首楞嚴 ( 首thủ 楞lăng 嚴nghiêm )
Phật Học Đại Từ Điển
NGHĨA TIẾNG HÁN
（術語）Śūraṁgama，新云首楞伽摩。譯曰健相，健行，一切事竟。佛所得三昧之名也。健相者，譬幢旗之堅固也。以比佛德堅固，諸魔不能壞。一切事竟者，佛德之究竟也。智度論四十七曰：「首楞嚴三昧者，秦言健相。分別知諸三昧行相多少淺深，如大將知諸兵力多少。復次，菩薩得此三昧，諸煩惱魔及魔人無能壞者，譬如轉輪聖王，主兵寶將所住至處，無能壞伏。」涅槃經二十七曰：「首楞嚴者名一切事竟。嚴者名堅，一切畢竟而得堅固，名首楞嚴。以是故言首楞嚴定，名為佛性。」玄應音義二十三曰：「首楞伽摩，此云健行定，亦言健相，舊云首楞嚴也。」首楞嚴三昧經中曰：「菩薩得首楞嚴三昧，能以三千大千世界入芥子中，令諸山河日月星宿悉現如故，而不迫迮，示諸眾生。首楞嚴三昧不可思議勢力如是。」
NGHĨA HÁN VIỆT
（ 術thuật 語ngữ ） Śūra ṁ gama ， 新tân 云vân 首thủ 楞lăng 伽già 摩ma 。 譯dịch 曰viết 健kiện 相tướng ， 健kiện 行hành ， 一nhất 切thiết 事sự 竟cánh 。 佛Phật 所sở 得đắc 三tam 昧muội 之chi 名danh 也dã 。 健kiện 相tướng 者giả ， 譬thí 幢tràng 旗kỳ 之chi 堅kiên 固cố 也dã 。 以dĩ 比tỉ 佛Phật 德đức 堅kiên 固cố ， 諸chư 魔ma 不bất 能năng 壞hoại 。 一nhất 切thiết 事sự 竟cánh 者giả ， 佛Phật 德đức 之chi 究cứu 竟cánh 也dã 。 智trí 度độ 論luận 四tứ 十thập 七thất 曰viết 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 三Tam 昧Muội 者giả 。 秦tần 言ngôn 健kiện 相tướng 。 分phân 別biệt 知tri 諸chư 三tam 昧muội 行hành 相tướng 多đa 少thiểu 淺thiển 深thâm ， 如như 大đại 將tướng 知tri 諸chư 兵binh 力lực 多đa 少thiểu 。 復phục 次thứ 菩Bồ 薩Tát 。 得đắc 此thử 三tam 昧muội 。 諸chư 煩phiền 惱não 魔ma 及cập 魔ma 人nhân 無vô 能năng 壞hoại 者giả 。 譬thí 如như 轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 。 主chủ 兵binh 寶bảo 將tương 所sở 住trụ 至chí 處xứ ， 無vô 能năng 壞hoại 伏phục 。 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 。 二nhị 十thập 七thất 曰viết ： 「 首thủ 楞lăng 嚴nghiêm 者giả 名danh 一nhất 切thiết 事sự 竟cánh 。 嚴nghiêm 者giả 名danh 堅kiên ， 一nhất 切thiết 畢tất 竟cánh 而nhi 得đắc 堅kiên 固cố ， 名danh 首thủ 楞lăng 嚴nghiêm 。 以dĩ 是thị 故cố 言ngôn 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 定Định 。 名danh 為vi 佛Phật 性tánh 。 」 玄huyền 應ưng/ứng 音âm 義nghĩa 二nhị 十thập 三tam 曰viết ： 「 首thủ 楞lăng 伽già 摩ma ， 此thử 云vân 健kiện 行hành 定định ， 亦diệc 言ngôn 健kiện 相tướng ， 舊cựu 云vân 首thủ 楞lăng 嚴nghiêm 也dã 。 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 三Tam 昧Muội 。 經kinh 中trung 曰viết 菩Bồ 薩Tát 。 得đắc 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 三Tam 昧Muội 。 能năng 以dĩ 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 入nhập 芥giới 子tử 中trung 。 令linh 諸chư 山sơn 河hà 日nhật 月nguyệt 星tinh 宿tú 。 悉tất 現hiện 如như 故cố ， 而nhi 不bất 迫bách 迮trách 。 示thị 諸chư 眾chúng 生sanh 。 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 三Tam 昧Muội 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 勢thế 力lực 如như 是thị 。 」 。