thập nhị tuỳ miên

Phật Quang Đại Từ Điển

(十二隨眠) Chỉ cho 12 thứ phiền não trường kì ẩn nấp trong thức thứ 8, nói trong luận Chúng sự phần a tì đàm quyển 3. Đó là: 1. Tham dục: Đối với cảnh vừa ý sinh tâm ái nhiễm, đắm trước và vui thích. 2. Sân khuể: Đối với cảnh trái ý, sinh tâm tức giận.3. Sắc tham: Ưa thích tịnh pháp, tham đắm thiền vị ở cõi Sắc. 4. Vô sắc tham: Đối với các thiền định ở cõi Vô sắc nhưThức xứ… thì ưa thích, vừa ý và sinh tâm đắm trước. 5. Vô minh: Đối với sự lí các pháp không chút hiểu biết, chân tính bị ngăn che.6. Thân kiến: Đối với pháp 5 uẩn giả hợp, vọng chấp là thân. 7. Biên kiến: Đối với thân 5 uẩn giả hợp, vọng chấp có ngã, hoặc đoạn hoặc thường. 8. Tà kiến: Do vọng chấp đoạn, thường nên không tin nhân quả, cho rằng vô tác vô đắc, khởi kiến chấp phỉ báng. 9. Kiến thủ: Do kiến chấp này mà có năng lực đạt đến cõi trời Phi phi tưởng, cho rằng ngoài cõi trời này không có cõi trời nào khác, chấp hạ liệt làm thù thắng. 10. Giới thủ: Chấp tà giới là chính đạo, chẳng phải nhân chấp là nhân, như giữ các giới gà, chó cho là nhân thanh tịnh giải thoát. 11. Mạn: Kiêu mạn cống cao, trọng mình khinh người. 12. Nghi: Đối với chân lí không có khả năng hiểu rõ, nên sinh tâm do dự, không quyết đoán được đúng sai.