Thiền Lâm Bảo Huấn Hợp Chú – Quyển 0004

禪Thiền 林Lâm 寶Bảo 訓Huấn 合Hợp 註Chú
Quyển 0004
清Thanh 張Trương 文Văn 嘉Gia 較Giảo 定Định 張Trương 文Văn 憲Hiến 參Tham 閱Duyệt

禪Thiền 林Lâm 寶Bảo 訓Huấn 合Hợp 註Chú 卷quyển 第đệ 四tứ

虎hổ 林lâm 澄trừng 遠viễn 居cư 士sĩ 張trương 文văn 憲hiến 程# 叔thúc 甫phủ 參tham 閱duyệt

佛Phật 智trí 裕# 和hòa 尚thượng 曰viết 。 駿tuấn 馬mã 之chi 奔bôn 逸dật 。 而nhi 不bất 敢cảm 肆tứ 足túc 者giả 。 衘# 轡bí 之chi 禦ngữ 也dã 。 小tiểu 人nhân 之chi 強cường/cưỡng 橫hoạnh/hoành 。 不bất 敢cảm 縱túng/tung 情tình 者giả 。 刑hình 法pháp 之chi 制chế 也dã 。 意ý 識thức 之chi 流lưu 浪lãng 。 不bất 敢cảm 攀phàn 緣duyên 者giả 。 覺giác 照chiếu 之chi 力lực 也dã 。 烏ô 乎hồ 。 學học 者giả 無vô 覺giác 照chiếu 。 猶do 駿tuấn 馬mã 無vô 衘# 轡bí 。 小tiểu 人nhân 無vô 刑hình 法pháp 。 將tương 何hà 以dĩ 絕tuyệt 貪tham 慾dục 。 治trị 妄vọng 想tưởng 乎hồ (# 與dữ 鄭trịnh 居cư 士sĩ 法pháp 語ngữ )# 。

禦ngữ

制chế 也dã 。

佛Phật 智trí 謂vị 水thủy 菴am 曰viết 。 住trụ 持trì 之chi 體thể 有hữu 四tứ 焉yên 。 一nhất 道Đạo 德đức 。 二nhị 言ngôn 行hạnh 。 三tam 仁nhân 義nghĩa 。 四tứ 禮lễ 法pháp 。 道Đạo 德đức 言ngôn 行hạnh 。 乃nãi 教giáo 之chi 本bổn 也dã 。 仁nhân 義nghĩa 禮lễ 法pháp 。 乃nãi 教giáo 之chi 末mạt 也dã 。 無vô 本bổn 不bất 能năng 立lập 。 無vô 末mạt 不bất 能năng 成thành 。 先tiên 聖thánh 見kiến 學học 者giả 。 不bất 能năng 自tự 治trị 。 故cố 建kiến 叢tùng 林lâm 以dĩ 安an 之chi 。 立lập 住trụ 持trì 以dĩ 統thống 之chi 。 然nhiên 則tắc 叢tùng 林lâm 之chi 尊tôn 。 非phi 為vi 住trụ 持trì 。 四tứ 事sự 豐phong 美mỹ 。 非phi 為vi 學học 者giả 。 皆giai 以dĩ 佛Phật 祖tổ 之chi 道đạo 故cố 。 是thị 以dĩ 善thiện 為vi 住trụ 持trì 者giả 。 必tất 先tiên 尊tôn 道Đạo 德đức 。 守thủ 言ngôn 行hạnh 。 能năng 為vi 學học 者giả 。 必tất 先tiên 存tồn 仁nhân 義nghĩa 。 遵tuân 禮lễ 法pháp 。 故cố 住trụ 持trì 非phi 學học 者giả 不bất 立lập 。 學học 者giả 非phi 住trụ 持trì 不bất 成thành 。 住trụ 持trì 與dữ 學học 者giả 。 猶do 身thân 之chi 與dữ 臂tý 。 頭đầu 之chi 與dữ 足túc 。 大đại 小tiểu 適thích 稱xưng 而nhi 不bất 悖bội 。 乃nãi 相tương/tướng 須tu 而nhi 行hành 也dã 。 故cố 曰viết 。 學học 者giả 保bảo 於ư 叢tùng 林lâm 。 叢tùng 林lâm 保bảo 於ư 道Đạo 德đức 。 住trụ 持trì 人nhân 無vô 道Đạo 德đức 。 則tắc 叢tùng 林lâm 將tương 見kiến 其kỳ 廢phế 矣hĩ (# 實thật 錄lục )# 。

水thủy 菴am 一nhất 和hòa 尚thượng 曰viết 。 易dị 言ngôn 。 君quân 子tử 思tư 患hoạn 而nhi 預dự 防phòng 之chi 。 是thị 故cố 古cổ 之chi 人nhân 。 思tư 生sanh 死tử 大đại 患hoạn 。 防phòng 之chi 以dĩ 道đạo 。 遂toại 能năng 經kinh 大đại 傳truyền 遠viễn 。 今kim 之chi 人nhân 謂vị 求cầu 道Đạo 迂# 濶# 。 不bất 若nhược 求cầu 利lợi 之chi 切thiết 當đương 。 由do 是thị 競cạnh 習tập 浮phù 華hoa 。 計kế 較giảo 毫hào 末mạt 。 希hy 目mục 前tiền 之chi 事sự 。 懷hoài 苟cẩu 且thả 之chi 計kế 。 所sở 以dĩ 莫mạc 肯khẳng 為vi 周chu 歲tuế 之chi 規quy 者giả 。 況huống 生sanh 死tử 之chi 慮lự 乎hồ 。 所sở 以dĩ 學học 者giả 日nhật 鄙bỉ 。 叢tùng 林lâm 日nhật 廢phế 。 紀kỷ 綱cương 日nhật 墜trụy 。 以dĩ 至chí 陵lăng 夷di 顛điên 沛# 。 殆đãi 不bất 可khả 救cứu 。 嗟ta 乎hồ 可khả 不bất 鑑giám 哉tai (# 雙song 林lâm 實thật 錄lục )# 。

迂#

遠viễn 也dã 。

陵lăng 夷di

上thượng 。 小tiểu 山sơn 也dã 。 下hạ 。 平bình 也dã 。 言ngôn 丘khâu 陵lăng 潰hội 墮đọa 。 漸tiệm 至chí 於ư 地địa 。 教giáo 化hóa 漸tiệm 廢phế 。 以dĩ 類loại 此thử 也dã 。

水thủy 菴am 曰viết 。 昔tích 遊du 雲vân 居cư 見kiến 高cao 菴am 夜dạ 參tham 。 謂vị 至chí 道đạo 徑kính 挺đĩnh 。 不bất 近cận 人nhân 情tình 。 要yếu 須tu 誠thành 心tâm 正chánh 意ý 。 勿vật 事sự 矯kiểu 飾sức 偏thiên 邪tà 。 矯kiểu 飾sức 則tắc 近cận 詐trá 佞nịnh 。 偏thiên 邪tà 則tắc 不bất 中trung 正chánh 。 與dữ 至chí 道đạo 皆giai 不bất 合hợp 矣hĩ 。 竊thiết 思tư 其kỳ 言ngôn 近cận 理lý 。 乃nãi 刻khắc 意ý 踐tiễn 之chi 。 逮đãi 見kiến 佛Phật 智trí 先tiên 師sư 。 始thỉ 浩hạo 然nhiên 大đại 徹triệt 。 方phương 得đắc 不bất 負phụ 平bình 生sanh 行hành 脚cước 之chi 志chí (# 與dữ 月nguyệt 堂đường 書thư )# 。

徑kính 挺đĩnh

當đương 機cơ 直trực 指chỉ 。 絕tuyệt 無vô 迴hồi 避tị 。 擬nghĩ 議nghị 之chi 間gian 。 白bạch 雲vân 千thiên 里lý 。

水thủy 菴am 曰viết 。 月nguyệt 堂đường 住trụ 持trì 。 所sở 至chí 以dĩ 行hành 道Đạo 為vì 己kỷ 任nhậm 。 不bất 發phát 化hóa 主chủ 。 不bất 事sự 登đăng 謁yết 。 每mỗi 歲tuế 食thực 指chỉ 。 隨tùy 常thường 住trụ 所sở 得đắc 用dụng 之chi 。 衲nạp 子tử 有hữu 志chí 充sung 化hóa 導đạo 者giả 多đa 卻khước 之chi 。 或hoặc 曰viết 。 佛Phật 戒giới 比Bỉ 丘Khâu 。 持trì 鉢bát 以dĩ 資tư 身thân 命mạng 。 師sư 何hà 拒cự 之chi 弗phất 容dung 。 月nguyệt 堂đường 曰viết 。 我ngã 佛Phật 在tại 日nhật 則tắc 可khả 。 恐khủng 今kim 日nhật 為vi 之chi 。 必tất 有hữu 好hảo/hiếu 利lợi 者giả 。 而nhi 至chí 於ư 自tự 鬻dục 矣hĩ 。 因nhân 思tư 月nguyệt 堂đường 防phòng 微vi 杜đỗ 漸tiệm 。 深thâm 切thiết 著trước 明minh 。 稱xưng 實thật 之chi 言ngôn 。 今kim 猶do 在tại 耳nhĩ 。 以dĩ 今kim 日nhật 觀quán 之chi 。 又hựu 豈khởi 止chỉ 自tự 鬻dục 而nhi 已dĩ 矣hĩ (# 法pháp 語ngữ )# 。

月nguyệt 堂đường

臨lâm 安an 府phủ 淨tịnh 慈từ 月nguyệt 堂đường 道đạo 昌xương 禪thiền 師sư 。 潮triều 州châu 寶bảo 谿khê 吳ngô 氏thị 子tử 。 嗣tự 妙diệu 湛trạm 惠huệ 禪thiền 師sư 。

風phong 山sơn 漸tiệm 卦#

漸tiệm 。 漸tiệm 進tiến 之chi 義nghĩa 。 象tượng 曰viết 。 山sơn 上thượng 有hữu 木mộc 。 漸tiệm 。 君quân 子tử 以dĩ 居cư 賢hiền 德đức 善thiện 俗tục 。 註chú 云vân 。 二nhị 者giả 皆giai 當đương 以dĩ 漸tiệm 而nhi 進tiến 。 賢hiền 字tự 衍diễn 唐đường 丘khâu 志chí 曰viết 。 居cư 安an 慮lự 危nguy 。 防phòng 微vi 杜đỗ 漸tiệm 。 此thử 古cổ 人nhân 憂ưu 之chi 深thâm 。 慮lự 之chi 遠viễn 。 而nhi 防phòng 其kỳ 未vị 然nhiên 也dã 。

鬻dục

賣mại 也dã 。

水thủy 菴am 謂vị 侍thị 郎lang 尤vưu 延diên 之chi 曰viết 。 昔tích 大đại 愚ngu 慈từ 明minh 。 谷cốc 泉tuyền 琅lang 琊gia 。 結kết 伴bạn 參tham 汾# 陽dương 。 河hà 東đông 苦khổ 寒hàn 。 眾chúng 人nhân 憚đạn 之chi 。 惟duy 慈từ 明minh 志chí 在tại 於ư 道đạo 。 曉hiểu 夕tịch 不bất 殆đãi 。 夜dạ 坐tọa 欲dục 睡thụy 。 引dẫn 錐trùy 自tự 刺thứ 。 歎thán 曰viết 。 古cổ 人nhân 為vi 生sanh 死tử 事sự 大đại 。 不bất 食thực 不bất 寢tẩm 。 我ngã 何hà 人nhân 哉tai 。 而nhi 縱túng/tung 荒hoang 逸dật 。 生sanh 無vô 益ích 於ư 時thời 。 死tử 無vô 聞văn 於ư 後hậu 。 是thị 自tự 棄khí 也dã 。 一nhất 旦đán 辭từ 歸quy 。 汾# 陽dương 歎thán 曰viết 。 楚sở 圓viên 今kim 去khứ 。 吾ngô 道đạo 東đông 矣hĩ (# 西tây 湖hồ 記ký 聞văn )# 。

尤vưu 延diên 之chi

姓tánh 尤vưu 。 名danh 袤# 。 字tự 延diên 之chi 。 號hiệu 遂toại 初sơ 居cư 士sĩ 。 問vấn 道đạo 於ư 水thủy 菴am 一nhất 禪thiền 師sư 。

荒hoang 逸dật

恣tứ 情tình 放phóng 意ý 。 怠đãi 惰nọa 荒hoang 淫dâm 。 流lưu 蕩đãng 無vô 返phản 也dã 。

水thủy 菴am 曰viết 。 古cổ 德đức 住trụ 持trì 。 率suất 己kỷ 行hành 道Đạo 。 未vị 嘗thường 苟cẩu 簡giản 自tự 恣tứ 。 昔tích 汾# 陽dương 每mỗi 歎thán 像tượng 季quý 澆kiêu 漓# 學học 者giả 難nan 化hóa 。 慈từ 明minh 曰viết 。 甚thậm 易dị 。 所sở 患hoạn 主chủ 法pháp 者giả 不bất 能năng 善thiện 導đạo 耳nhĩ 。 汾# 陽dương 曰viết 。 古cổ 人nhân 淳thuần 誠thành 。 尚thượng 且thả 三tam 二nhị 十thập 年niên 。 方phương 得đắc 成thành 辦biện 。 慈từ 明minh 曰viết 。 此thử 非phi 聖thánh 哲triết 之chi 論luận 。 善thiện 造tạo 道đạo 者giả 。 千thiên 日nhật 之chi 功công 。 或hoặc 謂vị 慈từ 明minh 妄vọng 誕đản 。 不bất 聽thính 而nhi 汾# 地địa 多đa 冷lãnh 因nhân 罷bãi 夜dạ 參tham 。 有hữu 異dị 比Bỉ 丘Khâu 。 謂vị 汾# 陽dương 曰viết 。 會hội 中trung 有hữu 大Đại 士Sĩ 六lục 人nhân 。 奈nại 何hà 不bất 說thuyết 法Pháp 。 不bất 三tam 年niên 果quả 有hữu 六lục 人nhân 成thành 道Đạo 者giả 。 汾# 陽dương 嘗thường 有hữu 頌tụng 曰viết 。 胡hồ 僧Tăng 金kim 錫tích 光quang 。 請thỉnh 法pháp 到đáo 汾# 陽dương 。 六lục 人nhân 成thành 大đại 器khí 。 勸khuyến 請thỉnh 為vi 敷phu 揚dương (# 西tây 湖hồ 記ký 聞văn 及cập 僧Tăng 傳truyền )# 。

苟cẩu 簡giản

苟cẩu 求cầu 聲thanh 利lợi 。 簡giản 去khứ 仁nhân 義nghĩa 。

六lục 人nhân

慈từ 明minh 圓viên 。 大đại 愚ngu 芝chi 。 琅lang 琊gia 覺giác 。 谷cốc 泉tuyền 道đạo 。 法pháp 華hoa 舉cử 。 天thiên 勝thắng 泰thái 。

投đầu 子tử 清thanh 和hòa 尚thượng 。 畫họa 水thủy 菴am 像tượng 求cầu 贊tán 曰viết 。 嗣tự 清thanh 禪thiền 人nhân 。 孤cô 硬ngạnh 無vô 敵địch 。 晨thần 昏hôn 一nhất 齋trai 。 脇hiếp 不bất 至chí 席tịch 。 深thâm 入nhập 禪thiền 定định 。 離ly 出xuất 入nhập 息tức 。 名danh 達đạt 九cửu 重trọng/trùng 。 談đàm 禪thiền 選tuyển 德đức 。 龍long 顏nhan 大đại 悅duyệt 。 賜tứ 以dĩ 金kim 帛bạch 。 力lực 辭từ 者giả 三tam 。 上thượng 乃nãi 嘉gia 歎thán 。 真chân 道Đạo 人Nhân 也dã 。 草thảo 木mộc 騰đằng 煥hoán 。 傳truyền 予# 陋lậu 質chất 。 炷chú 香hương 請thỉnh 贊tán 。 是thị 所sở 謂vị 青thanh 出xuất 於ư 藍lam 。 而nhi 青thanh 於ư 藍lam 者giả 也dã (# 見kiến 畵họa 像tượng )# 。

投đầu 子tử

舒thư 州châu 投đầu 子tử 山sơn 義nghĩa 清thanh 禪thiền 師sư 。 嗣tự 水thủy 菴am 一nhất 禪thiền 師sư 。 南nam 嶽nhạc 下hạ 十thập 七thất 世thế 也dã 。

九cửu 重trọng/trùng

天thiên 子tử 之chi 門môn 有hữu 九cửu 重trọng/trùng 也dã 。

選tuyển 德đức

乃nãi 內nội 宮cung 殿điện 名danh 也dã 。

上thượng

人nhân 君quân 即tức 位vị 後hậu 皆giai 稱xưng 上thượng 。 此thử 乃nãi 指chỉ 宋tống 孝hiếu 宗tông 也dã 。

青thanh 出xuất 於ư 藍lam

出xuất 荀# 子tử 勸khuyến 學học 篇thiên 。 青thanh 色sắc 乃nãi 由do 藍lam 中trung 之chi 靛# 而nhi 染nhiễm 之chi 。 其kỳ 色sắc 返phản 深thâm 於ư 藍lam 。 弟đệ 子tử 學học 不bất 止chỉ 而nhi 勝thắng 於ư 師sư 。 乃nãi 末mạt 勝thắng 本bổn 也dã 。

水thủy 菴am 曰viết 。 佛Phật 智trí 先tiên 師sư 言ngôn 。 東đông 山sơn 演diễn 祖tổ 。 嘗thường 謂vị 耿# 龍long 學học 曰viết 。 山sơn 僧Tăng 有hữu 圓viên 悟ngộ 。 如như 魚ngư 之chi 有hữu 水thủy 。 鳥điểu 之chi 有hữu 翼dực 。 故cố 丞thừa 相tương/tướng 紫tử 巖nham 居cư 士sĩ 贊tán 曰viết 。 師sư 資tư 相tương/tướng 可khả 。 希hy 遇ngộ 一nhất 時thời 。 始thỉ 終chung 之chi 分phần 。 誰thùy 能năng 間gian 之chi 。 紫tử 巖nham 居cư 士sĩ 可khả 謂vị 知tri 言ngôn 矣hĩ 。 比tỉ 見kiến 諸chư 方phương 尊tôn 宿túc 。 懷hoài 心tâm 術thuật 以dĩ 御ngự 衲nạp 子tử 。 衲nạp 子tử 挾hiệp 勢thế 利lợi 以dĩ 事sự 尊tôn 宿túc 。 主chủ 賓tân 交giao 利lợi 。 上thượng 下hạ 欺khi 侮vũ 。 安an 得đắc 法Pháp 門môn 之chi 興hưng 。 叢tùng 林lâm 之chi 盛thịnh 乎hồ (# 與dữ 梅mai 山sơn 潤nhuận 書thư )# 。

如như 魚ngư 有hữu 水thủy

劉lưu 玄huyền 德đức 。 得đắc 武võ 侯hầu 。 雲vân 長trường/trưởng 翼dực 德đức 。 皆giai 不bất 悅duyệt 。 玄huyền 德đức 乃nãi 云vân 。 孤cô 之chi 有hữu 孔khổng 明minh 。 猶do 魚ngư 之chi 有hữu 水thủy 也dã 。 願nguyện 君quân 請thỉnh 無vô 復phục 言ngôn 。 重trọng/trùng 孔khổng 明minh 以dĩ 曉hiểu 二nhị 人nhân 也dã 。

紫tử 巖nham 居cư 士sĩ

張trương 浚tuấn 。 字tự 德đức 遠viễn 。 號hiệu 紫tử 巖nham 居cư 士sĩ 。 紹thiệu 興hưng 初sơ 拜bái 封phong 為vi 和hòa 國quốc 公công 。 問vấn 道đạo 於ư 圓viên 悟ngộ 勤cần 禪thiền 師sư 。

師sư 資tư

師sư 者giả 。 人nhân 之chi 模mô 範phạm 。 為vi 人nhân 之chi 長trường/trưởng 。 訓huấn 物vật 之chi 規quy 。 資tư 者giả 。 助trợ 也dã 。 助trợ 發phát 己kỷ 身thân 之chi 行hành 業nghiệp 。 又hựu 師sư 以dĩ 道đạo 傳truyền 於ư 弟đệ 子tử 。 弟đệ 子tử 資tư 學học 於ư 師sư 也dã 。

水thủy 菴am 曰viết 。 動động 人nhân 以dĩ 言ngôn 。 惟duy 要yếu 真chân 切thiết 。 言ngôn 不bất 真chân 切thiết 。 所sở 感cảm 必tất 淺thiển 。 人nhân 誰thùy 肯khẳng 懷hoài 。 昔tích 白bạch 雲vân 師sư 祖tổ 送tống 師sư 翁ông 。 住trụ 四tứ 面diện 。 叮# 嚀# 曰viết 。 祖tổ 道đạo 凌lăng 遲trì 。 危nguy 如như 累lũy 卵noãn 。 毋vô 恣tứ 荒hoang 逸dật 。 虗hư 喪táng 光quang 陰ấm 。 復phục 敗bại 至chí 德đức 。 當đương 寬khoan 容dung 量lượng 度độ 。 利lợi 物vật 存tồn 眾chúng 。 提đề 持trì 此thử 事sự 。 報báo 佛Phật 祖tổ 恩ân 。 當đương 時thời 聞văn 者giả 。 孰thục 不bất 感cảm 慟đỗng 。 爾nhĩ 昨tạc 來lai 召triệu 對đối 宸# 庭đình 。 誠thành 為vi 法Pháp 門môn 之chi 幸hạnh 。 切thiết 宜nghi 下hạ 身thân 尊tôn 道đạo 。 以dĩ 利lợi 濟tế 為vi 心tâm 。 不bất 可khả 矜căng 己kỷ 自tự 伐phạt 。 從tùng 上thượng 先tiên 哲triết 。 謙khiêm 柔nhu 敬kính 畏úy 。 保bảo 身thân 全toàn 德đức 。 不bất 以dĩ 勢thế 位vị 為vi 榮vinh 。 遂toại 能năng 清thanh 振chấn 一nhất 時thời 。 美mỹ 流lưu 萬vạn 世thế 。 予# 慮lự 光quang 景cảnh 不bất 長trường/trưởng 。 無vô 復phục 面diện 會hội 。 故cố 此thử 切thiết 囑chúc (# 見kiến 投đầu 子tử 書thư )# 。

累lũy/lụy/luy 卵noãn

晉tấn 靈linh 公công 建kiến 九cửu 層tằng 之chi 臺đài 。 三tam 年niên 不bất 起khởi 。 有hữu 臣thần 荀# 息tức 諫gián 曰viết 。 臣thần 能năng 累lũy/lụy/luy 十thập 二nhị 棊kì 子tử 。 又hựu 加gia 九cửu 卵noãn 在tại 其kỳ 上thượng 。 公công 曰viết 。 危nguy 哉tai 。 息tức 曰viết 。 不bất 危nguy 。 公công 造tạo 九cửu 層tằng 之chi 臺đài 。 三tam 年niên 不bất 成thành 。 男nam 不bất 耕canh 。 女nữ 不bất 織chức 。 其kỳ 危nguy 甚thậm 矣hĩ 。 公công 聞văn 之chi 遂toại 止chỉ 也dã 。

