淨Tịnh 土Độ 資Tư 糧Lương 全Toàn 集Tập
Quyển 0002
明Minh 袾 宏Hoành 校Giáo 正Chánh 莊Trang 廣Quảng 還Hoàn 輯

淨tịnh 土độ 資tư 糧lương 全toàn 集tập 卷quyển 之chi 二nhị

古cổ 杭# 雲vân 棲tê 寺tự 蓮liên 池trì 禪thiền 師sư 。 袾# 宏hoành 。 校giáo 正chánh 。

[橘-矛+隹]# 李# 桐# 邑ấp 淨tịnh 業nghiệp 弟đệ 子tử 。 莊trang 廣quảng 還hoàn 。 輯# 。

淨tịnh 土độ 起khởi 信tín 章chương

大Đại 阿A 彌Di 陀Đà 經Kinh 疑Nghi 城Thành 胎Thai 生Sanh 分Phần/phân

佛Phật 告cáo 彌Di 勒Lặc 。

汝nhữ 見kiến 彼bỉ 剎sát 有hữu 胎thai 生sanh 否phủ/bĩ 。 對đối 云vân 。 見kiến 胎thai 生sanh 者giả 。 何hà 因nhân 緣duyên 故cố 。 彼bỉ 剎sát 而nhi 有hữu 胎thai 生sanh 。

佛Phật 言ngôn 。

若nhược 有hữu 眾chúng 生sanh 。 修tu 諸chư 功công 德đức 。 願nguyện 生sanh 彼bỉ 剎sát 。 後hậu 有hữu 悔hối 心tâm 。 亦diệc 復phục 疑nghi 惑hoặc 。 不bất 信tín 有hữu 彼bỉ 佛Phật 剎sát 。 不bất 信tín 有hữu 往vãng 生sanh 者giả 。 亦diệc 不bất 信tín 布bố 施thí 作tác 善thiện 。 後hậu 世thế 得đắc 福phước 。 其kỳ 人nhân 雖tuy 爾nhĩ 。 續tục 有hữu 念niệm 心tâm 。 暫tạm 信tín 暫tạm 不bất 信tín 。 志chí 意ý 猶do 豫dự 。 無vô 所sở 專chuyên 據cứ 。 臨lâm 命mạng 終chung 時thời 。 佛Phật 乃nãi 化hóa 現hiện 其kỳ 身thân 。 令linh 彼bỉ 目mục 見kiến 。 口khẩu 雖tuy 不bất 能năng 言ngôn 。 其kỳ 心tâm 即tức 喜hỷ 。 乃nãi 悔hối 。 不bất 免miễn 作tác 諸chư 善thiện 以dĩ 悔hối 過quá 。 故cố 其kỳ 過quá 差sai 少thiểu 。 亦diệc 生sanh 彼bỉ 剎sát 。 惟duy 不bất 能năng 前tiền 至chí 佛Phật 所sở 。 方phương 入nhập 其kỳ 剎sát 邊biên 地địa 。 見kiến 七thất 寶bảo 城thành 。 即tức 入nhập 其kỳ 中trung 。 於ư 蓮liên 華hoa 中trung 生sanh 。 受thọ 身thân 自tự 然nhiên 長trường/trưởng 大đại 。 飲ẩm 食thực 亦diệc 皆giai 自tự 然nhiên 。 其kỳ 快khoái 樂lạc 如như 忉Đao 利Lợi 天Thiên 人nhân 。 唯duy 於ư 城thành 中trung 。 經kinh 五ngũ 百bách 歲tuế 。 不bất 得đắc 見kiến 佛Phật 。 不bất 聞văn 經Kinh 法Pháp 。 不bất 見kiến 菩Bồ 薩Tát 。 聲Thanh 聞Văn 聖thánh 眾chúng 。 無vô 由do 供cúng 養dường 於ư 佛Phật 。 修tu 習tập 菩Bồ 薩Tát 功công 德đức 。 以dĩ 此thử 為vi 苦khổ 。 示thị 其kỳ 小tiểu 謫# 。 是thị 故cố 彼bỉ 剎sát 名danh 為vi 胎thai 生sanh 。 當đương 知tri 生sanh 疑nghi 惑hoặc 者giả 。 失thất 大đại 利lợi 益ích 。 若nhược 有hữu 眾chúng 生sanh 。 信tín 受thọ 經Kinh 法Pháp 。 奉phụng 持trì 齋trai 戒giới 。 作tác 諸chư 功công 德đức 。 至chí 心tâm 迴hồi 向hướng 。 命mạng 終chung 。 即tức 於ư 七thất 寶bảo 池trì 。 蓮liên 華hoa 中trung 生sanh 。 跏già 趺phu 而nhi 坐tọa 。 須tu 臾du 之chi 間gian 。 身thân 相tướng 光quang 明minh 。 智trí 慧tuệ 威uy 神thần 。 如như 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 安an 得đắc 名danh 為vi 胎thai 生sanh 。 他tha 方phương 諸chư 大đại 菩Bồ 薩Tát 。 發phát 心tâm 欲dục 見kiến 。 阿A 彌Di 陀Đà 佛Phật 。 及cập 諸chư 菩Bồ 薩Tát 聲Thanh 聞Văn 。 恭cung 敬kính 供cúng 養dường 。 命mạng 終chung 。 往vãng 於ư 極Cực 樂Lạc 世Thế 界Giới 。 七thất 寶bảo 池trì 。 蓮liên 華hoa 中trung 化hóa 生sanh 。 自tự 然nhiên 即tức 時thời 見kiến 佛Phật 。 安an 得đắc 名danh 為vi 胎thai 生sanh 。

(# 還hoàn )# 謹cẩn 按án 淨tịnh 業nghiệp 之chi 人nhân 。 自tự 古cổ 雖tuy 有hữu 暫tạm 信tín 暫tạm 疑nghi 者giả 。 而nhi 末Mạt 法Pháp 之chi 中trung 。 殆đãi 又hựu 甚thậm 焉yên 。 何hà 哉tai 。 良lương 以dĩ 淨tịnh 土độ 法Pháp 門môn 。 經kinh 論luận 昭chiêu 然nhiên 。 觀quán 者giả 烏ô 得đắc 不bất 信tín 。 及cập 聞văn 六lục 祖tổ 愚ngu 人nhân 願nguyện 東đông 願nguyện 西tây 之chi 說thuyết 。 黃hoàng 檗# 黃hoàng 葉diệp 止chỉ 啼đề 之chi 喻dụ 。 天thiên 衣y 去khứ 則tắc 實thật 不bất 去khứ 之chi 言ngôn 。 楊dương 次thứ 公công 將tương 錯thác 就tựu 錯thác 之chi 頌tụng 。 又hựu 烏ô 得đắc 不bất 疑nghi 。 信tín 於ư 彼bỉ 而nhi 疑nghi 於ư 此thử 。 二nhị 者giả 所sở 以dĩ 相tương/tướng 持trì 而nhi 無vô 專chuyên 據cứ 也dã 。 殊thù 不bất 知tri 六lục 祖tổ 三tam 師sư 。 實thật 為vi 得đắc 道Đạo 者giả 。 豈khởi 一nhất 無vô 所sở 為vi 。 而nhi 直trực 為vi 是thị 謗báng 經kinh 背bối/bội 聖thánh 之chi 談đàm 。 以dĩ 啟khải 萬vạn 世thế 之chi 疑nghi 乎hồ 。 故cố 蓮liên 師sư 於ư 六lục 祖tổ 之chi 說thuyết 。 詳tường 為vi 之chi 辨biện 。 天thiên 衣y 之chi 言ngôn 。 深thâm 為vi 之chi 解giải 。 於ư 楊dương 次thứ 公công 之chi 頌tụng 。 則tắc 曰viết 蘊uẩn 藉tạ 不bất 少thiểu 。 盖# 有hữu 獨độc 觀quán 其kỳ 深thâm 者giả 。 胡hồ 今kim 人nhân 不bất 逆nghịch 其kỳ 志chí 而nhi 徒đồ 泥nê 其kỳ 詞từ 。 遂toại 以dĩ 為vi 詆# 訶ha 淨tịnh 土độ 。 豈khởi 其kỳ 然nhiên 乎hồ 。 雖tuy 然nhiên 。 六lục 祖tổ 三tam 師sư 。 可khả 信tín 可khả 疑nghi 。 姑cô 置trí 弗phất 論luận 。 獨độc 永vĩnh 明minh 淨tịnh 土độ 文văn 。 有hữu 希hy 從tùng 昔tích 賢hiền 。 恭cung 稟bẩm 佛Phật 勑# 。 定định 不bất 謬mậu 誤ngộ 之chi 語ngữ 。 旨chỉ 哉tai 斯tư 言ngôn 。 足túc 為vi 定định 論luận 。 更cánh 無vô 可khả 疑nghi 者giả 。 儻thảng 猶do 未vị 釋thích 然nhiên 。 吾ngô 將tương 西tây 向hướng 合hợp 掌chưởng 曰viết 。 疑nghi 城thành 之chi 設thiết 。 正chánh 為vi 是thị 人nhân 。

考khảo 證chứng

胎thai 生sanh

蓮liên 池trì 疏sớ/sơ 云vân 。 問vấn 。 下hạ 品phẩm 之chi 外ngoại 。

復phục 有hữu 胎thai 生sanh 。 為vi 實thật 有hữu 否phủ/bĩ 。 答đáp 。 表biểu 信tín 力lực 不bất 堅kiên 故cố 。 實thật 無vô 胎thai 生sanh 。 如như 剎sát 帝đế 利lợi 。 其kỳ 子tử 犯phạm 法pháp 。 幽u 之chi 內nội 宮cung 。 處xử 以dĩ 華hoa 觀quán 。 玩ngoạn 好hảo/hiếu 珍trân 奇kỳ 。 服phục 御ngự 豐phong 俻# 。 但đãn 鎻# 其kỳ 兩lưỡng 足túc 。 不bất 得đắc 自tự 在tại 。 此thử 胎thai 生sanh 喻dụ 也dã 。 若nhược 深thâm 自tự 悔hối 責trách 。 求cầu 離ly 本bổn 處xứ 。 即tức 得đắc 往vãng 詣nghệ 無Vô 量Lượng 壽Thọ 佛Phật 所sở 。 又hựu 菩Bồ 薩Tát 處xử 胎thai 經Kinh 云vân 。 西tây 方phương 去khứ 此thử 。 有hữu 懈giải 慢mạn 界giới 。 國quốc 土độ 七thất 寶bảo 。 其kỳ 樂nhạo/nhạc/lạc 無vô 比tỉ 。 發phát 意ý 欲dục 生sanh 。 彌Di 陀Đà 佛Phật 國quốc 。 而nhi 染nhiễm 著trước 於ư 此thử 。 不bất 能năng 前tiền 進tiến 。 亦diệc 疑nghi 城thành 邊biên 地địa 類loại 也dã 。 如như 是thị 皆giai 由do 信tín 不bất 切thiết 故cố 。

經kinh 論luận 昭chiêu 然nhiên

疏sớ/sơ 云vân 。 經kinh 之chi 專chuyên 談đàm 淨tịnh 土độ 者giả 。 如như 觀quán 無Vô 量Lượng 壽Thọ 佛Phật 經kinh 。 鼓cổ 音âm 王vương 經kinh 。 後hậu 出xuất 阿A 彌Di 陀Đà 偈kệ 經kinh 。 大đại 小tiểu 阿A 彌Di 陀Đà 經kinh 是thị 也dã 。

復phục 有hữu 諸chư 經kinh 。 雖tuy 不bất 專chuyên 談đàm 淨tịnh 土độ 。 其kỳ 中trung 勸khuyến 讚tán 往vãng 生sanh 。 如như 華hoa 嚴nghiêm 行hạnh 願nguyện 品phẩm 。 以dĩ 此thử 十thập 願nguyện 導đạo 歸quy 極cực 樂lạc 。 是thị 也dã 。 如như 法Pháp 華hoa 則tắc 云vân 。 誦tụng 斯tư 經Kinh 者giả 。 當đương 生sanh 極Cực 樂Lạc 世Thế 界Giới 。 是thị 也dã 。 又hựu 如như 觀quán 佛Phật 三tam 昧muội 。 十thập 住trụ 斷đoạn 結kết 諸chư 經kinh 。 帶đái 說thuyết 淨tịnh 土độ 。 層tằng 疊điệp 非phi 一nhất 。 是thị 也dã 。 其kỳ 餘dư 讚tán 詠vịnh 淨tịnh 土độ 。 為vi 論luận 。 如như 十thập 疑nghi 寶bảo 王vương 等đẳng 。 為vi 文văn 。 如như 龍long 舒thư 無vô 盡tận 等đẳng 。 為vi 集tập 。 如như 決quyết 疑nghi 指chỉ 歸quy 等đẳng 。 為vi 錄lục 。 如như 淨tịnh 土độ 自tự 信tín 等đẳng 。 為vi 傳truyền 。 如như 淨tịnh 土độ 略lược 傳truyền 等đẳng 。 為vi 偈kệ 。 如như 徑kính 路lộ 修tu 行hành 等đẳng 。 為vi 賦phú 。 如như 神thần 棲tê 安an 養dưỡng 等đẳng 。 為vi 詩thi 。 如như 諸chư 家gia 懷hoài 淨tịnh 土độ 等đẳng 。 所sở 有hữu 言ngôn 辭từ 。 不bất 可khả 勝thắng 載tải 。 由do 此thử 觀quán 之chi 。 淨tịnh 土độ 烏ô 得đắc 不bất 信tín 哉tai 。

六lục 祖tổ

鈔sao 云vân 。 壇đàn 經kinh 曰viết 。 東đông 方phương 人nhân 造tạo 惡ác 。 念niệm 佛Phật 求cầu 生sanh 西tây 方phương 。 西tây 方phương 人nhân 造tạo 惡ác 。 念niệm 佛Phật 求cầu 生sanh 何hà 國quốc 。 又hựu 云vân 。 愚ngu 人nhân 願nguyện 東đông 願nguyện 西tây 。 後hậu 人nhân 執chấp 此thử 。 遂toại 疑nghi 六lục 祖tổ 說thuyết 無vô 西tây 方phương 。 故cố 為vi 四tứ 辯biện 。 一nhất 曰viết 為vi 門môn 不bất 同đồng 。 盖# 晉tấn 宋tống 而nhi 下hạ 。 競cạnh 以dĩ 禪thiền 觀quán 相tương/tướng 高cao 。 直trực 指chỉ 單đơn 傳truyền 之chi 意ý 。 幾kỷ 於ư 晦hối 塞tắc 。 於ư 時thời 達đạt 磨ma 始thỉ 倡xướng 。 諸chư 祖tổ 繼kế 興hưng 。 惟duy 欲dục 大đại 明minh 此thử 道đạo 。 而nhi 此thử 道đạo 無vô 佛Phật 無vô 眾chúng 生sanh 。 今kim 西tây 方phương 者giả 。 正chánh 開khai 示thị 眾chúng 生sanh 。 趣thú 向hướng 佛Phật 故cố 。 此thử 道đạo 舉cử 心tâm 即tức 錯thác 。 動động 念niệm 即tức 乖quai 。 今kim 西tây 方phương 者giả 。 正chánh 教giáo 人nhân 起khởi 心tâm 念niệm 佛Phật 故cố 。 此thử 道Đạo 心tâm 境cảnh 俱câu 寂tịch 。 今kim 西tây 方phương 者giả 。 正chánh 以dĩ 佛Phật 國quốc 為vi 境cảnh 。 發phát 心tâm 求cầu 生sanh 故cố 。 是thị 雖tuy 理lý 無vô 二nhị 致trí 。 而nhi 門môn 庭đình 施thi 設thiết 不bất 同đồng 。 隨tùy 時thời 逐trục 机cơ 。 法pháp 自tự 應ưng 爾nhĩ 。 假giả 使sử 纔tài 弘hoằng 直trực 指chỉ 。 復phục 讚tán 西tây 方phương 。 則tắc 直trực 指chỉ 之chi 意ý 。 終chung 無vô 由do 明minh 矣hĩ 。 故cố 六lục 祖tổ 與dữ 淨tịnh 土độ 諸chư 師sư 。 易dị 地địa 則tắc 皆giai 然nhiên 也dã 。 二nhị 曰viết 。 似tự 毀hủy 實thật 讚tán 。 盖# 六lục 祖tổ 東đông 西tây 之chi 說thuyết 。 祇kỳ 是thị 勸khuyến 人nhân 要yếu 須tu 實thật 心tâm 為vi 善thiện 。 空không 願nguyện 無vô 益ích 。 何hà 曾tằng 說thuyết 無vô 西tây 方phương 。 正chánh 經kinh 中trung 必tất 以dĩ 多đa 善thiện 根căn 得đắc 生sanh 彼bỉ 國quốc 之chi 謂vị 也dã 。 惡ác 得đắc 云vân 毀hủy 。 三tam 曰viết 。 不bất 為vi 初sơ 機cơ 盖# 六lục 祖tổ 自tự 云vân 。 吾ngô 戒giới 定định 慧tuệ 。 接tiếp 最Tối 上Thượng 乘Thừa 人nhân 。 今kim 初sơ 心tâm 下hạ 凡phàm 。 以dĩ 秋thu 毫hào 世thế 智trí 藐miệu 視thị 西tây 方phương 。 妄vọng 說thuyết 般Bát 若Nhã 。 非phi 徒đồ 無vô 益ích 而nhi 又hựu 害hại 之chi 。 故cố 壇đàn 經kinh 者giả 。 慎thận 勿vật 示thị 之chi 初sơ 機cơ 。 苟cẩu 投đầu 非phi 器khí 。 便tiện 落lạc 狂cuồng 魔ma 。 誠thành 可khả 嘆thán 惜tích 。 四tứ 曰viết 。 記ký 錄lục 有hữu 訛ngoa 。 盖# 壇đàn 經kinh 又hựu 言ngôn 西tây 方phương 去khứ 此thử 。 十thập 萬vạn 八bát 千thiên 里lý 。 是thị 錯thác 以dĩ 五ngũ 天Thiên 竺Trúc 為vi 極cực 樂lạc 也dã 。 五ngũ 竺trúc 震chấn 旦đán 。 同đồng 為vi 娑sa 婆bà 穢uế 土thổ/độ 。 何hà 須tu 分phân 別biệt 願nguyện 東đông 願nguyện 西tây 。 而nhi 極cực 樂lạc 自tự 去khứ 此thử 娑sa 婆bà 十thập 萬vạn 億ức 土thổ/độ 。 盖# 壇đàn 經kinh 皆giai 學học 人nhân 記ký 錄lục 寧ninh 保bảo 無vô 訛ngoa 。 古cổ 謂vị 盡tận 信tín 書thư 。 不bất 如như 無vô 書thư 者giả 。 此thử 也dã 。 況huống 西tây 方phương 千thiên 佛Phật 所sở 讚tán 。 今kim 乃nãi 疑nghi 千thiên 佛Phật 之chi 言ngôn 。 信tín 一nhất 祖tổ 之chi 語ngữ 。 佛Phật 尚thượng 不bất 足túc 信tín 。 況huống 於ư 祖tổ 乎hồ 。 則tắc 智trí 者giả 當đương 為vi 世thế 人nhân 決quyết 疑nghi 起khởi 信tín 。 弘hoằng 讚tán 流lưu 通thông 。 即tức 是thị 報báo 佛Phật 深thâm 恩ân 。 如như 其kỳ 違vi 背bội 聖thánh 言ngôn 。 故cố 為vi 魔ma 說thuyết 。 其kỳ 罪tội 可khả 勝thắng 言ngôn 哉tai 。

黃hoàng 檗# 斷đoạn 際tế 禪thiền 師sư

黃hoàng 檗# 心tâm 要yếu 曰viết 。 如Như 來Lai 所sở 說thuyết 。 皆giai 為vi 化hóa 人nhân 。 如như 將tương 黃hoàng 葉diệp 為vi 金kim 。 止chỉ 小tiểu 兒nhi 啼đề 。 決quyết 定định 不bất 實thật 。 又hựu 云vân 。 淨tịnh 土độ 佛Phật 事sự 皆giai 成thành 業nghiệp 。 乃nãi 名danh 佛Phật 障chướng 。 障chướng 汝nhữ 心tâm 故cố 。 盖# 由do 師sư 傳truyền 直trực 指chỉ 。 與dữ 六lục 祖tổ 同đồng 方phương 。 正chánh 蓮liên 師sư 所sở 謂vị 為vi 門môn 不bất 同đồng 。 與dữ 前tiền 壇đàn 經kinh 均quân 一nhất 義nghĩa 也dã 。 又hựu 何hà 足túc 疑nghi 哉tai 。

天thiên 衣y 懷hoài 禪thiền 師sư

師sư 語ngữ 弟đệ 子tử 云vân 。 生sanh 則tắc 決quyết 定định 生sanh 。 去khứ 則tắc 實thật 不bất 去khứ 。 不bất 觀quán 諸chư 淨tịnh 土độ 或hoặc 問vấn 讚tán 佛Phật 偈kệ 乎hồ 。 心tâm 包bao 太thái 虗hư 。 量lượng 周chu 沙sa 界giới 。 盖# 以dĩ 十thập 方phương 虗hư 空không 。 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。 被bị 我ngã 心tâm 量lượng 都đô 盧lô 包bao 了liễu 。 看khán 來lai 十thập 萬vạn 億ức 國quốc 。 在tại 我ngã 心tâm 中trung 。 心tâm 無vô 界giới 限hạn 。 去khứ 至chí 何hà 所sở 。 狀trạng 其kỳ 易dị 穢uế 而nhi 淨tịnh 。 似tự 有hữu 所sở 往vãng 。 豈khởi 曰viết 從tùng 此thử 向hướng 彼bỉ 。 如như 世thế 間gian 經kinh 城thành 過quá 邑ấp 之chi 往vãng 耶da 。 故cố 曰viết 。 去khứ 則tắc 實thật 不bất 去khứ 。

楊dương 次thứ 公công

公công 將tương 化hóa 。 有hữu 頌tụng 云vân 。 將tương 錯thác 就tựu 錯thác 。 西tây 方phương 極cực 樂lạc 。 盖# 以dĩ 唯duy 心tâm 淨tịnh 土độ 。 自tự 性tánh 阿a 彌di 。 恐khủng 修tu 淨tịnh 業nghiệp 者giả 。 但đãn 知tri 西tây 方phương 之chi 有hữu 淨tịnh 土độ 阿a 彌di 。 而nhi 不bất 知tri 吾ngô 心tâm 之chi 淨tịnh 土độ 。 自tự 性tánh 之chi 阿a 彌di 。 故cố 言ngôn 此thử 以dĩ 警cảnh 之chi 。 非phi 謂vị 修tu 淨tịnh 土độ 之chi 錯thác 也dã 。 故cố 蓮liên 師sư 謂vị 次thứ 公công 參tham 禪thiền 悟ngộ 性tánh 。 而nhi 復phục 歸quy 淨tịnh 土độ 。 將tương 錯thác 就tựu 錯thác 之chi 言ngôn 。 蘊uẩn 藉tạ 不bất 少thiểu 。

淨tịnh 土độ 指chỉ 歸quy 論luận 十thập 種chủng 信tín 心tâm

欲dục 了liễu 生sanh 死tử 。 脩tu 行hành 淨tịnh 業nghiệp 。 當đương 發phát 十thập 種chủng 信tín 心tâm 。 念niệm 念niệm 不bất 忘vong 。 決quyết 生sanh 淨tịnh 土độ 。 一nhất 信tín 佛Phật 所sở 說thuyết 法pháp 。 金kim 口khẩu 誠thành 言ngôn 。 真chân 實thật 不bất 虗hư 。 二nhị 信tín 凡phàm 夫phu 在tại 迷mê 。 識thức 神thần 不bất 滅diệt 。 六lục 趣thú 循tuần 環hoàn 不bất 息tức 。 三tam 信tín 此thử 土thổ/độ 脩tu 行hành 。 未vị 得đắc 道Đạo 果quả 。 不bất 免miễn 輪luân 迴hồi 。 四tứ 信tín 未vị 出xuất 輪luân 迴hồi 。 雖tuy 生sanh 天thiên 上thượng 。 不bất 免miễn 墮đọa 落lạc 。 五ngũ 信tín 極Cực 樂Lạc 世Thế 界Giới 。 眾chúng 生sanh 生sanh 者giả 。 永vĩnh 無vô 退thoái 轉chuyển 。 六lục 信tín 眾chúng 生sanh 發phát 願nguyện 。 願nguyện 生sanh 淨tịnh 土độ 。 決quyết 定định 往vãng 生sanh 。 七thất 信tín 一nhất 稱xưng 佛Phật 名danh 。 能năng 滅diệt 八bát 十thập 一nhất 刼# 。 生sanh 死tử 重trọng 罪tội 。 八bát 信tín 念niệm 佛Phật 之chi 人nhân 。 阿A 彌Di 陀Đà 佛Phật 。 神thần 通thông 光quang 明minh 。 攝nhiếp 取thủ 不bất 捨xả 。 九cửu 信tín 念niệm 佛Phật 之chi 人nhân 。 十thập 方phương 世thế 界giới 。 恆Hằng 沙sa 諸chư 佛Phật 。 同đồng 以dĩ 神thần 力lực 時thời 常thường 護hộ 念niệm 。 十thập 信tín 既ký 生sanh 淨tịnh 土độ 。 壽thọ 命mạng 無vô 量lượng 。 一nhất 生sanh 當đương 得đắc 。 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 於ư 此thử 十thập 種chủng 。 不bất 能năng 深thâm 信tín 。 生sanh 疑nghi 惑hoặc 者giả 。 雖tuy 念niệm 佛Phật 而nhi 不bất 得đắc 往vãng 生sanh 矣hĩ 。

