thập chủng đắc địa tam muội
Phật Quang Đại Từ Điển
(十種得地三昧) Mười công năng do Bồ tát tu đắc địa tam muội mà đạt được. Đó là: 1. Quảng đại vô biên: Rộng lớn vôbiên. Chỉ cho công đức trí tuệ của Bồ tát không thể nghĩ bàn, hành nguyện trang nghiêm vô lượng vô biên. Ví như Đại địa trùm khắp 10 phương, không có giới hạn. 2. Tồn tế chúng sinh: Dung nạp cứu giúp chúng sinh sống còn. Chỉ cho tâm từ bi rộng lớn của Bồ tát thực hành 6 độ, cứu giúp tất cả hữu tình trong pháp giới. Như mặt đất rộng lớn bao la, dung chứa tất cả chúng sinh, giúp cho sinh tồn. 3. Ân bất vọng báo: Ơn chẳng mong được báo đền. Nghĩa là Bồ tát làm lợi cho tất cả chúng sinh, nhưng tâm không mong được báo đáp. Ví như đại địa sinh ra và nuôi nấng muôn vật cũng không cầu được đền trả. 4. Phổ năng dung thụ: Có khả năng dung nạp khắp. Nghĩa là đối với vô lượng vô biên pháp do đức Phật nói, Bồ tát có khả năng nhất tâm thụ trì, không bỏ sót pháp nào. Ví như đại địa, dù trời đổ mưa bao nhiêu cũng có khả năng tiếp nhận. 5. Chúng sinh y chỉ: Chúng sinh nương tựa. Nghĩa là Bồ tát có thể làm nơi nương tựa cho tất cả hữu tình. Ví như đại địa có khả năng làm chỗ nương tựa cho hết thảy muôn vật. 6. Năng sinh thiện chủng: Có khả năng sinh ra các hạt giống lành. Nghĩa là Bồ tát dùng sức phương tiện, có thể khiến tất cả chủng tử thiện căn của hết thảy hữu tình đều được nhờ mưa pháp mà nảy nở. Ví như hết thảy hạt giống ở thế gian đều nương vào đất mà sinh trưởng. 7. Như lai bảo khí: Như đồ chứa của báu. Nghĩa là Bồ tát dùng sức phương tiện có thể giúp hết thảy hữu tình tu tập tất cả của báu công đức thiện pháp, tùy theo căn khí, đều nhờ Bồ tát mà được thành tựu. Ví như đại địa là đồ chứa các của báu. 8. Năng xuất chúng dược: Có khả năng sinh ra các loại thuốc. Nghĩa là sự nói pháp của Bồ tát có năng lực tiêu trừ tất cả bệnh phiền não của hữu tình. Ví như đại địa sinh ra tất cả các loại thuốc thần diệu, có khả năng chửa khỏi tất cả các chứng bệnh. 9. Bất khả khuynh động: Không thể nghiêng động. Nghĩa là Bồ tát dùng năng lực thiền định chịu đựng mọi cảnh thuận,nghịch, tất cả các duyên bên trong cũng như bên ngoài đều không thể nhiễu loạn. Ví như đại địa, không một sức gì làm nghiêng động được. 10. Bất kinh bất úy: Không kinh hãi sợ sệt. Nghĩa là Bồ tát dùng năng lực thiền định và trí tuệ, an trụ trong chính lí, hoàn toàn không sợ hãi sự xâm hại của tà ma ngoại đạo. Ví như đại địa, tuy gặp bão táp sấm sét cũng vẫn an nhiên tự tại.