Thiền Tông Vĩnh Gia Tập –

Chuẩn
Leave a comment

禪Thiền 宗Tông 永Vĩnh 嘉Gia 集Tập

唐Đường 玄Huyền 覺Giác 撰Soạn

禪thiền 宗tông 永vĩnh 嘉gia 集tập 序tự

唐đường 慶khánh 州châu 刺thứ 史sử 魏ngụy 靜tĩnh 述thuật

聞văn 夫phu 。慧tuệ 門môn 廣quảng 闢tịch 。理lý 絕tuyệt 色sắc 相tướng 之chi 端đoan 。覺giác 路lộ 遙diêu 登đăng 。跡tích 晦hối 名danh 言ngôn 之chi 表biểu 。悲bi 夫phu 。能năng 仁nhân 示thị 現hiện 。應ứng 化hóa 無vô 方phương 。開khai 妙diệu 典điển 於ư 三tam 乘thừa 。暢sướng 真chân 詮thuyên 於ư 八bát 部bộ 。所sở 以dĩ 發phát 揮huy 至chí 賾trách 。懸huyền 梵Phạm 景cảnh 於ư 昏hôn 衢cù 。光quang 闡xiển 大đại 猷# 。泛phiếm 禪thiền 波ba 於ư 欲dục 浪lãng 。是thị 以dĩ 金kim 棺quan 揜# 耀diệu 。玉ngọc 毫hào 收thu 彩thải 。孤cô 標tiêu 靈linh 鷲thứu 之chi 英anh 。獨độc 負phụ 成thành 麟lân 之chi 業nghiệp 者giả 。其kỳ 唯duy 大đại 師sư 歟# 。大đại 師sư 俗tục 姓tánh 戴đái 氏thị 。永vĩnh 嘉gia 人nhân 也dã 。少thiểu 挺đĩnh 生sanh 知tri 。學học 不bất 加gia 思tư 。幼ấu 則tắc 遊du 心tâm 三tam 藏tạng 。長trường/trưởng 則tắc 通thông 志chí 大Đại 乘Thừa 。三tam 業nghiệp 精tinh 勤cần 。偏thiên 弘hoằng 禪thiền 觀quán 。境cảnh 智trí 俱câu 寂tịch 。定định 慧tuệ 雙song 融dung 。遂toại 使sử 塵trần 靜tĩnh 昏hôn 衢cù 。波ba 澄trừng 玄huyền 海hải 。心tâm 珠châu 道đạo 種chủng 。瑩oánh 七thất 淨tịnh 以dĩ 交giao 輝huy 。戒giới 月nguyệt 悲bi 花hoa 。耿# 三tam 空không 而nhi 列liệt 耀diệu 。加gia 復phục 霜sương 松tùng 潔khiết 操thao 。水thủy 月nguyệt 虛hư 襟khâm 。布bố 衣y 蔬# 食thực 。忘vong 身thân 為vi 法pháp 。愍mẫn 傷thương 含hàm 識thức 。物vật 物vật 斯tư 安an 。觀quán 念niệm 相tương 續tục 。心tâm 心tâm 靡mĩ 間gian 。始thỉ 終chung 抗kháng 節tiết 。金kim 石thạch 方phương 堅kiên 。淺thiển 深thâm 心tâm 要yếu 。貫quán 花hoa 慚tàm 潔khiết 。神thần 徹triệt 言ngôn 表biểu 。理lý 契khế 寰# 中trung 。曲khúc 己kỷ 推thôi 人nhân 。順thuận 凡phàm 同đồng 聖thánh 。則tắc 不bất 起khởi 滅diệt 定định 。而nhi 秉bỉnh 護hộ 四tứ 儀nghi 。名danh 重trọng/trùng 當đương 時thời 道đạo 扇thiên/phiến 方phương 外ngoại 。三tam 吳ngô 碩# 學học 輻bức 輳# 禪thiền 階giai 。八bát 表biểu 高cao 人nhân 風phong 趨xu 理lý 窟quật 。靜tĩnh 往vãng 因nhân 薄bạc 宦# 。親thân 承thừa 接tiếp 足túc 。恨hận 未vị 盡tận 於ư 方phương 寸thốn 。俄nga 赴phó 京kinh 畿# 。自tự 爾nhĩ 已dĩ 來lai 。幽u 冥minh 遽cự 隔cách 。永vĩnh 慨khái 玄huyền 眸mâu 。積tích 翳ế 忽hốt 喪táng 金kim 錍bề 。欲dục 海hải 洪hồng 濤đào 。遄thuyên 沈trầm 智trí 檝tiếp 。遺di 文văn 尚thượng 在tại 。龕khám 室thất 寂tịch 寥liêu 。嗚ô 呼hô 哀ai 哉tai 。痛thống 纏triền 心tâm 腑phủ 。所sở 嗟ta 一nhất 方phương 眼nhãn 滅diệt 。七thất 眾chúng 何hà 依y 。德đức 音âm 無vô 聞văn 。遠viễn 增tăng 悽thê 感cảm 。大đại 師sư 在tại 生sanh 。凡phàm 所sở 宣tuyên 紀kỷ 。總tổng 有hữu 十thập 篇thiên 。集tập 為vi 一nhất 卷quyển 。庶thứ 同đồng 歸quy 郢# 悟ngộ 者giả 。得đắc 意ý 忘vong 言ngôn 耳nhĩ 。今kim 略lược 紀kỷ 斯tư 文văn 。多đa 有hữu 謬mậu 誤ngộ 。用dụng 俟sĩ 明minh 哲triết 。非phi 者giả 正chánh 之chi 。

禪thiền 宗tông 永vĩnh 嘉gia 集tập

唐đường 慎thận 水thủy 沙Sa 門Môn 玄huyền 覺giác 撰soạn

大đại 章chương 分phân 為vi 十thập 門môn 。慕mộ 道đạo 志chí 儀nghi 第đệ 一nhất 。夫phu 欲dục 修tu 道Đạo 。先tiên 須tu 立lập 志chí 。及cập 事sự 師sư 儀nghi 則tắc 。彰chương 乎hồ 軌quỹ 訓huấn 。故cố 標tiêu 第đệ 一nhất 。慕mộ 道đạo 儀nghi 式thức 。戒giới 憍kiêu 奢xa 意ý 第đệ 二nhị 。初sơ 雖tuy 立lập 志chí 修tu 道Đạo 。善thiện 識thức 軌quỹ 儀nghi 。若nhược 三tam 業nghiệp 憍kiêu 奢xa 。妄vọng 心tâm 擾nhiễu 動động 。何hà 能năng 得đắc 定định 。故cố 次thứ 第đệ 二nhị 明minh 戒giới 憍kiêu 奢xa 意ý 也dã 。淨tịnh 修tu 三tam 業nghiệp 第đệ 三tam 。前tiền 戒giới 憍kiêu 奢xa 。略lược 標tiêu 綱cương 要yếu 。今kim 子tử 細tế 檢kiểm 責trách 。令linh 麁thô 過quá 不bất 生sanh 。故cố 次thứ 第đệ 三Tam 明Minh 淨tịnh 修tu 三tam 業nghiệp 。戒giới 乎hồ 身thân 口khẩu 意ý 也dã 。奢xa 摩ma 他tha 頌tụng 第đệ 四tứ 。前tiền 已dĩ 檢kiểm 責trách 身thân 口khẩu 。令linh 麁thô 過quá 不bất 生sanh 。次thứ 須tu 入nhập 門môn 。修tu 道Đạo 漸tiệm 次thứ 。不bất 出xuất 定định 慧tuệ 。五ngũ 種chủng 起khởi 心tâm 。六lục 種chủng 料liệu 簡giản 。故cố 次thứ 第đệ 四tứ 。明minh 奢xa 摩ma 他tha 頌tụng 也dã 。毘Tỳ 婆Bà 舍Xá 那Na 頌tụng 第đệ 五ngũ 。非phi 戒giới 不bất 禪thiền 。非phi 禪thiền 不bất 慧tuệ 。上thượng 既ký 修tu 定định 。定định 久cửu 慧tuệ 明minh 。故cố 次thứ 第đệ 五ngũ 明minh 毘Tỳ 婆Bà 舍Xá 那Na 頌tụng 也dã 。優ưu 畢tất 叉xoa 頌tụng 第đệ 六lục 。偏thiên 修tu 於ư 定định 。定định 久cửu 則tắc 沈trầm 。偏thiên 學học 於ư 慧tuệ 。慧tuệ 多đa 心tâm 動động 。故cố 次thứ 第đệ 六lục 明minh 優ưu 畢tất 叉xoa 頌tụng 。等đẳng 於ư 定định 慧tuệ 。令linh 不bất 沈trầm 動động 。使sử 定định 慧tuệ 均quân 等đẳng 。捨xả 於ư 二nhị 邊biên 。三tam 乘thừa 漸tiệm 次thứ 第đệ 七thất 。定định 慧tuệ 既ký 均quân 。則tắc 寂tịch 而nhi 常thường 照chiếu 。三tam 觀quán 一nhất 心tâm 。何hà 疑nghi 不bất 遣khiển 。何hà 照chiếu 不bất 圓viên 。自tự 解giải 雖tuy 明minh 。悲bi 他tha 未vị 悟ngộ 。悟ngộ 有hữu 淺thiển 深thâm 。故cố 次thứ 第đệ 七thất 明minh 三tam 乘thừa 漸tiệm 次thứ 也dã 。理lý 事sự 不bất 二nhị 第đệ 八bát 。三tam 乘thừa 悟ngộ 理lý 。理lý 無vô 不bất 窮cùng 。窮cùng 理lý 在tại 事sự 。了liễu 事sự 即tức 理lý 。故cố 次thứ 第đệ 八bát 明minh 事sự 理lý 不bất 二nhị 。即tức 事sự 而nhi 真chân 。用dụng 祛khư 倒đảo 見kiến 也dã 。勸khuyến 友hữu 人nhân 書thư 第đệ 九cửu 。事sự 理lý 既ký 融dung 。內nội 心tâm 自tự 瑩oánh 。復phục 悲bi 遠viễn 學học 。虛hư 擲trịch 寸thốn 陰ấm 。故cố 次thứ 第đệ 九cửu 明minh 勸khuyến 友hữu 人nhân 書thư 也dã 。發phát 願nguyện 文văn 第đệ 十thập 。勸khuyến 友hữu 雖tuy 是thị 悲bi 他tha 。專chuyên 心tâm 在tại 一nhất 。情tình 猶do 未vị 普phổ 。故cố 次thứ 第đệ 十thập 明minh 發phát 願nguyện 文văn 。誓thệ 度độ 一nhất 切thiết 也dã 。

慕mộ 道đạo 志chí 儀nghi 第đệ 一nhất

先tiên 觀quán 三tam 界giới 。生sanh 厭yếm 離ly 故cố 。次thứ 親thân 善thiện 友hữu 。求cầu 出xuất 路lộ 故cố 。次thứ 朝triêu 晡bô 問vấn 訊tấn 。存tồn 禮lễ 數số 故cố 。次thứ 審thẩm 乖quai 適thích 如như 何hà 。明minh 侍thị 養dưỡng 故cố 。次thứ 問vấn 何hà 所sở 作tác 。為vi 明minh 親thân 承thừa 事sự 故cố 。次thứ 瞻chiêm 仰ngưỡng 無vô 怠đãi 。生sanh 殷ân 重trọng 故cố 。次thứ 數số 決quyết 心tâm 要yếu 。為vi 正chánh 修tu 故cố 。次thứ 隨tùy 解giải 呈trình 簡giản 。為vi 識thức 邪tà 正chánh 故cố 。次thứ 驗nghiệm 氣khí 力lực 。知tri 生sanh 熟thục 故cố 。次thứ 見kiến 病bệnh 生sanh 疑nghi 。堪kham 進tiến 妙diệu 藥dược 故cố 。委ủy 的đích 審thẩm 思tư 。求cầu 諦đế 當đương 故cố 。日nhật 夜dạ 精tinh 勤cần 。恐khủng 緣duyên 差sai 故cố 。專chuyên 心tâm 一nhất 行hành 。為vi 成thành 業nghiệp 故cố 。亡vong 身thân 為vi 法pháp 。為vi 知tri 恩ân 故cố 。如như 其kỳ 信tín 力lực 輕khinh 微vi 。意ý 無vô 專chuyên 志chí 。麁thô 行hành 淺thiển 解giải 。汎# 漾dạng 隨tùy 機cơ 。觸xúc 事sự 則tắc 因nhân 事sự 生sanh 心tâm 。緣duyên 無vô 則tắc 依y 無vô 息tức 念niệm 。既ký 非phi 動động 靜tĩnh 之chi 等đẳng 觀quán 。則tắc 順thuận 有hữu 無vô 之chi 得đắc 失thất 。然nhiên 道đạo 不bất 浪lãng 階giai 。隨tùy 功công 涉thiệp 位vị 耳nhĩ 。

戒giới 憍kiêu 奢xa 意ý 第đệ 二nhị

衣y 食thực 由do 來lai 。長trưởng 養dưỡng 栽tài 種chủng 。墾khẩn 土thổ 掘quật 地địa 。鹽diêm 煮chử 蠶tằm 蛾nga 。成thành 熟thục 施thí 為vi 。損tổn 傷thương 物vật 命mạng 。令linh 他tha 受thọ 死tử 。資tư 給cấp 自tự 身thân 。但đãn 畏úy 饑cơ 寒hàn 。不bất 觀quán 死tử 苦khổ 。殺sát 他tha 活hoạt 己kỷ 。痛thống 哉tai 可khả 傷thương 。兼kiêm 用dụng 農nông 功công 。積tích 力lực 深thâm 厚hậu 。何hà 獨độc 含hàm 靈linh 致trí 命mạng 。亦diệc 乃nãi 信tín 施thí 難nan 消tiêu 。雖tuy 復phục 出xuất 家gia 。何hà 德đức 之chi 有hữu 。噫# 。夫phu 欲dục 出xuất 超siêu 三tam 界giới 。未vị 有hữu 絕tuyệt 塵trần 之chi 行hành 。徒đồ 為vi 男nam 子tử 之chi 身thân 。而nhi 無vô 丈trượng 夫phu 之chi 志chí 。但đãn 以dĩ 終chung 朝triêu 擾nhiễu 擾nhiễu 。竟cánh 夜dạ 昏hôn 昏hôn 。道Đạo 德đức 未vị 修tu 。衣y 食thực 斯tư 費phí 。上thượng 乖quai 弘hoằng 道đạo 。下hạ 闕khuyết 利lợi 生sanh 。中trung 負phụ 四Tứ 恩Ân 。誠thành 以dĩ 為vi 恥sỉ 。故cố 智trí 人nhân 思tư 之chi 。寧ninh 有hữu 法pháp 死tử 。不bất 無vô 法pháp 生sanh 。徒đồ 自tự 迷mê 癡si 。貴quý 身thân 賤tiện 法pháp 耳nhĩ 。

淨tịnh 修tu 三tam 業nghiệp 第đệ 三tam

貪tham 瞋sân 邪tà 見kiến 意ý 業nghiệp 。妄vọng 言ngôn 綺ỷ 語ngữ 。兩lưỡng 舌thiệt 惡ác 口khẩu 口khẩu 業nghiệp 。殺sát 盜đạo 婬dâm 身thân 業nghiệp 。夫phu 欲dục 志chí 求cầu 大Đại 道Đạo 者giả 。必tất 先tiên 淨tịnh 修tu 三tam 業nghiệp 。然nhiên 後hậu 於ư 四tứ 威uy 儀nghi 中trung 。漸tiệm 次thứ 入nhập 道đạo 。乃nãi 至chí 六lục 根căn 所sở 對đối 。隨tùy 緣duyên 了liễu 達đạt 。境cảnh 智trí 雙song 寂tịch 。冥minh 乎hồ 妙diệu 旨chỉ 。云vân 何hà 淨tịnh 修tu 身thân 業nghiệp 。深thâm 自tự 思tư 惟duy 。行hành 住trụ 坐tọa 臥ngọa 。四tứ 威uy 儀nghi 中trung 。檢kiểm 攝nhiếp 三tam 愆khiên 。無vô 令linh 漏lậu 失thất 。慈từ 悲bi 撫phủ 育dục 。不bất 傷thương 物vật 命mạng 。水thủy 陸lục 空không 行hành 。一nhất 切thiết 含hàm 識thức 。命mạng 無vô 大đại 小tiểu 。等đẳng 心tâm 愛ái 護hộ 。蠢xuẩn 動động 蜎quyên 飛phi 。無vô 令linh 毀hủy 損tổn 。危nguy 難nạn/nan 之chi 流lưu 。殷ân 勤cần 拔bạt 濟tế 。方phương 便tiện 救cứu 度độ 。皆giai 令linh 解giải 脫thoát 。於ư 他tha 財tài 物vật 。不bất 與dữ 不bất 取thủ 。乃nãi 至chí 鬼quỷ 神thần 。隨tùy 有hữu 主chủ 物vật 。一nhất 鍼châm 一nhất 草thảo 。終chung 無vô 故cố 犯phạm 。貧bần 窮cùng 乞khất 匃cái 。隨tùy 己kỷ 所sở 有hữu 。敬kính 心tâm 施thí 與dữ 。令linh 彼bỉ 安an 隱ẩn 。不bất 求cầu 恩ân 報báo 。作tác 是thị 思tư 惟duy 。

