Thiền Tông Trực Chỉ –

Chuẩn
Leave a comment

禪Thiền 宗Tông 直Trực 指Chỉ

明Minh 石Thạch 成Thành 金Kim 著Trước

傳truyền 家gia 寶bảo 禪thiền 宗tông 直trực 指chỉ (# 明minh 心tâm 見kiến 〔# 桂quế 〕# 須tu 知tri 成thành 佛Phật 成thành 祖tổ 要yếu 法pháp )#

揚dương 州châu 城thành 。天thiên 基cơ 。譔# 著trước 。

男nam 。 (# 峷# 年niên 嵩tung 年niên )# 。校giáo 刻khắc 。

密mật 傳truyền 參tham 禪thiền 要yếu 法pháp

佛Phật 法Pháp 工công 夫phu 。第đệ 一nhất 要yếu 立lập 堅kiên 志chí 。葢# 志chí 者giả 氣khí 之chi 帥súy 也dã 。人nhân 若nhược 立lập 有hữu 堅kiên 志chí 。如như 統thống 軍quân 百bách 萬vạn 。威uy 神thần 八bát 面diện 。天thiên 日nhật 可khả 貫quán 。何hà 事sự 不bất 成thành 乎hồ 。凡phàm 畏úy 難nạn 者giả 。志chí 不bất 堅kiên 也dã 。因nhân 循tuần 者giả 。志chí 不bất 堅kiên 也dã 。聽thính 言ngôn 更cánh 移di 。中trung 道đạo 自tự 畫họa 。始thỉ 終chung 勤cần 怠đãi 者giả 。皆giai 是thị 志chí 不bất 堅kiên 也dã 。予# 曾tằng 譔# 讀đọc 書thư 心tâm 法pháp 。開khai 首thủ 即tức 云vân 。立lập 志chí 若nhược 堅kiên 。反phản 難nạn/nan 為vi 易dị 。今kim 於ư 佛Phật 法Pháp 工công 夫phu 也dã 。亦diệc 是thị 如như 此thử 。

志chí 堅kiên 則tắc 事sự 必tất 成thành 。予# 今kim 以dĩ 世thế 事sự 此thử 論luận 。譬thí 如như 越việt 王vương 之chi 復phục 吳ngô 讐thù 。張trương 良lương 之chi 報báo 韓# 恨hận 。以dĩ 及cập 狄địch 仁nhân 傑kiệt 之chi 再tái 興hưng 唐đường 室thất 。總tổng 因nhân 志chí 有hữu 所sở 定định 。而nhi 事sự 成thành 果quả 應ưng 。佛Phật 法Pháp 亦diệc 是thị 如như 此thử 。

俗tục 諺ngạn 云vân 。男nam 子tử 無vô 志chí 。鈍độn 鐵thiết 無vô 剛cang 。女nữ 子tử 無vô 志chí 。爛lạn 草thảo 無vô 穰nhương 。佛Phật 法Pháp 工công 夫phu 。此thử 志chí 尤vưu 為vi 最tối 要yếu 。

中trung 峰phong 大đại 師sư 歌ca 云vân 。也dã 無vô 難nạn/nan 。也dã 無vô 易dị 。只chỉ 貴quý 男nam 兒nhi 有hữu 真chân 志chí 。志chí 真chân 。道Đạo 力lực 四tứ 堅kiên 強cường 。力lực 強cường/cưỡng 。進tiến 道đạo 如như 遊du 戲hí 。此thử 應ưng 騐# 方phương 也dã 。

佛Phật 法Pháp 工công 夫phu 。全toàn 在tại 於ư 覺giác 。要yếu 知tri 凡phàm 夫phu 一nhất 念niệm 覺giác 。即tức 一nhất 念niệm 是thị 佛Phật 。佛Phật 一nhất 念niệm 不bất 覺giác 。即tức 一nhất 念niệm 是thị 凡phàm 夫phu 。葢# 因nhân 覺giác 即tức 是thị 佛Phật 。佛Phật 即tức 是thị 覺giác 。佛Phật 與dữ 凡phàm 夫phu 。只chỉ 在tại 覺giác 與dữ 不bất 覺giác 而nhi 已dĩ 。

人nhân 心tâm 有hữu 覺giác 。即tức 為vi 有hữu 佛Phật 。能năng 開khai 六Lục 度Độ 之chi 行hành 門môn 。能năng 越việt 三tam 祇kỳ 之chi 劫kiếp 海hải 。普phổ 利lợi 塵trần 沙sa 。廣quảng 在tại 福phước 慧tuệ 。得đắc 六lục 種chủng 之chi 神thần 通thông 。圓viên 一nhất 生sanh 之chi 佛Phật 果Quả 。火hỏa 鑊hoạch 氷băng 河hà 。聞văn 之chi 變biến 作tác 香hương 林lâm 。飲ẩm 銅đồng 入nhập 鐵thiết 。聽thính 則tắc 皆giai 生sanh 淨tịnh 土độ 。

佛Phật 法Pháp 工công 夫phu 。予# 有hữu 一nhất 句cú 妙diệu 訣quyết 。只chỉ 四tứ 字tự 。曰viết 堅kiên 持trì 正chánh 覺giác 。要yếu 知tri 信tín 力lực 日nhật 堅kiên 。謂vị 堅kiên 固cố 而nhi 不bất 更cánh 變biến 也dã 。念niệm 力lực 日nhật 持trì 。謂vị 持trì 執chấp 而nhi 不bất 厭yếm 久cửu 也dã 。正chánh 覺giác 者giả 。圓viên 明minh 普phổ 照chiếu 。不bất 偏thiên 不bất 虧khuy 也dã 。人nhân 能năng 發phát 此thử 正chánh 覺giác 。本bổn 性tánh 自tự 然nhiên 顯hiển 露lộ 。一nhất 切thiết 妄vọng 心tâm 。不bất 待đãi 驅khu 除trừ 。而nhi 自tự 降hàng 伏phục 。譬thí 如như 日nhật 光quang 一nhất 照chiếu 。黑hắc 暗ám 盡tận 明minh 矣hĩ 。此thử 雖tuy 有hữu 四tứ 字tự 。其kỳ 實thật 只chỉ 一nhất 覺giác 字tự 。但đãn 此thử 覺giác 字tự 。皆giai 由do 定định 慧tuệ 而nhi 致trí 也dã 。

不bất 怕phạ 念niệm 起khởi 。只chỉ 怕phạ 覺giác 遲trì 。念niệm 起khởi 即tức 覺giác 。覺giác 之chi 即tức 無vô 。修tu 行hành 妙diệu 法Pháp 。惟duy 在tại 於ư 此thử 。譬thí 如như 知tri 是thị 做tố 夢mộng 。則tắc 不bất 昏hôn 迷mê 矣hĩ 。

人nhân 能năng 知tri 得đắc 此thử 覺giác 。須tu 要yếu 振chấn 起khởi 精tinh 神thần 。即tức 如như 將tướng 軍quân 在tại 陣trận 。又hựu 如như 刑hình 官quan 在tại 廷đình 。著trước 絲ti 毫hào 昏hôn 沉trầm 不bất 得đắc 。

佛Phật 法Pháp 工công 夫phu 。立lập 志chí 要yếu 堅kiên 。又hựu 要yếu 有hữu 恆hằng 。若nhược 不bất 有hữu 恆hằng 。多đa 至chí 半bán 途đồ 而nhi 廢phế 。或hoặc 少thiểu 有hữu 得đắc 而nhi 自tự 止chỉ 。是thị 皆giai 自tự 棄khí 。深thâm 可khả 惜tích 也dã 。

佛Phật 法Pháp 工công 夫phu 。最tối 怕phạ 間gian 斷đoạn 。若nhược 勤cần 工công 一nhất 月nguyệt 。已dĩ 臻trăn 上thượng 乘thừa 。只chỉ 須tu 間gian 斷đoạn 十thập 日nhật 五ngũ 日nhật 。彼bỉ 上thượng 乘thừa 者giả 。不bất 知tri 何hà 在tại 。更cánh 不bất 得đắc 援viện 前tiền 月nguyệt 之chi 勤cần 以dĩ 自tự 恃thị 。

佛Phật 法Pháp 工công 夫phu 。最tối 怕phạ 昏hôn 沉trầm 散tán 亂loạn 。但đãn 此thử 昏hôn 沉trầm 散tán 亂loạn 。都đô 從tùng 自tự 己kỷ 立lập 志chí 不bất 堅kiên 。信tín 道đạo 不bất 篤đốc 之chi 所sở 致trí 。深thâm 為vi 可khả 惜tích 。

佛Phật 法Pháp 工công 夫phu 。全toàn 要yếu 自tự 參tham 自tự 悟ngộ 。即tức 至chí 親thân 厚hậu 之chi 父phụ 子tử 師sư 友hữu 。俱câu 替thế 代đại 不bất 得đắc 。亦diệc 非phi 世thế 法pháp 之chi 技kỹ 藝nghệ 可khả 以dĩ 傳truyền 授thọ 得đắc 的đích 。譬thí 如như 他tha 人nhân 吃cật 飯phạn 。只chỉ 是thị 他tha 人nhân 腹phúc 飽bão 。己kỷ 腹phúc 仍nhưng 定định 饑cơ 餓ngạ 。慧tuệ 思tư 大đại 師sư 云vân 。道đạo 源nguyên 不bất 遠viễn 。性tánh 海hải 非phi 遙diêu 。但đãn 自tự 己kỷ 求cầu 。莫mạc 從tùng 他tha 覔# 。覔# 亦diệc 不bất 得đắc 。得đắc 亦diệc 不bất 真chân 。此thử 所sở 謂vị 求cầu 人nhân 不bất 如như 求cầu 己kỷ 也dã 。

佛Phật 法Pháp 工công 夫phu 。晝trú 夜dạ 十thập 二nhị 時thời 。俱câu 是thị 用dụng 工công 夫phu 之chi 時thời 。若nhược 五ngũ 更cánh 睡thụy 醒tỉnh 。或hoặc 清thanh 晨thần 早tảo 起khởi 。如như 肯khẳng 用dụng 工công 。工công 更cánh 加gia 倍bội 。要yếu 知tri 平bình 旦đán 。乃nãi 天thiên 地địa 清thanh 爽sảng 之chi 氣khí 。最tối 堪kham 挹ấp 取thủ 。不bất 可khả 因nhân 循tuần 虗hư 度độ 。

佛Phật 法Pháp 工công 夫phu 。不bất 在tại 乎hồ 五ngũ 更cánh 眠miên 三tam 更cánh 起khởi 。只chỉ 怕phạ 一nhất 日nhật 暴bạo 十thập 日nhật 寒hàn 。

佛Phật 法Pháp 工công 夫phu 。要yếu 知tri 塵trần 世thế 有hữu 許hứa 多đa 惡ác 境cảnh 。如như 生sanh 老lão 病bệnh 死tử 。憂ưu 愁sầu 困khốn 苦khổ 。名danh 繮# 利lợi 鎻# 。驚kinh 風phong 駭hãi 浪lãng 。即tức 或hoặc 小tiểu 有hữu 喜hỷ 悅duyệt 者giả 。亦diệc 是thị 空không 花hoa 不bất 實thật 。暫tạm 時thời 不bất 久cửu 。須tu 要yếu 看khán 得đắc 透thấu 徹triệt 。纔tài 知tri 佛Phật 法Pháp 。是thị 救cứu 我ngã 出xuất 離ly 苦khổ 海hải 之chi 事sự 。方phương 欣hân 欣hân 樂nhạo 為vi 。

佛Phật 法Pháp 工công 夫phu 。若nhược 是thị 欣hân 欣hân 樂nhạo 為vi 。自tự 然nhiên 易dị 於ư 用dụng 功công 。自tự 然nhiên 精tinh 進tấn 不bất 懈giải 。這giá 欣hân 欣hân 樂nhạo 為vi 。須tu 要yếu 看khán 世thế 上thượng 他tha 人nhân 的đích 生sanh 老lão 病bệnh 死tử 。諸chư 般bát 苦khổ 楚sở 。即tức 是thị 我ngã 不bất 用dụng 工công 的đích 式thức 樣# 。如như 何hà 悠du 悠du 。

