天Thiên 界Giới 覺Giác 浪Lãng 盛Thịnh 禪Thiền 師Sư 全Toàn 錄Lục
Quyển 0030
明Minh 道Đạo 盛Thịnh 說Thuyết 大Đại 成Thành 大Đại 然Nhiên 等Đẳng 較Giảo 後Hậu 附Phụ 杖Trượng 門Môn 隨Tùy 集Tập
天thiên 界giới 覺giác 浪lãng 盛thịnh 禪thiền 師sư 全toàn 錄lục 卷quyển 之chi 三tam 十thập
參tham 學học 門môn 人nhân 。 大đại 璸# 蓮liên 勺chước 。 大đại 中trung 陳trần 丹đan 衷# 。 大đại 時thời 出xuất 之chi 。 大đại 文văn 曹tào 正chánh 眼nhãn 。 評bình 較giảo 。
雜tạp 紀kỷ
莊trang 子tử 提đề 正chánh
莊trang 周chu 戰chiến 國quốc 之chi 隱ẩn 者giả 能năng 以dĩ 古cổ 今kim 之chi 大Đại 道Đạo 自tự 任nhậm 又hựu 不bất 甘cam 於ư 流lưu 俗tục 憫mẫn 世thế 道đạo 交giao 喪táng 之chi 心tâm 獨độc 切thiết 不bất 可khả 以dĩ 自tự 禁cấm 乃nãi 敢cảm 大đại 言ngôn 而nhi 無vô 慚tàm 之chi 人nhân 也dã 子tử 讀đọc 其kỳ 所sở 著trước 南nam 華hoa 實thật 儒nho 者giả 之chi 宗tông 門môn 猶do 教giáo 外ngoại 之chi 別biệt 傳truyền 也dã 蓋cái 其kỳ 旨chỉ 也dã 玅# 於ư 以dĩ 神thần 化hóa 而nhi 移di 人nhân 心tâm 之chi 天thiên 也dã 神thần 之chi 於ư 天thiên 則tắc 自tự 然nhiên 矣hĩ 自tự 然nhiên 者giả 天thiên 之chi 別biệt 名danh 化hóa 之chi 無vô 跡tích 者giả 也dã 究cứu 之chi 不bất 外ngoại 於ư 慎thận 獨độc 致trí 中trung 和hòa 而nhi 冥minh 聲thanh 臭xú 是thị 彼bỉ 固cố 能năng 先tiên 任nhậm 天thiên 真chân 之chi 自tự 然nhiên 而nhi 同đồng 人nhân 物vật 冥minh 於ư 自tự 然nhiên 之chi 天thiên 真chân 也dã 又hựu 觀quán 其kỳ 立lập 言ngôn 之chi 意ý 大đại 似tự 憤phẫn 世thế 儒nho 與dữ 諸chư 治trị 方phương 術thuật 者giả 不bất 能năng 知tri 天thiên 立lập 宗tông 而nhi 相tương 將tương 陷hãm 於ư 名danh 相tướng 功công 利lợi 以dĩ 至chí 於ư 爭tranh 奪đoạt 殺sát 害hại 如như 江giang 流lưu 之chi 日nhật 下hạ 有hữu 不bất 可khả 挽vãn 迴hồi 也dã 者giả 乃nãi 慨khái 然nhiên 撫phủ 心tâm 而nhi 有hữu 感cảm 曰viết 是thị 惡ác 可khả 使sử 若nhược 而nhi 人nhân 終chung 不bất 知tri 道Đạo 德đức 性tánh 天thiên 之chi 宗tông 乎hồ 是thị 又hựu 惡ác 可khả 使sử 吾ngô 儒nho 之chi 真chân 宗tông 終chung 不bất 可khả 以dĩ 挽vãn 迴hồi 乎hồ 夫phu 如như 是thị 也dã 又hựu 何hà 所sở 藉tạ 之chi 以dĩ 自tự 明minh 吾ngô 之chi 所sở 存tồn 又hựu 何hà 所sở 藉tạ 之chi 以dĩ 自tự 行hành 吾ngô 之chi 所sở 主chủ 乎hồ 於ư 是thị 俯phủ 而nhi 觀quán 之chi 憤phẫn 焉yên 愈dũ 不bất 可khả 解giải 仰ngưỡng 而nhi 思tư 之chi 疑nghi 焉yên 愈dũ 不bất 能năng 釋thích 憤phẫn 疑nghi 之chi 極cực 忽hốt 若nhược 成thành 然nhiên 寐mị 惺tinh 然nhiên 覺giác 如như 有hữu 以dĩ 自tự 慰úy 也dã 於ư 戲hí 世thế 未vị 有hữu 不bất 至chí 於ư 自tự 得đắc 而nhi 能năng 使sử 人nhân 得đắc 之chi 者giả 此thử 真chân 千thiên 古cổ 之chi 大đại 惑hoặc 也dã 於ư 是thị 儼nghiễm 然nhiên 曰viết 自tự 開khai 闢tịch 漸tiệm 遠viễn 更cánh 有hữu 伏phục 羲# 神thần 農nông 黃hoàng 帝đế 堯# 舜thuấn 禹vũ 湯thang 文văn 武võ 孔khổng 顏nhan 若nhược 而nhi 人nhân 能năng 知tri 大Đại 道Đạo 之chi 原nguyên 天thiên 地địa 之chi 化hóa 與dữ 能năng 因nhân 人nhân 物vật 之chi 自tự 然nhiên 而nhi 為vi 民dân 生sanh 日nhật 用dụng 制chế 作tác 法pháp 度độ 為vi 道đạo 治trị 之chi 宗tông 使sử 之chi 各các 安an 身thân 世thế 性tánh 命mạng 者giả 乎hồ 夫phu 如như 是thị 設thiết 教giáo 立lập 宗tông 而nhi 天thiên 下hạ 後hậu 世thế 尚thượng 有hữu 不bất 能năng 知tri 。 其kỳ 所sở 以dĩ 而nhi 愈dũ 效hiệu 其kỳ 跡tích 乃nãi 愈dũ 敝tệ 其kỳ 神thần 甚thậm 至chí 有hữu 不bất 可khả 復phục 以dĩ 教giáo 宗tông 救cứu 挽vãn 之chi 者giả 其kỳ 弊tệ 又hựu 安an 在tại 哉tai 弊tệ 不bất 生sanh 於ư 簡giản 易dị 而nhi 生sanh 於ư 支chi 離ly 不bất 生sanh 於ư 無vô 為vi 而nhi 生sanh 於ư 生sanh 事sự 不bất 生sanh 於ư 無vô 識thức 而nhi 生sanh 於ư 多đa 知tri 以dĩ 至chí 於ư 世thế 道đạo 交giao 相tương/tướng 喪táng 也dã 盍# 亦diệc 追truy 其kỳ 本bổn 而nhi 救cứu 之chi 乎hồ 乃nãi 不bất 得đắc 已dĩ 仍nhưng 借tá 羲# 黃hoàng 堯# 舜thuấn 孔khổng 顏nhan 與dữ 老lão 聃đam 許hứa 由do 壺hồ 列liệt 楊dương 墨mặc 惠huệ 施thí 諸chư 子tử 互hỗ 相tương 立lập 論luận 而nhi 神thần 化hóa 之chi 其kỳ 中trung 蓋cái 有hữu 主chủ 有hữu 賓tân 有hữu 權quyền 有hữu 實thật 至chí 於ư 縱tung 橫hoành 殺sát 活hoạt 隱ẩn 顯hiển 正chánh 奇kỳ 放phóng 肆tứ 詭quỷ 誕đản 喜hỷ 笑tiếu 怒nộ 罵mạ 有hữu 以dĩ 直trực 指chỉ 其kỳ 天thiên 真chân 有hữu 以dĩ 曲khúc 示thị 其kỳ 密mật 意ý 其kỳ 為vi 移di 出xuất 人nhân 心tâm 之chi 天thiên 而nhi 成thành 其kỳ 自tự 然nhiên 之chi 性tánh 者giả 不bất 可khả 以dĩ 常thường 情tình 臆ức 見kiến 領lãnh 略lược 而nhi 且thả 有hữu 如như 聾lung 如như 瞽# 者giả 是thị 何hà 足túc 怪quái 哉tai 內nội 七thất 篇thiên 抑ức 揚dương 錯thác 綜tống 要yếu 不bất 過quá 正chánh 打đả 傍bàng 敲# 以dĩ 闡xiển 發phát 其kỳ 神thần 化hóa 自tự 然nhiên 之chi 旨chỉ 而nhi 歸quy 應ưng 帝đế 王vương 于vu 堯# 舜thuấn 歸quy 大đại 宗tông 師sư 於ư 孔khổng 顏nhan 也dã 自tự 謂vị 天thiên 下hạ 沉trầm 濁trược 不bất 可khả 與dữ 莊trang 語ngữ 故cố 為vi 此thử 無vô 端đoan 崖nhai 之chi 辭từ 以dĩ 移di 之chi 使sử 天thiên 下hạ 疑nghi 怪quái 以dĩ 自tự 得đắc 之chi 則tắc 庶thứ 幾kỷ 藉tạ 此thử 明minh 吾ngô 心tâm 中trung 之chi 所sở 存tồn 行hành 吾ngô 心tâm 中trung 之chi 所sở 主chủ 耳nhĩ 世thế 人nhân 不bất 知tri 。 以dĩ 為vi 詆# 毀hủy 堯# 舜thuấn 孔khổng 顏nhan 又hựu 孰thục 知tri 稱xưng 贊tán 堯# 舜thuấn 孔khổng 顏nhan 更cánh 有hữu 尚thượng 於ư 莊trang 生sanh 者giả 乎hồ 世thế 人nhân 泥nê 于vu 常thường 所sở 習tập 見kiến 常thường 所sở 習tập 聞văn 之chi 名danh 相tướng 功công 利lợi 或hoặc 見kiến 聞văn 其kỳ 指chỉ 斥xích 名danh 相tướng 功công 利lợi 於ư 始thỉ 作tác 俑# 者giả 以dĩ 故cố 無vô 有hữu 不bất 毀hủy 而nhi 棄khí 之chi 者giả 也dã 夫phu 有hữu 毀hủy 之chi 則tắc 能năng 疑nghi 之chi 是thị 則tắc 善thiện 於ư 讀đọc 莊trang 子tử 也dã 毀hủy 之chi 而nhi 不bất 疑nghi 則tắc 終chung 不bất 得đắc 其kỳ 旨chỉ 即tức 使sử 堯# 舜thuấn 孔khổng 顏nhan 復phục 起khởi 而nhi 正chánh 其kỳ 說thuyết 亦diệc 不bất 能năng 使sử 入nhập 神thần 化hóa 之chi 域vực 也dã 是thị 惟duy 疑nghi 之chi 則tắc 所sở 見kiến 為vi 驚kinh 所sở 聞văn 為vi 熒# 見kiến 聞văn 既ký 驚kinh 且thả 熒# 則tắc 平bình 日nhật 道Đạo 理lý 無vô 所sở 用dụng 道Đạo 理lý 無vô 所sở 用dụng 則tắc 心tâm 知tri 迷mê 無vô 所sở 從tùng 迷mê 無vô 所sở 從tùng 則tắc 惑hoặc 惑hoặc 則tắc 困khốn 困khốn 則tắc 愚ngu 愚ngu 則tắc 神thần 與dữ 天thiên 冥minh 同đồng 乎hồ 大đại 通thông 此thử 正chánh 疑nghi 始thỉ 而nhi 後hậu 攖# 寧ninh 也dã 是thị 故cố 冥minh 則tắc 幾kỷ 于vu 無vô 所sở 待đãi 而nhi 天thiên 為vi 之chi 逍tiêu 遙diêu 矣hĩ 冥minh 則tắc 幾kỷ 於ư 喪táng 我ngã 對đối 耦# 而nhi 物vật 自tự 為vi 之chi 齊tề 矣hĩ 冥minh 則tắc 幾kỷ 於ư 內nội 不bất 見kiến 我ngã 外ngoại 不bất 見kiến 物vật 而nhi 恢khôi 恢khôi 乎hồ 游du 刃nhận 有hữu 餘dư 地địa 中trung 心tâm 之chi 生sanh 可khả 養dưỡng 而nhi 有hữu 主chủ 矣hĩ 冥minh 則tắc 人nhân 物vật 相tương/tướng 忘vong 於ư 道đạo 術thuật 而nhi 無vô 加gia 損tổn 於ư 治trị 化hóa 則tắc 人nhân 間gian 世thế 可khả 適thích 矣hĩ 人nhân 間gian 世thế 之chi 可khả 游du 則tắc 德đức 自tự 充sung 符phù 與dữ 天thiên 地địa 變biến 化hóa 為vi 一nhất 而nhi 為vi 大đại 宗tông 師sư 以dĩ 應ưng 帝đế 王vương 雖tuy 則tắc 渾hồn 沌# 為vi 倏thúc 忽hốt 所sở 鑿tạc 亦diệc 無vô 死tử 地địa 而nhi 常thường 超siêu 超siêu 乎hồ 天thiên 地địa 生sanh 死tử 之chi 外ngoại 為vi 天thiên 地địa 萬vạn 物vật 。 之chi 宗tông 矣hĩ 莊trang 生sanh 移di 人nhân 心tâm 之chi 天thiên 以dĩ 冥minh 乎hồ 自tự 然nhiên 之chi 性tánh 真chân 神thần 化hóa 哉tai 或hoặc 謂vị 莊trang 子tử 之chi 書thư 可khả 以dĩ 獨độc 行hành 於ư 天thiên 下hạ 古cổ 今kim 也dã 乎hồ 曰viết 不bất 可khả 莊trang 生sanh 所sở 著trước 雖tuy 為vi 六lục 經kinh 之chi 外ngoại 別biệt 行hành 一nhất 書thư 而nhi 實thật 必tất 須tu 輔phụ 六lục 經kinh 始thỉ 能năng 行hành 其kỳ 神thần 化hóa 之chi 旨chỉ 也dã 使sử 天thiên 下hạ 無vô 六lục 經kinh 則tắc 莊trang 子tử 不bất 作tác 此thử 書thư 而nhi 將tương 為vi 六lục 經kinh 矣hĩ 老lão 聃đam 云vân 正chánh 以dĩ 治trị 國quốc 奇kỳ 以dĩ 用dụng 兵binh 夫phu 六lục 經kinh 皆giai 準chuẩn 天thiên 地địa 人nhân 物vật 。 之chi 正chánh 是thị 天thiên 地địa 人nhân 倫luân 不bất 易dị 之chi 常thường 法pháp 雖tuy 稍sảo 有hữu 變biến 皆giai 不bất 敢cảm 稍sảo 違vi 其kỳ 正chánh 此thử 莊trang 子tử 如như 兵binh 書thư 雖tuy 正chánh 奇kỳ 互hỗ 用dụng 而nhi 法pháp 多đa 主chủ 於ư 奇kỳ 如như 兵binh 之chi 不bất 得đắc 已dĩ 而nhi 用dụng 也dã 使sử 天thiên 下hạ 絕tuyệt 無vô 六lục 經kinh 獨độc 行hành 莊trang 子tử 之chi 言ngôn 則tắc 自tự 相tương/tướng 矛mâu 盾# 自tự 相tương/tướng 成thành 毀hủy 自tự 相tương 破phá 立lập 者giả 不bất 一nhất 安an 得đắc 如như 六lục 經kinh 之chi 前tiền 後hậu 本bổn 末mạt 始thỉ 終chung 大đại 小tiểu 不bất 敢cảm 一nhất 毫hào 參tham 差sai 不bất 敢cảm 一nhất 毫hào 違vi 逆nghịch 不bất 敢cảm 一nhất 毫hào 虛hư 設thiết 不bất 敢cảm 一nhất 毫hào 假giả 借tá 也dã 哉tai 此thử 莊trang 子tử 所sở 謂vị 故cố 為vi 悠du 謬mậu 荒hoang 唐đường 以dĩ 寓# 言ngôn 之chi 也dã 若nhược 不bất 以dĩ 意ý 逆nghịch 志chí 以dĩ 言ngôn 得đắc 旨chỉ 則tắc 何hà 可khả 以dĩ 為vi 典điển 則tắc 功công 令linh 哉tai 然nhiên 則tắc 以dĩ 宗tông 門môn 教giáo 外ngoại 別biệt 傳truyền 比tỉ 何hà 也dã 曰viết 此thử 亦diệc 借tá 之chi 以dĩ 比tỉ 類loại 使sử 人nhân 易dị 於ư 發phát 明minh 也dã 即tức 吾ngô 宗tông 亦diệc 有hữu 不bất 可khả 以dĩ 獨độc 行hành 者giả 如như 佛Phật 初sơ 生sanh 指chỉ 天thiên 指chỉ 地địa 而nhi 雲vân 門môn 欲dục 一nhất 棒bổng 打đả 殺sát 與dữ 狗cẩu 子tử 喫khiết 貴quý 圖đồ 天thiên 下hạ 太thái 平bình 。 及cập 後hậu 之chi 瞬thuấn 目mục 揚dương 眉mi 拈niêm 鎚chùy 豎thụ 拂phất 翻phiên 筋cân 斗đẩu 滾# 木mộc 毬cầu 推thôi 倒đảo 床sàng 打đả 破phá 鏡kính 種chủng 種chủng 不bất 可khả 以dĩ 常thường 情tình 常thường 事sự 測trắc 識thức 者giả 若nhược 但đãn 單đơn 舉cử 之chi 而nhi 行hành 則tắc 天thiên 下hạ 不bất 必tất 殿điện 宇vũ 不bất 必tất 佛Phật 像tượng 不bất 必tất 經kinh 書thư 不bất 必tất 僧Tăng 眾chúng 不bất 必tất 戒giới 律luật 亦diệc 不bất 必tất 馬mã 祖tổ 叢tùng 林lâm 百bách 丈trượng 清thanh 規quy 及cập 陞thăng 堂đường 入nhập 室thất 示thị 眾chúng 小tiểu 參tham 肅túc 肅túc 雍ung 雍ung 之chi 儀nghi 範phạm 皆giai 可khả 廢phế 矣hĩ 此thử 向hướng 上thượng 一nhất 著trước 蓋cái 千thiên 聖thánh 不bất 傳truyền 所sở 以dĩ 達đạt 磨ma 初sơ 來lai 東đông 土thổ/độ 斥xích 相tương/tướng 指chỉ 心tâm 直trực 得đắc 面diện 壁bích 猶do 然nhiên 六lục 遭tao 受thọ 人nhân 毒độc 害hại 至chí 於ư 死tử 若nhược 不bất 遺di 履lý 空không 槨# 而nhi 自tự 將tương 隻chỉ 履lý 西tây 歸quy 又hựu 孰thục 知tri 其kỳ 為vi 向hướng 上thượng 之chi 宗tông 又hựu 孰thục 信tín 為vi 教giáo 外ngoại 別biệt 傳truyền 之chi 旨chỉ 乎hồ 噫# 吾ngô 於ư 是thị 獨độc 惜tích 莊trang 子tử 未vị 見kiến 吾ngô 宗tông 而nhi 又hựu 獨độc 奇kỳ 莊trang 子tử 之chi 絕tuyệt 似tự 吾ngô 宗tông 。
正chánh 莊trang 為vi 堯# 孔khổng 真chân 孤cô
