Thành Thật Luận – Quyển 3

成Thành 實Thật 論Luận
Quyển 3
訶Ha 梨Lê 跋Bạt 摩Ma 造Tạo 姚Diêu 秦Tần 鳩Cưu 摩Ma 羅La 什Thập 譯Dịch

成Thành 實Thật 論Luận 卷quyển 第đệ 三tam

訶ha 梨lê 跋bạt 摩ma 造tạo

姚Diêu 秦Tần 三tam 藏tạng 鳩Cưu 摩Ma 羅La 什Thập 譯dịch

有hữu 中trung 陰ấm 品phẩm 。 第đệ 二nhị 十thập 四tứ 。

論luận 者giả 言ngôn 。 有hữu 人nhân 說thuyết 有hữu 中trung 陰ấm 或hoặc 有hữu 說thuyết 無vô 。 問vấn 曰viết 。 何hà 因nhân 緣duyên 故cố 說thuyết 有hữu 。 何hà 因nhân 緣duyên 故cố 言ngôn 無vô 。

答đáp 曰viết 。

有hữu 中trung 陰ấm 者giả 。 佛Phật 阿a 輸du 羅la 耶da 那na 經kinh 中trung 說thuyết 。 若nhược 父phụ 母mẫu 會hội 時thời 。 眾chúng 住trụ 隨tùy 何hà 處xứ 來lai 。 依y 止chỉ 其kỳ 中trung 。 是thị 故cố 知tri 有hữu 中trung 陰ấm 。 又hựu 和hòa 蹉sa 經kinh 說thuyết 。 若nhược 眾chúng 生sanh 捨xả 此thử 陰ấm 已dĩ 。 未vị 受thọ 心tâm 生sanh 身thân 。 於ư 是thị 中trung 間gian 。 我ngã 說thuyết 愛ái 為vi 因nhân 緣duyên 。 是thị 名danh 中trung 陰ấm 。 又hựu 七thất 善thiện 人nhân 中trung 有hữu 中trung 有hữu 滅diệt 者giả 。 又hựu 經kinh 中trung 說thuyết 。 雜tạp 起khởi 業nghiệp 雜tạp 受thọ 身thân 雜tạp 生sanh 世thế 間gian 。 當đương 知tri 有hữu 中trung 陰ấm 。 又hựu 經kinh 中trung 說thuyết 四tứ 有hữu 。 本bổn 有hữu 。 死tử 有hữu 。 中trung 有hữu 。 生sanh 有hữu 。 又hựu 說thuyết 七thất 有hữu 。 五ngũ 道đạo 有hữu 業nghiệp 有hữu 中trung 有hữu 。 又hựu 說thuyết 。 閻diêm 王vương 呵ha 責trách 中trung 陰ấm 罪tội 人nhân 令linh 顛điên 倒đảo 墮đọa 又hựu 佛Phật 因nhân 中trung 陰ấm 知tri 眾chúng 生sanh 宿túc 命mạng 。 謂vị 此thử 眾chúng 生sanh 生sanh 此thử 處xứ 。 彼bỉ 眾chúng 生sanh 生sanh 彼bỉ 處xứ 。 又hựu 經kinh 中trung 說thuyết 。 以dĩ 天thiên 眼nhãn 見kiến 。 諸chư 眾chúng 生sanh 死tử 時thời 生sanh 時thời 。 又hựu 說thuyết 。 眾chúng 生sanh 為vi 陰ấm 所sở 縛phược 故cố 。 從tùng 此thử 世thế 間gian 。 至chí 彼bỉ 世thế 間gian 。 又hựu 世thế 人nhân 亦diệc 信tín 有hữu 中trung 陰ấm 言ngôn 。 若nhược 人nhân 死tử 時thời 有hữu 微vi 四tứ 大đại 從tùng 此thử 陰ấm 去khứ 。 又hựu 若nhược 有hữu 中trung 陰ấm 則tắc 有hữu 後hậu 世thế 。 若nhược 無vô 中trung 陰ấm 者giả 。 捨xả 此thử 身thân 已dĩ 。 未vị 受thọ 後hậu 身thân 中trung 間gian 應ưng 斷đoạn 。 以dĩ 是thị 故cố 知tri 有hữu 中trung 陰ấm 。

無vô 中trung 陰ấm 品phẩm 。 第đệ 二nhị 十thập 五ngũ

有hữu 人nhân 言ngôn 無vô 有hữu 中trung 陰ấm 。 汝nhữ 雖tuy 言ngôn 阿a 輸du 羅la 耶da 那na 經kinh 中trung 說thuyết 有hữu 中trung 陰ấm 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 若nhược 是thị 聖thánh 人nhân 不bất 知tri 此thử 為vi 是thị 誰thùy 。 從tùng 何hà 處xứ 來lai 。 則tắc 無vô 中trung 陰ấm 。 若nhược 有hữu 者giả 何hà 故cố 不bất 知tri 。 又hựu 汝nhữ 言ngôn 和hòa 蹉sa 經kinh 說thuyết 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 是thị 經Kinh 中trung 問vấn 異dị 答đáp 異dị 。 是thị 和hòa 蹉sa 梵Phạm 志Chí 所sở 計kế 身thân 異dị 神thần 異dị 故cố 如như 是thị 答đáp 。 中trung 陰ấm 中trung 有hữu 五ngũ 陰ấm 。 又hựu 汝nhữ 言ngôn 有hữu 中trung 有hữu 滅diệt 者giả 。 是thị 人nhân 於ư 欲dục 色sắc 界giới 中trung 間gian 受thọ 身thân 。 於ư 此thử 中trung 滅diệt 故cố 名danh 有hữu 中trung 有hữu 滅diệt 也dã 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。 若nhược 人nhân 死tử 何hà 處xứ 去khứ 何hà 處xử 在tại 何hà 處xứ 。 是thị 義nghĩa 無vô 異dị 。 又hựu 汝nhữ 言ngôn 雜tạp 受thọ 身thân 雜tạp 生sanh 世thế 間gian 者giả 。 若nhược 言ngôn 受thọ 身thân 言ngôn 生sanh 世thế 間gian 。 是thị 義nghĩa 不bất 異dị 。 又hựu 汝nhữ 言ngôn 四tứ 有hữu 七thất 有hữu 者giả 。 是thị 經Kinh 不bất 然nhiên 。 以dĩ 不bất 順thuận 法pháp 相tướng 故cố 。 又hựu 汝nhữ 言ngôn 閻diêm 王vương 呵ha 責trách 者giả 。 此thử 在tại 生sanh 有hữu 非phi 中trung 有hữu 也dã 。 又hựu 汝nhữ 言ngôn 佛Phật 因nhân 中trung 陰ấm 知tri 宿túc 命mạng 者giả 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。 聖thánh 智trí 力lực 爾nhĩ 。 雖tuy 不bất 相tương 續tục 亦diệc 能năng 念niệm 知tri 。 又hựu 汝nhữ 言ngôn 天thiên 眼nhãn 見kiến 死tử 時thời 生sanh 時thời 者giả 。 欲dục 生sanh 名danh 生sanh 時thời 。 將tương 死tử 名danh 死tử 時thời 。 非phi 中trung 陰ấm 也dã 。 又hựu 汝nhữ 言ngôn 眾chúng 生sanh 為vi 陰ấm 所sở 縛phược 從tùng 此thử 至chí 彼bỉ 者giả 。 示thị 有hữu 後hậu 世thế 故cố 如như 是thị 說thuyết 。 不bất 明minh 有hữu 中trung 陰ấm 也dã 。 又hựu 汝nhữ 言ngôn 死tử 時thời 有hữu 微vi 四tứ 大đại 去khứ 者giả 。 世thế 人nhân 所sở 見kiến 。 不bất 可khả 信tín 也dã 。 此thử 非phi 用dụng 因nhân 。 又hựu 汝nhữ 言ngôn 若nhược 無vô 中trung 陰ấm 中trung 間gian 應ưng 斷đoạn 者giả 。 以dĩ 業nghiệp 力lực 故cố 。 此thử 人nhân 生sanh 此thử 。 彼bỉ 人nhân 生sanh 彼bỉ 。 如như 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 雖tuy 不bất 相tương 續tục 。 而nhi 能năng 憶ức 念niệm 。 是thị 故cố 無vô 有hữu 中trung 陰ấm 。