攷# 證chứng

決quyết 生sanh 淨tịnh 土độ

歸quy 元nguyên 直trực 指chỉ 曰viết 。 昔tích 有hữu 明minh 琛# 能năng 畵họa 蛇xà 。 作tác 常thường 山sơn 蛇xà 勢thế 。 及cập 為vi 蛇xà 論luận 。 生sanh 身thân 變biến 作tác 蛇xà 。 李# 伯bá 時thời 畵họa 馬mã 。 作tác 打đả 輥# 馬mã 勢thế 。 活hoạt 現hiện 馬mã 形hình 。 驗nghiệm 此thử 二nhị 事sự 。 顯hiển 明minh 念niệm 佛Phật 定định 成thành 佛Phật 。 一nhất 心tâm 信tín 淨tịnh 土độ 。 必tất 生sanh 淨tịnh 土độ 矣hĩ 。

龍long 舒thư 淨tịnh 土độ 起khởi 信tín 文văn

佛Phật 與dữ 菩Bồ 薩Tát 。 憫mẫn 念niệm 眾chúng 生sanh 沉trầm 淪luân 苦khổ 海hải 。 無vô 由do 得đắc 出xuất 。 故cố 自tự 以dĩ 誓thệ 願nguyện 威uy 力lực 。 招chiêu 誘dụ 人nhân 生sanh 淨tịnh 土độ 。 人nhân 唯duy 恐khủng 不bất 信tín 耳nhĩ 。 若nhược 信tín 心tâm 肯khẳng 往vãng 。 雖tuy 有hữu 罪tội 惡ác 。 亦diệc 無vô 不bất 生sanh 。 盖# 不bất 慈từ 悲bi 不bất 足túc 為vi 佛Phật 。 不bất 濟tế 度độ 眾chúng 生sanh 。 不bất 足túc 為vi 佛Phật 。 不bất 有hữu 大đại 威uy 力lực 。 不bất 足túc 為vi 佛Phật 。 為vi 其kỳ 慈từ 悲bi 。 故cố 見kiến 眾chúng 生sanh 。 沉trầm 於ư 苦khổ 海hải 而nhi 欲dục 濟tế 度độ 。 為vi 其kỳ 有hữu 大đại 威uy 力lực 。 故cố 能năng 遂toại 濟tế 度độ 之chi 心tâm 。 成thành 濟tế 度độ 之chi 功công 。 此thử 所sở 以dĩ 為vi 佛Phật 也dã 。 經Kinh 云vân 。 大đại 醫y 王vương 能năng 治trị 一nhất 切thiết 病bệnh 。 不bất 能năng 治trị 命mạng 盡tận 之chi 人nhân 。 佛Phật 能năng 度độ 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 不bất 能năng 度độ 不bất 信tín 之chi 人nhân 。 盖# 信tín 者giả 一nhất 念niệm 也dã 。 若nhược 人nhân 在tại 生sanh 。

時thời 心tâm 念niệm 要yếu 去khứ 。 身thân 則tắc 隨tùy 去khứ 。 心tâm 念niệm 要yếu 住trụ 。 身thân 則tắc 隨tùy 住trụ 。 是thị 身thân 常thường 隨tùy 念niệm 。 然nhiên 猶do 有hữu 念niệm 欲dục 去khứ 。 而nhi 身thân 被bị 牽khiên 繫hệ 者giả 。 身thân 壞hoại 時thời 。 唯duy 一nhất 念niệm 而nhi 已dĩ 。 一nhất 念niệm 到đáo 處xứ 。 則tắc 無vô 不bất 到đáo 。 是thị 以dĩ 一nhất 念niệm 生sanh 淨tịnh 土độ 。 則tắc 必tất 生sanh 淨tịnh 土độ 。 況huống 佛Phật 與dữ 菩Bồ 薩Tát 。 又hựu 招chiêu 引dẫn 人nhân 往vãng 生sanh 乎hồ 。

考khảo 證chứng

不bất 信tín 之chi 人nhân

宗tông 鏡kính 錄lục 曰viết 。 不bất 信tín 之chi 人nhân 。 千thiên 佛Phật 不bất 能năng 救cứu 。 如như 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 中trung 說thuyết 信tín 為vi 手thủ 。 如như 人nhân 有hữu 手thủ 。 至chí 於ư 寶bảo 所sở 。 隨tùy 意ý 採thải 取thủ 。 若nhược 當đương 無vô 手thủ 。 空không 無vô 所sở 獲hoạch 。 如như 是thị 入nhập 佛Phật 去khứ 者giả 。 有hữu 信tín 心tâm 手thủ 。 隨tùy 意ý 採thải 取thủ 道Đạo 法Pháp 之chi 寶bảo 。 若nhược 無vô 信tín 心tâm 。 空không 無vô 所sở 得đắc 。

招chiêu 引dẫn 往vãng 生sanh

西tây 資tư 鈔sao 云vân 。 得đắc 生sanh 淨tịnh 土độ 。 是thị 假giả 他tha 力lực 。 彌di 陀đà 願nguyện 攝nhiếp 。 釋Thích 迦Ca 勸khuyến 讚tán 。 諸chư 佛Phật 護hộ 念niệm 。 如như 彼bỉ 大đại 海hải 。 既ký 得đắc 巨cự 舟chu 。 仍nhưng 有hữu 良lương 導đạo 。 加gia 以dĩ 便tiện 風phong 。 必tất 速tốc 到đáo 彼bỉ 岸ngạn 也dã 。 若nhược 無vô 信tín 心tâm 。 不bất 肯khẳng 登đăng 舟chu 。 遲trì 留lưu 惡ác 國quốc 者giả 。 誰thùy 之chi 過quá 歟# 。

又hựu

人nhân 驟sậu 聞văn 淨tịnh 土độ 之chi 景cảnh 象tượng 。 多đa 不bất 信tín 之chi 。 無vô 足túc 恠# 也dã 。 盖# 拘câu 於ư 目mục 前tiền 所sở 見kiến 。 遂toại 謂vị 目mục 前tiền 所sở 不bất 見kiến 者giả 。 亦diệc 如như 此thử 而nhi 已dĩ 。 故cố 處xứ 此thử 娑sa 婆bà 濁trược 世thế 。 不bất 信tín 其kỳ 有hữu 。 清thanh 淨tịnh 佛Phật 土độ 。 所sở 以dĩ 生sanh 長trưởng 於ư 胞bào 胎thai 。 不bất 知tri 彼bỉ 有hữu 蓮liên 華hoa 之chi 化hóa 生sanh 。 壽thọ 不bất 過quá 百bách 年niên 。 不bất 知tri 彼bỉ 有hữu 河hà 沙sa 之chi 壽thọ 數số 。 衣y 食thực 必tất 由do 於ư 營doanh 作tác 。 不bất 知tri 彼bỉ 有hữu 自tự 然nhiên 之chi 衣y 食thực 。 快khoái 樂lạc 常thường 襍tập 於ư 憂ưu 惱não 。 不bất 知tri 彼bỉ 有hữu 純thuần 一nhất 之chi 快khoái 樂lạc 。 然nhiên 則tắc 佛Phật 之chi 言ngôn 。 不bất 可khả 以dĩ 目mục 前tiền 所sở 不bất 見kiến 而nhi 不bất 信tín 也dã 。 況huống 佛Phật 切thiết 戒giới 人nhân 以dĩ 妄vọng 語ngữ 。 必tất 不bất 自tự 妄vọng 語ngữ 以dĩ 誑cuống 人nhân 。 世thế 人nhân 妄vọng 語ngữ 者giả 。 非phi 以dĩ 規quy 利lợi 則tắc 以dĩ 避tị 害hại 。 佛Phật 無vô 求cầu 於ư 世thế 。 何hà 規quy 利lợi 之chi 有hữu 。 佛Phật 視thị 死tử 生sanh 如như 刀đao 斫chước 虗hư 空không 。 何hà 避tị 害hại 之chi 有hữu 。 是thị 佛Phật 無vô 所sở 用dụng 其kỳ 妄vọng 語ngữ 也dã 。 世thế 間gian 中trung 人nhân 以dĩ 上thượng 者giả 。 猶do 不bất 肯khẳng 妄vọng 語ngữ 以dĩ 喪táng 其kỳ 行hành 止chỉ 。 況huống 佛Phật 乎hồ 。 故cố 先tiên 賢hiền 云vân 。 佛Phật 言ngôn 不bất 信tín 。 何hà 言ngôn 可khả 信tín 。 昔tích 有hữu 以dĩ 忠trung 臣thần 為vi 奸gian 黨đảng 者giả 。 刻khắc 之chi 於ư 石thạch 。 天thiên 雷lôi 擊kích 之chi 。 今kim 以dĩ 金kim 寶bảo 綵thải 色sắc 。 鐫# 刻khắc 裝trang 繪hội 。 以dĩ 為vi 輪luân 藏tạng 。 貯trữ 佛Phật 之chi 言ngôn 。 供cúng 以dĩ 香hương 華hoa 。 嚴nghiêm 以dĩ 神thần 龍long 。 使sử 其kỳ 言ngôn 之chi 妄vọng 。 則tắc 又hựu 甚thậm 於ư 奸gian 黨đảng 之chi 碑bi 。 何hà 為vi 歷lịch 千thiên 百bách 歲tuế 而nhi 天thiên 雷lôi 不bất 擊kích 之chi 哉tai 。 以dĩ 其kỳ 言ngôn 之chi 誠thành 也dã 。 是thị 淨tịnh 土độ 之chi 說thuyết 。 更cánh 無vô 可khả 疑nghi 者giả 。 況huống 自tự 古cổ 及cập 今kim 。 修tu 此thử 者giả 感cảm 應ứng 甚thậm 多đa 。 尤vưu 不bất 可khả 以dĩ 不bất 信tín 者giả 也dã 。

考khảo 證chứng

雷lôi 擊kích 石thạch 碑bi

宋tống 徽# 宗tông 時thời 。 蔡thái 京kinh 以dĩ 元nguyên 祐hựu 黨đảng 人nhân 司ty 馬mã 光quang 等đẳng 二nhị 十thập 餘dư 人nhân 。 為vi 奸gian 邪tà 。 刻khắc 於ư 石thạch 碑bi 。 而nhi 禁cấm 錮# 之chi 。 立lập 之chi 端đoan 門môn 。 而nhi 天thiên 雷lôi 擊kích 仆phó 焉yên 。

又hựu

此thử 世thế 界giới 中trung 。 人nhân 生sanh 皆giai 如như 水thủy 泡bào 。 生sanh 滅diệt 不bất 常thường 。 幸hạnh 而nhi 至chí 七thất 十thập 者giả 。 古cổ 來lai 猶do 稀# 。 人nhân 只chỉ 見kiến 眼nhãn 前tiền 老lão 者giả 。 不bất 思tư 不bất 待đãi (# 老lão 而nhi )# 去khứ 者giả 多đa 矣hĩ 。 況huống 世thế 間gian 無vô 非phi 是thị 苦khổ 。 但đãn 不bất 思tư 省tỉnh 。 故cố 不bất 覺giác 知tri 。 不bất 稱xưng 意ý 時thời 。 固cố 為vi 苦khổ 矣hĩ 。 如như 或hoặc 稱xưng 意ý 。 亦diệc 無vô 多đa 時thời 。 或hoặc 自tự 己kỷ 大đại 限hạn 。 忽hốt 然nhiên 而nhi 至chí 。 平bình 生sanh 罪tội 惡ác 。 不bất 止chỉ 於ư 食thực 肉nhục 衣y 絲ti 。 不bất 思tư 則tắc 已dĩ 。 思tư 之chi 誠thành 可khả 畏úy 也dã 。 自tự 少thiểu 至chí 老lão 。 自tự 生sanh 至chí 死tử 積tích 累lũy 既ký 多đa 。 纏triền 綿miên 堅kiên 固cố 。 無vô 由do 解giải 脫thoát 。 閉bế 眼nhãn 之chi 後hậu 。 不bất 免miễn 隨tùy 業nghiệp (# 緣duyên 去khứ )# 杳# 杳# 冥minh 冥minh 。 知tri 在tại 何hà 處xứ 。 或hoặc 墮đọa 地địa 獄ngục 。 受thọ 諸chư 極cực 苦khổ 。 或hoặc 為vi 畜súc 生sanh 。 受thọ 人nhân 宰tể 殺sát 。 或hoặc 生sanh 餓ngạ 鬼quỷ 。 饑cơ 火hỏa 燒thiêu 身thân 。 或hoặc 入nhập 脩tu 羅la 。 嗔sân 恨hận 所sở 迫bách 。 雖tuy 有hữu 善thiện 業nghiệp 。 得đắc 生sanh 天thiên 上thượng 人nhân 間gian 。 受thọ 盡tận 福phước 報báo 。 依y 舊cựu 輪luân 迴hồi 。 漂phiêu 流lưu 汩# 沒một 。 無vô 有hữu 出xuất 期kỳ 。 唯duy 有hữu 西tây 方phương 淨tịnh 土độ 。 冣# 為vi 超siêu 脫thoát 輪luân 迴hồi 之chi 捷tiệp 徑kính 。 色sắc 身thân 難nan 得đắc 。 趂# 康khang 徤# 時thời 。 辦biện 此thử 大đại 事sự 。 當đương 常thường 作tác 念niệm 云vân 。 吾ngô 曾tằng 自tự 無vô 始thỉ 已dĩ 來lai 。 輪luân 迴hồi 六lục 道đạo 。 不bất 曾tằng 知tri 此thử 法Pháp 門môn 。 故cố 不bất 得đắc 出xuất 離ly 。 今kim 日nhật 知tri 之chi 。 豈khởi 可khả 不bất 即tức 時thời 下hạ 手thủ 。 年niên 高cao 者giả 固cố 當đương 勉miễn 力lực 。 年niên 少thiếu 者giả 亦diệc 不bất 可khả 因nhân 循tuần 。 命mạng 終chung 往vãng 生sanh 。 極Cực 樂Lạc 世Thế 界Giới 。 迴hồi 視thị 死tử 入nhập 陰ấm 府phủ 。 見kiến 閻diêm 王vương 受thọ 恐khủng 怖bố 者giả 。 不bất 可khả 同đồng 年niên 而nhi 語ngữ 矣hĩ 。

攷# 證chứng

隨tùy 業nghiệp 緣duyên 去khứ

王vương 居cư 士sĩ 曰viết 。 神thần 者giả 。 我ngã 也dã 。 形hình 者giả 。 我ngã 所sở 舍xá 也dã 。 我ngã 有hữu 去khứ 來lai 。 故cố 舍xá 有hữu 成thành 壞hoại 。 且thả 神thần 之chi 來lai 也dã 。 何hà 自tự 而nhi 來lai 哉tai 。 盖# 隨tùy 業nghiệp 緣duyên 而nhi 來lai 。 神thần 之chi 去khứ 也dã 。 何hà 自tự 而nhi 去khứ 哉tai 。 盖# 隨tùy 業nghiệp 緣duyên 而nhi 去khứ 。 業nghiệp 緣duyên 者giả 何hà 哉tai 。 其kỳ 所sở 作tác 者giả 。 人nhân 間gian 之chi 業nghiệp 。 神thần 則tắc 隨tùy 之chi 而nhi 。 生sanh 於ư 人nhân 間gian 。 所sở 作tác 者giả 。 天thiên 上thượng 之chi 業nghiệp 。 神thần 則tắc 隨tùy 之chi 而nhi 。 生sanh 於ư 天thiên 上thượng 。 若nhược 作tác 阿a 修tu 羅la 之chi 業nghiệp 。 神thần 則tắc 隨tùy 之chi 而nhi 生sanh 。 於ư 阿a 脩tu 羅la 。 若nhược 作tác 三tam 惡ác 道đạo 之chi 業nghiệp 神thần 則tắc 隨tùy 之chi 。 而nhi 生sanh 於ư 三tam 惡ác 道đạo 。 是thị 輪luân 迴hồi 六lục 趣thú 。 無vô 有hữu 出xuất 期kỳ 。 然nhiên 則tắc 神thần 者giả 。 自tự 無vô 始thỉ 以dĩ 來lai 。 投đầu 胎thai 易dị 殻# 。 不bất 得đắc 久cửu 留lưu 於ư 一nhất 所sở 。 所sở 以dĩ 然nhiên 者giả 何hà 哉tai 。 以dĩ 吾ngô 所sở 造tạo 之chi 業nghiệp 。 非phi 久cửu 而nhi 不bất 盡tận 者giả 。 故cố 神thần 之chi 舍xá 於ư 業nghiệp 也dã 。 業nghiệp 盡tận 則tắc 形hình 壞hoại 。 形hình 壞hoại 。 則tắc 神thần 無vô 所sở 舍xá 。 又hựu 隨tùy 吾ngô 今kim 世thế 所sở 造tạo 之chi 業nghiệp 而nhi 往vãng 矣hĩ 。 譬thí 如như 人nhân 造tạo 屋ốc 宇vũ 。 必tất 居cư 其kỳ 中trung 。 人nhân 造tạo 飲ẩm 食thực 。 必tất 享hưởng 其kỳ 味vị 。 故cố 造tạo 如như 是thị 業nghiệp 。 必tất 受thọ 如như 是thị 報báo 。 盖# 自tự 然nhiên 之chi 理lý 也dã 。 然nhiên 則tắc 吾ngô 今kim 世thế 所sở 為vi 。 豈khởi 可khả 以dĩ 不bất 慎thận 哉tai 。 欲dục 直trực 脫thoát 輪luân 迴hồi 。 永vĩnh 離ly 苦khổ 惱não 者giả 。 無vô 如như 西tây 方phương 淨tịnh 土độ 。 故cố 不bất 可khả 以dĩ 不bất 修tu 也dã ○# 淨tịnh 土độ 指chỉ 歸quy 曰viết 。 善thiện 惡ác 二nhị 輪luân 。 苦khổ 樂lạc 二nhị 報báo 。 皆giai 三tam 業nghiệp 所sở 造tạo 。 四tứ 緣duyên 所sở 生sanh 。 若nhược 一nhất 念niệm 心tâm 嗔sân 恚khuể 邪tà 婬dâm 。 即tức 地địa 獄ngục 業nghiệp 。 慳san 貪tham 不bất 施thí 。 即tức 餓ngạ 鬼quỷ 業nghiệp 。 愚ngu 癡si 暗ám 蔽tế 。 即tức 畜súc 生sanh 業nghiệp 。 我ngã 慢mạn 貢cống 高cao 。 即tức 修tu 羅la 業nghiệp 。 堅kiên 持trì 五Ngũ 戒Giới 。 即tức 人nhân 業nghiệp 。 精tinh 修tu 十Thập 善Thiện 。 即tức 天thiên 業nghiệp 。 證chứng 悟ngộ 人nhân 空không 。 即tức 聲Thanh 聞Văn 業nghiệp 。 知tri 緣duyên 性tánh 離ly 。 即tức 緣Duyên 覺Giác 業nghiệp 。 六Lục 度Độ 齊tề 修tu 。 即tức 菩Bồ 薩Tát 業nghiệp 。 真chân 慈từ 平bình 等đẳng 。 即tức 佛Phật 業nghiệp 。

又hựu

譬thí 如như 人nhân 入nhập 大đại 城thành 中trung 。 必tất 先tiên 覔# 安an 下hạ 處xứ 。 卻khước 出xuất 幹cán 事sự 。 抵để 暮mộ 昏hôn 黑hắc 。 則tắc 有hữu 投đầu 宿túc 之chi 地địa 。 覔# 安an 下hạ 處xứ 者giả 。 修tu 淨tịnh 土độ 之chi 謂vị 也dã 。 抵để 暮mộ 昏hôn 黑hắc 者giả 。 大đại 限hạn 到đáo 來lai 之chi 謂vị 也dã 。 有hữu 投đầu 宿túc 之chi 地địa 者giả 。 生sanh 蓮liên 華hoa 中trung 。 不bất 落lạc 惡ác 趣thú 之chi 謂vị 也dã 。 又hựu 如như 春xuân 月nguyệt 遠viễn 行hành 。 先tiên 須tu 俻# 雨vũ 具cụ 。 驟sậu 雨vũ 忽hốt 至chí 。 則tắc 無vô 淋lâm 漓# 狼lang 狽# 之chi 患hoạn 。 先tiên 俻# 雨vũ 具cụ 者giả 。 修tu 淨tịnh 土độ 之chi 謂vị 也dã 。 驟sậu 雨vũ 忽hốt 至chí 者giả 。 大đại 命mạng 將tương 盡tận 之chi 謂vị 也dã 。 無vô 淋lâm 漓# 狼lang 狽# 之chi 患hoạn 者giả 。 不bất 至chí 沉trầm 淪luân 惡ác 趣thú 。 受thọ 諸chư 苦khổ 惱não 之chi 謂vị 也dã 。 且thả 先tiên 覔# 安an 下hạ 處xứ 者giả 。 不bất 害hại 其kỳ 幹cán 事sự 。 先tiên 俻# 雨vũ 具cụ 者giả 。 不bất 害hại 其kỳ 遠viễn 行hành 。 是thị 修tu 淨tịnh 土độ 者giả 。 皆giai 不bất 妨phương 一nhất 切thiết 世thế 務vụ 。 人nhân 何hà 為vi 而nhi 不bất 修tu 乎hồ 。

又hựu

世thế 有hữu 專chuyên 於ư 參tham 禪thiền 者giả 。 云vân 唯duy 心tâm 淨tịnh 土độ 。 豈khởi 復phục 更cánh 有hữu 淨tịnh 土độ 。 自tự 性tánh 阿a 彌di 。 不bất 必tất 更cánh 見kiến 阿a 彌di 。 此thử 言ngôn 似tự 是thị 而nhi 非phi 也dã 。 何hà 則tắc 。 西tây 方phương 淨tịnh 土độ 。 有hữu 理lý 有hữu 跡tích 。 論luận 其kỳ 理lý 。 則tắc 能năng 淨tịnh 其kỳ 心tâm 。 故cố 一nhất 切thiết 皆giai 淨tịnh 。 誠thành 為vi 唯duy 心tâm 淨tịnh 土độ 矣hĩ 。 論luận 其kỳ 跡tích 。 則tắc 實thật 有hữu 極Cực 樂Lạc 世Thế 界Giới 。 佛Phật 丁đinh 寧ninh 詳tường 復phục 言ngôn 之chi 。 豈khởi 妄vọng 語ngữ 哉tai 。 又hựu 或hoặc 信tín 有hữu 淨tịnh 土độ 。 而nhi 泥nê 唯duy 心tâm 之chi 說thuyết 。 乃nãi 謂vị 西tây 方phương 不bất 足túc 生sanh 者giả 。 謂vị 參tham 禪thiền 悟ngộ 性tánh 。 超siêu 越việt 佛Phật 祖tổ 。 阿a 彌di 不bất 足túc 見kiến 者giả 。 皆giai 失thất 之chi 矣hĩ 。 何hà 則tắc 。 此thử 言ngôn 其kỳ 高cao 。 竊thiết 恐khủng 不bất 易dị 到đáo 。 彼bỉ 西tây 方phương 淨tịnh 土độ 。 無vô 貪tham 無vô 戀luyến 。 無vô 嗔sân 無vô 癡si 。 吾ngô 心tâm 能năng 無vô 貪tham 無vô 戀luyến 。 無vô 嗔sân 無vô 癡si 乎hồ 。 彼bỉ 西tây 方phương 淨tịnh 土độ 。 思tư 衣y 得đắc 衣y 。 思tư 食thực 得đắc 食thực 。 欲dục 靜tĩnh 則tắc 靜tĩnh 。 欲dục 去khứ 則tắc 去khứ 。 吾ngô 思tư 衣y 而nhi 無vô 衣y 。 則tắc 寒hàn 惱não 其kỳ 心tâm 。 思tư 食thực 而nhi 無vô 食thực 。 則tắc 饑cơ 惱não 其kỳ 心tâm 。 欲dục 靜tĩnh 而nhi 不bất 得đắc 靜tĩnh 。 則tắc 羣quần 動động 惱não 其kỳ 心tâm 。 欲dục 去khứ 而nhi 不bất 得đắc 去khứ 。 則tắc 擊kích 累lũy/lụy/luy 惱não 其kỳ 心tâm 。 是thị 所sở 謂vị 唯duy 心tâm 淨tịnh 土độ 者giả 。 誠thành 不bất 易dị 得đắc 也dã 。 彼bỉ 阿A 彌Di 陀Đà 佛Phật 。 福phước 重trọng/trùng 山sơn 海hải 。 力lực 挈# 天thiên 地địa 。 變biến 地địa 獄ngục 為vi 蓮liên 華hoa 。 易dị 於ư 反phản 掌chưởng 。 觀quán 無vô 盡tận 之chi 世thế 界giới 。 如như 在tại 目mục 前tiền 。 吾ngô 之chi 福phước 力lực 。 尚thượng 不bất 能năng 自tự 為vi 。 常thường 恐khủng 宿túc 業nghiệp 深thâm 重trọng 。 墜trụy 於ư 地địa 獄ngục 。 況huống 乃nãi 變biến 作tác 蓮liên 華hoa 乎hồ 。 隔cách 壁bích 之chi 事sự 。 猶do 不bất 能năng 知tri 。 況huống 乃nãi 見kiến 無vô 盡tận 世thế 界giới 乎hồ 。 是thị 所sở 謂vị 自tự 性tánh 阿a 彌di 者giả 。 誠thành 不bất 易dị 到đáo 也dã 。 然nhiên 則tắc 吾ngô 心tâm 可khả 以dĩ 為vi 淨tịnh 土độ 。 而nhi 猝# 未vị 能năng 為vi 淨tịnh 土độ 。 吾ngô 性tánh 可khả 以dĩ 為vi 阿a 彌di 。 而nhi 猝# 未vị 能năng 為vi 阿a 彌di 。 烏ô 得đắc 忽hốt 淨tịnh 土độ 而nhi 不bất 修tu 。 捨xả 阿a 彌di 而nhi 不bất 欲dục 見kiến 乎hồ 。 故cố 修tu 西tây 方phương 。 見kiến 佛Phật 而nhi 得đắc 道Đạo 則tắc 甚thậm 易dị 。 若nhược 止chỉ 在tại 此thử 世thế 界giới 。 欲dục 參tham 禪thiền 悟ngộ 性tánh 。 超siêu 越việt 佛Phật 祖tổ 為vi 甚thậm 難nan 。 況huống 修tu 淨tịnh 土độ 者giả 。 不bất 礙ngại 於ư 參tham 禪thiền 。 何hà 參tham 禪thiền 者giả 。 必tất 薄bạc 淨tịnh 土độ 而nhi 不bất 為vi 也dã 。 由do 此thử 言ngôn 之chi 。 唯duy 心tâm 淨tịnh 土độ 。 自tự 性tánh 阿a 彌di 者giả 。 大đại 而nhi 不bất 要yếu 。 高cao 而nhi 不bất 切thiết 。 修tu 未vị 到đáo 者giả 。 悞ngộ 人nhân 多đa 矣hĩ 。 不bất 若nhược 脚cước 踏đạp 實thật 地địa 。 持trì 誦tụng 修tu 行hành 。 則tắc 人nhân 人nhân 必tất 生sanh 淨tịnh 土độ 。 徑kính 脫thoát 輪luân 迴hồi 。 與dữ 虗hư 言ngôn 無vô 實thật 者giả 。 天thiên 地địa 相tương 遠viễn 矣hĩ 。

