tiệm giáo

Phật Quang Đại Từ Điển

(漸教) Đối lại: Đốn giáo. Giáo pháp chỉ dạy người tu học Phật đạo tuần tự theo thứ lớp từ cạn đến sâu, từ các giai vị thấp dần dần đến quả Phật, là 1 trong 3 giáo của ngài Nam trung, 1 trong 3 giáo của ngài Quangthống, 1 trong 4 giáo Hóa nghi của tông Thiên thai. Nếu phân biệt theo nội dung nói pháp Tiểu bích cô tùng do Tiệm giang vẽ Tranh do Tiệm giang vẽ thì sau khi tu hành trải qua thời gian dài mới giác ngộ, gọi là Tiệm giáo; nếu một bước mà tiến ngay đến quả Phật thì gọi là Đốn giáo. Còn phân biệt theo hình thức nói pháp thì giáo pháp được thuyết giảng theo thứ tự từ cạn đến sâu, gọi là Tiệm giáo; giáo pháp ngay từ đầu đã nói về nội dung sâu xa thì gọi là Đốn giáo. Như 5 thời phán giáo của tông Thiên thai, thời Hoa nghiêm đầu tiên thuộc về Đốn giáo, đối lại, các thời A hàm, Phương đẳng, Bát nhã, Pháp hoa Niết bàn thì thuộc về Tiệm giáo. Sự đặt bày từ thấp đến cao, từ giáo pháp phương tiện tạm thời đến giáo pháp rốt ráo chân thực, được gọi là Tiệm giáo.Ngoài ra, sự tu hành đạt đến quả Phật của Đại thừa thủy giáo và của Đại thừa Chung giáo trong 5 giáo do tông Hoa nghiêm thành lập là sự tu hành tuần tự theo thứ lớp, nên cũng gọi chung là Tiệm giáo.[X. Thiền nguyên chư thuyên tập đô tự Q. thượng]. (xt. TamGiáo, NgũGiáo, Thập Tông, Hóa Nghi Tứ Giáo, Đốn Giáo, Đốn Tiệm Nhị Giáo).