Thành Thật Luận – Quyển 9 – Tạng Thư Phật Học

Chuẩn
Leave a comment

成Thành 實Thật 論Luận
Quyển 9
訶Ha 梨Lê 跋Bạt 摩Ma 造Tạo 姚Diêu 秦Tần 鳩Cưu 摩Ma 羅La 什Thập 譯Dịch

成Thành 實Thật 論Luận 卷quyển 第đệ 九cửu

訶ha 梨lê 跋bạt 摩ma 造tạo

姚Diêu 秦Tần 三tam 藏tạng 鳩Cưu 摩Ma 羅La 什Thập 譯dịch

十Thập 善Thiện 道Đạo 品phẩm 第đệ 一nhất 百bách 一nhất 十thập 七thất 。

十Thập 善Thiện 業Nghiệp 道Đạo 。所sở 謂vị 離ly 殺sát 。乃nãi 至chí 正chánh 見kiến 。是thị 十thập 事sự 戒giới 律luật 儀nghi 所sở 攝nhiếp 。一nhất 時thời 得đắc 禪thiền 無vô 色sắc 律luật 儀nghi 所sở 攝nhiếp 。亦diệc 一nhất 時thời 得đắc 離ly 名danh 善thiện 業nghiệp 道đạo 。即tức 是thị 無vô 作tác 。問vấn 曰viết 。餘dư 禮lễ 敬kính 布bố 施thí 等đẳng 福phước 是thị 善thiện 業nghiệp 道đạo 。何hà 故cố 但đãn 說thuyết 離ly 名danh 業nghiệp 道đạo 耶da 。

答đáp 曰viết 。

以dĩ 離ly 勝thắng 故cố 。是thị 十thập 種chủng 業nghiệp 於ư 施thí 等đẳng 為vi 勝thắng 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。以dĩ 布bố 施thí 等đẳng 所sở 得đắc 福phước 報báo 。不bất 及cập 持trì 戒giới 如như 十thập 歲tuế 人nhân 。以dĩ 離ly 殺sát 因nhân 緣duyên 。增tăng 益ích 壽thọ 命mạng 。又hựu 十thập 不bất 善thiện 業nghiệp 。是thị 實thật 罪tội 故cố 離ly 名danh 實thật 福phước 。又hựu 後hậu 三tam 善thiện 業nghiệp 是thị 。眾chúng 善thiện 之chi 本bổn 。是thị 故cố 施thí 等đẳng 諸chư 善thiện 皆giai 業nghiệp 道đạo 所sở 攝nhiếp 。又hựu 是thị 業nghiệp 道đạo 有hữu 離ly 鞭tiên 杖trượng 等đẳng 。先tiên 後hậu 合hợp 說thuyết 故cố 。一nhất 切thiết 諸chư 善thiện 。皆giai 在tại 中trung 攝nhiếp 。

過Quá 患Hoạn 品Phẩm 第đệ 一nhất 百bách 一nhất 十thập 八bát

問vấn 曰viết 。不bất 善thiện 業nghiệp 有hữu 何hà 過quá 患hoạn 。

答đáp 曰viết 。

以dĩ 不bất 善thiện 業nghiệp 。故cố 受thọ 地địa 獄ngục 等đẳng 苦khổ 。如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。殺sát 生sanh 因nhân 緣duyên 。故cố 墮đọa 地địa 獄ngục 。若nhược 生sanh 人nhân 中trung 。則tắc 受thọ 短đoản 命mạng 。如như 是thị 乃nãi 至chí 邪tà 見kiến 。又hựu 以dĩ 不bất 善thiện 業nghiệp 。因nhân 緣duyên 故cố 久cửu 受thọ 苦khổ 惱não 。如như 阿A 鼻Tỳ 地Địa 獄Ngục 。過quá 無vô 量lượng 歲tuế 。壽thọ 命mạng 不bất 盡tận 。又hựu 眾chúng 生sanh 所sở 有hữu 。一nhất 切thiết 諸chư 惡ác 。敗bại 壞hoại 衰suy 惱não 皆giai 由do 不bất 善thiện 。又hựu 未vị 曾tằng 見kiến 不bất 善thiện 業nghiệp 。有hữu 大đại 利lợi 益ích 。如như 屠đồ 獵liệp 師sư 等đẳng 。終chung 不bất 以dĩ 此thử 。業nghiệp 而nhi 得đắc 尊tôn 貴quý 。汝nhữ 意ý 或hoặc 謂vị 。以dĩ 壞hoại 賊tặc 因nhân 緣duyên 而nhi 得đắc 富phú 貴quý 。是thị 事sự 先tiên 三tam 業nghiệp 品phẩm 中trung 已dĩ 答đáp 。又hựu 行hành 不bất 善thiện 者giả 。受thọ 呵ha 㥽# 等đẳng 諸chư 苦khổ 惱não 分phần/phân 。又hựu 令linh 他tha 人nhân 得đắc 所sở 惡ác 事sự 名danh 為vi 凶hung 暴bạo 。是thị 故cố 應ưng 離ly 此thử 不bất 善thiện 業nghiệp 。又hựu 經kinh 中trung 說thuyết 。殺sát 有hữu 五ngũ 失thất 。人nhân 所sở 不bất 信tín 。得đắc 惡ác 名danh 聞văn 遠viễn 善thiện 近cận 惡ác 。死tử 時thời 生sanh 悔hối 。後hậu 墮đọa 惡ác 道đạo 。又hựu 殺sát 生sanh 因nhân 緣duyên 。樂lạc 少thiểu 苦khổ 多đa 。又hựu 行hành 不bất 善thiện 業nghiệp 。染nhiễm 污ô 人nhân 心tâm 。世thế 世thế 積tích 集tập 久cửu 則tắc 難nạn/nan 治trị 。又hựu 行hành 不bất 善thiện 者giả 。從tùng 冥minh 入nhập 冥minh 。流lưu 轉chuyển 三tam 塗đồ 永vĩnh 不bất 得đắc 出xuất 。又hựu 行hành 不bất 善thiện 者giả 。空không 受thọ 人nhân 身thân 如như 採thải 藥dược 雪Tuyết 山Sơn 而nhi 收thu 毒độc 草thảo 。是thị 為vi 極cực 愚ngu 。如như 是thị 以dĩ 十Thập 善Thiện 道Đạo 。乃nãi 得đắc 人nhân 身thân 。但đãn 不bất 行hành 善thiện 尚thượng 為vi 大đại 失thất 。況huống 起khởi 惡ác 業nghiệp 。又hựu 行hành 不bất 善thiện 者giả 。雖tuy 自tự 愛ái 身thân 而nhi 實thật 不bất 自tự 愛ái 。雖tuy 自tự 護hộ 身thân 實thật 非phi 自tự 護hộ 。以dĩ 起khởi 自tự 惱não 。業nghiệp 因nhân 緣duyên 故cố 。又hựu 是thị 人nhân 遇ngộ 身thân 猶do 如như 怨oán 賊tặc 。自tự 令linh 苦khổ 故cố 。又hựu 若nhược 行hành 不bất 善thiện 則tắc 自tự 賊tặc 身thân 。況huống 他tha 人nhân 耶da 。又hựu 行hành 不bất 善thiện 業nghiệp 。今kim 雖tuy 不bất 現hiện 果quả 報báo 則tắc 著trước 。是thị 故cố 雖tuy 少thiểu 亦diệc 不bất 可khả 不bất 信tín 。如như 毒độc 雖tuy 少thiểu 亦diệc 能năng 害hại 人nhân 。如như 債trái 雖tuy 少thiểu 漸tiệm 漸tiệm 滋tư 息tức 。又hựu 為vi 惡ác 於ư 人nhân 人nhân 常thường 不bất 忘vong 。是thị 故cố 為vi 作tác 雖tuy 久cửu 遠viễn 亦diệc 不bất 可khả 信tín 。又hựu 行hành 不bất 善thiện 者giả 。名danh 為vi 失thất 樂lạc 。以dĩ 行hành 不bất 善thiện 故cố 。失thất 人nhân 天thiên 樂lạc 。不bất 樂nhạo 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 愚ngu 之chi 甚thậm 也dã 。又hựu 行hành 不bất 善thiện 者giả 。苦khổ 劇kịch 可khả 愍mẫn 。現hiện 受thọ 心tâm 悔hối 等đẳng 苦khổ 。後hậu 則tắc 受thọ 惡ác 道đạo 苦khổ 。又hựu 不bất 善thiện 業nghiệp 果quả 飛phi 虛hư 隱ẩn 海hải 無vô 得đắc 脫thoát 處xứ 。如như 金kim 鎗thương 追truy 佛Phật 。又hựu 一nhất 切thiết 不bất 善thiện 。皆giai 由do 癡si 起khởi 。故cố 有hữu 智trí 者giả 不bất 應ưng 隨tùy 也dã 。又hựu 經kinh 中trung 說thuyết 。放phóng 逸dật 如như 怨oán 能năng 害hại 善thiện 法Pháp 故cố 不bất 應ưng 隨tùy 。又hựu 不bất 善thiện 業nghiệp 諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。應Ứng 真Chân 賢hiền 聖thánh 五ngũ 通thông 神thần 仙tiên 。及cập 明minh 罪tội 福phước 者giả 無vô 不bất 呵ha 毀hủy 。故cố 不bất 應ưng 造tạo 。又hựu 現hiện 見kiến 惡ác 心tâm 熾sí 盛thịnh 。則tắc 情tình 志chí 迷mê 亂loạn 惱não 悶muộn 痛thống 苦khổ 。面diện 色sắc 變biến 異dị 。人nhân 不bất 喜hỷ 見kiến 。況huống 起khởi 身thân 口khẩu 。以dĩ 此thử 等đẳng 緣duyên 故cố 知tri 不bất 善thiện 有hữu 無vô 量lượng 患hoạn 。

三tam 業nghiệp 輕khinh 重trọng 品phẩm 第đệ 一nhất 百bách 一nhất 十thập 九cửu 。

三tam 業nghiệp 中trung 何hà 者giả 為vi 重trọng 。身thân 業nghiệp 耶da 口khẩu 業nghiệp 耶da 意ý 業nghiệp 耶da 。問vấn 曰viết 。有hữu 人nhân 言ngôn 。身thân 口khẩu 業nghiệp 重trọng 非phi 意ý 業nghiệp 也dã 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。身thân 口khẩu 業nghiệp 定định 實thật 故cố 。如như 五ngũ 逆nghịch 罪tội 皆giai 因nhân 身thân 口khẩu 所sở 造tạo 。又hựu 身thân 口khẩu 能năng 成thành 辦biện 事sự 。如như 人nhân 發phát 心tâm 殺sát 此thử 眾chúng 生sanh 。要yếu 以dĩ 身thân 口khẩu 能năng 成thành 其kỳ 事sự 。非phi 但đãn 意ý 業nghiệp 得đắc 殺sát 生sanh 罪tội 。亦diệc 非phi 但đãn 發phát 心tâm 得đắc 起khởi 塔tháp 寺tự 梵Phạm 福phước 德đức 也dã 。又hựu 若nhược 無vô 身thân 口khẩu 但đãn 意ý 業nghiệp 者giả 則tắc 無vô 果quả 報báo 。如như 人nhân 發phát 心tâm 。我ngã 當đương 布bố 施thí 。而nhi 實thật 不bất 與dữ 則tắc 無vô 施thí 福phước 。又hựu 非phi 但đãn 隨tùy 願nguyện 事sự 得đắc 成thành 辦biện 。如như 人nhân 發phát 願nguyện 為vi 大đại 施thí 會hội 。而nhi 實thật 不bất 與dữ 則tắc 無vô 會hội 福phước 。若nhược 心tâm 業nghiệp 大đại 者giả 應ưng 得đắc 施thí 福phước 。然nhiên 則tắc 業nghiệp 報báo 錯thác 亂loạn 。又hựu 比tỉ 尼ni 中trung 無vô 意ý 犯phạm 罪tội 。若nhược 意ý 業nghiệp 大đại 。何hà 故cố 不bất 犯phạm 。又hựu 若nhược 發phát 心tâm 便tiện 得đắc 福phước 者giả 。福phước 則tắc 易dị 得đắc 。行hành 者giả 何hà 故cố 捨xả 此thử 易dị 業nghiệp 而nhi 為vi 施thí 等đẳng 難nan 行hành 業nghiệp 耶da 。又hựu 若nhược 然nhiên 者giả 。則tắc 福phước 無vô 盡tận 。如như 人nhân 但đãn 空không 發phát 心tâm 竟cánh 無vô 所sở 用dụng 何hà 所sở 盡tận 也dã 。以dĩ 財tài 物vật 有hữu 量lượng 故cố 福phước 可khả 盡tận 。又hựu 不bất 但đãn 發phát 心tâm 能năng 損tổn 益ích 他tha 。如như 飢cơ 渴khát 眾chúng 生sanh 。要yếu 須tu 飲ẩm 食thực 。非phi 心tâm 業nghiệp 能năng 除trừ 。又hựu 世thế 間gian 人nhân 。衰suy 利lợi 大đại 甚thậm 。以dĩ 心tâm 輕khinh 躁táo 難nạn 制chế 伏phục 故cố 。無vô 惡ác 不bất 起khởi 則tắc 己kỷ 受thọ 重trọng/trùng 衰suy 。若nhược 發phát 善thiện 心tâm 欲dục 造tạo 福phước 業nghiệp 則tắc 己kỷ 獲hoạch 大đại 利lợi 。是thị 則tắc 過quá 甚thậm 。又hựu 若nhược 意ý 業nghiệp 大đại 。發phát 心tâm 欲dục 殺sát 生sanh 。則tắc 墮đọa 地địa 獄ngục 。如như 是thị 雖tuy 久cửu 集tập 戒giới 等đẳng 。復phục 何hà 所sở 益ích 。又hựu 行hành 持trì 戒giới 等đẳng 諸chư 善thiện 功công 德đức 。無vô 有hữu 安an 隱ẩn 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。但đãn 一nhất 發phát 心tâm 便tiện 得đắc 罪tội 故cố 。又hựu 經kinh 中trung 說thuyết 。身thân 口khẩu 業nghiệp 麁thô 故cố 先tiên 斷đoạn 。斷đoạn 麁thô 煩phiền 惱não 故cố 得đắc 心tâm 定định 。又hựu 發phát 婬dâm 心tâm 則tắc 為vi 婬dâm 已dĩ 便tiện 應ưng 犯phạm 戒giới 。若nhược 發phát 心tâm 不bất 名danh 婬dâm 者giả 。離ly 此thử 婬dâm 心tâm 更cánh 有hữu 何hà 法Pháp 。名danh 為vi 婬dâm 耶da 。有hữu 所sở 起khởi 作tác 業nghiệp 皆giai 由do 身thân 口khẩu 。不bất 以dĩ 意ý 業nghiệp 。如như 欺khi 他tha 人nhân 必tất 由do 口khẩu 業nghiệp 得đắc 妄vọng 語ngữ 罪tội 。又hựu 如như 先tiên 說thuyết 四tứ 種chủng 因nhân 緣duyên 得đắc 殺sát 生sanh 罪tội 。謂vị 有hữu 眾chúng 生sanh 。有hữu 眾chúng 生sanh 想tưởng 。有hữu 欲dục 殺sát 心tâm 。斷đoạn 其kỳ 命mạng 。以dĩ 四tứ 事sự 成thành 罪tội 。當đương 知tri 不bất 以dĩ 意ý 業nghiệp 為vi 重trọng/trùng 。又hựu 如như 佛Phật 言ngôn 。若nhược 小tiểu 兒nhi 從tùng 生sanh 習tập 慈từ 能năng 起khởi 惡ác 業nghiệp 思tư 惡ác 業nghiệp 耶da 。故cố 知tri 但đãn 身thân 口khẩu 業nghiệp 惡ác 。非phi 意ý 業nghiệp 也dã 。

