thập nhất chủng nguyệt dụ
Phật Quang Đại Từ Điển
(十一種月喻) Chỉ cho 11 điều lợi ích của việc Như lai Nói pháp được ví dụ như ánh sáng của vầng trăng tròn. Đó là: 1. Phá trừ bóng tối: Lời nói pháp của đức Như lai có năng lực phá trừ vô minh tăm tối của tất cả chúng sinh, giống như khi trăng tròn thì ánh sáng trong mát chiếu soi làm cho khắp mặt đất đều sáng tỏ. 2. Giúp chúng sinh thấy rõ chính đạo, tà đạo: Như lai nói pháp mở bày chính đạo, tà đạo, khiến mọi người đều biết rõ điều gì nên làm điều gì không nên làm; giống như khi trăng tròn ánh sáng soi rọi khắp mặt đất, mọi người đều thấy rõ đâu là đường đi đâu không phải đường đi. 3. Khiến chúng sinh thấy rõ đường tà chính: Đức Như lai chỉ bày con đường sinh tử tà hiểm, khiến chúng sinh hướng tới đường Niết bàn bằng phẳng thênh thang; giống như vầng trăng tròn, ánh sáng chiếu khắp mặt đất, giúp mọi người thấy rõ con đường bằng phẳng, khúc khuỷu. 4. Trừ nóng bức, được mát mẻ: Đức Như lai thuyết pháp khiến chúng sinh xa lìa các khổ tham dục, sân khuể, ngu si, sinh tử và được niềm vui Niết bàn mát mẻ; giống như vầng trăng tròn, mặc dầu trời nóng bức, vẫn tỏa ra ánh sáng mát dịu, mang lại hơi lạnh thấm vào người. 5. Phá tan tâm tự cao: Đức Như lai ra đời, chính pháp sáng rỡ, làm cho ánh sáng của tất cả ngoại đạo tà kiến đều lu mờ; giống như vầng trăng tròn, ánh sáng chiếu rọi tất cả núi sông, đất đai, không đâu không sáng tỏ, khiến cho ánh sáng của loài đom đóm đều bị tan mất. 6. Ngăn dứt ý tưởng trộm cướp: Đức Như lai nói pháp khiến chúng sinh phá trừ bóng tối vô minh, tất cả phiền não mãi mãi không khởi; giống như vầng trăng tròn, ánh sáng soi rọi tất cả các nơi tăm tối, làm cho các ý nghĩ trộm cướp tự nhiên dứt bặt. 7. Trừ bỏ tâm sợ ác thú: Như lai nói pháp mở bày chính kiến cho chúng sinh khiến tất cả phiền não nghiệp chướng đềubị tiêu trừ; giống như vầng trăng tròn ánh sáng soi chiếu tất cả chỗ tối tăm, giúp người đi trong đêm tối giữa đồng hoang thấy rõ các ác thú khi chúng xuất hiện.8. Làm cho hoa Ưu bát la nở rộ: Hoa Ưu bát la chỉ cho hoa sen xanh. Nghĩa là đức Như lai thuyết pháp chỉ bày rõ ràng, khiến cho hoa tâm của tất cả chúng sinh đều nở rộ tươi thắm; giống như vầng trăng tròn tỏa ánh sáng khiến hoa nở rộ. 9. Làm cho hoa sen cúp trở lại: Như lai nói pháp chỉ bày rõ ràng khiến tâm ngũ dục của chúng sinh không còn phát khởi nữa; giống như vầng trăng tròn, tỏa ánh sáng chiếu rọi, khiến cho hoa sen nở rồi cúp trở lại. 10. Làm cho người đi đường mạnh mẽ tiến bước: Đức Như lai thuyết pháp khiến chúng sinh dũng mãnh tiến tu, hướng tới con đường đại Niết bàn; giống như vầng trăng tròn, tất cả con đường chính tà, an nguy đều soi rõ hết, làm cho tâm người lữ hành vui mừng tiến lên. 11. Làm cho chúng sinh được vui: Đức Như lai thuyết pháp chỉ bày rõ ràng, khiến chúng sinh tu tập thiền định, phá trừ các phiền não, được niềm vui giải thoát; giống như vầng trăng tròn, khiến người ngắm trăng sinh tâm vui thích. [X. kinh Niết bàn Q.9 (bản Nam)].