復phục 次thứ 宿túc 命mạng 智trí 中trung 說thuyết 知tri 此thử 人nhân 此thử 間gian 死tử 彼bỉ 間gian 生sanh 。 不bất 說thuyết 住trụ 中trung 陰ấm 中trung 。

復phục 次thứ 佛Phật 說thuyết 三tam 種chủng 業nghiệp 。 現hiện 報báo 。 生sanh 報báo 。 及cập 後hậu 報báo 業nghiệp 。 不bất 說thuyết 有hữu 中trung 陰ấm 報báo 業nghiệp 。

復phục 次thứ 若nhược 中trung 陰ấm 有hữu 觸xúc 即tức 名danh 生sanh 有hữu 。 若nhược 不bất 能năng 觸xúc 是thị 則tắc 無vô 觸xúc 。 觸xúc 無vô 故cố 受thọ 等đẳng 亦diệc 無vô 。 如như 是thị 何hà 所sở 有hữu 耶da 。 又hựu 若nhược 眾chúng 生sanh 。 受thọ 中trung 陰ấm 形hình 。 即tức 名danh 受thọ 生sanh 。 如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。 若nhược 人nhân 捨xả 此thử 身thân 。 受thọ 餘dư 身thân 者giả 。 我ngã 說thuyết 名danh 生sanh 。 若nhược 不bất 受thọ 身thân 則tắc 無vô 中trung 陰ấm 。

復phục 次thứ 若nhược 中trung 陰ấm 有hữu 退thoái 。 即tức 名danh 為vi 生sanh 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 要yếu 先tiên 生sanh 後hậu 退thoái 故cố 。 若nhược 無vô 退thoái 是thị 則tắc 為vi 常thường 。 又hựu 以dĩ 業nghiệp 力lực 故cố 生sanh 。 何hà 用dụng 中trung 陰ấm 。 又hựu 若nhược 中trung 陰ấm 從tùng 業nghiệp 成thành 者giả 。 即tức 是thị 生sanh 有hữu 。 如như 說thuyết 業nghiệp 因nhân 緣duyên 生sanh 。 若nhược 不bất 從tùng 業nghiệp 成thành 。 何hà 由do 而nhi 有hữu 。 是thị 應ưng 速tốc 答đáp 。

答đáp 曰viết 。

我ngã 以dĩ 生sanh 有hữu 差sai 別biệt 說thuyết 名danh 中trung 陰ấm 。 是thị 故cố 無vô 如như 上thượng 過quá 。 是thị 人nhân 雖tuy 中trung 陰ấm 生sanh 亦diệc 與dữ 生sanh 有hữu 異dị 。 能năng 令linh 識thức 到đáo 迦ca 羅la 羅la 中trung 。 是thị 名danh 中trung 陰ấm 。 難nạn/nan 曰viết 。 以dĩ 業nghiệp 力lực 能năng 至chí 。 何hà 用dụng 分phân 別biệt 說thuyết 中trung 陰ấm 耶da 。 又hựu 心tâm 無vô 所sở 至chí 。 以dĩ 業nghiệp 因nhân 緣duyên 。 故cố 從tùng 此thử 間gian 滅diệt 於ư 彼bỉ 處xứ 生sanh 。 又hựu 現hiện 見kiến 心tâm 不bất 相tương 續tục 生sanh 。 如như 人nhân 刺thứ 足túc 頭đầu 中trung 覺giác 痛thống 。 此thử 足túc 中trung 識thức 無vô 有hữu 因nhân 緣duyên 。 至chí 於ư 頭đầu 中trung 。 以dĩ 近cận 遠viễn 眾chúng 緣duyên 和hòa 合hợp 生sanh 心tâm 。 是thị 故cố 不bất 應ưng 。 分phân 別biệt 計kế 有hữu 中trung 陰ấm 。

次Thứ 第Đệ 品Phẩm 第đệ 二nhị 十thập 六lục

論luận 者giả 言ngôn 。 有hữu 人nhân 說thuyết 四Tứ 諦Đế 次thứ 第đệ 見kiến 。 有hữu 人nhân 說thuyết 一nhất 時thời 見kiến 。 問vấn 曰viết 。 何hà 因nhân 緣duyên 故cố 。 說thuyết 次thứ 第đệ 見kiến 。 何hà 因nhân 緣duyên 故cố 。 言ngôn 一nhất 時thời 見kiến 。

答đáp 曰viết 。

次thứ 第đệ 見kiến 者giả 。 如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。 若nhược 人nhân 見kiến 世thế 間gian 集tập 即tức 滅diệt 無vô 見kiến 。 見kiến 世thế 間gian 滅diệt 即tức 滅diệt 有hữu 見kiến 。 當đương 知tri 集tập 滅diệt 二nhị 相tương/tướng 各các 異dị 。 又hựu 若nhược 人nhân 能năng 知tri 。 所sở 有hữu 集tập 相tương/tướng 皆giai 是thị 滅diệt 相tương/tướng 。 是thị 名danh 離ly 垢cấu 。 得đắc 法Pháp 眼nhãn 淨tịnh 。 又hựu 說thuyết 。 利lợi 智trí 慧tuệ 人nhân 漸tiệm 捨xả 諸chư 惡ác 。 如như 練luyện 金kim 師sư 能năng 離ly 身thân 垢cấu 。 又hựu 漏lậu 盡tận 經kinh 說thuyết 。 能năng 知tri 見kiến 者giả 則tắc 漏lậu 得đắc 盡tận 。 行hành 者giả 不bất 能năng 自tự 知tri 。 日nhật 日nhật 所sở 盡tận 常thường 修tu 習tập 故cố 。 得đắc 盡tận 諸chư 漏lậu 。

復phục 次thứ 佛Phật 言ngôn 。 於ư 諸chư 諦đế 中trung 能năng 生sanh 眼nhãn 智trí 明minh 慧tuệ 。 欲dục 界giới 苦khổ 中trung 二nhị 色sắc 無vô 色sắc 界giới 二nhị 。 集tập 等đẳng 亦diệc 爾nhĩ 。 又hựu 經kinh 中trung 佛Phật 自tự 口khẩu 說thuyết 。 漸tiệm 次thứ 見kiến 諦Đế 。 如như 人nhân 登đăng 梯thê 。 次thứ 第đệ 而nhi 上thượng 。 以dĩ 是thị 等đẳng 經kinh 故cố 。 知tri 四Tứ 諦Đế 非phi 一nhất 時thời 得đắc 。 又hựu 諸chư 煩phiền 惱não 於ư 四Tứ 諦Đế 中trung 。 四tứ 種chủng 邪tà 行hành 。 所sở 謂vị 無vô 苦khổ 無vô 集tập 無vô 滅diệt 無vô 道đạo 。 故cố 無vô 漏lậu 智trí 亦diệc 應ưng 次thứ 第đệ 四tứ 種chủng 正chánh 行hạnh 。 又hựu 行hành 者giả 應ưng 定định 心tâm 分phân 別biệt 是thị 苦khổ 是thị 苦khổ 因nhân 是thị 苦khổ 滅diệt 。 是thị 苦khổ 滅diệt 道đạo 。 若nhược 一nhất 心tâm 中trung 何hà 得đắc 如như 是thị 。 決quyết 定định 分phân 別biệt 。 故cố 知tri 次thứ 第đệ 非phi 一nhất 時thời 也dã 。