過quá 去khứ 諸chư 佛Phật 。經kinh 無vô 量lượng 劫kiếp 行hành 檀đàn 。布bố 施thí 象tượng 馬mã 七thất 珍trân 。頭đầu 目mục 髓tủy 腦não 。乃nãi 至chí 身thân 命mạng 。捨xả 而nhi 無vô 悋lận 。我ngã 今kim 亦diệc 爾nhĩ 。隨tùy 有hữu 施thí 與dữ 。歡hoan 喜hỷ 供cúng 養dường 。心tâm 無vô 悋lận 惜tích 。於ư 諸chư 女nữ 色sắc 。心tâm 無vô 染nhiễm 著trước 。凡phàm 夫phu 顛điên 倒đảo 。為vi 慾dục 所sở 醉túy 。躭đam 荒hoang 迷mê 亂loạn 。不bất 知tri 其kỳ 過quá 。如như 捉tróc 花hoa 莖hành 。不bất 悟ngộ 毒độc 蛇xà 。智trí 人nhân 觀quán 之chi 。毒độc 蛇xà 之chi 口khẩu 。熊hùng 豹báo 之chi 手thủ 。猛mãnh 火hỏa 熱nhiệt 鐵thiết 。不bất 以dĩ 為ví 喻dụ 。銅đồng 柱trụ 鐵thiết 床sàng 。焦tiêu 背bối/bội 爛lạn 腸tràng 。血huyết 肉nhục 糜mi 潰hội 。痛thống 徹triệt 心tâm 髓tủy 。作tác 如như 是thị 觀quán 。唯duy 苦khổ 無vô 樂lạc 。革cách 囊nang 盛thình 糞phẩn 。膿nùng 血huyết 之chi 聚tụ 。外ngoại 假giả 香hương 塗đồ 。內nội 唯duy 臭xú 穢uế 。不bất 淨tịnh 流lưu 溢dật 。蟲trùng 蛆thư 住trú 處xứ 。鮑# 肆tứ 廁trắc 孔khổng 。亦diệc 所sở 不bất 及cập 。智trí 者giả 觀quán 之chi 。但đãn 見kiến 髮phát 毛mao 爪trảo 齒xỉ 。薄bạc 皮bì 厚hậu 皮bì 。肉nhục 血huyết 汗hãn 淚lệ 。涕thế 唾thóa 膿nùng 脂chi 。筋cân 脈mạch 腦não 膜mô 。黃hoàng 痰đàm 白bạch 痰đàm 。肝can 膽đảm 骨cốt 髓tủy 肺phế 脾tì 腎thận 胃vị 。心tâm 膏cao 膀# 胱# 。大đại 腸tràng 小tiểu 腸tràng 。生sanh 藏tạng 熟thục 藏tạng 。屎thỉ 尿niệu 臭xú 處xứ 。如như 是thị 等đẳng 物vật 。一nhất 一nhất 非phi 人nhân 。識thức 風phong 鼓cổ 擊kích 。妄vọng 生sanh 言ngôn 語ngữ 。詐trá 為vi 親thân 友hữu 。其kỳ 實thật 怨oán 妬đố 。敗bại 德đức 障chướng 道đạo 。為vi 過quá 至chí 重trọng/trùng 。應ưng 當đương 遠viễn 離ly 。如như 避tị 怨oán 賊tặc 。是thị 故cố 智trí 者giả 觀quan 之chi 。如như 毒độc 蛇xà 想tưởng 。寧ninh 近cận 毒độc 蛇xà 。不bất 親thân 女nữ 色sắc 。

何hà 以dĩ 故cố 。毒độc 蛇xà 殺sát 人nhân 。一nhất 死tử 一nhất 生sanh 。女nữ 色sắc 繫hệ 縛phược 。百bách 千thiên 萬vạn 劫kiếp 。種chủng 種chủng 楚sở 毒độc 。苦khổ 痛thống 無vô 窮cùng 。諦đế 察sát 深thâm 思tư 。難nan 可khả 附phụ 近cận 。是thị 以dĩ 智trí 者giả 。切thiết 檢kiểm 三tam 衍diễn 。改cải 往vãng 修tu 來lai 。背bối/bội 惡ác 從tùng 善thiện 。不bất 殺sát 不bất 盜đạo 。放phóng 生sanh 布bố 施thí 。不bất 行hành 婬dâm 穢uế 。常thường 修tu 梵Phạm 行hạnh 。日nhật 夜dạ 精tinh 勤cần 。行hành 道Đạo 禮lễ 拜bái 。歸quy 憑bằng 三Tam 寶Bảo 。志chí 求cầu 解giải 脫thoát 。於ư 身thân 命mạng 財tài 。修tu 三tam 堅kiên 法Pháp 。知tri 身thân 虛hư 幻huyễn 。無vô 有hữu 自tự 性tánh 。色sắc 即tức 是thị 空không 。誰thùy 是thị 我ngã 者giả 。一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。但đãn 有hữu 假giả 名danh 。無vô 一nhất 定định 實thật 。是thị 我ngã 身thân 者giả 。四tứ 大đại 五ngũ 陰ấm 。一nhất 一nhất 非phi 我ngã 。和hòa 合hợp 亦diệc 無vô 。內nội 外ngoại 推thôi 求cầu 。如như 水thủy 聚tụ 沫mạt 。浮phù 泡bào 陽dương 焰diễm 。芭ba 蕉tiêu 幻huyễn 化hóa 。鏡kính 像tượng 水thủy 月nguyệt 。畢tất 竟cánh 無vô 人nhân 。無vô 明minh 不bất 了liễu 。妄vọng 執chấp 為vi 我ngã 。於ư 非phi 實thật 中trung 。橫hoạnh 生sanh 貪tham 著trước 。殺sát 生sanh 偷thâu 盜đạo 。婬dâm 穢uế 荒hoang 迷mê 。竟cánh 夜dạ 終chung 朝triêu 。矻# 矻# 造tạo 業nghiệp 。雖tuy 非phi 真chân 實thật 。善thiện 惡ác 報báo 應ứng 。如như 影ảnh 隨tùy 形hình 。作tác 是thị 觀quán 時thời 。不bất 以dĩ 惡ác 求cầu 。而nhi 養dưỡng 身thân 命mạng 。應ưng 自tự 觀quán 身thân 。如như 毒độc 蛇xà 想tưởng 。為vi 治trị 病bệnh 故cố 。受thọ 於ư 四tứ 事sự 。身thân 著trước 衣y 服phục 。如như 裹khỏa 癰ung 瘡sang 。口khẩu 飡xan 滋tư 味vị 。如như 病bệnh 服phục 藥dược 。節tiết 身thân 儉kiệm 口khẩu 。不bất 生sanh 奢xa 泰thái 。聞văn 說thuyết 少thiểu 欲dục 。深thâm 樂nhạo/nhạc/lạc 修tu 行hành 。故cố 經Kinh 云vân 。少thiểu 欲dục 頭đầu 陀đà 。善thiện 知tri 止chỉ 足túc 。是thị 人nhân 能năng 入nhập 。賢hiền 聖thánh 之chi 道Đạo 。

何hà 以dĩ 故cố 。惡ác 道đạo 眾chúng 生sanh 。經kinh 無vô 量lượng 劫kiếp 。闕khuyết 衣y 乏phạp 食thực 。叫khiếu 喚hoán 號hiệu 毒độc 。饑cơ 寒hàn 切thiết 楚sở 。皮bì 骨cốt 相tương 連liên 。我ngã 今kim 暫tạm 闕khuyết 。未vị 足túc 為vi 苦khổ 。是thị 故cố 智trí 者giả 。貴quý 法pháp 賤tiện 身thân 。勤cần 求cầu 至chí 道đạo 。不bất 顧cố 形hình 命mạng 。是thị 名danh 淨tịnh 修tu 身thân 業nghiệp 。云vân 何hà 淨tịnh 修tu 口khẩu 業nghiệp 。深thâm 自tự 思tư 惟duy 。口khẩu 之chi 四tứ 過quá 。生sanh 死tử 根căn 本bổn 。增tăng 長trưởng 眾chúng 惡ác 。傾khuynh 覆phú 萬vạn 行hạnh 。遞đệ 相tương 是thị 非phi 。是thị 故cố 智trí 者giả 。欲dục 拔bạt 其kỳ 源nguyên 。斷đoạn 除trừ 虛hư 妄vọng 。修tu 四tứ 實thật 語ngữ 。正chánh 直trực 柔nhu 軟nhuyễn 和hòa 合hợp 如như 實thật 。此thử 之chi 四tứ 語ngữ 。智trí 者giả 所sở 行hành 。

何hà 以dĩ 故cố 。正chánh 直trực 語ngữ 者giả 。能năng 除trừ 綺ỷ 語ngữ 。柔nhu 軟nhuyễn 語ngữ 者giả 。能năng 除trừ 惡ác 口khẩu 。和hòa 合hợp 語ngữ 者giả 。能năng 除trừ 兩lưỡng 舌thiệt 。如như 實thật 語ngữ 者giả 。能năng 除trừ 妄vọng 語ngữ 。正chánh 直trực 語ngữ 者giả 有hữu 二nhị 。一nhất 稱xưng 法pháp 說thuyết 。令linh 諸chư 聞văn 者giả 。信tín 解giải 明minh 了liễu 。二nhị 稱xưng 理lý 說thuyết 。令linh 諸chư 聞văn 者giả 。除trừ 疑nghi 遣khiển 惑hoặc 。柔nhu 軟nhuyễn 語ngữ 者giả 亦diệc 二nhị 。一nhất 者giả 安an 慰úy 語ngữ 。令linh 諸chư 聞văn 者giả 。歡hoan 喜hỷ 親thân 近cận 。二nhị 者giả 宮cung 商thương 清thanh 雅nhã 。令linh 諸chư 聞văn 者giả 。愛ái 樂nhạo 受thọ 習tập 。和hòa 合hợp 語ngữ 者giả 亦diệc 二nhị 。一nhất 事sự 和hòa 合hợp 者giả 。見kiến 鬪đấu 諍tranh 人nhân 。諫gián 勸khuyến 令linh 捨xả 。不bất 自tự 稱xưng 譽dự 。卑ty 遜tốn 敬kính 物vật 。二nhị 理lý 和hòa 合hợp 者giả 。見kiến 退thoái 菩Bồ 提Đề 心tâm 人nhân 。殷ân 勤cần 勸khuyến 進tấn 。善thiện 能năng 分phân 別biệt 。菩Bồ 提Đề 煩phiền 惱não 。平bình 等đẳng 一nhất 相tương/tướng 。如như 實thật 語ngữ 者giả 亦diệc 二nhị 。一nhất 事sự 實thật 者giả 。有hữu 則tắc 言ngôn 有hữu 。無vô 則tắc 言ngôn 無vô 。是thị 則tắc 言ngôn 是thị 。非phi 則tắc 言ngôn 非phi 。二nhị 理lý 實thật 者giả 。一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。皆giai 有hữu 佛Phật 性tánh 。如Như 來Lai 涅Niết 槃Bàn 。常thường 住trụ 不bất 變biến 。是thị 以dĩ 智trí 者giả 。行hành 四tứ 實thật 語ngữ 。觀quán 彼bỉ 眾chúng 主chủ 。曠khoáng 劫kiếp 已dĩ 來lai 。為vi 彼bỉ 四tứ 過quá 之chi 所sở 顛điên 倒đảo 。沈trầm 淪luân 生sanh 死tử 。難nan 可khả 出xuất 離ly 。我ngã 今kim 欲dục 拔bạt 其kỳ 源nguyên 。觀quán 彼bỉ 口khẩu 業nghiệp 。脣thần 舌thiệt 牙nha 齒xỉ 。咽yết 喉hầu 臍tề 響hưởng 。識thức 風phong 鼓cổ 擊kích 。音âm 出xuất 其kỳ 中trung 。由do 心tâm 因nhân 緣duyên 。虛hư 實thật 兩lưỡng 別biệt 。實thật 則tắc 利lợi 益ích 。虛hư 則tắc 損tổn 減giảm 。實thật 是thị 起khởi 善thiện 之chi 根căn 。虛hư 是thị 生sanh 惡ác 之chi 本bổn 。善thiện 惡ác 根căn 本bổn 。由do 口khẩu 言ngôn 詮thuyên 。詮thuyên 善thiện 之chi 言ngôn 。名danh 為vi 四tứ 正chánh 。詮thuyên 惡ác 之chi 語ngữ 。名danh 為vi 四tứ 邪tà 。邪tà 則tắc 就tựu 苦khổ 。正chánh 則tắc 歸quy 樂nhạo/nhạc/lạc 。善thiện 是thị 助trợ 道đạo 之chi 緣duyên 。惡ác 是thị 敗bại 道đạo 之chi 本bổn 。是thị 故cố 智trí 者giả 。要yếu 心tâm 扶phù 正chánh 。實thật 語ngữ 自tự 立lập 。誦tụng 經Kinh 念niệm 佛Phật 。觀quán 語ngữ 實thật 相tướng 。言ngôn 無vô 所sở 存tồn 。語ngữ 默mặc 平bình 等đẳng 。是thị 名danh 淨tịnh 修tu 口khẩu 業nghiệp 。云vân 何hà 淨tịnh 修tu 意ý 業nghiệp 。深thâm 自tự 思tư 惟duy 。善thiện 惡ác 之chi 源nguyên 。皆giai 從tùng 心tâm 起khởi 。邪tà 念niệm 因nhân 緣duyên 。能năng 生sanh 萬vạn 惡ác 。正chánh 觀quán 因nhân 緣duyên 。能năng 生sanh 萬vạn 善thiện 。故cố 經Kinh 云vân 。三tam 界giới 無vô 別biệt 法pháp 。惟duy 是thị 一nhất 心tâm 作tác 。當đương 知tri 心tâm 是thị 萬vạn 法pháp 。之chi 根căn 本bổn 也dã 。云vân 何hà 邪tà 念niệm 。無vô 明minh 不bất 了liễu 。妄vọng 執chấp 為vi 我ngã 。我ngã 見kiến 堅kiên 固cố 。貪tham 瞋sân 邪tà 見kiến 。橫hoạnh/hoành 計kế 所sở 有hữu 。生sanh 諸chư 染nhiễm 著trước 。故cố 經Kinh 云vân 。因nhân 有hữu 我ngã 故cố 。便tiện 有hữu 我ngã 所sở 。因nhân 我ngã 所sở 故cố 。起khởi 於ư 斷đoạn 常thường 。六lục 十thập 二nhị 見kiến 。見kiến 思tư 相tương 續tục 。九cửu 十thập 八bát 使sử 。三tam 界giới 生sanh 死tử 。輪luân 迴hồi 不bất 息tức 。當đương 知tri 邪tà 念niệm 。眾chúng 惡ác 之chi 本bổn 。是thị 故cố 智trí 者giả 。制chế 而nhi 不bất 隨tùy 。云vân 何hà 正chánh 觀quán 。彼bỉ 我ngã 無vô 差sai 。色sắc 心tâm 不bất 二nhị 。菩Bồ 提Đề 煩phiền 惱não 。本bổn 性tánh 非phi 殊thù 。生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 。平bình 等đẳng 一nhất 照chiếu 。故cố 經Kinh 云vân 。離ly 我ngã 我ngã 所sở 。觀quán 於ư 平bình 等đẳng 。我ngã 及cập 涅Niết 槃Bàn 。此thử 二nhị 皆giai 空không 。當đương 知tri 諸chư 法pháp 。但đãn 有hữu 名danh 字tự 。故cố 經Kinh 云vân 。乃nãi 至chí 涅Niết 槃Bàn 。亦diệc 但đãn 有hữu 名danh 字tự 。又hựu 云vân 。文văn 字tự 性tánh 離ly 。名danh 字tự 亦diệc 空không 。

何hà 以dĩ 故cố 。法pháp 不bất 自tự 名danh 。假giả 名danh 詮thuyên 法pháp 。法pháp 既ký 非phi 法pháp 。名danh 亦diệc 非phi 名danh 。名danh 不bất 當đương 法pháp 。法pháp 不bất 當đương 名danh 。名danh 法pháp 無vô 當đương 。一nhất 切thiết 空không 寂tịch 。故cố 經Kinh 云vân 。法pháp 無vô 名danh 字tự 。言ngôn 語ngữ 斷đoạn 故cố 。是thị 以dĩ 妙diệu 相tướng 絕tuyệt 名danh 。真chân 名danh 非phi 字tự 。

何hà 以dĩ 故cố 。無vô 為vi 寂tịch 滅diệt 。至chí 極cực 微vi 妙diệu 。絕tuyệt 相tương 離ly 名danh 。心tâm 言ngôn 路lộ 絕tuyệt 。當đương 知tri 正chánh 觀quán 還hoàn 源nguyên 之chi 要yếu 也dã 。是thị 故cố 智trí 者giả 。正chánh 觀quán 因nhân 緣duyên 。萬vạn 感cảm 斯tư 遣khiển 。境cảnh 智trí 雙song 忘vong 。心tâm 源nguyên 淨tịnh 矣hĩ 。是thị 名danh 淨tịnh 修tu 意ý 業nghiệp 。此thử 應ưng 四tứ 儀nghi 。六lục 根căn 所sở 對đối 。隨tùy 緣duyên 了liễu 達đạt 。入nhập 道đạo 次thứ 第đệ 云vân 爾nhĩ 。

