上Thượng 生Sanh 經Kinh 會Hội 古Cổ 通Thông 今Kim 新Tân 抄Sao
Quyển 0002
唐Đường 詮Thuyên 明Minh 集Tập
【# 上thượng 闕khuyết 二nhị 十thập 四tứ 紙chỉ 十thập 三tam 行hành 】#
有hữu 疼đông 痛thống 拂phất 之chi 便tiện 息tức 況huống 出xuất 家gia 人nhân 常thường 伏phục 三tam 毒độc 不bất 令linh 復phục 起khởi 生sanh 死tử 苦khổ 故cố 今kim 名danh 苾bật 芻sô 即tức 從tùng 喻dụ 彰chương 名danh 也dã 言ngôn 一nhất 日nhật 怖bố 魔ma 等đẳng 者giả 初sơ 出xuất 家gia 時thời 。 令linh 魔ma 宮cung ▆# 動động 故cố 言ngôn 乞khất ▆# ▆# ▆# ▆# 諸chư 佛Phật ▆# 法pháp 下hạ 從tùng 檀đàn 越việt 乞khất 食thực 故cố 言ngôn 淨tịnh 命mạng 者giả ▆# 化hóa 疏sớ/sơ ▆# ▆# 受thọ 得đắc 戒giới 所sở ▆# ▆# 業nghiệp 以dĩ 無vô 貪tham ▆# ▆# 依y 於ư 貪tham 邪tà 活hoạt 命mạng 故cố 言ngôn ▆# ▆# ▆# ▆# ▆# ▆# ▆# 。 滅diệt 煩phiền 惱não 故cố 。
疏sớ/sơ 黑hắc 鹿lộc 子tử 因nhân 緣duyên 如như 經kinh 廣quảng 說thuyết 。 ▆# ▆# ▆# ▆# 經kinh 說thuyết 毗tỳ 舍xá 佉khư 母mẫu 生sanh 三tam 十thập 二nhị 肉nhục 卵noãn 耻sỉ 見kiến 於ư 王vương 遂toại 弃khí 於ư 河hà 中trung 隨tùy 水thủy 流lưu 至chí 他tha 國quốc 卵noãn 破phá 生sanh 三tam 十thập 二nhị 子tử 後hậu 長trưởng 成thành 人nhân 一nhất 一nhất 力lực 如như 那Na 羅La 延Diên 。 第đệ 三tam 十thập 二nhị 。 子tử 形hình 如như 鹿lộc 色sắc 黑hắc 因nhân 此thử 名danh 為vi 黑hắc 鹿lộc 子tử 母mẫu 廣quảng 如như 彼bỉ 說thuyết 。
疏sớ/sơ ▆# ▆# ▆# ▆# ▆# ▆# 來lai 果quả 等đẳng 者giả 菩Bồ 薩Tát 修tu 行hành 。 ▆# 不bất 二nhị 門môn 一nhất 自tự ▆# 行hành 大đại 智trí 為vi 先tiên 求cầu 彼bỉ 當đương 來lai 菩Bồ 提Đề 覺giác 故cố 二nhị 利lợi 他tha 行hành 大đại 悲bi 為vi 首thủ 。 度độ 未vị 得đắc 度độ 諸chư 有hữu 情tình 。 故cố 即tức 以dĩ 二nhị 為vi 境cảnh 上thượng 求cầu 彼bỉ 菩Bồ 提Đề 下hạ 度độ 彼bỉ 薩tát 埵đóa 全toàn 取thủ 他tha 名danh 有hữu 財tài 釋thích 也dã 言ngôn 依y 弘hoằng 誓thệ 語ngữ 者giả 即tức 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 誓thệ 願nguyện 求cầu 無vô 邊biên 眾chúng 生sanh 。 誓thệ 願nguyện 度độ 故cố 。
疏sớ/sơ 又hựu 云vân 求cầu 三tam 菩Bồ 提Đề 等đẳng 者giả 一nhất 法pháp 佛Phật 菩Bồ 提Đề 是thị 法Pháp 身thân 理lý 是thị 智trí 性tánh 故cố 亦diệc 名danh 菩Bồ 提Đề 二nhị 報báo 佛Phật 菩Bồ 提Đề 是thị 報báo 身thân 智trí 三tam 化hóa 佛Phật 菩Bồ 提Đề 即tức 化hóa 相tương/tướng 之chi 智trí 相tương/tướng ▆# ▆# 攝nhiếp 唯duy 佛Phật 能năng 現hiện 餘dư 不bất 能năng 然nhiên 故cố 唯duy 識thức 論luận 云vân 無vô 上thượng 覺giác 者giả 。 神thần 力lực 難nan 思tư 故cố 能năng 變biến 現hiện 無vô 形hình 質chất 法pháp 言ngôn 之chi 有hữu 情tình 故cố 名danh 菩Bồ 薩Tát 。 者giả 作tác 依y 主chủ 釋thích 也dã 如như 文văn 可khả 解giải 及cập 下hạ 求cầu 菩Bồ 提Đề 之chi 勇dũng 健kiện 名danh 菩Bồ 提Đề 薩Tát 埵Đóa 。 亦diệc 依y 主chủ 釋thích 然nhiên 准chuẩn 慈từ 恩ân 大đại 師sư 離ly 合hợp 懸huyền 隔cách 但đãn 一nhất 切thiết 法pháp 有hữu 。 二nhị 義nghĩa 已dĩ 上thượng 為vi 名danh 之chi 者giả 湏# 依y 六lục 離ly 合hợp 釋thích 以dĩ 釋thích 疑nghi 簡giản 濫lạm 故cố 若nhược 一nhất 義nghĩa 為vi 名danh 但đãn 目mục 自tự 體thể 設thiết 有hữu 多đa 字tự 亦diệc 不bất 作tác 釋thích 必tất 先tiên 離ly 後hậu 合hợp 名danh 六lục 離ly 合hợp 釋thích 一nhất 者giả 持trì 業nghiệp 釋thích 亦diệc 名danh 同đồng 依y 持trì 謂vị 任nhậm 持trì 業nghiệp 者giả 業nghiệp 用dụng 體thể 能năng 持trì 用dụng 名danh 持trì 業nghiệp 釋thích 名danh 同đồng 依y 者giả 依y 謂vị 所sở 依y 二nhị 用dụng 同đồng 依y 一nhất 所sở 依y 體thể 名danh 同đồng 依y 釋thích 如như 言ngôn 大Đại 乘Thừa 大đại 者giả 有hữu 遮già 簡giản 之chi 用dụng 刑hình 小tiểu 教giáo 為vi 名danh 乘thừa 者giả 運vận 載tái 之chi 義nghĩa 濟tế 行hành 者giả 為vi 目mục 若nhược 乘thừa 若nhược 大đại 同đồng 依y 一nhất 體thể 名danh 同đồng 依y 釋thích 體thể 即tức 萬vạn 行hành 亦diệc 大đại 亦diệc 乘thừa 名danh 為vi 大Đại 乘Thừa 。 若nhược 體thể 大đại 法pháp 能năng 有hữu 運vận 載tái 之chi 功công 大đại 即tức 是thị 乘thừa 名danh 持trì 業nghiệp 釋thích 二nhị 者giả 依y 主chủ 釋thích 亦diệc 名danh 依y 士sĩ 依y 謂vị 能năng 依y 主chủ 謂vị 法pháp 體thể 依y 他tha 主chủ 法pháp 以dĩ 立lập 自tự 號hiệu 名danh 依y 主chủ 釋thích 或hoặc 主chủ 是thị 君quân 主chủ 一nhất 切thiết 法pháp 體thể 名danh 為vi 主chủ 者giả 從tùng 喻dụ 為vi 名danh 如như 臣thần 依y 王vương 名danh 曰viết 王vương 臣thần 即tức 如như 此thử 疏sớ/sơ 云vân 求cầu 三tam 菩Bồ 提Đề 之chi 有hữu 情tình 名danh 菩Bồ 提Đề 薩Tát 埵Đóa 。 依y 主chủ 釋thích 也dã 三tam 者giả 有hữu 財tài 釋thích 亦diệc 名danh 多đa 財tài 不bất 及cập 有hữu 財tài 之chi 義nghĩa 財tài 謂vị 財tài 物vật 自tự 從tùng 他tha 財tài 而nhi 立lập 已dĩ 稱xưng 名danh 為vi 有hữu 財tài 亦diệc 是thị 從tùng 喻dụ 而nhi 為vi 名danh 也dã 即tức 如như 今kim 云vân 菩Bồ 提Đề 覺giác 義nghĩa 智trí 所sở 求cầu 果quả 薩tát 埵đóa 有hữu 情tình 義nghĩa 悲bi 所sở 度độ 生sanh 等đẳng 有hữu 彼bỉ 所sở 求cầu 菩Bồ 提Đề 故cố 名danh 菩Bồ 提Đề 有hữu 彼bỉ 所sở 度độ 薩tát 埵đóa 故cố 名danh 薩tát 埵đóa 從tùng 彼bỉ 所sở 有hữu 彰chương 名danh 名danh 有hữu 財tài 釋thích 四tứ 者giả 相tương 違vi 釋thích 名danh 中trung 既ký 有hữu 二nhị 義nghĩa 所sở 目mục 之chi 體thể 各các 殊thù 兩lưỡng 體thể [牙-(必-心)+一]# 乖quai 而nhi 惣# 立lập 稱xưng 是thị 相tương 違vi 義nghĩa 名danh 相tướng 違vi 釋thích 如như 言ngôn 名danh 色sắc 四tứ 蘊uẩn 名danh 名danh 。 色sắc 蘊uẩn 名danh 色sắc 二nhị 體thể 各các 殊thù 名danh 與dữ 色sắc 異dị 名danh 為vi 名danh 色sắc 。 是thị 相tương 違vi 釋thích 若nhược 望vọng 支chi 言ngôn 卻khước 作tác 持trì 業nghiệp 名danh 色sắc 即tức 支chi 故cố 五ngũ 者giả 隣lân 近cận 釋thích 俱câu 時thời 之chi 法pháp 義nghĩa 用dụng 增tăng 勝thắng 自tự 體thể 從tùng 彼bỉ 而nhi 立lập 其kỳ 名danh 名danh 隣lân 近cận 釋thích 如như 言ngôn 念niệm 住trụ 體thể 唯duy 是thị 慧tuệ 俱câu 念niệm 用dụng 增tăng 從tùng 彼bỉ 彰chương 名danh 名danh 為vi 念niệm 住trụ 謂vị 由do 念niệm 力lực 令linh 慧tuệ 住trụ 境cảnh 住trụ 近cận 念niệm 故cố 名danh 為vi 念niệm 住trụ 是thị 隣lân 近cận 釋thích 或hoặc 由do 慧tuệ 力lực 令linh 念niệm 住trụ 境cảnh 念niệm 體thể 即tức 住trụ 今kim 慧tuệ 名danh 念niệm 住trụ 者giả 近cận 念niệm 住trụ 故cố 名danh 為vi 念niệm 住trụ 亦diệc 隣lân 近cận 釋thích 意ý 業nghiệp 亦diệc 尓# 業nghiệp 近cận 意ý 故cố 六lục 者giả 帶đái 數số 釋thích 數số 謂vị 一nhất 十thập 百bách 千thiên 。 等đẳng 數số 帶đái 謂vị 狹hiệp 帶đái 狹hiệp 帶đái 數số 法pháp 為vi 名danh 名danh 帶đái 數số 釋thích 如như 言ngôn 十Thập 二Nhị 緣Duyên 生Sanh 。 緣duyên 生sanh 之chi 法pháp 。 體thể 有hữu 十thập 二nhị 遂toại 能năng 狹hiệp 帶đái 數số 目mục 之chi 名danh 名danh 十thập 二nhị 緣duyên 。 生sanh 是thị 帶đái 數số 釋thích 五ngũ 蘊uẩn 十thập 八bát 界giới 等đẳng 。 亦diệc 尓# 然nhiên 此thử 六lục 釋thích 略lược 示thị 纖tiêm 毫hào 用dụng 濟tế 初sơ 學học 其kỳ 於ư 義nghĩa 理lý 廣quảng 如như 離ly 合hợp 懸huyền 隔cách 及cập 餘dư 處xứ 等đẳng 解giải 恐khủng 繁phồn 且thả 止chỉ 。
疏sớ/sơ 又hựu 菩Bồ 提Đề 即tức 般Bát 若Nhã 等đẳng 者giả 般Bát 若Nhã 以dĩ 根căn 本bổn 智trí 為vi 體thể 方phương 便tiện 以dĩ 後hậu 得đắc 智trí 為vi 體thể 名danh 方phương 便tiện 者giả 正chánh 故cố 名danh 方phương 巧xảo 㩲# 日nhật 便tiện 又hựu 法pháp 花hoa 疏sớ/sơ 云vân 方phương 為vi 方phương 軓# 方phương 法pháp 便tiện 為vi 要yếu 便tiện 冝# 便tiện 為vi 根căn 本bổn 智trí 有hữu 能năng 趣thú 向hướng 果quả 位vị 菩Bồ 提Đề 之chi 用dụng 名danh 為vi 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 後hậu 得đắc 智trí 有hữu 能năng 利lợi 樂lạc 諸chư 餘dư 薩tát 埵đóa 之chi 用dụng 名danh 為vi 薩tát 埵đóa 故cố 法pháp 花hoa 疏sớ/sơ 云vân 亦diệc 菩Bồ 提Đề 亦diệc 薩tát 埵đóa 或hoặc 及cập 初sơ 解giải 皆giai 持trì 業nghiệp 釋thích 即tức 同đồng 依y 持trì 業nghiệp 也dã 。
疏sớ/sơ 神thần 用dụng 無vô 比tỉ 名danh 妙diệu 吉cát 祥tường 者giả 又hựu 以dĩ 文Văn 殊Thù 是thị 舍Xá 衛Vệ 國quốc 多đa 摩ma 羅la 村thôn 梵Phạm 德đức 長trưởng 者giả 之chi 子tử 。 初sơ 生sanh 之chi 時thời 。 而nhi 有hữu 十thập 種chủng 吉cát 祥tường 之chi 事sự 。 如như 前tiền 疏sớ/sơ 序tự 妙diệu 祥tường 之chi 儔trù 彼bỉ 委ủy 處xứ 已dĩ 敘tự 即tức 以dĩ 二nhị 義nghĩa 共cộng 立lập 一nhất 名danh 也dã 。
疏sớ/sơ 此thử 二nhị 因nhân 緣duyên 如như 經kinh 所sở 說thuyết 者giả 此thử 二nhị 類loại 菩Bồ 薩Tát 各các 別biệt 列liệt 之chi 因nhân 緣duyên 也dã 。 如như 處xứ 胎thai 經kinh 所sở 說thuyết 次thứ 疏sớ/sơ 云vân 前tiền 大đại 智trí 眾chúng 等đẳng 初sơ 三tam 義nghĩa 即tức 是thị 經Kinh 意ý 也dã 。
疏sớ/sơ 法pháp 花hoa 論luận 云vân 至chí 具cụ 種chủng 種chủng 形hình 故cố 此thử 別biệt 摽phiếu/phiêu 者giả 為vi 具cụ 長trưởng 者giả 居cư 士sĩ 。 婆Bà 羅La 門Môn 等đẳng 。 隨tùy 機cơ 現hiện 形hình 返phản 顯hiển 文Văn 殊Thù 等đẳng 即tức 不bất 如như 是thị 。 常thường 為vi 菩Bồ 薩Tát 形hình 故cố 下hạ 對đối 聲Thanh 聞Văn 威uy 儀nghi 有hữu 異dị 親thân 近cận 不bất 同đồng 返phản 顯hiển 准chuẩn 此thử 然nhiên 此thử 菩Bồ 薩Tát 。 由do 具cụ 四tứ 義nghĩa 所sở 以dĩ 二nhị 類loại 別biệt 摽phiếu/phiêu 下hạ 對đối 聲Thanh 聞Văn 但đãn 具cụ 三tam 義nghĩa 前tiền 後hậu 別biệt 列liệt 配phối 文văn 可khả 解giải 。
疏sớ/sơ 一nhất 天thiên 二nhị 龍long 者giả 天thiên 有hữu 眾chúng 多đa 廣quảng 如như 經kinh 說thuyết 無vô 色sắc 諸chư 天thiên 。 亦diệc 容dung 變biến 身thân 佛Phật 邊biên 聴# 法pháp 故cố 即tức 定định 果quả 色sắc 也dã 言ngôn 龍long 者giả 依y 阿a 含hàm 經kinh 惣# 有hữu 四tứ 類loại 一nhất 者giả 天thiên 龍long 持trì 天thiên 宮cung 殿điện 故cố 二nhị 者giả 人nhân 龍long 為vi 在tại 人nhân 中trung 興hưng 雲vân 置trí 兩lưỡng 故cố 三tam 者giả 地địa 龍long 能năng 持trì 山sơn 河hà 大đại 地địa 。 故cố 四tứ 者giả 王vương 龍long 守thủ 護hộ 於ư 王vương 庫khố 藏tạng 等đẳng 故cố 。
疏sớ/sơ 藥dược 义# 等đẳng 者giả 雄hùng 者giả 飛phi 行hành 雌thư 者giả 地địa 行hành 即tức 鬼quỷ 子tử 母mẫu 之chi 類loại 也dã 。