毋vô

音âm 無vô 。 禁cấm 止chỉ 之chi 辭từ 。

宸# 庭đình

即tức 遷thiên 德đức 殿điện 。 乃nãi 天thiên 子tử 北bắc 辰thần 之chi 宮cung 也dã 。

伐phạt

誇khoa 也dã 。

水thủy 菴am 少thiểu 倜# 儻thảng 。 有hữu 大đại 志chí 。 尚thượng 氣khí 節tiết 。 不bất 事sự 浮phù 靡mĩ 。 不bất 循tuần 細tế 檢kiểm 。 胸hung 次thứ 岸ngạn 谷cốc 。 狥# 身thân 以dĩ 義nghĩa 。 雖tuy 禍họa 害hại 交giao 前tiền 。 不bất 見kiến 有hữu 殞vẫn 穫hoạch 之chi 色sắc 。 住trụ 持trì 八bát 院viện 。 經kinh 歷lịch 四tứ 郡quận 。 所sở 至chí 兢căng 兢căng 業nghiệp 業nghiệp 。 以dĩ 行hành 道Đạo 建kiến 立lập 為vi 心tâm 。 淳thuần 熈# 五ngũ 年niên 。 退thoái 西tây 湖hồ 淨tịnh 慈từ 。 有hữu 偈kệ 曰viết 。 六lục 年niên 灑sái 掃tảo 皇hoàng 都đô 寺tự 。 瓦ngõa 礫lịch 翻phiên 成thành 釋Thích 梵Phạm 宮cung 。 今kim 日nhật 宮cung 成thành 歸quy 去khứ 也dã 。 杖trượng 頭đầu 八bát 面diện 起khởi 清thanh 風phong 。 士sĩ 庶thứ 遮già 留lưu 不bất 止chỉ 。 小tiểu 舟chu 至chí 秀tú 之chi 天thiên 寧ninh 。 未vị 幾kỷ 示thị 疾tật 。 別biệt 眾chúng 告cáo 終chung (# 行hành 實thật )# 。

倜# 儻thảng

上thượng 音âm 剔dịch 。 窮cùng 而nhi 不bất 變biến 也dã 。 下hạ 音âm 倘thảng 。 卓trác 異dị 貌mạo 。 謂vị 雅nhã 致trí 慷khảng 慨khái 。 瀟tiêu 灑sái 無vô 覊# 也dã 。

岸ngạn 谷cốc

岸ngạn 。 露lộ 額ngạch 也dã 。 谷cốc 。 兩lưỡng 山sơn 間gian 流lưu 道đạo 。 葢# 胸hung 次thứ 冲# 虗hư 。 如như 高cao 岸ngạn 空không 谷cốc 。 有hữu 容dung 川xuyên 之chi 量lượng 。

徇#

以dĩ 身thân 逐trục 物vật 曰viết 徇# 。

殞vẫn 穫hoạch

儒nho 行hành 篇thiên 云vân 。 不bất 殞vẫn 穫hoạch 於ư 貧bần 賤tiện 。 註chú 云vân 。 如như 蘀# 殞vẫn 而nhi 飄phiêu 零linh 。 似tự 禾hòa 穫hoạch 而nhi 枯khô 稿# 也dã 。 又hựu 殞vẫn 者giả 。 如như 有hữu 所sở 墜trụy 。 穫hoạch 者giả 。 如như 有hữu 所sở 割cát 刈ngải 也dã 。 乃nãi 困khốn 迫bách 失thất 志chí 之chi 貌mạo 。

秀tú 之chi 天thiên 寧ninh

嘉gia 興hưng 府phủ 秀tú 水thủy 縣huyện 。 天thiên 寧ninh 寺tự 也dã 。

月nguyệt 堂đường 昌xương 和hòa 尚thượng 曰viết 。 昔tích 大đại 智trí 禪thiền 師sư 。 慮lự 末mạt 世thế 比Bỉ 丘Khâu 驕kiêu 惰nọa 。 特đặc 製chế 規quy 矩củ 以dĩ 防phòng 之chi 。 隨tùy 其kỳ 器khí 能năng 。 各các 設thiết 攸du 司ty 。 主chủ 居cư 丈trượng 室thất 。 眾chúng 居cư 通thông 堂đường 。 列liệt 十thập 局cục 頭đầu 首thủ 之chi 嚴nghiêm 肅túc 如như 官quan 府phủ 。 居cư 上thượng 者giả 。 提đề 其kỳ 大đại 綱cương 。 在tại 下hạ 者giả 。 理lý 其kỳ 眾chúng 目mục 。 使sử 上thượng 下hạ 相tương 承thừa 。 如như 身thân 之chi 使sử 臂tý 。 臂tý 之chi 使sử 指chỉ 。 莫mạc 不bất 率suất 從tùng 。 是thị 以dĩ 前tiền 輩bối 遵tuân 承thừa 翼dực 戴đái 。 拳quyền 拳quyền 奉phụng 行hành 者giả 。 以dĩ 先tiên 聖thánh 之chi 遺di 風phong 未vị 泯mẫn 故cố 也dã 。 比tỉ 見kiến 叢tùng 林lâm 衰suy 替thế 。 學học 者giả 貴quý 通thông 才tài 。 賤tiện 守thủ 節tiết 。 尚thượng 浮phù 華hoa 。 薄bạc 真chân 素tố 。 日nhật 滋tư 月nguyệt 浸tẩm 。 漸tiệm 入nhập 澆kiêu 漓# 。 始thỉ 則tắc 偷thâu 安an 一nhất 時thời 。 及cập 玩ngoạn 習tập 既ký 久cửu 。 謂vị 其kỳ 理lý 之chi 當đương 然nhiên 。 不bất 謂vị 之chi 非phi 義nghĩa 。 不bất 謂vị 之chi 非phi 理lý 。 在tại 上thượng 者giả 惴# 惴# 焉yên 畏úy 其kỳ 下hạ 。 在tại 下hạ 者giả 睽# 睽# 焉yên 伺tứ 其kỳ 上thượng 。 平bình 居cư 則tắc 甘cam 言ngôn 屈khuất 體thể 以dĩ 相tương/tướng 媚mị 悅duyệt 。 得đắc 間gian 則tắc 狠ngận 心tâm 詭quỷ 計kế 以dĩ 相tương/tướng 屠đồ 獪# 。 成thành 者giả 為vi 賢hiền 。 敗bại 者giả 為vi 愚ngu 。 不bất 復phục 問vấn 尊tôn 卑ty 之chi 序tự 。 是thị 非phi 之chi 理lý 。 彼bỉ 既ký 為vi 之chi 。 此thử 則tắc 傚# 之chi 。 下hạ 既ký 言ngôn 之chi 。 上thượng 則tắc 從tùng 之chi 。 前tiền 既ký 行hành 之chi 。 後hậu 則tắc 襲tập 之chi 。 烏ô 乎hồ 。 非phi 彥ngạn 聖thánh 之chi 師sư 。 乘thừa 願nguyện 力lực 。 積tích 百bách 年niên 之chi 功công 。 其kỳ 弊tệ 固cố 則tắc 莫mạc 能năng 革cách 矣hĩ (# 與dữ 舜thuấn 和hòa 尚thượng 書thư )# 。

攸du 司ty

所sở 主chủ 掌chưởng 也dã 。

十thập 局cục 頭đầu

今kim 十thập 局cục 。 即tức 百bách 丈trượng 清thanh 規quy 中trung 兩lưỡng 序tự 要yếu 也dã 。 餘dư 不bất 預dự 焉yên 。 謂vị 而nhi 堂đường 首thủ 座tòa 。 書thư 記ký 。 藏tạng 主chủ 。 知tri 客khách 。 都đô 管quản 。 監giám 寺tự 。 副phó 寺tự 。 維duy 那na 。 典điển 座tòa 也dã 。

翼dực 戴đái

上thượng 恭cung 敬kính 也dã 。 下hạ 頂đảnh 戴đái 也dã 。

拳quyền 拳quyền

勤cần 而nhi 奉phụng 持trì 。

惴# 惴#

之chi 瑞thụy 切thiết 。 憂ưu 也dã 。

睽#

音âm 奎# 。 斜tà 視thị 也dã 。

屠đồ 獪#

宰tể 殺sát 曰viết 屠đồ 。 殺sát 戮lục 曰viết 獪# 。 又hựu 害hại 也dã 。

襲tập

合hợp 也dã 。

月nguyệt 堂đường 住trụ 淨tịnh 慈từ 最tối 久cửu 。 或hoặc 謂vị 和hòa 尚thượng 行hành 道Đạo 經kinh 年niên 。 門môn 下hạ 未vị 聞văn 有hữu 弟đệ 子tử 。 得đắc 不bất 辜cô 妙diệu 湛trạm 乎hồ 。 月nguyệt 堂đường 不bất 對đối 。 他tha 日nhật 再tái 言ngôn 之chi 。 月nguyệt 堂đường 曰viết 。 子tử 不bất 聞văn 昔tích 人nhân 種chủng 瓜qua 而nhi 愛ái 甚thậm 者giả 。 盛thịnh 夏hạ 之chi 日nhật 。 方phương 中trung 而nhi 灌quán 之chi 。 瓜qua 不bất 旋toàn 踵chủng 。 而nhi 淤ứ 敗bại 何hà 也dã 。 其kỳ 愛ái 之chi 非phi 不bất 勤cần 。 然nhiên 灌quán 之chi 不bất 以dĩ 時thời 。 適thích 所sở 以dĩ 敗bại 之chi 也dã 。 諸chư 方phương 老lão 宿túc 。 提đề 挈# 衲nạp 子tử 。 不bất 觀quán 其kỳ 道đạo 業nghiệp 內nội 充sung 。 才tài 器khí 宏hoành 遠viễn 。 止chỉ 欲dục 速tốc 其kỳ 為vi 人nhân 。 逮đãi 審thẩm 其kỳ 道Đạo 德đức 則tắc 淫dâm 汙ô 。 察sát 其kỳ 言ngôn 行hạnh 則tắc 乖quai 戾lệ 。 謂vị 其kỳ 公công 正chánh 則tắc 邪tà 佞nịnh 。 得đắc 非phi 愛ái 之chi 過quá 其kỳ 分phần/phân 乎hồ 。 是thị 正chánh 猶do 日nhật 中trung 之chi 灌quán 瓜qua 也dã 。 予# 深thâm 恐khủng 識thức 者giả 笑tiếu 。 故cố 不bất 為vi 也dã 。 (# 北bắc 山sơn 記ký 聞văn )# 。

妙diệu 湛trạm

福phước 州châu 雪tuyết 峰phong 妙diệu 湛trạm 思tư 惠huệ 禪thiền 師sư 。 錢tiền 塘đường 俞# 氏thị 子tử 。 嗣tự 法pháp 雲vân 善thiện 本bổn 禪thiền 師sư 。

月nguyệt 堂đường 曰viết 。 黃hoàng 龍long 居cư 積tích 翠thúy 。 因nhân 病bệnh 三tam 月nguyệt 不bất 出xuất 。 真chân 淨tịnh 宵tiêu 夜dạ 懇khẩn 禱đảo 。 以dĩ 至chí 然nhiên 頂đảnh 煉luyện 臂tý 。 仰ngưỡng 祈kỳ 陰ấm 相tương/tướng 。 黃hoàng 龍long 聞văn 之chi 責trách 曰viết 。 生sanh 死tử 固cố 吾ngô 分phần/phân 也dã 。 爾nhĩ 參tham 禪thiền 不bất 達đạt 理lý 若nhược 是thị 。 真chân 淨tịnh 從tùng 容dung 對đối 曰viết 。 叢tùng 林lâm 可khả 無vô 克khắc 文văn 。 不bất 可khả 無vô 和hòa 尚thượng 。 識thức 者giả 謂vị 真chân 淨tịnh 敬kính 師sư 重trọng/trùng 法pháp 。 其kỳ 誠thành 至chí 此thử 。 他tha 日nhật 必tất 成thành 大đại 器khí (# 北bắc 山sơn 記ký 聞văn )# 。

月nguyệt 堂đường 曰viết 。 黃hoàng 太thái 史sử 魯lỗ 直trực 嘗thường 言ngôn 。 黃hoàng 龍long 南nam 禪thiền 師sư 。 器khí 量lượng 深thâm 厚hậu 。 不bất 為vi 事sự 物vật 所sở 遷thiên 。 平bình 生sanh 無vô 矯kiểu 飾sức 。 門môn 弟đệ 子tử 有hữu 終chung 身thân 不bất 見kiến 其kỳ 喜hỷ 怒nộ 者giả 。 雖tuy 走tẩu 使sử 致trí 力lực 之chi 輩bối 。 一nhất 以dĩ 誠thành 待đãi 之chi 。 故cố 能năng 不bất 動động 聲thanh 氣khí 。 而nhi 起khởi 慈từ 明minh 之chi 道đạo 。 非phi 苟cẩu 然nhiên 也dã (# 一nhất 本bổn 見kiến 黃hoàng 龍long 石thạch 刻khắc )# 。

月nguyệt 堂đường 曰viết 。 建kiến 炎diễm 己kỷ 酉dậu 上thượng 巳tị 日nhật 。 鍾chung 相tương/tướng 叛bạn 於ư 澧# 陽dương 。 文Văn 殊Thù 導đạo 禪thiền 師sư 厄ách 於ư 難nạn/nan 。 賊tặc 勢thế 既ký 盛thịnh 。 其kỳ 徒đồ 逸dật 去khứ 。 師sư 曰viết 。 禍họa 可khả 避tị 乎hồ 。 即tức 毅nghị 然nhiên 處xứ 於ư 丈trượng 室thất 。 竟cánh 為vị 賊tặc 所sở 害hại 。 無vô 垢cấu 居cư 士sĩ 。 拔bạt 其kỳ 法pháp 語ngữ 曰viết 。 夫phu 愛ái 生sanh 惡ác 死tử 。 人nhân 之chi 常thường 情tình 。 惟duy 至chí 人nhân 悟ngộ 其kỳ 本bổn 不bất 生sanh 。 雖tuy 生sanh 而nhi 無vô 所sở 愛ái 。 達đạt 其kỳ 未vị 嘗thường 滅diệt 。 雖tuy 死tử 而nhi 無vô 所sở 畏úy 。 故cố 能năng 臨lâm 死tử 生sanh 禍họa 患hoạn 之chi 際tế 。 而nhi 不bất 移di 其kỳ 所sở 守thủ 。 師sư 其kỳ 人nhân 乎hồ 。 以dĩ 師sư 道Đạo 德đức 節tiết 義nghĩa 。 足túc 以dĩ 教giáo 化hóa 叢tùng 林lâm 。 垂thùy 範phạm 後hậu 世thế 。 師sư 名danh 正chánh 導đạo 。 眉mi 州châu 丹đan 稜lăng 人nhân 。 佛Phật 鑒giám 之chi 嗣tự 也dã (# 一nhất 本bổn 見kiến 廬lư 山sơn 岳nhạc 府phủ 惠huệ 大đại 師sư 記ký 聞văn )# 。

建kiến 炎diễm

宋tống 高cao 宗tông 年niên 號hiệu 。

上thượng 巳tị 日nhật

即tức 三tam 月nguyệt 三tam 日nhật 也dã 。

鍾chung 相tương/tướng

紹thiệu 興hưng 五ngũ 年niên 。 洞đỗng 庭đình 湖hồ 賊tặc 。 鍾chung 相tương/tướng 作tác 亂loạn 。 傷thương 殘tàn 人nhân 民dân 。 得đắc 張trương 俊# 官quan 兵binh 。 鍾chung 相tương/tướng 敗bại 死tử 。 不bất 數sổ 日nhật 客khách 商thương 來lai 往vãng 。 居cư 民dân 耕canh 植thực 。 鍾chung 相tương/tướng 號hào 天thiên 皇hoàng 大đại 王vương 。

澧# 陽dương

湖hồ 廣quảng 常thường 德đức 府phủ 。 澧# 陽dương 州châu 是thị 也dã 。

文Văn 殊Thù 導đạo

常thường 德đức 府phủ 。 文Văn 殊Thù 心tâm 導đạo 禪thiền 師sư 。 眉mi 州châu 徐từ 氏thị 子tử 。 嗣tự 佛Phật 鑑giám 勤cần 禪thiền 師sư 。 十thập 三tam 得đắc 度độ 。 詣nghệ 都đô 習tập 唯duy 識thức 論luận 。 自tự 以dĩ 為vi 至chí 得đắc 。 同đồng 學học 詰cật 曰viết 。 三tam 界giới 唯duy 心tâm 。 萬vạn 法pháp 唯duy 識thức 。 今kim 目mục 前tiền 萬vạn 象tượng 摐# 然nhiên 。 心tâm 識thức 安an 在tại 。 師sư 無vô 對đối 。 由do 是thị 周chu 游du 江giang 淮hoài 。 得đắc 法Pháp 後hậu 應ưng 世thế 。 住trụ 文Văn 殊Thù 寺tự 。 宋tống 高cao 宗tông 建kiến 炎diễm 三tam 年niên 春xuân 。 示thị 眾chúng 。 舉cử 臨lâm 濟tế 臨lâm 滅diệt 。 囑chúc 三tam 聖thánh 因nhân 緣duyên 曰viết 。 正Chánh 法Pháp 眼nhãn 藏tạng 瞎hạt 驢lư 滅diệt 。 臨lâm 濟tế 何hà 曾tằng 有hữu 此thử 說thuyết 。 古cổ 今kim 時thời 人nhân 皆giai 妄vọng 傳truyền 。 不bất 信tín 但đãn 看khán 後hậu 三tam 月nguyệt 。 果quả 至chí 後hậu 三tam 月nguyệt 。 鍾chung 相tương/tướng 叛bạn 於ư 澧# 陽dương 。 其kỳ 徒đồ 欲dục 與dữ 師sư 南nam 奔bôn 。 師sư 曰viết 。 學học 道Đạo 所sở 以dĩ 了liễu 生sanh 死tử 。 何hà 得đắc 避tị 之chi 。 俄nga 然nhiên 賊tặc 至chí 。 師sư 曰viết 。 速tốc 然nhiên 見kiến 殺sát 。 快khoái 汝nhữ 心tâm 意ý 。 賊tặc 舉cử 槊sóc 殘tàn 之chi 。 血huyết 皆giai 白bạch 乳nhũ 。 賊tặc 驚kinh 駭hãi 。 引dẫn 席tịch 覆phú 而nhi 去khứ 。

毅nghị

音âm 義nghĩa 。 果quả 敢cảm 也dã 。 端đoan 也dã 。

至chí 人nhân

行hành 到đáo 之chi 人nhân 。 又hựu 聖thánh 人nhân 也dã 。

丹đan 稜lăng

即tức 四tứ 川xuyên 眉mi 州châu 丹đan 稜lăng 縣huyện 。

心tâm 聞văn 賁# 和hòa 尚thượng 曰viết 。 衲nạp 子tử 因nhân 禪thiền 致trí 病bệnh 者giả 多đa 。 有hữu 病bệnh 在tại 耳nhĩ 目mục 者giả 。 以dĩ 瞠# 眉mi 努nỗ 目mục 。 側trắc 耳nhĩ 點điểm 頭đầu 為vi 禪thiền 。 有hữu 病bệnh 在tại 口khẩu 舌thiệt 者giả 。 以dĩ 顛điên 言ngôn 倒đảo 語ngữ 。 胡hồ 喝hát 亂loạn 喝hát 為vi 禪thiền 。 有hữu 病bệnh 在tại 手thủ 足túc 者giả 。 以dĩ 進tiến 前tiền 退thoái 後hậu 。 指chỉ 東đông 劃hoạch 西tây 為vi 禪thiền 。 有hữu 病bệnh 在tại 心tâm 腹phúc 者giả 。 以dĩ 窮cùng 玄huyền 究cứu 妙diệu 。 超siêu 情tình 離ly 見kiến 為vi 禪thiền 。 據cứ 實thật 而nhi 論luận 。 無vô 非phi 是thị 病bệnh 。 惟duy 本bổn 色sắc 宗tông 師sư 。 明minh 察sát 幾kỷ 微vi 。 目mục 擊kích 而nhi 知tri 其kỳ 會hội 不bất 會hội 。 入nhập 門môn 而nhi 辨biện 其kỳ 到đáo 不bất 到đáo 。 然nhiên 後hậu 用dụng 一nhất 錐trùy 一nhất 劄# 。 脫thoát 其kỳ 廉liêm 纖tiêm 。 攻công 其kỳ 搭# 滯trệ 。 驗nghiệm 其kỳ 真chân 假giả 。 定định 其kỳ 虗hư 實thật 。 而nhi 不bất 守thủ 一nhất 方phương 便tiện 。 昧muội 乎hồ 變biến 通thông 。 俾tỉ 終chung 踏đạp 於ư 安an 樂lạc 無vô 事sự 之chi 境cảnh 。 而nhi 後hậu 已dĩ 矣hĩ (# 實thật 錄lục )# 。

心tâm 聞văn

台thai 州châu 萬vạn 年niên 寺tự 。 心tâm 聞văn 雲vân 賁# 禪thiền 師sư 。 永vĩnh 嘉gia 人nhân 。 嗣tự 育dục 王vương 介giới 諶# 禪thiền 師sư 。 南nam 嶽nhạc 下hạ 十thập 六lục 世thế 也dã 。

瞠#

音âm 撑# 。 直trực 視thị 也dã 。

劃hoạch

音âm 獲hoạch 。 以dĩ 刀đao 破phá 物vật 也dã 。

劄#

竹trúc 洽hiệp 切thiết 。 刺thứ 也dã 。

搭# 滯trệ

凝ngưng 止chỉ 不bất 脫thoát 也dã 。 言ngôn 未vị 得đắc 徹triệt 證chứng 。 猶do 有hữu 疑nghi 礙ngại 。 今kim 用dụng 一nhất 錐trùy 一nhất 劄# 。 使sử 其kỳ 超siêu 然nhiên 。 默mặc 契khế 本bổn 心tâm 。 不bất 存tồn 凡phàm 聖thánh 。 廓khuếch 落lạc 無vô 依y 。 縱tung 橫hoành 自tự 在tại 而nhi 已dĩ 。