古cổ 人nhân 以dĩ 死tử 節tiết 易dị 立lập 孤cô 難nạn/nan 立lập 孤cô 者giả 必tất 先tiên 亡vong 身thân 避tị 讎thù 使sử 彼bỉ 無vô 隙khích 以dĩ 肆tứ 其kỳ 害hại 則tắc 必tất 轉chuyển 徙tỉ 藏tạng 之chi 深thâm 遠viễn 莽mãng 渺# 托thác 其kỳ 可khả 倚ỷ 之chi 家gia 易dị 其kỳ 名danh 變biến 其kỳ 狀trạng 以dĩ 扶phù 植thực 之chi 成thành 人nhân 然nhiên 後hậu 乃nãi 可khả 。 復phục 其kỳ 宗tông 而nhi 昌xương 大đại 其kỳ 後hậu 予# 讀đọc 莊trang 子tử 乃nãi 深thâm 知tri 為vi 儒nho 宗tông 別biệt 傳truyền 夫phu 既ký 為vi 儒nho 宗tông 矣hĩ 何hà 又hựu 欲dục 別biệt 傳truyền 之chi 乎hồ 蓋cái 莊trang 子tử 有hữu 若nhược 深thâm 痛thống 此thử 內nội 聖thánh 外ngoại 王vương 之chi 道đạo 至chí 戰chiến 國quốc 儒nho 者giả 不bất 知tri 有hữu 堯# 孔khổng 之chi 宗tông 惟duy 名danh 相tướng 功công 利lợi 是thị 求cầu 不bất 至chí 殺sát 奪đoạt 不bất 饜yếm 至chí 於ư 治trị 方phương 術thuật 者giả 竊thiết 仁nhân 義nghĩa 禮lễ 樂nhạo/nhạc/lạc 而nhi 殺sát 奪đoạt 以dĩ 喪táng 亂loạn 其kỳ 統thống 宗tông 使sử 堯# 舜thuấn 危nguy 微vi 精tinh 一nhất 孔khổng 顏nhan 至chí 誠thành 天thiên 命mạng 之chi 道đạo 并tinh 歸quy 於ư 殺sát 奪đoạt 即tức 有hữu 一nhất 二nhị 真chân 儒nho 亦diệc 未vị 深thâm 究cứu 性tánh 命mạng 之chi 極cực 冥minh 才tài 識thức 智trí 慮lự 仁nhân 義nghĩa 禮lễ 樂nhạo/nhạc/lạc 而nhi 復phục 其kỳ 初sơ 遂toại 使sử 後hậu 世thế 不bất 復phục 有hữu 窮cùng 神thần 知tri 化hóa 之chi 事sự 而nhi 天thiên 下hạ 脊tích 脊tích 不bất 能năng 安an 性tánh 命mạng 之chi 情tình 則tắc 所sở 學học 皆giai 滯trệ 跡tích 耳nhĩ 而nhi 此thử 嫡đích 血huyết 之chi 正chánh 脈mạch 孤cô 而nhi 不bất 存tồn 天thiên 下hạ 萬vạn 世thế 下hạ 有hữu 為vi 內nội 聖thánh 外ngoại 王vương 之chi 道đạo 者giả 無vô 所sở 宗tông 承thừa 莊trang 生sanh 於ư 是thị 有hữu 托thác 孤cô 之chi 懼cụ 矣hĩ 故cố 托thác 寓# 言ngôn 於ư 內nội 外ngoại 雜tạp 篇thiên 之chi 中trung 上thượng 自tự 羲# 黃hoàng 下hạ 及cập 諸chư 子tử 以dĩ ▆# ▆# 自tự 恣tứ 之chi 說thuyết 錯thác 綜tống 其kỳ 天thiên 人nhân 精tinh 微vi 之chi 密mật 而nhi 存tồn 宗tông 脈mạch 於ư 內nội 七thất 篇thiên 以dĩ 大đại 宗tông 師sư 歸quy 孔khổng 顏nhan 以dĩ 應ưng 帝đế 王vương 歸quy 堯# 舜thuấn 應ưng 帝đế 王vương 之chi 學học 即tức 大đại 宗tông 師sư 之chi 道đạo 也dã 此thử 莊trang 生sanh 所sở 立lập 言ngôn 之chi 真chân 孤cô 雖tuy 天thiên 地địa 覆phú 墜trụy 不bất 能năng 昧muội 滅diệt 也dã 夫phu 立lập 孤cô 之chi 人nhân 視thị 殉# 節tiết 為vi 尤vưu 難nạn/nan 隱ẩn 身thân 易dị 狀trạng 轉chuyển 徙tỉ 于vu 莽mãng 渺# 以dĩ 存tồn 其kỳ 真chân 又hựu 謹cẩn 護hộ 其kỳ 所sở 證chứng 非phi 直trực 寄ký 之chi 以dĩ 避tị 一nhất 時thời 之chi 危nguy 而nhi 已dĩ 固cố 將tương 圖đồ 復phục 昌xương 大đại 其kỳ 後hậu 也dã 莊trang 子tử 至chí 今kim 且thả 二nhị 千thiên 年niên 知tri 者giả 固cố 少thiểu 賞thưởng 音âm 者giả 不bất 絕tuyệt 未vị 有hữu 謂vị 其kỳ 為vi 孤cô 又hựu 孰thục 能năng 親thân 正chánh 其kỳ 為vi 真chân 孤cô 哉tai 予# 笑tiếu 曰viết 莊trang 生sanh 不bất 先tiên 自tự 云vân 乎hồ 萬vạn 世thế 之chi 下hạ 一nhất 遇ngộ 大đại 聖thánh 知tri 其kỳ 解giải 者giả 猶do 旦đán 暮mộ 遇ngộ 之chi 誠thành 危nguy 其kỳ 孤cô 而nhi 快khoái 其kỳ 遇ngộ 耳nhĩ 豈khởi 惟duy 莊trang 生sanh 危nguy 之chi 孔khổng 子tử 思tư 託thác 寄ký 於ư 狂cuồng 狷# 蓋cái 不bất 啻# 危nguy 之chi 矣hĩ 即tức 顏nhan 氏thị 子tử 不bất 殀yểu 猶do 危nguy 其kỳ 孤cô 況huống 并tinh 顏nhan 子tử 死tử 矣hĩ 喪táng 予# 之chi 慟đỗng 萬vạn 世thế 猶do 當đương 共cộng 悲bi 痛thống 而nhi 思tư 其kỳ 故cố 雖tuy 聖thánh 門môn 不bất 乏phạp 守thủ 道đạo 之chi 賢hiền 而nhi 殫đàn 其kỳ 蘊uẩn 抉# 其kỳ 微vi 精tinh 義nghĩa 入nhập 神thần 。 符phù 乎hồ 大Đại 道Đạo 合hợp 乎hồ 大đại 方phương 恐khủng 難nạn 其kỳ 人nhân 莊trang 生sanh 幾kỷ 是thị 矣hĩ 予# 雖tuy 不bất 敢cảm 與dữ 於ư 大đại 聖thánh 之chi 列liệt 幸hạnh 今kim 已dĩ 知tri 其kỳ 解giải 故cố 快khoái 其kỳ 遇ngộ 而nhi 轉chuyển 危nguy 其kỳ 孤cô 特đặc 表biểu 而nhi 明minh 其kỳ 系hệ 願nguyện 與dữ 萬vạn 世thế 共cộng 認nhận 此thử 嫡đích 脈mạch 也dã 夫phu 論luận 大đại 易dị 之chi 精tinh 微vi 天thiên 人nhân 之chi 玅# 密mật 性tánh 命mạng 之chi 中trung 和hòa 位vị 育dục 之chi 自tự 然nhiên 孰thục 更cánh 有hữu 過quá 於ư 莊trang 生sanh 者giả 乎hồ 予# 之chi 表biểu 系hệ 不bất 得đắc 不bất 亟# 推thôi 之chi 正chánh 懼cụ 儒nho 者giả 之chi 心tâm 印ấn 太thái 孤cô 也dã 曰viết 自tự 周chu 已dĩ 來lai 皆giai 以dĩ 老lão 莊trang 並tịnh 稱xưng 莊trang 子tử 於ư 諸chư 大đại 聖thánh 皆giai 有hữu 譏cơ 刺thứ 獨độc 於ư 老lão 聃đam 無vô 間gian 言ngôn 至chí 稱xưng 之chi 吾ngô 師sư 乎hồ 吾ngô 師sư 乎hồ 非phi 老lão 聃đam 之chi 真chân 嗣tự 則tắc 莊trang 子tử 又hựu 何hà 所sở 嗣tự 乎hồ 曰viết 惟duy 此thử 吾ngô 所sở 以dĩ 正chánh 其kỳ 非phi 老lão 聃đam 之chi 嫡đích 嗣tự 實thật 堯# 孔khổng 之chi 真chân 孤cô 何hà 則tắc 孔khổng 子tử 嘗thường 問vấn 禮lễ 於ư 老lão 聃đam 亦diệc 嘗thường 屢lũ 稱xưng 曰viết 吾ngô 聞văn 諸chư 老lão 聃đam 莊trang 子tử 目mục 空không 萬vạn 古cổ 者giả 捨xả 老lão 聃đam 之chi 不bất 託thác 更cánh 欲dục 託thác 誰thùy 以dĩ 自tự 全toàn 此thử 寓# 言ngôn 乎hồ 夫phu 既ký 謂vị 之chi 寓# 則tắc 所sở 寓# 相tương 似tự 而nhi 非phi 真chân 也dã 能năng 寓# 之chi 人nhân 豈khởi 可khả 以dĩ 相tương 似tự 而nhi 忘vong 其kỳ 真chân 出xuất 處xứ 哉tai 使sử 天thiên 下hạ 萬vạn 世thế 無vô 人nhân 知tri 莊trang 子tử 為vi 堯# 孔khổng 真chân 孤cô 而nhi 以dĩ 相tương 似tự 之chi 老lão 聃đam 為vi 所sở 嗣tự 亦diệc 何hà 愧quý 乎hồ 然nhiên 此thử 一nhất 副phó 真chân 骨cốt 血huyết 真chân 氣khí 脈mạch 之chi 為vi 大đại 宗tông 師sư 應ưng 帝đế 王vương 者giả 又hựu 何hà 所sở 歸quy 焉yên 或hoặc 曰viết 昔tích 有hữu 一nhất 大đại 聖thánh 亦diệc 嘗thường 言ngôn 老lão 莊trang 全toàn 不bất 似tự 道đạo 家gia 玄huyền 學học 乃nãi 儒nho 者giả 之chi 逸dật 流lưu 此thử 誠thành 千thiên 古cổ 特đặc 見kiến 然nhiên 未vị 遽cự 正chánh 之chi 為vi 堯# 孔khổng 真chân 孤cô 也dã 今kim 以dĩ 莊trang 歸quy 之chi 於ư 儒nho 亦diệc 何hà 不bất 并tinh 老lão 而nhi 歸quy 之chi 乎hồ 曰viết 老lão 子tử 道Đạo 德đức 五ngũ 千thiên 言ngôn 雖tuy 亦diệc 可khả 羽vũ 翼dực 五ngũ 經kinh 但đãn 如như 齊tề 太thái 公công 之chi 夾giáp 輔phụ 王vương 室thất 則tắc 可khả 若nhược 以dĩ 比tỉ 魯lỗ 之chi 周chu 公công 為vi 文văn 武võ 之chi 嫡đích 嗣tự 則tắc 不bất 可khả 也dã 老lão 聃đam 亦diệc 未vị 曾tằng 有hữu 。 一nhất 言ngôn 及cập 于vu 堯# 舜thuấn 文văn 武võ 周chu 公công 及cập 推thôi 孔khổng 子tử 之chi 賢hiền 何hà 足túc 以dĩ 嗣tự 堯# 舜thuấn 亦diệc 何hà 必tất 為vi 堯# 舜thuấn 之chi 嗣tự 老lão 聃đam 之chi 語ngữ 渾hồn 雄hùng 簡giản 樸phác 真chân 足túc 為vi 天thiên 地địa 無vô 為vi 自tự 然nhiên 。 之chi 宗tông 然nhiên 而nhi 闡xiển 揚dương 內nội 聖thánh 外ngoại 王vương 之chi 旨chỉ 曲khúc 盡tận 天thiên 人nhân 一nhất 貫quán 之chi 微vi 其kỳ 縱tung 橫hoành 抑ức 揚dương 奇kỳ 倔# 痛thống 快khoái 能năng 以dĩ 神thần 化hóa 移di 人nhân 心tâm 之chi 天thiên 而nhi 歸quy 於ư 自tự 然nhiên 處xứ 即tức 老lão 子tử 之chi 文văn 亦diệc 有hữu 所sở 未vị 逮đãi 也dã 雖tuy 然nhiên 今kim 歷lịch 數số 已dĩ 久cửu 有hữu 人nhân 能năng 正chánh 其kỳ 真chân 孤cô 必tất 欲dục 還hoàn 其kỳ 宗tông 于vu 堯# 孔khổng 仍nhưng 從tùng 天thiên 下hạ 以dĩ 老lão 莊trang 並tịnh 稱xưng 如như 儒nho 佛Phật 原nguyên 不bất 同đồng 宗tông 而nhi 道đạo 有hữu 以dĩ 玅# 協hiệp 亦diệc 何hà 不bất 可khả 以dĩ 並tịnh 稱xưng 乎hồ 此thử 正chánh 吾ngô 平bình 日nhật 所sở 謂vị 世thế 人nhân 不bất 知tri 。 道đạo 不bất 同đồng 不bất 相tương 為vi 謀mưu 之chi 語ngữ 是thị 破phá 人nhân 分phần/phân 門môn 別biệt 戶hộ 實thật 教giáo 人nhân 必tất 須tu 以dĩ 道đạo 大đại 同đồng 於ư 天thiên 下hạ 使sử 天thiên 下hạ 之chi 不bất 同đồng 者giả 皆giai 相tương/tướng 謀mưu 於ư 大đại 同đồng 之chi 道đạo 始thỉ 不bất 使sử 異dị 端đoan 之chi 終chung 為vi 異dị 端đoan 也dã 使sử 異dị 端đoan 之chi 終chung 為vi 異dị 端đoan 此thử 聖thánh 人nhân 不bất 能năng 以dĩ 道đạo 大đại 同đồng 於ư 天thiên 下hạ 之chi 過quá 矣hĩ 使sử 能năng 同đồng 之chi 則tắc 天thiên 地địa 日nhật 月nguyệt 。 四tứ 時thời 鬼quỷ 神thần 無vô 不bất 與dữ 之chi 合hợp 也dã 又hựu 何hà 更cánh 有hữu 不bất 同đồng 者giả 乎hồ 此thử 吾ngô 不bất 忍nhẫn 天thiên 下hạ 人nhân 負phụ 莊trang 子tử 立lập 言ngôn 標tiêu 宗tông 之chi 意ý 以dĩ 棄khí 為vi 無vô 用dụng 而nhi 自tự 失thất 其kỳ 天thiên 人nhân 自tự 然nhiên 之chi 道Đạo 。 也dã 時thời 予# 倚ỷ 杖trượng 靈linh 山sơn 偶ngẫu 與dữ 不bất 二nhị 社xã 諸chư 子tử 談đàm 及cập 莊trang 生sanh 之chi 秘bí 曹tào 子tử 請thỉnh 為vi 快khoái 提đề 以dĩ 曉hiểu 未vị 悟ngộ 故cố 提đề 此thử 托thác 孤cô 以dĩ 正chánh 其kỳ 別biệt 傳truyền 即tức 有hữu 謂vị 予# 借tá 莊trang 子tử 自tự 為vi 托thác 孤cô 與dữ 自tự 為vi 正chánh 孤cô 謂vị 非phi 莊trang 子tử 之chi 本bổn 旨chỉ 予# 又hựu 何hà 辭từ 。
提đề 內nội 七thất 篇thiên
莊trang 子tử 實thật 以dĩ 內nội 聖thánh 外ngoại 王vương 之chi 道đạo 為vi 主chủ 而nhi 具cụ 經kinh 濟tế 天thiên 人nhân 之chi 全toàn 機cơ 大đại 用dụng 內nội 七thất 篇thiên 始thỉ 逍tiêu 遙diêu 終chung 應ưng 帝đế 王vương 蓋cái 玅# 於ư 移di 神thần 化hóa 自tự 然nhiên 之chi 旨chỉ 而nhi 歸quy 於ư 堯# 舜thuấn 孔khổng 顏nhan 者giả 也dã 其kỳ 中trung 雖tuy 多đa 稱xưng 述thuật 伏phục 羲# 神thần 農nông 黃hoàng 帝đế 許hứa 由do 老lão 聃đam 壺hồ 子tử 列liệt 子tử 其kỳ 意ý 全toàn 是thị 借tá 客khách 形hình 主chủ 托thác 權quyền 明minh 實thật 以dĩ 一nhất 抑ức 一nhất 揚dương 而nhi 互hỗ 相tương 發phát 揮huy 也dã 何hà 以dĩ 知tri 其kỳ 所sở 必tất 主chủ 哉tai 如như 主chủ 羲# 黃hoàng 也dã 則tắc 屬thuộc 上thượng 世thế 不bất 太thái 荒hoang 唐đường 乎hồ 如như 主chủ 聃đam 壺hồ 也dã 則tắc 涉thiệp 方phương 外ngoại 不bất 太thái 渺# 蕩đãng 乎hồ 如như 必tất 欲dục 主chủ 大đại 宗tông 師sư 應ưng 帝đế 王vương 之chi 道đạo 治trị 苟cẩu 不bất 推thôi 尊tôn 堯# 舜thuấn 孔khổng 顏nhan 為vi 天thiên 地địa 中trung 和hòa 之chi 主chủ 則tắc 道đạo 術thuật 將tương 為vi 天thiên 下hạ 裂liệt 矣hĩ 又hựu 何hà 所sở 取thủ 法pháp 以dĩ 為vi 宗tông 乎hồ 是thị 吾ngô 即tức 七thất 篇thiên 之chi 命mạng 名danh 與dữ 七thất 篇thiên 中trung 首thủ 尾vĩ 出xuất 堯# 舜thuấn 孔khổng 顏nhan 之chi 旨chỉ 予# 知tri 其kỳ 必tất 主chủ 於ư 堯# 孔khổng 為vi 內nội 聖thánh 外ngoại 王vương 之chi 宗tông 也dã 夫phu 六lục 經kinh 之chi 宗tông 旨chỉ 全toàn 主chủ 於ư 實thật 理lý 實thật 事sự 實thật 功công 實thật 用dụng 而nhi 莊trang 子tử 則tắc 多đa 主chủ 於ư 虛hư 理lý 虛hư 事sự 虛hư 功công 虛hư 用dụng 而nhi 究cứu 其kỳ 指chỉ 歸quy 皆giai 有hữu 濟tế 于vu 實thật 義nghĩa 也dã 以dĩ 故cố 莊trang 生sanh 之chi 所sở 以dĩ 不bất 經kinh 而nhi 冠quan 於ư 百bách 氏thị 之chi 上thượng 以dĩ 能năng 自tự 創sáng/sang 而nhi 不bất 襲tập 人nhân 即tức 多đa 引dẫn 成thành 語ngữ 皆giai 出xuất 匠tượng 心tâm 獨độc 玅# 而nhi 古cổ 人nhân 成thành 語ngữ 即tức 自tự 己kỷ 語ngữ 也dã 其kỳ 豎thụ 義nghĩa 設thiết 喻dụ 絕tuyệt 世thế 所sở 無vô 而nhi 至chí 理lý 有hữu 所sở 不bất 加gia 此thử 時thời 佛Phật 法Pháp 禪thiền 宗tông 尚thượng 未vị 來lai 東đông 土thổ/độ 而nhi 莊trang 子tử 先tiên 為vi 之chi 破phá 天thiên 荒hoang 文văn 具cụ 眾chúng 體thể 奇kỳ 出xuất 無vô 端đoan 排bài 山sơn 蕩đãng 海hải 出xuất 鬼quỷ 入nhập 神thần 其kỳ 才tài 力lực 膽đảm 識thức 手thủ 眼nhãn 作tác 略lược 大đại 似tự 諸chư 祖tổ 之chi 機cơ 鋒phong 棒bổng 喝hát 以dĩ 毒độc 攻công 毒độc 以dĩ 橛quyết 出xuất 橛quyết 能năng 使sử 人nhân 立lập 地địa 死tử 心tâm 汗hãn 下hạ 絕tuyệt 後hậu 重trọng/trùng 甦tô 誠thành 震chấn 旦đán 國quốc 之chi 第đệ 一nhất 種chủng 奇kỳ 書thư 又hựu 有hữu 痛thống 快khoái 于vu 六lục 經kinh 者giả 蓋cái 六lục 經kinh 如như 養dưỡng 元nguyên 氣khí 之chi 藥dược 以dĩ 王vương 道đạo 無vô 近cận 功công 也dã 百bách 氏thị 之chi 作tác 未vị 必tất 立lập 言ngôn 皆giai 能năng 自tự 創sáng/sang 其kỳ 奇kỳ 即tức 文văn 字tự 亦diệc 未vị 必tất 皆giai 能năng 自tự 創sáng/sang 其kỳ 法pháp 即tức 有hữu 能năng 師sư 莊trang 子tử 之chi 意ý 法pháp 莊trang 子tử 之chi 文văn 而nhi 自tự 新tân 之chi 者giả 亦diệc 未vị 嘗thường 不bất 擅thiện 場tràng 為vi 一nhất 代đại 之chi 名danh 家gia 也dã 即tức 天thiên 下hạ 英anh 雄hùng 豪hào 傑kiệt 有hữu 潑bát 天thiên 熱nhiệt 血huyết 者giả 或hoặc 能năng 一nhất 聞văn 莊trang 子tử 超siêu 放phóng 之chi 言ngôn 如như 投đầu 之chi 於ư 清thanh 冷lãnh 之chi 淵uyên 棄khí 之chi 於ư 秕# 糠khang 之chi 地địa 不bất 覺giác 喪táng 然nhiên 自tự 失thất 反phản 不bất 如như 兀ngột 者giả 介giới 者giả 支chi 離ly 者giả 擁ủng 腫thũng 者giả 之chi 能năng 傲ngạo 倪nghê 於ư 萬vạn 物vật 之chi 上thượng 為vi 自tự 得đắc 乎hồ 天thiên 也dã 何hà 則tắc 人nhân 生sanh 之chi 所sở 以dĩ 不bất 得đắc 。 