一Nhất 時Thời 品Phẩm 第đệ 二nhị 十thập 七thất

有hữu 人nhân 言ngôn 。 四Tứ 諦Đế 一nhất 時thời 見kiến 非phi 次thứ 第đệ 。 汝nhữ 說thuyết 見kiến 世thế 間gian 集tập 即tức 滅diệt 無vô 見kiến 。 見kiến 世thế 間gian 滅diệt 則tắc 滅diệt 有hữu 見kiến 者giả 則tắc 壞hoại 自tự 法pháp 。 若nhược 然nhiên 者giả 亦diệc 不bất 應ưng 以dĩ 。 十thập 六lục 心tâm 十thập 二nhị 行hành 得đắc 道Đạo 。 又hựu 汝nhữ 言ngôn 知tri 所sở 有hữu 集tập 相tương/tướng 皆giai 是thị 滅diệt 相tương/tướng 。 得đắc 法Pháp 眼nhãn 者giả 。 若nhược 爾nhĩ 便tiện 應ưng 以dĩ 二nhị 心tâm 得đắc 道Đạo 。 一nhất 者giả 集tập 心tâm 。 二nhị 謂vị 滅diệt 心tâm 。 但đãn 不bất 然nhiên 。 又hựu 汝nhữ 言ngôn 利lợi 智trí 漸tiệm 捨xả 惡ác 者giả 。 亦diệc 不bất 應ưng 但đãn 十thập 六lục 心tâm 也dã 。 又hựu 汝nhữ 言ngôn 漏lậu 盡tận 經kinh 說thuyết 能năng 知tri 色sắc 等đẳng 得đắc 漏lậu 盡tận 者giả 。 如như 是thị 則tắc 應ứng 。 有hữu 無vô 量lượng 心tâm 。 非phi 但đãn 十thập 六lục 心tâm 。 又hựu 汝nhữ 言ngôn 眼nhãn 智trí 明minh 慧tuệ 者giả 。 佛Phật 自tự 言ngôn 。 於ư 四Tứ 諦Đế 中trung 。 得đắc 眼nhãn 智trí 明minh 慧tuệ 。 不bất 言ngôn 次thứ 第đệ 有hữu 十thập 六lục 心tâm 。 又hựu 汝nhữ 言ngôn 佛Phật 自tự 口khẩu 說thuyết 漸tiệm 次thứ 見kiến 諦Đế 如như 登đăng 梯thê 者giả 。 我ngã 不bất 習tập 此thử 經Kinh 。 設thiết 有hữu 應ưng 棄khí 。 以dĩ 不bất 順thuận 法pháp 相tướng 故cố 。 又hựu 汝nhữ 言ngôn 四tứ 種chủng 邪tà 行hành 者giả 。 於ư 五ngũ 陰ấm 等đẳng 亦diệc 應ưng 邪tà 行hành 。 隨tùy 所sở 邪tà 行hành 皆giai 應ưng 生sanh 智trí 。 如như 是thị 則tắc 不bất 應ưng 但đãn 以dĩ 十thập 六lục 心tâm 得đắc 道Đạo 。 又hựu 汝nhữ 言ngôn 應ưng 定định 分phân 別biệt 者giả 。 於ư 色sắc 等đẳng 中trung 亦diệc 應ưng 分phân 別biệt 。 是thị 故cố 不bất 但đãn 應ưng 有hữu 十thập 六lục 心tâm 也dã 。

復phục 次thứ 行hành 者giả 。 不bất 得đắc 諸chư 諦đế 唯duy 有hữu 一nhất 諦đế 。 謂vị 見kiến 苦khổ 滅diệt 名danh 初sơ 得đắc 道Đạo 。 以dĩ 見kiến 法pháp 等đẳng 。 諸chư 因nhân 緣duyên 故cố 。 行hành 者giả 從tùng 煖noãn 等đẳng 法pháp 漸tiệm 次thứ 見kiến 諦Đế 滅Diệt 諦Đế 。 最tối 後hậu 見kiến 滅Diệt 諦Đế 。 故cố 名danh 為vi 得đắc 道Đạo 。

退Thoái 品Phẩm 第đệ 二nhị 十thập 八bát

論luận 者giả 言ngôn 。 有hữu 人nhân 說thuyết 阿A 羅La 漢Hán 退thoái 。 或hoặc 說thuyết 不bất 退thoái 。 問vấn 曰viết 。 何hà 因nhân 緣duyên 故cố 說thuyết 退thoái 。 何hà 因nhân 緣duyên 故cố 言ngôn 不bất 退thoái 。

答đáp 曰viết 。

有hữu 退thoái 者giả 如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。

時thời 解giải 脫thoát 阿A 羅La 漢Hán 以dĩ 五ngũ 因nhân 緣duyên 故cố 退thoái 。 樂nhạo/nhạc/lạc 作tác 務vụ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 誦tụng 讀đọc 。 樂nhạo/nhạc/lạc 斷đoạn 事sự 。 樂nhạo/nhạc/lạc 遠viễn 行hành 。 長trường 病bệnh 。 又hựu 經kinh 說thuyết 二nhị 種chủng 阿A 羅La 漢Hán 退thoái 相tương/tướng 。 不bất 退thoái 相tương/tướng 。 又hựu 經kinh 中trung 說thuyết 。 若nhược 某mỗ 比Bỉ 丘Khâu 退thoái 解giải 脫thoát 門môn 。 則tắc 有hữu 是thị 處xứ 。 又hựu 經kinh 中trung 說thuyết 。 觀quán 身thân 如như 瓶bình 。 防phòng 意ý 如như 城thành 。 慧tuệ 與dữ 魔ma 戰chiến 。 守thủ 勝thắng 無vô 壞hoại 。 若nhược 無vô 退thoái 者giả 不bất 應ưng 守thủ 勝thắng 。 又hựu 二nhị 種chủng 智trí 。 盡tận 智trí 。 無vô 生sanh 智trí 。 若nhược 盡tận 智trí 不bất 復phục 生sanh 者giả 。 何hà 用dụng 無vô 生sanh 智trí 。 又hựu 優ưu 陀đà 耶da 難nan 得đắc 滅diệt 盡tận 定định 者giả 即tức 是thị 退thoái 因nhân 。 是thị 人nhân 雖tuy 退thoái 亦diệc 生sanh 色sắc 界giới 。 以dĩ 是thị 等đẳng 緣duyên 當đương 知tri 有hữu 退thoái 。

不Bất 退Thoái 品Phẩm 第đệ 二nhị 十thập 九cửu

有hữu 人nhân 言ngôn 。 聖thánh 道Đạo 不bất 退thoái 。 但đãn 退thoái 禪thiền 定định 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 然nhiên 者giả 無vô 二nhị 種chủng 阿A 羅La 漢Hán 。 但đãn 有hữu 退thoái 相tương/tướng 。 以dĩ 一nhất 切thiết 阿A 羅La 漢Hán 。 於ư 禪thiền 定định 中trung 。 皆giai 有hữu 退thoái 故cố 。

答đáp 曰viết 。

退thoái 禪thiền 定định 中trung 自tự 在tại 力lực 。 非phi 一nhất 切thiết 阿A 羅La 漢Hán 。 皆giai 得đắc 自tự 在tại 力lực 。 問vấn 曰viết 。 不bất 然nhiên 。 如như 劬cù 提đề 比Bỉ 丘Khâu 。 六lục 反phản 退thoái 已dĩ 。 便tiện 以dĩ 刀đao 自tự 害hại 。 若nhược 退thoái 禪thiền 定định 者giả 不bất 應ưng 自tự 害hại 。 以dĩ 佛Phật 法Pháp 中trung 貴quý 解giải 脫thoát 不bất 貴quý 定định 故cố 。