答đáp 曰viết 。

汝nhữ 言ngôn 身thân 口khẩu 業nghiệp 重trọng 非phi 意ý 業nghiệp 者giả 。是thị 事sự 不bất 然nhiên 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。經kinh 中trung 佛Phật 說thuyết 。心tâm 為vi 法pháp 本bổn 。心tâm 尊tôn 心tâm 導đạo 心tâm 念niệm 善thiện 惡ác 。即tức 言ngôn 即tức 行hành 。故cố 知tri 意ý 業nghiệp 為vi 重trọng/trùng 。又hựu 意ý 差sai 別biệt 故cố 身thân 口khẩu 業nghiệp 有hữu 差sai 別biệt 。如như 上thượng 中trung 下hạ 等đẳng 。離ly 心tâm 無vô 身thân 口khẩu 業nghiệp 。又hựu 經kinh 中trung 說thuyết 。故cố 起khởi 作tác 業nghiệp 必tất 應ưng 受thọ 報báo 。又hựu 說thuyết 七thất 種chủng 淨tịnh 福phước 。三tam 種chủng 但đãn 用dụng 意ý 業nghiệp 。此thử 七thất 淨tịnh 福phước 於ư 財tài 福phước 為vi 勝thắng 。又hựu 慈từ 是thị 意ý 業nghiệp 。經kinh 說thuyết 慈từ 心tâm 。得đắc 大đại 果quả 報báo 。如như 經kinh 說thuyết 。我ngã 昔tích 七thất 歲tuế 修tu 集tập 慈từ 故cố 。於ư 七thất 大đại 劫kiếp 不bất 還hoàn 此thử 間gian 。故cố 知tri 意ý 業nghiệp 為vi 重trọng/trùng 。則tắc 能năng 遍biến 覆phú 一nhất 切thiết 世thế 界giới 。又hựu 意ý 業nghiệp 為vi 重trọng/trùng 。如như 意ý 業nghiệp 報báo 故cố 壽thọ 八bát 萬vạn 大đại 劫kiếp 。又hựu 意ý 業nghiệp 勢thế 力lực 勝thắng 身thân 口khẩu 業nghiệp 。如như 行hành 善thiện 者giả 將tương 命mạng 終chung 時thời 。生sanh 邪tà 見kiến 心tâm 。則tắc 墮đọa 地địa 獄ngục 。行hành 不bất 善thiện 者giả 。死tử 時thời 起khởi 正chánh 見kiến 心tâm 。則tắc 生sanh 天thiên 上thượng 。當đương 知tri 意ý 業nghiệp 為vi 大đại 。又hựu 經kinh 中trung 說thuyết 。於ư 諸chư 罪tội 中trung 邪tà 見kiến 最tối 重trọng 。又hựu 說thuyết 。若nhược 人nhân 得đắc 世thế 間gian 上thượng 正chánh 見kiến 。雖tuy 往vãng 來lai 生sanh 死tử 。乃nãi 至chí 百bách 千thiên 。歲tuế 終chung 不bất 墮đọa 惡ác 道đạo 。又hựu 意ý 業nghiệp 力lực 勝thắng 身thân 口khẩu 業nghiệp 。如như 和hòa 利lợi 經kinh 中trung 說thuyết 。外ngoại 道đạo 神thần 仙tiên 起khởi 一nhất 瞋sân 心tâm 。即tức 滅diệt 那na 羅la 于vu 陀đà 國quốc 。如như 檀đàn 特đặc 等đẳng 諸chư 嶮hiểm 難nạn 處xứ 。皆giai 是thị 仙tiên 人nhân 瞋sân 心tâm 所sở 作tác 。又hựu 意ý 業nghiệp 能năng 即tức 得đắc 果quả 報báo 。如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。若nhược 是thị 人nhân 今kim 。死tử 即tức 入nhập 地địa 獄ngục 。即tức 生sanh 天thiên 上thượng 。如như toàn 鉾mâu 離ly 手thủ 。又hựu 此thử 意ý 業nghiệp 積tích 集tập 垢cấu 法pháp 。乃nãi 至chí 入nhập 阿A 鼻Tỳ 地Địa 獄Ngục 。積tích 集tập 善thiện 法Pháp 乃nãi 至chí 泥Nê 洹Hoàn 。又hựu 心tâm 有hữu 報báo 故cố 身thân 口khẩu 得đắc 報báo 。以dĩ 不bất 故cố 業nghiệp 無vô 果quả 報báo 故cố 。又hựu 不bất 離ly 意ý 業nghiệp 有hữu 身thân 口khẩu 業nghiệp 報báo 。若nhược 意ý 依y 身thân 口khẩu 。行hành 善thiện 不bất 善thiện 。名danh 身thân 口khẩu 業nghiệp 離ly 身thân 口khẩu 業nghiệp 意ý 業nghiệp 有hữu 報báo 。離ly 意ý 業nghiệp 身thân 口khẩu 無vô 報báo 。故cố 知tri 意ý 業nghiệp 為vi 重trọng/trùng 。非phi 身thân 口khẩu 業nghiệp 。汝nhữ 雖tuy 言ngôn 身thân 口khẩu 業nghiệp 定định 實thật 。如như 五ngũ 逆nghịch 罪tội 皆giai 身thân 口khẩu 所sở 作tác 。故cố 名danh 重trọng/trùng 者giả 。是thị 事sự 不bất 然nhiên 。以dĩ 思tư 重trọng/trùng 事sự 重trọng/trùng 故cố 業nghiệp 重trọng 。非phi 身thân 口khẩu 重trọng/trùng 故cố 重trọng/trùng 。又hựu 以dĩ 心tâm 決quyết 定định 故cố 業nghiệp 則tắc 定định 實thật 。如như 但đãn 以dĩ 心tâm 力lực 入nhập 正Chánh 法Pháp 位vị 。亦diệc 以dĩ 心tâm 力lực 能năng 具cụ 逆nghịch 罪tội 。若nhược 無vô 心tâm 者giả 。雖tuy 殺sát 父phụ 母mẫu 亦diệc 無vô 逆nghịch 罪tội 。故cố 知tri 身thân 口khẩu 無vô 力lực 。汝nhữ 言ngôn 身thân 口khẩu 能năng 辦biện 事sự 者giả 。是thị 亦diệc 不bất 然nhiên 。以dĩ 事sự 訖ngật 名danh 辦biện 。若nhược 奪đoạt 他tha 命mạng 已dĩ 得đắc 殺sát 生sanh 罪tội 。非phi 起khởi 身thân 口khẩu 業nghiệp 時thời 。事sự 訖ngật 時thời 要yếu 須tu 心tâm 力lực 是thị 故cố 非phi 身thân 口khẩu 也dã 。汝nhữ 言ngôn 但đãn 空không 發phát 心tâm 無vô 果quả 報báo 者giả 。是thị 事sự 不bất 然nhiên 。如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。發phát 強cường/cưỡng 心tâm 故cố 。即tức 生sanh 天thiên 上thượng 。即tức 入nhập 地địa 獄ngục 。云vân 何hà 言ngôn 意ý 業nghiệp 無vô 果quả 報báo 耶da 。汝nhữ 言ngôn 非phi 但đãn 以dĩ 願nguyện 。能năng 成thành 事sự 者giả 。是thị 亦diệc 不bất 然nhiên 。又hựu 人nhân 深thâm 發phát 善thiện 心tâm 勝thắng 大đại 會hội 福phước 。汝nhữ 言ngôn 意ý 無vô 犯phạm 罪tội 。是thị 亦diệc 不bất 然nhiên 。若nhược 發phát 惡ác 心tâm 即tức 時thời 得đắc 罪tội 。如như 佛Phật 說thuyết 有hữu 三tam 種chủng 罪tội 。身thân 口khẩu 意ý 罪tội 。故cố 知tri 但đãn 發phát 惡ác 心tâm 不bất 得đắc 無vô 罪tội 。但đãn 不bất 結kết 戒giới 以dĩ 難nan 持trì 故cố 。麁thô 罪tội 持trì 戒giới 能năng 遮già 。細tế 罪tội 定định 等đẳng 能năng 除trừ 。汝nhữ 言ngôn 罪tội 福phước 易dị 者giả 。是thị 事sự 不bất 然nhiên 。人nhân 以dĩ 心tâm 力lực 薄bạc 故cố 捨xả 易dị 為vi 難nạn/nan 。如như 慈từ 心tâm 等đẳng 。其kỳ 福phước 甚thậm 多đa 。非phi 布bố 施thí 也dã 。但đãn 以dĩ 眾chúng 生sanh 。智trí 力lực 劣liệt 弱nhược 不bất 能năng 行hành 慈từ 等đẳng 意ý 業nghiệp 故cố 。為vi 施thí 等đẳng 以dĩ 離ly 華hoa 香hương 等đẳng 諸chư 供cúng 養dường 等đẳng 具cụ 。淨tịnh 心tâm 難nan 得đắc 。故cố 汝nhữ 言ngôn 福phước 無vô 盡tận 者giả 。亦diệc 以dĩ 此thử 答đáp 。是thị 人nhân 若nhược 有hữu 。智trí 力lực 則tắc 能năng 得đắc 無vô 盡tận 善thiện 法Pháp 。汝nhữ 言ngôn 意ý 業nghiệp 無vô 所sở 損tổn 益ích 。是thị 事sự 不bất 然nhiên 。以dĩ 身thân 口khẩu 業nghiệp 皆giai 為vi 意ý 業nghiệp 所sở 導đạo 故cố 不bất 名danh 勝thắng 。以dĩ 隨tùy 力lực 所sở 起khởi 是thị 則tắc 為vi 勝thắng 。又hựu 諸chư 利lợi 益ích 皆giai 由do 。行hành 慈từ 心tâm 者giả 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。以dĩ 行hành 慈từ 力lực 故cố 。風phong 雨vũ 順thuận 時thời 。百bách 穀cốc 成thành 熟thục 。如như 劫kiếp 初sơ 時thời 粳canh 米mễ 自tự 生sanh 。至chí 十thập 歲tuế 人nhân 時thời 。是thị 事sự 皆giai 無vô 。云vân 何hà 言ngôn 慈từ 心tâm 無vô 利lợi 益ích 耶da 。又hựu 行hành 慈từ 者giả 。能năng 盡tận 一nhất 切thiết 。不bất 善thiện 業nghiệp 根căn 。由do 不bất 善thiện 業nghiệp 有hữu 諸chư 衰suy 惱não 。云vân 何hà 言ngôn 行hạnh 慈từ 無vô 大đại 利lợi 益ích 。若nhược 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。行hành 慈từ 心tâm 者giả 。盡tận 生sanh 善thiện 處xứ 。一nhất 切thiết 自tự 然nhiên 。不bất 須tu 加gia 功công 。故cố 知tri 慈từ 福phước 最tối 為vi 深thâm 厚hậu 。又hựu 或hoặc 時thời 以dĩ 慈từ 布bố 施thí 。利lợi 益ích 眾chúng 生sanh 。或hoặc 但đãn 以dĩ 慈từ 利lợi 。又hựu 行hành 慈từ 者giả 。眾chúng 生sanh 若nhược 觸xúc 其kỳ 身thân 若nhược 入nhập 影ảnh 中trung 。皆giai 得đắc 快khoái 樂lạc 。當đương 知tri 慈từ 福phước 勝thắng 於ư 施thí 等đẳng 。汝nhữ 言ngôn 衰suy 利lợi 太thái 甚thậm 。是thị 先tiên 已dĩ 答đáp 。謂vị 以dĩ 意ý 力lực 損tổn 益ích 眾chúng 生sanh 。故cố 知tri 意ý 業nghiệp 為vi 重trọng/trùng 。汝nhữ 言ngôn 久cửu 集tập 戒giới 等đẳng 無vô 所sở 益ích 者giả 。是thị 亦diệc 不bất 然nhiên 。以dĩ 意ý 淨tịnh 故cố 。則tắc 持trì 戒giới 淨tịnh 。若nhược 意ý 不bất 淨tịnh 戒giới 亦diệc 不bất 淨tịnh 。如như 七thất 種chủng 婬dâm 經kinh 中trung 說thuyết 。又hựu 戒giới 清thanh 淨tịnh 。得đắc 大đại 果quả 報báo 。如như 經kinh 說thuyết 持trì 戒giới 者giả 所sở 願nguyện 隨tùy 意ý 。謂vị 戒giới 淨tịnh 故cố 。又hựu 若nhược 淨tịnh 持trì 戒giới 得đắc 安an 隱ẩn 。心tâm 非phi 餘dư 法pháp 也dã 。汝nhữ 言ngôn 身thân 口khẩu 業nghiệp 麁thô 故cố 先tiên 斷đoạn 。是thị 事sự 不bất 然nhiên 。以dĩ 微vi 細tế 善thiện 。得đắc 大đại 果quả 報báo 。如như 禪thiền 定định 中trung 思tư 。汝nhữ 言ngôn 若nhược 發phát 婬dâm 心tâm 便tiện 應ưng 犯phạm 戒giới 。是thị 事sự 不bất 然nhiên 。若nhược 人nhân 意ý 業nghiệp 不bất 淨tịnh 則tắc 戒giới 亦diệc 不bất 淨tịnh 。又hựu 得đắc 罪tội 福phước 異dị 結kết 戒giới 法pháp 異dị 。汝nhữ 言ngôn 所sở 起khởi 作tác 業nghiệp 由do 身thân 口khẩu 者giả 。皆giai 以dĩ 總tổng 答đáp 。謂vị 身thân 口khẩu 業nghiệp 法pháp 異dị 。意ý 業nghiệp 法pháp 異dị 。身thân 口khẩu 業nghiệp 要yếu 由do 作tác 成thành 。如như 以dĩ 四tứ 因nhân 緣duyên 。成thành 殺sát 生sanh 罪tội 。不bất 離ly 心tâm 業nghiệp 。又hựu 世thế 間gian 眾chúng 生sanh 。謂vị 身thân 口khẩu 業nghiệp 惡ác 。意ý 業nghiệp 不bất 爾nhĩ 。又hựu 意ý 業nghiệp 不bất 加gia 於ư 人nhân 。亦diệc 不bất 可khả 得đắc 有hữu 。又hựu 先tiên 說thuyết 罪tội 福phước 相tương/tướng 。以dĩ 是thị 故cố 但đãn 意ý 業nghiệp 重trọng 非phi 身thân 口khẩu 也dã 。

明Minh 業Nghiệp 因Nhân 品Phẩm 第đệ 一nhất 百bách 二nhị 十thập

論luận 者giả 言ngôn 。已dĩ 略lược 說thuyết 諸chư 業nghiệp 。業nghiệp 是thị 受thọ 身thân 因nhân 緣duyên 。身thân 為vi 苦khổ 性tánh 。故cố 應ưng 滅diệt 之chi 。欲dục 滅diệt 此thử 身thân 當đương 斷đoạn 其kỳ 業nghiệp 。以dĩ 因nhân 滅diệt 故cố 果quả 亦diệc 滅diệt 。故cố 知tri 因nhân 形hình 有hữu 影ảnh 形hình 滅diệt 則tắc 影ảnh 滅diệt 。是thị 故cố 若nhược 欲dục 滅diệt 苦khổ 當đương 勤cần 精tinh 進tấn 。斷đoạn 此thử 業nghiệp 因nhân 。問vấn 曰viết 。從tùng 業nghiệp 受thọ 身thân 是thị 事sự 應ưng 明minh 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。或hoặc 有hữu 人nhân 言ngôn 。身thân 從tùng 波ba 羅la 伽già 提đề 生sanh 。有hữu 言ngôn 從tùng 自tự 在tại 天thiên 生sanh 。或hoặc 言ngôn 從tùng 大đại 人nhân 生sanh 。或hoặc 言ngôn 從tùng 自tự 然nhiên 生sanh 。是thị 故cố 應ưng 說thuyết 因nhân 緣duyên 。云vân 何hà 知tri 從tùng 業nghiệp 生sanh 耶da 。