疏sớ/sơ 無vô 彼bỉ 天thiên 行hành 故cố 言ngôn 非phi 天thiên 者giả 法pháp 花hoa 疏sớ/sơ 云vân 如như 人nhân 不bất 人nhân 亦diệc 名danh 非phi 人nhân 瑜du 伽già 佛Phật 地địa 論luận 說thuyết 為vi 天thiên 趣thú 攝nhiếp 雜tạp 心tâm 名danh 鬼quỷ 趣thú 正Chánh 法Pháp 念niệm 經kinh 是thị 鬼quỷ 畜súc 趣thú 伽già 陁# 經kinh 說thuyết 鬼quỷ 畜súc 天thiên 三tam 有hữu 云vân 羅la 睺hầu (# 此thử 云vân 執chấp 日nhật )# 阿a 修tu 羅la 是thị 師sư 子tử 之chi 兒nhi 畜súc 生sanh 所sở 攝nhiếp 今kim 依y 大Đại 乘Thừa 瑜du 伽già 為vi 正chánh 即tức 天thiên 趣thú 攝nhiếp 也dã 。
疏sớ/sơ 揭yết 路lộ 茶trà 等đẳng 者giả 翅sí 作tác 四tứ 寶bảo 色sắc 一nhất 白bạch 銀ngân 色sắc 二nhị 黃hoàng 金kim 色sắc 三tam 㕹# 瑠lưu 璃ly 色sắc 四tứ 頗pha 梨lê 色sắc 故cố 言ngôn 雜tạp 色sắc 裝trang 挍giảo 又hựu 增Tăng 一Nhất 阿A 含Hàm 。 經kinh 說thuyết 佛Phật 告cáo 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 有hữu 四tứ 生sanh 妙diệu 翅sí 鳥điểu 謂vị 卵noãn 胎thai 濕thấp 化hóa 。 有hữu 四tứ 生sanh 龍long 亦diệc 卵noãn 胎thai 濕thấp 化hóa 。 比Bỉ 丘Khâu 當đương 知tri 。 若nhược 卵noãn 生sanh 鳥điểu 欲dục 食thực 龍long 時thời 上thượng 鐵thiết 义# 樹thụ 自tự 投đầu 於ư 海hải 是thị 時thời 此thử 鳥điểu 以dĩ 翅sí 闢tịch 水thủy 令linh 兩lưỡng 向hướng 分phần/phân 而nhi 取thủ 卵noãn 生sanh 龍long 。 出xuất 而nhi 食thực 之chi 設thiết 欲dục 取thủ 胎thai 生sanh 龍long 等đẳng 鳥điểu 即tức [〦/(口*口)/(匚@一)]# 亡vong 如như 是thị 胎thai 生sanh 鳥điểu 唯duy 食thực 胎thai 卵noãn 二nhị 生sanh 龍long 濕thấp 生sanh 鳥điểu 食thực 前tiền 三tam 生sanh 龍long 於ư 化hóa 生sanh 龍long 設thiết 欲dục 食thực 者giả 鳥điểu 便tiện [〦/(口*口)/(匚@一)]# 亡vong 化hóa 生sanh 鳥điểu 能năng 食thực 四tứ 生sanh 龍long 設thiết 使sử 龍long 身thân 而nhi 事sự 佛Phật 者giả 是thị 妙diệu 翅sí 鳥điểu 不bất 能năng 食thực 噉đạm 。 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 如Như 來Lai 恆hằng 行hành 慈từ 悲bi 喜hỷ 捨xả 。 四Tứ 等Đẳng 之chi 心tâm 是thị 四Tứ 等Đẳng 心Tâm 有hữu 大đại 荕cân 力lực 有hữu 大đại 勇dũng 猛mãnh 。 不bất 可khả 阻trở 壞hoại 故cố 妙diệu 翅sí 鳥điểu 不bất 能năng 食thực 之chi 故cố 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 當đương 行hành 。 四Tứ 等Đẳng 之chi 心tâm 。
疏sớ/sơ 此thử 云vân 歌ca 神thần 者giả 有hữu 歌ca 四Tứ 諦Đế 有hữu 歌ca 緣duyên 起khởi 有hữu 歌ca 六Lục 度Độ 有hữu 歌ca 一Nhất 乘Thừa 或hoặc 歌ca 教giáo 理lý 行hành 果quả 等đẳng 法pháp 花hoa 疏sớ/sơ 云vân 隨tùy 佛Phật 所sở 說thuyết 。 一nhất 會hội 之chi 法pháp 所sở 冝# 歌ca 故cố 如như 世thế 音âm 樂nhạc 歌ca 君quân 德đức 故cố 雖tuy 亦diệc 天thiên 樂nhạo/nhạc/lạc 神thần 少thiểu 不bất 及cập 乾càn 闥thát 婆bà 。 也dã 亦diệc 云vân 疑nghi 神thần 維duy 摩ma 疏sớ/sơ 云vân 其kỳ 形hình 似tự 人nhân 。 頭đầu 有hữu 一nhất 角giác 面diện 極cực 端đoan 正chánh 人nhân 見kiến 生sanh 疑nghi 不bất 知tri 為vi 人nhân 為vi 鬼quỷ 故cố 曰viết 疑nghi 神thần 。
疏sớ/sơ 田điền 蚥# 者giả 切thiết 韻vận 云vân 扶phù 雨vũ 反phản 蟾# 蜍# 別biệt 名danh 蟾# 蜍# 蝦hà 蟆# 也dã 張trương 衡hành 賦phú 日nhật 羿# (# 五ngũ 計kế 反phản 羿# 善thiện 射xạ 也dã )# 不bất 死tử 之chi 藥dược 。 於ư 西tây 王vương 母mẫu 恆hằng 娥# 竊thiết 之chi 奔bôn 月nguyệt 遂toại 託thác 身thân 於ư 月nguyệt 是thị 為vi 蟾# 蜍# 抱bão 朴phác 子tử 云vân 蟾# 蜍# 壽thọ 二nhị 千thiên 嵗# 者giả 頭đầu 上thượng 有hữu 角giác 頷hạm 下hạ 有hữu 丹đan 書thư 八bát 字tự 玄huyền 中trung 記ký 云vân 蟾# 蜍# 頭đầu 生sanh 角giác 者giả 食thực 之chi 壽thọ 千thiên 嵗# 也dã 即tức 蝦hà 蟇# 之chi 類loại 大đại 者giả 也dã 以dĩ 多đa 於ư 田điền 野dã 故cố 名danh 田điền 蚥# 有hữu 本bổn 云vân 田điền 蚊văn 者giả 非phi 也dã 。
疏sớ/sơ 恩ân 沾triêm 動động 植thực 者giả 動động 謂vị 蠢xuẩn 動động 即tức 是thị 有hữu 情tình 植thực 謂vị 種chúng 植thực 即tức 非phi 情tình 法pháp 佛Phật 有hữu 慈từ 悲bi 恩ân 皆giai 沾triêm 故cố 即tức 有hữu 情tình 緣duyên 慈từ 法pháp 緣duyên 慈từ 等đẳng 是thị 也dã 潘phan (# 孚phu 袁viên 反phản 米mễ 汁trấp 也dã )# [米*定]# (# 堂đường 練luyện 反phản )# 。
疏sớ/sơ 故cố 般Bát 若Nhã 論luận 者giả 即tức 金kim 剛cang 般Bát 若Nhã 論luận 也dã 天thiên 親thân 無vô 著trước 各các 有hữu 所sở 作tác 。
疏sớ/sơ 或hoặc 八bát 地địa 已dĩ 上thượng 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 皆giai 不bất 行hành 故cố 者giả 以dĩ 八bát 地địa 已dĩ 上thượng 生sanh 空không 觀quán 長trường/trưởng 相tương 續tục 法pháp 空không 觀quán 或hoặc 出xuất 或hoặc 入nhập 煩phiền 惱não 現hiện 行hành 。 無vô 容dung 得đắc 起khởi 故cố 唯duy 識thức 云vân 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 永vĩnh 不bất 行hành 故cố 法pháp 駛sử 流lưu 中trung 任nhậm 運vận 轉chuyển 故cố 於ư 諸chư 行hành 中trung 。 起khởi 諸chư 行hành 故cố 剎sát 郍# 剎sát 郍# 轉chuyển 增tăng 進tiến 故cố 故cố 名danh 清thanh 淨tịnh 。
疏sớ/sơ 能năng 伏phục 諸chư 惑hoặc 令linh 惣# 不bất 行hành 名danh 為vi 清Thanh 淨Tịnh 。 者giả 雖tuy 登đăng 初Sơ 地Địa 已dĩ 有hữu 伏phục 不bất 伏phục 非phi 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 皆giai 定định 伏phục 故cố 非phi 如như 八bát 地địa 以dĩ 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 智trí 增tăng 悲bi 增tăng 伏phục 不bất 伏phục 故cố 如như 前tiền 佛Phật 成thành 㩲# 實thật 門môn 敘tự 然nhiên 約ước 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 位vị 。 至chí 此thử 初Sơ 地Địa 皆giai 可khả 能năng 伏phục 惣# 名danh 清thanh 淨tịnh 其kỳ 理lý 無vô 爽sảng 所sở 以dĩ 疏sớ/sơ 云vân 能năng 伏phục 諸chư 惑hoặc 等đẳng 即tức 可khả 能năng 伏phục 義nghĩa 也dã 。
疏sớ/sơ 法pháp 者giả 教giáo 也dã 說thuyết 彼bỉ 法pháp 故cố 者giả 即tức 說thuyết 諸chư 大đại 菩Bồ 薩Tát 。 甚thậm 深thâm 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 諸chư 陁# 羅la 尼ni 之chi 教giáo 法pháp 也dã 。
疏sớ/sơ 贊tán 曰viết 此thử 下hạ 別biệt 列liệt 也dã 者giả 次thứ 下hạ 文văn 惣# 有hữu 三tam 義nghĩa 別biệt 列liệt 一nhất 依y 得đắc 教giáo 悟ngộ 理lý 行hàng 行hàng 獲hoạch 果quả 列liệt 四tứ 惣# 持trì 惣# 持trì 即tức 是thị 陁# 羅la 尼ni 也dã 諸chư 功công 德đức 法Pháp 。 不bất 過quá 此thử 四tứ 故cố 二nhị 依y 得đắc 教giáo 悟ngộ 理lý 利lợi 他tha 自tự 利lợi 列liệt 四tứ 惣# 持trì 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 行hành 。 不bất 過quá 此thử 四tứ 故cố 三tam 汎# 依y 諸chư 教giáo 有hữu 四tứ 散tán 惣# 持trì 列liệt 此thử 經Kinh 中trung 四tứ 種chủng 惣# 持trì 次thứ 第đệ 也dã 隨tùy 疏sớ/sơ 配phối 之chi 可khả 解giải 。
疏sớ/sơ 此thử 四tứ 別biệt 列liệt 者giả 至chí 解giải 脫thoát 即tức 無vô 相tướng 者giả 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 也dã 此thử 四tứ 別biệt 列liệt 言ngôn 一nhất 句cú 通thông 下hạ 三tam 解giải 皆giai 並tịnh 言ngôn 之chi 一nhất 者giả 喜hỷ 有hữu 梵Phạm 云vân 阿A 難Nan 陁# 此thử 云vân 喜hỷ 梵Phạm 云vân 目mục 佉khư 此thử 云vân 有hữu 陁# 羅la 尼ni 義nghĩa 如như 上thượng 即tức 喜hỷ 有hữu 惣# 持trì 也dã 言ngôn 喜hỷ 有hữu 者giả 以dĩ 教giáo 為vi 體thể 教giáo 能năng 顯hiển 理lý 不bất 無vô 名danh 有hữu 以dĩ 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 皆giai 樂nhạo/nhạc/lạc 學học 法pháp 故cố 得đắc 之chi 生sanh 喜hỷ 所sở 喜hỷ 即tức 有hữu 名danh 為vi 喜hỷ 有hữu 或hoặc 喜hỷ 是thị 喜hỷ 受thọ 內nội 心tâm 所sở 法pháp 有hữu 即tức 是thị 教giáo 外ngoại 所sở 聞văn 法Pháp 是thị 喜hỷ 之chi 有hữu 名danh 為vi 喜hỷ 有hữu 亦diệc 教giáo 為vi 體thể 若nhược 言ngôn 喜hỷ 有hữu 陁# 羅la 尼ni 者giả 即tức 喜hỷ 有hữu 之chi 陁# 羅la 尼ni 名danh 阿A 難Nan 陁# 目mục 佉khư 陁# 羅la 尼ni 即tức 是thị 攝nhiếp 惣# 持trì 也dã 念niệm 慧tuệ 為vi 體thể 攝nhiếp 彼bỉ 所sở 聞văn 故cố 謂vị 聞văn 一nhất 聲thanh 名danh 句cú 文văn 。 時thời 了liễu 解giải 一nhất 切thiết 聲thanh 名danh 句cú 文văn 。 故cố 二nhị 者giả 解giải 空không 即tức 是thị 空không 慧tuệ 陁# 羅la 尼ni 也dã 由do 慧tuệ 解giải 空không 故cố 名danh 空không 慧tuệ 即tức 是thị 悟ngộ 理lý 理lý 為vi 三tam 性tánh 之chi 法pháp 皆giai 教giáo 所sở 詮thuyên 惣# 名danh 為vi 理lý 理lý 名danh 空không 者giả 遍biến 計kế 所sở 執chấp 。 體thể 本bổn 非phi 有hữu 說thuyết 名danh 為vi 空không 依y 他tha 起khởi 性tánh 法pháp 上thượng 無vô 實thật 我ngã 法pháp 說thuyết 名danh 為vi 空không 圓viên 成thành 實thật 性tánh 以dĩ 空không 為vi 門môn 依y 空không 所sở 顯hiển 空không 之chi 性tánh 故cố 說thuyết 名danh 為vi 空không 慧tuệ 解giải 此thử 空không 解giải 空không 之chi 慧tuệ 名danh 為vi 空không 慧tuệ 若nhược 陁# 羅la 尼ni 念niệm 慧tuệ 二nhị 法pháp 為vi 體thể 今kim 此thử 空không 慧tuệ 唯duy 慧tuệ 一nhất 名danh 空không 慧tuệ 是thị 別biệt 二nhị 中trung 一nhất 故cố 惣# 持trì 是thị 惣# 具cụ 攝nhiếp 念niệm 慧tuệ 二nhị 故cố 即tức 惣# 從tùng 別biệt 法pháp 以dĩ 彰chương 其kỳ 名danh 空không 慧tuệ 之chi 陁# 羅la 尼ni 名danh 空không 慧tuệ 陁# 羅la 尼ni 依y 主chủ 釋thích 也dã 菩Bồ 薩Tát 得đắc 此thử 。 陁# 羅la 尼ni 故cố 能năng 解giải 一nhất 切thiết 。 所sở 詮thuyên 之chi 理lý 謂vị 聞văn 一nhất 義nghĩa 時thời 即tức 解giải 一nhất 切thiết 義nghĩa 故cố 。 三tam 者giả 於ư 因nhân 無vô 礙ngại 性tánh 者giả 因nhân 為vi 六Lục 度Độ 萬vạn 行hành 等đẳng 因nhân 言ngôn 無vô 礙ngại 者giả 凡phàm 所sở 行hàng 行hàng 得đắc 冣# 殊thù 勝thắng 皆giai 上thượng 品phẩm 故cố 不bất 相tương 障chướng 礙ngại 。 名danh 為vi 無vô 礙ngại 謂vị 一nhất 切thiết 行hành 。 中trung 更cánh 行hành 一nhất 切thiết 行hành 故cố 剎sát 那na 剎sát 那na 。 轉chuyển 增tăng 進tiến 故cố 若nhược 行hành 布bố 施thí 。 等đẳng 皆giai 三tam 輪luân 體thể 空không 。 等đẳng 故cố 或hoặc 復phục 行hàng 行hàng 無vô 限hạn 礙ngại 故cố 名danh 為vi 無vô 礙ngại 又hựu 於ư 行hàng 行hàng 之chi 時thời 心tâm 無vô 罣quái 礙ngại 。 故cố 名danh 無vô 礙ngại 言ngôn 性tánh 者giả 念niệm 慧tuệ 為vi 體thể 為vi 由do 念niệm 慧tuệ 識thức 達đạt 簡giản 擇trạch 明minh 記ký 不bất 忘vong 。 