thoái duyên

Phật Quang Đại Từ Điển

(退緣) Nhân duyên thoái chuyển. Tức chỉ cho những ác duyên gây chướng ngại cho việc tu hành Phật đạo, hoặc khiến phải lui khỏi giai vị tu hành. Câu xá luận quang kí quyển 3 và luận Đại tì bà sa quyển 60 nêu ra 5 thứ thoái duyên của bậc A la hán như sau: 1. Đa doanh sự nghiệp: Quá lo toan về sự nghiệp. 2. Nhạo chư hí luận: Ưa thích sự bàn luận chỉ bàn để mà chơi. 3. Hiếu hòa đấu tranh: Thích giảng hòa về việc đấu tranh. 4. Hỉ thiệp trường đồ: Thích đi xa 5. Thân hằng đa bệnh: Thân thường đau ốm. Thành duy thức luận liễu nghĩa đăng quyển 4 cũng nêu 5 thứ thoái duyên: Việc tăng,Giàn hòa việctranh cãi,Đi xa,Nhiều bệnh, Thích tụng kinh. Luận Tịnh độ của ngài Ca tài thì cho rằng, người phàm phu vì sống ở thế giới Sa bà, do có 5 thứ thoái duyên nên dễ bị thoái chuyển; còn nếu sinh về Tịnh độ phương Tây thì không có 5 thoái duyên nên không thoái chuyển. Năm thoái duyên là: 1. Sự sống ngắn ngủi, nhiều bệnh. 2. Có người nữ và tiêm nhiễm 6 trần. 3. Kết bạn với người xấu ác. 4. Tâm bất thiện và vô kí. 5. Thường không được gặp Phật.