答đáp 曰viết 。

是thị 事sự 已dĩ 種chủng 種chủng 因nhân 緣duyên 破phá 。當đương 知tri 從tùng 業nghiệp 受thọ 身thân 。又hựu 萬vạn 物vật 有hữu 。種chủng 種chủng 雜tạp 類loại 。當đương 知tri 因nhân 亦diệc 差sai 別biệt 。如như 見kiến 粟túc 麥mạch 等đẳng 異dị 知tri 種chủng 不bất 同đồng 。自tự 在tại 天thiên 等đẳng 無vô 差sai 別biệt 故cố 。當đương 知tri 非phi 因nhân 業nghiệp 有hữu 無vô 量lượng 差sai 別biệt 故cố 。受thọ 種chủng 種chủng 身thân 。又hựu 諸chư 善thiện 人nhân 皆giai 信tín 因nhân 業nghiệp 受thọ 身thân 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。是thị 人nhân 常thường 行hành 施thí 戒giới 忍nhẫn 等đẳng 善thiện 法Pháp 。離ly 殺sát 生sanh 等đẳng 。諸chư 不bất 善thiện 法pháp 。故cố 知tri 從tùng 業nghiệp 受thọ 身thân 。又hựu 若nhược 因nhân 業nghiệp 受thọ 身thân 是thị 則tắc 可khả 返phản 。得đắc 真chân 智trí 故cố 邪tà 智trí 則tắc 斷đoạn 。邪tà 智trí 斷đoạn 故cố 貪tham 恚khuể 等đẳng 諸chư 煩phiền 惱não 斷đoạn 。諸chư 煩phiền 惱não 斷đoạn 。故cố 能năng 起khởi 後hậu 身thân 業nghiệp 亦diệc 斷đoạn 。是thị 則tắc 可khả 返phản 。自tự 在tại 等đẳng 因nhân 中trung 則tắc 不bất 可khả 返phản 。以dĩ 自tự 在tại 等đẳng 不bất 可khả 斷đoạn 故cố 。故cố 知tri 從tùng 業nghiệp 受thọ 身thân 。又hựu 現hiện 見kiến 果quả 與dữ 因nhân 相tương 似tự 。如như 從tùng 麥mạch 生sanh 麥mạch 從tùng 稻đạo 生sanh 稻đạo 。如như 是thị 從tùng 不bất 善thiện 業nghiệp 得đắc 不bất 愛ái 報báo 。從tùng 善thiện 業nghiệp 得đắc 愛ái 報báo 。自tự 在tại 等đẳng 因nhân 中trung 無vô 此thử 相tương 似tự 。是thị 故cố 業nghiệp 為vi 身thân 本bổn 非phi 自tự 在tại 等đẳng 。又hựu 今kim 現hiện 見kiến 萬vạn 物vật 皆giai 從tùng 業nghiệp 生sanh 。以dĩ 惡ác 業nghiệp 故cố 。受thọ 打đả 捕bộ 繫hệ 閉bế 鞭tiên 杖trượng 死tử 等đẳng 諸chư 苦khổ 。善thiện 業nghiệp 因nhân 緣duyên 。受thọ 名danh 聞văn 利lợi 養dưỡng 等đẳng 樂nhạo/nhạc/lạc 。隨tùy 意ý 愛ái 語ngữ 者giả 得đắc 隨tùy 意ý 受thọ 報báo 。故cố 知tri 從tùng 業nghiệp 受thọ 身thân 非phi 自tự 在tại 等đẳng 。又hựu 世thế 間gian 人nhân 。自tự 知tri 萬vạn 物vật 從tùng 業nghiệp 因nhân 生sanh 。故cố 起khởi 稼giá 穡# 等đẳng 業nghiệp 。亦diệc 為vi 施thí 戒giới 忍nhẫn 等đẳng 。諸chư 福phước 德đức 業nghiệp 。無vô 有hữu 閑nhàn 坐tọa 而nhi 從tùng 自tự 在tại 望vọng 所sở 欲dục 者giả 。故cố 知tri 從tùng 業nghiệp 得đắc 報báo 。又hựu 若nhược 人nhân 雖tuy 說thuyết 因nhân 自tự 在tại 等đẳng 。而nhi 猶do 依y 諸chư 業nghiệp 。謂vị 自tự 苦khổ 身thân 及cập 受thọ 齋trai 等đẳng 。故cố 知tri 以dĩ 業nghiệp 為vi 因nhân 。又hựu 若nhược 事sự 不bất 現hiện 應ưng 隨tùy 他tha 教giáo 。謂vị 聖thánh 人nhân 所sở 行hành 。一nhất 切thiết 賢hiền 聖thánh 。皆giai 依y 戒giới 等đẳng 善thiện 法Pháp 。知tri 從tùng 業nghiệp 因nhân 有hữu 世thế 間gian 故cố 。若nhược 離ly 戒giới 等đẳng 亦diệc 無vô 聖thánh 人nhân 。無vô 有hữu 聖thánh 教giáo 違vi 背bội 業nghiệp 者giả 。故cố 知tri 從tùng 業nghiệp 受thọ 身thân 。又hựu 行hành 戒giới 等đẳng 諸chư 善thiện 業nghiệp 。故cố 能năng 成thành 神thần 通thông 變biến 化hóa 等đẳng 事sự 。故cố 知tri 以dĩ 業nghiệp 為vi 因nhân 。又hựu 地địa 獄ngục 等đẳng 諸chư 惡ác 趣thú 中trung 。瞋sân 惱não 等đẳng 多đa 。故cố 知tri 由do 瞋sân 惱não 等đẳng 有hữu 諸chư 惡ác 道đạo 。如như 樹thụ 上thượng 見kiến 果quả 知tri 樹thụ 是thị 因nhân 。故cố 知tri 業nghiệp 為vi 身thân 本bổn 。又hựu 惡ác 道đạo 中trung 癡si 等đẳng 力lực 強cường/cưỡng 。當đương 知tri 煩phiền 惱não 。是thị 惡ác 道đạo 因nhân 。一nhất 切thiết 不bất 善thiện 。皆giai 由do 癡si 故cố 。又hựu 生sanh 諸chư 惡ác 道đạo 多đa 。生sanh 善thiện 處xứ 少thiểu 。眼nhãn 見kiến 殺sát 等đẳng 惡ác 行hành 者giả 多đa 。行hành 善thiện 者giả 少thiểu 。故cố 知tri 殺sát 等đẳng 事sự 。是thị 惡ác 道đạo 因nhân 。又hựu 殺sát 等đẳng 事sự 善thiện 人nhân 所sở 呵ha 棄khí 而nhi 不bất 為vi 。善thiện 人nhân 必tất 知tri 殺sát 等đẳng 有hữu 惡ác 果quả 。故cố 呵ha 棄khí 不bất 為vi 。若nhược 知tri 無vô 惡ác 果quả 何hà 故cố 棄khí 耶da 。又hựu 諸chư 善thiện 人nhân 心tâm 若nhược 起khởi 惡ác 即tức 勤cần 制chế 止chỉ 。以dĩ 懼cụ 惡ác 報báo 故cố 。當đương 知tri 殺sát 等đẳng 必tất 有hữu 惡ác 報báo 。若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。應ưng 隨tùy 意ý 所sở 作tác 。是thị 最tối 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 。則tắc 殺sát 可khả 食thực 眾chúng 生sanh 。奪đoạt 他tha 財tài 物vật 。婬dâm 犯phạm 他tha 妻thê 。是thị 亦diệc 皆giai 樂nhạo/nhạc/lạc 。以dĩ 懼cụ 來lai 世thế 苦khổ 故cố 遠viễn 離ly 斯tư 事sự 。故cố 知tri 從tùng 業nghiệp 有hữu 身thân 。又hựu 修tu 習tập 正chánh 智trí 盡tận 有hữu 漏lậu 業nghiệp 。則tắc 不bất 受thọ 身thân 。故cố 知tri 業nghiệp 是thị 其kỳ 本bổn 。又hựu 阿A 羅La 漢Hán 雖tuy 有hữu 。諸chư 有hữu 漏lậu 業nghiệp 。修tu 正chánh 智trí 故cố 業nghiệp 則tắc 不bất 集tập 。故cố 知tri 業nghiệp 為vi 身thân 因nhân 。身thân 因nhân 滅diệt 故cố 身thân 亦diệc 滅diệt 。又hựu 知tri 四Tứ 諦Đế 故cố 依y 諦đế 煩phiền 惱não 。永vĩnh 不bất 復phục 起khởi 。以dĩ 不bất 起khởi 故cố 。則tắc 無vô 有hữu 身thân 。智trí 者giả 如như 是thị 。思tư 惟duy 則tắc 欲dục 知tri 四Tứ 諦Đế 。故cố 知tri 業nghiệp 為vi 身thân 因nhân 。又hựu 若nhược 因nhân 緣duyên 不bất 具cụ 。則tắc 不bất 受thọ 身thân 。如như 地địa 乾can/kiền/càn 種chủng 焦tiêu 則tắc 一nhất 切thiết 牙nha 不bất 生sanh 。如như 是thị 識thức 處xứ 地địa 無vô 愛ái 水thủy 潤nhuận 業nghiệp 種chủng 。為vi 真chân 智trí 所sở 焦tiêu 。後hậu 身thân 牙nha 則tắc 不bất 生sanh 。智trí 者giả 知tri 是thị 事sự 故cố 。欲dục 乾can/kiền/càn 識thức 處xứ 地địa 焦tiêu 業nghiệp 種chủng 子tử 。則tắc 勤cần 加gia 精tinh 進tấn 。故cố 知tri 業nghiệp 是thị 受thọ 身thân 因nhân 緣duyên 。業nghiệp 論luận 竟cánh 。

集Tập 諦Đế 聚Tụ 中Trung 煩Phiền 惱Não 論Luận 初Sơ 煩Phiền 惱Não 相Tương/tướng 品Phẩm 第đệ 一nhất 百bách 二nhị 十thập 一nhất

論luận 者giả 言ngôn 。已dĩ 說thuyết 諸chư 業nghiệp 諸chư 煩phiền 惱não 。今kim 當đương 說thuyết 垢cấu 心tâm 行hành 。名danh 為vi 煩phiền 惱não 。問vấn 曰viết 。何hà 謂vị 為vi 垢cấu 。

答đáp 曰viết 。

若nhược 心tâm 能năng 令linh 生sanh 死tử 相tương 續tục 。是thị 名danh 為vi 垢cấu 。此thử 垢cấu 心tâm 差sai 別biệt 。為vị 貪tham 恚khuể 癡si 等đẳng 。是thị 垢cấu 名danh 為vi 煩phiền 惱não 。亦diệc 名danh 罪tội 法pháp 。亦diệc 名danh 退thoái 法pháp 。亦diệc 名danh 隱ẩn 沒một 法pháp 。亦diệc 名danh 熱nhiệt 法pháp 。亦diệc 名danh 悔hối 法pháp 。有hữu 如như 是thị 等đẳng 名danh 。是thị 垢cấu 心tâm 修tu 集tập 則tắc 名danh 為vi 使sử 。非phi 但đãn 垢cấu 心tâm 生sanh 時thời 名danh 使sử 。煩phiền 惱não 名danh 貪tham 恚khuể 癡si 疑nghi 憍kiêu 慢mạn 及cập 五ngũ 見kiến 。此thử 十thập 差sai 別biệt 有hữu 。九cửu 十thập 八bát 使sử 。貪tham 名danh 喜hỷ 樂lạc 三tam 有hữu 。亦diệc 喜hỷ 樂lạc 無vô 有hữu 是thị 名danh 為vi 貪tham 。如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。欲dục 愛ái 有hữu 愛ái 無vô 有hữu 愛ái 。無vô 有hữu 名danh 斷đoạn 滅diệt 。眾chúng 生sanh 為vi 苦khổ 所sở 逼bức 。欲dục 滅diệt 陰ấm 身thân 以dĩ 無vô 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 。問vấn 曰viết 。喜hỷ 樂lạc 是thị 受thọ 相tương/tướng 非phi 貪tham 相tương/tướng 也dã 。如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。今kim 喜hỷ 後hậu 喜hỷ 義nghĩa 。言ngôn 今kim 世thế 受thọ 樂lạc 後hậu 亦diệc 受thọ 樂lạc 。又hựu 說thuyết 今kim 憂ưu 後hậu 憂ưu 義nghĩa 。言ngôn 今kim 世thế 受thọ 苦khổ 後hậu 亦diệc 受thọ 苦khổ 。又hựu 如như 天thiên 問vấn 中trung 言ngôn 有hữu 子tử 則tắc 喜hỷ 。佛Phật 答đáp 有hữu 子tử 則tắc 憂ưu 。如như 是thị 等đẳng 答đáp 。曰viết 貪tham 為vi 喜hỷ 分phần/phân 。如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。受thọ 因nhân 緣duyên 愛ái 樂nhạo 受thọ 中trung 貪tham 使sử 。揣đoàn 食thực 中trung 有hữu 喜hỷ 有hữu 貪tham 。喜hỷ 盡tận 故cố 貪tham 盡tận 。當đương 知tri 貪tham 為vi 喜hỷ 分phần/phân 。是thị 則tắc 無vô 咎cữu 。何hà 以dĩ 知tri 之chi 。如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。集Tập 諦Đế 者giả 。謂vị 渴khát 是thị 也dã 。何hà 謂vị 為vi 渴khát 。謂vị 欲dục 得đắc 後hậu 身thân 是thị 渴khát 。何hà 相tương/tướng 。謂vị 依y 止chỉ 貪tham 。欲dục 得đắc 種chủng 種chủng 。問vấn 曰viết 。若nhược 說thuyết 欲dục 得đắc 後hậu 身thân 是thị 渴khát 相tương/tướng 者giả 。何hà 故cố 復phục 說thuyết 。依y 止chỉ 於ư 貪tham 。欲dục 得đắc 種chủng 種chủng 。

答đáp 曰viết 。

更cánh 有hữu 渴khát 相tương/tướng 。若nhược 言ngôn 欲dục 得đắc 種chủng 種chủng 。是thị 總tổng 相tương/tướng 說thuyết 。欲dục 得đắc 後hậu 身thân 是thị 別biệt 相tướng 說thuyết 。離ly 欲dục 人nhân 亦diệc 有hữu 。欲dục 得đắc 種chủng 種chủng 。謂vị 渴khát 欲dục 得đắc 水thủy 等đẳng 是thị 非phi 集Tập 諦Đế 所sở 攝nhiếp 。若nhược 依y 止chỉ 貪tham 欲dục 得đắc 後hậu 身thân 。是thị 渴khát 名danh 集Tập 諦Đế 所sở 攝nhiếp 。問vấn 曰viết 。若nhược 渴khát 亦diệc 是thị 喜hỷ 貪tham 亦diệc 是thị 喜hỷ 。何hà 故cố 說thuyết 依y 止chỉ 貪tham 耶da 。

答đáp 曰viết 。

初sơ 生sanh 名danh 渴khát 。增tăng 長trưởng 名danh 貪tham 。故cố 言ngôn 依y 止chỉ 。如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。喜hỷ 繫hệ 世thế 間gian 。是thị 故cố 喜hỷ 即tức 是thị 貪tham 。又hựu 經kinh 中trung 說thuyết 。除trừ 滅diệt 貪tham 憂ưu 。諸chư 不bất 善thiện 法pháp 。是thị 中trung 貪tham 即tức 是thị 喜hỷ 。憂ưu 即tức 是thị 瞋sân 。如như 說thuyết 瞋sân 為vi 憂ưu 則tắc 知tri 亦diệc 說thuyết 喜hỷ 為vi 貪tham 。是thị 故cố 十thập 八bát 意ý 行hành 中trung 。不bất 說thuyết 煩phiền 惱não 但đãn 說thuyết 諸chư 受thọ 。故cố 知tri 喜hỷ 分phân 是thị 貪tham 。又hựu 凡phàm 夫phu 離ly 貪tham 不bất 能năng 受thọ 樂lạc 。離ly 瞋sân 不bất 能năng 受thọ 苦khổ 。離ly 癡si 不bất 能năng 受thọ 。不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 。何hà 以dĩ 知tri 之chi 。第đệ 三tam 受thọ 中trung 說thuyết 。凡phàm 夫phu 人nhân 於ư 此thử 受thọ 中trung 不bất 知tri 集tập 不bất 知tri 滅diệt 不bất 知tri 味vị 不bất 知tri 過quá 不bất 知tri 出xuất 。故cố 於ư 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 受thọ 。中trung 無vô 明minh 使sử 使sử 。是thị 凡phàm 夫phu 人nhân 。常thường 不bất 知tri 此thử 五ngũ 種chủng 法pháp 。故cố 常thường 於ư 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 受thọ 。中trung 為vi 無vô 明minh 使sử 使sử 。無vô 明minh 使sứ 者giả 。即tức 是thị 不bất 知tri 性tánh 受thọ 行hành 也dã 。如như 是thị 凡phàm 夫phu 苦khổ 樂lạc 心tâm 行hành 亦diệc 即tức 是thị 貪tham 恚khuể 。又hựu 若nhược 初sơ 來lai 在tại 心tâm 名danh 受thọ 。增tăng 長trưởng 明minh 了liễu 名danh 為vi 煩phiền 惱não 。又hựu 下hạ 軟nhuyễn 心tâm 名danh 受thọ 。即tức 此thử 心tâm 增tăng 上thượng 名danh 曰viết 煩phiền 惱não 。