佛Phật 法Pháp 工công 夫phu 。最tối 怕phạ 說thuyết 閒gian/nhàn 話thoại 管quản 閒gian/nhàn 事sự 。要yếu 知tri 閒gian/nhàn 話thoại 閒gian/nhàn 事sự 。俱câu 令linh 人nhân 心tâm 散tán 神thần 飛phi 。無vô 益ích 有hữu 損tổn 。且thả 將tương 好hảo/hiếu 光quang 陰ấm 虗hư 度độ 。真chân 為vi 可khả 惜tích 。

佛Phật 法Pháp 工công 夫phu 。若nhược 是thị 用dụng 功công 多đa 時thời 。未vị 免miễn 疲bì 倦quyện 也dã 。要yếu 行hành 步bộ 走tẩu 走tẩu 閒gian/nhàn 散tán 。閒gian/nhàn 散tán 頥# 養dưỡng 精tinh 神thần 。俟sĩ 有hữu 精tinh 神thần 。再tái 去khứ 用dụng 功công 。自tự 然nhiên 明minh 覺giác 。精tinh 進tấn 苦khổ 呆# 。呆# 下hạ 苦khổ 工công 。不bất 獨độc 性tánh 昏hôn 不bất 靈linh 。而nhi 體thể 弱nhược 之chi 人nhân 。疾tật 病bệnh 生sanh 焉yên 。疾tật 病bệnh 生sanh 而nhi 工công 夫phu 歇hiết 。豈khởi 不bất 欲dục 速tốc 反phản 遲trì 。

佛Phật 法Pháp 工công 夫phu 。一nhất 日nhật 要yếu 見kiến 一nhất 日nhật 的đích 精tinh 進tấn 。若nhược 因nhân 因nhân 循tuần 循tuần 。縱túng/tung 過quá 了liễu 百bách 劫kiếp 千thiên 生sanh 。也dã 不bất 得đắc 有hữu 成thành 功công 的đích 日nhật 子tử 。昔tích 人nhân 用dụng 工công 時thời 。點điểm 一nhất 枝chi 香hương 。見kiến 香hương 完hoàn 了liễu 。即tức 自tự 警cảnh 云vân 。工công 夫phu 如như 前tiền 。無vô 有hữu 損tổn 益ích 。一nhất 日nhật 幾kỷ 枝chi 香hương 耶da 。一nhất 年niên 若nhược 干can 香hương 耶da 。但đãn 光quang 陰ấm 易dị 過quá 。

時thời 不bất 待đãi 人nhân 。大đại 事sự 未vị 明minh 。何hà 日nhật 是thị 了liễu 。由do 此thử 痛thống 惜tích 。使sử 多đa 加gia 策sách 勵lệ 。吾ngô 儒nho 門môn 朱chu 文văn 公công 有hữu 云vân 。勿vật 謂vị 今kim 日nhật 不bất 學học 而nhi 有hữu 來lai 日nhật 。勿vật 謂vị 今kim 年niên 不bất 學học 而nhi 有hữu 來lai 年niên 。日nhật 月nguyệt 逝thệ 矣hĩ 。歲tuế 不bất 我ngã 延diên 。嗚ô 呼hô 老lão 矣hĩ 。是thị 誰thùy 之chi 愆khiên 。佛Phật 法Pháp 工công 夫phu 。亦diệc 是thị 如như 此thử 儒nho 學học 。只chỉ 時thời 習tập 二nhị 字tự 。便tiện 成thành 就tựu 一nhất 生sanh 。只chỉ 姑cô 待đãi 明minh 日nhật 四tứ 字tự 。便tiện 躭đam 誤ngộ 一nhất 生sanh 。佛Phật 法Pháp 工công 夫phu 。亦diệc 是thị 如như 此thử 。

佛Phật 法Pháp 工công 夫phu 。雖tuy 不bất 可khả 停đình 緩hoãn 。亦diệc 不bất 可khả 過quá 於ư 急cấp 遽cự 。譬thí 如như 善thiện 走tẩu 路lộ 的đích 人nhân 。每mỗi 日nhật 走tẩu 得đắc 百bách 里lý 。只chỉ 走tẩu 七thất 八bát 十thập 里lý 。則tắc 氣khí 力lực 有hữu 餘dư 。而nhi 筋cân 骨cốt 不bất 疲bì 。若nhược 倚ỷ 恃thị 著trước 氣khí 力lực 強cường 健kiện 。走tẩu 過quá 百bách 里lý 之chi 外ngoại 。自tự 然nhiên 疾tật 趨xu 忙mang 奔bôn 。必tất 至chí 疲bì 倦quyện 。次thứ 日nhật 反phản 不bất 能năng 行hành 矣hĩ 。做tố 工công 夫phu 人nhân 。往vãng 往vãng 生sanh 出xuất 病bệnh 來lai 。皆giai 由do 如như 此thử 。

佛Phật 法Pháp 工công 夫phu 。如như 身thân 體thể 困khốn 倦quyện 。可khả 將tương 兩lưỡng 肩kiên 前tiền 後hậu 上thượng 下hạ 用dụng 力lực 。扭# 轉chuyển 數sổ 十thập 徧biến 。則tắc 週# 身thân 血huyết 脉mạch 流lưu 通thông 。精tinh 神thần 爽sảng 快khoái 。不bất 生sanh 諸chư 病bệnh 。此thử 修tu 養dưỡng 家gia 轆# 轤# 雙song 關quan 法pháp 也dã 。又hựu 能năng 祛khư 一nhất 切thiết 寒hàn 邪tà 。

佛Phật 法Pháp 工công 夫phu 。或hoặc 人nhân 問vấn 。只chỉ 當đương 以dĩ 參tham 悟ngộ 為vi 主chủ 。何hà 必tất 兼kiêm 保bảo 身thân 體thể 。予# 謂vị 。此thử 乃nãi 藉tạ 假giả 以dĩ 修tu 真chân 也dã 。譬thí 如như 烹phanh 茶trà 。若nhược 無vô 爐lô 火hỏa 。茶trà 豈khởi 自tự 熟thục 。倘thảng 爐lô 壞hoại 火hỏa 。冷lãnh 勢thế 必tất 另# 。又hựu 支chi 這giá 不bất 獨độc 重trọng/trùng 工công 起khởi 作tác 。且thả 恐khủng 事sự 難nạn/nan 期kỳ 定định 。反phản 致trí 費phí 時thời 失thất 誤ngộ 。明minh 者giả 解giải 之chi 。

佛Phật 法Pháp 工công 夫phu 。日nhật 間gian 精tinh 進tấn 不bất 可khả 懈giải 惰nọa 。不bất 必tất 言ngôn 矣hĩ 。凡phàm 每mỗi 晚vãn 用dụng 工công 。只chỉ 可khả 更cánh 餘dư 。不bất 必tất 過quá 久cửu 。人nhân 若nhược 過quá 子tử 夜dạ 不bất 睡thụy 。則tắc 血huyết 不bất 歸quy 肝can 。他tha 日nhật 病bệnh 由do 此thử 致trí 。又hựu 有hữu 一nhất 種chủng 人nhân 。能năng 煉luyện 魔ma 不bất 臥ngọa 。殊thù 不bất 知tri 佛Phật 法Pháp 工công 夫phu 。豈khởi 在tại 於ư 睡thụy 不bất 睡thụy 耶da 。

佛Phật 法Pháp 工công 夫phu 。行hành 住trụ 坐tọa 臥ngọa 。俱câu 可khả 用dụng 工công 。或hoặc 坐tọa 多đa 時thời 。亦diệc 可khả 行hành 動động 。或hoặc 行hành 多đa 時thời 。何hà 防phòng 再tái 坐tọa 。不bất 專chuyên 於ư 坐tọa 也dã 。有hữu 學học 長trường 坐tọa 不bất 臥ngọa 者giả 。六lục 祖tổ 曉hiểu 之chi 曰viết 。生sanh 來lai 坐tọa 不bất 臥ngọa 。死tử 去khứ 臥ngọa 不bất 坐tọa 。一nhất 具cụ 臭xú 骨cốt 頭đầu 。何hà 為vi 立lập 功công 課khóa 。此thử 明minh 透thấu 坐tọa 臥ngọa 之chi 機cơ 矣hĩ 。

佛Phật 法Pháp 工công 夫phu 。最tối 要yếu 發phát 一nhất 個cá 破phá 生sanh 死tử 的đích 堅kiên 硬ngạnh 心tâm 。看khán 破phá 世thế 界giới 身thân 心tâm 。都đô 是thị 假giả 緣duyên 無vô 實thật 。若nhược 不bất 發phát 明minh 本bổn 具cụ 底để 大đại 事sự 。則tắc 生sanh 死tử 心tâm 不bất 破phá 。生sanh 死tử 心tâm 既ký 不bất 破phá 。則tắc 無vô 常thường 殺sát 鬼quỷ 。念niệm 念niệm 不bất 停đình 。卻khước 如như 何hà 排bài 遣khiển 。將tương 此thử 一nhất 念niệm 。作tác 個cá 敲# 門môn 瓦ngõa 子tử 。如như 坐tọa 在tại 烈liệt 火hỏa 燄diệm 中trung 。求cầu 出xuất 相tương 似tự 。亂loạn 行hành 一nhất 步bộ 不bất 得đắc 。停đình 止chỉ 一nhất 步bộ 不bất 得đắc 。別biệt 生sanh 一nhất 念niệm 不bất 得đắc 。望vọng 別biệt 人nhân 救cứu 不bất 得đắc 。當đương 此thử 時thời 。只chỉ 須tu 不bất 顧cố 猛mãnh 火hỏa 。不bất 顧cố 身thân 命mạng 。不bất 望vọng 人nhân 救cứu 。不bất 生sanh 別biệt 念niệm 。不bất 肯khẳng 暫tạm 止chỉ 。往vãng 前tiền 直trực 奔bôn 。奔bôn 得đắc 出xuất 。纔tài 是thị 好hảo/hiếu 漢hán 。

佛Phật 法Pháp 工công 夫phu 。要yếu 把bả 一nhất 個cá 死tử 字tự 。貼# 在tại 額ngạch 頭đầu 上thượng 。將tương 血huyết 肉nhục 身thân 心tâm 。如như 死tử 去khứ 一nhất 般ban 。只chỉ 要yếu 究cứu 明minh 底để 這giá 一nhất 念niệm 子tử 。現hiện 前tiền 這giá 一nhất 念niệm 子tử 。如như 倚ỷ 天thiên 長trường/trưởng 劒kiếm 。若nhược 觸xúc 其kỳ 鋒phong 者giả 。了liễu 不bất 可khả 得đắc 。如như 淘đào 滯trệ 磨ma 鈍độn 。則tắc 劒kiếm 去khứ 久cửu 矣hĩ 。

佛Phật 法Pháp 工công 夫phu 。最tối 怕phạ 躭đam 著trước 靜tĩnh 境cảnh 。令linh 人nhân 困khốn 於ư 枯khô 寂tịch 而nhi 不bất 覺giác 。要yếu 知tri 動động 境cảnh 。人nhân 厭yếm 靜tĩnh 境cảnh 。多đa 不bất 生sanh 厭yếm 。良lương 以dĩ 世thế 人nhân 一nhất 向hướng 在tại 喧huyên 閙náo 場tràng 中trung 。一nhất 與dữ 靜tĩnh 境cảnh 相tướng 應ưng 。如như 食thực 飴di 食thực 蜜mật 。如như 人nhân 倦quyện 久cửu 喜hỷ 睡thụy 。自tự 然nhiên 貪tham 著trước 而nhi 不bất 自tự 知tri 也dã 。須tu 要yếu 急cấp 急cấp 識thức 破phá 。

