thập lục la hán

Phật Quang Đại Từ Điển

(十六羅漢) Chỉ cho 16 vị La hán vâng giáo chỉ của đức Phật trụ mãi ở thế gian để giữ gìn che chở chính pháp được ghi trong Pháp trụ kí. Đó là: 1. Tân đầu lô bạt la đọa xà (Phạm: Piịđolabharadvàja): Vị này cùng với 1000 A la hán phần nhiều trụ ở Tây ngưu hóa châu. 2. Ca nặc ca phạt tha (Phạm: Kanakavatsa): Vị này cùng với 500 vị A la hán phần nhiều trụ ở nước Ca thấp di la. 3. Ca nặc ca bạt li đoa xà (Phạm: Kanakabharadvàja): Vị này cùng với 600 vị A la hán phần nhiều trụtạiĐông thắng thân châu. 4. Tô tần đà (Phạm:Subinda): Vị này cùng với 700 vị A la hán phần nhiều trụ ở Bắc câu lô châu. 5. Nặc củ la (Phạm:Nakula): Vị này cùng với 800 vị A la hán phần nhiều trụ ở Nam thiệm bộ châu. 6. Bạt đà la (Phạm:Bhadra): Vị này cùng với 900 vị A la hán phần nhiều trụ ở Đam một la châu. 7. Ca lí ca (Phạm:Kàlika): Vị này cùng với 1000 vị A la hán phần nhiều trụ ở Tăng già trà châu. 8. Phạt xa la phất đa la (Phạm: Vajraputra): Vị này cùng với 1100 vị A la hán phần nhiều trụ ở Bát lạt noa châu. 9. Thú bác ca (Phạm:Jìvaka): Vị này cùng với 900 vị A la hán phần nhiều trụ trên núi Hương túy. 10. Bán thác ca (Phạm: Panthaka): Vị này cùng với 1300 vị A la hán phần nhiều trụ trên cõi trời Tam thập tam. 11. La hỗ la (Phạm:Ràhula): Vị này cùng với 1100 vị A la hán phần nhiều trụ ở Tất lợi dương cù châu. 12. Na già tê na (Phạm: Nàgasena): Vị này cùng với 1200 vị A la hán phần nhiều trụ ở núi Bán độ ba. 13. Nhân yết đà (Phạm: Aígaja): Vị này cùng với 1300 vị A la hán phần nhiều trụ ở trong núi Quảng hiếp. 14. Phạt na bà tư(Phạm:Vanavàsin): Vị này cùng với 1400 vị A la hán phần nhiều trụ ở trong núi Khả trụ. 15. A thị đa (Phạm:Ajita): Vị này cùng với 1500 vị A la hán phần nhiều trụ ở trong núi Thứu phong. 16. Chú đồ bán thác ca (Phạm: Cùđapanthaka): Vị này cùng với 1600 vị A la hán phần nhiều trụ ở trong núi Trì trục. Từ khi bộ Pháp trụ kí được dịch ra chữ Hán về sau thì Thập lục la hán là các pho tượng chủ yếu trong các chùa viện thuộc Thiền tông ở Trung quốc. Về tượng vẽ của Thập lục La hán thì có các họa phẩm của các ngài Pháp nguyện, Pháp kính, Tăng dao… nhất là Thập lục La hán đồ của ngài Quán hưu đời Ngũ đại và Thập lục La hán đồ đời Bắc Tống (hiện nay được cất giữ ở chùa Thanh lương tại Nhật bản), đều là các tác phẩm được nhiều người trân trọng; các tác phẩm của ngài Quán hưu vẫn còn có thể được thấy qua di ảnh các bứcbíchhọa ở động Thiên Phật tại Đôn hoàng. Ngoài ra, Thập bát La hán đồ được lưu truyền rộng rãi ở thế gian chính là Thập lục La hán thêm tôn giả Đạt ma đa la và Hòa thượng Bố đại, hoặc thêm 2 tôn giả Hàng long và Phục hổ. [X. kinh Di lặc hạ sinh; luận Thập đại thừa Q.thượng; Đại minh tam tạng pháp số Q.45; môn Linh tượng trong Thiền lâm tượng khí tiên].