貪Tham 相Tương/tướng 品Phẩm 第đệ 一nhất 百bách 二nhị 十thập 二nhị

論luận 者giả 言ngôn 。是thị 貪tham 九cửu 結kết 中trung 通thông 三tam 界giới 繫hệ 名danh 為vi 愛ái 。於ư 七thất 使sử 中trung 分phân 為vi 二nhị 種chủng 。欲dục 貪tham 有hữu 貪tham 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。有hữu 人nhân 於ư 上thượng 二nhị 界giới 生sanh 解giải 脫thoát 相tương/tướng 。是thị 故cố 佛Phật 說thuyết 。是thị 處xứ 名danh 有hữu 。有hữu 名danh 為vi 生sanh 。若nhược 無vô 貪tham 則tắc 不bất 生sanh 。是thị 故cố 別biệt 說thuyết 有hữu 貪tham 非phi 但đãn 欲dục 貪tham 。或hoặc 謂vị 但đãn 欲dục 貪tham 是thị 名danh 煩phiền 惱não 。盡tận 欲dục 貪tham 名danh 得Đắc 解Giải 脫Thoát 。故cố 佛Phật 說thuyết 禪thiền 無vô 色sắc 中trung 亦diệc 有hữu 有hữu 貪tham 。佛Phật 示thị 彼bỉ 中trung 有hữu 微vi 細tế 縛phược 。是thị 故cố 別biệt 說thuyết 是thị 貪tham 。於ư 十thập 不bất 善thiện 。道đạo 及cập 四tứ 縛phược 中trung 。名danh 為vi 貪tham 欲dục 。貪tham 欲dục 名danh 欲dục 得đắc 他tha 物vật 。於ư 五ngũ 蓋cái 及cập 五ngũ 下hạ 分phần/phân 結kết 中trung 名danh 為vi 欲dục 欲dục 。欲dục 欲dục 名danh 欲dục 。於ư 五ngũ 欲dục 三tam 不bất 善thiện 根căn 。中trung 名danh 為vi 貪tham 不bất 善thiện 根căn 。貪tham 不bất 善thiện 根căn 名danh 能năng 生sanh 長trưởng 。諸chư 不bất 善thiện 法pháp 。是thị 貪tham 若nhược 非phi 法pháp 名danh 為vi 惡ác 貪tham 。如như 劫kiếp 盜đạo 他tha 物vật 乃nãi 至chí 取thủ 塔tháp 寺tự 及cập 眾chúng 僧Tăng 物vật 。若nhược 未vị 死tử 眾chúng 生sanh 欲dục 食thực 其kỳ 肉nhục 。若nhược 欲dục 婬dâm 母mẫu 女nữ 姊tỷ 妹muội 。師sư 婦phụ 出xuất 家gia 人nhân 及cập 己kỷ 妻thê 非phi 道đạo 。是thị 名danh 惡ác 貪tham 。若nhược 己kỷ 物vật 不bất 欲dục 捨xả 是thị 名danh 為vi 慳san 。即tức 此thử 貪tham 。若nhược 實thật 無vô 功công 德đức 。欲dục 令linh 人nhân 謂vị 有hữu 。是thị 名danh 惡ác 欲dục 。若nhược 實thật 有hữu 功công 德đức 欲dục 令linh 人nhân 知tri 是thị 名danh 發phát 欲dục 。若nhược 欲dục 得đắc 多đa 施thí 多đa 物vật 是thị 名danh 多đa 欲dục 。若nhược 得đắc 少thiểu 施thí 少thiểu 物vật 求cầu 好hảo/hiếu 無vô 厭yếm 名danh 不bất 知tri 足túc 。若nhược 深thâm 著trước 種chủng 姓tánh 家gia 屬thuộc 名danh 色sắc 財tài 富phú 少thiếu 壯tráng 壽thọ 等đẳng 名danh 為vi 憍kiêu 逸dật 。若nhược 貪tham 四tứ 供cúng 養dường 名danh 為vi 四tứ 愛ái 。又hựu 是thị 貪tham 二nhị 種chủng 。一nhất 欲dục 貪tham 。二nhị 具cụ 貪tham 。又hựu 有hữu 二nhị 種chủng 。一nhất 我ngã 貪tham 。二nhị 我ngã 所sở 貪tham 。一nhất 緣duyên 內nội 。二nhị 緣duyên 外ngoại 。上thượng 二nhị 界giới 貪tham 一nhất 向hướng 緣duyên 內nội 。又hựu 有hữu 五ngũ 種chủng 。一nhất 色sắc 貪tham 。二nhị 形hình 貪tham 。三tam 觸xúc 貪tham 。四tứ 威uy 儀nghi 語ngữ 言ngôn 貪tham 。五ngũ 一nhất 切thiết 貪tham 。又hựu 色sắc 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 。貪tham 名danh 五ngũ 欲dục 貪tham 。又hựu 於ư 六lục 觸xúc 生sanh 愛ái 名danh 六lục 塵trần 貪tham 。又hựu 於ư 三tam 受thọ 中trung 貪tham 。樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 中trung 有hữu 欲dục 得đắc 貪tham 。有hữu 守thủ 護hộ 貪tham 。苦khổ 受thọ 中trung 有hữu 不bất 欲dục 得đắc 貪tham 。有hữu 欲dục 失thất 貪tham 。不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 受thọ 。中trung 有hữu 癡si 貪tham 。又hựu 此thử 貪tham 有hữu 九cửu 分phần/phân 。如như 大đại 因nhân 經kinh 中trung 說thuyết 。因nhân 愛ái 求cầu 隨tùy 所sở 欲dục 事sự 。如như 人nhân 為vi 此thử 事sự 所sở 苦khổ 則tắc 求cầu 異dị 事sự 。如như 說thuyết 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 不bất 求cầu 苦khổ 者giả 多đa 求cầu 。是thị 貪tham 增tăng 長trưởng 名danh 求cầu 。求cầu 時thời 若nhược 得đắc 名danh 為vi 得đắc 。愛ái 因nhân 得đắc 則tắc 籌trù 量lượng 是thị 可khả 取thủ 是thị 不bất 可khả 取thủ 。若nhược 心tâm 決quyết 定định 。是thị 名danh 因nhân 籌trù 量lượng 故cố 欲dục 愛ái 。因nhân 欲dục 愛ái 故cố 貪tham 著trước 。貪tham 著trước 名danh 深thâm 愛ái 。貪tham 著trước 因nhân 緣duyên 取thủ 。取thủ 名danh 為vi 受thọ 。因nhân 受thọ 生sanh 慳san 。因nhân 慳san 守thủ 護hộ 。因nhân 守thủ 護hộ 故cố 備bị 受thọ 鞭tiên 杖trượng 力lực 矟sáo 等đẳng 。是thị 名danh 九cửu 分phần/phân 。又hựu 有hữu 九cửu 分phần/phân 。是thị 貪tham 隨tùy 時thời 故cố 。有hữu 上thượng 中trung 下hạ 。下hạ 下hạ 下hạ 中trung 下hạ 上thượng 中trung 下hạ 中trung 中trung 中trung 上thượng 上thượng 下hạ 上thượng 中trung 上thượng 上thượng 。又hựu 此thử 貪tham 世thế 間gian 分phân 為vi 十thập 種chủng 。如như 見kiến 好hảo/hiếu 色sắc 初sơ 發phát 心tâm 言ngôn 是thị 。次thứ 生sanh 欲dục 。三tam 發phát 願nguyện 。四tứ 念niệm 。五ngũ 隨tùy 學học 所sở 作tác 。六lục 忘vong 慚tàm 愧quý 。七thất 常thường 在tại 目mục 前tiền 。八bát 放phóng 逸dật 。九cửu 狂cuồng 癡si 。十thập 悶muộn 死tử 。是thị 名danh 貪tham 相tương/tướng 。

貪Tham 因Nhân 品Phẩm 第đệ 一nhất 百bách 二nhị 十thập 三tam

問vấn 曰viết 。是thị 貪tham 云vân 何hà 生sanh 。

答đáp 曰viết 。

若nhược 於ư 女nữ 色sắc 等đẳng 緣duyên 中trung 生sanh 邪tà 憶ức 念niệm 。若nhược 色sắc 若nhược 形hình 若nhược 觸xúc 若nhược 威uy 儀nghi 語ngữ 言ngôn 則tắc 貪tham 欲dục 生sanh 。又hựu 若nhược 不bất 守thủ 護hộ 。眼nhãn 耳nhĩ 等đẳng 門môn 。則tắc 貪tham 欲dục 生sanh 。又hựu 於ư 飲ẩm 食thực 不bất 知tri 節tiết 量lượng 則tắc 貪tham 欲dục 生sanh 。又hựu 親thân 近cận 女nữ 色sắc 則tắc 貪tham 欲dục 生sanh 。又hựu 受thọ 諸chư 樂nhạo/nhạc/lạc 則tắc 貪tham 欲dục 生sanh 。又hựu 以dĩ 愚ngu 癡si 故cố 貪tham 欲dục 生sanh 。於ư 不bất 淨tịnh 中trung 。生sanh 淨tịnh 想tưởng 故cố 。又hựu 由do 惡ác 知tri 識thức 故cố 貪tham 欲dục 生sanh 。如như 淨tịnh 潔khiết 衣y 以dĩ 裏lý 垢cấu 污ô 。又hựu 與dữ 多đa 欲dục 人nhân 共cộng 事sự 故cố 則tắc 貪tham 欲dục 生sanh 。又hựu 於ư 身thân 等đẳng 四tứ 法pháp 生sanh 妄vọng 憶ức 念niệm 。則tắc 為vi 貪tham 所sở 牽khiên 。如như 圓viên 瓶bình 無vô 制chế 如như 華hoa 無vô 貫quán 。又hựu 若nhược 懈giải 怠đãi 不bất 勤cần 修tu 善thiện 則tắc 貪tham 欲dục 得đắc 便tiện 。又hựu 於ư 非phi 行hành 處xứ 行hành 則tắc 為vi 貪tham 所sở 侵xâm 。謂vị 婬dâm 女nữ 沽cô 酒tửu 屠đồ 兒nhi 舍xá 等đẳng 。如như 鷹ưng 鵽# 喻dụ 。又hựu 觀quán 不bất 淨tịnh 等đẳng 未vị 能năng 壞hoại 緣duyên 則tắc 貪tham 欲dục 得đắc 勢thế 。又hựu 從tùng 久cửu 遠viễn 來lai 。習tập 貪tham 成thành 使sử 。是thị 則tắc 易dị 生sanh 。又hựu 於ư 女nữ 色sắc 等đẳng 緣duyên 憙hí 取thủ 相tương/tướng 取thủ 了liễu 。取thủ 相tương/tướng 名danh 手thủ 足túc 面diện 目mục 。語ngữ 言ngôn 戲hí 笑tiếu 視thị 瞻chiêm 啼đề 泣khấp 等đẳng 相tương/tướng 。取thủ 了liễu 名danh 分phân 別biệt 男nam 子tử 形hình 狀trạng 差sai 別biệt 。如như 是thị 取thủ 已dĩ 憶ức 念niệm 分phân 別biệt 則tắc 貪tham 欲dục 生sanh 。又hựu 思tư 量lượng 心tâm 弱nhược 隨tùy 逐trục 所sở 緣duyên 。不bất 能năng 制chế 伏phục 。則tắc 貪tham 欲dục 生sanh 。又hựu 若nhược 生sanh 貪tham 欲dục 。忍nhẫn 受thọ 不bất 捨xả 。則tắc 漸tiệm 增tăng 長trưởng 從tùng 下hạ 生sanh 中trung 從tùng 中trung 生sanh 上thượng 。又hựu 於ư 貪tham 欲dục 中trung 但đãn 見kiến 利lợi 味vị 不bất 知tri 其kỳ 過quá 。則tắc 貪tham 欲dục 生sanh 。又hựu 以dĩ 時thời 節tiết 故cố 貪tham 欲dục 生sanh 。如như 春xuân 時thời 等đẳng 。又hựu 以dĩ 方phương 處xứ 故cố 貪tham 欲dục 生sanh 。如như 有hữu 處xứ 所sở 。從tùng 久cửu 遠viễn 來lai 。多đa 習tập 婬dâm 欲dục 。又hựu 有hữu 隨tùy 身thân 故cố 貪tham 欲dục 生sanh 。如như 年niên 少thiếu 無vô 病bệnh 。資tư 生sanh 具cụ 足túc 。又hựu 以dĩ 力lực 能năng 故cố 貪tham 欲dục 生sanh 。如như 服phục 藥dược 等đẳng 。又hựu 得đắc 淨tịnh 妙diệu 隨tùy 意ý 五ngũ 欲dục 則tắc 貪tham 欲dục 生sanh 。謂vị 見kiến 好hảo/hiếu 花hoa 池trì 園viên 林lâm 敷phu 榮vinh 清thanh 冷lãnh 流lưu 泉tuyền 鮮tiên 雲vân 電điện 光quang 香hương 風phong 來lai 扇thiên/phiến 。若nhược 聞văn 眾chúng 鳥điểu 哀ai 聲thanh 相tương 和hòa 及cập 女nữ 人nhân 柔nhu 軟nhuyễn 莊trang 嚴nghiêm 音âm 聲thanh 威uy 儀nghi 語ngữ 言ngôn 等đẳng 。又hựu 以dĩ 業nghiệp 因nhân 緣duyên 。故cố 貪tham 欲dục 生sanh 。如như 清thanh 淨tịnh 施thí 者giả 。則tắc 能năng 好hiếu 喜hỷ 淨tịnh 妙diệu 五ngũ 欲dục 。罪tội 人nhân 則tắc 好hảo/hiếu 不bất 淨tịnh 。又hựu 以dĩ 隨tùy 類loại 故cố 貪tham 欲dục 生sanh 。如như 人nhân 欲dục 人nhân 。又hựu 深thâm 著trước 假giả 名danh 則tắc 貪tham 欲dục 生sanh 。是thị 人nhân 於ư 內nội 生sanh 士sĩ 夫phu 相tương/tướng 。外ngoại 生sanh 女nữ 相tương 及cập 衣y 服phục 怨oán 親thân 等đẳng 相tương/tướng 。又hựu 未vị 得đắc 空không 心tâm 。內nội 見kiến 眾chúng 生sanh 外ngoại 見kiến 色sắc 等đẳng 。則tắc 貪tham 欲dục 生sanh 。又hựu 若nhược 貪tham 使sử 未vị 盡tận 愛ái 緣duyên 現hiện 前tiền 。於ư 中trung 生sanh 邪tà 憶ức 念niệm 。如như 是thị 等đẳng 因nhân 緣duyên 則tắc 貪tham 欲dục 生sanh 。