外ngoại 道Đạo 教giáo 令linh 身thân 心tâm 斷đoạn 滅diệt 。化hóa 為vi 枯khô 木mộc 寒hàn 灰hôi 。亦diệc 從tùng 靜tĩnh 境cảnh 而nhi 入nhập 。若nhược 歲tuế 久cửu 月nguyệt 深thâm 。枯khô 之chi 又hựu 枯khô 。寂tịch 之chi 又hựu 寂tịch 。墮đọa 於ư 無vô 知tri 。即tức 與dữ 枯khô 木mộc 寒hàn 灰hôi 何hà 異dị 。工công 夫phu 處xứ 於ư 靜tĩnh 境cảnh 。只chỉ 要yếu 發phát 明minh 衣y 線tuyến 下hạ 一nhất 段đoạn 大đại 事sự 。不bất 知tri 在tại 靜tĩnh 境cảnh 始thỉ 得đắc 。於ư 大đại 事sự 中trung 。求cầu 其kỳ 靜tĩnh 相tương/tướng 。了liễu 不bất 可khả 得đắc 。纔tài 為vi 得đắc 也dã 。

佛Phật 法Pháp 工công 夫phu 。全toàn 要yếu 定định 慧tuệ 。要yếu 知tri 定định 與dữ 慧tuệ 。如như 同đồng 表biểu 裏lý 。是thị 二nhị 非phi 二nhị 。缺khuyết 離ly 不bất 得đắc 。但đãn 定định 一nhất 生sanh 。怎chẩm 奈nại 昏hôn 沉trầm 亦diệc 隨tùy 定định 而nhi 生sanh 。若nhược 昏hôn 沉trầm 生sanh 而nhi 定định 去khứ 矣hĩ 。慧tuệ 一nhất 生sanh 。怎chẩm 奈nại 散tán 亂loạn 亦diệc 隨tùy 慧tuệ 而nhi 生sanh 。若nhược 散tán 亂loạn 生sanh 而nhi 慧tuệ 去khứ 矣hĩ 。我ngã 有hữu 妙diệu 法Pháp 調điều 治trị 。須tu 要yếu 澄trừng 明minh 之chi 定định 。方phương 纔tài 定định 與dữ 慧tuệ 成thành 功công 。須tu 要yếu 安an 詳tường 之chi 慧tuệ 。方phương 纔tài 慧tuệ 與dữ 定định 成thành 功công 。此thử 二nhị 者giả 離ly 之chi 不bất 得đắc 。合hợp 之chi 不bất 得đắc 。混hỗn 而nhi 為vi 一nhất 。乃nãi 盡tận 其kỳ 妙diệu 。能năng 知tri 此thử 法pháp 。成thành 道Đạo 何hà 難nạn/nan 。

人nhân 要yếu 明minh 心tâm 見kiến 性tánh 成thành 佛Phật 成thành 祖tổ 。只chỉ 在tại 定định 慧tuệ 上thượng 用dụng 工công 。知tri 得đắc 定định 慧tuệ 之chi 妙diệu 。則tắc 易dị 如như 反phản 掌chưởng 。不bất 知tri 定định 慧tuệ 之chi 妙diệu 。則tắc 難nạn/nan 若nhược 登đăng 天thiên 。難nan 易dị 俱câu 在tại 自tự 己kỷ 之chi 能năng 幹cán 也dã 。

定định 是thị 慧tuệ 之chi 體thể 。慧tuệ 是thị 定định 之chi 用dụng 。譬thí 如như 燈đăng 光quang 。燈đăng 是thị 光quang 之chi 體thể 。光quang 是thị 燈đăng 之chi 用dụng 。二nhị 者giả 互hỗ 顯hiển 。不bất 可khả 偏thiên 重trọng 。

即tức 慧tuệ 之chi 時thời 。定định 在tại 慧tuệ 。即tức 定định 之chi 時thời 。慧tuệ 在tại 定định 。名danh 雖tuy 有hữu 二nhị 。體thể 本bổn 不bất 殊thù 。但đãn 定định 而nhi 不bất 慧tuệ 。隨tùy 即tức 昏hôn 沉trầm 。慧tuệ 而nhi 不bất 定định 。隨tùy 即tức 散tán 亂loạn 。須tu 要yếu 並tịnh 致trí 。不bất 可khả 缺khuyết 離ly 。

予# 前tiền 篇thiên 說thuyết 調điều 治trị 定định 慧tuệ 法pháp 。已dĩ 委ủy 矣hĩ 。猶do 恐khủng 尚thượng 有hữu 未vị 明minh 者giả 。予# 今kim 再tái 重trùng 復phục 解giải 之chi 。凡phàm 予# 所sở 謂vị 昏hôn 沉trầm 者giả 。即tức 世thế 人nhân 之chi 無vô 記ký 也dã 。凡phàm 予# 所sở 謂vị 散tán 亂loạn 者giả 。即tức 世thế 人nhân 之chi 妄vọng 想tưởng 也dã 。要yếu 知tri 定định 即tức 多đa 生sanh 無vô 記ký 。慧tuệ 即tức 多đa 生sanh 妄vọng 想tưởng 。定định 雖tuy 能năng 治trị 妄vọng 想tưởng 。而nhi 還hoàn 生sanh 無vô 記ký 。慧tuệ 雖tuy 能năng 治trị 無vô 記ký 。而nhi 還hoàn 生sanh 妄vọng 想tưởng 。今kim 日nhật 工công 夫phu 。只chỉ 要yếu 有hữu 慧tuệ 之chi 定định 。切thiết 不bất 可khả 入nhập 昏hôn 沉trầm 無vô 記ký 之chi 定định 。只chỉ 要yếu 有hữu 定định 之chi 慧tuệ 。切thiết 不bất 可khả 入nhập 散tán 亂loạn 妄vọng 想tưởng 之chi 慧tuệ 。是thị 二nhị 非phi 二nhị 。定định 慧tuệ 融dung 和hòa 。即tức 湊thấu 其kỳ 功công 矣hĩ 。

天thiên 台thai 智trí 大đại 師sư 。傳truyền 有hữu 止Chỉ 觀Quán 妙diệu 法Pháp 。謂vị 止chỉ 而nhi 觀quán 之chi 。靜tĩnh 而nhi 明minh 之chi 。令linh 其kỳ 動động 而nhi 能năng 靜tĩnh 。靜tĩnh 而nhi 能năng 明minh 。明minh 則tắc 照chiếu 。照chiếu 則tắc 一nhất 矣hĩ 。此thử 誠thành 指chỉ 群quần 生sanh 之chi 覺giác 路lộ 。但đãn 知tri 予# 定định 慧tuệ 之chi 法pháp 。即tức 是thị 大đại 師sư 止Chỉ 觀Quán 之chi 法pháp 。何hà 必tất 另# 求cầu 佛Phật 法Pháp 。

人nhân 於ư 辭từ 世thế 時thời 。若nhược 有hữu 定định 慧tuệ 之chi 功công 。必tất 登đăng 極Cực 樂Lạc 世Thế 界Giới 。但đãn 此thử 妙diệu 法Pháp 。全toàn 要yếu 在tại 平bình 日nhật 熟thục 習tập 。明minh 哲triết 謂vị 。世thế 人nhân 終chung 日nhật 昏hôn 散tán 。臨lâm 終chung 何hà 能năng 定định 慧tuệ 。學học 人nhân 終chung 日nhật 定định 慧tuệ 。臨lâm 終chung 何hà 能năng 昏hôn 散tán 。若nhược 是thị 臨lâm 渴khát 掘quật 井tỉnh 。怎chẩm 得đắc 濟tế 事sự 。

佛Phật 法Pháp 工công 夫phu 。最tối 要yếu 緊khẩn 的đích 是thị 一nhất 個cá 切thiết 字tự 。這giá 切thiết 字tự 。極cực 有hữu 力lực 。若nhược 是thị 不bất 切thiết 。則tắc 懈giải 怠đãi 生sanh 。懈giải 怠đãi 生sanh 則tắc 放phóng 逸dật 縱túng/tung 意ý 。無vô 所sở 不bất 至chí 。如như 果quả 用dụng 心tâm 真chân 切thiết 。放phóng 逸dật 懈giải 怠đãi 。何hà 由do 得đắc 生sanh 。當đương 知tri 切thiết 之chi 一nhất 字tự 。若nhược 能năng 體thể 貼# 。不bất 愁sầu 生sanh 死tử 心tâm 不bất 破phá 。不bất 愁sầu 不bất 到đáo 佛Phật 祖tổ 地địa 位vị 。捨xả 此thử 切thiết 字tự 。別biệt 求cầu 佛Phật 法Pháp 。皆giai 是thị 痴si 狂cuồng 外ngoại 道đạo 矣hĩ 。

切thiết 之chi 一nhất 字tự 。是thị 最tối 親thân 切thiết 語ngữ 。如như 用dụng 心tâm 親thân 切thiết 。則tắc 無vô 間gian 隙khích 。因nhân 此thử 諸chư 般bát 邪tà 魔ma 。不bất 能năng 得đắc 入nhập 。如như 用dụng 心tâm 親thân 切thiết 。自tự 然nhiên 不bất 生sanh 計kế 度độ 。有hữu 無vô 等đẳng 念niệm 。則tắc 不bất 落lạc 外ngoại 道đạo 。

切thiết 之chi 一nhất 字tự 。豈khởi 但đãn 離ly 過quá 。當đương 下hạ 超siêu 善thiện 惡ác 無vô 記ký 三tam 性tánh 。一nhất 句cú 話thoại 頭đầu 。用dụng 心tâm 甚thậm 切thiết 。則tắc 不bất 思tư 善thiện 。用dụng 心tâm 甚thậm 切thiết 。則tắc 不bất 思tư 惡ác 。用dụng 心tâm 甚thậm 切thiết 。則tắc 不bất 落lạc 無vô 記ký 。話thoại 頭đầu 切thiết 無vô 掉trạo 舉cử 。話thoại 頭đầu 切thiết 無vô 昏hôn 沉trầm 。只chỉ 要yếu 正chánh 覺giác 現hiện 前tiền 。則tắc 諸chư 魔ma 自tự 退thoái 。但đãn 覺giác 非phi 切thiết 不bất 生sanh 也dã 。

佛Phật 法Pháp 工công 夫phu 。不bất 怕phạ 死tử 不bất 得đắc 活hoạt 。只chỉ 怕phạ 活hoạt 不bất 得đắc 死tử 。如như 果quả 與dữ 疑nghi 情tình 。廝tư 結kết 在tại 一nhất 處xứ 。動động 境cảnh 不bất 待đãi 遣khiển 而nhi 自tự 遣khiển 。妄vọng 心tâm 不bất 待đãi 淨tịnh 而nhi 自tự 淨tịnh 。六lục 根căn 門môn 頭đầu 。自tự 然nhiên 虗hư 豁hoát 豁hoát 地địa 。點điểm 著trước 即tức 到đáo 。呼hô 著trước 即tức 應ưng 。何hà 愁sầu 不bất 活hoạt 耶da 。

佛Phật 法Pháp 工công 夫phu 。全toàn 要yếu 中trung 正chánh 勁# 挺đĩnh 。不bất 近cận 人nhân 情tình 。若nhược 或hoặc 循tuần 情tình 應ứng 對đối 。則tắc 工công 夫phu 做tố 不bất 上thượng 。不bất 但đãn 做tố 不bất 上thượng 。日nhật 久cửu 月nguyệt 深thâm 。則tắc 隨tùy 流lưu 俗tục 。甚thậm 是thị 可khả 惜tích 。譬thí 如như 自tự 己kỷ 有hữu 事sự 。那na 得đắc 工công 夫phu 。管quản 他tha 人nhân 事sự 。

中trung 正chánh 勁# 挺đĩnh 。就tựu 是thị 正Chánh 等Đẳng 正Chánh 覺Giác 。

佛Phật 法Pháp 工công 夫phu 。第đệ 一nhất 要yếu 正chánh 覺giác 。這giá 正chánh 覺giác 乃nãi 是thị 時thời 時thời 刻khắc 刻khắc 。照chiếu 著trước 自tự 己kỷ 的đích 靈linh 明minh 。不bất 可khả 放phóng 他tha 走tẩu 去khứ 。若nhược 是thị 靈linh 明minh 走tẩu 了liễu 。便tiện 是thị 有hữu 氣khí 的đích 死tử 屍thi 。便tiện 是thị 昏hôn 沉trầm 無vô 念niệm 。墮đọa 於ư 頑ngoan 空không 枯khô 寂tịch 。雖tuy 用dụng 盡tận 苦khổ 工công 。絲ti 毫hào 無vô 益ích 。

