Thư trả lời cư sĩ X…
Phật pháp chính là pháp chung cho hết thảy mọi người. Hết thảy mọi người đều có thể tu, đều được lợi ích. Nếu như lời ông nói thì những kẻ độn căn do chẳng thể thâm nhập biển Giáo sẽ đều chẳng có phần học Phật! Ông ỷ vào trí thức của chính mình hiểu được danh tướng của Tướng Tông, vẫn muốn tạo dựng một Tịnh Độ đạm bạc[1]. Ông thốt lời ấy tức là vẫn chưa từng đọc kinh Phật, mà chỉ [nêu ra những ý kiến] phát xuất từ cái tâm so đo mà ra. Cố nhiên ông thông hiểu giáo lý sâu xa, còn Quang là một ông Tăng dê câm[2] mà vẫn chẳng chấp nhận lời ông là đúng thì thốt lời “thâm nhập biển Giáo” há dễ dàng ư?
Há có phải ông X… vì niệm Phật mà bị lầm lạc ư? Do ông ta ôm lòng muốn mau chứng nên bị ma quỷ dựa vào thân; từ đấy xằng bậy bịa chuyện, chưa đắc bảo là đắc, chưa chứng nói đã chứng. Những kẻ học theo ông ta đều coi ông ta là Phật sống, nên ông ta mới có thuyết: “Thành Phật trong một trăm ngày!” Phàm những ai đến gặp, có khi ông ta biết trước tâm họ, có lúc ông ta bị người khác tận mặt dối gạt! Đủ thấy thần thông của ông ta chính là tác dụng của ma quỷ. Hễ quỷ đến thì có [thần thông], quỷ đi thì không. Phàm những kẻ thân cận ông ta, có người đã đắc tâm địa thanh tịnh, có kẻ chưa đắc vẫn nói là “đã đắc”, lầm lạc tự xưng là bậc tôn quý, cũng có kẻ phát cuồng chẳng thể chữa lành được. Những kẻ khoe kỳ, ưa lạ trong cõi đời đông lắm, cho nên ông ta mới trổ được ngón nghề ấy. Nếu hết thảy mọi người ai nấy đều nghiêm túc giữ bổn phận thì ngón nghề xảo quyệt của ông ta chẳng thể nào thi thố được! Hiện nay ông ta đã lên Bắc Bình (Bắc Kinh), nghe nói có thế lực như kiến bu quạ đậu chẳng kém gì ở Thượng Hải!
Đối với ông ta, Quang chẳng tán thán mà cũng chẳng nói lời bài xích; bởi Quang là loại Tăng dê câm, chẳng đủ sức gây lòng tin nơi người khác để giảm mối nghi cho người ta, chỉ đành “hắn hành pháp của hắn, tôi giữ đạo của tôi!” Túc căn của ông khá sâu. Xem lời ông nói và những gì ông dạy người khác, đa số hết thảy những kẻ chẳng biết Phật pháp đều có thể tu, đều có thể được lợi ích. Nếu đối với hết thảy những phụ nữ độn căn, văn lý vẫn chưa thông suốt lắm cứ khuyên họ phải chuyên chú nơi Duy Thức thì khi Duy Thức chưa truyền đến Trung Quốc, [chẳng lẽ] tri thức Tịnh Độ đều là một lũ hoại loạn Phật pháp, làm cho chúng sanh nghi ngờ lầm lạc ư?
Quang định trong tháng Chín sẽ diệt tung tích, ẩn náu lâu dài, từ nay về sau vĩnh viễn chẳng giao thiệp với hết thảy mọi người để chuyên tu Tịnh nghiệp hòng khỏi lâm vào cảnh “chẳng liễu trong đời này”, sẽ lại bị lung lạc bởi những tri thức “đã thành Phật” ấy và những kẻ tri thức đả đảo, loại trừ, vứt bỏ Khổng giáo! Xin hãy sáng suốt suy xét!
***
[1] Ý nói ông cư sĩ X… này quá thiên về Lý, phế Sự nên chỉ nghĩ “phải thấu hiểu những danh từ trong Tướng Tông, thấu hiểu lý tánh thì mới sanh về Tịnh Độ”, tức là chỉ biết đến Tịnh Độ về mặt Lý, không thấu hiểu Tịnh Độ sự lý viên dung, thâu nhiếp mọi căn tánh, không thấy được điểm đặc sắc thù thắng nhất của cõi Cực Lạc chính là Phàm Thánh Đồng Cư Độ, sanh về một cõi chứng trọn bốn cõi. Cõi Tịnh Độ theo cách hiểu của ông cư sĩ X… này đã hoàn toàn mất hẳn sự thù thắng không còn hiển hiện sự diệu hữu nên tổ gọi đó là “Tịnh Độ đạm bạc”, tức là cõi Tịnh Độ Cực Lạc được hiểu theo kiểu ấy chẳng khác gì những cõi Tịnh Độ dành riêng cho bậc Pháp Thân đại sĩ, người chưa chứng đắc địa vị như các Ngài sẽ không thấy được, không xứng gọi là Tịnh Độ của một pháp môn được xưng tụng là siêu thế hy hữu vì Cực Lạc Tịnh Độ gồm trọn cả bốn cõi Tịnh Độ!
[2] “Á dương Tăng” (Edamūka-samgha: vị Tăng giống như con dê câm) là một thuật ngữ chỉ vị Tăng ngu si. Theo Đại Trí Độ quyển 3, hạng Tăng này tuy không phá giới, nhưng độn căn, không có trí huệ, không có sức dũng mãnh tinh tấn, không phân biệt tốt – xấu, không biết nặng – nhẹ, không nhận biết thế nào là có tội hay vô tội. Do vậy, nếu trong Tăng chúng có chuyện tranh chấp, không biết phán quyết như thế nào, cứ câm lặng không dám nói năng gì, giống như con dê trắng bị người ta giết mà không dám kêu. Vì thế gọi là Á Dương Tăng.