Tịnh Danh Huyền Luận – Quyển 4 – Tạng Thư Phật Học

Chuẩn
Leave a comment

淨Tịnh 名Danh 玄Huyền 論Luận
Quyển 4
隋Tùy 吉Cát 藏Tạng 造Tạo

淨Tịnh 名Danh 玄Huyền 論Luận 卷quyển 第đệ 四tứ (# 宗tông 旨chỉ 上thượng )#

第đệ 二nhị 論luận 宗tông 旨chỉ

凡phàm 有hữu 二nhị 。一nhất 總tổng 定định 宗tông 旨chỉ 。二nhị 別biệt 釋thích 二nhị 智trí 。

一nhất 總tổng 定định 宗tông 旨chỉ 者giả

論luận 曰viết 。已dĩ 知tri 名danh 字tự 。宜nghi 識thức 旨chỉ 歸quy 。旨chỉ 歸quy 不bất 同đồng 。凡phàm 有hữu 四tứ 說thuyết 。有hữu 人nhân 言ngôn 。此thử 經Kinh 名danh 不bất 思tư 議nghị 。即tức 以dĩ 不bất 思tư 議nghị 為vi 宗tông 。標tiêu 淨tịnh 名danh 。敘tự 能năng 說thuyết 之chi 人nhân 。題đề 不bất 思tư 議nghị 。辨biện 經kinh 宗tông 致trí 。故cố 肇triệu 公công 以dĩ 四tứ 句cú 明minh 不bất 思tư 議nghị 本bổn 。四tứ 句cú 明minh 不bất 思tư 議nghị 迹tích 。本bổn 跡tích 雖tuy 殊thù 。不bất 思tư 議nghị 一nhất 也dã 。有hữu 人nhân 言ngôn 。此thử 經Kinh 雖tuy 明minh 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 。正chánh 以dĩ 因nhân 果quả 為vi 宗tông 。如như 佛Phật 國quốc 初sơ 會hội 。明minh 淨tịnh 土độ 因nhân 果quả 。方phương 便tiện 品phẩm 至chí 。不bất 二nhị 法Pháp 門môn 。明minh 法Pháp 身thân 因nhân 果quả 。香hương 積tích 以dĩ 去khứ 竟cánh 經kinh 。重trọng/trùng 明minh 淨tịnh 土độ 行hành 及cập 法Pháp 身thân 因nhân 果quả 。宜nghi 以dĩ 因nhân 果quả 為vi 宗tông 。有hữu 人nhân 言ngôn 。此thử 經Kinh 以dĩ 二nhị 行hành 為vi 宗tông 。一nhất 淨tịnh 佛Phật 國quốc 土độ 行hành 。二nhị 成thành 就tựu 眾chúng 生sanh 行hành 。初sơ 會hội 明minh 淨tịnh 土độ 行hành 。次thứ 會hội 明minh 成thành 就tựu 眾chúng 生sanh 行hành 。方phương 丈trượng 重trọng/trùng 會hội 雙song 明minh 二nhị 行hành 。問vấn 疾tật 至chí 不bất 二nhị 法Pháp 門môn 。重trọng/trùng 明minh 成thành 就tựu 眾chúng 生sanh 行hành 。香hương 積tích 重trọng/trùng 明minh 淨tịnh 土độ 行hành 。菴am 薗viên 後hậu 會hội 。且thả 雙song 明minh 二nhị 行hành 。菩Bồ 薩Tát 行hành 品phẩm 。明minh 成thành 就tựu 眾chúng 生sanh 行hành 。見kiến 阿a 閦súc 佛Phật 品phẩm 。明minh 淨tịnh 佛Phật 國quốc 土độ 行hành 。故cố 以dĩ 二nhị 行hành 為vi 宗tông 。菩Bồ 薩Tát 得đắc 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 以dĩ 後hậu 。更cánh 無vô 餘dư 事sự 。但đãn 欲dục 淨tịnh 佛Phật 國quốc 土độ 。成thành 就tựu 眾chúng 生sanh 。故cố 一nhất 部bộ 始thỉ 終chung 。明minh 此thử 二nhị 要yếu 行hành 。為vi 此thử 經Kinh 宗tông 。今kim 所sở 明minh 者giả 。非phi 無vô 前tiền 義nghĩa 。但đãn 師sư 資tư 所sở 習tập 。正chánh 以dĩ 二nhị 智trí 。為vi 宗tông 。問vấn 。以dĩ 何hà 文văn 義nghĩa 用dụng 二nhị 智trí 為vi 宗tông 。答đáp 。法pháp 供cúng 養dường 品phẩm 。天thiên 主chủ 曰viết 。以dĩ 我ngã 雖tuy 從tùng 佛Phật 及cập 文Văn 殊Thù 。聞văn 百bách 千thiên 經Kinh 。而nhi 未vị 曾tằng 聞văn 。是thị 不bất 可khả 思tư 議nghị 。自tự 在tại 神thần 通thông 。決quyết 定định 實thật 相tướng 經Kinh 典điển 。夫phu 實thật 相tướng 是thị 入nhập 道đạo 本bổn 。不bất 思tư 議nghị 神thần 通thông 為vi 化hóa 物vật 之chi 宗tông 。法pháp 中trung 要yếu 極cực 。莫mạc 過quá 斯tư 二nhị 。現hiện 自tự 在tại 神thần 通thông 。即tức 實thật 慧tuệ 方phương 便tiện 。決quyết 定định 實thật 相tướng 。即tức 方phương 便tiện 實thật 慧tuệ 。雖tuy 實thật 相tướng 而nhi 神thần 通thông 。雖tuy 神thần 通thông 而nhi 實thật 相tướng 。動động 寂tịch 不bất 二nhị 。而nhi 權quyền 實thật 宛uyển 然nhiên 。一nhất 部bộ 之chi 經kinh 。盛thịnh 談đàm 斯tư 法pháp 。故cố 以dĩ 二nhị 智trí 為vi 宗tông 。又hựu 智Trí 度Độ 菩Bồ 薩Tát 母mẫu 。方phương 便tiện 以dĩ 為vi 父phụ 。是thị 淨tịnh 名danh 父phụ 母mẫu 。即tức 為vi 淨tịnh 名danh 經kinh 宗tông 。又hựu 此thử 經Kinh 所sở 興hưng 。正chánh 起khởi 於ư 疾tật 。疾tật 是thị 方phương 便tiện 。方phương 便tiện 由do 實thật 。故cố 以dĩ 二nhị 智trí 為vi 宗tông 。又hựu 此thử 經Kinh 名danh 維Duy 摩Ma 詰Cật 經kinh 。以dĩ 菩Bồ 薩Tát 為vi 教giáo 主chủ 。正chánh 以dĩ 二nhị 智trí 。名danh 為vi 菩Bồ 薩Tát 。方phương 便tiện 實thật 慧tuệ 。不bất 同đồng 凡phàm 夫phu 。實thật 慧tuệ 方phương 便tiện 。簡giản 非phi 小tiểu 道đạo 。又hựu 方phương 便tiện 實thật 慧tuệ 。名danh 為vi 菩Bồ 薩Tát 。實thật 慧tuệ 方phương 便tiện 。名danh 摩ma 訶ha 薩tát 。故cố 以dĩ 成thành 菩Bồ 薩Tát 法pháp 。為vi 菩Bồ 薩Tát 經kinh 宗tông 。問vấn 。二nhị 智trí 由do 二nhị 境cảnh 生sanh 。何hà 故cố 不bất 境cảnh 智trí 合hợp 為vi 經kinh 宗tông 。答đáp 。爾nhĩ 炎diễm 雖tuy 是thị 智trí 母mẫu 。而nhi 三tam 乘thừa 共cộng 觀quán 。二nhị 智trí 獨độc 菩Bồ 薩Tát 法pháp 。故cố 般Bát 若Nhã 不bất 屬thuộc 二Nhị 乘Thừa 佛Phật 。但đãn 屬thuộc 菩Bồ 薩Tát 。般Bát 若Nhã 之chi 巧xảo 。名danh 為vi 漚âu 和hòa 。般Bát 若Nhã 尚thượng 不bất 屬thuộc 二Nhị 乘Thừa 。漚âu 和hòa 即tức 聲Thanh 聞Văn 絕tuyệt 分phần/phân 。故cố 以dĩ 智trí 為vi 宗tông 。不bất 取thủ 境cảnh 也dã 。問vấn 。此thử 經Kinh 。始thỉ 自tự 淨tịnh 土độ 終chung 訖ngật 法pháp 養dưỡng 。其kỳ 文văn 雖tuy 殊thù 。不bất 思tư 議nghị 一nhất 。何hà 故cố 不bất 用dụng 不bất 思tư 議nghị 為vi 宗tông 。答đáp 。一nhất 部bộ 之chi 教giáo 雖tuy 皆giai 是thị 難nan 思tư 。別biệt 而nhi 言ngôn 。正chánh 以dĩ 解giải 脫thoát 為vi 不bất 思tư 議nghị 。故cố 云vân 諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 有hữu 解giải 脫thoát 。名danh 不bất 思tư 議nghị 。住trụ 此thử 解giải 脫thoát 。能năng 現hiện 一nhất 切thiết 形hình 。能năng 說thuyết 一nhất 切thiết 教giáo 。而nhi 物vật 不bất 能năng 測trắc 。故cố 通thông 名danh 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 。則tắc 是thị 二nhị 智trí 。故cố 以dĩ 二nhị 智trí 為vi 宗tông 。問vấn 。解giải 脫thoát 云vân 何hà 即tức 是thị 二nhị 智trí 。答đáp 。二nhị 智trí 無vô 累lũy/lụy/luy 。故cố 稱xưng 解giải 脫thoát 。則tắc 此thử 解giải 脫thoát 。心tâm 行hành 處xứ 斷đoạn 故cố 。意ý 不bất 能năng 思tư 。言ngôn 語ngữ 又hựu 滅diệt 故cố 。則tắc 口khẩu 不bất 能năng 議nghị 。故cố 知tri 二nhị 智trí 則tắc 解giải 脫thoát 也dã 。問vấn 。解giải 脫thoát 是thị 二nhị 智trí 。既ký 以dĩ 二nhị 智trí 即tức 解giải 脫thoát 。何hà 故cố 不bất 以dĩ 二nhị 智trí 解giải 脫thoát 為vi 體thể 。答đáp 。正chánh 以dĩ 二nhị 智trí 為vi 解giải 脫thoát 體thể 。不bất 以dĩ 解giải 脫thoát 為vi 二nhị 智trí 體thể 。何hà 以dĩ 知tri 之chi 。經Kinh 云vân 。慧tuệ 有hữu 方phương 便tiện 解giải 。方phương 便tiện 有hữu 慧tuệ 解giải 。不bất 言ngôn 解giải 脫thoát 有hữu 方phương 便tiện 。解giải 脫thoát 有hữu 於ư 慧tuệ 。故cố 知tri 二nhị 智trí 為vi 解giải 脫thoát 。體thể 不bất 以dĩ 解giải 脫thoát 為vi 二nhị 智trí 體thể 。問vấn 。若nhược 以dĩ 二nhị 智trí 為vi 解giải 脫thoát 體thể 。何hà 故cố 不bất 稱xưng 二nhị 。智trí 不bất 思tư 議nghị 。而nhi 名danh 解giải 脫thoát 不bất 思tư 議nghị 。答đáp 。一nhất 切thiết 法Pháp 門môn 。凡phàm 有hữu 二nhị 種chủng 。一nhất 者giả 立lập 名danh 。二nhị 者giả 辨biện 體thể 。不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 。即tức 經kinh 之chi 名danh 。而nhi 此thử 解giải 脫thoát 。以dĩ 二nhị 智trí 為vi 體thể 。故cố 名danh 體thể 兩lưỡng 舉cử 。義nghĩa 則tắc 多đa 含hàm 。若nhược 以dĩ 不bất 思tư 議nghị 為vi 名danh 。復phục 以dĩ 不bất 思tư 議nghị 為vi 體thể 。則tắc 名danh 體thể 相tướng 監giám 。義nghĩa 無vô 多đa 兼kiêm 。問vấn 。無vô 為vi 法Pháp 身thân 。為vi 果quả 解giải 脫thoát 。無vô 漏lậu 智trí 為vi 因nhân 解giải 脫thoát 。若nhược 以dĩ 解giải 脫thoát 為vi 宗tông 。則tắc 因nhân 果quả 皆giai 備bị 。今kim 以dĩ 二nhị 智trí 為vi 體thể 。但đãn 得đắc 因nhân 門môn 。答đáp 。無vô 為vi 法Pháp 身thân 。無vô 漏lậu 智trí 。不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 。名danh 雖tuy 有hữu 三tam 。而nhi 體thể 無vô 二nhị 也dã 。無vô 累lũy/lụy/luy 不bất 盡tận 。稱xưng 為vi 解giải 脫thoát 。無vô 境cảnh 不bất 照chiếu 。名danh 為vi 智trí 慧tuệ 。真chân 極cực 可khả 軌quỹ 。故cố 目mục 為vi 法pháp 。即tức 以dĩ 法pháp 為vi 身thân 。故cố 名danh 法Pháp 身thân 。非phi 但đãn 義nghĩa 含hàm 因nhân 果quả 。而nhi 亦diệc 體thể 備bị 三tam 德đức 。

二nhị 別biệt 釋thích 二nhị 智trí 。有hữu 十thập 一nhất 門môn 。一nhất 翻phiên 名danh 門môn 。二nhị 釋thích 名danh 門môn 。三tam 境cảnh 智trí 門môn 。四tứ 同đồng 異dị 門môn 。五ngũ 長trường 短đoản 門môn 。六lục 六lục 智trí 門môn 。七thất 開khai 合hợp 門môn 。八bát 斷đoạn 伏phục 門môn 。九cửu 攝nhiếp 智trí 門môn 。十thập 常thường 無vô 常thường 門môn 。十thập 一nhất 得đắc 失thất 門môn 。

一nhất 翻phiên 名danh 門môn

昔tích 在tại 江giang 南nam 。著trước 法pháp 華hoa 玄huyền 論luận 。已dĩ 略lược 明minh 二nhị 智trí 。但đãn 此thử 義nghĩa 既ký 為vi 眾chúng 聖thánh 觀quán 心tâm 法Pháp 身thân 父phụ 母mẫu 。必tất 須tu 精tinh 究cứu 。故cố 重trọng/trùng 論luận 之chi 。此thử 義nghĩa 若nhược 通thông 。則tắc 方Phương 等Đẳng 眾chúng 經kinh 。不bất 待đãi 言ngôn 而nhi 自tự 顯hiển 。具cụ 存tồn 梵Phạm 本bổn 。應ưng 云vân 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。漚âu 和hòa 波Ba 羅La 蜜Mật 。故cố 此thử 經Kinh 云vân 。智Trí 度Độ 菩Bồ 薩Tát 母mẫu 。方phương 便tiện 以dĩ 為vi 父phụ 。智trí 即tức 波Ba 若Nhã 。度độ 謂vị 波Ba 羅La 蜜Mật 也dã 。但đãn 翻phiên 波Ba 若Nhã 不bất 同đồng 。或hoặc 云vân 智trí 慧tuệ 。如như 叡duệ 法Pháp 師sư 云vân 。秦tần 言ngôn 智trí 慧tuệ 。或hoặc 翻phiên 為vi 遠viễn 離ly 。出xuất 放phóng 光quang 經kinh 。即tức 釋thích 道đạo 安an 用dụng 。或hoặc 翻phiên 明minh 度độ 。出xuất 六Lục 度Độ 集tập 經kinh 。或hoặc 翻phiên 清thanh 淨tịnh 。此thử 出xuất 大đại 品phẩm 。叡duệ 法Pháp 師sư 用dụng 之chi 。但đãn 般Bát 若Nhã 具cụ 含hàm 智trí 慧tuệ 明minh 淨tịnh 。遠viễn 離ly 等đẳng 義nghĩa 。譯dịch 經kinh 之chi 人nhân 。唯duy 取thủ 其kỳ 一nhất 。以dĩ 用dụng 翻phiên 之chi 。般Bát 若Nhã 能năng 斷đoạn 眾chúng 惑hoặc 。遠viễn 離ly 生sanh 死tử 。名danh 相tướng 之chi 法pháp 。故cố 云vân 遠viễn 離ly 。明minh 了liễu 無vô 暗ám 。故cố 稱xưng 為vi 明minh 。體thể 絕tuyệt 穢uế 染nhiễm 。名danh 為vi 清Thanh 淨Tịnh 。達đạt 照chiếu 解giải 知tri 。名danh 為vi 智trí 慧tuệ 。雖tuy 有hữu 諸chư 義nghĩa 。多đa 用dụng 智trí 慧tuệ 。智trí 慧tuệ 單đơn 複phức 。又hựu 各các 不bất 同đồng 。或hoặc 單đơn 名danh 為vi 智trí 。如như 釋thích 論luận 及cập 此thử 經Kinh 。稱xưng 為vi 智Trí 度Độ 。或hoặc 但đãn 名danh 為vi 慧tuệ 。如như 釋thích 論luận 云vân 。波Ba 若Nhã 秦tần 言ngôn 慧tuệ 。或hoặc 是thị 具cụ 翻phiên 智trí 慧tuệ 。經kinh 論luận 多đa 爾nhĩ 。今kim 詳tường 會hội 此thử 意ý 。義nghĩa 各các 有hữu 由do 。通thông 而nhi 言ngôn 之chi 。即tức 智trí 為vi 慧tuệ 。指chỉ 慧tuệ 為vi 智trí 。廣quảng 略lược 不bất 同đồng 。體thể 無vô 異dị 也dã 。