佛Phật 法Pháp 工công 夫phu 。做tố 得đắc 上thượng 。如như 挑thiêu 千thiên 斤cân 擔đảm 子tử 。放phóng 亦diệc 不bất 下hạ 。如như 覔# 要yếu 緊khẩn 的đích 失thất 物vật 相tương 似tự 。若nhược 覔# 不bất 著trước 。誓thệ 不bất 休hưu 心tâm 。其kỳ 中trung 但đãn 不bất 可khả 生sanh 執chấp 生sanh 著trước 生sanh 計kế 。執chấp 成thành 病bệnh 。著trước 成thành 魔ma 。計kế 成thành 外ngoại 。果quả 得đắc 一nhất 心tâm 一nhất 意ý 。如như 覔# 失thất 物vật 相tương 似tự 。則tắc 三tam 種chủng 泮phấn 然nhiên 沒một 交giao 涉thiệp 。所sở 謂vị 生sanh 心tâm 動động 念niệm 。即tức 乘thừa 法pháp 體thể 也dã 。

佛Phật 法Pháp 工công 夫phu 。舉cử 起khởi 話thoại 頭đầu 時thời 。要yếu 歷lịch 歷lịch 明minh 明minh 。如như 猫miêu 捕bộ 鼠thử 相tương 似tự 。前tiền 人nhân 所sở 謂vị 不bất 斬trảm 黎lê 奴nô 。誓thệ 不bất 休hưu 。不bất 然nhiên 。則tắc 坐tọa 在tại 鬼quỷ 窟quật 裡# 。昏hôn 昏hôn 沉trầm 沉trầm 。過quá 了liễu 一nhất 生sanh 。有hữu 何hà 益ích 處xứ 。

猫miêu 捕bộ 鼠thử 。睜# 開khai 兩lưỡng 眼nhãn 。四tứ 脚cước 撑# 撑# 。只chỉ 要yếu 挐# 鼠thử 。到đáo 口khẩu 始thỉ 得đắc 。縱túng/tung 有hữu 雞kê 犬khuyển 在tại 旁bàng 。俱câu 不bất 暇hạ 顧cố 。參tham 禪thiền 亦diệc 復phục 如như 是thị 。只chỉ 是thị 憤phẫn 然nhiên 。要yếu 明minh 此thử 理lý 。縱túng/tung 八bát 境cảnh 交giao 錯thác 於ư 前tiền 。亦diệc 不bất 暇hạ 顧cố 。纔tài 有hữu 別biệt 念niệm 。非phi 但đãn 鼠thử 不bất 能năng 得đắc 。兼kiêm 走tẩu 卻khước 猫miêu 兒nhi 。

佛Phật 法Pháp 工công 夫phu 。不bất 可khả 在tại 前tiền 人nhân 公công 案án 上thượng 卜bốc 度độ 。妄vọng 加gia 解giải 釋thích 。縱túng/tung 一nhất 一nhất 領lãnh 略lược 得đắc 過quá 。與dữ 自tự 己kỷ 俱câu 沒một 交giao 涉thiệp 。要yếu 知tri 前tiền 人nhân 一nhất 言ngôn 一nhất 語ngữ 。如như 大đại 火hỏa 聚tụ 集tập 。近cận 之chi 不bất 得đắc 。觸xúc 之chi 不bất 得đắc 。何hà 沈trầm 坐tọa 臥ngọa 其kỳ 中trung 耶da 。更cánh 於ư 其kỳ 間gian 。分phần/phân 大đại 分phần/phân 小tiểu 。論luận 上thượng 論luận 下hạ 。有hữu 何hà 益ích 處xứ 。

此thử 事sự 不bất 與dữ 教giáo 乘thừa 合hợp 。所sở 以dĩ 久cửu 修tu 習tập 大Đại 乘Thừa 業nghiệp 者giả 。不bất 知tri 不bất 識thức 。何hà 況huống 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。諸chư 小Tiểu 乘Thừa 耶da 。三tam 賢hiền 十thập 聖thánh 。豈khởi 不bất 通thông 教giáo 。說thuyết 此thử 一nhất 事sự 。三tam 乘thừa 膽đảm 戰chiến 。十Thập 地Địa 魂hồn 驚kinh 。等Đẳng 覺Giác 菩Bồ 薩Tát 說thuyết 法Pháp 。如như 雲vân 如như 雨vũ 。度độ 不bất 可khả 思tư 議nghị 眾chúng 生sanh 。入nhập 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 。尚thượng 喚hoán 作tác 所sở 知tri 愚ngu 。與dữ 道đạo 全toàn 乖quai 。又hựu 何hà 況huống 其kỳ 餘dư 耶da 。葢# 此thử 事sự 從tùng 凡phàm 夫phu 地địa 。頓đốn 同đồng 佛Phật 體thể 。人nhân 所sở 難nan 信tín 。信tín 者giả 器khí 。不bất 信tín 者giả 非phi 器khí 。諸chư 行hành 人nhân 欲dục 入nhập 斯tư 宗tông 乘thừa 者giả 。悉tất 從tùng 信tín 入nhập 。信tín 之chi 一nhất 字tự 。有hữu 淺thiển 有hữu 深thâm 。有hữu 邪tà 有hữu 正chánh 。不bất 可khả 不bất 辯biện 。淺thiển 者giả 凡phàm 入nhập 法Pháp 門môn 。誰thùy 云vân 不bất 信tín 。但đãn 信tín 法Pháp 門môn 。非phi 信tín 自tự 心tâm 。深thâm 者giả 諸chư 大Đại 乘Thừa 菩Bồ 薩Tát 。尚thượng 不bất 具cụ 信tín 。如như 華hoa 嚴nghiêm 疏sớ/sơ 云vân 。見kiến 有hữu 能năng 說thuyết 法Pháp 者giả 。有hữu 所sở 聽thính 法Pháp 眾chúng 。尚thượng 未vị 入nhập 乎hồ 信tín 門môn 。如như 云vân 即tức 心tâm 即tức 佛Phật 。誰thùy 云vân 不bất 信tín 。及cập 乎hồ 問vấn 汝nhữ 是thị 佛Phật 耶da 。則tắc 支chi 吾ngô 排bài 遣khiển 。承thừa 當đương 不bất 下hạ 。法pháp 華hoa 云vân 。盡tận 思tư 共cộng 度độ 量lương 。不bất 能năng 測trắc 佛Phật 智trí 。何hà 以dĩ 有hữu 盡tận 思tư 度độ 量lương 之chi 心tâm 。葢# 信tín 不bất 具cụ 耳nhĩ 。

邪tà 正chánh 者giả 。自tự 心tâm 即tức 佛Phật 。名danh 正chánh 信tín 。心tâm 外ngoại 取thủ 法pháp 。名danh 邪tà 。信tín 即tức 佛Phật 。要yếu 究cứu 明minh 自tự 心tâm 。親thân 履lý 實thật 踐tiễn 。到đáo 不bất 疑nghi 之chi 地địa 。始thỉ 名danh 正chánh 信tín 。如như 朦# 朧# 猜# 救cứu 。但đãn 云vân 心tâm 即tức 佛Phật 。實thật 不bất 識thức 自tự 心tâm 。即tức 名danh 邪tà 信tín 。

前tiền 人nhân 摘trích 挑thiêu 便tiện 定định 。去khứ 鋤# 地địa 便tiện 定định 。去khứ 作tác 務vụ 時thời 亦diệc 定định 。豈khởi 是thị 坐tọa 久cửu 強cường/cưỡng 捺nại 。令linh 心tâm 不bất 起khởi 。然nhiên 後hậu 為vi 定định 耶da 。若nhược 如như 此thử 。即tức 名danh 邪tà 定định 。非phi 佛Phật 法Pháp 正chánh 意ý 。

六lục 祖tổ 云vân 。那na 伽già 常thường 在tại 定định 。無vô 不bất 不bất 定định 時thời 。須tu 徹triệt 見kiến 本bổn 體thể 。方phương 與dữ 此thử 定định 相tương 應ứng 。釋Thích 迦Ca 下hạ 兜Đâu 率Suất 。降giáng/hàng 皇hoàng 宮cung 。入nhập 雪Tuyết 山Sơn 覩đổ 明minh 星tinh 。開khai 約ước 眾chúng 。未vị 出xuất 此thử 定định 。不bất 然nhiên 。則tắc 被bị 動động 境cảnh 漂phiêu 漲trương 。孰thục 名danh 為vi 定định 。動động 境cảnh 中trung 求cầu 起khởi 。處xử 不bất 可khả 得đắc 。靜tĩnh 境cảnh 中trung 求cầu 起khởi 處xứ 。亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。動động 境cảnh 既ký 無vô 起khởi 處xứ 。將tương 何hà 為vi 境cảnh 耶da 。會hội 得đắc 此thử 意ý 總tổng 是thị 一nhất 個cá 定định 體thể 。充sung 塞tắc 彌di 亘tuyên 。無vô 餘dư 蘊uẩn 也dã 。

佛Phật 法Pháp 工công 夫phu 。不bất 可khả 沾triêm 著trước 世thế 法pháp 。佛Phật 法Pháp 中trung 。尚thượng 不bất 可khả 沾triêm 一nhất 點điểm 。何hà 況huống 世thế 法pháp 。若nhược 真chân 正chánh 話thoại 頭đầu 現hiện 前tiền 。履lý 水thủy 不bất 見kiến 寒hàn 。蹈đạo 火hỏa 不bất 見kiến 熱nhiệt 。荊kinh 棘cức 林lâm 中trung 。橫hoạnh/hoành 身thân 直trực 過quá 。不bất 見kiến 有hữu 掛quải 礙ngại 。始thỉ 可khả 在tại 世thế 法pháp 中trung 。橫hoành 行hành 直trực 撞chàng 。不bất 然nhiên 。盡tận 破phá 境cảnh 緣duyên 轉chuyển 將tương 去khứ 。欲dục 得đắc 工công 夫phu 成thành 一nhất 片phiến 。任nhậm 多đa 年niên 也dã 不bất 得đắc 。

佛Phật 法Pháp 工công 夫phu 。不bất 可khả 尋tầm 文văn 逐trục 句cú 記ký 言ngôn 記ký 語ngữ 。不bất 但đãn 無vô 益ích 與dữ 工công 夫phu 作tác 障chướng 礙ngại 。把bả 真chân 實thật 工công 夫phu 。反phản 成thành 緣duyên 慮lự 。

佛Phật 法Pháp 工công 夫phu 。最tối 怕phạ 比tỉ 量lượng 。將tương 心tâm 湊thấu 泊bạc 。與dữ 道đạo 轉chuyển 遠viễn 。做tố 到đáo 彌Di 勒Lặc 下hạ 生sanh 。管quản 取thủ 沒một 交giao 涉thiệp 。若nhược 是thị 疑nghi 情tình 願nguyện 發phát 的đích 漢hán 子tử 。逼bức 塞tắc 虗hư 空không 。不bất 知tri 有hữu 虗hư 空không 名danh 字tự 。如như 坐tọa 在tại 銀ngân 山sơn 鐵thiết 壁bích 中trung 。祇kỳ 要yếu 得đắc 個cá 活hoạt 路lộ 。若nhược 不bất 得đắc 個cá 活hoạt 路lộ 。如như 何hà 得đắc 安an 穩ổn 去khứ 。但đãn 這giá 麼ma 做tố 去khứ 。

時thời 節tiết 到đáo 來lai 。自tự 然nhiên 有hữu 成thành 。

近cận 時thời 有hữu 等đẳng 邪tà 師sư 。教giáo 人nhân 不bất 在tại 工công 去khứ 上thượng 用dụng 工công 。又hựu 云vân 。古cổ 人nhân 未vị 嘗thường 做tố 工công 夫phu 。此thử 語ngữ 最tối 毒độc 。迷mê 悞ngộ 後hậu 學học 。入nhập 地địa 獄ngục 矣hĩ 。