乎hồ 天thiên 者giả 以dĩ 有hữu 二nhị 事sự 交giao 戰chiến 於ư 胸hung 中trung 而nhi 自tự 失thất 之chi 也dã 二nhị 事sự 為vi 何hà 一nhất 則tắc 世thế 所sở 共cộng 尊tôn 尚thượng 者giả 莫mạc 過quá 于vu 聖thánh 人nhân 帝đế 王vương 才tài 智trí 仁nhân 義nghĩa 功công 利lợi 聲thanh 名danh 富phú 貴quý 祿lộc 壽thọ 之chi 類loại 一nhất 則tắc 世thế 所sở 共cộng 畏úy 惡ác 者giả 莫mạc 過quá 於ư 生sanh 死tử 。 疾tật 苦khổ 憂ưu 患hoạn 孤cô 獨độc 貧bần 賤tiện 介giới 兀ngột 支chi 離ly 散tán 木mộc 之chi 類loại 試thí 令linh 一nhất 讀đọc 莊trang 子tử 忽hốt 能năng 心tâm 目mục 頓đốn 更cánh 榮vinh 辱nhục 俱câu 喪táng 則tắc 尊tôn 尚thượng 者giả 不bất 知tri 其kỳ 所sở 尊tôn 畏úy 惡ác 者giả 不bất 知tri 其kỳ 所sở 畏úy 并tinh 其kỳ 平bình 生sanh 所sở 未vị 能năng 省tỉnh 發phát 者giả 忽hốt 因nhân 喪táng 此thử 二nhị 執chấp 而nhi 又hựu 能năng 省tỉnh 發phát 之chi 也dã 夫phu 如như 是thị 豈khởi 非phi 莊trang 子tử 之chi 度độ 人nhân 難nan 度độ 移di 人nhân 難nan 移di 為vi 儒nho 宗tông 之chi 教giáo 外ngoại 別biệt 傳truyền 哉tai 設thiết 使sử 莊trang 子tử 生sanh 於ư 摩ma 騰đằng 入nhập 漢hán 之chi 時thời 必tất 能năng 破phá 冥minh 諦đế 神thần 我ngã 之chi 計kế 揮huy 鞭tiên 于vu 生sanh 肇triệu 融dung 叡duệ 之chi 先tiên 以dĩ 開khai 拓thác 聖Thánh 諦Đế 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 矣hĩ 生sanh 於ư 達đạt 磨ma 來lai 梁lương 之chi 後hậu 必tất 能năng 破phá 委ủy 蛇xà 渾hồn 沌# 之chi 疑nghi 蛻thuế 穎# 於ư 磨ma 磚# 垂thùy 足túc 之chi 表biểu 如như 馬mã 駒câu 之chi 踏đạp 殺sát 天thiên 下hạ 人nhân 。 石thạch 頭đầu 之chi 滑hoạt 殺sát 天thiên 下hạ 人nhân 也dã 。 雖tuy 然nhiên 安an 知tri 莊trang 生sanh 非phi 以dĩ 權quyền 教giáo 示thị 現hiện 故cố 先tiên 於ư 戰chiến 國quốc 為vi 佛Phật 法Pháp 之chi 前tiền 矛mâu 復phục 於ư 唐đường 宋tống 而nhi 出xuất 世thế 為vi 馬mã 石thạch 輩bối 之chi 以dĩ 全toàn 機cơ 大đại 用dụng 振chấn 吾ngô 宗tông 哉tai 。
提đề 逍tiêu 遙diêu 遊du
莊trang 子tử 以dĩ 人nhân 習tập 於ư 常thường 所sở 見kiến 聞văn 而nhi 滯trệ 於ư 名danh 相tướng 功công 利lợi 不bất 見kiến 天thiên 地địa 之chi 神thần 化hóa 出xuất 於ư 自tự 然nhiên 故cố 拈niêm 鯤# 鵬# 之chi 大đại 而nhi 化hóa 者giả 移di 人nhân 之chi 見kiến 聞văn 以dĩ 入nhập 於ư 神thần 則tắc 逍tiêu 遙diêu 乎hồ 與dữ 天thiên 遊du 矣hĩ 夫phu 人nhân 物vật 之chi 各các 得đắc 逍tiêu 遙diêu 者giả 以dĩ 各các 自tự 無vô 相tướng 待đãi 也dã 斥xích 鷃# 笑tiếu 大đại 鵬# 奚hề 必tất 以dĩ 之chi 九cửu 萬vạn 里lý 而nhi 南nam 為vi 正chánh 以dĩ 不bất 必tất 相tương 待đãi 也dã 宋tống 榮vinh 子tử 雖tuy 自tự 笑tiếu 其kỳ 可khả 笑tiếu 又hựu 惡ác 可khả 以dĩ 笑tiếu 列liệt 子tử 之chi 奚hề 必tất 以dĩ 之chi 御ngự 風phong 而nhi 後hậu 泠# 然nhiên 為vi 善thiện 哉tai 所sở 謂vị 此thử 雖tuy 免miễn 於ư 行hành 猶do 有hữu 所sở 待đãi 者giả 以dĩ 彼bỉ 未vị 由do 乎hồ 天thiên 真chân 自tự 然nhiên 之chi 道Đạo 。 不bất 免miễn 於ư 藉tạ 功công 利lợi 也dã 若nhược 夫phu 乘thừa 天thiên 地địa 之chi 正chánh 而nhi 御ngự 六lục 氣khí 之chi 辨biện 以dĩ 游du 無vô 窮cùng 者giả 彼bỉ 且thả 惡ác 乎hồ 待đãi 哉tai 故cố 曰viết 聖thánh 人nhân 。 無vô 己kỷ 神thần 人nhân 無vô 功công 至chí 人nhân 無vô 名danh 此thử 逍tiêu 遙diêu 之chi 大đại 意ý 也dã 夫phu 無vô 己kỷ 無vô 功công 無vô 名danh 其kỳ 果quả 誰thùy 乎hồ 堯# 讓nhượng 天thiên 下hạ 與dữ 許hứa 由do 庶thứ 幾kỷ 似tự 之chi 堯# 曰viết 夫phu 子tử 立lập 而nhi 天thiên 下hạ 治trị 而nhi 吾ngô 猶do 尸thi 之chi 請thỉnh 致trí 天thiên 下hạ 許hứa 由do 曰viết 子tử 治trị 天thiên 下hạ 天thiên 下hạ 既ký 已dĩ 治trị 也dã 而nhi 我ngã 猶do 代đại 子tử 吾ngô 將tương 為vi 賓tân 乎hồ 此thử 則tắc 明minh 乎hồ 兩lưỡng 不bất 相tương 代đại 如như 庖bào 祝chúc 也dã 此thử 二nhị 子tử 之chi 辭từ 讓nhượng 猶do 似tự 乎hồ 以dĩ 天thiên 下hạ 為vi 天thiên 下hạ 以dĩ 能năng 治trị 之chi 為vi 治trị 而nhi 未vị 出xuất 乎hồ 功công 利lợi 之chi 跡tích 以dĩ 藐miệu 姑cô 射xạ 之chi 神thần 人nhân 表biểu 之chi 孰thục 弊tệ 弊tệ 焉yên 以dĩ 天thiên 下hạ 為vi 事sự 故cố 以dĩ 堯# 往vãng 見kiến 四tứ 子tử 藐miệu 姑cô 射xạ 之chi 山sơn 窅# 然nhiên 喪táng 其kỳ 天thiên 下hạ 正chánh 見kiến 堯# 之chi 所sở 以dĩ 神thần 乎hồ 自tự 然nhiên 非phi 天thiên 下hạ 功công 利lợi 之chi 跡tích 可khả 求cầu 也dã 此thử 中trung 之chi 玅# 在tại 下hạ 一nhất 轉chuyển 處xứ 人nhân 不bất 知tri 之chi 耳nhĩ 莊trang 子tử 意ý 以dĩ 人nhân 只chỉ 知tri 事sự 跡tích 為vi 跡tích 不bất 知tri 以dĩ 事sự 跡tích 為vi 神thần 使sử 彼bỉ 果quả 不bất 能năng 以dĩ 事sự 跡tích 為vi 神thần 則tắc 不bất 以dĩ 惠huệ 王vương 之chi 大đại 瓠hoạch 大đại 而nhi 無vô 用dụng 欲dục 剖phẫu 之chi 為vi 惠huệ 子tử 之chi 拙chuyết 於ư 用dụng 大đại 又hựu 不bất 以dĩ 不bất 龜quy 手thủ 之chi 藥dược 或hoặc 鬻dục 技kỹ 千thiên 金kim 或hoặc 裂liệt 地địa 而nhi 封phong 為vi 所sở 用dụng 之chi 異dị 又hựu 不bất 以dĩ 斄# 牛ngưu 之chi 大đại 而nhi 不bất 能năng 執chấp 鼠thử 為vi 無vô 用dụng 又hựu 不bất 以dĩ 大đại 樹thụ 患hoạn 其kỳ 無vô 用dụng 而nhi 不bất 樹thụ 之chi 於ư 無vô 何hà 有hữu 之chi 鄉hương 莊trang 子tử 之chi 不bất 計kế 物vật 事sự 之chi 大đại 小tiểu 不bất 泥nê 人nhân 情tình 之chi 有hữu 用dụng 無vô 用dụng 此thử 正chánh 明minh 能năng 以dĩ 神thần 化hóa 而nhi 任nhậm 其kỳ 自tự 然nhiên 則tắc 事sự 跡tích 之chi 大đại 小tiểu 短đoản 長trường/trưởng 動động 靜tĩnh 有hữu 無vô 未vị 始thỉ 不bất 各các 適thích 其kỳ 天thiên 而nhi 與dữ 之chi 逍tiêu 遙diêu 遊du 也dã 此thử 篇thiên 主chủ 於ư 各các 無vô 所sở 待đãi 故cố 得đắc 逍tiêu 遙diêu 而nhi 一nhất 篇thiên 之chi 旨chỉ 又hựu 足túc 以dĩ 含hàm 攝nhiếp 七thất 篇thiên 也dã 如như 鵬# 鷃# 之chi 大đại 小tiểu 菌# 樁# 之chi 短đoản 長trường/trưởng 彭# 殤thương 之chi 壽thọ 夭yểu 皆giai 各các 自tự 相tương/tướng 忘vong 即tức 齊tề 物vật 也dã 冰băng 雪tuyết 之chi 處xứ 子tử 乘thừa 雲vân 氣khí 御ngự 飛phi 龍long 其kỳ 神thần 凝ngưng 使sử 物vật 不bất 疵tỳ 癘lệ 即tức 養dưỡng 生sanh 主chủ 也dã 宋tống 榮vinh 子tử 定định 乎hồ 內nội 外ngoại 之chi 分phần 辨biện 乎hồ 榮vinh 辱nhục 之chi 境cảnh 後hậu 其kỳ 於ư 世thế 未vị 數sác 數sác 然nhiên 即tức 人nhân 間gian 世thế 也dã 許hứa 由do 之chi 不bất 治trị 天thiên 下hạ 有hữu 治trị 天thiên 下hạ 之chi 德đức 寧ninh 為vi 其kỳ 實thật 不bất 為vi 其kỳ 名danh 即tức 德đức 充sung 符phù 也dã 之chi 人nhân 也dã 物vật 莫mạc 之chi 傷thương 大đại 浸tẩm 稽khể 天thiên 而nhi 不bất 溺nịch 大đại 旱hạn 金kim 石thạch 流lưu 而nhi 不bất 熱nhiệt 是thị 其kỳ 塵trần 垢cấu 秕# 糠khang 猶do 將tương 陶đào 鑄chú 堯# 舜thuấn 即tức 大đại 宗tông 師sư 也dã 堯# 治trị 天thiên 下hạ 天thiên 下hạ 既ký 已dĩ 治trị 而nhi 窅# 喪táng 其kỳ 天thiên 下hạ 冥minh 於ư 自tự 然nhiên 即tức 應ưng 帝đế 王vương 也dã 予# 所sở 謂vị 活hoạt 句cú 活hoạt 法pháp 乃nãi 能năng 八bát 面diện 受thọ 敵địch 而nhi 直trực 應ưng 曲khúc 當đương 誠thành 莊trang 子tử 之chi 謂vị 也dã 噫# 安an 得đắc 若nhược 而nhi 人nhân 與dữ 之chi 細tế 讀đọc 逍tiêu 遙diêu 遊du 哉tai 。
提đề 齊tề 物vật 論luận
莊trang 子tử 以dĩ 自tự 然nhiên 為vi 宗tông 而nhi 功công 在tại 無vô 為vi 其kỳ 所sở 立lập 言ngôn 不bất 外ngoại 乎hồ 此thử 是thị 齊tề 物vật 論luận 蓋cái 踵chủng 前tiền 聖thánh 人nhân 無vô 己kỷ 而nhi 無vô 所sở 待đãi 任nhậm 萬vạn 物vật 之chi 自tự 然nhiên 非phi 有hữu 使sử 之chi 更cánh 不bất 以dĩ 生sanh 死tử 彼bỉ 我ngã 是thị 非phi 得đắc 失thất 為vi 同đồng 異dị 故cố 渾hồn 然nhiên 各các 相tương/tướng 忘vong 於ư 無vô 對đối 耦# 之chi 大Đại 道Đạo 也dã 此thử 以dĩ 子tử 綦# 隱ẩn 几kỉ 仰ngưỡng 天thiên 而nhi 噓hư 嗒# 焉yên 似tự 喪táng 其kỳ 耦# 者giả 是thị 大đại 塊khối 之chi 噫# 氣khí 同đồng 出xuất 於ư 無vô 為vi 而nhi 自tự 然nhiên 也dã 世thế 人nhân 之chi 為vi 物vật 累lũy/lụy/luy 不bất 能năng 出xuất 生sanh 死tử 。 於ư 塵trần 垢cấu 之chi 外ngoại 者giả 以dĩ 有hữu 我ngã 也dã 真chân 吾ngô 無vô 我ngã 何hà 有hữu 對đối 耦# 可khả 累lũy/lụy/luy 所sở 謂vị 形hình 固cố 可khả 使sử 如như 枯khô 木mộc 心tâm 固cố 可khả 使sử 如như 死tử 灰hôi 者giả 子tử 游du 只chỉ 見kiến 其kỳ 似tự 喪táng 其kỳ 耦# 曾tằng 未vị 知tri 吾ngô 已dĩ 喪táng 我ngã 也dã 吾ngô 者giả 我ngã 之chi 真chân 宰tể 也dã 何hà 可khả 喪táng 乎hồ 吾ngô 所sở 喪táng 者giả 是thị 妄vọng 執chấp 之chi 我ngã 見kiến 也dã 我ngã 見kiến 能năng 忘vong 則tắc 一nhất 無vô 所sở 為vi 其kỳ 天thiên 真chân 之chi 吾ngô 與dữ 天thiên 地địa 萬vạn 物vật 。 冥minh 乎hồ 無vô 朕trẫm 又hựu 何hà 有hữu 一nhất 身thân 所sở 耦# 之chi 情tình 形hình 如như 臣thần 妾thiếp 之chi 不bất 足túc 相tướng 治trị 而nhi 自tự 損tổn 益ích 於ư 其kỳ 間gian 乎hồ 此thử 雖tuy 齊tề 物vật 卻khước 提đề 出xuất 吾ngô 喪táng 我ngã 為vi 主chủ 則tắc 與dữ 前tiền 無vô 已dĩ 而nhi 窅# 然nhiên 喪táng 其kỳ 天thiên 下hạ 始thỉ 終chung 貫quán 徹triệt 於ư 蝶# 夢mộng 物vật 化hóa 也dã 至chí 曰viết 非phi 彼bỉ 無vô 我ngã 非phi 我ngã 無vô 所sở 取thủ 此thử 正chánh 明minh 我ngã 見kiến 本bổn 空không 以dĩ 對đối 物vật 有hữu 我ngã 物vật 不bất 自tự 物vật 由do 我ngã 而nhi 物vật 如như 我ngã 不bất 取thủ 物vật 亦diệc 不bất 有hữu 知tri 此thử 非phi 幻huyễn 成thành 幻huyễn 則tắc 亦diệc 近cận 於ư 自tự 然nhiên 矣hĩ 而nhi 不bất 知tri 其kỳ 所sở 使sứ 者giả 是thị 幻huyễn 作tác 似tự 若nhược 有hữu 真chân 宰tể 而nhi 特đặc 不bất 得đắc 其kỳ 朕trẫm 可khả 行hành 已dĩ 信tín 此thử 正chánh 是thị 唯duy 無vô 作tác 作tác 則tắc 眾chúng 竅khiếu 怒nộ 號hiệu 而nhi 不bất 見kiến 其kỳ 。 形hình 正chánh 是thị 厲lệ 風phong 濟tế 則tắc 眾chúng 竅khiếu 為vi 虛hư 有hữu 情tình 而nhi 無vô 形hình 正chánh 是thị 吹xuy 萬vạn 不bất 同đồng 而nhi 使sử 其kỳ 自tự 己kỷ 也dã 咸hàm 其kỳ 自tự 取thủ 怒nộ 者giả 其kỳ 誰thùy 耶da 作tác 者giả 怒nộ 者giả 豈khởi 真chân 有hữu 使sử 之chi 者giả 而nhi 非phi 我ngã 無vô 所sở 取thủ 之chi 我ngã 不bất 益ích 見kiến 其kỳ 幻huyễn 妄vọng 乎hồ 於ư 此thử 可khả 見kiến 風phong 與dữ 竅khiếu 與dữ 作tác 者giả 取thủ 者giả 怒nộ 者giả 使sứ 者giả 乃nãi 至chí 閑nhàn 閑nhàn 間gian 間gian 炎diễm 炎diễm 詹# 詹# 其kỳ 寐mị 魂hồn 交giao 其kỳ 覺giác 形hình 開khai 與dữ 喜hỷ 怒nộ 哀ai 樂nhạo/nhạc/lạc 慮lự 歎thán 變biến 慹# 姚diêu 佚# 啟khải 態thái 互hỗ 相tương 求cầu 之chi 如như 樂nhạo/nhạc/lạc 出xuất 虛hư 蒸chưng 成thành 菌# 一nhất 無vô 可khả 得đắc 則tắc 物vật 我ngã 本bổn 空không 而nhi 達đạt 者giả 於ư 是thị 知tri 通thông 為vi 一nhất 不bất 損tổn 人nhân 而nhi 益ích 天thiên 不bất 益ích 人nhân 而nhi 損tổn 天thiên 一nhất 無vô 所sở 為vi 而nhi 休hưu 乎hồ 天thiên 均quân 又hựu 孰thục 更cánh 能năng 喪táng 吾ngô 之chi 天thiên 真chân 乎hồ 人nhân 不bất 達đạt 此thử 一nhất 受thọ 其kỳ 成thành 形hình 則tắc 與dữ 所sở 耦# 而nhi 生sanh 我ngã 見kiến 與dữ 接tiếp 為vi 搆câu 日nhật 與dữ 心tâm 鬥đấu 日nhật 夜dạ 相tương 代đại 。 