Tịnh Danh Huyền Luận – Quyển 5 – Tạng Thư Phật Học

Chuẩn
Leave a comment

淨Tịnh 名Danh 玄Huyền 論Luận
Quyển 5
隋Tùy 吉Cát 藏Tạng 造Tạo

淨Tịnh 名Danh 玄Huyền 論Luận 卷quyển 第đệ 五ngũ (# 宗tông 旨chỉ 中trung )#

慧tuệ 日nhật 道Đạo 場Tràng 沙Sa 門Môn 胡hồ 吉cát 藏tạng 撰soạn

三tam 論luận 境cảnh 智trí 門môn

智trí 非phi 孤cô 生sanh 。必tất 由do 境cảnh 發phát 。故cố 境cảnh 為vi 智trí 本bổn 。境cảnh 非phi 獨độc 立lập 。因nhân 智trí 受thọ 名danh 。故cố 之chi 智trí 為vi 境cảnh 本bổn 。非phi 境cảnh 無vô 以dĩ 發phát 智trí 。非phi 智trí 無vô 以dĩ 照chiếu 境cảnh 。非phi 境cảnh 無vô 以dĩ 發phát 智trí 。故cố 境cảnh 為vi 能năng 發phát 。智trí 為vi 所sở 發phát 。非phi 智trí 無vô 以dĩ 照chiếu 境cảnh 。故cố 智trí 為vi 能năng 照chiếu 。境cảnh 為vi 所sở 照chiếu 。以dĩ 境cảnh 為vi 能năng 發phát 。為vi 智trí 所sở 照chiếu 。即tức 境cảnh 能năng 為vi 智trí 所sở 。智trí 為vi 能năng 照chiếu 。為vi 境cảnh 所sở 發phát 。即tức 智trí 能năng 為vi 境cảnh 所sở 。境cảnh 之chi 所sở 照chiếu 。能năng 發phát 於ư 智trí 。故cố 境cảnh 所sở 為vi 智trí 能năng 。智trí 之chi 所sở 發phát 。能năng 照chiếu 於ư 境cảnh 。故cố 智trí 所sở 為vi 境cảnh 能năng 。不bất 得đắc 言ngôn 境cảnh 前tiền 智trí 後hậu 。亦diệc 非phi 智trí 前tiền 境cảnh 後hậu 。亦diệc 非phi 一nhất 時thời 。唯duy 得đắc 名danh 因nhân 緣duyên 境cảnh 智trí 也dã 。

問vấn 。以dĩ 何hà 為vi 境cảnh 。而nhi 能năng 發phát 智trí 。答đáp 。如Như 來Lai 常thường 依y 二nhị 諦đế 說thuyết 法Pháp 。故cố 二nhị 諦đế 名danh 教giáo 。能năng 生sanh 二nhị 智trí 。故cố 二nhị 諦đế 名danh 境cảnh 。關quan 中trung 曇đàm 影ảnh 法Pháp 師sư 注chú 中trung 論luận 。親thân 承thừa 什thập 公công 音âm 旨chỉ 。什thập 師sư 云vân 。傳truyền 吾ngô 業nghiệp 者giả 。寄ký 在tại 道đạo 融dung 曇đàm 影ảnh 僧Tăng 叡duệ 乎hồ 。影ảnh 公công 序tự 二nhị 諦đế 云vân 。以dĩ 真Chân 諦Đế 故cố 無vô 有hữu 。以dĩ 俗tục 諦đế 故cố 無vô 無vô 。真chân 故cố 無vô 有hữu 。雖tuy 無vô 而nhi 有hữu 。俗tục 故cố 無vô 無vô 。雖tuy 有hữu 而nhi 無vô 。雖tuy 無vô 而nhi 有hữu 。不bất 滯trệ 於ư 無vô 。雖tuy 有hữu 而nhi 無vô 。不bất 累lũy/lụy/luy 於ư 有hữu 。不bất 滯trệ 於ư 無vô 。故cố 斷đoạn 無vô 見kiến 滅diệt 。不bất 累lũy/lụy/luy 於ư 有hữu 。故cố 常thường 著trước 氷băng 消tiêu 。寂tịch 此thử 諸chư 邊biên 。故cố 名danh 為vi 中trung 。詳tường 此thử 意ý 者giả 。真chân 故cố 無vô 有hữu 。雖tuy 無vô 而nhi 有hữu 。即tức 是thị 不bất 動động 真chân 際tế 而nhi 。建kiến 立lập 諸chư 法pháp 。俗tục 故cố 無vô 無vô 。雖tuy 有hữu 而nhi 無vô 。即tức 是thị 不bất 壞hoại 假giả 名danh 而nhi 說thuyết 實thật 相tướng 。以dĩ 不bất 壞hoại 假giả 名danh 而nhi 說thuyết 實thật 相tướng 。雖tuy 曰viết 假giả 名danh 。宛uyển 然nhiên 實thật 相tướng 。不bất 動động 真chân 際tế 。建kiến 立lập 諸chư 法pháp 。雖tuy 曰viết 真chân 際tế 。宛uyển 然nhiên 諸chư 法pháp 。以dĩ 真chân 際tế 宛uyển 然nhiên 諸chư 法pháp 。故cố 不bất 滯trệ 於ư 無vô 。諸chư 法pháp 宛uyển 然nhiên 實thật 相tướng 。則tắc 不bất 累lũy/lụy/luy 於ư 有hữu 。不bất 累lũy/lụy/luy 於ư 有hữu 故cố 不bất 常thường 。不bất 滯trệ 於ư 無vô 故cố 非phi 斷đoạn 。即tức 中trung 道đạo 也dã 。由do 斯tư 二nhị 諦đế 。發phát 生sanh 二nhị 智trí 。以dĩ 了liễu 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 故cố 。生sanh 漚âu 和hòa 波Ba 若Nhã 。以dĩ 悟ngộ 實thật 相tướng 諸chư 法pháp 故cố 。生sanh 般Bát 若Nhã 漚âu 和hòa 。漚âu 和hòa 般Bát 若Nhã 而nhi 宛uyển 然nhiên 漚âu 和hòa 。般Bát 若Nhã 漚âu 和hòa 而nhi 宛uyển 然nhiên 般Bát 若Nhã 。以dĩ 漚âu 和hòa 宛uyển 然nhiên 般Bát 若Nhã 故cố 。不bất 著trước 於ư 有hữu 。般Bát 若Nhã 宛uyển 然nhiên 漚âu 和hòa 故cố 。不bất 滯trệ 於ư 無vô 。不bất 累lũy/lụy/luy 於ư 有hữu 。故cố 常thường 著trước 氷băng 消tiêu 。不bất 滯trệ 於ư 無vô 。故cố 斷đoạn 無vô 見kiến 滅diệt 。寂tịch 此thử 諸chư 邊biên 。故cố 名danh 中trung 觀quán 。是thị 以dĩ 二nhị 諦đế 中trung 道đạo 。還hoàn 發phát 生sanh 二nhị 智trí 中trung 觀quán 。觀quán 二nhị 智trí 中trung 觀quán 。還hoàn 照chiếu 二nhị 諦đế 中trung 道đạo 。故cố 境cảnh 稱xưng 於ư 智trí 。智trí 稱xưng 於ư 境cảnh 。境cảnh 名danh 智trí 境cảnh 。故cố 智trí 名danh 境cảnh 智trí 也dã 。二nhị 境cảnh 既ký 正chánh 。則tắc 二nhị 智trí 義nghĩa 明minh 。故cố 須tu 幻huyễn 境cảnh 以dĩ 明minh 智trí 也dã 。二Nhị 乘Thừa 不bất 得đắc 二nhị 智trí 。良lương 由do 不bất 見kiến 此thử 二nhị 諦đế 。不bất 得đắc 正chánh 觀quán 。亦diệc 由do 不bất 見kiến 二nhị 諦đế 即tức 是thị 中Trung 道Đạo 故cố 也dã 。

問vấn 。般Bát 若Nhã 照chiếu 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。漚âu 和hòa 照chiếu 實thật 相tướng 諸chư 法pháp 。則tắc 般Bát 若Nhã 不bất 照chiếu 諸chư 法pháp 。漚âu 和hòa 不bất 照chiếu 實thật 相tướng 。將tương 非phi 限hạn 局cục 聖thánh 心tâm 失thất 無vô 礙ngại 妙diệu 用dụng 。答đáp 。般Bát 若Nhã 為vi 漚âu 和hòa 之chi 體thể 。漚âu 和hòa 是thị 般Bát 若Nhã 之chi 用dụng 。體thể 鑒giám 實thật 相tướng 。用dụng 照chiếu 諸chư 法pháp 。故cố 開khai 此thử 二nhị 門môn 。智trí 無vô 不bất 圓viên 。照chiếu 無vô 不bất 盡tận 。若nhược 同đồng 照chiếu 實thật 相tướng 。並tịnh 鑒giám 諸chư 法pháp 。則tắc 二nhị 境cảnh 不bất 分phân 。兩lưỡng 慧tuệ 無vô 別biệt 。問vấn 。舊cựu 說thuyết 亦diệc 然nhiên 。與dữ 今kim 何hà 異dị 。答đáp 。般Bát 若Nhã 體thể 非phi 不bất 能năng 照chiếu 諸chư 法pháp 。但đãn 用dụng 既ký 照chiếu 。不bất 煩phiền 般Bát 若Nhã 照chiếu 耳nhĩ 。若nhược 用dụng 既ký 照chiếu 諸chư 法pháp 。而nhi 體thể 復phục 照chiếu 者giả 。則tắc 一nhất 境cảnh 二nhị 照chiếu 。既ký 一nhất 境cảnh 二nhị 照chiếu 。亦diệc 應ưng 二nhị 境cảnh 一nhất 智trí 生sanh 。是thị 故cố 但đãn 明minh 般Bát 若Nhã 照chiếu 實thật 相tướng 。漚âu 和hòa 照chiếu 諸chư 法pháp 。舊cựu 義nghĩa 般Bát 若Nhã 不bất 能năng 照chiếu 諸chư 法pháp 。漚âu 和hòa 不bất 能năng 知tri 實thật 相tướng 。雖tuy 復phục 並tịnh 觀quán 。智trí 用dụng 恆hằng 別biệt 。則tắc 是thị 格cách 局cục 聖thánh 心tâm 。封phong 執chấp 二nhị 見kiến 也dã 。

問vấn 。前tiền 云vân 般Bát 若Nhã 不bất 著trước 有hữu 。方phương 便tiện 不bất 證chứng 空không 。何hà 故cố 。復phục 云vân 漚âu 和hòa 涉thiệp 有hữu 不bất 著trước 。般Bát 若Nhã 照chiếu 空không 無vô 滯trệ 。答đáp 。不bất 著trước 空không 者giả 。凡phàm 有hữu 二nhị 義nghĩa 。一nhất 者giả 般Bát 若Nhã 照chiếu 實thật 相tướng 。實thật 相tướng 既ký 無vô 所sở 依y 。則tắc 般Bát 若Nhã 亦diệc 無vô 所sở 著trước 。此thử 是thị 般Bát 若Nhã 之chi 力lực 。二nhị 者giả 不bất 證chứng 空không 名danh 為vi 不bất 著trước 。此thử 方phương 便tiện 力lực 也dã 。不bất 著trước 有hữu 者giả 。亦diệc 具cụ 二nhị 義nghĩa 。一nhất 者giả 般Bát 若Nhã 入nhập 空không 故cố 。言ngôn 不bất 著trước 有hữu 。二nhị 者giả 方phương 便tiện 為vi 般Bát 若Nhã 所sở 道đạo 故cố 。能năng 涉thiệp 有hữu 不bất 著trước 。是thị 般Bát 若Nhã 力lực 。是thị 故cố 。經kinh 中trung 或hoặc 言ngôn 般Bát 若Nhã 不bất 著trước 空không 。方phương 便tiện 不bất 著trước 有hữu 。或hoặc 言ngôn 般Bát 若Nhã 不bất 著trước 有hữu 。方phương 便tiện 不bất 證chứng 空không 。各các 舉cử 一nhất 門môn 。義nghĩa 無vô 二nhị 也dã 。

問vấn 。若nhược 般Bát 若Nhã 照chiếu 空không 。漚âu 和hòa 鑒giám 有hữu 。則tắc 二nhị 智trí 俱câu 照chiếu 。云vân 何hà 言ngôn 般Bát 若Nhã 無vô 知tri 。答đáp 。般Bát 若Nhã 雖tuy 知tri 而nhi 無vô 所sở 知tri 。雖tuy 無vô 所sở 知tri 。而nhi 無vô 所sở 不bất 知tri 。問vấn 。般Bát 若Nhã 知tri 實thật 相tướng 。故cố 言ngôn 無vô 知tri 。亦diệc 則tắc 知tri 般Bát 若Nhã 。故cố 言ngôn 無vô 知tri 。答đáp 。既ký 約ước 二nhị 境cảnh 。分phần/phân 於ư 二nhị 智trí 。般Bát 若Nhã 但đãn 知tri 實thật 相tướng 。故cố 言ngôn 無vô 知tri 。不bất 得đắc 云vân 知tri 般Bát 若Nhã 故cố 無vô 知tri 。若nhược 知tri 般Bát 若Nhã 。則tắc 是thị 方phương 便tiện 知tri 。問vấn 。般Bát 若Nhã 契khế 實thật 相tướng 。則tắc 內nội 外ngoại 並tịnh [穴/俱]# 。緣duyên 觀quán 俱câu 寂tịch 。方phương 便tiện 照chiếu 俗tục 。何hà 能năng 知tri 此thử 般Bát 若Nhã 。答đáp 。般Bát 若Nhã 無vô 知tri 而nhi 知tri 。為vi 方phương 便tiện 所sở 知tri 。知tri 而nhi 無vô 知tri 。則tắc 方phương 便tiện 不bất 知tri 。問vấn 。般Bát 若Nhã 無vô 知tri 而nhi 知tri 。知tri 而nhi 無vô 知tri 。方phương 便tiện 亦diệc 得đắc 爾nhĩ 不phủ 。答đáp 。指chỉ 實thật 為vi 權quyền 。指chỉ 權quyền 為vi 實thật 。權quyền 實thật 不bất 二nhị 。亦diệc 得đắc 爾nhĩ 也dã 。不bất 二nhị 而nhi 二nhị 。則tắc 無vô 知tri 而nhi 知tri 。名danh 為vi 方phương 便tiện 。二nhị 而nhi 不bất 二nhị 。則tắc 知tri 而nhi 無vô 知tri 。名danh 為vi 般Bát 若Nhã 。問vấn 。般Bát 若Nhã 照chiếu 空không 。具cụ 知tri 無vô 知tri 。方phương 便tiện 鑒giám 有hữu 。何hà 故cố 不bất 具cụ 知tri 無vô 知tri 耶da 。答đáp 。二nhị 而nhi 不bất 二nhị 。皆giai 具cụ 二nhị 也dã 。不bất 二nhị 而nhi 二nhị 。般Bát 若Nhã 所sở 知tri 之chi 境cảnh 是thị 空không 。能năng 知tri 之chi 慧tuệ 為vi 有hữu 。故cố 具cụ 知tri 無vô 知tri 。而nhi 亦diệc 便tiện 能năng 知tri 所sở 知tri 境cảnh 。智trí 皆giai 有hữu 。故cố 波Ba 若Nhã 有hữu 知tri 有hữu 無vô 知tri 。而nhi 方phương 便tiện 但đãn 有hữu 知tri 也dã 。問vấn 。云vân 何hà 般Bát 若Nhã 具cụ 知tri 無vô 知tri 。答đáp 般Bát 若Nhã 知tri 實thật 相tướng 。是thị 故cố 名danh 知tri 。既ký 契khế 實thật 相tướng 。則tắc 內nội 外ngoại 並tịnh [穴/俱]# 。緣duyên 觀quán 俱câu 寂tịch 。故cố 名danh 無vô 知tri 。雖tuy 緣duyên 觀quán 俱câu 寂tịch 。而nhi 境cảnh 智trí 宛uyển 然nhiên 。故cố 知tri 無vô 所sở 知tri 。無vô 知tri 而nhi 知tri 。