奢xa 摩ma 他tha 頌tụng 第đệ 四tứ

恰kháp 恰kháp 用dụng 心tâm 時thời 。恰kháp 恰kháp 無vô 心tâm 用dụng 。無vô 心tâm 恰kháp 恰kháp 用dụng 。常thường 用dụng 恰kháp 恰kháp 無vô 。夫phu 念niệm 非phi 忘vong 塵trần 。而nhi 不bất 息tức 塵trần 。非phi 息tức 念niệm 而nhi 不bất 忘vong 塵trần 。忘vong 則tắc 息tức 念niệm 而nhi 忘vong 。念niệm 息tức 則tắc 忘vong 塵trần 而nhi 息tức 。忘vong 塵trần 而nhi 息tức 。息tức 無vô 能năng 息tức 。息tức 念niệm 而nhi 忘vong 。忘vong 無vô 所sở 忘vong 。忘vong 無vô 所sở 忘vong 。塵trần 遺di 非phi 對đối 。息tức 無vô 能năng 息tức 。念niệm 滅diệt 非phi 知tri 。知tri 滅diệt 對đối 遺di 。一nhất 向hướng 冥minh 寂tịch 。閴# 爾nhĩ 無vô 寄ký 。妙diệu 性tánh 天thiên 然nhiên 。如như 火hỏa 得đắc 空không 。火hỏa 則tắc 自tự 滅diệt 。空không 喻dụ 妙diệu 性tánh 之chi 非phi 相tướng 。火hỏa 比tỉ 妄vọng 念niệm 之chi 不bất 生sanh 。其kỳ 辭từ 曰viết 。忘vong 緣duyên 之chi 後hậu 寂tịch 寂tịch 。靈linh 知tri 之chi 性tánh 歷lịch 歷lịch 。無vô 記ký 昏hôn 昧muội 昭chiêu 昭chiêu 。契khế 真chân 本bổn 空không 的đích 的đích 。惺tinh 惺tinh 寂tịch 寂tịch 是thị 。無vô 記ký 寂tịch 寂tịch 非phi 。寂tịch 寂tịch 惺tinh 惺tinh 是thị 。亂loạn 想tưởng 惺tinh 惺tinh 非phi 。若nhược 以dĩ 知tri 知tri 寂tịch 。此thử 非phi 無vô 緣duyên 知tri 。如như 手thủ 執chấp 如như 意ý 。非phi 無vô 如như 意ý 手thủ 。若nhược 以dĩ 自tự 知tri 知tri 。亦diệc 非phi 無vô 緣duyên 知tri 。如như 手thủ 自tự 作tác 拳quyền 。非phi 是thị 不bất 拳quyền 手thủ 。亦diệc 不bất 知tri 知tri 寂tịch 。亦diệc 不bất 自tự 知tri 知tri 。不bất 可khả 為vi 無vô 知tri 。自tự 性tánh 了liễu 然nhiên 故cố 。不bất 同đồng 於ư 木mộc 石thạch 。手thủ 不bất 執chấp 如như 意ý 。亦diệc 不bất 自tự 作tác 拳quyền 。不bất 可khả 為vi 無vô 手thủ 。以dĩ 手thủ 安an 然nhiên 故cố 。不bất 同đồng 於ư 兔thố 角giác 。

復phục 次thứ 修tu 心tâm 漸tiệm 次thứ 者giả 。夫phu 以dĩ 知tri 知tri 物vật 。物vật 在tại 知tri 亦diệc 在tại 。若nhược 以dĩ 知tri 知tri 知tri 。知tri 知tri 則tắc 離ly 物vật 。物vật 離ly 猶do 知tri 在tại 。起khởi 知tri 知tri 於ư 知tri 。後hậu 知tri 若nhược 生sanh 時thời 。前tiền 知tri 早tảo 已dĩ 滅diệt 。二nhị 知tri 既ký 不bất 並tịnh 。但đãn 得đắc 前tiền 知tri 滅diệt 。滅diệt 處xứ 為vi 知tri 境cảnh 。能năng 所sở 俱câu 非phi 真chân 。前tiền 則tắc 滅diệt 滅diệt 引dẫn 知tri 。後hậu 則tắc 知tri 知tri 續tục 滅diệt 。生sanh 滅diệt 相tương 續tục 。自tự 是thị 輪luân 迴hồi 之chi 道đạo 。今kim 言ngôn 知tri 者giả 。不bất 須tu 知tri 知tri 。但đãn 知tri 而nhi 已dĩ 。則tắc 前tiền 不bất 接tiếp 滅diệt 。後hậu 不bất 引dẫn 起khởi 。前tiền 後hậu 斷đoạn 續tục 。中trung 間gian 自tự 孤cô 。當đương 體thể 不bất 顧cố 。應ứng 時thời 消tiêu 滅diệt 。知tri 體thể 既ký 已dĩ 滅diệt 。豁hoát 然nhiên 如như 托thác 空không 。寂tịch 爾nhĩ 少thiểu 時thời 間gian 。唯duy 覺giác 無vô 所sở 得đắc 。即tức 覺giác 無vô 覺giác 。無vô 覺giác 之chi 覺giác 。異dị 乎hồ 木mộc 石thạch 。此thử 是thị 初sơ 心tâm 處xứ 。冥minh 然nhiên 絕tuyệt 慮lự 。乍sạ 同đồng 死tử 人nhân 。能năng 所sở 頓đốn 忘vong 。纖tiêm 緣duyên 盡tận 淨tịnh 。閴# 爾nhĩ 虛hư 寂tịch 。似tự 覺giác 無vô 知tri 。無vô 知tri 之chi 性tánh 。異dị 乎hồ 木mộc 石thạch 。此thử 是thị 初sơ 心tâm 處xứ 。領lãnh 會hội 難nạn/nan 為vi 。入nhập 初sơ 心tâm 時thời 。三tam 不bất 應ưng 有hữu 。一nhất 惡ác 。謂vị 思tư 惟duy 世thế 間gian 五ngũ 欲dục 等đẳng 因nhân 緣duyên 。二nhị 善thiện 。謂vị 思tư 惟duy 世thế 間gian 雜tạp 善thiện 等đẳng 事sự 。三tam 無vô 記ký 。謂vị 善thiện 惡ác 不bất 思tư 閴# 爾nhĩ 昏hôn 住trụ 。戒giới 中trung 三tam 應ưng 須tu 具cụ 。一nhất 攝nhiếp 律luật 儀nghi 戒giới 。謂vị 斷đoạn 一nhất 切thiết 惡ác 。二nhị 攝nhiếp 善thiện 法Pháp 戒giới 。謂vị 修tu 一nhất 切thiết 善thiện 。三tam 饒nhiêu 益ích 有hữu 情tình 戒giới 。謂vị 誓thệ 度độ 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。定định 中trung 三tam 應ưng 須tu 別biệt 。一nhất 安an 住trụ 定định 。謂vị 妙diệu 性tánh 天thiên 然nhiên 。本bổn 自tự 非phi 動động 。二nhị 引dẫn 起khởi 定định 。謂vị 澄trừng 心tâm 寂tịch 怕phạ 發phát 瑩oánh 增tăng 明minh 。三tam 辦biện 事sự 定định 。謂vị 定định 水thủy 凝ngưng 清thanh 萬vạn 像tượng 斯tư 鑑giám 。慧tuệ 中trung 三tam 應ưng 須tu 別biệt 。一nhất 人nhân 空không 慧tuệ 。謂vị 了liễu 陰ấm 非phi 我ngã 。即tức 陰ấm 中trung 無vô 我ngã 。如như 龜quy 毛mao 兔thố 角giác 。二nhị 法pháp 空không 慧tuệ 。謂vị 了liễu 陰ấm 等đẳng 諸chư 法pháp 。緣duyên 假giả 非phi 實thật 。如như 鏡kính 像tượng 水thủy 月nguyệt 。三tam 空không 空không 慧tuệ 。謂vị 了liễu 境cảnh 智trí 俱câu 空không 。是thị 空không 亦diệc 空không 。見kiến 中trung 三tam 應ưng 須tu 識thức 。一nhất 空không 見kiến 。謂vị 見kiến 空không 而nhi 見kiến 非phi 空không 。二nhị 不bất 空không 見kiến 。謂vị 見kiến 不bất 空không 而nhi 見kiến 非phi 不bất 空không 。三tam 性tánh 空không 見kiến 。謂vị 見kiến 自tự 性tánh 而nhi 見kiến 非phi 性tánh 。偏thiên 中trung 三tam 應ưng 須tu 簡giản 。一nhất 有hữu 法Pháp 身thân 無vô 。般Bát 若Nhã 解giải 脫thoát 。二nhị 有hữu 般Bát 若Nhã 無vô 解giải 脫thoát 法Pháp 身thân 。三tam 有hữu 解giải 脫thoát 無vô 法Pháp 身thân 般Bát 若Nhã 。有hữu 一nhất 無vô 二nhị 故cố 不bất 圓viên 。不bất 圓viên 故cố 非phi 性tánh 。又hựu 偏thiên 中trung 三tam 應ưng 須tu 簡giản 。一nhất 有hữu 法Pháp 身thân 般Bát 若Nhã 無vô 解giải 脫thoát 。二nhị 有hữu 般Bát 若Nhã 解giải 脫thoát 無vô 法Pháp 身thân 。三tam 有hữu 解giải 脫thoát 法Pháp 身thân 無vô 般Bát 若Nhã 。有hữu 二nhị 無vô 一nhất 故cố 不bất 圓viên 。不bất 圓viên 故cố 非phi 性tánh 。圓viên 中trung 三tam 應ưng 須tu 具cụ 。一nhất 法Pháp 身thân 不bất 癡si 即tức 般Bát 若Nhã 。般Bát 若Nhã 無vô 著trước 即tức 解giải 脫thoát 。解giải 脫thoát 寂tịch 滅diệt 即tức 法Pháp 身thân 。二nhị 般Bát 若Nhã 無vô 著trước 即tức 解giải 脫thoát 。解giải 脫thoát 寂tịch 滅diệt 即tức 法Pháp 身thân 。法Pháp 身thân 不bất 癡si 即tức 般Bát 若Nhã 。三tam 解giải 脫thoát 寂tịch 滅diệt 即tức 法Pháp 身thân 。法Pháp 身thân 不bất 癡si 即tức 般Bát 若Nhã 。般Bát 若Nhã 無vô 著trước 即tức 解giải 脫thoát 。舉cử 一nhất 即tức 具cụ 三tam 。言ngôn 三tam 體thể 即tức 一nhất 。此thử 因nhân 中trung 三tam 德đức 。非phi 果quả 上thượng 三tam 德đức 。欲dục 知tri 果quả 上thượng 三tam 德đức 。法Pháp 身thân 有hữu 斷đoạn 德đức 邇nhĩ 。因nhân 斷đoạn 惑hoặc 而nhi 顯hiển 德đức 。故cố 名danh 斷đoạn 德đức 。自tự 受thọ 用dụng 身thân 有hữu 智trí 德đức 。具cụ 四Tứ 智Trí 真chân 實thật 功công 德đức 故cố 。他tha 化hóa 二nhị 身thân 。有hữu 大đại 恩ân 德đức 。他tha 受thọ 用dụng 身thân 。於ư 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。有hữu 恩ân 德đức 故cố 。三tam 種chủng 化hóa 身thân 。於ư 菩Bồ 薩Tát 二Nhị 乘Thừa 。異dị 生sanh 有hữu 恩ân 故cố 。三tam 諦đế 四Tứ 智Trí 。除trừ 成Thành 所Sở 作Tác 智Trí 。為vi 緣duyên 俗tục 諦đế 故cố 。然nhiên 法pháp 無vô 淺thiển 深thâm 。而nhi 照chiếu 之chi 有hữu 明minh 昧muội 。心tâm 非phi 垢cấu 淨tịnh 。而nhi 解giải 之chi 有hữu 迷mê 悟ngộ 。剏# 入nhập 初sơ 心tâm 。迷mê 復phục 何hà 非phi 淺thiển 。終chung 契khế 圓viên 理lý 。達đạt 始thỉ 何hà 非phi 深thâm 。迷mê 之chi 失thất 理lý 而nhi 自tự 差sai 。悟ngộ 之chi 失thất 差sai 而nhi 即tức 理lý 。迷mê 悟ngộ 則tắc 同đồng 其kỳ 致trí 。故cố 有hữu 漸tiệm 次thứ 名danh 焉yên 。

復phục 次thứ 初sơ 修tu 心tâm 人nhân 。入nhập 門môn 之chi 後hậu 。須tu 識thức 五ngũ 念niệm 。一nhất 故cố 起khởi 。二nhị 串xuyến 習tập 。三tam 接tiếp 續tục 。四tứ 別biệt 生sanh 。五ngũ 即tức 靜tĩnh 。故cố 起khởi 念niệm 者giả 。謂vị 起khởi 心tâm 思tư 惟duy 。世thế 間gian 五ngũ 欲dục 。及cập 雜tạp 善thiện 等đẳng 事sự 。串xuyến 習tập 念niệm 者giả 。謂vị 無vô 心tâm 故cố 憶ức 。忽hốt 爾nhĩ 思tư 惟duy 善thiện 惡ác 等đẳng 事sự 。接tiếp 續tục 念niệm 者giả 。謂vị 串xuyến 習tập 忽hốt 起khởi 。知tri 心tâm 馳trì 散tán 。又hựu 不bất 制chế 止chỉ 。更cánh 復phục 續tục 前tiền 。思tư 惟duy 不bất 住trụ 。別biệt 生sanh 念niệm 者giả 。謂vị 覺giác 知tri 前tiền 念niệm 是thị 散tán 亂loạn 。即tức 生sanh 慚tàm 愧quý 。改cải 悔hối 之chi 心tâm 。即tức 靜tĩnh 念niệm 者giả 。謂vị 初sơ 坐tọa 時thời 。更cánh 不bất 思tư 惟duy 。世thế 間gian 善thiện 惡ác 。及cập 無vô 記ký 等đẳng 事sự 。即tức 此thử 作tác 功công 。故cố 言ngôn 即tức 靜tĩnh 。串xuyến 習tập 一nhất 念niệm 初sơ 生sanh 者giả 。多đa 接tiếp 續tục 故cố 起khởi 二nhị 念niệm 。懈giải 怠đãi 者giả 有hữu 別biệt 生sanh 一nhất 念niệm 。慚tàm 愧quý 者giả 多đa 即tức 靜tĩnh 一nhất 念niệm 。精tinh 進tấn 者giả 有hữu 串xuyến 習tập 。接tiếp 續tục 故cố 起khởi 別biệt 生sanh 四tứ 念niệm 為vi 病bệnh 。即tức 靜tĩnh 一nhất 念niệm 為vi 藥dược 。雖tuy 復phục 藥dược 病bệnh 有hữu 殊thù 。總tổng 束thúc 俱câu 名danh 為vi 念niệm 。得đắc 此thử 五ngũ 念niệm 停đình 息tức 之chi 時thời 。名danh 為vi 一nhất 念niệm 相tương 應ứng 。一nhất 念niệm 者giả 靈linh 知tri 。之chi 自tự 性tánh 也dã 。然nhiên 五ngũ 念niệm 是thị 一nhất 念niệm 枝chi 條điều 。一nhất 念niệm 是thị 五ngũ 念niệm 根căn 本bổn 。

復phục 次thứ 若nhược 一nhất 念niệm 相tương 應ứng 之chi 時thời 。須tu 識thức 六lục 種chủng 料liệu 簡giản 。一nhất 識thức 病bệnh 。二nhị 識thức 藥dược 。三tam 識thức 對đối 治trị 。四tứ 識thức 過quá 生sanh 。五ngũ 識thức 是thị 非phi 。六lục 識thức 正chánh 助trợ 。第đệ 一nhất 病bệnh 者giả 有hữu 二nhị 種chủng 。一nhất 緣duyên 慮lự 。二nhị 無vô 記ký 。緣duyên 慮lự 者giả 善thiện 惡ác 二nhị 念niệm 也dã 。雖tuy 復phục 差sai 殊thù 。俱câu 非phi 解giải 脫thoát 。是thị 故cố 總tổng 束thúc 名danh 為vi 緣duyên 慮lự 。無vô 記ký 者giả 雖tuy 不bất 緣duyên 善thiện 惡ác 等đẳng 事sự 。然nhiên 俱câu 非phi 真chân 心tâm 。但đãn 是thị 昏hôn 住trụ 。此thử 二nhị 種chủng 名danh 為vi 病bệnh 。第đệ 二nhị 藥dược 者giả 。亦diệc 有hữu 二nhị 種chủng 。一nhất 寂tịch 寂tịch 。二nhị 惺tinh 惺tinh 。寂tịch 寂tịch 謂vị 不bất 念niệm 外ngoại 境cảnh 善thiện 惡ác 等đẳng 事sự 。惺tinh 惺tinh 謂vị 不bất 生sanh 昏hôn 住trụ 無vô 記ký 等đẳng 相tương/tướng 。此thử 二nhị 種chủng 名danh 為vi 藥dược 。第đệ 三tam 對đối 治trị 者giả 。以dĩ 寂tịch 寂tịch 治trị 緣duyên 慮lự 。以dĩ 惺tinh 惺tinh 治trị 昏hôn 住trụ 。用dụng 此thử 二nhị 藥dược 。對đối 彼bỉ 二nhị 病bệnh 。故cố 名danh 對đối 治trị 。第đệ 四tứ 過quá 生sanh 者giả 。謂vị 寂tịch 寂tịch 久cửu 生sanh 昏hôn 住trụ 。惺tinh 惺tinh 久cửu 生sanh 緣duyên 慮lự 。因nhân 藥dược 發phát 病bệnh 。故cố 云vân 過quá 生sanh 。第đệ 五ngũ 識thức 是thị 非phi 者giả 。寂tịch 寂tịch 不bất 惺tinh 惺tinh 。此thử 乃nãi 昏hôn 住trụ 。惺tinh 惺tinh 不bất 寂tịch 寂tịch 。此thử 乃nãi 緣duyên 慮lự 。不bất 惺tinh 惺tinh 不bất 寂tịch 寂tịch 。此thử 乃nãi 非phi 但đãn 緣duyên 慮lự 。亦diệc 乃nãi 入nhập 昏hôn 而nhi 住trụ 。亦diệc 寂tịch 寂tịch 亦diệc 惺tinh 惺tinh 。非phi 唯duy 歷lịch 歷lịch 。兼kiêm 復phục 寂tịch 寂tịch 。此thử 乃nãi 還hoàn 源nguyên 之chi 妙diệu 性tánh 也dã 。此thử 四tứ 句cú 者giả 。前tiền 三tam 句cú 非phi 。後hậu 一nhất 句cú 是thị 。故cố 云vân 識thức 是thị 非phi 也dã 。第đệ 六lục 正chánh 助trợ 者giả 。以dĩ 惺tinh 惺tinh 為vi 正chánh 。以dĩ 寂tịch 寂tịch 為vi 助trợ 。此thử 之chi 二nhị 事sự 。體thể 不bất 相tương 離ly 。猶do 如như 病bệnh 者giả 。因nhân 杖trượng 而nhi 行hành 。以dĩ 行hành 為vi 正chánh 。以dĩ 杖trượng 為vi 助trợ 。夫phu 病bệnh 者giả 欲dục 行hành 。必tất 先tiên 取thủ 杖trượng 。然nhiên 後hậu 方phương 行hành 。修tu 心tâm 之chi 人nhân 。亦diệc 復phục 如như 是thị 。必tất 先tiên 息tức 緣duyên 慮lự 。令linh 心tâm 寂tịch 寂tịch 。次thứ 當đương 惺tinh 惺tinh 。不bất 致trí 昏hôn 沈trầm 。令linh 心tâm 歷lịch 歷lịch 。歷lịch 歷lịch 寂tịch 寂tịch 。二nhị 名danh 一nhất 體thể 。更cánh 不bất 異dị 時thời 。譬thí 夫phu 病bệnh 者giả 欲dục 行hành 。闕khuyết 杖trượng 不bất 可khả 。正chánh 行hạnh 之chi 時thời 。假giả 杖trượng 故cố 能năng 行hành 。作tác 功công 之chi 者giả 。亦diệc 復phục 如như 是thị 。歷lịch 歷lịch 寂tịch 寂tịch 。不bất 得đắc 異dị 時thời 。雖tuy 有hữu 二nhị 名danh 。其kỳ 體thể 不bất 別biệt 。又hựu 曰viết 。亂loạn 想tưởng 是thị 病bệnh 。無vô 記ký 亦diệc 病bệnh 。寂tịch 寂tịch 是thị 藥dược 。惺tinh 惺tinh 亦diệc 藥dược 。寂tịch 寂tịch 破phá 亂loạn 想tưởng 。惺tinh 惺tinh 治trị 無vô 記ký 。寂tịch 寂tịch 生sanh 無vô 記ký 。惺tinh 惺tinh 生sanh 亂loạn 想tưởng 。寂tịch 寂tịch 雖tuy 能năng 治trị 亂loạn 想tưởng 。而nhi 復phục 還hoàn 生sanh 無vô 記ký 。惺tinh 惺tinh 雖tuy 能năng 治trị 無vô 記ký 。而nhi 復phục 還hoàn 生sanh 亂loạn 想tưởng 。故cố 曰viết 惺tinh 惺tinh 寂tịch 寂tịch 是thị 。無vô 記ký 寂tịch 寂tịch 非phi 。寂tịch 寂tịch 惺tinh 惺tinh 是thị 。亂loạn 想tưởng 惺tinh 惺tinh 非phi 。寂tịch 寂tịch 為vi 助trợ 。惺tinh 惺tinh 為vi 正chánh 。思tư 之chi 。