又hựu 曰viết 。 參tham 禪thiền 大đại 悟ngộ 。 遂toại 脫thoát 生sanh 死tử 輪luân 迴hồi 。 固cố 為vi 上thượng 矣hĩ 。 然nhiên 至chí 此thử 者giả 。 百bách 無vô 二nhị 三tam 。 若nhược 修tu 西tây 方phương 。 則tắc 直trực 出xuất 輪luân 迴hồi 。 而nhi 生sanh 死tử 自tự 如như 。 萬vạn 不bất 漏lậu 一nhất 。 若nhược 不bất 修tu 西tây 方phương 。 不bất 免miễn 隨tùy 業nghiệp 緣duyên 去khứ 。 雖tuy 如như 青thanh 草thảo 堂đường 。 戒giới 禪thiền 師sư 。 真Chân 如Như 喆# 。 惠huệ 古cổ 。 皆giai 汩# 沒một 輪luân 迴hồi 。 誠thành 可khả 畏úy 也dã 。

攷# 證chứng

唯duy 心tâm 淨tịnh 土độ

淨tịnh 土độ 指chỉ 歸quy 曰viết 。 欲dục 達đạt 唯duy 心tâm 淨tịnh 土độ 。 先tiên 了liễu 諸chư 法pháp 互hỗ 融dung 。 世thế 人nhân 不bất 解giải 。 遂toại 執chấp 方phương 寸thốn 之chi 心tâm 為vi 淨tịnh 土độ 。 以dĩ 經kinh 中trung 佛Phật 說thuyết 。 國quốc 土độ 莊trang 嚴nghiêm 。 悉tất 是thị 表biểu 顯hiển 。 皆giai 無vô 實thật 法pháp 。 自tự 招chiêu 謗báng 法pháp 之chi 咎cữu 。 須tu 知tri 心tâm 外ngoại 無vô 法pháp 。 故cố 曰viết 唯duy 心tâm 。 經Kinh 云vân 。 如như 百bách 千thiên 燈đăng 。 光quang 照chiếu 一nhất 室thất 。 其kỳ 光quang 徧biến 滿mãn 。 無vô 壞hoại 無vô 襍tập 。 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 。 九cửu 界giới 眾chúng 生sanh 。 色sắc 心tâm 依y 正chánh 。 至chí 於ư 一nhất 塵trần 一nhất 毛mao 。 隨tùy 舉cử 一nhất 法pháp 。 皆giai 百bách 千thiên 燈đăng 中trung 之chi 一nhất 燈đăng 也dã 。 行hành 人nhân 一nhất 念niệm 如như 在tại 東đông 一nhất 燈đăng 。 彌di 陀đà 淨tịnh 土độ 。 如như 在tại 西tây 一nhất 燈đăng 。 以dĩ 其kỳ 光quang 徧biến 滿mãn 故cố 。 一nhất 即tức 一nhất 切thiết 。 一nhất 切thiết 即tức 一nhất 。 心tâm 外ngoại 無vô 土thổ/độ 。 土thổ/độ 外ngoại 無vô 心tâm 。 此thử 即tức 事sự 之chi 理lý 。 唯duy 心tâm 淨tịnh 土độ 也dã 。 以dĩ 無vô 壞hoại 無vô 襍tập 故cố 。 此thử 燈đăng 彼bỉ 燈đăng 。 不bất 相tương 混hỗn 亂loạn 。 心tâm 自tự 是thị 心tâm 。 佛Phật 自tự 是thị 佛Phật 。 淨tịnh 土độ 自tự 是thị 淨tịnh 土độ 。 即tức 此thử 土độ 眾chúng 生sanh 。 念niệm 彼bỉ 土độ 之chi 佛Phật 。 而nhi 求cầu 往vãng 生sanh 。 此thử 即tức 理lý 之chi 事sự 。 西tây 方phương 淨tịnh 土độ 也dã 。 雖tuy 分phần/phân 事sự 理lý 。 實thật 非phi 兩lưỡng 途đồ 。 若nhược 局cục 於ư 西tây 方phương 。 而nhi 不bất 達đạt 唯duy 心tâm 。 則tắc 得đắc 事sự 失thất 理lý 。 雖tuy 未vị 能năng 稱xưng 理lý 。 佛Phật 神thần 力lực 故cố 。 亦diệc 得đắc 往vãng 生sanh 。 雖tuy 居cư 下hạ 品phẩm 。 亦diệc 無vô 退thoái 轉chuyển 。 若nhược 局cục 自tự 心tâm 。 而nhi 不bất 求cầu 西tây 方phương 。 則tắc 事sự 理lý 俱câu 失thất 。 以dĩ 不bất 求cầu 生sanh 。 故cố 不bất 得đắc 往vãng 生sanh 。 此thử 失thất 事sự 也dã 。 以dĩ 不bất 知tri 心tâm 外ngoại 無vô 法pháp 故cố 。 定định 執chấp 此thử 方phương 寸thốn 為vi 心tâm 。 昧muội 心tâm 法pháp 圓viên 融dung 之chi 旨chỉ 。 此thử 失thất 理lý 也dã 。

青thanh 草thảo 堂đường

龍long 舒thư 淨tịnh 土độ 文văn 云vân 。 宋tống 時thời 青thanh 草thảo 堂đường 。 年niên 九cửu 十thập 餘dư 。 有hữu 曾tằng 家gia 婦phụ 人nhân 。 常thường 為vi 齋trai 供cung 。 及cập 布bố 施thí 衣y 物vật 。 和hòa 尚thượng 感cảm 其kỳ 恩ân 。 乃nãi 言ngôn 老lão 僧Tăng 與dữ 夫phu 人nhân 作tác 兒nhi 子tử 。 一nhất 日nhật 此thử 婦phụ 生sanh 子tử 。 使sử 人nhân 看khán 青thanh 草thảo 堂đường 。 已dĩ 坐tọa 化hóa 矣hĩ 。 所sở 生sanh 子tử 。 即tức 曾tằng 魯lỗ 公công 也dã 。 以dĩ 前tiền 世thế 為vi 僧Tăng 。 嘗thường 修tu 福phước 慧tuệ 。 故cố 少thiếu 年niên 登đăng 高cao 科khoa 。 其kỳ 後hậu 作tác 宰tể 相tướng 。 雖tuy 然nhiên 如như 此thử 。 亦diệc 悞ngộ 矣hĩ 。 不bất 生sanh 西tây 方phương 。 見kiến 佛Phật 了liễu 生sanh 死tử 。 乃nãi 念niệm 區khu 區khu 恩ân 惠huệ 。 為vi 人nhân 作tác 子tử 。 則tắc 不bất 脫thoát 貪tham 愛ái 。 永vĩnh 在tại 輪luân 迴hồi 。 失thất 計kế 甚thậm 矣hĩ 。

戒giới 禪thiền 師sư

又hựu 云vân 。 五ngũ 祖tổ 戒giới 禪thiền 師sư 。 乃nãi 東đông 坡# 前tiền 身thân 。 此thử 亦diệc 大đại 悞ngộ 也dã 。 若nhược 前tiền 為vi 僧Tăng 。 參tham 禪thiền 兼kiêm 脩tu 西tây 方phương 。 則tắc 必tất 往vãng 生sanh 淨tịnh 土độ 。 何hà 至chí 生sanh 此thử 世thế 界giới 。 多đa 受thọ 苦khổ 惱não 哉tai 。 聞văn 東đông 坡# 南nam 行hành 。 唯duy 帶đái 阿A 彌Di 陀Đà 佛Phật 一nhất 軸trục 。 人nhân 問vấn 其kỳ 故cố 。 答đáp 云vân 。 此thử 軾thức 生sanh 西tây 方phương 公công 據cứ 也dã 。 東đông 坡# 至chí 此thử 。 方phương 為vi 得đắc 計kế 。 亦diệc 以dĩ 宿túc 植thực 善thiện 根căn 。 明minh 達đạt 過quá 人nhân 。 方phương 悟ngộ 此thử 理lý 也dã 。

真Chân 如Như 喆#

又hựu 云vân 。 有hữu 喆# 老lão 者giả 。 坐tọa 禪thiền 四tứ 十thập 年niên 不bất 睡thụy 。 精tinh 苦khổ 如như 此thử 。 若nhược 修tu 西tây 方phương 。 必tất 作tác 不bất 退thoái 轉chuyển 地địa 菩Bồ 薩Tát 。 即tức 生sanh 死tử 自tự 如như 矣hĩ 。 不bất 知tri 修tu 此thử 。 乃nãi 生sanh 大đại 富phú 貴quý 處xứ 。 一nhất 生sanh 多đa 受thọ 苦khổ 惱não 。 可khả 哀ai 也dã 哉tai 。 或hoặc 云vân 。 喆# 老lão 之chi 精tinh 修tu 。 今kim 生sanh 多đa 受thọ 憂ưu 苦khổ 。 何hà 也dã 。 答đáp 云vân 。 佛Phật 言ngôn 假giả 令linh 百bách 千thiên 劫kiếp 。 所sở 作tác 業nghiệp 不bất 忘vong 。 因nhân 緣duyên 會hội 遇ngộ 時thời 。 果quả 報báo 還hoàn 自tự 受thọ 。 永vĩnh 嘉gia 大đại 師sư 亦diệc 云vân 。 了liễu 則tắc 業nghiệp 障chướng 本bổn 來lai 空không 。 未vị 了liễu 應ưng 須tu 還hoàn 宿túc 債trái 。 喆# 老lão 若nhược 生sanh 西tây 方phương 。 則tắc 宿túc 債trái 不bất 須tu 還hoàn 也dã 。

惠huệ 古cổ

又hựu 云vân 。 有hữu 惠huệ 古cổ 長trưởng 老lão 。 亦diệc 名danh 行hành 尊tôn 宿túc 也dã 。 死tử 而nhi 生sanh 於ư 宰tể 相tướng 家gia 。 後hậu 生sanh 登đăng 高cao 科khoa 。 世thế 固cố 以dĩ 為vi 榮vinh 矣hĩ 。 然nhiên 亦diệc 甚thậm 失thất 計kế 也dã 。 何hà 則tắc 。 楞lăng 伽già 經kinh 謂vị 世thế 間gian 修tu 行hành 人nhân 。 如như 澄trừng 濁trược 水thủy 。 澄trừng 之chi 雖tuy 清thanh 。 未vị 去khứ 濁trược 脚cước 。 攪giảo 之chi 復phục 濁trược 。 古cổ 老lão 之chi 謂vị 也dã 。 如như 生sanh 西tây 方phương 。 見kiến 佛Phật 得đắc 道Đạo 。 復phục 來lai 生sanh 此thử 世thế 間gian 。 則tắc 刷# 去khứ 濁trược 脚cước 。 純thuần 為vi 清thanh 水thủy 。 雖tuy 攪giảo 之chi 不bất 復phục 濁trược 矣hĩ 。 今kim 生sanh 富phú 貴quý 家gia 。 後hậu 生sanh 登đăng 高cao 科khoa 。 譬thí 如như 大đại 象tượng 入nhập 泥nê 。 一nhất 步bộ 深thâm 如như 一nhất 步bộ 。 奈nại 之chi 何hà 哉tai 。 故cố 雖tuy 名danh 行hành 尊tôn 宿túc 。 亦diệc 不bất 可khả 不bất 修tu 西tây 方phương 。 古cổ 老lão 足túc 以dĩ 鑒giám 矣hĩ 。

汩# 沒một

列liệt 子tử 云vân 。 與dữ 齎tê 俱câu 入nhập 。 與dữ 汩# 俱câu 出xuất ○# 齎tê 。 水thủy 臍tề 也dã 。 從tùng 上thượng 入nhập 下hạ 而nhi 沒một 。 汩# 。 水thủy 泡bào 也dã 。 從tùng 下hạ 汎# 上thượng 而nhi 出xuất 。 故cố 云vân 汩# 沒một 。

又hựu

按án 楞lăng 嚴nghiêm 經Kinh 云vân 。 有hữu 十thập 種chủng 僊tiên 。 皆giai 壽thọ 千thiên 萬vạn 載tái 。 數số 盡tận 復phục 入nhập 輪luân 迴hồi 。 為vi 不bất 曾tằng 了liễu 得đắc 真chân 性tánh 。 故cố 與dữ 六lục 道đạo 眾chúng 生sanh 。 同đồng 名danh 七thất 趣thú 。 是thị 皆giai 輪luân 迴hồi 中trung 人nhân 也dã 。 世thế 人nhân 學học 僊tiên 者giả 。 萬vạn 不bất 得đắc 一nhất 。 縱túng/tung 使sử 得đắc 之chi 。 亦diệc 不bất 免miễn 輪luân 迴hồi 。 為vi 著trước 於ư 形hình 神thần 而nhi 不bất 能năng 捨xả 去khứ 也dã 。 且thả 形hình 神thần 者giả 。 乃nãi 真chân 性tánh 中trung 所sở 現hiện 之chi 妄vọng 想tưởng 。 非phi 為vi 真chân 實thật 。 故cố 寒hàn 山sơn 詩thi 云vân 。 饒nhiêu 汝nhữ 得đắc 僊tiên 人nhân 。 恰kháp 似tự 守thủ 屍thi 鬼quỷ 。 非phi 若nhược 佛Phật 家gia 之chi 生sanh 死tử 自tự 如như 。 而nhi 無vô 所sở 拘câu 也dã 。 近cận 自tự 數số 百bách 年niên 來lai 。 學học 僊tiên 者giả 豈khởi 止chỉ 千thiên 萬vạn 。 終chung 皆giai 死tử 亡vong 。 埋mai 於ư 下hạ 土thổ/độ 。 欲dục 求cầu 長trường 生sanh 。 莫mạc 如như 淨tịnh 土độ 。 生sanh 淨tịnh 土độ 者giả 。 壽thọ 數số 無vô 量lượng 。 其kỳ 為vi 長trường 生sanh 也dã 大đại 矣hĩ 。 不bất 知tri 修tu 此thử 法Pháp 門môn 。 而nhi 學học 神thần 僊tiên 。 豈khởi 不bất 惑hoặc 哉tai 。 或hoặc 云vân 。 淨tịnh 土độ 乃nãi 閉bế 眼nhãn 後hậu 事sự 。 有hữu 何hà 證chứng 驗nghiệm 。 答đáp 云vân 。 淨tịnh 土độ 傳truyền 備bị 載tái 感cảm 應ứng 。 豈khởi 無vô 證chứng 驗nghiệm 哉tai 。 況huống 神thần 僊tiên 者giả 。 有hữu 所sở 得đắc 。 則tắc 秘bí 而nhi 不bất 傳truyền 。 佛Phật 法Pháp 門môn 唯duy 恐khủng 傳truyền 之chi 不bất 廣quảng 。 是thị 其kỳ 慈từ 悲bi 廣quảng 大đại 。 未vị 易dị 測trắc 量lượng 。 非phi 神thần 僊tiên 之chi 可khả 比tỉ 也dã 。

(# 還hoàn )# 謹cẩn 按án 往vãng 生sanh 集tập 云vân 。 後hậu 魏ngụy 曇đàm 鸞loan 。 從tùng 陶đào 隱ẩn 居cư 得đắc 仙tiên 。 經kinh 十thập 卷quyển 。 欣hân 然nhiên 自tự 得đắc 。 以dĩ 為vi 神thần 僊tiên 必tất 可khả 致trí 也dã 。 後hậu 遇ngộ 僧Tăng 菩Bồ 提Đề 留lưu 支chi 。 問vấn 云vân 。 佛Phật 道Đạo 有hữu 長trường 生sanh 乎hồ 。 能năng 卻khước 老lão 為vi 不bất 死tử 乎hồ 。 支chi 云vân 。 長trường 生sanh 不bất 死tử 。 吾ngô 佛Phật 道Đạo 也dã 。 遂toại 以dĩ 十thập 六lục 觀quán 經kinh 與dữ 之chi 。 汝nhữ 可khả 誦tụng 此thử 。 三tam 界giới 無vô 復phục 生sanh 。 六lục 道đạo 無vô 復phục 往vãng 。 盈doanh 虗hư 消tiêu 息tức 。 禍họa 福phước 成thành 敗bại 。 無vô 得đắc 而nhi 至chí 。 其kỳ 為vi 壽thọ 也dã 。 有hữu 劫kiếp 石thạch 焉yên 。 有hữu 河hà 沙sa 焉yên 。 沙sa 石thạch 之chi 數số 有hữu 限hạn 。 壽thọ 量lượng 之chi 數số 無vô 窮cùng 。 此thử 吾ngô 金kim 僊tiên 氏thị 之chi 長trường 生sanh 也dã 。 彎loan 深thâm 信tín 之chi 。 遂toại 焚phần 僊tiên 經kinh 而nhi 專chuyên 修tu 觀quán 經kinh 。 雖tuy 寒hàn 暑thử 之chi 變biến 。 疾tật 病bệnh 之chi 來lai 。 亦diệc 不bất 懈giải 怠đãi 。 一nhất 日nhật 令linh 弟đệ 子tử 高cao 聲thanh 。 念niệm 阿A 彌Di 陀Đà 佛Phật 。 西tây 向hướng 叩khấu 頭đầu 而nhi 亡vong 。 是thị 時thời 僧Tăng 俗tục 同đồng 聞văn 管quản 絃huyền 絲ti 竹trúc 之chi 聲thanh 。 從tùng 西tây 而nhi 來lai 。 良lương 久cửu 乃nãi 止chỉ 。 蓮liên 師sư 贊tán 曰viết 。 黃hoàng 冠quan 者giả 恆hằng 言ngôn 曰viết 。 釋Thích 氏thị 有hữu 死tử 。 神thần 僊tiên 長trường 生sanh 。 今kim 支chi 公công 謂vị 佛Phật 有hữu 長trường 生sanh 。 僊tiên 無vô 長trường 生sanh 。 此thử 論luận 痛thống 快khoái 簡giản 當đương 。 高cao 出xuất 千thiên 古cổ 。 鸞loan 法Pháp 師sư 捨xả 偽ngụy 歸quy 真chân 。 如như 脫thoát 敝tệ 屣tỉ 。 豈khởi 非phi 宿túc 有hữu 正chánh 因nhân 者giả 哉tai 。 不bất 特đặc 此thử 也dã 。 又hựu 按án 明minh 宗tông 集tập 云vân 。 呂lữ 洞đỗng 賓tân 初sơ 參tham 黃hoàng 龍long 。 言ngôn 下hạ 頓đốn 契khế 。 乃nãi 作tác 偈kệ 曰viết 。 棄khí 卻khước 瓢biều 囊nang 摵# 碎toái 琴cầm 。 如như 今kim 不bất 戀luyến 汞# 中trung 金kim 。 自tự 從tùng 一nhất 見kiến 黃hoàng 龍long 後hậu 。 始thỉ 覺giác 從tùng 前tiền 錯thác 用dụng 心tâm 。 嗚ô 呼hô 。 洞đỗng 賓tân 已dĩ 得đắc 僊tiên 道đạo 者giả 。 而nhi 其kỳ 言ngôn 尚thượng 如như 此thử 。 則tắc 僊tiên 道đạo 之chi 不bất 如như 佛Phật 道Đạo 。 益ích 可khả 知tri 矣hĩ 。 而nhi 今kim 人nhân 猶do 不bất 能năng 捨xả 僊tiên 求cầu 佛Phật 。 如như 鸞loan 法Pháp 師sư 焉yên 。 謂vị 之chi 何hà 哉tai 。

考khảo 證chứng

金kim 僊tiên 氏thị

或hoặc 問vấn 。 釋Thích 迦Ca 佛Phật 成thành 道Đạo 記ký 云vân 。 金kim 輪luân 作tác 王vương 。 註chú 云vân 。 金kim 輪Luân 王Vương 統thống 治trị 四tứ 天thiên 下hạ 。 由do 是thị 淩# 虗hư 。 周chu 遊du 四tứ 天thiên 。 一nhất 切thiết 國quốc 土thổ 。 見kiến 金kim 輪luân 飛phi 至chí 。 皆giai 自tự 臣thần 伏phục 。 以dĩ 此thử 得đắc 名danh 金kim 仙tiên 。 然nhiên 歟# 。 否phủ/bĩ 歟# 。 答đáp 。 恐khủng 不bất 重trọng/trùng 在tại 此thử 。 還hoàn 以dĩ 法Pháp 身thân 金kim 剛cang 不bất 壞hoại 。 故cố 名danh 金kim 僊tiên 。 雖tuy 然nhiên 。 諸chư 佛Phật 皆giai 金kim 剛cang 不bất 壞hoại 者giả 。 何hà 獨độc 以dĩ 金kim 仙tiên 歸quy 之chi 釋Thích 迦Ca 佛Phật 。 或hoặc 者giả 有hữu 取thủ 於ư 金kim 輪luân 。 亦diệc 未vị 可khả 知tri 也dã 。

三tam 界giới 六lục 道đạo

三tam 界giới 者giả 。 自tự 阿A 鼻Tỳ 大Đại 地Địa 獄Ngục 。 至chí 他Tha 化Hóa 自Tự 在Tại 天Thiên 。 皆giai 名danh 欲dục 界giới 。 以dĩ 有hữu 情tình 欲dục 也dã 。 上thượng 有hữu 色sắc 界giới 。 止chỉ 有hữu 色sắc 身thân 。 無vô 男nam 女nữ 之chi 形hình 。 又hựu 上thượng 有hữu 無vô 色sắc 界giới 。 亦diệc 無vô 色sắc 身thân 。 止chỉ 有hữu 魂hồn 識thức 如như 鬼quỷ 神thần 。 總tổng 名danh 三tam 界giới 也dã ○# 須Tu 彌Di 山Sơn 四tứ 傍bàng 。 謂vị 之chi 四Tứ 天Thiên 王Vương 天Thiên 。 又hựu 上thượng 。 則tắc 謂vị 之chi 帝Đế 釋Thích 天thiên 。 又hựu 上thượng 雲vân 層tằng 四tứ 重trọng/trùng 天thiên 。 總tổng 名danh 欲dục 界giới 也dã 。 又hựu 上thượng 雲vân 層tằng 十thập 八bát 重trọng/trùng 天thiên 。 總tổng 名danh 色sắc 界giới 也dã 。 又hựu 上thượng 空không 層tằng 四tứ 重trọng/trùng 天thiên 。 總tổng 名danh 無vô 色sắc 界giới 也dã 。 諸chư 天thiên 詳tường 于vu 後hậu ○# 龍long 舒thư 居cư 士sĩ 曰viết 。 欲dục 明minh 六lục 道đạo 。 先tiên 明minh 十thập 二nhị 緣duyên 。

