thuyết xuất thế bộ
Phật Quang Đại Từ Điển
(說出世部) Phạm: Lokottara-vàda. Hán âm: Lô câu đa la bà đà, Lô ca úy đa la, Lô câu ba la bà địa (Phạm: Lokottaravàdin). Cũng gọi Xuất thế thuyết bộ, Xuất thế gian ngữ ngôn bộ; Xuất thế gian thuyết bộ, Siêu xuất thế gian gia, Xuất thế bộ. Một trong 20 bộ phái Tiểu thừa, tách ra từ Đại chúng bộ sau khi đứcPhật nhập diệt được 200 năm. Cứ theo Dị bộ tông luân luận thuật kí, trái với chủ trương Ba đời có thật của Thuyết nhất thiết hữu bộ, phái này cho rằng các pháp thế gian chỉ có tên giả chứ khôngcóthể thật, chỉ có pháp xuất thế gian(Niết bàn) mới là chân thực. Tức chủ trương pháp thế gian như Khổ đế và Tập đế là tên giả, pháp xuất thế gian như Đạo đế và Diệt đế là chân thực. Các ngài Khuy cơ và Pháptạng phối hợp phái này với Tục vọng chân thực tông trong 6 tông Tiểu thừa. Có thuyết cho rằng Thuyết xuất thế bộ vốn là cùng một bộ phái với Kê dận bộ, vì chủ trương thế gian hữu lậu là giả, còn xuất thế vô lậu làthật, cho nên cũng gọi là Xuất thế bộ. Sau, vì học thuyết của phái này biến hóa nên dần dần trở thành một bộ phái độc lập. Trong các sách vở Nam truyền cũng như trong Đại chúng bộ truyện, Kinh lượng bộ truyện trong Ấnđộ Phật giáo sử của Đa la na tha (Phạm:Tàranàtha) và trong thuyết thứ 3 của ngài Thanhbiện (Phạm:Bhavya) do Tâytạng truyền… đều không thấy nói đến tên của bộ phái này. [X. phẩm Phân bộ trong kinh Văn Thù sư lợi vấn Q. hạ; luận Dị bộ tông luân; luận Bộ chấp dị; luận Thập bát bộ; Tam luận huyền nghĩa; Câu xá luận bảo sớ Q.1; Hoa Nghiêm ngũ giáo chương Q.1].