tín mãn thành phật
Phật Quang Đại Từ Điển
(信滿成佛) Cũng gọi Tín mãn đắc Phật, Tín mãn đắc vị. Tin đủ liền thành Phật. Tức là việc tu hành của giai vị Thập tín đã viên mãn, bước vào giai vị đầu tiên của Thập giải mà thành Chính giác, là 1 trong 4 môn thành Phật nói trong kinh Chiêm sát, do tông Hoa nghiêm đặc biệt đề xướng. Các giai vị tu hành của tông Hoa nghiêm được chia làm 2 môn là Hàng bố và Viên dung, môn Hàng bố là từ Thập tín đến Phật quả, thứ tự có 6 vị khác nhau, còn môn Viên dung thì hễ được một vị là được tất cả vị. Phẩm Phạm hạnh trong kinh Hoa nghiêm (bản 60 quyển) quyển 8 (Đại 9, 44 hạ) nói: Lúc vừa phát tâm liền thành Chính giác, biết tính chân thực của tất cả pháp, đầy đủ thân trí tuệ, không nhờ người khác mà giác ngộ. Hoa nghiêm kinhthám huyền kí quyển 3 (Đại 35, 166 trung) nói: Căn cứ theo toàn bộ ý nghĩa trong kinh mà nêu ra 3 mônthành Phật. Một nói về vị thì dùng 6 tướng phương tiện, tức sau phần tâm thắng tiến cuối cùng của Thập tín, bước vào giai vị đầu tiên của Thập giải thì liền thành Phật. Vì đây là giai vị bất thoái của Tam thừa chung giáo, cho nên dùng 6 tướng của Nhất thừa dung nhiếp, liền đầy đủ các giai vị cho đến quả Phật. Vì tông Hoa nghiêm cho rằng một hạnh tức tất cả hạnh, một vị tức tất cả vị, cho nên nói hễ được một vị liền được tất cả vị. Ở đây đặc biệt y cứ vào Thập tín đầy đủ là thành Phật để nói rằng Tam thừa chung giáo bước vào giai vị đầu tiên của Thập giải thì liền được bất thoái. Hoa nghiêm kinh sớ quyển 19 (Đại 35, 647 trung) ghi: Nói chung, các giai vị dung nhiếp lẫn nhau, gồm có 3 loại: 1. Dùng Hành nhiếp vị, như trong Thập tín đủ tất cả vị, được ghi trong phẩm Hiền thủ.2. Dùng Vị nhiếp vị, như Thập trụ đầy đủ liền được thành Phật, được ghi trong phẩm Thập trụ và phần nói về tỉ khưu Hải chàng trong phẩm Pháp giới. Thập hành, Thập hướng, Thập địa cũng đều như thế và được nói rõ trong các phẩm này. 3. Tâm đầu tiên nhiếp tâm cuối cùng, như tâm đầu tiên của Thập trụ dung nhiếp các giai vị, được nói trong phẩm Thập trụ.Trong Ngũ giáo chương toản thích quyển hạ, phần 7, có giải thích đoạn văn nêu trên đây, cho rằng đầu tiên là Hành Phật, kế đến là Vị Phật. Dựa vào đó ta biết được là Hành vị của Thập tín chưa thành, cho nên gọi việc thành Phật ấy là Hành Phật. Vị đầu tiên của Thập giải trở lên thì vì vị đã thành, cho nên việc thành Phật ấy được gọi là Vị Phật. [X. kinh Chiêm sát thiện ác nghiệp báo; luận Đại thừa khởi tín; Hoa nghiêm khổng mục chương Q.3; Hoa nghiêm kinh sưu huyền kí Q.1, phần cuối].