Thiên Hoàng Ðạo Ngộ
Từ điển Đạo Uyển
天皇道悟; C: tiānhuáng dàowù; J: tennō dōgo; 738/748-807; Thiền sư Trung Quốc thuộc dòng Thanh Nguyên Hành Tư, đắc pháp nơi Thiền sư Thạch Ðầu Hi Thiên. Nối pháp của Sư là Long Ðàm Sùng Tín. Sư họ Trương, quê ở Ðông Dương Vụ Châu, xuất gia với Ðại đức Minh Châu. Sư còn nhỏ mà đã nổi danh dũng mãnh phi phàm, mưa gió mà vẫn dám thiền nơi gò mã. Lúc đầu, Sư có tham vấn Quốc sư Nam Dương Huệ Trung và Mã Tổ, nhân đây có chút sở đắc. Sau Sư đến yết kiến Thạch Ðầu, hỏi: “Lìa định, huệ, Hoà thượng lấy gì dạy người?” Thạch Ðầu đáp: “Ta trong ấy không tôi tớ, lìa cái gì?” Sư hỏi: “Làm sao rõ được?” Thạch Ðầu hỏi lại: “Ông bắt được hư không chăng?” Sư đáp: “Thế ấy ắt chẳng từ ngày nay đi.” Thạch Ðầu bảo: “Chưa biết ông bao giờ từ bên kia đến?” Sư thưa: “Ðạo Ngộ chẳng phải từ bên kia đến.” Thạch Ðầu: “Ta đã biết chỗ ông đến.” Sư hỏi: “Sao thầy lại lấy tang vật vu khống người?” Thạch Ðầu đáp: “Thân ông hiện tại.” Sư hỏi lại: “Tuy nhiên như thế, rốt ráo vì người sau thế nào?” Thạch Ðầu hỏi vặn lại: “Ông hãy nói, ai là người sau?” Sư nhân câu hỏi này triệt ngộ, mọi thắc mắc nghi ngờ đều tan biến. Có vị tăng hỏi: “Thế nào là nói huyền diệu?” Sư bảo: “Chớ bảo ta hiểu nhiều Phật pháp.” Tăng thưa: “Nỡ để học nhân nghi mãi sao?” Sư hỏi lại: “Sao chẳng hỏi Lão tăng?” Tăng đáp: “Tức nay hỏi rồi.” Sư quát: “Ði! Chẳng phải chỗ ông nương tựa.”