乎hồ 前tiền 莫mạc 知tri 其kỳ 所sở 萌manh 而nhi 妄vọng 執chấp 之chi 不bất 亡vong 直trực 至chí 老lão 死tử 不bất 能năng 盡tận 去khứ 與dữ 物vật 相tương/tướng 刃nhận 相tương/tướng 靡mĩ 其kỳ 心tâm 盡tận 如như 馳trì 莫mạc 之chi 能năng 止chỉ 固cố 已dĩ 可khả 悲bi 以dĩ 至chí 其kỳ 形hình 化hóa 心tâm 與dữ 之chi 俱câu 化hóa 而nhi 芒mang 乎hồ 無vô 本bổn 可khả 據cứ 不bất 亦diệc 大đại 可khả 哀ai 乎hồ 此thử 莊trang 子tử 痛thống 與dữ 世thế 人nhân 提đề 撕# 此thử 生sanh 死tử 性tánh 命mạng 大đại 事sự 是thị 發phát 六lục 經kinh 所sở 未vị 發phát 之chi 秘bí 旨chỉ 也dã 所sở 謂vị 有hữu 大đại 覺giác 乃nãi 能năng 破phá 此thử 大đại 夢mộng 萬vạn 世thế 之chi 後hậu 一nhất 遇ngộ 大đại 聖thánh 知tri 其kỳ 解giải 者giả 是thị 且thả 暮mộ 遇ngộ 之chi 也dã 而nhi 人nhân 豈khởi 獨độc 無vô 一nhất 不bất 芒mang 者giả 乎hồ 夫phu 能năng 不bất 芒mang 者giả 以dĩ 能năng 知tri 天thiên 真chân 之chi 獨độc 存tồn 為vi 可khả 據cứ 也dã 天thiên 何hà 存tồn 乎hồ 夫phu 能năng 隨tùy 其kỳ 日nhật 夜dạ 相tương 交giao 乎hồ 前tiền 之chi 成thành 心tâm 而nhi 師sư 之chi 誰thùy 獨độc 無vô 此thử 成thành 心tâm 為vi 可khả 師sư 乎hồ 既ký 謂vị 之chi 成thành 心tâm 則tắc 非phi 知tri 能năng 益ích 愚ngu 能năng 損tổn 也dã 所sở 謂vị 奚hề 必tất 知tri 代đại 而nhi 心tâm 自tự 取thủ 者giả 有hữu 之chi 愚ngu 亦diệc 有hữu 與dữ 焉yên 則tắc 此thử 成thành 心tâm 是thị 吾ngô 人nhân 天thiên 真chân 自tự 然nhiên 之chi 心tâm 是thị 常thường 存tồn 之chi 心tâm 也dã 又hựu 豈khởi 未vị 成thành 乎hồ 心tâm 之chi 心tâm 得đắc 而nhi 是thị 非phi 之chi 哉tai 未vị 成thành 乎hồ 心tâm 之chi 心tâm 而nhi 是thị 非phi 之chi 則tắc 雖tuy 神thần 禹vũ 亦diệc 不bất 能năng 知tri 。 也dã 吾ngô 獨độc 安an 能năng 復phục 以dĩ 真chân 偽ngụy 是thị 非phi 而nhi 辨biện 其kỳ 未vị 成thành 之chi 心tâm 哉tai 此thử 天thiên 真chân 自tự 然nhiên 之chi 心tâm 能năng 自tự 見kiến 之chi 則tắc 天thiên 下hạ 所sở 言ngôn 之chi 是thị 非phi 真chân 偽ngụy 皆giai 無vô 隱ẩn 也dã 彼bỉ 此thử 之chi 所sở 謂vị 是thị 非phi 真chân 偽ngụy 皆giai 有hữu 所sở 偶ngẫu 此thử 道đạo 無vô 偶ngẫu 如như 樞xu 之chi 環hoàn 中trung 空không 而nhi 外ngoại 無vô 端đoan 可khả 尋tầm 以dĩ 是thị 而nhi 應ưng 無vô 窮cùng 則tắc 不bất 可khả 喻dụ 以dĩ 天thiên 地địa 萬vạn 物vật 。 如như 指chỉ 馬mã 也dã 今kim 天thiên 下hạ 道đạo 之chi 成thành 毀hủy 言ngôn 之chi 是thị 非phi 正chánh 如như 昭chiêu 文văn 之chi 鼓cổ 琴cầm 師sư 曠khoáng 之chi 枝chi 策sách 惠huệ 子tử 之chi 據cứ 梧# 是thị 三tam 子tử 者giả 皆giai 以dĩ 自tự 好hảo 相tướng 異dị 而nhi 欲dục 明minh 之chi 於ư 世thế 亦diệc 竟cánh 以dĩ 堅kiên 白bạch 之chi 昧muội 其kỳ 終chung 所sở 謂vị 道đạo 隱ẩn 於ư 小tiểu 成thành 言ngôn 隱ẩn 於ư 榮vinh 華hoa 使sử 能năng 圖đồ 其kỳ 滑hoạt 疑nghi 之chi 耀diệu 不bất 用dụng 自tự 異dị 而nhi 寓# 諸chư 庸dong 不bất 亦diệc 如như 聖thánh 人nhân 愚ngu 芚# 以dĩ 是thị 相tương/tướng 蘊uẩn 為vi 有hữu 得đắc 乎hồ 夫phu 如như 是thị 既ký 和hòa 之chi 以dĩ 天thiên 倪nghê 而nhi 無vô 是thị 非phi 。 同đồng 異dị 其kỳ 孰thục 更cánh 能năng 為vi 正chánh 之chi 乎hồ 故cố 吾ngô 曰viết 於ư 此thử 能năng 知tri 則tắc 彼bỉ 此thử 相tương/tướng 耦# 如như 罔võng 兩lưỡng 之chi 對đối 影ảnh 化hóa 聲thanh 之chi 相tướng 待đãi 莊trang 周chu 之chi 夢mộng 蝶# 是thị 皆giai 謂vị 之chi 物vật 化hóa 不bất 取thủ 無vô 非phi 幻huyễn 。 猶do 待đãi 悟ngộ 耶da 。
提đề 養dưỡng 生sanh 主chủ
養dưỡng 生sanh 以dĩ 何hà 為vi 主chủ 即tức 緣duyên 督# 以dĩ 為vi 經kinh 率suất 性tánh 之chi 謂vị 道đạo 也dã 人nhân 之chi 不bất 能năng 保bảo 身thân 全toàn 生sanh 養dưỡng 親thân 盡tận 年niên 者giả 以dĩ 外ngoại 有hữu 形hình 生sanh 物vật 欲dục 為vi 有hữu 涯nhai 之chi 肯khẳng 綮khính/khể 內nội 有hữu 知tri 見kiến 執chấp 著trước 為vi 無vô 涯nhai 之chi 自tự 厚hậu 而nhi 內nội 外ngoại 兩lưỡng 相tương 觸xúc 犯phạm 則tắc 主chủ 無vô 以dĩ 自tự 存tồn 如như 族tộc 庖bào 所sở 見kiến 無vô 非phi 是thị 牛ngưu 未vị 免miễn 於ư 折chiết 刀đao 也dã 豈khởi 不bất 殆đãi 哉tai 使sử 能năng 內nội 不bất 見kiến 有hữu 己kỷ 有hữu 功công 有hữu 名danh 有hữu 待đãi 則tắc 吾ngô 天thiên 真chân 之chi 神thần 無vô 我ngã 見kiến 之chi 厚hậu 官quan 知tri 止chỉ 而nhi 神thần 行hành 矣hĩ 外ngoại 不bất 見kiến 彼bỉ 此thử 。 善thiện 惡ác 是thị 非phi 。 名danh 刑hình 則tắc 吾ngô 自tự 然nhiên 之chi 生sanh 無vô 物vật 欲dục 之chi 閡ngại 而nhi 依y 乎hồ 天thiên 理lý 以dĩ 無vô 厚hậu 入nhập 有hữu 間gian 恢khôi 恢khôi 乎hồ 游du 刃nhận 有hữu 餘dư 地địa 矣hĩ 此thử 自tự 善thiện 其kỳ 刀đao 十thập 九cửu 年niên 如như 新tân 發phát 於ư 硎# 者giả 是thị 君quân 子tử 之chi 能năng 慎thận 獨độc 於ư 莫mạc 見kiến 莫mạc 顯hiển 之chi 中trung 也dã 故cố 每mỗi 至chí 于vu 族tộc 吾ngô 見kiến 其kỳ 難nạn 為vi 怵truật 然nhiên 為vi 戒giới 視thị 為vi 止chỉ 行hành 為vi 遲trì 動động 刀đao 甚thậm 微vi 謋# 然nhiên 已dĩ 解giải 提đề 刀đao 而nhi 立lập 為vi 之chi 四tứ 顧cố 為vi 之chi 躊trù 躕# 滿mãn 志chí 善thiện 刀đao 而nhi 藏tạng 之chi 於ư 此thử 足túc 見kiến 孔khổng 子tử 用dụng 行hành 舍xá 藏tạng 之chi 所sở 慎thận 處xứ 惟duy 顏nhan 子tử 拳quyền 拳quyền 服phục 膺ưng 者giả 是thị 與dữ 若nhược 子tử 路lộ 之chi 雄hùng 心tâm 壯tráng 氣khí 無vô 所sở 忌kỵ 憚đạn 者giả 痛thống 誡giới 之chi 為vi 暴bạo 虎hổ 馮bằng 河hà 必tất 也dã 好hảo/hiếu 謀mưu 懼cụ 事sự 是thị 則tắc 已dĩ 全toàn 乎hồ 知tri 仁nhân 勇dũng 之chi 玅# 其kỳ 所sở 謂vị 保bảo 身thân 全toàn 生sanh 養dưỡng 親thân 盡tận 年niên 者giả 不bất 由do 此thử 可khả 以dĩ 見kiến 乎hồ 公công 文văn 軒hiên 驚kinh 見kiến 右hữu 師sư 之chi 介giới 疑nghi 乎hồ 天thiên 人nhân 孰thục 知tri 天thiên 生sanh 者giả 非phi 天thiên 人nhân 有hữu 者giả 非phi 人nhân 乎hồ 莊trang 子tử 意ý 在tại 因nhân 物vật 自tự 然nhiên 不bất 敢cảm 以dĩ 養dưỡng 生sanh 而nhi 反phản 傷thương 生sanh 也dã 澤trạch 雉trĩ 十thập 步bộ 一nhất 啄trác 百bách 步bộ 一nhất 飲ẩm 人nhân 見kiến 其kỳ 勞lao 不bất 知tri 其kỳ 養dưỡng 使sử 一nhất 入nhập 乎hồ 樊phàn 籠lung 中trung 飲ẩm 啄trác 固cố 不bất 必tất 求cầu 而nhi 困khốn 頓đốn 其kỳ 形hình 氣khí 神thần 雖tuy 欲dục 王vương 亦diệc 無vô 自tự 善thiện 之chi 方phương 也dã 又hựu 何hà 如như 逍tiêu 遙diêu 乎hồ 無vô 累lũy/lụy/luy 哉tai 方phương 今kim 玄huyền 家gia 者giả 流lưu 特đặc 以dĩ 長trường 生sanh 不bất 死tử 自tự 表biểu 號hiệu 為vi 全toàn 真chân 養dưỡng 生sanh 其kỳ 亦diệc 能năng 知tri 右hữu 師sư 之chi 獨độc 澤trạch 雉trĩ 之chi 神thần 以dĩ 外ngoại 身thân 身thân 存tồn 後hậu 身thân 身thân 先tiên 之chi 旨chỉ 乎hồ 知tri 此thử 則tắc 多đa 方phương 勞lao 其kỳ 精tinh 神thần 竭kiệt 其kỳ 血huyết 氣khí 以dĩ 圖đồ 卻khước 病bệnh 延diên 年niên 殊thù 不bất 知tri 天thiên 真chân 之chi 神thần 已dĩ 日nhật 與dữ 形hình 氣khí 俱câu 化hóa 雖tuy 欲dục 自tự 王vương 無vô 及cập 矣hĩ 是thị 可khả 不bất 謂vị 之chi 遁độn 天thiên 倍bội 情tình 忘vong 其kỳ 所sở 受thọ 者giả 乎hồ 莊trang 子tử 以dĩ 老lão 聃đam 死tử 為vi 適thích 來lai 夫phu 子tử 時thời 也dã 適thích 去khứ 夫phu 子tử 順thuận 也dã 安an 時thời 而nhi 處xứ 順thuận 哀ai 樂nhạo/nhạc/lạc 不bất 能năng 入nhập 也dã 古cổ 者giả 謂vị 是thị 帝đế 之chi 縣huyện 解giải 指chỉ 窮cùng 於ư 為vi 薪tân 火hỏa 傳truyền 也dã 不bất 知tri 其kỳ 盡tận 也dã 秦tần 失thất 弔điếu 見kiến 其kỳ 老lão 者giả 哭khốc 之chi 如như 哭khốc 其kỳ 子tử 少thiểu 者giả 哭khốc 之chi 如như 哭khốc 其kỳ 母mẫu 彼bỉ 其kỳ 所sở 以dĩ 會hội 之chi 必tất 有hữu 不bất 蘄kì 言ngôn 而nhi 言ngôn 不bất 蘄kì 哭khốc 而nhi 哭khốc 者giả 是thị 遁độn 天thiên 倍bội 情tình 忘vong 其kỳ 所sở 受thọ 在tại 老lão 子tử 又hựu 何hà 哀ai 樂nhạo/nhạc/lạc 足túc 以dĩ 入nhập 其kỳ 靈linh 府phủ 以dĩ 世thế 法pháp 視thị 之chi 則tắc 必tất 以dĩ 老lão 子tử 為vi 聖thánh 人nhân 能năng 使sử 人nhân 盡tận 死tử 喪táng 之chi 體thể 如như 此thử 所sở 謂vị 。 臨lâm 喪táng 不bất 哀ai 吾ngô 何hà 以dĩ 觀quán 之chi 哉tai 而nhi 秦tần 失thất 乃nãi 謂vị 之chi 遁độn 天thiên 之chi 刑hình 帝đế 縣huyện 之chi 尚thượng 未vị 解giải 此thử 又hựu 深thâm 於ư 方phương 外ngoại 欲dục 使sử 人nhân 知tri 。 超siêu 于vu 生sanh 死tử 之chi 跡tích 者giả 也dã 生sanh 時thời 死tử 順thuận 是thị 老lão 莊trang 無vô 為vi 自tự 然nhiên 。 之chi 學học 其kỳ 宗tông 本bổn 亦diệc 只chỉ 如như 此thử 獨độc 是thị 薪tân 盡tận 火hỏa 傳truyền 一nhất 語ngữ 可khả 通thông 吾ngô 禪thiền 然nhiên 彼bỉ 但đãn 曰viết 火hỏa 傳truyền 曾tằng 未vị 深thâm 言ngôn 薪tân 既ký 盡tận 而nhi 火hỏa 何hà 以dĩ 得đắc 傳truyền 且thả 不bất 致trí 於ư 昧muội 滅diệt 也dã 即tức 生sanh 時thời 死tử 順thuận 只chỉ 能năng 不bất 違vi 此thử 色sắc 身thân 業nghiệp 力lực 以dĩ 還hoàn 其kỳ 自tự 然nhiên 之chi 天thiên 而nhi 已dĩ 又hựu 何hà 知tri 吾ngô 有hữu 父phụ 母mẫu 未vị 生sanh 前tiền 此thử 常thường 住trụ 真chân 心tâm 。 之chi 主chủ 能năng 了liễu 業nghiệp 識thức 而nhi 出xuất 死tử 入nhập 生sanh 與dữ 超siêu 凡phàm 越việt 聖thánh 於ư 名danh 相tướng 之chi 外ngoại 哉tai 。
提đề 人nhân 間gian 世thế
人nhân 知tri 莊trang 子tử 以dĩ 無vô 為vi 自tự 然nhiên 。 為vi 宗tông 無vô 用dụng 為vi 用dụng 作tác 主chủ 不bất 知tri 彼bỉ 獨độc 將tương 極cực 難nạn/nan 為vi 極cực 不bất 然nhiên 極cực 要yếu 用dụng 之chi 事sự 與dữ 仲trọng 尼ni 顏nhan 回hồi 二nhị 師sư 弟đệ 子tử 以dĩ 苦khổ 心tâm 密mật 行hành 周chu 旋toàn 盤bàn 錯thác 以dĩ 曲khúc 盡tận 其kỳ 處xứ 人nhân 間gian 世thế 之chi 玅# 於ư 斯tư 始thỉ 見kiến 無vô 為vi 而nhi 能năng 無vô 所sở 不bất 為vi 自tự 然nhiên 而nhi 能năng 無vô 自tự 不bất 然nhiên 無vô 用dụng 而nhi 能năng 無vô 所sở 不bất 用dụng 而nhi 不bất 圖đồ 創sáng/sang 此thử 一nhất 段đoạn 議nghị 論luận 也dã 如như 回hồi 請thỉnh 之chi 衛vệ 曰viết 聞văn 衛vệ 君quân 年niên 壯tráng 行hành 獨độc 輕khinh 用dụng 其kỳ 國quốc 而nhi 不bất 見kiến 其kỳ 。 過quá 輕khinh 用dụng 民dân 死tử 民dân 無vô 如như 矣hĩ 願nguyện 以dĩ 所sở 聞văn 思tư 其kỳ 則tắc 庶thứ 幾kỷ 國quốc 有hữu 瘳sưu 乎hồ 只chỉ 此thử 提đề 出xuất 為vi 人nhân 君quân 無vô 道đạo 而nhi 剛cang 愎# 自tự 用dụng 之chi 病bệnh 可khả 作tác 頂đảnh 門môn 一nhất 鍼châm 仲trọng 尼ni 曰viết 若nhược 殆đãi 往vãng 而nhi 刑hình 耳nhĩ 所sở 存tồn 於ư 己kỷ 者giả 未vị 定định 何hà 暇hạ 至chí 於ư 暴bạo 人nhân 之chi 所sở 行hành 若nhược 亦diệc 知tri 德đức 蕩đãng 乎hồ 名danh 知tri 出xuất 乎hồ 爭tranh 乎hồ 王vương 公công 必tất 將tương 乘thừa 人nhân 而nhi 鬥đấu 其kỳ 捷tiệp 是thị 以dĩ 火hỏa 益ích 火hỏa 矣hĩ 昔tích 桀# 殺sát 關quan 龍long 逢phùng 紂# 殺sát 王vương 子tử 比tỉ 干can 是thị 皆giai 修tu 其kỳ 身thân 以dĩ 下hạ 拂phất 其kỳ 上thượng 者giả 。 也dã 只chỉ 此thử 提đề 出xuất 為vi 人nhân 臣thần 有hữu 才tài 而nhi 不bất 能năng 善thiện 用dụng 之chi 病bệnh 可khả 作tác 腳cước 跟cân 一nhất 棒bổng 至chí 若nhược 端đoan 而nhi 虛hư 勉miễn 為vi 一nhất 內nội 直trực 而nhi 外ngoại 曲khúc 與dữ 天thiên 人nhân 為vi 徒đồ 雖tuy 能năng 無vô 罪tội 胡hồ 可khả 以dĩ 及cập 化hóa 猶do 師sư 心tâm 者giả 也dã 師sư 心tâm 者giả 正chánh 不bất 能năng 忘vong 我ngã 見kiến 猶do 有hữu 所sở 待đãi 也dã 又hựu 何hà 如như 心tâm 齋trai 之chi 無vô 我ngã 無vô 待đãi 乎hồ 若nhược 無vô 聽thính 之chi 以dĩ 心tâm 而nhi 聽thính 之chi 以dĩ 氣khí 聽thính 止chỉ 于vu 耳nhĩ 心tâm 止chỉ 于vu 符phù 氣khí 也dã 者giả 外ngoại 其kỳ 心tâm 知tri 虛hư 而nhi 待đãi 物vật 者giả 也dã 符phù 也dã 者giả 協hiệp 乎hồ 鬼quỷ 神thần 靈linh 而nhi 不bất 昧muội 者giả 也dã 唯duy 道đạo 集tập 虛hư 虛hư 者giả 心tâm 齋trai 也dã 是thị 心tâm 之chi 不bất 役dịch 於ư 外ngoại 而nhi 自tự 虛hư 靈linh 了liễu 無vô 知tri 見kiến 如như 明minh 鏡kính 之chi 無vô 心tâm 待đãi 物vật 妍nghiên 媸# 自tự 形hình 於ư 鏡kính 如như 瞻chiêm 闋# 之chi 虛hư 室thất 生sanh 白bạch 吉cát 祥tường 自tự 止chỉ 于vu 虛hư 非phi 若nhược 有hữu 心tâm 於ư 端đoan 勉miễn 為vi 虛hư 一nhất 而nhi 為vi 我ngã 見kiến 之chi 所sở 留lưu 礙ngại 所sở 謂vị 絕tuyệt 跡tích 易dị 無vô 行hành 地địa 難nạn/nan 為vi 人nhân 使sử 易dị 以dĩ 偽ngụy 而nhi 非phi 天thiên 使sử 以dĩ 無vô 知tri 而nhi 知tri 一nhất 無vô 所sở 偽ngụy 為vi 萬vạn 物vật 之chi 自tự 化hóa 也dã 如như 此thử 則tắc 心tâm 行hành 處xứ 滅diệt 。 雖tuy 入nhập 樊phàn 而nhi 無vô 感cảm 其kỳ 名danh 入nhập 則tắc 鳴minh 不bất 入nhập 則tắc 止chỉ 無vô 門môn 無vô 毒độc 一nhất 宅trạch 而nhi 寓# 於ư 不bất 得đắc 已dĩ 隨tùy 機cơ 而nhi 應ưng 又hựu 何hà 容dung 心tâm 於ư 其kỳ 間gian 哉tai 仲trọng 尼ni 曰viết 無vô 所sở 逃đào 於ư 天thiên 地địa 間gian 是thị 為vi 大đại 戒giới 夫phu 事sự 其kỳ 親thân 者giả 不bất 擇trạch 地địa 而nhi 安an 之chi 孝hiếu 之chi 至chí 也dã 事sự 其kỳ 君quân 者giả 不bất 擇trạch 事sự 而nhi 安an 之chi 忠trung 之chi 盛thịnh 也dã 自tự 事sự 其kỳ 心tâm 者giả 哀ai 樂nhạo/nhạc/lạc 不bất 易dị 施thí 乎hồ 前tiền 知tri 無vô 可khả 奈nại 何hà 。 