大đại 義nghĩa 禪thiền 師sư 坐tọa 禪thiền 銘minh 云vân 。切thiết 莫mạc 信tín 道đạo 不bất 須tu 參tham 。古cổ 聖thánh 孜tư 孜tư 為vi 指chỉ 南nam 。雖tuy 然nhiên 舊cựu 閣các 閒gian/nhàn 田điền 地địa 。一nhất 度độ 嬴# 來lai 得đắc 也dã 難nạn/nan 。若nhược 不bất 須tu 參tham 究cứu 。即tức 云vân 得đắc 理lý 。此thử 是thị 天thiên 生sanh 彌Di 勒Lặc 。自tự 然nhiên 釋Thích 迦Ca 。此thử 輩bối 名danh 為vi 。可khả 憐lân 憫mẫn 者giả 。葢# 自tự 己kỷ 不bất 會hội 參tham 究cứu 。或hoặc 見kiến 古cổ 人nhân 一nhất 問vấn 一nhất 答đáp 。便tiện 領lãnh 悟ngộ 去khứ 。遂toại 將tương 識thức 情tình 解giải 將tương 去khứ 。便tiện 誑cuống 妄vọng 於ư 人nhân 。或hoặc 得đắc 一nhất 場tràng 熱nhiệt 病bệnh 。呌khiếu 苦khổ 連liên 天thiên 。生sanh 平bình 解giải 的đích 用dụng 不bất 著trước 。或hoặc 到đáo 臨lâm 命mạng 終chung 時thời 。如như 螃# 蠏# 入nhập 湯thang 鍋oa 。手thủ 忙mang 脚cước 亂loạn 。悔hối 之chi 何hà 及cập 。

黃hoàng 蘗bách 禪thiền 師sư 云vân 。塵trần 勞lao 逈huýnh 脫thoát 事sự 非phi 常thường 。緊khẩn 把bả 繩thằng 頭đầu 做tố 一nhất 場tràng 。不bất 是thị 一nhất 翻phiên 寒hàn 徹triệt 骨cốt 。怎chẩm 得đắc 梅mai 花hoa 撲phác 鼻tị 香hương 。此thử 語ngữ 最tối 親thân 切thiết 。若nhược 將tương 此thử 偈kệ 。

時thời 時thời 警cảnh 策sách 工công 夫phu 。自tự 然nhiên 做tố 得đắc 上thượng 。如như 百bách 里lý 程# 途đồ 。行hành 一nhất 步bộ 則tắc 少thiểu 一nhất 步bộ 。不bất 行hành 只chỉ 住trụ 在tại 這giá 裡# 。縱túng/tung 說thuyết 得đắc 鄉hương 里lý 事sự 業nghiệp 。了liễu 了liễu 明minh 明minh 。終chung 不bất 到đáo 家gia 。當đương 得đắc 甚thậm 事sự 。

佛Phật 法Pháp 工công 夫phu 。最tối 怕phạ 思tư 維duy 做tố 詩thi 做tố 偈kệ 做tố 文văn 賦phú 等đẳng 。詩thi 偈kệ 成thành 則tắc 名danh 詩thi 人nhân 。文văn 賦phú 工công 則tắc 稱xưng 文văn 人nhân 。與dữ 參tham 禪thiền 總tổng 沒một 交giao 涉thiệp 。

佛Phật 法Pháp 工công 夫phu 。凡phàm 遇ngộ 著trước 順thuận 逆nghịch 境cảnh 緣duyên 。動động 人nhân 念niệm 處xứ 。便tiện 當đương 覺giác 破phá 。提đề 起khởi 話thoại 頭đầu 。不bất 隨tùy 境cảnh 緣duyên 轉chuyển 。纔tài 得đắc 有hữu 成thành 。或hoặc 云vân 。不bất 扞# 緊khẩn 這giá 三tam 個cá 字tự 是thị 誤ngộ 人nhân 。學học 者giả 不bất 可khả 不bất 審thẩm 。

佛Phật 法Pháp 工công 夫phu 。疑nghi 情tình 不bất 破phá 。如như 臨lâm 深thâm 淵uyên 。如như 履lý 薄bạc 氷băng 。毫hào 厘# 失thất 念niệm 。則tắc 喪táng 身thân 失thất 命mạng 。為vi 疑nghi 情tình 不bất 破phá 。則tắc 大đại 理lý 不bất 明minh 。一nhất 口khẩu 氣khí 不bất 來lai 。又hựu 是thị 一nhất 生sanh 。被bị 中trung 陰ấm 牽khiên 引dẫn 。未vị 免miễn 隨tùy 業nghiệp 識thức 去khứ 。改cải 頭đầu 換hoán 面diện 。不bất 覺giác 不bất 知tri 。由do 此thử 則tắc 疑nghi 上thượng 。更cánh 添# 個cá 疑nghi 。提đề 起khởi 話thoại 頭đầu 。不bất 明minh 決quyết 走tẩu 要yếu 明minh 。不bất 破phá 決quyết 定định 要yếu 破phá 。譬thí 如như 捉tróc 賊tặc 。須tu 是thị 見kiến 贓# 。

佛Phật 法Pháp 工công 夫phu 。要yếu 緊khẩn 。要yếu 正chánh 。要yếu 綿miên 密mật 。要yếu 融dung 豁hoát 。何hà 謂vị 緊khẩn 。人nhân 命mạng 在tại 呼hô 吸hấp 。大đại 事sự 未vị 明minh 。一nhất 口khẩu 氣khí 不bất 來lai 。前tiền 路lộ 茫mang 茫mang 。未vị 知tri 何hà 往vãng 。不bất 得đắc 不bất 緊khẩn 。古cổ 德đức 云vân 。如như 蔴# 繩thằng 著trước 水thủy 。一nhất 步bộ 緊khẩn 一nhất 步bộ 。何hà 謂vị 正chánh 。學học 人nhân 須tu 具cụ 擇trạch 法Pháp 眼nhãn 。三tam 千thiên 七thất 百bách 祖tổ 師sư 。大đại 有hữu 樣# 子tử 。若nhược 毫hào 厘# 差sai 錯thác 。則tắc 入nhập 邪tà 徑kính 。經Kinh 云vân 。惟duy 此thử 一nhất 事sự 實thật 。餘dư 二nhị 則tắc 作tác 真chân 。何hà 謂vị 綿miên 密mật 。眉mi 毛mao 與dữ 虗hư 空không 廝tư 結kết 。針châm 劄# 不bất 入nhập 。水thủy 洒sái 不bất 濕thấp 。不bất 容dung 有hữu 毫hào 厘# 間gian 隙khích 。若nhược 有hữu 毫hào 厘# 間gian 隙khích 。則tắc 魔ma 境cảnh 趂# 隙khích 而nhi 入nhập 。古cổ 德đức 云vân 。一nhất 時thời 不bất 在tại 。如như 同đồng 死tử 人nhân 。何hà 謂vị 融dung 豁hoát 。世thế 界giới 濶# 一nhất 丈trượng 。則tắc 古cổ 鏡kính 濶# 一nhất 丈trượng 。古cổ 鏡kính 濶# 一nhất 丈trượng 。則tắc 火hỏa 爐lô # 一nhất 丈trượng 。決quyết 不bất 抱bão 執chấp 。住trụ 在tại 一nhất 處xứ 。捉tróc 定định 死tử 蛇xà 頭đầu 。亦diệc 不bất 繫hệ 墜trụy 在tại 兩lưỡng 頭đầu 。漭# 漭# 蕩đãng 蕩đãng 。古cổ 德đức 云vân 。圓viên 同đồng 太thái 虗hư 。無vô 欠khiếm 無vô 餘dư 。真chân 到đáo 融dung 豁hoát 處xứ 。則tắc 內nội 不bất 見kiến 有hữu 身thân 心tâm 。外ngoại 不bất 見kiến 有hữu 世thế 界giới 。始thỉ 得đắc 個cá 入nhập 路lộ 。此thử 四tứ 種chủng 不bất 是thị 前tiền 後hậu 層tằng 次thứ 。須tu 要yếu 齊tề 臻trăn 。

緊khẩn 而nhi 不bất 生sanh 。則tắc 枉uổng 用dụng 工công 。正chánh 而nhi 不bất 緊khẩn 。則tắc 不bất 能năng 入nhập 。既ký 入nhập 須tu 要yếu 綿miên 密mật 。始thỉ 得đắc 相tương 應ứng 。既ký 相tương 應ứng 須tu 要yếu 融dung 豁hoát 。方phương 為vi 化hóa 境cảnh 。

佛Phật 法Pháp 工công 夫phu 。著trước 不bất 得đắc 一nhất 毫hào 別biệt 念niệm 。行hành 住trụ 坐tọa 臥ngọa 。單đơn 單đơn 只chỉ 提đề 起khởi 本bổn 參tham 話thoại 頭đầu 。發phát 起khởi 疑nghi 情tình 。憤phẫn 然nhiên 要yếu 討thảo 個cá 下hạ 落lạc 。若nhược 有hữu 絲ti 毫hào 別biệt 念niệm 。前tiền 人nhân 所sở 謂vị 雜tạp 毒độc 入nhập 心tâm 。豈khởi 但đãn 傷thương 身thân 命mạng 。此thử 傷thương 乎hồ 慧tuệ 命mạng 。學học 者giả 不bất 可khả 不bất 謹cẩn 。

我ngã 說thuyết 的đích 別biệt 念niệm 。非phi 但đãn 世thế 間gian 法pháp 。除trừ 究cứu 心tâm 之chi 外ngoại 。佛Phật 法Pháp 中trung 一nhất 切thiết 好hảo 事sự 。俱câu 名danh 別biệt 念niệm 。又hựu 豈khởi 但đãn 佛Phật 法Pháp 中trung 事sự 。於ư 心tâm 體thể 上thượng 。取thủ 之chi 捨xả 之chi 。執chấp 之chi 化hóa 之chi 。皆giai 別biệt 念niệm 也dã 。

佛Phật 法Pháp 工công 夫phu 。凡phàm 於ư 世thế 上thượng 。一nhất 切thiết 事sự 物vật 。可khả 愛ái 可khả 憎tăng 。可khả 喜hỷ 可khả 悲bi 的đích 種chủng 種chủng 情tình 思tư 。俱câu 皆giai 丟# 去khứ 。惟duy 存tồn 我ngã 的đích 正chánh 覺giác 。不bất 顧cố 其kỳ 餘dư 。又hựu 要yếu 做tố 一nhất 個cá 沒một 用dụng 的đích 人nhân 。任nhậm 他tha 來lai 折chiết 挫tỏa 我ngã 。我ngã 也dã 只chỉ 是thị 個cá 不bất 知tri 不bất 理lý 。任nhậm 他tha 來lai 恥sỉ 笑tiếu 我ngã 。我ngã 也dã 只chỉ 是thị 個cá 不bất 知tri 不bất 理lý 。我ngã 只chỉ 照chiếu 管quản 我ngã 自tự 己kỷ 的đích 正chánh 覺giác 。

時thời 刻khắc 莫mạc 懈giải 。

佛Phật 法Pháp 工công 夫phu 。做tố 的đích 人nhân 多đa 云vân 做tố 不bất 上thượng 。即tức 此thử 做tố 不bất 上thượng 。便tiện 做tố 去khứ 。如như 人nhân 不bất 識thức 路lộ 。便tiện 好hảo/hiếu 尋tầm 路lộ 。不bất 可khả 說thuyết 尋tầm 不bất 著trước 路lộ 便tiện 罷bãi 了liễu 。如như 尋tầm 著trước 路lộ 的đích 。貴quý 在tại 行hành 。直trực 至chí 到đáo 家gia 乃nãi 可khả 。不bất 可khả 在tại 路lộ 上thượng 。跕# 著trước 不bất 行hành 。終chung 無vô 到đáo 家gia 的đích 日nhật 子tử 。