復phục 次thứ 料liệu 簡giản 之chi 後hậu 。須tu 明minh 識thức 一nhất 念niệm 之chi 中trung 五ngũ 陰ấm 。謂vị 歷lịch 歷lịch 分phân 別biệt 。明minh 識thức 相tương 應ứng 。即tức 是thị 識thức 陰ấm 。領lãnh 納nạp 在tại 心tâm 。即tức 是thị 受thọ 陰ấm 。心tâm 緣duyên 此thử 理lý 。即tức 是thị 想tưởng 陰ấm 。行hành 用dụng 此thử 理lý 。即tức 是thị 行hành 陰ấm 。污ô 穢uế 真chân 性tánh 。即tức 是thị 色sắc 陰ấm 。此thử 五ngũ 陰ấm 者giả 。舉cử 體thể 即tức 是thị 一nhất 念niệm 。此thử 一nhất 念niệm 者giả 。舉cử 體thể 全toàn 是thị 五ngũ 陰ấm 。歷lịch 歷lịch 見kiến 此thử 一nhất 念niệm 之chi 中trung 。無vô 有hữu 主chủ 宰tể 。即tức 人nhân 空không 慧tuệ 。見kiến 如như 幻huyễn 化hóa 。即tức 法pháp 空không 慧tuệ 。是thị 故cố 須tu 識thức 此thử 五ngũ 念niệm 及cập 六lục 種chủng 料liệu 簡giản 。願nguyện 勿vật 嫌hiềm 之chi 。如như 取thủ 真chân 金kim 。明minh 識thức 瓦ngõa 礫lịch 。及cập 以dĩ 偽ngụy 寶bảo 。但đãn 盡tận 除trừ 之chi 。縱túng/tung 不bất 識thức 金kim 。金kim 體thể 自tự 現hiện 。何hà 憂ưu 不bất 得đắc 。

毘Tỳ 婆Bà 舍Xá 那Na 頌tụng 第đệ 五ngũ

夫phu 境cảnh 非phi 智trí 而nhi 不bất 了liễu 。智trí 非phi 境cảnh 而nhi 不bất 生sanh 。智trí 生sanh 則tắc 了liễu 境cảnh 而nhi 生sanh 。境cảnh 了liễu 則tắc 智trí 生sanh 而nhi 了liễu 。智trí 生sanh 而nhi 了liễu 。了liễu 無vô 所sở 了liễu 。了liễu 境cảnh 而nhi 生sanh 。生sanh 無vô 能năng 生sanh 。生sanh 無vô 能năng 生sanh 。雖tuy 智trí 而nhi 非phi 有hữu 。了liễu 無vô 所sở 了liễu 。雖tuy 境cảnh 而nhi 非phi 無vô 。無vô 即tức 不bất 無vô 。有hữu 即tức 非phi 有hữu 。有hữu 無vô 雙song 照chiếu 。妙diệu 悟ngộ 蕭tiêu 然nhiên 。如như 火hỏa 得đắc 薪tân 。彌di 加gia 熾sí 盛thịnh 。薪tân 喻dụ 發phát 智trí 之chi 多đa 境cảnh 。火hỏa 比tỉ 了liễu 境cảnh 之chi 妙diệu 智trí 。其kỳ 辭từ 曰viết 。達đạt 性tánh 空không 而nhi 非phi 縛phược 。雖tuy 緣duyên 假giả 而nhi 無vô 著trước 。有hữu 無vô 之chi 境cảnh 雙song 照chiếu 。中trung 觀quán 之chi 心tâm 歷lịch 落lạc 。若nhược 智trí 了liễu 於ư 境cảnh 。即tức 是thị 境cảnh 空không 。智trí 如như 眼nhãn 了liễu 花hoa 。空không 是thị 了liễu 花hoa 空không 眼nhãn 。若nhược 智trí 了liễu 於ư 智trí 。即tức 是thị 智trí 空không 。智trí 如như 眼nhãn 了liễu 眼nhãn 。空không 是thị 了liễu 眼nhãn 空không 眼nhãn 。智trí 雖tuy 了liễu 境cảnh 空không 。及cập 以dĩ 了liễu 智trí 空không 。非phi 無vô 了liễu 境cảnh 智trí 。境cảnh 空không 智trí 猶do 有hữu 。了liễu 境cảnh 智trí 空không 智trí 。無vô 境cảnh 智trí 不bất 了liễu 。如như 眼nhãn 了liễu 花hoa 空không 。及cập 以dĩ 了liễu 眼nhãn 空không 。非phi 無vô 了liễu 花hoa 眼nhãn 。花hoa 空không 眼nhãn 猶do 有hữu 。了liễu 花hoa 眼nhãn 空không 眼nhãn 。無vô 花hoa 眼nhãn 不bất 了liễu 。

復phục 次thứ 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。悉tất 假giả 因nhân 緣duyên 。因nhân 緣duyên 所sở 生sanh 。皆giai 無vô 自tự 性tánh 。一nhất 法pháp 既ký 爾nhĩ 。萬vạn 法pháp 皆giai 然nhiên 。境cảnh 智trí 相tương 從tùng 。于vu 何hà 不bất 寂tịch 。

何hà 以dĩ 故cố 。因nhân 緣duyên 之chi 法Pháp 。性tánh 無vô 差sai 別biệt 。故cố 今kim 之chi 三tam 界giới 。輪luân 迴hồi 六lục 道đạo 。昇thăng 降giáng/hàng 淨tịnh 穢uế 苦khổ 樂lạc 。凡phàm 聖thánh 差sai 殊thù 。皆giai 由do 三tam 業nghiệp 四tứ 儀nghi 。六lục 根căn 所sở 對đối 。隨tùy 情tình 造tạo 業nghiệp 。果quả 報báo 不bất 同đồng 。善thiện 則tắc 受thọ 樂lạc 。惡ác 則tắc 受thọ 苦khổ 。故cố 經Kinh 云vân 。善thiện 惡ác 為vi 因nhân 。苦khổ 樂lạc 為vi 果quả 。當đương 知tri 法pháp 無vô 定định 相tương/tướng 。隨tùy 緣duyên 搆câu 集tập 。緣duyên 非phi 我ngã 有hữu 。故cố 曰viết 性tánh 空không 。空không 故cố 非phi 異dị 。萬vạn 法pháp 皆giai 如như 。故cố 經Kinh 云vân 。色sắc 即tức 是thị 空không 。四tứ 陰ấm 亦diệc 爾nhĩ 。如như 是thị 則tắc 何hà 獨độc 凡phàm 類loại 緣duyên 生sanh 。亦diệc 乃nãi 三tam 乘thừa 聖thánh 果Quả 。皆giai 從tùng 緣duyên 有hữu 。是thị 故cố 經Kinh 云vân 。佛Phật 種chủng 從tùng 緣duyên 起khởi 。是thị 以dĩ 萬vạn 機cơ 叢tùng 湊thấu 。達đạt 之chi 者giả 。則tắc 無vô 非phi 道Đạo 場Tràng 。色sắc 像tượng 無vô 邊biên 。悟ngộ 之chi 者giả 則tắc 無vô 非phi 般Bát 若Nhã 。故cố 經Kinh 云vân 。色sắc 無vô 邊biên 故cố 。當đương 知tri 般Bát 若Nhã 亦diệc 無vô 邊biên 。

何hà 以dĩ 故cố 。境cảnh 非phi 智trí 而nhi 不bất 了liễu 。智trí 非phi 境cảnh 而nhi 不bất 生sanh 。智trí 生sanh 則tắc 了liễu 境cảnh 而nhi 生sanh 。境cảnh 了liễu 則tắc 智trí 生sanh 而nhi 了liễu 。智trí 生sanh 而nhi 了liễu 。了liễu 無vô 所sở 了liễu 。了liễu 境cảnh 而nhi 生sanh 。生sanh 無vô 能năng 生sanh 。生sanh 無vô 能năng 生sanh 。則tắc 內nội 智trí 寂tịch 寂tịch 。了liễu 無vô 所sở 了liễu 。則tắc 外ngoại 境cảnh 如như 如như 。如như 寂tịch 無vô 差sai 。境cảnh 智trí 冥minh 一nhất 。萬vạn 累lũy/lụy/luy 都đô 泯mẫn 。妙diệu 旨chỉ 存tồn 焉yên 。故cố 經Kinh 云vân 。般Bát 若Nhã 無vô 知tri 。無vô 所sở 不bất 知tri 。如như 是thị 則tắc 妙diệu 旨chỉ 非phi 知tri 。不bất 知tri 而nhi 知tri 矣hĩ 。

優ưu 畢tất 叉xoa 頌tụng 第đệ 六lục 。

夫phu 定định 亂loạn 分phần/phân 政chánh 。動động 靜tĩnh 之chi 源nguyên 莫mạc 二nhị 。愚ngu 慧tuệ 乖quai 路lộ 。明minh 闇ám 之chi 本bổn 非phi 殊thù 。群quần 迷mê 從tùng 暗ám 而nhi 背bối/bội 明minh 。捨xả 靜tĩnh 以dĩ 求cầu 動động 。眾chúng 悟ngộ 背bối/bội 動động 而nhi 從tùng 靜tĩnh 。捨xả 暗ám 以dĩ 求cầu 明minh 。明minh 生sanh 則tắc 轉chuyển 愚ngu 成thành 慧tuệ 。靜tĩnh 立lập 則tắc 息tức 亂loạn 成thành 定định 。定định 立lập 由do 乎hồ 背bối/bội 動động 。慧tuệ 生sanh 因nhân 乎hồ 捨xả 暗ám 。暗ám 動động 連liên 繫hệ 於ư 煩phiền 籠lung 。靜tĩnh 明minh 相tướng 趨xu 於ư 物vật 表biểu 。物vật 不bất 能năng 愚ngu 。功công 由do 於ư 慧tuệ 。煩phiền 不bất 能năng 亂loạn 。功công 由do 於ư 定định 。定định 慧tuệ 更cánh 資tư 於ư 靜tĩnh 明minh 。愚ngu 亂loạn 相tương 纏triền 於ư 暗ám 動động 。動động 而nhi 能năng 靜tĩnh 者giả 。即tức 亂loạn 而nhi 定định 也dã 。暗ám 而nhi 能năng 明minh 者giả 。即tức 愚ngu 而nhi 慧tuệ 也dã 。如như 是thị 則tắc 暗ám 動động 之chi 本bổn 無vô 差sai 。靜tĩnh 明minh 由do 茲tư 合hợp 道đạo 。愚ngu 亂loạn 之chi 源nguyên 非phi 異dị 。定định 慧tuệ 於ư 是thị 同đồng 宗tông 。宗tông 同đồng 則tắc 無vô 緣duyên 之chi 慈từ 。定định 慧tuệ 則tắc 寂tịch 而nhi 常thường 照chiếu 。寂tịch 而nhi 常thường 照chiếu 則tắc 雙song 與dữ 。無vô 緣duyên 之chi 慈từ 則tắc 雙song 奪đoạt 。雙song 奪đoạt 故cố 優ưu 畢tất 叉xoa 。雙song 與dữ 故cố 毘tỳ 婆bà 奢xa 摩ma 。以dĩ 奢Xa 摩Ma 他Tha 故cố 。雖tuy 寂tịch 而nhi 常thường 照chiếu 。以dĩ 毘Tỳ 婆Bà 舍Xá 那Na 故cố 。雖tuy 照chiếu 而nhi 常thường 寂tịch 。以dĩ 優ưu 畢tất 叉xoa 故cố 。非phi 照chiếu 而nhi 非phi 寂tịch 。照chiếu 而nhi 常thường 寂tịch 故cố 說thuyết 俗tục 而nhi 即tức 真chân 。寂tịch 而nhi 常thường 照chiếu 故cố 說thuyết 真chân 而nhi 即tức 俗tục 。非phi 寂tịch 非phi 照chiếu 。故cố 杜đỗ 口khẩu 於ư 毘tỳ 耶da 。