十thập 二nhị 緣duyên

初sơ 門môn 曰viết 。 一nhất 念niệm 心tâm 起khởi 。 即tức 具cụ 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 出xuất 大đại 集tập 經kinh 中trung ○# 又hựu 曰viết 。 因nhân 緣duyên 者giả 。 十thập 二nhị 法pháp 展triển 轉chuyển 能năng 感cảm 果quả 。 故cố 名danh 因nhân 。 互hỗ 相tương 由do 藉tạ 而nhi 有hữu 。 謂vị 之chi 緣duyên 也dã 。 因nhân 緣duyên 相tương 續tục 。 則tắc 生sanh 死tử 往vãng 還hoàn 無vô 際tế 。 若nhược 知tri 無vô 明minh 。 不bất 起khởi 取thủ 有hữu 。 則tắc 三tam 界giới 二nhị 十thập 五ngũ 有hữu 。 生sanh 死tử 俱câu 息tức 。 是thị 為vi 出xuất 世thế 之chi 要yếu 術thuật 也dã 。

十thập 二nhị 緣duyên 之chi 圖đồ

因nhân 情tình 生sanh 此thử 十thập 二nhị 緣duyên 。 造tạo 成thành 三tam 界giới 六lục 道đạo 輪luân 迴hồi 之chi 業nghiệp 。 不bất 得đắc 斷đoạn 絕tuyệt 。 往vãng 西tây 方phương 。 則tắc 情tình 滅diệt 而nhi 性tánh 現hiện 。 故cố 永vĩnh 劫kiếp 無vô 輪luân 迴hồi 。

初sơ 門môn 。

一nhất 無vô 明minh

因nhân 眼nhãn 見kiến 色sắc 。 而nhi 生sanh 愛ái 心tâm 。 即tức 是thị 無vô 明minh 。

二nhị 行hành

為vi 愛ái 造tạo 業nghiệp 。 即tức 名danh 為vi 行hành 。

三tam 識thức

至chí 心tâm 專chuyên 念niệm 。 故cố 名danh 為vi 識thức 。

四tứ 名danh 色sắc

識thức 其kỳ 色sắc 行hành 。 是thị 名danh 名danh 色sắc 。

五ngũ 六lục 入nhập

六lục 處xứ 生sanh 貪tham 。 是thị 名danh 六lục 入nhập 。

六lục 觸xúc

因nhân 入nhập 求cầu 愛ái 。 名danh 之chi 為vi 觸xúc 。

七thất 受thọ

貪tham 着trước 心tâm 。 名danh 之chi 為vi 受thọ 。

八bát 愛ái

纏triền 綿miên 不bất 捨xả 。 名danh 之chi 為vi 愛ái 。

九cửu 取thủ

求cầu 是thị 等đẳng 法pháp 。 名danh 之chi 為vi 取thủ 。

十thập 有hữu

如như 是thị 法pháp 生sanh 。 是thị 名danh 為vi 有hữu 。

十thập 一nhất 生sanh

次thứ 第đệ 不bất 斷đoạn 。 名danh 之chi 為vi 生sanh 。

十thập 二nhị 老lão 死tử

次thứ 第đệ 斷đoạn 故cố 。 名danh 之chi 為vi 死tử 。

龍long 舒thư 居cư 士sĩ 曰viết 。 無vô 明minh 。 謂vị 暗ám 昧muội 真chân 性tánh 。 行hành 。 謂vị 動động 作tác 。 識thức 。 謂vị 魂hồn 識thức 。 名danh 。 謂vị 受thọ 想tưởng 行hành 識thức 。 色sắc 。 謂vị 色sắc 身thân 。 六lục 入nhập 。 謂vị 六lục 根căn 。 觸xúc 。 謂vị 觸xúc 六lục 根căn 者giả 。 因nhân 暗ám 昧muội 真chân 性tánh 故cố 。 不bất 能năng 寂tịch 然nhiên 不bất 動động 。 乃nãi 生sanh 魂hồn 識thức 。 因nhân 有hữu 名danh 色sắc 。 遂toại 有hữu 六lục 入nhập 。 因nhân 六lục 入nhập 。 故cố 有hữu 觸xúc 。 因nhân 觸xúc 。 故cố 受thọ 。 因nhân 受thọ 。 故cố 愛ái 。 因nhân 愛ái 。 故cố 取thủ 。 因nhân 取thủ 。 故cố 常thường 有hữu 之chi 。 因nhân 此thử 復phục 受thọ 生sanh 。 因nhân 生sanh 。 故cố 有hữu 老lão 死tử 。 相tương 牽khiên 不bất 斷đoạn 。 故cố 名danh 十thập 二nhị 緣duyên 。

三tam 界giới 六lục 道đạo 之chi 圖đồ

有hữu 十thập 二nhị 緣duyên 之chi 業nghiệp 。 造tạo 成thành 三tam 界giới 六lục 道đạo 。 輪luân 迴hồi 之chi 報báo 。 不bất 得đắc 解giải 脫thoát 。 生sanh 西tây 方phương 。 則tắc 業nghiệp 斷đoạn 而nhi 報báo 空không 。 故cố 永vĩnh 無vô 墜trụy 墮đọa 。

六lục 道đạo

又hựu 名danh 六lục 趣thú 。 趣thú 者giả 到đáo 也dã 。 言ngôn 我ngã 所sở 作tác 之chi 業nghiệp 。 運vận 到đáo 彼bỉ 處xứ 也dã 。

一nhất 地địa 獄ngục 道đạo

四tứ 教giáo 儀nghi 曰viết 。 又hựu 名danh 泥nê 犂lê 。 而nhi 言ngôn 地địa 獄ngục 者giả 。 此thử 處xử 在tại 地địa 之chi 下hạ 。 謂vị 八bát 寒hàn 八bát 熱nhiệt 等đẳng 大đại 獄ngục 。 各các 有hữu 眷quyến 屬thuộc 。 其kỳ 中trung 最tối 苦khổ 者giả 。 隨tùy 其kỳ 作tác 業nghiệp 。 各các 有hữu 輕khinh 重trọng 。 經kinh 劫kiếp 數số 等đẳng 。 其kỳ 最tối 重trọng 者giả 。 一nhất 日nhật 之chi 中trung 。 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 生sanh 死tử 。 經kinh 劫kiếp 無vô 量lượng 。 作tác 上thượng 品phẩm 十thập 惡ác 五ngũ 逆nghịch 者giả 。 感cảm 此thử 道đạo 身thân ○# 佛Phật 祖tổ 統thống 紀kỷ 曰viết 。 四tứ 洲châu 地địa 獄ngục 者giả 。 南nam 洲châu 有hữu 正chánh 有hữu 邊biên 。 東đông 西tây 洲châu 有hữu 邊biên 無vô 正chánh 。 北bắc 洲châu 邊biên 正chánh 俱câu 無vô 。 正chánh 獄ngục 在tại 地địa 下hạ 二nhị 萬vạn 由do 旬tuần 。 邊biên 者giả 。 在tại 地địa 上thượng 鐵Thiết 圍Vi 山Sơn 間gian 。 三tam 洲châu 人nhân 造tạo 業nghiệp 。 皆giai 來lai 南nam 洲châu 正chánh 獄ngục 。 及cập 東đông 西tây 南nam 洲châu 邊biên 獄ngục 。 受thọ 其kỳ 苦khổ 報báo 。 又hựu 云vân 。 地địa 獄ngục 有hữu 三tam 種chủng 。 熱nhiệt 獄ngục 八bát 。 受thọ 燒thiêu 惱não 苦khổ 。 寒hàn 獄ngục 八bát 。 受thọ 寒hàn 凍đống 苦khổ 。 三tam 邊biên 獄ngục 。 受thọ 別biệt 業nghiệp 報báo 。 名danh 輕khinh 繫hệ 。 亦diệc 名danh 孤cô 獨độc ○# 五ngũ 無vô 間gián 獄ngục 。 在tại 熱nhiệt 地địa 獄ngục 第đệ 八bát 者giả 是thị 也dã 。 造tạo 十thập 惡ác 五ngũ 逆nghịch 。 墮đọa 此thử 獄ngục 耳nhĩ 。 趣thú 苦khổ 無vô 間gian 。 舍xá 身thân 生sanh 報báo 故cố 。 受thọ 苦khổ 無vô 間gián 。 中trung 無vô 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 。

時thời 無vô 間gian 。 定định 一nhất 劫kiếp 故cố 。 命mạng 無vô 間gian 。 中trung 不bất 絕tuyệt 故cố 。 形hình 無vô 間gian 。 一nhất 人nhân 多đa 人nhân 皆giai 滿mãn 故cố 。

二nhị 畜súc 生sanh 道đạo

四tứ 教giáo 儀nghi 曰viết 。 此thử 道đạo 徧biến 諸chư 處xứ 。 披phi 毛mao 戴đái 角giác 。 鱗lân 甲giáp 羽vũ 毛mao 。 四tứ 足túc 多đa 足túc 。 有hữu 足túc 無vô 足túc 。 水thủy 陸lục 空không 行hành 。 互hỗ 相tương 吞thôn 噉đạm 。 受thọ 苦khổ 無vô 窮cùng 。 作tác 中trung 品phẩm 十thập 惡ác 五ngũ 逆nghịch 者giả 。 感cảm 此thử 道đạo 身thân ○# 僧Tăng 肇triệu 曰viết 。 癡si 慢mạn 徧biến 重trọng/trùng 。 多đa 墮đọa 畜súc 生sanh 。

三tam 餓ngạ 鬼quỷ 道đạo

四tứ 教giáo 儀nghi 曰viết 。 此thử 道đạo 亦diệc 徧biến 諸chư 處xứ 。 有hữu 福phước 德đức 者giả 。 作tác 山sơn 林lâm 塚trủng 廟miếu 神thần 。 無vô 福phước 德đức 者giả 。 居cư 不bất 淨tịnh 處xứ 。 不bất 得đắc 飲ẩm 食thực 。 常thường 受thọ 鞭tiên 打đả 。 填điền 河hà 塞tắc 海hải 。 受thọ 苦khổ 無vô 量lượng 。 作tác 下hạ 品phẩm 五ngũ 逆nghịch 十thập 惡ác 。 感cảm 此thử 道đạo 身thân 。 華hoa 嚴nghiêm 疏sớ/sơ 曰viết 。 有hữu 三tam 種chủng 。 重trọng/trùng 者giả 。 饑cơ 火hỏa 節tiết 爛lạn 。 不bất 聞văn 水thủy 漿tương 之chi 名danh 。 中trung 者giả 。 伺tứ 求cầu 蕩đãng 滌địch 。 膿nùng 血huyết 糞phẩn 穢uế 。 輕khinh 者giả 。

時thời 薄bạc 一nhất 飽bão 。 僧Tăng 肇triệu 曰viết 。 慳san 貪tham 無vô 福phước 。 多đa 墮đọa 餓ngạ 鬼quỷ 。

四tứ 阿a 修tu 羅la 道đạo

四tứ 教giáo 儀nghi 曰viết 。 此thử 翻phiên 無vô 酒tửu 。 或hoặc 在tại 海hải 岸ngạn 海hải 底để 。 宮cung 殿điện 嚴nghiêm 飾sức 。 常thường 好hảo/hiếu 戰chiến 鬪đấu 。 在tại 因nhân 之chi 時thời 。 懷hoài 猜# 忌kỵ 心tâm 。 雖tuy 行hành 五ngũ 常thường 。 欲dục 勝thắng 他tha 故cố 。 作tác 下hạ 品phẩm 十Thập 善Thiện 。 感cảm 此thử 道đạo 身thân ○# 法pháp 數số 云vân 。 有hữu 四tứ 類loại 。 鬼quỷ 畜súc 人nhân 天thiên 也dã 。 鬼quỷ 者giả 。 居cư 大đại 海hải 邊biên 。 胎thai 生sanh 。 天thiên 中trung 降giáng 德đức 貶biếm 墜trụy 。 人nhân 趣thú 攝nhiếp 。 畜súc 者giả 。 居cư 大đại 海hải 邊biên 。 卵noãn 生sanh 。 護hộ 法Pháp 乘thừa 通thông 行hành 空không 。 鬼quỷ 趣thú 攝nhiếp 。 人nhân 者giả 。 為vi 人nhân 慢mạn 強cường/cưỡng 無vô 德đức 。 濕thấp 生sanh 。 下hạ 劣liệt 生sanh 海hải 水thủy 心tâm 。 畜súc 趣thú 攝nhiếp 。 天thiên 者giả 。 居cư 半bán 須Tu 彌Di 山Sơn 巖nham 窟quật 。 化hóa 生sanh 。 執chấp 得đắc 世thế 界giới 力lực 無vô 畏úy 。 天thiên 趣thú 攝nhiếp 。

五ngũ 人nhân 道đạo

四tứ 教giáo 儀nghi 曰viết 。 四tứ 洲châu 不bất 同đồng 。 東Đông 弗Phất 婆Bà 提Đề 。 壽thọ 二nhị 百bách 五ngũ 十thập 歲tuế 。 南Nam 閻Diêm 浮Phù 提Đề 。 壽thọ 一nhất 百bách 歲tuế 。 西Tây 瞿Cù 耶Da 尼Ni 。 壽thọ 五ngũ 百bách 歲tuế 。 北bắc 鬱uất 單đơn 越việt 。 壽thọ 一nhất 千thiên 歲tuế 。 命mạng 無vô 中trung 夭yểu 。 聖thánh 人nhân 不bất 生sanh 其kỳ 中trung 。 皆giai 苦khổ 樂lạc 相tương/tướng 間gian 。 在tại 因nhân 之chi 時thời 。 行hành 五ngũ 常thường 五Ngũ 戒Giới 。 行hành 中trung 品phẩm 十Thập 善Thiện 。 感cảm 此thử 道đạo 身thân ○# 長trường/trưởng 水thủy 云vân 。 人nhân 四tứ 生sanh 者giả 。 毗tỳ 舍xá 佉khư 母mẫu 。 卵noãn 生sanh 三tam 十thập 二nhị 子tử 。 胎thai 生sanh 者giả 。 常thường 人nhân 也dã 。 濕thấp 生sanh 。 即tức 奈nại 女nữ 從tùng 菴am 羅la 樹thụ 濕thấp 氣khí 而nhi 生sanh 。 化hóa 生sanh 。 即tức 劫kiếp 初sơ 之chi 人nhân 。 二nhị 禪thiền 福phước 將tương 盡tận 。 下hạ 生sanh 贍thiệm 部bộ 州châu 。 是thị 也dã 。 旁bàng 生sanh 具cụ 四tứ 者giả 。 如như 地địa 行hành 羅la 剎sát 。 及cập 鬼quỷ 子tử 母mẫu 。 皆giai 是thị 胎thai 生sanh 。 故cố 知tri 有hữu 胎thai 生sanh 鬼quỷ 。 餘dư 皆giai 化hóa 生sanh 也dã 。

六lục 天thiên 道đạo

二nhị 十thập 八bát 天thiên 不bất 同đồng 。 欲dục 界giới 六lục 天thiên 。 色sắc 界giới 十thập 八bát 天thiên 。 無vô 色sắc 界giới 四tứ 天thiên 也dã 。 初sơ 欲dục 界giới 六lục 天thiên 者giả 。 一nhất 四tứ 王vương 天thiên 。 居cư 須Tu 彌Di 山Sơn 腹phúc 。 二nhị 忉Đao 利Lợi 天thiên 。 居cư 須Tu 彌Di 山Sơn 頂đảnh 。 自tự 有hữu 三Tam 十Thập 三Tam 天Thiên 。 盖# 四tứ 方phương 各các 有hữu 八bát 天thiên 。 四tứ 八bát 三tam 十thập 二nhị 天thiên 。 帝Đế 釋Thích 善thiện 法Pháp 堂đường 天thiên 。 總tổng 帥súy 三tam 十thập 二nhị 天thiên 。 共cộng 三Tam 十Thập 三Tam 天Thiên 。 總tổng 名danh 忉Đao 利Lợi 天Thiên 也dã 。 已dĩ 上thượng 二nhị 天thiên 。 單đơn 修tu 上thượng 品phẩm 十Thập 善Thiện 。 得đắc 生sanh 其kỳ 中trung 。 三tam 夜dạ 摩ma 天thiên 。 四tứ 兜Đâu 率Suất 天thiên 。 五ngũ 化hóa 樂nhạo/nhạc/lạc 天thiên 。 六lục 他Tha 化Hóa 自Tự 在Tại 天Thiên 。 已dĩ 上thượng 四tứ 天thiên 。 空không 居cư 。 修tu 上thượng 品phẩm 十Thập 善Thiện 。 兼kiêm 坐tọa 禪thiền 未vị 到đáo 定định 。 得đắc 生sanh 其kỳ 中trung 。 次thứ 色sắc 界giới 十thập 八bát 天thiên 者giả 。 分phân 為vi 四tứ 禪thiền 。 初sơ 禪thiền 三tam 天thiên 。 梵Phạm 眾chúng 。 梵Phạm 輔phụ 。 大đại 梵Phạm 也dã 。 二nhị 禪thiền 三tam 天thiên 。 少thiểu 光quang 。 無vô 量lượng 光quang 。 光quang 音âm 也dã 。 三tam 禪thiền 三tam 天thiên 。 少thiểu 淨tịnh 。 無vô 量lượng 淨tịnh 。 徧biến 淨tịnh 也dã 。 四tứ 禪thiền 九cửu 天thiên 。 無vô 雲vân 。 福phước 生sanh 。 廣quảng 果quả 。 已dĩ 上thượng 三tam 天thiên 。 凡phàm 夫phu 住trú 處xứ 。 修tu 上thượng 品phẩm 十Thập 善Thiện 坐tọa 禪thiền 者giả 。 得đắc 生sanh 其kỳ 中trung 。 無vô 想tưởng 天thiên 。 外ngoại 道đạo 所sở 居cư 。 無vô 煩phiền 。 無vô 熱nhiệt 。 善thiện 見kiến 。 善thiện 現hiện 。 色sắc 究cứu 竟cánh 。 已dĩ 上thượng 五ngũ 天thiên 。 第đệ 三tam 果quả 居cư 處xứ 。 上thượng 之chi 九cửu 天thiên 離ly 欲dục 初sơ 散tán 。 未vị 出xuất 色sắc 籠lung 。 故cố 名danh 色sắc 界giới 。 坐tọa 得đắc 禪thiền 定định 。 故cố 得đắc 禪thiền 名danh 。 三tam 無vô 色sắc 界giới 四tứ 天thiên 者giả 。 空không 處xứ 。 識thức 處xứ 。 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 非phi 非phi 想tưởng 處xứ 。 已dĩ 上thượng 四tứ 天thiên 。 只chỉ 有hữu 四tứ 陰ấm 。 而nhi 無vô 色sắc 蘊uẩn 。 故cố 得đắc 名danh 也dã 。 上thượng 來lai 所sở 釋thích 。 從tùng 地địa 獄ngục 至chí 。 非Phi 非Phi 想Tưởng 天Thiên 。 雖tuy 然nhiên 苦khổ 樂lạc 不bất 同đồng 。 未vị 免miễn 生sanh 而nhi 復phục 死tử 。 死tử 已dĩ 還hoàn 生sanh 。 故cố 名danh 生sanh 死tử 。

劫kiếp 石thạch

佛Phật 祖tổ 統thống 紀kỷ 曰viết 。 兜Đâu 率Suất 銖thù 衣y 拂phất 青thanh 石thạch ○# 註chú 云vân 。 石thạch 廣quảng 一nhất 由do 旬tuần 。 厚hậu 半bán 由do 旬tuần 。 兜Đâu 率Suất 天thiên 人nhân 過quá 百bách 年niên 。 以dĩ 六lục 銖thù 衣y 一nhất 拂phất 。 至chí 石thạch 消tiêu 盡tận 。 乃nãi 為vi 一nhất 大đại 劫kiếp 。 非phi 轆# 轤# 小tiểu 劫kiếp 也dã 。

河hà 沙sa

恆Hằng 河Hà 沙sa 。 恆Hằng 河Hà 。 亦diệc 云vân 殑Căng 伽Già 河hà 。 阿A 耨Nậu 達Đạt 池Trì 。 四tứ 面diện 各các 出xuất 一nhất 河hà 。 東đông 銀ngân 牛ngưu 口khẩu 。 出xuất 殑Căng 伽Già 河hà 。 南nam 北bắc 西tây 各các 出xuất 水thủy 流lưu 入nhập 海hải 。 惟duy 恆Hằng 河Hà 沙sa 。 極cực 細tế 而nhi 多đa 。 故cố 以dĩ 此thử 喻dụ 壽thọ 數số 之chi 多đa 也dã 。

永vĩnh 明minh 壽thọ 禪thiền 師sư 戒giới 人nhân 勿vật 輕khinh 淨tịnh 土độ 文văn

設thiết 問vấn 曰viết 。 但đãn 見kiến 性tánh 悟ngộ 道đạo 。 便tiện 超siêu 生sanh 死tử 。 何hà 用dụng 繫hệ 念niệm 彼bỉ 佛Phật 。 求cầu 生sanh 淨tịnh 土độ 。

答đáp 曰viết 。

真chân 修tu 行hành 人nhân 。 應ưng 自tự 審thẩm 察sát 。 如như 人nhân 飲ẩm 水thủy 。 冷lãnh 煖noãn 自tự 知tri 。 今kim 存tồn 龜quy 鑑giám 以dĩ 破phá 多đa 惑hoặc 。 諸chư 仁nhân 者giả 當đương 觀quán 自tự 己kỷ 行hành 解giải 。 見kiến 性tánh 悟ngộ 道đạo 。 受thọ 如Như 來Lai 記ký 。 紹thiệu 祖tổ 師sư 位vị 。 能năng 如như 馬mã 鳴minh 龍long 樹thụ 否phủ/bĩ 。 得đắc 無vô 礙ngại 辯biện 才tài 。 證chứng 法Pháp 華Hoa 三Tam 昧Muội 。 能năng 如như 天thiên 台thai 智trí 者giả 否phủ/bĩ 。 宗tông 說thuyết 皆giai 通thông 。 行hành 解giải 兼kiêm 修tu 。 能năng 如như 忠trung 國quốc 師sư 否phủ/bĩ 。 此thử 諸chư 大Đại 士Sĩ 。 皆giai 明minh 垂thùy 言ngôn 教giáo 。 深thâm 勸khuyến 往vãng 生sanh 。 盖# 是thị 自tự 利lợi 利lợi 他tha 。 豈khởi 肯khẳng 誤ngộ 人nhân 自tự 誤ngộ 。 況huống 大đại 雄hùng 贊tán 歎thán 。 金kim 口khẩu 丁đinh 寧ninh 。 希hy 從tùng 昔tích 賢hiền 。 恭cung 稟bẩm 佛Phật 勑# 。 定định 不bất 謬mậu 誤ngộ 也dã 。 仍nhưng 往vãng 生sanh 傳truyền 所sở 載tái 。 古cổ 今kim 高cao 士sĩ 事sự 跡tích 。 顯hiển 著trứ 非phi 一nhất 。 宜nghi 觀quán 覽lãm 以dĩ 自tự 照chiếu 知tri 。 又hựu 當đương 自tự 度độ 。 臨lâm 命mạng 終chung 時thời 。 生sanh 死tử 去khứ 住trụ 。 定định 得đắc 自tự 在tại 否phủ/bĩ 。 自tự 無vô 始thỉ 來lai 。 惡ác 業nghiệp 重trọng 障chướng 。 定định 不bất 現hiện 前tiền 。 此thử 一nhất 報báo 身thân 。 定định 脫thoát 輪luân 迴hồi 否phủ/bĩ 。 三tam 途đồ 惡ác 道đạo 。 異dị 類loại 中trung 行hành 。 出xuất 沒một 自tự 由do 。 定định 無vô 苦khổ 惱não 否phủ/bĩ 。 天thiên 上thượng 人nhân 間gian 。 十thập 方phương 世thế 界giới 。 隨tùy 意ý 寄ký 托thác 。 定định 無vô 滯trệ 礙ngại 否phủ/bĩ 。 若nhược 也dã 了liễu 了liễu 。 自tự 信tín 得đắc 及cập 。 何hà 善thiện 如như 之chi 。 若nhược 其kỳ 未vị 也dã 。 莫mạc 以dĩ 一nhất 時thời 貢cống 高cao 。 卻khước 致trí 永vĩnh 劫kiếp 沉trầm 淪luân 。 自tự 失thất 善thiện 利lợi 。 將tương 復phục 誰thùy 尤vưu 。 嗚ô 呼hô 哀ai 哉tai 。 何hà 嗟ta 及cập 矣hĩ 。

考khảo 證chứng

貢cống 高cao

淨tịnh 名danh 經kinh 曰viết 。 我ngã 心tâm 憍kiêu 慢mạn 者giả 。 為vi 現hiện 大đại 力lực 士sĩ 。 消tiêu 伏phục 諸chư 貢cống 高cao 。 令linh 住trụ 無vô 上thượng 道Đạo 。 ○# 僧Tăng 肇triệu 曰viết 。 慢mạn 心tâm 自tự 高cao 。 如như 山sơn 峯phong 不bất 停đình 水thủy 。 菩Bồ 薩Tát 現hiện 力lực 士sĩ 伏phục 貢cống 高cao 心tâm 。 然nhiên 後hậu 潤nhuận 以dĩ 法pháp 水thủy 。