貪Tham 過Quá 品Phẩm 第đệ 一nhất 百bách 二nhị 十thập 四tứ

問vấn 曰viết 。貪tham 欲dục 有hữu 何hà 過quá 故cố 欲dục 斷đoạn 耶da 。

答đáp 曰viết 。

貪tham 欲dục 實thật 苦khổ 。凡phàm 夫phu 顛điên 倒đảo 。妄vọng 生sanh 樂lạc 想tưởng 。智trí 者giả 見kiến 苦khổ 。見kiến 苦khổ 則tắc 斷đoạn 。又hựu 受thọ 欲dục 無vô 厭yếm 。如như 飲ẩm 醎hàm 水thủy 隨tùy 增tăng 其kỳ 渴khát 。以dĩ 增tăng 渴khát 故cố 何hà 得đắc 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 。又hựu 受thọ 欲dục 故cố 諸chư 惡ác 并tinh 集tập 。以dĩ 刀đao 杖trượng 等đẳng 皆giai 由do 貪tham 故cố 。又hựu 經kinh 說thuyết 。貪tham 罪tội 輕khinh 而nhi 難nan 捨xả 於ư 瞋sân 恚khuể 。故cố 名danh 為vi 輕khinh 罪tội 。其kỳ 實thật 是thị 重trọng/trùng 。又hựu 貪tham 為vi 後hậu 身thân 因nhân 緣duyên 。如như 說thuyết 愛ái 因nhân 緣duyên 取thủ 乃nãi 至chí 大đại 苦khổ 聚tụ 集tập 。又hựu 說thuyết 。苦khổ 因nhân 為vi 愛ái 。又hựu 說thuyết 。比Bỉ 丘Khâu 應ưng 深thâm 思tư 惟duy 。所sở 有hữu 諸chư 苦khổ 。何hà 由do 而nhi 有hữu 。當đương 知tri 皆giai 以dĩ 。身thân 為vi 因nhân 緣duyên 。身thân 因nhân 於ư 愛ái 。又hựu 說thuyết 。揣đoàn 食thực 中trung 有hữu 喜hỷ 有hữu 貪tham 。是thị 故cố 識thức 於ư 中trung 生sanh 。當đương 知tri 愛ái 為vi 受thọ 身thân 因nhân 緣duyên 。又hựu 是thị 貪tham 常thường 於ư 不bất 淨tịnh 中trung 行hành 。如như 女nữ 人nhân 等đẳng 。是thị 女nữ 人nhân 身thân 心tâm 不bất 淨tịnh 。如như 糞phẩn 塗đồ 毒độc 蛇xà 能năng 螫thích 能năng 污ô 。又hựu 此thử 貪tham 欲dục 常thường 癡si 中trung 行hành 。如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。譬thí 如như 狗cẩu 齩giảo 血huyết 塗đồ 枯khô 骨cốt 唌# 唾thóa 合hợp 故cố 想tưởng 謂vị 為vi 美mỹ 。貪tham 者giả 亦diệc 爾nhĩ 。於ư 無vô 味vị 欲dục 中trung 。邪tà 倒đảo 力lực 故cố 謂vị 為vi 受thọ 味vị 。又hựu 如như 段đoạn 肉nhục 等đẳng 七thất 種chủng 譬thí 喻dụ 。有hữu 人nhân 或hoặc 於ư 去khứ 來lai 事sự 中trung 。而nhi 生sanh 貪tham 欲dục 。故cố 知tri 常thường 癡si 中trung 行hành 。又hựu 眾chúng 生sanh 以dĩ 貪tham 欲dục 因nhân 緣duyên 。樂lạc 少thiểu 苦khổ 多đa 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。如như 富phú 貴quý 處xứ 少thiểu 散tán 壞hoại 時thời 多đa 。又hựu 愛ái 欲dục 者giả 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 因nhân 故cố 。備bị 受thọ 諸chư 苦khổ 。謂vị 求cầu 時thời 苦khổ 守thủ 護hộ 時thời 苦khổ 用dụng 時thời 亦diệc 苦khổ 。如như 稼giá 穡# 商thương 賈cổ 征chinh 伐phạt 仕sĩ 進tiến 等đẳng 。是thị 求cầu 時thời 苦khổ 守thủ 時thời 恐khủng 怖bố 畏úy 失thất 故cố 苦khổ 。現hiện 在tại 無vô 厭yếm 故cố 苦khổ 。又hựu 歡hoan 愛ái 會hội 少thiểu 別biệt 離ly 苦khổ 多đa 。故cố 知tri 欲dục 為vi 多đa 過quá 。又hựu 如như 佛Phật 說thuyết 。愛ái 欲dục 有hữu 五ngũ 種chủng 患hoạn 。一nhất 味vị 少thiểu 過quá 多đa 。二nhị 諸chư 結kết 熾sí 盛thịnh 。三tam 至chí 死tử 無vô 厭yếm 。四tứ 聖thánh 所sở 呵ha 棄khí 。五ngũ 無vô 惡ác 不bất 造tạo 。又hựu 此thử 貪tham 欲dục 常thường 令linh 眾chúng 生sanh 。順thuận 生sanh 死tử 流lưu 。遠viễn 離ly 泥Nê 洹Hoàn 。有hữu 如như 是thị 等đẳng 無vô 量lượng 過quá 患hoạn 。當đương 知tri 欲dục 為vi 多đa 過quá 。又hựu 諸chư 煩phiền 惱não 生sanh 。皆giai 因nhân 於ư 貪tham 。如như 貪tham 身thân 故cố 。起khởi 諸chư 煩phiền 惱não 。又hựu 愛ái 使sử 不bất 拔bạt 則tắc 。數sác 數sác 受thọ 苦khổ 。如như 毒độc 樹thụ 不bất 伐phạt 則tắc 常thường 害hại 人nhân 。又hựu 貪tham 能năng 令linh 眾chúng 生sanh 。荷hà 負phụ 重trọng 擔đảm 。又hựu 經kinh 中trung 說thuyết 。貪tham 愛ái 為vi 繫hệ 。如như 黑hắc 白bạch 牛ngưu 自tự 不bất 相tương 繫hệ 。但đãn 以dĩ 繩thằng 繫hệ 。如như 是thị 眼nhãn 不bất 繫hệ 色sắc 色sắc 不bất 繫hệ 眼nhãn 。貪tham 欲dục 於ư 中trung 繫hệ 。若nhược 緣duyên 是thị 繫hệ 則tắc 。無vô 得đắc 解giải 脫thoát 。又hựu 經kinh 中trung 說thuyết 。眾chúng 生sanh 為vi 無vô 明minh 所sở 蓋cái 愛ái 結kết 所sở 繫hệ 。往vãng 來lai 生sanh 死tử 。無vô 有hữu 本bổn 際tế 。又hựu 經kinh 說thuyết 。貪tham 斷đoạn 故cố 色sắc 斷đoạn 乃nãi 至chí 識thức 斷đoạn 。此thử 貪tham 以dĩ 無vô 常thường 等đẳng 觀quán 故cố 斷đoạn 。斷đoạn 此thử 貪tham 欲dục 則tắc 。心tâm 得đắc 解giải 脫thoát 。色sắc 貪tham 斷đoạn 則tắc 無vô 色sắc 。無vô 色sắc 則tắc 苦khổ 滅diệt 。乃nãi 至chí 識thức 亦diệc 如như 是thị 。故cố 知tri 貪tham 欲dục 為vi 堅kiên 固cố 縛phược 。又hựu 貪tham 欲dục 如như 賊tặc 。而nhi 眾chúng 生sanh 不bất 見kiến 其kỳ 惡ác 。又hựu 貪tham 欲dục 常thường 於ư 軟nhuyễn 美mỹ 門môn 中trung 行hành 。故cố 名danh 深thâm 惡ác 。又hựu 眾chúng 生sanh 心tâm 喜hỷ 起khởi 貪tham 欲dục 。乃nãi 至chí 蚊văn 蟻nghĩ 皆giai 於ư 飲ẩm 食thực 婬dâm 欲dục 中trung 起khởi 。又hựu 此thử 貪tham 欲dục 種chủng 種chủng 因nhân 緣duyên 。能năng 縛phược 人nhân 心tâm 。謂vị 父phụ 母mẫu 兄huynh 弟đệ 。姊tỷ 妹muội 妻thê 息tức 。及cập 財tài 物vật 等đẳng 。又hựu 眾chúng 生sanh 以dĩ 飲ẩm 食thực 婬dâm 欲dục 等đẳng 貪tham 欲dục 覆phú 心tâm 則tắc 能năng 受thọ 生sanh 。若nhược 貪tham 禪thiền 定định 則tắc 生sanh 上thượng 界giới 。又hựu 此thử 貪tham 欲dục 能năng 為vi 和hòa 合hợp 。一nhất 切thiết 世thế 間gian 。所sở 樂lạc 各các 異dị 。貪tham 欲dục 和hòa 合hợp 猶do 如như 乾can/kiền/càn 沙sa 得đắc 水thủy 相tương/tướng 著trước 。又hựu 生sanh 死tử 中trung 以dĩ 貪tham 愛ái 為vi 味vị 。如như 說thuyết 色sắc 中trung 味vị 著trước 。謂vị 因nhân 色sắc 生sanh 若nhược 喜hỷ 若nhược 樂nhạo/nhạc/lạc 。若nhược 無vô 貪tham 則tắc 不bất 味vị 。不bất 味vị 則tắc 能năng 。速tốc 斷đoạn 生sanh 死tử 。又hựu 此thử 貪tham 欲dục 與dữ 解giải 脫thoát 相tương 違vi 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。眾chúng 生sanh 皆giai 以dĩ 貪tham 著trước 欲dục 樂lạc 禪thiền 定định 樂nhạo/nhạc/lạc 。故cố 不bất 樂nhạo 解giải 脫thoát 。又hựu 隨tùy 斷đoạn 貪tham 分phần/phân 即tức 變biến 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 。如như 說thuyết 隨tùy 所sở 離ly 欲dục 轉chuyển 得đắc 深thâm 樂nhạo/nhạc/lạc 。又hựu 說thuyết 。若nhược 欲dục 得đắc 諸chư 樂lạc 。當đương 捨xả 一nhất 切thiết 欲dục 。捨xả 一nhất 切thiết 欲dục 。故cố 得đắc 畢tất 竟cánh 常thường 樂lạc 。若nhược 欲dục 得đắc 大đại 樂nhạo/nhạc/lạc 。當đương 捨xả 離ly 少thiểu 樂lạc 。捨xả 離ly 少thiểu 樂lạc 。故cố 能năng 得đắc 無vô 量lượng 樂lạc 。又hựu 說thuyết 。智trí 者giả 更cánh 無vô 別biệt 利lợi 。如như 離ly 貪tham 愛ái 心tâm 。隨tùy 心tâm 離ly 貪tham 愛ái 則tắc 滅diệt 諸chư 苦khổ 惱não 。又hựu 此thử 貪tham 欲dục 違vi 害hại 善thiện 法Pháp 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。深thâm 貪tham 著trước 者giả 則tắc 不bất 顧cố 戒giới 及cập 種chủng 姓tánh 教giáo 法pháp 威uy 儀nghi 名danh 聞văn 。不bất 受thọ 教giáo 化hóa 不bất 見kiến 衰suy 患hoạn 不bất 觀quán 罪tội 福phước 。如như 狂cuồng 如như 醉túy 。不bất 知tri 好hảo 醜xú 。亦diệc 如như 盲manh 人nhân 不bất 見kiến 福phước 利lợi 。如như 說thuyết 。貪tham 欲dục 不bất 見kiến 利lợi 貪tham 欲dục 不bất 識thức 法pháp 。猶do 盲manh 闇ám 無vô 智trí 以dĩ 不bất 除trừ 貪tham 故cố 。又hựu 說thuyết 。貪tham 欲dục 為vi 大đại 海hải 。無vô 邊biên 亦diệc 無vô 底để 。波ba 浪lãng 旋toàn 澓phục 深thâm 。惡ác 蟲trùng 及cập 羅la 剎sát 。如như 是thị 諸chư 嶮hiểm 難nạn 。無vô 人nhân 能năng 度độ 者giả 。但đãn 住trụ 淨tịnh 戒giới 舡# 。得đắc 正chánh 見kiến 風phong 力lực 。佛Phật 為vi 大đại 舡# 師sư 。能năng 示thị 諸chư 正Chánh 道Đạo 。如như 所sở 說thuyết 修tu 行hành 。是thị 者giả 則tắc 能năng 度độ 。又hựu 諸chư 煩phiền 惱não 中trung 。無vô 有hữu 想tưởng 分phân 別biệt 。味vị 如như 貪tham 欲dục 者giả 。又hựu 此thử 貪tham 欲dục 最tối 為vi 難nạn/nan 斷đoạn 。如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。二nhị 願nguyện 難nạn/nan 斷đoạn 。一nhất 得đắc 。二nhị 壽thọ 。問vấn 曰viết 。貪tham 欲dục 有hữu 如như 是thị 過quá 。云vân 何hà 當đương 知tri 。貪tham 欲dục 者giả 相tương/tướng 。

答đáp 曰viết 。

多đa 貪tham 欲dục 者giả 。喜hỷ 樂lạc 女nữ 色sắc 及cập 花hoa 香hương 瓔anh 珞lạc 。伎kỹ 樂nhạc 歌ca 舞vũ 。到đáo 婬dâm 女nữ 家gia 飲ẩm 食thực 聚tụ 會hội 。憙hí 大đại 眾chúng 集tập 及cập 諸chư 戲hí 具cụ 。憙hí 隨tùy 愛ái 語ngữ 。心tâm 常thường 歡hoan 喜hỷ 。面diện 色sắc 和hòa 澤trạch 。先tiên 意ý 問vấn 訊tấn 。含hàm 笑tiếu 語ngữ 言ngôn 難nạn/nan 忿phẫn 易dị 悅duyệt 。多đa 憐lân 愍mẫn 心tâm 身thân 體thể 便tiện 疾tật 。性tánh 多đa 躁táo 動động 自tự 深thâm 著trước 身thân 。如như 是thị 等đẳng 名danh 。多đa 貪tham 欲dục 相tương 。是thị 相tương/tướng 皆giai 與dữ 繫hệ 性tánh 相tướng 順thuận 。是thị 故cố 難nạn/nan 斷đoạn 。又hựu 一nhất 切thiết 貪tham 欲dục 。究cứu 竟cánh 皆giai 苦khổ 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。所sở 貪tham 愛ái 事sự 。必tất 當đương 離ly 散tán 。離ly 散tán 因nhân 緣duyên 必tất 有hữu 憂ưu 苦khổ 。如như 說thuyết 天thiên 人nhân 皆giai 樂nhạo/nhạc/lạc 色sắc 貪tham 色sắc 喜hỷ 色sắc 著trước 色sắc 。是thị 色sắc 壞hoại 時thời 憂ưu 悲bi 心tâm 悔hối 。受thọ 想tưởng 行hành 識thức 亦diệc 如như 是thị 。又hựu 佛Phật 於ư 處xứ 處xứ 經kinh 中trung 說thuyết 種chủng 種chủng 喻dụ 。呵ha 此thử 貪tham 欲dục 。謂vị 能năng 害hại 慧tuệ 命mạng 故cố 說thuyết 為vi 毒độc 。在tại 心tâm 即tức 苦khổ 故cố 名danh 為vi 刺thứ 。能năng 斷đoạn 善thiện 根căn 故cố 名danh 為vi 刀đao 。能năng 燒thiêu 身thân 心tâm 故cố 說thuyết 為vi 火hỏa 。能năng 生sanh 諸chư 苦khổ 故cố 名danh 為vi 怨oán 。從tùng 心tâm 中trung 生sanh 故cố 名danh 內nội 賊tặc 。以dĩ 難nạn/nan 拔bạt 故cố 名danh 為vi 深thâm 根căn 。能năng 污ô 名danh 聞văn 故cố 名danh 淤ứ 泥nê 。障chướng 善thiện 道đạo 故cố 名danh 曰viết 妨phương 礙ngại 。內nội 疼đông 惱não 故cố 名danh 箭tiễn 入nhập 心tâm 。起khởi 諸chư 惡ác 故cố 名danh 不bất 善thiện 根căn 。注chú 生sanh 死tử 海hải 故cố 名danh 為vi 河hà 。劫kiếp 盜đạo 善thiện 財tài 故cố 名danh 為vi 賊tặc 。貪tham 欲dục 有hữu 如như 是thị 等đẳng 無vô 量lượng 過quá 患hoạn 。是thị 故cố 應ưng 斷đoạn 。