復phục 次thứ 觀quán 心tâm 十thập 門môn 。初sơ 則tắc 言ngôn 其kỳ 法pháp 爾nhĩ 。次thứ 則tắc 出xuất 其kỳ 觀quán 體thể 。三tam 則tắc 語ngữ 其kỳ 相tương 應ứng 。四tứ 則tắc 警cảnh 其kỳ 上thượng 慢mạn 。五ngũ 則tắc 誡giới 其kỳ 疎sơ 怠đãi 。六lục 則tắc 重trọng/trùng 出xuất 觀quán 體thể 。七thất 則tắc 明minh 其kỳ 是thị 非phi 。八bát 則tắc 簡giản 其kỳ 詮thuyên 旨chỉ 。九cửu 則tắc 觸xúc 途đồ 成thành 觀quán 。十thập 則tắc 妙diệu 契khế 玄huyền 源nguyên 。第đệ 一nhất 言ngôn 其kỳ 法pháp 爾nhĩ 者giả 。夫phu 心tâm 性tánh 虛hư 通thông 。動động 靜tĩnh 之chi 源nguyên 莫mạc 二nhị 。真Chân 如Như 絕tuyệt 慮lự 。緣duyên 計kế 之chi 念niệm 非phi 殊thù 。惑hoặc 見kiến 紛phân 馳trì 。窮cùng 之chi 則tắc 唯duy 一nhất 寂tịch 。靈linh 源nguyên 不bất 狀trạng 。鑒giám 之chi 則tắc 以dĩ 千thiên 差sai 。千thiên 差sai 不bất 同đồng 。法Pháp 眼nhãn 之chi 名danh 自tự 立lập 。一nhất 寂tịch 非phi 異dị 。慧tuệ 眼nhãn 之chi 號hiệu 斯tư 存tồn 。理lý 量lượng 雙song 消tiêu 。佛Phật 眼nhãn 之chi 功công 圓viên 著trước 。是thị 以dĩ 三tam 諦đế 一nhất 境cảnh 。法Pháp 身thân 之chi 理lý 恆hằng 清thanh 。三tam 智trí 一nhất 心tâm 。般Bát 若Nhã 之chi 明minh 常thường 照chiếu 。境cảnh 智trí 冥minh 合hợp 。解giải 脫thoát 之chi 應ưng 隨tùy 機cơ 。非phi 縱túng/tung 非phi 橫hoạnh/hoành 。圓viên 伊y 之chi 道đạo 玄huyền 會hội 。故cố 知tri 三tam 德đức 妙diệu 性tánh 。宛uyển 爾nhĩ 無vô 乖quai 。一nhất 心tâm 深thâm 廣quảng 難nan 思tư 。何hà 出xuất 要yếu 而nhi 非phi 路lộ 。是thị 以dĩ 即tức 心tâm 為vi 道đạo 者giả 。可khả 謂vị 尋tầm 流lưu 而nhi 得đắc 源nguyên 矣hĩ 。第đệ 二nhị 出xuất 其kỳ 觀quán 體thể 者giả 。祇kỳ 知tri 一nhất 念niệm 即tức 空không 不bất 空không 。非phi 空không 非phi 不bất 空không 。第đệ 三tam 語ngữ 其kỳ 相tương 應ứng 者giả 。心tâm 與dữ 空không 相tướng 應ưng 。則tắc 譏cơ 毀hủy 讚tán 譽dự 。何hà 憂ưu 何hà 喜hỷ 。身thân 與dữ 空không 相tướng 應ưng 。則tắc 刀đao 割cát 香hương 塗đồ 。何hà 苦khổ 何hà 樂nhạo/nhạc/lạc 。依y 報báo 與dữ 空không 相tướng 應ưng 。則tắc 施thí 與dữ 劫kiếp 奪đoạt 。何hà 得đắc 何hà 失thất 。心tâm 與dữ 空không 不bất 空không 相tướng 應ưng 。則tắc 愛ái 見kiến 都đô 忘vong 。慈từ 悲bi 普phổ 救cứu 。身thân 與dữ 空không 不bất 空không 相tướng 應ưng 。則tắc 內nội 同đồng 枯khô 木mộc 。外ngoại 現hiện 威uy 儀nghi 。依y 報báo 與dữ 空không 不bất 空không 相tướng 應ưng 。則tắc 永vĩnh 絕tuyệt 貪tham 求cầu 。資tư 財tài 給cấp 濟tế 。心tâm 與dữ 空không 不bất 空không 非phi 空không 非phi 不bất 空không 相tương 應ứng 。則tắc 實thật 相tướng 初sơ 明minh 。開khai 佛Phật 知tri 見kiến 。身thân 與dữ 空không 不bất 空không 非phi 空không 非phi 不bất 空không 相tương 應ứng 。則tắc 一nhất 塵trần 入nhập 正chánh 受thọ 。諸chư 塵trần 三tam 昧muội 起khởi 。依y 報báo 與dữ 空không 不bất 空không 非phi 空không 非phi 不bất 空không 相tương 應ứng 。則tắc 香hương 臺đài 寶bảo 閣các 。嚴nghiêm 土thổ/độ 化hóa 生sanh 。第đệ 四tứ 警cảnh 其kỳ 上thượng 慢mạn 者giả 。若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。則tắc 未vị 相tương 應ứng 也dã 。第đệ 五ngũ 誡giới 其kỳ 疎sơ 怠đãi 者giả 。然nhiên 渡độ 海hải 應ưng 須tu 上thượng 船thuyền 。非phi 船thuyền 何hà 以dĩ 能năng 渡độ 。修tu 心tâm 必tất 須tu 入nhập 觀quán 。非phi 觀quán 無vô 以dĩ 明minh 心tâm 。心tâm 尚thượng 未vị 明minh 。相tương 應ứng 何hà 日nhật 。思tư 之chi 勿vật 自tự 恃thị 也dã 。第đệ 六lục 重trọng/trùng 出xuất 觀quán 體thể 者giả 。秖kỳ 知tri 一nhất 念niệm 即tức 空không 不bất 空không 。非phi 有hữu 非phi 無vô 。不bất 知tri 即tức 念niệm 即tức 空không 不bất 空không 。非phi 非phi 有hữu 非phi 非phi 無vô 。第đệ 七thất 明minh 其kỳ 是thị 非phi 者giả 。心tâm 不bất 是thị 有hữu 。心tâm 不bất 是thị 無vô 。心tâm 不bất 非phi 有hữu 。心tâm 不bất 非phi 無vô 。是thị 有hữu 是thị 無vô 即tức 墮đọa 是thị 。非phi 有hữu 非phi 無vô 即tức 墮đọa 非phi 。如như 是thị 秖kỳ 是thị 。是thị 非phi 之chi 非phi 。未vị 是thị 非phi 是thị 。非phi 非phi 之chi 是thị 。今kim 以dĩ 雙song 非phi 破phá 兩lưỡng 是thị 。是thị 破phá 非phi 是thị 。猶do 是thị 非phi 又hựu 以dĩ 雙song 非phi 破phá 兩lưỡng 非phi 。非phi 破phá 非phi 非phi 即tức 是thị 是thị 。如như 是thị 秖kỳ 是thị 非phi 是thị 。非phi 非phi 之chi 是thị 未vị 是thị 。不bất 非phi 不bất 不bất 非phi 。不bất 是thị 不bất 不bất 是thị 。是thị 非phi 之chi 惑hoặc 。綿miên 微vi 難nan 見kiến 。神thần 清thanh 慮lự 靜tĩnh 。細tế 而nhi 研nghiên 之chi 。第đệ 八bát 簡giản 其kỳ 詮thuyên 旨chỉ 者giả 。然nhiên 而nhi 至chí 理lý 無vô 言ngôn 。假giả 文văn 言ngôn 以dĩ 明minh 其kỳ 旨chỉ 。旨chỉ 宗tông 非phi 觀quán 。藉tạ 修tu 觀quán 以dĩ 會hội 其kỳ 宗tông 。若nhược 旨chỉ 之chi 未vị 明minh 。則tắc 言ngôn 之chi 未vị 的đích 。若nhược 宗tông 之chi 未vị 會hội 。則tắc 觀quán 之chi 未vị 深thâm 。深thâm 觀quán 乃nãi 會hội 其kỳ 宗tông 。的đích 言ngôn 必tất 明minh 其kỳ 旨chỉ 。旨chỉ 宗tông 既ký 其kỳ 明minh 會hội 。言ngôn 觀quán 何hà 得đắc 存tồn 存tồn 耶da 。第đệ 九cửu 觸xúc 途đồ 成thành 觀quán 者giả 。夫phu 再tái 演diễn 言ngôn 辭từ 。重trọng/trùng 標tiêu 觀quán 體thể 。欲dục 明minh 宗tông 旨chỉ 無vô 異dị 。言ngôn 觀quán 有hữu 逐trục 方phương 移di 。移di 言ngôn 則tắc 言ngôn 理lý 無vô 差sai 。改cải 觀quán 則tắc 觀quán 旨chỉ 不bất 異dị 。不bất 異dị 之chi 旨chỉ 即tức 理lý 。無vô 差sai 之chi 理lý 即tức 宗tông 。宗tông 旨chỉ 一nhất 而nhi 二nhị 名danh 。言ngôn 觀quán 明minh 其kỳ 弄lộng 引dẫn 耳nhĩ 。第đệ 十thập 妙diệu 契khế 玄huyền 源nguyên 者giả 。夫phu 悟ngộ 心tâm 之chi 士sĩ 。寧ninh 執chấp 觀quán 而nhi 迷mê 旨chỉ 。達đạt 教giáo 之chi 人nhân 。豈khởi 滯trệ 言ngôn 而nhi 惑hoặc 理lý 。理lý 明minh 則tắc 言ngôn 語ngữ 道đạo 斷đoạn 。何hà 言ngôn 之chi 能năng 議nghị 。旨chỉ 會hội 則tắc 心tâm 行hành 處xứ 滅diệt 。何hà 觀quán 之chi 能năng 思tư 心tâm 。言ngôn 不bất 能năng 思tư 議nghị 者giả 。可khả 謂vị 妙diệu 契khế 寰# 中trung 矣hĩ 。

三tam 乘thừa 漸tiệm 次thứ 第đệ 七thất

夫phu 妙diệu 道đạo 沖# 微vi 。理lý 絕tuyệt 名danh 相tướng 之chi 表biểu 。至Chí 真Chân 虛hư 寂tịch 。量lượng 超siêu 群quần 數số 之chi 外ngoại 。而nhi 能năng 無vô 緣duyên 之chi 慈từ 。隨tùy 有hữu 機cơ 而nhi 感cảm 應ứng 。不bất 二nhị 之chi 旨chỉ 。逐trục 根căn 性tánh 以dĩ 區khu 分phần/phân 。順thuận 物vật 忘vong 懷hoài 。施thí 而nhi 不bất 作tác 。終chung 日nhật 說thuyết 示thị 。不bất 異dị 無vô 言ngôn 。設thiết 教giáo 多đa 途đồ 。無vô 乖quai 一nhất 揆quỹ 。是thị 以dĩ 大Đại 聖Thánh 慈từ 悲bi 。隨tùy 機cơ 利lợi 物vật 。統thống 其kỳ 幽u 致trí 。群quần 籍tịch 非phi 殊thù 。中trung 下hạ 之chi 流lưu 。觀quán 諦đế 緣duyên 而nhi 自tự 小tiểu 。高cao 上thượng 之chi 士sĩ 。御ngự 六Lục 度Độ 而nhi 成thành 大đại 。由do 是thị 品phẩm 類loại 愚ngu 迷mê 。無vô 能năng 自tự 曉hiểu 。或hoặc 因nhân 說thuyết 而nhi 悟ngộ 解giải 。故cố 號hiệu 聲Thanh 聞Văn 。原nguyên 其kỳ 所sở 修tu 。四Tứ 諦Đế 而nhi 為vi 本bổn 行hạnh 。觀quán 無vô 常thường 而nhi 生sanh 恐khủng 。念niệm 空không 寂tịch 以dĩ 求cầu 安an 。患hoạn 六lục 道đạo 之chi 輪luân 迴hồi 。惡ác 三tam 界giới 之chi 生sanh 死tử 。見kiến 苦khổ 常thường 懷hoài 厭yếm 離ly 斷đoạn 集tập 。恆hằng 畏úy 其kỳ 生sanh 證chứng 滅diệt 。獨độc 契khế 無vô 為vi 修tu 道Đạo 。惟duy 論luận 自tự 度độ 。大đại 誓thệ 之chi 心tâm 未vị 普phổ 。攝nhiếp 化hóa 之chi 道đạo 無vô 施thí 。六lục 和hòa 之chi 敬kính 空không 然nhiên 。三tam 界giới 之chi 慈từ 靡mĩ 運vận 。因nhân 乖quai 萬vạn 行hạnh 。果quả 闕khuyết 圓viên 常thường 。六Lục 度Độ 未vị 修tu 。非phi 小tiểu 何hà 類loại 。如như 是thị 則tắc 聲Thanh 聞Văn 之chi 道Đạo 也dã 。或hoặc 有hữu 不bất 因nhân 他tha 話thoại 。自tự 悟ngộ 非phi 常thường 。偶ngẫu 緣duyên 散tán 而nhi 體thể 真chân 。故cố 名danh 緣Duyên 覺Giác 。原nguyên 其kỳ 所sở 習tập 。十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。而nhi 為vi 本bổn 行hạnh 。觀quán 無vô 明minh 而nhi 即tức 空không 。達đạt 諸chư 行hành 而nhi 無vô 作tác 。二nhị 因nhân 既ký 非phi 其kỳ 業nghiệp 。五ngũ 果quả 之chi 報báo 何hà 醻# 。愛ái 取thủ 有hữu 以dĩ 無vô 疵tỳ 。老lão 死tử 亦diệc 何hà 所sở 累lũy/lụy/luy 。故cố 能năng 翛# 然nhiên 獨độc 脫thoát 。靜tĩnh 處xứ 幽u 居cư 。觀quán 物vật 變biến 而nhi 悟ngộ 非phi 常thường 。覩đổ 秋thu 零linh 而nhi 入nhập 真chân 道đạo 。四tứ 儀nghi 庠tường 序tự 。攝nhiếp 心tâm 慮lự 以dĩ 恬điềm 愉# 。性tánh 好hảo/hiếu 單đơn 棲tê 。憩khế 間gian 林lâm 而nhi 自tự 適thích 。不bất 忻hãn 說thuyết 法Pháp 。現hiện 神thần 力lực 以dĩ 化hóa 他tha 。無vô 佛Phật 之chi 世thế 。出xuất 興hưng 作tác 佛Phật 。燈đăng 之chi 後hậu 焰diễm 。身thân 惟duy 善thiện 寂tịch 。意ý 翫ngoạn 清thanh 虛hư 。獨độc 宿túc 孤cô 峯phong 。觀quán 緣duyên 散tán 滅diệt 。利lợi 他tha 不bất 普phổ 。自tự 益ích 未vị 圓viên 。於ư 下hạ 有hữu 勝thắng 。於ư 上thượng 不bất 足túc 。兩lưỡng 非phi 其kỳ 類loại 。位vị 處xứ 中trung 乘thừa 。如như 此thử 辟Bích 支Chi 佛Phật 道đạo 也dã 。如như 其kỳ 根căn 性tánh 本bổn 明minh 。玄huyền 功công 宿túc 著trước 。學học 非phi 博bác 涉thiệp 。解giải 自tự 生sanh 知tri 。心tâm 無vô 所sở 緣duyên 。而nhi 能năng 利lợi 物vật 。慈từ 悲bi 至chí 大đại 。愛ái 見kiến 之chi 所sở 不bất 拘câu 。終chung 日nhật 度độ 生sanh 。不bất 見kiến 生sanh 之chi 可khả 度độ 。一nhất 異dị 齊tề 旨chỉ 。解giải 惑hoặc 同đồng 源nguyên 。人nhân 法pháp 俱câu 空không 。故cố 名danh 菩Bồ 薩Tát 。原nguyên 其kỳ 所sở 修tu 。六Lục 度Độ 而nhi 為vi 正chánh 因nhân 。行hành 施thí 則tắc 盡tận 命mạng 傾khuynh 財tài 。持trì 戒giới 則tắc 吉cát 羅la 無vô 犯phạm 。忍nhẫn 辱nhục 則tắc 深thâm 明minh 非phi 我ngã 。割cát 截tiệt 何hà 傷thương 。安an 耐nại 毀hủy 譽dự 。八bát 風phong 不bất 動động 。精tinh 進tấn 則tắc 勤cần 求cầu 至chí 道đạo 。如như 救cứu 頭đầu 然nhiên 。自tự 行hành 化hóa 他tha 。剎sát 那na 之chi 頃khoảnh 無vô 間gian 。禪thiền 那na 則tắc 身thân 心tâm 寂tịch 怕phạ 。安an 般ban 希hy 微vi 。住trụ 寂tịch 定định 以dĩ 自tự 資tư 。運vận 四tứ 儀nghi 而nhi 利lợi 物vật 。智trí 慧tuệ 則tắc 了liễu 知tri 緣duyên 起khởi 。自tự 性tánh 無vô 生sanh 。萬vạn 法pháp 皆giai 如như 。真chân 源nguyên 至chí 寂tịch 。雖tuy 知tri 煩phiền 惱não 無vô 可khả 捨xả 。菩Bồ 提Đề 無vô 可khả 取thủ 。而nhi 能năng 不bất 證chứng 無vô 為vi 。度độ 生sanh 長trưởng 劫kiếp 。廣quảng 修tu 萬vạn 行hạnh 。等đẳng 觀quán 群quần 方phương 。下hạ 及cập 諦đế 緣duyên 。上thượng 該cai 不bất 共cộng 。大đại 誓thệ 之chi 心tâm 普phổ 被bị 。四tứ 攝nhiếp 之chi 道đạo 通thông 收thu 。總tổng 三tam 界giới 以dĩ 為vi 家gia 。括quát 四tứ 生sanh 而nhi 為vi 子tử 。悲bi 智trí 雙song 運vận 。福phước 慧tuệ 兩lưỡng 嚴nghiêm 。超siêu 越việt 二Nhị 乘Thừa 。獨độc 居cư 其kỳ 上thượng 。如như 是thị 則tắc 大Đại 乘Thừa 之chi 道Đạo 也dã 。是thị 以dĩ 一nhất 真chân 之chi 理lý 。逐trục 根căn 性tánh 以dĩ 階giai 差sai 。取thủ 益ích 隨tùy 機cơ 。三tam 乘thừa 之chi 唱xướng 備bị 矣hĩ 。然nhiên 而nhi 至chí 理lý 虛hư 玄huyền 。窮cùng 微vi 絕tuyệt 妙diệu 。尚thượng 非phi 其kỳ 一nhất 。何hà 是thị 於ư 三tam 。不bất 三tam 之chi 三tam 而nhi 言ngôn 三tam 。不bất 一nhất 之chi 一nhất 而nhi 言ngôn 一nhất 。一nhất 三tam 非phi 三tam 尚thượng 不bất 三tam 。三tam 一nhất 之chi 一nhất 亦diệc 何hà 一nhất 。一nhất 不bất 一nhất 自tự 非phi 三tam 。三tam 不bất 三tam 自tự 非phi 一nhất 。非phi 一nhất 一nhất 非phi 三tam 不bất 留lưu 。非phi 三tam 三tam 非phi 一nhất 不bất 立lập 。不bất 立lập 之chi 一nhất 本bổn 無vô 三tam 。不bất 留lưu 之chi 三tam 本bổn 無vô 一nhất 。一nhất 三tam 本bổn 無vô 無vô 亦diệc 無vô 。無vô 無vô 無vô 本bổn 故cố 妙diệu 絕tuyệt 。如như 是thị 則tắc 一nhất 何hà 所sở 分phần/phân 。三tam 何hà 所sở 合hợp 。合hợp 分phần/phân 自tự 於ư 人nhân 耳nhĩ 。何hà 理lý 異dị 於ư 言ngôn 哉tai 。譬thí 夫phu 三tam 獸thú 渡độ 河hà 。河hà 一nhất 寧ninh 從tùng 獸thú 合hợp 。復phục 何hà 獨độc 河hà 非phi 獸thú 合hợp 。亦diệc 乃nãi 獸thú 不bất 河hà 。分phần/phân 河hà 尚thượng 不bất 成thành 。三tam 河hà 豈khởi 得đắc 以dĩ 河hà 而nhi 合hợp 獸thú 。獸thú 尚thượng 不bất 成thành 一nhất 。獸thú 豈khởi 得đắc 以dĩ 獸thú 而nhi 成thành 河hà 。河hà 非phi 獸thú 而nhi 何hà 三tam 。獸thú 非phi 河hà 而nhi 何hà 一nhất 。一nhất 河hà 獨độc 包bao 三tam 獸thú 。而nhi 河hà 未vị 曾tằng 三tam 。三tam 獸thú 共cộng 履lý 一nhất 河hà 。而nhi 獸thú 未vị 嘗thường 一nhất 。獸thú 之chi 非phi 一nhất 。明minh 其kỳ 足túc 有hữu 短đoản 長trường/trưởng 。河hà 之chi 不bất 三tam 。知tri 其kỳ 水thủy 無vô 深thâm 淺thiển 。水thủy 無vô 深thâm 淺thiển 。譬thí 法pháp 之chi 無vô 差sai 。足túc 有hữu 短đoản 長trường/trưởng 。類loại 智trí 之chi 有hữu 明minh 昧muội 。如như 是thị 則tắc 法pháp 本bổn 無vô 三tam 。而nhi 人nhân 自tự 三tam 耳nhĩ 。今kim 之chi 三tam 乘thừa 之chi 初sơ 。四Tứ 諦Đế 最tối 標tiêu 其kỳ 首thủ 。法pháp 之chi 既ký 以dĩ 無vô 差sai 。四Tứ 諦Đế 亦diệc 何hà 非phi 大đại 。而nhi 言ngôn 聲Thanh 聞Văn 觀quán 之chi 。位vị 居cư 其kỳ 小tiểu 者giả 哉tai 。是thị 知tri 諦đế 似tự 於ư 河hà 。人nhân 之chi 若nhược 獸thú 。聲Thanh 聞Văn 最tối 劣liệt 。與dữ 兔thố 為vi 儔trù 。雖tuy 復phục 奔bôn 波ba 。寧ninh 窮cùng 浪lãng 底để 。未vị 能năng 知tri 其kỳ 深thâm 極cực 。位vị 自tự 居cư 卑ty 。何hà 必tất 觀quán 諦đế 之chi 流lưu 。一nhất 概khái 同đồng 其kỳ 成thành 小tiểu 。如như 其kỳ 智trí 照chiếu 高cao 明minh 。量lượng 齊tề 香hương 象tượng 者giả 。則tắc 可khả 以dĩ 窮cùng 源nguyên 盡tận 際tế 。煥hoán 然nhiên 成thành 大đại 矣hĩ 。故cố 知tri 下hạ 智trí 觀quán 者giả 。得đắc 聲Thanh 聞Văn 果quả 。中trung 智trí 觀quán 者giả 。得đắc 緣Duyên 覺Giác 果quả 。上thượng 智trí 觀quán 者giả 。得đắc 菩Bồ 薩Tát 果quả 。明minh 宗tông 皎hiệu 然nhiên 。豈khởi 容dung 圖đồ 度độ 者giả 矣hĩ 。是thị 以dĩ 聲Thanh 聞Văn 見kiến 苦khổ 而nhi 斷đoạn 集tập 。緣Duyên 覺Giác 悟ngộ 集tập 散tán 而nhi 觀quán 離ly 。菩Bồ 薩Tát 了liễu 達đạt 真chân 源nguyên 。知tri 集tập 本bổn 無vô 和hòa 合hợp 。三tam 人nhân 同đồng 觀quán 四Tứ 諦Đế 。證chứng 果Quả 之chi 所sở 差sai 殊thù 。良lương 由do 觀quán 有hữu 淺thiển 深thâm 。對đối 照chiếu 明minh 其kỳ 高cao 下hạ 耳nhĩ 。是thị 以dĩ 下hạ 乘thừa 行hành 下hạ 。中trung 上thượng 之chi 所sở 未vị 修tu 。上thượng 乘thừa 行hành 上thượng 。而nhi 修tu 中trung 下hạ 。中trung 行hành 中trung 下hạ 。不bất 修tu 於ư 上thượng 。上thượng 中trung 下hạ 之chi 在tại 人nhân 。非phi 諦đế 令linh 其kỳ 大đại 小tiểu 耳nhĩ 。然nhiên 三tam 乘thừa 雖tuy 殊thù 。同đồng 歸quy 出xuất 苦khổ 之chi 要yếu 。聲Thanh 聞Văn 雖tuy 小tiểu 。見kiến 愛ái 之chi 惑hoặc 已dĩ 祛khư 。故cố 於ư 三tam 界giới 無vô 憂ưu 。分phân 段đoạn 之chi 形hình 滅diệt 矣hĩ 。三Tam 明Minh 照chiếu 耀diệu 。開khai 朗lãng 八bát 萬vạn 之chi 劫kiếp 。現hiện 前tiền 六Lục 通Thông 。縱túng/tung 任nhậm 無vô 為vi 。山sơn 壁bích 遊du 之chi 直trực 度độ 。