問vấn 。此thử 與dữ 開khai 善thiện 至chí 忌kỵ 彌di 存tồn 義nghĩa 何hà 異dị 耶da 。答đáp 。彼bỉ 彌di 存tồn 之chi 義nghĩa 。終chung 非phi 至chí 忌kỵ 。至chí 忌kỵ 之chi 義nghĩa 。終chung 非phi 彌di 存tồn 。今kim 以dĩ 彌di 存tồn 為vi 至chí 忌kỵ 。至chí 忌kỵ 為vi 彌di 存tồn 。是thị 故cố 為vi 異dị 。問vấn 。舊cựu 亦diệc 如như 是thị 。與dữ 今kim 何hà 異dị 。答đáp 。彼bỉ 至chí 忌kỵ 之chi 義nghĩa 。知tri 終chung 不bất 作tác 境cảnh 。境cảnh 終chung 不bất 成thành 智trí 。則tắc 是thị 境cảnh 智trí 二nhị 見kiến 。何hà 名danh 至chí 忌kỵ 。若nhược 智trí 則tắc 是thị 境cảnh 。境cảnh 既ký 無vô 智trí 。無vô 智trí 亦diệc 無vô 知tri 。若nhược 境cảnh 則tắc 是thị 智trí 。智trí 既ký 無vô 所sở 不bất 知tri 。則tắc 境cảnh 亦diệc 無vô 所sở 不bất 知tri 。而nhi 實thật 不bất 爾nhĩ 。故cố 終chung 是thị 二nhị 見kiến 。今kim 對đối 此thử 一nhất 門môn 。略lược 敘tự 大Đại 乘Thừa 樞xu 要yếu 觀quán 行hành 淵uyên 府phủ 。經Kinh 云vân 。貪tham 欲dục 則tắc 是thị 道đạo 。恚khuể 癡si 亦diệc 復phục 然nhiên 。如như 是thị 三tam 法Pháp 中trung 。具cụ 無vô 量lượng 諸chư 佛Phật 道đạo 。貪tham 欲dục 則tắc 是thị 道đạo 者giả 。求cầu 貪tham 欲dục 。四tứ 句cú 內nội 外ngoại 畢tất 竟cánh 無vô 從tùng 。貪tham 欲dục 本bổn 來lai 。自tự 性tánh 清thanh 淨tịnh 。則tắc 是thị 實thật 相tướng 。如như 此thử 了liễu 悟ngộ 。便tiện 名danh 般Bát 若Nhã 。豈khởi 有hữu 實thật 相tướng 之chi 境cảnh 異dị 般Bát 若Nhã 觀quán 耶da 。故cố 境cảnh 智trí 不bất 二nhị 。雖tuy 四tứ 句cú 內nội 外ngoại 求cầu 貪tham 不bất 得đắc 。而nhi 則tắc 見kiến 於ư 眾chúng 生sanh 。宛uyển 然nhiên 有hữu 貪tham 欲dục 。便tiện 是thị 方phương 便tiện 。傷thương 眾chúng 生sanh 無vô 貪tham 謂vị 貪tham 。而nhi 欲dục 拔bạt 之chi 。故cố 則tắc 此thử 方phương 便tiện 。復phục 名danh 大đại 悲bi 。欲dục 令linh 悟ngộ 貪tham 無vô 貪tham 。與dữ 無vô 貪tham 之chi 樂lạc 。則tắc 此thử 大đại 悲bi 。復phục 名danh 大đại 慈từ 。無vô 故cố 一nhất 句cú 觀quán 行hành 。具cụ 足túc 境cảnh 智trí 及cập 慈từ 悲bi 等đẳng 萬vạn 行hạnh 。初sơ 信tín 此thử 法pháp 為vi 十thập 信tín 。解giải 此thử 法pháp 為vi 十thập 解giải 。乃nãi 至chí 證chứng 悟ngộ 此thử 法pháp 為vi 十Thập 地Địa 。究cứu 竟cánh 了liễu 達đạt 為vi 佛Phật 果Quả 。豈khởi 非phi 一nhất 貪tham 中trung 具cụ 無vô 量lượng 諸chư 佛Phật 道đạo 耶da 。故cố 無vô 不bất 同đồng 。舊cựu 宗tông 別biệt 有hữu 真chân 境cảnh 。會hội 之chi 而nhi 生sanh 慈từ 悲bi 。起khởi 境cảnh 智trí 至chí 忌kỵ 就tựu 。就tựu 一nhất 貪tham 作tác 既ký 爾nhĩ 。歷lịch 一nhất 切thiết 法pháp 例lệ 然nhiên 。

問vấn 。大đại 品phẩm 明minh 實thật 相tướng 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。能năng 生sanh 般Bát 若Nhã 。涅Niết 槃Bàn 云vân 。十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。乃nãi 至chí 非phi 因nhân 非phi 果quả 。能năng 發phát 觀quán 智trí 。此thử 二nhị 同đồng 明minh 境cảnh 智trí 。有hữu 何hà 異dị 耶da 。答đáp 。開khai 合hợp 不bất 同đồng 。略lược 有hữu 四tứ 句cú 。一nhất 開khai 因nhân 果quả 開khai 境cảnh 智trí 。二nhị 合hợp 因nhân 果quả 合hợp 境cảnh 智trí 。三tam 合hợp 因nhân 果quả 開khai 境cảnh 智trí 。四tứ 開khai 因nhân 果quả 合hợp 境cảnh 智trí 也dã 。開khai 因nhân 果quả 開khai 境cảnh 智trí 者giả 。則tắc 般Bát 若Nhã 所sở 明minh 。因nhân 有hữu 道đạo 慧tuệ 道đạo 種chủng 慧tuệ 。果quả 則tắc 一Nhất 切Thiết 智Trí 。一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。謂vị 開khai 因nhân 果quả 也dã 。實thật 相tướng 能năng 生sanh 般Bát 若Nhã 。則tắc 實thật 智trí 之chi 境cảnh 。世thế 諦đế 能năng 生sanh 方phương 便tiện 。為vi 權quyền 智trí 之chi 境cảnh 。謂vị 開khai 境cảnh 智trí 也dã 。次thứ 合hợp 因nhân 果quả 合hợp 境cảnh 智trí 者giả 。如như 涅Niết 槃Bàn 五ngũ 性tánh 之chi 義nghĩa 。一nhất 者giả 因nhân 性tánh 。二nhị 者giả 因nhân 因nhân 性tánh 。三tam 者giả 果quả 性tánh 。四tứ 者giả 果quả 果quả 性tánh 。五ngũ 者giả 非phi 因nhân 非phi 果quả 性tánh 。此thử 之chi 五ngũ 性tánh 。更cánh 無vô 二nhị 體thể 。十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。能năng 生sanh 之chi 義nghĩa 。則tắc 名danh 為vi 境cảnh 。所sở 發phát 之chi 義nghĩa 。便tiện 名danh 觀quán 智trí 。觀quán 明minh 了liễu 故cố 稱xưng 菩Bồ 提Đề 。菩Bồ 提Đề 無vô 累lũy/lụy/luy 。即tức 是thị 果quả 果quả 。然nhiên 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。本bổn 性tánh 清thanh 淨tịnh 。未vị 曾tằng 因nhân 果quả 。亦diệc 非phi 境cảnh 智trí 。故cố 名danh 非phi 因nhân 非phi 果quả 。然nhiên 此thử 五ngũ 性tánh 。既ký 無vô 二nhị 體thể 。但đãn 轉chuyển 境cảnh 為vi 智trí 。變biến 因nhân 為vi 果quả 。如như 此thử 因nhân 果quả 。未vị 曾tằng 因nhân 果quả 。故cố 五ngũ 性tánh 一nhất 體thể 。名danh 合hợp 因nhân 果quả 合hợp 境cảnh 智trí 也dã 。三tam 合hợp 因nhân 果quả 開khai 境cảnh 智trí 者giả 。亦diệc 如như 大đại 品phẩm 。以dĩ 般Bát 若Nhã 為vi 因nhân 。薩Tát 婆Bà 若Nhã 為vi 果quả 。因nhân 果quả 更cánh 無vô 有hữu 二nhị 。般Bát 若Nhã 之chi 因nhân 。變biến 名danh 薩Tát 婆Bà 若Nhã 果Quả 。如như 什thập 公công 云vân 。薩Tát 婆Bà 若Nhã 則tắc 老lão 般Bát 若Nhã 。此thử 名danh 合hợp 因nhân 果quả 也dã 。開khai 境cảnh 智trí 者giả 。實thật 相tướng 雖tuy 能năng 生sanh 般Bát 若Nhã 。而nhi 不bất 轉chuyển 實thật 相tướng 之chi 境cảnh 為vi 般Bát 若Nhã 。世thế 諦đế 雖tuy 生sanh 方phương 便tiện 。不bất 轉chuyển 世thế 諦đế 之chi 境cảnh 。為vi 方phương 便tiện 之chi 智trí 。故cố 名danh 開khai 境cảnh 智trí 也dã 。開khai 因nhân 果quả 合hợp 境cảnh 智trí 者giả 。亦diệc 如như 涅Niết 槃Bàn 以dĩ 轉chuyển 境cảnh 為vi 智trí 。故cố 言ngôn 合hợp 境cảnh 智trí 。而nhi 有hữu 因nhân 與dữ 因nhân 因nhân 。果quả 與dữ 果quả 果quả 。故cố 言ngôn 開khai 因nhân 果quả 。

問vấn 。涅Niết 槃Bàn 既ký 轉chuyển 境cảnh 為vi 智trí 。言ngôn 合hợp 境cảnh 智trí 者giả 。亦diệc 轉chuyển 因nhân 為vi 果quả 。何hà 故cố 非phi 合hợp 因nhân 果quả 耶da 。答đáp 。文văn 開khai 因nhân 與dữ 因nhân 因nhân 果quả 與dữ 果quả 果quả 。故cố 言ngôn 開khai 因nhân 果quả 。而nhi 取thủ 境cảnh 智trí 。並tịnh 作tác 因nhân 因nhân 之chi 名danh 。沒một 境cảnh 智trí 之chi 稱xưng 。故cố 言ngôn 合hợp 境cảnh 智trí 也dã 。問vấn 。涅Niết 槃Bàn 般Bát 若Nhã 何hà 故cố 開khai 合hợp 。答đáp 。涅Niết 槃Bàn 就tựu 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。辨biện 境cảnh 智trí 義nghĩa 。欲dục 明minh 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。皆giai 有hữu 佛Phật 性tánh 。眾chúng 生sanh 則tắc 是thị 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。能năng 生sanh 則tắc 境cảnh 。所sở 生sanh 則tắc 智trí 。更cánh 無vô 二nhị 體thể 。故cố 明minh 合hợp 境cảnh 智trí 也dã 。大đại 品phẩm 辨biện 實thật 相tướng 。能năng 生sanh 般Bát 若Nhã 。所sở 生sanh 即tức 菩Bồ 薩Tát 觀quán 智trí 。是thị 有hữu 為vi 般Bát 若Nhã 。能năng 生sanh 實thật 相tướng 即tức 無vô 為vi 般Bát 若Nhã 。故cố 不bất 轉chuyển 無vô 為vi 般Bát 若Nhã 成thành 有hữu 為vi 般Bát 若Nhã 。故cố 開khai 境cảnh 智trí 。故cố 般Bát 若Nhã 明minh 不bất 二nhị 二nhị 。涅Niết 槃Bàn 辨biện 二nhị 不bất 二nhị 。故cố 二nhị 經kinh 同đồng 明minh 境cảnh 智trí 。境cảnh 智trí 不bất 同đồng 。

四tứ 同đồng 異dị 門môn

問vấn 曰viết 。凡phàm 有hữu 五ngũ 時thời 二nhị 智trí 。一nhất 照chiếu 事sự 中trung 之chi 法pháp 為vi 權quyền 。鑒giám 四Tứ 諦Đế 之chi 理lý 為vi 實thật 。謂vị 三tam 藏tạng 教giáo 二nhị 智trí 也dã 。二nhị 照chiếu 真chân 空không 為vi 實thật 。鑒giám 俗tục 有hữu 為vi 權quyền 。大đại 品phẩm 教giáo 二nhị 智trí 也dã 。三tam 知tri 病bệnh 識thức 藥dược 為vi 實thật 。應ứng 病bệnh 授thọ 藥dược 為vi 權quyền 。淨tịnh 名danh 教giáo 二nhị 智trí 也dã 。四tứ 照chiếu 一nhất 無vô 乘thừa 為vi 實thật 。鑒giám 三tam 乘thừa 為vi 權quyền 。法pháp 華hoa 教giáo 二nhị 智trí 也dã 。五ngũ 照chiếu 常thường 住trụ 為vi 實thật 。鑒giám 生sanh 死tử 無vô 常thường 為vi 權quyền 。涅Niết 槃Bàn 教giáo 二nhị 智trí 也dã 。如như 上thượng 所sở 明minh 者giả 。乃nãi 是thị 釋thích 大đại 品phẩm 教giáo 意ý 。云vân 何hà 乃nãi 以dĩ 解giải 淨tịnh 名danh 經kinh 宗tông 。答đáp 。五ngũ 時thời 之chi 說thuyết 。四tứ 宗tông 之chi 論luận 。人nhân 師sư 自tự 心tâm 乖quai 文văn 傷thương 義nghĩa 。昔tích 已dĩ 具cụ 詳tường 。今kim 當đương 略lược 說thuyết 。尋tầm 一nhất 經kinh 之chi 內nội 。具cụ 有hữu 五ngũ 文văn 。不bất 待đãi 始thỉ 終chung 。方phương 備bị 諸chư 智trí 。如như 大đại 品phẩm 明minh 。廣quảng 說thuyết 三tam 乘thừa 之chi 教giáo 。則tắc 菩Bồ 薩Tát 遍biến 學học 諸chư 道đạo 。即tức 識thức 照chiếu 四Tứ 諦Đế 之chi 理lý 為vi 實thật 。鑒giám 事sự 中trung 之chi 法pháp 為vi 權quyền 。故cố 大đại 品phẩm 教giáo 中trung 。有hữu 三tam 藏tạng 二nhị 智trí 也dã 。般Bát 若Nhã 鑒giám 空không 。漚âu 和hòa 涉thiệp 有hữu 。九cửu 十thập 章chương 經kinh 。盛thịnh 談đàm 此thử 法pháp 。則tắc 空không 有hữu 二nhị 智trí 。釋thích 畢tất 定định 品phẩm 。引dẫn 法pháp 華hoa 之chi 意ý 。即tức 三tam 一nhất 二nhị 智trí 也dã 。法pháp 尚thượng 品phẩm 說thuyết 。諸chư 佛Phật 色sắc 身thân 有hữu 去khứ 來lai 。法Pháp 身thân 無vô 去khứ 來lai 。即tức 常thường 無vô 常thường 二nhị 智trí 也dã 。知tri 病bệnh 識thức 藥dược 。眾chúng 經kinh 皆giai 具cụ 。不bất 待đãi 言ngôn 之chi 。故cố 大đại 品phẩm 一nhất 經kinh 具cụ 五ngũ 二nhị 智trí 。何hà 得đắc 言ngôn 但đãn 約ước 空không 有hữu 權quyền 實thật 。淨tịnh 名danh 經kinh 中trung 。具cụ 諸chư 智trí 者giả 。問vấn 疾tật 品phẩm 云vân 。三tam 空không 自tự 調điều 為vi 慧tuệ 。嚴nghiêm 土thổ/độ 化hóa 人nhân 為vi 方phương 便tiện 。則tắc 空không 有hữu 二nhị 智trí 。弟đệ 子tử 品phẩm 明minh 。佛Phật 身thân 無vô 為vi 。不bất 墮đọa 諸chư 數số 。謂vị 本bổn 常thường 住trụ 。但đãn 為vi 出xuất 五ngũ 濁trược 。方phương 便tiện 示thị 疾tật 。即tức 迹tích 無vô 常thường 。照chiếu 此thử 本bổn 跡tích 。則tắc 常thường 無vô 常thường 二nhị 智trí 也dã 。不bất 二nhị 法Pháp 門môn 明minh 。聲Thanh 聞Văn 心tâm 菩Bồ 薩Tát 心tâm 不bất 二nhị 。則tắc 是thị 一Nhất 乘Thừa 。明minh 大đại 小tiểu 為vi 二nhị 。名danh 為vi 三tam 乘thừa 。謂vị 三tam 一nhất 二nhị 智trí 也dã 。