翻phiên 為vi 慧tuệ 者giả 。凡phàm 有hữu 四tứ 義nghĩa 。一nhất 欲dục 分phần/phân 十thập 度độ 不bất 同đồng 。二nhị 開khai 空không 有hữu 義nghĩa 異dị 。三Tam 明Minh 因nhân 果quả 差sai 別biệt 。四tứ 就tựu 凡phàm 聖thánh 為vi 異dị 。十thập 度độ 不bất 同đồng 者giả 。第đệ 六lục 名danh 般Bát 若Nhã 。此thử 翻phiên 為vi 慧tuệ 。第đệ 十thập 云vân 闍xà 那na 。此thử 名danh 為vi 智trí 。問vấn 。闍xà 那na 為vi 智trí 。術thuật 闍xà 翻phiên 為vi 何hà 物vật 。答đáp 。此thử 云vân 明minh 。猶do 是thị 智trí 見kiến 之chi 流lưu 耳nhĩ 。空không 有hữu 義nghĩa 異dị 者giả 。照chiếu 空không 名danh 慧tuệ 。鑒giám 有hữu 為vi 智trí 。故cố 此thử 經Kinh 云vân 。入nhập 一nhất 相tướng 門môn 。起khởi 於ư 慧tuệ 業nghiệp 。知tri 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 心tâm 念niệm 。起khởi 於ư 智trí 業nghiệp 。因nhân 果quả 差sai 別biệt 者giả 。論luận 云vân 。因nhân 名danh 波Ba 若Nhã 。果quả 變biến 名danh 薩tát 波Ba 若Nhã 。薩tát 波Ba 若Nhã 名danh 一Nhất 切Thiết 智Trí 。則tắc 知tri 波Ba 若Nhã 名danh 之chi 為vi 慧tuệ 。慧tuệ 名danh 既ký 劣liệt 。宜nghi 在tại 因nhân 中trung 。智trí 則tắc 決quyết 了liễu 。故cố 居cư 果quả 地địa 。又hựu 佛Phật 照chiếu 空không 有hữu 皆giai 盡tận 。加gia 以dĩ 一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 未vị 究cứu 。但đãn 名danh 慧tuệ 也dã 。不bất 得đắc 云vân 因nhân 中trung 名danh 智trí 。果quả 名danh 一Nhất 切Thiết 智Trí 。亦diệc 不bất 得đắc 云vân 因nhân 名danh 智trí 慧tuệ 。果quả 名danh 一Nhất 切Thiết 智Trí 。但đãn 應ưng 言ngôn 因nhân 名danh 為vi 慧tuệ 果quả 名danh 為vi 智trí 。則tắc 於ư 因nhân 果quả 。優ưu 劣liệt 義nghĩa 彰chương 。凡phàm 聖thánh 異dị 者giả 。如như 涅Niết 槃Bàn 云vân 。般Bát 若Nhã 者giả 。一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。名danh 此thử 為vi 慧tuệ 。慧tuệ 名danh 既ký 通thông 。則tắc 凡phàm 聖thánh 並tịnh 有hữu 。如như 十thập 大đại 地địa 中trung 定định 慧tuệ 之chi 數số 。毘Tỳ 婆Bà 舍Xá 那Na 。目mục 之chi 為vi 見kiến 。謂vị 一nhất 切thiết 聖thánh 人nhân 。明minh 見kiến 理lý 也dã 。闍xà 那na 為vi 智trí 。通thông 達đạt 決quyết 了liễu 也dã 。

次thứ 翻phiên 為vi 智trí 。凡phàm 有hữu 三tam 義nghĩa 。一nhất 者giả 慧tuệ 名danh 既ký 劣liệt 。智trí 則tắc 為vi 勝thắng 。今kim 欲dục 稱xưng 難nạn/nan 波Ba 若Nhã 。故cố 名danh 為vi 智trí 。二nhị 者giả 欲dục 顯hiển 其kỳ 名danh 語ngữ 便tiện 。云vân 智Trí 度Độ 。若nhược 言ngôn 慧tuệ 度độ 。言ngôn 不bất 便tiện 也dã 。三tam 者giả 欲dục 明minh 智trí 即tức 是thị 慧tuệ 。名danh 異dị 體thể 同đồng 。故cố 隨tùy 舉cử 其kỳ 一nhất 。

次thứ 合hợp 稱xưng 智trí 慧tuệ 。亦diệc 具cụ 三tam 義nghĩa 。一nhất 明minh 波Ba 若Nhã 具cụ 鑒giám 有hữu 無vô 。故cố 含hàm 智trí 慧tuệ 。慧tuệ 則tắc 照chiếu 空không 。智trí 便tiện 鑒giám 有hữu 。二nhị 顯hiển 波Ba 若Nhã 通thông 果quả 及cập 因nhân 。因nhân 中trung 般Bát 若Nhã 為vi 慧tuệ 。果quả 地địa 波Ba 若Nhã 為vi 智trí 。故cố 三tam 德đức 中trung 有hữu 般Bát 若Nhã 德đức 。三tam 者giả 欲dục 明minh 六Lục 度Độ 義nghĩa 含hàm 於ư 十thập 。經kinh 中trung 但đãn 明minh 六Lục 度Độ 。不bất 明minh 十thập 者giả 。以dĩ 般Bát 若Nhã 之chi 名danh 既ký 含hàm 智trí 慧tuệ 。第đệ 十thập 智Trí 度Độ 。蘊uẩn 在tại 其kỳ 中trung 。問vấn 。既ký 具cụ 三tam 名danh 。以dĩ 何hà 翻phiên 為vi 正chánh 。答đáp 。慧tuệ 為vi 正chánh 翻phiên 。餘dư 皆giai 義nghĩa 立lập 。所sở 以dĩ 知tri 然nhiên 。從tùng 多đa 論luận 也dã 。此thử 經Kinh 云vân 。慧tuệ 與dữ 方phương 便tiện 。釋thích 論luận 云vân 。般Bát 若Nhã 道đạo 方phương 便tiện 道đạo 。涅Niết 槃Bàn 云vân 。般Bát 若Nhã 者giả 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。闍xà 那na 為vi 智trí 。則tắc 配phối 諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。故cố 智trí 非phi 波Ba 若Nhã 。又hựu 第đệ 六lục 名danh 慧tuệ 。第đệ 十thập 為vi 智trí 。皆giai 有hữu 彼bỉ 此thử 二nhị 名danh 。故cố 知tri 以dĩ 慧tuệ 為vi 正chánh 。又hựu 論luận 云vân 。波Ba 若Nhã 不bất 屬thuộc 佛Phật 。亦diệc 不bất 屬thuộc 二Nhị 乘Thừa 。但đãn 屬thuộc 菩Bồ 薩Tát 。菩Bồ 薩Tát 則tắc 道đạo 慧tuệ 道đạo 種chủng 慧tuệ 。佛Phật 具cụ 一nhất 切thiết 智trí 。一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。又hựu 云vân 。波Ba 若Nhã 名danh 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 慧tuệ 。如như 是thị 等đẳng 諸chư 文văn 非phi 一nhất 。故cố 以dĩ 慧tuệ 為vi 正chánh 翻phiên 矣hĩ 。問vấn 。若nhược 以dĩ 慧tuệ 為vi 正chánh 翻phiên 。何hà 故cố 經kinh 中trung 多đa 云vân 智trí 慧tuệ 。答đáp 。經kinh 中trung 多đa 說thuyết 六Lục 度Độ 。故cố 多đa 云vân 智trí 慧tuệ 。小tiểu 說thuyết 十thập 度độ 。故cố 小tiểu 明minh 慧tuệ 也dã 。又hựu 六Lục 度Độ 中trung 。皆giai 有hữu 複phức 翻phiên 。如như 布bố 施thí 等đẳng 。不bất 單đơn 名danh 施thí 。般Bát 若Nhã 亦diệc 爾nhĩ 。雖tuy 複phức 是thị 慧tuệ 。欲dục 對đối 上thượng 五ngũ 。亦diệc 存tồn 複phức 名danh 。故cố 言ngôn 智trí 慧tuệ 。

次thứ 翻phiên 無vô 翻phiên 義nghĩa 。有hữu 人nhân 言ngôn 。般Bát 若Nhã 名danh 含hàm 五ngũ 義nghĩa 。不bất 可khả 正chánh 翻phiên 。宜nghi 以dĩ 慧tuệ 當đương 其kỳ 名danh 。如như 釋thích 論luận 七thất 十thập 一nhất 卷quyển 云vân 。般Bát 若Nhã 定định 實thật 相tướng 。甚thậm 深thâm 極cực 重trọng 。智trí 慧tuệ 輕khinh 薄bạc 。故cố 不bất 能năng 稱xưng 於ư 般Bát 若Nhã 。此thử 格cách 提đề 用dụng 之chi 。今kim 謂vị 不bất 然nhiên 。釋thích 論luận 乃nãi 明minh 不bất 可khả 稱xưng 義nghĩa 。非phi 不bất 可khả 翻phiên 也dã 。問vấn 。稱xưng 與dữ 翻phiên 何hà 異dị 。答đáp 。稱xưng 則tắc 天Thiên 竺Trúc 已dĩ 明minh 。翻phiên 則tắc 成thành 於ư 振chấn 旦đán 。反phản 彼bỉ 為vi 此thử 。前tiền 後hậu 不bất 同đồng 。義nghĩa 門môn 各các 異dị 。又hựu 論luận 云vân 。般Bát 若Nhã 定định 實thật 相tướng 。故cố 不bất 可khả 稱xưng 。不bất 言ngôn 多đa 含hàm 故cố 。不bất 可khả 稱xưng 故cố 。此thử 釋thích 為vi 謬mậu 矣hĩ 。

復phục 有hữu 人nhân 言ngôn 。般Bát 若Nhã 不bất 可khả 稱xưng 者giả 。此thử 明minh 觀quán 照chiếu 智trí 慧tuệ 。不bất 能năng 稱xưng 實thật 相tướng 般Bát 若Nhã 。實thật 相tướng 般Bát 若Nhã 。性tánh 相tướng 常thường 住trụ 。觀quán 照chiếu 智trí 慧tuệ 。會hội 境cảnh 始thỉ 生sanh 。故cố 實thật 相tướng 為vi 深thâm 重trọng 。觀quán 照chiếu 智trí 為vi 輕khinh 薄bạc 。北bắc 人nhân 釋thích 也dã 。是thị 亦diệc 不bất 然nhiên 。經kinh 以dĩ 五ngũ 歎thán 。歎thán 於ư 般Bát 若Nhã 。不bất 歎thán 實thật 相tướng 。云vân 何hà 言ngôn 實thật 相tướng 深thâm 重trọng 耶da 。又hựu 言ngôn 。般Bát 若Nhã 定định 實thật 相tướng 。則tắc 實thật 相tướng 為vi 所sở 定định 。般Bát 若Nhã 為vi 能năng 定định 。若nhược 言ngôn 實thật 相tướng 為vi 深thâm 重trọng 者giả 。可khả 以dĩ 實thật 相tướng 還hoàn 定định 實thật 相tướng 耶da 。