方phương 得đắc 於ư 因nhân 無vô 礙ngại 於ư 因nhân 無vô 礙ngại 之chi 性tánh 名danh 無vô 礙ngại 性tánh 無vô 礙ngại 性tánh 即tức 陁# 羅la 尼ni 名danh 無vô 礙ngại 性tánh 陁# 羅la 尼ni 持trì 業nghiệp 釋thích 也dã 四tứ 於ư 果quả 大đại 解giải 脫thoát 等đẳng 者giả 大đại 解giải 脫thoát 即tức 果quả 位vị 真chân 理lý 也dã 以dĩ 是thị 涅Niết 槃Bàn 轉chuyển 依y 果quả 故cố 說thuyết 名danh 為vi 果quả 為vi 由do 弃khí 背bối/bội 煩phiền 惱não 所sở 知tri 二nhị 障chướng 所sở 顯hiển 得đắc 故cố 名danh 大đại 解giải 脫thoát 問vấn 豈khởi 不bất 唯duy 識thức 論luận 云vân 由do 断# 續tục 生sanh 煩phiền 惱não 障chướng 故cố 證chứng 真chân 解giải 脫thoát 由do 断# 礙ngại 解giải 所sở 知tri 障chướng 故cố 得đắc 大đại 菩Bồ 提Đề 。 何hà 故cố 今kim 言ngôn 由do 断# 煩phiền 惱não 所sở 知tri 二nhị 障chướng 皆giai 得đắc 解giải 脫thoát 。 耶da 荅# 彼bỉ 約ước 偏thiên 顯hiển 得đắc 菩Bồ 提Đề 涅Niết 槃Bàn 。 各các 增tăng 勝thắng 義nghĩa 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。 此thử 中trung 但đãn 約ước 顯hiển 得đắc 無vô 為vi 果quả 義nghĩa 不bất 可khả 為vi 例lệ 以dĩ 解giải 脫thoát 者giả 弃khí 背bối/bội 之chi 義nghĩa 弃khí 背bối/bội 二nhị 障chướng 皆giai 顯hiển 無vô 為vi 故cố 即tức 此thử 果quả 中trung 大đại 解giải 脫thoát 體thể 遠viễn 離ly 十thập 相tương/tướng 復phục 名danh 無vô 相tướng 若nhược 諸chư 大đại 菩Bồ 薩Tát 。 甚thậm 深thâm 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 陁# 羅la 尼ni 者giả 即tức 因nhân 中trung 念niệm 慧tuệ 為vi 體thể 為vi 由do 得đắc 此thử 陁# 羅la 尼ni 故cố 速tốc 得đắc 於ư 果quả 位vị 大đại 解giải 脫thoát 無vô 相tướng 今kim 者giả 因nhân 從tùng 果quả 以dĩ 受thọ 稱xưng 是thị 大đại 解giải 脫thoát 無vô 相tướng 之chi 陁# 羅la 尼ni 名danh 大đại 解giải 脫thoát 無vô 相tướng 陁# 羅la 尼ni 也dã 。
疏sớ/sơ 或hoặc 第đệ 三tam 謂vị 四tứ 無vô 礙ngại 解giải 。 至chí 內nội 德đức 解giải 脫thoát 者giả 第đệ 二nhị 義nghĩa 也dã 四tứ 中trung 初sơ 二nhị 義nghĩa 同đồng 初sơ 釋thích 故cố 疏sớ/sơ 不bất 言ngôn 第đệ 三tam 無vô 礙ngại 性tánh 陁# 羅la 尼ni 者giả 謂vị 四tứ 無vô 礙ngại 解giải 。 一nhất 法pháp 無vô 礙ngại 解giải 。 二nhị 義nghĩa 無vô 礙ngại 解giải 。 此thử 二nhị 如như 次thứ 即tức 是thị 解giải 教giáo 理lý 無vô 滯trệ 智trí 三tam 詞từ 無vô 礙ngại 解giải 。 即tức 是thị 解giải 諸chư 方phương 言ngôn 音âm 無vô 滯trệ 智trí 四tứ 辯biện 說thuyết 無vô 礙ngại 解giải 。 即tức 說thuyết 法Pháp 等đẳng 七thất 辯biện 無vô 滯trệ 智trí 七thất 辯biện 者giả 一nhất 捷tiệp 辯biện 湏# 言ngôn 即tức 言ngôn 無vô 蹇kiển 吃cật 故cố 二nhị 迅tấn 辯biện 懸huyền 河hà 湕# 冷lãnh 不bất 遟# 訥nột 故cố 三tam 應ưng 辯biện 應ứng 時thời 應ứng 機cơ 不bất 增tăng 減giảm 故cố 。 四tứ 無vô 踈sơ 謬mậu 辯biện 凡phàm 說thuyết 契khế 理lý 不bất 邪tà 錯thác 故cố 五ngũ 無vô 断# 盡tận 辯biện 相tương 續tục 連liên 環hoàn 終chung 無vô 竭kiệt 故cố 六lục 凡phàm 所sở 演diễn 說thuyết 豐phong 義nghĩa 味vị 辯biện 一nhất 一nhất 句cú 言ngôn 多đa 事sự 理lý 故cố 七thất 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 冣# 上thượng 妙diệu 辯biện 此thử 復phục 有hữu 五ngũ 種chủng 聲thanh 一nhất 者giả 甚thậm 深thâm 如như 雷lôi 二nhị 者giả 清thanh 徹triệt 遠viễn 聞văn 三tam 者giả 諦đế 了liễu 易dị 解giải 四tứ 者giả 入nhập 心tâm 敬kính 愛ái 五ngũ 者giả 聴# 者giả 無vô 猒# 言ngôn 無vô 礙ngại 解giải 者giả 解giải 為vi 智trí 解giải 智trí 於ư 境cảnh 中trung 無vô 有hữu 滯trệ 礙ngại 。 能năng 解giải 了liễu 故cố 解giải 即tức 無vô 礙ngại 名danh 無vô 礙ngại 解giải 將tương 無vô 滯trệ 智trí 望vọng 彼bỉ 所sở 解giải 皆giai 依y 主chủ 釋thích 謂vị 法pháp 之chi 無vô 礙ngại 解giải 乃nãi 至chí 辯biện 說thuyết 之chi 無vô 礙ngại 解giải 今kim 言ngôn 無vô 礙ngại 性tánh 陁# 羅la 尼ni 者giả 性tánh 者giả 體thể 義nghĩa 性tánh 即tức 無vô 礙ngại 名danh 無vô 礙ngại 性tánh 智trí 慧tuệ 為vi 體thể 陁# 羅la 尼ni 者giả 念niệm 慧tuệ 二nhị 法pháp 即tức 惣# 從tùng 別biệt 法pháp 以dĩ 彰chương 名danh 無vô 礙ngại 性tánh 之chi 陁# 羅la 尼ni 名danh 無vô 礙ngại 性tánh 陁# 羅la 尼ni 也dã 問vấn 此thử 四tứ 無vô 礙ngại 中trung 法pháp 義nghĩa 二nhị 無vô 礙ngại 解giải 與dữ 初sơ 二nhị 喜hỷ 有hữu 解giải 空không 何hà 殊thù 彼bỉ 為vi 初sơ 二nhị 此thử 属# 第đệ 三tam 荅# 彼bỉ 唯duy 自tự 利lợi 此thử 唯duy 利lợi 他tha 故cố 成thành 差sai 別biệt 第đệ 四tứ 大đại 解giải 脫thoát 無vô 相tướng 陁# 羅la 尼ni 者giả 為vi 諸chư 福phước 慧tuệ 已dĩ 久cửu 修tu 習tập 體thể 用dụng 廣quảng 大đại 故cố 名danh 為vi 大đại 遠viễn 離ly 障chướng 染nhiễm 名danh 大đại 解giải 脫thoát 弃khí 背bối/bội 障chướng 染nhiễm 故cố 所sở 修tu 福phước 慧tuệ 皆giai 背bối/bội 塵trần 契khế 理lý 不bất 著trước 相tương/tướng 縛phược 離ly 相tương/tướng 縛phược 故cố 名danh 為vi 無vô 相tướng 。 大đại 解giải 脫thoát 即tức 無vô 相tướng 名danh 大đại 解giải 脫thoát 無vô 相tướng 然nhiên 此thử 福phước 慧tuệ 二nhị 言ngôn 惣# 包bao 內nội 德đức 若nhược 言ngôn 惣# 持trì 唯duy 念niệm 慧tuệ 二nhị 即tức 別biệt 從tùng 惣# 法pháp 以dĩ 彰chương 名danh 為vi 大đại 解giải 脫thoát 無vô 相tướng 之chi 陁# 羅la 尼ni 名danh 大đại 解giải 脫thoát 無vô 相tướng 陁# 羅la 尼ni 也dã 。
疏sớ/sơ 九cửu 地địa 得đắc 第đệ 三tam 十Thập 地Địa 得đắc 第đệ 四tứ 者giả 唯duy 識thức 論luận 云vân 九cửu 善thiện 慧tuệ 地địa 成thành 就tựu 微vi 妙diệu 。 四tứ 無vô 礙ngại 解giải 。 能năng 遍biến 十thập 方phương 。 善thiện 說thuyết 法Pháp 故cố 。 第đệ 十Thập 地Địa 中trung 。 福phước 慧tuệ 圓viên 滿mãn 行hành 相tương/tướng 可khả 解giải 。
疏sớ/sơ 或hoặc 四tứ 惣# 持trì 等đẳng 者giả 汎# 依y 諸chư 教giáo 有hữu 此thử 四tứ 種chủng 即tức 散tán 惣# 持trì 也dã 散tán 者giả 施thí 也dã 此thử 四tứ 惣# 持trì 皆giai 利lợi 他tha 故cố 將tương 斯tư 四tứ 種chủng 配phối 釋thích 此thử 經Kinh 之chi 中trung 四tứ 惣# 持trì 也dã 次thứ 疏sớ/sơ 文văn 云vân 如như 次thứ 配phối 之chi 者giả 貫quán 上thượng 三tam 解giải 皆giai 並tịnh 言ngôn 之chi 。
疏sớ/sơ 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 。 名danh 無vô 礙ngại 性tánh 者giả 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 。 有hữu 三tam 一nhất 本bổn 性tánh 無vô 生sanh 。 忍nhẫn 二nhị 自tự 然nhiên 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 三tam 惑hoặc 苦khổ 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 如như 懸huyền 談đàm 中trung 解giải 今kim 名danh 無vô 礙ngại 性tánh 者giả 忍nhẫn 境cảnh 無vô 礙ngại 名danh 為vi 無vô 礙ngại 性tánh 謂vị 體thể 性tánh 性tánh 即tức 無vô 礙ngại 名danh 無vô 礙ngại 性tánh 以dĩ 慧tuệ 為vi 體thể 無vô 礙ngại 性tánh 陁# 羅la 尼ni 者giả 即tức 無vô 礙ngại 性tánh 之chi 陁# 羅la 尼ni 念niệm 慧tuệ 二nhị 法pháp 。 而nhi 為vi 體thể 故cố 。
疏sớ/sơ 一nhất 切thiết 不bất 可khả 分phân 別biệt 。 名danh 無vô 相tướng 故cố 者giả 以dĩ 諸chư 咒chú 者giả 諸chư 佛Phật 秘bí 法pháp 難nan 思tư 難nạn/nan 議nghị 離ly 分phân 別biệt 相tướng 。 名danh 為vi 無vô 相tướng 。 大đại 解giải 脫thoát 即tức 無vô 相tướng 名danh 大đại 解giải 脫thoát 無vô 相tướng 即tức 諸chư 咒chú 法pháp 大đại 解giải 脫thoát 無vô 相tướng 之chi 陁# 羅la 尼ni 名danh 大đại 解giải 脫thoát 無vô 相tướng 陁# 羅la 尼ni 即tức 念niệm 慧tuệ 為vi 體thể 。
疏sớ/sơ 如như 說thuyết 法Pháp 花hoa 至chí 為vi 證chứng 方phương 明minh 者giả 言ngôn 能năng 寂tịch 者giả 梵Phạn 語ngữ 釋Thích 迦Ca 牟Mâu 尼Ni 。 此thử 云vân 能năng 人nhân 寂tịch 默mặc 諸chư 煩phiền 惱não 言ngôn 皆giai 寂tịch 默mặc 故cố 煩phiền 惱não 喧huyên 喧huyên 猶do 如như 言ngôn 也dã 今kim 略lược 云vân 能năng 寂tịch 多đa 寶bảo 為vi 證chứng 者giả 彼bỉ 經Kinh 云vân 尒# 時thời 寶bảo 塔tháp 中trung 出xuất 大đại 音âm 聲thanh 。 歎thán 言ngôn 善thiện 哉tai 。 善thiện 哉tai 釋Thích 迦Ca 牟Mâu 尼Ni 世Thế 尊Tôn 。 能năng 以dĩ 平bình 等đẳng 大đại 慧tuệ 。 教giáo 菩Bồ 薩Tát 法Pháp 。 佛Phật 所sở 護hộ 念niệm 。 妙Diệu 法Pháp 華Hoa 經Kinh 。 為vì 大đại 眾chúng 說thuyết 。 如như 是thị 如như 是thị 。 釋Thích 迦Ca 牟Mâu 尼Ni 世Thế 尊Tôn 。 如như 所sở 說thuyết 者giả 。 皆giai 是thị 真chân 實thật 。 故cố 云vân 為vi 證chứng 方phương 明minh 。
疏sớ/sơ 七thất 支chi 無vô 缺khuyết 戒giới 德đức 圓viên 滿mãn 故cố 者giả 七thất 支chi 即tức 身thân 三tam 語ngữ 四tứ 如như 前tiền 已dĩ 列liệt 然nhiên 此thử 七thất 支chi 通thông 二nhị 律luật 儀nghi 一nhất 謂vị 道đạo 共cộng 戒giới 即tức 無vô 漏lậu 無vô 表biểu 二nhị 別Biệt 解Giải 脫Thoát 戒Giới 。 二nhị 俱câu 無vô 缺khuyết 名danh 戒giới 德đức 滿mãn 也dã 。
疏sớ/sơ 表biểu 心tâm 與dữ 境cảnh 冥minh 至chí 智trí 德đức 圓viên 故cố 者giả 心tâm 與dữ 境cảnh 冥minh 者giả 即tức 有hữu 智trí 照chiếu 俗tục 理lý 與dữ 神thần 會hội 者giả 即tức 空không 智trí 冥minh 真chân 理lý 為vi 真chân 理lý 神thần 為vi 神thần 識thức 即tức 能năng 緣duyên 智trí 等đẳng 又hựu 名danh 空không 智trí 者giả 是thị 空không 之chi 智trí 如như 前tiền 教giáo 主chủ 成thành 就tựu 處xứ 已dĩ 解giải 具cụ 斯tư 二nhị 智trí 名danh 智trí 德đức 圓viên 也dã 或hoặc 心tâm 與dữ 境cảnh 冥minh 舉cử 其kỳ 智trí 理lý 與dữ 神thần 會hội 舉cử 其kỳ 境cảnh 二nhị 句cú 皆giai 解giải 根căn 本bổn 智trí 位vị 心tâm 境cảnh 相tướng 應ưng 之chi 義nghĩa 餘dư 如như 前tiền 解giải 。
疏sớ/sơ 表biểu 結kết 使sử 俱câu 亡vong 断# 德đức 圓viên 滿mãn 者giả 即tức 不bất 被bị 煩phiền 惱não 。 繫hệ 縛phược 漂phiêu 溺nịch 已dĩ 得đắc 自tự 在tại 。 故cố 卓trác 然nhiên 而nhi 立lập 也dã 言ngôn 断# 德đức 者giả 擇trạch 滅diệt 名danh 断# 由do 断# 煩phiền 惱não 結kết 使sử 。 方phương 顯hiển 得đắc 故cố 擇trạch 滅diệt 非phi 断# 由do 断# 顯hiển 故cố 滅diệt 名danh 為vi 断# 。
疏sớ/sơ 或hoặc 示thị 將tương 有hữu 徃# 生sanh 相tương/tướng 故cố 者giả 凡phàm 欲dục 徃# 彼bỉ 所sở 徃# 之chi 處xứ 必tất 先tiên 起khởi 立lập 故cố 。
疏sớ/sơ 三tam 學học 久cửu 成thành 者giả 戒giới 學học 定định 學học 慧tuệ 學học 名danh 三tam 。