問vấn 。不bất 二nhị 法Pháp 門môn 。云vân 何hà 則tắc 一Nhất 乘Thừa 耶da 。答đáp 。不bất 二nhị 之chi 理lý 。則tắc 是thị 一Nhất 乘Thừa 本bổn 。由do 體thể 不bất 二nhị 之chi 理lý 。故cố 生sanh 不bất 二nhị 之chi 觀quán 。依y 不bất 二nhị 觀quán 能năng 導đạo 引dẫn 眾chúng 行hành 。出xuất 於ư 生sanh 死tử 。到đáo 彼bỉ 薩tát 雲vân 。故cố 十thập 二nhị 門môn 論luận 云vân 。大đại 分phần/phân 深thâm 義nghĩa 。所sở 謂vị 定định 空không 也dã 。以dĩ 通thông 達đạt 是thị 義nghĩa 。則tắc 通thông 達đạt 大Đại 乘Thừa 。具cụ 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。無vô 所sở 障chướng 礙ngại 。問vấn 。不bất 二nhị 之chi 理lý 。通thông 為vi 三tam 乘thừa 之chi 本bổn 。豈khởi 但đãn 一Nhất 乘Thừa 本bổn 耶da 。答đáp 。理lý 既ký 無vô 二nhị 。乘thừa 豈khởi 三tam 哉tai 。但đãn 唱xướng 此thử 言ngôn 。則tắc 知tri 歸quy 一nhất 。又hựu 尚thượng 明minh 常thường 住trụ 。豈khởi 未vị 顯hiển 一Nhất 乘Thừa 。故cố 知tri 淨tịnh 名danh 經kinh 亦diệc 具cụ 五ngũ 二nhị 智trí 。法pháp 華hoa 具cụ 五ngũ 者giả 。方phương 便tiện 品phẩm 云vân 。我ngã 雖tuy 說thuyết 涅Niết 槃Bàn 。是thị 亦diệc 非phi 真chân 滅diệt 。諸chư 法pháp 從tùng 本bổn 來lai 。常thường 自tự 寂tịch 滅diệt 相tướng 。昔tích 涅Niết 槃Bàn 非phi 真chân 滅diệt 。今kim 涅Niết 槃Bàn 為vi 真chân 滅diệt 。則tắc 昔tích 無vô 涅Niết 槃Bàn 非phi 真chân 常thường 。今kim 涅Niết 槃Bàn 為vi 真chân 常thường 。天thiên 親thân 之chi 論luận 釋thích 壽thọ 量lượng 品phẩm 。具cụ 明minh 三Tam 身Thân 。化hóa 身thân 有hữu 始thỉ 有hữu 終chung 。報báo 身thân 有hữu 始thỉ 無vô 終chung 。法Pháp 身thân 無vô 始thỉ 無vô 終chung 。故cố 知tri 具cụ 有hữu 常thường 無vô 常thường 義nghĩa 。又hựu 若nhược 一Nhất 乘Thừa 之chi 果quả 。猶do 是thị 無vô 常thường 。則tắc 果quả 同đồng 灰hôi 斷đoạn 。云vân 何hà 得đắc 因nhân 異dị 聲Thanh 聞Văn 。故cố 有hữu 常thường 無vô 常thường 二nhị 智trí 。安an 樂lạc 行hành 品phẩm 。明minh 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 空không 如như 實thật 相tướng 。則tắc 是thị 實thật 慧tuệ 。知tri 因nhân 緣duyên 生sanh 。謂vị 方phương 便tiện 慧tuệ 。亦diệc 具cụ 空không 有hữu 二nhị 慧tuệ 。歎thán 聲Thanh 聞Văn 德đức 。猶do 依y 小Tiểu 乘Thừa 。故cố 知tri 亦diệc 有hữu 三tam 藏tạng 二nhị 智trí 。涅Niết 槃Bàn 具cụ 五ngũ 。不bất 復phục 待đãi 言ngôn 。

問vấn 。若nhược 一nhất 教giáo 之chi 中trung 。具cụ 含hàm 諸chư 智trí 。即tức 但đãn 是thị 一nhất 經kinh 。何hà 有hữu 諸chư 部bộ 。答đáp 。諸chư 大Đại 乘Thừa 經Kinh 。通thông 為vi 顯hiển 道đạo 。道đạo 既ký 無vô 二nhị 。教giáo 豈khởi 異dị 哉tai 。故cố 亦diệc 得đắc 名danh 為vi 一nhất 部bộ 。所sở 以dĩ 諸chư 大Đại 乘Thừa 經Kinh 。通thông 稱xưng 方Phương 廣Quảng 。但đãn 顯hiển 道đạo 多đa 門môn 。故cố 有hữu 眾chúng 經kinh 之chi 異dị 。又hựu 雖tuy 一nhất 經kinh 之chi 內nội 具cụ 明minh 五ngũ 種chủng 。但đãn 一nhất 義nghĩa 有hữu 傍bàng 正chánh 。故cố 諸chư 部bộ 不bất 同đồng 。三tam 藏tạng 教giáo 則tắc 但đãn 明minh 事sự 理lý 權quyền 實thật 。未vị 辨biện 餘dư 門môn 。故cố 大đại 品phẩm 以dĩ 空không 有hữu 為vi 正chánh 。餘dư 義nghĩa 為vi 傍bàng 。法pháp 華hoa 三tam 一nhất 為vi 端đoan 。餘dư 皆giai 汎# 辨biện 。涅Niết 槃Bàn 以dĩ 常thường 無vô 常thường 為vi 旨chỉ 。餘dư 悉tất 並tịnh 明minh 。問vấn 。眾chúng 經kinh 何hà 故cố 有hữu 此thử 傍bàng 正chánh 。答đáp 。有hữu 二nhị 種chủng 菩Bồ 薩Tát 。一nhất 直trực 往vãng 菩Bồ 薩Tát 。二nhị 迴hồi 小tiểu 入nhập 大đại 之chi 人nhân 。般Bát 若Nhã 為vi 直trực 往vãng 菩Bồ 薩Tát 。說thuyết 方phương 便tiện 實thật 慧tuệ 。令linh 不bất 著trước 三tam 界giới 。實thật 慧tuệ 方phương 便tiện 。令linh 不bất 墮đọa 二Nhị 乘Thừa 。有hữu 兩lưỡng 健kiện 人nhân 。各các 扶phù 一nhất 腋dịch 。直trực 至chí 佛Phật 道Đạo 。不bất 須tu 明minh 三tam 乘thừa 為vi 方phương 便tiện 。一Nhất 乘Thừa 為vi 真chân 實thật 。故cố 法pháp 華hoa 云vân 。有hữu 佛Phật 子tử 心tâm 淨tịnh 。柔nhu 軟nhuyễn 亦diệc 利lợi 根căn 。我ngã 記ký 如như 是thị 人nhân 。來lai 世thế 得đắc 作tác 佛Phật 。是thị 等đẳng 聞văn 得đắc 佛Phật 。大đại 喜hỷ 充sung 遍biến 身thân 。則tắc 般Bát 若Nhã 時thời 事sự 也dã 。而nhi 迴hồi 小tiểu 入nhập 大đại 之chi 人nhân 。大đại 品phẩm 之chi 時thời 。根căn 猶do 未vị 熟thục 。故cố 不bất 正chánh 明minh 三tam 一nhất 之chi 義nghĩa 。而nhi 畢tất 定định 品phẩm 。引dẫn 法pháp 華hoa 經kinh 明minh 退thoái 不bất 退thoái 者giả 。蓋cái 是thị 般Bát 若Nhã 後hậu 分phần/phân 傍bàng 及cập 之chi 耳nhĩ 。三Tam 明Minh 無vô 常thường 之chi 執chấp 。至chí 大đại 品phẩm 時thời 。其kỳ 根căn 未vị 傾khuynh 。故cố 不bất 廣quảng 說thuyết 常thường 住trụ 。但đãn 般Bát 若Nhã 謳# 和hòa 既ký 是thị 因nhân 行hành 。復phục 須tu 識thức 果quả 法pháp 。是thị 故cố 。大đại 品phẩm 後hậu 分phần/phân 。略lược 明minh 法Pháp 身thân 常thường 住trụ 。迹tích 有hữu 去khứ 來lai 。又hựu 常thường 啼đề 本bổn 求cầu 般Bát 若Nhã 。故cố 以dĩ 二nhị 慧tuệ 為vi 正chánh 。中trung 路lộ 疑nghi 佛Phật 去khứ 來lai 。故cố 傍bàng 明minh 本bổn 跡tích 。

問vấn 。大đại 品phẩm 明minh 有hữu 為vi 般Bát 若Nhã 無vô 為vi 般Bát 若Nhã 。豈khởi 不bất 正chánh 辨biện 常thường 無vô 常thường 耶da 。答đáp 。無vô 為vi 般Bát 若Nhã 。凡phàm 有hữu 二nhị 種chủng 。一nhất 者giả 以dĩ 實thật 相tướng 境cảnh 名danh 無vô 為vi 般Bát 若Nhã 。所sở 生sanh 觀quán 智trí 名danh 有hữu 為vi 般Bát 若Nhã 。二nhị 者giả 以dĩ 佛Phật 果Quả 法Pháp 身thân 名danh 無vô 為vi 般Bát 若Nhã 。菩Bồ 薩Tát 因nhân 慧tuệ 名danh 有hữu 為vi 般Bát 若Nhã 。大đại 品phẩm 中trung 。正chánh 明minh 境cảnh 智trí 。為vi 無vô 為vi 義nghĩa 。傍bàng 明minh 因nhân 果quả 。為vi 無vô 為vi 義nghĩa 。是thị 以dĩ 論luận 云vân 。欲dục 得đắc 有hữu 為vi 般Bát 若Nhã 。當đương 學học 無vô 為vi 。此thử 明minh 欲dục 得đắc 觀quán 智trí 。當đương 觀quán 實thật 相tướng 境cảnh 。若nhược 言ngôn 欲dục 得đắc 於ư 因nhân 當đương 學học 果quả 者giả 。於ư 義nghĩa 不bất 便tiện 也dã 。又hựu 實thật 相tướng 能năng 生sanh 般Bát 若Nhã 。正chánh 是thị 以dĩ 境cảnh 生sanh 智trí 。若nhược 言ngôn 以dĩ 果quả 生sanh 因nhân 。義nghĩa 非phi 便tiện 也dã 。若nhược 以dĩ 實thật 相tướng 則tắc 是thị 法Pháp 身thân 。以dĩ 如như 為vi 佛Phật 者giả 。則tắc 此thử 境cảnh 智trí 便tiện 是thị 因nhân 果quả 。上thượng 五ngũ 句cú 中trung 。已dĩ 詳tường 此thử 意ý 。法pháp 華hoa 經kinh 。正chánh 為vi 迴hồi 小tiểu 入nhập 大đại 之chi 人nhân 。故cố 明minh 三tam 乘thừa 為vi 方phương 便tiện 。令linh 其kỳ 捨xả 小Tiểu 乘Thừa 。一Nhất 乘Thừa 為vi 真chân 實thật 。勸khuyến 其kỳ 取thủ 大đại 。故cố 正chánh 明minh 三tam 一nhất 二nhị 慧tuệ 也dã 。既ký 捨xả 小tiểu 求cầu 大đại 。則tắc 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。修tu 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 。復phục 學học 空không 有hữu 權quyền 實thật 。不bất 著trước 三tam 界giới 。不bất 墮đọa 二Nhị 乘Thừa 。直trực 至chí 佛Phật 道Đạo 。但đãn 大đại 品phẩm 既ký 已dĩ 廣quảng 明minh 。故cố 法pháp 華hoa 但đãn 略lược 說thuyết 也dã 。三tam 根căn 聲Thanh 聞Văn 。當đương 法pháp 華hoa 之chi 席tịch 。不bất 執chấp 無vô 常thường 。未vị 明minh 常thường 樂nhạo/nhạc/lạc 。但đãn 既ký 說thuyết 一Nhất 乘Thừa 之chi 因nhân 。須tu 辨biện 法Pháp 身thân 之chi 果quả 。是thị 故cố 。後hậu 分phần/phân 略lược 辨biện 。常thường 與dữ 無vô 常thường 。又hựu 說thuyết 常thường 住trụ 。成thành 其kỳ 一Nhất 乘Thừa 。若nhược 是thị 無vô 常thường 。應ưng 同đồng 灰hôi 斷đoạn 。既ký 異dị 昔tích 三tam 。則tắc 知tri 常thường 住trụ 。皆giai 是thị 傍bàng 明minh 。非phi 正chánh 宗tông 也dã 。

問vấn 。大đại 品phẩm 明minh 境cảnh 智trí 為vi 無vô 為vi 。云vân 何hà 傍bàng 正chánh 。答đáp 。實thật 相tướng 境cảnh 雖tuy 是thị 般Bát 若Nhã 本bổn 。而nhi 大đại 品phẩm 始thỉ 終chung 正chánh 明minh 二nhị 慧tuệ 。二nhị 慧tuệ 則tắc 所sở 生sanh 。是thị 有hữu 為vi 般Bát 若Nhã 。故cố 以dĩ 有hữu 為vi 是thị 正chánh 也dã 。故cố 不bất 得đắc 以dĩ 境cảnh 為vi 宗tông 。

問vấn 。大đại 品phẩm 若nhược 正chánh 明minh 有hữu 為vi 般Bát 若Nhã 者giả 。不bất 住trụ 法pháp 。住trụ 般Bát 若Nhã 。具cụ 足túc 六Lục 度Độ 萬vạn 行hạnh 。為vi 是thị 有hữu 為vi 。為vi 是thị 無vô 為vi 。答đáp 。不bất 住trụ 法pháp 者giả 。謂vị 不bất 住trụ 一nhất 切thiết 。有hữu 所sở 得đắc 法Pháp 。以dĩ 不bất 住trụ 一nhất 切thiết 法pháp 。故cố 住trụ 般Bát 若Nhã 。此thử 則tắc 實thật 相tướng 般Bát 若Nhã 。以dĩ 下hạ 具cụ 足túc 六Lục 度Độ 。六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。中trung 第đệ 六lục 般Bát 若Nhã 。則tắc 是thị 有hữu 為vi 般Bát 若Nhã 。由do 不bất 住trụ 一nhất 切thiết 法pháp 故cố 。住trụ 實thật 相tướng 般Bát 若Nhã 。故cố 生sanh 觀quán 智trí 。便tiện 具cụ 足túc 有hữu 為vi 波Ba 若Nhã 。由do 有hữu 為vi 波Ba 若Nhã 故cố 。導đạo 成thành 萬vạn 行hạnh 。故cố 明minh 三tam 法pháp 。一nhất 者giả 實thật 相tướng 般Bát 若Nhã 。二nhị 觀quán 智trí 般Bát 若Nhã 。三tam 導đạo 成thành 因nhân 果quả 諸chư 行hành 。問vấn 。何hà 以dĩ 知tri 此thử 是thị 實thật 相tướng 般Bát 若Nhã 。答đáp 。二nhị 義nghĩa 論luận 之chi 。一nhất 者giả 前tiền 六lục 家gia 解giải 中trung 。第đệ 五ngũ 名danh 無vô 為vi 。第đệ 六lục 非phi 有hữu 為vi 非phi 無vô 為vi 。則tắc 是thị 實thật 相tướng 。又hựu 若nhược 言ngôn 不bất 住trụ 法pháp 住trụ 般Bát 若Nhã 非phi 實thật 相tướng 般Bát 若Nhã 。下hạ 六Lục 度Độ 中trung 。第đệ 六lục 復phục 是thị 何hà 般Bát 若Nhã 耶da 。以dĩ 第đệ 六lục 是thị 觀quán 智trí 有hữu 為vi 般Bát 若Nhã 。故cố 知tri 初sơ 是thị 實thật 相tướng 無vô 為vi 波Ba 若Nhã 。

問vấn 。大đại 品phẩm 何hà 故cố 以dĩ 境cảnh 智trí 為vi 無vô 為vi 是thị 正chánh 。涅Niết 槃Bàn 以dĩ 因nhân 果quả 為vi 無vô 為vi 是thị 正chánh 耶da 。答đáp 。大đại 品phẩm 說thuyết 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 。實thật 相tướng 生sanh 於ư 般Bát 若Nhã 。般Bát 若Nhã 故cố 有hữu 區khu 和hòa 。是thị 故cố 。以dĩ 境cảnh 智trí 無vô 正chánh 。涅Niết 槃Bàn 正chánh 明minh 果quả 得đắc 。故cố 生sanh 死tử 因nhân 位vị 以dĩ 來lai 。皆giai 是thị 無vô 常thường 。如Như 來Lai 法Pháp 身thân 。始thỉ 是thị 常thường 住trụ 。涅Niết 槃Bàn 正chánh 辨biện 果quả 法pháp 。故cố 以dĩ 因nhân 果quả 為vi 無vô 為vi 。是thị 正chánh 宗tông 也dã 。涅Niết 槃Bàn 教giáo 起khởi 。正chánh 為vi 無vô 常thường 之chi 執chấp 。故cố 開khai 常thường 住trụ 。三tam 一nhất 空không 有hữu 。前tiền 教giáo 已dĩ 明minh 。故cố 但đãn 略lược 說thuyết 。

