首楞嚴經 ( 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 經Kinh )
Phật Học Đại Từ Điển
NGHĨA TIẾNG HÁN
（經名）大佛頂如來蜜因修證了義諸菩薩萬行首楞嚴經之略名。首楞嚴者，三昧之名，萬行之總稱也。有十卷。經題下曰：「一名中印度那爛陀大道場經，於灌頂部錄出別行。大唐神龍元年龍集乙巳五月己卯朔二十三日辛丑，中天竺沙門般剌蜜帝於廣州制止道場譯，菩薩戒弟子前正諫大夫同中書門下平章事清河房融筆授，烏長國沙門彌伽釋迦譯語。」此經不載於麗宋元明四大藏，因有真偽之諍。然長水引智昇之開元釋教錄九云：「大佛頂如來密因修證了義諸菩薩萬行首楞嚴經十卷，右一部十卷今現在。沙門釋懷迪州人也。住羅浮山南樓寺，（中略）後因遊廣州遇一梵僧（未得其名），賫梵經一夾，請共譯之，勤成十卷，即大佛頂萬行首楞嚴經是也。」經之題目及紙葉文句與今之房融本並無差異，二經皆真經也。閱藏知津曰：「阿難示墮摩登伽難，佛放頂光說咒。勅文殊將咒往護，提獎來歸，啟請大法。佛為先開圓解，次示圓行，次明圓位。乃至精研七趣，詳辨陰魔。此宗教司南，性相總要。一代法門之精髓，成佛作祖之正印也。」
NGHĨA HÁN VIỆT
（ 經kinh 名danh ） 大đại 佛Phật 頂đảnh 如Như 來Lai 蜜mật 因nhân 修tu 證chứng 了liễu 義nghĩa 諸chư 菩Bồ 薩Tát 萬vạn 行hạnh 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 經Kinh 之chi 略lược 名danh 。 首thủ 楞lăng 嚴nghiêm 者giả ， 三tam 昧muội 之chi 名danh 萬vạn 行hạnh 之chi 總tổng 稱xưng 也dã 。 有hữu 十thập 卷quyển 。 經kinh 題đề 下hạ 曰viết ： 「 一nhất 名danh 中trung 印ấn 度độ 那na 爛lạn 陀đà 大Đại 道Đạo 場tràng 經kinh ， 於ư 灌quán 頂đảnh 部bộ 錄lục 出xuất 別biệt 行hành 。 大đại 唐đường 神Thần 龍Long 元nguyên 年niên 。 龍long 集tập 乙ất 巳tị 五ngũ 月nguyệt 己kỷ 卯mão 朔sóc 二nhị 十thập 三tam 日nhật 辛tân 丑sửu ， 中trung 天Thiên 竺Trúc 沙Sa 門Môn 般bát 剌lạt 蜜mật 帝đế 於ư 廣quảng 州châu 制chế 止chỉ 道Đạo 場Tràng 譯dịch 菩Bồ 薩Tát 戒giới 弟đệ 子tử 前tiền 正chánh 諫gián 大đại 夫phu 同đồng 中trung 書thư 門môn 下hạ 平bình 章chương 事sự 清thanh 河hà 房phòng 融dung 筆bút 授thọ ， 烏ô 長trường/trưởng 國quốc 沙Sa 門Môn 彌di 伽già 釋Thích 迦Ca 譯dịch 語ngữ 。 此thử 經Kinh 不bất 載tải 於ư 麗lệ 宋tống 元nguyên 明minh 四tứ 大đại 藏tạng ， 因nhân 有hữu 真chân 偽ngụy 之chi 諍tranh 。 然nhiên 長trường/trưởng 水thủy 引dẫn 智trí 昇thăng 之chi 開khai 元nguyên 釋thích 教giáo 錄lục 九cửu 云vân ： 「 大đại 佛Phật 頂đảnh 如Như 來Lai 密mật 因nhân 修tu 證chứng 了liễu 義nghĩa 諸chư 菩Bồ 薩Tát 萬vạn 行hạnh 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 經Kinh 。 十thập 卷quyển ， 右hữu 一nhất 部bộ 十thập 卷quyển 今kim 現hiện 在tại 。 沙Sa 門Môn 釋thích 懷hoài 迪 州châu 人nhân 也dã 。 住trụ 羅la 浮phù 山sơn 南nam 樓lâu 寺tự ， （ 中trung 略lược ） 後hậu 因nhân 遊du 廣quảng 州châu 遇ngộ 一nhất 梵Phạm 僧Tăng （ 未vị 得đắc 其kỳ 名danh ） ， 賫 梵Phạm 經kinh 一nhất 夾giáp ， 請thỉnh 共cộng 譯dịch 之chi ， 勤cần 成thành 十thập 卷quyển ， 即tức 大đại 佛Phật 頂đảnh 萬vạn 行hạnh 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 經Kinh 是thị 也dã 。 」 經kinh 之chi 題đề 目mục 及cập 紙chỉ 葉diệp 文văn 句cú 與dữ 今kim 之chi 房phòng 融dung 本bổn 並tịnh 無vô 差sai 異dị ， 二nhị 經kinh 皆giai 真chân 經kinh 也dã 。 閱duyệt 藏tạng 知tri 津tân 曰viết 阿A 難Nan 。 示thị 墮đọa 摩Ma 登Đăng 伽Già 難nạn 。 佛Phật 放phóng 頂đảnh 光quang 說thuyết 咒chú 。 勅sắc 文Văn 殊Thù 將tương 咒chú 往vãng 護hộ 。 提đề 獎tưởng 來lai 歸quy ， 啟khải 請thỉnh 大đại 法pháp 。 佛Phật 為vi 先tiên 開khai 圓viên 解giải ， 次thứ 示thị 圓viên 行hành ， 次thứ 明minh 圓viên 位vị 。 乃nãi 至chí 精tinh 研nghiên 七thất 趣thú 。 詳tường 辨biện 陰ấm 魔ma 。 此thử 宗tông 教giáo 司ty 南nam 性tánh 相tướng 總tổng 要yếu 。 一nhất 代đại 法Pháp 門môn 之chi 精tinh 髓tủy 成thành 佛Phật 作tác 祖tổ 之chi 正chánh 印ấn 也dã 。 」 。