答đáp 曰viết 。

是thị 人nhân 依y 此thử 禪thiền 定định 。 當đương 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 道Đạo 。 失thất 此thử 定định 故cố 則tắc 失thất 無vô 漏lậu 。 非phi 無vô 漏lậu 有hữu 退thoái 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 如như 偈kệ 說thuyết 。 畢tất 故cố 不bất 造tạo 新tân 。 於ư 諸chư 有hữu 中trung 。 皆giai 得đắc 厭yếm 離ly 。 滅diệt 諸chư 結kết 使sử 。 更cánh 無vô 生sanh 相tương/tướng 。 是thị 諸chư 健kiện 人nhân 。 猶do 如như 燈đăng 滅diệt 。 又hựu 說thuyết 。 譬thí 如như 石thạch 山sơn 。 風phong 不bất 能năng 動động 。 健kiện 者giả 如như 是thị 。 毀hủy 譽dự 不bất 傾khuynh 。 又hựu 經kinh 中trung 說thuyết 。 愛ái 生sanh 愛ái 等đẳng 。 是thị 阿A 羅La 漢Hán 。 永vĩnh 拔bạt 愛ái 根căn 。 何hà 從tùng 生sanh 結kết 。 又hựu 說thuyết 。 所sở 謂vị 聖thánh 人nhân 究cứu 竟cánh 盡tận 邊biên 。 所sở 作tác 已dĩ 辦biện 。 又hựu 說thuyết 。 聖thánh 人nhân 散tán 滅diệt 不bất 集tập 。 破phá 裂liệt 不bất 識thức 等đẳng 。 又hựu 經kinh 中trung 說thuyết 。 無vô 明minh 因nhân 緣duyên 。 起khởi 貪tham 恚khuể 癡si 。 是thị 阿A 羅La 漢Hán 。 無vô 明minh 永vĩnh 盡tận 。 云vân 何hà 生sanh 結kết 。 又hựu 經kinh 中trung 說thuyết 。 若nhược 諸chư 學học 人nhân 求cầu 泥Nê 洹Hoàn 道đạo 。 我ngã 說thuyết 是thị 人nhân 。 應ưng 不bất 放phóng 逸dật 。 若nhược 得đắc 漏lậu 盡tận 不bất 復phục 漏lậu 也dã 。 是thị 故cố 不bất 退thoái 。 又hựu 說thuyết 。 智trí 者giả 善thiện 思tư 惟duy 。 善thiện 語ngữ 言ngôn 善thiện 身thân 業nghiệp 。 所sở 作tác 無vô 失thất 。 又hựu 說thuyết 。 比Bỉ 丘Khâu 樂nhạo/nhạc/lạc 不bất 放phóng 逸dật 見kiến 放phóng 逸dật 過quá 。 是thị 則tắc 不bất 退thoái 。 親thân 近cận 泥Nê 洹Hoàn 。 又hựu 經kinh 中trung 說thuyết 。 麋mi 鹿lộc 依y 野dã 。 鳥điểu 依y 虛hư 空không 。 法pháp 歸quy 分phân 別biệt 。 真Chân 人Nhân 歸quy 滅diệt 。 又hựu 三tam 因nhân 緣duyên 。 起khởi 諸chư 結kết 使sử 。 貪tham 欲dục 不bất 斷đoạn 所sở 欲dục 現hiện 前tiền 。 中trung 生sanh 邪tà 念niệm 。 是thị 阿A 羅La 漢Hán 。 貪tham 欲dục 已dĩ 斷đoạn 。 雖tuy 對đối 所sở 欲dục 。 不bất 生sanh 邪tà 念niệm 。 故cố 不bất 起khởi 結kết 。 又hựu 說thuyết 。 比Bỉ 丘Khâu 邪tà 觀quán 諸chư 法pháp 故cố 起khởi 三tam 漏lậu 。 是thị 阿A 羅La 漢Hán 。 無vô 邪tà 觀quán 故cố 。 不bất 起khởi 諸chư 漏lậu 。 又hựu 經kinh 中trung 說thuyết 。 若nhược 以dĩ 聖thánh 慧tuệ 。 知tri 已dĩ 則tắc 無vô 有hữu 退thoái 。 如như 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果Quả 。 無vô 有hữu 退thoái 者giả 。 又hựu 阿A 羅La 漢Hán 。 善thiện 知tri 三tam 受thọ 生sanh 相tương/tướng 。 滅diệt 相tương/tướng 。 味vị 過quá 出xuất 相tương/tướng 。 故cố 不bất 起khởi 結kết 。 又hựu 說thuyết 。 比Bỉ 丘Khâu 若nhược 戒giới 定định 慧tuệ 三tam 。 事sự 成thành 就tựu 則tắc 不bất 退thoái 轉chuyển 。 又hựu 阿A 羅La 漢Hán 斷đoạn 已dĩ 生sanh 結kết 。 未vị 生sanh 者giả 令linh 不bất 生sanh 。 又hựu 經kinh 中trung 說thuyết 。 實thật 行hạnh 聖thánh 人nhân 終chung 無vô 有hữu 退thoái 。 阿A 羅La 漢Hán 已dĩ 證chứng 四Tứ 諦Đế 。 諸chư 漏lậu 盡tận 故cố 名danh 實thật 行hạnh 者giả 。 又hựu 說thuyết 。 七thất 覺giác 名danh 不bất 退thoái 法pháp 。 阿A 羅La 漢Hán 具cụ 足túc 七thất 覺giác 。 是thị 故cố 不bất 退thoái 。 又hựu 阿A 羅La 漢Hán 證chứng 不bất 壞hoại 解giải 脫thoát 。 是thị 故cố 不bất 退thoái 。 又hựu 阿A 羅La 漢Hán 於ư 佛Phật 法Pháp 中trung 。 得đắc 堅kiên 固cố 利lợi 。 所sở 謂vị 不bất 壞hoại 解giải 脫thoát 。 又hựu 如như 人nhân 截tiệt 手thủ 。 念niệm 與dữ 不bất 念niệm 常thường 名danh 截tiệt 手thủ 。 阿A 羅La 漢Hán 亦diệc 爾nhĩ 。 斷đoạn 結kết 使sử 已dĩ 。 念niệm 與dữ 不bất 念niệm 常thường 名danh 為vi 斷đoạn 。 又hựu 經kinh 中trung 說thuyết 。 信tín 等đẳng 根căn 利lợi 。 名danh 阿A 羅La 漢Hán 。 利lợi 根căn 者giả 終chung 無vô 有hữu 退thoái 。 又hựu 阿A 羅La 漢Hán 能năng 於ư 無vô 上thượng 斷đoạn 愛ái 法pháp 中trung 。 心tâm 善thiện 得đắc 解giải 脫thoát 。 畢tất 竟cánh 盡tận 滅diệt 。 又hựu 譬thí 如như 火hỏa 燒thiêu 所sở 未vị 燒thiêu 。 燒thiêu 已dĩ 不bất 還hoàn 本bổn 處xứ 。 比Bỉ 丘Khâu 如như 是thị 。 已dĩ 能năng 成thành 就tựu 。 十thập 一nhất 法pháp 故cố 終chung 無vô 有hữu 退thoái 。 問vấn 曰viết 。 有hữu 二nhị 種chủng 阿A 羅La 漢Hán 。 汝nhữ 所sở 引dẫn 經kinh 說thuyết 不bất 退thoái 者giả 。