問vấn 。般Bát 若Nhã 等đẳng 經kinh 。為vi 直trực 往vãng 菩Bồ 薩Tát 。法pháp 華hoa 之chi 教giáo 。為vi 迴hồi 小tiểu 入nhập 大đại 之chi 人nhân 。則tắc 攝nhiếp 緣duyên 已dĩ 周chu 。涅Niết 槃Bàn 教giáo 興hưng 。復phục 何hà 取thủ 為vi 哉tai 。答đáp 。設thiết 教giáo 多đa 意ý 。不bất 可khả 一nhất 途đồ 。大đại 品phẩm 十thập 九cửu 因nhân 緣duyên 。涅Niết 槃Bàn 所sở 為vi 非phi 一nhất 。依y 法pháp 華hoa 意ý 釋thích 此thử 同đồng 者giả 。諸chư 子tử 有hữu 二nhị 。一nhất 者giả 失thất 心tâm 。則tắc 鈍độn 根căn 之chi 人nhân 。二nhị 不bất 失thất 心tâm 。謂vị 利lợi 根căn 人nhân 也dã 。雖tuy 有hữu 直trực 往vãng 之chi 與dữ 迴hồi 小tiểu 。聞văn 般Bát 若Nhã 法pháp 華hoa 。並tịnh 皆giai 領lãnh 悟ngộ 。謂vị 不bất 失thất 心tâm 子tử 。利lợi 根căn 人nhân 也dã 。餘dư 失thất 心tâm 鈍độn 根căn 。猶do 未vị 服phục 藥dược 。故cố 入nhập 雙song 林lâm 唱xướng 滅diệt 。為vi 說thuyết 涅Niết 槃Bàn 。方phương 乃nãi 取thủ 信tín 。若nhược 然nhiên 者giả 。始thỉ 蓮liên 華hoa 藏tạng 。終chung 跋bạt 提đề 河hà 。但đãn 有hữu 利lợi 鈍độn 二nhị 種chủng 緣duyên 也dã 。又hựu 般Bát 若Nhã 法pháp 華hoa 之chi 座tòa 。皆giai 已dĩ 得đắc 道Đạo 。今kim 聞văn 涅Niết 槃Bàn 更cánh 復phục 進tiến 悟ngộ 。故cố 云vân 為vi 人nhân 中trung 象tượng 王vương 迦Ca 葉Diếp 菩Bồ 薩Tát 說thuyết 是thị 經kinh 也dã 。又hựu 有hữu 二nhị 緣duyên 。一nhất 歷lịch 教giáo 已dĩ 得đắc 悟ngộ 緣duyên 。二nhị 直trực 聞văn 涅Niết 槃Bàn 則tắc 便tiện 受thọ 道đạo 。故cố 波Ba 若Nhã 法pháp 華hoa 。雖tuy 為vi 二nhị 人nhân 。更cánh 說thuyết 涅Niết 槃Bàn 二nhị 智trí 也dã 。別biệt 論luận 二nhị 經kinh 。

問vấn 。大đại 品phẩm 二nhị 智trí 與dữ 淨tịnh 名danh 二nhị 智trí 何hà 異dị 。答đáp 。凡phàm 有hữu 三tam 說thuyết 。辨biện 五ngũ 時thời 義nghĩa 。如như 上thượng 所sở 明minh 。大đại 品phẩm 鑒giám 空không 有hữu 為vi 二nhị 慧tuệ 。淨tịnh 名danh 知tri 病bệnh 識thức 藥dược 。應ứng 病bệnh 授thọ 藥dược 。無vô 為vi 權quyền 實thật 。用dụng 四tứ 時thời 。義nghĩa 云vân 大đại 品phẩm 淨tịnh 名danh 。同đồng 為vi 第đệ 二nhị 教giáo 。但đãn 大đại 品phẩm 通thông 說thuyết 淺thiển 深thâm 。淨tịnh 名danh 徧biến 明minh 八bát 地địa 以dĩ 上thượng 然nhiên 同đồng 辨biện 照chiếu 空không 為vi 實thật 鑒giám 有hữu 為vi 權quyền 也dã 。此thử 二nhị 南nam 土thổ/độ 人nhân 釋thích 也dã 。有hữu 人nhân 言ngôn 。維duy 摩ma 是thị 圓viên 教giáo 。非phi 染nhiễm 非phi 淨tịnh 。染nhiễm 淨tịnh 雙song 遊du 。此thử 北bắc 土thổ/độ 論luận 師sư 釋thích 也dã 。今kim 謂vị 不bất 然nhiên 。智Trí 度Độ 菩Bồ 薩Tát 母mẫu 。方phương 便tiện 以dĩ 為vi 父phụ 。一nhất 切thiết 眾chúng 導đạo 師sư 。無vô 不bất 由do 是thị 生sanh 。豈khởi 得đắc 局cục 在tại 波Ba 若Nhã 。不bất 通thông 淨tịnh 名danh 。又hựu 鑒giám 空không 照chiếu 有hữu 。故cố 名danh 般Bát 若Nhã 漚âu 和hòa 。此thử 多đa 明minh 菩Bồ 薩Tát 自tự 行hành 。知tri 病bệnh 識thức 藥dược 。應ứng 病bệnh 授thọ 藥dược 。蓋cái 明minh 大Đại 士Sĩ 化hóa 他tha 之chi 法pháp 。夫phu 為vi 菩Bồ 薩Tát 。皆giai 具cụ 斯tư 二nhị 。何hà 得đắc 以dĩ 化hóa 他tha 而nhi 呈trình 淨tịnh 名danh 。自tự 行hành 以dĩ 局cục 大đại 品phẩm 。故cố 前tiền 釋thích 為vi 非phi 也dã 。釋thích 論luận 列liệt 法pháp 華hoa 等đẳng 十thập 種chủng 大đại 經kinh 。而nhi 般Bát 若Nhã 最tối 大đại 。豈khởi 言ngôn 大đại 品phẩm 通thông 說thuyết 淺thiển 深thâm 。淨tịnh 名danh 獨độc 明minh 妙diệu 道đạo 。若nhược 言ngôn 淨tịnh 名danh 是thị 八bát 地địa 以dĩ 上thượng 之chi 人nhân 。故cố 法pháp 深thâm 者giả 。如Như 來Lai 為vi 究cứu 竟cánh 果quả 地địa 。於ư 般Bát 若Nhã 應ưng 為vi 宗tông 妙diệu 。又hựu 身thân 子tử 善thiện 吉cát 小tiểu 人nhân 說thuyết 之chi 。便tiện 非phi 大đại 法pháp 。若nhược 云vân 淨tịnh 名danh 辨biện 不bất 思tư 議nghị 。巨cự 細tế 容dung 入nhập 。復phục 為vi 深thâm 者giả 。般Bát 若Nhã 明minh 指chỉ 障chướng 風phong 力lực 。毛mao 舉cử 大Đại 千Thiên 。豈khởi 不bất 明minh 耶da 。又hựu 般Bát 若Nhã 謳# 和hòa 。不bất 思tư 議nghị 之chi 本bổn 也dã 。借tá 座tòa 請thỉnh 飯phạn 。不bất 思tư 議nghị 之chi 迹tích 也dã 。大đại 品phẩm 盛thịnh 明minh 二nhị 慧tuệ 。則tắc 辨biện 不bất 思tư 議nghị 本bổn 。淨tịnh 名danh 現hiện 通thông 。乃nãi 顯hiển 不bất 思tư 議nghị 迹tích 。何hà 得đắc 本bổn 通thông 淺thiển 深thâm 。而nhi 跡tích 謂vị 為vi 妙diệu 。若nhược 三tam 乘thừa 通thông 學học 般Bát 若Nhã 。故cố 復phục 般Bát 若Nhã 通thông 淺thiển 深thâm 。淨tịnh 名danh 釋thích 於ư 。智Trí 度Độ 菩Bồ 薩Tát 母mẫu 。則tắc 是thị 般Bát 若Nhã 。豈khởi 不bất 通thông 。又hựu 云vân 。是thị 圓viên 頓đốn 教giáo 者giả 。是thị 亦diệc 不bất 然nhiên 。般Bát 若Nhã 等đẳng 亦diệc 廣quảng 歎thán 菩Bồ 薩Tát 權quyền 道Đạo 方phương 便tiện 。何hà 故cố 獨độc 以dĩ 淨tịnh 名danh 為vi 圓viên 頓đốn 教giáo 耶da 。今kim 明minh 。大đại 品phẩm 淨tịnh 名danh 明minh 二nhị 惠huệ 有hữu 同đồng 異dị 。所sở 言ngôn 同đồng 者giả 。智Trí 度Độ 菩Bồ 薩Tát 母mẫu 。方phương 便tiện 以dĩ 為vi 父phụ 。則tắc 知tri 二nhị 經kinh 。皆giai 照chiếu 空không 為vi 實thật 。涉thiệp 有hữu 為vi 權quyền 也dã 。所sở 言ngôn 異dị 者giả 。大đại 品phẩm 先tiên 明minh 實thật 慧tuệ 。後hậu 明minh 方phương 便tiện 。九cửu 十thập 章chương 經kinh 。開khai 為vi 二nhị 道đạo 。六lục 十thập 六lục 品phẩm 。明minh 般Bát 若Nhã 道đạo 。餘dư 二nhị 十thập 四tứ 品phẩm 。辨biện 方phương 便tiện 道đạo 。所sở 以dĩ 先tiên 明minh 實thật 慧tuệ 。後hậu 辨biện 方phương 便tiện 者giả 。實thật 相tướng 為vi 本bổn 。諸chư 法pháp 為vi 末mạt 。般Bát 若Nhã 照chiếu 實thật 相tướng 。故cố 波Ba 若Nhã 為vi 本bổn 。方phương 便tiện 照chiếu 諸chư 法pháp 。故cố 方phương 便tiện 為vi 末mạt 。此thử 示thị 二nhị 本bổn 二nhị 末mạt 。從tùng 本bổn 至chí 末mạt 。從tùng 體thể 起khởi 用dụng 。故cố 先tiên 明minh 實thật 慧tuệ 。後hậu 辨biện 方phương 便tiện 也dã 。又hựu 一nhất 切thiết 諸chư 見kiến 。凡phàm 有hữu 二nhị 種chủng 。一nhất 者giả 有hữu 見kiến 。二nhị 者giả 無vô 見kiến 。般Bát 若Nhã 破phá 其kỳ 有hữu 見kiến 。方phương 便tiện 破phá 其kỳ 無vô 見kiến 。則tắc 顯hiển 中trung 道đạo 。遠viễn 離ly 二nhị 邊biên 。故cố 先tiên 明minh 實thật 慧tuệ 。後hậu 明minh 方phương 便tiện 。則tắc 破phá 見kiến 次thứ 第đệ 也dã 。又hựu 菩Bồ 薩Tát 退thoái 有hữu 二nhị 事sự 。一nhất 貪tham 三tam 界giới 。二nhị 取thủ 小Tiểu 乘Thừa 。方phương 便tiện 實thật 慧tuệ 故cố 。不bất 著trước 三tam 界giới 。實thật 慧tuệ 方phương 便tiện 故cố 不bất 墮đọa 二Nhị 乘Thừa 。故cố 入nhập 菩Bồ 薩Tát 位vị 。得đắc 至chí 佛Phật 道Đạo 。要yếu 須tu 先tiên 離ly 三tam 界giới 。後hậu 離ly 二Nhị 乘Thừa 。故cố 先tiên 明minh 實thật 慧tuệ 。後hậu 辨biện 方phương 便tiện 。此thử 如như 法Pháp 華hoa 五ngũ 百bách 由do 旬tuần 。嶮hiểm 難nạn 惡ác 道đạo 。三tam 界giới 為vi 三tam 百bách 。二Nhị 乘Thừa 為vi 二nhị 百bách 。先tiên 離ly 三tam 百bách 。後hậu 離ly 二nhị 百bách 。故cố 先tiên 明minh 實thật 慧tuệ 。後hậu 辨biện 權quyền 慧tuệ 。故cố 大đại 品phẩm 中trung 。以dĩ 二Nhị 乘Thừa 合hợp 為vi 一nhất 百bách 。但đãn 明minh 四tứ 百bách 。開khai 合hợp 為vi 異dị 。與dữ 法pháp 華hoa 大đại 同đồng 。如như 彼bỉ 廣quảng 說thuyết 。又hựu 叡duệ 公công 釋thích 論luận 序tự 云vân 。正chánh 覺giác 知tri 邪tà 思tư 之chi 自tự 起khởi 故cố 。阿a 含hàm 為vi 之chi 作tác 。鑒giám 滯trệ 有hữu 之chi 由do 惑hoặc 故cố 。般Bát 若Nhã 為vi 之chi 內nội 照chiếu 。若nhược 然nhiên 者giả 。波Ba 若Nhã 則tắc 明minh 破phá 小Tiểu 乘Thừa 之chi 有hữu 。故cố 先tiên 明minh 實thật 慧tuệ 。雖tuy 破phá 著trước 有hữu 。復phục 恐khủng 證chứng 空không 。故cố 方phương 便tiện 破phá 空không 。此thử 約ước 教giáo 之chi 先tiên 後hậu 。為vi 次thứ 第đệ 也dã 。次thứ 就tựu 位vị 明minh 者giả 。前tiền 明minh 般Bát 若Nhã 道đạo 。謂vị 六lục 地địa 以dĩ 還hoàn 法Pháp 門môn 。次thứ 明minh 方phương 便tiện 。則tắc 七thất 地địa 以dĩ 上thượng 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。此thử 皆giai 大đại 判phán 為vi 言ngôn 。龍long 樹thụ 云vân 。般Bát 若Nhã 中trung 非phi 無vô 方phương 便tiện 。方phương 便tiện 中trung 非phi 無vô 般Bát 若Nhã 。但đãn 前tiền 多đa 明minh 般Bát 若Nhã 。後hậu 多đa 明minh 方phương 便tiện 。次thứ 淨tịnh 名danh 經kinh 辨biện 二nhị 慧tuệ 者giả 。先tiên 明minh 方phương 便tiện 。後hậu 辨biện 於ư 實thật 。

所sở 以dĩ 然nhiên 者giả 。此thử 教giáo 所sở 興hưng 。正chánh 起khởi 於ư 疾tật 。故cố 云vân 其kỳ 以dĩ 方phương 便tiện 。現hiện 身thân 有hữu 疾tật 。以dĩ 有hữu 疾tật 故cố 。便tiện 有hữu 方phương 丈trượng 二nhị 集tập 菴am 薗viên 兩lưỡng 會hội 。故cố 前tiền 明minh 方phương 便tiện 。後hậu 辨biện 實thật 也dã 。又hựu 成thành 就tựu 眾chúng 生sanh 。淨tịnh 佛Phật 國quốc 土độ 。此thử 是thị 菩Bồ 薩Tát 。方phương 便tiện 之chi 用dụng 。故cố 佛Phật 國quốc 一nhất 品phẩm 。明minh 淨tịnh 佛Phật 國quốc 土độ 。方phương 便tiện 以dĩ 去khứ 。辨biện 成thành 就tựu 眾chúng 生sanh 。是thị 以dĩ 此thử 經Kinh 多đa 明minh 方phương 便tiện 也dã 。又hựu 大đại 品phẩm 多đa 明minh 自tự 行hành 二nhị 慧tuệ 。淨tịnh 名danh 多đa 辨biện 外ngoại 化hóa 權quyền 實thật 。何hà 以dĩ 知tri 然nhiên 。大đại 品phẩm 明minh 。般Bát 若Nhã 不bất 著trước 有hữu 。漚âu 和hòa 不bất 證chứng 空không 。此thử 多đa 是thị 菩Bồ 薩Tát 自tự 行hành 二nhị 慧tuệ 。淨tịnh 名danh 經kinh 。內nội 靜tĩnh 鑒giám 根căn 藥dược 。外ngoại 則tắc 廣quảng 現hiện 神thần 通thông 。故cố 多đa 明minh 化hóa 他tha 二nhị 慧tuệ 。又hựu 大đại 品phẩm 多đa 明minh 實thật 慧tuệ 方phương 便tiện 慧tuệ 。淨tịnh 名danh 經kinh 多đa 明minh 權quyền 實thật 二nhị 慧tuệ 。