復phục 有hữu 人nhân 言ngôn 。智trí 慧tuệ 輕khinh 薄bạc 。不bất 能năng 稱xưng 般Bát 若Nhã 者giả 。此thử 是thị 世thế 間gian 智trí 慧tuệ 。離ly 生sanh 智trí 慧tuệ 。二Nhị 乘Thừa 智trí 慧tuệ 。不bất 能năng 稱xưng 量lượng 菩Bồ 薩Tát 大đại 智trí 慧tuệ 耳nhĩ 。何hà 者giả 。大đại 智trí 慧tuệ 照chiếu 實thật 相tướng 理lý 。導đạo 成thành 眾chúng 行hành 。餘dư 淺thiển 智trí 慧tuệ 。豈khởi 能năng 稱xưng 那na 。此thử 南nam 方phương 人nhân 釋thích 也dã 。今kim 謂vị 不bất 然nhiên 。唯duy 云vân 智trí 慧tuệ 不bất 能năng 稱xưng 於ư 般Bát 若Nhã 。則tắc 不bất 言ngôn 淺thiển 慧tuệ 。不bất 稱xưng 深thâm 慧tuệ 。又hựu 淺thiển 深thâm 俱câu 名danh 為vi 慧tuệ 。則tắc 俱câu 是thị 輕khinh 薄bạc 。並tịnh 不bất 能năng 稱xưng 般Bát 若Nhã 也dã 。今kim 依y 論luận 釋thích 之chi 。論luận 云vân 。般Bát 若Nhã 定định 實thật 相tướng 。故cố 深thâm 重trọng 。智trí 慧tuệ 不bất 能năng 稱xưng 也dã 。所sở 言ngôn 定định 者giả 。定định 是thị 契khế 會hội 之chi 名danh 。夫phu 萬vạn 化hóa 非phi 無vô 宗tông 。而nhi 宗tông 之chi 者giả 無vô 相tướng 虛hư 宗tông 。非phi 無vô 契khế 。而nhi 契khế 之chi 者giả 無vô 心tâm 。故cố 聖thánh 人nhân 以dĩ 無vô 心tâm 之chi 妙diệu 慧tuệ 。契khế 彼bỉ 無vô 相tướng 之chi 虛hư 宗tông 。則tắc 內nội 外ngoại 並tịnh 冥minh 。緣duyên 智trí 俱câu 寂tịch 。智trí 慧tuệ 是thị 知tri 照chiếu 之chi 名danh 。豈khởi 能năng 稱xưng 絕tuyệt 觀quán 般Bát 若Nhã 。問vấn 。般Bát 若Nhã 云vân 何hà 能năng 契khế 會hội 實thật 相tướng 。答đáp 。由do 實thật 相tướng 生sanh 般Bát 若Nhã 。故cố 般Bát 若Nhã 能năng 契khế 會hội 實thật 相tướng 也dã 。問vấn 。依y 此thử 釋thích 者giả 。猶do 是thị 淺thiển 智trí 。不bất 能năng 稱xưng 於ư 深thâm 智trí 。答đáp 。深thâm 則tắc 愚ngu 智trí 皆giai 絕tuyệt 。淺thiển 則tắc 猶do 有hữu 知tri 照chiếu 。故cố 非phi 淺thiển 智trí 不bất 稱xưng 深thâm 智trí 也dã 。問vấn 。定định 實thật 相tướng 既ký 是thị 契khế 會hội 之chi 名danh 。與dữ 舊cựu 辨biện 冥minh 會hội 。義nghĩa 何hà 異dị 耶da 。答đáp 。語ngữ 同đồng 而nhi 意ý 異dị 。但đãn 釋thích 冥minh 會hội 。自tự 有hữu 二nhị 師sư 。一nhất 云vân 即tức 會hội 是thị 冥minh 。以dĩ 符phù 合hợp 故cố 冥minh 。冥minh 契khế 不bất 乖quai 故cố 會hội 。無vô 優ưu 劣liệt 也dã 。此thử 莊trang 嚴nghiêm 龍long 光quang 之chi 義nghĩa 。二nhị 云vân 會hội 是thị 符phù 合hợp 之chi 名danh 。冥minh 是thị 混hỗn 一nhất 之chi 義nghĩa 。則tắc 冥minh 勝thắng 而nhi 會hội 劣liệt 也dã 。何hà 者giả 。因nhân 中trung 有hữu 四tứ 義nghĩa 故cố 未vị 冥minh 。一nhất 或hoặc 未vị 盡tận 。二nhị 體thể 有hữu 生sanh 滅diệt 。三tam 智trí 未vị 周chu 圓viên 。四tứ 體thể 依y 方phương 所sở 。故cố 但đãn 稱xưng 會hội 。佛Phật 果Quả 離ly 此thử 四tứ 義nghĩa 。故cố 所sở 以dĩ 談đàm 冥minh 。冥minh 與dữ 無vô 生sanh 為vi 一nhất 。則tắc 境cảnh 智trí 不bất 分phân 。無vô 應ưng 照chiếu 異dị 。而nhi 無vô 生sanh 不bất 乖quai 俗tục 。冥minh 亦diệc 不bất 妨phương 會hội 。佛Phật 果Quả 舉cử 體thể 冥minh 。舉cử 體thể 會hội 。會hội 故cố 應ưng 照chiếu 滿mãn 十thập 方phương 。冥minh 故cố 一nhất 切thiết 皆giai 絕tuyệt 。今kim 總tổng 問vấn 之chi 。冥minh 既ký 與dữ 境cảnh 混hỗn 一nhất 者giả 。智trí 為vi 成thành 境cảnh 。為vi 不bất 作tác 境cảnh 耶da 。若nhược 不bất 作tác 境cảnh 。云vân 何hà 言ngôn 一nhất 。若nhược 智trí 作tác 境cảnh 者giả 。境cảnh 既ký 無vô 知tri 。智trí 亦diệc 無vô 知tri 。智trí 既ký 有hữu 知tri 。則tắc 境cảnh 亦diệc 應ưng 爾nhĩ 。以dĩ 其kỳ 一nhất 故cố 也dã 。若nhược 言ngôn 與dữ 法pháp 性tánh 同đồng 絕tuyệt 。故cố 言ngôn 冥minh 會hội 。猶do 與dữ 法pháp 性tánh 異dị 者giả 。即tức 於ư 會hội 冥minh 之chi 日nhật 。猶do 見kiến 境cảnh 智trí 為vi 二nhị 。何hà 得đắc 經Kinh 云vân 菩Bồ 薩Tát 。般Bát 若Nhã 相tương 應ứng 。不bất 見kiến 應ưng 與dữ 不bất 應ưng 。合hợp 與dữ 不bất 合hợp 耶da 。又hựu 具cụ 四tứ 義nghĩa 故cố 。方phương 成thành 冥minh 者giả 。般Bát 若Nhã 教giáo 。佛Phật 智trí 猶do 有hữu 生sanh 滅diệt 。則tắc 不bất 得đắc 稱xưng 冥minh 。照chiếu 無vô 等đẳng 法pháp 性tánh 義nghĩa 。故cố 無vô 冥minh 實thật 相tướng 之chi 義nghĩa 也dã 。問vấn 。云vân 何hà 名danh 甚thậm 深thâm 極cực 重trọng 。答đáp 。夫phu 論luận 可khả 稱xưng 。則tắc 不bất 名danh 極cực 重trọng 。良lương 由do 極cực 重trọng 。故cố 不bất 可khả 稱xưng 。論luận 主chủ 欲dục 釋thích 經kinh 不bất 可khả 稱xưng 義nghĩa 。故cố 云vân 深thâm 也dã 。問vấn 。但đãn 應ưng 言ngôn 重trọng/trùng 。何hà 故cố 復phục 云vân 甚thậm 深thâm 。答đáp 。為vi 欲dục 簡giản 擇trạch 重trọng/trùng 義nghĩa 。非phi 如như 重trọng/trùng 物vật 重trọng/trùng 。乃nãi 是thị 甚thậm 深thâm 。故cố 云vân 重trọng/trùng 耳nhĩ 。問vấn 。但đãn 言ngôn 深thâm 重trọng 。何hà 故cố 復phục 云vân 極cực 耶da 。答đáp 。三tam 乘thừa 同đồng 觀quán 。並tịnh 契khế 實thật 相tướng 。但đãn 二Nhị 乘Thừa 猶do 如như 兔thố 馬mã 。未vị 盡tận 其kỳ 原nguyên 。故cố 不bất 得đắc 般Bát 若Nhã 之chi 名danh 。不bất 名danh 甚thậm 深thâm 極cực 重trọng 。今kim 欲dục 簡giản 二Nhị 乘Thừa 。明minh 菩Bồ 薩Tát 照chiếu 盡tận 其kỳ 原nguyên 。得đắc 名danh 般Bát 若Nhã 。故cố 云vân 甚thậm 深thâm 極cực 重trọng 也dã 。問vấn 。智trí 慧tuệ 何hà 故cố 云vân 輕khinh 薄bạc 耶da 。答đáp 。般Bát 若Nhã 體thể 絕tuyệt 緣duyên 觀quán 。智trí 慧tuệ 名danh 定định 於ư 觀quán 。般Bát 若Nhã 體thể 絕tuyệt 愚ngu 智trí 。智trí 慧tuệ 名danh 主chủ 知tri 照chiếu 。般Bát 若Nhã 體thể 絕tuyệt 名danh 字tự 。智trí 慧tuệ 則tắc 猶do 涉thiệp 名danh 言ngôn 。故cố 對đối 般Bát 若Nhã 之chi 重trọng/trùng 。明minh 智trí 慧tuệ 之chi 輕khinh 。對đối 般Bát 若Nhã 之chi 深thâm 。辨biện 智trí 慧tuệ 之chi 淺thiển 。淺thiển 猶do 薄bạc 也dã 。問vấn 。般Bát 若Nhã 體thể 絕tuyệt 愚ngu 智trí 。何hà 故cố 立lập 智trí 慧tuệ 名danh 耶da 。答đáp 。不bất 知tri 何hà 以dĩ 目mục 之chi 。強cường/cưỡng 名danh 智trí 慧tuệ 。雖tuy 立lập 智trí 慧tuệ 之chi 名danh 。實thật 不bất 稱xưng 般Bát 若Nhã 之chi 體thể 。問vấn 。但đãn 應ưng 言ngôn 般Bát 若Nhã 體thể 深thâm 重trọng 。般Bát 若Nhã 名danh 輕khinh 薄bạc 。智trí 慧tuệ 體thể 深thâm 重trọng 。智trí 慧tuệ 名danh 輕khinh 薄bạc 。云vân 何hà 乃nãi 言ngôn 波Ba 若Nhã 深thâm 重trọng 智trí 慧tuệ 輕khinh 薄bạc 。答đáp 。今kim 依y 梵Phạm 本bổn 。則tắc 云vân 般Bát 若Nhã 體thể 深thâm 重trọng 。般Bát 若Nhã 名danh 輕khinh 薄bạc 。但đãn 用dụng 此thử 音âm 。則tắc 應ưng 云vân 智trí 慧tuệ 體thể 深thâm 重trọng 智trí 慧tuệ 名danh 輕khinh 薄bạc 。恐khủng 此thử 義nghĩa 難nạn/nan 顯hiển 。故cố 譯dịch 經kinh 之chi 人nhân 。借tá 此thử 方phương 智trí 慧tuệ 。不bất 能năng 稱xưng 梵Phạm 文văn 般Bát 若Nhã 也dã 。問vấn 。不bất 可khả 稱xưng 與dữ 不bất 可khả 量lượng 何hà 異dị 。答đáp 。經kinh 有hữu 五ngũ 歎thán 。謂vị 大đại 事sự 故cố 起khởi 。不bất 可khả 稱xưng 事sự 起khởi 。不bất 可khả 量lượng 事sự 起khởi 。無vô 等đẳng 等đẳng 事sự 起khởi 。不bất 可khả 思tư 議nghị 事sự 起khởi 。既ký 別biệt 有hữu 無vô 量lượng 事sự 起khởi 。則tắc 稱xưng 非phi 量lượng 也dã 。不bất 可khả 量lượng 則tắc 取thủ 。無vô 有hữu 邊biên 際tế 。不bất 可khả 稱xưng 明minh 甚thậm 深thâm 至chí 重trọng/trùng 。例lệ 如như 法Pháp 稱xưng 品phẩm 明minh 舍xá 利lợi 不bất 能năng 稱xưng 般Bát 若Nhã 經Kinh 卷quyển 。今kim 智trí 慧tuệ 名danh 義nghĩa 不bất 能năng 稱xưng 絕tuyệt 觀quán 般Bát 若Nhã 也dã 。問vấn 。論luận 云vân 。智trí 慧tuệ 小tiểu 。般Bát 若Nhã 多đa 。故cố 不bất 能năng 稱xưng 。云vân 何hà 為vi 多đa 小tiểu 耶da 。答đáp 。有hữu 人nhân 言ngôn 。實thật 相tướng 則tắc 無vô 法pháp 不bất 自tự 在tại 故cố 多đa 。智trí 慧tuệ 局cục 之chi 於ư 心tâm 故cố 小tiểu 。今kim 謂vị 不bất 然nhiên 。前tiền 就tựu 定định 實thật 相tướng 故cố 。明minh 不bất 可khả 稱xưng 。今kim 約ước 多đa 含hàm 義nghĩa 。明minh 不bất 可khả 稱xưng 。般Bát 若Nhã 體thể 非phi 愚ngu 智trí 。能năng 愚ngu 能năng 智trí 。智trí 慧tuệ 唯duy 主chủ 於ư 智trí 。故cố 般Bát 若Nhã 多đa 。智trí 慧tuệ 小tiểu 。又hựu 般Bát 若Nhã 定định 實thật 相tướng 。實thật 相tướng 既ký 遍biến 。般Bát 若Nhã 亦diệc 多đa 。智trí 慧tuệ 不bất 爾nhĩ 。故cố 云vân 小tiểu 也dã 。問vấn 。已dĩ 知tri 般Bát 若Nhã 翻phiên 不bất 翻phiên 義nghĩa 。方phương 便tiện 復phục 云vân 何hà 。答đáp 。常thường 啼đề 云vân 漚âu 和hòa 俱câu 舍xá 羅la 大đại 師sư 方phương 便tiện 力lực 。漚âu 和hòa 為vi 方phương 便tiện 。俱câu 舍xá 羅la 名danh 為vi 勝thắng 智trí 。般Bát 若Nhã 之chi 巧xảo 。名danh 為vi 漚âu 和hòa 。其kỳ 用dụng 既ký 勝thắng 。名danh 勝thắng 智trí 也dã 。淨tịnh 名danh 以dĩ 方phương 便tiện 為vi 父phụ 。取thủ 其kỳ 生sanh 成thành 之chi 能năng 。大đại 品phẩm 以dĩ 漚âu 和hòa 為vi 師sư 。明minh 有hữu 訓huấn 誨hối 之chi 德đức 。善thiện 巧xảo 化hóa 物vật 。不bất 證chứng 二Nhị 乘Thừa 。皆giai 大đại 師sư 之chi 力lực 也dã 。

二nhị 釋thích 名danh 門môn

復phục 有hữu 三tam 門môn 。一nhất 釋thích 權quyền 實thật 。二nhị 解giải 大đại 義nghĩa 。三tam 正chánh 二nhị 道đạo 。

一nhất 釋thích 權quyền 實thật

通thông 而nhi 言ngôn 之chi 。二nhị 智trí 皆giai 如như 實thật 而nhi 照chiếu 。並tịnh 名danh 為vi 實thật 。皆giai 有hữu 善thiện 巧xảo 。悉tất 稱xưng 方phương 便tiện 。就tựu 別biệt 言ngôn 之chi 。則tắc 般Bát 若Nhã 名danh 實thật 。漚âu 和hòa 稱xưng 方phương 便tiện 者giả 。略lược 有hữu 八bát 義nghĩa 。一nhất 者giả 般Bát 若Nhã 照chiếu 實thật 相tướng 境cảnh 。從tùng 所sở 照chiếu 為vi 名danh 。故cố 稱xưng 實thật 。二nhị 者giả 般Bát 若Nhã 從tùng 實thật 相tướng 生sanh 。從tùng 能năng 生sanh 受thọ 名danh 。故cố 稱xưng 為vi 實thật 。三tam 者giả 如như 實thật 而nhi 照chiếu 。故cố 當đương 體thể 名danh 實thật 。論luận 云vân 。般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。實thật 法pháp 不bất 顛điên 倒đảo 。體thể 離ly 虛hư 妄vọng 。非phi 顛điên 倒đảo 慧tuệ 。故cố 名danh 為vi 實thật 。四tứ 者giả 對đối 凡phàm 夫phu 顛điên 倒đảo 。不bất 實thật 之chi 慧tuệ 。故cố 難nạn/nan 波Ba 若Nhã 為vi 實thật 。五ngũ 者giả 對đối 二Nhị 乘Thừa 未vị 實thật 謂vị 實thật 。故cố 明minh 波Ba 若Nhã 為vi 實thật 。六lục 者giả 對đối 方phương 便tiện 之chi 用dụng 。以dĩ 波Ba 若Nhã 為vi 體thể 。故cố 名danh 為vi 實thật 。七thất 者giả 對đối 虛hư 故cố 明minh 實thật 。未vị 是thị 好hảo/hiếu 實thật 。非phi 虛hư 非phi 實thật 。乃nãi 名danh 妙diệu 實thật 。八bát 者giả 虛hư 義nghĩa 為vi 二nhị 。非phi 虛hư 實thật 為vi 不bất 二nhị 。二nhị 與dữ 不bất 二nhị 。皆giai 名danh 不bất 實thật 。非phi 二nhị 不bất 二nhị 。乃nãi 名danh 為vi 實thật 。是thị 故cố 。論luận 云vân 。念niệm 相tương/tướng 觀quán 已dĩ 除trừ 言ngôn 語ngữ 法pháp 亦diệc 滅diệt 也dã 。方phương 便tiện 者giả 。是thị 善thiện 巧xảo 之chi 名danh 。此thử 義nghĩa 多đa 門môn 。今kim 略lược 論luận 十thập 對đối 。一nhất 者giả 直trực 照chiếu 空không 有hữu 。名danh 為vi 般Bát 若Nhã 。行hành 空không 不bất 證chứng 。涉thiệp 有hữu 無vô 著trước 。故cố 名danh 方phương 便tiện 。此thử 之chi 照chiếu 巧xảo 。更cánh 無vô 二nhị 體thể 。以dĩ 巧xảo 而nhi 照chiếu 。故cố 名danh 為vi 實thật 。以dĩ 照chiếu 而nhi 巧xảo 。故cố 名danh 方phương 便tiện 。問vấn 。能năng 照chiếu 之chi 智trí 。共cộng 名danh 實thật 智trí 。所sở 照chiếu 之chi 境cảnh 。同đồng 稱xưng 實thật 境cảnh 。實thật 智trí 之chi 中trung 。有hữu 空không 智trí 有hữu 智trí 。實thật 境cảnh 之chi 中trung 。有hữu 真chân 境cảnh 俗tục 境cảnh 。此thử 為vi 例lệ 也dã 。問vấn 。既ký 有hữu 真chân 俗tục 。云vân 何hà 皆giai 名danh 實thật 境cảnh 。答đáp 。是thị 如như 實thật 智trí 境cảnh 。故cố 名danh 實thật 境cảnh 。從tùng 智trí 受thọ 名danh 。又hựu 實thật 是thị 真chân 俗tục 。非phi 妄vọng 稱xưng 之chi 。當đương 體thể 名danh 實thật 。二nhị 者giả 照chiếu 空không 為vi 實thật 。涉thiệp 有hữu 為vi 方phương 便tiện 。如như 釋thích 論luận 云vân 。般Bát 若Nhã 將tương 入nhập 畢tất 竟cánh 空không 。方phương 便tiện 將tương 出xuất 畢tất 竟cánh 空không 。是thị 實thật 相tướng 名danh 為vi 實thật 。般Bát 若Nhã 照chiếu 空không 。故cố 名danh 為vi 實thật 。雖tuy 復phục 照chiếu 空không 。即tức 能năng 涉thiệp 有hữu 。此thử 用dụng 既ký 巧xảo 。名danh 為vi 方phương 便tiện 。問vấn 。若nhược 爾nhĩ 雖tuy 復phục 照chiếu 有hữu 。即tức 能năng 鑒giám 空không 。此thử 用dụng 亦diệc 巧xảo 。應ưng 是thị 方phương 便tiện 。答đáp 。此thử 照chiếu 雖tuy 巧xảo 。但đãn 實thật 智trí 為vi 體thể 。故cố 隱ẩn 其kỳ 巧xảo 名danh 。與dữ 其kỳ 實thật 稱xưng 也dã 。三tam 者giả 以dĩ 內nội 靜tĩnh 鑒giám 為vi 實thật 。外ngoại 變biến 動động 為vi 權quyền 。問vấn 。此thử 義nghĩa 與dữ 前tiền 何hà 異dị 。答đáp 。此thử 明minh 若nhược 照chiếu 若nhược 巧xảo 靜tĩnh 鑒giám 之chi 義nghĩa 。皆giai 名danh 為vi 實thật 。以dĩ 外ngoại 變biến 動động 。故cố 名danh 為vi 權quyền 。四tứ 者giả 般Bát 若Nhã 為vi 實thật 。五ngũ 度độ 為vi 方phương 便tiện 。