疏sớ/sơ 威uy 儀nghi 進tiến 止chỉ 。 皆giai 法Pháp 輪luân 故cố 者giả 無vô 垢cấu 稱xưng 經Kinh 云vân 諸chư 佛Phật 所sở 有hữu 。 威uy 儀nghi 進tiến 止chỉ 。 動động 用dụng 施thí 為vi 皆giai 令linh 所sở 化hóa 有hữu 情tình 。 調điều 伏phục 即tức 盡tận 有hữu 摧tồi 壞hoại 顯hiển 示thị 義nghĩa 故cố 皆giai 名danh 法Pháp 輪luân 。
疏sớ/sơ 一Nhất 生Sanh 補Bổ 處Xứ 。 受thọ 記ký 非phi 輕khinh 至chí 令linh 興hưng 重trọng 業nghiệp 者giả 言ngôn 示thị 相tương/tướng 者giả 即tức 世Thế 尊Tôn 顯hiển 示thị 天thiên 宮cung 之chi 妙diệu 相tướng 勸khuyến 行hành 九cửu 品phẩm 行hành 而nhi 生sanh 彼bỉ 所sở 嚴nghiêm 如như 是thị 因nhân 實thật 為vi 可khả 重trọng/trùng 因nhân 勝thắng 妙diệu 故cố 言ngôn 若nhược 不bất 因nhân 請thỉnh 而nhi 說thuyết 等đẳng 者giả 論luận 語ngữ 亦diệc 云vân 不bất 憤phẫn 不bất 啟khải 不bất 悱# 不bất 發phát (# 鄭trịnh 日nhật 孔khổng 子tử 與dữ 人nhân 言ngôn 必tất 待đãi 其kỳ 人nhân 心tâm 憤phẫn 憤phẫn 口khẩu 悱# 悱# 乃nãi 後hậu 發phát 啟khải 也dã )# 如Như 來Lai 亦diệc 尒# 欲dục 說thuyết 深thâm 經Kinh 令linh 生sanh 鄭trịnh 重trọng 故cố 因nhân 請thỉnh 而nhi 說thuyết 故cố 疏sớ/sơ 結kết 云vân 令linh 興hưng 重trọng 業nghiệp 故cố 。
疏sớ/sơ 為vi 顯hiển 成thành 佛Phật 尊tôn 貴quý 因nhân 故cố 等đẳng 者giả 凡phàm 施thí 禮lễ 敬kính 感cảm 招chiêu 尊tôn 貴quý 今kim 優ưu 波ba 離ly 頭đầu 面diện 作tác 禮lễ 。 者giả 即tức 是thị 當đương 來lai 成thành 佛Phật 。 尊tôn 貴quý 之chi 因nhân 故cố 又hựu 梵Phạm 云vân 烏ô 瑟sắt 膩nị 沙sa 。 此thử 云vân 無vô 見kiến 頂đảnh 即tức 佛Phật 之chi 第đệ 三tam 十thập 二nhị 。 相tương/tướng 佛Phật 頂đảnh 周chu 圓viên 猶do 如như 天thiên 盖# 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 無vô 能năng 見kiến 視thị 以dĩ 尊tôn 勝thắng 故cố 除trừ 佛Phật 與dữ 佛Phật 無vô 邊biên 身thân 菩Bồ 薩Tát 說thuyết 偈kệ 云vân 上thượng 至chí 虛hư 空không 界giới 。 無vô 量lượng 諸chư 佛Phật 。 剎sát 我ngã 見kiến 釋Thích 師Sư 子Tử 身thân 本bổn 無vô 有hữu 異dị 佛Phật 身thân 無vô 有hữu 邊biên 佛Phật 功công 德đức 亦diệc 尒# 設thiết 欲dục 量lượng 佛Phật 者giả 窮cùng 刼# 不bất 能năng 盡tận 由do 佛Phật 因nhân 中trung 稽khể 首thủ 接tiếp 足túc 禮lễ 。 敬kính 無vô 量lượng 諸chư 佛Phật 。 菩Bồ 薩Tát 師sư 長trưởng 等đẳng 故cố 今kim 優ưu 波ba 離ly 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 為vi 修tu 彼bỉ 妙diệu 業nghiệp 故cố 。
疏sớ/sơ 即tức 廣quảng 律luật 本bổn 也dã 者giả 辯biện 云vân 即tức 六lục 十thập 卷quyển 律luật 文văn 是thị 為vi 對đối 一nhất 卷quyển 略lược 戒giới 本bổn 謂vị 之chi 廣quảng 也dã 彥ngạn 云vân 廣quảng 明minh 止chỉ 持trì 事sự 故cố 謂vị 之chi 廣quảng 也dã 。
疏sớ/sơ 阿a 逸dật 多đa 者giả 此thử 云vân 無vô 能năng 勝thắng 者giả 。 慈từ 恩ân 下hạ 生sanh 疏sớ/sơ 云vân 百bách 非phi 洞đỗng 達đạt 萬vạn 德đức 斯tư 成thành 物vật 莫mạc 加gia 焉yên 故cố 無vô 能năng 勝thắng 。
疏sớ/sơ 徃# 昔tích 佛Phật 在tại 靈linh 山sơn 說thuyết 法Pháp 次thứ 等đẳng 者giả 即tức 說thuyết 賢hiền 愚ngu 經kinh 次thứ 也dã 如như 前tiền 慈từ 姓tánh 所sở 因nhân 門môn 中trung 佛Phật 因nhân 無vô 滅diệt 說thuyết 過quá 去khứ 事sự 。 處xử 已dĩ 引dẫn 揣đoàn (# 初sơ 委ủy 反phản 度độ 也dã )# 。
疏sớ/sơ 小Tiểu 乘Thừa 說thuyết 於ư 菩Bồ 薩Tát 三tam 刼# 猶do 是thị 凡phàm 夫phu 菩Bồ 提Đề 樹thụ 下hạ 。 三tam 十thập 四tứ 心tâm 方phương 成thành 聖thánh 者giả 者giả 以dĩ 小Tiểu 乘Thừa 宗tông 不bất 說thuyết 十Thập 地Địa 位vị 次thứ 三tam 無vô 數số 刼# 皆giai 是thị 資tư 加gia 二nhị 位vị 所sở 攝nhiếp 三tam 十thập 四tứ 心tâm 菩Bồ 提Đề 樹thụ 下hạ 。 一nhất 坐tọa 之chi 中trung 便tiện 成thành 聖thánh 者giả 以dĩ 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 已dĩ 久cửu 修tu 行hành 三tam 無vô 數số 刼# 决# 定định 曾tằng 將tương 下hạ 之chi 八bát 地địa 分phân 別biệt 俱câu 生sanh 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 以dĩ 世thế 間gian 道đạo 猒# 下hạ 苦khổ 麤thô 障chướng 為vi 無vô 間gian 道đạo 忻hãn 上thượng 靜tĩnh 妙diệu 離ly 為vi 解giải 脫thoát 道đạo 三tam 中trung 隨tùy 一nhất 行hành 相tương/tướng 皆giai 已dĩ 断# 盡tận 八bát 地địa 煩phiền 惱não 以dĩ 小Tiểu 乘Thừa 說thuyết 五ngũ 門môn 合hợp 断# 故cố 言ngôn 五ngũ 門môn 者giả 四Tứ 諦Đế 修tu 道Đạo 下hạ 煩phiền 惱não 別biệt 故cố 然nhiên 未vị 曾tằng 起khởi 無vô 漏lậu 聖thánh 道Đạo 。 不bất 名danh 聖thánh 者giả 為vi 趣thú 菩Bồ 提Đề 復phục 起khởi 三tam 十thập 四tứ 心tâm 三tam 十thập 四tứ 心tâm 者giả 為vi 於ư 欲dục 界giới 四Tứ 諦Đế 及cập 上thượng 二nhị 界giới 四Tứ 諦Đế 各các 起khởi 八bát 心tâm 遂toại 成thành 十thập 六lục 欲dục 界giới 四Tứ 諦Đế 名danh 之chi 為vi 法Pháp 。 苦Khổ 集Tập 滅Diệt 道Đạo 。 四Tứ 諦Đế 法Pháp 故cố 。 上thượng 界giới 四Tứ 諦Đế 名danh 之chi 為vi 類loại 是thị 下hạ 界giới 四Tứ 諦Đế 之chi 流lưu 類loại 故cố 起khởi 無vô 間gian 道đạo 名danh 之chi 為vi 忍nhẫn 於ư 彼bỉ 諦đế 理lý 初sơ 印ấn 忍nhẫn 故cố 起khởi 解giải 脫thoát 道đạo 名danh 之chi 為vi 智trí 。 於ư 彼bỉ 諦đế 理lý 能năng 决# 断# 故cố 先tiên 緣duyên 欲dục 界giới 苦Khổ 諦Đế 生sanh 起khởi 二nhị 心tâm 謂vị 苦khổ 法pháp 智trí 忍nhẫn 苦khổ 法pháp 智trí 次thứ 緣duyên 上thượng 界giới 苦Khổ 諦Đế 生sanh 起khởi 二nhị 心tâm 謂vị 苦khổ 類loại 智trí 忍nhẫn 苦khổ 類loại 智trí 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 緣duyên 上thượng 界giới 道đạo 亦diệc 起khởi 二nhị 心tâm 謂vị 道đạo 類loại 智trí 忍nhẫn 道đạo 類loại 智trí 前tiền 十thập 五ngũ 心tâm 即tức 是thị 見kiến 道đạo 第đệ 十thập 六lục 心tâm 属# 修tu 道Đạo 攝nhiếp 此thử 後hậu 名danh 為vi 有hữu 學học 聖thánh 者giả 即tức 不bất 起khởi 此thử 坐tọa 。 進tiến 断# 有hữu 頂đảnh 九cửu 品phẩm 俱câu 生sanh 煩phiền 惱não 起khởi 九cửu 無vô 間gian 九cửu 解giải 脫thoát 道đạo 以dĩ 此thử 一nhất 地địa 六lục 行hành 世thế 間gian 道đạo 不bất 能năng 断# 故cố 故cố 起khởi 無vô 漏lậu 道Đạo 此thử 道Đạo 行hạnh 相tương/tướng 或hoặc 緣duyên 上thượng 界giới 四Tứ 諦Đế 即tức 類loại 智trí 品phẩm 道đạo 或hoặc 緣duyên 欲dục 界giới 滅diệt 道đạo 二nhị 諦đế 即tức 法pháp 智trí 品phẩm 道đạo 故cố 俱câu 舍xá 頌tụng 云vân 緣duyên 滅diệt 道Đạo 法Pháp 智trí 於ư 修tu 道Đạo 位vị 中trung 兼kiêm 治trị 上thượng 修tu 断# 修tu 断# 即tức 修tu 断# 煩phiền 惱não 也dã 復phục 成thành 二nhị 九cửu 十thập 八bát 足túc 前tiền 成thành 三tam 十thập 四tứ 心tâm 故cố 云vân 方phương 成thành 聖thánh 者giả 。
疏sớ/sơ 欲dục 恚khuể 害hại 覺giác 者giả 彥ngạn 云vân 准chuẩn 花hoa 嚴nghiêm 疏sớ/sơ 說thuyết 有hữu 八bát 覺giác 一nhất 欲dục 覺giác 求cầu 可khả 意ý 事sự 二nhị 嗔sân 覺giác 念niệm 欲dục 嗔sân 他tha 三tam 惱não 覺giác 念niệm 欲dục 惱não 他tha 四tứ 親thân 里lý 覺giác 憶ức 念niệm 親thân 緣duyên 五ngũ 國quốc 土độ 覺giác 念niệm 世thế 安an 危nguy 六lục 不bất 死tử 覺giác 積tích 財tài 資tư 養dưỡng 七thất 族tộc 姓tánh 覺giác 念niệm 族tộc 高cao 低đê 八bát 輕khinh 侮vũ 覺giác 恃thị 己kỷ 輕khinh 他tha 也dã 波ba 離ly 意ý 云vân 我ngã 見kiến 弥# 勒lặc 有hữu 時thời 起khởi 恚khuể 害hại 意ý 有hữu 嗔sân 覺giác 惱não 覺giác 求cầu 可khả 意ý 事sự 即tức 是thị 受thọ 姨di 母mẫu 之chi 妙diệu 服phục 等đẳng 故cố 有hữu 欲dục 覺giác 有hữu 此thử 三tam 覺giác 餘dư 五ngũ 不bất 無vô 故cố 言ngôn 凡phàm 夫phu 未vị 断# 諸chư 漏lậu 。
疏sớ/sơ 三tam 界giới 何hà 界giới 等đẳng 者giả 言ngôn 三tam 界giới 者giả 欲dục 界giới 色sắc 界giới 無vô 色sắc 界giới 。 也dã 言ngôn 五ngũ 趣thú 者giả 地địa 獄ngục 傍bàng 生sanh 。 餓ngạ 鬼quỷ 人nhân 天thiên 也dã 言ngôn 四tứ 生sanh 者giả 為vi 卵noãn 胎thai 濕thấp 化hóa 。 言ngôn 九cửu 有hữu 者giả 一nhất 者giả 身thân 異dị 及cập 想tưởng 異dị 謂vị 人nhân 趣thú 全toàn 及cập 一nhất 分phần/phân 天thiên 言ngôn 一nhất 分phần/phân 天thiên 者giả 即tức 欲dục 界giới 天thiên 及cập 初sơ 靜tĩnh 慮lự 除trừ 刼# 初sơ 起khởi 言ngôn 身thân 異dị 者giả 狀trạng 類loại 異dị 故cố 言ngôn 想tưởng 異dị 者giả 苦khổ 樂lạc 捨xả 想tưởng 有hữu 差sai 別biệt 故cố 。 二nhị 者giả 身thân 異dị 同đồng 一nhất 想tưởng 即tức 初sơ 禪thiền 天thiên 取thủ 刼# 初sơ 起khởi 言ngôn 身thân 異dị 者giả 梵Phạm 王Vương 梵Phạm 眾chúng 狀trạng 貌mạo 威uy 德đức 各các 差sai 別biệt 故cố 同đồng 一nhất 想tưởng 者giả 為vi 刼# 初sơ 時thời 大Đại 梵Phạm 天Thiên 王Vương 。 獨độc 一nhất 而nhi 住trụ 遂toại 發phát 願nguyện 言ngôn 云vân 何hà 當đương 令linh 。 諸chư 餘dư 有hữu 情tình 。 生sanh 我ngã 同đồng 分phần/phân 時thời 極Cực 光Quang 淨Tịnh 天Thiên 。 見kiến 已dĩ 悲bi 慜mẫn 從tùng 彼bỉ 處xứ 沒một 。 生sanh 為vi 梵Phạm 眾chúng 主chủ 纔tài 發phát 願nguyện 見kiến 有hữu 天thiên 生sanh 遂toại 起khởi 此thử 想tưởng 我ngã 能năng 生sanh 也dã 彼bỉ 諸chư 梵Phạm 眾chúng 初sơ 見kiến 梵Phạm 王Vương 威uy 德đức 特đặc 尊tôn 。 亦diệc 生sanh 此thử 想tưởng 彼bỉ 能năng 生sanh 我ngã 同đồng 起khởi 一nhất 因nhân 戒giới 禁cấm 取thủ 想tưởng 故cố 云vân 同đồng 一nhất 三tam 者giả 身thân 一nhất 想tưởng 異dị 為vi 二nhị 禪thiền 三tam 天thiên 即tức 少thiểu 光quang 無vô 量lượng 光quang 極Cực 光Quang 淨Tịnh 天Thiên 。 彼bỉ 一nhất 一nhất 天thiên 中trung 自tự [牙-(必-心)+一]# 相tương 望vọng 形hình 貌mạo 不bất 異dị 名danh 為vi 身thân 一nhất 捨xả 想tưởng 喜hỷ 想tưởng 二nhị 想tưởng 交giao 參tham 故cố 名danh 想tưởng 異dị 傳truyền 說thuyết 彼bỉ 天thiên 猒# 根căn 本bổn 地địa 喜hỷ 根căn 已dĩ 起khởi 近cận 分phần/phân 地địa 捨xả 根căn 現hiện 前tiền 猒# 近cận 分phần/phân 地địa 捨xả 根căn 已dĩ 起khởi 根căn 本bổn 地địa 喜hỷ 根căn 現hiện 前tiền 故cố 稱xưng 想tưởng 異dị 四tứ 者giả 身thân 一nhất 想tưởng 一nhất 為vi 三tam 禪thiền 三tam 天thiên 少thiểu 淨tịnh 無vô 量lượng 淨tịnh 遍biến 淨tịnh 狀trạng 貌mạo 不bất 異dị 故cố 言ngôn 身thân 一nhất 疑nghi 滯trệ 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 名danh 為vi 想tưởng 一nhất 五ngũ 者giả 空Không 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 六lục 者giả 識Thức 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 七thất 者giả 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 八bát 者giả 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 九cửu 無Vô 想Tưởng 有Hữu 情Tình 天Thiên 。 處xử 如như 是thị 名danh 為vi 。 九cửu 有hữu 情tình 居cư 自tự 餘dư 處xứ 所sở 有hữu 情tình 不bất 樂nhạo 居cư 故cố 故cố 非phi 有hữu 情tình 居cư 也dã 。