佛Phật 法Pháp 工công 夫phu 。最tối 怕phạ 的đích 一nhất 個cá 伶# 俐# 心tâm 。伶# 俐# 心tâm 為vi 之chi 藥dược 忌kỵ 。犯phạm 著trước [糸*系]# 毫hào 。雖tuy 真chân 藥dược 現hiện 前tiền 。不bất 能năng 救cứu 矣hĩ 。若nhược 真chân 是thị 個cá 參tham 人nhân 。眼nhãn 如như 盲manh 。耳nhĩ 如như 聾lung 。心tâm 念niệm 纔tài 起khởi 時thời 。如như 撞chàng 著trước 銀ngân 山sơn 鐵thiết 壁bích 相tương 似tự 。如như 此thử 則tắc 工công 夫phu 始thỉ 得đắc 相tương 應ứng 。

佛Phật 法Pháp 工công 夫phu 。不bất 怕phạ 錯thác 。只chỉ 怕phạ 不bất 知tri 非phi 。縱túng/tung 然nhiên 行hành 在tại 錯thác 處xứ 。若nhược 肯khẳng 一nhất 念niệm 知tri 非phi 。便tiện 是thị 成thành 佛Phật 成thành 祖tổ 的đích 根căn 基cơ 。出xuất 生sanh 死tử 的đích 要yếu 路lộ 。破phá 魔ma 網võng 的đích 利lợi 器khí 也dã 。釋Thích 迦Ca 佛Phật 於ư 外ngoại 道đạo 法pháp 。一nhất 一nhất 證chứng 過quá 。祇kỳ 是thị 不bất 坐tọa 在tại 窠khòa 臼cữu 裏lý 。將tương 知tri 非phi 便tiện 捨xả 四tứ 個cá 字tự 。從tùng 凡phàm 夫phu 只chỉ 到đáo 佛Phật 位vị 。此thử 意ý 豈khởi 但đãn 出xuất 世thế 法pháp 。在tại 世thế 法pháp 中trung 。有hữu 失thất 念niệm 處xứ 。只chỉ 消tiêu 一nhất 個cá 知tri 非phi 便tiện 捨xả 。便tiện 做tố 得đắc 一nhất 個cá 淨tịnh 白bạch 的đích 好hảo/hiếu 人nhân 。若nhược 抱bão 定định 錯thác 處xứ 為vi 是thị 。不bất 肯khẳng 知tri 非phi 。縱túng/tung 有hữu 活hoạt 佛Phật 現hiện 前tiền 。救cứu 他tha 不bất 得đắc 。

佛Phật 法Pháp 工công 夫phu 。不bất 可khả 避tị 喧huyên 向hướng 寂tịch 。瞑minh 目mục 合hợp 眼nhãn 。坐tọa 在tại 鬼quỷ 窟quật 裡# 作tác 活hoạt 計kế 。昔tích 人nhân 謂vị 。黑hắc 山sơn 下hạ 坐tọa 。死tử 水thủy 裏lý 浸tẩm 。濟tế 得đắc 甚thậm 麼ma 事sự 。只chỉ 須tu 在tại 境cảnh 緣duyên 上thượng 做tố 得đắc 去khứ 。纔tài 是thị 得đắc 力lực 處xứ 。一nhất 句cú 話thoại 頭đầu 。頓đốn 在tại 眉mi 睫tiệp 上thượng 。行hành 裏lý 坐tọa 裏lý 。著trước 衣y 喫khiết 飯phạn 裏lý 。迎nghênh 賓tân 待đãi 客khách 裏lý 。祇kỳ 要yếu 明minh 這giá 一nhất 句cú 話thoại 頭đầu 落lạc 處xứ 。一nhất 朝triêu 洗tẩy 面diện 時thời 。摸mạc 著trước 鼻tị 孔khổng 。原nguyên 來lai 太thái 近cận 。便tiện 得đắc 個cá 省tỉnh 力lực 。真chân 是thị 得đắc 來lai 。全toàn 不bất 費phí 工công 夫phu 。

佛Phật 法Pháp 工công 夫phu 。最tối 怕phạ 認nhận 識thức 神thần 為vi 佛Phật 事sự 。或hoặc 揚dương 眉mi 瞬thuấn 目mục 。搖dao 頭đầu 轉chuyển 腦não 。將tương 謂vị 有hữu 多đa 少thiểu 奇kỳ 特đặc 。若nhược 把bả 識thức 神thần 當đương 事sự 。入nhập 外ngoại 道đạo 無vô 疑nghi 。真chân 是thị 走tẩu 錯thác 了liễu 路lộ 。甚thậm 為vi 可khả 惜tích 。

佛Phật 法Pháp 工công 夫phu 。祇kỳ 在tại 一nhất 則tắc 公công 案án 上thượng 用dụng 心tâm 。不bất 可khả 在tại 一nhất 切thiết 公công 案án 上thượng 解giải 會hội 。能năng 解giải 得đắc 。終chung 是thị 解giải 會hội 。非phi 悟ngộ 也dã 。法pháp 華hoa 經Kinh 云vân 。是thị 法Pháp 非phi 思tư 量lượng 。分phân 別biệt 之chi 所sở 能năng 到đáo 。圓viên 覺giác 云vân 以dĩ 思tư 為vi 心tâm 。測trắc 度độ 如Như 來Lai 。圓viên 覺giác 境cảnh 界giới 。如như 將tương 螢huỳnh 火hỏa 熱nhiệt 須Tu 彌Di 山Sơn 。終chung 不bất 能năng 得đắc 。洞đỗng 山sơn 云vân 。擬nghĩ 將tương 心tâm 意ý 學học 玄huyền 宗tông 。大đại 似tự 西tây 行hành 卻khước 向hướng 東đông 。大đại 凡phàm 穿xuyên 鑿tạc 公công 案án 者giả 。須tu 皮bì 下hạ 有hữu 血huyết 。識thức 慚tàm 愧quý 始thỉ 得đắc 。

佛Phật 法Pháp 工công 夫phu 。最tối 怕phạ 落lạc 空không 。話thoại 頭đầu 現hiện 前tiền 。那na 得đắc 空không 去khứ 。只chỉ 此thử 怕phạ 落lạc 空không 的đích 。便tiện 空không 不bất 去khứ 。何hà 況huống 說thuyết 話thoại 現hiện 前tiền 耶da 。

密mật 傳truyền 佛Phật 法Pháp 通thông 旨chỉ

釋Thích 氏thị 之chi 棄khí 家gia 學học 道Đạo 。論luận 者giả 議nghị 其kỳ 蔑miệt 棄khí 倫luân 紀kỷ 。殊thù 不bất 知tri 未vị 嘗thường 棄khí 也dã 。即tức 如như 釋Thích 迦Ca 一nhất 身thân 。首thủ 度độ 淨tịnh 飯phạn 。以dĩ 及cập 摩ma 耶da 。次thứ 度độ 耶da 輸du 。次thứ 度độ 羅la 睺hầu 。次thứ 度độ 阿A 難Nan 。是thị 君quân 臣thần 父phụ 子tử 。夫phu 婦phụ 兄huynh 弟đệ 之chi 倫luân 。並tịnh 未vị 廢phế 也dã 。而nhi 謂vị 之chi 蔑miệt 棄khí 倫luân 紀kỷ 可khả 乎hồ 。即tức 欲dục 云vân 廢phế 。亦diệc 從tùng 比Bỉ 丘Khâu 發phát 論luận 。在tại 宰tể 官quan 居cư 士sĩ 白bạch 衣y 。皆giai 不bất 離ly 君quân 親thân 。而nhi 俱câu 可khả 學học 道Đạo 修tu 真chân 。又hựu 誰thùy 得đắc 以dĩ 棄khí 倫luân 議nghị 之chi 乎hồ 。假giả 如như 佛Phật 教giáo 不bất 明minh 人nhân 。只chỉ 知tri 貪tham 養dưỡng 口khẩu 腹phúc 。不bất 審thẩm 持trì 齋trai 戒giới 殺sát 。貴quý 人nhân 賤tiện 物vật 。斬trảm 艾ngải 群quần 靈linh 。如như 同đồng 瓜qua 果quả 。不bất 知tri 旁bàng 生sanh 異dị 類loại 。皆giai 謂vị 眾chúng 生sanh 。皆giai 有hữu 佛Phật 性tánh 也dã 。羅la 縠hộc 錦cẩm 繡tú 。以dĩ 為vi 華hoa 飾sức 。不bất 知tri 殺sát 萬vạn 蚕# 之chi 命mạng 。 [火*立]# 浮phù 軀khu 之chi 彩thải 。可khả 惜tích 也dã 。百bách 味vị 珍trân 饈tu 。以dĩ 為vi 甘cam 旨chỉ 。不bất 知tri 烹phanh 水thủy 陸lục 之chi 鮮tiên 。塞tắc 飢cơ 倉thương 之chi 孔khổng 。大đại 罪tội 也dã 。鷹ưng 犬khuyển 矰# 戈qua 。遍biến 滿mãn 山sơn 林lâm 。網võng 罟# 扈hỗ 梁lương 。充sung 溢dật 江giang 海hải 。牛ngưu 羊dương 猪trư 鹿lộc 。狼lang 籍tịch 市thị 都đô 。魚ngư 鼈miết 蝦hà 蠏# 。腥tinh 穢uế 街nhai 衢cù 。習tập 而nhi 行hành 之chi 。恬điềm 不bất 為vi 畏úy 。不bất 知tri 冤oan 結kết 債trái 負phụ 。報báo 應ứng 無vô 窮cùng 也dã 。清thanh 歌ca 妙diệu 舞vũ 。品phẩm 竹trúc 彈đàn 絲ti 。女nữ 寵sủng 男nam 懽# 。快khoái 心tâm 娛ngu 意ý 。英anh 賢hiền 豪hào 傑kiệt 。視thị 為vi 分phần/phân 內nội 。不bất 知tri 慾dục 海hải 無vô 涯nhai 淪luân 墮đọa 之chi 本bổn 也dã 。遭tao 世thế 逢phùng 時thời 。爭tranh 名danh 競cạnh 利lợi 。里lý 巷hạng 光quang 榮vinh 。道đạo 路lộ 欣hân 羨tiện 。中trung 人nhân 以dĩ 上thượng 。率suất 皆giai 染nhiễm 指chỉ 。不bất 知tri 幻huyễn 泡bào 無vô 常thường 流lưu 轉chuyển 之chi 根căn 也dã 。繫hệ 縛phược 情tình 緣duyên 。貪tham 戀luyến 骨cốt 肉nhục 。苦khổ 樂lạc 縈oanh 心tâm 。生sanh 死tử 結kết 念niệm 。不bất 知tri 有hữu 解giải 脫thoát 也dã 。妄vọng 分phần/phân 人nhân 我ngã 力lực 修tu 恩ân 怨oán 。不bất 知tri 有hữu 平bình 等đẳng 也dã 。且thả 止chỉ 論luận 目mục 前tiền 。 (# 大đại 誤ngộ 事sự )# 何hà 有hữu 身thân 後hậu 不bất 知tri 善thiện 惡ác 因nhân 果quả 。歷lịch 千thiên 生sanh 萬vạn 劫kiếp 。報báo 不bất 盡tận 也dã 。 (# 許hứa 多đa 不bất 知tri 音âm 要yếu 知tri )# 自tự 佛Phật 法Pháp 昭chiêu 明minh 始thỉ 悉tất 。種chủng 種chủng 違vi 犯phạm 如như 故cố 者giả 雖tuy 多đa 。奉phụng 教giáo 修tu 持trì 者giả 亦diệc 不bất 少thiểu 。其kỳ 為vi 世thế 道đạo 之chi 津tân 梁lương 。豈khởi 不bất 大đại 哉tai 。儒nho 為vi 世thế 間gian 法pháp 。用dụng 以dĩ 綱cương 維duy 名danh 教giáo 。而nhi 保bảo 聚tụ 於ư 生sanh 前tiền 。佛Phật 為vì 出xuất 世thế 法Pháp 。用dụng 以dĩ 練luyện 養dưỡng 性tánh 靈linh 。而nhi 昇thăng 躋tễ 於ư 身thân 後hậu 。二nhị 者giả 原nguyên 無vô 相tướng 害hại 。何hà 防phòng 兩lưỡng 存tồn 。