所sở 以dĩ 然nhiên 者giả 。般Bát 若Nhã 為vi 空không 解giải 。空không 解giải 故cố 名danh 實thật 。五ngũ 度độ 為vi 有hữu 行hành 。有hữu 行hành 故cố 名danh 權quyền 。問vấn 。此thử 與dữ 上thượng 照chiếu 空không 為vi 實thật 涉thiệp 有hữu 為vi 權quyền 何hà 異dị 。答đáp 。前tiền 明minh 照chiếu 空không 照chiếu 有hữu 皆giai 是thị 智trí 慧tuệ 。故cố 以dĩ 二nhị 解giải 分phần/phân 權quyền 實thật 。今kim 約ước 解giải 行hành 以dĩ 開khai 二nhị 門môn 。空không 解giải 為vi 實thật 。有hữu 行hành 為vi 權quyền 。與dữ 上thượng 異dị 也dã 。問vấn 。有hữu 行hành 何hà 故cố 為vi 權quyền 。答đáp 。雖tuy 復phục 照chiếu 空không 。即tức 能năng 起khởi 行hành 。此thử 義nghĩa 既ký 巧xảo 。故cố 名danh 為vi 權quyền 。五ngũ 者giả 照chiếu 空không 為vi 實thật 。知tri 空không 亦diệc 空không 。即tức 能năng 不bất 證chứng 空không 。故cố 名danh 為vi 權quyền 。

所sở 以dĩ 然nhiên 者giả 。二Nhị 乘Thừa 不bất 知tri 。空không 亦diệc 復phục 空không 。以dĩ 空không 為vi 妙diệu 極cực 。故cố 名danh 但đãn 空không 。所sở 以dĩ 證chứng 空không 。菩Bồ 薩Tát 知tri 空không 亦diệc 空không 。名danh 不bất 可khả 得đắc 空không 。故cố 不bất 證chứng 空không 。即tức 能năng 涉thiệp 有hữu 。故cố 名danh 為vi 權quyền 。此thử 明minh 重trọng/trùng 空không 義nghĩa 。明minh 空không 義nghĩa 為vi 實thật 。實thật 義nghĩa 即tức 劣liệt 。知tri 空không 亦diệc 空không 。即tức 能năng 涉thiệp 有hữu 。此thử 用dụng 既ký 勝thắng 。故cố 名danh 為vi 權quyền 。就tựu 此thử 二nhị 慧tuệ 。更cánh 無vô 異dị 體thể 。初sơ 觀quán 心tâm 未vị 妙diệu 。故cố 但đãn 能năng 照chiếu 空không 。既ký 轉chuyển 精tinh 巧xảo 。即tức 知tri 空không 亦diệc 空không 。既ký 知tri 空không 亦diệc 空không 。而nhi 不bất 壞hoại 假giả 名danh 。即tức 能năng 涉thiệp 有hữu 。始thỉ 終chung 論luận 之chi 。猶do 是thị 一nhất 慧tuệ 。約ước 巧xảo 未vị 巧xảo 。故cố 分phần/phân 權quyền 實thật 。六lục 者giả 知tri 身thân 。苦khổ 空không 無vô 常thường 。故cố 名danh 為vi 實thật 。而nhi 不bất 取thủ 滅diệt 。名danh 為vi 方phương 便tiện 。以dĩ 生sanh 死tử 身thân 實thật 是thị 苦khổ 空không 無vô 常thường 。遇ngộ 患hoạn 之chi 法pháp 。如như 實thật 照chiếu 其kỳ 。故cố 名danh 為vi 實thật 。二Nhị 乘Thừa 知tri 此thử 即tức 滅diệt 之chi 。故cố 無vô 方phương 便tiện 。菩Bồ 薩Tát 雖tuy 知tri 。而nhi 安an 身thân 所sở 疾tật 。自tự 行hành 化hóa 人nhân 。故cố 方phương 便tiện 。七thất 者giả 直trực 知tri 身thân 病bệnh 。非phi 故cố 非phi 新tân 。故cố 為vi 實thật 。而nhi 不bất 厭yếm 離ly 。稱xưng 為vi 方phương 便tiện 。此thử 但đãn 就tựu 有hữu 行hành 分phần/phân 權quyền 實thật 。八bát 者giả 淨tịnh 名danh 託thác 迹tích 毘tỳ 耶da 。不bất 疾tật 之chi 身thân 為vi 實thật 。現hiện 病bệnh 之chi 跡tích 為vi 權quyền 。此thử 據cứ 虛hư 實thật 之chi 義nghĩa 。以dĩ 明minh 權quyền 實thật 也dã 。九cửu 者giả 以dĩ 上thượng 照chiếu 空không 有hữu 二nhị 。為vi 方phương 便tiện 。照chiếu 非phi 空không 有hữu 不bất 二nhị 為vi 實thật 。非phi 空không 非phi 有hữu 。即tức 一nhất 實thật 諦đế 。照chiếu 一nhất 實thật 諦đế 。故cố 名danh 為vi 實thật 。雖tuy 非phi 空không 有hữu 。而nhi 空không 有hữu 宛uyển 然nhiên 。不bất 動động 不bất 二nhị 。善thiện 巧xảo 能năng 二nhị 。故cố 名danh 方phương 便tiện 。十thập 者giả 空không 有hữu 為vi 二nhị 。非phi 空không 有hữu 為vi 不bất 二nhị 。照chiếu 二nhị 與dữ 不bất 二nhị 。皆giai 名danh 方phương 便tiện 。照chiếu 非phi 二nhị 非phi 不bất 二nhị 。淨tịnh 名danh 杜đỗ 言ngôn 。釋Thích 迦Ca 掩yểm 室thất 。乃nãi 名danh 為vi 實thật 。權quyền 實thật 多đa 門môn 。略lược 開khai 十thập 對đối 。此thử 之chi 十thập 對đối 。即tức 一nhất 塗đồ 次thứ 第đệ 。並tịnh 有hữu 經kinh 論luận 。可khả 隨tùy 文văn 用dụng 之chi 。

二nhị 解giải 大đại 義nghĩa

問vấn 。何hà 故cố 般Bát 若Nhã 名danh 摩ma 訶ha 。漚âu 和hòa 不bất 名danh 摩ma 訶ha 。答đáp 。通thông 皆giai 得đắc 稱xưng 大đại 。如như 上thượng 云vân 漚âu 和hòa 拘câu 舍xá 羅la 。大đại 師sư 方phương 便tiện 力lực 也dã 。別biệt 而nhi 言ngôn 之chi 。般Bát 若Nhã 稱xưng 大đại 。略lược 明minh 十thập 義nghĩa 。一nhất 者giả 實thật 相tướng 曠khoáng 而nhi 無vô 邊biên 。深thâm 而nhi 無vô 底để 。彼bỉ 無vô 有hữu 一nhất 法pháp 。出xuất 法pháp 性tánh 外ngoại 。般Bát 若Nhã 照chiếu 於ư 實thật 相tướng 。故cố 名danh 大đại 慧tuệ 。漚âu 和hòa 雖tuy 巧xảo 。不bất 照chiếu 實thật 相tướng 。故cố 不bất 名danh 大đại 。問vấn 。二Nhị 乘Thừa 亦diệc 照chiếu 實thật 相tướng 。何hà 不bất 名danh 大đại 。答đáp 。二Nhị 乘Thừa 未vị 盡tận 其kỳ 邊biên 。菩Bồ 薩Tát 照chiếu 究cứu 原nguyên 底để 。故cố 名danh 為vi 大đại 。二nhị 者giả 三tam 乘thừa 實thật 智trí 。皆giai 從tùng 般Bát 若Nhã 中trung 生sanh 。

所sở 以dĩ 然nhiên 者giả 。所sở 實thật 相tướng 既ký 一nhất 。則tắc 能năng 照chiếu 般Bát 若Nhã 無vô 三tam 。但đãn 根căn 性tánh 不bất 堪kham 。故cố 於ư 一nhất 般ban 若nhược 。聞văn 為vi 三tam 乘thừa 智trí 慧tuệ 。三tam 乘thừa 智trí 慧tuệ 。皆giai 攝nhiếp 入nhập 般Bát 若Nhã 觀quán 中trung 。故cố 名danh 為vi 大đại 。問vấn 。云vân 何hà 於ư 般Bát 若Nhã 出xuất 生sanh 三tam 乘thừa 慧tuệ 。答đáp 。由do 實thật 相tướng 故cố 生sanh 般Bát 若Nhã 。由do 般Bát 若Nhã 故cố 有hữu 菩Bồ 薩Tát 。由do 菩Bồ 薩Tát 故cố 有hữu 佛Phật 。由do 佛Phật 故cố 有hữu 三tam 乘thừa 。則tắc 般Bát 若Nhã 為vi 本bổn 。故cố 出xuất 生sanh 三tam 乘thừa 。所sở 以dĩ 名danh 為vi 大đại 。問vấn 。三tam 乘thừa 同đồng 觀quán 實thật 相tướng 。乃nãi 以dĩ 實thật 相tướng 為vi 本bổn 。云vân 何hà 以dĩ 般Bát 若Nhã 為vi 本bổn 。答đáp 。要yếu 由do 諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。體thể 悟ngộ 般Bát 若Nhã 。然nhiên 後hậu 說thuyết 三tam 乘thừa 教giáo 。始thỉ 得đắc 同đồng 觀quán 實thật 相tướng 。故cố 般Bát 若Nhã 為vi 本bổn 。問vấn 。般Bát 若Nhã 為vi 本bổn 。出xuất 生sanh 三tam 乘thừa 。應ưng 是thị 三tam 乘thừa 通thông 教giáo 。答đáp 。勝thắng 鬘man 攝nhiếp 受thọ 正Chánh 法Pháp 。出xuất 生sanh 五ngũ 乘thừa 。猶do 如như 大đại 地địa 。出xuất 四tứ 實thật 藏tạng 。涅Niết 槃Bàn 云vân 。即tức 是thị 聲Thanh 聞Văn 藏tạng 出xuất 生sanh 聲Thanh 聞Văn 。即tức 因nhân 緣duyên 藏tạng 出xuất 生sanh 緣Duyên 覺Giác 。即tức 大Đại 乘Thừa 藏tạng 出xuất 生sanh 菩Bồ 薩Tát 。可khả 是thị 三tam 乘thừa 通thông 教giáo 耶da 。又hựu 如như 法Pháp 華hoa 明minh 。長trưởng 者giả 宅trạch 內nội 。非phi 但đãn 具cụ 七thất 珍trân 。亦diệc 有hữu 瓫bồn 器khí 等đẳng 物vật 。而nhi 名danh 長trưởng 者giả 大đại 宅trạch 。不bất 名danh 通thông 宅trạch 。般Bát 若Nhã 亦diệc 爾nhĩ 。雖tuy 具cụ 有hữu 三tam 乘thừa 之chi 慧tuệ 。而nhi 名danh 菩Bồ 薩Tát 法pháp 。不bất 名danh 三tam 乘thừa 通thông 教giáo 。問vấn 。若nhược 非phi 三tam 乘thừa 通thông 教giáo 。何hà 故cố 勸khuyến 三tam 乘thừa 同đồng 學học 。答đáp 。勸khuyến 三tam 乘thừa 人nhân 同đồng 觀quán 實thật 相tướng 。不bất 勸khuyến 三tam 乘thừa 人nhân 同đồng 學học 。摩Ma 訶Ha 般Bát 若Nhã 。問vấn 。摩Ma 訶Ha 般Bát 若Nhã 。何hà 故cố 非phi 三tam 乘thừa 通thông 學học 。答đáp 。論luận 云vân 。般Bát 若Nhã 不bất 屬thuộc 二Nhị 乘Thừa 。但đãn 屬thuộc 菩Bồ 薩Tát 。