心tâm 聞văn 曰viết 。 古cổ 云vân 。 千thiên 人nhân 之chi 秀tú 曰viết 英anh 。 萬vạn 人nhân 之chi 英anh 曰viết 傑kiệt 。 衲nạp 子tử 有hữu 智trí 行hành 。 聞văn 於ư 叢tùng 林lâm 者giả 。 豈khởi 非phi 近cận 英anh 傑kiệt 之chi 士sĩ 邪tà 。 但đãn 能năng 勤cần 而nhi 參tham 究cứu 。 去khứ 虗hư 取thủ 實thật 。 各các 得đắc 其kỳ 用dụng 。 則tắc 院viện 無vô 大đại 小tiểu 。 眾chúng 無vô 多đa 寡quả 。 皆giai 從tùng 其kỳ 化hóa 矣hĩ 。 昔tích 風phong 穴huyệt 之chi 白bạch 丁đinh 。 藥dược 山sơn 之chi 牛ngưu 欄lan 。 常thường 公công 之chi 大đại 梅mai 。 慈từ 明minh 之chi 荊kinh 楚sở 。 當đương 此thử 之chi 時thời 。 悠du 悠du 之chi 徒đồ 。 若nhược 以dĩ 位vị 貌mạo 相tương 求cầu 。 必tất 見kiến 而nhi 詒# 之chi 。 一nhất 旦đán 據cứ 師sư 席tịch 。 登đăng 華hoa 座tòa 。 萬vạn 指chỉ 圍vi 繞nhiễu 。 發phát 明minh 佛Phật 祖tổ 。 叔thúc 世thế 之chi 光quang 明minh 。 叢tùng 林lâm 孰thục 不bất 望vọng 風phong 而nhi 靡mĩ 。 矧# 前tiền 輩bối 皆giai 負phụ 瓌khôi 偉# 之chi 材tài 。 英anh 傑kiệt 之chi 氣khí 。 尚thượng 能năng 區khu 區khu 於ư 未vị 遇ngộ 之chi 際tế 。 含hàm 耻sỉ 忍nhẫn 垢cấu 。 混hỗn 世thế 同đồng 波ba 而nhi 若nhược 是thị 。 況huống 降giáng/hàng 茲tư 者giả 歟# 。 烏ô 乎hồ 。 古cổ 猶do 今kim 也dã 。 此thử 猶do 彼bỉ 也dã 。 若nhược 必tất 待đãi 藥dược 山sơn 風phong 穴huyệt 而nhi 師sư 之chi 。 千thiên 載tái 一nhất 遇ngộ 也dã 。 若nhược 必tất 待đãi 大đại 梅mai 慈từ 明minh 而nhi 友hữu 之chi 。 百bách 世thế 一nhất 出xuất 也dã 。 葢# 事sự 有hữu 從tùng 微vi 而nhi 至chí 著trước 。 功công 有hữu 積tích 小tiểu 而nhi 成thành 大đại 。 未vị 見kiến 不bất 學học 而nhi 有hữu 成thành 。 不bất 修tu 而nhi 先tiên 達đạt 者giả 。 若nhược 悟ngộ 此thử 理lý 。 師sư 可khả 求cầu 。 友hữu 可khả 擇trạch 。 道đạo 可khả 學học 。 德đức 可khả 修tu 。 則tắc 天thiên 下hạ 之chi 事sự 何hà 施thí 而nhi 不bất 可khả 。 古cổ 云vân 。 知tri 人nhân 誠thành 難nạn/nan 。 聖thánh 人nhân 所sở 病bệnh 。 況huống 其kỳ 他tha 乎hồ (# 與dữ 竹trúc 菴am 書thư )# 。

風phong 穴huyệt

汝nhữ 州châu 風phong 穴huyệt 延diên 沼chiểu 禪thiền 師sư 。 錢tiền 唐đường 餘dư 杭# 劉lưu 氏thị 子tử 。 嗣tự 南nam 院viện 惠huệ 顒ngung 禪thiền 師sư 。 南nam 嶽nhạc 下hạ 七thất 世thế 也dã 。

白bạch 丁đinh

地địa 名danh 。 地địa 多đa 小tiểu 人nhân 。 風phong 穴huyệt 隱ẩn 匿nặc 數số 年niên 。 未vị 知tri 孰thục 是thị 。

大đại 梅mai

明minh 州châu 大đại 梅mai 山sơn 法pháp 常thường 禪thiền 師sư 。 襄tương 陽dương 鄭trịnh 氏thị 子tử 。 嗣tự 馬mã 祖tổ 。 後hậu 隱ẩn 居cư 於ư 大đại 梅mai 。

悠du 悠du

優ưu 也dã 。 尋tầm 常thường 遊du 行hành 之chi 人nhân 。

詒#

音âm 移di 。 慢mạn 也dã 。 欺khi 也dã 。

叔thúc

季quý 也dã 。 末Mạt 法Pháp 之chi 時thời 也dã 。

靡mĩ

偃yển 也dã 歸quy 也dã 。

矧#

音âm 審thẩm 。 況huống 也dã 。

瓌khôi 偉#

上thượng 公công 回hồi 切thiết 。 玉ngọc 美mỹ 也dã 。 下hạ 音âm 葦vi 。 乃nãi 奇kỳ 大đại 也dã 。

心tâm 聞văn 曰viết 。 教giáo 外ngoại 別biệt 傳truyền 之chi 道đạo 。 至chí 簡giản 至chí 要yếu 。 初sơ 無vô 它# 說thuyết 。 前tiền 輩bối 行hành 之chi 不bất 疑nghi 。 守thủ 之chi 不bất 易dị 。 天thiên 禧# 間gian 。 雪tuyết 竇đậu 以dĩ 辯biện 博bác 之chi 才tài 。 美mỹ 意ý 變biến 弄lộng 。 求cầu 新tân 琢trác 巧xảo 。 繼kế 汾# 陽dương 為vi 頌tụng 古cổ 。 籠lung 絡lạc 當đương 世thế 學học 者giả 。 宗tông 風phong 由do 此thử 一nhất 變biến 矣hĩ 。 逮đãi 宣tuyên 政chánh 間gian 。 圓viên 悟ngộ 又hựu 出xuất 己kỷ 意ý 。 離ly 之chi 為vi 碧bích 巖nham 集tập 。 彼bỉ 時thời 邁mại 古cổ 淳thuần 全toàn 之chi 士sĩ 。 如như 寧ninh 道đạo 者giả 。 死tử 心tâm 靈linh 源nguyên 佛Phật 鑒giám 諸chư 老lão 。 皆giai 莫mạc 能năng 迴hồi 其kỳ 說thuyết 。 於ư 是thị 新tân 進tiến 後hậu 生sanh 。 珍trân 重trọng 其kỳ 語ngữ 。 朝triêu 誦tụng 暮mộ 習tập 。 謂vị 之chi 至chí 學học 。 莫mạc 有hữu 悟ngộ 其kỳ 非phi 者giả 。 痛thống 哉tai 。 學học 者giả 之chi 心tâm 術thuật 壞hoại 矣hĩ 。 紹thiệu 興hưng 初sơ 。 佛Phật 日nhật 入nhập 閩# 。 見kiến 學học 者giả 牽khiên 之chi 不bất 返phản 。 日nhật 馳trì 月nguyệt 騖# 。 浸tẩm 漬tí 成thành 弊tệ 。 即tức 碎toái 其kỳ 板bản 。 闢tịch 其kỳ 說thuyết 。 以dĩ 至chí 祛khư 迷mê 援viện 溺nịch 。 剔dịch 繁phồn 撥bát 劇kịch 。 摧tồi 邪tà 顯hiển 正chánh 。 特đặc 然nhiên 而nhi 振chấn 之chi 。 衲nạp 子tử 稍sảo 知tri 其kỳ 非phi 。 而nhi 不bất 復phục 慕mộ 。 然nhiên 非phi 佛Phật 日nhật 高cao 明minh 遠viễn 見kiến 。 乘thừa 悲bi 願nguyện 力lực 。 救cứu 末Mạt 法Pháp 之chi 弊tệ 。 則tắc 叢tùng 林lâm 大đại 有hữu 可khả 畏úy 者giả 矣hĩ (# 與dữ 張trương 子tử 韶thiều 書thư 。 下hạ 出xuất 廣quảng 錄lục )# 。

天thiên 禧#

宋tống 真chân 宗tông 年niên 號hiệu 。

籠lung 絡lạc

如như 鳥điểu 之chi 在tại 籠lung 。 馬mã 著trước 覊# 絡lạc 。 不bất 能năng 脫thoát 去khứ 。 學học 者giả 溺nịch 之chi 。 亦diệc 猶do 是thị 也dã 。

宣tuyên 政chánh

宋tống 徽# 宗tông 年niên 號hiệu 。

碧bích 巖nham 集tập

山sơn 名danh 。 圓viên 悟ngộ 禪thiền 師sư 在tại 此thử 作tác 評bình 唱xướng 。 釋thích 雪tuyết 竇đậu 頌tụng 古cổ 。 為vi 碧bích 巖nham 集tập 也dã 。

寧ninh 道đạo 者giả

潭đàm 州châu 開khai 福phước 道đạo 寧ninh 禪thiền 師sư 。 歙# 溪khê 汪uông 氏thị 子tử 。 嗣tự 五ngũ 祖tổ 演diễn 禪thiền 師sư 。 南nam 嶽nhạc 下hạ 十thập 四tứ 世thế 也dã 。

紹thiệu 興hưng

宋tống 高cao 宗tông 年niên 號hiệu 。

佛Phật 日nhật

即tức 妙diệu 喜hỷ 也dã 。

騖#

音âm 務vụ 。 奔bôn 也dã 。

漬tí

音âm 自tự 。 浸tẩm 潤nhuận 也dã 。

祛khư

除trừ 卻khước 也dã 。

劇kịch

增tăng 也dã 。 尤vưu 甚thậm 也dã 。

拙chuyết 菴am 佛Phật 照chiếu 光quang 和hòa 尚thượng 。 初sơ 參tham 雪tuyết 堂đường 於ư 薦tiến 福phước 。 有hữu 相tương/tướng 者giả 。 一nhất 見kiến 而nhi 器khí 之chi 。 謂vị 雪tuyết 堂đường 曰viết 。 眾chúng 中trung 光quang 上thượng 座tòa 。 頭đầu 顱# 方phương 正chánh 。 廣quảng 顙tảng 豐phong 頥# 。 七thất 處xứ 平bình 滿mãn 。 他tha 日nhật 必tất 為vi 帝đế 王vương 師sư 。 孝hiếu 宗tông 皇hoàng 帝đế 淳thuần 熈# 初sơ 。 召triệu 對đối 稱xưng 旨chỉ 。 留lưu 內nội 觀quán 堂đường 七thất 宿túc 。 待đãi 遇ngộ 優ưu 異dị 。 度độ 越việt 前tiền 來lai 。 賜tứ 佛Phật 照chiếu 之chi 名danh 。 聞văn 于vu 天thiên 下hạ (# 記ký 聞văn )# 。

拙chuyết 菴am

慶khánh 元nguyên 府phủ 。 育dục 王vương 山sơn 佛Phật 照chiếu 德đức 光quang 禪thiền 師sư 。 臨lâm 江giang 軍quân 彭# 氏thị 子tử 。 嗣tự 大đại 慧tuệ 杲# 禪thiền 師sư 。 南nam 嶽nhạc 下hạ 十thập 六lục 世thế 。

顱#

頂đảnh 骨cốt 。

顙tảng

額ngạch 也dã 。

頥#

頷hạm 也dã 。

七thất 處xứ

兩lưỡng 手thủ 兩lưỡng 足túc 。 兩lưỡng 眉mi 及cập 頂đảnh 。

拙chuyết 菴am 謂vị 虞ngu 允duẫn 文văn 丞thừa 相tương/tướng 曰viết 。 大Đại 道Đạo 洞đỗng 然nhiên 。 本bổn 無vô 愚ngu 智trí 。 譬thí 如như 伊y 呂lữ 起khởi 於ư 耕canh 漁ngư 。 為vi 帝đế 王vương 師sư 。 詎cự 可khả 以dĩ 智trí 愚ngu 階giai 級cấp 而nhi 能năng 擬nghĩ 哉tai 。 雜tạp 然nhiên 。 非phi 大đại 丈trượng 夫phu 。 其kỳ 孰thục 能năng 與dữ 焉yên 。

虞ngu 允duẫn 文văn

姓tánh 虞ngu 。 名danh (# 允duẫn 文văn )# 字tự 彬# 甫phủ 。 幼ấu 十thập 歲tuế 時thời 。 善thiện 賦phú 詩thi 詞từ 。 有hữu 驚kinh 人nhân 之chi 語ngữ 。 後hậu 孝hiếu 宗tông 為vi 相tương/tướng 。 置trí 翹kiều 材tài 舘# 舍xá 。 以dĩ 筵diên 四tứ 方phương 賢hiền 士sĩ 。

伊y 尹#

姓tánh 伊y 。 名danh 尹# 。 傷thương 中trung 國quốc 無vô 賢hiền 君quân 。 歎thán 斯tư 道đạo 不bất 行hành 。 隱ẩn 耕canh 於ư 有hữu 莘# 之chi 野dã 。 湯thang 三tam 往vãng 聘sính 之chi 。 拜bái 為vi 相tương/tướng 。

呂lữ 望vọng

東đông 海hải 人nhân 。 姓tánh 姜# 。 名danh 尚thượng 。 字tự 子tử 牙nha 。 釣điếu 魚ngư 磻# 溪khê 之chi 寶bảo 雞kê 縣huyện 。 西tây 伯bá 將tương 出xuất 獵liệp 。 卜bốc 之chi 曰viết 。 所sở 獲hoạch 者giả 非phi 熊hùng 非phi 羆bi 。 非phi 虎hổ 非phi 彪# 。 霸# 王vương 之chi 輔phụ 。 果quả 獲hoạch 姜# 尚thượng 於ư 渭# 水thủy 之chi 陽dương 。 與dữ 語ngữ 大đại 悅duyệt 曰viết 。 自tự 吾ngô 先tiên 君quân 太thái 公công 。 嘗thường 云vân 。 當đương 有hữu 聖thánh 人nhân 適thích 周chu 。 太thái 公công 望vọng 子tử 久cửu 矣hĩ 。 故cố 號hiệu 太thái 公công 望vọng 。 立lập 為vi 師sư 。 封phong 為vi 呂lữ 。 後hậu 佐tá 武võ 王vương 伐phạt 紂# 。

階giai 級cấp

上thượng 階giai 梯thê 也dã 。 下hạ 次thứ 第đệ 也dã 。

拙chuyết 菴am 曰viết 。 璇# 野dã 菴am 常thường 言ngôn 。 黃hoàng 龍long 南nam 禪thiền 師sư 。 寬khoan 厚hậu 忠trung 信tín 。 恭cung 而nhi 慈từ 愛ái 。 量lượng 度độ 凝ngưng 遠viễn 。 博bác 學học 洽hiệp 聞văn 。 常thường 同đồng 雲vân 峰phong 悅duyệt 遊du 湖hồ 湘# 。 避tị 雨vũ 樹thụ 下hạ 。 悅duyệt 箕ki 踞cứ 相tương 對đối 。 南nam 獨độc 危nguy 坐tọa 。 悅duyệt 瞋sân 目mục 視thị 之chi 曰viết 。 佛Phật 祖tổ 妙diệu 道đạo 。 不bất 是thị 三tam 家gia 村thôn 古cổ 廟miếu 裏lý 土thổ/độ 地địa 。 作tác 死tử 模mô 樣# 。 南nam 稽khể 首thủ 謝tạ 之chi 。 危nguy 坐tọa 愈dũ 甚thậm 。 故cố 黃hoàng 太thái 史sử 魯lỗ 直trực 稱xưng 之chi 曰viết 。 南nam 公công 動động 靜tĩnh 不bất 忘vong 恭cung 敬kính 。 真chân 叢tùng 林lâm 主chủ 也dã (# 幻huyễn 菴am 集tập )# 。

箕ki 踞cứ

長trường/trưởng 伸thân 兩lưỡng 足túc 。 以dĩ 兩lưỡng 手thủ 按án 兩lưỡng 膝tất 上thượng 。 其kỳ 形hình 似tự 箕ki 。 唐đường 詩thi 云vân 。 綠lục 樹thụ 陰ấm 濃nồng 足túc 四tứ 隣lân 。 青thanh 苔# 日nhật 厚hậu 自tự 無vô 塵trần 。 科khoa 頭đầu 箕ki 踞cứ 長trường/trưởng 松tùng 下hạ 。 白bạch 眼nhãn 看khán 他tha 世thế 上thượng 人nhân 。

拙chuyết 菴am 曰viết 。 率suất 身thân 臨lâm 眾chúng 要yếu 以dĩ 智trí 。 遣khiển 妄vọng 除trừ 情tình 須tu 先tiên 覺giác 。 背bội 覺giác 合hợp 塵trần 。 則tắc 心tâm 蒙mông 蔽tế 矣hĩ 。 智trí 愚ngu 不bất 分phân 。 則tắc 事sự 紊# 亂loạn 矣hĩ (# 晝trú 監giám 寺tự 書thư )# 。

拙chuyết 菴am 曰viết 。 佛Phật 鑑giám 住trụ 太thái 平bình 。 高cao 菴am 充sung 維duy 那na 。 高cao 菴am 齒xỉ 少thiểu 氣khí 豪hào 。 下hạ 視thị 諸chư 方phương 。 少thiểu 有hữu 可khả 其kỳ 意ý 者giả 。 一nhất 日nhật 齋trai 時thời 鳴minh 楗# 。 見kiến 行hành 者giả 別biệt 器khí 置trí 食thực 于vu 佛Phật 鑑giám 前tiền 。 高cao 菴am 出xuất 堂đường 勵lệ 聲thanh 曰viết 。 五ngũ 百bách 僧Tăng 善Thiện 知Tri 識Thức 。 作tác 遮già 般bát 去khứ 就tựu 。 何hà 以dĩ 範phạm 模mô 後hậu 學học 。 佛Phật 鑑giám 如như 不bất 聞văn 見kiến 。 逮đãi 下hạ 堂đường 詢tuân 之chi 。 乃nãi 水thủy 齎tê 菜thái 。 葢# 佛Phật 鑑giám 素tố 有hữu 脾tì 疾tật 。 不bất 食thực 油du 故cố 。 高cao 菴am 有hữu 愧quý 。 詣nghệ 方phương 丈trượng 告cáo 退thoái 。 佛Phật 鑑giám 曰viết 。 維duy 那na 所sở 言ngôn 甚thậm 當đương 。 緣duyên 惠huệ 懃cần 病bệnh 乃nãi 爾nhĩ 。 嘗thường 聞văn 聖thánh 人nhân 言ngôn 。 以dĩ 理lý 通thông 諸chư 礙ngại 。 所sở 食thực 既ký 不bất 優ưu 。 於ư 眾chúng 遂toại 不bất 疑nghi 也dã 。 維duy 那na 志chí 氣khí 明minh 遠viễn 。 他tha 日nhật 當đương 柱trụ 石thạch 宗tông 門môn 。 幸hạnh 勿vật 以dĩ 此thử 芥giới 蔕# 。 逮đãi 佛Phật 鑑giám 遷thiên 智trí 海hải 。 高cao 菴am 過quá 龍long 門môn 。 後hậu 為vi 佛Phật 眼nhãn 之chi 嗣tự 。

楗#

所sở 擊kích 之chi 物vật 也dã 。 鐘chung 磬khánh 板bản 木mộc 魚ngư 等đẳng 物vật 。 凡phàm 擊kích 之chi 有hữu 聲thanh 者giả 。 皆giai 名danh 為vi 楗# 。

柱trụ 石thạch

漢hán 田điền 延diên 年niên 。 謂vị 霍hoắc 光quang 曰viết 。 將tướng 軍quân 為vi 國quốc 柱trụ 石thạch 。 今kim 謂vị 柱trụ 石thạch 者giả 。 欲dục 撑# 拄trụ 宗tông 門môn 。 令linh 法Pháp 久cửu 住trụ 也dã 。

芥giới 蔕#

上thượng 音âm 介giới 。 下hạ 音âm 瘥sái 。 望vọng 人nhân 豁hoát 略lược 曰viết 。 幸hạnh 勿vật 芥giới 蔕# 。 又hựu 刺thứ 鯁# 也dã 。 鯁# 者giả 骨cốt 不bất 下hạ 咽yến/ế/yết 也dã 。 古cổ 謂vị 蹇kiển 諤# 直trực 言ngôn 。 為vi 骨cốt 鯁# 也dã 。 直trực 言ngôn 難nan 受thọ 。 如như 鯁# 骨cốt 留lưu 咽yến/ế/yết 也dã 。

拙chuyết 菴am 曰viết 。 大đại 凡phàm 與dữ 官quan 員# 論luận 道đạo 酬thù 酢tạc 。 須tu 是thị 剗sản 去khứ 知tri 解giải 。 勿vật 令linh 他tha 坐tọa 在tại 窠khòa 窟quật 裏lý 。 直trực 要yếu 單đơn 明minh 向hướng 上thượng 一nhất 著trước 子tử 。 妙diệu 喜hỷ 先tiên 師sư 嘗thường 言ngôn 。 士sĩ 大đại 夫phu 相tương 見kiến 。 有hữu 問vấn 即tức 對đối 。 無vô 問vấn 即tức 不bất 可khả 。 又hựu 須tu 是thị 個cá 中trung 人nhân 始thỉ 得đắc 。 此thử 語ngữ 有hữu 補bổ 於ư 時thời 。 不bất 傷thương 住trụ 持trì 之chi 體thể 。 切thiết 宜nghi 思tư 之chi (# 與dữ 興hưng 化hóa 普phổ 菴am 書thư )# 。

剗sản

削tước 也dã 。 謂vị 去khứ 其kỳ 疑nghi 執chấp 。 斷đoạn 其kỳ 情tình 思tư 也dã 。

拙chuyết 菴am 曰viết 。 地địa 之chi 美mỹ 者giả 善thiện 養dưỡng 物vật 。 主chủ 之chi 仁nhân 者giả 善thiện 養dưỡng 士sĩ 。 今kim 稱xưng 住trụ 持trì 者giả 。 多đa 不bất 以dĩ 眾chúng 人nhân 為vi 心tâm 。 急cấp 己kỷ 所sở 欲dục 。 惡ác 聞văn 善thiện 言ngôn 。 好hảo/hiếu 蔽tế 過quá 惡ác 。 恣tứ 行hành 邪tà 行hành 。 從tùng 快khoái 一nhất 時thời 之chi 意ý 。 返phản 被bị 小tiểu 人nhân 就tựu 其kỳ 好hảo 惡ác 取thủ 之chi 。 則tắc 住trụ 持trì 之chi 道đạo 。 安an 得đắc 不bất 危nguy 乎hồ (# 與dữ 洪hồng 老lão 書thư )# 。

拙chuyết 菴am 謂vị 野dã 菴am 曰viết 。 丞thừa 相tương/tướng 紫tử 巖nham 居cư 士sĩ 。 言ngôn 妙diệu 喜hỷ 先tiên 師sư 。 平bình 生sanh 以dĩ 道Đạo 德đức 節tiết 義nghĩa 勇dũng 敢cảm 為vi 先tiên 。 可khả 親thân 不bất 可khả 疎sơ 。 可khả 近cận 不bất 可khả 迫bách 。 可khả 殺sát 不bất 可khả 辱nhục 。 居cư 處xứ 不bất 淫dâm 。 飲ẩm 食thực 不bất 溽# 。 臨lâm 生sanh 死tử 禍họa 患hoạn 。 視thị 之chi 如như 無vô 。 正chánh 所sở 謂vị 干can 將tương 鏌# 鎁# 。 難nạn/nan 與dữ 爭tranh 鋒phong 。 但đãn 虞ngu 傷thương 闕khuyết 耳nhĩ 。 後hậu 如như 紫tử 巖nham 之chi 言ngôn (# 幻huyễn 菴am 記ký 聞văn )# 。

可khả 親thân 下hạ

三tam 句cú 出xuất 孔khổng 子tử 家gia 語ngữ 儒nho 行hành 篇thiên 。

淫dâm 溽#

禮lễ 記ký 云vân 。 居cư 家gia 不bất 淫dâm 。 飲ẩm 食thực 不bất 溽# 。 註chú 。 淫dâm 。 流lưu 蕩đãng 也dã 。 恣tứ 縱túng/tung 貪tham 味vị 。 曰viết 溽# 也dã 。