而nhi 安an 之chi 若nhược 命mạng 德đức 之chi 至chí 也dã 為vi 人nhân 臣thần 子tử 者giả 固cố 有hữu 所sở 不bất 得đắc 已dĩ 行hành 事sự 之chi 情tình 而nhi 忘vong 其kỳ 身thân 何hà 暇hạ 至chí 於ư 悅duyệt 生sanh 而nhi 惡ác 死tử 此thử 決quyết 斷đoán 為vi 臣thần 子tử 之chi 心tâm 與dữ 事sự 心tâm 之chi 不bất 踰du 矩củ 處xứ 如như 斬trảm 釘đinh/đính 截tiệt 鐵thiết 真chân 孔khổng 子tử 萬vạn 古cổ 不bất 易dị 之chi 正chánh 論luận 也dã 此thử 後hậu 又hựu 教giáo 其kỳ 行hành 事sự 之chi 玅# 曰viết 兩lưỡng 喜hỷ 兩lưỡng 怒nộ 之chi 言ngôn 傳truyền 其kỳ 常thường 情tình 無vô 傳truyền 其kỳ 溢dật 言ngôn 則tắc 幾kỷ 乎hồ 全toàn 乘thừa 物vật 以dĩ 游du 心tâm 託thác 不bất 得đắc 已dĩ 而nhi 養dưỡng 中trung 至chí 矣hĩ 形hình 莫mạc 若nhược 就tựu 心tâm 莫mạc 若nhược 和hòa 與dữ 之chi 為vi 嬰anh 兒nhi 無vô 町# 無vô 崖nhai 達đạt 之chi 入nhập 于vu 無vô 疵tỳ 此thử 皆giai 隨tùy 機cơ 利lợi 導đạo 如như 禹vũ 之chi 治trị 水thủy 所sở 惡ác 於ư 知tri 而nhi 行hành 乎hồ 其kỳ 無vô 所sở 事sự 則tắc 可khả 以dĩ 殺sát 其kỳ 狂cuồng 奔bôn 而nhi 達đạt 之chi 以dĩ 性tánh 情tình 也dã 不bất 然nhiên 則tắc 未vị 免miễn 流lưu 為vi 揣đoàn 摩ma 縱tung 橫hoành 之chi 家gia 與dữ 刑hình 名danh 法pháp 術thuật 之chi 徒đồ 而nhi 作tác 俑# 于vu 治trị 也dã 噫# 此thử 明minh 眼nhãn 者giả 尤vưu 當đương 擇trạch 之chi 養dưỡng 虎hổ 愛ái 馬mã 二nhị 喻dụ 切thiết 矣hĩ 正chánh 如như 保bảo 赤xích 子tử 以dĩ 心tâm 誠thành 求cầu 之chi 雖tuy 不bất 中trung 不bất 遠viễn 使sử 有hữu 誠thành 心tâm 而nhi 不bất 得đắc 聖thánh 人nhân 以dĩ 人nhân 治trị 人nhân 因nhân 物vật 付phó 物vật 之chi 法pháp 其kỳ 不bất 為vi 缺khuyết 銜hàm 毀hủy 首thủ 碎toái 胸hung 者giả 幾kỷ 希hy 末mạt 上thượng 以dĩ 不bất 材tài 之chi 散tán 木mộc 自tự 寄ký 於ư 社xã 與dữ 支chi 離ly 疏sớ/sơ 者giả 以dĩ 常thường 疾tật 免miễn 役dịch 而nhi 且thả 受thọ 粟túc 猶do 足túc 養dưỡng 身thân 終chung 其kỳ 天thiên 年niên 又hựu 況huống 自tự 能năng 支chi 離ly 其kỳ 德đức 如như 聖thánh 人nhân 之chi 無vô 己kỷ 無vô 功công 無vô 名danh 無vô 待đãi 而nhi 超siêu 超siêu 乎hồ 天thiên 地địa 萬vạn 物vật 。 之chi 表biểu 者giả 乎hồ 孔khổng 子tử 適thích 楚sở 接tiếp 輿dư 歌ca 鳳phượng 而nhi 歎thán 衰suy 大đại 似tự 深thâm 譏cơ 孔khổng 子tử 孰thục 知tri 此thử 正chánh 莊trang 生sanh 之chi 滿mãn 腹phúc 憤phẫn 慲# 痛thống 世thế 道đạo 之chi 交giao 喪táng 不bất 可khả 挽vãn 救cứu 徒đồ 以dĩ 德đức 臨lâm 人nhân 何hà 似tự 山sơn 木mộc 自tự 寇khấu 膏cao 火hỏa 自tự 煎tiễn 乎hồ 人nhân 皆giai 知tri 有hữu 用dụng 之chi 用dụng 而nhi 莫mạc 知tri 無vô 用dụng 之chi 用dụng 也dã 首thủ 尾vĩ 皆giai 以dĩ 孔khổng 子tử 事sự 述thuật 之chi 正chánh 表biểu 道Đạo 德đức 與dữ 志chí 行hành 之chi 盛thịnh 如như 孔khổng 子tử 周chu 流lưu 列liệt 國quốc 以dĩ 求cầu 用dụng 於ư 時thời 君quân 竟cánh 不bất 能năng 少thiểu 展triển 其kỳ 一nhất 二nhị 此thử 深thâm 於ư 痛thống 世thế 而nhi 垂thùy 戒giới 於ư 為vi 人nhân 君quân 為vi 人nhân 臣thần 為vi 人nhân 師sư 及cập 無vô 此thử 才tài 此thử 德đức 者giả 不bất 可khả 強cường/cưỡng 試thí 於ư 世thế 莫mạc 若nhược 如như 不bất 材tài 之chi 木mộc 支chi 離ly 之chi 人nhân 自tự 寓# 於ư 社xã 自tự 寓# 於ư 疾tật 以dĩ 自tự 全toàn 正chánh 莊trang 子tử 之chi 自tự 道đạo 也dã 噫# 又hựu 孰thục 知tri 世thế 人nhân 之chi 不bất 材tài 世thế 道đạo 之chi 支chi 離ly 世thế 禮lễ 之chi 如như 社xã 世thế 患hoạn 之chi 如như 疾tật 而nhi 神thần 人nhân 正chánh 當đương 以dĩ 此thử 自tự 寓# 其kỳ 神thần 以dĩ 無vô 用dụng 寄ký 其kỳ 大đại 用dụng 而nhi 逍tiêu 遙diêu 乎hồ 神thần 化hóa 之chi 天thiên 以dĩ 轉chuyển 移di 此thử 人nhân 間gian 世thế 哉tai 讀đọc 提đề 莊trang 者giả 到đáo 此thử 更cánh 須tu 別biệt 具cụ 隻chỉ 眼nhãn 。
提đề 德đức 充sung 符phù
予# 提đề 到đáo 德đức 充sung 符phù 益ích 見kiến 莊trang 子tử 一nhất 副phó 心tâm 膽đảm 手thủ 眼nhãn 超siêu 出xuất 千thiên 古cổ 使sử 人nhân 難nan 見kiến 如như 此thử 篇thiên 以dĩ 德đức 為vi 主chủ 豈khởi 從tùng 古cổ 來lai 無vô 有hữu 一nhất 全toàn 德đức 人nhân 堪kham 為vi 充sung 符phù 之chi 標tiêu 指chỉ 乃nãi 一nhất 篇thiên 中trung 重trùng 疊điệp 拈niêm 出xuất 王vương 駘# 兀ngột 者giả 申thân 屠đồ 嘉gia 兀ngột 者giả 叔thúc 山sơn 無vô 趾chỉ 惡ác 人nhân 哀ai 駘# 它# 闉# 跂# 支chi 離ly 無vô 脈mạch 此thử 五ngũ 種chủng 舉cử 世thế 敗bại 缺khuyết 不bất 堪kham 為vi 天thiên 人nhân 所sở 共cộng 棄khí 者giả 與dữ 老lão 聃đam 仲trọng 尼ni 子tử 產sản 及cập 人nhân 主chủ 酬thù 唱xướng 以dĩ 高cao 其kỳ 地địa 步bộ 占chiêm 其kỳ 上thượng 風phong 而nhi 莊trang 子tử 以dĩ 為vi 能năng 全toàn 乎hồ 天thiên 且thả 能năng 全toàn 乎hồ 人nhân 而nhi 德đức 又hựu 足túc 以dĩ 充sung 符phù 于vu 天thiên 下hạ 國quốc 家gia 將tương 為vi 大đại 宗tông 師sư 應ưng 帝đế 王vương 之chi 根căn 本bổn 也dã 。 然nhiên 則tắc 莊trang 子tử 果quả 見kiến 從tùng 古cổ 來lai 絕tuyệt 無vô 一nhất 聖thánh 人nhân 有hữu 能năng 全toàn 天thiên 人nhân 之chi 德đức 。 者giả 足túc 為vi 主chủ 耶da 此thử 中trung 別biệt 更cánh 有hữu 意ý 不bất 可khả 以dĩ 明minh 指chỉ 耶da 於ư 此thử 窺khuy 見kiến 莊trang 子tử 之chi 意ý 則tắc 內nội 外ngoại 雜tạp 篇thiên 皆giai 不bất 待đãi 索sách 解giải 而nhi 自tự 了liễu 然nhiên 矣hĩ 讀đọc 提đề 莊trang 者giả 正chánh 好hảo/hiếu 發phát 大đại 疑nghi 情tình 深thâm 自tự 求cầu 其kỳ 故cố 則tắc 悟ngộ 入nhập 此thử 神thần 化hóa 之chi 玅# 也dã 莊trang 子tử 憤phẫn 憤phẫn 無vô 乃nãi 以dĩ 己kỷ 生sanh 不bất 逢phùng 時thời 不bất 得đắc 於ư 君quân 相tương/tướng 而nhi 不bất 能năng 見kiến 。 用dụng 於ư 世thế 故cố 為vi 是thị 耶da 是thị 傷thương 感cảm 聖thánh 人nhân 之chi 道đạo 不bất 能năng 行hành 於ư 世thế 只chỉ 可khả 如như 此thử 敗bại 缺khuyết 之chi 輩bối 以dĩ 自tự 全toàn 為vi 自tự 得đắc 耶da 是thị 真chân 欲dục 譏cơ 聖thánh 人nhân 不bất 知tri 時thời 務vụ 徒đồ 求cầu 行hành 道Đạo 於ư 世thế 終chung 不bất 能năng 行hành 。 不bất 如như 兀ngột 者giả 之chi 安an 分phân 為vi 德đức 自tự 充sung 符phù 耶da 是thị 見kiến 天thiên 地địa 之chi 道đạo 從tùng 來lai 愈dũ 降giáng/hàng 愈dũ 下hạ 聖thánh 人nhân 少thiểu 愚ngu 人nhân 多đa 善thiện 人nhân 少thiểu 惡ác 人nhân 多đa 吉cát 事sự 少thiểu 凶hung 事sự 多đa 治trị 世thế 少thiểu 亂loạn 世thế 多đa 故cố 拈niêm 此thử 可khả 驚kinh 可khả 畏úy 可khả 痛thống 可khả 恨hận 是thị 是thị 非phi 非phi 虛hư 虛hư 實thật 實thật 聊liêu 寓# 宗tông 旨chỉ 於ư 萬vạn 世thế 下hạ 或hoặc 得đắc 一nhất 二nhị 能năng 疑nghi 疑nghi 悟ngộ 悟ngộ 知tri 其kỳ 解giải 者giả 使sử 此thử 幾kỷ 希hy 之chi 脈mạch 不bất 致trí 斷đoạn 絕tuyệt 耶da 嗚ô 呼hô 予# 於ư 是thị 乃nãi 知tri 莊trang 子tử 真Chân 如Như 吾ngô 宗tông 門môn 之chi 五ngũ 家gia 別biệt 唱xướng 千thiên 七thất 百bách 公công 案án 之chi 淆# 訛ngoa 至chí 有hữu 惑hoặc 亂loạn 天thiên 下hạ 人nhân 賺# 殺sát 天thiên 下hạ 人nhân 無vô 所sở 顧cố 惜tích 。 無vô 所sở 諱húy 忌kỵ 者giả 皆giai 有hữu 不bất 得đắc 已dĩ 而nhi 成thành 此thử 機cơ 用dụng 也dã 是thị 豈khởi 好hảo/hiếu 為vi 奇kỳ 特đặc 以dĩ 欺khi 籠lung 天thiên 下hạ 萬vạn 世thế 哉tai 常thường 季quý 曰viết 從tùng 王vương 駘# 遊du 者giả 與dữ 夫phu 子tử 中trung 分phần/phân 魯lỗ 立lập 不bất 教giáo 坐tọa 不bất 議nghị 虛hư 而nhi 往vãng 實thật 而nhi 歸quy 固cố 有hữu 不bất 言ngôn 之chi 教giáo 無vô 形hình 而nhi 心tâm 成thành 者giả 耶da 是thị 何hà 人nhân 也dã 大đại 似tự 與dữ 孔khổng 子tử 傳truyền 神thần 而nhi 嘲# 其kỳ 道đạo 不bất 行hành 。 如như 兀ngột 者giả 也dã 仲trọng 尼ni 曰viết 夫phu 子tử 聖thánh 人nhân 也dã 丘khâu 也dã 直trực 後hậu 而nhi 未vị 往vãng 耳nhĩ 丘khâu 將tương 引dẫn 天thiên 下hạ 而nhi 從tùng 之chi 又hựu 似tự 將tương 機cơ 就tựu 機cơ 搔tao 著trước 自tự 己kỷ 痒dương 處xứ 爭tranh 奈nại 把bả 手thủ 牽khiên 他tha 不bất 肯khẳng 行hành 哉tai 仲trọng 尼ni 又hựu 曰viết 死tử ▆# 亦diệc 太thái 矣hĩ 而nhi 不bất 得đắc 與dữ 之chi 變biến 雖tuy 天thiên 地địa 覆phú 墜trụy 亦diệc 將tương 不bất 與dữ 之chi 遺di 審thẩm 乎hồ 無vô 假giả 而nhi 不bất 與dữ 物vật 遷thiên 命mạng 物vật 之chi 化hóa 而nhi 守thủ 其kỳ 宗tông 所sở 守thủ 者giả 何hà 宗tông 而nhi 能năng 命mạng 物vật 之chi 化hóa 且thả 不bất 為vi 天thiên 地địa 生sanh 死tử 之chi 所sở 變biến 遷thiên 非phi 已dĩ 得đắc 朝triêu 聞văn 夕tịch 死tử 之chi 道đạo 乎hồ 彼bỉ 所sở 知tri 者giả 為vì 己kỷ 非phi 為vi 人nhân 也dã 以dĩ 其kỳ 自tự 知tri 乃nãi 得đắc 其kỳ 心tâm 以dĩ 其kỳ 所sở 得đắc 。 之chi 心tâm 是thị 得đắc 其kỳ 本bổn 常thường 之chi 心tâm 而nhi 本bổn 常thường 之chi 心tâm 無vô 可khả 顯hiển 異dị 何hà 能năng 使sử 物vật 尊tôn 之chi 而nhi 從tùng 游du 之chi 者giả 莫mạc 不bất 皆giai 自tự 得đắc 之chi 。 哉tai 仲trọng 尼ni 以dĩ 人nhân 莫mạc 鑑giám 於ư 流lưu 水thủy 而nhi 鑑giám 於ư 止chỉ 水thủy 唯duy 止chỉ 能năng 止chỉ 眾chúng 止chỉ 受thọ 命mạng 於ư 地địa 唯duy 松tùng 柏# 獨độc 也dã 在tại 夏hạ 冬đông 青thanh 青thanh 受thọ 命mạng 於ư 天thiên 唯duy 舜thuấn 獨độc 也dã 正chánh 幸hạnh 能năng 正chánh 生sanh 以dĩ 正chánh 眾chúng 生sanh 此thử 正chánh 如như 天thiên 不bất 言ngôn 而nhi 四tứ 時thời 行hành 百bách 物vật 生sanh 也dã 夫phu 聖thánh 人nhân 之chi 德đức 如như 乾can/kiền/càn 坤# 之chi 健kiện 順thuận 不bất 息tức 自tự 能năng 資tư 始thỉ 資tư 生sanh 使sử 品phẩm 物vật 流lưu 行hành 非phi 如như 世thế 人nhân 不bất 本bổn 於ư 德đức 徒đồ 以dĩ 名danh 教giáo 法pháp 術thuật 而nhi 為vi 治trị 化hóa 也dã 不bất 見kiến 舜thuấn 處xứ 父phụ 頑ngoan 母mẫu 嚚ngân 弟đệ 傲ngạo 唯duy 求cầu 自tự 正chánh 其kỳ 父phụ 母mẫu 昆côn 弟đệ 不bất 期kỳ 正chánh 而nhi 自tự 正chánh 堯# 用dụng 是thị 舉cử 天thiên 下hạ 以dĩ 與dữ 舜thuấn 亦diệc 以dĩ 此thử 而nhi 天thiên 下hạ 正chánh 也dã 又hựu 況huống 能năng 以dĩ 自tự 正chánh 而nhi 官quan 天thiên 地địa 府phủ 萬vạn 物vật 直trực 寓# 六lục 骸hài 象tượng 耳nhĩ 目mục 一nhất 知tri 之chi 所sở 知tri 而nhi 心tâm 未vị 嘗thường 死tử 者giả 乎hồ 彼bỉ 且thả 擇trạch 日nhật 登đăng 假giả 而nhi 天thiên 地địa 萬vạn 物vật 。 