問vấn 權quyền 與dữ 方phương 便tiện 。有hữu 何hà 異dị 耶da 。答đáp 。通thông 則tắc 無vô 別biệt 。皆giai 是thị 善thiện 巧xảo 之chi 義nghĩa 也dã 。別biệt 而nhi 為vi 言ngôn 之chi 。方phương 便tiện 則tắc 長trường/trưởng 。權quyền 義nghĩa 則tắc 短đoản 。今kim 總tổng 明minh 三tam 意ý 。一nhất 者giả 明minh 實thật 相tướng 為vi 實thật 。鑒giám 萬vạn 法pháp 為vi 權quyền 。二nhị 靜tĩnh 鑒giám 萬vạn 法pháp 為vi 實thật 。外ngoại 變biến 動động 為vi 權quyền 。三tam 就tựu 動động 用dụng 。以dĩ 不bất 疾tật 之chi 身thân 為vi 實thật 。託thác 疾tật 方phương 丈trượng 為vi 權quyền 。初sơ 照chiếu 實thật 相tướng 名danh 為vi 實thật 慧tuệ 。自tự 餘dư 三tam 門môn 。皆giai 屬thuộc 方phương 便tiện 。故cố 方phương 便tiện 長trường/trưởng 也dã 。權quyền 義nghĩa 短đoản 者giả 。但đãn 取thủ 靜tĩnh 鑒giám 根căn 藥dược 為vi 實thật 。外ngoại 示thị 變biến 動động 以dĩ 去khứ 。皆giai 屬thuộc 於ư 權quyền 。故cố 權quyền 智trí 是thị 方phương 便tiện 中trung 之chi 別biệt 用dụng 。所sở 以dĩ 言ngôn 短đoản 。問vấn 。權quyền 與dữ 方phương 便tiện 。既ký 有hữu 短đoản 長trường/trưởng 。兩lưỡng 實thật 亦diệc 得đắc 爾nhĩ 不phủ 。答đáp 。方phương 便tiện 之chi 實thật 。此thử 實thật 則tắc 長trường/trưởng 。以dĩ 方phương 便tiện 既ký 無vô 所sở 不bất 為vi 。實thật 慧tuệ 亦diệc 無vô 所sở 不bất 為vi 。照chiếu 無vô 爾nhĩ 為vi 。而nhi 實thật 無vô 所sở 為vi 。是thị 故cố 長trường/trưởng 也dã 。權quyền 智trí 但đãn 是thị 有hữu 智trí 中trung 外ngoại 變biến 動động 用dụng 。則tắc 實thật 智trí 但đãn 是thị 有hữu 智trí 中trung 靜tĩnh 鑒giám 之chi 功công 。故cố 權quyền 實thật 俱câu 短đoản 也dã 問vấn 。外ngoại 示thị 變biến 動động 為vi 權quyền 則tắc 迹tích 。動động 無vô 所sở 動động 為vi 實thật 。但đãn 立lập 此thử 二nhị 。成thành 權quyền 實thật 義nghĩa 不phủ 。答đáp 。外ngoại 示thị 變biến 動động 為vi 權quyền 。此thử 是thị 應ứng 病bệnh 授thọ 藥dược 。必tất 須tu 內nội 靜tĩnh 鑒giám 根căn 藥dược 為vi 實thật 。方phương 成thành 二nhị 慧tuệ 。空không 慧tuệ 不bất 知tri 根căn 藥dược 知tri 故cố 。不bất 成thành 二nhị 慧tuệ 也dã 。

五ngũ 短đoản 長trường/trưởng 門môn

總tổng 攝nhiếp 眾chúng 經kinh 。具cụ 有hữu 四tứ 句cú 。一nhất 實thật 智trí 長trường/trưởng 權quyền 智trí 短đoản 。二nhị 權quyền 智trí 長trường/trưởng 實thật 智trí 短đoản 。三tam 者giả 俱câu 長trường/trưởng 。四tứ 者giả 俱câu 短đoản 。實thật 智trí 長trường/trưởng 權quyền 智trí 短đoản 者giả 。此thử 約ước 動động 靜tĩnh 分phần/phân 二nhị 智trí 。靜tĩnh 鑒giám 空không 有hữu 為vi 實thật 。實thật 則tắc 通thông 照chiếu 空không 有hữu 。所sở 以dĩ 為vi 長trường/trưởng 。外ngoại 變biến 動động 之chi 用dụng 為vi 權quyền 。權quyền 但đãn 是thị 有hữu 用dụng 。所sở 以dĩ 為vi 短đoản 。問vấn 。內nội 靜tĩnh 鑒giám 空không 有hữu 實thật 智trí 既ký 長trường/trưởng 。外ngoại 變biến 動động 用dụng 雙song 說thuyết 空không 有hữu 。如như 說thuyết 二nhị 諦đế 。又hựu 雙song 現hiện 空không 有hữu 。如như 文Văn 殊Thù 為vi 世thế 王vương 現hiện 虛hư 空không 之chi 身thân 。是thị 為vi 現hiện 空không 。示thị 丈trượng 六lục 千thiên 尺xích 。是thị 為vi 示thị 有hữu 。若nhược 爾nhĩ 動động 用dụng 亦diệc 通thông 空không 有hữu 。則tắc 二nhị 智trí 俱câu 應ưng 是thị 長trường/trưởng 。答đáp 。外ngoại 雖tuy 說thuyết 空không 有hữu 及cập 示thị 空không 有hữu 。但đãn 從tùng 鑒giám 有hữu 智trí 起khởi 。以dĩ 內nội 鑒giám 知tri 病bệnh 識thức 藥dược 故cố 。外ngoại 示thị 空không 有hữu 。所sở 以dĩ 為vi 短đoản 。所sở 言ngôn 權quyền 長trường/trưởng 實thật 短đoản 者giả 。此thử 約ước 鑒giám 空không 為vi 實thật 。照chiếu 有hữu 為vi 權quyền 。分phần/phân 於ư 二nhị 智trí 。照chiếu 空không 為vi 實thật 。實thật 智trí 唯duy 是thị 靜tĩnh 鑒giám 而nhi 非phi 變biến 動động 。故cố 名danh 為vi 短đoản 。照chiếu 有hữu 為vi 權quyền 。權quyền 備bị 動động 靜tĩnh 。先tiên 照chiếu 根căn 藥dược 為vi 靜tĩnh 。外ngoại 應ứng 病bệnh 授thọ 藥dược 為vi 動động 。權quyền 通thông 動động 靜tĩnh 。所sở 以dĩ 長trường/trưởng 也dã 。此thử 二nhị 句cú 。皆giai 取thủ 動động 靜tĩnh 。分phần/phân 其kỳ 長trường 短đoản 。三tam 者giả 二nhị 智trí 俱câu 長trưởng 者giả 。但đãn 就tựu 空không 有hữu 為vi 判phán 。實thật 智trí 照chiếu 空không 。權quyền 智trí 鑒giám 有hữu 。鑒giám 有hữu 之chi 中trung 。明minh 動động 靜tĩnh 二nhị 有hữu 。實thật 智trí 照chiếu 空không 。明minh 動động 靜tĩnh 皆giai 空không 。是thị 則tắc 二nhị 智trí 無vô 有hữu 短đoản 長trường/trưởng 也dã 。第đệ 四tứ 句cú 二nhị 智trí 俱câu 短đoản 者giả 。俱câu 就tựu 有hữu 智trí 中trung 分phần/phân 二nhị 智trí 故cố 。二nhị 智trí 俱câu 短đoản 。如như 以dĩ 知tri 病bệnh 識thức 藥dược 為vi 實thật 。應ứng 病bệnh 授thọ 藥dược 為vi 權quyền 。此thử 二nhị 智trí 皆giai 有hữu 門môn 所sở 攝nhiếp 。是thị 故cố 俱câu 短đoản 。要yếu 淨tịnh 名danh 不bất 病bệnh 之chi 身thân 為vi 實thật 。示thị 病bệnh 之chi 義nghĩa 為vi 權quyền 也dã 。問vấn 。但đãn 約ước 有hữu 智trí 開khai 權quyền 實thật 。明minh 其kỳ 俱câu 短đoản 。亦diệc 就tựu 空không 智trí 具cụ 於ư 權quyền 實thật 。有hữu 短đoản 長trường/trưởng 耶da 。答đáp 。實thật 智trí 明minh 二nhị 不bất 二nhị 義nghĩa 。又hựu 當đương 其kỳ 體thể 。故cố 不bất 開khai 權quyền 實thật 。權quyền 智trí 是thị 不bất 二nhị 二nhị 義nghĩa 。又hựu 為vi 其kỳ 用dụng 。是thị 故cố 所sở 開khai 。若nhược 欲dục 開khai 之chi 。義nghĩa 亦diệc 為vi 類loại 。照chiếu 生sanh 空không 之chi 淺thiển 為vi 權quyền 。照chiếu 法pháp 空không 之chi 深thâm 為vi 實thật 。又hựu 照chiếu 二Nhị 乘Thừa 之chi 空không 名danh 之chi 為vi 權quyền 。

所sở 以dĩ 然nhiên 者giả 。實thật 無vô 二Nhị 乘Thừa 所sở 見kiến 之chi 空không 。昭chiêu 此thử 權quyền 空không 。故cố 名danh 為vi 權quyền 。照chiếu 菩Bồ 薩Tát 之chi 空không 。名danh 之chi 為vi 實thật 。以dĩ 菩Bồ 薩Tát 所sở 智trí 之chi 空không 是thị 實thật 空không 。以dĩ 照chiếu 實thật 空không 故cố 。名danh 為vi 實thật 也dã 。

六lục 六lục 智trí 門môn

興hưng 皇hoàng 和hòa 上thượng 講giảng 此thử 經Kinh 。明minh 六lục 種chủng 二nhị 智trí 為vi 三tam 雙song 。謂vị 方phương 便tiện 實thật 權quyền 實thật 。實thật 方phương 便tiện 權quyền 方phương 便tiện 。方phương 便tiện 權quyền 實thật 權quyền 。故cố 有hữu 兩lưỡng 實thật 兩lưỡng 權quyền 兩lưỡng 方phương 便tiện 。方phương 便tiện 實thật 者giả 。對đối 方phương 便tiện 以dĩ 辨biện 於ư 實thật 。以dĩ 明minh 知tri 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。故cố 名danh 為vi 實thật 也dã 。權quyền 實thật 者giả 。凡phàm 有hữu 二nhị 義nghĩa 。一nhất 就tựu 菩Bồ 薩Tát 辨biện 之chi 。如như 照chiếu 有hữu 為vi 權quyền 。就tựu 此thử 權quyền 中trung 。更cánh 復phục 明minh 實thật 。如như 內nội 靜tĩnh 鑒giám 根căn 藥dược 為vi 實thật 。外ngoại 變biến 動động 為vi 權quyền 。故cố 名danh 權quyền 實thật 。又hựu 如như 不bất 病bệnh 之chi 身thân 。為vi 權quyền 中trung 之chi 實thật 。亦diệc 名danh 權quyền 實thật 也dã 。二nhị 約ước 聲Thanh 聞Văn 明minh 權quyền 實thật 者giả 。二Nhị 乘Thừa 照chiếu 事sự 之chi 智trí 為vi 權quyền 。照chiếu 苦khổ 空không 之chi 理lý 為vi 實thật 。今kim 以dĩ 大đại 望vọng 小tiểu 。明minh 一Nhất 乘Thừa 之chi 實thật 者giả 。蓋cái 是thị 權quyền 名danh 實thật 耳nhĩ 。非phi 究cứu 竟cánh 實thật 也dã 。次thứ 雙song 云vân 。實thật 方phương 便tiện 權quyền 方phương 便tiện 者giả 。實thật 方phương 便tiện 。謂vị 照chiếu 實thật 相tướng 諸chư 法pháp 之chi 智trí 故cố 云vân 名danh 實thật 方phương 便tiện 。權quyền 方phương 便tiện 權quyền 方phương 便tiện 者giả 。則tắc 對đối 上thượng 二Nhị 乘Thừa 之chi 實thật 。明minh 二Nhị 乘Thừa 方phương 便tiện 。此thử 是thị 權quyền 方phương 便tiện 耳nhĩ 。三tam 雙song 云vân 。實thật 權quyền 方phương 便tiện 權quyền 。實thật 權quyền 者giả 。從tùng 實thật 起khởi 權quyền 。故cố 名danh 實thật 權quyền 。則tắc 照chiếu 空không 照chiếu 有hữu 。此thử 皆giai 是thị 實thật 。但đãn 取thủ 外ngoại 用dụng 。名danh 之chi 為vi 權quyền 。又hựu 實thật 權quyền 者giả 。二Nhị 乘Thừa 之chi 權quyền 是thị 虛hư 。權quyền 菩Bồ 薩Tát 權quyền 是thị 實thật 權quyền 也dã 。方phương 便tiện 權quyền 者giả 。此thử 以dĩ 照chiếu 空không 為vi 實thật 。照chiếu 有hữu 為vi 方phương 便tiện 。就tựu 方phương 便tiện 中trung 。更cánh 復phục 起khởi 權quyền 。如như 內nội 照chiếu 有hữu 知tri 於ư 根căn 藥dược 。及cập 外ngoại 現hiện 淨tịnh 名danh 長trưởng 者giả 之chi 身thân 。皆giai 名danh 方phương 便tiện 。於ư 此thử 方phương 便tiện 中trung 。更cánh 起khởi 權quyền 用dụng 。如như 示thị 病bệnh 等đẳng 。此thử 六lục 門môn 成thành 上thượng 長trường 短đoản 之chi 義nghĩa 。

七thất 開khai 合hợp 門môn

二nhị 智trí 具cụ 有hữu 開khai 合hợp 四tứ 句cú 。一nhất 者giả 開khai 於ư 二nhị 慧tuệ 。如như 前tiền 所sở 明minh 。照chiếu 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。故cố 名danh 般Bát 若Nhã 。照chiếu 實thật 相tướng 諸chư 法pháp 。稱xưng 為vi 謳# 和hòa 。如Như 來Lai 內nội 照chiếu 此thử 二nhị 。故cố 有hữu 二nhị 慧tuệ 。佛Phật 從tùng 此thử 二nhị 生sanh 。故cố 有hữu 父phụ 有hữu 母mẫu 。外ngoại 為vi 眾chúng 生sanh 直trực 說thuyết 此thử 二nhị 。如như 釋thích 論luận 云vân 。初sơ 說thuyết 波Ba 若Nhã 道đạo 。次thứ 明minh 方phương 便tiện 道đạo 。初sơ 明minh 佛Phật 母mẫu 。次thứ 明minh 佛Phật 父phụ 。經kinh 所sở 以dĩ 般Bát 若Nhã 為vi 十thập 方phương 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 。父phụ 母mẫu 尊tôn 經Kinh 。信tín 之chi 而nhi 得đắc 大đại 福phước 。毀hủy 之chi 而nhi 招chiêu 大đại 罪tội 。問vấn 。既ký 以dĩ 二nhị 慧tuệ 為vi 父phụ 母mẫu 。何hà 者giả 為vi 祖tổ 父phụ 母mẫu 耶da 。答đáp 。約ước 境cảnh 智trí 分phân 之chi 。初sơ 實thật 相tướng 及cập 諸chư 法pháp 二nhị 境cảnh 。能năng 發phát 生sanh 二nhị 慧tuệ 則tắc 祖tổ 父phụ 母mẫu 義nghĩa 。是thị 故cố 爾nhĩ 炎diễm 名danh 為vi 智trí 母mẫu 。若nhược 據cứ 眾chúng 行hành 為vi 論luận 。由do 大đại 悲bi 故cố 。方phương 有hữu 般Bát 若Nhã 。則tắc 大đại 悲bi 為vi 波Ba 若Nhã 母mẫu 。亦diệc 由do 大đại 悲bi 故cố 有hữu 方phương 便tiện 。是thị 方phương 便tiện 之chi 母mẫu 。則tắc 是thị 父phụ 義nghĩa 。但đãn 合hợp 說thuyết 之chi 耳nhĩ 。此thử 則tắc 是thị 開khai 二nhị 慧tuệ 也dã 。問vấn 。若nhược 以dĩ 般Bát 若Nhã 為vi 母mẫu 。方phương 便tiện 為vi 父phụ 。何hà 故cố 云vân 般Bát 若Nhã 為vi 母mẫu 般Bát 舟Chu 三Tam 昧Muội 為vi 父phụ 。又hựu 云vân 般Bát 若Nhã 為vi 母mẫu 五ngũ 度độ 為vi 父phụ 。答đáp 。般Bát 若Nhã 舟chu 翻phiên 為vi 現hiện 前tiền 。現hiện 前tiền 者giả 現hiện 前tiền 見kiến 佛Phật 。此thử 是thị 有hữu 行hành 。故cố 屬thuộc 方phương 便tiện 。名danh 之chi 為vi 父phụ 。五ngũ 度độ 有hữu 行hành 。亦diệc 屬thuộc 方phương 便tiện 也dã 。次thứ 第đệ 二nhị 句cú 合hợp 二nhị 慧tuệ 者giả 。明minh 般Bát 若Nhã 與dữ 謳# 和hòa 皆giai 是thị 般Bát 若Nhã 。