疏sớ/sơ 從tùng 緇# 落lạc 綵thải 至chí 淨tịnh 穢uế 何hà 方phương 者giả 從tùng 者giả 隨tùy 也dã 依y 也dã 就tựu 也dã 緇# 者giả 黑hắc 色sắc 也dã 以dĩ 就tựu 緇# 服phục 遂toại 落lạc 綵thải 餝sức 嚴nghiêm 麗lệ 之chi 狀trạng 雖tuy 然nhiên 形hình 貌mạo 出xuất 家gia 乃nãi 常thường 現hiện 四tứ 威uy 儀nghi 。 不bất 同đồng 小Tiểu 乘Thừa 修tu 禪thiền 定định 時thời 要yếu 端đoan 坐tọa 故cố 故cố 云vân 不bất 修tu 禪thiền 定định 。 也dã 受thọ 姨di 母mẫu 之chi 妙diệu 服phục 者giả 如như 慈từ 姓tánh 所sở 因nhân 門môn 釋thích 矚chú 毫hào 光quang 而nhi 不bất 識thức 者giả 弥# 勒lặc 於ư 靈linh 山sơn 法pháp 花hoa 會hội 所sở 不bất 識thức 佛Phật 放phóng 眉mi 間gian 之chi 光quang 以dĩ 偈kệ 問vấn 文Văn 殊Thù 云vân 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。 導đạo 師sư 何hà 故cố 。 眉mi 間gian 白bạch 毫hào 。 大đại 光quang 普phổ 照chiếu 。 等đẳng 是thị 言ngôn 無vô 知tri 者giả 即tức 所sở 知tri 障chướng 之chi 別biệt 名danh 能năng 障chướng 所sở 知tri 名danh 所sở 知tri 障chướng 以dĩ 不bất 知tri 所sở 知tri 境cảnh 故cố 亦diệc 名danh 無vô 知tri 小Tiểu 乘Thừa 謂vị 之chi 不bất 染nhiễm 汙ô 無vô 知tri 唯duy 以dĩ 劣liệt 慧tuệ 為vi 體thể 體thể 非phi 煩phiền 惱não 名danh 為vi 不bất 染nhiễm 於ư 境cảnh 不bất 悟ngộ 稱xưng 曰viết 無vô 知tri 言ngôn 命mạng 終chung 生sanh 處xứ 。 淨tịnh 穢uế 何hà 方phương 者giả 問vấn 此thử 優Ưu 波Ba 離Ly 。 既ký 云vân 世Thế 尊Tôn 徃# 昔tích 於ư 毗Tỳ 尼Ni 中trung 及cập 諸chư 經Kinh 藏tạng 。 說thuyết 阿A 逸Dật 多Đa 。 次thứ 當đương 作tác 佛Phật 。 復phục 有hữu 疑nghi 云vân 此thử 阿A 逸Dật 多Đa 。 具cụ 凡phàm 夫phu 身thân 。 未vị 断# 諸chư 漏lậu 雖tuy 復phục 出xuất 家gia 。 不bất 修tu 禪thiền 定định 。 不bất 断# 煩phiền 惱não 佛Phật 記ký 此thử 人nhân 。 成thành 佛Phật 無vô 疑nghi 。 據cứ 此thử 發phát 端đoan 之chi 意ý 應ưng 問vấn 云vân 此thử 人nhân 於ư 何hà 佛Phật 所sở 。 初sơ 發phát 道Đạo 心tâm 。 勇dũng 猛mãnh 修tu 行hành 。 歷lịch 幾kỷ 多đa 刧# 曾tằng 行hành 何hà 行hành 修tu 何hà 秘bí 要yếu 法Pháp 門môn 而nhi 二nhị 障chướng 尚thượng 存tồn 凡phàm 夫phu 尚thượng 具cụ 又hựu 不bất 修tu 定định 如Như 來Lai 便tiện 記ký 速tốc 當đương 成thành 佛Phật 耶da 。 應ưng 如như 是thị 問vấn 。 何hà 故cố 卻khước 問vấn 命mạng 終chung 生sanh 處xứ 。 及cập 國quốc 土độ 淨tịnh 穢uế 耶da 荅# 以dĩ 優ưu 波ba 離ly 先tiên 覩đổ 弥# 勒lặc 有hữu 希hy 記ký 之chi 相tướng 復phục 念niệm 徃# 昔tích 佛Phật 言ngôn 所sở 以dĩ 發phát 言ngôn 申thân 請thỉnh 申thân 請thỉnh 之chi 端đoan 所sở 以dĩ 先tiên 言ngôn 具cụ 凡phàm 夫phu 等đẳng 又hựu 復phục 恐khủng 彼bỉ 時thời 眾chúng 輙triếp 見kiến 弥# 勒lặc 受thọ 當đương 生sanh 記ký 有hữu 此thử 疑nghi 生sanh 波ba 離ly 故cố 問vấn 或hoặc 復phục 波ba 離ly 自tự 有hữu 此thử 疑nghi 又hựu 挾hiệp 弥# 勒lặc 請thỉnh 記ký 之chi 意ý 故cố 如như 是thị 問vấn 。 若nhược 依y 外ngoại 人nhân 上thượng 問vấn 雖tuy 破phá 時thời 眾chúng 及cập 波ba 離ly 自tự 疑nghi 不bất 順thuận 弥# 勒lặc 請thỉnh 記ký 之chi 意ý 及cập 不bất 能năng 發phát 起khởi 。 此thử 經Kinh 之chi 宗tông 故cố 今kim 為vi 此thử 問vấn 順thuận 弥# 勒lặc 之chi 希hy 望vọng 破phá 自tự 他tha 之chi 疑nghi 惑hoặc 以dĩ 一Nhất 生Sanh 補Bổ 處Xứ 者giả 。 必tất 久cửu 修tu 行hành 故cố 復phục 能năng 發phát 起khởi 經kinh 之chi 正chánh 宗tông 。 故cố 如như 是thị 問vấn 。
疏sớ/sơ 不bất 起khởi 滅diệt 定định 。 而nhi 現hiện 諸chư 威uy 儀nghi 。 者giả 維duy 摩ma 疏sớ/sơ 云vân 小Tiểu 乘Thừa 入nhập 滅diệt 盡tận 定định 。 即tức 形hình 同đồng 枯khô 木mộc 無vô 運vận 用dụng 之chi 能năng 大Đại 士Sĩ 入nhập 實thật 相tướng 定định 心tâm 智trí 永vĩnh 寂tịch 而nhi 形hình 充sung 八bát 極cực 順thuận 機cơ 而nhi 化hóa 應ưng 會hội 無vô 方phương 舉cử 動động 進tiến 止chỉ 。 不bất 捨xả 威uy 儀nghi 。 是thị 真chân 實thật 宴yến 坐tọa 也dã 。
疏sớ/sơ 讓nhượng 推thôi 先tiên 德đức 示thị 問vấn 毫hào 光quang 者giả 法pháp 花hoa 疏sớ/sơ 云vân 弥# 勒lặc 道đạo 滿mãn 當đương 生sanh 因nhân 成thành 現hiện 世thế 逢phùng 緣duyên 不bất 少thiểu 植thực 業nghiệp 良lương 多đa 豈khởi 復phục 覩đổ 毫hào 光quang 而nhi 莫mạc 知tri 觀quán 等đẳng 持trì 而nhi 不bất 了liễu 但đãn 是thị 示thị 有hữu 不bất 知tri 之chi 相tướng 發phát 問vấn 以dĩ 警cảnh 群quần 情tình 故cố 名danh 弥# 勒lặc 示thị 相tương/tướng 懷hoài 疑nghi 故cố 今kim 此thử 疏sớ/sơ 云vân 護hộ 推thôi 先tiên 德đức 等đẳng 論luận 語ngữ 亦diệc 云vân 夫phu 子tử 入nhập 太thái 廟miếu 每mỗi 事sự 問vấn 是thị 禮lễ 也dã 大đại 意ý 皆giai 同đồng 然nhiên 釋thích 此thử 但đãn 以dĩ 已dĩ 下hạ 疏sớ/sơ 文văn 辯biện 抄sao 作tác 三tam 番phiên 釋thích 第đệ 一nhất 番phiên 云vân 但đãn 為vì 自tự 利lợi 。 故cố 問vấn 復phục 分phân 為vi 二nhị 初sơ 全toàn 迷mê 大Đại 乘Thừa 故cố 問vấn 經Kinh 云vân 其kỳ 人nhân 今kim 者giả 。 雖tuy 復phục 出xuất 家gia 。 不bất 修tu 禪thiền 定định 。 (# 隨tùy 舉cử 經kinh 後hậu 皆giai 舉cử 前tiền 叚giả 釋thích 經kinh 疏sớ/sơ 文văn 亦diệc 得đắc )# 次thứ 疏sớ/sơ 釋thích 云vân 但đãn 以dĩ 菩Bồ 薩Tát 不bất 起khởi 滅diệt 定định 。 而nhi 現hiện 諸chư 威uy 儀nghi 。 次thứ 又hựu 云vân 波ba 離ly 不bất 知tri 乍sạ 謂vị 無vô 定định 又hựu 經Kinh 云vân 其kỳ 人nhân 今kim 者giả 。 雖tuy 復phục 出xuất 家gia 。 不bất 断# 煩phiền 惱não 解giải 云vân 二nhị 障chướng 且thả 約ước 通thông 論luận 皆giai 名danh 煩phiền 惱não 故cố 次thứ 疏sớ/sơ 釋thích 云vân 但đãn 以dĩ 菩Bồ 薩Tát 將tương 紹thiệu 法Pháp 王Vương 遂toại 取thủ 金kim 疊điệp 讓nhượng 推thôi 先tiên 德đức 示thị 問vấn 毫hào 光quang 波ba 離ly 情tình 麤thô 覩đổ 相tương/tướng 真chân 疑nghi 有hữu 惑hoặc 二nhị 障chướng 皆giai 得đắc 名danh 為vi 惑hoặc 故cố 下hạ 疏sớ/sơ 結kết 云vân 波ba 離ly 挾hiệp 己kỷ 下hạ 心tâm 輙triếp 量lượng 上thượng 位vị 以dĩ 發phát 今kim 請thỉnh 二nhị 尚thượng 昧muội 小Tiểu 乘Thừa 故cố 問vấn 經Kinh 云vân 佛Phật 記ký 此thử 人nhân 。 成thành 佛Phật 無vô 疑nghi 。 此thử 人nhân 命mạng 終chung 。 生sanh 何hà 國quốc 土độ 。 次thứ 疏sớ/sơ 釋thích 云vân 然nhiên 且thả 成thành 佛Phật 之chi 先tiên 必tất 居cư 覩đổ 史sử 一Nhất 生Sanh 補Bổ 處Xứ 。 大đại 小tiểu 共cộng 同đồng 波ba 離ly 挾hiệp 己kỷ 下hạ 心tâm 以dĩ 發phát 今kim 請thỉnh 以dĩ 小Tiểu 乘Thừa 中trung 尚thượng 未vị 分phân 明minh 記ký 別biệt 當đương 生sanh 之chi 處xứ 波ba 離ly 尚thượng 昧muội 故cố 興hưng 此thử 問vấn 第đệ 二nhị 番phiên 云vân 但đãn 為vì 利lợi 他tha 故cố 。 問vấn 以dĩ 優ưu 波ba 離ly 是thị 廣quảng 慧tuệ 聲Thanh 聞Văn 深thâm 體thể 佛Phật 意ý 慈Từ 氏Thị 進tiến 止chỉ 亦diệc 並tịnh 無vô 疑nghi 但đãn 為vì 利lợi 他tha 故cố 。 興hưng 此thử 問vấn 曲khúc 分phân 為vi 二nhị 初sơ 示thị 昧muội 大Đại 乘Thừa 故cố 問vấn 經Kinh 云vân 其kỳ 人nhân 今kim 者giả 。 雖tuy 復phục 出xuất 家gia 。 不bất 修tu 禪thiền 定định 。 不bất 断# 煩phiền 惱não 次thứ 疏sớ/sơ 釋thích 云vân 但đãn 以dĩ 菩Bồ 薩Tát 至chí 示thị 問vấn 毫hào 光quang 超siêu 間gian 如như 上thượng 下hạ 疏sớ/sơ 結kết 云vân 波ba 離ly 示thị 有hữu 不bất 知tri 以dĩ 發phát 今kim 請thỉnh 二nhị 示thị 昧muội 小tiểu 教giáo 故cố 問vấn 經Kinh 云vân 佛Phật 記ký 此thử 人nhân 。 成thành 佛Phật 無vô 疑nghi 。 此thử 人nhân 命mạng 終chung 。 生sanh 何hà 國quốc 土độ 。 次thứ 疏sớ/sơ 釋thích 云vân 然nhiên 且thả 成thành 佛Phật 之chi 先tiên 必tất 居cư 覩đổ 史sử 一Nhất 生Sanh 補Bổ 處Xứ 。 大đại 小tiểu 共cộng 同đồng 下hạ 疏sớ/sơ 結kết 云vân 波ba 離ly 示thị 有hữu 不bất 知tri 以dĩ 發phát 今kim 請thỉnh 第đệ 三tam 番phiên 云vân 雙song 為vi 二nhị 利lợi 故cố 問vấn 亦diệc 有hữu 二nhị 意ý 初sơ 即tức 真chân 疑nghi 大Đại 乘Thừa 故cố 問vấn 經Kinh 云vân 其kỳ 人nhân 今kim 者giả 。 雖tuy 復phục 出xuất 家gia 。 不bất 修tu 禪thiền 定định 。 次thứ 疏sớ/sơ 釋thích 云vân 但đãn 以dĩ 菩Bồ 薩Tát 不bất 起khởi 滅diệt 定định 。 而nhi 現hiện 諸chư 威uy 儀nghi 。 次thứ 又hựu 云vân 波ba 離ly 不bất 知tri 乍sạ 謂vị 無vô 定định 又hựu 經Kinh 云vân 其kỳ 人nhân 今kim 者giả 。 雖tuy 復phục 出xuất 家gia 。 不bất 断# 煩phiền 惱não 次thứ 疏sớ/sơ 釋thích 云vân 但đãn 以dĩ 菩Bồ 薩Tát 將tương 紹thiệu 法Pháp 王Vương 遂toại 取thủ 金kim 疊điệp 讓nhượng 推thôi 先tiên 德đức 示thị 問vấn 毫hào 光quang 波ba 離ly 情tình 麤thô 覩đổ 相tương/tướng 真chân 疑nghi 有hữu 惑hoặc 下hạ 疏sớ/sơ 結kết 云vân 波ba 離ly 挾hiệp 己kỷ 下hạ 心tâm 輙triếp 量lượng 上thượng 位vị 以dĩ 發phát 今kim 請thỉnh 二nhị 示thị 昧muội 小Tiểu 乘Thừa 故cố 問vấn 經Kinh 云vân 佛Phật 記ký 此thử 人nhân 。 成thành 佛Phật 無vô 疑nghi 。 此thử 人nhân 命mạng 終chung 。 生sanh 何hà 國quốc 土độ 。 次thứ 疏sớ/sơ 釋thích 云vân 然nhiên 且thả 成thành 佛Phật 之chi 先tiên 必tất 居cư 覩đổ 史sử 一Nhất 生Sanh 補Bổ 處Xứ 。 大đại 小tiểu 共cộng 同đồng 波ba 離ly 示thị 有hữu 不bất 知tri 以dĩ 發phát 今kim 請thỉnh 於ư 此thử 三tam 番phiên 第đệ 三tam 番phiên 勝thắng 順thuận 疏sớ/sơ 意ý 故cố 。
疏sớ/sơ 如Như 來Lai 第đệ 一nhất 號hiệu 也dã 者giả 即tức 倣# 同đồng 先tiên 跡tích 號hiệu 也dã 。