丞thừa 相tương/tướng 鄭trịnh 清thanh 之chi 勸khuyến 修tu 淨tịnh 土độ 文văn

人nhân 皆giai 謂vị 修tu 淨tịnh 土độ 不bất 如như 禪thiền 教giáo 律luật 。 余dư 獨độc 謂vị 禪thiền 教giáo 律luật 法Pháp 門môn 。 莫mạc 如như 修tu 淨tịnh 土độ 。 夫phu 真chân 淨tịnh 明minh 妙diệu 。 虗hư 徹triệt 靈linh 通thông 。 凡phàm 在tại 智trí 愚ngu 。 皆giai 具cụ 此thử 性tánh 。 根căn 塵trần 幻huyễn 境cảnh 。 相tương/tướng 與dữ 淪luân 胥# 。 生sanh 死tử 輪luân 迴hồi 。 窮cùng 劫kiếp 不bất 斷đoạn 。 故cố 釋Thích 氏thị 以dĩ 禪thiền 教giáo 律luật 。 假giả 說thuyết 方phương 便tiện 。 使sử 之chi 從tùng 門môn 而nhi 入nhập 。 俱câu 得đắc 超siêu 悟ngộ 。 惟duy 無Vô 量Lượng 壽Thọ 佛Phật 。 獨độc 出xuất 一nhất 門môn 。 曰viết 修tu 行hành 淨tịnh 土độ 。 如như 單đơn 方phương 治trị 病bệnh 。 簡giản 要yếu 直trực 截tiệt 。 一nhất 念niệm 之chi 專chuyên 。 即tức 到đáo 彼bỉ 岸ngạn 。 不bất 問vấn 緇# 白bạch 。 皆giai 可khả 奉phụng 行hành 。 但đãn 知tri 為vi 化hóa 愚ngu 俗tục 淺thiển 近cận 之chi 說thuyết 。 其kỳ 實thật 則tắc 成thành 佛Phật 道Đạo 。 捷tiệp 徑kính 之chi 途đồ 。 今kim 之chi 學học 佛Phật 者giả 。 不bất 過quá 禪thiền 教giáo 律luật 。 究cứu 竟cánh 圓viên 頓đốn 莫mạc 如như 禪thiền 。 非phi 利lợi 根căn 上thượng 器khí 。 神thần 領lãnh 意ý 解giải 者giả 。 則tắc 未vị 免miễn 墮đọa 頑ngoan 空không 之chi 失thất 。 研nghiên 究cứu 三tam 乘thừa 莫mạc 如như 教giáo 。 非phi 得đắc 魚ngư 忘vong 筌thuyên 。 因nhân 指chỉ 見kiến 月nguyệt 者giả 。 則tắc 未vị 免miễn 鑽toàn 故cố 紙chỉ 之chi 病bệnh 。 護hộ 善thiện 遮già 惡ác 莫mạc 如như 律luật 。 非phi 身thân 心tâm 清thanh 淨tịnh 。 表biểu 裏lý 一nhất 如như 。 則tắc 未vị 免miễn 自tự 纏triền 縛phược 之chi 苦khổ 。 總tổng 而nhi 觀quán 之chi 。 論luận 其kỳ 所sở 入nhập 。 則tắc 禪thiền 教giáo 律luật 。 要yếu 其kỳ 所sở 歸quy 。 則tắc 戒giới 定định 慧tuệ 。 不bất 由do 禪thiền 教giáo 律luật 而nhi 得đắc 戒giới 定định 慧tuệ 者giả 。 其kỳ 唯duy 淨tịnh 土độ 之chi 一nhất 門môn 乎hồ 。 方phương 念niệm 佛Phật 時thời 。 口khẩu 誦tụng 心tâm 惟duy 。 諸chư 惡ác 莫mạc 作tác 。 豈khởi 非phi 戒giới 。 繫hệ 念niệm 淨tịnh 境cảnh 。 幻huyễn 塵trần 俱câu 滅diệt 。 豈khởi 非phi 定định 。 念niệm 實thật 無vô 念niệm 。 心tâm 華hoa 湛trạm 然nhiên 。 豈khởi 非phi 慧tuệ 。 人nhân 能năng 屏bính 除trừ 萬vạn 慮lự 。 一nhất 意ý 西tây 方phương 。 則tắc 不bất 施thí 棒bổng 喝hát 。 而nhi 悟ngộ 圓viên 頓đốn 機cơ 。 不bất 閱duyệt 大Đại 藏Tạng 經Kinh 。 而nhi 得đắc 正Chánh 法Pháp 眼nhãn 。 不bất 持trì 四tứ 威uy 儀nghi 中trung 。 而nhi 得đắc 大đại 自tự 在tại 。 不bất 垢cấu 不bất 淨tịnh 。 無vô 纏triền 無vô 脫thoát 。 當đương 是thị 時thời 也dã 。 孰thục 為vi 戒giới 定định 慧tuệ 。 孰thục 為vi 禪thiền 教giáo 律luật 。 我ngã 心tâm 佛Phật 心tâm 。 一nhất 無vô 差sai 別biệt 。 此thử 修tu 淨tịnh 土độ 之chi 極cực 致trí 也dã 。 八bát 功công 德đức 水thủy 。 金kim 蓮liên 華hoa 臺đài 。 又hựu 何hà 必tất 疑nghi 哉tai 。

攷# 證chứng

禪thiền 教giáo 律luật 不bất 如như 修tu 淨tịnh 土độ

蓮liên 師sư 疏sớ/sơ 云vân 。 禪thiền 教giáo 律luật 三tam 宗tông 。 無vô 不bất 求cầu 生sanh 淨tịnh 土độ 。 禪thiền 如như 永vĩnh 明minh 。 以dĩ 宗tông 門môn 柱trụ 石thạch 。 而nhi 上thượng 上thượng 品phẩm 生sanh 。 圓viên 照chiếu 以dĩ 獨độc 秉bỉnh 單đơn 傳truyền 。 而nhi 標tiêu 名danh 蓮liên 境cảnh 。 教giáo 如như 僧Tăng 叡duệ 。 弘hoằng 輔phụ 什thập 師sư 。 而nhi 蓮liên 華hoa 出xuất 榻tháp 。 四tứ 明minh 中trung 興hưng 台thai 教giáo 。 而nhi 西tây 向hướng 坐tọa 亡vong 。 律luật 如như 靈linh 芝chi 。 生sanh 事sự 毗Tỳ 尼Ni 。 而nhi 死tử 生sanh 安an 養dưỡng 。 清thanh 照chiếu 大đại 闡xiển 律luật 學học 。 而nhi 說thuyết 偈kệ 西tây 歸quy 。 若nhược 廣quảng 舉cử 之chi 。 不bất 可khả 勝thắng 數số 。 以dĩ 此thử 觀quán 之chi 。 三tam 宗tông 之chi 不bất 如như 修tu 淨tịnh 土độ 可khả 知tri 矣hĩ 。

因nhân 指chỉ 見kiến 月nguyệt

楞lăng 嚴nghiêm 經kinh 曰viết 。 如như 人nhân 以dĩ 手thủ 。 指chỉ 月nguyệt 示thị 人nhân 。 彼bỉ 人nhân 應ưng 當đương 看khán 月nguyệt 。 若nhược 復phục 觀quan 指chỉ 。 以dĩ 為vi 月nguyệt 體thể 。 此thử 人nhân 豈khởi 惟duy 忘vong 失thất 月nguyệt 輪luân 。 人nhân 忘vong 其kỳ 指chỉ 。

何hà 以dĩ 故cố 。 以dĩ 所sở 標tiêu 指chỉ 。 為vi 明minh 月nguyệt 故cố 。 豈khởi 惟duy 忘vong 指chỉ 。 亦diệc 復phục 不bất 識thức 。 明minh 之chi 與dữ 暗ám 。

何hà 以dĩ 故cố 。 即tức 以dĩ 指chỉ 體thể 。 為vi 月nguyệt 明minh 性tánh 。 明minh 暗ám 二nhị 性tánh 。 無vô 所sở 了liễu 故cố 。

鑽toàn 故cố 紙chỉ

神thần 贊tán 禪thiền 師sư 。 一nhất 日nhật 在tại 窓song 下hạ 看khán 經kinh 。 蜂phong 子tử 投đầu 紙chỉ 窓song 求cầu 出xuất 。 師sư 有hữu 偈kệ 曰viết 。 空không 門môn 不bất 肯khẳng 出xuất 。 投đầu 窓song 也dã 大đại 癡si 。 百bách 年niên 鑽toàn 故cố 紙chỉ 。 何hà 日nhật 出xuất 頭đầu 時thời 。

得đắc 魚ngư 忘vong 筌thuyên

筌thuyên 捕bộ 魚ngư 竹trúc 器khí 。

不bất 施thí 棒bổng 喝hát

明minh 宗tông 集tập 曰viết 。 慈từ 明minh 禪thiền 師sư 示thị 眾chúng 。 以dĩ 拄trụ 杖trượng 擊kích 禪thiền 床sàng 一nhất 下hạ 。 云vân 。 大đại 眾chúng 還hoàn 會hội 麼ma 。 不bất 見kiến 道đạo 。 一nhất 擊kích 忘vong 所sở 知tri 。 更cánh 不bất 假giả 脩tu 持trì 。 諸chư 方phương 達đạt 道đạo 者giả 。 咸hàm 言ngôn 上thượng 上thượng 機cơ 。 且thả 道đạo 祖tổ 師sư 禪thiền 。 有hữu 甚thậm 長trường/trưởng 處xứ 。 若nhược 向hướng 言ngôn 中trung 取thủ 則tắc 。 誤ngộ 賺# 後hậu 人nhân 。 直trực 饒nhiêu 棒bổng 下hạ 承thừa 當đương 。 孤cô 負phụ 先tiên 聖thánh 。 萬vạn 法pháp 本bổn 閑nhàn 。 惟duy 人nhân 自tự 閙náo ○# 善thiện 華hoa 嚴nghiêm 。 問vấn 諸chư 禪thiền 者giả 曰viết 。 嘗thường 聞văn 禪thiền 宗tông 一nhất 喝hát 。 能năng 轉chuyển 凡phàm 成thành 聖thánh 。 今kim 一nhất 喝hát 。 若nhược 能năng 入nhập 吾ngô 宗tông 五ngũ 教giáo 。 是thị 為vi 正chánh 宗tông 。 若nhược 不bất 能năng 。 是thị 為vi 邪tà 說thuyết 。 繼kế 成thành 禪thiền 師sư 振chấn 聲thanh 喝hát 一nhất 喝hát 。 問vấn 善thiện 曰viết 。 聞văn 麼ma 。 曰viết 聞văn 。 師sư 曰viết 。 汝nhữ 既ký 聞văn 此thử 一nhất 喝hát 。 是thị 有hữu 。 能năng 入nhập 小Tiểu 乘Thừa 教giáo 。 須tu 臾du 又hựu 問vấn 曰viết 。 汝nhữ 聞văn 麼ma 。 曰viết 不bất 聞văn 。 師sư 曰viết 。 既ký 不bất 聞văn 。 適thích 來lai 一nhất 喝hát 。 是thị 無vô 。 能năng 入nhập 始thỉ 教giáo 。 遂toại [(厂@((既-旡)-日+口))*頁]# 善thiện 曰viết 。 我ngã 初sơ 一nhất 喝hát 。 汝nhữ 既ký 道đạo 有hữu 。 喝hát 久cửu 聲thanh 消tiêu 。 汝nhữ 復phục 道đạo 無vô 。 道đạo 無vô 。 則tắc 元nguyên 初sơ 實thật 有hữu 。 道đạo 有hữu 。 則tắc 而nhi 今kim 實thật 無vô 。 不bất 有hữu 不bất 無vô 。 能năng 入nhập 終chung 教giáo 。 我ngã 有hữu 一nhất 喝hát 之chi 時thời 。 有hữu 非phi 是thị 有hữu 。 因nhân 無vô 故cố 有hữu 。 無vô 一nhất 喝hát 之chi 時thời 。 無vô 非phi 是thị 無vô 。 因nhân 有hữu 故cố 無vô 。 即tức 有hữu 即tức 無vô 。 能năng 入nhập 頓đốn 教giáo 。 須tu 知tri 我ngã 此thử 一nhất 喝hát 。 不bất 作tác 一nhất 喝hát 用dụng 。 有hữu 無vô 不bất 及cập 。 情tình 解giải 俱câu 忘vong 。 道đạo 有hữu 之chi 時thời 。 纖tiêm 塵trần 不bất 立lập 。 道đạo 無vô 之chi 時thời 。 橫hoạnh/hoành 徧biến 虗hư 空không 。 即tức 此thử 一nhất 喝hát 。 入nhập 百bách 千thiên 萬vạn 億ức 喝hát 。 百bách 千thiên 萬vạn 億ức 喝hát 。 入nhập 此thử 一nhất 喝hát 。 是thị 謂vị 能năng 入nhập 圓viên 教giáo ○# 觀quán 此thử 二nhị 事sự 。 則tắc 德đức 山sơn 棒bổng 。 臨lâm 濟tế 喝hát 。 皆giai 可khả 類loại 推thôi 矣hĩ 。

戒giới 定định 慧tuệ

法Pháp 寶bảo 壇đàn 經kinh 曰viết 。 六lục 祖tổ 謂vị 志chí 誠thành 曰viết 。 汝nhữ 師sư 說thuyết 戒giới 定định 慧tuệ 。 行hành 相tướng 如như 何hà 。 誠thành 曰viết 。 秀tú 大đại 師sư 說thuyết 。 諸chư 惡ác 莫mạc 作tác 。 名danh 為vi 戒giới 。 諸chư 善thiện 奉phụng 行hành 。 名danh 為vi 慧tuệ 。 自tự 靜tĩnh 其kỳ 意ý 。 名danh 為vi 定định 。 祖tổ 曰viết 。 汝nhữ 師sư 戒giới 定định 慧tuệ 。 接tiếp 大Đại 乘Thừa 人nhân 。 吾ngô 戒giới 定định 慧tuệ 。 接tiếp 最Tối 上Thượng 乘Thừa 人nhân 。 吾ngô 所sở 說thuyết 法Pháp 。 不bất 離ly 自tự 性tánh 。 離ly 體thể 說thuyết 法Pháp 。 名danh 為vi 相tương/tướng 法pháp 。 自tự 性tánh 常thường 迷mê 。 須tu 知tri 一nhất 切thiết 萬vạn 法pháp 。 皆giai 從tùng 自tự 性tánh 起khởi 用dụng 。 是thị 真chân 戒giới 定định 慧tuệ 法Pháp 。 偈kệ 曰viết 。 心tâm 地địa 無vô 非phi 自tự 性tánh 戒giới 。 心tâm 地địa 無vô 癡si 自tự 性tánh 慧tuệ 。 心tâm 地địa 無vô 亂loạn 自tự 性tánh 定định 。 不bất 增tăng 不bất 減giảm 自tự 金kim 剛cang 。 身thân 去khứ 身thân 來lai 本bổn 三tam 昧muội 。 ○# 永vĩnh 嘉gia 集tập 曰viết 。 戒giới 中trung 三tam 。 應ưng 須tu 具cụ 。 一nhất 攝nhiếp 律luật 儀nghi 戒giới 。 謂vị 斷đoạn 一nhất 切thiết 惡ác 。 二nhị 攝nhiếp 善thiện 法Pháp 戒giới 。 謂vị 修tu 一nhất 切thiết 善thiện 。 三tam 饒nhiêu 益ích 有hữu 情tình 戒giới 。 謂vị 誓thệ 度độ 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 定định 中trung 三tam 。 應ưng 須tu 別biệt 。 一nhất 安an 住trụ 定định 。 謂vị 妙diệu 性tánh 天thiên 然nhiên 。 本bổn 自tự 非phi 動động 。 二nhị 引dẫn 起khởi 定định 。 謂vị 澄trừng 心tâm 寂tịch 泊bạc 。 發phát 瑩oánh 增tăng 明minh 。 三tam 辦biện 事sự 定định 。 謂vị 水thủy 凝ngưng 清thanh 。 萬vạn 像tượng 斯tư 鑒giám 。 慧tuệ 中trung 三tam 。 應ưng 須tu 別biệt 。 一nhất 人nhân 空không 慧tuệ 。 謂vị 了liễu 陰ấm 非phi 我ngã 。 即tức 陰ấm 中trung 無vô 我ngã 。 如như 龜quy 毛mao 兔thố 角giác 。 二nhị 法pháp 空không 慧tuệ 。 謂vị 了liễu 陰ấm 等đẳng 諸chư 法pháp 。 緣duyên 假giả 非phi 實thật 。 如như 境cảnh 像tượng 水thủy 月nguyệt 。 三tam 空không 空không 慧tuệ 。 謂vị 了liễu 境cảnh 智trí 俱câu 空không 。 是thị 空không 亦diệc 空không ○# 此thử 說thuyết 與dữ 秀tú 師sư 同đồng 意ý 。 但đãn 人nhân 非phi 上thượng 智trí 。 當đương 以dĩ 此thử 二nhị 說thuyết 為vi 始thỉ 。

正Chánh 法Pháp 眼nhãn

明minh 宗tông 集tập 曰viết 。 世Thế 尊Tôn 拈niêm 花hoa 。 迦Ca 葉Diếp 微vi 笑tiếu 。 世Thế 尊Tôn 曰viết 。 吾ngô 有hữu 正Chánh 法Pháp 眼nhãn 藏tạng 。 涅Niết 槃Bàn 妙diệu 心tâm 。 付phó 與dữ 迦Ca 葉Diếp ○# 或hoặc 問vấn 何hà 以dĩ 謂vị 之chi 正Chánh 法Pháp 眼nhãn 。 明minh 宗tông 集tập 曰viết 。 人nhân 眼nhãn 內nội 不bất 可khả 容dung 一nhất 物vật 。 金kim 屑tiết 雖tuy 貴quý 。 入nhập 即tức 為vi 害hại 。 行hành 人nhân 之chi 心tâm 。 亦diệc 猶do 夫phu 眼nhãn 。 不bất 可khả 一nhất 有hữu 所sở 著trước 也dã 。 若nhược 最Tối 上Thượng 乘Thừa 。 則tắc 心tâm 無vô 所sở 著trước 矣hĩ 。 故cố 謂vị 之chi 正Chánh 法Pháp 眼nhãn 。

蓮liên 池trì 禪thiền 師sư 淨tịnh 土độ 疑nghi 辯biện

或hoặc 問vấn 淨tịnh 土độ 之chi 說thuyết 。 盖# 表biểu 法pháp 耳nhĩ 。 智trí 人nhân 宜nghi 直trực 悟ngộ 禪thiền 宗tông 。 而nhi 今kim 只chỉ 管quản 讚tán 說thuyết 淨tịnh 土độ 。 將tương 非phi 執chấp 著trước 事sự 相tướng 。 不bất 明minh 理lý 性tánh 。 答đáp 。 歸quy 元nguyên 性tánh 無vô 二nhị 。 方phương 便tiện 有hữu 多đa 門môn 。 曉hiểu 得đắc 此thử 意ý 。 禪thiền 宗tông 淨tịnh 土độ 。 殊thù 途đồ 同đồng 歸quy 。 子tử 之chi 所sở 疑nghi 。 當đương 下hạ 氷băng 釋thích 。 昔tích 人nhân 於ư 此thử 。 遞đệ 互hỗ 闡xiển 揚dương 。 不bất 一nhất 而nhi 足túc 。 如như 中trung 峯phong 大đại 師sư 。 道đạo 禪thiền 者giả 。 淨tịnh 土độ 之chi 禪thiền 。 淨tịnh 土độ 者giả 。 禪thiền 之chi 淨tịnh 土độ 。 而nhi 修tu 之chi 者giả 。 必tất 貴quý 一nhất 門môn 深thâm 入nhập 。 此thử 數số 語ngữ 。 尤vưu 萬vạn 世thế 不bất 易dị 之chi 定định 論luận 也dã 。 故cố 大Đại 勢Thế 至Chí 菩Bồ 薩Tát 。 得đắc 念Niệm 佛Phật 三Tam 昧Muội 。 而nhi 曰viết 以dĩ 念niệm 佛Phật 心tâm 。 入nhập 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。 普Phổ 賢Hiền 菩Bồ 薩Tát 。 入nhập 華hoa 嚴nghiêm 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 。 而nhi 曰viết 願nguyện 命mạng 終chung 時thời 。 生sanh 安an 樂lạc 剎sát 。 是thị 二nhị 大Đại 士Sĩ 。 一nhất 侍thị 娑sa 婆bà 教giáo 主chủ 。 一nhất 侍thị 安an 養dưỡng 導đạo 師sư 。 宜nghi 應ưng 各các 立lập 門môn 戶hộ 。 而nhi 乃nãi 和hòa 會hội 圓viên 融dung 。 兩lưỡng 不bất 相tương 礙ngại 。 此thử 皆giai 人nhân 所sở 嘗thường 聞văn 習tập 知tri 。 那na 得đắc 尚thượng 執chấp 偏thiên 見kiến 。 且thả 爾nhĩ 云vân 。 淨tịnh 土độ 表biểu 法pháp 者giả 。 豈khởi 不bất 以dĩ 淨tịnh 心tâm 即tức 是thị 淨tịnh 土độ 。 豈khởi 復phục 更cánh 有hữu 七thất 寶bảo 世thế 界giới 。 則tắc 亦diệc 將tương 謂vị 善thiện 心tâm 即tức 是thị 天thiên 堂đường 。 豈khởi 復phục 更cánh 有hữu 夜dạ 摩ma 忉Đao 利Lợi 。 惡ác 心tâm 即tức 是thị 地địa 獄ngục 。 豈khởi 復phục 更cánh 有hữu 刀đao 劍kiếm 鑊hoạch 湯thang 。 愚ngu 癡si 即tức 是thị 畜súc 生sanh 。 豈khởi 復phục 更cánh 有hữu 披phi 毛mao 戴đái 角giác 等đẳng 耶da 。 又hựu 爾nhĩ 喜hỷ 談đàm 理lý 性tánh 。 厭yếm 說thuyết 事sự 相tướng 。 都đô 緣duyên 要yếu 顯hiển 我ngã 是thị 高cao 僧Tăng 。 怕phạ 人nhân 說thuyết 我ngã 不bất 通thông 理lý 性tánh 。 噫# 。 若nhược 真chân 是thị 理lý 性tánh 洞đỗng 明minh 。 便tiện 知tri 事sự 外ngoại 無vô 理lý 。 相tương/tướng 外ngoại 無vô 性tánh 。 本bổn 自tự 交giao 徹triệt 。 何hà 須tu 定định 要yếu 捨xả 事sự 求cầu 理lý 。 離ly 相tương/tướng 覔# 性tánh 。 況huống 土thổ/độ 分phần/phân 四tứ 種chủng 。 汝nhữ 謂vị 只chỉ 有hữu 寂tịch 光quang 真chân 土thổ/độ 。 更cánh 無vô 實thật 報báo 莊trang 嚴nghiêm 等đẳng 土thổ/độ 乎hồ 。 若nhược 一nhất 味vị 說thuyết 無vô 相tướng 話thoại 以dĩ 圖đồ 高cao 妙diệu 。 則tắc 心tâm 為vi 淨tịnh 土độ 之chi 說thuyết 。 新tân 學học 後hậu 生sanh 。 看khán 得đắc 兩lưỡng 本bổn 經kinh 論luận 。 便tiện 能năng 言ngôn 之chi 。 何hà 足túc 為vi 難nạn/nan 。 且thả 汝nhữ 既ký 心tâm 淨tịnh 土độ 淨tịnh 。 隨tùy 處xứ 淨tịnh 土độ 。 吾ngô 試thí 問vấn 汝nhữ 。 還hoàn 肯khẳng 就tựu 犬khuyển 豕thỉ 馬mã 牛ngưu 。 同đồng 槽tào 而nhi 飲ẩm 噉đạm 否phủ/bĩ 。 還hoàn 肯khẳng 入nhập 丘khâu 塚trủng 。 與dữ 臭xú 腐hủ 屍thi 骸hài 同đồng 睡thụy 眠miên 否phủ/bĩ 。 還hoàn 肯khẳng 洗tẩy 摩ma 飼tự 哺bộ 伽già 摩ma 羅la 疾tật 。 膿nùng 血huyết 屎thỉ 尿niệu 。 諸chư 惡ác 疾tật 人nhân 。 積tích 月nguyệt 累lũy/lụy/luy 年niên 否phủ/bĩ 。 於ư 斯tư 數số 者giả 。 歡hoan 喜hỷ 安an 隱ẩn 。 略lược 不bất 介giới 意ý 。 許hứa 汝nhữ 說thuyết 高cao 山sơn 平bình 地địa 總tổng 西tây 方phương 。 其kỳ 或hoặc 外ngoại 為vi 忍nhẫn 勉miễn 。 內nội 起khởi 疑nghi 嫌hiềm 。 則tắc 是thị 淨tịnh 穢uế 之chi 境cảnh 未vị 空không 。 憎tăng 愛ái 之chi 情tình 尚thượng 在tại 。 而nhi 乃nãi 開khai 口khẩu 高cao 談đàm 大đại 聖thánh 人nhân 過quá 量lượng 境cảnh 界giới 。 撥bát 無vô 佛Phật 國quốc 。 蔑miệt 視thị 往vãng 生sanh 。 可khả 謂vị 欺khi 天thiên 誑cuống 人nhân 。 甘cam 心tâm 自tự 昧muội 。 苦khổ 哉tai 苦khổ 哉tai 。 又hựu 汝nhữ 若nhược 有hữu 大đại 量lượng 力lực 。 有hữu 大đại 誓thệ 願nguyện 。 願nguyện 於ư 生sanh 死tử 海hải 。 頭đầu 出xuất 頭đầu 沒một 。 行hành 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 。 更cánh 無vô 畏úy 怯khiếp 。 則tắc 淨tịnh 土độ 之chi 生sanh 。 吾ngô 不bất 汝nhữ 強cường/cưỡng 。 如như 或hoặc 慮lự 此thử 土thổ/độ 境cảnh 風phong 浩hạo 大đại 。 作tác 主chủ 不bất 得đắc 。 慮lự 諸chư 佛Phật 出xuất 世thế 難nan 值trị 。 修tu 學học 無vô 由do 。 慮lự 忍nhẫn 力lực 未vị 固cố 。 不bất 能năng 於ư 三tam 界giới 險hiểm 處xứ 。 度độ 脫thoát 眾chúng 生sanh 。 慮lự 盡tận 此thử 報báo 身thân 。 未vị 能năng 永vĩnh 斷đoạn 生sanh 死tử 。 不bất 忍nhẫn 後hậu 有hữu 。 慮lự 後hậu 有hữu 既ký 在tại 。 捨xả 身thân 受thọ 身thân 。 前tiền 路lộ 茫mang 茫mang 。 未vị 知tri 攸du 往vãng 。 則tắc 棄khí 淨tịnh 土độ 而nhi 不bất 生sanh 。 其kỳ 失thất 非phi 細tế 。 此thử 淨tịnh 土độ 法Pháp 門môn 。 似tự 淺thiển 而nhi 深thâm 。 似tự 近cận 而nhi 遠viễn 。 似tự 難nạn/nan 而nhi 易dị 。 似tự 易dị 而nhi 難nạn/nan 。 他tha 日nhật 汝nhữ 當đương 自tự 知tri 。 今kim 但đãn 諦đế 信tín 。 速tốc 宜nghi 謹cẩn 言ngôn 。 毋vô 恣tứ 口khẩu 業nghiệp 。 自tự 祻# 祻# 人nhân 。 貽# 苦khổ 報báo 於ư 無vô 窮cùng 也dã 。