所sở 以dĩ 然nhiên 者giả 。既ký 稱xưng 摩Ma 訶Ha 般Bát 若Nhã 。即tức 是thị 大đại 慧tuệ 。簡giản 非phi 二Nhị 乘Thừa 。故cố 知tri 般Bát 若Nhã 獨độc 菩Bồ 薩Tát 法pháp 。又hựu 此thử 般Bát 若Nhã 名danh 波Ba 羅La 蜜Mật 。波Ba 羅La 蜜Mật 者giả 。到đáo 佛Phật 道Đạo 彼bỉ 岸ngạn 。二Nhị 乘Thừa 不bất 到đáo 佛Phật 道Đạo 彼bỉ 岸ngạn 。非phi 波Ba 羅La 蜜Mật 。故cố 摩Ma 訶Ha 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。獨độc 菩Bồ 薩Tát 法pháp 。不bất 屬thuộc 二Nhị 乘Thừa 。問vấn 。經kinh 但đãn 云vân 欲dục 得đắc 聲Thanh 聞Văn 果quả 當đương 學học 般Bát 若Nhã 。云vân 何hà 乃nãi 言ngôn 當đương 學học 實thật 相tướng 般Bát 若Nhã 。答đáp 。釋thích 論luận 作tác 此thử 判phán 之chi 。尋tầm 文văn 自tự 易dị 見kiến 也dã 。以dĩ 理lý 推thôi 之chi 。必tất 非phi 勸khuyến 二Nhị 乘Thừa 人nhân 學học 摩ma 訶ha 波Ba 若Nhã 。摩ma 訶ha 波Ba 若Nhã 。既ký 是thị 菩Bồ 薩Tát 觀quán 智trí 。豈khởi 令linh 二Nhị 乘Thừa 學học 耶da 。如như 涅Niết 槃Bàn 云vân 。下hạ 智trí 觀quán 故cố 得đắc 。聲Thanh 聞Văn 菩Bồ 提Đề 。上thượng 智trí 觀quán 故cố 得đắc 。菩Bồ 薩Tát 菩Bồ 提Đề 。此thử 乃nãi 明minh 二Nhị 乘Thừa 同đồng 觀quán 中trung 道đạo 。豈khởi 可khả 勸khuyến 中trung 下hạ 二nhị 智trí 學học 上thượng 智trí 耶da 。問vấn 。摩Ma 訶Ha 般Bát 若Nhã 。乃nãi 是thị 獨độc 菩Bồ 薩Tát 法pháp 。而nhi 般Bát 若Nhã 教giáo 中trung 。說thuyết 三tam 乘thừa 人nhân 同đồng 觀quán 實thật 相tướng 。則tắc 是thị 三tam 乘thừa 通thông 教giáo 。答đáp 。若nhược 爾nhĩ 般bát 涅niết 經kinh 中trung 說thuyết 三tam 乘thừa 人nhân 同đồng 觀quán 中trung 道đạo 。應ưng 是thị 三tam 乘thừa 通thông 教giáo 耶da 。問vấn 。若nhược 非phi 三tam 乘thừa 通thông 教giáo 。何hà 故cố 令linh 二Nhị 乘Thừa 人nhân 說thuyết 耶da 。答đáp 。長trưởng 者giả 付phó 財tài 。凡phàm 有hữu 二nhị 意ý 。一nhất 欲dục 顯hiển 教giáo 菩Bồ 薩Tát 。二nhị 密mật 教giáo 二Nhị 乘Thừa 。此thử 乃nãi 是thị 息tức 於ư 二Nhị 乘Thừa 同đồng 成thành 菩Bồ 薩Tát 。云vân 何hà 乃nãi 言ngôn 三tam 乘thừa 通thông 教giáo 耶da 。三tam 者giả 由do 實thật 相tướng 生sanh 般Bát 若Nhã 。實thật 相tướng 既ký 無vô 所sở 依y 。則tắc 般Bát 若Nhã 亦diệc 無vô 所sở 著trước 。以dĩ 般Bát 若Nhã 無vô 所sở 著trước 。能năng 導đạo 成thành 眾chúng 行hành 。亦diệc 無vô 所sở 著trước 。故cố 不bất 住trụ 三tam 界giới 中trung 。不bất 息tức 二Nhị 乘Thừa 。直trực 趣thú 佛Phật 道Đạo 。以dĩ 有hữu 引dẫn 導đạo 之chi 能năng 。故cố 名danh 為vi 大đại 。問vấn 。五ngũ 度độ 本bổn 非phi 度độ 。般Bát 若Nhã 引dẫn 導đạo 。故cố 名danh 為vi 度độ 。亦diệc 應ưng 五ngũ 度độ 本bổn 非phi 眼nhãn 。般Bát 若Nhã 引dẫn 導đạo 。故cố 得đắc 有hữu 眼nhãn 耶da 。答đáp 通thông 義nghĩa 亦diệc 類loại 。別biệt 則tắc 不bất 齊tề 。如như 五ngũ 盲manh 雖tuy 隨tùy 有hữu 眼nhãn 者giả 趣thú 道đạo 入nhập 城thành 而nhi 得đắc 度độ 名danh 。而nhi 盲manh 體thể 性tánh 。終chung 自tự 無vô 眼nhãn 。五ngũ 度độ 雖tuy 隨tùy 般Bát 若Nhã 趣thú 八Bát 正Chánh 路Lộ 至chí 佛Phật 道Đạo 城thành 。而nhi 五ngũ 度độ 體thể 性tánh 。終chung 非phi 般Bát 若Nhã 。故cố 開khai 福phước 慧tuệ 二nhị 嚴nghiêm 。意ý 顯hiển 於ư 斯tư 。問vấn 。金kim 剛cang 般Bát 若Nhã 云vân 。菩Bồ 薩Tát 不bất 住trụ 相tương/tướng 布bố 施thí 。如như 日nhật 光quang 明minh 照chiếu 。見kiến 種chủng 種chủng 色sắc 。何hà 所sở 云vân 般Bát 若Nhã 導đạo 五ngũ 不bất 成thành 眼nhãn 耶da 。答đáp 。本bổn 以dĩ 般Bát 若Nhã 為vi 眼nhãn 。五ngũ 度độ 非phi 眼nhãn 。但đãn 般Bát 若Nhã 導đạo 之chi 。令linh 成thành 無vô 所sở 得đắc 。不bất 住trụ 三tam 界giới 。不bất 墮đọa 二Nhị 乘Thừa 。直trực 趣thú 佛Phật 道Đạo 。故cố 名danh 有hữu 眼nhãn 耳nhĩ 。非phi 是thị 成thành 般Bát 若Nhã 之chi 眼nhãn 也dã 。問vấn 。若nhược 眾chúng 行hành 中trung 。以dĩ 無vô 所sở 得đắc 為vi 眼nhãn 。亦diệc 應ưng 以dĩ 無vô 所sở 得đắc 為vi 慧tuệ 。云vân 何hà 開khai 福phước 慧tuệ 二nhị 嚴nghiêm 。答đáp 。無vô 所sở 得đắc 則tắc 通thông 。福phước 慧tuệ 則tắc 別biệt 。以dĩ 無vô 得đắc 為vi 慧tuệ 。亦diệc 有hữu 此thử 義nghĩa 。但đãn 非phi 般Bát 若Nhã 之chi 慧tuệ 。

所sở 以dĩ 然nhiên 者giả 。般Bát 若Nhã 有hữu 無vô 所sở 得đắc 。

復phục 有hữu 鑒giám 照chiếu 。五ngũ 度độ 但đãn 有hữu 無vô 所sở 得đắc 。無vô 有hữu 鑒giám 照chiếu 。故cố 不bất 名danh 慧tuệ 也dã 。四tứ 者giả 五ngũ 十thập 二nhị 種chủng 大đại 賢hiền 聖thánh 位vị 。皆giai 在tại 般Bát 若Nhã 藏tạng 中trung 。故cố 名danh 為vi 大đại 。

所sở 以dĩ 然nhiên 者giả 。合hợp 則tắc 唯duy 一nhất 般ban 若nhược 。但đãn 明minh 昧muội 不bất 同đồng 。故cố 開khai 成thành 五ngũ 十thập 二nhị 位vị 。五ngũ 者giả 三tam 大đại 阿a 僧tăng 祇kỳ 劫kiếp 。修tu 此thử 大đại 慧tuệ 。故cố 名danh 為vi 大đại 。六lục 者giả 能năng 斷đoạn 大đại 惑hoặc 。所sở 謂vị 無vô 明minh 。是thị 故cố 。經Kinh 云vân 無vô 明minh 住trụ 地địa 。其kỳ 力lực 最tối 大đại 。二Nhị 乘Thừa 雖tuy 傾khuynh 四tứ 住trụ 。未vị 能năng 斷đoạn 之chi 。菩Bồ 薩Tát 照chiếu 究cứu 實thật 相tướng 。方phương 除trừ 此thử 大đại 惑hoặc 。故cố 名danh 為vi 大đại 。七thất 者giả 能năng 拔bạt 三tam 界giới 內nội 外ngoại 一nhất 切thiết 大đại 苦khổ 。故cố 名danh 為vi 大đại 。八bát 者giả 諸chư 大đại 菩Bồ 薩Tát 。之chi 所sở 行hành 法pháp 。故cố 名danh 為vi 大đại 。九cửu 者giả 於ư 眾chúng 行hành 中trung 。最tối 勝thắng 無vô 過quá 。故cố 名danh 為vi 大đại 。十thập 者giả 信tín 之chi 而nhi 得đắc 大đại 福phước 。毀hủy 之chi 而nhi 招chiêu 大đại 罪tội 。故cố 名danh 為vi 大đại 。此thử 之chi 十thập 義nghĩa 。自tự 有hữu 遍biến 約ước 緣duyên 。自tự 有hữu 具cụ 通thông 二nhị 慧tuệ 。可khả 隨tùy 義nghĩa 配phối 之chi 。問vấn 。般Bát 若Nhã 待đãi 小tiểu 名danh 大đại 。不bất 待đãi 小tiểu 名danh 大đại 。答đáp 。具cụ 有hữu 二nhị 義nghĩa 。一nhất 者giả 待đãi 二Nhị 乘Thừa 小tiểu 慧tuệ 。故cố 名danh 為vi 大đại 。問vấn 。二Nhị 乘Thừa 為vi 小tiểu 慧tuệ 。菩Bồ 薩Tát 為vi 大đại 慧tuệ 。二Nhị 乘Thừa 小tiểu 般Bát 若Nhã 。菩Bồ 薩Tát 大đại 般Bát 若Nhã 。何hà 故cố 言ngôn 般Bát 若Nhã 不bất 屬thuộc 二Nhị 乘Thừa 。二Nhị 乘Thừa 心tâm 中trung 名danh 道Đạo 品Phẩm 耶da 。答đáp 。講giảng 者giả 不bất 體thể 其kỳ 旨chỉ 。嘻# 滯trệ 此thử 言ngôn 。論luận 云vân 。般Bát 若Nhã 不bất 屬thuộc 二Nhị 乘Thừa 。此thử 是thị 摩Ma 訶Ha 般Bát 若Nhã 。菩Bồ 薩Tát 大đại 慧tuệ 。故cố 不bất 屬thuộc 二Nhị 乘Thừa 。非phi 二Nhị 乘Thừa 之chi 人nhân 。無vô 有hữu 空không 慧tuệ 也dã 。二nhị 者giả 不bất 待đãi 小tiểu 名danh 大đại 者giả 。般Bát 若Nhã 體thể 性tánh 是thị 大đại 。故cố 言ngôn 不bất 待đãi 小tiểu 。不bất 如như 二Nhị 乘Thừa 智trí 慧tuệ 形hình 凡phàm 則tắc 大đại 望vọng 菩Bồ 薩Tát 則tắc 小tiểu 。問vấn 。菩Bồ 薩Tát 形hình 二Nhị 乘Thừa 則tắc 大đại 。望vọng 佛Phật 則tắc 般Bát 若Nhã 為vi 小tiểu 。故cố 在tại 佛Phật 心tâm 中trung 。變biến 名danh 薩tát 雲vân 若nhược 。寧ninh 言ngôn 體thể 性tánh 大đại 耶da 。答đáp 。般Bát 若Nhã 是thị 因nhân 中trung 之chi 極cực 。功công 在tại 十Thập 地Địa 。故cố 名danh 為vi 大đại 。不bất 望vọng 佛Phật 也dã 。又hựu 般Bát 若Nhã 通thông 因nhân 果quả 。果quả 地địa 般Bát 若Nhã 。則tắc 最tối 上thượng 無vô 過quá 。故cố 體thể 性tánh 是thị 大đại 。如như 什thập 公công 云vân 。薩tát 般Bát 若Nhã 即tức 老lão 般Bát 若Nhã 也dã 。又hựu 言ngôn 絕tuyệt 待đãi 大đại 者giả 。待đãi 小tiểu 名danh 大đại 。雖tuy 復phục 絕tuyệt 小tiểu 。猶do 未vị 不bất 絕tuyệt 大đại 。為vi 名danh 言ngôn 可khả 及cập 。故cố 非phi 好hảo/hiếu 大đại 。大đại 小tiểu 雙song 絕tuyệt 。方phương 是thị 好hảo/hiếu 大đại 。問vấn 。何hà 文văn 證chứng 之chi 。答đáp 。題đề 云vân 摩Ma 訶Ha 般Bát 若Nhã 。般Bát 若Nhã 深thâm 重trọng 。智trí 慧tuệ 不bất 能năng 稱xưng 。亦diệc 摩ma 訶ha 深thâm 重trọng 。大đại 不bất 能năng 稱xưng 。即tức 是thị 證chứng 也dã 。又hựu 照chiếu 明minh 品phẩm 云vân 。不bất 作tác 大đại 小tiểu 。名danh 為vi 摩ma 訶ha 。復phục 是thị 良lương 證chứng 也dã 。問vấn 。雙song 絕tuyệt 大đại 小tiểu 。可khả 名danh 絕tuyệt 大đại 。今kim 非phi 大đại 非phi 小tiểu 。歎thán 美mỹ 為vi 大đại 。還hoàn 復phục 待đãi 小tiểu 。何hà 名danh 絕tuyệt 待đãi 。答đáp 。此thử 大đại 絕tuyệt 小tiểu 絕tuyệt 大đại 。故cố 名danh 絕tuyệt 待đãi 。今kim 問vấn 絕tuyệt 大đại 絕tuyệt 小tiểu 。名danh 之chi 為vi 大Đại 。則tắc 待đãi 大đại 待đãi 小tiểu 。皆giai 名danh 為vi 小tiểu 。乃nãi 是thị 大đại 小tiểu 相tương 待đãi 。何hà 有hữu 絕tuyệt 待đãi 大đại 耶da 。答đáp 。望vọng 前tiền 則tắc 絕tuyệt 。觀quán 後hậu 便tiện 待đãi 。義nghĩa 不bất 相tương 違vi 。問vấn 。般Bát 若Nhã 之chi 大đại 與dữ 涅Niết 槃Bàn 大đại 。有hữu 何hà 異dị 。答đáp 。通thông 而nhi 為vi 言ngôn 。即tức 無vô 有hữu 異dị 。是thị 故cố 。論luận 云vân 。若nhược 如như 法Pháp 觀quán 佛Phật 般Bát 若Nhã 及cập 涅Niết 槃Bàn 。是thị 三tam 則tắc 一nhất 相tương/tướng 。涅Niết 槃Bàn 之chi 照chiếu 即tức 是thị 般Bát 若Nhã 。般Bát 若Nhã 之chi 滅diệt 即tức 是thị 涅Niết 槃Bàn 。涅Niết 槃Bàn 無vô 累lũy/lụy/luy 不bất 盡tận 。名danh 解giải 脫thoát 。無vô 境cảnh 不bất 照chiếu 。名danh 般Bát 若Nhã 。真chân 極cực 可khả 軌quỹ 。稱xưng 法Pháp 身thân 。故cố 具cụ 於ư 三tam 德đức 。名danh 為vi 涅Niết 槃Bàn 。般Bát 若Nhã 即tức 是thị 涅Niết 槃Bàn 故cố 。亦diệc 具cụ 三tam 德đức 。般Bát 若Nhã 但đãn 是thị 智trí 慧tuệ 。既ký 名danh 為vi 別biệt 。涅Niết 槃Bàn 亦diệc 但đãn 是thị 果quả 。果quả 亦diệc 是thị 別biệt 。問vấn 。般Bát 若Nhã 是thị 涅Niết 槃Bàn 。三tam 德đức 中trung 一nhất 德đức 亦diệc 應ưng 涅Niết 槃Bàn 。是thị 般Bát 若Nhã 三tam 德đức 中trung 一nhất 德đức 耳nhĩ 。答đáp 。亦diệc 得đắc 為vi 例lệ 。以dĩ 般Bát 若Nhã 之chi 別biệt 。成thành 涅Niết 槃Bàn 。亦diệc 取thủ 涅Niết 槃Bàn 之chi 別biệt 成thành 般Bát 若Nhã 。般Bát 若Nhã 之chi 別biệt 。即tức 是thị 智trí 慧tuệ 。涅Niết 槃Bàn 之chi 別biệt 。名danh 為vi 滅diệt 度độ 。故cố 果quả 德đức 涅Niết 槃Bàn 。佛Phật 地địa 般Bát 若Nhã 。皆giai 具cụ 總tổng 別biệt 也dã 。問vấn 。解giải 脫thoát 三tam 德đức 成thành 涅Niết 槃Bàn 。何hà 故cố 不bất 言ngôn 三tam 德đức 成thành 般Bát 若Nhã 。答đáp 。隨tùy 舉cử 一nhất 德đức 。皆giai 攝nhiếp 一nhất 切thiết 德đức 。何hà 故cố 無vô 耶da 。但đãn 教giáo 起khởi 各các 自tự 有hữu 由do 。涅Niết 槃Bàn 所sở 興hưng 。正chánh 為vi 斥xích 小Tiểu 乘Thừa 灰hôi 斷đoạn 不bất 具cụ 三tam 德đức 。歎thán 大đại 涅Niết 槃Bàn 具cụ 於ư 三tam 德đức 。般Bát 若Nhã 教giáo 興hưng 。正chánh 明minh 因nhân 行hành 。斥xích 二Nhị 乘Thừa 無vô 二nhị 慧tuệ 。辨biện 菩Bồ 薩Tát 具cụ 權quyền 實thật 也dã 。問vấn 。涅Niết 槃Bàn 何hà 故cố 據cứ 果quả 。般Bát 若Nhã 何hà 故cố 約ước 因nhân 。答đáp 。涅Niết 槃Bàn 名danh 滅diệt 度độ 。滅diệt 度độ 者giả 。大đại 患hoạn 永vĩnh 滅diệt 。超siêu 度độ 四tứ 流lưu 。此thử 名danh 必tất 是thị 究cứu 竟cánh 。故cố 就tựu 果quả 門môn 。般Bát 若Nhã 名danh 為vi 慧tuệ 。慧tuệ 猶do 未vị 決quyết 了liễu 。宜nghi 約ước 因nhân 也dã 。