疏sớ/sơ 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 云vân 至chí 故cố 云vân 如Như 來Lai 者giả 法pháp 花hoa 疏sớ/sơ 云vân 即tức 報báo 身thân 也dã 般Bát 若Nhã 云vân 如Như 來Lai 者giả 無vô 所sở 從tùng 來lai 。 亦diệc 無vô 所sở 去khứ 。 故cố 名danh 如Như 來Lai 。 即tức 法Pháp 身thân 也dã 。 今kim 有hữu 初sơ 文văn 無vô 般Bát 若Nhã 義nghĩa 即tức 唯duy 顯hiển 報báo 身thân 言ngôn 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 。 者giả 所sở 謂vị 四tứ 念niệm 住trụ 身thân 受thọ 心tâm 法pháp 。 四tứ 正chánh 断# 勤cần 断# 二nhị 惡ác 已dĩ 生sanh 之chi 惡ác 断# 令linh 除trừ 滅diệt 未vị 生sanh 之chi 惡ác 断# 令linh 不bất 起khởi 勤cần 修tu 二nhị 善thiện 已dĩ 生sanh 之chi 善thiện 修tu 令linh 增tăng 長trưởng 。 未vị 生sanh 之chi 善thiện 修tu 令linh 生sanh 起khởi 四Tứ 神Thần 足Túc 欲dục 勤cần 心tâm 觀quán 五Ngũ 根Căn 五Ngũ 力Lực 。 為vi 信tín 進tiến 念niệm 定định 慧tuệ 七thất 覺giác 支chi 八Bát 聖Thánh 道Đạo 支Chi 。 如như 前tiền 已dĩ 列liệt 此thử 等đẳng 廣quảng 如như 餘dư 處xứ 解giải 釋thích 言ngôn 十thập 一nhất 空không 者giả 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 云vân 善thiện 男nam 子tử 空không 者giả 所sở 謂vị 內nội 空không 外ngoại 空không 內nội 外ngoại 空không 有hữu 為vi 空không 無vô 為vi 空không 無vô 始thỉ 空không 性tánh 空không 無vô 所sở 有hữu 。 空không 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 。 空không 空không 大đại 空không 此thử 十thập 一nhất 空không 皆giai 是thị 起khởi 行hành 所sở 觀quán 之chi 境cảnh 如như 餘dư 處xứ 解giải 。
疏sớ/sơ 應ưng 者giả 第đệ 二nhị 號hiệu 也dã 者giả 梵Phạm 云vân 阿a 羅la 訶ha 此thử 云vân 應ưng 應ưng 具cụ 三tam 義nghĩa 如như 疏sớ/sơ 即tức 堪kham 為vi 福phước 田điền 號hiệu 也dã 。
疏sớ/sơ 正Chánh 遍Biến 知Tri 者giả 。 第đệ 三tam 號hiệu 也dã 至chí 知tri 正chánh 滿mãn 故cố 者giả 即tức 達đạt 偽ngụy 通thông 真chân 號hiệu 也dã 言ngôn 非phi 邪tà 知tri 者giả 簡giản 外ngoại 道đạo 也dã 非phi 少thiểu 知tri 者giả 簡giản 二Nhị 乘Thừa 二Nhị 乘Thừa 但đãn 起khởi 生sanh 空không 智trí 断# 煩phiền 惱não 障chướng 證chứng 生sanh 空không 理lý 故cố 知tri 正chánh 滿mãn 故cố 者giả 簡giản 菩Bồ 薩Tát 知tri 未vị 滿mãn 故cố 。
疏sớ/sơ 如như 次thứ 配phối 之chi 断# 德đức 恩ân 德đức 智trí 德đức 者giả 由do 具cụ 断# 德đức 名danh 為vi 如Như 來Lai 。 來lai 至chí 涅Niết 槃Bàn 故cố 涅Niết 槃Bàn 名danh 断# 断# 障chướng 得đắc 故cố 佛Phật 有hữu 慈từ 悲bi 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 拔bạt 苦khổ 名danh 為vi 恩ân 德đức 由do 有hữu 恩ân 德đức 堪kham 為vi 福phước 田điền 。 故cố 應ưng 供cúng 養dường 故cố 。 配phối 恩ân 德đức 智trí 德đức 可khả 解giải 。
疏sớ/sơ 諸chư 法pháp 莫mạc 先tiên 至chí 名danh 正chánh 覺giác 者giả 此thử 疏sớ/sơ 主chủ 初sơ 番phiên 釋thích 也dã 大đại 意ý 而nhi 言ngôn 此thử 無Vô 上Thượng 正Chánh 覺Giác 。 體thể 即tức 佛Phật 果Quả 所sở 有hữu 五ngũ 法pháp 謂vị 清thanh 淨tịnh 法Pháp 界Giới 。 及cập 四Tứ 智Trí 心tâm 品phẩm 諸chư 法pháp 莫mạc 先tiên 名danh 無vô 上thượng 覺giác 者giả 。 即tức 清thanh 淨tịnh 法Pháp 界Giới 。 也dã 故cố 經Kinh 云vân 若nhược 有hữu 一nhất 法Pháp 。 過quá 涅Niết 槃Bàn 者giả 我ngã 亦diệc 說thuyết 為vi 如như 幻huyễn 如như 化hóa 。 故cố 云vân 莫mạc 先tiên 莫mạc 由do 無vô 也dã 法pháp 花hoa 疏sớ/sơ 云vân 一nhất 無vô 上thượng 覺giác 即tức 顯hiển 菩Bồ 提Đề 清thanh 淨tịnh 法Pháp 界Giới 。 又hựu 云vân 真chân 理lý 所sở 覺giác 名danh 無vô 上thượng 覺giác 或hoặc 覺giác 性tánh 故cố 名danh 無vô 上thượng 。 覺giác 然nhiên 諸chư 經kinh 論luận 多đa 說thuyết 真chân 理lý 名danh 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 體thể 以dĩ 根căn 本bổn 故cố 言ngôn 理lý 事sự 遍biến 知tri 名danh 正Chánh 等Đẳng 覺Giác 者giả 。 即tức 四Tứ 智Trí 品phẩm 根căn 本bổn 智trí 證chứng 理lý 後hậu 得đắc 智trí 達đạt 事sự 故cố 云vân 理lý 事sự 遍biến 知tri 言ngôn 名danh 正Chánh 等Đẳng 覺Giác 者giả 。 非phi 邪tà 知tri 稱xưng 正chánh 無vô 所sở 不bất 知tri 。 名danh 等đẳng 故cố 云vân 正Chánh 等Đẳng 覺Giác 言ngôn 離ly 妄vọng 照chiếu 真chân 名danh 正chánh 覺giác 者giả 雙song 顯hiển 菩Bồ 提Đề 涅Niết 槃Bàn 。 真chân 理lý 離ly 妄vọng 四Tứ 智Trí 照chiếu 真chân 名danh 正chánh 覺giác 故cố 即tức 以dĩ 三tam 覺giác 義nghĩa 釋thích 也dã 。
疏sớ/sơ 或hoặc 智trí 断# 德đức 名danh 無vô 上thượng 覺giác 等đẳng 者giả 即tức 第đệ 二nhị 番phiên 以dĩ 四tứ 覺giác 義nghĩa 釋thích 也dã 智trí 德đức 即tức 四Tứ 智Trí 品phẩm 断# 德đức 即tức 清thanh 淨tịnh 法Pháp 界Giới 。 菩Bồ 薩Tát 地địa 云vân 菩Bồ 提Đề 菩Bồ 提Đề 断# 皆giai 名danh 菩Bồ 提Đề 故cố 法pháp 花hoa 疏sớ/sơ 云vân 今kim 此thử 雙song 取thủ 佛Phật 果Quả 理lý 智trí 俱câu 名danh 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 真chân 理lý 菩Bồ 提Đề 性tánh 故cố 或hoặc 所sở 覺giác 故cố 亦diệc 名danh 菩Bồ 提Đề 餘dư 文văn 可khả 解giải 。
疏sớ/sơ 永vĩnh 超siêu 生sanh 死tử 十thập 二nhị 因nhân 。 緣duyên 者giả 即tức 十thập 二nhị 有hữu 支chi 。 也dã 一nhất 無vô 明minh 二nhị 行hành 三tam 識thức 四tứ 名danh 色sắc 五ngũ 六lục 處xứ 六lục 觸xúc 七thất 受thọ 八bát 愛ái 九cửu 取thủ 十thập 有hữu 十thập 一nhất 生sanh 十thập 二nhị 老lão 死tử 如như 別biệt 處xứ 說thuyết 言ngôn 故cố 兜Đâu 率Suất 天thiên 而nhi 為vi 補bổ 處xứ 者giả 此thử 言ngôn 猶do 略lược 意ý 云vân 故cố 者giả 所sở 以dĩ 義nghĩa 為vi 要yếu 表biểu 超siêu 生sanh 死tử 十thập 二nhị 因nhân 。 緣duyên 故cố 所sở 以dĩ 十thập 二nhị 年niên 後hậu 。 方phương 始thỉ 命mạng 終chung 生sanh 兜Đâu 率Suất 天Thiên 上thượng 。 而nhi 為vi 一Nhất 生Sanh 補Bổ 處Xứ 菩Bồ 薩Tát 也dã 。
疏sớ/sơ 諸chư 天thiên 敬kính 重trọng 。 發phát 願nguyện 嚴nghiêm 因nhân 者giả 上thượng 欲dục 顯hiển 言ngôn 貫quán 通thông 於ư 下hạ 。
疏sớ/sơ 似tự 天thiên 帝đế 之chi 喜hỷ 園viên 者giả 起khởi 世thế 經Kinh 云vân 其kỳ 天thiên 宮cung 城thành 內nội 雕điêu 飾sức 受thọ 欲dục 歡hoan 樂lạc 不bất 可khả 具cụ 說thuyết 。 善thiện 見kiến 大đại 城thành 北bắc 門môn 之chi 外ngoại 經kinh 十thập 二nhị 由do 旬tuần 。 有hữu 大đại 園viên 林lâm 名danh 曰viết 歡Hoan 喜Hỷ 。 周chu 迴hồi 一nhất 千thiên 由do 旬tuần 。 此thử 中trung 有hữu 池trì 亦diệc 名danh 曰viết 歡Hoan 喜Hỷ 。 方phương 百bách 由do 旬tuần 深thâm 亦diệc 如như 是thị 天thiên 水thủy 盈doanh 滿mãn 四tứ 寶bảo 為vi 塼chuyên 疊điệp 其kỳ 底để 岸ngạn 花hoa 果quả 鳥điểu 林lâm 種chủng 種chủng 翔tường 鳴minh 綺ỷ 飾sức 莊trang 嚴nghiêm 不bất 可khả 述thuật 盡tận 又hựu 云vân 何hà 因nhân 緣duyên 。 故cố 彼bỉ 天thiên 有hữu 園viên 。 名danh 為vi 歡Hoan 喜Hỷ 。 三Tam 十Thập 三Tam 天Thiên 王Vương 。 入nhập 其kỳ 中trung 已dĩ 。 坐tọa 於ư 歡hoan 喜hỷ 。 善thiện 歡hoan 喜hỷ 二nhị 石thạch 之chi 上thượng 。 心tâm 受thọ 歡hoan 喜hỷ 。 復phục 受thọ 極cực 樂lạc 。 是thị 故cố 諸chư 天thiên 。 共cộng 稱xưng 彼bỉ 園viên 。 以dĩ 為vi 歡hoan 喜hỷ 然nhiên 今kim 疏sớ/sơ 云vân 不bất 說thuyết 自tự 然nhiên 之chi 報báo 唯duy 陳trần 他tha 造tạo 之chi 果quả 者giả 更cánh 問vấn 。 經kinh 為vì 供cúng 養dường 一Nhất 生Sanh 補Bổ 處Xứ 菩Bồ 薩Tát 故cố 。 者giả 言ngôn 一nhất 生sanh 者giả 前tiền 佛Phật 成thành 㩲# 實thật 疏sớ/sơ 說thuyết 若nhược 在tại 人nhân 中trung 。 即tức 四tứ 生sanh 名danh 一nhất 生sanh 一nhất 大đại 生sanh 故cố 若nhược 說thuyết 天thiên 中trung 唯duy 有hữu 半bán 生sanh 名danh 一nhất 生sanh 并tinh 中trung 有hữu 合hợp 有hữu 二nhị 生sanh 即tức 除trừ 住trụ 天thiên 身thân 也dã 補bổ 處xứ 者giả 處xứ 為vi 闕khuyết 佛Phật 之chi 處xứ 即tức 閻Diêm 浮Phù 提đề 釋Thích 迦Ca 滅diệt 後hậu 名danh 闕khuyết 佛Phật 處xứ 補bổ 者giả 補bổ 助trợ 補bổ 助trợ 闕khuyết 佛Phật 之chi 處xứ 即tức 補bổ 填điền 之chi 義nghĩa 此thử 先tiên 闕khuyết 佛Phật 今kim 補bổ 令linh 不bất 闕khuyết 故cố 即tức 弥# 勒lặc 菩Bồ 薩Tát 當đương 來lai 。 一nhất 生sanh 者giả 身thân 有hữu 能năng 補bổ 助trợ 之chi 用dụng 名danh 之chi 為vi 補bổ 是thị 處xứ 之chi 補bổ 名danh 為vi 補bổ 處xứ 一nhất 生sanh 即tức 補bổ 處xứ 名danh 一Nhất 生Sanh 補Bổ 處Xứ 。 舉cử 體thể 就tựu 用dụng 持trì 業nghiệp 釋thích 也dã 如như 言ngôn 補bổ 破phá 帛bạch 是thị 破phá 之chi 補bổ 補bổ 破phá 即tức 帛bạch 故cố 菩Bồ 薩Tát 二nhị 字tự 若nhược 目mục 當đương 來lai 一nhất 生sanh 之chi 身thân 一Nhất 生Sanh 補Bổ 處Xứ 。 即tức 菩Bồ 薩Tát 然nhiên 此thử 處xứ 經Kinh 云vân 為vì 供cúng 養dường 一Nhất 生Sanh 補Bổ 處Xứ 菩Bồ 薩Tát 故cố 。 造tạo 諸chư 寶bảo 宮cung 即tức 此thử 菩Bồ 薩Tát 。 二nhị 字tự 目mục 人nhân 中trung 身thân 或hoặc 目mục 處xứ 天thiên 身thân 即tức 一Nhất 生Sanh 補Bổ 處Xứ 。 之chi 菩Bồ 薩Tát 也dã 。
疏sớ/sơ 修tu 願nguyện 行hành 之chi 所sở 因nhân 者giả 此thử 文văn 因nhân 字tự 非phi 是thị 因nhân 緣duyên 之chi 因nhân 即tức 是thị 緣duyên 由do 所sở 以dĩ 之chi 義nghĩa 修tu 願nguyện 行hành 之chi 所sở 以dĩ 者giả 有hữu 二nhị 所sở 以dĩ 如như 疏sớ/sơ 即tức 此thử 叚giả 疏sớ/sơ 雙song 釋thích 植thực 因nhân 發phát 願nguyện 二nhị 文văn 之chi 意ý 。
疏sớ/sơ 檀đàn 度độ 者giả 梵Phạm 云vân 檀đàn 郍# 此thử 云vân 施thí 以dĩ 施thí 能năng 越việt 生sanh 死tử 故cố 名danh 檀đàn 度độ 。
疏sớ/sơ 由do 現hiện 天thiên 福phước 傍bàng 資tư 因nhân 緣duyên 二nhị 種chủng 力lực 故cố 者giả 即tức 因nhân 緣duyên 名danh 二nhị 傍bàng 資tư 彼bỉ 二nhị 故cố 。
疏sớ/sơ 因nhân 緣duyên 之chi 果quả 既ký 在tại 良lương 田điền 至chí 變biến 成thành 宮cung 殿điện 者giả 惣# 結kết 上thượng 義nghĩa 也dã 修tu 檀đàn 度độ 為vi 因nhân 願nguyện 助trợ 為vi 緣duyên 故cố 云vân 因nhân 緣duyên 結kết 上thượng 因nhân 緣duyên 義nghĩa 因nhân 緣duyên 之chi 果quả 既ký 然nhiên 必tất 植thực 在tại 於ư 良lương 善thiện 福phước 田điền 福phước 田điền 即tức 菩Bồ 薩Tát 也dã 結kết 上thượng 修tu 願nguyện 行hành 之chi 所sở 因nhân 等đẳng 文văn 更cánh 用dụng 天thiên 之chi 福phước 資tư 結kết 上thượng 現hiện 傍bàng 資tư 等đẳng 文văn 所sở 以dĩ 變biến 成thành 宮cung 殿điện 者giả 即tức 結kết 前tiền 果quả 遂toại 也dã 。
疏sớ/sơ 神thần 珠châu 施thí 者giả 者giả 及cập 下hạ 寶bảo [冗-几+村]# 施thí 各các 有hữu 所sở 表biểu 通thông 表biểu 弥# 勒lặc 及cập 諸chư 天thiên 自tự 表biểu 可khả 解giải 。
疏sớ/sơ 種chủng 智trí 圓viên 明minh 者giả 即tức 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 如như 前tiền 教giáo 主chủ 成thành 就tựu 處xứ 解giải 。
疏sớ/sơ 長trường 跪quỵ 者giả 及cập 下hạ 合hợp 掌chưởng 各các 有hữu 所sở 表biểu 者giả 通thông 表biểu 慈từ 尊tôn 所sở 行hành 及cập 諸chư 天thiên 自tự 表biểu 即tức 表biểu 二nhị 意ý 也dã 言ngôn 表biểu 修tu 定định 慧tuệ 恆hằng 無vô 間gian 故cố 者giả 定định 慧tuệ 二nhị 法pháp 既ký 恆hằng 無vô 間gian 即tức 諸chư 功công 德đức 皆giai 圓viên 滿mãn 故cố 。
