thiên nhân ngũ suy

Phật Quang Đại Từ Điển

(天人五衰) Năm tướng suy của người trời. Thiên nhân ở các cõi Dục, Sắc và Vô sắc, khi tuổi thọ sắp hết thì 5 tướng suy xuất hiện. Năm tướng này thông thường được chia làm 2 loại: Đại ngũ suy tướng và Tiểu ngũ suy tướng. I. Đại Ngũ Suy Tướng: 1. Y phục cấu uế:Áo xiêm dơ bẩn. Nghĩa là áo xiêm của chư thiên vốn nhẹ nhàng, tươi sáng, sạch sẽ, nhưng khi phúc báo và tuổi thọ sắp hết thì tự nhiên dơ bẩn.2. Đầu thượng hoa nuy: Hoa trên đầu héo úa. Nghĩa là hoa trang điểm trên mũ báu của thiên chúng vốn có màu sắc tươi sáng, nhưng khi hết phúc báo và tuổi thọ thì những hoa ấy tự nhiên phai nhạt và khô héo. 3. Dịch hạ hãn lưu: Nách chảy mồ hôi. Nghĩa là thân thể của thiên chúng vốn nhẹ nhàng, sáng sủa, sạch sẽ, nhưng khi phúc báo và tuổi thọ gần hết thì 2 nách tự nhiên đổ mồ hôi. 4. Thân thể xú uế: Thân thể dơ bẩn, hôi hám. Nghĩa là thân thể của thiên chúng thường sạch sẽ và tự nhiên thoảng ra mùi thơm, nhưng khi sắp hết phúc báo và tuổi thọ thì dơ bẩn, hôi hám. 5. Bất nhạo bản tọa: Không thích chỗ ngồi cũ. Nghĩa là chỗ ngồi của các người trời là đẹp nhất, sướng nhất, thế gian không thể sánh bằng; nhưng khi phúc báo và tuổi thọ gần hết thì thiên chúng thường chán cả chỗ ngồi của mình. Khi 5 tướng đại suy trên đây xuất hiện thì vị thiên nhân ấy sắp chết. II. Tiểu Ngũ Suy Tướng: 1. Nhạc thanh bất khởi: Tiếng nhạc không khởi. Nghĩa là âm nhạc của chư thiên không đánh tự kêu, nhưng khi tướng suy xuất hiện thì tự nhiên tiếng nhạc không khởi.2. Thân quang hốt diệt:Ánh sáng trên thân bỗng tắt. Nghĩa là ánh sáng trên thân vị trời bay (ở động Thiên Phật tại Khắc tư nhĩ)các thiên chúng vốn rực rỡ, ngày đêm soi chiếu, nhưng khi tướng suy xuất hiện thì ánh sáng ấy tự nhiên tan biến. 3. Dục thủy trước thân: Nước tắm dính thân. Nghĩa là các thiên chúng có làn da thơm ngát, tươi đẹp như hoa sen, không dính nước; nhưng khi tướng suy hiển hiện thì nước tắm đẵm thân, đọng mãi không khô.4. Trước cảnh bất xả: Đắm cảnh không bỏ. Nghĩa là dục cảnh các thiên chúng thù thắng, tự nhiên không đắm đuối, nhưng khi tướng suy xuất hiện, thì bám níu không buông bỏ. 5. Nhãn mục sác thuấn: Thường nháy mắt luôn. Nghĩa là mắt của các thiên chúng vô ngại, thấy khắp 3 nghìn thế giới, nhưng khi tướng suyhiểnhiện, thì con mắt chớp luôn.Khi 5 loại tướng tiểu suy trên đây đã hiển hiện, nhưng nếu gặp thiện căn thù thắng thì vẫn còn có khả năng xoay chuyển cơ duyên.