時thời 復phục 空không 中trung 行hành 住trụ 。或hoặc 坐tọa 臥ngọa 之chi 安an 然nhiên 。汎# 沼chiểu 則tắc 輕khinh 若nhược 鴻hồng 毛mao 。涉thiệp 地địa 則tắc 猶do 如như 履lý 水thủy 。九cửu 定định 之chi 功công 滿mãn 足túc 。十thập 八bát 之chi 變biến 隨tùy 心tâm 。然nhiên 三tam 藏tạng 之chi 佛Phật 。望vọng 六lục 根căn 清thanh 淨tịnh 位vị 。有hữu 齊tề 有hữu 劣liệt 。同đồng 除trừ 四tứ 住trụ 。此thử 處xứ 為vi 齊tề 。若nhược 伏phục 無vô 明minh 。三tam 藏tạng 則tắc 劣liệt 。佛Phật 尚thượng 為vi 劣liệt 。二Nhị 乘Thừa 可khả 知tri 。望vọng 上thượng 斷đoạn 伏phục 雖tuy 殊thù 。於ư 下hạ 悟ngộ 迷mê 有hữu 隔cách 。如như 是thị 則tắc 二Nhị 乘Thừa 何hà 咎cữu 。而nhi 欲dục 不bất 修tu 者giả 哉tai 。如Như 來Lai 為vi 對đối 大đại 根căn 。引dẫn 歸quy 寶bảo 所sở 。令linh 修tu 種chủng 智trí 。同đồng 契khế 圓viên 伊y 。或hoặc 毀hủy 或hoặc 譽dự 。抑ức 揚dương 當đương 時thời 耳nhĩ 。凡phàm 夫phu 不bất 了liễu 預dự 畏úy 被bị 呵ha 。寧ninh 知tri 見kiến 愛ái 尚thượng 存tồn 。去khứ 二Nhị 乘Thừa 而nhi 甚thậm 遠viễn 。雖tuy 復phục 言ngôn 其kỳ 修tu 道Đạo 。惑hoặc 使sử 諸chư 所sở 不bất 祛khư 。非phi 惟duy 身thân 口khẩu 未vị 端đoan 。亦diệc 乃nãi 心tâm 由do 諂siểm 曲khúc 。見kiến 生sanh 自tự 意ý 。解giải 背bội 真chân 詮thuyên 。聖thánh 教giáo 之chi 所sở 不bất 依y 明minh 師sư 未vị 曾tằng 承thừa 受thọ 。根căn 緣duyên 非phi 唯duy 宿túc 習tập 。見kiến 解giải 未vị 預dự 生sanh 知tri 。而nhi 能năng 世thế 智trí 辯biện 聰thông 談đàm 論luận 。以dĩ 之chi 終chung 日nhật 。

時thời 復phục 牽khiên 於ư 經kinh 語ngữ 。曲khúc 會hội 私tư 情tình 。縱túng/tung 邪tà 說thuyết 以dĩ 誑cuống 愚ngu 人nhân 。撥bát 因nhân 果quả 而nhi 排bài 罪tội 福phước 。順thuận 情tình 則tắc 嬉hi 怡di 生sanh 愛ái 。違vi 意ý 則tắc # # 懷hoài 瞋sân 。三tam 受thọ 之chi 狀trạng 固cố 然nhiên 。稱xưng 位vị 乃nãi 儔trù 菩Bồ 薩Tát 。初sơ 篇thiên 之chi 非phi 未vị 免miễn 。過quá 人nhân 之chi 釁hấn 又hựu 縈oanh 。大Đại 乘Thừa 之chi 所sở 不bất 修tu 。而nhi 復phục 譏cơ 於ư 小tiểu 學học 。恣tứ 一nhất 時thời 之chi 強cường/cưỡng 口khẩu 。謗báng 說thuyết 之chi 患hoạn 鏗khanh 然nhiên 。三tam 塗đồ 苦khổ 輪luân 。報báo 之chi 長trường/trưởng 劫kiếp 。哀ai 哉tai 吁hu 哉tai 。言ngôn 及cập 愴sảng 然nhiên 悲bi 酸toan 矣hĩ 。然nhiên 而nhi 達đạt 性tánh 之chi 人nhân 。對đối 境cảnh 彌di 加gia 其kỳ 照chiếu 。忘vong 心tâm 之chi 士sĩ 。相tương/tướng 善thiện 不bất 涉thiệp 其kỳ 懷hoài 。況huống 乎hồ 三tam 業nghiệp 之chi 邪tà 非phi 。寧ninh 有hữu 歷lịch 心tâm 於ư 塵trần 滴tích 。是thị 以dĩ 鑒giám 玄huyền 之chi 侶lữ 。淨tịnh 三tam 受thọ 於ư 心tâm 源nguyên 。滌địch 穢uế 之chi 流lưu 。掃tảo 七thất 支chi 於ư 身thân 口khẩu 。無vô 情tình 罔võng 侵xâm 塵trần 葉diệp 。有hữu 識thức 無vô 惱não 蜎quyên 螟minh 。幽u 澗giản 未vị 足túc 比tỉ 其kỳ 清thanh 。飛phi 雪tuyết 無vô 以dĩ 方phương 其kỳ 素tố 。眷quyến 德đức 若nhược 羽vũ 群quần 揚dương 翅sí 。望vọng 星tinh 月nguyệt 以dĩ 窮cùng 高cao 。棄khí 惡ác 若nhược 鱗lân 眾chúng 驚kinh 鉤câu 。投đầu 江giang 瀛doanh 而nhi 盡tận 底để 。玄huyền 曦# 慚tàm 其kỳ 照chiếu 遠viễn 。上thượng 界giới 恧# 以dĩ 緣duyên 消tiêu 。境cảnh 智trí 合hợp 以dĩ 圓viên 虛hư 。定định 慧tuệ 均quân 而nhi 等đẳng 妙diệu 。桑tang 田điền 改cải 而nhi 心tâm 無vô 易dị 。海hải 嶽nhạc 遷thiên 而nhi 志chí 不bất 移di 。而nhi 能năng 處xứ 憒hội 非phi 喧huyên 。凝ngưng 神thần 挺đĩnh 照chiếu 。心tâm 源nguyên 朗lãng 淨tịnh 。慧tuệ 解giải 無vô 方phương 。觀quán 法pháp 性tánh 而nhi 達đạt 真Chân 如Như 。鑒giám 金kim 文văn 而nhi 依y 了liễu 義nghĩa 。如như 是thị 則tắc 一nhất 念niệm 之chi 中trung 。何hà 法Pháp 門môn 而nhi 不bất 具cụ 。如như 其kỳ 妙diệu 慧tuệ 未vị 彰chương 。心tâm 無vô 準chuẩn 的đích 。解giải 非phi 契khế 理lý 。行hành 闕khuyết 超siêu 塵trần 。乖quai 法pháp 性tánh 而nhi 順thuận 常thường 情tình 。背bối/bội 圓viên 詮thuyên 而nhi 執chấp 權quyền 說thuyết 。如như 是thị 則tắc 次thứ 第đệ 隨tùy 機cơ 。對đối 根căn 緣duyên 而nhi 設thiết 教giáo 矣hĩ 。是thị 以dĩ 敘tự 其kỳ 綱cương 紀kỷ 。委ủy 悉tất 餘dư 所sở 。未vị 明minh 深thâm 淺thiển 宗tông 途đồ 。略lược 言ngôn 其kỳ 趣thú 。三tam 乘thừa 之chi 學học 。影ảnh 響hưởng 知tri 其kỳ 分phần/phân 位vị 耳nhĩ 。

事sự 理lý 不bất 二nhị 第đệ 八bát

夫phu 妙diệu 悟ngộ 通thông 衢cù 。則tắc 山sơn 河hà 非phi 壅ủng 。迷mê 名danh 滯trệ 相tương/tướng 。則tắc 絲ti 毫hào 成thành 隔cách 。然nhiên 萬vạn 法pháp 本bổn 源nguyên 。由do 來lai 實thật 相tướng 。塵trần 沙sa 惑hoặc 趣thú 。原nguyên 是thị 真chân 宗tông 。故cố 物vật 像tượng 無vô 邊biên 。般Bát 若Nhã 無vô 際tế 者giả 。以dĩ 其kỳ 法pháp 性tánh 本bổn 真chân 。了liễu 達đạt 成thành 智trí 故cố 也dã 。譬thí 夫phu 行hành 由do 通thông 徑kính 。則tắc 萬vạn 里lý 可khả 期kỳ 。如như 其kỳ 觸xúc 物vật 衝xung 渠cừ 。則tắc 終chung 朝triêu 域vực 內nội 。以dĩ 其kỳ 不bất 知tri 物vật 有hữu 無vô 形hình 之chi 畔bạn 。渠cừ 有hữu 窮cùng 虛hư 之chi 域vực 故cố 也dã 。是thị 以dĩ 學học 遊du 中trung 道đạo 。則tắc 實thật 相tướng 可khả 期kỳ 。如như 其kỳ 執chấp 有hữu 滯trệ 無vô 。則tắc 終chung 歸quy 邊biên 見kiến 。以dĩ 其kỳ 不bất 知tri 有hữu 有hữu 非phi 有hữu 之chi 相tướng 。無vô 有hữu 非phi 無vô 之chi 實thật 故cố 也dã 。今kim 之chi 色sắc 相tướng 紛phân 紜vân 。窮cùng 之chi 則tắc 非phi 相tướng 。音âm 聲thanh 吼hống 喚hoán 。究cứu 之chi 則tắc 無vô 言ngôn 。迷mê 之chi 則tắc 謂vị 有hữu 形hình 聲thanh 。悟ngộ 之chi 則tắc 知tri 其kỳ 閴# 寂tịch 。如như 是thị 則tắc 真Chân 諦Đế 不bất 乖quai 於ư 事sự 理lý 。即tức 事sự 理lý 之chi 體thể 元nguyên 真chân 。妙diệu 智trí 不bất 異dị 於ư 了liễu 知tri 。即tức 了liễu 知tri 之chi 性tánh 元nguyên 智trí 。然nhiên 而nhi 妙diệu 旨chỉ 絕tuyệt 言ngôn 。假giả 文văn 言ngôn 以dĩ 詮thuyên 旨chỉ 。真chân 宗tông 非phi 相tướng 。假giả 名danh 相tướng 以dĩ 標tiêu 宗tông 。譬thí 夫phu 象tượng 非phi 雪Tuyết 山Sơn 。假giả 雪Tuyết 山Sơn 而nhi 類loại 象tượng 。此thử 但đãn 取thủ 其kỳ 能năng 類loại 耳nhĩ 。豈khởi 以dĩ 雪Tuyết 山Sơn 而nhi 為vi 象tượng 耶da 。今kim 之chi 法pháp 非phi 常thường 而nhi 執chấp 有hữu 。有hữu 假giả 非phi 有hữu 以dĩ 破phá 常thường 。性tánh 非phi 斷đoạn 而nhi 執chấp 無vô 。假giả 非phi 無vô 而nhi 破phá 斷đoạn 。類loại 夫phu 淨tịnh 非phi 水thủy 灰hôi 。假giả 水thủy 灰hôi 而nhi 洗tẩy 淨tịnh 者giả 。此thử 但đãn 取thủ 其kỳ 能năng 洗tẩy 耳nhĩ 。豈khởi 以dĩ 水thủy 灰hôi 而nhi 為vi 淨tịnh 耶da 。故cố 知tri 中trung 道đạo 不bất 偏thiên 。假giả 二nhị 邊biên 而nhi 辨biện 正chánh 。斷đoạn 常thường 非phi 是thị 。寄ký 無vô 有hữu 以dĩ 明minh 非phi 。若nhược 有hữu 若nhược 無vô 言ngôn 既ký 非phi 。非phi 有hữu 非phi 無vô 亦diệc 何hà 是thị 。信tín 知tri 妙diệu 達đạt 玄huyền 源nguyên 者giả 。非phi 常thường 情tình 之chi 所sở 測trắc 也dã 。何hà 者giả 。夫phu 妄vọng 非phi 愚ngu 出xuất 。真chân 不bất 智trí 生sanh 。達đạt 妄vọng 名danh 真chân 。迷mê 真chân 曰viết 妄vọng 。豈khởi 有hữu 妄vọng 隨tùy 愚ngu 變biến 。真chân 逐trục 智trí 迴hồi 。真chân 妄vọng 不bất 差sai 。愚ngu 智trí 自tự 異dị 耳nhĩ 。夫phu 欲dục 妙diệu 識thức 玄huyền 宗tông 。必tất 先tiên 審thẩm 其kỳ 愚ngu 智trí 。若nhược 欲dục 審thẩm 其kỳ 愚ngu 智trí 。善thiện 須tu 明minh 其kỳ 真chân 妄vọng 。若nhược 欲dục 明minh 其kỳ 真chân 妄vọng 。復phục 當đương 究cứu 其kỳ 名danh 體thể 。名danh 體thể 若nhược 分phần/phân 。真chân 妄vọng 自tự 辨biện 。真chân 妄vọng 既ký 辨biện 。愚ngu 智trí 迢điều 然nhiên 。是thị 以dĩ 愚ngu 無vô 了liễu 智trí 之chi 能năng 。智trí 有hữu 達đạt 愚ngu 之chi 實thật 。故cố 知tri 非phi 智trí 無vô 以dĩ 明minh 其kỳ 真chân 妄vọng 。非phi 智trí 莫mạc 能năng 辨biện 其kỳ 名danh 體thể 。何hà 者giả 或hoặc 有hữu 名danh 而nhi 無vô 體thể 。或hoặc 因nhân 體thể 而nhi 施thí 名danh 。名danh 體thể 混hỗn 緒tự 。實thật 難nạn/nan 窮cùng 究cứu 矣hĩ 。是thị 以dĩ 體thể 非phi 名danh 而nhi 不bất 辨biện 。名danh 非phi 體thể 而nhi 不bất 施thí 。言ngôn 體thể 必tất 假giả 其kỳ 名danh 。語ngữ 名danh 必tất 藉tạ 其kỳ 體thể 。今kim 之chi 體thể 外ngoại 施thí 名danh 者giả 。此thử 但đãn 名danh 其kỳ 無vô 體thể 耳nhĩ 。豈khởi 有hữu 體thể 當đương 其kỳ 名danh 耶da 。譬thí 夫phu 兔thố 無vô 角giác 而nhi 施thí 名danh 。此thử 則tắc 名danh 其kỳ 無vô 角giác 耳nhĩ 。豈khởi 有hữu 角giác 當đương 其kỳ 名danh 耶da 。無vô 體thể 而nhi 施thí 名danh 者giả 。則tắc 名danh 無vô 實thật 名danh 也dã 。名danh 無vô 實thật 名danh 。則tắc 所sở 名danh 無vô 也dã 。所sở 名danh 既ký 無vô 。能năng 名danh 不bất 有hữu 也dã 。何hà 者giả 。設thiết 名danh 本bổn 以dĩ 名danh 其kỳ 體thể 。無vô 體thể 何hà 以dĩ 當đương 其kỳ 名danh 。言ngôn 體thể 本bổn 以dĩ 當đương 其kỳ 名danh 。無vô 名danh 何hà 以dĩ 當đương 其kỳ 體thể 。體thể 無vô 當đương 而nhi 非phi 體thể 。名danh 無vô 名danh 而nhi 非phi 名danh 。此thử 則tắc 何hà 獨độc 體thể 而nhi 元nguyên 虛hư 。亦diệc 乃nãi 名danh 而nhi 本bổn 寂tịch 也dã 。然nhiên 而nhi 無vô 體thể 當đương 名danh 。由do 來lai 若nhược 此thử 。名danh 之chi 體thể 當đương 。何hà 所sở 云vân 為vi 。夫phu 體thể 不bất 自tự 名danh 。假giả 他tha 名danh 而nhi 名danh 我ngã 體thể 。名danh 非phi 自tự 設thiết 。假giả 他tha 體thể 而nhi 施thí 我ngã 名danh 。若nhược 體thể 之chi 未vị 形hình 。則tắc 名danh 何hà 所sở 名danh 。若nhược 名danh 之chi 未vị 設thiết 。則tắc 體thể 何hà 所sở 明minh 。然nhiên 而nhi 明minh 體thể 雖tuy 假giả 其kỳ 名danh 。不bất 為vi 不bất 名danh 而nhi 無vô 體thể 耳nhĩ 。設thiết 名danh 要yếu 因nhân 其kỳ 體thể 。無vô 體thể 則tắc 名danh 之chi 本bổn 無vô 。如như 是thị 則tắc 體thể 不bất 名danh 生sanh 。名danh 生sanh 於ư 體thể 耳nhĩ 。今kim 之chi 體thể 在tại 名danh 前tiền 。名danh 從tùng 體thể 後hậu 辨biện 者giả 。如như 此thử 則tắc 設thiết 名danh 以dĩ 名danh 其kỳ 體thể 。故cố 知tri 體thể 是thị 名danh 源nguyên 耳nhĩ 。則tắc 名danh 之chi 所sở 由do 緣duyên 起khởi 於ư 體thể 。體thể 之chi 元nguyên 緒tự 何hà 所sở 因nhân 依y 。夫phu 體thể 不bất 我ngã 形hình 。假giả 緣duyên 會hội 而nhi 成thành 體thể 。緣duyên 非phi 我ngã 會hội 。因nhân 會hội 體thể 而nhi 成thành 緣duyên 。若nhược 體thể 之chi 未vị 形hình 。則tắc 緣duyên 何hà 所sở 會hội 。若nhược 緣duyên 之chi 未vị 會hội 。則tắc 體thể 何hà 所sở 形hình 。體thể 形hình 則tắc 緣duyên 會hội 而nhi 形hình 。緣duyên 會hội 則tắc 體thể 形hình 而nhi 會hội 。體thể 形hình 而nhi 會hội 則tắc 明minh 。形hình 無vô 別biệt 會hội 。形hình 無vô 別biệt 會hội 。則tắc 會hội 本bổn 無vô 也dã 。緣duyên 會hội 而nhi 形hình 則tắc 明minh 。會hội 無vô 別biệt 形hình 。會hội 無vô 別biệt 形hình 。則tắc 形hình 本bổn 無vô 也dã 。是thị 以dĩ 萬vạn 法pháp 從tùng 緣duyên 。無vô 自tự 體thể 耳nhĩ 。體thể 而nhi 無vô 自tự 。故cố 名danh 性tánh 空không 。性tánh 之chi 既ký 空không 。雖tuy 緣duyên 會hội 而nhi 非phi 有hữu 。緣duyên 之chi 既ký 會hội 。雖tuy 性tánh 空không 而nhi 不bất 無vô 。是thị 以dĩ 緣duyên 會hội 之chi 有hữu 。有hữu 而nhi 非phi 有hữu 。性tánh 空không 之chi 無vô 。無vô 而nhi 不bất 無vô 。何hà 者giả 會hội 即tức 性tánh 空không 。故cố 言ngôn 非phi 有hữu 。空không 即tức 緣duyên 會hội 。故cố 曰viết 非phi 無vô 。今kim 言ngôn 不bất 有hữu 不bất 無vô 者giả 。非phi 是thị 離ly 有hữu 別biệt 有hữu 一nhất 無vô 也dã 。亦diệc 非phi 離ly 無vô 別biệt 有hữu 一nhất 有hữu 也dã 。如như 是thị 則tắc 明minh 。法pháp 非phi 有hữu 無vô 。故cố 以dĩ 非phi 有hữu 非phi 無vô 名danh 耳nhĩ 。不bất 是thị 非phi 有hữu 非phi 無vô 。既ký 非phi 有hữu 無vô 。又hựu 非phi 非phi 有hữu 非phi 非phi 無vô 也dã 。如như 是thị 何hà 獨độc 。言ngôn 語ngữ 道đạo 斷đoạn 。亦diệc 乃nãi 心tâm 行hành 處xứ 滅diệt 也dã 。