疏sớ/sơ 三tam 輪luân 俻# 故cố 者giả 既ký 具cụ 三tam 業nghiệp 為vi 因nhân 即tức 表biểu 當đương 來lai 感cảm 此thử 三tam 輪luân 一nhất 神thần 通thông 輪luân 能năng 運vận 神thần 變biến 故cố 二nhị 記ký 心tâm 輪luân 能năng 記ký 別biệt 他tha 心tâm 故cố 三tam 教giáo 誡giới 輪luân 能năng 教giáo 誡giới 有hữu 情tình 故cố 如như 餘dư 處xứ 廣quảng 解giải 由do 具cụ 身thân 業nghiệp 感cảm 神thần 通thông 輪luân 由do 具cụ 語ngữ 業nghiệp 感cảm 記ký 心tâm 輪luân 由do 具cụ 意ý 業nghiệp 感cảm 教giáo 誡giới 輪luân 也dã 。
疏sớ/sơ 復phục 是thị 菩Bồ 薩Tát 十Thập 力Lực 增tăng 上thượng 者giả 一nhất 處xứ 非phi 處xứ 智trí 力lực 。 合hợp 道Đạo 理lý 義nghĩa 名danh 處xứ 不bất 合hợp 道Đạo 理lý 義nghĩa 名danh 為vi 非phi 處xứ 佛Phật 智trí 能năng 知tri 名danh 彼bỉ 智trí 力lực 二nhị 業nghiệp 異dị 熟thục 智trí 力lực 。 佛Phật 智trí 能năng 知tri 造tạo 如như 是thị 業nghiệp 感cảm 如như 是thị 。 異dị 熟thục 故cố 名danh 彼bỉ 智trí 力lực 三tam 靜tĩnh 慮lự 解giải 脫thoát 。 等đẳng 持trì 等Đẳng 至Chí 。 智trí 力lực 靜tĩnh 慮lự 謂vị 四tứ 禪thiền 靜tĩnh 慮lự 解giải 脫thoát 。 謂vị 八Bát 解Giải 脫Thoát 等đẳng 。 持trì 即tức 諸chư 等đẳng 持trì 一nhất 切thiết 有hữu 心tâm 。 定định 等đẳng 至chí 即tức 八bát 等đẳng 至chí 四tứ 禪thiền 四tứ 無vô 色sắc 通thông 有hữu 心tâm 無vô 心tâm 。 佛Phật 智trí 能năng 知tri 佛Phật 亦diệc 能năng 得đắc 名danh 彼bỉ 智trí 力lực 四tứ 根căn 勝thắng 劣liệt 智trí 力lực 。 佛Phật 智trí 能năng 知tri 眾chúng 生sanh 。 根căn 性tánh 有hữu 輭nhuyễn 中trung 上thượng 故cố 名danh 彼bỉ 智trí 力lực 五ngũ 種chủng 種chủng 勝thắng 解giải 智trí 力lực 。 若nhược 從tùng 他tha 信tín 以dĩ 為vi 其kỳ 先tiên 或hoặc 觀quán 諸chư 法pháp 以dĩ 為vi 其kỳ 先tiên 成thành 輭nhuyễn 中trung 上thượng 愛ái 樂nhạo 勝thắng 解giải 名danh 種chủng 種chủng 勝thắng 解giải 。 於ư 此thử 正chánh 知tri 名danh 彼bỉ 智trí 力lực 六lục 種chủng 種chủng 界giới 智trí 力lực 能năng 知tri 眾chúng 生sanh 。 具cụ 有hữu 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 。 三tam 乘thừa 五ngũ 乘thừa 乃nãi 至chí 貪tham 嗔sân 等đẳng 行hành 名danh 種chủng 種chủng 界giới 界giới 是thị 性tánh 義nghĩa 故cố 名danh 彼bỉ 智trí 力lực 七thất 遍biến 趣thú 行hành 智trí 力lực 。 能năng 知tri 一nhất 切thiết 。 有hữu 情tình 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 。 善thiện 不bất 善thiện 行hành 皆giai 能năng 趣thú 果quả 故cố 八bát 宿túc 住trụ 隨tùy 念niệm 智trí 力lực 。 能năng 知tri 有hữu 情tình 過quá 去khứ 之chi 事sự 。 宿túc 所sở 住trụ 事sự 隨tùy 所sở 憶ức 念niệm 悉tất 能năng 知tri 故cố 九cửu 死tử 生sanh 智trí 力lực 。 能năng 知tri 未vị 來lai 事sự 眾chúng 生sanh 死tử 此thử 。 生sanh 彼bỉ 悉tất 能năng 知tri 。 故cố 十thập 漏lậu 永vĩnh 盡tận 智trí 力lực 漏lậu 盡tận 體thể 者giả 即tức 是thị 涅Niết 槃Bàn 。 漏lậu 盡tận 顯hiển 故cố 名danh 為vi 漏lậu 盡tận 漏lậu 盡tận 之chi 智trí 力lực 名danh 漏Lậu 盡Tận 智Trí 力Lực 。 能năng 知tri 眾chúng 聖thánh 諸chư 漏lậu 永vĩnh 盡tận 。 證chứng 涅Niết 槃Bàn 故cố 或hoặc 復phục 漏lậu 盡tận 身thân 中trung 所sở 有hữu 。 智trí 力lực 名danh 漏lậu 永vĩnh 盡tận 智trí 力lực 然nhiên 此thử 十Thập 力Lực 即tức 是thị 諸chư 佛Phật 。 不bất 共cộng 功công 德đức 。 今kim 以dĩ 慈Từ 氏Thị 分phần/phân 得đắc 十Thập 力Lực 或hoặc 復phục 菩Bồ 薩Tát 。 久cửu 已dĩ 成thành 佛Phật 。 具cụ 此thử 十Thập 力Lực 感cảm 宮cung 十thập 嚴nghiêm 力lực 者giả 無vô 屈khuất 伏phục 義nghĩa 於ư 境cảnh 無vô 礙ngại 故cố 名danh 為vi 力lực 智trí 體thể 即tức 力lực 名danh 智trí 力lực 故cố 自tự 餘dư 多đa 義nghĩa 隨tùy 應ứng 解giải 釋thích 。
疏sớ/sơ 宮cung 謂vị 法pháp 苑uyển 至chí 五ngũ 百bách 億ức 者giả 即tức 菩Bồ 薩Tát 說thuyết 法Pháp 。 之chi 園viên 故cố 名danh 法pháp 苑uyển 言ngôn 初Sơ 地Địa 真chân 智trí 得đắc 空không 寂tịch 舍xá 者giả 謂vị 極cực 喜hỷ 地địa 初sơ 起khởi 真chân 無vô 漏lậu 智trí 證chứng 真Chân 如Như 理lý 都đô 無vô 所sở 得đắc 。 我ngã 法pháp 皆giai 空không 故cố 名danh 為vi 空không 分phân 別biệt 二nhị 障chướng 皆giai 寂tịch 嘿mặc 故cố 復phục 名danh 為vi 寂tịch 維duy 摩ma 疏sớ/sơ 云vân 如như 人nhân 舍xá 宅trạch 。 有hữu 其kỳ 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 外ngoại 障chướng 風phong 雨vũ 二nhị 內nội 去khứ 諸chư 毒độc 蟲trùng 居cư 之chi 安an 隱ẩn 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 尓# 所sở 證chứng 空không 理lý 一nhất 外ngoại 障chướng 六lục 塵trần 風phong 雨vũ 二nhị 內nội 去khứ 三tam 毒độc 之chi 蟲trùng 處xứ 之chi 安an 隱ẩn 故cố 云vân 空không 寂tịch 舍xá 若nhược 諸chư 凡phàm 夫phu 。 由do 行hành 第đệ 一nhất 不bất 煞sát 業nghiệp 道đạo 防phòng 護hộ 眾chúng 生sanh 故cố 。 感cảm 斯tư 宮cung 也dã 菩Bồ 薩Tát 由do 具cụ 第đệ 一nhất 處xứ 非phi 處xứ 智trí 力lực 。 教giáo 示thị 有hữu 情tình 是thị 處xứ 非phi 處xứ 。 令linh 得đắc 安an 隱ẩn 。 故cố 感cảm 斯tư 宮cung 也dã 。 經kinh 一nhất 一nhất 垣viên 七thất 寶bảo 所sở 成thành 。 者giả 一nhất 金kim 二nhị 銀ngân 三tam 瑠lưu 璃ly 四tứ 頗pha 梨lê 五ngũ 珊san 瑚hô 六lục 瑪mã 瑙não 七thất 硨xa 磲cừ 如như 下hạ 自tự 釋thích 。
疏sớ/sơ 二nhị 地địa 持trì 戒giới 等đẳng 者giả 唯duy 識thức 論luận 云vân 二nhị 離ly 垢cấu 地địa 具cụ 淨tịnh 尸thi 羅la 。 遠viễn 離ly 能năng 起khởi 微vi 細tế 毀hủy 犯phạm 。 煩phiền 惱não 垢cấu 故cố 言ngôn 尸thi 羅la 者giả 為vi 清thanh 凉# 義nghĩa 能năng 平bình 嶮hiểm 業nghiệp 故cố 名danh 清thanh 凉# 即tức 戒giới 之chi 別biệt 名danh 也dã 以dĩ 此thử 地địa 菩Bồ 薩Tát 。 性tánh 戒giới 成thành 就tựu 。 行hành 時thời 蟻nghĩ 行hành 分phần/phân 路lộ 棹# 水thủy 之chi 時thời 蟲trùng 自tự 星tinh 散tán 等đẳng 故cố 若nhược 諸chư 凡phàm 夫phu 。 由do 行hành 不bất 盜đạo 護hộ 他tha 財tài 故cố 感cảm 垣viên 圍vi 遶nhiễu 若nhược 慈Từ 氏Thị 聖thánh 者giả 由do 具cụ 第đệ 二nhị 業nghiệp 異dị 熟thục 智trí 力lực 。 指chỉ 示thị 教giáo 誨hối 防phòng 護hộ 有hữu 情tình 令linh 不bất 造tạo 惡ác 業nghiệp 。 沉trầm 惡ác 趣thú 故cố 無vô 令linh 諸chư 煩phiền 惱não 賊tặc 。 所sở 侵xâm 害hại 故cố 感cảm 垣viên 圍vi 遶nhiễu 。
疏sớ/sơ 三tam 地địa 證chứng 得đắc 聞văn 思tư 修tu 慧tuệ 。 等đẳng 者giả 即tức 發phát 光quang 地địa 得đắc 惣# 持trì 門môn 能năng 發phát 無vô 邊biên 妙diệu 慧tuệ 光quang 故cố 言ngôn 聞văn 思tư 修tu 慧tuệ 。 者giả 因nhân 聞văn 教giáo 法pháp 所sở 成thành 之chi 慧tuệ 名danh 為vi 聞văn 慧tuệ 因nhân 思tư 義nghĩa 理lý 所sở 成thành 之chi 慧tuệ 名danh 為vi 思tư 慧tuệ 定định 名danh 為vi 修tu 熏huân 修tu 於ư 心tâm 令linh 成thành 功công 德đức 無vô 過quá 定định 故cố 定định 所sở 發phát 慧tuệ 名danh 為vi 修tu 慧tuệ 如như 前tiền 已dĩ 辯biện 凡phàm 行hành 不bất 婬dâm 業nghiệp 道đạo 不bất 染nhiễm 汙ô 自tự 他tha 故cố 行hàng 行hàng 鮮tiên 潔khiết 感cảm 垣viên 寶bảo 成thành 若nhược 慈Từ 氏Thị 聖thánh 者giả 由do 具cụ 靜tĩnh 慮lự 解giải 脫thoát 。 等đẳng 持trì 等Đẳng 至Chí 。 智trí 力lực 以dĩ 靜tĩnh 慮lự 等đẳng 能năng 發phát 聖thánh 智trí 光quang 明minh 故cố 感cảm 垣viên 寶bảo 成thành 。
疏sớ/sơ 二nhị 地địa 持trì 戒giới 七thất 支chi 俻# 故cố 者giả 謂vị 身thân 三tam 口khẩu 四tứ 。 不bất 煞sát 不bất 盜đạo 不bất 婬dâm 不bất 妄vọng 語ngữ 。 不bất 離ly 間gian 語ngữ 不bất 麤thô 惡ác 語ngữ 不bất 雜tạp 穢uế 語ngữ 。
疏sớ/sơ 三tam 地địa 能năng 照chiếu 三tam 乘thừa 至chí 七thất 支chi 俻# 故cố 者giả 照chiếu 三tam 乘thừa 為vi 三tam 各các 有hữu 教giáo 理lý 行hành 果quả 都đô 合hợp 為vi 四tứ 并tinh 前tiền 成thành 七thất 具cụ 七thất 分phần 功công 德đức 智trí 慧tuệ 。 感cảm 七thất 寶bảo 成thành 支chi 者giả 分phần/phân 義nghĩa 故cố 非phi 為vi 身thân 三tam 語ngữ 四tứ 名danh 七thất 支chi 也dã 與dữ 二nhị 地địa 別biệt 。
疏sớ/sơ 又hựu 具cụ 忍nhẫn 辱nhục 七thất 種chủng 觀quán 故cố 等đẳng 者giả 謂vị 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 修tu 十thập 勝thắng 行hành 即tức 六Lục 度Độ 上thượng 更cánh 加gia 四tứ 度độ 謂vị 方phương 便tiện 願nguyện 力lực 智trí 故cố 成thành 十thập 也dã 今kim 此thử 三Tam 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 修tu 忍nhẫn 辱nhục 度độ 然nhiên 此thử 忍nhẫn 度độ 有hữu 三tam 種chủng 別biệt 唯duy 識thức 論luận 云vân 忍nhẫn 辱nhục 有hữu 三tam 種chủng 謂vị 耐nại 怨oán 害hại 忍nhẫn 。 安an 受thọ 苦khổ 忍nhẫn 。 諦đế 察sát 法pháp 忍nhẫn 。 惣# 論luận 出xuất 體thể 即tức 彼bỉ 論luận 云vân 忍nhẫn 以dĩ 無vô 嗔sân 精tinh 進tấn 審thẩm 慧tuệ 及cập 彼bỉ 所sở 起khởi 三tam 業nghiệp 為vi 性tánh 修tu 此thử 三tam 忍nhẫn 時thời 作tác 七thất 種chủng 觀quán 行hành 一nhất 者giả 安an 受thọ 苦khổ 忍nhẫn 。 即tức 此thử 觀quán 行hành 属# 彼bỉ 第đệ 二nhị 安an 受thọ 苦khổ 忍nhẫn 。 所sở 攝nhiếp 名danh 義nghĩa 無vô 別biệt 故cố 唯duy 識thức 疏sớ/sơ 云vân 遇ngộ 世thế 法pháp 處xứ 苦khổ 有hữu 九cửu 種chủng 謂vị 衰suy 毀hủy 譏cơ 苦khổ 壞hoại 法pháp 壞hoại 盡tận 法pháp 盡tận 老lão 法pháp 老lão 病bệnh 法pháp 病bệnh 死tử 法pháp 死tử 若nhược 別biệt 若nhược 惣# 不bất 由do 此thử 緣duyên 精tinh 進tấn 懈giải 廢phế 等đẳng 乃nãi 至chí 常thường 勤cần 修tu 習tập 。 無vô 變biến 易dị 意ý 無vô 雜tạp 染nhiễm 心tâm 。 是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 。 安an 受thọ 苦khổ 忍nhẫn 。 此thử 以dĩ 精tinh 進tấn 及cập 彼bỉ 所sở 起khởi 三tam 業nghiệp 為vi 性tánh 然nhiên 此thử 九cửu 種chủng 可khả 毀hủy 壞hoại 法pháp 故cố 名danh 世thế 法pháp 二nhị 者giả 諦đế 察sát 法pháp 忍nhẫn 。 即tức 此thử 觀quán 行hành 属# 彼bỉ 第đệ 三tam 諦đế 察sát 法pháp 忍nhẫn 。 所sở 攝nhiếp 名danh 義nghĩa 無vô 別biệt 故cố 謂vị 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 。 能năng 正chánh 思tư 惟duy 。 由do 善thiện 觀quán 察sát 勝thắng 覺giác 慧tuệ 故cố 能năng 於ư 八bát 事sự 生sanh 勝thắng 解giải 處xứ 善thiện 安an 勝thắng 解giải 此thử 以dĩ 審thẩm 慧tuệ 為vi 體thể (# 言ngôn 八bát 事sự 者giả 利lợi 衰suy 毀hủy 譽dự 。 稱xưng 譏cơ 苦khổ 樂lạc 。 