干can 將tương 鏌# 鎁#

二nhị 良lương 劍kiếm 名danh 。 按án 孝hiếu 子tử 傳truyền 云vân 。 楚sở 王vương 夫phu 人nhân 。 夏hạ 乘thừa 凉# 抱bão 鐵thiết 柱trụ 感cảm 孕dựng 。 產sản 生sanh 一nhất 鐵thiết 塊khối 。 楚sở 王vương 令linh 干can 將tương 造tạo 劍kiếm 。 三tam 年niên 乃nãi 成thành 雙song 劍kiếm 。 一nhất 雌thư 一nhất 雄hùng 。 干can 將tương 密mật 將tương 雄hùng 劍kiếm 以dĩ 匿nặc 。 進tiến 雌thư 劍kiếm 。 王vương 秘bí 匣hạp 中trung 。 嘗thường 聞văn 悲bi 鳴minh 。 王vương 問vấn 羣quần 臣thần 。 臣thần 曰viết 。 劍kiếm 有hữu 雌thư 雄hùng 。 鳴minh 者giả 憶ức 雄hùng 耳nhĩ 。 王vương 大đại 怒nộ 。 干can 將tương 知tri 罪tội 必tất 死tử 。 將tương 劍kiếm 藏tạng 於ư 屋ốc 柱trụ 中trung 。 囑chúc 妻thê 鏌# 鎁# 曰viết 。 日nhật 出xuất 北bắc 戶hộ 。 南nam 山sơn 有hữu 松tùng 。 松tùng 生sanh 於ư 石thạch 。 劍kiếm 在tại 其kỳ 中trung 。 妻thê 後hậu 生sanh 男nam 。 名danh 眉mi 間gian 赤xích 。 年niên 十thập 五ngũ 歲tuế 。 問vấn 母mẫu 曰viết 。 吾ngô 父phụ 何hà 在tại 。 母mẫu 述thuật 前tiền 事sự 。 思tư 惟duy 剖phẫu 柱trụ 。 果quả 得đắc 其kỳ 劍kiếm 。 欲dục 為vi 父phụ 報báo 讐thù 。 楚sở 王vương 知tri 之chi 。 勑# 令linh 覓mịch 得đắc 其kỳ 人nhân 。 當đương 厚hậu 賞thưởng 之chi 。 眉mi 間gian 赤xích 遂toại 逃đào 。 俄nga 有hữu 客khách 曰viết 。 子tử 莫mạc 非phi 眉mi 間gian 赤xích 否phủ/bĩ 。 曰viết 然nhiên 。 客khách 曰viết 。 吾ngô 甑# 山sơn 人nhân 。 能năng 為vi 子tử 報báo 父phụ 讐thù 。 赤xích 曰viết 。 父phụ 昔tích 無vô 辜cô 。 枉uổng 被bị 荼đồ 毒độc 。 君quân 今kim 見kiến 惠huệ 。 當đương 何hà 所sở 須tu 。 客khách 曰viết 。 當đương 得đắc 子tử 頭đầu 并tinh 劍kiếm 。 赤xích 乃nãi 自tự 刎# 其kỳ 頭đầu 。 客khách 得đắc 其kỳ 頭đầu 并tinh 劍kiếm 。 進tiến 與dữ 楚sở 王vương 。 王vương 曰viết 大đại 幸hạnh 。 客khách 曰viết 。 願nguyện 將tương 此thử 頭đầu 。 以dĩ 油du 烹phanh 之chi 。 王vương 遂toại 與dữ 頭đầu 投đầu 鼎đỉnh 。 烹phanh 至chí 三tam 日nhật 不bất 爛lạn 。 客khách 請thỉnh 王vương 視thị 。 客khách 以dĩ 劍kiếm 揮huy 王vương 頭đầu 。 落lạc 於ư 鼎đỉnh 中trung 。 二nhị 頭đầu 相tương/tướng 齧niết 。 客khách 恐khủng 眉mi 間gian 赤xích 頭đầu 不bất 勝thắng 。 乃nãi 自tự 刎# 頭đầu 助trợ 之chi 。 三tam 頭đầu 相tương/tướng 齧niết 。 俄nga 頃khoảnh 俱câu 爛lạn 。

虞ngu

憂ưu 慮lự 也dã 。

闕khuyết

損tổn 失thất 也dã 。

拙chuyết 菴am 曰viết 。 野dã 菴am 住trụ 持trì 。 通thông 人nhân 情tình 之chi 始thỉ 終chung 。 明minh 叢tùng 林lâm 之chi 大đại 體thể 。 嘗thường 謂vị 予# 言ngôn 。 為vi 一nhất 方phương 主chủ 者giả 。 須tu 擇trạch 有hữu 志chí 行hành 衲nạp 子tử 。 相tương/tướng 與dữ 毗tỳ 贊tán 。 猶do 髮phát 之chi 有hữu 梳sơ 。 面diện 之chi 有hữu 鑑giám 。 則tắc 利lợi 病bệnh 好hảo 醜xú 不bất 可khả 得đắc 而nhi 隱ẩn 矣hĩ 。 如như 慈từ 明minh 得đắc 楊dương 岐kỳ 。 馬mã 祖tổ 得đắc 百bách 丈trượng 。 以dĩ 水thủy 投đầu 水thủy 。 莫mạc 之chi 逆nghịch 也dã (# 幻huyễn 菴am 集tập )# 。

拙chuyết 菴am 曰viết 。 末mạt 學học 膚phu 受thọ 。 徒đồ 貴quý 耳nhĩ 賤tiện 目mục 。 終chung 莫mạc 能năng 究cứu 其kỳ 奧áo 妙diệu 。 故cố 曰viết 山sơn 不bất 厭yếm 高cao 。 中trung 有hữu 重trọng 巖nham 積tích 翠thúy 。 海hải 不bất 厭yếm 深thâm 。 內nội 有hữu 四tứ 溟minh 九cửu 淵uyên 。 欲dục 究cứu 大Đại 道Đạo 。 要yếu 在tại 窮cùng 其kỳ 高cao 深thâm 。 然nhiên 後hậu 可khả 以dĩ 照chiếu 燭chúc 幽u 微vi 。 應ưng 變biến 不bất 窮cùng 矣hĩ (# 與dữ 覲cận 老lão 書thư )# 。

末mạt 學học 膚phu 受thọ

東đông 京kinh 賦phú 云vân 。 末mạt 學học 膚phu 受thọ 。 貴quý 耳nhĩ 賤tiện 目mục 。 註chú 。 膚phu 。 皮bì 膚phu 也dã 。 皮bì 膚phu 之chi 受thọ 。 故cố 云vân 膚phu 受thọ 也dã 。 此thử 外ngoại 受thọ 淺thiển 薄bạc 。 非phi 內nội 實thật 所sở 受thọ 。 貴quý 於ư 耳nhĩ 。 賤tiện 於ư 目mục 也dã 。

溟minh 淵uyên

上thượng 。 水thủy 之chi 黑hắc 色sắc 也dã 。 以dĩ 東đông 西tây 南nam 北bắc 。 四tứ 海hải 為vi 四tứ 溟minh 。 下hạ 深thâm 也dã 。 海hải 有hữu 九cửu 轉chuyển 。 回hồi 水thủy 漩tuyền 澓phục 。 其kỳ 水thủy 至chí 深thâm 。 故cố 為vi 九cửu 淵uyên 。

拙chuyết 菴am 謂vị 尤vưu 侍thị 郎lang 曰viết 。 聖thánh 賢hiền 之chi 意ý 。 含hàm 緩hoãn 而nhi 理lý 明minh 。 優ưu 游du 而nhi 事sự 顯hiển 。 所sở 用dụng 之chi 事sự 。 不bất 期kỳ 以dĩ 速tốc 成thành 。 而nhi 許hứa 以dĩ 持trì 久cửu 。 不bất 許hứa 以dĩ 必tất 進tiến 。 而nhi 許hứa 以dĩ 庶thứ 幾kỷ 。 用dụng 是thị 推thôi 聖thánh 賢hiền 之chi 意ý 。 故cố 能năng 亘tuyên 萬vạn 世thế 而nhi 持trì 之chi 。 無vô 過quá 失thất 者giả 。 乃nãi 爾nhĩ (# 幻huyễn 菴am 集tập )# 。

庶thứ 幾kỷ

從tùng 容dung 審thẩm 察sát 也dã 。

亘tuyên

通thông 也dã 。

侍thị 郎lang 尤vưu 公công 曰viết 。 祖tổ 師sư 已dĩ 前tiền 。 無vô 住trụ 持trì 事sự 。 其kỳ 後hậu 應ưng 世thế 行hành 道Đạo 。 迫bách 不bất 得đắc 已dĩ 。 然nhiên 居cư 則tắc 蓬bồng 蓽tất 。 取thủ 蔽tế 風phong 雨vũ 。 食thực 則tắc 麤thô 糲# 。 取thủ 充sung 饑cơ 餒nỗi 。 辛tân 苦khổ 憔tiều 悴tụy 。 有hữu 不bất 堪kham 其kỳ 憂ưu 。 而nhi 王vương 公công 大đại 人nhân 。 至chí 有hữu 願nguyện 見kiến 而nhi 不bất 可khả 得đắc 者giả 。 故cố 其kỳ 所sở 建kiến 立lập 。 皆giai 磊lỗi 磊lỗi 落lạc 落lạc 。 驚kinh 天thiên 動động 地địa 。 後hậu 世thế 不bất 然nhiên 。 高cao 堂đường 廣quảng 廈hạ 。 美mỹ 衣y 豐phong 食thực 。 頥# 指chỉ 如như 意ý 。 於ư 是thị 波Ba 旬Tuần 之chi 徒đồ 。 始thỉ 洋dương 洋dương 然nhiên 動động 其kỳ 心tâm 。 趦# 趄# 權quyền 門môn 。 搖dao 尾vĩ 乞khất 憐lân 。 甚thậm 者giả 巧xảo 取thủ 豪hào 奪đoạt 。 如như 正chánh 晝trú 攫quặc 金kim 。 不bất 復phục 知tri 世thế 間gian 有hữu 因nhân 果quả 事sự 。 妙diệu 喜hỷ 此thử 書thư 。 豈khởi 特đặc 為vi 博bác 山sơn 設thiết 。 其kỳ 拈niêm 盡tận 諸chư 方phương 自tự 來lai 習tập 氣khí 。 不bất 遺di 毫hào 髮phát 。 如như 飲ẩm 倉thương 公công 上thượng 池trì 之chi 水thủy 。 洞đỗng 見kiến 肝can 腑phủ 。 若nhược 能năng 信tín 受thọ 奉phụng 行hành 。 安an 用dụng 別biệt 求cầu 佛Phật 法Pháp (# 見kiến 靈linh 隱ẩn 石thạch 刻khắc )# 。

蓬bồng 蓽tất

織chức 荊kinh 為vi 門môn 也dã 。 禮lễ 記ký 儒nho 行hành 篇thiên 曰viết 。 儒nho 有hữu 一nhất 畒# 之chi 官quan 。 環hoàn 堵đổ 之chi 室thất 。 蓽tất 門môn 圭# 竇đậu 。 蓬bồng 戶hộ 甕úng 牗# 。

憔tiều 悴tụy

枯khô 瘦sấu 也dã 。 憂ưu 勞lao 也dã 。

磊lỗi 落lạc

如như 眾chúng 石thạch 之chi 崩băng 落lạc 。 而nhi 無vô 阻trở 滯trệ 。 皆giai 大đại 人nhân 之chi 相tướng 。 無vô 物vật 滯trệ 於ư 胸hung 中trung 。 如như 干can 戈qua 叢tùng 裏lý 。 橫hoạnh/hoành 身thân 直trực 過quá 。 荊kinh 棘cức 林lâm 中trung 。 撬# 手thủ 便tiện 行hành 。 脚cước 跟cân 下hạ 無vô 五ngũ 色sắc 線tuyến 。 舌thiệt 頭đầu 上thượng 無vô 十thập 字tự 關quan 。 鼻tị 端đoan 無vô 泥nê 痕ngân 。 眼nhãn 中trung 無vô 金kim 屑tiết 故cố 也dã 。

頥# 指chỉ

但đãn 動động 頥# 而nhi 指chỉ 麾huy 。 不bất 勞lao 用dụng 力lực 。 皆giai 如như 意ý 也dã 。

洋dương 洋dương

流lưu 蕩đãng 之chi 貌mạo 。

趦# 趄#

上thượng 音âm 咨tư 。 下hạ 音âm 菹# 。 欲dục 趣thú 而nhi 不bất 行hành 也dã 。

攫quặc 金kim

上thượng 。 爪trảo 持trì 也dã 。 列liệt 子tử 云vân 。 昔tích 齊tề 人nhân 有hữu 欲dục 金kim 者giả 。 清thanh 旦đán 衣y 冠quan 之chi 市thị 。 適thích 鬻dục 金kim 之chi 所sở 。 竊thiết 金kim 而nhi 去khứ 。 金kim 主chủ 捕bộ 之chi 曰viết 。 人nhân 皆giai 在tại 焉yên 。 子tử 何hà 攫quặc 人nhân 之chi 金kim 。

答đáp 曰viết 。

取thủ 金kim 之chi 時thời 不bất 見kiến 其kỳ 人nhân 。 而nhi 獨độc 見kiến 其kỳ 金kim 。 言ngôn 人nhân 貪tham 其kỳ 利lợi 而nhi 忘vong 其kỳ 耻sỉ 。 見kiến 其kỳ 利lợi 而nhi 忘vong 其kỳ 害hại 也dã 。

上thượng 池trì 之chi 水thủy

古cổ 史sử 云vân 。 蘆lô 越việt 之chi 東đông 有hữu 扁# 鵲thước 。 姓tánh 秦tần 。 名danh 緩hoãn 。 渤bột 海hải 郡quận 人nhân 。 少thiểu 時thời 為vi 舍xá 長trường/trưởng 。 客khách 長trường/trưởng 桑tang 君quân 。 見kiến 扁# 鵲thước 獨độc 奇kỳ 。 常thường 勤cần 遇ngộ 之chi 。 出xuất 入nhập 十thập 餘dư 年niên 。 一nhất 日nhật 呼hô 扁# 鵲thước 私tư 坐tọa 。 間gian 語ngữ 之chi 曰viết 。 我ngã 有hữu 藥dược 方phương 。 年niên 將tương 老lão 矣hĩ 。 欲dục 傳truyền 與dữ 公công 。 公công 無vô 泄tiết 漏lậu 。 鵲thước 敬kính 諾nặc 。 遂toại 出xuất 懷hoài 中trung 藥dược 方phương 與dữ 之chi 。 示thị 以dĩ 上thượng 池trì 水thủy 服phục 之chi 。 三tam 七thất 日nhật 當đương 見kiến 物vật 矣hĩ 。 盡tận 取thủ 方phương 以dĩ 授thọ 之chi 。 忽hốt 不bất 見kiến 其kỳ 人nhân 也dã 。 鵲thước 如như 其kỳ 言ngôn 。 以dĩ 藥dược 水thủy 服phục 之chi 。 三tam 七thất 日nhật 視thị 垣viên 外ngoại 一nhất 方phương 人nhân 。 後hậu 視thị 病bệnh 。 盡tận 見kiến 五ngũ 臟tạng 癥# 結kết 。 持trì 以dĩ 胗chẩn 脈mạch 名danh 耳nhĩ 。 註chú 。 水thủy 未vị 至chí 於ư 地địa 。 承thừa 取thủ 竹trúc 木mộc 上thượng 露lộ 水thủy 。 故cố 名danh 上thượng 池trì 之chi 水thủy 。

侍thị 郎lang 尤vưu 公công 謂vị 拙chuyết 菴am 曰viết 。 昔tích 妙diệu 喜hỷ 中trung 興hưng 臨lâm 濟tế 之chi 道đạo 。 於ư 凋điêu 零linh 之chi 秋thu 。 而nhi 性tánh 尚thượng 謙khiêm 虗hư 。 未vị 嘗thường 馳trì 騁sính 見kiến 理lý 。 平bình 生sanh 不bất 趨xu 權quyền 勢thế 。 不bất 苟cẩu 利lợi 養dưỡng 。 嘗thường 曰viết 。 萬vạn 事sự 不bất 可khả 佚# 豫dự 為vi 。 不bất 可khả 奢xa 態thái 持trì 。 葢# 有hữu 利lợi 於ư 時thời 而nhi 便tiện 於ư 物vật 者giả 。 有hữu 其kỳ 過quá 而nhi 無vô 其kỳ 功công 者giả 。 若nhược 縱túng/tung 之chi 奢xa 佚# 則tắc 不bất 濟tế 矣hĩ 。 不bất 肖tiếu 佩bội 服phục 斯tư 言ngôn 。 遂toại 為vi 終chung 身thân 之chi 戒giới 。 老lão 師sư 昨tạc 者giả 。 遭tao 遇ngộ 主chủ 上thượng 留lưu 宿túc 觀quán 堂đường 。 實thật 為vi 佛Phật 法Pháp 之chi 幸hạnh 。 切thiết 冀ký 不bất 倦quyện 悲bi 願nguyện 。 使sử 進tiến 善thiện 之chi 途đồ 開khai 明minh 。 任nhậm 眾chúng 之chi 道đạo 益ích 大đại 。 庶thứ 幾kỷ 後hậu 生sanh 晚vãn 輩bối 。 不bất 謀mưu 近cận 習tập 。 各các 懷hoài 遠viễn 圖đồ 。 豈khởi 不bất 為vi 叢tùng 林lâm 之chi 利lợi 濟tế 乎hồ (# 然nhiên 侍thị 者giả 記ký 聞văn )# 。

中trung 興hưng

廢phế 而nhi 復phục 興hưng 。 曰viết 中trung 興hưng 。 如như 周chu 宣tuyên 王vương 漢hán 光quang 武võ 。 中trung 興hưng 帝đế 王vương 之chi 業nghiệp 也dã 。

佚# 豫dự

縱túng/tung 意ý 悅duyệt 情tình 而nhi 為vi 。

態thái

美mỹ 意ý 也dã 。

便tiện

利lợi 也dã 。

圖đồ

謀mưu 也dã 。

密mật 菴am 傑kiệt 和hòa 尚thượng 曰viết 。 叢tùng 林lâm 興hưng 衰suy 。 在tại 於ư 禮lễ 法pháp 。 學học 者giả 美mỹ 惡ác 。 在tại 乎hồ 俗tục 習tập 。 使sử 古cổ 之chi 人nhân 巢sào 居cư 穴huyệt 處xứ 。 澗giản 飲ẩm 木mộc 食thực 。 行hành 之chi 於ư 今kim 時thời 。 則tắc 不bất 可khả 也dã 。 使sử 今kim 之chi 人nhân 。 豐phong 衣y 文văn 采thải 。 飯phạn 梁lương 囓khiết 肥phì 。 行hành 之chi 於ư 古cổ 時thời 。 亦diệc 不bất 可khả 也dã 。 安an 有hữu 他tha 哉tai 。 習tập 不bất 習tập 故cố 。 夫phu 人nhân 朝triêu 夕tịch 見kiến 者giả 為vi 常thường 。 必tất 謂vị 天thiên 下hạ 事sự 正chánh 宜nghi 如như 此thử 。 一nhất 旦đán 驅khu 之chi 就tựu 彼bỉ 去khứ 此thử 。 非phi 獨độc 生sanh 疑nghi 而nhi 不bất 信tín 。 將tương 恐khủng 亦diệc 不bất 從tùng 矣hĩ 。 用dụng 是thị 觀quán 之chi 。 人nhân 情tình 安an 於ư 所sở 習tập 。 駭hãi 其kỳ 未vị 見kiến 。 是thị 其kỳ 常thường 情tình 。 又hựu 何hà 足túc 怪quái (# 與dữ 施thí 司ty 諫gián 書thư )# 。

密mật 菴am

慶khánh 元nguyên 府phủ 天thiên 童đồng 密mật 菴am 咸hàm 傑kiệt 禪thiền 師sư 。 福phước 州châu 鄭trịnh 氏thị 子tử 。 嗣tự 應ưng 菴am 華hoa 禪thiền 師sư 。 南nam 嶽nhạc 下hạ 十thập 七thất 世thế 。

密mật 菴am 謂vị 悟ngộ 首thủ 座tòa 曰viết 。 叢tùng 林lâm 中trung 惟duy 浙chiết 人nhân 輕khinh 懦# 少thiểu 立lập 。 子tử 之chi 才tài 器khí 宏hoành 大đại 。 量lượng 度độ 淵uyên 容dung 。 志chí 尚thượng 端đoan 確xác 。 加gia 以dĩ 見kiến 地địa 穩ổn 密mật 。 他tha 日nhật 未vị 易dị 言ngôn 。 但đãn 自tự 韜# 晦hối 。 無vô 露lộ 圭# 角giác 。 毀hủy 方phương 瓦ngõa 合hợp 。 持trì 以dĩ 中trung 道đạo 。 勿vật 為vi 勢thế 利lợi 少thiểu 枉uổng 。 即tức 是thị 不bất 出xuất 塵trần 勞lao 而nhi 作tác 佛Phật 事sự 。 也dã (# 與dữ 笑tiếu 菴am 書thư )# 。

懦#

弱nhược 也dã 。

韜# 晦hối

韜# 藏tạng 虗hư 名danh 而nhi 棄khí 華hoa 務vụ 實thật 。 晦hối 隱ẩn 其kỳ 迹tích 而nhi 和hòa 光quang 同đồng 塵trần 也dã 。

毀hủy 方phương 瓦ngõa 合hợp

禮lễ 記ký 儒nho 行hành 篇thiên 曰viết 。 儒nho 有hữu 博bác 學học 而nhi 不bất 窮cùng 。 篤đốc 行hành 而nhi 不bất 惓# 。 乃nãi 慕mộ 賢hiền 而nhi 容dung 眾chúng 。 毀hủy 方phương 而nhi 瓦ngõa 合hợp 。 寬khoan 裕# 有hữu 如như 此thử 者giả 。 略lược 註chú 云vân 。 毀hủy 方phương 瓦ngõa 合hợp 者giả 。 陶đào 瓦ngõa 之chi 事sự 。 其kỳ 初sơ 則tắc 圓viên 。 剖phẫu 而nhi 為vi 四tứ 。 其kỳ 形hình 則tắc 方phương 。 毀hủy 其kỳ 圓viên 以dĩ 為vi 方phương 。 合hợp 其kỳ 方phương 而nhi 為vi 圓viên 。 葢# 於ư 涵# 容dung 之chi 中trung 。 未vị 嘗thường 無vô 分phần/phân 辨biện 。 故cố 曰viết 。 寬khoan 裕# 有hữu 如như 此thử 者giả 也dã 。

密mật 菴am 曰viết 。 應ưng 菴am 先tiên 師sư 嘗thường 言ngôn 。 賢hiền 不bất 肖tiếu 相tương 反phản 。 不bất 得đắc 不bất 擇trạch 。 賢hiền 者giả 持trì 道Đạo 德đức 仁nhân 義nghĩa 以dĩ 立lập 身thân 。 不bất 肖tiếu 者giả 專chuyên 勢thế 利lợi 詐trá 佞nịnh 以dĩ 用dụng 事sự 。 賢hiền 者giả 得đắc 志chí 必tất 行hành 其kỳ 所sở 學học 。 不bất 肖tiếu 者giả 處xứ 位vị 多đa 擅thiện 私tư 心tâm 。 妬đố 賢hiền 嫉tật 能năng 。 嗜thị 慾dục 苟cẩu 財tài 。 靡mĩ 所sở 不bất 至chí 。 是thị 故cố 得đắc 賢hiền 則tắc 叢tùng 林lâm 興hưng 。 用dụng 不bất 肖tiếu 則tắc 廢phế 。 有hữu 一nhất 于vu 斯tư 。 必tất 不bất 能năng 安an 靜tĩnh (# 見kiến 岳nhạc 和hòa 尚thượng 書thư )# 。