斷Đoạn 貪Tham 品Phẩm 第đệ 一nhất 百bách 二nhị 十thập 五ngũ

問vấn 曰viết 。貪tham 欲dục 有hữu 如như 是thị 過quá 。當đương 云vân 何hà 斷đoạn 。

答đáp 曰viết 。

以dĩ 不bất 淨tịnh 觀quán 等đẳng 遮già 。無vô 常thường 觀quán 等đẳng 斷đoạn 。問vấn 曰viết 。有hữu 人nhân 覺giác 無vô 常thường 故cố 更cánh 增tăng 貪tham 欲dục 。此thử 事sự 云vân 何hà 。

答đáp 曰viết 。

若nhược 人nhân 能năng 知tri 。一nhất 切thiết 無vô 常thường 。則tắc 無vô 貪tham 欲dục 。如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。善thiện 修tu 無vô 常thường 想tưởng 故cố 。則tắc 能năng 破phá 壞hoại 一nhất 切thiết 。欲dục 貪tham 色sắc 無vô 色sắc 貪tham 一nhất 切thiết 戲hí 掉trạo 憍kiêu 慢mạn 無vô 明minh 。又hựu 若nhược 人nhân 能năng 見kiến 世thế 間gian 皆giai 苦khổ 。苦khổ 因nhân 緣duyên 貪tham 。此thử 貪tham 則tắc 斷đoạn 。又hựu 若nhược 人nhân 常thường 念niệm 我ngã 必tất 應ưng 受thọ 。生sanh 老lão 病bệnh 死tử 。是thị 貪tham 則tắc 斷đoạn 。又hựu 若nhược 得đắc 淨tịnh 樂nhạo/nhạc/lạc 則tắc 捨xả 不bất 淨tịnh 樂nhạo/nhạc/lạc 。如như 得đắc 初sơ 禪thiền 則tắc 捨xả 欲dục 愛ái 。又hựu 見kiến 貪tham 欲dục 過quá 是thị 則tắc 能năng 斷đoạn 。過quá 如như 先tiên 說thuyết 又hựu 多đa 聞văn 等đẳng 慧tuệ 增tăng 長trưởng 故cố 。能năng 斷đoạn 貪tham 欲dục 。以dĩ 智trí 慧tuệ 性tánh 破phá 煩phiền 惱não 故cố 。又hựu 善thiện 因nhân 緣duyên 具cụ 足túc 則tắc 貪tham 欲dục 斷đoạn 。謂vị 淨tịnh 持trì 戒giới 等đẳng 。十thập 一nhất 定định 具cụ 後hậu 道Đạo 諦Đế 中trung 當đương 說thuyết 。又hựu 色sắc 智trí 等đẳng 法pháp 智trí 等đẳng 諸chư 方phương 便tiện 。佛Phật 為vi 大đại 醫y 。諸chư 同đồng 學học 為vi 給cấp 使sử 。正Chánh 法Pháp 為vi 藥dược 。自tự 如như 說thuyết 行hành 為vi 將tương 息tức 。則tắc 貪tham 欲dục 病bệnh 斷đoạn 。如như 有hữu 知tri 病bệnh 人nhân 三tam 事sự 具cụ 足túc 病bệnh 則tắc 時thời 愈dũ 。問vấn 曰viết 。如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。以dĩ 不bất 淨tịnh 除trừ 貪tham 法pháp 。何hà 故cố 說thuyết 不bất 淨tịnh 等đẳng 及cập 無vô 常thường 等đẳng 耶da 。

答đáp 曰viết 。

一nhất 切thiết 佛Phật 法Pháp 。皆giai 為vi 破phá 諸chư 煩phiền 惱não 。然nhiên 各các 有hữu 勝thắng 力lực 。初sơ 以dĩ 不bất 淨tịnh 遮già 貪tham 。後hậu 以dĩ 無vô 常thường 智trí 斷đoạn 。又hựu 以dĩ 不bất 淨tịnh 除trừ 麁thô 貪tham 欲dục 。是thị 多đa 人nhân 所sở 知tri 。貪tham 使sử 細tế 故cố 以dĩ 無vô 常thường 斷đoạn 。又hựu 但đãn 一nhất 經kinh 中trung 。作tác 如như 是thị 說thuyết 。諸chư 經kinh 中trung 亦diệc 說thuyết 餘dư 法pháp 能năng 斷đoạn 。如như 是thị 因nhân 緣duyên 。則tắc 貪tham 欲dục 斷đoạn 。

瞋Sân 恚Khuể 品Phẩm 第đệ 一nhất 百bách 二nhị 十thập 六lục

論luận 者giả 言ngôn 。瞋sân 恚khuể 相tương/tướng 者giả 。若nhược 瞋sân 此thử 人nhân 欲dục 令linh 失thất 滅diệt 。願nguyện 使sử 他tha 人nhân 打đả 縛phược 殺sát 害hại 。一nhất 向hướng 棄khí 捨xả 永vĩnh 不bất 欲dục 見kiến 。是thị 瞋sân 名danh 波ba 羅la 提đề 伽già 。義nghĩa 言ngôn 重trọng/trùng 瞋sân 。有hữu 瞋sân 但đãn 欲dục 毀hủy 罵mạ 鞭tiên 打đả 。他tha 人nhân 名danh 違vi 欣hân 婆bà 。義nghĩa 言ngôn 中trung 瞋sân 。有hữu 瞋sân 不bất 欲dục 捨xả 離ly 。或hoặc 從tùng 憎tăng 愛ái 妻thê 子tử 中trung 生sanh 。名danh 拘câu 盧lô 陀đà 。義nghĩa 言ngôn 下hạ 瞋sân 。有hữu 瞋sân 常thường 染nhiễm 污ô 心tâm 名danh 為vi 摩ma 叉xoa 。義nghĩa 言ngôn 不bất 報báo 恨hận 。有hữu 瞋sân 在tại 心tâm 不bất 捨xả 。要yếu 欲dục 還hoàn 報báo 。名danh 憂ưu 波ba 耶da 呵ha 。義nghĩa 言ngôn 報báo 恨hận 。有hữu 瞋sân 急cấp 執chấp 一nhất 事sự 種chủng 種chủng 教giáo 誨hối 終chung 不bất 欲dục 捨xả 。如như 師sư 子tử 渡độ 河hà 取thủ 彼bỉ 岸ngạn 相tương/tướng 。至chí 死tử 不bất 轉chuyển 。名danh 波ba 羅la 陀đà 含hàm 。義nghĩa 言ngôn 專chuyên 執chấp 。有hữu 瞋sân 見kiến 他tha 得đắc 利lợi 。心tâm 生sanh 嫉tật 妬đố 。名danh 為vi 伊y 沙sa 。有hữu 瞋sân 常thường 憙hí 諍tranh 訟tụng 。心tâm 口khẩu 剛cang 強cường 。名danh 三tam 藍lam 披phi 。義nghĩa 言ngôn 忿phẫn 諍tranh 。有hữu 瞋sân 若nhược 師sư 長trưởng 教giáo 戒giới 而nhi 返phản 拒cự 逆nghịch 。名danh 頭đầu 和hòa 遮già 。義nghĩa 言ngôn 佷hận 戾lệ 。有hữu 瞋sân 若nhược 得đắc 少thiểu 許hứa 不bất 適thích 意ý 事sự 則tắc 心tâm 惱não 亂loạn 。名danh 阿a 羼sằn 提đề 。義nghĩa 言ngôn 不bất 忍nhẫn 。有hữu 瞋sân 言ngôn 不bất 柔nhu 軟nhuyễn 。常thường 喜hỷ 頻tần 蹙túc/xúc 不bất 能năng 和hòa 顏nhan 。先tiên 意ý 語ngữ 言ngôn 。名danh 阿a 婆bà 詰cật 略lược 。義nghĩa 言ngôn 不bất 悅duyệt 。有hữu 瞋sân 於ư 同đồng 止chỉ 中trung 。常thường 憙hí 罵mạ 詈lị 。名danh 阿a 搔tao 羅la 沽cô 。義nghĩa 言ngôn 不bất 調điều 。有hữu 瞋sân 以dĩ 身thân 口khẩu 意ý 。觸xúc 惱não 同đồng 學học 。名danh 為vi 勝thắng 耆kỳ 。義nghĩa 言ngôn 惱não 觸xúc 。有hữu 瞋sân 常thường 憙hí 彈đàn 呵ha 好hảo/hiếu 呰tử 毀hủy 物vật 。名danh 登đăng 單đơn 那na 他tha 。義nghĩa 言ngôn 難nan 可khả 。是thị 瞋sân 二nhị 種chủng 。或hoặc 因nhân 眾chúng 生sanh 或hoặc 不bất 因nhân 眾chúng 生sanh 。因nhân 眾chúng 生sanh 名danh 為vi 重trọng 罪tội 。又hựu 上thượng 中trung 下hạ 分phân 別biệt 九cửu 品phẩm 。又hựu 因nhân 九cửu 惱não 分phân 別biệt 為vi 九cửu 。無vô 事sự 橫hoạnh/hoành 瞋sân 。是thị 為vi 第đệ 十thập 。是thị 名danh 瞋sân 相tương/tướng 。問vấn 曰viết 。瞋sân 云vân 何hà 生sanh 。

答đáp 曰viết 。

從tùng 不bất 適thích 意ý 苦khổ 惱não 事sự 生sanh 。又hựu 不bất 能năng 正chánh 知tri 苦khổ 受thọ 性tánh 故cố 。則tắc 瞋sân 恚khuể 生sanh 。或hoặc 從tùng 呵ha 罵mạ 鞭tiên 打đả 等đẳng 生sanh 。或hoặc 與dữ 惡ác 人nhân 同đồng 事sự 則tắc 瞋sân 恚khuể 生sanh 。如như 屠đồ 獵liệp 師sư 等đẳng 。或hoặc 智trí 力lực 劣liệt 弱nhược 故cố 瞋sân 恚khuể 生sanh 。如như 樹thụ 枝chi 條điều 。為vị 風phong 所sở 動động 。或hoặc 久cửu 集tập 瞋sân 使sử 乃nãi 至chí 成thành 性tánh 。故cố 瞋sân 恚khuể 生sanh 。或hoặc 從tùng 屠đồ 獵liệp 毒độc 蛇xà 中trung 來lai 故cố 瞋sân 恚khuể 生sanh 。或hoặc 憙hí 念niệm 他tha 過quá 故cố 瞋sân 恚khuể 生sanh 。如như 九cửu 惱não 中trung 說thuyết 。或hoặc 隨tùy 時thời 節tiết 故cố 瞋sân 恚khuể 生sanh 。如như 十thập 歲tuế 人nhân 等đẳng 。或hoặc 以dĩ 種chủng 類loại 故cố 瞋sân 恚khuể 生sanh 。如như 毒độc 蛇xà 等đẳng 。或hoặc 以dĩ 方phương 處xứ 故cố 瞋sân 恚khuể 生sanh 。如như 康khang 衢cù 國quốc 等đẳng 。又hựu 先tiên 說thuyết 貪tham 生sanh 因nhân 緣duyên 。與dữ 此thử 相tương 違vi 則tắc 瞋sân 恚khuể 生sanh 。又hựu 計kế 我ngã 心tâm 。憍kiêu 慢mạn 熾sí 盛thịnh 。及cập 深thâm 著trước 物vật 。如như 是thị 等đẳng 緣duyên 。則tắc 瞋sân 恚khuể 生sanh 。問vấn 曰viết 。是thị 瞋sân 有hữu 何hà 等đẳng 過quá 。

答đáp 曰viết 。

經kinh 中trung 說thuyết 瞋sân 為vi 重trọng 罪tội 於ư 貪tham 欲dục 。故cố 名danh 為vi 易dị 解giải 而nhi 實thật 難nan 解giải 。但đãn 不bất 如như 貪tham 久cửu 隨tùy 逐trục 心tâm 。又hựu 瞋sân 為vi 兩lưỡng 惱não 。我ngã 自tự 燒thiêu 惱não 而nhi 後hậu 燒thiêu 人nhân 。又hựu 瞋sân 定định 為vi 地địa 獄ngục 。以dĩ 從tùng 瞋sân 起khởi 業nghiệp 多đa 墮đọa 地địa 獄ngục 故cố 。又hựu 瞋sân 能năng 壞hoại 善thiện 福phước 。謂vị 施thí 戒giới 忍nhẫn 是thị 三tam 皆giai 從tùng 慈từ 等đẳng 生sanh 。瞋sân 與dữ 慈từ 相tương 違vi 故cố 名danh 能năng 壞hoại 。又hựu 從tùng 瞋sân 起khởi 業nghiệp 皆giai 受thọ 惡ác 名danh 。又hựu 從tùng 瞋sân 起khởi 業nghiệp 。後hậu 皆giai 心tâm 悔hối 。又hựu 瞋sân 恨hận 者giả 無vô 憐lân 愍mẫn 。故cố 名danh 曰viết 凶hung 暴bạo 。眾chúng 生sanh 常thường 苦khổ 而nhi 復phục 瞋sân 惱não 。如như 瘡sang 如như 火hỏa 。又hựu 經kinh 中trung 自tự 說thuyết 瞋sân 過quá 。謂vị 多đa 瞋sân 者giả 。形hình 色sắc 醜xú 陋lậu 。臥ngọa 覺giác 不bất 安an 心tâm 常thường 怖bố 畏úy 。人nhân 所sở 不bất 信tín 等đẳng 。問vấn 曰viết 。多đa 瞋sân 恚khuể 者giả 。有hữu 何hà 等đẳng 相tướng 。答đáp 曰viết 心tâm 口khẩu 剛cang 強cường 常thường 不bất 歡hoan 悅duyệt 。頻tần 蹙túc/xúc 難nạn/nan 近cận 面diện 色sắc 不bất 和hòa 。易dị 忿phẫn 難nan 解giải 常thường 憙hí 恚khuể 根căn 。憙hí 於ư 諍tranh 訟tụng 。嚴nghiêm 飾sức 兵binh 器khí 朋bằng 黨đảng 惡ác 友hữu 。憎tăng 惡ác 善thiện 人nhân 為vi 人nhân 麁thô 獷quánh 。不bất 諦đế 思tư 慮lự 少thiểu 於ư 慚tàm 愧quý 。有hữu 如như 是thị 等đẳng 。名danh 瞋sân 恚khuể 相tương/tướng 。是thị 相tương/tướng 皆giai 為vi 憎tăng 惡ác 他tha 人nhân 是thị 故cố 應ưng 斷đoạn 。問vấn 曰viết 。當đương 云vân 何hà 斷đoạn 。

答đáp 曰viết 。

常thường 修tu 慈từ 悲bi 喜hỷ 捨xả 。瞋sân 恚khuể 則tắc 斷đoạn 。又hựu 見kiến 瞋sân 過quá 患hoạn 。是thị 則tắc 能năng 斷đoạn 。又hựu 得đắc 真chân 智trí 瞋sân 恚khuể 則tắc 斷đoạn 。又hựu 以dĩ 忍nhẫn 力lực 故cố 瞋sân 恚khuể 則tắc 斷đoạn 。問vấn 曰viết 。何hà 謂vị 忍nhẫn 力lực 。

