 若nhược 無vô 迦ca 羅la 囉ra 。 是thị 識thức 能năng 託thác 胎thai 不phủ 。 不bất 能năng 世Thế 尊Tôn 。 由do 此thử 二nhị 法pháp 。 更cánh 互hỗ 相tương 持trì 故cố 得đắc 堅kiên 住trụ 。

復phục 次thứ 無vô 始thỉ 時thời 因nhân 名danh 渴khát 愛ái 。 一nhất 期kỳ 因nhân 。 謂vị 四tứ 大đại 剎sát 那na 因nhân 。 謂vị 觸xúc 及cập 名danh 色sắc 具cụ 二nhị 因nhân 。 謂vị 宿túc 世thế 因nhân 及cập 現hiện 功công 用dụng 因nhân 。

復phục 次thứ 五ngũ 陰ấm 宿túc 世thế 因nhân 。 謂vị 渴khát 愛ái 於ư 受thọ 生sanh 中trung 四tứ 大đại 為vi 初sơ 因nhân 。 如như 迦ca 羅la 囉ra 為vi 頞át 浮phù 陀đà 等đẳng 因nhân 。 俱câu 起khởi 因nhân 名danh 觸xúc 。 先tiên 時thời 及cập 俱câu 起khởi 因nhân 名danh 為vi 色sắc 。 汝nhữ 問vấn 。 渴khát 愛ái 無vô 明minh 。 我ngã 慢mạn 業nghiệp 食thực 皆giai 為vi 苦khổ 因nhân 。 此thử 等đẳng 異dị 相tướng 云vân 何hà 。 答đáp 渴khát 愛ái 為vi 無vô 別biệt 異dị 因nhân 。 業nghiệp 為vi 別biệt 異dị 因nhân 。 食thực 為vi 引dẫn 持trì 苦khổ 因nhân 。 無vô 明minh 及cập 我ngã 慢mạn 為vi 一nhất 切thiết 因nhân 。

復phục 次thứ 渴khát 愛ái 能năng 為vi 有hữu 因nhân 。 業nghiệp 為vi 道đạo 因nhân 。 食thực 為vi 平bình 等đẳng 因nhân 。 無vô 明minh 及cập 我ngã 慢mạn 為vi 更cánh 互hỗ 因nhân 。