所sở 以dĩ 然nhiên 者giả 。波Ba 若Nhã 為vi 體thể 。謳# 和hòa 為vi 用dụng 。體thể 則tắc 般Bát 若Nhã 之chi 體thể 。用dụng 是thị 般Bát 若Nhã 之chi 用dụng 。故cố 皆giai 名danh 般Bát 若Nhã 。故cố 如Như 來Lai 雖tuy 說thuyết 。大đại 品phẩm 九cửu 十thập 章chương 。開khai 於ư 二nhị 道đạo 。皆giai 稱xưng 摩Ma 訶Ha 般Bát 若Nhã 經kinh 。不bất 以dĩ 復phục 為vi 方phương 便tiện 經kinh 故cố 知tri 二nhị 慧tuệ 皆giai 名danh 般Bát 若Nhã 。又hựu 如như 論luận 云vân 。以dĩ 金kim 為vi 種chủng 種chủng 物vật 而nhi 物vật 則tắc 是thị 金kim 。更cánh 無vô 別biệt 體thể 。又hựu 如như 云vân 六Lục 度Độ 中trung 合hợp 方phương 便tiện 與dữ 實thật 慧tuệ 皆giai 名danh 般Bát 若Nhã 。問vấn 。何hà 以dĩ 知tri 然nhiên 。答đáp 。餘dư 五ngũ 度độ 。但đãn 明minh 五ngũ 種chủng 有hữu 行hành 。不bất 辨biện 照chiếu 知tri 空không 有hữu 。今kim 照chiếu 空không 義nghĩa 屬thuộc 般Bát 若Nhã 。知tri 有hữu 義nghĩa 亦diệc 屬thuộc 般Bát 若Nhã 。故cố 知tri 二nhị 慧tuệ 皆giai 名danh 波Ba 若Nhã 。則tắc 是thị 合hợp 權quyền 實thật 。皆giai 名danh 實thật 義nghĩa 也dã 。第đệ 三tam 合hợp 權quyền 實thật 皆giai 名danh 權quyền 者giả 。照chiếu 有hữu 巧xảo 用dụng 既ký 。名danh 為vi 方phương 便tiện 。照chiếu 空không 之chi 巧xảo 亦diệc 。是thị 方phương 便tiện 故cố 。二nhị 照chiếu 同đồng 巧xảo 。則tắc 兩lưỡng 皆giai 方phương 便tiện 。又hựu 如như 七thất 地địa 中trung 名danh 方Phương 便Tiện 波Ba 羅La 蜜Mật 者giả 。釋thích 論luận 云vân 。是thị 時thời 般Bát 若Nhã 清thanh 淨tịnh 。變biến 名danh 方phương 便tiện 。以dĩ 至chí 於ư 六lục 地địa 時thời 般Bát 若Nhã 用dụng 猶do 未vị 妙diệu 。故cố 不bất 名danh 方phương 便tiện 。至chí 七thất 地địa 則tắc 波Ba 若Nhã 用dụng 妙diệu 。故cố 名danh 方phương 便tiện 。如như 七thất 地địa 文văn 。從tùng 方phương 便tiện 慧tuệ 。起khởi 十thập 妙diệu 行hạnh 。始thỉ 知tri 三tam 界giới 空không 。而nhi 莊trang 嚴nghiêm 三tam 界giới 等đẳng 。故cố 知tri 二nhị 慧tuệ 皆giai 名danh 方phương 便tiện 。對đối 此thử 義nghĩa 。亦diệc 得đắc 六lục 地địa 有hữu 方phương 便tiện 與dữ 波Ba 若Nhã 。皆giai 名danh 波Ba 若Nhã 。又hựu 如như 勝thắng 鬘man 經Kinh 云vân 一Nhất 乘Thừa 大đại 方phương 便tiện 。一Nhất 乘Thừa 之chi 中trung 。若nhược 照chiếu 空không 照chiếu 有hữu 。說thuyết 空không 說thuyết 有hữu 。皆giai 名danh 方phương 便tiện 。以dĩ 悉tất 是thị 諸chư 佛Phật 大đại 善thiện 巧xảo 故cố 。亦diệc 是thị 合hợp 二nhị 慧tuệ 為vi 方phương 便tiện 也dã 。四tứ 者giả 二nhị 智trí 不bất 開khai 不bất 合hợp 。則tắc 泯mẫn 上thượng 三tam 句cú 。明minh 諸chư 佛Phật 正chánh 觀quán 未vị 曾tằng 有hữu 實thật 。亦diệc 未vị 曾tằng 是thị 權quyền 。亦diệc 未vị 曾tằng 開khai 。亦diệc 未vị 曾tằng 合hợp 。故cố 云vân 是thị 法Pháp 不bất 可khả 示thị 。言ngôn 辭từ 相tướng 寂tịch 滅diệt 。佛Phật 不bất 能năng 行hành 。佛Phật 不bất 能năng 倒đảo 。而nhi 今kim 有hữu 開khai 合hợp 實thật 權quyền 者giả 。皆giai 是thị 無vô 名danh 相tướng 中trung 。為vi 出xuất 處xứ 眾chúng 生sanh 。明minh 開khai 合hợp 不bất 同đồng 。

八bát 斷đoạn 伏phục 門môn

問vấn 。二nhị 智trí 云vân 何hà 。斷đoạn 煩phiền 惱não 耶da 。答đáp 。此thử 經Kinh 云vân 。佛Phật 為vì 增tăng 上thượng 慢mạn 人nhân 。說thuyết 斷đoạn 煩phiền 惱não 。實thật 不bất 斷đoạn 也dã 。問vấn 。大đại 小tiểu 經kinh 論luận 。皆giai 明minh 斷đoạn 惑hoặc 。云vân 何hà 不bất 斷đoạn 。答đáp 。若nhược 言ngôn 斷đoạn 者giả 。今kim 請thỉnh 問vấn 之chi 。為vi 有hữu 惑hoặc 可khả 斷đoạn 。為vi 無vô 惑hoặc 可khả 斷đoạn 耶da 。如như 其kỳ 實thật 有hữu 。則tắc 不bất 可khả 斷đoạn 。又hựu 經Kinh 云vân 。若nhược 法pháp 先tiên 有hữu 後hậu 無vô 。諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。則tắc 有hữu 過quá 罪tội 。云vân 何hà 言ngôn 斷đoạn 。如như 其kỳ 無vô 惑hoặc 。云vân 何hà 所sở 斷đoạn 。又hựu 有hữu 惑hoặc 則tắc 是thị 有hữu 見kiến 。無vô 惑hoặc 名danh 為vi 無vô 見kiến 。亦diệc 有hữu 亦diệc 無vô 。非phi 有hữu 非phi 無vô 。並tịnh 是thị 煩phiền 惱não 。云vân 何hà 煩phiền 惱não 。斷đoạn 煩phiền 惱não 耶da 。又hựu 縱túng/tung 有hữu 煩phiền 惱não 為vi 所sở 斷đoạn 。慧tuệ 為vi 能năng 斷đoạn 。為vi 見kiến 惑hoặc 故cố 斷đoạn 。不bất 見kiến 惑hoặc 斷đoạn 耶da 。如như 其kỳ 見kiến 者giả 。則tắc 明minh 暗ám 竝tịnh 立lập 。云vân 何hà 斷đoạn 耶da 。若nhược 不bất 相tương 見kiến 。復phục 何hà 所sở 斷đoạn 。經kinh 若nhược 言ngôn 解giải 惑hoặc 相tương 違vi 而nhi 懸huyền 斷đoạn 者giả 。則tắc 天Thiên 竺Trúc 燃nhiên 燈đăng 破phá 振chấn 旦đán 暗ám 。一nhất 品phẩm 之chi 解giải 除trừ 一nhất 切thiết 惑hoặc 。又hựu 慧tuệ 獨độc 能năng 斷đoạn 。借tá 伴bạn 共cộng 斷đoạn 。若nhược 獨độc 能năng 斷đoạn 者giả 。菩Bồ 薩Tát 何hà 故cố 。修tu 八Bát 聖Thánh 道Đạo 。獨độc 慧tuệ 不bất 斷đoạn 。雖tuy 復phục 假giả 伴bạn 。亦diệc 不bất 能năng 斷đoạn 。如như 一nhất 盲manh 不bất 見kiến 眾chúng 盲manh 亦diệc 然nhiên 。又hựu 為vi 一nhất 念niệm 斷đoạn 。相tương 續tục 斷đoạn 耶da 。若nhược 一nhất 念niệm 者giả 。惑hoặc 亦diệc 一nhất 念niệm 則tắc 相tương/tướng 與dữ 俱câu 。與dữ 俱câu 謝tạ 何hà 能năng 斷đoạn 耶da 。若nhược 相tương 續tục 斷đoạn 者giả 。為vi 滅diệt 故cố 續tục 爾nhĩ 滅diệt 續tục 耶da 。滅diệt 則tắc 取thủ 無vô 所sở 續tục 。不bất 滅diệt 無vô 復phục 能năng 續tục 。云vân 何hà 續tục 耶da 。以dĩ 是thị 推thôi 之chi 。則tắc 無vô 所sở 斷đoạn 。是thị 故cố 不bất 應ưng 。言ngôn 智trí 斷đoạn 惑hoặc 。問vấn 。若nhược 爾nhĩ 則tắc 應ưng 無vô 斷đoạn 。何hà 故cố 經Kinh 云vân 一nhất 念niệm 相tương 應ứng 。慧tuệ 斷đoạn 煩phiền 惱não 耶da 。答đáp 。如như 上thượng 推thôi 之chi 。則tắc 畢tất 竟cánh 無vô 斷đoạn 。如như 此thử 了liễu 悟ngộ 。則tắc 是thị 斷đoạn 也dã 。

所sở 以dĩ 然nhiên 者giả 。於ư 一nhất 切thiết 處xứ 。求cầu 解giải 惑hoặc 從tùng 。則tắc 知tri 心tâm 無vô 所sở 依y 。心tâm 無vô 所sở 依y 。則tắc 眾chúng 累lũy/lụy/luy 清thanh 淨tịnh 。故cố 名danh 為vi 斷đoạn 。與dữ 爾nhĩ 斷đoạn 義nghĩa 無vô 相tướng 違vi 。

問vấn 。以dĩ 所sở 依y 名danh 為vi 斷đoạn 者giả 。為vi 般Bát 若Nhã 斷đoạn 。為vi 方phương 便tiện 斷đoạn 。答đáp 。舊cựu 云vân 般Bát 若Nhã 是thị 空không 慧tuệ 故cố 斷đoạn 。方phương 便tiện 照chiếu 有hữu 義nghĩa 不bất 斷đoạn 。今kim 明minh 有hữu 得đắc 出xuất 有hữu 二nhị 慧tuệ 俱câu 不bất 能năng 斷đoạn 。無vô 所sở 得đắc 空không 有hữu 俱câu 能năng 斷đoạn 也dã 。但đãn 不bất 二nhị 而nhi 二nhị 。開khai 二nhị 慧tuệ 不bất 同đồng 。方phương 便tiện 實thật 慧tuệ 。則tắc 不bất 斷đoạn 而nhi 斷đoạn 。實thật 慧tuệ 方phương 便tiện 。斷đoạn 而nhi 不bất 斷đoạn 。問vấn 。何hà 故cố 爾nhĩ 耶da 。答đáp 。有hữu 所sở 依y 著trước 。是thị 諸chư 煩phiền 惱não 根căn 。實thật 法pháp 實thật 相tướng 是thị 無vô 著trước 之chi 本bổn 。由do 實thật 相tướng 無vô 所sở 依y 。故cố 生sanh 般Bát 若Nhã 。般Bát 若Nhã 則tắc 無vô 所sở 著trước 。故cố 眾chúng 惑hoặc 清thanh 淨tịnh 。故cố 名danh 斷đoạn 也dã 。

問vấn 。若nhược 會hội 境cảnh 生sanh 智trí 。然nhiên 後hậu 斷đoạn 惑hoặc 。與dữ 舊cựu 何hà 異dị 。答đáp 。不bất 言ngôn 惑hoặc 外ngoại 別biệt 有hữu 實thật 相tướng 。但đãn 了liễu 煩phiền 惱não 本bổn 自tự 不bất 生sanh 。今kim 亦diệc 無vô 滅diệt 。則tắc 是thị 實thật 相tướng 。故cố 名danh 會hội 實thật 相tướng 斷đoạn 。問vấn 。為vi 但đãn 般Bát 若Nhã 斷đoạn 。薩Tát 婆Bà 若Nhã 亦diệc 斷đoạn 。答đáp 。此thử 義nghĩa 舊cựu 有hữu 二nhị 師sư 。或hoặc 言ngôn 金kim 剛cang 心tâm 斷đoạn 。則tắc 是thị 般Bát 若Nhã 也dã 。斷đoạn 或hoặc 言ngôn 佛Phật 智trí 所sở 斷đoạn 。則tắc 薩Tát 婆Bà 若Nhã 斷đoạn 。今kim 明minh 。大đại 品phẩm 云vân 。菩Bồ 薩Tát 無vô 礙ngại 道đạo 中trung 行hành 。佛Phật 在tại 解giải 脫thoát 道đạo 中trung 行hành 。無vô 一nhất 切thiết 暗ám 弊tệ 。詳tường 此thử 文văn 意ý 。無vô 礙ngại 解giải 脫thoát 。俱câu 有hữu 斷đoạn 不bất 斷đoạn 義nghĩa 。若nhược 一nhất 念niệm 正chánh 觀quán 。惑hoặc 不bất 現hiện 前tiền 。則tắc 無vô 礙ngại 正Chánh 斷Đoạn 。解giải 脫thoát 出xuất 居cư 累lũy/lụy/luy 外ngoại 。故cố 解giải 脫thoát 不bất 斷đoạn 。故cố 云vân 佛Phật 在tại 解giải 脫thoát 道đạo 中trung 行hành 。無vô 一nhất 切thiết 暗ám 穀cốc 也dã 。若nhược 言ngôn 解giải 脫thoát 續tục 於ư 無vô 礙ngại 。鎮trấn 前tiền 無vô 惑hoặc 之chi 處xứ 。遮già 未vị 來lai 惑hoặc 。令linh 不bất 得đắc 續tục 生sanh 。則tắc 有hữu 遮già 斷đoạn 。故cố 名danh 斷đoạn 。無vô 礙ngại 正Chánh 斷Đoạn 。故cố 得đắc 言ngôn 金kim 剛cang 惑hoặc 盡tận 。未vị 有hữu 解giải 脫thoát 。遮già 未vị 來lai 惑hoặc 。得đắc 言ngôn 不bất 盡tận 。故cố 盡tận 與dữ 不bất 盡tận 。二nhị 說thuyết 不bất 違vi 。

問vấn 。般Bát 若Nhã 為vi 無vô 礙ngại 。薩Tát 婆Bà 若Nhã 為vi 解giải 脫thoát 者giả 。得đắc 言ngôn 地địa 前tiền 為vi 無vô 礙ngại 。初Sơ 地Địa 為vi 解giải 脫thoát 不phủ 。答đáp 。有hữu 人nhân 言ngôn 。亦diệc 得đắc 如như 此thử 。小Tiểu 乘Thừa 則tắc 苦khổ 忍nhẫn 之chi 前tiền 。習tập 行hành 未vị 久cửu 。但đãn 伏phục 非phi 斷đoạn 。大Đại 乘Thừa 地địa 前tiền 明minh 行hành 積tích 時thời 。是thị 故cố 能năng 斷đoạn 也dã 。今kim 謂vị 不bất 然nhiên 。大đại 小Tiểu 乘Thừa 義nghĩa 。乃nãi 優ưu 劣liệt 懸huyền 殊thù 。如Như 來Lai 制chế 立lập 。大đại 格cách 相tương 似tự 。小Tiểu 乘Thừa 則tắc 七thất 方phương 便tiện 伏phục 。苦khổ 忍nhẫn 斷đoạn 之chi 。大Đại 乘Thừa 三tam 十thập 心tâm 伏phục 。初Sơ 地Địa 斷đoạn 也dã 。初Sơ 地Địa 中trung 。自tự 開khai 無vô 礙ngại 正Chánh 斷Đoạn 解giải 脫thoát 遮già 斷đoạn 。如như 上thượng 釋thích 。問vấn 。為vi 封phong 無vô 礙ngại 為vi 解giải 脫thoát 。為vi 無vô 礙ngại 謝tạ 解giải 脫thoát 生sanh 耶da 。答đáp 。毘tỳ 曇đàm 則tắc 謝tạ 。成thành 論luận 則tắc 轉chuyển 斥xích 此thử 二nhị 說thuyết 。餘dư 處xứ 已dĩ 明minh 。今kim 略lược 陳trần 之chi 。金kim 剛cang 若nhược 謝tạ 有hữu 佛Phật 果Quả 。云vân 何hà 般Bát 若Nhã 變biến 名danh 薩tát 雲vân 若nhược 。轉chuyển 金kim 剛cang 而nhi 成thành 佛Phật 者giả 。云vân 何hà 轉chuyển 無vô 常thường 之chi 法pháp 。而nhi 作tác 常thường 耶da 。今kim 所sở 明minh 者giả 。具cụ 有hữu 轉chuyển 謝tạ 不bất 轉chuyển 謝tạ 。了liễu 悟ngộ 金kim 剛cang 。本bổn 不bất 生sanh 滅diệt 。故cố 金kim 剛cang 是thị 佛Phật 。故cố 不bất 轉chuyển 不bất 謝tạ 。是thị 故cố 。經Kinh 云vân 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。本bổn 來lai 寂tịch 滅diệt 。不bất 復phục 更cánh 滅diệt 也dã 。於ư 妄vọng 謂vị 之chi 心tâm 。息tức 生sanh 滅diệt 之chi 見kiến 。故cố 名danh 為vi 謝tạ 。約ước 了liễu 悟ngộ 之chi 者giả 。前tiền 謂vị 生sanh 滅diệt 。今kim 悟ngộ 無vô 生sanh 滅diệt 。是thị 故cố 名danh 轉chuyển 三tam 文văn 一nhất 會hội 義nghĩa 無vô 所sở 違vi 。