嫉tật 妬đố

殉# 自tự 名danh 利lợi 。 不bất 耐nại 他tha 榮vinh 曰viết 嫉tật 妬đố 。 又hựu 害hại 賢hiền 曰viết 嫉tật 。 忌kỵ 色sắc 曰viết 妬đố 。

密mật 菴am 曰viết 。 住trụ 持trì 有hữu 三tam 莫mạc 。 事sự 繁phồn 莫mạc 懼cụ 。 無vô 事sự 莫mạc 尋tầm 。 是thị 非phi 莫mạc 辨biện 。 住trụ 持trì 人nhân 達đạt 此thử 三tam 事sự 。 則tắc 不bất 被bị 外ngoại 物vật 所sở 惑hoặc 矣hĩ (# 慧tuệ 侍thị 者giả 記ký 聞văn )# 。

密mật 菴am 曰viết 。 衲nạp 子tử 履lý 行hành 傾khuynh 邪tà 。 素tố 有hữu 不bất 善thiện 之chi 迹tích 者giả 。 叢tùng 林lâm 互hỗ 知tri 。 此thử 不bất 足túc 疾tật 。 惟duy 眾chúng 人nhân 謂vị 之chi 賢hiền 。 而nhi 內nội 實thật 不bất 肖tiếu 者giả 。 誠thành 可khả 疾tật 也dã (# 與dữ 普phổ 慈từ 書thư )# 。

密mật 菴am 謂vị 水thủy 菴am 曰viết 。 人nhân 有hữu 毀hủy 辱nhục 。 當đương 順thuận 受thọ 之chi 。 詎cự 可khả 輕khinh 聽thính 聲thanh 言ngôn 。 妄vọng 陳trần 管quản 見kiến 。 大đại 率suất 便tiện 佞nịnh 有hữu 類loại 。 邪tà 巧xảo 多đa 方phương 。 懷hoài 險hiểm 詖# 者giả 。 好hảo/hiếu 逞sính 私tư 心tâm 。 起khởi 猜# 忌kỵ 者giả 。 偏thiên 廢phế 公công 議nghị 。 葢# 此thử 輩bối 趨xu 尚thượng 狹hiệp 促xúc 。 所sở 見kiến 暗ám 短đoản 。 固cố 以dĩ 自tự 異dị 為vi 不bất 羣quần 。 以dĩ 沮trở 議nghị 為vi 出xuất 眾chúng 。 然nhiên 既ký 知tri 我ngã 所sở 用dụng 。 終chung 是thị 而nhi 毀hủy 謗báng 固cố 自tự 在tại 彼bỉ 。 久cửu 而nhi 自tự 明minh 。 不bất 須tu 別biệt 白bạch 。 亦diệc 不bất 必tất 主chủ 我ngã 之chi 是thị 而nhi 訐kiết 觸xúc 於ư 人nhân 。 則tắc 庶thứ 可khả 以dĩ 為vi 林lâm 下hạ 人nhân 也dã (# 與dữ 水thủy 菴am 書thư )# 。

管quản 見kiến

小tiểu 見kiến 也dã 。 如như 管quản 窺khuy 天thiên 。 能năng 見kiến 多đa 許hứa 。 此thử 言ngôn 識thức 見kiến 暗ám 短đoản 。 而nhi 無vô 高cao 明minh 遠viễn 大đại 之chi 見kiến 者giả 。

險hiểm 詖#

不bất 平bình 謟siểm 詐trá 之chi 言ngôn 。

猜# 忌kỵ

心tâm 多đa 疑nghi 曰viết 猜# 。 意ý 多đa 憎tăng 曰viết 忌kỵ 。

沮trở

壞hoại 也dã 。 止chỉ 遏át 也dã 。

訐kiết

攻công 發phát 人nhân 之chi 陰ấm 私tư 曰viết 訐kiết 。

自tự 得đắc 輝huy 和hòa 尚thượng 曰viết 。 大đại 凡phàm 衲nạp 子tử 。 誠thành 而nhi 向hướng 正chánh 。 雖tuy 愚ngu 亦diệc 可khả 用dụng 。 佞nịnh 而nhi 懷hoài 邪tà 。 雖tuy 智trí 終chung 為vi 害hại 。 大đại 率suất 林lâm 下hạ 人nhân 操thao 心tâm 不bất 正chánh 。 雖tuy 有hữu 才tài 能năng 而nhi 終chung 不bất 可khả 立lập 矣hĩ (# 見kiến 簡giản 堂đường 書thư )# 。

自tự 得đắc 輝huy

杭# 州châu 淨tịnh 慈từ 自tự 得đắc 慧tuệ 輝huy 禪thiền 師sư 。 會hội 稽khể 張trương 氏thị 子tử 。 嗣tự 天thiên 童đồng 正chánh 覺giác 禪thiền 師sư 。

自tự 得đắc 曰viết 。 大đại 智trí 禪thiền 師sư 特đặc 剏# 清thanh 規quy 。 扶phù 救cứu 末Mạt 法Pháp 比Bỉ 丘Khâu 不bất 正chánh 之chi 弊tệ 。 由do 是thị 前tiền 賢hiền 遵tuân 承thừa 。 拳quyền 拳quyền 奉phụng 行hành 。 有hữu 教giáo 化hóa 。 有hữu 條điều 理lý 。 有hữu 始thỉ 終chung 。 紹thiệu 興hưng 之chi 末mạt 。 叢tùng 林lâm 尚thượng 有hữu 老lão 成thành 者giả 。 能năng 守thủ 典điển 刑hình 。 不bất 敢cảm 斯tư 須tu 而nhi 去khứ 左tả 右hữu 。 近cận 年niên 以dĩ 來lai 。 失thất 其kỳ 宗tông 緒tự 。 綱cương 不bất 綱cương 。 紀kỷ 不bất 紀kỷ 。 雖tuy 有hữu 綱cương 紀kỷ 。 安an 得đắc 而nhi 正chánh 諸chư 。 故cố 曰viết 舉cử 一nhất 綱cương 則tắc 眾chúng 目mục 張trương 。 弛thỉ 一nhất 機cơ 則tắc 萬vạn 事sự 隳huy 。 殆đãi 乎hồ 綱cương 紀kỷ 不bất 振chấn 。 叢tùng 林lâm 不bất 興hưng 。 惟duy 古cổ 人nhân 體thể 本bổn 以dĩ 正chánh 末mạt 。 但đãn 憂ưu 法pháp 度độ 之chi 不bất 嚴nghiêm 不phủ 。 憂ưu 學học 者giả 之chi 失thất 所sở 。 其kỳ 所sở 正chánh 在tại 於ư 公công 。 今kim 諸chư 方phương 主chủ 者giả 。 以dĩ 私tư 混hỗn 公công 。 以dĩ 末mạt 正chánh 本bổn 。 上thượng 者giả 苟cẩu 利lợi 不bất 以dĩ 道đạo 。 下hạ 者giả 賊tặc 利lợi 不bất 以dĩ 義nghĩa 。 上thượng 下hạ 謬mậu 亂loạn 。 賓tân 主chủ 混hỗn 淆# 。 安an 得đắc 衲nạp 子tử 向hướng 正chánh 。 而nhi 叢tùng 林lâm 之chi 興hưng 乎hồ (# 與dữ 尤vưu 侍thị 郎lang 書thư )# 。

弛thỉ

音âm 豸# 。 壞hoại 也dã 。

隳huy

毀hủy 壞hoại 也dã 。

賊tặc

私tư 取thủ 也dã 。

自tự 得đắc 曰viết 。 良lương 玉ngọc 未vị 剖phẫu 。 瓦ngõa 石thạch 無vô 異dị 。 名danh 驥kí 未vị 馳trì 。 駑nô 駘# 相tương/tướng 雜tạp 。 逮đãi 其kỳ 剖phẫu 而nhi 瑩oánh 之chi 。 馳trì 而nhi 試thí 之chi 。 則tắc 玉ngọc 石thạch 駑nô 驥kí 分phần/phân 矣hĩ 。 夫phu 衲nạp 子tử 之chi 賢hiền 德đức 而nhi 未vị 用dụng 也dã 。 混hỗn 於ư 稠trù 人nhân 之chi 中trung 。 竟cánh 何hà 辨biện 別biệt 。 要yếu 在tại 高cao 明minh 之chi 士sĩ 。 以dĩ 公công 論luận 舉cử 之chi 。 任nhậm 以dĩ 職chức 事sự 。 騐# 以dĩ 才tài 能năng 。 責trách 以dĩ 成thành 務vụ 。 則tắc 與dữ 庸dong 流lưu 迥huýnh 然nhiên 不bất 同đồng 矣hĩ (# 與dữ 或hoặc 菴am 書thư )# 。

駑nô 駘#

鈍độn 馬mã 也dã 。

瑩oánh

玉ngọc 之chi 光quang 也dã 。

或hoặc 菴am 體thể 和hòa 尚thượng 。 初sơ 參tham 此thử 菴am 元nguyên 布bố 袋đại 於ư 天thiên 台thai 護hộ 國quốc 。 因nhân 上thượng 堂đường 。 舉cử 龐# 馬mã 選tuyển 佛Phật 頌tụng 。 至chí 此thử 是thị 選tuyển 佛Phật 場tràng 之chi 句cú 。 此thử 菴am 喝hát 之chi 。 或hoặc 菴am 大đại 悟ngộ 。 有hữu 投đầu 機cơ 頌tụng 曰viết 。 商thương 量lượng 極cực 處xứ 見kiến 題đề 目mục 。 途đồ 路lộ 窮cùng 邊biên 入nhập 試thí 場tràng 。 拈niêm 起khởi 毫hào 端đoan 風phong 雨vũ 快khoái 。 遮già 回hồi 不bất 作tác 探thám 花hoa 郎lang 。 自tự 此thử 匿nặc 迹tích 天thiên 台thai 。 丞thừa 相tương/tướng 錢tiền 公công 。 慕mộ 其kỳ 為vi 人nhân 。 乃nãi 以dĩ 天thiên 封phong 招chiêu 提đề 。 勉miễn 令linh 應ưng 世thế 。 或hoặc 菴am 聞văn 之chi 曰viết 。 我ngã 不bất 解giải 懸huyền 羊dương 頭đầu 賣mại 狗cẩu 肉nhục 也dã 。 即tức 宵tiêu 遁độn 去khứ 。

或hoặc 菴am

鎮trấn 江giang 府phủ 焦tiêu 山sơn 或hoặc 菴am 禪thiền 師sư 。 台thai 州châu 羅la 氏thị 子tử 。 嗣tự 護hộ 國quốc 景cảnh 元nguyên 禪thiền 師sư 。 南nam 嶽nhạc 下hạ 十thập 六lục 世thế 也dã 。

選tuyển 佛Phật 頌tụng

龐# 居cư 士sĩ 問vấn 馬mã 祖tổ 。 不bất 與dữ 萬vạn 法pháp 為vi 侶lữ 者giả 是thị 甚thậm 麼ma 人nhân 。 祖tổ 云vân 。 待đãi 汝nhữ 一nhất 口khẩu 吸hấp 盡tận 西tây 江giang 水thủy 。 即tức 向hướng 汝nhữ 道đạo 。 居cư 士sĩ 豁hoát 然nhiên 大đại 悟ngộ 。 呈trình 偈kệ 曰viết 。 十thập 方phương 同đồng 聚tụ 會hội 。 個cá 個cá 學học 無vô 為vi 。 此thử 是thị 選tuyển 佛Phật 場tràng 。 心tâm 空không 及cập 第đệ 歸quy 。

錢tiền 公công

宋tống 丞thừa 相tương/tướng 。 姓tánh 錢tiền 。 名danh 相tướng 祖tổ 。 字tự 象tượng 先tiên 。 問vấn 道đạo 於ư 或hoặc 菴am 體thể 禪thiền 師sư 。

解giải

會hội 也dã 。

遁độn

隱ẩn 藏tàng 也dã 。

乾can/kiền/càn 道đạo 初sơ 。 瞎hạt 堂đường 住trụ 國quốc 清thanh 。 因nhân 見kiến 或hoặc 菴am 讚tán 圓viên 通thông 像tượng 曰viết 。 不bất 依y 本bổn 分phần/phân 。 惱não 亂loạn 眾chúng 生sanh 。 瞻chiêm 之chi 仰ngưỡng 之chi 。 有hữu 眼nhãn 如như 盲manh 。 長trường/trưởng 安an 風phong 月nguyệt 貫quán 今kim 昔tích 。 那na 個cá 男nam 兒nhi 摸mạc 壁bích 行hành 。 瞎hạt 堂đường 驚kinh 喜hỷ 曰viết 。 不bất 謂vị 此thử 菴am 有hữu 此thử 兒nhi 。 即tức 遍biến 索sách 之chi 。 遂toại 得đắc 於ư 江giang 心tâm 。 固cố 於ư 稠trù 人nhân 中trung 。 請thỉnh 充sung 第đệ 一nhất 座tòa (# 天thiên 台thai 野dã 錄lục )# 。

乾can/kiền/càn 道đạo

宋tống 孝hiếu 宗tông 年niên 號hiệu 。

瞎hạt 堂đường

臨lâm 安an 府phủ 。 靈linh 隱ẩn 寺tự 瞎hạt 堂đường 慧tuệ 遠viễn 禪thiền 師sư 。 眉mi 山sơn 彭# 氏thị 子tử 。 嗣tự 圓viên 悟ngộ 勤cần 禪thiền 師sư 。

或hoặc 菴am 乾can/kiền/càn 道đạo 初sơ 。 翩# 然nhiên 訪phỏng 瞎hạt 堂đường 於ư 虎hổ 丘khâu 。 姑cô 蘇tô 道đạo 俗tục 聞văn 其kỳ 高cao 風phong 。 即tức 詣nghệ 郡quận 舉cử 請thỉnh 住trụ 城thành 中trung 覺giác 報báo 。 或hoặc 菴am 聞văn 之chi 曰viết 。 此thử 菴am 先tiên 師sư 囑chúc 我ngã 。 他tha 日nhật 逢phùng 老lão 壽thọ 止chỉ 。 今kim 若nhược 合hợp 符phù 契khế 矣hĩ 。 遂toại 欣hân 然nhiên 應ưng 命mạng 。 葢# 覺giác 報báo 舊cựu 名danh 老lão 壽thọ 菴am 也dã (# 虎hổ 丘khâu 記ký 聞văn )# 。

翩#

孤cô 鳥điểu 疾tật 飛phi 之chi 貌mạo 。 又hựu 自tự 如như 也dã 。

或hoặc 菴am 入nhập 院viện 後hậu 施thí 主chủ 請thỉnh 。 小tiểu 參tham 曰viết 。 道đạo 常thường 然nhiên 而nhi 不bất 渝du 。 事sự 有hữu 弊tệ 而nhi 必tất 變biến 。 昔tích 江giang 西tây 南nam 嶽nhạc 諸chư 祖tổ 。 若nhược 稽khể 古cổ 為vi 訓huấn 。 考khảo 其kỳ 當đương 否phủ/bĩ 。 持trì 以dĩ 中trung 道đạo 。 務vụ 合hợp 人nhân 心tâm 。 以dĩ 悟ngộ 為vi 則tắc 。 所sở 以dĩ 素tố 風phong 凌lăng 然nhiên 。 逮đãi 今kim 未vị 泯mẫn 。 若nhược 約ước 衲nạp 僧Tăng 門môn 下hạ 。 言ngôn 前tiền 薦tiến 得đắc 。 屈khuất 我ngã 宗tông 風phong 。 句cú 下hạ 分phân 明minh 。 沈trầm 埋mai 佛Phật 祖tổ 。 雖tuy 然nhiên 如như 是thị 。 行hành 到đáo 水thủy 窮cùng 處xứ 。 坐tọa 看khán 雲vân 起khởi 時thời 。 由do 是thị 緇# 素tố 喜hỷ 所sở 未vị 聞văn 。 歸quy 者giả 如như 市thị (# 語ngữ 錄lục 異dị 此thử )# 。

凌lăng 然nhiên

超siêu 越việt 也dã 。

或hoặc 菴am 既ký 領lãnh 住trụ 持trì 。 士sĩ 庶thứ 翕# 然nhiên 來lai 歸quy 。 衲nạp 子tử 傳truyền 至chí 虎hổ 丘khâu 。 瞎hạt 堂đường 曰viết 。 遮già 個cá 山sơn 蠻# 杜đỗ 抝# 子tử 。 放phóng 拍phách 盲manh 禪thiền 。 治trị 你nễ 那na 一nhất 隊đội 野dã 狐hồ 精tinh 。 或hoặc 菴am 聞văn 之chi 。 以dĩ 偈kệ 答đáp 曰viết 。 山sơn 蠻# 杜đỗ 抝# 得đắc 能năng 憎tăng 。 領lãnh 眾chúng 匡khuông 徒đồ 似tự 不bất 曾tằng 。 越việt 格cách 倒đảo 拈niêm 苕# 菷# 柄bính 。 拍phách 盲manh 禪thiền 治trị 野dã 狐hồ 僧Tăng 。 瞠# 堂đường 笑tiếu 而nhi 已dĩ (# 記ký 聞văn )# 。

翕#

如như 鳥điểu 之chi 聚tụ 也dã 。

杜đỗ 抝#

不bất 依y 軌quỹ 轍triệt 曰viết 杜đỗ 。 不bất 順thuận 人nhân 情tình 曰viết 抝# 。

拍phách

拊phụ 也dã 。 自tự 不bất 能năng 行hành 。 拍phách 人nhân 肩kiên 而nhi 行hành 之chi 。

隊đội

羣quần 也dã 。

匡khuông

正chánh 也dã 。

或hoặc 菴am 謂vị 侍thị 郎lang 曾tằng 公công 逮đãi 曰viết 。 學học 道Đạo 之chi 要yếu 。 如như 衡hành 石thạch 之chi 定định 物vật 。 持trì 其kỳ 平bình 而nhi 已dĩ 。 偏thiên 重trọng 可khả 乎hồ 。 推thôi 前tiền 近cận 後hậu 。 其kỳ 偏thiên 一nhất 也dã 。 明minh 此thử 可khả 學học 道Đạo 矣hĩ (# 見kiến 曾tằng 公công 書thư )# 。

或hoặc 菴am 曰viết 。 道Đạo 德đức 乃nãi 叢tùng 林lâm 之chi 本bổn 。 衲nạp 子tử 乃nãi 道Đạo 德đức 之chi 本bổn 。 住trụ 持trì 人nhân 棄khí 厭yếm 衲nạp 子tử 。 是thị 忘vong 道Đạo 德đức 也dã 。 道Đạo 德đức 既ký 忘vong 。 將tương 何hà 以dĩ 修tu 教giáo 化hóa 。 整chỉnh 叢tùng 林lâm 誘dụ 來lai 學học 。 古cổ 人nhân 體thể 本bổn 以dĩ 正chánh 末mạt 。 憂ưu 道Đạo 德đức 之chi 不bất 行hành 。 不bất 憂ưu 叢tùng 林lâm 之chi 失thất 所sở 。 故cố 曰viết 。 叢tùng 林lâm 保bảo 於ư 衲nạp 子tử 。 衲nạp 子tử 保bảo 於ư 道Đạo 德đức 。 住trụ 持trì 無vô 道Đạo 德đức 。 則tắc 叢tùng 林lâm 廢phế 矣hĩ (# 見kiến 簡giản 堂đường 書thư )# 。

或hoặc 菴am 曰viết 。 夫phu 為vi 善Thiện 知Tri 識Thức 。 要yếu 在tại 知tri 賢hiền 。 不bất 在tại 自tự 賢hiền 。 故cố 傷thương 賢hiền 者giả 愚ngu 。 蔽tế 賢hiền 者giả 暗ám 。 嫉tật 賢hiền 者giả 短đoản 。 得đắc 一nhất 身thân 之chi 榮vinh 。 不bất 如như 得đắc 一nhất 世thế 之chi 名danh 。 得đắc 一nhất 世thế 之chi 名danh 。 不bất 如như 得đắc 一nhất 賢hiền 衲nạp 子tử 。 使sử 後hậu 學học 有hữu 師sư 。 叢tùng 林lâm 有hữu 主chủ 也dã (# 與dữ 圖đồ 極cực 書thư )# 。

一nhất 賢hiền 衲nạp 子tử

如như 國quốc 得đắc 一nhất 賢hiền 臣thần 。 則tắc 興hưng 國quốc 治trị 邦bang 。 法Pháp 門môn 得đắc 一nhất 賢hiền 衲nạp 子tử 。 則tắc 叢tùng 林lâm 永vĩnh 賴lại 。

或hoặc 菴am 遷thiên 焦tiêu 山sơn 之chi 三tam 載tái 。 寔thật 淳thuần 熈# 六lục 年niên 八bát 月nguyệt 四tứ 日nhật 也dã 。 先tiên 示thị 微vi 恙dạng 。 即tức 手thủ 書thư 并tinh 硯# 一nhất 隻chỉ 。 別biệt 郡quận 守thủ 侍thị 郎lang 曾tằng 公công 。 逮đãi 至chí 中trung 夜dạ 化hóa 去khứ 。 公công 以dĩ 偈kệ 悼điệu 之chi 曰viết 。 翩# 翩# 隻chỉ 履lý 逐trục 西tây 風phong 。 一nhất 物vật 渾hồn 無vô 布bố 袋đại 中trung 。 留lưu 下hạ 陶đào 泓hoằng 將tương 底để 用dụng 。 老lão 夫phu 無vô 筆bút 判phán 虗hư 空không (# 行hành 狀trạng )# 。

悼điệu

挽vãn 也dã 。 哀ai 而nhi 至chí 痛thống 。

陶đào 泓hoằng

泓hoằng 。 寶bảo 泓hoằng 。 石thạch 泓hoằng 。 涵# 星tinh 泓hoằng 。 皆giai 硯# 之chi 別biệt 名danh 也dã 。

底để

何hà 也dã 。

無vô 筆bút

老lão 師sư 一nhất 段đoạn 光quang 明minh 。 猶do 若nhược 虗hư 空không 。 無vô 筆bút 可khả 判phán 也dã 。