得đắc 財tài 名danh 利lợi 失thất 財tài 名danh 衰suy 但đãn 談đàm 惡ác 名danh 毀hủy 談đàm 善thiện 名danh 譽dự 對đối 面diện 談đàm 善thiện 名danh 稱xưng 談đàm 惡ác 名danh 譏cơ 苦khổ 樂lạc 二nhị 事sự 以dĩ 受thọ 為vi 體thể 也dã )# 三tam 親thân 属# 想tưởng 若nhược 被bị 陵lăng 辱nhục 鞭tiên 打đả 應ưng 觀quán 前tiền 人nhân 作tác 親thân 属# 想tưởng 如như 於ư 父phụ 母mẫu 師sư 長trưởng 。 知tri 識thức 受thọ 責trách 束thúc 等đẳng 云vân 何hà 憤phẫn 悖bội 由do 作tác 此thử 想tưởng 便tiện 能năng 忍nhẫn 受thọ 四tứ 唯duy 法pháp 想tưởng 被bị 陵lăng 辱nhục 時thời 應ưng 觀quán 此thử 身thân 但đãn 唯duy 有hữu 法pháp 謂vị 是thị 五ngũ 蘊uẩn 十thập 二nhị 處xứ 十thập 八bát 界giới 都đô 無vô 我ngã 人nhân 眾chúng 生sanh 。 受thọ 者giả 今kim 若nhược 加gia 報báo 於ư 三tam 科khoa 法pháp 中trung 復phục 為vi 何hà 法pháp 以dĩ 諸chư 法pháp 體thể 本bổn 性tánh 離ly 散tán 假giả 和hòa 合hợp 故cố 何hà 者giả 是thị 我ngã 便tiện 能năng 忍nhẫn 受thọ 五ngũ 無vô 常thường 想tưởng 為vi 觀quán 此thử 身thân 念niệm 念niệm 生sanh 滅diệt 。 猶do 如như 燈đăng 熖# 適thích 受thọ 苦khổ 者giả 今kim 已dĩ 過quá 去khứ 都đô 無vô 體thể 性tánh 今kim 若nhược 加gia 報báo 如như 何hà 為vi 已dĩ 無vô 之chi 空không 法pháp 更cánh 造tạo 未vị 來lai 將tương 有hữu 之chi 苦khổ 因nhân 損tổn 害hại 自tự 他tha 故cố 未vị 來lai 之chi 苦khổ 今kim 復phục 未vị 生sanh 現hiện 在tại 之chi 苦khổ 剎sát 那na 生sanh 滅diệt 。 無vô 暫tạm 停đình 義nghĩa 為vi 誰thùy 加gia 報báo 六lục 有hữu 苦khổ 想tưởng 謂vị 觀quán 此thử 身thân 本bổn 來lai 有hữu 苦khổ 未vị 曾tằng 休hưu 息tức 。 若nhược 順thuận 苦khổ 受thọ 名danh 為vi 苦khổ 苦khổ 生sanh 住trụ 壞hoại 時thời 悉tất 皆giai 苦khổ 故cố 若nhược 順thuận 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 名danh 為vi 壞hoại 苦khổ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 壞hoại 時thời 必tất 翻phiên 苦khổ 故cố 又hựu 未vị 壞hoại 時thời 亦diệc 即tức 無vô 樂nhạo/nhạc/lạc 愚ngu 夫phu 不bất 了liễu 謂vị 之chi 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 坐tọa 禪thiền 三tam 昧muội 。 經Kinh 云vân 復phục 次thứ 以dĩ 故cố 苦khổ 為vi 苦khổ 新tân 苦khổ 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 如như 人nhân 擔đảm 重trọng/trùng 易dị 肩kiên 肩kiên 輕khinh 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 而nhi 以dĩ 新tân 重trọng/trùng 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 實thật 非phi 樂nhạo/nhạc/lạc 也dã 如như 火hỏa 實thật 熱nhiệt 無vô 不bất 熱nhiệt 時thời 樂nhạo/nhạc/lạc 若nhược 實thật 樂nhạo/nhạc/lạc 不bất 應ưng 有hữu 不bất 樂nhạo 時thời 今kim 既ký 後hậu 苦khổ 明minh 初sơ 無vô 樂nhạo/nhạc/lạc 若nhược 順thuận 捨xả 受thọ 名danh 為vi 行hành 苦khổ 。 遷thiên 流lưu 造tạo 作tác 無vô 常thường 性tánh 故cố 名danh 之chi 為vi 行hành 由do 行hành 故cố 苦khổ 無vô 始thỉ 時thời 來lai 。 如như 是thị 眾chúng 苦khổ 。 何hà 處xứ 加gia 報báo 如như 何hà 今kim 者giả 獨độc 起khởi 害hại 心tâm 七thất 攝nhiếp 受thọ 想tưởng 謂vị 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 誓thệ 求cầu 無Vô 上Thượng 正Chánh 等Đẳng 菩Bồ 提Đề 。 願nguyện 普phổ 利lợi 樂lạc 諸chư 有hữu 情tình 故cố 。 如như 何hà 今kim 者giả 於ư 諸chư 有hữu 情tình 。 欲dục 行hành 損tổn 害hại 為vì 欲dục 攝nhiếp 受thọ 。 諸chư 有hữu 情tình 故cố 。 便tiện 能năng 忍nhẫn 受thọ 陵lăng 辱nhục 等đẳng 苦khổ 如như 是thị 後hậu 五ngũ 觀quán 行hành 皆giai 属# 第đệ 一nhất 耐nại 怨oán 害hại 忍nhẫn 。 所sở 攝nhiếp 即tức 以dĩ 無vô 嗔sân 及cập 彼bỉ 所sở 起khởi 三tam 業nghiệp 為vi 性tánh 。
疏sớ/sơ 如như 幽u 贊tán 者giả 國quốc 西tây 云vân 多đa 心tâm 經kinh 疏sớ/sơ 也dã 。
疏sớ/sơ 四tứ 地địa 修tu 得đắc 菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 。 等đẳng 者giả 謂vị 此thử 地địa 中trung 修tu 三tam 十thập 七thất 。 菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 。 觀quán 分phần/phân 者giả 因nhân 義nghĩa 菩Bồ 提Đề 因nhân 故cố 名danh 菩Bồ 提Đề 分phần/phân 言ngôn 慧tuệ 熖# 者giả 謂vị 四tứ 念niệm 住trụ 慧tuệ 根căn 慧tuệ 力lực 正chánh 見kiến 擇Trạch 法Pháp 覺Giác 支Chi 。 體thể 即tức 是thị 慧tuệ 所sở 餘dư 諸chư 法pháp 助trợ 慧tuệ 勝thắng 故cố 是thị 慧tuệ 之chi 熖# 故cố 名danh 慧tuệ 熖# 故cố 唯duy 識thức 云vân 四tứ 熖# 慧tuệ 地địa 安an 住trụ 冣# 勝thắng 菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 。 燒thiêu 煩phiền 惱não 薪tân 慧tuệ 熖# 增tăng 故cố 即tức 彼bỉ 疏sớ/sơ 云vân 即tức 除trừ 第đệ 六lục 識thức 等đẳng 中trung 俱câu 生sanh 身thân 見kiến 等đẳng 攝nhiếp 非phi 謂vị 一nhất 切thiết 世thế 親thân 云vân 能năng 燒thiêu 一nhất 切thiết 。 根căn 本bổn 煩phiền 惱não 。 及cập 隨tùy 煩phiền 惱não 。 皆giai 為vi 灰hôi 燼tẫn 言ngôn 百bách 行hành 者giả 謂vị 十Thập 善Thiện 業Nghiệp 道Đạo 。 或hoặc 十thập 波Ba 羅La 蜜Mật 。 一nhất 一nhất 為vi 頭đầu 餘dư 九cửu 來lai 助trợ 遂toại 成thành 百bách 行hành 將tương 斯tư 百bách 行hành 助trợ 成thành 菩Bồ 提Đề 。 分phần/phân 法pháp 故cố 凡phàm 持trì 不bất 妄vọng 語ngữ 發phát 言ngôn 誠thành 諦đế 可khả 生sanh 信tín 重trọng/trùng 感cảm 寶bảo 有hữu 光quang 表biểu 可khả 重trọng/trùng 故cố 若nhược 慈Từ 氏Thị 聖thánh 者giả 由do 具cụ 第đệ 四tứ 根căn 勝thắng 劣liệt 智trí 力lực 。 能năng 知tri 眾chúng 生sanh 。 根căn 性tánh 有hữu 上thượng 中trung 下hạ 。 觀quán 機cơ 授thọ 道đạo 令linh 發phát 智trí 光quang 明minh 故cố 感cảm 寶bảo 光quang 明minh 。
疏sớ/sơ 五Ngũ 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 作tác 四Tứ 諦Đế 觀quán 出xuất 生sanh 死tử 泥nê 等đẳng 者giả 第đệ 五ngũ 難nan 勝thắng 地địa 菩Bồ 薩Tát 修tu 四Tứ 諦Đế 觀quán 以dĩ 一nhất 二nhị 三tam 。 地địa 相tương/tướng 同đồng 凡phàm 夫phu 修tu 布bố 施thí 持trì 戒giới 忍nhẫn 。 辱nhục 凡phàm 夫phu 亦diệc 能năng 故cố 四tứ 五ngũ 六lục 地địa 相tương/tướng 同đồng 二Nhị 乘Thừa 修tu 三tam 十thập 七thất 。 菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 。 觀quán 四Tứ 諦Đế 觀quán 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 觀quán 二Nhị 乘Thừa 亦diệc 能năng 故cố 今kim 此thử 五ngũ 地địa 修tu 四Tứ 諦Đế 觀quán 言ngôn 四Tứ 諦Đế 者giả 苦Khổ 集Tập 滅Diệt 道Đạo 。 苦khổ 集tập 二nhị 諦đế 有hữu 漏lậu 因nhân 果quả 滅diệt 道đạo 二nhị 諦đế 無vô 漏lậu 因nhân 果quả 諦đế 者giả 實thật 義nghĩa 苦khổ 定định 是thị 苦khổ 逼bức 迫bách 性tánh 故cố 集tập 定định 招chiêu 苦khổ 苦khổ 之chi 因nhân 故cố 滅diệt 定định 不bất 生sanh 離ly 眾chúng 苦khổ 故cố 道đạo 定định 趣thú 滅diệt 能năng 出xuất 苦khổ 故cố 佛Phật 說thuyết 不bất 虛hư 故cố 名danh 四Tứ 諦Đế 言ngôn 生sanh 死tử 泥nê 者giả 生sanh 死tử 之chi 法pháp 。 沒một 溺nịch 有hữu 情tình 猶do 如như 於ư 泥nê 今kim 修tu 此thử 觀quán 出xuất 生sanh 死tử 泥nê 開khai 智trí 花hoa 故cố 若nhược 凡phàm 夫phu 行hành 不bất 離ly 間gian 語ngữ 令linh 他tha 親thân 属# 朋bằng 友hữu 和hòa 恱# 相tương 敬kính 愛ái 故cố 當đương 感cảm 蓮liên 花hoa 艶diễm 羙# 和hòa 合hợp 甚thậm 可khả 愛ái 樂nhạo 。 見kiến 生sanh 喜hỷ 故cố 若nhược 慈Từ 氏Thị 聖thánh 者giả 由do 具cụ 第đệ 五ngũ 種chủng 種chủng 勝thắng 解giải 智trí 力lực 。 能năng 知tri 眾chúng 生sanh 。 種chủng 種chủng 勝thắng 解giải 。 好hiếu 樂nhạo 事sự 等đẳng 隨tùy 其kỳ 意ý 樂lạc 。 而nhi 引dẫn 導đạo 之chi 。 令linh 生sanh 慧tuệ 解giải 智trí 花hoa 開khai 故cố 當đương 感cảm 蓮liên 花hoa 。
疏sớ/sơ 內nội 解giải 五ngũ 明minh 者giả 一nhất 者giả 內nội 明minh 究cứu 暢sướng 五ngũ 乘thừa 因nhân 果quả 妙diệu 理lý 故cố 二nhị 者giả 因nhân 明minh 庠tường 定định 邪tà 正chánh 研nghiên 覈# 真chân 偽ngụy 故cố 三tam 者giả 聲thanh 明minh 釋thích 詁# 訓huấn 字tự 詮thuyên 目mục 踈sơ 別biệt 故cố 四tứ 者giả 醫y 方phương 明minh 明minh 閑nhàn 禁cấm 咒chú 藥dược 石thạch 針châm 艾ngải 故cố 五ngũ 者giả 工công 巧xảo 明minh 技kỹ 術thuật 機cơ 閞# 陰âm 陽dương 曆lịch 筭# 書thư 寫tả 文văn 才tài 等đẳng 是thị 由do 具cụ 如như 是thị 五ngũ 明minh 種chủng 種chủng 攝nhiếp 益ích 諸chư 眾chúng 生sanh 故cố 。 當đương 感cảm 蓮liên 花hoa 。 有hữu 五ngũ 百bách 億ức 。
疏sớ/sơ 六Lục 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 作tác 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 觀quán 至chí 觀quán 緣duyên 起khởi 故cố 。 者giả 唯duy 識thức 論luận 云vân 六lục 現hiện 前tiền 地địa 住trụ 緣duyên 起khởi 智trí 引dẫn 無vô 分phân 別biệt 冣# 勝thắng 般Bát 若Nhã 令linh 現hiện 前tiền 故cố 言ngôn 生sanh 死tử 苦khổ 樹thụ 者giả 無vô 明minh 行hành 支chi 如như 樹thụ 根căn 共cộng 力lực 生sanh 長trưởng 樹thụ 之chi 身thân 故cố 識thức 等đẳng 五ngũ 支chi 如như 樹thụ 身thân 生sanh 死tử 體thể 故cố 愛ái 取thủ 二nhị 支chi 如như 枝chi 梢# 能năng 出xuất 生sanh 花hoa 故cố 有hữu 支chi 如như 花hoa 近cận 生sanh 果quả 故cố 生sanh 老lão 死tử 二nhị 支chi 如như 果quả 生sanh 死tử 苦khổ 果quả 。 結kết 終chung 處xứ 故cố 名danh 生sanh 死tử 苦khổ 樹thụ 思tư 者giả 思tư 惟duy 思tư 惟duy 世thế 間gian 之chi 風phong 能năng 動động 世thế 間gian 之chi 樹thụ 遂toại 觀quán 緣duyên 起khởi 生sanh 死tử 苦khổ 樹thụ 因nhân 業nghiệp 思tư 風phong 之chi 所sở 感cảm 動động 。 流lưu 轉chuyển 無vô 窮cùng 。 凡phàm 由do 不bất 麤thô 惡ác 語ngữ 言ngôn 必tất 柔nhu 輭nhuyễn 美mỹ 妙diệu 眾chúng 所sở 樂nhạo 聞văn 。 故cố 感cảm 七thất 寶bảo 樹thụ 枝chi 條điều 柔nhu 輭nhuyễn 花hoa 敷phu 美mỹ 妙diệu 眾chúng 所sở 樂lạc 觀quán 故cố 若nhược 慈Từ 氏Thị 聖thánh 者giả 由do 具cụ 第đệ 六lục 種chủng 種chủng 界giới 智trí 力lực 故cố 見kiến 諸chư 眾chúng 生sanh 。 由do 有hữu 漏lậu 種chủng 成thành 生sanh 死tử 樹thụ 由do 無vô 漏lậu 種chủng 生sanh 聖thánh 道Đạo 樹thụ 開khai 七thất 覺giác 花hoa 。 結kết 菩Bồ 提Đề 果quả 示thị 之chi 妙diệu 理lý 令linh 猒# 生sanh 死tử 得đắc 菩Bồ 提Đề 故cố 當đương 招chiêu 寶bảo 樹thụ 。
上Thượng 生Sanh 經Kinh 疏Sớ/sơ 會Hội 古Cổ 通Thông 今Kim 新Tân 抄Sao 卷quyển 第đệ 四tứ