且thả 將tương 從tùng 是thị 而nhi 化hóa 之chi 矣hĩ 申thân 屠đồ 嘉gia 兀ngột 者giả 與dữ 鄭trịnh 子tử 產sản 同đồng 師sư 於ư 伯bá 昏hôn 無vô 人nhân 此thử 正chánh 是thị 同đồng 門môn 出xuất 入nhập 夙túc 世thế 冤oan 家gia 也dã 子tử 產sản 曰viết 我ngã 先tiên 出xuất 則tắc 子tử 止chỉ 且thả 子tử 見kiến 執chấp 政chánh 而nhi 不bất 違vi 子tử 齊tề 執chấp 政chánh 乎hồ 此thử 又hựu 惹nhạ 得đắc 火hỏa 來lai 燒thiêu 自tự 身thân 矣hĩ 申thân 屠đồ 嘉gia 曰viết 先tiên 生sanh 之chi 門môn 固cố 有hữu 執chấp 政chánh 焉yên 如như 此thử 乎hồ 久cửu 與dữ 賢hiền 人nhân 處xứ 則tắc 無vô 過quá 今kim 子tử 之chi 所sở 取thủ 大đại 者giả 先tiên 生sanh 也dã 而nhi 猶do 出xuất 言ngôn 若nhược 是thị 不bất 亦diệc 過quá 乎hồ 遮già 兀ngột 子tử 卻khước 能năng 信tín 手thủ 拳quyền 隨tùy 腳cước 踢# 甚thậm 是thị 無vô 狀trạng 子tử 產sản 曰viết 子tử 既ký 若nhược 是thị 矣hĩ 猶do 與dữ 堯# 爭tranh 善thiện 計kế 子tử 之chi 德đức 不bất 足túc 以dĩ 自tự 反phản 耶da 此thử 何hà 似tự 大đại 象tượng 溺nịch 泥nê 一nhất 腳cước 不bất 起khởi 三tam 腳cước 俱câu 陷hãm 也dã 乎hồ 申thân 屠đồ 嘉gia 曰viết 吾ngô 與dữ 夫phu 子tử 遊du 十thập 九cửu 年niên 矣hĩ 而nhi 未vị 嘗thường 知tri 吾ngô 兀ngột 者giả 此thử 所sở 謂vị 恩ân 大đại 難nạn/nan 酬thù 也dã 今kim 子tử 與dữ 我ngã 遊du 于vu 形hình 骸hài 之chi 內nội 而nhi 子tử 索sách 於ư 形hình 骸hài 之chi 外ngoại 不bất 亦diệc 過quá 乎hồ 此thử 又hựu 索sách 子tử 產sản 于vu 形hình 骸hài 之chi 內nội 矣hĩ 子tử 產sản 蹴xúc 然nhiên 改cải 容dung 更cánh 貌mạo 曰viết 子tử 無vô 乃nãi 稱xưng 焦tiêu 磚# 打đả 著trước 連liên 底để 凍đống 莊trang 生sanh 善thiện 于vu 扶phù 弱nhược 不bất 扶phù 強cường/cưỡng 儘# 可khả 當đương 場tràng 一nhất 棒bổng 一nhất 條điều 痕ngân 也dã 魯lỗ 有hữu 兀ngột 者giả 叔thúc 山sơn 無vô 趾chỉ 踵chủng 見kiến 仲trọng 尼ni 仲trọng 尼ni 曰viết 子tử 不bất 謹cẩn 既ký 犯phạm 患hoạn 矣hĩ 今kim 來lai 何hà 及cập 無vô 趾chỉ 曰viết 吾ngô 猶do 有hữu 尊tôn 足túc 者giả 存tồn 吾ngô 是thị 以dĩ 務vụ 全toàn 之chi 也dã 孔khổng 子tử 曰viết 丘khâu 則tắc 陋lậu 矣hĩ 夫phu 子tử 胡hồ 不bất 入nhập 請thỉnh 講giảng 所sở 聞văn 無vô 趾chỉ 出xuất 語ngữ 老lão 聃đam 曰viết 孔khổng 丘khâu 之chi 於ư 至chí 人nhân 其kỳ 未vị 耶da 彼bỉ 何hà 賓tân 賓tân 以dĩ 學học 子tử 為vi 彼bỉ 且thả 蘄kì 以dĩ 諔# 詭quỷ 幻huyễn 怪quái 之chi 名danh 聞văn 不bất 知tri 至chí 人nhân 之chi 以dĩ 是thị 為vì 己kỷ 桎trất 梏cốc 耶da 老lão 聃đam 曰viết 胡hồ 不bất 直trực 使sử 彼bỉ 以dĩ 死tử 生sanh 為vi 一nhất 條điều 以dĩ 可khả 不bất 可khả 為vi 一nhất 貫quán 者giả 解giải 其kỳ 桎trất 梏cốc 其kỳ 可khả 乎hồ 無vô 趾chỉ 曰viết 天thiên 刑hình 安an 可khả 解giải 此thử 則tắc 大đại 似tự 學học 人nhân 參tham 善Thiện 知Tri 識Thức 不bất 知tri 師sư 家gia 探thám 竿can/cán 影ảnh 艸thảo 先tiên 自tự 逐trục 語ngữ 生sanh 解giải 不bất 覺giác 墮đọa 他tha 陷hãm 虎hổ 之chi 機cơ 乃nãi 拂phất 袖tụ 便tiện 去khứ 已dĩ 為vi 得đắc 計kế 又hựu 何hà 曾tằng 入nhập 他tha 門môn 庭đình 堂đường 奧áo 得đắc 七thất 穿xuyên 八bát 穴huyệt 以dĩ 曲khúc 盡tận 其kỳ 宗tông 旨chỉ 之chi 玅# 密mật 哉tai 卻khước 又hựu 到đáo 一nhất 叢tùng 林lâm 謂vị 某mỗ 知tri 識thức 不bất 具cụ 眼nhãn 不bất 知tri 先tiên 納nạp 敗bại 闕khuyết 又hựu 被bị 此thử 知tri 識thức 換hoán 卻khước 眼nhãn 睛tình 也dã 如như 此thử 無vô 趾chỉ 固cố 是thị 一nhất 箇cá 奇kỳ 特đặc 人nhân 不bất 免miễn 被bị 仲trọng 尼ni 陷hãm 殺sát 再tái 見kiến 老lão 聃đam 其kỳ 陷hãm 他tha 又hựu 更cánh 深thâm 也dã 到đáo 此thử 各các 各các 須tu 有hữu 出xuất 身thân 活hoạt 路lộ 始thỉ 是thị 作tác 家gia 魯lỗ 哀ai 公công 舉cử 衛vệ 哀ai 駘# 它# 以dĩ 惡ác 駭hãi 天thiên 下hạ 與dữ 寡quả 人nhân 處xứ 不bất 至chí 月nguyệt 數số 而nhi 寡quả 人nhân 有hữu 意ý 乎hồ 其kỳ 為vi 人nhân 國quốc 無vô 宰tể 寡quả 人nhân 傳truyền 國quốc 焉yên 無vô 幾kỷ 何hà 而nhi 行hành 寡quả 人nhân 卹tuất 焉yên 若nhược 有hữu 亡vong 也dã 是thị 何hà 人nhân 也dã 此thử 又hựu 似tự 以dĩ 國quốc 餌nhị 孔khổng 子tử 奈nại 碧bích 潭đàm 之chi 龍long 非phi 香hương 餌nhị 可khả 得đắc 仲trọng 尼ni 曰viết 今kim 哀ai 駘# 它# 未vị 言ngôn 而nhi 信tín 無vô 功công 而nhi 親thân 使sử 人nhân 授thọ 己kỷ 國quốc 惟duy 恐khủng 其kỳ 不bất 受thọ 也dã 是thị 必tất 才tài 全toàn 而nhi 德đức 不bất 形hình 者giả 也dã 而nhi 與dữ 物vật 為vi 春xuân 是thị 接tiếp 而nhi 生sanh 時thời 於ư 心tâm 者giả 也dã 德đức 不bất 形hình 者giả 物vật 不bất 能năng 離ly 也dã 哀ai 公công 無vô 端đoan 設thiết 一nhất 空không 釣điếu 特đặc 地địa 釣điếu 出xuất 孔khổng 子tử 生sanh 平bình 之chi 心tâm 肝can 五ngũ 臟tạng 血huyết 滴tích 滴tích 是thị 熱nhiệt 物vật 又hựu 能năng 使sử 人nhân 泠# 然nhiên 毛mao 骨cốt 俱câu 竦tủng 也dã 奇kỳ 哉tai 莊trang 子tử 之chi 神thần 於ư 顧cố 虎hổ 頭đầu 其kỳ 寫tả 為vi 魯lỗ 司ty 寇khấu 三tam 月nguyệt 大đại 治trị 齊tề 人nhân 進tiến 女nữ 樂nhạo/nhạc/lạc 三tam 日nhật 遂toại 行hành 之chi 玅# 無vô 點điểm 染nhiễm 乎hồ 哀ai 公công 異dị 日nhật 告cáo 閔mẫn 子tử 曰viết 始thỉ 也dã 吾ngô 以dĩ 南nam 面diện 而nhi 君quân 天thiên 下hạ 執chấp 天thiên 之chi 紀kỷ 而nhi 憂ưu 其kỳ 死tử 吾ngô 自tự 以dĩ 為vi 通thông 矣hĩ 今kim 吾ngô 聞văn 至chí 人nhân 之chi 言ngôn 恐khủng 吾ngô 無vô 實thật 輕khinh 用dụng 吾ngô 身thân 而nhi 忘vong 吾ngô 國quốc 吾ngô 與dữ 孔khổng 丘khâu 非phi 君quân 臣thần 也dã 德đức 友hữu 而nhi 已dĩ 矣hĩ 此thử 莊trang 子tử 痛thống 惜tích 不bất 自tự 忍nhẫn 於ư 此thử 提đề 出xuất 孔khổng 子tử 為vi 德đức 友hữu 是thị 德đức 充sung 符phù 之chi 大đại 主chủ 意ý 也dã 深thâm 於ư 為vi 人nhân 君quân 為vi 人nhân 師sư 處xứ 可khả 謂vị 箭tiễn 上thượng 復phục 加gia 尖tiêm 矣hĩ 闉# 跂# 支chi 離ly 無vô 脈mạch 說thuyết 衛vệ 靈linh 公công 衛vệ 靈linh 公công 說thuyết 之chi 而nhi 視thị 全toàn 人nhân 此thử 強cường/cưỡng 弩nỗ 之chi 末mạt 不bất 必tất 更cánh 進tiến 可khả 也dã 惠huệ 子tử 無vô 情tình 一nhất 難nạn/nan 逼bức 出xuất 莊trang 子tử 曰viết 是thị 非phi 吾ngô 所sở 謂vị 情tình 也dã 吾ngô 所sở 謂vị 無vô 情tình 者giả 以dĩ 人nhân 之chi 不bất 以dĩ 好hảo 惡ác 內nội 傷thương 其kỳ 身thân 常thường 因nhân 自tự 然nhiên 而nhi 不bất 益ích 生sanh 也dã 惠huệ 子tử 曰viết 不bất 益ích 生sanh 何hà 以dĩ 有hữu 其kỳ 身thân 莊trang 子tử 曰viết 道đạo 與dữ 之chi 貌mạo 天thiên 與dữ 之chi 形hình 無vô 以dĩ 好hảo 惡ác 內nội 傷thương 其kỳ 身thân 今kim 子tử 外ngoại 乎hồ 子tử 之chi 神thần 勞lao 乎hồ 子tử 之chi 精tinh 倚ỷ 樹thụ 而nhi 吟ngâm 據cứ 槁cảo 梧# 而nhi 瞑minh 天thiên 選tuyển 子tử 之chi 形hình 子tử 以dĩ 堅kiên 白bạch 鳴minh 嗚ô 呼hô 此thử 末mạt 後hậu 一nhất 結kết 不bất 可khả 輕khinh 視thị 此thử 正chánh 莊trang 子tử 為vi 德đức 充sung 符phù 曲khúc 盡tận 其kỳ 旨chỉ 亦diệc 深thâm 得đắc 勿vật 助trợ 勿vật 忘vong 之chi 玅# 也dã 今kim 人nhân 之chi 所sở 以dĩ 不bất 能năng 。 集tập 德đức 而nhi 充sung 於ư 天thiên 地địa 人nhân 物vật 。 何hà 也dã 以dĩ 精tinh 神thần 向hướng 外ngoại 用dụng 而nhi 不bất 取thủ 足túc 於ư 本bổn 性tánh 如như 惠huệ 子tử 強cưỡng 欲dục 益ích 生sanh 是thị 何hà 異dị 與dữ 苗miêu 助trợ 長trường/trưởng 適thích 足túc 以dĩ 害hại 其kỳ 生sanh 也dã 不bất 特đặc 據cứ 梧# 為vi 逐trục 外ngoại 傷thương 內nội 即tức 自tự 執chấp 以dĩ 道Đạo 德đức 仁nhân 義nghĩa 禮lễ 樂nhạo/nhạc/lạc 為vi 治trị 化hóa 者giả 未vị 忘vong 我ngã 見kiến 亦diệc 不bất 得đắc 無vô 為vi 。 自tự 然nhiên 之chi 宗tông 本bổn 也dã 此thử 豈khởi 直trực 以dĩ 此thử 為vi 堅kiên 白bạch 自tự 鳴minh 哉tai 。
提đề 大đại 宗tông 師sư
德đức 之chi 所sở 以dĩ 能năng 充sung 天thiên 地địa 而nhi 符phù 萬vạn 物vật 之chi 性tánh 情tình 者giả 如như 北bắc 辰thần 之chi 不bất 動động 而nhi 眾chúng 星tinh 拱củng 之chi 也dã 今kim 人nhân 間gian 世thế 無vô 尚thượng 德đức 之chi 君quân 臣thần 雖tuy 有hữu 盛thịnh 德đức 之chi 師sư 如như 孔khổng 子tử 終chung 亦diệc 與dữ 其kỳ 弟đệ 子tử 顏nhan 回hồi 子tử 貢cống 輩bối 自tự 盤bàn 自tự 樂nhạo/nhạc/lạc 而nhi 當đương 身thân 世thế 道đạo 不bất 得đắc 行hành 而nhi 何hà 充sung 符phù 於ư 天thiên 下hạ 使sử 為vi 予# 宗tông 之chi 與dữ 有hữu 且thả 是thị 道đạo 也dã 唯duy 可khả 宗tông 於ư 上thượng 古cổ 自tự 道Đạo 德đức 降giáng/hàng 而nhi 為vi 仁nhân 義nghĩa 禮lễ 樂nhạo/nhạc/lạc 刑hình 政chánh 以dĩ 至chí 於ư 功công 利lợi 乃nãi 功công 利lợi 亦diệc 不bất 世thế 見kiến 徒đồ 以dĩ 鬥đấu 爭tranh 殺sát 奪đoạt 如như 之chi 何hà 可khả 使sử 從tùng 此thử 不bất 急cấp 之chi 務vụ 乎hồ 正chánh 以dĩ 世thế 不bất 尚thượng 而nhi 吾ngô 尚thượng 世thế 既ký 已dĩ 尚thượng 而nhi 吾ngô 尚thượng 是thị 奚hề 異dị 以dĩ 許hứa 由do 代đại 堯# 治trị 天thiên 下hạ 乎hồ 世thế 不bất 尚thượng 而nhi 孔khổng 顏nhan 尚thượng 孔khổng 顏nhan 尚thượng 而nhi 世thế 仍nhưng 不bất 尚thượng 如như 莊trang 生sanh 之chi 能năng 尚thượng 孔khổng 顏nhan 而nhi 自tự 亦diệc 終chung 以dĩ 寓# 言ngôn 尚thượng 乎hồ 宗tông 旨chỉ 於ư 萬vạn 世thế 之chi 後hậu 蘄kì 乎hồ 一nhất 遇ngộ 大đại 聖thánh 知tri 其kỳ 解giải 焉yên 耳nhĩ 矣hĩ 又hựu 奚hề 必tất 能năng 使sử 天thiên 下hạ 皆giai 從tùng 所sở 宗tông 乎hồ 夫phu 自tự 開khai 闢tịch 來lai 世thế 常thường 多đa 亂loạn 而nhi 少thiểu 治trị 神thần 聖thánh 之chi 出xuất 歷lịch 數số 或hoặc 千thiên 年niên 或hoặc 五ngũ 百bách 年niên 或hoặc 偶ngẫu 一nhất 繼kế 世thế 如như 三tam 代đại 之chi 聖thánh 可khả 指chỉ 數số 然nhiên 萬vạn 世thế 下hạ 終chung 賴lại 有hữu 此thử 道đạo 或hoặc 間gian 有hữu 知tri 乎hồ 此thử 即tức 可khả 首thủ 出xuất 群quần 雄hùng 而nhi 有hữu 天thiên 下hạ 果quả 有hữu 真chân 能năng 尚thượng 者giả 敢cảm 多đa 求cầu 乎hồ 哉tai 少thiểu 得đắc 其kỳ 宗tông 亦diệc 足túc 以dĩ 慰úy 應ưng 帝đế 王vương 於ư 天thiên 下hạ 矣hĩ 然nhiên 而nhi 此thử 宗tông 之chi 旨chỉ 不bất 可khả 一nhất 日nhật 不bất 尊tôn 尚thượng 不bất 可khả 一nhất 人nhân 不bất 師sư 法pháp 此thử 則tắc 是thị 作tác 大đại 宗tông 師sư 最tối 急cấp 切thiết 之chi 意ý 也dã 敢cảm 自tự 委ủy 為vi 不bất 急cấp 之chi 務vụ 乎hồ 莊trang 生sanh 開khai 手thủ 說thuyết 天thiên 人nhân 知tri 天thiên 之chi 所sở 為vi 者giả 天thiên 而nhi 生sanh 也dã 知tri 人nhân 之chi 所sở 為vi 者giả 以dĩ 其kỳ 知tri 之chi 所sở 知tri 以dĩ 養dưỡng 其kỳ 知tri 之chi 所sở 不bất 知tri 終chung 天thiên 年niên 而nhi 不bất 中trung 道đạo 夭yểu 者giả 是thị 知tri 之chi 盛thịnh 也dã 雖tuy 然nhiên 有hữu 患hoạn 夫phu 知tri 有hữu 所sở 待đãi 而nhi 後hậu 當đương 其kỳ 所sở 待đãi 者giả 特đặc 未vị 定định 也dã 庸dong 詎cự 知tri 吾ngô 所sở 謂vị 天thiên 之chi 非phi 人nhân 乎hồ 所sở 謂vị 人nhân 之chi 非phi 天thiên 乎hồ 且thả 有hữu 真Chân 人Nhân 然nhiên 後hậu 有hữu 真chân 知tri 此thử 不bất 異dị 誠thành 者giả 天thiên 之chi 道đạo 也dã 思tư 誠thành 者giả 人nhân 之chi 道đạo 也dã 能năng 知tri 誠thành 明minh 之chi 不bất 二nhị 者giả 此thử 盡tận 性tánh 之chi 聖thánh 人nhân 可khả 為vi 天thiên 人nhân 一nhất 貫quán 之chi 大đại 宗tông 師sư 也dã 其kỳ 曰viết 真Chân 人Nhân 不bất 逆nghịch 寡quả 不bất 雄hùng 成thành 不bất 暮mộ 士sĩ 過quá 而nhi 不bất 悔hối 當đương 而nhi 不bất 自tự 得đắc 也dã 此thử 非phi 慎thận 獨độc 依y 乎hồ 中trung 庸dong 遯độn 世thế 不bất 見kiến 知tri 而nhi 不bất 悔hối 者giả 乎hồ 登đăng 高cao 不bất 慄lật 入nhập 水thủy 不bất 濡nhu 入nhập 火hỏa 不bất 熱nhiệt 是thị 知tri 能năng 登đăng 假giả 於ư 道đạo 也dã 此thử 非phi 致trí 中trung 和hòa 參tham 天thiên 地địa 使sử 陰âm 陽dương 不bất 乖quai 戾lệ 以dĩ 自tự 達đạt 於ư 道đạo 者giả 乎hồ 至chí 謂vị 其kỳ 寢tẩm 不bất 夢mộng 其kỳ 覺giác 不bất 憂ưu 其kỳ 食thực 不bất 甘cam 深thâm 深thâm 息tức 踵chủng 不bất 知tri 說thuyết 生sanh 惡ác 死tử 翛# 然nhiên 往vãng 來lai 此thử 皆giai 明minh 真Chân 人Nhân 知tri 生sanh 死tử 變biến 化hóa 不bất 出xuất 於ư 我ngã 以dĩ 我ngã 自tự 能năng 順thuận 適thích 不bất 為vi 所sở 累lũy/lụy/luy 而nhi 不bất 失thất 乎hồ 無vô 為vi 自tự 然nhiên 。 之chi 宗tông 至chí 謂vị 大đại 塊khối 載tái 我ngã 以dĩ 形hình 勞lao 我ngã 以dĩ 生sanh 佚# 我ngã 以dĩ 老lão 息tức 我ngã 以dĩ 死tử 是thị 皆giai 點điểm 醒tỉnh 生sanh 死tử 之chi 幻huyễn 人nhân 情tình 之chi 勞lao 不bất 若nhược 返phản 己kỷ 知tri 宗tông 而nhi 相tương/tướng 忘vong 於ư 大Đại 道Đạo 也dã 夫phu 藏tạng 舟chu 於ư 壑hác 夜dạ 半bán 力lực 者giả 負phụ 之chi 而nhi 走tẩu 昧muội 者giả 不bất 知tri 也dã 若nhược 夫phu 藏tạng 天thiên 下hạ 於ư 天thiên 下hạ 而nhi 不bất 得đắc 所sở 遯độn 是thị 恆hằng 物vật 之chi 大đại 情tình 也dã 聖thánh 人nhân 將tương 遊du 於ư 物vật 之chi 所sở 不bất 得đắc 遯độn 而nhi 皆giai 存tồn 自tự 本bổn 自tự 根căn 未vị 有hữu 天thiên 地địa 。 自tự 古cổ 以dĩ 固cố 存tồn 神thần 鬼quỷ 神thần 帝đế 生sanh 天thiên 生sanh 地địa 在tại 太thái 極cực 之chi 先tiên 不bất 為vi 高cao 在tại 六lục 極cực 之chi 下hạ 不bất 為vi 深thâm 此thử 神thần 化hóa 自tự 然nhiên 非phi 有hữu 能năng 使sử 之chi 而nhi 然nhiên 也dã 子tử 在tại 川xuyên 上thượng 曰viết 逝thệ 者giả 如như 斯tư 夫phu 逝thệ 者giả 何hà 物vật 斯tư 者giả 何hà 斯tư 果quả 可khả 逝thệ 耶da 果quả 不bất 可khả 逝thệ 耶da 斯tư 亦diệc 可khả 以dĩ 藏tạng 邪tà 斯tư 其kỳ 不bất 可khả 藏tạng 邪tà 善thiện 乎hồ 斯tư 者giả 則tắc 亦diệc 可khả 以dĩ 善thiện 乎hồ 生sanh 死tử 始thỉ 終chung 亦diệc 且thả 果quả 有hữu 生sanh 死tử 始thỉ 終chung 為vi 可khả 善thiện 邪tà 始thỉ 藏tạng 天thiên 下hạ 於ư 天thiên 下hạ 與dữ 遊du 於ư 物vật 之chi 所sở 不bất 得đắc 遯độn 而nhi 皆giai 存tồn 者giả 可khả 心tâm 傳truyền 而nhi 不bất 可khả 以dĩ 語ngữ 受thọ 可khả 自tự 得đắc 而nhi 不bất 得đắc 以dĩ 理lý 見kiến 自tự 本bổn 自tự 根căn 未vị 有hữu 天thiên 地địa 。 