攷# 證chứng

土thổ/độ 分phần/phân 四tứ 種chủng

淨tịnh 土độ 或hoặc 問vấn 曰viết 。 先tiên 聖thánh 有hữu 云vân 。 唯duy 此thử 一nhất 心tâm 。 具cụ 四tứ 種chủng 土thổ/độ 。 一nhất 曰viết 。 凡phàm 聖thánh 同đồng 居cư 。 二nhị 曰viết 。 方phương 便tiện 有hữu 餘dư 。 三tam 曰viết 。 實thật 報báo 無vô 障chướng 礙ngại 。 四tứ 曰viết 。 常thường 寂tịch 光quang 也dã ○# 一nhất 凡phàm 聖thánh 同đồng 居cư 者giả 。 自tự 分phần/phân 二nhị 類loại 。 初sơ 曰viết 同đồng 居cư 穢uế 。 次thứ 曰viết 同đồng 居cư 淨tịnh 。 初sơ 同đồng 居cư 穢uế 者giả 。 娑sa 婆bà 之chi 類loại 是thị 也dã 。 居cư 其kỳ 中trung 者giả 。 有hữu 凡phàm 有hữu 聖thánh 。 而nhi 凡phàm 聖thánh 各các 二nhị 。 凡phàm 居cư 二nhị 者giả 。 一nhất 惡ác 眾chúng 生sanh 。 即tức 四tứ 趣thú 也dã 。 二nhị 善thiện 眾chúng 生sanh 。 即tức 人nhân 天thiên 也dã 。 聖thánh 居cư 二nhị 者giả 。 一nhất 實thật 聖thánh 。 即tức 四Tứ 果Quả 。 辟Bích 支Chi 。 通thông 教giáo 。 六lục 地địa 。 則tắc 十thập 住trụ 。 圓viên 。 十thập 信tín 。 後hậu 心tâm 。 通thông 惑hoặc 雖tuy 盡tận 。 報báo 身thân 猶do 在tại 。 皆giai 名danh 實thật 也dã 。 二nhị 權quyền 聖thánh 。 謂vị 方phương 便tiện 實thật 報báo 寂tịch 光quang 土thổ/độ 中trung 。 法Pháp 身thân 菩Bồ 薩Tát 。 及cập 妙diệu 覺giác 佛Phật 。 謂vị 有hữu 緣duyên 應ưng 生sanh 同đồng 居cư 。 皆giai 是thị 權quyền 也dã 。 是thị 等đẳng 與dữ 凡phàm 共cộng 住trú 。 故cố 云vân 凡phàm 聖thánh 同đồng 居cư 。 四tứ 趣thú 共cộng 住trú 。 故cố 云vân 穢uế 土thổ/độ 也dã 。 次thứ 同đồng 居cư 淨tịnh 。 且thả 如như 極Cực 樂Lạc 國Quốc 。 雖tuy 果quả 報báo 殊thù 勝thắng 。 非phi 餘dư 可khả 比tỉ 。 然nhiên 亦diệc 凡phàm 聖thánh 同đồng 居cư 。

何hà 以dĩ 故cố 。 雖tuy 無vô 四tứ 趣thú 。 而nhi 有hữu 人nhân 天thiên 。 以dĩ 生sanh 彼bỉ 土độ 者giả 。 未vị 必tất 悉tất 是thị 。 得đắc 道Đạo 之chi 人nhân 。 如như 經Kinh 云vân 。 犯phạm 重trọng 罪tội 者giả 。 臨lâm 終chung 念niệm 佛Phật 往vãng 生sanh 。 故cố 知tri 雖tuy 具cụ 惑hoặc 染nhiễm 。 亦diệc 得đắc 居cư 也dã 。 聖thánh 居cư 類loại 前tiền 可khả 知tri 。 但đãn 以dĩ 無vô 四tứ 惡ác 趣thú 。 故cố 名danh 為vi 淨tịnh ○# 二nhị 方phương 便tiện 有hữu 餘dư 土thổ/độ 者giả 。 二Nhị 乘Thừa 三tam 種chủng 菩Bồ 薩Tát 。 證chứng 方phương 便tiện 道Đạo 者giả 。 之chi 所sở 居cư 也dã 。 何hà 則tắc 。 若nhược 脩tu 二nhị 觀quán 。 斷đoạn 通thông 惑hoặc 。 盡tận 塵trần 沙sa 別biệt 惑hoặc 。 無vô 明minh 未vị 斷đoạn 。 捨xả 分phân 段đoạn 身thân 。 而nhi 生sanh 界giới 外ngoại 。 受thọ 法pháp 性tánh 身thân 。 即tức 有hữu 變biến 易dị 。 所sở 居cư 之chi 土thổ/độ 。 名danh 有hữu 餘dư 者giả 。 無vô 明minh 未vị 斷đoạn 也dã 。 名danh 方phương 便tiện 者giả 。 方phương 便tiện 行hành 人nhân 之chi 所sở 居cư 也dã 。 故cố 釋thích 論luận 云vân 。 出xuất 三tam 界giới 外ngoại 有hữu 淨tịnh 土độ 。 聲Thanh 聞Văn 辟Bích 支Chi 佛Phật 。 出xuất 生sanh 其kỳ 中trung 。 受thọ 法pháp 性tánh 身thân 。 非phi 分phân 段đoạn 生sanh 也dã ○# 實thật 報báo 無vô 障chướng 礙ngại 土thổ/độ 者giả 。 無vô 有hữu 二nhị 乘thừa 。 純thuần 諸chư 法Pháp 身thân 菩Bồ 薩Tát 所sở 居cư 。 破phá 無vô 明minh 。 顯hiển 法pháp 性tánh 。 得đắc 真chân 實thật 果quả 。 而nhi 無vô 明minh 未vị 盡tận 。 潤nhuận 無vô 漏lậu 業nghiệp 。 受thọ 法pháp 性tánh 報báo 身thân 。 亦diệc 名danh 果quả 報báo 國quốc 。 仁nhân 王vương 經Kinh 云vân 。 三tam 賢hiền 十thập 聖thánh 住trụ 果quả 報báo 。 是thị 也dã 。 以dĩ 觀quán 實thật 相tướng 。 法pháp 真chân 無vô 漏lậu 。 所sở 得đắc 果quả 報báo 。 故cố 名danh 為vi 實thật 。 修tu 因nhân 無vô 定định 。 色sắc 心tâm 無vô 礙ngại 。 故cố 名danh 實thật 報báo 無vô 障chướng 礙ngại 土thổ/độ 。 華hoa 嚴nghiêm 名danh 因Nhân 陀Đà 羅La 網võng 世thế 界giới 。 是thị 也dã ○# 四tứ 常thường 寂tịch 光quang 土thổ/độ 者giả 。 妙diệu 覺giác 極cực 智trí 。 所sở 照chiếu 如như 如như 法Pháp 界giới 之chi 理lý 。 名danh 之chi 為vi 國quốc 。 亦diệc 名danh 法pháp 性tánh 土thổ/độ 。 但đãn 真Chân 如Như 佛Phật 性tánh 。 非phi 身thân 非phi 土thổ/độ 。 而nhi 說thuyết 身thân 土thổ/độ 。 離ly 身thân 無vô 土thổ/độ 。 離ly 土thổ/độ 無vô 身thân 。 名danh 其kỳ 土thổ/độ 者giả 。 一nhất 法pháp 二nhị 義nghĩa 。 普phổ 賢hiền 現hiện 毗tỳ 盧lô 遮già 那na 住trú 處xứ 。 名danh 常Thường 寂Tịch 光Quang 。 ○# 前tiền 二nhị 土thổ/độ 是thị 應ưng 。 即tức 應ưng 佛Phật 所sở 居cư 。 第đệ 三tam 亦diệc 應ưng 亦diệc 報báo 。 即tức 報báo 佛Phật 所sở 居cư 。 第đệ 四tứ 但đãn 是thị 真chân 淨tịnh 非phi 應ưng 。 般Bát 若Nhã 名danh 秘bí 密mật 藏tạng 。 諸chư 佛Phật 如Như 來Lai 。 所sở 遊du 居cư 處xứ 。 真chân 常thường 究cứu 竟cánh 。 極cực 為vi 淨tịnh 土độ 。 由do 是thị 觀quán 之chi 。 所sở 謂vị 微vi 塵trần 國quốc 土độ 者giả 。 唯duy 吾ngô 心tâm 中trung 之chi 土thổ/độ 也dã 。

附phụ 因nhân 果quả 篇thiên (# 王vương 龍long 舒thư 云vân 人nhân 有hữu 不bất 信tín 因nhân 果quả 。 從tùng 而nhi 不bất 信tín 淨tịnh 土độ 故cố 以dĩ 此thử 篇thiên 附phụ 之chi 起khởi 信tín )#

總tổng 論luận 因nhân 果quả

大đại 阿A 彌Di 陀Đà 經kinh 曰viết 。 天thiên 地địa 之chi 間gian 。 五ngũ 道đạo 昭chiêu 明minh 。 業nghiệp 報báo 相tương 生sanh 轉chuyển 相tương 承thừa 受thọ 。 美mỹ 惡ác 慘thảm 毒độc 。 皆giai 自tự 當đương 之chi 。 孰thục 使sử 如như 是thị 。 理lý 之chi 自tự 然nhiên 。 善thiện 人nhân 行hành 善thiện 。 從tùng 樂lạc 入nhập 樂lạc 。 從tùng 明minh 入nhập 明minh 。 惡ác 人nhân 行hành 惡ác 。 從tùng 苦khổ 入nhập 苦khổ 。 從tùng 暗ám 入nhập 暗ám 。 世thế 人nhân 昧muội 此thử 。 惡ác 道đạo 不bất 絕tuyệt 。 屍thi 轉chuyển 其kỳ 中trung 。 世thế 世thế 累lũy 劫kiếp 。 無vô 由do 出xuất 離ly 。 是thị 為vi 大đại 患hoạn 。 痛thống 不bất 可khả 言ngôn 。 唯duy 脩tu 淨tịnh 土độ 。 直trực 得đắc 超siêu 去khứ 。

宗tông 鏡kính 錄lục 曰viết 。 起khởi 一nhất 念niệm 慮lự 知tri 之chi 心tâm 。 隨tùy 善thiện 惡ác 而nhi 行hành 十thập 道đạo 。 一nhất 。 火hỏa 塗đồ 道đạo 。 二nhị 。 血huyết 塗đồ 道đạo 。 三tam 。 刀đao 塗đồ 道đạo 。 四tứ 。 阿a 修tu 羅la 道đạo 。 五ngũ 。 人nhân 道đạo 。 六lục 。 天thiên 道đạo 。 七thất 。 魔ma 羅la 道đạo 。 八bát 。 尼ni 乾can/kiền/càn 道đạo 。 九cửu 。 色sắc 無vô 色sắc 道đạo 。 十thập 。 二Nhị 乘Thừa 道đạo 。 前tiền 九cửu 種chủng 心tâm 。 是thị 生sanh 死tử 。 如như 蚕# 自tự 縛phược 。 後hậu 一nhất 種chủng 心tâm 。 是thị 涅Niết 槃Bàn 。 如như 麞chương 獨độc 跳khiêu 。 雖tuy 得đắc 自tự 脫thoát 。 未vị 具cụ 佛Phật 法Pháp 。 皆giai 由do 妄vọng 心tâm 。 迷mê 此thử 真chân 境cảnh 。

考khảo 證chứng

五ngũ 道đạo

六lục 道đạo 中trung 去khứ 阿a 修tu 羅la 。 即tức 為vi 五ngũ 道đạo ○# 宗tông 鐃nao 錄lục 曰viết 。 五ngũ 道đạo 由do 心tâm 。 心tâm 體thể 常thường 淨tịnh 。 雖tuy 徧biến 五ngũ 道đạo 。 不bất 受thọ 彼bỉ 色sắc 。 則tắc 淪luân 五ngũ 趣thú 而nhi 不bất 墜trụy 矣hĩ 。

十thập 道đạo

宗tông 鏡kính 錄lục 曰viết 。 一nhất 者giả 其kỳ 心tâm 念niệm 念niệm 專chuyên 貪tham 嗔sân 癡si 。 攝nhiếp 之chi 不bất 還hoàn 。 拔bạt 之chi 不bất 出xuất 。 日nhật 增tăng 月nguyệt 累lũy/lụy/luy 。 起khởi 上thượng 品phẩm 十thập 惡ác 。 如như 五ngũ 扇thiên/phiến 提đề 羅la 者giả 。 此thử 發phát 地địa 獄ngục 之chi 心tâm 。 行hành 火hỏa 塗đồ 道đạo 。 二nhị 。 若nhược 其kỳ 心tâm 念niệm 念niệm 。 欲dục 多đa 眷quyến 屬thuộc 。 如như 海hải 吞thôn 流lưu 。 如như 火hỏa 焚phần 薪tân 。 起khởi 中trung 品phẩm 十thập 惡ác 。 如như 調Điều 達Đạt 誘dụ 眾chúng 者giả 。 此thử 發phát 畜súc 生sanh 心tâm 。 行hành 血huyết 塗đồ 道đạo 。 三tam 。 若nhược 其kỳ 心tâm 念niệm 念niệm 欲dục 得đắc 名danh 聞văn 。 四tứ 遠viễn 八bát 方phương 。 稱xưng 揚dương 欽khâm 詠vịnh 。 內nội 無vô 實thật 德đức 。 虗hư 比tỉ 聖thánh 賢hiền 。 起khởi 下hạ 品phẩm 十thập 惡ác 。 如như 摩ma 犍kiền 提đề 者giả 。 此thử 發phát 鬼quỷ 心tâm 。 行hành 刀đao 塗đồ 道đạo 。 四tứ 。 若nhược 其kỳ 心tâm 念niệm 念niệm 。 常thường 欲dục 勝thắng 彼bỉ 。 不bất 耐nại 下hạ 人nhân 。 輕khinh 他tha 珍trân 己kỷ 。 如như 鵄si 高cao 飛phi 下hạ 視thị 。 而nhi 外ngoại 揚dương 仁nhân 義nghĩa 禮lễ 智trí 信tín 。 起khởi 下hạ 品phẩm 善thiện 心tâm 。 行hành 阿a 修tu 羅la 道đạo 。 五ngũ 。 若nhược 其kỳ 心tâm 念niệm 念niệm 欣hân 世thế 間gian 樂nhạo/nhạc/lạc 。 安an 其kỳ 臭xú 身thân 。 悅duyệt 其kỳ 癡si 心tâm 。 此thử 起khởi 中trung 品phẩm 善thiện 心tâm 。 行hành 於ư 人nhân 道đạo 。 六lục 。 若nhược 其kỳ 心tâm 念niệm 念niệm 知tri 三tam 惡ác 苦khổ 多đa 。 人nhân 間gian 苦khổ 樂lạc 相tương/tướng 間gian 。 天thiên 上thượng 純thuần 樂nhạo/nhạc/lạc 。 為vi 天thiên 上thượng 樂nhạo/nhạc/lạc 。 折chiết 伏phục 麤thô 心tâm 。 此thử 上thượng 品phẩm 善thiện 心tâm 。 行hành 於ư 天thiên 道đạo 。 七thất 。 若nhược 其kỳ 心tâm 念niệm 念niệm 欲dục 大đại 威uy 勢thế 。 身thân 口khẩu 意ý 纔tài 有hữu 所sở 作tác 。 一nhất 切thiết 弭nhị 從tùng 。 此thử 發phát 欲dục 界giới 主chủ 心tâm 。 行hành 魔ma 羅la 道đạo 。 八bát 。 若nhược 其kỳ 心tâm 念niệm 念niệm 欲dục 得đắc 利lợi 智trí 辯biện 聰thông 。 高cao 才tài 勇dũng 哲triết 。 鑒giám 達đạt 六lục 合hợp 。 十thập 方phương 顒ngung 顒ngung 。 此thử 發phát 智trí 心tâm 。 行hành 尼ni 乾can/kiền/càn 道đạo 。 九cửu 。 若nhược 其kỳ 心tâm 念niệm 念niệm 五ngũ 塵trần 六lục 欲dục 。 外ngoại 樂nhạo/nhạc/lạc 盖# 微vi 。 三tam 禪thiền 之chi 樂lạc 。 猶do 如như 石thạch 泉tuyền 。 其kỳ 樂nhạo/nhạc/lạc 內nội 重trọng/trùng 。 此thử 發phát 梵Phạm 心tâm 。 行hành 色sắc 無vô 色sắc 道đạo 。 十thập 。 若nhược 其kỳ 心tâm 念niệm 念niệm 知tri 善thiện 惡ác 輪luân 環hoàn 。 凡phàm 夫phu 耽đam 湎miện 。 聖thánh 賢hiền 所sở 呵ha 。 破phá 惡ác 猶do 淨tịnh 慧tuệ 。 淨tịnh 慧tuệ 由do 淨tịnh 禪thiền 。 淨tịnh 禪thiền 由do 淨tịnh 戒giới 。 尚thượng 此thử 三tam 法pháp 。 如như 飢cơ 如như 渴khát 。 此thử 發phát 無vô 漏lậu 心tâm 。 行hành 二Nhị 乘Thừa 道đạo ○# 五ngũ 扇thiên/phiến 提đề 羅la 。 摩ma 犍kiền 提đề 。 皆giai 外ngoại 道Đạo 人Nhân 也dã 。 魔ma 羅la 道đạo 。 尼ni 乾can/kiền/càn 道đạo 。 皆giai 外ngoại 道đạo 名danh 也dã 。 外ngoại 道đạo 有hữu 九cửu 師sư 。 九cửu 十thập 五ngũ 種chủng 。 此thử 類loại 是thị 歟# ○# 調Điều 達Đạt 。 即tức 誘dụ 阿a 闍xà 世thế 太thái 子tử 囚tù 執chấp 父phụ 王vương 。 欲dục 行hành 篡soán 逆nghịch 者giả 也dã 。

楞lăng 嚴nghiêm 經kinh 曰viết 。 造tạo 十thập 習tập 因nhân 。 受thọ 六lục 交giao 報báo 。 十thập 習tập 因nhân 者giả 。 一nhất 者giả 婬dâm 習tập 。 二nhị 者giả 貪tham 習tập 。 三tam 者giả 慢mạn 習tập 。 四tứ 者giả 嗔sân 習tập 。 五ngũ 者giả 詐trá 習tập 。 六lục 者giả 誑cuống 習tập 。 七thất 者giả 怨oán 習tập 。 八bát 者giả 見kiến 習tập 。 九cửu 者giả 枉uổng 習tập 。 十thập 者giả 訟tụng 習tập 。 六lục 交giao 報báo 者giả 。 一nhất 者giả 見kiến 報báo 。 二nhị 者giả 聞văn 報báo 。 三tam 者giả 齅khứu 報báo 。 四tứ 者giả 味vị 報báo 。 五ngũ 者giả 觸xúc 報báo 。 六lục 者giả 思tư 報báo 。 此thử 六lục 識thức 造tạo 業nghiệp 。 所sở 招chiêu 惡ác 報báo 。 從tùng 六lục 根căn 出xuất 。 各các 各các 招chiêu 引dẫn 惡ác 果quả 。 臨lâm 終chung 神thần 識thức 。 墮đọa 無Vô 間Gián 獄Ngục 。 見kiến 受thọ 明minh 暗ám 二nhị 苦khổ 相tương/tướng 。 聞văn 受thọ 開khai 閉bế 二nhị 苦khổ 相tương/tướng 。 齅khứu 受thọ 通thông 塞tắc 二nhị 苦khổ 相tương/tướng 。 味vị 受thọ 吸hấp 吐thổ 二nhị 苦khổ 相tương/tướng 。 觸xúc 受thọ 合hợp 離ly 二nhị 苦khổ 相tương/tướng 。 思tư 受thọ 不bất 覺giác 覺giác 知tri 二nhị 苦khổ 相tương/tướng 。 一nhất 一nhất 受thọ 苦khổ 無vô 量lượng 。

宗tông 鏡kính 錄lục 曰viết 。 十thập 習tập 因nhân 既ký 作tác 。 六lục 交giao 報báo 寧ninh 亡vong 。 皆giai 是thị 一nhất 念niệm 惡ác 覺giác 心tâm 。 生sanh 顛điên 倒đảo 想tưởng 。 起khởi 對đối 境cảnh 作tác 因nhân 成thành 之chi 假giả 隨tùy 情tình 運vận 相tương 續tục 之chi 心tâm 。 不bất 以dĩ 智trí 眼nhãn 正chánh 觀quán 。 遂toại 陷hãm 凡phàm 夫phu 業nghiệp 道đạo 。 雖tuy 則tắc 一nhất 期kỳ 狥# 意ý 。 罔võng 思tư 萬vạn 劫kiếp 沉trầm 身thân 。

考khảo 證chứng

十thập 習tập

楞lăng 嚴nghiêm 經Kinh 云vân 。 十thập 方phương 如Như 來Lai 。 色sắc 目mục 行hành 婬dâm 。 同đồng 名danh 欲Dục 火Hỏa 。 菩Bồ 薩Tát 見kiến 欲dục 。 如như 避tị 火hỏa 坑khanh 。 色sắc 目mục 多đa 求cầu 。 同đồng 名danh 貪Tham 水Thủy 。 菩Bồ 薩Tát 見kiến 貪tham 。 如như 避tị 瘴chướng 海hải 。 色sắc 目mục 我ngã 慢mạn 。 名danh 飲Ẩm 癡Si 水Thủy 。 菩Bồ 薩Tát 見kiến 慢mạn 。 如như 避tị 巨cự 海hải 。 色sắc 目mục 瞋sân 恚khuể 。 名danh 利Lợi 刀Đao 劍Kiếm 。 菩Bồ 薩Tát 見kiến 瞋sân 。 如như 避tị 誅tru 戮lục 。 色sắc 目mục 奸gian 偽ngụy 。 同đồng 名danh 讒Sàm 賊Tặc 。 菩Bồ 薩Tát 見kiến 詐trá 。 如như 畏úy 豺sài 虎hổ 。 色sắc 目mục 欺khi 誑cuống 。 同đồng 名danh 劫Kiếp 殺Sát 。 菩Bồ 薩Tát 見kiến 誑cuống 。 如như 避tị 蛇xà 虺hủy 。 色sắc 目mục 怨oán 家gia 。 名danh 違Vi 害Hại 鬼Quỷ 。 菩Bồ 薩Tát 見kiến 怨oán 。 如như 飲ẩm 酖# 酒tửu 。 色sắc 目mục 惡ác 見kiến 。 同đồng 名danh 見Kiến 坑Khanh 。 菩Bồ 薩Tát 見kiến 諸chư 。 虗hư 妄vọng 偏thiên 執chấp 。 如như 入nhập 毒độc 壑hác 。 色sắc 目mục 怨oán 謗báng 。 同đồng 名danh 讒Sàm 虎Hổ 。 菩Bồ 薩Tát 見kiến 狂cuồng 。 如như 遭tao 霹phích 靂lịch 。 訟tụng 習tập 交giao 諠huyên 。 發phát 於ư 覆phú 藏tàng 。 同đồng 名danh 陰Ấm 賊Tặc 。 菩Bồ 薩Tát 觀quán 覆phú 。 如như 戴đái 高cao 山sơn 。 履lý 於ư 巨cự 海hải 。