人nhân 謂vị 。佛Phật 氏thị 之chi 學học 。以dĩ 心tâm 求cầu 心tâm 。是thị 即tức 以dĩ 心tâm 用dụng 心tâm 也dã 。似tự 有hữu 一nhất 心tâm 。不bất 知tri 心tâm 也dã 者giả 。湛trạm 寂tịch 靈linh 明minh 。圓viên 融dung 無vô 碍# 。包bao 羅la 萬vạn 法pháp 。含hàm 裹khỏa 十thập 方phương 。至chí 靈linh 至chí 妙diệu 。心tâm 一nhất 而nhi 已dĩ 。非phi 有hữu 二nhị 也dã 。以dĩ 其kỳ 圓viên 融dung 無vô 碍# 。乃nãi 外ngoại 觀quán 百bách 物vật 。只chỉ 此thử 一nhất 心tâm 。內nội 觀quán 一nhất 心tâm 。亦diệc 只chỉ 此thử 一nhất 心tâm 。外ngoại 觀quán 百bách 物vật 。謂vị 之chi 放phóng 光quang 。內nội 觀quán 一nhất 心tâm 。謂vị 之chi 返phản 照chiếu 。能năng 放phóng 光quang 又hựu 能năng 返phản 照chiếu 。此thử 心tâm 之chi 所sở 以dĩ 為vi 靈linh 妙diệu 也dã 。月nguyệt 能năng 照chiếu 萬vạn 物vật 。不bất 能năng 返phản 照chiếu 。鏡kính 能năng 照chiếu 萬vạn 象tượng 。亦diệc 不bất 能năng 返phản 照chiếu 。以dĩ 二nhị 者giả 之chi 明minh 俱câu 不bất 靈linh 也dã 。心tâm 能năng 觀quán 萬vạn 物vật 。又hựu 能năng 返phản 照chiếu 自tự 心tâm 靈linh 也dã 。心tâm 之chi 為vi 染nhiễm 為vi 淨tịnh 。為vi 聖thánh 為vi 凡phàm 。心tâm 自tự 知tri 之chi 。是thị 即tức 以dĩ 心tâm 觀quán 心tâm 也dã 。非phi 謂vị 所sở 觀quán 者giả 一nhất 心tâm 能năng 觀quán 者giả 又hựu 一nhất 心tâm 也dã 。心tâm 既ký 外ngoại 觀quán 百bách 物vật 。又hựu 豈khởi 不bất 能năng 內nội 觀quán 一nhất 心tâm 乎hồ 。是thị 以dĩ 耳nhĩ 目mục 之chi 用dụng 。能năng 一nhất 而nhi 不bất 能năng 二nhị 。以dĩ 一nhất 為vi 一nhất 者giả 形hình 也dã 。心tâm 能năng 一nhất 而nhi 能năng 萬vạn 。以dĩ 萬vạn 為vi 一nhất 者giả 神thần 也dã 。是thị 以dĩ 心tâm 能năng 觀quán 心tâm 也dã 。夫phu 心tâm 欲dục 其kỳ 淨tịnh 。去khứ 染nhiễm 而nhi 得đắc 淨tịnh 。誰thùy 能năng 為vi 之chi 心tâm 也dã 。謂vị 之chi 以dĩ 心tâm 觀quán 心tâm 則tắc 可khả 。謂vị 之chi 以dĩ 心tâm 求cầu 心tâm 亦diệc 可khả 。謂vị 之chi 以dĩ 心tâm 用dụng 心tâm 則tắc 不bất 可khả 。若nhược 以dĩ 心tâm 觀quán 心tâm 為vi 二nhị 心tâm 。則tắc 以dĩ 心tâm 覺giác 百bách 物vật 。為vi 百bách 心tâm 矣hĩ (# 大đại 錯thác )# 。

論luận 者giả 謂vị 。釋Thích 氏thị 之chi 學học 。於ư 敬kính 以dĩ 直trực 內nội 。則tắc 有hữu 之chi 矣hĩ 。義nghĩa 以dĩ 方phương 外ngoại 。則tắc 未vị 之chi 聞văn 也dã 。夫phu 謂vị 佛Phật 敬kính 以dĩ 直trực 內nội 。是thị 矣hĩ 。葢# 佛Phật 之chi 內nội 心tâm 。止chỉ 以dĩ 絕tuyệt 粉phấn 飛phi 。謂vị 之chi 寂tịch 寂tịch 。觀quán 以dĩ 除trừ 昏hôn 暗ám 。謂vị 之chi 惺tinh 惺tinh 。止chỉ 而nhi 常thường 觀quán 。止chỉ 非phi 無vô 記ký 。觀quán 而nhi 常thường 止chỉ 。觀quán 非phi 亂loạn 想tưởng 。定định 如như 大đại 地địa 。八bát 風phong 吹xuy 而nhi 不bất 動động 。慧tuệ 如như 朗lãng 月nguyệt 。萬vạn 物vật 照chiếu 而nhi 無vô 遺di 。以dĩ 慧tuệ 為vi 定định 。定định 之chi 體thể 湛trạm 然nhiên 。以dĩ 定định 為vi 慧tuệ 。慧tuệ 之chi 用dụng 寂tịch 若nhược 。止Chỉ 觀Quán 為vi 因nhân 。定định 慧tuệ 為vi 業nghiệp 。功công 先tiên 戒giới 律luật 。嚴nghiêm 淨tịnh 毗Tỳ 尼Ni 。敬kính 以dĩ 直trực 內nội 。可khả 謂vị 真chân 合hợp 儒nho 教giáo 矣hĩ 。然nhiên 必tất 身thân 心tâm 俱câu 虔kiền 。行hành 解giải 相tương 應ứng 。內nội 修tu 觀quán 智trí 。外ngoại 肅túc 威uy 儀nghi 。布bố 薩tát 羯yết 摩ma 。遵tuân 如Như 來Lai 之chi 遺di 則tắc 。六Lục 度Độ 萬vạn 行hạnh 。為vi 佛Phật 事sự 之chi 莊trang 嚴nghiêm 。語ngữ 不bất 殺sát 。傷thương 及cập 蠉# 飛phi 蠕nhuyễn 動động 。即tức 殺sát 也dã 。語ngữ 不bất 盜đạo 。則tắc 鼻tị 嚊# 荷hà 香hương 。即tức 盜đạo 也dã 。語ngữ 不bất 淫dâm 。隔cách 壁bích 聞văn 釵thoa 釧xuyến 聲thanh 。即tức 淫dâm 也dã 。語ngữ 不bất 貪tham 。即tức 一nhất 草thảo 一nhất 針châm 。不bất 敢cảm 貪tham 也dã 。語ngữ 不bất 瞋sân 。則tắc 肢chi 體thể 損tổn 裂liệt 。不bất 敢cảm 瞋sân 也dã 。語ngữ 不bất 癡si 。則tắc 等đẳng 覺giác 如Như 來Lai 。一nhất 品phẩm 無vô 明minh 未vị 破phá 。亦diệc 癡si 也dã 。義nghĩa 以dĩ 方phương 外ngoại 。可khả 謂vị 嚴nghiêm 矣hĩ 密mật 矣hĩ 。滯trệ 固cố 而nhi 入nhập 於ư 枯khô 稿# 者giả 。乃nãi 小Tiểu 乘Thừa 獨Độc 覺Giác 。非phi 大Đại 乘Thừa 圓viên 頓đốn 之chi 門môn 。疏sớ/sơ 通thông 而nhi 歸quy 於ư 恣tứ 肆tứ 者giả 。乃nãi 放phóng 逸dật 狂cuồng 禪thiền 。違vi 梵Phạm 網võng 木mộc 叉xoa 之chi 律luật 。罪tội 在tại 學học 人nhân 。於ư 佛Phật 何hà 損tổn 。佛Phật 之chi 方phương 嚴nghiêm 如như 此thử 。此thử 皆giai 傳truyền 之chi 金kim 口khẩu 。載tái 之chi 貝bối 經kinh 。章chương 明minh 昭chiêu 著trước 。豈khởi 得đắc 云vân 非phi 義nghĩa 方phương 耶da 。

論luận 者giả 謂vị 。儒nho 之chi 求cầu 放phóng 心tâm 。似tự 釋Thích 氏thị 說thuyết 入nhập 定định 一nhất 般ban 。但đãn 釋Thích 氏thị 到đáo 此thử 。便tiện 若nhược 死tử 了liễu 心tâm 無vô 主chủ 宰tể 。此thử 言ngôn 似tự 是thị 而nhi 實thật 非phi 。放phóng 心tâm 者giả 。心tâm 馳trì 千thiên 萬vạn 里lý 。不bất 勝thắng 其kỳ 翕# 熠dập 紛phân 飛phi 。求cầu 而nhi 収thâu 之chi 。尚thượng 未vị 必tất 有hữu 把bả 柄bính 。定định 心tâm 者giả 。心tâm 攝nhiếp 於ư 一nhất 處xứ 。己kỷ 自tự 凝ngưng 寂tịch 安an 恬điềm 。徐từ 而nhi 俟sĩ 之chi 。自tự 然nhiên 能năng 發phát 慧tuệ 光quang 。謂vị 定định 心tâm 為vi 死tử 。非phi 知tri 定định 者giả 也dã 。佛Phật 氏thị 言ngôn 止chỉ 。則tắc 必tất 兼kiêm 觀quán 。言ngôn 寂tịch 則tắc 必tất 兼kiêm 照chiếu 。有hữu 空không 如Như 來Lai 藏tạng 。一nhất 法pháp 不bất 立lập 。有hữu 不bất 空không 如Như 來Lai 藏tạng 。萬vạn 法pháp 森sâm 然nhiên 。如như 一nhất 輪luân 之chi 月nguyệt 。悉tất 照chiếu 萬vạn 波ba 。萬vạn 波ba 各các 有hữu 一nhất 月nguyệt 。月nguyệt 惟duy 一nhất 輪luân 。一nhất 味vị 之chi 雨vũ 。咸hàm 蘇tô 萬vạn 品phẩm 。萬vạn 品phẩm 各các 有hữu 一nhất 雨vũ 。雨vũ 上thượng 一nhất 味vị 。用dụng 起khởi 於ư 天thiên 堂đường 。則tắc 慾dục 色sắc 無vô 色sắc 。盡tận 花hoa 香hương 臺đài 。用dụng 起khởi 於ư 地địa 獄ngục 。則tắc 銅đồng 柱trụ 鐵thiết 床sàng 。編biên 成thành 華hoa 藏tạng 。人nhân 王vương 宰tể 臣thần 菩Bồ 薩Tát 應ưng 現hiện 。螺loa 螄# 蛤# 蜊# 大Đại 士Sĩ 化hóa 身thân 。種chủng 種chủng 作tác 用dụng 。種chủng 種chủng 事sự 案án 。胥# 從tùng 靜tĩnh 定định 中trung 來lai 也dã 。謂vị 之chi 心tâm 死tử 可khả 乎hồ 。