自tự 古cổ 以dĩ 固cố 存tồn 豈khởi 不bất 能năng 神thần 萬vạn 物vật 於ư 一nhất 化hóa 神thần 萬vạn 化hóa 於ư 一nhất 神thần 之chi 可khả 宗tông 哉tai 女nữ 偊# 以dĩ 卜bốc 梁lương 倚ỷ 有hữu 聖thánh 人nhân 之chi 才tài 而nhi 無vô 聖thánh 人nhân 之chi 道đạo 吾ngô 猶do 守thủ 而nhi 告cáo 之chi 三tam 日nhật 而nhi 後hậu 能năng 外ngoại 天thiên 下hạ 已dĩ 外ngoại 天thiên 下hạ 矣hĩ 吾ngô 又hựu 守thủ 之chi 七thất 日nhật 而nhi 後hậu 能năng 外ngoại 物vật 已dĩ 外ngoại 物vật 矣hĩ 吾ngô 又hựu 守thủ 之chi 九cửu 日nhật 而nhi 後hậu 能năng 外ngoại 生sanh 已dĩ 外ngoại 生sanh 矣hĩ 而nhi 後hậu 能năng 朝triêu 徹triệt 朝triêu 徹triệt 而nhi 後hậu 能năng 見kiến 獨độc 見kiến 獨độc 而nhi 後hậu 能năng 無vô 古cổ 今kim 無vô 古cổ 今kim 而nhi 後hậu 能năng 入nhập 於ư 不bất 死tử 不bất 生sanh 。 殺sát 生sanh 者giả 不bất 死tử 生sanh 生sanh 者giả 不bất 生sanh 其kỳ 為vi 物vật 無vô 不bất 將tương 也dã 無vô 不bất 迎nghênh 也dã 無vô 不bất 毀hủy 也dã 無vô 不bất 成thành 也dã 其kỳ 為vi 攖# 寧ninh 攖# 寧ninh 也dã 者giả 攖# 而nhi 後hậu 成thành 者giả 也dã 只chỉ 此thử 可khả 會hội 通thông 內nội 七thất 篇thiên 旨chỉ 趣thú 外ngoại 天thiên 下hạ 可khả 通thông 逍tiêu 遙diêu 之chi 堯# 讓nhượng 許hứa 由do 外ngoại 物vật 外ngoại 生sanh 可khả 通thông 齊tề 物vật 之chi 喪táng 我ngã 朝triêu 徹triệt 見kiến 獨độc 而nhi 無vô 古cổ 今kim 可khả 通thông 養dưỡng 生sanh 主chủ 之chi 薪tân 盡tận 火hỏa 傳truyền 無vô 古cổ 今kim 而nhi 後hậu 能năng 入nhập 不bất 死tử 不bất 生sanh 。 可khả 通thông 人nhân 間gian 世thế 之chi 無vô 用dụng 為vi 用dụng 殺sát 生sanh 者giả 不bất 死tử 生sanh 生sanh 者giả 不bất 生sanh 可khả 通thông 大đại 宗tông 師sư 之chi 知tri 天thiên 知tri 人nhân 其kỳ 為vi 物vật 無vô 不bất 將tương 無vô 不bất 迎nghênh 無vô 不bất 毀hủy 無vô 不bất 成thành 其kỳ 為vi 攖# 寧ninh 可khả 通thông 應ưng 帝đế 王vương 之chi 虛hư 而nhi 委ủy 蛇xà 而nhi 未vị 始thỉ 出xuất 吾ngô 宗tông 然nhiên 此thử 文văn 簡giản 義nghĩa 奧áo 宗tông 趣thú 有hữu 歸quy 如như 見kiến 獨độc 而nhi 後hậu 無vô 古cổ 今kim 正chánh 教giáo 中trung 所sở 謂vị 冥minh 諦đế 神thần 我ngã 直trực 須tu 透thấu 過quá 始thỉ 得đắc 問vấn 曰viết 子tử 獨độc 惡ác 乎hồ 聞văn 之chi 曰viết 聞văn 諸chư 副phó 墨mặc 之chi 子tử 洛lạc 誦tụng 之chi 孫tôn 洛lạc 誦tụng 聞văn 之chi 瞻chiêm 明minh 瞻chiêm 明minh 聞văn 之chi 聶niếp 許hứa 聶niếp 許hứa 聞văn 之chi 需# 役dịch 需# 役dịch 聞văn 之chi 於ư 謳# 於ư 謳# 聞văn 之chi 玄huyền 冥minh 玄huyền 冥minh 聞văn 之chi 參tham 寥liêu 參tham 寥liêu 聞văn 之chi 疑nghi 始thỉ 善thiện 乎hồ 莊trang 子tử 之chi 能năng 見kiến 道đạo 而nhi 有hữu 終chung 始thỉ 使sử 造tạo 道đạo 者giả 之chi 有hữu 所sở 悟ngộ 入nhập 也dã 既ký 曰viết 攖# 寧ninh 則tắc 已dĩ 極cực 盡tận 造tạo 道đạo 之chi 微vi 玅# 矣hĩ 而nhi 特đặc 揭yết 其kỳ 子tử 獨độc 惡ác 乎hồ 聞văn 之chi 而nhi 聞văn 之chi 副phó 墨mặc 以dĩ 至chí 於ư 參tham 寥liêu 可khả 見kiến 副phó 墨mặc 中trung 之chi 文văn 字tự 語ngữ 言ngôn 。 道Đạo 理lý 知tri 見kiến 到đáo 此thử 參tham 寥liêu 全toàn 無vô 棲tê 寄ký 矣hĩ 玅# 此thử 一nhất 轉chuyển 曰viết 疑nghi 始thỉ 此thử 真chân 參tham 禪thiền 之chi 所sở 謂vị 纔tài 能năng 頓đốn 發phát 疑nghi 情tình 也dã 夫phu 疑nghi 何hà 始thỉ 其kỳ 始thỉ 何hà 疑nghi 是thị 惟duy 不bất 疑nghi 則tắc 不bất 悟ngộ 大đại 疑nghi 則tắc 大đại 悟ngộ 此thử 悟ngộ 豈khởi 易dị 致trí 哉tai 所sở 謂vị 攖# 寧ninh 必tất 攖# 而nhi 後hậu 始thỉ 成thành 非phi 如như 撥bát 亂loạn 乾can/kiền/càn 坤# 始thỉ 見kiến 太thái 平bình 勦# 盡tận 無vô 明minh 始thỉ 得đắc 見kiến 性tánh 度độ 盡tận 眾chúng 生sanh 而nhi 後hậu 成thành 佛Phật 也dã 哉tai 孰thục 能năng 以dĩ 無vô 為vi 首thủ 以dĩ 生sanh 為vi 脊tích 以dĩ 死tử 為vi 尻# 孰thục 知tri 生sanh 死tử 存tồn 亡vong 之chi 一nhất 體thể 者giả 吾ngô 與dữ 之chi 友hữu 矣hĩ 子tử 祀tự 問vấn 子tử 輿dư 病bệnh 輿dư 曰viết 造tạo 物vật 者giả 將tương 以dĩ 予# 為vi 此thử 拘câu 拘câu 也dã 曲khúc 僂lũ 發phát 背bối/bội 句cú 贅# 指chỉ 天thiên 閒gian/nhàn 而nhi 無vô 事sự 跰# 躚# 鑑giám 井tỉnh 化hóa 尻# 為vi 輪luân 以dĩ 神thần 為vi 馬mã 予# 因nhân 而nhi 乘thừa 之chi 豈khởi 更cánh 駕giá 哉tai 安an 時thời 處xứ 順thuận 哀ai 樂nhạo/nhạc/lạc 不bất 入nhập 所sở 謂vị 縣huyện 解giải 也dã 不bất 能năng 自tự 解giải 。 者giả 物vật 有hữu 結kết 之chi 物vật 不bất 勝thắng 天thiên 久cửu 矣hĩ 吾ngô 又hựu 何hà 惡ác 哉tai 子tử 來lai 將tương 死tử 妻thê 子tử 環hoàn 而nhi 泣khấp 之chi 子tử 犁lê 往vãng 問vấn 曰viết 叱sất 避tị 無vô 怛đát 化hóa 子tử 來lai 曰viết 父phụ 母mẫu 於ư 子tử 。 唯duy 命mạng 之chi 從tùng 陰âm 陽dương 不bất 翅sí 於ư 父phụ 母mẫu 彼bỉ 近cận 吾ngô 死tử 而nhi 我ngã 不bất 聽thính 我ngã 則tắc 悍hãn 矣hĩ 彼bỉ 何hà 罪tội 焉yên 大đại 冶dã 鑄chú 金kim 金kim 踴dũng 躍dược 為vi 莫mạc 邪tà 此thử 不bất 祥tường 之chi 金kim 也dã 今kim 一nhất 以dĩ 天thiên 地địa 為vi 大đại 爐lô 以dĩ 造tạo 化hóa 為vi 大đại 冶dã 惡ác 乎hồ 往vãng 而nhi 不bất 可khả 哉tai 成thành 然nhiên 寐mị 蘧# 然nhiên 覺giác 子tử 初sơ 年niên 見kiến 大đại 父phụ 臨lâm 欲dục 終chung 先tiên 自tự 擇trạch 日nhật 乃nãi 召triệu 諸chư 子tử 孫tôn 及cập 親thân 友hữu 至chí 前tiền 囑chúc 曰viết 我ngã 後hậu 事sự 已dĩ 授thọ 長trưởng 子tử 矣hĩ 從tùng 此thử 永vĩnh 訣quyết 吾ngô 其kỳ 往vãng 生sanh 也dã 予# 時thời 與dữ 諸chư 親thân 屬thuộc 。 痛thống 哭khốc 大đại 父phụ 復phục 召triệu 而nhi 誡giới 之chi 曰viết 夫phu 哭khốc 人nhân 者giả 以dĩ 傷thương 其kỳ 不bất 生sanh 而nhi 就tựu 死tử 地địa 也dã 吾ngô 早tảo 已dĩ 善thiện 吾ngô 生sanh 而nhi 不bất 惡ác 吾ngô 志chí 今kim 既ký 善thiện 吾ngô 死tử 而nhi 樂nhạo/nhạc/lạc 吾ngô 往vãng 生sanh 死tử 皆giai 化hóa 跡tích 吾ngô 以dĩ 是thị 存tồn 吾ngô 真chân 又hựu 何hà 以dĩ 哭khốc 為vi 所sở 可khả 哭khốc 者giả 汝nhữ 徒đồ 生sanh 不bất 知tri 化hóa 所sở 自tự 來lai 死tử 不bất 知tri 化hóa 所sở 自tự 去khứ 此thử 心tâm 為vi 生sanh 死tử 幻huyễn 化hóa 所sở 迷mê 昧muội 為vi 可khả 哭khốc 也dã 汝nhữ 何hà 不bất 以dĩ 哭khốc 人nhân 者giả 而nhi 自tự 哭khốc 使sử 異dị 日nhật 自tự 能năng 作tác 主chủ 不bất 為vi 造tạo 化hóa 所sở 移di 則tắc 去khứ 來lai 無vô 非phi 化hóa 跡tích 也dã 又hựu 何hà 哭khốc 之chi 有hữu 予# 從tùng 是thị 猛mãnh 然nhiên 省tỉnh 此thử 自tự 能năng 作tác 主chủ 不bất 為vi 造tạo 化hóa 所sở 移di 一nhất 語ngữ 而nhi 決quyết 出xuất 世thế 志chí 以dĩ 至chí 知tri 宗tông 門môn 事sự 則tắc 又hựu 超siêu 于vu 莊trang 子tử 以dĩ 造tạo 化hóa 是thị 從tùng 不bất 敢cảm 違vi 命mệnh 。 為vi 疑nghi 始thỉ 以dĩ 此thử 為vi 攖# 寧ninh 之chi 大đại 師sư 法pháp 也dã 意ý 而nhi 子tử 見kiến 許hứa 由do 由do 曰viết 堯# 既ký 已dĩ 黥# 汝nhữ 仁nhân 義nghĩa 劓tị 汝nhữ 以dĩ 是thị 非phi 矣hĩ 汝nhữ 將tương 何hà 以dĩ 遊du 夫phu 遙diêu 蕩đãng 恣tứ 睢# 轉chuyển 徒đồ 之chi 途đồ 乎hồ 曰viết 夫phu 無vô 莊trang 之chi 失thất 其kỳ 美mỹ 據cứ 梁lương 之chi 失thất 其kỳ 力lực 黃hoàng 帝đế 之chi 亡vong 其kỳ 知tri 皆giai 在tại 爐lô 鞴# 之chi 間gian 耳nhĩ 庸dong 詎cự 知tri 夫phu 造tạo 物vật 者giả 之chi 不bất 息tức 我ngã 黥# 而nhi 補bổ 我ngã 劓tị 使sử 我ngã 乘thừa 成thành 以dĩ 隨tùy 先tiên 生sanh 耶da 顏nhan 回hồi 忘vong 仁nhân 義nghĩa 矣hĩ 猶do 未vị 也dã 忘vong 禮lễ 樂nhạo/nhạc/lạc 矣hĩ 猶do 未vị 也dã 回hồi 坐tọa 忘vong 矣hĩ 仲trọng 尼ni 曰viết 同đồng 則tắc 無vô 好hảo/hiếu 也dã 化hóa 則tắc 無vô 常thường 也dã 而nhi 果quả 其kỳ 賢hiền 乎hồ 丘khâu 也dã 請thỉnh 從tùng 而nhi 後hậu 也dã 此thử 篇thiên 中trung 文văn 字tự 曼mạn 衍diễn 略lược 提đề 精tinh 要yếu 存tồn 其kỳ 大đại 旨chỉ 如như 論luận 真Chân 人Nhân 之chi 疊điệp 見kiến 病bệnh 者giả 之chi 錯thác 出xuất 無vô 非phi 欲dục 極cực 描# 出xuất 其kỳ 所sở 得đắc 於ư 無vô 為vi 。 自tự 然nhiên 之chi 狀trạng 與dữ 其kỳ 適thích 生sanh 死tử 變biến 化hóa 之chi 玅# 而nhi 末mạt 上thượng 又hựu 歸quy 于vu 堯# 之chi 服phục 仁nhân 義nghĩa 明minh 是thị 非phi 為vi 黥# 劓tị 若nhược 必tất 以dĩ 許hứa 由do 之chi 為vi 是thị 堯# 言ngôn 之chi 為vi 非phi 則tắc 又hựu 為vi 莊trang 生sanh 是thị 非phi 之chi 所sở 黥# 劓tị 矣hĩ 夫phu 仁nhân 義nghĩa 禮lễ 樂nhạo/nhạc/lạc 此thử 孔khổng 顏nhan 生sanh 平bình 所sở 恃thị 以dĩ 作tác 君quân 師sư 教giáo 詔chiếu 天thiên 下hạ 萬vạn 世thế 不bất 易dị 之chi 法pháp 也dã 而nhi 莊trang 子tử 以dĩ 為vi 顏nhan 子tử 自tự 謂vị 回hồi 忘vong 仁nhân 義nghĩa 忘vong 禮lễ 樂nhạo/nhạc/lạc 乃nãi 至chí 離ly 形hình 去khứ 智trí 同đồng 于vu 大đại 通thông 豈khởi 不bất 大đại 相tương/tướng 矛mâu 盾# 果quả 知tri 心tâm 齋trai 之chi 旨chỉ 則tắc 知tri 仁nhân 義nghĩa 禮lễ 樂nhạo/nhạc/lạc 皆giai 是thị 大đại 通thông 所sở 謂vị 同đồng 則tắc 無vô 好hảo/hiếu 化hóa 則tắc 無vô 常thường 也dã 是thị 何hà 仁nhân 義nghĩa 禮lễ 樂nhạo/nhạc/lạc 與dữ 形hình 智trí 之chi 不bất 同đồng 於ư 神thần 化hóa 哉tai 又hựu 須tu 知tri 堯# 孔khổng 已dĩ 是thị 向hướng 上thượng 人nhân 而nhi 蕩đãng 蕩đãng 乎hồ 民dân 無vô 能năng 名danh 如như 天thiên 之chi 不bất 可khả 階giai 也dã 以dĩ 降giáng/hàng 跡tích 入nhập 泥nê 入nhập 水thủy 說thuyết 仁nhân 道đạo 義nghĩa 與dữ 百bá 姓tánh 同đồng 其kỳ 憂ưu 患hoạn 而nhi 救cứu 人nhân 者giả 顏nhan 子tử 所sở 謂vị 夫phu 子tử 步bộ 亦diệc 步bộ 趨xu 亦diệc 趨xu 馳trì 亦diệc 馳trì 是thị 皆giai 可khả 與dữ 天thiên 下hạ 人nhân 共cộng 學học 也dã 使sử 夫phu 子tử 超siêu 軼# 絕tuyệt 塵trần 而nhi 去khứ 雖tuy 賢hiền 如như 顏nhan 子tử 猶do 且thả 瞠# 乎hồ 其kỳ 後hậu 又hựu 豈khởi 許hứa 由do 輩bối 如như 參tham 單đơn 板bản 禪thiền 之chi 自tự 了liễu 漠mạc 所sở 可khả 譏cơ 議nghị 哉tai 蓋cái 任nhậm 天thiên 下hạ 萬vạn 世thế 之chi 大đại 功công 者giả 乃nãi 能năng 任nhậm 天thiên 下hạ 萬vạn 世thế 之chi 大đại 過quá 也dã 此thử 莊trang 子tử 平bình 生sanh 學học 問vấn 全toàn 在tại 此thử 中trung 能năng 翻phiên 弄lộng 變biến 化hóa 使sử 攝nhiếp 末mạt 歸quy 本bổn 推thôi 本bổn 於ư 末mạt 也dã 不bất 然nhiên 又hựu 何hà 足túc 以dĩ 此thử 為vi 大đại 宗tông 師sư 之chi 本bổn 旨chỉ 哉tai 。
提đề 應ưng 帝đế 王vương