萬vạn 劫kiếp 沉trầm 身thân

發phát 隱ẩn 曰viết 。 佛Phật 過quá 瓜qua 田điền 。 顧cố 阿A 難Nan 言ngôn 。 爪trảo 上thượng 之chi 土thổ/độ 。 大đại 地địa 之chi 土thổ/độ 。 孰thục 為vi 多đa 少thiểu 。 阿A 難Nan 對đối 言ngôn 。 爪trảo 土thổ/độ 至chí 微vi 。 大đại 地địa 無vô 盡tận 。 佛Phật 言ngôn 得đắc 人nhân 身thân 者giả 。 如như 爪trảo 上thượng 之chi 土thổ/độ 。 失thất 人nhân 身thân 者giả 。 如như 大đại 地địa 之chi 土thổ/độ 。 又hựu 須tu 達đạt 為vi 佛Phật 營doanh 立lập 精tinh 舍xá 。 蟻nghĩ 子tử 在tại 地địa 。

佛Phật 告cáo 須tu 達đạt 。

此thử 蟻nghĩ 毗Tỳ 婆Bà 尸Thi 佛Phật 時thời 。 已dĩ 在tại 此thử 地địa 。 今kim 經kinh 七thất 佛Phật 。 恆hằng 受thọ 蟻nghĩ 身thân 。 尚thượng 未vị 能năng 脫thoát 。 由do 此thử 觀quán 之chi 。 人nhân 身thân 難nan 得đắc 。 如như 爪trảo 上thượng 土thổ 。 寧ninh 不bất 信tín 然nhiên 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 經Kinh 云vân 。 五Ngũ 戒Giới 堅kiên 持trì 。 方phương 得đắc 人nhân 身thân 。 五Ngũ 戒Giới 不bất 持trì 。 人nhân 天thiên 路lộ 絕tuyệt 。 持trì 戒giới 難nạn/nan 。 則tắc 人nhân 身thân 不bất 易dị 明minh 矣hĩ 。 況huống 作tác 十thập 習tập 因nhân 。 又hựu 甚thậm 於ư 五Ngũ 戒Giới 之chi 不bất 持trì 。 臨lâm 終chung 墮đọa 無Vô 間Gián 獄Ngục 。 受thọ 六lục 交giao 報báo 。 又hựu 不bất 止chỉ 於ư 人nhân 身thân 之chi 難nan 得đắc 而nhi 已dĩ 。 萬vạn 劫kiếp 沉trầm 身thân 。 不bất 亦diệc 宜nghi 乎hồ 。

(# 還hoàn )# 謹cẩn 按án 十thập 道đạo 所sở 以dĩ 廣quảng 五ngũ 道đạo 之chi 未vị 備bị 。 十thập 習tập 所sở 以dĩ 補bổ 十thập 業nghiệp 之chi 未vị 周chu 。 是thị 如như 因nhân 愈dũ 繁phồn 。 則tắc 果quả 愈dũ 密mật 。 業nghiệp 愈dũ 重trọng/trùng 。 則tắc 報báo 愈dũ 深thâm 。 然nhiên 則tắc 淨tịnh 業nghiệp 之chi 士sĩ 。 勿vật 以dĩ 五ngũ 道đạo 無vô 依y 。 十thập 業nghiệp 無vô 犯phạm 。 而nhi 遽cự 自tự 足túc 也dã 哉tai 。 唯duy 能năng 觀quán 心tâm 實thật 相tướng 。 則tắc 萬vạn 緣duyên 俱câu 寂tịch 。 萬vạn 法pháp 俱câu 忘vong 。 無vô 道đạo 無vô 業nghiệp 。 何hà 戒giới 何hà 犯phạm 。 所sở 謂vị 不bất 可khả 。 思tư 議nghị 之chi 功công 德đức 在tại 是thị 矣hĩ 。 惜tích 乎hồ 凡phàm 夫phu 貪tham 著trước 其kỳ 事sự 。 此thử 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 所sở 。 以dĩ 丁đinh 寧ninh 告cáo 戒giới 也dã 。 噫# 。 其kỳ 可khả 忽hốt 諸chư 。

龍long 舒thư 淨tịnh 土độ 文văn 曰viết 。 人nhân 有hữu 不bất 信tín 因nhân 果quả 。 從tùng 而nhi 不bất 信tín 淨tịnh 土độ 者giả 。 夫phu 因nhân 果quả 烏ô 可khả 以dĩ 不bất 信tín 乎hồ 。 經Kinh 云vân 。 要yếu 知tri 前tiền 世thế 因nhân 。 今kim 生sanh 受thọ 者giả 是thị 。 要yếu 知tri 後hậu 世thế 果quả 。 今kim 生sanh 作tác 者giả 是thị 。 若nhược 不bất 信tín 此thử 語ngữ 。 何hà 不bất 以dĩ 目mục 前tiền 事sự 觀quán 之chi 。 人nhân 生sanh 所sở 以dĩ 有hữu 貧bần 富phú 。 有hữu 貴quý 賤tiện 。 有hữu 苦khổ 樂lạc 勞lao 逸dật 。 有hữu 榮vinh 辱nhục 壽thọ 夭yểu 。 其kỳ 禍họa 福phước 種chủng 種chủng 不bất 同đồng 。 雖tuy 曰viết 天thiên 命mạng 。 天thiên 豈khởi 私tư 於ư 人nhân 哉tai 。 盖# 以dĩ 人nhân 前tiền 生sanh 所sở 為vi 不bất 同đồng 。 故cố 今kim 生sanh 受thọ 報báo 亦diệc 不bất 同đồng 。 而nhi 天thiên 特đặc 主chủ 之chi 耳nhĩ 。 是thị 以dĩ 此thử 身thân 謂vị 之chi 報báo 身thân 。 報báo 身thân 者giả 。 報báo 我ngã 前tiền 世thế 所sở 為vi 。 故cố 生sanh 此thử 身thân 也dã 。 天thiên 何hà 容dung 心tâm 哉tai 。 世thế 間gian 官quan 府phủ 。 猶do 不bất 以dĩ 賞thưởng 罰phạt 無vô 故cố 而nhi 加gia 於ư 人nhân 。 況huống 天thiên 地địa 造tạo 化hóa 。 豈khởi 以dĩ 禍họa 福phước 無vô 故cố 而nhi 加gia 於ư 人nhân 乎hồ 。 是thị 知tri 前tiền 世thế 所sở 為vi 有hữu 善thiện 惡ác 。 故cố 以dĩ 禍họa 福phước 而nhi 報báo 之chi 也dã 。 以dĩ 其kỳ 不bất 能năng 純thuần 乎hồ 善thiện 。 故cố 不bất 得đắc 純thuần 受thọ 福phước 報báo 。 乃nãi 有hữu 富phú 貴quý 而nhi 苦khổ 夭yểu 者giả 。 有hữu 貧bần 賤tiện 而nhi 樂nhạo/nhạc/lạc 壽thọ 者giả 。 有hữu 榮vinh 寵sủng 而nhi 悴tụy 辱nhục 者giả 。 其kỳ 為vi 果quả 報báo 。 各các 隨tùy 其kỳ 所sở 為vi 。 纖tiêm 毫hào 不bất 差sai 。 故cố 云vân 。 種chủng 桃đào 得đắc 桃đào 。 種chủng 李# 得đắc 李# 。 未vị 有hữu 種chủng 麻ma 而nhi 得đắc 豆đậu 。 種chủng 粟túc 而nhi 得đắc 黍thử 者giả 。 惟duy 種chủng 時thời 少thiểu 。 收thu 穫hoạch 時thời 多đa 。 故cố 作tác 善thiện 惡ác 時thời 甚thậm 小tiểu 。 受thọ 禍họa 福phước 之chi 報báo 甚thậm 大đại 。 故cố 云vân 。 春xuân 種chủng 一nhất 粒lạp 粟túc 。 秋thu 收thu 萬vạn 顆khỏa 子tử 。 人nhân 生sanh 為vi 善thiện 惡ác 。 果quả 報báo 還hoàn 如như 此thử 。 盖# 造tạo 化hóa 自tự 然nhiên 之chi 理lý 也dã 。

又hựu 曰viết 。 人nhân 有hữu 見kiến 目mục 前tiền 善thiện 惡ác 未vị 有hữu 報báo 者giả 。 而nhi 遂toại 以dĩ 因nhân 果quả 為vi 不bất 足túc 信tín 。 殆đãi 不bất 知tri 善thiện 惡ác 。 未vị 有hữu 報báo 者giả 。 非phi 無vô 報báo 也dã 。 但đãn 遲trì 速tốc 耳nhĩ 。 佛Phật 嘗thường 謂vị 阿A 難Nan 云vân 。 人nhân 有hữu 今kim 世thế 為vi 善thiện 。 死tử 墮đọa 地địa 獄ngục 者giả 何hà 。 今kim 世thế 之chi 善thiện 未vị 熟thục 。 前tiền 世thế 之chi 惡ác 已dĩ 熟thục 也dã 。 今kim 世thế 為vi 惡ác 。 死tử 生sanh 天thiên 堂đường 者giả 何hà 。 今kim 世thế 之chi 惡ác 未vị 熟thục 。 前tiền 世thế 之chi 善thiện 已dĩ 熟thục 也dã 。 熟thục 處xứ 先tiên 受thọ 報báo 。 譬thí 如như 欠khiếm 債trái 。 急cấp 處xứ 先tiên 還hoàn 。 左tả 氏thị 謂vị 欒# 武võ 子tử (# 名danh 書thư )# 。 有hữu 德đức 可khả 以dĩ 庇tí 其kỳ 子tử 。 故cố 其kỳ 子tử 黶yểm 。 雖tuy 為vi 惡ác 而nhi 可khả 以dĩ 免miễn 祻# 。 黶yểm 子tử 盈doanh 為vi 善thiện 。 而nhi 黶yểm 之chi 惡ác 乃nãi 累lũy/lụy/luy 之chi 。 故cố 盈doanh 雖tuy 善thiện 及cập 於ư 難nạn/nan 。 止chỉ 於ư 世thế 間gian 目mục 前tiền 可khả 見kiến 者giả 言ngôn 之chi 。 善thiện 惡ác 之chi 報báo 。 尚thượng 有hữu 如như 此thử 者giả 。 況huống 隔cách 世thế 乎hồ 。 豈khởi 可khả 以dĩ 目mục 前tiền 未vị 見kiến 果quả 報báo 。 而nhi 遂toại 不bất 信tín 因nhân 果quả 。 因nhân 以dĩ 不bất 信tín 淨tịnh 土độ 也dã 。

(# 還hoàn )# 謹cẩn 按án 此thử 文văn 。 前tiền 論luận 因nhân 果quả 之chi 常thường 。 後hậu 論luận 因nhân 果quả 之chi 變biến 。 今kim 人nhân 於ư 其kỳ 常thường 者giả 。 忽hốt 之chi 而nhi 不bất 信tín 。 於ư 其kỳ 變biến 者giả 。 藉tạ 之chi 以dĩ 為vi 口khẩu 實thật 焉yên 。 宜nghi 其kỳ 恣tứ 行hành 十thập 惡ác 而nhi 弗phất 顧cố 也dã 。 哀ai 哉tai 。

考khảo 證chứng

一nhất 粒lạp 萬vạn 顆khỏa

藏tạng 經Kinh 云vân 。 昔tích 有hữu 惡ác 生sanh 王vương 遊du 觀quan 林lâm 苑uyển 。 見kiến 一nhất 金kim 猫miêu 入nhập 西tây 南nam 地địa 。 遣khiển 人nhân 發phát 掘quật 。 獲hoạch 一nhất 銅đồng 盆bồn 。 盛thịnh 金kim 錢tiền 。 漸tiệm 至chí 五ngũ 里lý 。 皆giai 是thị 金kim 錢tiền 。 王vương 見kiến 奇kỳ 事sự 。 應ưng 當đương 問vấn 佛Phật 。 佛Phật 即tức 答đáp 言ngôn 。 是thị 王vương 宿túc 生sanh 福phước 報báo 。 昔tích 毗Tỳ 婆Bà 尸Thi 佛Phật 時thời 。 有hữu 一nhất 比Bỉ 丘Khâu 。 於ư 大Đại 道Đạo 衢cù 安an 鉢bát 。 而nhi 作tác 是thị 言ngôn 。 若nhược 復phục 有hữu 人nhân 。 能năng 捨xả 財tài 寶bảo 入nhập 此thử 鉢bát 中trung 。 當đương 來lai 大đại 富phú 。 有hữu 一nhất 樵tiều 人nhân 得đắc 三tam 文văn 錢tiền 。 聞văn 此thử 語ngữ 已dĩ 。 生sanh 歡hoan 喜hỷ 心tâm 。 誠thành 心tâm 發phát 願nguyện 。 捨xả 入nhập 鉢bát 中trung 。 去khứ 舍xá 五ngũ 里lý 。 轉chuyển 加gia 歡hoan 喜hỷ 。

時thời 樵tiều 人nhân 。 今kim 王vương 是thị 也dã 。 緣duyên 施thí 三tam 錢tiền 。 福phước 報báo 獲hoạch 五ngũ 里lý 金kim 錢tiền 。 又hựu 得đắc 國quốc 王vương 位vị 。 受thọ 福phước 無vô 盡tận ○# 宗tông 鏡kính 錄lục 云vân 。 如như 阿A 那Na 律Luật 。 供cung 辟Bích 支Chi 佛Phật 之chi 一nhất 食thực 。 後hậu 盖# 空không 器khí 而nhi 。 百bách 味vị 具cụ 足túc 。 獲hoạch 金kim 人nhân 而nhi 用dụng 盡tận 還hoàn 生sanh 。 又hựu 如như 金kim 色sắc 王vương 。 施thí 辟Bích 支Chi 佛Phật 一nhất 飯phạn 。 後hậu 滿mãn 閻Diêm 浮Phù 提Đề 。 於ư 七thất 日nhật 內nội 。 唯duy 雨vũ 七thất 寶bảo 。 一nhất 切thiết 人nhân 民dân 。 貧bần 窮cùng 永vĩnh 斷đoạn 。 由do 此thử 三tam 事sự 觀quán 之chi 。 餘dư 可khả 類loại 推thôi 矣hĩ 。 所sở 謂vị 種chủng 一nhất 粒lạp 。 收thu 萬vạn 顆khỏa 。 斯tư 言ngôn 詎cự 不bất 信tín 乎hồ 。

晉tấn 欒# 氏thị

左tả 傳truyền 。 晉tấn 欒# 盈doanh 被bị 愬# 出xuất 奔bôn 。 過quá 周chu 。 辭từ 于vu 行hành 人nhân 曰viết 。 昔tích 陪bồi 臣thần 書thư 。 能năng 輸du 力lực 於ư 王vương 室thất 。 王vương 施thí 惠huệ 焉yên 。 其kỳ 子tử 黶yểm 。 不bất 能năng 保bảo 任nhậm 其kỳ 父phụ 之chi 勞lao 。 大đại 君quân 若nhược 不bất 棄khí 書thư 之chi 力lực 。 亡vong 臣thần 猶do 有hữu 所sở 逃đào 。 若nhược 棄khí 書thư 之chi 力lực 。 思tư 黶yểm 之chi 罪tội 。 臣thần 戮lục 餘dư 矣hĩ 。 將tương 歸quy 死tử 於ư 尉úy 氏thị 矣hĩ ○# 盈doanh 奔bôn 齊tề 。 齊tề 人nhân 納nạp 諸chư 曲khúc 沃ốc 。 其kỳ 令linh 尹# 胥# 午ngọ 。 伏phục 之chi 而nhi 觴thương 曲khúc 沃ốc 人nhân 。 午ngọ 言ngôn 曰viết 。 今kim 日nhật 得đắc 欒# 孺nhụ 子tử 何hà 如như 。 對đối 曰viết 。 得đắc 之chi 而nhi 為vi 之chi 死tử 。 猶do 不bất 死tử 也dã 。 皆giai 嘆thán 有hữu 泣khấp 者giả ○# 。 由do 是thị 觀quán 之chi 。 則tắc 武võ 子tử 之chi 德đức 。 與dữ 黶yểm 之chi 惡ác 。 可khả 槩# 見kiến 矣hĩ 。 黶yểm 之chi 汰# 侈xỉ 嗜thị 酒tửu 。 又hựu 何hà 足túc 言ngôn 哉tai 。 至chí 於ư 盈doanh 之chi 善thiện 足túc 以dĩ 感cảm 人nhân 。 其kỳ 或hoặc 泣khấp 或hoặc 嘆thán 者giả 。 又hựu 可khả 徵trưng 也dã 。 然nhiên 則tắc 武võ 子tử 之chi 德đức 。 足túc 以dĩ 庇tí 黶yểm 。 黶yểm 之chi 惡ác 。 所sở 以dĩ 累lũy/lụy/luy 盈doanh 。 不bất 從tùng 可khả 知tri 乎hồ 。

小tiểu 因nhân 果quả 說thuyết 曰viết 。 有hữu 脩tu 橋kiều 人nhân 。 有hữu 毀hủy 橋kiều 人nhân 。 此thử 天thiên 堂đường 地địa 獄ngục 。 之chi 小tiểu 因nhân 也dã 。 有hữu 坐tọa 轎kiệu 人nhân 。 有hữu 荷hà 轎kiệu 人nhân 。 此thử 天thiên 堂đường 地địa 獄ngục 。 之chi 小tiểu 果quả 也dã 。 觸xúc 類loại 長trường/trưởng 之chi 。 皆giai 可khả 見kiến 矣hĩ 。 常thường 如như 是thị 存tồn 心tâm 以dĩ 脩tu 淨tịnh 土độ 。 上thượng 品phẩm 上thượng 生sanh 。 復phục 何hà 疑nghi 哉tai 。

宗tông 鏡kính 錄lục 曰viết 。 玉ngọc 食thực 錦cẩm 袍bào 。 鶉# 衣y 藜# 藿hoắc 。 席tịch 門môn 金kim 屋ốc 。 千thiên 駟tứ 一nhất 瓢biều 。 皆giai 因nhân 最tối 初sơ 一nhất 念niệm 而nhi 造tạo 。 心tâm 跡tích 纔tài 現hiện 。 果quả 報báo 難nạn/nan 逃đào 。 以dĩ 過quá 去khứ 善thiện 惡ác 為vi 因nhân 。 現hiện 今kim 苦khổ 樂lạc 為vi 果quả 。 絲ti 毫hào 匪phỉ 濫lạm 。 孰thục 能năng 免miễn 之chi 。 猶do 響hưởng 之chi 隨tùy 聲thanh 。 影ảnh 之chi 隨tùy 形hình 。 必tất 然nhiên 之chi 理lý 也dã 。 唯duy 除trừ 悟ngộ 道đạo 。 定định 力lực 所sở 排bài 。 若nhược 處xử 世thế 幻huyễn 之chi 中trung 。 焉yên 有hữu 能năng 脫thoát 之chi 者giả 。 經kinh 偈kệ 云vân 。 假giả 使sử 百bách 千thiên 劫kiếp 。 所sở 作tác 業nghiệp 不bất 忘vong 。 因nhân 緣duyên 會hội 遇ngộ 時thời 。 果quả 報báo 還hoàn 自tự 受thọ 。 則tắc 才tài 命mạng 論luận 云vân 。 貧bần 者giả 無vô 立lập 錐trùy 之chi 地địa 。 刁điêu 彝# 則tắc 田điền 逾du 千thiên 頃khoảnh 。 餓ngạ 者giả 無vô 擔đảm 石thạch 之chi 儲trữ 。 李# 衡hành 則tắc 木mộc 號hiệu 千thiên 奴nô 。 無vô 禮lễ 必tất 斃# 。 跖# 何hà 事sự 而nhi 獨độc 壽thọ 。 行hành 善thiện 則tắc 吉cát 。 託thác 何hà 事sự 而nhi 早tảo 終chung 。

考khảo 證chứng

才tài 命mạng 論luận

史sử 記ký 云vân 。 孫tôn 叔thúc 敖# 盡tận 忠trung 於ư 國quốc 。 及cập 自tự 沒một 。 其kỳ 子tử 無vô 立lập 錐trùy 之chi 地địa ○# 漢hán 書thư 云vân 。 刁điêu 彝# 官quan 尚thượng 書thư 郎lang 。 不bất 修tu 德đức 行hạnh 。 有hữu 田điền 萬vạn 頃khoảnh 奴nô 婢tỳ 千thiên 人nhân ○# 魏ngụy 志chí 云vân 。 華hoa 歆# 效hiệu 官quan 清thanh 貧bần 。 家gia 無vô 擔đảm 石thạch 之chi 儲trữ ○# 晉tấn 書thư 云vân 。 李# 衡hành 植thực 橘quất 千thiên 株chu 。 號hiệu 為vi 木mộc 奴nô 千thiên 頭đầu ○# 莊trang 子tử 云vân 。 盜đạo 跖# 從tùng 者giả 九cửu 千thiên 。 橫hoành 行hành 天thiên 下hạ 。 侵xâm 暴bạo 諸chư 侯hầu 。 而nhi 享hưởng 壽thọ 考khảo ○# 論luận 語ngữ 疏sớ/sơ 云vân 。 項hạng 託thác 七thất 歲tuế 為vi 孔khổng 子tử 師sư 。 而nhi 早tảo 夭yểu 焉yên 。

慈từ 心tâm 功công 德đức 錄lục 曰viết 。 佛Phật 言ngôn 善thiện 惡ác 報báo 應ứng 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 果quả 報báo 。 今kim 生sanh 作tác 善thiện 惡ác 業nghiệp 。 來lai 世thế 受thọ 苦khổ 樂lạc 報báo 也dã 。 二nhị 者giả 花hoa 報báo 。 今kim 生sanh 作tác 善thiện 惡ác 業nghiệp 。 今kim 生sanh 即tức 受thọ 苦khổ 樂lạc 報báo 也dã 。

(# 還hoàn )# 謹cẩn 按án 果quả 報báo 。 人nhân 所sở 難nan 知tri 者giả 。 故cố 冥minh 然nhiên 罔võng 覺giác 。 花hoa 報báo 。 人nhân 所sở 目mục 覩đổ 者giả 。 而nhi 亦diệc 悍hãn 然nhiên 不bất 顧cố 焉yên 。 謂vị 之chi 何hà 哉tai 。 噫# 。 可khả 悲bi 也dã 夫phu 。

論luận 十thập 業nghiệp 善thiện 報báo

淨tịnh 名danh 經kinh 曰viết 。 十Thập 善Thiện 是thị 菩Bồ 薩Tát 淨tịnh 土độ 。 菩Bồ 薩Tát 成thành 佛Phật 時thời 。 命mạng 不bất 中trung 夭yểu 。 大đại 富phú 。 梵Phạm 行hạnh 。 所sở 言ngôn 誠thành 諦đế 。 常thường 以dĩ 軟nhuyễn 語ngữ 。 眷quyến 屬thuộc 不bất 離ly 。 善thiện 和hòa 諍tranh 訟tụng 。 言ngôn 必tất 饒nhiêu 益ích 。 不bất 嫉tật 不bất 恚khuể 。 正chánh 見kiến 眾chúng 生sanh 。 來lai 生sanh 其kỳ 國quốc 。

僧Tăng 肇triệu 曰viết 。 命mạng 不bất 中trung 夭yểu 。 不bất 殺sát 報báo 也dã 。 大đại 富phú 。 不bất 盜đạo 報báo 也dã 。 梵Phạm 行hạnh 。 不bất 婬dâm 報báo 也dã 。 所sở 言ngôn 誠thành 諦đế 。 不bất 妄vọng 語ngữ 報báo 也dã 。 常thường 以dĩ 輭nhuyễn 語ngữ 。 不bất 惡ác 口khẩu 報báo 也dã 。 眷quyến 屬thuộc 不bất 離ly 。 善thiện 和hòa 諍tranh 訟tụng 。 不bất 兩lưỡng 舌thiệt 報báo 也dã 。 言ngôn 必tất 饒nhiêu 益ích 。 不bất 綺ỷ 語ngữ 報báo 也dã 。 恚khuể 嫉tật 邪tà 見kiến 。 心tâm 患hoạn 之chi 尤vưu 者giả 。 故cố 別biệt 立lập 三tam 善thiện 。

(# 還hoàn )# 謹cẩn 按án 恚khuể 嫉tật 邪tà 見kiến 。 失thất 不bất 貪tham 欲dục 。 必tất 闕khuyết 文văn 也dã 。 肇triệu 云vân 別biệt 立lập 三tam 善thiện 。 其kỳ 義nghĩa 未vị 詳tường 。 或hoặc 曰viết 。 三tam 業nghiệp 不bất 行hành 。 邪tà 變biến 三tam 善thiện 。 未vị 知tri 是thị 否phủ/bĩ 。