瞎hạt 堂đường 遠viễn 和hòa 尚thượng 謂vị 或hoặc 菴am 曰viết 。 人nhân 之chi 才tài 器khí 。 自tự 有hữu 大đại 小tiểu 。 誠thành 不bất 可khả 教giáo 。 故cố 楮# 小tiểu 者giả 不bất 可khả 懷hoài 大đại 。 綆# 短đoản 者giả 不bất 可khả 汲cấp 深thâm 。 鴟si 鵂hưu 夜dạ 撮toát 蚤tảo 。 察sát 秋thu 毫hào 。 晝trú 出xuất 瞋sân 目mục 之chi 不bất 見kiến 丘khâu 山sơn 。 葢# 分phần/phân 定định 也dã 。 昔tích 靜tĩnh 南nam 堂đường 傳truyền 東đông 山sơn 之chi 道đạo 。 頴dĩnh 悟ngộ 幽u 奧áo 。 深thâm 切thiết 著trước 明minh 。 逮đãi 應ưng 世thế 住trụ 持trì 。 所sở 至chí 不bất 振chấn 。 圓viên 悟ngộ 先tiên 師sư 歸quy 蜀thục 。 同đồng 範phạm 和hòa 尚thượng 訪phỏng 之chi 大đại 隨tùy 。 見kiến 靜tĩnh 率suất 略lược 。 凡phàm 百bách 弛thỉ 廢phế 。 先tiên 師sư 終chung 不bất 問vấn 。 回hồi 至chí 中trung 路lộ 。 範phạm 曰viết 。 靜tĩnh 與dữ 公công 為vi 同đồng 參tham 道đạo 友hữu 。 無vô 一nhất 言ngôn 啟khải 迪# 之chi 。 何hà 也dã 。 先tiên 師sư 曰viết 。 應ưng 世thế 臨lâm 眾chúng 。 要yếu 在tại 法pháp 令linh 為vi 先tiên 。 法pháp 令linh 之chi 行hành 。 在tại 其kỳ 智trí 能năng 。 能năng 與dữ 不bất 能năng 。 以dĩ 其kỳ 素tố 分phần/phân 。 豈khởi 可khả 教giáo 也dã 。 範phạm 頷hạm 之chi (# 虎hổ 丘khâu 記ký 聞văn )# 。

楮#

楮# 皮bì 。 蔡thái 倫luân 將tương 此thử 而nhi 作tác 紙chỉ 也dã 。

綆#

音âm 梗# 。 取thủ 水thủy 之chi 繩thằng 。 訓huấn 言ngôn 。 楮# 小tiểu 不bất 可khả 懷hoài 大đại 。 綆# 短đoản 不bất 可khả 汲cấp 深thâm 。 此thử 二nhị 句cú 出xuất 莊trang 子tử 至chí 樂nhạo/nhạc/lạc 篇thiên 。 言ngôn 其kỳ 才tài 小tiểu 不bất 堪kham 大đại 用dụng 也dã 。

鴟si 鵂hưu

亦diệc 名danh 鵂hưu 鶹lưu 。 怪quái 鳥điểu 也dã 。 鳴minh 之chi 則tắc 雨vũ 。 晝trú 則tắc 無vô 所sở 見kiến 。 夜dạ 則tắc 目mục 明minh 也dã 。 此thử 出xuất 莊trang 子tử 秋thu 水thủy 篇thiên 。 言ngôn 人nhân 見kiến 小tiểu 而nhi 不bất 能năng 見kiến 大đại 也dã 。

靜tĩnh 南nam 堂đường

彭# 州châu 大đại 隨tùy 南nam 堂đường 元nguyên 靜tĩnh 禪thiền 師sư 。 閬# 州châu 玉ngọc 山sơn 。 大đại 儒nho 趙triệu 約ước 仲trọng 之chi 子tử 。 嗣tự 五ngũ 祖tổ 演diễn 禪thiền 師sư 。

頴dĩnh

鋒phong 利lợi 也dã 。

瞎hạt 堂đường 曰viết 。 學học 道Đạo 之chi 士sĩ 。 要yếu 先tiên 正chánh 其kỳ 心tâm 。 然nhiên 後hậu 可khả 以dĩ 正chánh 己kỷ 正chánh 物vật 其kỳ 心tâm 既ký 正chánh 。 則tắc 萬vạn 物vật 定định 矣hĩ 。 未vị 聞văn 心tâm 治trị 而nhi 身thân 亂loạn 者giả 。 佛Phật 祖tổ 之chi 教giáo 。 由do 內nội 及cập 外ngoại 。 自tự 近cận 至chí 遠viễn 。 聲thanh 色sắc 惑hoặc 於ư 外ngoại 。 四tứ 肢chi 之chi 疾tật 也dã 。 妄vọng 情tình 發phát 於ư 內nội 。 心tâm 腹phúc 之chi 疾tật 也dã 。 夫phu 見kiến 心tâm 正chánh 而nhi 不bất 能năng 治trị 物vật 。 身thân 正chánh 而nhi 不bất 能năng 化hóa 人nhân 。 葢# 一nhất 心tâm 為vi 根căn 本bổn 。 萬vạn 物vật 為vi 枝chi 葉diệp 。 根căn 本bổn 壯tráng 實thật 。 枝chi 葉diệp 榮vinh 茂mậu 。 根căn 本bổn 枯khô 悴tụy 。 枝chi 葉diệp 夭yểu 折chiết 。 善thiện 學học 道Đạo 者giả 。 先tiên 治trị 內nội 以dĩ 敵địch 外ngoại 。 不bất 貪tham 外ngoại 以dĩ 害hại 內nội 。 故cố 導đạo 物vật 要yếu 在tại 清thanh 心tâm 。 正chánh 人nhân 固cố 先tiên 正chánh 己kỷ 。 心tâm 正chánh 己kỷ 立lập 。 而nhi 萬vạn 物vật 不bất 從tùng 化hóa 者giả 。 未vị 之chi 有hữu 也dã 。 (# 與dữ 顏nhan 侍thị 郎lang 書thư )# 。

簡giản 堂đường 機cơ 和hòa 尚thượng 住trụ 番phiên 陽dương 筦# 山sơn 。 僅cận 二nhị 十thập 載tái 。 羮# 藜# 飯phạn 黍thử 。 若nhược 絕tuyệt 意ý 於ư 榮vinh 達đạt 。 嘗thường 下hạ 山sơn 聞văn 路lộ 旁bàng 哀ai 泣khấp 聲thanh 。 簡giản 堂đường 惻trắc 然nhiên 。 逮đãi 詢tuân 之chi 。 一nhất 家gia 寒hàn 疾tật 。 僅cận 亡vong 兩lưỡng 口khẩu 。 貧bần 無vô 斂liểm 具cụ 。 特đặc 就tựu 市thị 貸thải 棺quan 塟# 之chi 。 鄉hương 人nhân 感cảm 歎thán 不bất 已dĩ 。 侍thị 郎lang 李# 公công (# 椿xuân 年niên )# 謂vị 士sĩ 大đại 夫phu 曰viết 。 吾ngô 鄉hương 機cơ 老lão 。 有hữu 道đạo 衲nạp 子tử 也dã 。 加gia 以dĩ 慈từ 惠huệ 及cập 物vật 。 筦# 山sơn 安an 能năng 久cửu 處xứ 乎hồ 。 會hội 樞xu 密mật 汪uông (# 明minh 遠viễn )# 宣tuyên 撫phủ 諸chư 路lộ 。 達đạt 於ư 九cửu 江giang 郡quận 守thủ 林lâm 公công 。 (# 叔thúc 達đạt )# 虗hư 圓viên 通thông 法pháp 席tịch 迎nghênh 之chi 。 簡giản 堂đường 聞văn 命mạng 乃nãi 曰viết 。 吾ngô 道đạo 之chi 行hành 矣hĩ 。 即tức 欣hân 然nhiên 曳duệ 杖trượng 而nhi 來lai 。 登đăng 座tòa 說thuyết 法Pháp 曰viết 。 圓viên 通thông 不bất 開khai 生sanh 藥dược 鋪phô 。 單đơn 單đơn 只chỉ 賣mại 死tử 貓miêu 頭đầu 。 不bất 知tri 那na 個cá 無vô 思tư 算toán 。 喫khiết 著trước 通thông 身thân 冷lãnh 汗hãn 流lưu 。 緇# 素tố 驚kinh 異dị 。 法pháp 席tịch 因nhân 茲tư 大đại 振chấn (# 懶lãn 菴am 集tập )# 。

番phiên

音âm 婆bà 。 即tức 饒nhiêu 州châu 鄱# 陽dương 縣huyện 也dã 。 番phiên 。 與dữ 鄱# 同đồng 。

筦#

音âm 管quản 。 樂nhạc 器khí 。

藜#

藜# 藿hoắc 。 似tự 蒿hao 而nhi 可khả 食thực 。

斂liểm 具cụ

即tức 棺quan 槨# 也dã 。

貸thải

音âm 代đại 。 賖# 借tá 也dã 。

樞xu 密mật

即tức 今kim 都đô 察sát 院viện 官quan 之chi 稱xưng 。

宣tuyên 撫phủ

即tức 巡tuần 按án 也dã 。

路lộ

昔tích 謂vị 之chi 路lộ 。 今kim 名danh 之chi 府phủ 。

死tử 貓miêu 頭đầu

明minh 向hướng 上thượng 事sự 也dã 。 此thử 物vật 本bổn 是thị 腥tinh 臭xú 之chi 物vật 。 若nhược 有hữu 具cụ 眼nhãn 衲nạp 僧Tăng 。 直trực 下hạ 承thừa 當đương 。 一nhất 口khẩu 吞thôn 之chi 。 則tắc 佛Phật 祖tổ 之chi 病bệnh 悉tất 除trừ 。 通thông 身thân 輕khinh 快khoái 。 舉cử 僧Tăng 問vấn 曹tào 山sơn 。 世thế 間gian 何hà 物vật 最tối 貴quý 。 山sơn 云vân 。 死tử 貓miêu 頭đầu 為vi 貴quý 。 丹đan 霞hà 頌tụng 云vân 。 腥tinh 臊tao 紅hồng 爛lạn 不bất 堪kham 聞văn 。 動động 處xứ 輕khinh 輕khinh 血huyết 汙ô 身thân 。 何hà 事sự 杳# 無vô 人nhân 著trước 價giá 。 為vi 伊y 不bất 是thị 。 世thế 間gian 珍trân 。 喻dụ 向hướng 上thượng 事sự 。

簡giản 堂đường 曰viết 。 古cổ 者giả 修tu 身thân 治trị 心tâm 。 則tắc 與dữ 人nhân 共cộng 其kỳ 道đạo 。 興hưng 事sự 立lập 業nghiệp 。 則tắc 與dữ 人nhân 共cộng 其kỳ 功công 。 道đạo 成thành 功công 著trước 。 則tắc 與dữ 人nhân 共cộng 其kỳ 名danh 。 所sở 以dĩ 道đạo 無vô 不bất 明minh 。 功công 無vô 不bất 成thành 。 名danh 無vô 不bất 榮vinh 。 今kim 人nhân 則tắc 不bất 然nhiên 。 專chuyên 己kỷ 之chi 道đạo 。 惟duy 恐khủng 人nhân 之chi 勝thắng 於ư 己kỷ 。 又hựu 不bất 能năng 從tùng 善thiện 務vụ 義nghĩa 以dĩ 自tự 廣quảng 也dã 。 專chuyên 己kỷ 之chi 功công 。 不bất 欲dục 他tha 人nhân 有hữu 之chi 。 又hựu 不bất 能năng 任nhậm 賢hiền 與dữ 能năng 以dĩ 自tự 大đại 也dã 。 是thị 故cố 道đạo 不bất 免miễn 於ư 蔽tế 。 功công 不bất 免miễn 於ư 損tổn 。 名danh 不bất 免miễn 於ư 辱nhục 。 此thử 古cổ 今kim 學học 者giả 之chi 大đại 分phần/phân 也dã 。

簡giản 堂đường 曰viết 。 學học 道Đạo 猶do 如như 種chủng 樹thụ 。 方phương 榮vinh 而nhi 伐phạt 之chi 。 可khả 以dĩ 給cấp 樵tiều 薪tân 。 將tương 盛thịnh 而nhi 伐phạt 之chi 。 可khả 以dĩ 作tác 榱# 桷# 。 稍sảo 壯tráng 而nhi 伐phạt 之chi 。 可khả 以dĩ 充sung 楹doanh 枋# 。 老lão 大đại 而nhi 伐phạt 之chi 。 可khả 以dĩ 為vi 梁lương 棟đống 。 得đắc 非phi 取thủ 功công 遠viễn 而nhi 其kỳ 利lợi 大đại 乎hồ 。 所sở 以dĩ 古cổ 之chi 人nhân 。 惟duy 其kỳ 道đạo 固cố 大đại 而nhi 不bất 狹hiệp 。 其kỳ 志chí 遠viễn 奧áo 而nhi 不bất 近cận 。 其kỳ 言ngôn 崇sùng 高cao 而nhi 不bất 卑ty 。 雖tuy 適thích 時thời 齟# 齬# 。 窮cùng 於ư 饑cơ 寒hàn 。 殆đãi 亡vong 丘khâu 壑hác 。 以dĩ 其kỳ 遺di 風phong 餘dư 烈liệt 。 亘tuyên 百bách 千thiên 年niên 。 後hậu 人nhân 猶do 以dĩ 為vi 法pháp 而nhi 傳truyền 之chi 。 鄉hương 使sử 狹hiệp 道đạo 苟cẩu 容dung 。 邇nhĩ 志chí 求cầu 合hợp 。 卑ty 言ngôn 事sự 勢thế 。 其kỳ 利lợi 止chỉ 榮vinh 於ư 一nhất 身thân 。 安an 有hữu 餘dư 澤trạch 溥phổ 及cập 於ư 後hậu 世thế 。 哉tai (# 與dữ 李# 侍thị 郎lang 二nhị 書thư )# 。

榱# 桷#

即tức 椽chuyên 也dã 。

楹doanh 枋#

上thượng 柱trụ 。 下hạ 丕# 木mộc 也dã 。

梁lương 棟đống

脊tích 木mộc 曰viết 棟đống 。 負phụ 棟đống 曰viết 梁lương 。

齟# 齬#

上thượng 咀trớ 。 下hạ 語ngữ 。 不bất 相tương 當đương 也dã 。 又hựu 坎khảm 坷# 也dã 。

溥phổ

音âm 普phổ 。 廣quảng 也dã 。

簡giản 堂đường 。 淳thuần 熈# 五ngũ 年niên 四tứ 月nguyệt 。 自tự 天thiên 台thai 景cảnh 星tinh 巖nham 。 再tái 赴phó 隱ẩn 靜tĩnh 。 給cấp 事sự 吳ngô 公công (# 芾# )# 佚# 老lão 于vu 休hưu 休hưu 堂đường 。 和hòa 淵uyên 明minh 詩thi 十thập 三tam 篇thiên 送tống 行hành 。 其kỳ 一nhất 曰viết 。 我ngã 自tự 歸quy 林lâm 下hạ 。 已dĩ 與dữ 世thế 相tương/tướng 疎sơ 。 賴lại 有hữu 善Thiện 知Tri 識Thức 。

時thời 能năng 過quá 我ngã 廬lư 。 伴bạn 我ngã 說thuyết 道Đạo 話thoại 。 愛ái 我ngã 讀đọc 佛Phật 書thư 。 既ký 為vi 巖nham 上thượng 去khứ 。 我ngã 亦diệc 為vi 膏cao 車xa 。 便tiện 欲dục 展triển 我ngã 鉢bát 。 隨tùy 師sư 同đồng 飯phạn 蔬# 。 脫thoát 此thử 塵trần 俗tục 累lũy/lụy/luy 。 長trường/trưởng 與dữ 巖nham 石thạch 居cư 。 此thử 巖nham 固cố 高cao 矣hĩ 。 卓trác 出xuất 山sơn 海hải 圖đồ 。 若nhược 比tỉ 吾ngô 師sư 高cao 。 此thử 巖nham 還hoàn 不bất 如như 。 (# 二nhị )# 我ngã 生sanh 山sơn 窟quật 裏lý 。 四tứ 面diện 是thị 孱# 顏nhan 。 有hữu 巖nham 號hiệu 景cảnh 星tinh 。 欲dục 到đáo 知tri 幾kỷ 年niên 。 今kim 始thỉ 信tín 奇kỳ 絕tuyệt 。 一nhất 覽lãm 小tiểu 眾chúng 山sơn 。 更cánh 得đắc 師sư 為vi 主chủ 。 二nhị 妙diệu 未vị 易dị 言ngôn 。 (# 三tam )# 我ngã 家gia 湖hồ 山sơn 上thượng 。 觸xúc 目mục 是thị 林lâm 丘khâu 。 若nhược 比tỉ 茲tư 山sơn 秀tú 。 培bồi 塿# 固cố 難nạn/nan 儔trù 。 雲vân 山sơn 千thiên 里lý 見kiến 。 泉tuyền 石thạch 四tứ 時thời 流lưu 。 我ngã 今kim 纔tài 一nhất 到đáo 。 已dĩ 勝thắng 五ngũ 湖hồ 遊du 。 (# 四tứ )# 我ngã 年niên 七thất 十thập 五ngũ 。 木mộc 末mạt 挂quải 殘tàn 陽dương 。 縱túng/tung 使sử 身thân 未vị 逝thệ 。 亦diệc 能năng 豈khởi 久cửu 長trường 。 尚thượng 冀ký 林lâm 間gian 住trụ 。 與dữ 師sư 共cộng 末mạt 光quang 。 孤cô 雲vân 俄nga 暫tạm 出xuất 。 遠viễn 近cận 駭hãi 蒼thương 黃hoàng 。 (# 五ngũ )# 愛ái 山sơn 端đoan 有hữu 素tố 。 拘câu 俗tục 亦diệc 可khả 憐lân 。 昨tạc 守thủ 當đương 塗đồ 郡quận 。 不bất 識thức 隱ẩn 靜tĩnh 山sơn 。 羨tiện 師sư 來lai 又hựu 去khứ 。 媿quý 我ngã 復phục 何hà 言ngôn 。 尚thượng 期kỳ 無vô 久cửu 住trụ 。 歸quy 送tống 我ngã 殘tàn 年niên 。 (# 六lục )# 師sư 。 心tâm 如như 死tử 灰hôi 。 形hình 亦diệc 如như 槁cảo 木mộc 。 胡hồ 為vi 衲nạp 子tử 歸quy 。 似tự 響hưởng 答đáp 空không 谷cốc 。 顧cố 我ngã 塵trần 垢cấu 身thân 。 正chánh 待đãi 醍đề 醐hồ 浴dục 。 更cánh 願nguyện 張trương 佛Phật 燈đăng 。 為vi 我ngã 代đại 明minh 燭chúc 。 (# 七thất )# 扶phù 疎sơ 巖nham 上thượng 樹thụ 。 入nhập 夏hạ 總tổng 成thành 陰ấm 。 幾kỷ 年niên 荊kinh 棘cức 地địa 。 一nhất 旦đán 成thành 叢tùng 林lâm 。 我ngã 方phương 與dữ 衲nạp 子tử 。 共cộng 聽thính 海hải 潮triều 音âm 。 人nhân 生sanh 多đa 聚tụ 散tán 。 離ly 別biệt 忽hốt 驚kinh 心tâm 。 (# 八bát )# 我ngã 與dữ 師sư 來lai 往vãng 。 歲tuế 月nguyệt 雖tuy 未vị 長trường/trưởng 。 相tương/tướng 看khán 成thành 二nhị 老lão 。 風phong 流lưu 亦diệc 異dị 常thường 。 師sư 宴yến 坐tọa 巖nham 上thượng 。 我ngã 方phương 為vi 聚tụ 糧lương 。 倘thảng 師sư 能năng 早tảo 歸quy 。 此thử 樂nhạo/nhạc/lạc 猶do 未vị 央ương 。 (# 九cửu )# 紛phân 紛phân 學học 禪thiền 者giả 。 腰yêu 包bao 競cạnh 奔bôn 走tẩu 。 纔tài 能năng 說thuyết 葛cát 藤đằng 。 癡si 意ý 便tiện 自tự 負phụ 。 求cầu 其kỳ 道Đạo 德đức 尊tôn 。 如như 師sư 葢# 希hy 有hữu 。 願nguyện 傳truyền 上thượng 乘thừa 人nhân 。 永vĩnh 光quang 臨lâm 濟tế 後hậu 。 (# 十thập )# 吾ngô 邑ấp 多đa 緇# 徒đồ 。 浩hạo 浩hạo 若nhược 雲vân 海hải 。 大đại 機cơ 久cửu 已dĩ 亡vong 。 賴lại 有hữu 小tiểu 機cơ 在tại 。 仍nhưng 更cánh 與dữ 一nhất 岑sầm 。 純thuần 全toàn 兩lưỡng 無vô 悔hối 。 堂đường 堂đường 二nhị 老lão 禪thiền 。 海hải 內nội 共cộng 期kỳ 待đãi 。 (# 十thập 一nhất )# 古cổ 無vô 住trụ 持trì 事sự 。 但đãn 只chỉ 傳truyền 法pháp 旨chỉ 。 有hữu 能năng 悟ngộ 色sắc 空không 。 便tiện 可khả 超siêu 生sanh 死tử 。 庸dong 僧Tăng 昧muội 本bổn 來lai 。 豈khởi 識thức 西tây 歸quy 履lý 。 買mãi 帖# 坐tọa 禪thiền 床sàng 。 佛Phật 法Pháp 將tương 何hà 恃thị 。 (# 十thập 二nhị )# 僧Tăng 中trung 有hữu 高cao 僧Tăng 。 士sĩ 亦diệc 有hữu 高cao 士sĩ 。 我ngã 雖tuy 不bất 為vi 高cao 。 心tâm 麤thô 能năng 知tri 止chỉ 。 師sư 是thị 個cá 中trung 人nhân 。 特đặc 患hoạn 不bất 為vi 爾nhĩ 。 何hà 幸hạnh 我ngã 與dữ 師sư 。 俱câu 是thị 鄰lân 家gia 子tử 。 (# 十thập 三tam )# 師sư 本bổn 窮cùng 和hòa 尚thượng 。 我ngã 亦diệc 窮cùng 秀tú 才tài 。 忍nhẫn 窮cùng 心tâm 已dĩ 徹triệt 。 老lão 肯khẳng 不bất 歸quy 來lai 。 今kim 師sư 雖tuy 暫tạm 別biệt 。 泉tuyền 石thạch 莫mạc 相tương 猜# 。 應ưng 緣duyên 聊liêu 復phục 我ngã 。 師sư 豈khởi 有hữu 心tâm 哉tai (# 景cảnh 星tinh 石thạch 刻khắc )# 。

芾#

音âm 肺phế 。

膏cao

潤nhuận 也dã 。 以dĩ 脂chi 膏cao 運vận 車xa 也dã 。

孱#

音âm 巉# 。 重trọng/trùng 巖nham 孤cô 峻tuấn 之chi 貌mạo 。

培bồi 塿#

土thổ/độ 阜phụ 之chi 山sơn 。

木mộc 末mạt

日nhật 在tại 木mộc 之chi 稍sảo 。 不bất 久cửu 而nhi 沒một 。 如như 人nhân 老lão 年niên 。 不bất 久cửu 而nhi 亡vong 也dã 。

蒼thương 黃hoàng

驚kinh 見kiến 失thất 措thố 之chi 貌mạo 。 蜀thục 南nam 常thường 雨vũ 。 日nhật 出xuất 則tắc 犬khuyển 吠phệ 。 南nam 越việt 數số 州châu 犬khuyển 皆giai 蒼thương 黃hoàng 。 下hạ 雪tuyết 則tắc 犬khuyển 噬phệ 狂cuồng 走tẩu 。 至chí 無vô 雪tuyết 方phương 至chí 。