問vấn 。若nhược 地địa 前tiền 伏phục 。初Sơ 地Địa 斷đoạn 者giả 。何hà 故cố 。釋thích 論luận 云vân 。初Sơ 地Địa 時thời 未vị 捨xả 結kết 。七thất 地địa 方phương 斷đoạn 。答đáp 。眾chúng 師sư 不bất 同đồng 。生sanh 公công 用dụng 大đại 頓đốn 悟ngộ 義nghĩa 。唯duy 佛Phật 斷đoạn 惑hoặc 。爾nhĩ 前tiền 未vị 斷đoạn 。故cố 佛Phật 名danh 為vi 覺giác 。爾nhĩ 前tiền 未vị 覺giác 。瑤dao 師sư 用dụng 小tiểu 頓đốn 悟ngộ 義nghĩa 。七thất 地địa 方phương 斷đoạn 。引dẫn 向hướng 文văn 證chứng 之chi 。今kim 明minh 皆giai 無vô 所sở 妨phương 。大đại 經Kinh 云vân 。唯duy 佛Phật 名danh 眼nhãn 見kiến 佛Phật 性tánh 。十Thập 地Địa 以dĩ 還hoàn 。皆giai 稱xưng 聞văn 見kiến 。則tắc 唯duy 佛Phật 斷đoạn 惑hoặc 。爾nhĩ 前tiền 不bất 斷đoạn 也dã 。初Sơ 地Địa 以dĩ 來lai 。但đãn 斷đoạn 麁thô 累lũy/lụy/luy 。未vị 除trừ 細tế 惑hoặc 。故cố 言ngôn 不bất 斷đoạn 。七thất 地địa 除trừ 細tế 。故cố 言ngôn 斷đoạn 耳nhĩ 。故cố 各các 有hữu 得đắc 義nghĩa 。不bất 應ưng 徧biến 執chấp 也dã 。

問vấn 。為vi 中trung 伏phục 假giả 斷đoạn 。為vi 假giả 中trung 斷đoạn 。答đáp 。適thích 緣duyên 取thủ 悟ngộ 。無vô 有hữu 定định 也dã 。自tự 有hữu 中trung 伏phục 假giả 斷đoạn 。如như 求cầu 性tánh 有hữu 無vô 不bất 可khả 得đắc 。故cố 名danh 非phi 有hữu 非phi 無vô 。目mục 之chi 為vi 中trung 。此thử 但đãn 伏phục 性tánh 有hữu 無vô 。猶do 未vị 斷đoạn 也dã 。次thứ 明minh 假giả 有hữu 假giả 無vô 。則tắc 性tánh 有hữu 無vô 始thỉ 斷đoạn 。

所sở 以dĩ 然nhiên 者giả 。既ký 識thức 假giả 有hữu 假giả 無vô 。則tắc 知tri 畢tất 竟cánh 無vô 有hữu 。定định 性tánh 有hữu 無vô 故cố 。定định 性tánh 有hữu 無vô 故cố 。名danh 假giả 名danh 斷đoạn 也dã 。次thứ 言ngôn 假giả 伏phục 中trung 斷đoạn 者giả 。對đối 性tánh 有hữu 無vô 。說thuyết 假giả 有hữu 無vô 。以dĩ 伏phục 性tánh 有hữu 無vô 。故cố 言ngôn 假giả 伏phục 。次thứ 明minh 悟ngộ 假giả 有hữu 不bất 有hữu 。假giả 無vô 不bất 無vô 。非phi 有hữu 非phi 無vô 。名danh 為vi 中Trung 道Đạo 。前tiền 性tánh 有hữu 無vô 始thỉ 得đắc 永vĩnh 斷đoạn 。故cố 云vân 假giả 伏phục 中trung 斷đoạn 也dã 。問vấn 。亦diệc 得đắc 假giả 伏phục 假giả 斷đoạn 中trung 伏phục 中trung 斷đoạn 次thứ 不phủ 。答đáp 。亦diệc 有hữu 此thử 義nghĩa 。如như 識thức 假giả 有hữu 無vô 。則tắc 性tánh 有hữu 無vô 永vĩnh 斷đoạn 。名danh 為vi 假giả 斷đoạn 也dã 。自tự 有hữu 識thức 假giả 有hữu 無vô 。但đãn 伏phục 性tánh 有hữu 無vô 。猶do 未vị 斷đoạn 也dã 。自tự 有hữu 悟ngộ 非phi 有hữu 無vô 。伏phục 但đãn 性tánh 於ư 。自tự 有hữu 悟ngộ 非phi 有hữu 無vô 性tánh 惑hoặc 永vĩnh 斷đoạn 。不bất 須tu 說thuyết 假giả 也dã 。

問vấn 。云vân 何hà 名danh 假giả 名danh 惑hoặc 實thật 法pháp 惑hoặc 耶da 。答đáp 。成thành 論luận 師sư 云vân 。緣duyên 假giả 迷mê 假giả 。稱xưng 假giả 名danh 惑hoặc 。則tắc 迷mê 假giả 人nhân 法pháp 等đẳng 。緣duyên 實thật 迷mê 實thật 。名danh 實thật 法pháp 惑hoặc 。如như 迷mê 五ngũ 塵trần 等đẳng 。今kim 明minh 此thử 是thị 三tam 藏tạng 一nhất 部bộ 之chi 義nghĩa 耳nhĩ 。大Đại 乘Thừa 假giả 實thật 惑hoặc 者giả 。則tắc 向hướng 所sở 明minh 之chi 假giả 名danh 為vi 假giả 惑hoặc 。則tắc 前tiền 之chi 實thật 名danh 為vi 實thật 惑hoặc 。所sở 以dĩ 者giả 。諸chư 法pháp 未vị 曾tằng 假giả 實thật 。今kim 既ký 有hữu 此thử 假giả 實thật 。寧ninh 非phi 惑hoặc 耶da 。問vấn 。大Đại 乘Thừa 亦diệc 有hữu 假giả 名danh 實thật 法pháp 義nghĩa 不phủ 。答đáp 。二nhị 諦đế 是thị 假giả 名danh 。不bất 二nhị 為vi 中trung 道đạo 。則tắc 是thị 實thật 相tướng 。故cố 名danh 實thật 法pháp 。迷mê 因nhân 緣duyên 假giả 名danh 二nhị 諦đế 。稱xưng 為vi 假giả 惑hoặc 。迷mê 不bất 二nhị 實thật 相tướng 。目mục 為vi 實thật 惑hoặc 也dã 。問vấn 。云vân 何hà 迷mê 耶da 。答đáp 。不bất 二nhị 二nhị 。名danh 為vi 二nhị 諦đế 。二nhị 不bất 為vi 中trung 道đạo 。謂vị 二nhị 諦đế 定định 二nhị 。故cố 名danh 迷mê 假giả 。不bất 二nhị 定định 不bất 二nhị 。稱xưng 為vi 迷mê 實thật 。又hựu 二nhị 不bất 二nhị 。法pháp 名danh 為vi 假giả 。非phi 二nhị 不bất 二nhị 。方phương 名danh 為vi 實thật 。迷mê 此thử 假giả 實thật 名danh 惑hoặc 也dã 。

九cửu 攝nhiếp 智trí 門môn

問vấn 。權quyền 實thật 二nhị 智trí 。攝nhiếp 智trí 盡tận 不phủ 。答đáp 。攝nhiếp 智trí 皆giai 盡tận 。經kinh 有hữu 一nhất 智trí 二nhị 智trí 三tam 智trí 五ngũ 智trí 乃nãi 至chí 七thất 十thập 七thất 智trí 。皆giai 二nhị 智trí 攝nhiếp 。言ngôn 一nhất 智trí 者giả 。則tắc 如như 實thật 智trí 。如như 實thật 則tắc 是thị 佛Phật 眼nhãn 。佛Phật 眼nhãn 無vô 法pháp 不bất 見kiến 。名danh 權quyền 智trí 。而nhi 無vô 所sở 見kiến 。名danh 為vi 實thật 智trí 。問vấn 。如như 實thật 智trí 但đãn 是thị 照chiếu 實thật 相tướng 智trí 。唯duy 應ưng 是thị 實thật 智trí 。云vân 何hà 有hữu 權quyền 智trí 能năng 。答đáp 。此thử 明minh 佛Phật 眼nhãn 如như 實thật 而nhi 知tri 。名danh 如như 實thật 。故cố 是thị 二nhị 智trí 也dã 。

次thứ 攝nhiếp 二nhị 智trí 者giả 。則tắc 一Nhất 切Thiết 智Trí 。一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。但đãn 此thử 二nhị 智trí 。凡phàm 有hữu 六lục 門môn 。一nhất 以dĩ 空không 有hữu 分phần/phân 二nhị 。一Nhất 切Thiết 智Trí 為vi 空không 智trí 。一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 為vi 有hữu 智trí 。此thử 則tắc 權quyền 實thật 攝nhiếp 也dã 。次thứ 總tổng 別biệt 分phần/phân 二nhị 。總tổng 相tương 知tri 為vì 一Nhất 切Thiết 智Trí 。別biệt 相tướng 知tri 為vi 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。但đãn 總tổng 別biệt 有hữu 三tam 門môn 。一nhất 以dĩ 苦khổ 無vô 常thường 為vi 總tổng 相tương/tướng 。陰ấm 界giới 入nhập 為vi 別biệt 相tướng 。二nhị 以dĩ 無vô 生sanh 滅diệt 為vi 總tổng 相tương/tướng 。知tri 諸chư 法pháp 差sai 別biệt 為vi 別biệt 相tướng 。三tam 以dĩ 菩bồ 諦đế 為vi 總tổng 相tương/tướng 。分phân 別biệt 苦khổ 有hữu 無vô 量lượng 相tướng 為vi 別biệt 相tướng 。三tam 義nghĩa 中trung 。初sơ 義nghĩa 第đệ 二nhị 義nghĩa 。猶do 是thị 空không 有hữu 。第đệ 三tam 義nghĩa 屬thuộc 後hậu 廣quảng 略lược 也dã 。三tam 者giả 略lược 說thuyết 。為vì 一Nhất 切Thiết 智Trí 。廣quảng 說thuyết 為vi 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。猶do 是thị 向hướng 苦Khổ 諦Đế 總tổng 別biệt 義nghĩa 耳nhĩ 。四tứ 者giả 因nhân 為vì 一Nhất 切Thiết 智Trí 。果quả 為vi 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。問vấn 。二nhị 智trí 俱câu 是thị 果quả 門môn 。云vân 何hà 分phần/phân 因nhân 果quả 耶da 。答đáp 。例lệ 如như 菩Bồ 提Đề 涅Niết 槃Bàn 。為vi 果quả 及cập 果quả 果quả 。涅Niết 槃Bàn 既ký 是thị 果quả 果quả 。則tắc 菩Bồ 提Đề 亦diệc 得đắc 為vi 因nhân 。此thử 義nghĩa 論luận 因nhân 果quả 。今kim 亦diệc 然nhiên 矣hĩ 。五ngũ 者giả 小Tiểu 乘Thừa 名danh 一Nhất 切Thiết 智Trí 。大Đại 乘Thừa 名danh 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。此thử 明minh 小Tiểu 乘Thừa 總tổng 相tương/tướng 智trí 十thập 二nhị 入nhập 。苦khổ 空không 無vô 常thường 。名danh 一Nhất 切Thiết 智Trí 。大Đại 乘Thừa 別biệt 智trí 一nhất 切thiết 法pháp 。名danh 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。六lục 者giả 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 為vi 空không 智trí 。一Nhất 切Thiết 智Trí 為vi 有hữu 智trí 。以dĩ 種chủng 種chủng 性tánh 則tắc 實thật 相tướng 理lý 為vi 諸chư 法pháp 根căn 本bổn 。相tương/tướng 名danh 為vi 一nhất 切thiết 智trí 。知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。為vi 有hữu 智trí 也dã 。雖tuy 有hữu 六lục 門môn 。不bất 離ly 空không 有hữu 。攝nhiếp 入nhập 二nhị 智trí 中trung 也dã 。

次thứ 攝nhiếp 三tam 智trí 門môn 者giả 。三tam 智trí 義nghĩa 門môn 。涅Niết 槃Bàn 云vân 。一nhất 者giả 般Bát 若Nhã 。一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 之chi 慧tuệ 。所sở 謂vị 下hạ 智trí 也dã 。二nhị 毘Tỳ 婆Bà 舍Xá 那Na 。謂vị 二Nhị 乘Thừa 智trí 。則tắc 中trung 智trí 也dã 。三tam 闍xà 那na 。佛Phật 菩Bồ 薩Tát 智trí 。謂vị 上thượng 智trí 也dã 。又hựu 云vân 。般Bát 若Nhã 別biệt 相tướng 智trí 。別biệt 知tri 諸chư 法pháp 。毘Tỳ 婆Bà 舍Xá 那Na 總tổng 相tương/tướng 智trí 。總tổng 知tri 諸chư 法pháp 。闍xà 那na 為vi 破phá 相tương/tướng 。破phá 明minh 者giả 。般Bát 若Nhã 知tri 有hữu 。毘Tỳ 婆Bà 舍Xá 那Na 照chiếu 空không 。闍xà 那na 捨xả 於ư 空không 有hữu 。則tắc 中trung 道đạo 智trí 也dã 。又hựu 如như 般Bát 若Nhã 三tam 慧tuệ 品phẩm 說thuyết 。二Nhị 乘Thừa 為vì 一Nhất 切Thiết 智Trí 。菩Bồ 薩Tát 道Đạo 種chủng 智trí 。佛Phật 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。二Nhị 乘Thừa 名danh 為vi 一nhất 切thiết 智trí 者giả 。十thập 二nhị 入nhập 攝nhiếp 一nhất 切thiết 法pháp 。二Nhị 乘Thừa 知tri 十thập 二nhị 。苦khổ 空không 無vô 常thường 。名danh 一Nhất 切Thiết 智Trí 。論luận 云vân 。此thử 但đãn 有hữu 一Nhất 切Thiết 智Trí 名danh 。而nhi 無vô 一Nhất 切Thiết 智Trí 用dụng 。猶do 如như 盡tận 燈đăng 。但đãn 有hữu 燈đăng 名danh 。而nhi 無vô 燈đăng 用dụng 。問vấn 。云vân 何hà 無vô 。答đáp 。佛Phật 具cụ 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 別biệt 相tướng 。然nhiên 後hậu 能năng 知tri 一nhất 切thiết 總tổng 相tương/tướng 。二Nhị 乘Thừa 但đãn 總tổng 相tương 知tri 。不bất 能năng 二nhị 別biệt 相tướng 知tri 。如như 涅Niết 槃Bàn 云vân 。二Nhị 乘Thừa 但đãn 知tri 於ư 苦khổ 。不bất 能năng 分phân 別biệt 是thị 。苦khổ 有hữu 無vô 量lượng 相tướng 。我ngã 於ư 彼bỉ 經kinh 竟cánh 不bất 說thuyết 之chi 。故cố 二Nhị 乘Thừa 不bất 能năng 別biệt 知tri 。故cố 但đãn 有hữu 一Nhất 切Thiết 智Trí 名danh 。而nhi 無vô 一Nhất 切Thiết 智Trí 用dụng 也dã 。菩Bồ 薩Tát 名danh 道đạo 種chủng 慧tuệ 者giả 。菩Bồ 薩Tát 知tri 四tứ 種chủng 道đạo 。人nhân 天thiên 乘thừa 為vi 福phước 樂lạc 道đạo 。及cập 三tam 乘thừa 道đạo 。知tri 佛Phật 道Đạo 。自tự 度độ 度độ 他tha 。餘dư 三tam 但đãn 度độ 他tha 也dã 。佛Phật 名danh 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 者giả 。此thử 一nhất 切thiết 種chủng 智trí 。異dị 前tiền 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。前tiền 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。但đãn 知tri 有hữu 法pháp 。今kim 合hợp 空không 有hữu 。名danh 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。經Kinh 云vân 。知tri 一nhất 切thiết 相tương/tướng 故cố 。一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。又hựu 云vân 。知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。行hành 類loại 相tương/tướng 自tự 。名danh 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 也dã 。此thử 三tam 智trí 中trung 。二nhị 皆giai 具cụ 照chiếu 空không 有hữu 。皆giai 有hữu 權quyền 實thật 二nhị 智trí 也dã 。次thứ 地địa 持trì 論luận 有hữu 三tam 智trí 。一nhất 清thanh 淨tịnh 智trí 。斷đoạn 五ngũ 住trụ 惑hoặc 盡tận 。故cố 云vân 清thanh 淨tịnh 。則tắc 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 智trí 也dã 。二nhị 一Nhất 切Thiết 智Trí 。則tắc 有hữu 智trí 也dã 。三tam 無Vô 礙Ngại 智Trí 。無vô 功công 用dụng 智trí 。知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。無vô 復phục 功công 用dụng 。故cố 名danh 無vô 礙ngại 。初sơ 是thị 實thật 智trí 。後hậu 二nhị 為vi 權quyền 智trí 。次thứ 攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 論luận 有hữu 三tam 智trí 。一nhất 加gia 行hành 智trí 。則tắc 進tiến 求cầu 上thượng 地địa 心tâm 。二nhị 正chánh 體thể 智trí 。證chứng 如như 之chi 智trí 。謂vị 實thật 智trí 也dã 。三tam 後hậu 得đắc 智trí 。則tắc 寂tịch 而nhi 動động 。謂vị 權quyền 智trí 也dã 。此thử 三tam 智trí 則tắc 為vi 次thứ 第đệ 。前tiền 有hữu 進tiến 求cầu 之chi 智trí 。次thứ 正chánh 得đắc 實thật 觀quán 。後hậu 從tùng 實thật 起khởi 用dụng 。