三tam 正chánh 二nhị 道đạo 門môn

問vấn 。釋thích 論luận 云vân 。菩Bồ 薩Tát 有hữu 二nhị 道đạo 。一nhất 般ban 若nhược 道đạo 。二nhị 方phương 便tiện 道đạo 。云vân 何hà 為vi 二nhị 道đạo 耶da 。答đáp 。有hữu 人nhân 言ngôn 。般Bát 若Nhã 道đạo 即tức 實thật 相tướng 般Bát 若Nhã 。方phương 便tiện 道đạo 謂vị 。方phương 便tiện 般Bát 若Nhã 。是thị 事sự 不bất 然nhiên 。大đại 判phán 二nhị 道đạo 。以dĩ 為vi 三tam 例lệ 。一nhất 今kim 依y 梵Phạm 本bổn 。應ưng 言ngôn 般Bát 若Nhã 道đạo 漚âu 和hòa 道đạo 。二nhị 具cụ 開khai 此thử 言ngôn 。應ưng 云vân 慧tuệ 道đạo 方phương 便tiện 道đạo 。三tam 彼bỉ 此thử 合hợp 目mục 。如như 論luận 所sở 明minh 。般Bát 若Nhã 舉cử 彼bỉ 之chi 稱xưng 。方phương 便tiện 有hữu 此thử 之chi 名danh 。今kim 若nhược 言ngôn 實thật 相tướng 般Bát 若Nhã 。方phương 便tiện 般Bát 若Nhã 。皆giai 稱xưng 般Bát 若Nhã 。則tắc 二nhị 道đạo 不bất 分phân 。又hựu 實thật 相tướng 般Bát 若Nhã 是thị 境cảnh 。方phương 便tiện 般Bát 若Nhã 是thị 智trí 。豈khởi 可khả 以dĩ 境cảnh 智trí 為vi 二nhị 道đạo 耶da 。設thiết 言ngôn 實thật 相tướng 般Bát 若Nhã 是thị 實thật 慧tuệ 。方phương 便tiện 般Bát 若Nhã 。是thị 方phương 便tiện 慧tuệ 。以dĩ 為vi 二nhị 道đạo 。是thị 亦diệc 不bất 然nhiên 。論luận 云vân 。般Bát 若Nhã 方phương 便tiện 。以dĩ 為vi 二nhị 道đạo 。何hà 得đắc 皆giai 稱xưng 般Bát 若Nhã 。若nhược 爾nhĩ 二nhị 道đạo 應ưng 俱câu 名danh 方phương 便tiện 。又hựu 立lập 三tam 般Bát 若Nhã 。皆giai 就tựu 般Bát 若Nhã 道đạo 中trung 開khai 之chi 。一nhất 實thật 相tướng 般Bát 若Nhã 。二nhị 觀quán 照chiếu 般Bát 若Nhã 。三tam 文văn 字tự 般Bát 若Nhã 。實thật 相tướng 能năng 生sanh 般Bát 若Nhã 。故cố 名danh 般Bát 若Nhã 。文văn 字tự 能năng 詮thuyên 般Bát 若Nhã 。以dĩ 所sở 詮thuyên 為vi 稱xưng 。亦diệc 名danh 般Bát 若Nhã 。三tam 觀quán 照chiếu 當đương 體thể 。名danh 為vi 般Bát 若Nhã 。

問vấn 何hà 故cố 但đãn 立lập 此thử 不bất 多đa 不bất 小tiểu 。答đáp 。凡phàm 有hữu 三tam 義nghĩa 。實thật 相tướng 為vi 能năng 生sanh 之chi 境cảnh 。觀quán 照chiếu 為vi 所sở 生sanh 之chi 智trí 。文văn 字tự 為vi 能năng 詮thuyên 之chi 文văn 。要yếu 具cụ 此thử 三tam 。不bất 得đắc 增tăng 減giảm 。又hựu 合hợp 此thử 三tam 。以dĩ 為vi 三tam 雙song 。實thật 相tướng 為vi 境cảnh 。觀quán 照chiếu 為vi 智trí 。謂vị 境cảnh 智trí 一nhất 雙song 。境cảnh 智trí 為vi 所sở 詮thuyên 。文văn 字tự 為vi 能năng 顯hiển 。能năng 所sở 一nhất 雙song 。境cảnh 智trí 即tức 自tự 行hành 。為vì 眾chúng 生sanh 說thuyết 。故cố 有hữu 文văn 字tự 。自tự 行hành 化hóa 他tha 一nhất 雙song 。二nhị 者giả 實thật 相tướng 即tức 無vô 為vi 般Bát 若Nhã 。觀quán 照chiếu 即tức 有hữu 為vi 般Bát 若Nhã 。

所sở 以dĩ 然nhiên 者giả 。論luận 云vân 。諸chư 法pháp 實thật 相tướng 者giả 。心tâm 行hành 言ngôn 語ngữ 斷đoạn 。無vô 生sanh 亦diệc 無vô 滅diệt 。寂tịch 滅diệt 如như 涅Niết 槃Bàn 。實thật 相tướng 既ký 無vô 生sanh 滅diệt 。故cố 是thị 無vô 為vi 般Bát 若Nhã 。實thật 相tướng 能năng 生sanh 觀quán 智trí 。觀quán 智trí 始thỉ 生sanh 。故cố 名danh 有hữu 為vi 般Bát 若Nhã 。一nhất 切thiết 般Bát 若Nhã 。唯duy 有hữu 此thử 二nhị 。詮thuyên 此thử 有hữu 為vi 無vô 為vi 。名danh 文văn 字tự 般Bát 若Nhã 。文văn 字tự 從tùng 所sở 詮thuyên 為vi 名danh 。通thông 為vi 無vô 為vi 。當đương 體thể 明minh 之chi 。有hữu 為vi 所sở 攝nhiếp 。三tam 者giả 實thật 相tướng 常thường 無vô 為vi 般Bát 若Nhã 。文văn 字tự 是thị 有hữu 為vi 般Bát 若Nhã 。觀quán 照chiếu 亦diệc 通thông 為vi 無vô 為vi 。菩Bồ 薩Tát 累lũy/lụy/luy 猶do 未vị 盡tận 。則tắc 未vị 免miễn 生sanh 滅diệt 。故cố 名danh 有hữu 為vi 。佛Phật 則tắc 無vô 惑hoặc 不bất 淨tịnh 。無vô 復phục 生sanh 滅diệt 。故cố 是thị 無vô 為vi 般Bát 若Nhã 。問vấn 。何hà 故cố 有hữu 煩phiền 惱não 。即tức 有hữu 生sanh 滅diệt 耶da 。答đáp 。以dĩ 有hữu 煩phiền 惱não 。不bất 得đắc 了liễu 悟ngộ 。本bổn 自tự 無vô 生sanh 。故cố 有hữu 生sanh 滅diệt 。若nhược 無vô 煩phiền 惱não 。即tức 悟ngộ 觀quán 心tâm 。本bổn 自tự 無vô 生sanh 。即tức 是thị 無vô 為vi 。不bất 言ngôn 轉chuyển 有hữu 為vi 般Bát 若Nhã 故cố 成thành 無vô 為vi 也dã 。故cố 此thử 三tam 門môn 。總tổng 攝nhiếp 境cảnh 智trí 為vi 無vô 為vi 理lý 教giáo 因nhân 果quả 。故cố 立lập 三tam 也dã 。

問vấn 。亦diệc 得đắc 實thật 相tướng 為vi 實thật 慧tuệ 。觀quán 照chiếu 為vi 方phương 便tiện 以dĩ 不phủ 。答đáp 。若nhược 以dĩ 佛Phật 性tánh 為vi 實thật 相tướng 。本bổn 自tự 有hữu 之chi 。名danh 為vi 實thật 慧tuệ 。觀quán 照chiếu 修tu 習tập 始thỉ 生sanh 。名danh 為vi 方phương 便tiện 也dã 。此thử 非phi 照chiếu 有hữu 為vi 方phương 便tiện 。照chiếu 空không 名danh 為vi 實thật 。若nhược 權quyền 若nhược 實thật 。始thỉ 有hữu 之chi 義nghĩa 。皆giai 名danh 方phương 便tiện 。本bổn 有hữu 佛Phật 性tánh 覺giác 照chiếu 之chi 義nghĩa 。名danh 為vi 實thật 也dã 。地địa 論luận 人nhân 。真chân 修tu 般Bát 若Nhã 則tắc 本bổn 自tự 有hữu 之chi 。緣duyên 修tu 波Ba 若Nhã 。則tắc 修tu 習tập 始thỉ 起khởi 。性tánh 淨tịnh 涅Niết 槃Bàn 。方phương 便tiện 淨tịnh 涅Niết 槃Bàn 亦diệc 爾nhĩ 。此thử 猶do 是thị 舊cựu 本bổn 始thỉ 之chi 義nghĩa 。問vấn 。與dữ 今kim 何hà 異dị 。答đáp 。本bổn 性tánh 清thanh 淨tịnh 。名danh 為vi 本bổn 有hữu 。約ước 緣duyên 始thỉ 悟ngộ 本bổn 淨tịnh 。故cố 名danh 始thỉ 有hữu 耳nhĩ 。然nhiên 正Chánh 道Đạo 未vị 曾tằng 本bổn 始thỉ 。亦diệc 非phi 垢cấu 淨tịnh 。又hựu 舊cựu 宗tông 明minh 為vi 無vô 為vi 決quyết 為vi 是thị 二nhị 。今kim 明minh 未vị 得đắc 菩Bồ 提Đề 。則tắc 無vô 為vi 成thành 有hữu 為vi 。若nhược 得đắc 菩Bồ 提Đề 。則tắc 有hữu 為vi 成thành 無vô 為vi 。豈khởi 離ly 有hữu 為vi 別biệt 有hữu 無vô 為vi 。如như 前tiền 釋thích 也dã 。又hựu 為vi 無vô 為vi 例lệ 然nhiên 。諸chư 法pháp 本bổn 性tánh 清thanh 淨tịnh 。故cố 名danh 無vô 為vi 。未vị 悟ngộ 本bổn 無vô 生sanh 滅diệt 。故cố 名danh 有hữu 為vi 。然nhiên 般Bát 若Nhã 未vị 曾tằng 為vi 無vô 為vi 也dã 。

問vấn 。般Bát 若Nhã 道đạo 既ký 開khai 三tam 。方phương 便tiện 道đạo 亦diệc 有hữu 三tam 不phủ 。答đáp 。亦diệc 有hữu 三tam 。謂vị 境cảnh 智trí 文văn 字tự 。但đãn 實thật 慧tuệ 從tùng 境cảnh 立lập 名danh 。故cố 必tất 須tu 辨biện 境cảnh 。方phương 便tiện 從tùng 巧xảo 受thọ 稱xưng 。故cố 不bất 須tu 辨biện 境cảnh 。而nhi 文văn 字tự 即tức 通thông 二nhị 道đạo 也dã 。然nhiên 方phương 便tiện 雖tuy 不bất 從tùng 境cảnh 立lập 名danh 。實thật 照chiếu 世thế 諦đế 之chi 境cảnh 。則tắc 亦diệc 具cụ 三tam 也dã 。觀quán 照chiếu 既ký 有hữu 為vi 無vô 為vi 。方phương 便tiện 亦diệc 爾nhĩ 。如Như 來Lai 二nhị 智trí 即tức 是thị 無vô 為vi 。菩Bồ 薩Tát 二nhị 道đạo 猶do 是thị 有hữu 為vi 。問vấn 。實thật 相tướng 所sở 表biểu 唯duy 是thị 境cảnh 。亦diệc 得đắc 是thị 智trí 。答đáp 。有hữu 人nhân 言ngôn 。實thật 相tướng 般Bát 若Nhã 但đãn 是thị 境cảnh 名danh 。引dẫn 釋thích 論luận 四tứ 十thập 三tam 卷quyển 。

問vấn 。前tiền 辨biện 智trí 慧tuệ 名danh 般Bát 若Nhã 。今kim 何hà 故cố 說thuyết 空không 為vi 般Bát 若Nhã 。答đáp 。果quả 中trung 說thuyết 因nhân 。如như 云vân 食thực 布bố 。此thử 義nghĩa 應ưng 是thị 因nhân 中trung 說thuyết 果quả 。而nhi 言ngôn 果quả 中trung 說thuyết 因nhân 者giả 。是thị 逆nghịch 罰phạt 不bất 應ưng 是thị 順thuận 討thảo 明minh 義nghĩa 。智trí 慧tuệ 正chánh 是thị 般Bát 若Nhã 。實thật 相tướng 能năng 生sanh 智trí 慧tuệ 。智trí 慧tuệ 是thị 實thật 相tướng 之chi 子tử 。而nhi 於ư 智trí 生sanh 。說thuyết 實thật 相tướng 為vi 般Bát 若Nhã 。故cố 言ngôn 果quả 中trung 說thuyết 因nhân 。南nam 北bắc 同đồng 此thử 釋thích 也dã 。有hữu 人nhân 言ngôn 。佛Phật 有hữu 三tam 種chủng 。一nhất 法Pháp 身thân 佛Phật 。二nhị 者giả 報báo 身thân 佛Phật 。三tam 者giả 化hóa 身thân 佛Phật 。實thật 相tướng 即tức 法Pháp 身thân 佛Phật 。實thật 相tướng 可khả 軌quỹ 。名danh 之chi 為vi 法Pháp 。此thử 法pháp 有hữu 體thể 。故cố 名danh 為vi 身thân 。而nhi 實thật 相tướng 非phi 佛Phật 。能năng 生sanh 佛Phật 故cố 。所sở 以dĩ 名danh 佛Phật 。二nhị 者giả 報báo 身thân 。即tức 修tu 行hành 會hội 實thật 相tướng 理lý 。實thật 相tướng 既ký 常thường 。報báo 佛Phật 亦diệc 常thường 。以dĩ 法pháp 常thường 故cố 。諸chư 佛Phật 亦diệc 常thường 。三tam 化hóa 佛Phật 。即tức 應ưng 物vật 之chi 用dụng 。此thử 北bắc 土thổ/độ 論luận 師sư 釋thích 也dã 。有hữu 人nhân 言ngôn 。修tu 空không 無vô 相tướng 。於ư 會hội 理lý 圓viên 通thông 。心tâm 意ý 識thức 煩phiền 惱não 清thanh 淨tịnh 。此thử 無vô 為vi 般Bát 若Nhã 。即tức 是thị 實thật 相tướng 。若nhược 有hữu 心tâm 行hành 境cảnh 。未vị 免miễn 生sanh 死tử 。即tức 菩Bồ 薩Tát 六Lục 度Độ 。得đắc 十Thập 地Địa 差sai 別biệt 。名danh 有hữu 為vi 般Bát 若Nhã 。此thử 南nam 方phương 尚thượng 禪thiền 師sư 義nghĩa 也dã 。