答đáp 曰viết 。

此thử 是thị 總tổng 相tương/tướng 說thuyết 。 諸chư 學học 人nhân 應ưng 不bất 放phóng 逸dật 。 阿A 羅La 漢Hán 不bất 須tu 非phi 是thị 別biệt 相tướng 說thuyết 。 不bất 退thoái 相tương/tướng 者giả 。 又hựu 佛Phật 說thuyết 偈kệ 。 勝thắng 若nhược 還hoàn 生sanh 不bất 名danh 為vi 勝thắng 。 勝thắng 而nhi 不bất 生sanh 是thị 名danh 真chân 勝thắng 。 若nhược 阿A 羅La 漢Hán 。 還hoàn 生sanh 煩phiền 惱não 則tắc 不bất 名danh 勝thắng 。 又hựu 阿A 羅La 漢Hán 生sanh 已dĩ 盡tận 故cố 不bất 復phục 受thọ 身thân 。 汝nhữ 經kinh 雖tuy 說thuyết 阿A 羅La 漢Hán 。 退thoái 法pháp 應ưng 還hoàn 得đắc 。 若nhược 爾nhĩ 亦diệc 可khả 法pháp 應ưng 不bất 退thoái 。 若nhược 比Bỉ 丘Khâu 能năng 令linh 諸chư 相tướng 不bất 生sanh 。 名danh 阿A 羅La 漢Hán 。 是thị 故cố 無vô 退thoái 。

心Tâm 性Tánh 品Phẩm 第đệ 三tam 十thập

論luận 者giả 言ngôn 。 有hữu 人nhân 說thuyết 心tâm 性tánh 本bổn 淨tịnh 以dĩ 客khách 塵trần 故cố 不bất 淨tịnh 。 又hựu 說thuyết 不bất 然nhiên 。 問vấn 曰viết 。 何hà 因nhân 緣duyên 故cố 說thuyết 本bổn 淨tịnh 。 何hà 因nhân 緣duyên 故cố 說thuyết 不bất 然nhiên 。

答đáp 曰viết 。

不bất 然nhiên 者giả 。 心tâm 非phi 性tánh 本bổn 淨tịnh 客khách 塵trần 故cố 不bất 淨tịnh 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 煩phiền 惱não 與dữ 心tâm 常thường 相tương 應ứng 生sanh 。 非phi 是thị 客khách 相tương/tướng 。 又hựu 三tam 種chủng 心tâm 。 善thiện 。 不bất 善thiện 。 無vô 記ký 。 善thiện 無vô 記ký 心tâm 是thị 則tắc 非phi 垢cấu 。 若nhược 不bất 善thiện 心tâm 本bổn 自tự 不bất 淨tịnh 。 不bất 以dĩ 客khách 故cố 。

復phục 次thứ 是thị 心tâm 念niệm 念niệm 生sanh 滅diệt 。 不bất 待đãi 煩phiền 惱não 。 若nhược 煩phiền 惱não 共cộng 生sanh 不bất 名danh 為vi 客khách 。 問vấn 曰viết 。 心tâm 名danh 但đãn 覺giác 色sắc 等đẳng 。 然nhiên 後hậu 取thủ 相tương/tướng 。 從tùng 相tương 生sanh 諸chư 煩phiền 惱não 。 與dữ 心tâm 作tác 垢cấu 。 故cố 說thuyết 本bổn 淨tịnh 。

答đáp 曰viết 。

不bất 然nhiên 。 是thị 心tâm 心tâm 時thời 即tức 滅diệt 未vị 有hữu 垢cấu 相tương/tướng 。 心tâm 時thời 滅diệt 已dĩ 垢cấu 何hà 所sở 染nhiễm 。 問vấn 曰viết 。 我ngã 不bất 為vi 念niệm 念niệm 滅diệt 心tâm 故cố 如như 是thị 說thuyết 。 以dĩ 相tương 續tục 心tâm 故cố 說thuyết 垢cấu 染nhiễm 。

答đáp 曰viết 。

是thị 相tương 續tục 心tâm 世thế 諦đế 故cố 有hữu 。 非phi 真chân 實thật 義nghĩa 。 此thử 不bất 應ưng 說thuyết 。 又hựu 於ư 世thế 諦đế 是thị 亦diệc 多đa 過quá 。 心tâm 生sanh 已dĩ 滅diệt 未vị 生sanh 未vị 起khởi 云vân 何hà 相tương 續tục 。 是thị 故cố 心tâm 性tánh 非phi 是thị 本bổn 淨tịnh 客khách 塵trần 故cố 不bất 淨tịnh 。 但đãn 佛Phật 為vi 眾chúng 生sanh 。 謂vị 心tâm 常thường 在tại 。 故cố 說thuyết 客khách 塵trần 所sở 染nhiễm 。 則tắc 心tâm 不bất 淨tịnh 。 又hựu 佛Phật 為vi 懈giải 怠đãi 眾chúng 生sanh 。 若nhược 聞văn 心tâm 本bổn 不bất 淨tịnh 。 便tiện 謂vị 性tánh 不bất 可khả 改cải 。 則tắc 不bất 發phát 淨tịnh 心tâm 。 故cố 說thuyết 本bổn 淨tịnh 。

相Tương 應Ứng 不Bất 相Tương 應Ứng 品Phẩm 第đệ 三tam 十thập 一nhất

論luận 者giả 言ngôn 。 有hữu 人nhân 說thuyết 諸chư 使sử 心tâm 相tương 應ứng 。 有hữu 說thuyết 心tâm 不bất 相tương 應ứng 。 問vấn 曰viết 。 何hà 因nhân 緣duyên 故cố 。 說thuyết 心tâm 相tương 應ứng 。 何hà 因nhân 緣duyên 故cố 。 言ngôn 不bất 相tương 應ứng 。

答đáp 曰viết 。

心tâm 相tương 應ứng 者giả 。 後hậu 使sử 品phẩm 中trung 當đương 說thuyết 。 又hựu 貪tham 欲dục 等đẳng 諸chư 煩phiền 惱não 業nghiệp 。 是thị 業nghiệp 諸chư 使sử 相tương 應ứng 。 汝nhữ 法pháp 中trung 雖tuy 說thuyết 心tâm 不bất 相tương 應ứng 使sử 。 與dữ 心tâm 相tương 應ứng 。 結kết 纏triền 作tác 因nhân 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 經kinh 中trung 說thuyết 。 從tùng 無vô 明minh 邪tà 念niệm 邪tà 思tư 惟duy 等đẳng 起khởi 貪tham 等đẳng 結kết 。 無vô 有hữu 經kinh 說thuyết 從tùng 使sử 生sanh 也dã 。 汝nhữ 法pháp 中trung 雖tuy 說thuyết 久cửu 習tập 結kết 纏triền 則tắc 名danh 為vi 使sử 生sanh 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 身thân 口khẩu 業nghiệp 等đẳng 亦diệc 有hữu 久cửu 習tập 相tương/tướng 。 是thị 亦diệc 應ưng 有hữu 似tự 使sử 心tâm 不bất 相tương 應ứng 行hành 。 而nhi 實thật 無vô 有hữu 。 若nhược 然nhiên 者giả 。 諸chư 法pháp 皆giai 從tùng 現hiện 在tại 因nhân 生sanh 。 無vô 過quá 去khứ 因nhân 。 然nhiên 則tắc 不bất 應ưng 從tùng 業nghiệp 生sanh 報báo 。 亦diệc 不bất 應ưng 從tùng 意ý 生sanh 意ý 識thức 也dã 。 又hựu 此thử 諸chư 使sử 念niệm 念niệm 滅diệt 故cố 。 復phục 何hà 因nhân 生sanh 。 問vấn 曰viết 。 共cộng 相tương 因nhân 生sanh 。

答đáp 曰viết 。

是thị 亦diệc 不bất 然nhiên 。 因nhân 果quả 不bất 得đắc 一nhất 時thời 合hợp 故cố 。 此thử 事sự 後hậu 燈đăng 喻dụ 中trung 當đương 說thuyết 。 故cố 不bất 應ưng 言ngôn 諸chư 使sử 非phi 心tâm 相tương 應ứng 。

過quá 去khứ 業nghiệp 品phẩm 。 第đệ 三tam 十thập 二nhị

論luận 者giả 言ngôn 。 迦Ca 葉Diếp 鞞bệ 道Đạo 人Nhân 說thuyết 。 未vị 受thọ 報báo 業nghiệp 過quá 去khứ 世thế 有hữu 。 餘dư 過quá 去khứ 無vô 。