四Tứ 智Trí 攝nhiếp 入nhập 二nhị 智trí 者giả 。攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 論luận 云vân 。一Nhất 切Thiết 智Trí 。一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。無vô 相tướng 智trí 。無vô 功công 用dụng 智trí 。前tiền 二nhị 空không 有hữu 。次thứ 一nhất 不bất 從tùng 師sư 得đắc 。後hậu 一nhất 無vô 功công 用dụng 。則tắc 法pháp 華hoa 經kinh 佛Phật 智trí 一Nhất 切Thiết 智Trí 自tự 然nhiên 智trí 無vô 師sư 智trí 也dã 。前tiền 二nhị 別biệt 分phần/phân 空không 有hữu 。後hậu 二nhị 通thông 空không 有hữu 也dã 。次thứ 四Tứ 無Vô 礙Ngại 智Trí 。此thử 有hữu 多đa 門môn 。今kim 略lược 舉cử 一nhất 義nghĩa 。知tri 世thế 諦đế 為vi 知tri 法pháp 。知tri 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 為vi 知tri 義nghĩa 。此thử 則tắc 二nhị 智trí 。樂nhạo 說thuyết 及cập 辭từ 。皆giai 世thế 諦đế 智trí 也dã 。次thứ 明minh 四tứ 知tri 。我ngã 生sanh 已dĩ 盡tận 。梵Phạm 行hạnh 已dĩ 立lập 。所sở 作tác 已dĩ 辦biện 。不bất 受thọ 後hậu 有hữu 。釋thích 此thử 不bất 同đồng 。婆bà 娑sa 云vân 。我ngã 生sanh 已dĩ 盡tận 者giả 。斷đoạn 集tập 智trí 。集tập 因nhân 能năng 生sanh 未vị 來lai 苦khổ 果quả 。名danh 之chi 為vi 生sanh 。無Vô 學Học 斷đoạn 竟cánh 。名danh 我ngã 生sanh 已dĩ 盡tận 。梵Phạm 行hạnh 已dĩ 立lập 。是thị 段đoạn 道đạo 智trí 。梵Phạm 名danh 為vi 淨tịnh 。無vô 漏lậu 聖thánh 道Đạo 。能năng 除trừ 恬điềm 染nhiễm 。離ly 障chướng 清thanh 淨tịnh 。名danh 為vi 梵Phạm 。無Vô 學Học 聖thánh 人nhân 。道Đạo 行hạnh 成thành 滿mãn 。名danh 為vi 已dĩ 立lập 。所sở 作tác 已dĩ 辦biện 。是thị 證chứng 滅diệt 智trí 。斷đoạn 惑hoặc 證chứng 滅diệt 。名danh 為vi 所sở 作tác 。無Vô 學Học 證chứng 果Quả 功công 成thành 。名danh 為vi 已dĩ 辦biện 。不bất 受thọ 後hậu 有hữu 。則tắc 斷đoạn 苦khổ 智trí 。後hậu 世thế 在tại 報báo 。名danh 以dĩ 後hậu 有hữu 。無Vô 學Học 道đạo 。於ư 此thử 後hậu 有hữu 。不bất 復phục 更cánh 受thọ 。名danh 不bất 受thọ 後hậu 有hữu 。問vấn 。經kinh 說thuyết 四Tứ 諦Đế 。先tiên 明minh 苦khổ 集tập 。後hậu 明minh 滅diệt 道đạo 。今kim 何hà 故cố 前tiền 斷đoạn 集tập 修tu 道Đạo 。後hậu 證chứng 滅diệt 斷đoạn 苦khổ 。答đáp 。四Tứ 諦Đế 示thị 欣hân 厭yếm 門môn 。先tiên 苦khổ 集tập 。後hậu 滅diệt 道đạo 。於ư [丘*頁]# 厭yếm 門môn 。逆nghịch 觀quán 次thứ 第đệ 。故cố 先tiên 果quả 後hậu 因nhân 。四Tứ 智Trí 是thị 順thuận 觀quán 門môn 。故cố 先tiên 因nhân 後hậu 果quả 。故cố 先tiên 集tập 道đạo 。後hậu 明minh 滅diệt 苦khổ 。又hựu 要yếu 除trừ 障chướng 。然nhiên 後hậu 善thiện 成thành 。故cố 先tiên 斷đoạn 集tập 後hậu 明minh 道đạo 。後hậu 果quả 中trung 先tiên 滅diệt 現hiện 過quá 。然nhiên 後hậu 不bất 受thọ 未vị 來lai 苦khổ 報báo 。故cố 先tiên 滅diệt 後hậu 苦khổ 。勝thắng 鬘man 涅Niết 槃Bàn 釋thích 四Tứ 智Trí 又hựu 異dị 。今kim 不bất 述thuật 之chi 。四Tứ 智Trí 皆giai 入nhập 大Đại 乘Thừa 權quyền 智trí 。是thị 小Tiểu 乘Thừa 之chi 實thật 智trí 。

次thứ 五ngũ 智trí 攝nhiếp 入nhập 二nhị 智trí 者giả 。一nhất 法pháp 住trụ 智trí 。二nhị 泥Nê 洹Hoàn 智trí 。三tam 無vô 淨tịnh 智trí 。四tứ 願nguyện 智trí 。五ngũ 邊biên 際tế 智trí 。依y 小Tiểu 乘Thừa 法pháp 。法pháp 住trụ 智trí 者giả 。知tri 苦khổ 集tập 相tương 生sanh 諸chư 法pháp 存tồn 立lập 。名danh 法pháp 住trụ 智trí 。知tri 道đạo 及cập 滅diệt 。名danh 泥Nê 洹Hoàn 智trí 。又hựu 云vân 。知tri 苦khổ 集tập 道đạo 。名danh 法pháp 住trụ 智trí 。知tri 於ư 滅Diệt 諦Đế 。名danh 泥Nê 洹Hoàn 智trí 。令linh 物vật 不bất 起khởi 諍tranh 。名danh 為vi 無vô 諍tranh 智trí 。願nguyện 智trí 未vị 來lai 一nhất 切thiết 。事sự 則tắc 便tiện 得đắc 知tri 。名danh 為vi 願nguyện 智trí 。邊biên 際tế 智trí 者giả 。報báo 身thân 最tối 後hậu 名danh 邊biên 際tế 。聖thánh 人nhân 縱túng/tung 得đắc 自tự 在tại 智trí 。故cố 於ư 報báo 身thân 延diên 促xúc 自tự 在tại 。名danh 邊biên 際tế 智trí 。小Tiểu 乘Thừa 。前tiền 二nhị 智trí 通thông 利lợi 能năng 羅La 漢Hán 皆giai 有hữu 。後hậu 三tam 但đãn 利lợi 根căn 羅La 漢Hán 有hữu 之chi 。又hựu 前tiền 二nhị 通thông 一nhất 切thiết 定định 皆giai 能năng 起khởi 。後hậu 三tam 但đãn 第đệ 四tứ 禪thiền 起khởi 。前tiền 二nhị 通thông 漏lậu 無vô 漏lậu 。後hậu 三tam 但đãn 有hữu 漏lậu 。前tiền 二nhị 三tam 界giới 身thân 得đắc 起khởi 。後hậu 三tam 但đãn 欲dục 界giới 三tam 天thiên 下hạ 身thân 起khởi 。前tiền 二nhị 以dĩ 三tam 界giới 法pháp 。為vi 所sở 緣duyên 境cảnh 。無vô 諍tranh 智trí 。但đãn 以dĩ 欲dục 界giới 體thể 心tâm 為vi 境cảnh 。大Đại 乘Thừa 五ngũ 智trí 。一nhất 切thiết 處xứ 一nhất 切thiết 方phương 五ngũ 十thập 二nhị 位vị 皆giai 得đắc 起khởi 。通thông 漏lậu 無vô 漏lậu 也dã 。小Tiểu 乘Thừa 五ngũ 智trí 。皆giai 為vi 大Đại 乘Thừa 權quyền 智trí 攝nhiếp 。大Đại 乘Thừa 五ngũ 智trí 。泥Nê 洹Hoàn 則tắc 實thật 相tướng 正Chánh 法Pháp 。屬thuộc 實thật 智trí 。餘dư 四tứ 屬thuộc 權quyền 智trí 也dã 。

十thập 一nhất 智trí 攝nhiếp 入nhập 二nhị 智trí 者giả 。十thập 智trí 照chiếu 四Tứ 諦Đế 。是thị 差sai 別biệt 智trí 。屬thuộc 權quyền 智trí 攝nhiếp 。如như 實thật 智trí 照chiếu 一nhất 實thật 諦đế 。則tắc 是thị 實thật 相tướng 。謂vị 無vô 差sai 別biệt 智trí 故cố 。屬thuộc 實thật 智trí 也dã 。又hựu 論luận 云vân 。十thập 智trí 在tại 四tứ 眼nhãn 。如như 實thật 智trí 為vi 佛Phật 眼nhãn 。若nhược 爾nhĩ 四tứ 眼nhãn 中trung 具cụ 二nhị 智trí 。佛Phật 眼nhãn 中trung 亦diệc 具cụ 二nhị 智trí 。問vấn 。菩Bồ 提Đề 與dữ 薩Tát 婆Bà 若Nhã 。十thập 智trí 何hà 智trí 攝nhiếp 。答đáp 云vân 。并tinh 是thị 十thập 智trí 。則tắc 是thị 有hữu 智trí 。薩Tát 婆Bà 若Nhã 為vi 如như 實thật 智trí 。謂vị 空không 智trí 也dã 。三tam 十thập 四Tứ 智Trí 者giả 。約ước 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 作tác 之chi 。如như 老lão 死tử 苦khổ 老lão 死tử 集tập 老lão 死tử 滅diệt 老lão 死tử 滅diệt 道đạo 。具cụ 四Tứ 諦Đế 觀quán 。七thất 十thập 七thất 智trí 者giả 。生sanh 緣duyên 老lão 死tử 。不bất 離ly 生sanh 緣duyên 老lão 死tử 。初sơ 是thị 正chánh 觀quán 智trí 。次thứ 審thẩm 法pháp 智trí 。又hựu 正chánh 觀quán 智trí 簡giản 無vô 因nhân 。審thẩm 法pháp 智trí 簡giản 邪tà 因nhân 。三tam 世thế 各các 二nhị 為vi 六lục 。此thử 六lục 是thị 法pháp 住trụ 智trí 。次thứ 一nhất 智trí 是thị 泥Nê 洹Hoàn 智trí 。法pháp 住trụ 為vi 明minh 生sanh 死tử 因nhân 果quả 故cố 。多đa 泥Nê 洹Hoàn 滅diệt 之chi 故cố 。三tam 世thế 合hợp 一nhất 。此thử 皆giai 小Tiểu 乘Thừa 之chi 義nghĩa 。皆giai 屬thuộc 大Đại 乘Thừa 權quyền 智trí 攝nhiếp 之chi 。若nhược 大Đại 乘Thừa 泥Nê 洹Hoàn 智trí 。則tắc 是thị 實thật 知tri 如như 上thượng 也dã 。如như 此thử 皆giai 是thị 。無vô 分phân 別biệt 中trung 。善thiện 巧xảo 分phân 別biệt 。雖tuy 分phân 別biệt 。不bất 動động 無vô 分phân 別biệt 。不bất 同đồng 數số 論luận 有hữu 所sở 得đắc 報báo 。此thử 是thị 名danh 教giáo 不bất 得đắc 不bất 知tri 。問vấn 。四tứ 十thập 四tứ 及cập 七thất 十thập 七thất 。同đồng 從tùng 老lão 死tử 起khởi 。有hữu 何hà 異dị 耶da 。答đáp 。四tứ 十thập 四tứ 觀quán 果quả 由do 因nhân 。其kỳ 觀quán 易dị 成thành 。故cố 為vi 鈍độn 根căn 人nhân 。觀quán 果quả 由do 因nhân 者giả 。初sơ 觀quán 老lão 死tử 是thị 果quả 。次thứ 明minh 老lão 死tử 集tập 者giả 。觀quán 果quả 由do 因nhân 也dã 。七thất 十thập 七thất 智trí 。則tắc 觀quán 因nhân 生sanh 果quả 。如như 云vân 生sanh 緣duyên 老lão 死tử 。生sanh 是thị 因nhân 。為vi 老lão 死tử 之chi 緣duyên 。不bất 離ly 生sanh 緣duyên 老lão 死tử 亦diệc 爾nhĩ 。觀quán 因nhân 生sanh 果quả 者giả 。事sự 既ký 難nan 知tri 。為vi 利lợi 根căn 人nhân 。四tứ 十thập 四tứ 。成thành 論luận 文văn 云vân 。在tại 方phương 便tiện 中trung 。七thất 十thập 七thất 。文văn 不bất 判phán 位vị 。眾chúng 師sư 云vân 。在tại 四tứ 現hiện 忍nhẫn 中trung 也dã 。問vấn 。何hà 故cố 不bất 從tùng 無vô 明minh 起khởi 耶da 。答đáp 。尋tầm 未vị 至chí 本bổn 。此thử 觀quán 易dị 成thành 。又hựu 四tứ 十thập 四tứ 。但đãn 得đắc 從tùng 果quả 起khởi 。以dĩ 具cụ 四Tứ 諦Đế 故cố 。若nhược 從tùng 無vô 明minh 起khởi 。無vô 因nhân 緣duyên 。復phục 因nhân 云vân 何hà 得đắc 具cụ 四Tứ 諦Đế 耶da 。七thất 十thập 七thất 。應ưng 得đắc 從tùng 無vô 明minh 起khởi 。但đãn 從tùng 老lão 死tử 起khởi 。觀quán 易dị 成thành 故cố 。不bất 從tùng 無vô 明minh 起khởi 也dã 。問vấn 。菩Bồ 薩Tát 觀quán 十thập 二nhị 。何hà 阿a 智trí 耶da 。答đáp 。菩Bồ 薩Tát 無vô 方phương 妙diệu 用dụng 。不bất 可khả 定định 判phán 。釋thích 論luận 云vân 。菩Bồ 薩Tát 為vi 示thị 眾chúng 生sanh 故cố 。從tùng 果quả 觀quán 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。

淨Tịnh 名Danh 玄Huyền 論Luận 卷quyển 第đệ 五ngũ (# 宗tông 旨chỉ 中trung )#