論luận 者giả 謂vị 。佛Phật 所sở 謂vị 性tánh 。正chánh 聖thánh 人nhân 所sở 謂vị 心tâm 。佛Phật 所sở 謂vị 心tâm 。正chánh 聖thánh 人nhân 所sở 謂vị 意ý 。佛Phật 原nguyên 不bất 認nhận 得đắc 這giá 理lý 。便tiện 認nhận 知tri 覺giác 運vận 動động 。能năng 視thị 能năng 聽thính 能năng 思tư 能năng 動động 的đích 是thị 理lý 。此thử 言ngôn 大đại 謬mậu 。佛Phật 氏thị 之chi 言ngôn 。心tâm 性tánh 原nguyên 只chỉ 是thị 一nhất 物vật 。天thiên 地địa 間gian 一nhất 種chủng 清thanh 淨tịnh 廣quảng 大đại 。妙diệu 湛trạm 圓viên 明minh 物vật 事sự 。名danh 之chi 為vi 性tánh 。性tánh 之chi 靈linh 通thông 處xứ 。名danh 之chi 為vi 心tâm 。性tánh 如như 鏡kính 之chi 明minh 。心tâm 如như 鏡kính 之chi 照chiếu 。其kỳ 實thật 一nhất 物vật 也dã 。無vô 所sở 不bất 包bao 褁# 。總tổng 謂vị 之chi 性tánh 。性tánh 而nhi 靈linh 通thông 。乃nãi 謂vị 之chi 心tâm 。如như 山sơn 河hà 大đại 地địa 。草thảo 木mộc 瓦ngõa 礫lịch 。皆giai 有hữu 性tánh 。惟duy 人nhân 之chi 性tánh 。能năng 靈linh 通thông 知tri 覺giác 。乃nãi 可khả 言ngôn 心tâm 。山sơn 河hà 大đại 地địa 。草thảo 木mộc 瓦ngõa 礫lịch 。止chỉ 名danh 為vi 性tánh 。不bất 名danh 為vi 心tâm 。佛Phật 之chi 所sở 謂vị 心tâm 。乃nãi 清thanh 淨tịnh 廣quảng 大đại 。妙diệu 湛trạm 圓viên 明minh 。謂vị 之chi 本bổn 覺giác 。謂vị 之chi 般Bát 若Nhã 。謂vị 之chi 毗tỳ 盧lô 性tánh 海hải 。謂vị 之chi 牟Mâu 尼Ni 寶bảo 珠châu 。所sở 謂vị 意ý 者giả 。乃nãi 人nhân 心tâm 之chi 識thức 神thần 。生sanh 死tử 之chi 根căn 本bổn 。佛Phật 之chi 所sở 以dĩ 圓viên 修tu 妙diệu 悟ngộ 。必tất 轉chuyển 此thử 識thức 神thần 而nhi 為vi 之chi 慧tuệ 。乃nãi 稱xưng 為vi 轉chuyển 凡phàm 成thành 聖thánh 也dã 。葢# 凡phàm 夫phu 之chi 與dữ 聖thánh 人nhân 。本bổn 同đồng 具cụ 此thử 心tâm 性tánh 。凡phàm 夫phu 迷mê 真chân 逐trục 妄vọng 。所sở 以dĩ 智trí 慧tuệ 化hóa 為vi 識thức 神thần 。聖thánh 人nhân 破phá 妄vọng 歸quy 真chân 。所sở 以dĩ 識thức 神thần 轉chuyển 為vi 智trí 慧tuệ 。意ý 者giả 佛Phật 之chi 所sở 呵ha 也dã 。乃nãi 云vân 。佛Phật 所sở 謂vị 心tâm 。正chánh 聖thánh 人nhân 所sở 謂vị 意ý 。其kỳ 失thất 言ngôn 多đa 矣hĩ 。佛Phật 氏thị 歸quy 真chân 。則tắc 知tri 覺giác 運vận 動động 。視thị 聽thính 言ngôn 動động 。能năng 視thị 能năng 聽thính 。能năng 言ngôn 能năng 動động 。無vô 非phi 是thị 性tánh 。凡phàm 夫phu 逐trục 妄vọng 。則tắc 知tri 覺giác 運vận 動động 。視thị 聽thính 言ngôn 動động 。能năng 視thị 能năng 聽thính 。能năng 言ngôn 能năng 動động 。無vô 非phi 是thị 妄vọng 。謂vị 佛Phật 氏thị 只chỉ 認nhận 得đắc 能năng 視thị 聽thính 言ngôn 動động 的đích 是thị 性tánh 。豈khởi 不bất 愚ngu 哉tai 。夫phu 能năng 視thị 能năng 聽thính 能năng 言ngôn 能năng 動động 。謂vị 之chi 非phi 性tánh 不bất 可khả 。而nhi 謂vị 佛Phật 氏thị 所sở 謂vị 清thanh 淨tịnh 廣quảng 大đại 。妙diệu 湛trạm 圓viên 明minh 之chi 性tánh 。只chỉ 在tại 視thị 聽thính 言ngôn 動động 得đắc 名danh 。有hữu 是thị 理lý 乎hồ 。夫phu 說thuyết 性tánh 則tắc 如Như 來Lai 會hội 一nhất 性tánh 於ư 統thống 宗tông 。說thuyết 理lý 則tắc 如Như 來Lai 詮thuyên 萬vạn 理lý 於ư 事sự 物vật 。理lý 之chi 廣quảng 博bác 。橫hoạnh/hoành 被bị 法Pháp 界Giới 。理lý 之chi 精tinh 微vi 。折chiết 入nhập 毫hào 芒mang 。二Nhị 乘Thừa 之chi 破phá 見kiến 思tư 。窮cùng 理lý 尚thượng 粗thô 。菩Bồ 薩Tát 之chi 破phá 無vô 明minh 。窮cùng 理lý 極cực 精tinh 。等đẳng 覺giác 之chi 一nhất 品phẩm 無vô 明minh 未vị 破phá 。則tắc 理lý 尚thượng 有hữu 碍# 。必tất 入nhập 妙diệu 覺giác 。而nhi 後hậu 一nhất 真chân 了liễu 徹triệt 。萬vạn 里lý 洞đỗng 然nhiên 。謂vị 不bất 認nhận 得đắc 理lý 字tự 。是thị 何hà 言ngôn 也dã 。夫phu 理lý 有hữu 自tự 然nhiên 。安an 排bài 已dĩ 遠viễn 。理lý 有hữu 各các 當đương 。湊thấu 泊bạc 即tức 乖quai 。不bất 安an 排bài 而nhi 有hữu 。不bất 湊thấu 泊bạc 而nhi 合hợp 。此thử 佛Phật 理lý 之chi 所sở 次thứ 為vi 至chí 妙diệu 也dã 。

白bạch 智trí 慧tuệ 之chi 化hóa 。而nhi 為vi 識thức 神thần 也dã 。智trí 見kiến 愈dũ 多đa 。性tánh 靈linh 愈dũ 晦hối 。饒nhiêu 他tha 說thuyết 理lý 合hợp 明minh 。語ngữ 言ngôn 微vi 妙diệu 。盡tận 是thị 鬼quỷ 家gia 活hoạt 計kế 。播bá 弄lộng 精tinh 魂hồn 。不bất 知tri 絕tuyệt 去khứ 名danh 言ngôn 。掃tảo 空không 義nghĩa 理lý 。將tương 平bình 日nhật 許hứa 多đa 理lý 路lộ 窠khòa 臼cữu 。一nhất 頓đốn 掀# 翻phiên 都đô 盡tận 。而nhi 中trung 間gian 止chỉ 覺giác 。般Bát 若Nhã 熏huân 觀quán 。寂tịch 寂tịch 惺tinh 惺tinh 。忽hốt 然nhiên 如như 電điện 光quang 一nhất 閃thiểm 。蓮liên 花hoa 乍sạ 開khai 。名danh 為vi 大đại 悟ngộ 。良lương 以dĩ 禪thiền 家gia 話thoại 頭đầu 正chánh 妙diệu 。正chánh 無vô 有hữu 意ý 味vị 。舍xá 分phân 別biệt 而nhi 得đắc 自tự 在tại 。轉chuyển 識thức 神thần 而nhi 成thành 般Bát 若Nhã 也dã 。要yếu 知tri 六lục 祖tổ 樵tiều 夫phu 也dã 。以dĩ 不bất 識thức 一nhất 字tự 。而nhi 即tức 得đắc 證chứng 悟ngộ 。阿A 難Nan 多đa 聞văn 總tổng 持trì 人nhân 也dã 。以dĩ 多đa 聞văn 掃tảo 盡tận 。而nhi 後hậu 悟ngộ 真chân 空không 。良lương 有hữu 以dĩ 也dã 。

論luận 云vân 。佛Phật 只chỉ 認nhận 得đắc 人nhân 心tâm 。無vô 所sở 謂vị 道Đạo 心tâm 。不bất 知tri 佛Phật 之chi 所sở 最tối 呵ha 者giả 人nhân 心tâm 。所sở 最tối 修tu 者giả 道Đạo 心tâm 也dã 。有hữu 善thiện 無vô 惡ác 。是thị 道đạo 佛Phật 心tâm 。則tắc [糸*武]# 惡ác 盡tận 去khứ 。萬vạn 善thiện 同đồng 歸quy 。有hữu 淨tịnh 無vô 染nhiễm 。是thị 道đạo 佛Phật 心tâm 。則tắc 一nhất 塵trần 不bất 染nhiễm 。萬vạn 德đức 圓viên 淨tịnh 。有hữu 體thể 有hữu 用dụng 。是thị 道đạo 佛Phật 心tâm 。則tắc 寂tịch 而nhi 常thường 照chiếu 。照chiếu 而nhi 常thường 寂tịch 。以dĩ 性tánh 相tướng 不bất 住trụ 為vi 宗tông 。以dĩ 事sự 理lý 無vô 碍# 為vi 則tắc 。佛Phật 全toàn 是thị 覺giác 。覺giác 全toàn 是thị 道đạo 。乃nãi 至chí 人nhân 心tâm 。名danh 為vi 識thức 神thần 。名danh 為vi 染nhiễm 法pháp 。六lục 根căn 妄vọng 用dụng 。八bát 識thức 熾sí 然nhiên 。生sanh 死tử 根căn 因nhân 。三tam 途đồ 種chủng 子tử 。佛Phật 之chi 所sở 以dĩ 精tinh 勤cần 修tu 行hành 。單đơn 為vi 去khứ 此thử 。謂vị 佛Phật 只chỉ 認nhận 得đắc 人nhân 心tâm 。豈khởi 知tri 佛Phật 者giả 或hoặc 。

佛Phật 言ngôn 無vô 念niệm 。此thử 無vô 妄vọng 念niệm 。正chánh 念niệm 不bất 灰hôi 滅diệt 。般Bát 若Nhã 智trí 在tại 也dã 。外ngoại 道đạo 言ngôn 無vô 想tưởng 。正chánh 念niệm 灰hôi 滅diệt 。無vô 般Bát 若Nhã 智trí 熏huân 觀quán 也dã 。

問vấn 定định 能năng 生sanh 慧tuệ 。慧tuệ 亦diệc 能năng 生sanh 定định 否phủ/bĩ 。答đáp 慧tuệ 之chi 生sanh 定định 。更cánh 疾tật 於ư 定định 之chi 生sanh 慧tuệ 。定định 之chi 生sanh 慧tuệ 。如như 定định 水thủy 不bất 滅diệt 。諸chư 物vật 盡tận 照chiếu 。慧tuệ 之chi 生sanh 定định 。如như 慧tuệ 燈đăng 一nhất 朗lãng 。陰ấm 怪quái 盡tận 滅diệt 。妙diệu 喜hỷ 云vân 。人nhân 說thuyết 靜tĩnh 了liễu 方phương 悟ngộ 我ngã 是thị 悟ngộ 了liễu 方phương 靜tĩnh 。未vị 悟ngộ 時thời 心tâm 識thức 紛phân 飛phi 。悟ngộ 了liễu 時thời 方phương 貼# 貼# 地địa 。

問vấn 無vô 情tình 是thị 佛Phật 否phủ/bĩ 。答đáp 無vô 情tình 是thị 佛Phật 。死tử 人nhân 應ưng 是thị 如Như 來Lai 。所sở 謂vị 無vô 情tình 為vi 無vô 凡phàm 情tình 。非phi 無vô 聖thánh 情tình 也dã 。問vấn 何hà 名danh 聖thánh 情tình 。何hà 名danh 凡phàm 情tình 。答đáp 無vô 分phân 別biệt 是thị 非phi 。於ư 一nhất 切thiết 境cảnh 上thượng 法pháp 上thượng 。不bất 著trước 不bất 取thủ 。是thị 名danh 聖thánh 情tình 。有hữu 分phân 別biệt 是thị 非phi 。於ư 一nhất 切thiết 境cảnh 上thượng 取thủ 著trước 。是thị 名danh 凡phàm 情tình 。無vô 凡phàm 情tình 。有hữu 聖thánh 情tình 。有hữu 情tình 亦diệc 是thị 無vô 情tình 也dã 。

禪thiền 宗tông 直trực 指chỉ (# 終chung )#