答đáp 曰viết 。

此thử 業nghiệp 若nhược 失thất 則tắc 過quá 去khứ 。 過quá 去khứ 若nhược 不bất 失thất 是thị 則tắc 為vi 常thường 。 失thất 者giả 過quá 去khứ 異dị 名danh 。 則tắc 為vi 失thất 已dĩ 。 復phục 失thất 是thị 業nghiệp 與dữ 報báo 作tác 因nhân 已dĩ 滅diệt 。 報báo 在tại 後hậu 生sanh 。 如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。 以dĩ 是thị 事sự 故cố 。 是thị 事sự 得đắc 生sanh 。 如như 乳nhũ 滅diệt 時thời 與dữ 酪lạc 作tác 因nhân 。 何hà 用dụng 分phân 別biệt 過quá 去khứ 業nghiệp 耶da 。 又hựu 若nhược 言ngôn 若nhược 然nhiên 者giả 。 餘dư 因nhân 中trung 有hữu 過quá 。 云vân 何hà 無vô 因nhân 。 而nhi 識thức 得đắc 生sanh 。 如như 無vô 乳nhũ 時thời 何hà 得đắc 有hữu 酪lạc 。 若nhược 無vô 四tứ 大đại 。 身thân 口khẩu 等đẳng 業nghiệp 何hà 依y 而nhi 有hữu 。 如như 是thị 等đẳng 我ngã 先tiên 說thuyết 過quá 去khứ 有hữu 過quá 。 彼bỉ 應ưng 答đáp 此thử 。

辯Biện 三Tam 寶Bảo 品Phẩm 第đệ 三tam 十thập 三tam

論luận 者giả 言ngôn 。 摩ma 醯hê 舍xá 婆bà 道Đạo 人Nhân 說thuyết 。 佛Phật 在tại 僧Tăng 數số 。

答đáp 曰viết 。

若nhược 說thuyết 佛Phật 在tại 四tứ 眾chúng 。 所sở 謂vị 有hữu 眾chúng 。 生sanh 眾chúng 。 人nhân 眾chúng 。 聖thánh 人nhân 眾chúng 。 是thị 則tắc 非phi 過quá 。 若nhược 言ngôn 佛Phật 在tại 聲Thanh 聞Văn 眾chúng 。 中trung 是thị 則tắc 有hữu 咎cữu 。 以dĩ 聞văn 法Pháp 得đắc 悟ngộ 故cố 曰viết 聲Thanh 聞Văn 。 佛Phật 相tương/tướng 異dị 故cố 不bất 在tại 此thử 中trung 。 問vấn 曰viết 。 佛Phật 居cư 僧Tăng 之chi 首thủ 。 有hữu 人nhân 施thí 者giả 名danh 為vi 施thí 僧Tăng 。

答đáp 曰viết 。

此thử 施thí 屬thuộc 何hà 等đẳng 僧Tăng 。 此thử 經Kinh 小tiểu 失thất 。 是thị 應ưng 當đương 言ngôn 施thí 屬thuộc 佛Phật 僧Tăng 。 問vấn 曰viết 。 佛Phật 語ngữ 瞿Cù 曇Đàm 彌di 。 以dĩ 此thử 衣y 施thí 僧Tăng 。 則tắc 為vi 供cúng 養dường 我ngã 。 亦diệc 是thị 供cúng 養dường 僧Tăng 。

答đáp 曰viết 。

佛Phật 意ý 言ngôn 以dĩ 語ngữ 言ngôn 為vi 供cúng 養dường 我ngã 是thị 物vật 供cúng 養dường 僧Tăng 。 如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。 若nhược 人nhân 瞻chiêm 病bệnh 即tức 是thị 看khán 我ngã 。 問vấn 曰viết 。 諸chư 有hữu 成thành 就tựu 。 聖thánh 功công 德đức 人nhân 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 等đẳng 。 皆giai 在tại 僧Tăng 數số 中trung 。 佛Phật 亦diệc 如như 是thị 。 以dĩ 同đồng 相tương/tướng 故cố 。

答đáp 曰viết 。

若nhược 以dĩ 同đồng 相tương/tướng 者giả 。 諸chư 凡phàm 夫phu 人nhân 。 及cập 非phi 眾chúng 生sanh 數số 。 亦diệc 有hữu 應ưng 入nhập 僧Tăng 數số 者giả 。 而nhi 不bất 然nhiên 。 是thị 故cố 知tri 佛Phật 不bất 在tại 僧Tăng 中trung 。 又hựu 佛Phật 不bất 入nhập 僧Tăng 羯yết 磨ma 中trung 。 亦diệc 不bất 同đồng 諸chư 餘dư 僧Tăng 事sự 。 又hựu 以dĩ 三Tam 寶Bảo 差sai 別biệt 故cố 。 佛Phật 不bất 在tại 僧Tăng 中trung 。

無Vô 我Ngã 品Phẩm 第đệ 三tam 十thập 四tứ

論luận 者giả 言ngôn 。 犢độc 子tử 道Đạo 人Nhân 說thuyết 有hữu 我ngã 。 餘dư 者giả 說thuyết 無vô 。 問vấn 曰viết 。 何hà 者giả 為vi 實thật 。

答đáp 曰viết 。

實thật 無vô 我ngã 法pháp 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 如như 經kinh 中trung 佛Phật 語ngữ 比Bỉ 丘Khâu 。 但đãn 以dĩ 名danh 字tự 但đãn 假giả 施thi 設thiết 。 但đãn 以dĩ 有hữu 用dụng 故cố 名danh 為vi 我ngã 。 以dĩ 但đãn 名danh 字tự 等đẳng 故cố 知tri 無vô 真chân 實thật 。 又hựu 經kinh 中trung 說thuyết 。 若nhược 人nhân 不bất 見kiến 苦khổ 。 是thị 人nhân 則tắc 見kiến 我ngã 。 若nhược 如như 實thật 見kiến 苦khổ 。 則tắc 不bất 復phục 見kiến 我ngã 。 若nhược 實thật 有hữu 我ngã 。 見kiến 苦khổ 者giả 亦diệc 應ưng 見kiến 我ngã 。 又hựu 說thuyết 。 聖thánh 人nhân 但đãn 隨tùy 俗tục 故cố 說thuyết 言ngôn 有hữu 我ngã 。 又hựu 經kinh 中trung 佛Phật 說thuyết 。 我ngã 即tức 是thị 動động 處xứ 。 若nhược 實thật 有hữu 者giả 。 不bất 名danh 動động 處xứ 。 如như 眼nhãn 有hữu 故cố 不bất 名danh 動động 處xứ 。 又hựu 處xứ 處xứ 經kinh 中trung 皆giai 遮già 計kế 我ngã 。 如như 聖thánh 比Bỉ 丘Khâu 尼Ni 語ngứ 魔ma 王vương 言ngôn 。 汝nhữ 所sở 謂vị 眾chúng 生sanh 。 是thị 即tức 為vi 邪tà 見kiến 。 諸chư 有hữu 為vi 法pháp 。 聚tụ 皆giai 空không 無vô 眾chúng 生sanh 。 又hựu 言ngôn 。 諸chư 行hành 和hòa 合hợp 相tương 續tục 故cố 有hữu 。 即tức 是thị 幻huyễn 化hóa 誑cuống 惑hoặc 凡phàm 夫phu 。 皆giai 為vi 怨oán 賊tặc 。 如như 箭tiễn 入nhập 心tâm 。 無vô 有hữu 堅kiên 實thật 。 又hựu 言ngôn 。 無vô 我ngã 無vô 我ngã 所sở 。 無vô 眾chúng 生sanh 無vô 人nhân 。 但đãn 是thị 空không 。 五ngũ 陰ấm 生sanh 滅diệt 壞hoại 敗bại 相tương/tướng 。 有hữu 業nghiệp 有hữu 果quả 報báo 。 作tác 者giả 不bất 可khả 得đắc 。 眾chúng 緣duyên 和hòa 合hợp 。 故cố 有hữu 諸chư 法pháp 相tướng 續tục 。 以dĩ 是thị 等đẳng 緣duyên 故cố 。 佛Phật 種chủng 種chủng 經kinh 中trung 皆giai 遮già 計kế 我ngã 。 是thị 故cố 無vô 我ngã 。 又hựu 經kinh 中trung 解giải 識thức 義nghĩa 。 何hà 故cố 名danh 識thức 。 謂vị 能năng 識thức 色sắc 乃nãi 至chí 識thức 法pháp 。 不bất 說thuyết 識thức 我ngã 。 是thị 故cố 無vô 我ngã 。 群quần 那na 比Bỉ 丘Khâu 問vấn 佛Phật 。 誰thùy 食thực 識thức 食thực 。