答đáp 曰viết 。

若nhược 能năng 忍nhẫn 他tha 呵ha 罵mạ 等đẳng 苦khổ 。是thị 人nhân 得đắc 善thiện 法Pháp 福phước 。亦diệc 不bất 得đắc 從tùng 不bất 忍nhẫn 生sanh 惡ác 。是thị 忍nhẫn 辱nhục 力lực 。又hựu 行hành 忍nhẫn 者giả 名danh 為vi 沙Sa 門Môn 。以dĩ 忍nhẫn 辱nhục 為vi 道đạo 初sơ 門môn 故cố 。沙Sa 門Môn 法Pháp 者giả 。怒nộ 不bất 報báo 怒nộ 。罵mạ 不bất 報báo 罵mạ 。打đả 不bất 報báo 打đả 。又hựu 若nhược 比Bỉ 丘Khâu 能năng 忍nhẫn 則tắc 應ưng 出xuất 家gia 法pháp 。又hựu 瞋sân 恚khuể 者giả 。非phi 出xuất 家gia 人nhân 法Pháp 。出xuất 家gia 人nhân 法Pháp 。忍nhẫn 辱nhục 是thị 也dã 。又hựu 若nhược 比Bỉ 丘Khâu 形hình 服phục 異dị 俗tục 。而nhi 瞋sân 心tâm 同đồng 則tắc 非phi 所sở 宜nghi 。又hựu 若nhược 行hành 忍nhẫn 者giả 則tắc 為vi 已dĩ 具cụ 慈từ 悲bi 功công 德đức 。又hựu 修tu 忍nhẫn 者giả 能năng 成thành 自tự 利lợi 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。為vi 瞋sân 恚khuể 者giả 欲dục 惱não 害hại 人nhân 。而nhi 返phản 自tự 害hại 。所sở 有hữu 身thân 口khẩu 加gia 惡ác 於ư 人nhân 。自tự 所sở 得đắc 惡ác 。過quá 百bách 千thiên 倍bội 。故cố 知tri 瞋sân 為vi 大đại 自tự 損tổn 減giảm 。是thị 故cố 智trí 者giả 。欲dục 令linh 自tự 他tha 得đắc 免miễn 大đại 苦khổ 及cập 大đại 罪tội 者giả 應ưng 當đương 行hành 忍nhẫn 。問vấn 曰viết 。云vân 何hà 能năng 忍nhẫn 呵ha 罵mạ 等đẳng 苦khổ 。

答đáp 曰viết 。

若nhược 人nhân 善thiện 修tu 無vô 常thường 了liễu 達đạt 諸chư 法pháp 。念niệm 念niệm 生sanh 滅diệt 。罵mạ 者giả 受thọ 者giả 皆giai 念niệm 念niệm 滅diệt 。是thị 中trung 何hà 處xứ 應ưng 生sanh 瞋sân 也dã 。又hựu 善thiện 修tu 空không 心tâm 故cố 能năng 忍nhẫn 辱nhục 。作tác 如như 是thị 念niệm 。諸chư 法pháp 實thật 空không 誰thùy 是thị 罵mạ 者giả 誰thùy 受thọ 罵mạ 者giả 。又hựu 事sự 若nhược 實thật 則tắc 應ưng 忍nhẫn 受thọ 。我ngã 實thật 有hữu 過quá 。前tiền 人nhân 實thật 語ngữ 何hà 故cố 瞋sân 耶da 。若nhược 事sự 不bất 實thật 。彼bỉ 人nhân 自tự 當đương 得đắc 妄vọng 語ngữ 報báo 。我ngã 何hà 故cố 瞋sân 。又hựu 若nhược 聞văn 惡ác 罵mạ 。當đương 作tác 是thị 念niệm 。一nhất 切thiết 世thế 間gian 。皆giai 隨tùy 業nghiệp 受thọ 報báo 。我ngã 昔tích 必tất 當đương 集tập 此thử 惡ác 業nghiệp 。今kim 應ưng 償thường 之chi 。何hà 故cố 瞋sân 耶da 。又hựu 若nhược 聞văn 惡ác 罵mạ 當đương 自tự 觀quán 其kỳ 過quá 。由do 我ngã 受thọ 身thân 。身thân 為vi 苦khổ 器khí 。故cố 應ưng 受thọ 罵mạ 。又hựu 行hành 忍nhẫn 者giả 。作tác 如như 是thị 念niệm 。萬vạn 物vật 皆giai 從tùng 眾chúng 因nhân 緣duyên 生sanh 。是thị 惡ác 罵mạ 苦khổ 。從tùng 耳nhĩ 識thức 意ý 識thức 音âm 聲thanh 等đẳng 生sanh 。我ngã 於ư 此thử 中trung 。自tự 有hữu 二nhị 分phần 。他tha 人nhân 唯duy 有hữu 音âm 聲thanh 。是thị 則tắc 我ngã 罪tội 分phần/phân 多đa 。何hà 故cố 瞋sân 耶da 。又hựu 我ngã 於ư 此thử 聲thanh 。取thủ 相tướng 分phân 別biệt 。故cố 生sanh 憂ưu 惱não 即tức 是thị 我ngã 咎cữu 。又hựu 忍nhẫn 辱nhục 者giả 不bất 咎cữu 他tha 人nhân 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。是thị 瞋sân 等đẳng 過quá 。非phi 眾chúng 生sanh 咎cữu 。眾chúng 生sanh 心tâm 病bệnh 發phát 故cố 。不bất 得đắc 自tự 在tại 。如như 治trị 鬼quỷ 師sư 治trị 鬼quỷ 著trước 者giả 。但đãn 瞋sân 於ư 鬼quỷ 不bất 瞋sân 病bệnh 人nhân 。又hựu 是thị 人nhân 勤cần 行hành 。精tinh 進tấn 貪tham 集tập 善thiện 法Pháp 。故cố 不bất 計kế 他tha 語ngữ 。又hựu 念niệm 。諸chư 佛Phật 及cập 眾chúng 賢hiền 聖thánh 。尚thượng 不bất 免miễn 罵mạ 。如như 巧xảo 罵mạ 婆Bà 羅La 門Môn 等đẳng 。種chủng 種chủng 罵mạ 佛Phật 。如như 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。等đẳng 為vì 婆Bà 羅La 門Môn 。加gia 諸chư 毀hủy 辱nhục 。何hà 況huống 我ngã 等đẳng 。薄bạc 福phước 人nhân 耶da 。又hựu 作tác 此thử 念niệm 。世thế 間gian 多đa 惡ác 不bất 奪đoạt 我ngã 命mạng 。已dĩ 為vi 大đại 幸hạnh 。況huống 打đả 罵mạ 耶da 。又hựu 作tác 是thị 念niệm 。此thử 惡ác 罵mạ 等đẳng 於ư 我ngã 無vô 苦khổ 。易dị 可khả 忍nhẫn 受thọ 。如như 佛Phật 教giáo 比Bỉ 丘Khâu 。若nhược 鐵thiết 鋸cứ 解giải 身thân 尚thượng 應ưng 忍nhẫn 受thọ 。何hà 況huống 罵mạ 耶da 。又hựu 此thử 行hành 者giả 常thường 厭yếm 生sanh 死tử 。若nhược 得đắc 毀hủy 罵mạ 則tắc 證chứng 驗nghiệm 明minh 了liễu 。轉chuyển 增tăng 厭yếm 離ly 捨xả 惡ác 行hành 善thiện 。又hựu 是thị 人nhân 。知tri 不bất 忍nhẫn 辱nhục 。後hậu 受thọ 苦khổ 報báo 。作tác 如như 是thị 念niệm 。寧ninh 受thọ 輕khinh 罵mạ 勿vật 墮đọa 地địa 獄ngục 。又hựu 是thị 人nhân 深thâm 懷hoài 慚tàm 愧quý 我ngã 為vi 大đại 人nhân 。世Thế 尊Tôn 弟đệ 子tử 。修tu 行hành 道Đạo 者giả 。云vân 何hà 當đương 起khởi 所sở 不bất 應ưng 作tác 。身thân 口khẩu 業nghiệp 耶da 。又hựu 聞văn 行hành 忍nhẫn 菩Bồ 薩Tát 及cập 帝Đế 釋Thích 等đẳng 所sở 得đắc 忍nhẫn 力lực 。是thị 故cố 能năng 忍nhẫn 。

無Vô 明Minh 品Phẩm 第đệ 一nhất 百bách 二nhị 十thập 七thất

論luận 者giả 言ngôn 。隨tùy 逐trục 假giả 名danh 。名danh 為vi 無vô 明minh 。如như 說thuyết 凡phàm 夫phu 隨tùy 我ngã 音âm 聲thanh 。是thị 中trung 實thật 無vô 。我ngã 無vô 我ngã 所sở 。但đãn 諸chư 法pháp 和hòa 合hợp 。假giả 名danh 為vi 人nhân 。凡phàm 夫phu 不bất 能năng 分phân 別biệt 。故cố 生sanh 我ngã 心tâm 。我ngã 心tâm 生sanh 即tức 是thị 無vô 明minh 。問vấn 曰viết 。經kinh 中trung 佛Phật 說thuyết 不bất 知tri 過quá 去khứ 世thế 。等đẳng 名danh 為vi 無vô 明minh 。何hà 故cố 但đãn 說thuyết 我ngã 心tâm 是thị 耶da 。

答đáp 曰viết 。

是thị 過quá 去khứ 等đẳng 中trung 。多đa 人nhân 錯thác 謬mậu 故cố 。說thuyết 是thị 中trung 不bất 知tri 。名danh 為vi 無vô 明minh 。又hựu 經kinh 中trung 解giải 明minh 名danh 義nghĩa 。謂vị 有hữu 所sở 知tri 故cố 名danh 為vi 明minh 。知tri 何hà 等đẳng 法pháp 。謂vị 色sắc 陰ấm 無vô 常thường 如như 實thật 知tri 無vô 常thường 。受thọ 想tưởng 行hành 識thức 陰ấm 無vô 常thường 。如như 實thật 知tri 無vô 常thường 。與dữ 明minh 相tướng 違vi 名danh 為vi 無vô 明minh 。然nhiên 則tắc 不bất 明minh 如như 實thật 。故cố 名danh 無vô 明minh 。問vấn 曰viết 。若nhược 不bất 明minh 如như 實thật 名danh 無vô 明minh 者giả 。木mộc 石thạch 等đẳng 法pháp 應ưng 名danh 無vô 明minh 。以dĩ 不bất 明minh 如như 實thật 故cố 。

答đáp 曰viết 。

不bất 然nhiên 。木mộc 石thạch 無vô 心tâm 不bất 能năng 分phân 別biệt 。過quá 去khứ 世thế 等đẳng 。無vô 明minh 能năng 分phân 別biệt 。故cố 不bất 同đồng 木mộc 石thạch 。問vấn 曰viết 。無vô 明minh 名danh 無vô 法pháp 。如như 人nhân 目mục 不bất 見kiến 色sắc 。無vô 不bất 見kiến 法pháp 。是thị 故cố 但đãn 明minh 無vô 。故cố 名danh 為vi 無vô 明minh 。無vô 別biệt 法pháp 也dã 。

答đáp 曰viết 。

不bất 然nhiên 。若nhược 無vô 無vô 明minh 。於ư 五ngũ 陰ấm 中trung 。妄vọng 計kế 有hữu 人nhân 。及cập 瓦ngõa 石thạch 中trung 生sanh 金kim 想tưởng 者giả 。名danh 為vi 何hà 等đẳng 。故cố 知tri 邪tà 分phân 別biệt 性tánh 名danh 無vô 明minh 。非phi 明minh 無vô 故cố 名danh 無vô 明minh 也dã 。又hựu 從tùng 無vô 明minh 因nhân 緣duyên 。有hữu 諸chư 行hành 等đẳng 相tương 續tục 生sanh 。若nhược 無vô 法pháp 者giả 云vân 何hà 能năng 生sanh 。問vấn 曰viết 。若nhược 非phi 明minh 名danh 無vô 明minh 者giả 。今kim 但đãn 除trừ 明minh 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。盡tận 是thị 無vô 明minh 。是thị 故cố 不bất 以dĩ 一nhất 法pháp 。名danh 為vi 無vô 明minh 。

答đáp 曰viết 。

是thị 無vô 明minh 自tự 相tương/tướng 中trung 說thuyết 。不bất 說thuyết 餘dư 法pháp 。如như 言ngôn 不bất 善thiện 即tức 說thuyết 不bất 善thiện 體thể 。不bất 說thuyết 無vô 記ký 。無vô 明minh 亦diệc 爾nhĩ 。又hựu 雖tuy 稟bẩm 人nhân 形hình 。無vô 人nhân 行hành 故cố 說thuyết 名danh 非phi 人nhân 。如như 是thị 此thử 明minh 雖tuy 有hữu 分phân 別biệt 不bất 能năng 實thật 知tri 。故cố 說thuyết 無vô 明minh 。木mộc 石thạch 不bất 爾nhĩ 。問vấn 曰viết 。若nhược 說thuyết 無vô 色sắc 無vô 對đối 。無vô 漏lậu 無vô 為vi 。皆giai 是thị 餘dư 說thuyết 。無vô 明minh 何hà 故cố 不bất 如như 是thị 耶da 。

答đáp 曰viết 。

或hoặc 有hữu 此thử 理lý 。不bất 善thiện 等đẳng 中trung 。則tắc 不bất 如như 是thị 。問vấn 曰viết 。有hữu 人nhân 言ngôn 。但đãn 以dĩ 明minh 無vô 。故cố 名danh 無vô 明minh 。如như 室thất 無vô 光quang 明minh 則tắc 名danh 為vi 闇ám 。

答đáp 曰viết 。

世thế 間gian 有hữu 二nhị 種chủng 語ngữ 。或hoặc 明minh 無vô 故cố 說thuyết 名danh 無vô 明minh 。或hoặc 邪tà 明minh 故cố 說thuyết 名danh 無vô 明minh 。明minh 無vô 故cố 說thuyết 無vô 明minh 者giả 。如như 世thế 間gian 言ngôn 盲manh 不bất 見kiến 色sắc 聾lung 不bất 聞văn 聲thanh 。邪tà 明minh 故cố 說thuyết 無vô 明minh 者giả 。如như 夜dạ 見kiến 杌ngột 樹thụ 生sanh 人nhân 想tưởng 見kiến 人nhân 生sanh 杌ngột 樹thụ 想tưởng 。又hựu 若nhược 人nhân 不bất 能năng 。實thật 知tri 是thị 事sự 。故cố 名danh 不bất 知tri 。又hựu 邪tà 心tâm 名danh 煩phiền 惱não 。是thị 諸chư 行hành 因nhân 緣duyên 阿A 羅La 漢Hán 斷đoạn 故cố 。無vô 有hữu 無vô 明minh 。因nhân 緣duyên 諸chư 行hành 。若nhược 非phi 明minh 名danh 無vô 明minh 者giả 。今kim 阿A 羅La 漢Hán 。無vô 佛Phật 法Pháp 中trung 明minh 。應ưng 名danh 無vô 明minh 。若nhược 有hữu 無vô 明minh 。非phi 阿A 羅La 漢Hán 。當đương 知tri 別biệt 有hữu 無vô 明minh 體thể 性tánh 。邪tà 心tâm 是thị 也dã 。是thị 邪tà 是thị 無vô 明minh 分phân 為vi 。一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。皆giai 邪tà 行hành 故cố 。又hựu 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。覆phú 蔽tế 人nhân 心tâm 。皆giai 為vi 盲manh 冥minh 。如như 說thuyết 貪tham 欲dục 不bất 見kiến 法pháp 貪tham 欲dục 不bất 見kiến 福phước 。能năng 受thọ 此thử 貪tham 者giả 皆giai 名danh 為vi 盲manh 冥minh 。恚khuể 癡si 亦diệc 如như 是thị 。又hựu 從tùng 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 生sanh 諸chư 行hành 。而nhi 經kinh 中trung 說thuyết 從tùng 無vô 明minh 生sanh 行hành 。故cố 知tri 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。皆giai 名danh 無vô 明minh 。又hựu 不bất 見kiến 空không 者giả 常thường 有hữu 無vô 明minh 。但đãn 垢cấu 無vô 明minh 是thị 諸chư 行hành 因nhân 緣duyên 。又hựu 邪tà 明minh 故cố 說thuyết 無vô 明minh 。未vị 見kiến 空không 者giả 常thường 是thị 邪tà 明minh 。故cố 知tri 無vô 明minh 分phân 為vi 。一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。問vấn 曰viết 。無vô 明minh 云vân 何hà 生sanh 。