復phục 有hữu 人nhân 言ngôn 。實thật 相tướng 即tức 真Chân 諦Đế 理lý 。會hội 此thử 理lý 。煩phiền 惱não 盡tận 。故cố 離ly 生sanh 滅diệt 。同đồng 真Chân 如Như 。等đẳng 法pháp 性tánh 。無vô 為vi 而nhi 無vô 不bất 為vi 。則tắc 實thật 於ư 是thị 境cảnh 也dã 。此thử 亦diệc 南nam 方phương 成thành 論luận 義nghĩa 也dã 。今kim 詳tường 釋thích 論luận 意ý 。可khả 得đắc 有hữu 五ngũ 句cú 文văn 。一nhất 者giả 因nhân 中trung 說thuyết 果quả 。如như 名danh 實thật 相tướng 為vi 般Bát 若Nhã 。二nhị 果quả 中trung 說thuyết 因nhân 。如như 說thuyết 般Bát 若Nhã 為vi 實thật 相tướng 。三tam 當đương 因nhân 說thuyết 因nhân 。實thật 相tướng 非phi 般Bát 若Nhã 。四tứ 當đương 果quả 說thuyết 果quả 。般Bát 若Nhã 非phi 實thật 相tướng 。五ngũ 非phi 因nhân 非phi 果quả 。非phi 境cảnh 非phi 智trí 。故cố 論luận 釋thích 實thật 相tướng 文văn 云vân 。因nhân 是thị 一nhất 邊biên 。果quả 是thị 一nhất 邊biên 。離ly 此thử 二nhị 邊biên 。名danh 為vi 中Trung 道Đạo 。緣duyên 是thị 一nhất 邊biên 。觀quán 是thị 一nhất 邊biên 。離ly 此thử 二nhị 邊biên 。名danh 為vi 中Trung 道Đạo 。故cố 知tri 實thật 相tướng 。未vị 曾tằng 因nhân 果quả 。亦diệc 非phi 境cảnh 智trí 。而nhi 隨tùy 緣duyên 逐trục 義nghĩa 。有hữu 上thượng 四tứ 句cú 不bất 同đồng 。眾chúng 師sư 不bất 應ưng 汎# 引dẫn 集tập 文văn 以dĩ 通thông 圓viên 旨chỉ 也dã 。

問vấn 。舊cựu 云vân 實thật 慧tuệ 方phương 便tiện 慧tuệ 。方phương 便tiện 並tịnh 皆giai 稱xưng 慧tuệ 。何hà 故cố 二nhị 道đạo 不bất 得đắc 俱câu 名danh 般Bát 若Nhã 。答đáp 。外ngoại 國quốc 名danh 般Bát 若Nhã 。此thử 方phương 翻phiên 為vi 慧tuệ 。梵Phạm 本bổn 名danh 漚âu 和hòa 。此thử 土thổ/độ 云vân 方phương 便tiện 。譯dịch 經kinh 之chi 人nhân 。欲dục 定định 彼bỉ 此thử 方phương 言ngôn 。故cố 分phần/phân 於ư 二nhị 道đạo 。若nhược 並tịnh 云vân 般Bát 若Nhã 。則tắc 兩lưỡng 名danh 相tướng 濫lạm 。故cố 叡duệ 公công 述thuật 羅la 什thập 譯dịch 經kinh 之chi 體thể 云vân 。胡hồ 音âm 失thất 者giả 。正chánh 之chi 以dĩ 天Thiên 竺Trúc 。秦tần 言ngôn 謬mậu 者giả 。定định 之chi 以dĩ 字tự 義nghĩa 。不bất 可khả 翻phiên 者giả 。即tức 而nhi 書thư 之chi 。故cố 知tri 二nhị 道đạo 不bất 得đắc 但đãn 稱xưng 般Bát 若Nhã 。問vấn 。若nhược 爾nhĩ 舊cựu 何hà 得đắc 云vân 實thật 慧tuệ 方phương 便tiện 慧tuệ 。答đáp 。欲dục 明minh 實thật 與dữ 方phương 便tiện 。俱câu 有hữu 鑒giám 照chiếu 之chi 功công 。故cố 悉tất 稱xưng 慧tuệ 耳nhĩ 。此thử 是thị 義nghĩa 釋thích 。非phi 立lập 二nhị 道đạo 之chi 名danh 。立lập 二nhị 道đạo 之chi 名danh 。但đãn 云vân 慧tuệ 與dữ 方phương 便tiện 也dã 。問vấn 。何hà 故cố 般Bát 若Nhã 名danh 慧tuệ 。方phương 便tiện 不bất 名danh 慧tuệ 耶da 。答đáp 。通thông 而nhi 言ngôn 之chi 。般Bát 若Nhã 既ký 照chiếu 。得đắc 名danh 為vi 慧tuệ 。方phương 便tiện 亦diệc 照chiếu 。亦diệc 得đắc 稱xưng 慧tuệ 。方phương 便tiện 既ký 巧xảo 。般Bát 若Nhã 亦diệc 巧xảo 。但đãn 立lập 此thử 二nhị 名danh 。欲dục 相tương 開khai 避tị 。隱ẩn 顯hiển 互hỗ 說thuyết 。般Bát 若Nhã 顯hiển 其kỳ 照chiếu 名danh 。隱ẩn 其kỳ 巧xảo 稱xưng 。方phương 便tiện 顯hiển 其kỳ 巧xảo 稱xưng 。隱ẩn 其kỳ 照chiếu 名danh 。

所sở 以dĩ 然nhiên 者giả 。般Bát 若Nhã 從tùng 實thật 相tướng 境cảnh 立lập 名danh 。又hựu 當đương 其kỳ 體thể 。故cố 顯hiển 照chiếu 隱ẩn 巧xảo 。方phương 便tiện 不bất 從tùng 照chiếu 俗tục 境cảnh 立lập 名danh 。但đãn 取thủ 功công 用dụng 。故cố 顯hiển 巧xảo 沒một 照chiếu 。又hựu 慧tuệ 名danh 照chiếu 空không 。波Ba 若Nhã 既ký 是thị 空không 慧tuệ 。所sở 以dĩ 名danh 慧tuệ 。方phương 便tiện 涉thiệp 有hữu 。不bất 得đắc 名danh 慧tuệ 。問vấn 。般Bát 若Nhã 照chiếu 空không 名danh 慧tuệ 。方phương 便tiện 涉thiệp 有hữu 應ưng 為vi 智trí 。答đáp 。如như 前tiền 釋thích 之chi 。方phương 便tiện 非phi 不bất 照chiếu 有hữu 。正chánh 取thủ 功công 能năng 。故cố 不bất 云vân 智trí 也dã 。問vấn 。何hà 以dĩ 知tri 般Bát 若Nhã 為vi 體thể 。方phương 便tiện 為vi 用dụng 。答đáp 。釋thích 論luận 第đệ 百bách 卷quyển 云vân 。問vấn 曰viết 。上thượng 已dĩ 付phó 囑chúc 竟cánh 。今kim 何hà 故cố 復phục 囑chúc 累lụy 。答đáp 。上thượng 說thuyết 般Bát 若Nhã 體thể 。今kim 說thuyết 方phương 便tiện 用dụng 。故cố 知tri 般Bát 若Nhã 為vi 體thể 。方phương 便tiện 為vi 用dụng 。論luận 又hựu 云vân 。般Bát 若Nhã 與dữ 方phương 便tiện 。本bổn 體thể 是thị 一nhất 。而nhi 隨tùy 義nghĩa 有hữu 異dị 。譬thí 如như 金kim 為vi 種chủng 種chủng 物vật 。此thử 則tắc 明minh 權quyền 實thật 一nhất 體thể 。約ước 義nghĩa 分phần/phân 二nhị 。金kim 喻dụ 般Bát 若Nhã 之chi 體thể 。金kim 上thượng 之chi 巧xảo 譬thí 於ư 方phương 便tiện 。方phương 便tiện 為vi 用dụng 。

問vấn 。般Bát 若Nhã 何hà 故cố 為vi 體thể 。方phương 便tiện 何hà 故cố 為vi 用dụng 。答đáp 。實thật 相tướng 為vi 本bổn 。般Bát 若Nhã 照chiếu 實thật 相tướng 。故cố 般Bát 若Nhã 亦diệc 為vi 本bổn 。所sở 以dĩ 為vi 體thể 。諸chư 法pháp 為vi 末mạt 。方phương 便tiện 照chiếu 諸chư 法pháp 。故cố 方phương 便tiện 為vi 用dụng 。問vấn 。以dĩ 何hà 知tri 實thật 相tướng 為vi 本bổn 。答đáp 。論luận 初sơ 卷quyển 云vân 。三tam 悉tất 檀đàn 可khả 破phá 。第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 悉tất 檀đàn 不bất 可khả 破phá 。壞hoại 滅diệt 一nhất 切thiết 言ngôn 語ngữ 。過quá 一nhất 切thiết 戲hí 論luận 。第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 悉tất 檀đàn 即tức 是thị 實thật 相tướng 。論luận 又hựu 云vân 。除trừ 實thật 相tướng 以dĩ 外ngoại 。一nhất 切thiết 皆giai 名danh 為vi 魔ma 。故cố 知tri 實thật 相tướng 為vi 本bổn 。又hựu 迷mê 實thật 相tướng 故cố 有hữu 六lục 道đạo 。悟ngộ 實thật 相tướng 即tức 有hữu 三tam 乘thừa 。故cố 實thật 相tướng 為vi 迷mê 悟ngộ 之chi 原nguyên 。所sở 以dĩ 稱xưng 本bổn 也dã 。此thử 是thị 對đối 虛hư 妄vọng 。名danh 之chi 為vi 實thật 。若nhược 無vô 虛hư 妄vọng 。則tắc 亦diệc 無vô 實thật 。如như 前tiền 云vân 。非phi 境cảnh 非phi 智trí 。非phi 果quả 非phi 因nhân 。不bất 同đồng 舊cựu 宗tông 有hữu 天thiên 然nhiên 實thật 相tướng 境cảnh 也dã 。問vấn 。若nhược 般Bát 若Nhã 為vi 本bổn 。則tắc 般Bát 若Nhã 勝thắng 。方phương 便tiện 劣liệt 。何hà 故cố 六lục 地địa 名danh 般Bát 若Nhã 。七thất 地địa 稱xưng 方phương 便tiện 。答đáp 。金kim 雖tuy 是thị 體thể 。未vị 作tác 巧xảo 物vật 。則tắc 金kim 為vi 劣liệt 也dã 。制chế 金kim 為vi 巧xảo 。則tắc 巧xảo 勝thắng 於ư 金kim 。六lục 地địa 雖tuy 得đắc 般Bát 若Nhã 之chi 體thể 。未vị 得đắc 妙diệu 用dụng 。故cố 言ngôn 般Bát 若Nhã 則tắc 劣liệt 。至chí 七thất 地địa 時thời 。得đắc 般Bát 若Nhã 妙diệu 用dụng 。稱xưng 為vi 方phương 便tiện 。故cố 方phương 便tiện 勝thắng 也dã 。是thị 以dĩ 論luận 云vân 。般Bát 若Nhã 清thanh 淨tịnh 。變biến 名danh 方phương 便tiện 。此thử 言ngôn 變biến 者giả 。照chiếu 空không 之chi 慧tuệ 。未vị 能năng 涉thiệp 有hữu 。復phục 空không 慧tuệ 未vị 巧xảo 。但đãn 名danh 般Bát 若Nhã 。照chiếu 空không 之chi 慧tuệ 即tức 能năng 涉thiệp 有hữu 。故cố 轉chuyển 名danh 方phương 便tiện 。問vấn 。既ký 變biến 名danh 方phương 便tiện 。應ưng 失thất 般Bát 若Nhã 之chi 名danh 。便tiện 無vô 二nhị 慧tuệ 。

所sở 以dĩ 然nhiên 者giả 。般Bát 若Nhã 時thời 未vị 有hữu 方phương 便tiện 。得đắc 方phương 便tiện 則tắc 無vô 復phục 般Bát 若Nhã 。答đáp 。二nhị 慧tuệ 更cánh 無vô 兩lưỡng 體thể 。巧xảo 之chi 空không 慧tuệ 。即tức 名danh 方phương 便tiện 般Bát 若Nhã 。空không 慧tuệ 之chi 巧xảo 。稱xưng 般Bát 若Nhã 方phương 便tiện 。譬thí 如như 金kim 巧xảo 巧xảo 金kim 。巧xảo 不bất 失thất 金kim 。金kim 未vị 有hữu 巧xảo 也dã 。

問vấn 。空không 慧tuệ 有hữu 二nhị 巧xảo 。一nhất 照chiếu 空không 不bất 著trước 。二nhị 即tức 能năng 涉thiệp 有hữu 無vô 滯trệ 。二nhị 巧xảo 之chi 中trung 。以dĩ 何hà 為vi 方phương 便tiện 。答đáp 。般Bát 若Nhã 略lược 有hữu 四tứ 力lực 。一nhất 者giả 照chiếu 實thật 相tướng 。二nhị 者giả 無vô 所sở 著trước 。三tam 者giả 斷đoạn 諸chư 惑hoặc 。四tứ 者giả 導đạo 方phương 便tiện 。為vi 之chi 四tứ 用dụng 。即tức 是thị 次thứ 第đệ 。由do 不bất 見kiến 一nhất 切thiết 相tướng 。而nhi 見kiến 實thật 相tướng 。實thật 相tướng 既ký 無vô 所sở 依y 。則tắc 般Bát 若Nhã 亦diệc 無vô 所sở 著trước 。以dĩ 無vô 所sở 著trước 。則tắc 眾chúng 累lũy/lụy/luy 寂tịch 然nhiên 。以dĩ 無vô 累lũy/lụy/luy 無vô 著trước 故cố 。能năng 導đạo 方phương 便tiện 。令linh 涉thiệp 有hữu 無vô 染nhiễm 著trước 。

所sở 以dĩ 然nhiên 者giả 。照chiếu 空không 於ư 空không 無vô 著trước 。是thị 般Bát 若Nhã 之chi 力lực 。故cố 屬thuộc 實thật 慧tuệ 。即tức 空không 慧tuệ 而nhi 能năng 涉thiệp 有hữu 。此thử 屬thuộc 方phương 便tiện 。故cố 兩lưỡng 巧xảo 不bất 同đồng 也dã 。