勸khuyến 友hữu 人nhân 書thư 第đệ 九cửu

婺# 州châu 浦# 陽dương 縣huyện 佐tá 溪khê 山sơn 朗lãng 禪thiền 師sư 召triệu 大đại 師sư 山sơn 居cư 書thư

自tự 到đáo 靈linh 谿khê 。泰thái 然nhiên 心tâm 意ý 。高cao 低đê 峯phong 頂đảnh 。振chấn 錫tích 常thường 游du 。石thạch 室thất 巖nham 龕khám 。拂phất 乎hồ 宴yến 坐tọa 。青thanh 松tùng 碧bích 沼chiểu 。明minh 月nguyệt 自tự 生sanh 。風phong 掃tảo 白bạch 雲vân 。縱túng/tung 目mục 千thiên 里lý 。名danh 花hoa 香hương 果quả 。峯phong 鳥điểu 銜hàm 將tương 。猨viên 嘯khiếu 長trường/trưởng 吟ngâm 。遠viễn 近cận 皆giai 聽thính 。鋤# 頭đầu 當đương 枕chẩm 。細tế 草thảo 為vi 氈chiên 。世thế 上thượng 崢tranh 嶸vanh 。競cạnh 爭tranh 人nhân 我ngã 。心tâm 地địa 未vị 達đạt 。方phương 乃nãi 如như 斯tư 。儻thảng 有hữu 寸thốn 陰ấm 。願nguyện 垂thùy 相tương/tướng 訪phỏng 。

大đại 師sư 答đáp 朗lãng 禪thiền 師sư 書thư

自tự 別biệt 以dĩ 來lai 。經kinh 今kim 數số 載tái 。遙diêu 心tâm 眷quyến 想tưởng 。

時thời 復phục 成thành 勞lao 。忽hốt 奉phụng 來lai 書thư 。適thích 然nhiên 無vô 慮lự 。不bất 委ủy 信tín 後hậu 。道đạo 體thể 如như 何hà 。法Pháp 味vị 資tư 神thần 。故cố 應ưng 清thanh 樂nhạo/nhạc/lạc 也dã 。玄huyền 覺giác 粗thô 得đắc 延diên 時thời 。欽khâm 詠vịnh 德đức 音âm 。非phi 言ngôn 可khả 述thuật 。承thừa 懷hoài 節tiết 操thao 。獨độc 處xứ 幽u 棲tê 。泯mẫn 跡tích 人nhân 間gian 。潛tiềm 形hình 山sơn 谷cốc 。親thân 朋bằng 絕tuyệt 往vãng 。鳥điểu 獸thú 時thời 遊du 。竟cánh 夜dạ 綿miên 綿miên 。終chung 朝triêu 寂tịch 寂tịch 。視thị 聽thính 都đô 息tức 。心tâm 累lũy/lụy/luy 閴# 然nhiên 。獨độc 宿túc 孤cô 峯phong 。端đoan 居cư 樹thụ 下hạ 。息tức 繁phồn 飡xan 道đạo 。誠thành 合hợp 如như 之chi 。然nhiên 而nhi 正Chánh 道Đạo 寂tịch 寥liêu 。雖tuy 有hữu 修tu 而nhi 難nan 會hội 。邪tà 徒đồ 諠huyên 擾nhiễu 。乃nãi 無vô 習tập 而nhi 易dị 親thân 。若nhược 非phi 解giải 契khế 玄huyền 宗tông 。行hành 符phù 真chân 趣thú 者giả 。則tắc 未vị 可khả 幽u 居cư 抱bão 拙chuyết 。自tự 謂vị 一nhất 生sanh 歟# 。應ưng 當đương 博bác 問vấn 先tiên 知tri 。伏phục 膺ưng 誠thành 懇khẩn 。執chấp 掌chưởng 屈khuất 膝tất 。整chỉnh 意ý 端đoan 容dung 。曉hiểu 夜dạ 忘vong 疲bì 。始thỉ 終chung 虔kiền 仰ngưỡng 。折chiết 挫tỏa 身thân 口khẩu 。蠲quyên 矜căng 怠đãi 慢mạn 。不bất 顧cố 形hình 骸hài 。專chuyên 精tinh 至chí 道đạo 者giả 。可khả 謂vị 澄trừng 神thần 方phương 寸thốn 歟# 。夫phu 欲dục 採thải 妙diệu 探thám 玄huyền 。實thật 非phi 容dung 易dị 。決quyết 擇trạch 之chi 次thứ 。如như 履lý 輕khinh 氷băng 。必tất 須tu 側trắc 耳nhĩ 目mục 而nhi 奉phụng 玄huyền 音âm 。肅túc 情tình 塵trần 而nhi 賞thưởng 幽u 致trí 。忘vong 言ngôn 宴yến 旨chỉ 。濯trạc 累lũy/lụy/luy 飡xan 微vi 。夕tịch 惕dịch 朝triêu 詢tuân 。不bất 濫lạm 絲ti 髮phát 。如như 是thị 則tắc 乃nãi 可khả 潛tiềm 形hình 山sơn 谷cốc 。寂tịch 累lũy/lụy/luy 絕tuyệt 群quần 哉tai 。其kỳ 或hoặc 心tâm 徑kính 未vị 通thông 。矚chú 物vật 成thành 壅ủng 。而nhi 欲dục 避tị 諠huyên 求cầu 靜tĩnh 者giả 。盡tận 世thế 未vị 有hữu 其kỳ 方phương 。況huống 乎hồ 欝uất 欝uất 長trường/trưởng 林lâm 。峨# 峨# 聳tủng 峭# 。鳥điểu 獸thú 嗚ô 咽yến/ế/yết 。松tùng 竹trúc 森sâm 梢# 。水thủy 石thạch 崢tranh 嶸vanh 。風phong 枝chi 蕭tiêu 索sách 。藤đằng 蘿# 縈oanh 絆bán 。雲vân 霧vụ 氤# 氳uân 。節tiết 物vật 衰suy 榮vinh 。晨thần 昏hôn 眩huyễn 晃hoảng 。斯tư 之chi 種chủng 類loại 。豈khởi 非phi 喧huyên 雜tạp 耶da 。故cố 知tri 見kiến 惑hoặc 尚thượng 紆hu 。觸xúc 途đồ 成thành 滯trệ 耳nhĩ 。是thị 以dĩ 先tiên 須tu 識thức 道đạo 後hậu 乃nãi 居cư 山sơn 。若nhược 未vị 識thức 道đạo 而nhi 先tiên 居cư 山sơn 者giả 。但đãn 見kiến 其kỳ 山sơn 。必tất 忘vong 其kỳ 道đạo 。若nhược 未vị 居cư 山sơn 而nhi 先tiên 識thức 道đạo 者giả 。但đãn 見kiến 其kỳ 道đạo 。必tất 忘vong 其kỳ 山sơn 。忘vong 山sơn 則tắc 道đạo 性tánh 怡di 神thần 。忘vong 道đạo 則tắc 山sơn 形hình 眩huyễn 目mục 。是thị 以dĩ 見kiến 道đạo 忘vong 山sơn 者giả 。人nhân 間gian 亦diệc 寂tịch 也dã 。見kiến 山sơn 忘vong 道đạo 者giả 。山sơn 中trung 乃nãi 喧huyên 也dã 。必tất 能năng 了liễu 陰ấm 無vô 我ngã 。無vô 我ngã 誰thùy 住trụ 人nhân 間gian 。若nhược 知tri 陰ấm 入nhập 如như 空không 。空không 聚tụ 何hà 殊thù 山sơn 谷cốc 。如như 其kỳ 三tam 毒độc 未vị 祛khư 。六lục 塵trần 尚thượng 擾nhiễu 。身thân 心tâm 自tự 相tướng 矛mâu 盾# 。何hà 關quan 人nhân 山sơn 之chi 喧huyên 寂tịch 耶da 。且thả 夫phu 道đạo 性tánh 冲# 虛hư 。萬vạn 物vật 本bổn 非phi 其kỳ 累lũy/lụy/luy 。真chân 慈từ 平bình 等đẳng 。聲thanh 色sắc 何hà 非phi 道đạo 乎hồ 。特đặc 因nhân 見kiến 倒đảo 惑hoặc 生sanh 。遂toại 成thành 輪luân 轉chuyển 耳nhĩ 。若nhược 能năng 了liễu 境cảnh 非phi 有hữu 。觸xúc 目mục 無vô 非phi 道Đạo 場Tràng 。知tri 了liễu 本bổn 無vô 。所sở 以dĩ 不bất 緣duyên 而nhi 照chiếu 。圓viên 融dung 法Pháp 界Giới 。解giải 惑hoặc 何hà 殊thù 。以dĩ 含hàm 靈linh 而nhi 辨biện 悲bi 。即tức 想tưởng 念niệm 而nhi 明minh 智trí 。智trí 生sanh 則tắc 法pháp 應ưng 圓viên 照chiếu 。離ly 境cảnh 何hà 以dĩ 觀quán 悲bi 。悲bi 智trí 理lý 合hợp 通thông 收thu 。乖quai 生sanh 何hà 以dĩ 能năng 度độ 。度độ 盡tận 生sanh 而nhi 悲bi 大đại 。照chiếu 窮cùng 境cảnh 以dĩ 智trí 圓viên 。智trí 圓viên 則tắc 喧huyên 寂tịch 同đồng 觀quán 。悲bi 大đại 則tắc 怨oán 親thân 普phổ 救cứu 。如như 是thị 則tắc 何hà 假giả 長trường/trưởng 居cư 山sơn 谷cốc 。隨tùy 處xứ 任nhậm 緣duyên 哉tai 。況huống 乎hồ 法pháp 法pháp 虛hư 融dung 。心tâm 心tâm 寂tịch 滅diệt 。本bổn 自tự 非phi 有hữu 。誰thùy 強cưỡng 言ngôn 無vô 。何hà 喧huyên 擾nhiễu 之chi 可khả 喧huyên 。何hà 寂tịch 靜tĩnh 之chi 可khả 寂tịch 。若nhược 知tri 物vật 我ngã 冥minh 一nhất 。彼bỉ 此thử 無vô 非phi 道Đạo 場Tràng 。復phục 何hà 狥# 喧huyên 雜tạp 於ư 人nhân 間gian 。散tán 寂tịch 寞mịch 於ư 山sơn 谷cốc 。是thị 以dĩ 釋thích 動động 求cầu 靜tĩnh 者giả 。憎tăng 枷già 愛ái 杻nữu 也dã 。離ly 怨oán 求cầu 親thân 者giả 。厭yếm 檻hạm 忻hãn 籠lung 也dã 。若nhược 能năng 慕mộ 寂tịch 於ư 喧huyên 。市thị 廛triền 無vô 非phi 宴yến 坐tọa 。徵trưng 違vi 納nạp 順thuận 。怨oán 債trái 由do 來lai 善thiện 友hữu 矣hĩ 。如như 是thị 則tắc 劫kiếp 奪đoạt 毀hủy 辱nhục 。何hà 曾tằng 非phi 我ngã 本bổn 師sư 。叫khiếu 喚hoán 喧huyên 煩phiền 。無vô 非phi 寂tịch 滅diệt 。故cố 知tri 妙diệu 道đạo 無vô 形hình 。萬vạn 像tượng 不bất 乖quai 。其kỳ 致trí 真Chân 如Như 寂tịch 滅diệt 。眾chúng 響hưởng 靡mĩ 異dị 其kỳ 源nguyên 。迷mê 之chi 則tắc 見kiến 倒đảo 惑hoặc 生sanh 。悟ngộ 之chi 則tắc 違vi 順thuận 無vô 地địa 。閴# 寂tịch 非phi 有hữu 緣duyên 會hội 而nhi 能năng 生sanh 峨# 嶷# 非phi 無vô 緣duyên 散tán 而nhi 能năng 滅diệt 。滅diệt 既ký 非phi 滅diệt 以dĩ 何hà 滅diệt 滅diệt 。生sanh 既ký 非phi 生sanh 以dĩ 何hà 生sanh 生sanh 。生sanh 滅diệt 既ký 虛hư 。實thật 相tướng 常thường 住trụ 矣hĩ 。是thị 以dĩ 定định 水thủy 滔thao 滔thao 。何hà 念niệm 塵trần 而nhi 不bất 洗tẩy 。智trí 燈đăng 了liễu 了liễu 。何hà 惑hoặc 霧vụ 而nhi 不bất 祛khư 。乖quai 之chi 則tắc 六lục 趣thú 循tuần 環hoàn 。會hội 之chi 則tắc 三tam 塗đồ 逈huýnh 出xuất 。如như 是thị 則tắc 何hà 不bất 乘thừa 慧tuệ 舟chu 而nhi 遊du 法pháp 海hải 。而nhi 欲dục 駕giá 折chiết 軸trục 於ư 山sơn 谷cốc 者giả 哉tai 。故cố 知tri 物vật 類loại 紜vân 紜vân 。其kỳ 性tánh 自tự 一nhất 。靈linh 源nguyên 寂tịch 寂tịch 。不bất 照chiếu 而nhi 知tri 實thật 相tướng 。天thiên 真chân 靈linh 智trí 非phi 造tạo 。人nhân 迷mê 謂vị 之chi 失thất 。人nhân 悟ngộ 謂vị 之chi 得đắc 。得đắc 失thất 在tại 於ư 人nhân 。何hà 關quan 動động 靜tĩnh 者giả 乎hồ 。譬thí 夫phu 未vị 解giải 乘thừa 舟chu 。而nhi 欲dục 怨oán 其kỳ 水thủy 曲khúc 者giả 哉tai 。若nhược 能năng 妙diệu 識thức 玄huyền 宗tông 。虛hư 心tâm 冥minh 契khế 。動động 靜tĩnh 常thường 短đoản 。語ngữ 默mặc 恆hằng 規quy 。寂tịch 爾nhĩ 有hữu 歸quy 。恬điềm 然nhiên 無vô 間gian 。如như 是thị 則tắc 乃nãi 可khả 逍tiêu 遙diêu 山sơn 谷cốc 。放phóng 曠khoáng 郊giao 廛triền 。遊du 逸dật 形hình 儀nghi 。寂tịch 怕phạ 心tâm 腑phủ 。恬điềm 澹đạm 息tức 於ư 內nội 。蕭tiêu 散tán 揚dương 於ư 外ngoại 。其kỳ 身thân 兮hề 若nhược 拘câu 。其kỳ 心tâm 兮hề 若nhược 泰thái 。現hiện 形hình 容dung 於ư 寰# 宇vũ 。潛tiềm 幽u 靈linh 於ư 法Pháp 界Giới 。如như 是thị 則tắc 應ứng 機cơ 有hữu 感cảm 。適thích 然nhiên 無vô 準chuẩn 矣hĩ 。因nhân 信tín 略lược 此thử 。餘dư 更cánh 何hà 申thân 。若nhược 非phi 志chí 朋bằng 。安an 敢cảm 輕khinh 觸xúc 。宴yến 寂tịch 之chi 暇hạ 。

