Tiệm tu

Từ điển Đạo Uyển


漸修; C: jiànxiū; J: senshū; Pháp tu tiệm tiến; chỉ cho sự chuyển hoá dần tập khí phiền não thông qua thực hành Tam vô lậu học: Giới (戒, s: śīla), định (定, s: samādhi), huệ (慧, s: prajñā). Có rất nhiều giáo lí được xem là tiệm tu thật sự đã từng dẫn đến giác ngộ. Chẳng hạn có người tin rằng tiệm tu là con đường thích hợp để tiép cận sự giải thoát tối hậu. Phần nhiều các Thiền sư bác bỏ cách tiếp cận nầy, cho đó là cơ sở của nhị nguyên, nên cho đó là sai lầm. Những Thiền sư như Tông Mật (宗密) và Tri Nột (知訥, k: chinul) thừa nhận tiến trình tiệm tu, nhưng giải thích rằng đó chỉ là công phu phải thực hành sau khi đã đạt kinh nghiệm đốn ngộ (頓悟). Những các nhà tư tưởng khác như Tính Triệt (性徹, k: sŏng-ch’ŏl) phủ nhận bất kì dạng tiệm tu nào. Xem Tiệm giáo (漸教) và Đốn ngộ (頓悟) ở dưới.