答đáp 曰viết 。

若nhược 聞văn 思tư 邪tà 因nhân 則tắc 無vô 明minh 生sanh 。如như 有hữu 陀đà 羅la 驃phiếu 有hữu 有hữu 分phần/phân 者giả 有hữu 精tinh 神thần 。諸chư 法pháp 不bất 念niệm 念niệm 滅diệt 無vô 有hữu 後hậu 身thân 。音âm 聲thanh 及cập 神thần 是thị 常thường 。草thảo 木mộc 等đẳng 有hữu 心tâm 。欲dục 成thành 如như 是thị 等đẳng 邪tà 執chấp 則tắc 無vô 明minh 生sanh 。或hoặc 從tùng 邪tà 因nhân 故cố 無vô 明minh 生sanh 。謂vị 親thân 近cận 惡ác 友hữu 。聽thính 聞văn 邪tà 法pháp 邪tà 念niệm 邪tà 行hành 。是thị 四tứ 邪tà 因nhân 故cố 無vô 明minh 生sanh 。又hựu 生sanh 餘dư 煩phiền 惱não 因nhân 緣duyên 。皆giai 是thị 生sanh 無vô 明minh 因nhân 。又hựu 從tùng 無vô 明minh 因nhân 故cố 無vô 明minh 生sanh 。如như 從tùng 麥mạch 生sanh 麥mạch 從tùng 稻đạo 生sanh 稻đạo 。如như 是thị 隨tùy 計kế 眾chúng 生sanh 則tắc 無vô 明minh 生sanh 。又hựu 經kinh 中trung 說thuyết 。從tùng 邪tà 念niệm 因nhân 緣duyên 則tắc 無vô 明minh 生sanh 。邪tà 念niệm 即tức 是thị 無vô 明minh 別biệt 名danh 。謂vị 見kiến 有hữu 人nhân 先tiên 生sanh 人nhân 念niệm 。後hậu 明minh 了liễu 故cố 名danh 為vi 無vô 明minh 。是thị 二nhị 先tiên 後hậu 相tương 助trợ 相tương 生sanh 。如như 從tùng 樹thụ 生sanh 果quả 從tùng 果quả 生sanh 樹thụ 。問vấn 曰viết 。無vô 明minh 有hữu 何hà 等đẳng 過quá 。

答đáp 曰viết 。

一nhất 切thiết 衰suy 惱não 。皆giai 由do 無vô 明minh 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。從tùng 無vô 明minh 生sanh 。貪tham 等đẳng 煩phiền 惱não 。從tùng 煩phiền 惱não 起khởi 不bất 善thiện 業nghiệp 。從tùng 業nghiệp 受thọ 身thân 。受thọ 身thân 因nhân 緣duyên 得đắc 。種chủng 種chủng 衰suy 惱não 。如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。謂vị 無vô 明minh 所sở 覆phú 。愛ái 結kết 所sở 繫hệ 。受thọ 諸chư 有hữu 身thân 。又hựu 師sư 子tử 吼hống 經kinh 中trung 說thuyết 。諸chư 取thủ 皆giai 以dĩ 無vô 明minh 為vi 本bổn 。又hựu 偈kệ 說thuyết 。所sở 有hữu 諸chư 惡ác 處xứ 。若nhược 今kim 世thế 後hậu 世thế 。皆giai 無vô 明minh 為vi 本bổn 。故cố 從tùng 貪tham 欲dục 起khởi 。一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 過quá 。皆giai 由do 無vô 明minh 有hữu 。以dĩ 從tùng 無vô 明minh 生sanh 。一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 故cố 。凡phàm 夫phu 以dĩ 無vô 明minh 故cố 。受thọ 五ngũ 陰ấm 不bất 淨tịnh 無vô 常thường 苦khổ 空không 無vô 我ngã 。何hà 有hữu 智trí 者giả 。受thọ 此thử 諸chư 苦khổ 。又hựu 正chánh 思tư 惟duy 故cố 。能năng 捨xả 五ngũ 陰ấm 。如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。若nhược 知tri 我ngã 心tâm 是thị 邪tà 顛điên 倒đảo 則tắc 不bất 復phục 生sanh 。故cố 知tri 以dĩ 無vô 明minh 因nhân 緣duyên 故cố 縛phược 。明minh 因nhân 緣duyên 故cố 解giải 。又hựu 世thế 間gian 眾chúng 生sanh 。以dĩ 無vô 明minh 力lực 故cố 。貪tham 求cầu 少thiểu 味vị 不bất 見kiến 多đa 過quá 。如như 蛾nga 投đầu 火hỏa 。如như 魚ngư 吞thôn 鉤câu 。眾chúng 生sanh 亦diệc 爾nhĩ 。現hiện 貪tham 少thiểu 味vị 不bất 顧cố 多đa 過quá 。又hựu 外ngoại 道đạo 經Kinh 典điển 。所sở 生sanh 邪tà 見kiến 。說thuyết 無vô 罪tội 福phước 等đẳng 。皆giai 是thị 無vô 明minh 。又hựu 諸chư 惡ác 道đạo 皆giai 因nhân 不bất 善thiện 。不bất 善thiện 皆giai 是thị 無vô 明minh 。又hựu 邪tà 見kiến 起khởi 業nghiệp 。多đa 墮đọa 地địa 獄ngục 。邪tà 見kiến 皆giai 由do 無vô 明minh 故cố 生sanh 。又hựu 佛Phật 為vi 世Thế 尊Tôn 。一Nhất 切Thiết 智Trí 人nhân 。三tam 界giới 大đại 師sư 。真chân 淨tịnh 行hạnh 者giả 及cập 聖thánh 弟đệ 子tử 等đẳng 。諸chư 外ngoại 道đạo 輩bối 。不bất 能năng 別biệt 知tri 。如như 真chân 寶bảo 珠châu 盲manh 者giả 棄khí 之chi 。此thử 皆giai 無vô 明minh 過quá 也dã 。又hựu 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。所sở 有hữu 衰suy 惱não 敗bại 壞hoại 等đẳng 事sự 。皆giai 由do 無vô 明minh 。一nhất 切thiết 利lợi 益ích 。成thành 就tựu 增tăng 長trưởng 。皆giai 由do 於ư 明minh 。若nhược 增tăng 長trưởng 無vô 明minh 。究cứu 竟cánh 必tất 墮đọa 阿A 鼻Tỳ 地Địa 獄Ngục 。如như 劫kiếp 初sơ 人nhân 不bất 知tri 味vị 是thị 虛hư 妄vọng 。而nhi 生sanh 貪tham 著trước 故cố 失thất 色sắc 力lực 壽thọ 命mạng 等đẳng 事sự 。當đương 知tri 皆giai 由do 。無vô 明minh 忘vong 失thất 諸chư 利lợi 。又hựu 此thử 無vô 明minh 但đãn 真chân 智trí 斷đoạn 。貪tham 等đẳng 不bất 爾nhĩ 。又hựu 貪tham 心tâm 中trung 無vô 恚khuể 。恚khuể 心tâm 中trung 無vô 貪tham 。無vô 明minh 在tại 一nhất 切thiết 心tâm 中trung 。及cập 不bất 修tu 慧tuệ 人nhân 無vô 明minh 常thường 在tại 心tâm 中trung 。又hựu 諸chư 煩phiền 惱não 中trung 。無vô 明minh 最tối 強cường/cưỡng 。如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。無vô 明minh 罪tội 重trọng 亦diệc 難nạn/nan 除trừ 解giải 。又hựu 無vô 明minh 是thị 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 根căn 本bổn 。若nhược 無vô 無vô 明minh 。則tắc 諸chư 業nghiệp 不bất 集tập 不bất 成thành 。何hà 以dĩ 知tri 之chi 。諸chư 阿A 羅La 漢Hán 。無vô 眾chúng 生sanh 相tướng 。無vô 無vô 明minh 故cố 。諸chư 業nghiệp 不bất 能năng 集tập 成thành 。業nghiệp 不bất 集tập 故cố 識thức 等đẳng 諸chư 分phần/phân 不bất 能năng 復phục 生sanh 。故cố 知tri 無vô 明minh 是thị 諸chư 苦khổ 本bổn 。又hựu 現hiện 見kiến 貪tham 著trước 。此thử 不bất 淨tịnh 身thân 。亦diệc 於ư 無vô 常thường 中trung 生sanh 常thường 想tưởng 。猶do 若nhược 空không 捲quyển 以dĩ 誑cuống 小tiểu 兒nhi 。亦diệc 如như 幻huyễn 師sư 能năng 現hiện 前tiền 誑cuống 人nhân 。令linh 見kiến 土thổ/độ 為vi 金kim 。又hựu 俗tục 言ngôn 。愚ngu 人nhân 現hiện 以dĩ 罪tội 加gia 而nhi 可khả 以dĩ 言ngôn 誑cuống 。世thế 間gian 亦diệc 爾nhĩ 。眼nhãn 見kiến 不bất 淨tịnh 而nhi 為vi 其kỳ 所sở 誑cuống 。又hựu 諸chư 心tâm 法pháp 念niệm 念niệm 盡tận 滅diệt 。取thủ 相tương/tướng 故cố 生sanh 。色sắc 滅diệt 盡tận 已dĩ 癡si 故cố 取thủ 相tương/tướng 。於ư 聲thanh 等đẳng 中trung 。亦diệc 復phục 如như 是thị 。是thị 故cố 難nan 解giải 。此thử 皆giai 無vô 明minh 之chi 過quá 。問vấn 曰viết 。多đa 無vô 明minh 人nhân 。有hữu 何hà 等đẳng 相tướng 。

答đáp 曰viết 。

是thị 人nhân 於ư 畏úy 處xứ 不bất 畏úy 。憙hí 處xứ 不bất 憙hí 。憎tăng 惡ác 善thiện 人nhân 愛ái 樂nhạo 惡ác 人nhân 。倒đảo 取thủ 人nhân 意ý 。常thường 憙hí 反phản 戾lệ 堅kiên 執chấp 邪tà 事sự 。少thiểu 於ư 慚tàm 愧quý 不bất 顧cố 嫌hiềm 疑nghi 。不bất 能năng 悅duyệt 彼bỉ 。亦diệc 自tự 難nạn/nan 悅duyệt 。不bất 能năng 親thân 附phụ 。亦diệc 難nạn/nan 親thân 近cận 。愚ngu 騃ngãi 無vô 識thức 。好hảo/hiếu 弊tệ 垢cấu 衣y 。樂lạc 處xứ 黑hắc 闇ám 及cập 不bất 淨tịnh 處xứ 。自tự 大đại 自tự 貴quý 憙hí 輕khinh 蔑miệt 人nhân 。不bất 以dĩ 道Đạo 理lý 。自tự 顯hiển 功công 德đức 。過quá 不bất 知tri 過quá 利lợi 不bất 識thức 利lợi 。不bất 好hảo/hiếu 淨tịnh 潔khiết 。亦diệc 無vô 威uy 儀nghi 。拙chuyết 於ư 語ngữ 言ngôn 常thường 憙hí 恚khuể 恨hận 。僻tích 取thủ 他tha 教giáo 而nhi 深thâm 貪tham 著trước 。學học 誦tụng 難nan 得đắc 既ký 得đắc 易dị 失thất 。設thiết 有hữu 所sở 得đắc 。不bất 能năng 解giải 義nghĩa 。設thiết 有hữu 所sở 解giải 則tắc 復phục 邪tà 僻tích 。如như 是thị 等đẳng 相tướng 。皆giai 由do 無vô 明minh 。故cố 知tri 無vô 明minh 有hữu 無vô 量lượng 過quá 。是thị 故cố 應ưng 斷đoạn 。問vấn 曰viết 。當đương 云vân 何hà 斷đoạn 。

答đáp 曰viết 。

善thiện 修tu 真chân 智trí 則tắc 無vô 明minh 斷đoạn 。問vấn 曰viết 。知tri 陰ấm 界giới 等đẳng 亦diệc 名danh 真chân 智trí 。經kinh 中trung 何hà 故cố 說thuyết 無vô 明minh 藥dược 者giả 若nhược 因nhân 緣duyên 若nhược 因nhân 緣duyên 觀quán 。

答đáp 曰viết 。

諸chư 外ngoại 道đạo 輩bối 。多đa 於ư 因nhân 物vật 中trung 謬mậu 。因nhân 中trung 謬mậu 故cố 說thuyết 自tự 在tại 天thiên 等đẳng 為vi 世thế 間gian 。因nhân 物vật 中trung 謬mậu 故cố 說thuyết 有hữu 陀đà 羅la 驃phiếu 有hữu 有hữu 分phần/phân 等đẳng 。觀quán 因nhân 緣duyên 法pháp 此thử 二nhị 則tắc 斷đoạn 。問vấn 曰viết 。因nhân 緣duyên 名danh 無vô 明minh 藥dược 。何hà 故cố 二nhị 種chủng 說thuyết 耶da 。

答đáp 曰viết 。

欲dục 攝nhiếp 餘dư 智trí 故cố 。若nhược 觀quán 陰ấm 界giới 入nhập 等đẳng 亦diệc 破phá 無vô 明minh 。但đãn 重trọng/trùng 無vô 明minh 名danh 邪tà 見kiến 。邪tà 見kiến 以dĩ 因nhân 緣duyên 斷đoạn 。故cố 二nhị 種chủng 說thuyết 。貪tham 恚khuể 亦diệc 如như 是thị 。又hựu 世thế 間gian 多đa 於ư 瓶bình 等đẳng 名danh 字tự 中trung 謬mậu 。如như 聞văn 瓶bình 名danh 則tắc 心tâm 生sanh 疑nghi 。為vi 色sắc 等đẳng 是thị 瓶bình 。為vi 離ly 色sắc 更cánh 有hữu 瓶bình 耶da 。如như 是thị 為vi 五ngũ 陰ấm 是thị 人nhân 。為vi 離ly 五ngũ 陰ấm 更cánh 有hữu 人nhân 耶da 。若nhược 心tâm 決quyết 定định 。則tắc 墮đọa 二nhị 邊biên 。所sở 謂vị 斷đoạn 常thường 。身thân 即tức 是thị 神thần 。異dị 身thân 異dị 神thần 亦diệc 如như 是thị 。若nhược 人nhân 知tri 瓶bình 從tùng 眾chúng 緣duyên 生sanh 。因nhân 色sắc 香hương 味vị 觸xúc 成thành 。如như 是thị 色sắc 等đẳng 諸chư 陰ấm 為vi 人nhân 。能năng 如như 是thị 知tri 。則tắc 能năng 捨xả 離ly 從tùng 名danh 生sanh 癡si 。是thị 名danh 字tự 能năng 覆phú 諸chư 法pháp 實thật 義nghĩa 。如như 天thiên 問vấn 經kinh 說thuyết 名danh 勝thắng 一nhất 切thiết 法pháp 。更cánh 無vô 能năng 過quá 者giả 。是thị 名danh 字tự 一nhất 法pháp 諸chư 法pháp 皆giai 隨tùy 。又hựu 說thuyết 。見kiến 世thế 間gian 集tập 則tắc 滅diệt 無vô 見kiến 。見kiến 世thế 間gian 滅diệt 則tắc 滅diệt 有hữu 見kiến 。又hựu 說thuyết 。諸chư 行hành 相tương 續tục 故cố 說thuyết 五ngũ 陰ấm 生sanh 死tử 。此thử 皆giai 無vô 明minh 過quá 患hoạn 。觀quán 因nhân 緣duyên 則tắc 滅diệt 。又hựu 經kinh 中trung 說thuyết 。若nhược 人nhân 見kiến 因nhân 緣duyên 是thị 人nhân 即tức 見kiến 法pháp 。若nhược 見kiến 法pháp 即tức 見kiến 佛Phật 。如như 是thị 若nhược 人nhân 能năng 斷đoạn 。從tùng 名danh 生sanh 癡si 。是thị 人nhân 則tắc 實thật 見kiến 佛Phật 。不bất 隨tùy 他tha 教giáo 。是thị 故cố 以dĩ 正chánh 智trí 故cố 則tắc 無vô 明minh 盡tận 。正chánh 知tri 因nhân 緣duyên 法pháp 故cố 能năng 得đắc 正chánh 智trí 。又hựu 略lược 說thuyết 。八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 法Pháp 藏tạng 中trung 。所sở 有hữu 智trí 慧tuệ 。皆giai 除trừ 無vô 明minh 。以dĩ 無vô 明minh 是thị 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 根căn 本bổn 。亦diệc 助trợ 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 故cố 。如như 是thị 因nhân 緣duyên 。則tắc 無vô 明minh 斷đoạn 。

成Thành 實Thật 論Luận 卷quyển 第đệ 九cửu