時thời 暫tạm 思tư 量lượng 。予# 必tất 誑cuống 言ngôn 。無vô 當đương 看khán 竟cánh 。迴hồi 充sung 紙chỉ 燼tẫn 耳nhĩ 不bất 宣tuyên 。同đồng 友hữu 玄huyền 覺giác 和hòa 南nam 。

發phát 願nguyện 文văn 第đệ 十thập

稽khể 首thủ 圓viên 滿mãn 遍biến 知tri 覺giác 。寂tịch 靜tĩnh 平bình 等đẳng 本bổn 真chân 源nguyên 。相tướng 好hảo 嚴nghiêm 特đặc 非phi 有hữu 無vô 。

慧tuệ 明minh 普phổ 照chiếu 微vi 塵trần 剎sát 。稽khể 首thủ 湛trạm 然nhiên 真chân 妙diệu 覺giác 。

甚thậm 深thâm 十thập 二nhị 修tu 多đa 羅la 。非phi 文văn 非phi 字tự 非phi 言ngôn 詮thuyên 。一nhất 音âm 隨tùy 類loại 皆giai 明minh 了liễu 。

稽khể 首thủ 清thanh 淨tịnh 諸chư 賢hiền 聖thánh 。十thập 方phương 和hòa 合hợp 應Ứng 真Chân 僧Tăng 。

執chấp 持trì 禁cấm 戒giới 無vô 有hữu 違vi 。振chấn 錫tích 携huề 瓶bình 利lợi 含hàm 識thức 。卵noãn 生sanh 胎thai 生sanh 及cập 濕thấp 化hóa 。

有hữu 色sắc 無vô 色sắc 想tưởng 非phi 想tưởng 。非phi 有hữu 非phi 無vô 想tưởng 雜tạp 類loại 。

六lục 道đạo 輪luân 迴hồi 不bất 暫tạm 停đình 。我ngã 今kim 稽khể 首thủ 歸quy 三Tam 寶Bảo 。

普phổ 為vì 眾chúng 生sanh 發phát 道Đạo 心tâm 。群quần 生sanh 沈trầm 淪luân 苦khổ 海hải 中trung 。願nguyện 因nhân 諸chư 佛Phật 法Pháp 僧Tăng 力lực 。

慈từ 悲bi 方phương 便tiện 拔bạt 諸chư 苦khổ 。不bất 捨xả 弘hoằng 願nguyện 濟tế 含hàm 靈linh 。

化hóa 力lực 自tự 在tại 度độ 無vô 窮cùng 。恆Hằng 沙sa 眾chúng 生sanh 成thành 正chánh 覺giác 。

說thuyết 此thử 偈kệ 已dĩ 。我ngã 復phục 稽khể 首thủ 歸quy 依y 。十thập 方phương 三tam 世thế 。一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 法Pháp 僧Tăng 前tiền 。承thừa 三Tam 寶Bảo 力lực 。志chí 心tâm 發phát 願nguyện 。修tu 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。契khế 從tùng 今kim 生sanh 。至chí 成thành 正chánh 覺giác 。中trung 間gian 決quyết 定định 。勤cần 求cầu 不bất 退thoái 。未vị 得đắc 道Đạo 前tiền 。身thân 無vô 橫hoạnh/hoành 病bệnh 。壽thọ 不bất 中trung 夭yểu 。正chánh 命mạng 盡tận 時thời 。不bất 見kiến 惡ác 相tướng 。無vô 諸chư 恐khủng 怖bố 。不bất 生sanh 顛điên 倒đảo 。身thân 無vô 苦khổ 痛thống 。心tâm 不bất 散tán 亂loạn 。正chánh 慧tuệ 明minh 了liễu 。不bất 經kinh 中trung 陰ấm 。不bất 入nhập 地địa 獄ngục 。畜súc 生sanh 餓ngạ 鬼quỷ 。水thủy 陸lục 空không 行hành 。天thiên 魔ma 外ngoại 道đạo 。幽u 冥minh 鬼quỷ 神thần 。一nhất 切thiết 雜tạp 形hình 。皆giai 悉tất 不bất 受thọ 。長trường/trưởng 得đắc 人nhân 身thân 。聰thông 明minh 正chánh 直trực 。不bất 生sanh 惡ác 國quốc 。不bất 值trị 惡ác 王vương 。不bất 生sanh 邊biên 地địa 。不bất 受thọ 貧bần 苦khổ 。奴nô 婢tỳ 女nữ 形hình 。黃hoàng 門môn 二nhị 根căn 。黃hoàng 髮phát 黑hắc 齒xỉ 。頑ngoan 愚ngu 暗ám 鈍độn 。醜xú 陋lậu 殘tàn 缺khuyết 。盲manh 聾lung 瘖âm 瘂á 。凡phàm 是thị 可khả 惡ác 。畢tất 竟cánh 不bất 生sanh 。出xuất 處xứ 中trung 國quốc 。正chánh 信tín 家gia 生sanh 。常thường 得đắc 男nam 身thân 。六lục 根căn 完hoàn 具cụ 。端đoan 正chánh 香hương 潔khiết 。無vô 諸chư 垢cấu 穢uế 。志chí 意ý 和hòa 雅nhã 。身thân 安an 心tâm 靜tĩnh 。不bất 貪tham 瞋sân 癡si 。三tam 毒độc 永vĩnh 斷đoạn 。不bất 造tạo 眾chúng 惡ác 。恆hằng 思tư 諸chư 善thiện 。不bất 作tác 王vương 臣thần 。不bất 為vi 使sử 命mạng 。不bất 願nguyện 榮vinh 飾sức 。安an 貧bần 度độ 世thế 。少thiểu 欲dục 知tri 足túc 。不bất 長trường/trưởng 畜súc 積tích 。衣y 食thực 供cung 身thân 。不bất 行hành 偷thâu 盜đạo 。不bất 殺sát 眾chúng 生sanh 。不bất 噉đạm 魚ngư 肉nhục 。敬kính 愛ái 含hàm 識thức 。如như 我ngã 無vô 異dị 。性tánh 行hành 柔nhu 軟nhuyễn 。不bất 求cầu 人nhân 過quá 。不bất 稱xưng 己kỷ 善thiện 。不bất 與dữ 物vật 諍tranh 。怨oán 親thân 平bình 等đẳng 。不bất 起khởi 分phân 別biệt 。不bất 生sanh 憎tăng 愛ái 。他tha 物vật 不bất 悕hy 。自tự 財tài 不bất 悋lận 。不bất 樂nhạo 侵xâm 犯phạm 。恆hằng 懷hoài 質chất 直trực 。心tâm 不bất 卒thốt 暴bạo 。常thường 樂nhạo/nhạc/lạc 謙khiêm 下hạ 。口khẩu 無vô 惡ác 說thuyết 。身thân 無vô 惡ác 行hành 。心tâm 不bất 諂siểm 曲khúc 。三tam 業nghiệp 清thanh 淨tịnh 。在tại 處xứ 安an 隱ẩn 。無vô 諸chư 障chướng 難nạn 。竊thiết 盜đạo 劫kiếp 賊tặc 。王vương 法pháp 牢lao 獄ngục 。枷già 杖trượng 鉤câu 鎖tỏa 。刀đao 鎗thương 箭tiễn 槊sóc 。猛mãnh 獸thú 毒độc 蟲trùng 。墮đọa 峯phong 溺nịch 水thủy 。火hỏa 燒thiêu 風phong 飄phiêu 。靁# 驚kinh 霹phích 靂lịch 。樹thụ 折chiết 巖nham 頹đồi 。堂đường 崩băng 棟đống 朽hủ 。撾qua 打đả 怖bố 畏úy 。趁sấn 逐trục 圍vi 繞nhiễu 。執chấp 捉tróc 繫hệ 縛phược 。加gia 誣vu 毀hủy 謗báng 。橫hoạnh/hoành 註chú 鉤câu 牽khiên 。凡phàm 諸chư 難nạn 事sự 。一nhất 切thiết 不bất 受thọ 。惡ác 鬼quỷ 飛phi 災tai 。天thiên 行hành 毒độc 癘lệ 。邪tà 魔ma 魍vọng 魎lượng 。若nhược 河hà 若nhược 海hải 。崇sùng 山sơn 穹# 嶽nhạc 。居cư 止chỉ 樹thụ 神thần 。凡phàm 是thị 靈linh 祇kỳ 。聞văn 我ngã 名danh 者giả 。見kiến 我ngã 形hình 者giả 。發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。悉tất 相tương/tướng 覆phú 護hộ 。不bất 相tương 侵xâm 惱não 。晝trú 夜dạ 安an 隱ẩn 。無vô 諸chư 驚kinh 懼cụ 。四tứ 大đại 康khang 強cường/cưỡng 。六lục 根căn 清thanh 淨tịnh 。不bất 染nhiễm 六lục 塵trần 。心tâm 無vô 亂loạn 想tưởng 。不bất 有hữu 昏hôn 滯trệ 。不bất 生sanh 斷đoạn 見kiến 。不bất 著trước 空không 有hữu 。遠viễn 離ly 諸chư 相tướng 。信tín 奉phụng 能năng 仁nhân 。不bất 執chấp 己kỷ 見kiến 。悟ngộ 解giải 明minh 了liễu 。生sanh 生sanh 修tu 習tập 。正chánh 慧tuệ 堅kiên 固cố 。不bất 被bị 魔ma 攝nhiếp 。大đại 命mạng 終chung 時thời 。安an 然nhiên 快khoái 樂lạc 。捨xả 身thân 受thọ 身thân 。無vô 有hữu 怨oán 對đối 。一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。同đồng 為vi 善thiện 友hữu 。所sở 生sanh 之chi 處xứ 。值trị 佛Phật 聞văn 法Pháp 。童đồng 真chân 出xuất 家gia 。為vi 僧Tăng 和hòa 合hợp 。身thân 身thân 之chi 服phục 。不bất 離ly 袈ca 裟sa 。食thực 食thực 之chi 器khí 。不bất 乖quai 盂vu 鉢bát 。道Đạo 心tâm 堅kiên 固cố 。不bất 生sanh 憍kiêu 慢mạn 。敬kính 重trọng 三Tam 寶Bảo 。常thường 修tu 梵Phạm 行hạnh 。親thân 近cận 明minh 師sư 。隨tùy 善Thiện 知Tri 識Thức 。深thâm 信tín 正Chánh 法Pháp 。勤cần 行hành 六Lục 度Độ 。讀đọc 誦tụng 大Đại 乘Thừa 。行hành 道Đạo 禮lễ 拜bái 。妙diệu 味vị 香hương 花hoa 。音âm 聲thanh 讚tán 唄bối 。燈đăng 燭chúc 臺đài 觀quán 。山sơn 海hải 林lâm 泉tuyền 。空không 中trung 平bình 地địa 。世thế 間gian 所sở 有hữu 。微vi 塵trần 已dĩ 上thượng 。悉tất 持trì 供cúng 養dường 。合hợp 集tập 功công 德đức 。迴hồi 助trợ 菩Bồ 提Đề 。思tư 惟duy 了liễu 義nghĩa 。志chí 樂nhạo 間gian 靜tĩnh 。清thanh 素tố 寂tịch 默mặc 。不bất 愛ái 喧huyên 擾nhiễu 。不bất 樂nhạo 群quần 居cư 。常thường 好hảo/hiếu 獨độc 處xứ 。一nhất 切thiết 無vô 求cầu 。專chuyên 心tâm 定định 慧tuệ 。六Lục 通Thông 具cụ 足túc 。化hóa 度độ 眾chúng 生sanh 。隨tùy 心tâm 所sở 願nguyện 。自tự 在tại 無vô 礙ngại 。萬vạn 行hạnh 成thành 就tựu 。精tinh 妙diệu 無vô 窮cùng 。正chánh 直trực 圓viên 明minh 。志chí 成thành 佛Phật 道đạo 。願nguyện 以dĩ 此thử 善thiện 根căn 。普phổ 及cập 十thập 方phương 界giới 。上thượng 窮cùng 有hữu 頂đảnh 。下hạ 極cực 風phong 輪luân 。天thiên 上thượng 人nhân 間gian 。六lục 道đạo 諸chư 身thân 。一nhất 切thiết 含hàm 識thức 。我ngã 所sở 有hữu 功công 德đức 。悉tất 與dữ 眾chúng 生sanh 共cộng 。盡tận 於ư 微vi 塵trần 劫kiếp 。不bất 惟duy 一nhất 眾chúng 生sanh 。隨tùy 我ngã 有hữu 善thiện 根căn 。普phổ 皆giai 充sung 薰huân 飾sức 。地địa 獄ngục 中trung 苦khổ 惱não 。南Nam 無mô 佛Phật 法Pháp 僧Tăng 。稱xưng 佛Phật 法Pháp 僧Tăng 名danh 。願nguyện 皆giai 蒙mông 解giải 脫thoát 。餓ngạ 鬼quỷ 中trung 苦khổ 惱não 。南Nam 無mô 佛Phật 法Pháp 僧Tăng 。稱xưng 佛Phật 法Pháp 僧Tăng 名danh 。願nguyện 皆giai 蒙mông 解giải 脫thoát 。畜súc 生sanh 中trung 苦khổ 惱não 。南Nam 無mô 佛Phật 法Pháp 僧Tăng 。稱xưng 佛Phật 法Pháp 僧Tăng 名danh 。願nguyện 皆giai 蒙mông 解giải 脫thoát 。天thiên 人nhân 阿a 修tu 羅la 。恆Hằng 沙sa 諸chư 含hàm 識thức 。八bát 苦khổ 相tương/tướng 煎tiễn 迫bách 。南Nam 無mô 佛Phật 法Pháp 僧Tăng 。因nhân 我ngã 此thử 善thiện 根căn 。普phổ 免miễn 諸chư 纏triền 縛phược 。南Nam 無mô 三tam 世thế 佛Phật 。南Nam 無mô 修tu 多đa 羅la 。菩Bồ 薩Tát 聲Thanh 聞Văn 僧Tăng 。微vi 塵trần 諸chư 聖thánh 眾chúng 。不bất 捨xả 本bổn 慈từ 悲bi 。攝nhiếp 受thọ 群quần 生sanh 類loại 。盡tận 空không 諸chư 含hàm 識thức 。歸quy 依y 佛Phật 法Pháp 僧Tăng 。離ly 苦khổ 出xuất 三tam 塗đồ 。疾tật 得đắc 超siêu 三tam 界giới 。各các 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。晝trú 夜dạ 行hành 般Bát 若Nhã 。生sanh 生sanh 勤cần 精tinh 進tấn 。常thường 如như 救cứu 頭đầu 然nhiên 。先tiên 得đắc 菩Bồ 提Đề 時thời 。誓thệ 願nguyện 相tương/tướng 度độ 脫thoát 。我ngã 行hành 道Đạo 禮lễ 拜bái 。我ngã 誦tụng 經Kinh 念niệm 佛Phật 。我ngã 修tu 戒giới 定định 慧tuệ 。南Nam 無mô 佛Phật 法Pháp 僧Tăng 。普phổ 願nguyện 諸chư 眾chúng 生sanh 。悉tất 皆giai 成thành 佛Phật 道đạo 。我ngã 等đẳng 諸chư 含hàm 識thức 。堅kiên 固cố 求cầu 菩Bồ 提Đề 。頂đảnh 禮lễ 佛Phật 法pháp 僧Tăng 。願nguyện 早tảo 成thành 正chánh 覺giác 。

禪thiền 宗tông 永vĩnh 嘉gia 集tập (# 終chung )#