佛Phật 言ngôn 。

我ngã 不bất 說thuyết 有hữu 。 食thực 識thức 食thực 者giả 。 若nhược 有hữu 我ngã 應ưng 說thuyết 我ngã 食thực 識thức 食thực 。 以dĩ 不bất 說thuyết 故cố 當đương 知tri 無vô 我ngã 。 又hựu 洴bình 沙sa 王vương 迎nghênh 佛Phật 經Kinh 中trung 。 佛Phật 語ngứ 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 汝nhữ 觀quán 凡phàm 夫phu 隨tùy 逐trục 假giả 名danh 。 謂vị 為vi 有hữu 我ngã 。 是thị 五ngũ 陰ấm 中trung 。 實thật 無vô 我ngã 無vô 我ngã 所sở 。 又hựu 說thuyết 。 因nhân 五ngũ 陰ấm 故cố 有hữu 種chủng 種chủng 名danh 。 謂vị 我ngã 眾chúng 生sanh 人nhân 天thiên 等đẳng 如như 是thị 無vô 量lượng 名danh 字tự 。 皆giai 因nhân 五ngũ 陰ấm 有hữu 。 若nhược 有hữu 我ngã 者giả 。 應ưng 說thuyết 因nhân 我ngã 。 又hựu 長trưởng 老lão 弗phất 尼ni 迦ca 謂vị 外ngoại 道đạo 言ngôn 。 若nhược 人nhân 邪tà 見kiến 無vô 而nhi 謂vị 有hữu 。 佛Phật 斷đoạn 此thử 邪tà 慢mạn 不bất 斷đoạn 眾chúng 生sanh 。 是thị 故cố 無vô 我ngã 。 又hựu 炎diễm 摩ma 伽già 經kinh 中trung 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 語ngữ 炎diễm 摩ma 伽già 言ngôn 。 汝nhữ 見kiến 色sắc 陰ấm 是thị 阿A 羅La 漢Hán 耶da 。 答đáp 言ngôn 不phủ 也dã 。 見kiến 受thọ 想tưởng 行hành 識thức 。 是thị 阿A 羅La 漢Hán 耶da 。 答đáp 言ngôn 不phủ 也dã 。 見kiến 五ngũ 陰ấm 和hòa 合hợp 是thị 阿A 羅La 漢Hán 耶da 。 答đáp 言ngôn 不phủ 也dã 。 見kiến 離ly 五ngũ 陰ấm 是thị 阿A 羅La 漢Hán 耶da 。 答đáp 言ngôn 不phủ 也dã 。

舍Xá 利Lợi 弗Phất 言ngôn 。

若nhược 如như 是thị 推thôi 求cầu 。 不bất 可khả 得đắc 者giả 。 應ưng 當đương 言ngôn 阿A 羅La 漢Hán 。 死tử 後hậu 無vô 耶da 。

答đáp 言ngôn 。

舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 我ngã 先tiên 有hữu 惡ác 邪tà 見kiến 。 今kim 聞văn 此thử 義nghĩa 。 是thị 見kiến 即tức 滅diệt 。 若nhược 有hữu 我ngã 者giả 。 不bất 名danh 惡ác 耶da 。 又hựu 四tứ 取thủ 中trung 說thuyết 我ngã 語ngữ 取thủ 。 若nhược 有hữu 我ngã 者giả 。 應ưng 言ngôn 我ngã 取thủ 。 如như 欲dục 取thủ 等đẳng 。 不bất 應ưng 言ngôn 我ngã 語ngữ 取thủ 。 又hựu 先tiên 尼ni 經kinh 說thuyết 。 於ư 三tam 師sư 中trung 若nhược 有hữu 不bất 得đắc 現hiện 我ngã 後hậu 我ngã 。 我ngã 說thuyết 是thị 師sư 則tắc 名danh 為vi 佛Phật 。 以dĩ 佛Phật 不bất 得đắc 故cố 知tri 無vô 我ngã 。 又hựu 無vô 我ngã 中trung 我ngã 想tưởng 名danh 為vi 顛điên 倒đảo 。 若nhược 汝nhữ 意ý 謂vị 我ngã 中trung 我ngã 想tưởng 。 非phi 顛điên 倒đảo 者giả 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 佛Phật 說thuyết 眾chúng 生sanh 所sở 有hữu 。 見kiến 我ngã 皆giai 見kiến 五ngũ 陰ấm 。 是thị 故cố 無vô 我ngã 。 又hựu 說thuyết 。 眾chúng 生sanh 種chủng 種chủng 。 憶ức 念niệm 宿túc 命mạng 。 皆giai 念niệm 五ngũ 陰ấm 。 若nhược 有hữu 我ngã 者giả 。 亦diệc 應ưng 念niệm 我ngã 。 以dĩ 不bất 念niệm 故cố 當đương 知tri 無vô 我ngã 。 若nhược 汝nhữ 意ý 謂vị 亦diệc 有hữu 經kinh 說thuyết 憶ức 念niệm 眾chúng 生sanh 。 如như 某mỗ 眾chúng 生sanh 中trung 我ngã 名danh 某mỗ 者giả 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。 此thử 為vi 世thế 諦đế 分phân 別biệt 故cố 說thuyết 實thật 念niệm 五ngũ 陰ấm 。 非phi 念niệm 眾chúng 生sanh 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 以dĩ 意ý 識thức 念niệm 意ý 識thức 。 但đãn 緣duyên 於ư 法pháp 。 是thị 故cố 無vô 有hữu 。 念niệm 眾chúng 生sanh 念niệm 。 又hựu 若nhược 人nhân 說thuyết 決quyết 定định 有hữu 我ngã 。 於ư 六lục 邪tà 見kiến 中trung 必tất 墮đọa 一nhất 見kiến 。 若nhược 汝nhữ 意ý 謂vị 無vô 我ngã 亦diệc 是thị 邪tà 見kiến 者giả 。 此thử 事sự 不bất 然nhiên 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 以dĩ 二nhị 諦đế 故cố 。 若nhược 以dĩ 世thế 諦đế 說thuyết 無vô 我ngã 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 說thuyết 有hữu 我ngã 。 是thị 則tắc 有hữu 過quá 。 我ngã 今kim 說thuyết 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 故cố 無vô 。 世thế 諦đế 故cố 有hữu 。 是thị 故cố 無vô 咎cữu 又hựu 佛Phật 說thuyết 拔bạt 我ngã 見kiến 根căn 。 如như 癡si 王vương 問vấn 中trung 佛Phật 答đáp 癡si 王vương 。 若nhược 人nhân 以dĩ 一nhất 心tâm 觀quán 諸chư 世thế 間gian 空không 。 則tắc 拔bạt 我ngã 見kiến 根căn 不bất 復phục 見kiến 死tử 。 王vương 又hựu 諸chư 說thuyết 有hữu 我ngã 因nhân 緣duyên 憂ưu 喜hỷ 等đẳng 事sự 。 皆giai 在tại 五ngũ 陰ấm 。 又hựu 以dĩ 破phá 諸chư 外ngoại 道đạo 。 我ngã 見kiến 因nhân 緣duyên 。 是thị 故cố 無vô 我ngã 。