空không 谷cốc

師sư 以dĩ 無vô 心tâm 而nhi 應ưng 物vật 也dã 。

央ương

盡tận 也dã 。

負phụ

恃thị 也dã 。

大đại 機cơ

杭# 州châu 天thiên 寧ninh 寺tự 。 重trọng/trùng 機cơ 明minh 真chân 禪thiền 師sư 。 台thai 州châu 人nhân 。 嗣tự 玄huyền 沙sa 師sư 備bị 禪thiền 師sư 。

小tiểu 機cơ

即tức 簡giản 堂đường 行hành 機cơ 禪thiền 師sư 。

一nhất 岑sầm

即tức 圓viên 極cực 岑sầm 禪thiền 師sư 。

庸dong 僧Tăng

戚thích 戚thích 於ư 衣y 食thực 。 念niệm 念niệm 於ư 名danh 利lợi 。 生sanh 不bất 知tri 來lai 。 死tử 不bất 知tri 去khứ 。 尋tầm 常thường 粥chúc 飯phạn 之chi 流lưu 也dã 。

西tây 歸quy 履lý

達đạt 磨ma 御ngự 塟# 熊hùng 耳nhĩ 。 魏ngụy 武võ 帝đế 使sử 宋tống 雲vân 使sử 西tây 域vực 而nhi 回hồi 。 至chí 葱thông 嶺lĩnh 遇ngộ 師sư 手thủ 携huề 隻chỉ 履lý 。 雲vân 乃nãi 問vấn 何hà 往vãng 。 師sư 曰viết 。 西tây 天thiên 去khứ 也dã 。 雲vân 歸quy 告cáo 帝đế 。 帝đế 令linh 起khởi 壙khoáng 。 唯duy 空không 龕khám 隻chỉ 履lý 在tại 耳nhĩ 。

買mãi 帖#

將tương 書thư 買mãi 院viện 。 作tác 住trụ 持trì 之chi 說thuyết 也dã 。 又hựu 買mãi 求cầu 權quyền 貴quý 。 討thảo 帖# 坐tọa 禪thiền 也dã 。

恃thị

賴lại 也dã 。 言ngôn 既ký 無vô 好hảo/hiếu 僧Tăng 。 佛Phật 法Pháp 恃thị 賴lại 何hà 人nhân 而nhi 興hưng 也dã 。

高cao 僧Tăng

行hành 解giải 雙song 應ưng 。 不bất 入nhập 世thế 流lưu 。

給cấp 事sự 吳ngô 公công 謂vị 簡giản 堂đường 曰viết 。 古cổ 人nhân 灰hôi 心tâm 泯mẫn 智trí 。 于vu 千thiên 巖nham 萬vạn 壑hác 之chi 間gian 。 澗giản 飲ẩm 木mộc 食thực 。 若nhược 絕tuyệt 意ý 於ư 功công 名danh 。 而nhi 一nhất 旦đán 奉phụng 紫tử 泥nê 之chi 詔chiếu 。 韜# 光quang 匿nặc 迹tích 於ư 負phụ 舂thung 賤tiện 役dịch 之chi 下hạ 。 初sơ 無vô 念niệm 於ư 榮vinh 達đạt 。 而nhi 卒thốt 當đương 傳truyền 燈đăng 之chi 列liệt 。 故cố 得đắc 之chi 於ư 無vô 心tâm 。 則tắc 其kỳ 道đạo 大đại 。 其kỳ 德đức 宏hoành 。 計kế 之chi 於ư 有hữu 求cầu 。 則tắc 其kỳ 名danh 卑ty 。 其kỳ 志chí 狹hiệp 。 惟duy 師sư 度độ 量lương 凝ngưng 遠viễn 。 繼kế 踵chủng 古cổ 人nhân 。 乃nãi 能năng 棲tê 遲trì 於ư 筦# 山sơn 一nhất 十thập 七thất 年niên 。 遂toại 成thành 叢tùng 林lâm 良lương 器khí 。 今kim 之chi 衲nạp 子tử 。 內nội 無vô 所sở 守thủ 。 外ngoại 逐trục 紛phân 華hoa 。 少thiểu 遠viễn 謀mưu 。 無vô 大đại 體thể 。 故cố 不bất 能năng 扶phù 助trợ 宗tông 教giáo 。 所sở 以dĩ 以dĩ 不bất 逮đãi 師sư 遠viễn 矣hĩ (# 高cao 侍thị 者giả 記ký 聞văn )# 。

紫tử 泥nê

天thiên 子tử 六lục 璽# 。 皆giai 以dĩ 武võ 都đô 紫tử 泥nê 。 以dĩ 封phong 函hàm 匣hạp 。 使sử 鬼quỷ 神thần 不bất 敢cảm 視thị 也dã 。 武võ 都đô 。 即tức 今kim 階giai 州châu 。 其kỳ 山sơn 水thủy 皆giai 亦diệc 泥nê 。 為vi 印ấn 色sắc 至chí 赤xích 也dã 。

卒thốt

終chung 也dã 。

簡giản 堂đường 曰viết 。 夫phu 人nhân 常thường 情tình 。 罕# 能năng 無vô 惑hoặc 。 大đại 抵để 蔽tế 於ư 所sở 信tín 。 阻trở 於ư 所sở 疑nghi 。 忽hốt 於ư 所sở 輕khinh 。 溺nịch 於ư 所sở 愛ái 。 信tín 既ký 偏thiên 。 則tắc 聽thính 言ngôn 不bất 考khảo 其kỳ 實thật 。 遂toại 有hữu 過quá 當đương 之chi 言ngôn 。 疑nghi 既ký 甚thậm 。 則tắc 雖tuy 實thật 而nhi 不bất 聽thính 其kỳ 言ngôn 。 遂toại 有hữu 失thất 實thật 之chi 聽thính 。 輕khinh 其kỳ 人nhân 。 則tắc 遺di 其kỳ 可khả 重trọng/trùng 之chi 事sự 。 愛ái 其kỳ 事sự 。 則tắc 存tồn 其kỳ 可khả 棄khí 之chi 人nhân 。 斯tư 皆giai 苟cẩu 縱túng/tung 私tư 懷hoài 。 不bất 稽khể 道Đạo 理lý 。 遂toại 忘vong 佛Phật 祖tổ 之chi 道đạo 。 失thất 叢tùng 林lâm 之chi 心tâm 。 故cố 常thường 情tình 之chi 所sở 輕khinh 。 乃nãi 聖thánh 賢hiền 之chi 所sở 重trọng/trùng 。 古cổ 德đức 云vân 。 謀mưu 遠viễn 者giả 先tiên 驗nghiệm 其kỳ 近cận 。 務vụ 大đại 者giả 必tất 謹cẩn 於ư 微vi 。 將tương 在tại 博bác 采thải 而nhi 審thẩm 用dụng 其kỳ 中trung 。 固cố 不bất 在tại 慕mộ 高cao 而nhi 好hảo/hiếu 異dị 也dã (# 與dữ 吳ngô 給cấp 事sự 書thư )# 。

信tín 疑nghi 輕khinh 愛ái

遮già 蔽tế 不bất 明minh 。 在tại 所sở 信tín 之chi 偏thiên 。 阻trở 隔cách 不bất 通thông 。 在tại 所sở 疑nghi 之chi 甚thậm 。 忽hốt 亡vong 其kỳ 事sự 。 在tại 所sở 輕khinh 之chi 過quá 。 溺nịch 任nhậm 其kỳ 人nhân 。 在tại 所sở 愛ái 其kỳ 事sự 也dã 。

博bác 採thải

廣quảng 覽lãm 兼kiêm 聽thính 之chi 謂vị 。

高cao 異dị

捨xả 近cận 趣thú 遠viễn 曰viết 慕mộ 高cao 。 厭yếm 常thường 悅duyệt 怪quái 曰viết 好hảo/hiếu 異dị 也dã 。

簡giản 堂đường 清thanh 明minh 坦thản 夷di 。 慈từ 惠huệ 及cập 物vật 。 衲nạp 子tử 稍sảo 有hữu 詿# 誤ngộ 。 蔽tế 護hộ 保bảo 惜tích 。 以dĩ 成thành 其kỳ 德đức 。 嘗thường 言ngôn 人nhân 誰thùy 無vô 過quá 。 在tại 改cải 之chi 為vi 美mỹ 。 住trụ 鄱# 陽dương 筦# 山sơn 日nhật 。 適thích 值trị 隆long 冬đông 。 雨vũ 雪tuyết 連liên 作tác 。 饘# 粥chúc 不bất 繼kế 。 師sư 如như 不bất 聞văn 見kiến 。 故cố 有hữu 頌tụng 曰viết 。 地địa 爐lô 無vô 火hỏa 客khách 囊nang 空không 。 雪tuyết 似tự 楊dương 花hoa 落lạc 歲tuế 窮cùng 。 衲nạp 被bị 蒙mông 頭đầu 燒thiêu 榾# 柮# 。 不bất 知tri 身thân 在tại 寂tịch 寥liêu 中trung 。 平bình 生sanh 以dĩ 道đạo 自tự 適thích 。 不bất 急cấp 于vu 榮vinh 名danh 。 赴phó 廬lư 山sơn 圓viên 通thông 請thỉnh 日nhật 。 拄trụ 杖trượng 草thảo 屨lũ 而nhi 已dĩ 。 見kiến 者giả 色sắc 莊trang 意ý 解giải 。 九cửu 江giang 郡quận 守thủ 林lâm 公công 叔thúc 達đạt 目mục 之chi 曰viết 。 此thử 佛Phật 法Pháp 中trung 津tân 梁lương 也dã 。 由do 是thị 名danh 重trọng/trùng 四tứ 方phương 。 其kỳ 去khứ 就tựu 真chân 得đắc 前tiền 輩bối 體thể 格cách 。 歿một 之chi 日nhật 。 雖tuy 走tẩu 使sử 致trí 力lực 。 為vi 之chi 涕thế 下hạ 。

清thanh 明minh

廉liêm 而nhi 不bất 淈# 曰viết 清thanh 。 善thiện 知tri 賢hiền 否phủ/bĩ 曰viết 明minh 。

詿#

怪quái 卦# 二nhị 音âm 。 過quá 差sai 。

饘#

音âm 占chiêm 。 厚hậu 曰viết 饘# 。 薄bạc 曰viết 粥chúc 。

榾# 拙chuyết

樹thụ 無vô 枝chi 葉diệp 。 又hựu 短đoản 木mộc 也dã 。

自tự 適thích

下hạ 音âm 失thất 。 自tự 樂nhạo/nhạc/lạc 也dã 。

侍thị 郎lang 張trương 公công 孝hiếu 祥tường 。 致trí 書thư 謂vị 楓phong 橋kiều 演diễn 長trưởng 老lão 曰viết 。 從tùng 上thượng 諸chư 祖tổ 。 無vô 住trụ 持trì 事sự 。 開khai 門môn 受thọ 徒đồ 。 迫bách 不bất 得đắc 已dĩ 。 像tượng 法pháp 衰suy 替thế 。 乃nãi 至chí 有hữu 實thật 封phong 投đầu 狀trạng 買mãi 院viện 之chi 說thuyết 。 如như 鄉hương 來lai 楓phong 橋kiều 紛phân 紛phân 皆giai 是thị 物vật 也dã 。 公công 之chi 出xuất 處xứ 。 人nhân 具cụ 知tri 之chi 。 啐# 啄trác 同đồng 時thời 。 元nguyên 不bất 著trước 力lực 。 有hữu 緣duyên 即tức 住trụ 。 緣duyên 盡tận 便tiện 行hành 。 若nhược 稗bại 販phán 之chi 輩bối 。 欲dục 要yếu 此thử 地địa 。 造tạo 地địa 獄ngục 業nghiệp 。 不bất 若nhược 兩lưỡng 手thủ 分phân 付phó 為vi 佳giai 耳nhĩ (# 寒hàn 山sơn 寺tự 石thạch 刻khắc )# 。

楓phong 橋kiều

蘇tô 州châu 寒hàn 山sơn 寺tự 前tiền 楓phong 橋kiều 也dã 。

紛phân 紛phân

多đa 亂loạn 而nhi 無vô 取thủ 之chi 貌mạo 。 皆giai 商thương 賈cổ 之chi 事sự 。

啐# 啄trác

如như 雞kê 抱bão 卵noãn 。 小tiểu 雞kê 欲dục 出xuất 。 以dĩ 嘴chủy 吮duyện 聲thanh 曰viết 啐# 。 母mẫu 雞kê 憶ức 出xuất 以dĩ 嘴chủy 嚙giảo 之chi 曰viết 啄trác 。 作tác 家gia 機cơ 緣duyên 相tương/tướng 投đầu 。 見kiến 機cơ 而nhi 解giải 。 亦diệc 猶do 是thị 矣hĩ 。

稗bại 販phán

上thượng 音âm 敗bại 。 草thảo 也dã 。 似tự 稻đạo 而nhi 非phi 稻đạo 。 俗tục 謂vị 良lương 田điền 中trung 稗bại 。 松tùng 林lâm 中trung 荊kinh 棘cức 也dã 。 販phán 者giả 賤tiện 買mãi 貴quý 賣mại 也dã 。 稗bại 。 或hoặc 作tác 禆# 。 附phụ 也dã 。 楞lăng 嚴nghiêm 經Kinh 云vân 。 禆# 販phán 如Như 來Lai 也dã 。 雖tuy 禆# 附phụ 我ngã 教giáo 之chi 中trung 。 以dĩ 佛Phật 法Pháp 貪tham 販phán 利lợi 養dưỡng 也dã 。

慈từ 受thọ 深thâm 和hòa 尚thượng 謂vị 徑kính 山sơn 訥nột 和hòa 尚thượng 曰viết 。 二nhị 三tam 十thập 年niên 來lai 。 禪thiền 門môn 蕭tiêu 索sách 。 殆đãi 不bất 堪kham 看khán 。 諸chư 方phương 長trưởng 老lão 奔bôn 南nam 走tẩu 北bắc 。 不bất 知tri 其kỳ 數số 。 分phần/phân 煙yên 散tán 眾chúng 。 滿mãn 目mục 皆giai 是thị 。 惟duy 師sư 兄huynh 神thần 情tình 不bất 動động 。 坐tọa 享hưởng 安an 逸dật 。 豈khởi 可khả 與dữ 碌# 碌# 者giả 同đồng 日nhật 而nhi 語ngữ 也dã 。 欽khâm 歎thán 欽khâm 歎thán 。 此thử 段đoạn 因nhân 緣duyên 。 自tự 非phi 道đạo 充sung 德đức 實thật 。 行hành 解giải 相tương 應ứng 。 豈khởi 多đa 得đắc 也dã 。 更cánh 冀ký 勉miễn 力lực 誘dụ 引dẫn 後hậu 昆côn 。 使sử 曹tào 源nguyên 涸hạc 而nhi 復phục 漲trương 。 覺giác 樹thụ 凋điêu 而nhi 再tái 春xuân 。 實thật 區khu 區khu 下hạ 懷hoài 之chi 望vọng 也dã (# 筆bút 帖# )# 。

慈từ 受thọ 深thâm

東đông 京kinh 慧tuệ 林lâm 慈từ 受thọ 懷hoài 深thâm 禪thiền 師sư 。 夏hạ 氏thị 子tử 。 嗣tự 長trường/trưởng 蘆lô 崇sùng 信tín 禪thiền 師sư 。

徑kính 山sơn 訥nột

臨lâm 安an 府phủ 徑kính 山sơn 妙diệu 空không 智trí 訥nột 禪thiền 師sư 。 嗣tự 長trường/trưởng 蘆lô 信tín 禪thiền 師sư 。

殆đãi

甚thậm 也dã 。

碌# 碌#

庸dong 常thường 。 多đa 石thạch 之chi 貌mạo 。

行hành 解giải

泯mẫn 解giải 而nhi 修tu 曰viết 行hành 。 心tâm 明minh 朗lãng 徹triệt 曰viết 解giải 。

涸hạc

水thủy 乾can/kiền/càn 也dã 。

區khu 區khu

卑ty 屈khuất 也dã 。 自tự 謙khiêm 也dã 。

靈linh 芝chi 照chiếu 和hòa 尚thượng 曰viết 。 讒sàm 與dữ 謗báng 。 同đồng 邪tà 異dị 邪tà 。 曰viết 。 讒sàm 必tất 假giả 謗báng 而nhi 成thành 。 葢# 有hữu 謗báng 而nhi 不bất 讒sàm 者giả 。 未vị 見kiến 讒sàm 而nhi 不bất 謗báng 者giả 也dã 。 夫phu 讒sàm 之chi 生sanh 也dã 。 其kỳ 始thỉ 因nhân 於ư 憎tăng 嫉tật 。 而nhi 終chung 成thành 於ư 輕khinh 信tín 。 為vi 之chi 者giả 。 謟siểm 佞nịnh 小tiểu 人nhân 也dã 。 古cổ 之chi 人nhân 有hữu 輸du 忠trung 以dĩ 輔phụ 君quân 者giả 。 盡tận 孝hiếu 以dĩ 事sự 親thân 者giả 。 抱bão 義nghĩa 以dĩ 結kết 友hữu 者giả 。 雖tuy 君quân 臣thần 之chi 相tướng 得đắc 。 父phụ 子tử 之chi 相tướng 愛ái 。 明minh 友hữu 之chi 相tướng 親thân 。 一nhất 日nhật 為vi 人nhân 所sở 讒sàm 。 則tắc 反phản 目mục 攘nhương 臂tý 。 擯bấn 逐trục 離ly 間gian 。 至chí 於ư 相tương 視thị 如như 宼# 讐thù 。 雖tuy 在tại 古cổ 聖thánh 賢hiền 。 所sở 不bất 能năng 免miễn 也dã 。 然nhiên 有hữu 初sơ 不bất 能năng 辯biện 。 久cửu 而nhi 後hậu 明minh 者giả 。 有hữu 生sanh 而nhi 不bất 能năng 辯biện 。 死tử 而nhi 後hậu 明minh 者giả 。 有hữu 至chí 死tử 不bất 能năng 辯biện 。 終chung 古cổ 不bất 能năng 明minh 者giả 。 不bất 可khả 勝thắng 數số 矣hĩ 。 子tử 游du 曰viết 。 事sự 君quân 數số 斯tư 辱nhục 矣hĩ 。 明minh 友hữu 數số 斯tư 疏sớ/sơ 矣hĩ 。 此thử 所sở 以dĩ 戒giới 人nhân 遠viễn 讒sàm 也dã 。 嗚ô 呼hô 讒sàm 與dữ 謗báng 不bất 可khả 不bất 察sát 也dã 。 且thả 經kinh 史sử 載tái 之chi 不bất 為vi 不bất 明minh 。 學học 者giả 覧# 之chi 。 莫mạc 不bất 知tri 其kỳ 非phi 。 往vãng 往vãng 自tự 身thân 陷hãm 於ư 讒sàm 口khẩu 。 噎ế 鬱uất 至chí 死tử 不bất 能năng 自tự 明minh 者giả 。 是thị 必tất 怒nộ 受thọ 讒sàm 者giả 之chi 不bất 察sát 。 為vi 讒sàm 者giả 之chi 謟siểm 佞nịnh 也dã 。 至chí 有hữu 羣quần 小tiểu 至chí 其kỳ 前tiền 。 復phục 讒sàm 於ư 它# 人nhân 。 則tắc 又hựu 聽thính 之chi 以dĩ 為vi 然nhiên 。 是thị 可khả 謂vị 聰thông 明minh 乎hồ 。 葢# 善thiện 為vi 讒sàm 者giả 。 巧xảo 便tiện 鬬đấu 構# 。 迎nghênh 合hợp 蒙mông 蔽tế 。 使sử 其kỳ 瞢măng 然nhiên 。 如như 為vi 鬼quỷ 所sở 魅mị 至chí 有hữu 終chung 身thân 不bất 能năng 察sát 者giả 。 孔khổng 子tử 曰viết 。 浸tẩm 潤nhuận 之chi 譖trấm 。 膚phu 受thọ 之chi 愬# 。 言ngôn 其kỳ 浸tẩm 潤nhuận 之chi 來lai 不bất 使sử 人nhân 預dự 覺giác 。 雖tuy 曾tằng 參tham 至chí 孝hiếu 。 母mẫu 必tất 疑nghi 其kỳ 殺sát 人nhân 。 市thị 非phi 林lâm 藪tẩu 。 人nhân 必tất 疑nghi 其kỳ 有hữu 虎hổ 。 間gian 有hữu 不bất 行hành 焉yên 者giả 。 則tắc 謂vị 之chi 明minh 遠viễn 君quân 子tử 矣hĩ 。 予# 以dĩ 愚ngu 拙chuyết 疎sơ 懶lãn 。 不bất 喜hỷ 謟siểm 附phụ 妄vọng 悅duyệt 於ư 人nhân 。 遂toại 多đa 為vi 人nhân 所sở 讒sàm 謗báng 。 予# 聞văn 之chi 竊thiết 自tự 省tỉnh 曰viết 。 彼bỉ 言ngôn 果quả 是thị 歟# 。 吾ngô 當đương 改cải 過quá 。 彼bỉ 則tắc 我ngã 師sư 也dã 。 彼bỉ 言ngôn 果quả 非phi 歟# 。 彼bỉ 亦diệc 徒đồ 為vi 耳nhĩ 。 焉yên 能năng 凂# 我ngã 哉tai 。 於ư 是thị 耳nhĩ 雖tuy 聞văn 之chi 。 而nhi 口khẩu 未vị 嘗thường 辯biện 。 士sĩ 君quân 子tử 察sát 不bất 察sát 。 在tại 彼bỉ 才tài 識thức 明minh 不bất 明minh 耳nhĩ 。 吾ngô 孰thục 能năng 申thân 其kỳ 枉uổng 直trực 。 求cầu 知tri 於ư 人nhân 哉tai 。 然nhiên 且thả 不bất 知tri 久cửu 而nhi 後hậu 明minh 邪tà 。 後hậu 世thế 而nhi 後hậu 明minh 邪tà 。 終chung 古cổ 不bất 明minh 邪tà 。 文văn 中trung 子tử 曰viết 。 何hà 以dĩ 息tức 謗báng 。 曰viết 無vô 辯biện 。 吾ngô 當đương 事sự 斯tư 語ngữ 矣hĩ (# 芝chi 園viên 集tập )# 。

靈linh 芝chi 照chiếu

杭# 州châu 靈linh 芝chi 寺tự 元nguyên 照chiếu 禪thiền 師sư 。 字tự 湛trạm 然nhiên 。 餘dư 姚diêu 唐đường 氏thị 子tử 。 嗣tự 未vị 詳tường 。

讒sàm 謗báng

佞nịnh 言ngôn 深thâm 切thiết 。 譖trấm 害hại 賢hiền 良lương 曰viết 讒sàm 。 未vị 至chí 深thâm 切thiết 。 但đãn 言ngôn 人nhân 惡ác 曰viết 謗báng 。

反phản 目mục

怒nộ 目mục 相tương 視thị 也dã 。 易dị 云vân 夫phu 妻thê 反phản 目mục 。

攘nhương 臂tý

宣tuyên 袂# 出xuất 臂tý 也dã 。 孟# 子tử 云vân 。 馮bằng 婦phụ 攘nhương 臂tý 下hạ 車xa 。

宼# 讐thù

上thượng 敵địch 暴bạo 也dã 。 下hạ 冤oan 仇cừu 也dã 。 孟# 子tử 云vân 。 君quân 之chi 視thị 臣thần 如như 草thảo 芥giới 。 則tắc 臣thần 視thị 君quân 如như 宼# 讐thù 。