予# 昔tích 讀đọc 憨# 大đại 師sư 莊trang 生sanh 影ảnh 響hưởng 論luận 曰viết 不bất 知tri 春xuân 秋thu 不bất 知tri 涉thiệp 世thế 不bất 讀đọc 老lão 莊trang 不bất 知tri 忘vong 世thế 不bất 參tham 禪thiền 不bất 知tri 出xuất 世thế 予# 以dĩ 此thử 論luận 甚thậm 善thiện 不bất 知tri 者giả 必tất 以dĩ 老lão 莊trang 為vi 忘vong 世thế 為vi 無vô 事sự 于vu 經kinh 濟tế 則tắc 深thâm 負phụ 莊trang 生sanh 內nội 七thất 篇thiên 立lập 題đề 命mạng 名danh 之chi 至chí 意ý 是thị 擲trịch 民dân 生sanh 事sự 業nghiệp 與dữ 內nội 聖thánh 外ngoại 王vương 之chi 道đạo 于vu 空không 虛hư 無vô 用dụng 方phương 之chi 外ngoại 也dã 內nội 篇thiên 之chi 意ý 其kỳ 事sự 則tắc 主chủ 乎hồ 人nhân 其kỳ 旨chỉ 則tắc 皆giai 主chủ 乎hồ 天thiên 又hựu 誰thùy 知tri 即tức 以dĩ 人nhân 而nhi 主chủ 天thiên 以dĩ 天thiên 而nhi 主chủ 人nhân 乎hồ 知tri 此thử 則tắc 知tri 莊trang 子tử 全toàn 是thị 以dĩ 神thần 化hóa 而nhi 移di 人nhân 心tâm 之chi 天thiên 而nhi 歸quy 於ư 無vô 為vi 自tự 然nhiên 。 以dĩ 神thần 化hóa 之chi 無vô 為vi 自tự 然nhiên 。 而nhi 應ưng 於ư 人nhân 心tâm 之chi 天thiên 而nhi 同đồng 於ư 大đại 通thông 以dĩ 不bất 出xuất 於ư 其kỳ 宗tông 也dã 篇thiên 首thủ 齧niết 缺khuyết 問vấn 王vương 倪nghê 四tứ 問vấn 四tứ 不bất 知tri 夫phu 不bất 知tri 之chi 知tri 是thị 真chân 知tri 也dã 齧niết 缺khuyết 大đại 喜hỷ 以dĩ 告cáo 蒲bồ 衣y 乃nãi 今kim 知tri 之chi 乎hồ 一nhất 曰viết 亦diệc 得đắc 人nhân 矣hĩ 而nhi 未vị 始thỉ 出xuất 於ư 非phi 人nhân 一nhất 曰viết 其kỳ 德đức 甚thậm 真chân 而nhi 未vị 始thỉ 入nhập 於ư 非phi 人nhân 層tằng 層tằng 化hóa 其kỳ 偏thiên 見kiến 也dã 將tương 以dĩ 有hữu 知tri 有hữu 為vi 之chi 為vi 人nhân 無vô 知tri 無vô 為vi 之chi 為vi 天thiên 乎hồ 人nhân 而nhi 不bất 出xuất 於ư 天thiên 則tắc 人nhân 即tức 天thiên 也dã 天thiên 亦diệc 何hà 曾tằng 出xuất 於ư 人nhân 哉tai 直trực 人nhân 自tự 忘vong 其kỳ 天thiên 而nhi 墮đọa 于vu 有hữu 知tri 有hữu 為vi 以dĩ 此thử 自tự 累lũy/lụy/luy 而nhi 累lũy/lụy/luy 天thiên 下hạ 也dã 日nhật 中trung 始thỉ 語ngữ 肩kiên 吾ngô 曰viết 君quân 人nhân 者giả 以dĩ 己kỷ 出xuất 經kinh 式thức 義nghĩa 度độ 人nhân 狂cuồng 接tiếp 輿dư 曰viết 是thị 欺khi 德đức 也dã 夫phu 聖thánh 人nhân 之chi 治trị 也dã 治trị 外ngoại 乎hồ 正chánh 而nhi 後hậu 行hành 確xác 乎hồ 能năng 其kỳ 事sự 而nhi 已dĩ 彼bỉ 以dĩ 己kỷ 出xuất 經kinh 式thức 義nghĩa 度độ 人nhân 與dữ 此thử 正chánh 而nhi 後hậu 行hành 確xác 乎hồ 能năng 事sự 何hà 相tương 遠viễn 之chi 有hữu 而nhi 為vi 欺khi 德đức 何hà 也dã 直trực 以dĩ 求cầu 諸chư 內nội 外ngoại 之chi 分phần 矣hĩ 彼bỉ 皆giai 本bổn 諸chư 己kỷ 又hựu 何hà 式thức 義nghĩa 非phi 正chánh 而nhi 後hậu 行hành 乎hồ 天thiên 根căn 遊du 殷ân 陽dương 至chí 蓼# 木mộc 遭tao 無vô 名danh 人nhân 而nhi 問vấn 為vi 天thiên 下hạ 無vô 名danh 曰viết 去khứ 汝nhữ 鄙bỉ 人nhân 也dã 何hà 問vấn 之chi 不bất 豫dự 也dã 予# 方phương 將tương 與dữ 造tạo 物vật 者giả 為vi 人nhân 厭yếm 則tắc 又hựu 乘thừa 夫phu 莽mãng 渺# 之chi 鳥điểu 以dĩ 出xuất 六lục 極cực 而nhi 遊du 無vô 何hà 有hữu 之chi 鄉hương 汝nhữ 又hựu 何hà 帛bạch 以dĩ 治trị 天thiên 下hạ 感cảm 予# 之chi 心tâm 為vi 又hựu 復phục 問vấn 無vô 名danh 人nhân 曰viết 汝nhữ 遊du 于vu 淡đạm 合hợp 氣khí 于vu 漠mạc 順thuận 物vật 自tự 然nhiên 而nhi 無vô 容dung 私tư 焉yên 而nhi 天thiên 下hạ 治trị 矣hĩ 老lão 聃đam 語ngữ 子tử 居cư 曰viết 胥# 易dị 技kỹ 係hệ 勞lao 形hình 怵truật 心tâm 者giả 也dã 明minh 王vương 之chi 治trị 功công 蓋cái 天thiên 下hạ 而nhi 似tự 不bất 自tự 己kỷ 化hóa 貸thải 萬vạn 物vật 而nhi 民dân 弗phất 恃thị 有hữu 莫mạc 舉cử 名danh 使sử 物vật 自tự 喜hỷ 立lập 乎hồ 不bất 測trắc 而nhi 游du 於ư 無vô 有hữu 者giả 也dã 即tức 此thử 便tiện 是thị 應ưng 帝đế 王vương 之chi 大đại 宗tông 旨chỉ 也dã 與dữ 不bất 見kiến 而nhi 章chương 不bất 動động 而nhi 變biến 無vô 為vi 而nhi 成thành 其kỳ 為vi 物vật 不bất 貳nhị 則tắc 其kỳ 生sanh 物vật 不bất 測trắc 及cập 不bất 顯hiển 惟duy 德đức 百bách 辟tịch 其kỳ 刑hình 之chi 篤đốc 恭cung 而nhi 天thiên 下hạ 平bình 又hựu 何hà 異dị 乎hồ 列liệt 子tử 見kiến 季quý 咸hàm 而nhi 心tâm 醉túy 歸quy 告cáo 壺hồ 子tử 壺hồ 曰viết 吾ngô 與dữ 汝nhữ 既ký 其kỳ 文văn 未vị 既ký 其kỳ 實thật 而nhi 固cố 得đắc 道Đạo 與dữ 眾chúng 雌thư 而nhi 無vô 雄hùng 而nhi 又hựu 奚hề 卯mão 焉yên 而nhi 以dĩ 道đạo 與dữ 世thế 亢kháng 必tất 信tín 夫phu 故cố 使sử 人nhân 得đắc 以dĩ 相tương/tướng 汝nhữ 嘗thường 試thí 與dữ 來lai 列liệt 子tử 與dữ 見kiến 壺hồ 子tử 初sơ 見kiến 濕thấp 灰hôi 焉yên 壺hồ 子tử 曰viết 鄉hương 吾ngô 示thị 以dĩ 地địa 文văn 殆đãi 見kiến 吾ngô 杜đỗ 德đức 機cơ 也dã 再tái 則tắc 見kiến 其kỳ 杜đỗ 權quyền 矣hĩ 壺hồ 子tử 曰viết 鄉hương 吾ngô 示thị 以dĩ 天thiên 壤nhưỡng 殆đãi 見kiến 吾ngô 善thiện 者giả 機cơ 也dã 三tam 曰viết 子tử 之chi 先tiên 生sanh 不bất 齊tề 吾ngô 無vô 得đắc 而nhi 相tương/tướng 焉yên 試thí 齊tề 且thả 復phục 相tương/tướng 之chi 壺hồ 子tử 曰viết 吾ngô 鄉hương 示thị 以dĩ 太thái 沖# 莫mạc 勝thắng 殆đãi 見kiến 吾ngô 衡hành 氣khí 機cơ 也dã 明minh 日nhật 又hựu 見kiến 壺hồ 子tử 立lập 未vị 定định 自tự 失thất 而nhi 走tẩu 壺hồ 子tử 曰viết 鄉hương 吾ngô 示thị 之chi 以dĩ 未vị 始thỉ 出xuất 吾ngô 宗tông 吾ngô 與dữ 之chi 虛hư 而nhi 委ủy 蛇xà 故cố 逃đào 也dã 列liệt 子tử 自tự 以dĩ 為vi 未vị 始thỉ 學học 雕điêu 琢trác 復phục 朴phác 塊khối 然nhiên 獨độc 立lập 一nhất 以dĩ 是thị 終chung 夫phu 盡tận 其kỳ 所sở 受thọ 乎hồ 天thiên 而nhi 無vô 見kiến 得đắc 亦diệc 虛hư 而nhi 已dĩ 故cố 曰viết 用dụng 心tâm 若nhược 鏡kính 南nam 北bắc 中trung 央ương 三tam 帝đế 舉cử 出xuất 甚thậm 奇kỳ 是thị 誰thùy 相tương 遇ngộ 是thị 誰thùy 善thiện 待đãi 是thị 誰thùy 謀mưu 報báo 是thị 誰thùy 鑿tạc 死tử 是thị 誰thùy 鑿tạc 不bất 死tử 耶da 此thử 末mạt 上thượng 以dĩ 神thần 巫# 相tương/tướng 壺hồ 子tử 三tam 度độ 皆giai 能năng 窺khuy 其kỳ 影ảnh 跡tích 之chi 機cơ 微vi 而nhi 末mạt 後hậu 示thị 之chi 以dĩ 未vị 始thỉ 出xuất 吾ngô 宗tông 以dĩ 虛hư 而nhi 委ủy 蛇xà 不bất 知tri 其kỳ 誰thùy 何hà 故cố 逃đào 而nhi 不bất 可khả 追truy 也dã 又hựu 何hà 異dị 乎hồ 大đại 耳nhĩ 三tam 藏tạng 之chi 得đắc 他tha 心tâm 通thông 者giả 第đệ 三tam 度độ 不bất 能năng 見kiến 南nam 陽dương 忠trung 國quốc 師sư 落lạc 處xứ 其kỳ 機cơ 雖tuy 不bất 同đồng 而nhi 神thần 巫# 之chi 見kiến 亦diệc 世thế 所sở 無vô 也dã 正chánh 當đương 全toàn 機cơ 不bất 動động 未vị 始thỉ 出xuất 吾ngô 宗tông 時thời 即tức 壺hồ 子tử 欲dục 返phản 己kỷ 自tự 照chiếu 亦diệc 不bất 啻# 隔cách 九cửu 重trọng/trùng 淵uyên 矣hĩ 何hà 則tắc 壺hồ 子tử 能năng 示thị 能năng 知tri 則tắc 神thần 巫# 亦diệc 能năng 見kiến 能năng 知tri 矣hĩ 壺hồ 子tử 不bất 能năng 示thị 不bất 能năng 知tri 則tắc 不bất 特đặc 人nhân 不bất 能năng 知tri 即tức 天thiên 地địa 鬼quỷ 神thần 亦diệc 不bất 能năng 知tri 。 又hựu 何hà 生sanh 死tử 存tồn 亡vong 禍họa 福phước 壽thọ 夭yểu 之chi 所sở 得đắc 而nhi 寄ký 其kỳ 靈linh 幻huyễn 哉tai 以dĩ 故cố 齧niết 缺khuyết 以dĩ 問vấn 四tứ 不bất 知tri 而nhi 喜hỷ 躍dược 季quý 咸hàm 以dĩ 一nhất 不bất 知tri 而nhi 神thần 沒một 正chánh 壺hồ 子tử 謂vị 列liệt 子tử 而nhi 以dĩ 道đạo 與dữ 世thế 亢kháng 必tất 信tín 夫phu 故cố 使sử 人nhân 得đắc 而nhi 相tương/tướng 汝nhữ 此thử 是thị 壺hồ 子tử 能năng 以dĩ 機cơ 用dụng 翫ngoạn 弄lộng 神thần 巫# 與dữ 列liệt 子tử 密mật 使sử 其kỳ 窅# 然nhiên 而nhi 喪táng 其kỳ 所sở 有hữu 忘vong 其kỳ 我ngã 執chấp 任nhậm 其kỳ 天thiên 真chân 自tự 然nhiên 而nhi 無vô 見kiến 得đắc 亦diệc 虛hư 而nhi 已dĩ 化hóa 其kỳ 無vô 為vi 自tự 然nhiên 。 之chi 宗tông 則tắc 其kỳ 心tâm 如như 鏡kính 亦diệc 無vô 不bất 將tương 不bất 迎nghênh 應ưng 乎hồ 天thiên 地địa 萬vạn 物vật 。 而nhi 不bất 藏tạng 也dã 又hựu 何hà 內nội 聖thánh 外ngoại 王vương 之chi 道đạo 不bất 可khả 以dĩ 虛hư 而nhi 委ủy 蛇xà 者giả 應ưng 之chi 哉tai 若nhược 然nhiên 者giả 則tắc 非phi 以dĩ 堯# 舜thuấn 孔khổng 顏nhan 更cánh 無vô 有hữu 能năng 當đương 。 之chi 也dã 不bất 讀đọc 中trung 庸dong 乎hồ 首thủ 提đề 天thiên 命mạng 之chi 性tánh 即tức 未vị 始thỉ 出xuất 吾ngô 宗tông 也dã 率suất 性tánh 之chi 道đạo 即tức 神thần 動động 而nhi 天thiên 隨tùy 也dã 至chí 於ư 修tu 率suất 工công 夫phu 而nhi 莫mạc 顯hiển 莫mạc 見kiến 即tức 淵uyên 默mặc 龍long 見kiến 機cơ 發phát 於ư 踵chủng 也dã 故cố 君quân 子tử 必tất 慎thận 其kỳ 獨độc 以dĩ 致trí 中trung 和hòa 正chánh 虛hư 而nhi 委ủy 蛇xà 無vô 不bất 藏tạng 無vô 不bất 應ưng 也dã 所sở 謂vị 予# 懷hoài 明minh 德đức 不bất 大đại 聲thanh 以dĩ 色sắc 其kỳ 上thượng 天thiên 之chi 載tái 無vô 聲thanh 無vô 臭xú 非phi 渾hồn 沌# 而nhi 何hà 若nhược 能năng 於ư 此thử 。 透thấu 過quá 晦hối 昧muội 為vi 空không 。 始thỉ 可khả 冥minh 合hợp 天thiên 命mạng 之chi 性tánh 於ư 此thử 不bất 知tri 倏thúc 忽hốt 一nhất 念niệm 迷mê 己kỷ 逐trục 物vật 為vi 聲thanh 色sắc 所sở 轉chuyển 不bất 亦diệc 鑿tạc 破phá 渾hồn 沌# 之chi 德đức 而nhi 失thất 其kỳ 天thiên 命mạng 之chi 宗tông 哉tai 夫phu 真chân 為vi 渾hồn 沌# 也dã 非phi 知tri 見kiến 所sở 能năng 到đáo 也dã 孰thục 能năng 以dĩ 知tri 見kiến 鑿tạc 而nhi 死tử 之chi 雖tuy 鑿tạc 亦diệc 何hà 有hữu 死tử 地địa 是thị 人nhân 之chi 自tự 失thất 其kỳ 守thủ 而nhi 徇# 七thất 竅khiếu 自tự 為vi 流lưu 浪lãng 生sanh 死tử 。 而nhi 死tử 其kỳ 冥minh 天thiên 命mạng 自tự 然nhiên 之chi 靈linh 也dã 吾ngô 特đặc 提đề 此thử 莊trang 子tử 以dĩ 正chánh 堯# 孔khổng 之chi 孤cô 將tương 使sử 此thử 天thiên 地địa 古cổ 今kim 不bất 可khả 死tử 者giả 復phục 靈linh 也dã 夫phu 。
吾ngô 師sư 浪lãng 杖trượng 人nhân 慣quán 用dụng 吹xuy 毛mao 利lợi 劍kiếm 殺sát 活hoạt 古cổ 今kim 而nhi 橫hoạnh/hoành 拈niêm 倒đảo 用dụng 靡mĩ 不bất 神thần 解giải 從tùng 上thượng 宗tông 門môn 大đại 匠tượng 恢khôi 廓khuếch 者giả 特đặc 於ư 本bổn 宗tông 發phát 揮huy 耳nhĩ 世thế 出xuất 世thế 法Pháp 。 有hữu 千thiên 古cổ 疑nghi 情tình 人nhân 不bất 能năng 破phá 一nhất 經kinh 吾ngô 師sư 指chỉ 點điểm 則tắc 死tử 者giả 活hoạt 活hoạt 者giả 死tử 腐hủ 者giả 神thần 神thần 者giả 化hóa 或hoặc 聞văn 一nhất 言ngôn 見kiến 一nhất 機cơ 有hữu 不bất 勝thắng 感cảm 慨khái 喜hỷ 悅duyệt 而nhi 欲dục 絕tuyệt 倒đảo 甚thậm 至chí 痛thống 哭khốc 悲bi 傷thương 汗hãn 下hạ 心tâm 死tử 不bất 自tự 已dĩ 者giả 此thử 蓋cái 吾ngô 師sư 夙túc 乘thừa 願nguyện 力lực 故cố 能năng 得đắc 無vô 師sư 智trí 自tự 然nhiên 智trí 以dĩ 無vô 礙ngại 辯biện 剖phẫu 佛Phật 祖tổ 心tâm 也dã 即tức 師sư 法pháp 嗣tự 壽thọ 昌xương 東đông 苑uyển 特đặc 以dĩ 一nhất 定định 師sư 承thừa 取thủ 信tín 後hậu 世thế 而nhi 已dĩ 其kỳ 所sở 播bá 揚dương 建kiến 立lập 何hà 嘗thường 襲tập 祖tổ 父phụ 言ngôn 句cú 與dữ 歷lịch 祖tổ 葛cát 藤đằng 為vi 生sanh 平bình 之chi 活hoạt 計kế 哉tai 師sư 云vân 世thế 界giới 未vị 有hữu 不bất 壞hoại 聖thánh 人nhân 未vị 有hữu 不bất 死tử 獨độc 此thử 聖thánh 賢hiền 之chi 經Kinh 法Pháp 與dữ 佛Phật 祖tổ 之chi 宗tông 旨chỉ 固cố 不bất 可khả 一nhất 日nhật 昧muội 滅diệt 乃nãi 知tri 吾ngô 師sư 所sở 謂vị 正chánh 孤cô 非phi 直trực 以dĩ 正chánh 莊trang 生sanh 所sở 托thác 堯# 孔khổng 之chi 孤cô 實thật 吾ngô 師sư 藉tạ 此thử 以dĩ 正chánh 自tự 正chánh 之chi 孤cô 用dụng 正chánh 天thiên 下hạ 萬vạn 世thế 佛Phật 祖tổ 聖thánh 賢hiền 之chi 真chân 孤cô 也dã 卜bốc 視thị 莊trang 者giả 以dĩ 其kỳ 怪quái 不bất 入nhập 堯# 孔khổng 之chi 道đạo 擯bấn 斥xích 而nhi 拒cự 絕tuyệt 之chi 高cao 視thị 莊trang 者giả 以dĩ 其kỳ 奇kỳ 足túc 入nhập 佛Phật 祖tổ 之chi 宗tông 附phụ 會hội 而nhi 攔lan 入nhập 之chi 是thị 二nhị 者giả 皆giai 亡vong 羊dương 也dã 孰thục 能năng 如như 吾ngô 師sư 正chánh 其kỳ 為vi 堯# 孔khổng 真chân 孤cô 以dĩ 冥minh 其kỳ 上thượng 天thiên 之chi 載tái 即tức 謂vị 如như 教giáo 外ngoại 別biệt 傳truyền 者giả 特đặc 以dĩ 抑ức 揚dương 縱túng/tung 奪đoạt 似tự 之chi 也dã 不bất 見kiến 師sư 於ư 薪tân 盡tận 火hỏa 傳truyền 處xứ 見kiến 獨độc 無vô 古cổ 今kim 處xứ 惟duy 造tạo 物vật 是thị 從tùng 處xứ 委ủy 蛇xà 渾hồn 沌# 處xứ 皆giai 有hữu 所sở 指chỉ 吾ngô 師sư 所sở 正chánh 孤cô 中trung 更cánh 有hữu 真chân 孤cô 藏tạng 之chi 甚thậm 密mật 豈khởi 常thường 情tình 所sở 能năng 測trắc 耶da 莊trang 子tử 自tự 謂vị 萬vạn 世thế 遇ngộ 大đại 聖thánh 何hà 期kỳ 得đắc 吾ngô 師sư 以dĩ 神thần 化hóa 移di 出xuất 莊trang 生sanh 之chi 奇kỳ 而nhi 不bất 矢thỉ 其kỳ 正chánh 使sử 萬vạn 世thế 參tham 悟ngộ 不bất 傳truyền 之chi 密mật 豈khởi 復phục 惟duy 隨tùy 造tạo 物vật 者giả 游du 夫phu 恣tứ 睢# 轉chuyển 徒đồ 之chi 途đồ 哉tai 時thời 於ư 此thử 又hựu 安an 敢cảm 避tị 截tiệt 舌thiệt 之chi 諱húy 不bất 痛thống 憤phẫn 悲bi 感cảm 與dữ 吾ngô 同đồng 參tham 共cộng 認nhận 真chân 孤cô 乎hồ 弟đệ 子tử 大đại 時thời 凌lăng 世thế 韶thiều 題đề 。
陳trần 大đại 中trung 曰viết 杖trượng 人nhân 癸quý 巳tị 又hựu 全toàn 標tiêu 莊trang 子tử 以dĩ 付phó 竹trúc 關quan 奄yểm 忽hốt 十thập 年niên 無vô 可khả 大đại 師sư 乃nãi 成thành 藥dược 地địa 炮bào 莊trang 解giải 拘câu 救cứu 蕩đãng 因nhân 風phong 吹xuy 火hỏa 云vân 爾nhĩ 天thiên 下hạ 竟cánh 無vô 知tri 者giả 乎hồ 哉tai 可khả 惜tích 許hứa 。
提đề 莊trang 託thác 千thiên 古cổ 之chi 孤cô 真chân 奇kỳ 書thư 也dã 藥dược 地địa 大đại 師sư 因nhân 作tác 炮bào 莊trang 將tương 以dĩ 一nhất 參tham 兩lưỡng 行hành 託thác 兼kiêm 中trung 玅# 協hiệp 之chi 孤cô 乎hồ 將tương 以dĩ 曼mạn 衍diễn 遊du 息tức 託thác 公công 因nhân 反phản 因nhân 之chi 孤cô 乎hồ 發phát 覆phú 在tại 此thử 苦khổ 心tâm 至chí 此thử 孤cô 哉tai 孤cô 哉tai 知tri 恩ân 者giả 誰thùy 。
廬lư 陵lăng 學học 人nhân 宋tống 之chi 鼎đỉnh 跋bạt