問vấn 。方phương 便tiện 涉thiệp 有hữu 。具cụ 幾kỷ 力lực 耶da 。答đáp 。一nhất 有hữu 照chiếu 境cảnh 之chi 巧xảo 。二nhị 有hữu 不bất 證chứng 空không 力lực 。三tam 窮cùng 有hữu 行hành 之chi 用dụng 。問vấn 。涉thiệp 有hữu 無vô 著trước 。是thị 方phương 便tiện 之chi 功công 。般Bát 若Nhã 力lực 耶da 。答đáp 。涉thiệp 有hữu 即tức 屬thuộc 方phương 便tiện 之chi 功công 。無vô 著trước 由do 般Bát 若Nhã 之chi 力lực 。以dĩ 般Bát 若Nhã 無vô 著trước 。於ư 般Bát 若Nhã 觀quán 中trung 。即tức 有hữu 巧xảo 方phương 便tiện 用dụng 。故cố 此thử 方phương 便tiện 即tức 能năng 無vô 著trước 。問vấn 。方phương 便tiện 云vân 何hà 能năng 不bất 證chứng 空không 。答đáp 。般Bát 若Nhã 照chiếu 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。方phương 便tiện 即tức 能năng 照chiếu 實thật 相tướng 諸chư 法pháp 。故cố 不bất 洗tẩy 空không 觀quán 。名danh 為vi 不bất 證chứng 。如như 釋thích 論luận 云vân 。般Bát 若Nhã 將tương 入nhập 畢tất 竟cánh 空không 。無vô 諸chư 戲hí 論luận 。方phương 便tiện 將tương 出xuất 畢tất 竟cánh 空không 。嚴nghiêm 土thổ/độ 化hóa 人nhân 。此thử 即tức 證chứng 上thượng 諸chư 力lực 之chi 義nghĩa 。將tương 入nhập 畢tất 竟cánh 空không 。即tức 是thị 照chiếu 實thật 相tướng 。無vô 諸chư 戲hí 論luận 。即tức 謂vị 無vô 著trước 斷đoạn 惑hoặc 之chi 功công 也dã 。方phương 便tiện 將tương 出xuất 畢tất 竟cánh 空không 。即tức 是thị 為vi 般Bát 若Nhã 所sở 導đạo 。又hựu 是thị 方phương 便tiện 不bất 證chứng 。照chiếu 境cảnh 起khởi 行hành 之chi 力lực 。問vấn 。般Bát 若Nhã 照chiếu 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。云vân 何hà 方phương 便tiện 。即tức 能năng 照chiếu 實thật 相tướng 諸chư 法pháp 。答đáp 。名danh 為vi 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。實thật 相tướng 諸chư 法pháp 。諸chư 法pháp 宛uyển 然nhiên 而nhi 實thật 相tướng 。實thật 相tướng 宛uyển 然nhiên 而nhi 諸chư 法pháp 。諸chư 法pháp 與dữ 實thật 相tướng 。不bất 二nhị 而nhi 二nhị 。二nhị 常thường 不bất 二nhị 。二nhị 境cảnh 既ký 爾nhĩ 。二nhị 慧tuệ 得đắc 然nhiên 。般Bát 若Nhã 照chiếu 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。而nhi 方phương 便tiện 則tắc 能năng 照chiếu 實thật 相tướng 諸chư 法pháp 也dã 。問vấn 。雖tuy 復phục 實thật 相tướng 。而nhi 宛uyển 然nhiên 諸chư 法pháp 。漚âu 和hòa 照chiếu 此thử 。既ký 名danh □# 者giả 。亦diệc 雖tuy 復phục 諸chư 法pháp 。而nhi 宛uyển 然nhiên 實thật 相tướng 。波Ba 若Nhã 照chiếu 之chi 。何hà 以dĩ 不bất 巧xảo 。答đáp 。通thông 義nghĩa 例lệ 爾nhĩ 。如như 上thượng 隱ẩn 顯hiển 釋thích 之chi 。又hựu 波Ba 若Nhã 照chiếu 實thật 相tướng 。而nhi 能năng 不bất 著trước 。二Nhị 乘Thừa 亦diệc 有hữu 其kỳ 分phần/phân 。則tắc 巧xảo 義nghĩa 不bất 彰chương 。故cố 不bất 名danh 方phương 便tiện 。即tức 空không 而nhi 能năng 起khởi 有hữu 。此thử 用dụng 既ký 妙diệu 。故cố 聲Thanh 聞Văn 絕tuyệt 分phần/phân 。菩Bồ 薩Tát 獨độc 有hữu 。故cố 與dữ 方phương 便tiện 之chi 名danh 。

問vấn 。若nhược 即tức 空không 而nhi 起khởi 有hữu 。既ký 是thị 妙diệu 。亦diệc 即tức 有hữu 而nhi 照chiếu 空không 。亦diệc 是thị 妙diệu 也dã 。答đáp 。既ký 能năng 即tức 有hữu 而nhi 照chiếu 空không 。復phục 能năng 即tức 空không 而nhi 照chiếu 有hữu 。此thử 即tức 空không 而nhi 照chiếu 有hữu 。此thử 是thị 慧tuệ 有hữu 方phương 便tiện 解giải 。方phương 便tiện 有hữu 慧tuệ 解giải 。如như 此thử 二nhị 慧tuệ 。無vô 有hữu 優ưu 劣liệt 。但đãn 對đối 二Nhị 乘Thừa 照chiếu 空không 。不bất 能năng 涉thiệp 有hữu 。故cố 明minh 即tức 空không 而nhi 起khởi 有hữu 為vi 妙diệu 。稱xưng 為vi 方phương 便tiện 。又hựu 對đối 六lục 地địa 。但đãn 得đắc 般Bát 若Nhã 空không 觀quán 。未vị 能năng 即tức 空không 涉thiệp 有hữu 。今kim 明minh 即tức 空không 涉thiệp 有hữu 。是thị 方phương 便tiện 也dã 。

問vấn 。於ư 有hữu 不bất 著trước 。於ư 空không 不bất 證chứng 。俱câu 是thị 善thiện 巧xảo 。何hà 故cố 不bất 著trước 之chi 巧xảo 名danh 般Bát 若Nhã 。般Bát 若Nhã 則tắc 劣liệt 。在tại 於ư 六lục 地địa 。不bất 證chứng 之chi 巧xảo 名danh 方phương 便tiện 。方phương 便tiện 則tắc 勝thắng 。在tại 七thất 地địa 耶da 。答đáp 。如như 上thượng 釋thích 之chi 。又hựu 有hữu 是thị 俗tục 諦đế 。離ly 有hữu 則tắc 易dị 。故cố 般Bát 若Nhã 巧xảo 劣liệt 。空không 是thị 真Chân 諦Đế 。免miễn 無vô 則tắc 難nạn/nan 。故cố 方phương 便tiện 則tắc 勝thắng 。又hựu 入nhập 實thật 相tướng 觀quán 。不bất 著trước 於ư 有hữu 。即tức 免miễn 凡phàm 夫phu 地địa 。即tức 實thật 相tướng 觀quán 而nhi 照chiếu 謂vị 法pháp 。故cố 不bất 滯trệ 空không 。離ly 二Nhị 乘Thừa 地địa 。免miễn 凡phàm 則tắc 易dị 。故cố 般Bát 若Nhã 劣liệt 。超siêu 聖thánh 則tắc 難nạn/nan 。故cố 方phương 便tiện 勝thắng 。所sở 以dĩ 有hữu 六lục 七thất 地địa 。簡giản 勝thắng 劣liệt 義nghĩa 也dã 。問vấn 。若nhược 爾nhĩ 六lục 地địa 二nhị 慧tuệ 未vị 均quân 。何hà 得đắc 上thượng 云vân 初Sơ 地Địa 已dĩ 竝tịnh 。答đáp 。初Sơ 地Địa 望vọng 地địa 前tiền 則tắc 竝tịnh 。形hình 七thất 地địa 則tắc 未vị 竝tịnh 。所sở 以dĩ 然nhiên 著trước 。初Sơ 地Địa 以dĩ 來lai 。則tắc 得đắc 無vô 生sanh 。動động 寂tịch 無vô 礙ngại 。但đãn 寂tịch 義nghĩa 小tiểu 強cường/cưỡng 。動động 用dụng 微vi 弱nhược 。故cố 云vân 未vị 竝tịnh 。至chí 於ư 七thất 地địa 。動động 寂tịch 無vô 礙ngại 。二nhị 慧tuệ 雙song 遊du 。故cố 稱xưng 竝tịnh 耳nhĩ 。問vấn 。何hà 故cố 知tri 然nhiên 。答đáp 。若nhược 六lục 地địa 以dĩ 來lai 未vị 竝tịnh 。入nhập 空không 不bất 見kiến 有hữu 。出xuất 有hữu 不bất 見kiến 空không 。二Nhị 乘Thừa 亦diệc 爾nhĩ 。與dữ 菩Bồ 薩Tát 何hà 異dị 。故cố 知tri 初Sơ 地Địa 以dĩ 來lai 。便tiện 能năng 已dĩ 竝tịnh 。但đãn 微vi 有hữu 強cường 弱nhược 故cố 。說thuyết 未vị 均quân 耳nhĩ 。問vấn 。於ư 空không 不bất 著trước 。於ư 空không 不bất 證chứng 。有hữu 何hà 異dị 耶da 。答đáp 。二Nhị 乘Thừa 入nhập 空không 。不bất 存tồn 四tứ 句cú 。但đãn 是thị 不bất 著trước 。而nhi 不bất 能năng 不bất 證chứng 。菩Bồ 薩Tát 入nhập 空không 。既ký 無vô 可khả 存tồn 。又hựu 即tức 空không 能năng 涉thiệp 有hữu 。故cố 名danh 不bất 證chứng 。

問vấn 。二Nhị 乘Thừa 菩Bồ 薩Tát 入nhập 空không 同đồng 無vô 所sở 依y 。何hà 故cố 聲Thanh 聞Văn 住trụ 空không 。菩Bồ 薩Tát 不bất 證chứng 耶da 。答đáp 。二Nhị 乘Thừa 以dĩ 空không 為vi 好hảo/hiếu 極cực 。依y 此thử 無vô 依y 。是thị 故cố 住trụ 空không 。菩Bồ 薩Tát 不bất 以dĩ 。空không 為vi 好hảo/hiếu 極cực 。知tri 空không 亦diệc 空không 。名danh 不bất 可khả 得đắc 空không 。不bất 依y 此thử 無vô 依y 。故cố 能năng 不bất 證chứng 。如như 大đại 品phẩm 云vân 。行hành 亦diệc 不bất 受thọ 。不bất 行hành 亦diệc 不bất 受thọ 。亦diệc 行hành 不bất 行hành 。非phi 行hành 非phi 不bất 行hành 。乃nãi 至chí 不bất 受thọ 亦diệc 不bất 受thọ 。是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 。無vô 受thọ 三tam 昧muội 廣quảng 大đại 之chi 用dụng 。不bất 與dữ 聲Thanh 聞Văn 。辟Bích 支Chi 佛Phật 共cộng 。是thị 故cố 能năng 不bất 證chứng 空không 。又hựu 二Nhị 乘Thừa 無vô 願nguyện 行hành 資tư 空không 。故cố 入nhập 空không 便tiện 證chứng 。菩Bồ 薩Tát 大đại 願nguyện 。大đại 行hành 資tư 空không 。故cố 入nhập 空không 不bất 證chứng 。

問vấn 。論luận 云vân 。因nhân 名danh 般Bát 若Nhã 。至chí 佛Phật 則tắc 反phản 名danh 薩Tát 婆Bà 若Nhã 。何hà 得đắc 復phục 云vân 六lục 地địa 名danh 般Bát 若Nhã 。至chí 七thất 地địa 般Bát 若Nhã 清thanh 淨tịnh 。變biến 名danh 方phương 便tiện 。答đáp 。如như 前tiền 釋thích 之chi 。六lục 地địa 之chi 時thời 。般Bát 若Nhã 體thể 強cường/cưỡng 。方phương 便tiện 用dụng 弱nhược 。以dĩ 體thể 強cường/cưỡng 故cố 。妙diệu 於ư 靜tĩnh 觀quán 。故cố 觀quán 空không 不bất 著trước 。以dĩ 用dụng 弱nhược 故cố 。未vị 能năng 即tức 空không 涉thiệp 有hữu 於ư 有hữu 無vô 滯trệ 。至chí 於ư 七thất 地địa 。即tức 體thể 用dụng 俱câu 等đẳng 。既ký 能năng 觀quán 空không 不bất 染nhiễm 。即tức 能năng 涉thiệp 有hữu 無vô 著trước 。故cố 名danh 等đẳng 定định 慧tuệ 地địa 。等đẳng 定định 慧tuệ 地địa 則tắc 般Bát 若Nhã 用dụng 巧xảo 。故cố 云vân 反phản 耳nhĩ 。從tùng 八bát 地địa 以dĩ 上thượng 。二nhị 慧tuệ 俱câu 巧xảo 。若nhược 至chí 佛Phật 地địa 。則tắc 兩lưỡng 慧tuệ 同đồng 變biến 。實thật 慧tuệ 則tắc 變biến 名danh 薩tát 般Bát 若Nhã 。謂vị 一Nhất 切Thiết 智Trí 。方phương 便tiện 慧tuệ 變biến 。名danh 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 也dã 。

問vấn 。若nhược 至chí 果quả 變biến 名danh 二nhị 智trí 。則tắc 因nhân 中trung 同đồng 名danh 二nhị 慧tuệ 。何hà 故cố 。前tiền 云vân 般Bát 若Nhã 稱xưng 慧tuệ 。方phương 便tiện 不bất 名danh 慧tuệ 耶da 。答đáp 。因nhân 果quả 立lập 名danh 。各các 有hữu 其kỳ 義nghĩa 。果quả 門môn 照chiếu 一nhất 切thiết 空không 境cảnh 。名danh 一Nhất 切Thiết 智Trí 。照chiếu 一nhất 切thiết 有hữu 境cảnh 。名danh 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。但đãn 從tùng 境cảnh 立lập 名danh 。故cố 宜nghi 並tịnh 稱xưng 智trí 。因nhân 門môn 實thật 慧tuệ 從tùng 境cảnh 。方phương 便tiện 約ước 用dụng 。故cố 不bất 得đắc 並tịnh 名danh 慧tuệ 也dã 。問vấn 。若nhược 爾nhĩ 。何hà 故cố 。菩Bồ 薩Tát 道Đạo 慧tuệ 道đạo 種chủng 慧tuệ 。皆giai 名danh 慧tuệ 耶da 。答đáp 。因nhân 中trung 之chi 慧tuệ 。自tự 有hữu 多đa 門môn 。立lập 名danh 各các 異dị 。道đạo 慧tuệ 。道đạo 種chủng 慧tuệ 。亦diệc 是thị 從tùng 境cảnh 立lập 名danh 。故cố 宜nghi 並tịnh 稱xưng 慧tuệ 也dã 。問vấn 。若nhược 爾nhĩ 。但đãn 應ưng 言ngôn 道đạo 慧tuệ 道đạo 種chủng 慧tuệ 。至chí 果quả 變biến 名danh 一Nhất 切Thiết 智Trí 。一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。云vân 何hà 言ngôn 般Bát 若Nhã 方phương 便tiện 變biến 名danh 二nhị 智trí 。答đáp 。論luận 云vân 。因nhân 中trung 名danh 般Bát 若Nhã 。既ký 反phản 名danh 薩Tát 婆Bà 若Nhã 。因nhân 中trung 方phương 便tiện 理lý 巧xảo 。變biến 名danh 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。二nhị 慧tuệ 變biến 名danh 二nhị 智trí 。故cố 不bất 待đãi 言ngôn 。

問vấn 。論luận 云vân 。波Ba 若Nhã 變biến 為vi 薩tát 波Ba 若Nhã 。何hà 處xứ 云vân 方phương 便tiện 變biến 名danh 。一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。答đáp 。般Bát 若Nhã 名danh 慧tuệ 。是thị 照chiếu 境cảnh 之chi 名danh 。果quả 地địa 一Nhất 切Thiết 智Trí 。亦diệc 從tùng 照chiếu 境cảnh 為vi 稱xưng 。二nhị 名danh 相tướng 主chủ 。故cố 云vân 因nhân 名danh 般Bát 若Nhã 。果quả 名danh 一Nhất 切Thiết 智Trí 。方phương 便tiện 就tựu 用dụng 為vi 目mục 。一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。從tùng 境cảnh 立lập 名danh 。兩lưỡng 義nghĩa 不bất 同đồng 。故cố 經kinh 論luận 不bất 云vân 方phương 便tiện 變biến 為vi 。一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。然nhiên 方phương 便tiện 雖tuy 不bất 從tùng 境cảnh 立lập 名danh 。而nhi 體thể 實thật 照chiếu 有hữu 。故cố 得đắc 變biến 為vi 種chủng 智trí 。雖tuy 復phục 文văn 理lý 。權quyền 應ưng 爾nhĩ 。又hựu 因nhân 中trung 名danh 權quyền 實thật 二nhị 慧tuệ 。果quả 名danh 權quyền 實thật 兩lưỡng 智trí 。亦diệc 得đắc 即tức 是thị 其kỳ 文văn 。

淨Tịnh 名Danh 玄Huyền 論Luận 卷quyển 第đệ 四tứ (# 宗tông 旨chỉ 上thượng )#