thất thập thất trí

Phật Quang Đại Từ Điển

(七十七智) Bảy mươi bảy trí. Trong 12 chi duyên khởi, trừ Vô minh, 11 chi còn lại, mỗi chi đều y cứ vào trí quán xét thuận nghịch 3 đời và pháp tính thường trụ, thì mỗi chi trong 11 chi đều có 7 trí, cộng chung thành 77 trí. Bảy trí là trước quán xét do duyên sinh ở đời này mà có lão tử, là trí biết duyên sinh lão tử; kế đến quán xét chẳng pháp nào không có duyên sinh mà có lão tử, là trí biết chẳng lão tử nào mà không có duyên sinh, cứ như thế ở quá khứ, vị lai cũng đều quán 2 quán thuận, nghịch; lại biết khắp pháp sinh khởi, biết có Phật, không Phật, pháp tính thường trụ, đó là trí Pháp trụ. Như vậy, trong 11 chi, lấy chi Sinh làm thí dụ thì 7 trí là: Trí biết duyên sinh lão tử, trí biết chẳng lão tử nào không có duyên sinh, trí biết duyên sinh lão tử ở quá khứ, trí biết ở quá khứ không lão tử nào mà không có duyên sinh,trí biết duyên sinh ở vị lai, trí biết ở vị lai không lão tử nào mà chẳng có duyên sinh và trí Pháp trụ. Mười chi còn lại mỗi chi cũng đều có 7 trí, tổng cộng 77 trí.Tên của mỗi trí đều được ghi rõ ràng, đầy đủ trong luận Thành thực quyển 15, 16.