論luận 十thập 業nghiệp 惡ác 報báo

楞lăng 嚴nghiêm 經kinh 曰viết 。 佛Phật 謂vị 想tưởng 愛ái 女nữ 色sắc 。 心tâm 結kết 不bất 離ly 。 故cố 有hữu 婬dâm 慾dục 。 則tắc 諸chư 世thế 間gian 。 父phụ 母mẫu 子tử 孫tôn 。 相tương 生sanh 不bất 絕tuyệt 。 是thị 等đẳng 則tắc 以dĩ 。 欲dục 貪tham 為vi 本bổn 。 食thực 愛ái 血huyết 味vị 。 心tâm 滋tư 不bất 止chỉ 。 故cố 有hữu 食thực 肉nhục 。 則tắc 諸chư 世thế 間gian 。 卵noãn 化hóa 濕thấp 胎thai 。 隨tùy 力lực 彊cường/cưỡng/cương 弱nhược 。 遞đệ 相tương 吞thôn 食thực 。 是thị 等đẳng 則tắc 以dĩ 。 殺sát 貪tham 為vi 本bổn 。 以dĩ 人nhân 食thực 羊dương 。 羊dương 死tử 為vi 人nhân 。 人nhân 死tử 為vi 羊dương 。 食thực 餘dư 眾chúng 生sanh 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 死tử 死tử 生sanh 生sanh 。 互hỗ 來lai 相tương 噉đạm 。 惡ác 業nghiệp 俱câu 生sanh 。 窮cùng 未vị 來lai 際tế 。 若nhược 此thử 。 則tắc 以dĩ 盜đạo 貪tham 為vi 本bổn 。 汝nhữ 負phụ 我ngã 命mạng 。 我ngã 還hoàn 汝nhữ 債trái 。 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 。 窮cùng 百bách 千thiên 劫kiếp 。 常thường 在tại 纏triền 縛phược 。 此thử 殺sát 盜đạo 婬dâm 三tam 者giả 為vi 之chi 根căn 本bổn 。 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 。 惡ác 業nghiệp 果quả 報báo 。 相tương 續tục 不bất 已dĩ 。

華hoa 嚴nghiêm 經kinh 曰viết 。 殺sát 生sanh 之chi 罪tội 。 能năng 令linh 眾chúng 生sanh 。 墮đọa 三tam 惡ác 道đạo 。 若nhược 生sanh 人nhân 中trung 。 得đắc 二nhị 種chủng 果quả 報báo 。 一nhất 者giả 短đoản 命mạng 。 二nhị 者giả 多đa 病bệnh 。 偷thâu 盜đạo 之chi 罪tội 。 亦diệc 令linh 眾chúng 生sanh 。 墮đọa 三tam 惡ác 道đạo 。 若nhược 生sanh 人nhân 中trung 。 得đắc 二nhị 種chủng 果quả 報báo 。 一nhất 者giả 貧bần 窮cùng 。 二nhị 者giả 共cộng 財tài 不bất 得đắc 自tự 在tại 。 邪tà 婬dâm 之chi 罪tội 。 亦diệc 令linh 眾chúng 生sanh 。 墮đọa 三tam 惡ác 道đạo 。 若nhược 生sanh 人nhân 中trung 。 得đắc 二nhị 種chủng 果quả 報báo 。 一nhất 者giả 妻thê 不bất 貞trinh 良lương 。 二nhị 者giả 不bất 得đắc 隨tùy 意ý 眷quyến 屬thuộc 。

慈từ 心tâm 功công 德đức 錄lục 曰viết 。 因nhân 果quả 錄lục 云vân 。 殺sát 生sanh 有hữu 三tam 種chủng 惡ác 報báo 。 一nhất 者giả 正chánh 報báo 。 受thọ 三tam 塗đồ 身thân 。 二nhị 者giả 餘dư 報báo 。 若nhược 生sanh 人nhân 中trung 。 多đa 病bệnh 橫hoạnh 死tử 。 三tam 者giả 冤oan 報báo 。 若nhược 所sở 殺sát 眾chúng 生sanh 。 在tại 毒độc 虫trùng 中trung 。 必tất 遭tao 其kỳ 螫thích 。 在tại 人nhân 中trung 。 必tất 遭tao 其kỳ 殺sát 。

又hựu 曰viết 。 問vấn 。 昔tích 有hữu 眾chúng 生sanh 。 常thường 在tại 刀đao 山sơn 。 劍kiếm 樹thụ 之chi 上thượng 。 支chi 節tiết 斷đoạn 壞hoại 。 痛thống 毒độc 辛tân 酸toan 。 何hà 罪tội 所sở 致trí 。

佛Phật 言ngôn 。

以dĩ 前tiền 世thế 宰tể 殺sát 為vi 業nghiệp 。 故cố 獲hoạch 斯tư 報báo 。 昔tích 有hữu 眾chúng 生sanh 。 嘗thường 被bị 牛ngưu 頭đầu 以dĩ 鐵thiết 叉xoa 。 叉xoa 入nhập 鑊hoạch 中trung 煑chử 之chi 令linh 爛lạn 。 還hoàn 即tức 吹xuy 活hoạt 。 而nhi 復phục 煑chử 之chi 。 何hà 罪tội 所sở 致trí 。

佛Phật 言ngôn 。

前tiền 世thế 屠đồ 殺sát 眾chúng 生sanh 。 湯thang 灌quán 燖# 毛mao 。 故cố 獲hoạch 斯tư 報báo 。

龍long 舒thư 居cư 士sĩ 淨tịnh 土độ 文văn 曰viết 。 唐đường 張trương 鍾chung 馗# 。 殺sát 雞kê 為vi 業nghiệp 。 忽hốt 見kiến 一nhất 人nhân 著trước 緋phi 。 驅khu 群quần 雞kê 來lai 啄trác 目mục 四tứ 畔bạn 。 兩lưỡng 目mục 流lưu 血huyết 。 受thọ 大đại 痛thống 苦khổ 。 又hựu 唐đường 張trương 善thiện 和hòa 。 殺sát 牛ngưu 為vi 業nghiệp 。 臨lâm 終chung 。 見kiến 牛ngưu 數số 頭đầu 。 作tác 人nhân 言ngôn 云vân 。 汝nhữ 殺sát 我ngã 。 善thiện 和hòa 大đại 恐khủng 。 告cáo 妻thê 云vân 。 便tiện 入nhập 地địa 獄ngục 也dã (# 雖tuy 有hữu 僧Tăng 勸khuyến 。 念niệm 阿A 彌Di 陀Đà 佛Phật 。 即tức 便tiện 徃# 生sanh 。 此thử 宿túc 有hữu 善thiện 業nghiệp 所sở 致trí 。 不bất 可khả 觀quán 為vi 常thường 法pháp )# 水thủy 懺sám 云vân 。 二nhị 戒giới 偷thâu 。 眾chúng 生sanh 作tác 賊tặc 。 常thường 在tại 雪Tuyết 山Sơn 。 寒hàn 風phong 所sở 吹xuy 。 皮bì 肉nhục 剝bác 裂liệt 。

律luật 儀nghi 要yếu 略lược 云vân 。 經kinh 載tái 一nhất 沙Sa 彌Di 。 盜đạo 常thường 住trụ 菓quả 七thất 枚mai 。 一nhất 沙Sa 彌Di 。 盜đạo 眾chúng 生sanh 餅bính 數số 番phiên 。 一nhất 沙Sa 彌Di 。 盜đạo 眾chúng 生sanh 。 石thạch 蜜mật 少thiểu 許hứa 。 俱câu 墮đọa 地địa 獄ngục 。 故cố 經Kinh 云vân 。 寧ninh 就tựu 斷đoạn 手thủ 。 不bất 取thủ 非phi 財tài 。 噫# 。 可khả 不bất 戒giới 歟# 。

楞lăng 嚴nghiêm 載tái 寶bảo 蓮liên 香hương 比Bỉ 丘Khâu 尼Ni 。 私tư 行hành 婬dâm 慾dục 。 自tự 言ngôn 婬dâm 慾dục 。 非phi 殺sát 非phi 偷thâu 。 無vô 有hữu 罪tội 報báo 。 遂toại 感cảm 身thân 出xuất 猛mãnh 火hỏa 。 生sanh 陷hãm 地địa 獄ngục 。 故cố 經Kinh 云vân 。 婬dâm 慾dục 而nhi 生sanh 。 不bất 如như 貞trinh 潔khiết 而nhi 死tử 。 噫# 。 可khả 不bất 戒giới 歟# (# 上thượng 身thân 三tam 業nghiệp 惡ác 報báo )# 。

華hoa 嚴nghiêm 經kinh 曰viết 。 妄vọng 言ngôn 之chi 罪tội 。 亦diệc 令linh 眾chúng 生sanh 。 墮đọa 三tam 惡ác 道đạo 。 若nhược 生sanh 人nhân 中trung 。 得đắc 二nhị 種chủng 果quả 報báo 。 一nhất 者giả 多đa 被bị 誹phỉ 謗báng 。 二nhị 者giả 為vị 他tha 所sở 誑cuống 。 兩lưỡng 舌thiệt 之chi 罪tội 。 亦diệc 令linh 眾chúng 生sanh 。 墮đọa 三tam 惡ác 道đạo 。 若nhược 生sanh 人nhân 中trung 。 得đắc 二nhị 種chủng 果quả 報báo 。 一nhất 者giả 眷quyến 屬thuộc 乖quai 離ly 。 二nhị 者giả 親thân 族tộc 敝tệ 惡ác 。 惡ác 口khẩu 之chi 罪tội 。 亦diệc 令linh 眾chúng 生sanh 。 墮đọa 三tam 惡ác 道đạo 。 若nhược 生sanh 人nhân 中trung 。 得đắc 二nhị 種chủng 果quả 報báo 。 一nhất 者giả 常thường 聞văn 惡ác 聲thanh 。 二nhị 者giả 言ngôn 多đa 爭tranh 訟tụng 。 綺ỷ 語ngữ 之chi 罪tội 。 亦diệc 令linh 眾chúng 生sanh 。 墮đọa 三tam 惡ác 道đạo 。 若nhược 生sanh 人nhân 中trung 。 得đắc 二nhị 種chủng 果quả 報báo 。 一nhất 者giả 言ngôn 無vô 人nhân 受thọ 。 二nhị 者giả 語ngữ 不bất 明minh 了liễu 。

化hóa 書thư 口khẩu 業nghiệp 詩thi 云vân 。 人nhân 生sanh 口khẩu 業nghiệp 報báo 非phi 輕khinh 。 莫mạc 把bả 邪tà 言ngôn 作tác 課khóa 程# 。 妄vọng 言ngôn 以dĩ 虗hư 為vi 實thật 事sự 。 綺ỷ 辭từ 增tăng 百bách 作tác 千thiên 名danh 。 血huyết 從tùng 砭# 石thạch 流lưu 無vô 已dĩ 。 罪tội 積tích 陰ấm 司ty 貫quán 已dĩ 盈doanh 。 犂lê 舌thiệt 不bất 須tu 求cầu 地địa 獄ngục 。 眼nhãn 前tiền 公công 案án 甚thậm 分phân 明minh 。

考khảo 證chứng 。 本bổn 傳truyền 云vân 。 龜quy 城thành 之chi 民dân 。 祝chúc 期kỳ 生sanh 。 有hữu 口khẩu 才tài 。 人nhân 小tiểu 有hữu 過quá 惡ác 。 則tắc 既ký 傳truyền 揚dương 之chi 。 又hựu 增tăng 飾sức 之chi 。 以dĩ 無vô 為vi 有hữu 。 以dĩ 一nhất 為vi 十thập 。 以dĩ 疑nghi 似tự 為vi 端đoan 的đích 。 以dĩ 偶ngẫu 然nhiên 為vi 故cố 犯phạm 。 以dĩ 不bất 得đắc 已dĩ 為vi 優ưu 為vi 。 以dĩ 錯thác 悞ngộ 為vi 情tình 實thật 。 至chí 於ư 面diện 折chiết 之chi 。 眾chúng 辱nhục 之chi 。 所sở 習tập 既ký 久cửu 。 不bất 知tri 其kỳ 非phi 。 中trung 年niên 得đắc 舌thiệt 黃hoàng 之chi 疾tật 。 使sử 人nhân 砭# 刺thứ 出xuất 血huyết 。 一nhất 歲tuế 之chi 間gian 。 疾tật 五ngũ 七thất 作tác 。 每mỗi 作tác 。 出xuất 血huyết 一nhất 二nhị 升thăng 。 率suất 以dĩ 為vi 常thường 。 一nhất 日nhật 與dữ 其kỳ 徒đồ 。 語ngữ 鬼quỷ 神thần 奠# 酹# 之chi 事sự 。 皆giai 訶ha 罵mạ 之chi 。 忽hốt 自tự 以dĩ 手thủ 探thám 舌thiệt 出xuất 。 以dĩ 爪trảo 犂lê 之chi 。 涎tiên 血huyết 淋lâm 漓# 。 如như 屠đồ 猪trư 狗cẩu 。 觀quán 者giả 千thiên 百bách 。 乃nãi 自tự 宣tuyên 其kỳ 過quá 曰viết 。 人nhân 之chi 口khẩu 業nghiệp 不bất 可khả 作tác 也dã 。 如như 此thử 月nguyệt 餘dư 。 舌thiệt 枯khô 。 遂toại 不bất 能năng 食thực 而nhi 死tử 。

律luật 儀nghi 要yếu 略lược 曰viết 。 經kinh 載tái 沙Sa 彌Di 輕khinh 笑tiếu 一nhất 老lão 比Bỉ 丘Khâu 。 讀đọc 經kinh 聲thanh 如như 狗cẩu 吠phệ 。 而nhi 老lão 比Bỉ 丘Khâu 者giả 。 是thị 阿A 羅La 漢Hán 。 因nhân 教giáo 沙Sa 彌Di 急cấp 懺sám 。 僅cận 免miễn 地địa 獄ngục 。 猶do 墮đọa 狗cẩu 身thân 。 惡ác 言ngôn 一nhất 句cú 。 為vi 害hại 至chí 此thử 。 故cố 經Kinh 云vân 。 夫phu 士sĩ 處xử 世thế 。 斧phủ 在tại 口khẩu 中trung 。 所sở 以dĩ 斬trảm 身thân 。 由do 其kỳ 惡ác 言ngôn 。 噫# 。 可khả 不bất 戒giới 歟# 。

四tứ 十thập 二nhị 章chương 經kinh 曰viết 。

佛Phật 言ngôn 。

有hữu 愚ngu 人nhân 。 聞văn 佛Phật 道Đạo 守thủ 大đại 仁nhân 慈từ 。 以dĩ 惡ác 來lai 。 以dĩ 善thiện 往vãng 。 故cố 來lai 罵mạ 佛Phật 。 佛Phật 默mặc 然nhiên 不bất 答đáp 。 愍mẫn 其kỳ 狂cuồng 愚ngu 使sử 然nhiên 。 罵mạ 止chỉ 。 問vấn 曰viết 。 子tử 以dĩ 禮lễ 從tùng 人nhân 。 其kỳ 人nhân 不bất 納nạp 。 其kỳ 禮lễ 如như 何hà 。 曰viết 持trì 歸quy 。 今kim 子tử 罵mạ 我ngã 。 我ngã 亦diệc 不bất 納nạp 。 子tử 自tự 持trì 歸quy 。 祻# 子tử 身thân 矣hĩ 。

(# 還hoàn )# 謹cẩn 按án 沙Sa 彌Di 之chi 事sự 。 則tắc 經kinh 言ngôn 豈khởi 不bất 信tín 然nhiên 。 噫# 。 以dĩ 惡ác 口khẩu 加gia 人nhân 。 其kỳ 祻# 如như 此thử 。 以dĩ 妄vọng 言ngôn 綺ỷ 語ngữ 。 兩lưỡng 舌thiệt 加gia 人nhân 。 其kỳ 罪tội 如như 之chi 何hà 哉tai 。 夫phu 惡ác 口khẩu 加gia 人nhân 。 人nhân 所sở 明minh 知tri 。 猶do 知tri 所sở 避tị 。 以dĩ 妄vọng 言ngôn 綺ỷ 語ngữ 。 兩lưỡng 舌thiệt 加gia 人nhân 。 人nhân 所sở 不bất 覺giác 。 其kỳ 中trung 人nhân 必tất 深thâm 。 而nhi 祻# 之chi 不bất 從tùng 末mạt 減giảm 可khả 知tri 矣hĩ (# 上thượng 口khẩu 四tứ 業nghiệp 惡ác 報báo )# 。

華hoa 嚴nghiêm 經kinh 曰viết 。 貪tham 欲dục 之chi 罪tội 。 亦diệc 令linh 眾chúng 生sanh 。 墮đọa 三tam 惡ác 道đạo 。 若nhược 生sanh 人nhân 中trung 。 得đắc 二nhị 種chủng 果quả 報báo 。 一nhất 者giả 心tâm 不bất 知tri 足túc 。 二nhị 者giả 多đa 欲dục 無vô 厭yếm 。 嗔sân 恚khuể 之chi 罪tội 。 亦diệc 令linh 眾chúng 生sanh 。 墮đọa 三tam 惡ác 道đạo 。 若nhược 生sanh 人nhân 中trung 。 得đắc 二nhị 種chủng 果quả 報báo 。 一nhất 者giả 長trường/trưởng 被bị 他tha 人nhân 。 求cầu 其kỳ 長trường 短đoản 。 二nhị 者giả 常thường 被bị 他tha 人nhân 。 之chi 所sở 惱não 害hại 。 邪tà 見kiến 之chi 罪tội 。 亦diệc 令linh 眾chúng 生sanh 。 墮đọa 三tam 惡ác 道đạo 。 若nhược 生sanh 人nhân 中trung 。 得đắc 二nhị 種chủng 果quả 報báo 。 一nhất 者giả 生sanh 邪tà 見kiến 家gia 。 二nhị 者giả 其kỳ 心tâm 諂siểm 曲khúc 。

龍long 舒thư 淨tịnh 土độ 文văn 曰viết 。 有hữu 官quan 員# 二nhị 人nhân 。 求cầu 夢mộng 於ư 二nhị 相tương/tướng 廟miếu 中trung 。 以dĩ 問vấn 前tiền 程# 。 其kỳ 夜dạ 一nhất 人nhân 。 夢mộng 見kiến 有hữu 人nhân 。 持trì 簿bộ 一nhất 扇thiên/phiến 。 揭yết 開khai 版# 云vân 。 此thử 汝nhữ 同đồng 來lai 官quan 人nhân 前tiền 程# 也dã 。 視thị 之chi 。 乃nãi 自tự 小tiểu 官quan 排bài 至chí 宰tể 相tướng 。 仍nhưng 有hữu 勾# 者giả 。 問vấn 勾# 之chi 者giả 何hà 也dã 。 答đáp 云vân 。 此thử 官quan 人nhân 愛ái 財tài 。 世thế 間gian 不bất 義nghĩa 取thủ 一nhất 項hạng 。 此thử 間gian 勾# 一nhất 項hạng 。 若nhược 急cấp 改cải 過quá 。 尚thượng 可khả 作tác 監giám 司ty 。 其kỳ 人nhân 聞văn 。 更cánh 不bất 敢cảm 妄vọng 取thủ 財tài 。 其kỳ 後hậu 果quả 至chí 監giám 司ty 。 又hựu 何hà 仙tiên 姑cô 時thời 。 有hữu 一nhất 主chủ 簿bộ 家gia 。 忽hốt 有hữu 天thiên 書thư 降giáng/hàng 。 不bất 識thức 字tự 畫họa 。 往vãng 問vấn 仙tiên 姑cô 。 仙tiên 姑cô 言ngôn 。 主chủ 簿bộ 受thọ 金kim 十thập 兩lưỡng 。 折chiết 祿lộc 五ngũ 年niên 。 以dĩ 此thử 觀quán 之chi 。 不bất 義nghĩa 之chi 財tài 。 誠thành 可khả 畏úy 也dã 。

又hựu 曰viết 。 昔tích 有hữu 二nhị 僧Tăng 同đồng 修tu 行hành 。 一nhất 人nhân 作tác 福phước 而nhi 多đa 嗔sân 。 一nhất 僧Tăng 常thường 戒giới 之chi 。 不bất 從tùng 。 後hậu 多đa 嗔sân 者giả 死tử 。 戒giới 之chi 者giả 。 附phụ 客khách 舟chu 至chí 江giang 上thượng 䢼# 亭đình 。 其kỳ 廟miếu 神thần 甚thậm 靈linh 。 能năng 與dữ 人nhân 言ngôn 。 謂vị 戒giới 之chi 者giả 曰viết 。 我ngã 是thị 汝nhữ 同đồng 修tu 行hành 僧Tăng 。 以dĩ 多đa 嗔sân 故cố 。 墮đọa 於ư 此thử 為vi 神thần 。 有hữu 人nhân 施thí 絹quyên 十thập 疋thất 。 可khả 為vi 我ngã 作tác 追truy 薦tiến 。 次thứ 於ư 洪hồng 州châu 西tây 山sơn 上thượng 見kiến 我ngã 。 僧Tăng 如như 其kỳ 言ngôn 。 果quả 於ư 西tây 山sơn 上thượng 。 見kiến 死tử 蟒mãng 一nhất 條điều 。 長trường/trưởng 一nhất 二nhị 里lý 。 嗔sân 恨hận 之chi 報báo 如như 此thử 。

呂lữ 氏thị 集tập 云vân 。 昔tích 有hữu 一nhất 人nhân 。 與dữ 呂lữ 公công 同đồng 訪phỏng 一nhất 僧Tăng 。 其kỳ 僧Tăng 適thích 臥ngọa 床sàng 上thượng 。 見kiến 一nhất 小tiểu 蛇xà 。 從tùng 僧Tăng 頂đảnh 門môn 出xuất 。 頃khoảnh 之chi 。 復phục 入nhập 頂đảnh 門môn 中trung 。 問vấn 。 何hà 為vi 有hữu 此thử 蛇xà 。 呂lữ 公công 答đáp 云vân 。 此thử 人nhân 必tất 性tánh 毒độc 多đa 嗔sân 恨hận 者giả 。 毒độc 氣khí 已dĩ 化hóa 成thành 此thử 蛇xà 。 身thân 歿một 之chi 後hậu 。 其kỳ 為vi 蛇xà 無vô 疑nghi 矣hĩ (# 上thượng 意ý 三tam 業nghiệp 惡ác 報báo )# 。

(# 還hoàn )# 謹cẩn 按án 上thượng 士sĩ 修tu 行hành 。 善thiện 無vô 不bất 為vi 。 惡ác 無vô 不bất 去khứ 。 雖tuy 不bất 昧muội 因nhân 果quả 。 於ư 因nhân 果quả 奚hề 容dung 心tâm 哉tai 。 今kim 淨tịnh 名danh 之chi 善thiện 報báo 。 所sở 以dĩ 為vi 求cầu 福phước 者giả 告cáo 也dã 。 華hoa 嚴nghiêm 之chi 惡ác 報báo 。 所sở 以dĩ 為vi 懼cụ 祻# 者giả 告cáo 也dã 。 其kỳ 皆giai 中trung 下hạ 之chi 信tín 士sĩ 乎hồ 。 至chí 於ư 小tiểu 人nhân 。 則tắc 以dĩ 不bất 信tín 之chi 心tâm 橫hoạnh/hoành 於ư 中trung 。 無vô 忌kỵ 憚đạn 之chi 行hành 肆tứ 於ư 外ngoại 。 撥bát 因nhân 果quả 而nhi 排bài 罪tội 福phước 。 善thiện 報báo 不bất 能năng 為vi 之chi 勸khuyến 。 惡ác 報báo 不bất 能năng 為vi 之chi 懲# 。 吾ngô 末mạt 如như 之chi 何hà 也dã 已dĩ 。 噫# 。 可khả 慨khái 也dã 夫phu 。

考khảo 證chứng

不bất 昧muội 因nhân 果quả

明minh 宗tông 集tập 曰viết 。 百bách 丈trượng 禪thiền 師sư 時thời 。 有hữu 一nhất 老lão 人nhân 。 隨tùy 眾chúng 聽thính 法Pháp 。 眾chúng 退thoái 。 唯duy 老lão 人nhân 不bất 去khứ 。 師sư 問vấn 汝nhữ 是thị 何hà 人nhân 。 曰viết 。 某mỗ 非phi 人nhân 也dã 。 於ư 過quá 去khứ 迦Ca 葉Diếp 佛Phật 時thời 。 曾tằng 在tại 此thử 山sơn 。 因nhân 學học 人nhân 問vấn 大đại 修tu 行hành 人nhân 。 還hoàn 落lạc 因nhân 果quả 也dã 無vô 。 某mỗ 云vân 。 不bất 落lạc 因nhân 果quả 。 遂toại 五ngũ 百bách 生sanh 墮đọa 野dã 狐hồ 身thân 。 今kim 請thỉnh 和hòa 尚thượng 代đại 一nhất 轉chuyển 語ngữ 。 貴quý 脫thoát 野dã 狐hồ 身thân 。 師sư 曰viết 。 汝nhữ 問vấn 。 老lão 人nhân 曰viết 。 大đại 修tu 行hành 還hoàn 落lạc 因nhân 果quả 也dã 無vô 。 師sư 曰viết 。 不bất 昧muội 因nhân 果quả 。 老lão 人nhân 於ư 言ngôn 下hạ 大đại 悟ngộ 。 遂toại 脫thoát 野dã 狐hồ 身thân 。

淨tịnh 土độ 資tư 糧lương 全toàn 集tập 卷quyển 之chi 二nhị