子tử 游du 下hạ

子tử 游du 。 孔khổng 子tử 弟đệ 子tử 。 姓tánh 言ngôn 。 名danh 偃yển 。 字tự 子tử 游du 。 註chú 云vân 。 數số 。 頻tần 凟# 也dã 。 事sự 君quân 苟cẩu 諫gián 之chi 。 不bất 行hành 則tắc 去khứ 之chi 可khả 也dã 。 若nhược 諫gián 之chi 頻tần 凟# 。 則tắc 聽thính 者giả 厭yếm 。 輕khinh 者giả 去khứ 其kỳ 爵tước 。 重trọng/trùng 則tắc 傷thương 其kỳ 身thân 。 是thị 求cầu 榮vinh 於ư 君quân 。 而nhi 反phản 取thủ 其kỳ 辱nhục 也dã 。 導đạo 友hữu 不bất 納nạp 。 則tắc 止chỉ 之chi 可khả 也dã 。 若nhược 導đạo 之chi 頻tần 凟# 。 令linh 聽thính 者giả 厭yếm 。 乃nãi 至chí 口khẩu 然nhiên 而nhi 心tâm 不bất 然nhiên 。 言ngôn 和hòa 而nhi 意ý 不bất 和hòa 。 一nhất 言ngôn 不bất 和hòa 。 怒nộ 氣khí 相tương/tướng 加gia 。 是thị 則tắc 求cầu 親thân 而nhi 反phản 疎sơ 也dã 。

噎ế 鬱uất

上thượng 。 氣khí 不bất 通thông 也dã 。 下hạ 。 氣khí 變biến 色sắc 也dã 。

鬬đấu 搆câu

權quyền 巧xảo 方phương 便tiện 。 令linh 人nhân 暗ám 結kết 冤oan 讐thù 。 如như 兩lưỡng 將tương 相tương 敵địch 。 兵binh 仗trượng 在tại 後hậu 。 相tương/tướng 鬪đấu 之chi 形hình 。 故cố 曰viết 鬪đấu 搆câu 也dã 。

孔khổng 子tử

姓tánh 孔khổng 。 名danh 丘khâu 。 字tự 仲trọng 尼ni 。 周chu 靈linh 王vương 庚canh 戌tuất 二nhị 十thập 一nhất 年niên 。 十thập 一nhất 月nguyệt 初sơ 四tứ 日nhật 。 生sanh 於ư 魯lỗ 國quốc 兖# 州châu 鄒# 邑ấp 。 平bình 鄉hương 晉tấn 昌xương 里lý 。 父phụ 叔thúc 梁lương 紇hột 。 母mẫu 顏nhan 氏thị 。 至chí 唐đường 玄huyền 宗tông 。 諡thụy 號hiệu 曰viết 文văn 宣tuyên 。

譖trấm 愬#

子tử 張trương 問vấn 明minh 。 子tử 曰viết 。 浸tẩm 潤nhuận 之chi 譖trấm 。 膚phu 受thọ 之chi 愬# 。 不bất 行hành 焉yên 。 可khả 謂vị 明minh 矣hĩ 。 註chú 曰viết 。 浸tẩm 潤nhuận 者giả 。 如như 水thủy 浸tẩm 灌quán 。 滋tư 潤nhuận 漸tiệm 漬tí 而nhi 不bất 驟sậu 也dã 。 譖trấm 者giả 。 毀hủy 人nhân 之chi 行hành 也dã 。 言ngôn 毀hủy 人nhân 之chi 行hành 。 漸tiệm 漬tí 而nhi 不bất 驟sậu 。 則tắc 聽thính 者giả 不bất 覺giác 其kỳ 入nhập 。 而nhi 信tín 之chi 深thâm 矣hĩ 。 膚phu 受thọ 。 謂vị 肌cơ 膚phu 所sở 受thọ 。 利lợi 害hại 切thiết 身thân 。 愬# 。 與dữ 訴tố 同đồng 。 愬# 者giả 。 愬# 己kỷ 之chi 冤oan 也dã 。 言ngôn 愬# 冤oan 急cấp 迫bách 而nhi 切thiết 。 則tắc 聽thính 者giả 不bất 及cập 致trí 詳tường 而nhi 發phát 之chi 暴bạo 矣hĩ 。 二nhị 者giả 難nạn/nan 察sát 。 能năng 察sát 之chi 。 則tắc 可khả 見kiến 其kỳ 心tâm 之chi 明minh 。 照chiếu 之chi 遠viễn 。 不bất 蔽tế 於ư 近cận 也dã 。

曾tằng 參tham

姓tánh 曾tằng 。 名danh 參tham 。 字tự 子tử 輿dư 。 孔khổng 子tử 弟đệ 子tử 。 武võ 城thành 人nhân 。 至chí 孝hiếu 孔khổng 子tử 因nhân 之chi 作tác 孝hiếu 經kinh 。 秦tần 之chi 甘cam 茂mậu 曰viết 。 魯lỗ 人nhân 與dữ 曾tằng 參tham 同đồng 名danh 者giả 殺sát 人nhân 。 人nhân 告cáo 其kỳ 母mẫu 。 母mẫu 曰viết 。 吾ngô 子tử 不bất 殺sát 人nhân 。 織chức 機cơ 自tự 若nhược 。 少thiểu 頃khoảnh 人nhân 又hựu 告cáo 曾tằng 參tham 殺sát 人nhân 。 母mẫu 又hựu 自tự 若nhược 。 又hựu 一nhất 人nhân 告cáo 之chi 。 其kỳ 母mẫu 投đầu 杼trữ 下hạ 機cơ 。 踰du 墻tường 而nhi 走tẩu 。 臣thần 賢hiền 不bất 及cập 曾tằng 參tham 。 王vương 信tín 臣thần 又hựu 不bất 及cập 其kỳ 母mẫu 。 疑nghi 臣thần 者giả 不bất 特đặc 三tam 人nhân 。 臣thần 恐khủng 大đại 王vương 投đầu 杼trữ 矣hĩ 。 秦tần 武võ 王vương 任nhậm 使sử 甘cam 茂mậu 伐phạt 韓# 。 韓# 侵xâm 宜nghi 陽dương 之chi 言ngôn 。

市thị 有hữu 虎hổ

韓# 子tử 曰viết 。 龐# 共cộng 太thái 子tử 。 質chất 於ư 邯# 鄲# 。 謂vị 魏ngụy 王vương 曰viết 。 今kim 有hữu 一nhất 人nhân 。 言ngôn 市thị 中trung 有hữu 虎hổ 。 大đại 王vương 曰viết 否phủ/bĩ 。 又hựu 一nhất 人nhân 言ngôn 信tín 乎hồ 。 王vương 曰viết 否phủ/bĩ 。 三tam 人nhân 言ngôn 有hữu 虎hổ 。 王vương 信tín 乎hồ 。 王vương 曰viết 。 寡quả 人nhân 信tín 之chi 矣hĩ 。 龐# 共cộng 曰viết 。 市thị 無vô 虎hổ 明minh 矣hĩ 。 三tam 人nhân 言ngôn 。 城thành 市thị 有hữu 虎hổ 。 王vương 既ký 信tín 矣hĩ 。 而nhi 說thuyết 佞nịnh 之chi 言ngôn 。 慎thận 勿vật 輕khinh 信tín 。 願nguyện 王vương 察sát 之chi 。 王vương 大đại 悅duyệt 。

凂#

音âm 每mỗi 。 染nhiễm 汙ô 也dã 。

申thân

呈trình 也dã 。 明minh 也dã 。

文văn 中trung 子tử

姓tánh 王vương 。 名danh 通thông 。 字tự 仲trọng 淹yêm 。 洛lạc 陽dương 龍long 門môn 人nhân 。 沒một 後hậu 。 門môn 人nhân 諡thụy 為vi 文văn 中trung 子tử 。 隋tùy 煬# 帝đế 時thời 人nhân 。 西tây 遊du 長trường/trưởng 安an 。 見kiến 帝đế 於ư 太thái 極cực 殿điện 。 奏tấu 太thái 平bình 十thập 二nhị 策sách 。 遵tuân 王vương 道đạo 。 推thôi 霸# 略lược 。 稽khể 古cổ 驗nghiệm 今kim 。 帝đế 大đại 悅duyệt 曰viết 。 得đắc 生sanh 幾kỷ 晚vãn 。 下hạ 其kỳ 議nghị 於ư 公công 卿khanh 。 不bất 允duẫn 。 文văn 中trung 子tử 知tri 謀mưu 之chi 不bất 用dụng 。 作tác 東đông 征chinh 歌ca 而nhi 歸quy 。 讀đọc 詩thi 書thư 。 正chánh 禮lễ 樂nhạo/nhạc/lạc 。 修tu 六lục 經kinh 。 贊tán 易dị 道đạo 。 九cửu 年niên 六lục 經kinh 大đại 備bị 。 門môn 人nhân 自tự 遠viễn 而nhi 至chí 者giả 。 河hà 南nam 董# 常thường 。 太thái 山sơn 姚diêu 義nghĩa 。 京kinh 兆triệu 杜đỗ 如như 晦hối 。 趙triệu 郡quận 李# 靖tĩnh 。 南nam 陽dương 陳trần 元nguyên 。 河hà 東đông 薛tiết 守thủ 。 中trung 山sơn 賈cổ 瓊# 。 太thái 原nguyên 王vương 珪# 。 清thanh 河hà 房phòng 玄huyền 齡linh 。 鉅# 鹿lộc 魏ngụy 徵trưng 。 頴dĩnh 川xuyên 陳trần 叔thúc 達đạt 。 咸hàm 稱xưng 為vi 師sư 。 面diện 南nam 而nhi 受thọ 王vương 佐tá 之chi 道đạo 。 及cập 餘dư 往vãng 來lai 。 受thọ 道đạo 千thiên 餘dư 人nhân 。 賈cổ 瓊# 問vấn 曰viết 。 何hà 以dĩ 息tức 謗báng 。 文văn 中trung 子tử 曰viết 。 無vô 辯biện 。 問vấn 如như 何hà 止chỉ 怨oán 。 曰viết 無vô 爭tranh 。 乃nãi 云vân 。 聞văn 謗báng 而nhi 怒nộ 者giả 。 讒sàm 之chi 囮# 。 見kiến 譽dự 而nhi 喜hỷ 者giả 。 佞nịnh 之chi 媒môi 。 絕tuyệt 囮# 去khứ 媒môi 。 讒sàm 佞nịnh 遠viễn 矣hĩ 。 囮# 。 音âm 由do 。 鳥điểu 之chi 媒môi 也dã 。

事sự

承thừa 也dã 。 習tập 也dã 。

懶lãn 菴am 樞xu 和hòa 尚thượng 曰viết 。 學học 道Đạo 人nhân 當đương 以dĩ 悟ngộ 為vi 期kỳ 。 求cầu 真chân 善Thiện 知Tri 識Thức 決quyết 擇trạch 之chi 。 絲ti 頭đầu 情tình 見kiến 不bất 盡tận 。 即tức 是thị 生sanh 死tử 根căn 本bổn 。 情tình 見kiến 盡tận 處xứ 。 須tu 究cứu 其kỳ 盡tận 之chi 所sở 以dĩ 。 如như 人nhân 常thường 在tại 家gia 。 愁sầu 什thập 麼ma 家gia 中trung 事sự 不bất 辦biện 。 溈# 山sơn 云vân 。 今kim 時thời 人nhân 雖tuy 從tùng 緣duyên 得đắc 一nhất 念niệm 頓đốn 悟ngộ 自tự 理lý 。 猶do 有hữu 無vô 始thỉ 習tập 氣khí 。 未vị 能năng 頓đốn 盡tận 。 須tu 教giáo 渠cừ 淨tịnh 除trừ 現hiện 業nghiệp 流lưu 識thức 。 即tức 是thị 修tu 也dã 。 不bất 是thị 別biệt 有hữu 行hành 門môn 。 令linh 渠cừ 趣thú 向hướng 。 溈# 山sơn 古cổ 佛Phật 。 故cố 能năng 發phát 此thử 語ngữ 。 如như 或hoặc 不bất 然nhiên 。 眼nhãn 光quang 落lạc 地địa 時thời 。 未vị 免miễn 手thủ 脚cước 忙mang 亂loạn 。 依y 舊cựu 如như 落lạc 湯thang 螃# 蠏# 也dã 。

懶lãn 菴am 樞xu

臨lâm 安an 府phủ 靈linh 隱ẩn 寺tự 。 懶lãn 菴am 道đạo 樞xu 禪thiền 師sư 。 嗣tự 道Đạo 場Tràng 居cư 惠huệ 禪thiền 師sư 。

渠cừ

他tha 也dã 。

懶lãn 菴am 曰viết 。 律luật 中trung 云vân 。 僧Tăng 物vật 有hữu 四tứ 種chủng 。 一nhất 者giả 常thường 住trụ 常thường 住trụ 。 二nhị 者giả 十thập 方phương 常thường 住trụ 。 三tam 者giả 現hiện 前tiền 常thường 住trụ 。 四tứ 者giả 十thập 方phương 現hiện 前tiền 常thường 住trụ 。 且thả 常thường 住trụ 之chi 物vật 。 不bất 可khả 絲ti 毫hào 有hữu 犯phạm 。 其kỳ 罪tội 非phi 輕khinh 。 先tiên 聖thánh 後hậu 聖thánh 。 非phi 不bất 丁đinh 寧ninh 。 往vãng 往vãng 聞văn 者giả 。 未vị 必tất 能năng 信tín 。 信tín 者giả 未vị 必tất 能năng 行hành 。 山sơn 僧Tăng 或hoặc 出xuất 或hoặc 處xứ 。 未vị 嘗thường 不bất 以dĩ 此thử 切thiết 切thiết 介giới 意ý 。 猶do 恐khủng 有hữu 所sở 未vị 至chí 。 因nhân 述thuật 偈kệ 以dĩ 自tự 警cảnh 云vân 。 十thập 方phương 僧Tăng 物vật 重trọng/trùng 如như 山sơn 。 萬vạn 劫kiếp 千thiên 生sanh 豈khởi 易dị 還hoàn 。 金kim 口khẩu 共cộng 譚đàm 曾tằng 未vị 信tín 。 他tha 年niên 爭tranh 免miễn 鐵thiết 城thành 關quan 。 人nhân 身thân 難nan 得đắc 好hảo/hiếu 思tư 量lượng 。 頭đầu 角giác 生sanh 時thời 歲tuế 月nguyệt 長trường/trưởng 。 堪kham 笑tiếu 貪tham 他tha 一nhất 粒lạp 米mễ 。 等đẳng 閒gian/nhàn 失thất 卻khước 半bán 年niên 糧lương 。

四tứ 種chủng 常thường 住trụ

鈔sao 云vân 。 僧Tăng 物vật 有hữu 四tứ 種chủng 。 一nhất 者giả 常thường 住trụ 常thường 住trụ 。 謂vị 眾chúng 僧Tăng 舍xá 宅trạch 什thập 物vật 。 樹thụ 木mộc 田điền 園viên 僕bộc 畜súc 。 米mễ 麥mạch 等đẳng 物vật 。 以dĩ 體thể 局cục 當đương 處xứ 。 不bất 通thông 餘dư 界giới 。 但đãn 得đắc 受thọ 用dụng 。 不bất 許hứa 分phần/phân 賣mại 。 故cố 重trọng/trùng 云vân 常thường 住trụ 常thường 住trụ 。 二nhị 者giả 十thập 方phương 常thường 住trụ 。 謂vị 寺tự 中trung 供cung 僧Tăng 成thành 熟thục 之chi 。 飲ẩm 食thực 等đẳng 物vật 。 體thể 具cụ 十thập 方phương 。 非phi 局cục 本bổn 處xứ 。 善thiện 現hiện 律luật 云vân 。 不bất 打đả 鐘chung 食thực 。 犯phạm 偷thâu 盜đạo 罪tội 。 今kim 諸chư 寺tự 居cư 同đồng 食thực 。 食thực 既ký 成thành 熟thục 。 乃nãi 打đả 鐘chung 皷cổ 。 葢# 明minh 十thập 方phương 僧Tăng 俱câu 有hữu 分phần/phân 故cố 也dã 。 三tam 者giả 現hiện 前tiền 常thường 住trụ 者giả 。 此thử 有hữu 二nhị 種chủng 。 謂vị 一nhất 物vật 現hiện 前tiền 。 二nhị 僧Tăng 眾chúng 現hiện 前tiền 。 但đãn 此thử 物vật 。 惟duy 施thí 此thử 處xứ 現hiện 前tiền 僧Tăng 眾chúng 故cố 也dã 。 四tứ 者giả 十thập 方phương 現hiện 前tiền 常thường 住trụ 。 謂vị 亡vong 僧Tăng 之chi 物vật 。 施thí 輕khinh 體thể 同đồng 十thập 方phương 。 唯duy 本bổn 處xứ 現hiện 在tại 僧Tăng 得đắc 分phần/phân 故cố 。 毗tỳ 婆bà 沙sa 論luận 云vân 。 盜đạo 亡vong 僧Tăng 物vật 。 則tắc 於ư 誰thùy 處xứ 得đắc 根căn 本bổn 罪tội 。 答đáp 。 已dĩ 作tác 羯yết 磨ma 者giả 。 於ư 羯yết 磨ma 眾chúng 處xứ 得đắc 。 若nhược 未vị 作tác 羯yết 磨ma 者giả 。 普phổ 於ư 一nhất 切thiết 。 善thiện 諸chư 說thuyết 法Pháp 眾chúng 得đắc 。 今kim 詳tường 分phần/phân 亡vong 僧Tăng 物vật 。 十thập 方phương 來lai 僧Tăng 在tại 羯yết 磨ma 數số 前tiền 即tức 得đắc 。 羯yết 磨ma 後hậu 來lai 不bất 得đắc 也dã 。

懶lãn 菴am 曰viết 。 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 云vân 。 若nhược 人nhân 聞văn 說thuyết 大đại 涅Niết 槃Bàn 。 一nhất 句cú 一nhất 字tự 。 不bất 作tác 字tự 。 相tương/tướng 不bất 作tác 句cú 相tương/tướng 。 不bất 作tác 聞văn 相tương/tướng 。 不bất 作tác 佛Phật 相tương/tướng 。 不bất 作tác 說thuyết 相tương/tướng 。 如như 是thị 義nghĩa 者giả 。 名danh 無vô 相tướng 相tương/tướng 。 達đạt 磨ma 大đại 師sư 航# 海hải 而nhi 來lai 。 不bất 立lập 文văn 字tự 者giả 。 葢# 明minh 無vô 相tướng 之chi 旨chỉ 。 非phi 達đạt 磨ma 自tự 出xuất 新tân 意ý 。 別biệt 立lập 門môn 戶hộ 。 近cận 世thế 學học 者giả 。 不bất 悟ngộ 斯tư 旨chỉ 。 意ý 謂vị 禪thiền 宗tông 別biệt 是thị 一nhất 種chủng 法Pháp 門môn 。 以dĩ 禪thiền 為vi 宗tông 者giả 非phi 其kỳ 教giáo 。 以dĩ 教giáo 為vi 宗tông 者giả 非phi 其kỳ 禪thiền 。 遂toại 成thành 兩lưỡng 家gia 之chi 說thuyết 。 互hỗ 相tương 詆# 呰tử 。 譊# 譊# 不bất 能năng 自tự 已dĩ 。 噫# 所sở 聞văn 淺thiển 陋lậu 。 一nhất 至chí 於ư 此thử 非phi 。 愚ngu 即tức 狂cuồng 。 甚thậm 可khả 歎thán 息tức 也dã (# 心tâm 地địa 法Pháp 門môn )# 。

涅Niết 槃Bàn

梵Phạn 語ngữ 涅Niết 槃Bàn 。 此thử 云vân 滅diệt 度độ 。 謂vị 除trừ 煩phiền 惱não 。 度độ 過quá 生sanh 死tử 故cố 也dã 。 又hựu 涅niết 而nhi 不bất 生sanh 。 槃bàn 而nhi 不bất 滅diệt 。 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 故cố 名danh 涅Niết 槃Bàn 。

不bất 作tác 下hạ

字tự 相tương/tướng 。 文văn 字tự 空không 也dã 。 句cú 相tương/tướng 。 語ngữ 言ngôn 性tánh 空không 也dã 。 聞văn 相tương/tướng 。 能năng 聞văn 性tánh 空không 也dã 。 佛Phật 相tương/tướng 。 能năng 說thuyết 法Pháp 人nhân 空không 也dã 。 說thuyết 相tương/tướng 。 所sở 說thuyết 之chi 法Pháp 空không 也dã 。

航#

渡độ 人nhân 之chi 舟chu 也dã 。

譊#

音âm 嬈nhiễu 。 喧huyên 爭tranh 也dã 。

噫#

恨hận 嘆thán 之chi 辭từ 。

按án 此thử 書thư 有hữu 三tam 百bách 篇thiên 。 所sở 載tái 者giả 皆giai 諸chư 老lão 嘉gia 言ngôn 善thiện 行hành 。 使sử 後hậu 學học 者giả 依y 而nhi 行hành 之chi 。 泯mẫn 利lợi 慾dục 之chi 心tâm 。 去khứ 人nhân 我ngã 之chi 見kiến 。 而nhi 造tạo 乎hồ 道Đạo 德đức 之chi 域vực 矣hĩ 。 猶do 恐khủng 溺nịch 跡tích 名danh 言ngôn 。 故cố 取thủ 涅Niết 槃Bàn 置trí 於ư 卷quyển 終chung 。 欲dục 使sử 拂phất 拭thức 名danh 言ngôn 。 而nhi 明minh 無vô 相tướng 之chi 旨chỉ 也dã 。

禪Thiền 林Lâm 寶Bảo 訓Huấn 合Hợp 註Chú 卷quyển 第đệ 四tứ (# 終chung )#

音âm 切thiết

穫hoạch 胡hồ 郭quách 切thiết 。 惴# 之chi 睡thụy 切thiết 。 睽# 苦khổ 圭# 切thiết 。 獪# 古cổ 邁mại 切thiết 。 澧# 力lực 邸để 切thiết 。 瞠# 丑sửu 庚canh 切thiết 。 鏌# 靡mĩ 各các 切thiết 。 鎁# 以dĩ 遮già 切thiết 。 磊lỗi 力lực 罪tội 切thiết 。 頥# 以dĩ 之chi 切thiết 。 攫quặc 居cư 縛phược 切thiết 。 趦# 七thất 私tư 切thiết 。 趄# 七thất 余dư 切thiết 。 囓khiết 五ngũ 狡# 魚ngư 結kết 二nhị 切thiết 。 詖# 彼bỉ 寄ký 切thiết 。 筦# 古cổ 短đoản 切thiết 。 榱# 所sở 龜quy 切thiết 。 桷# 古cổ 學học 切thiết 。 齟# 才tài 與dữ 切thiết 。 齬# 牛ngưu 莒# 切thiết 。 塿# 力lực 狗cẩu 切thiết 。 饘# 之chi 延diên 切thiết 。 榾# 古cổ 忽hốt 切thiết 。 拙chuyết 當đương 骨cốt 切thiết 。 譖trấm 莊trang 禁cấm 切thiết 。 愬# 蘇tô 故cố 切thiết 。 譊# 女nữ 交giao 切thiết 。