復phục 次thứ 渴khát 愛ái 為vi 苦khổ 真chân 正chánh 因nhân 。 是thị 苦khổ 根căn 本bổn 故cố 。 所sở 餘dư 因nhân 為vi 資tư 糧lương 。 集tập 助trợ 貪tham 愛ái 故cố 。 汝nhữ 問vấn 。 喜hỷ 欲dục 欲dục 等đẳng 。 其kỳ 義nghĩa 云vân 何hà 。 答đáp 塵trần 已dĩ 到đáo 故cố 。 心tâm 生sanh 歡hoan 喜hỷ 。 由do 喜hỷ 生sanh 愛ái 故cố 名danh 喜hỷ 欲dục 。 求cầu 未vị 得đắc 塵trần 名danh 欲dục 。 因nhân 此thử 生sanh 愛ái 名danh 為vi 欲dục 欲dục 。 汝nhữ 問vấn 。 藤đằng 林lâm 等đẳng 是thị 貪tham 別biệt 名danh 。 其kỳ 義nghĩa 云vân 何hà 。 答đáp 欲dục 塵trần 為vi 境cảnh 界giới 。 能năng 染nhiễm 於ư 心tâm 故cố 。 說thuyết 欲dục 染nhiễm 貪tham 著trước 四tứ 定định 及cập 果quả 是thị 名danh 色sắc 欲dục 。 貪tham 著trước 三tam 摩ma 跋bạt 提đề 及cập 果quả 。 是thị 名danh 有hữu 欲dục 。 能năng 障chướng 涅Niết 槃Bàn 行hành 。 說thuyết 名danh 為vi 刺thứ 。 能năng 燒thiêu 熱nhiệt 心tâm 說thuyết 名danh 欲dục 火hỏa 。 能năng 垢cấu 污ô 心tâm 說thuyết 名danh 欲dục 塵trần 。 能năng 令linh 心tâm 濁trược 說thuyết 名danh 欲dục 垢cấu 。 能năng 纏triền 繞nhiễu 心tâm 說thuyết 名danh 欲dục 辮biện 。 無vô 思tư 計kế 故cố 說thuyết 名danh 欲dục 縛phược 。 令linh 癡si 迷mê 故cố 說thuyết 名danh 欲dục 悶muộn 。 心tâm 沈trầm 名danh 欲dục 著trước 。 隨tùy 有hữu 行hành 故cố 說thuyết 名danh 隨tùy 流lưu 。 常thường 悕hy 望vọng 故cố 說thuyết 名danh 無vô 厭yếm 。 得đắc 無vô 飽bão 足túc 故cố 說thuyết 名danh 為vi 貪tham 。 障chướng 出xuất 離ly 故cố 說thuyết 名danh 為vi 蓋cái 。 能năng 覆phú 藏tàng 故cố 說thuyết 名danh 煩phiền 惱não 。 令linh 不bất 離ly 有hữu 故cố 說thuyết 名danh 為vi 結kết 。 不bất 正chánh 思tư 惟duy 。 所sở 觸xúc 惱não 故cố 。 說thuyết 名danh 為vi 錐trùy 。 能năng 縈oanh 朿# 刺thứ 故cố 說thuyết 名danh 為vi 藤đằng 。 向hướng 上thượng 轉chuyển 增tăng 故cố 說thuyết 名danh 大đại 。 欲dục 周chu 普phổ 界giới 道đạo 叢tùng 根căn 塵trần 勝thắng 樂nhạo/nhạc/lạc 等đẳng 故cố 說thuyết 名danh 為vi 遍biến 。 著trước 種chủng 種chủng 塵trần 起khởi 種chủng 種chủng 著trước 。 說thuyết 名danh 愛ái 著trước 。 於ư 生sanh 死tử 資tư 糧lương 未vị 得đắc 及cập 得đắc 。 心tâm 生sanh 歡hoan 喜hỷ 。 說thuyết 名danh 喜hỷ 欲dục 無vô 厭yếm 。 積tích 聚tụ 欲dục 塵trần 利lợi 養dưỡng 。 名danh 為vi 渴khát 愛ái 。 如như 是thị 方phương 便tiện 。 輪luân 迴hồi 送tống 引dẫn 。 不bất 離ly 生sanh 死tử 。 說thuyết 名danh 欲dục 將tương 。 遊du 煩phiền 惱não 水thủy 結kết 愛ái 行hành 繩thằng 。 說thuyết 名danh 欲dục 網võng 。 從tùng 上thượng 下hạ 流lưu 。 入nhập 生sanh 死tử 海hải 。 說thuyết 名danh 愛ái 河hà 。 譬thí 如như 變biến 異dị 渴khát 病bệnh 所sở 逼bức 入nhập 塵trần 海hải 。 由do 此thử 無vô 有hữu 飽bão 足túc 故cố 名danh 渴khát 。 如như 海hải 吞thôn 流lưu 。 如như 火hỏa 燒thiêu 薪tân 等đẳng 。 此thử 惑hoặc 無vô 滿mãn 。 說thuyết 名danh 無vô 休hưu 。 能năng 結kết 死tử 生sanh 前tiền 後hậu 無vô 間gian 。 故cố 名danh 為vi 縫phùng 。 此thử 渴khát 愛ái 在tại 。 能năng 令linh 生sanh 死tử 。 相tương 續tục 不bất 斷đoạn 。 或hoặc 由do 自tự 由do 他tha 能năng 受thọ 六lục 道đạo 生sanh 死tử 故cố 。 於ư 餘dư 惑hoặc 中trung 說thuyết 名danh 為vi 集tập 。 具cụ 如như 大đại 有hữu 品phẩm 中trung 廣quảng 說thuyết 。 此thử 品phẩm 解giải 貪tham 愛ái 有hữu 十thập 一nhất 種chủng 應ưng 知tri 。 一nhất 名danh 。 二nhị 義nghĩa 。 三tam 體thể 。 四tứ 用dụng 。 五ngũ 因nhân 。 六lục 對đối 治trị 。 七thất 淨tịnh 。 八bát 不bất 淨tịnh 。 九cửu 生sanh 次thứ 第đệ 。 十thập 立lập 難nạn/nan 。 十thập 一nhất 救cứu 義nghĩa 。 若nhược 行hành 人nhân 識thức 此thử 起khởi 觀quán 。 自tự 行hành 教giáo 他tha 不bất 迷mê 道Đạo 理lý 。 故cố 說thuyết 此thử 義nghĩa 。 思tư 量lượng 集Tập 諦Đế 品phẩm 究cứu 竟cánh 。

四Tứ 諦Đế 論Luận 卷quyển 第đệ 二nhị