有Hữu 我Ngã 無Vô 我Ngã 。 品Phẩm 第đệ 三tam 十thập 五ngũ

問vấn 曰viết 。 汝nhữ 言ngôn 無vô 我ngã 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 四tứ 種chủng 答đáp 中trung 是thị 第đệ 四tứ 置trí 答đáp 。 謂vị 人nhân 死tử 後hậu 。 若nhược 有hữu 若nhược 無vô 。 亦diệc 有hữu 亦diệc 無vô 。 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 若nhược 實thật 無vô 我ngã 。 不bất 應ưng 有hữu 此thử 置trí 答đáp 。 又hựu 若nhược 人nhân 言ngôn 無vô 有hữu 眾chúng 生sanh 。 受thọ 後hậu 身thân 者giả 。 即tức 是thị 邪tà 見kiến 。 又hựu 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 。 中trung 有hữu 本bổn 生sanh 經kinh 。 佛Phật 自tự 說thuyết 言ngôn 彼bỉ 時thời 大đại 喜hỷ 見kiến 王vương 。 我ngã 身thân 是thị 也dã 。 如như 是thị 等đẳng 本bổn 生sanh 。 今kim 五ngũ 陰ấm 非phi 昔tích 五ngũ 陰ấm 。 是thị 故cố 有hữu 我ngã 從tùng 本bổn 至chí 今kim 。 又hựu 佛Phật 說thuyết 今kim 喜hỷ 後hậu 喜hỷ 為vi 善thiện 兩lưỡng 喜hỷ 。 若nhược 但đãn 五ngũ 陰ấm 。 不bất 應ưng 兩lưỡng 喜hỷ 。 又hựu 經kinh 中trung 說thuyết 心tâm 垢cấu 故cố 眾chúng 生sanh 垢cấu 。 心tâm 淨tịnh 故cố 眾chúng 生sanh 淨tịnh 。 又hựu 一nhất 人nhân 生sanh 世thế 間gian 。 多đa 人nhân 得đắc 衰suy 惱não 。 一nhất 人nhân 生sanh 世thế 間gian 。 多đa 人nhân 得đắc 利lợi 益ích 。 又hựu 若nhược 修tu 集tập 善thiện 不bất 善thiện 業nghiệp 。 皆giai 依y 眾chúng 生sanh 。 不bất 依y 非phi 眾chúng 生sanh 數số 。 又hựu 處xứ 處xứ 經kinh 中trung 佛Phật 自tự 說thuyết 我ngã 言ngôn 有hữu 眾chúng 生sanh 能năng 受thọ 後hậu 身thân 。 又hựu 能năng 自tự 利lợi 不bất 利lợi 他tha 等đẳng 。 以dĩ 是thị 等đẳng 緣duyên 故cố 知tri 有hữu 我ngã 。 汝nhữ 先tiên 雖tuy 說thuyết 但đãn 名danh 字tự 等đẳng 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 佛Phật 但đãn 以dĩ 外ngoại 道đạo 離ly 五ngũ 陰ấm 已dĩ 別biệt 計kế 有hữu 我ngã 常thường 不bất 壞hoại 相tương/tướng 。 斷đoạn 此thử 邪tà 見kiến 故cố 言ngôn 無vô 我ngã 。 今kim 我ngã 等đẳng 說thuyết 五ngũ 陰ấm 和hòa 合hợp 名danh 之chi 為vi 我ngã 。 是thị 故cố 無vô 咎cữu 。 又hựu 雖tuy 言ngôn 我ngã 但đãn 名danh 字tự 等đẳng 應ưng 深thâm 思tư 惟duy 此thử 言ngôn 。 若nhược 眾chúng 生sanh 但đãn 名danh 字tự 者giả 。 如như 殺sát 泥nê 牛ngưu 。 不bất 得đắc 殺sát 罪tội 。 若nhược 殺sát 實thật 牛ngưu 。 亦diệc 不bất 應ưng 有hữu 罪tội 。 又hựu 如như 小tiểu 兒nhi 以dĩ 名danh 字tự 物vật 施thí 。 皆giai 有hữu 果quả 報báo 。 大đại 人nhân 持trì 施thí 亦diệc 應ưng 得đắc 報báo 。 而nhi 實thật 不bất 然nhiên 。 又hựu 但đãn 名danh 字tự 故cố 無vô 而nhi 說thuyết 有hữu 者giả 。 聖thánh 人nhân 應ưng 有hữu 妄vọng 語ngữ 。 以dĩ 實thật 語ngữ 故cố 名danh 為vi 聖thánh 人nhân 。 故cố 知tri 有hữu 我ngã 。 又hựu 若nhược 聖thánh 人nhân 見kiến 實thật 無vô 我ngã 。 而nhi 隨tùy 俗tục 故cố 說thuyết 有hữu 我ngã 者giả 則tắc 是thị 倒đảo 見kiến 。 以dĩ 異dị 說thuyết 故cố 。 又hựu 若nhược 隨tùy 俗tục 無vô 而nhi 說thuyết 有hữu 。 則tắc 不bất 應ưng 復phục 說thuyết 經Kinh 中trung 實thật 義nghĩa 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 三tam 解giải 脫thoát 門môn 。 無vô 我ngã 法pháp 等đẳng 。 若nhược 人nhân 謂vị 有hữu 後hậu 世thế 隨tùy 而nhi 言ngôn 有hữu 。 若nhược 人nhân 謂vị 無vô 隨tùy 人nhân 言ngôn 無vô 。 又hựu 諸chư 世thế 間gian 萬vạn 物vật 。 皆giai 從tùng 自tự 在tại 天thiên 生sanh 。 如như 是thị 種chủng 種chủng 。 邪tà 見kiến 經kinh 書thư 。 皆giai 應ưng 隨tùy 說thuyết 。 是thị 事sự 不bất 可khả 。 是thị 故cố 汝nhữ 所sở 引dẫn 經kinh 。 皆giai 已dĩ 總tổng 破phá 。 故cố 非phi 無vô 我ngã 。

答đáp 曰viết 。

汝nhữ 先tiên 言ngôn 以dĩ 置trí 答đáp 故cố 知tri 有hữu 我ngã 者giả 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 此thử 不bất 可khả 說thuyết 法Pháp 。 後hậu 滅Diệt 諦Đế 聚tụ 中trung 。 當đương 廣quảng 分phân 別biệt 。 故cố 無vô 實thật 我ngã 及cập 。 不bất 可khả 說thuyết 者giả 。 但đãn 假giả 名danh 說thuyết 。 非phi 實thật 有hữu 也dã 。 又hựu 汝nhữ 法pháp 中trung 我ngã 以dĩ 六lục 識thức 識thức 。 如như 汝nhữ 經kinh 說thuyết 。 因nhân 眼nhãn 所sở 見kiến 色sắc 故cố 我ngã 壞hoại 。 是thị 則tắc 眼nhãn 識thức 所sở 識thức 。 則tắc 不bất 應ưng 言ngôn 非phi 色sắc 非phi 非phi 色sắc 。 聲thanh 等đẳng 亦diệc 爾nhĩ 。

復phục 次thứ 若nhược 我ngã 六lục 識thức 所sở 識thức 則tắc 與dữ 經kinh 相tương 違vi 。 經kinh 中trung 說thuyết 。 五ngũ 情tình 不bất 能năng 互hỗ 取thủ 五ngũ 塵trần 所sở 伺tứ 異dị 故cố 。 若nhược 我ngã 可khả 六lục 識thức 識thức 則tắc 六lục 根căn 互hỗ 用dụng 。 又hựu 汝nhữ 所sở 言ngôn 前tiền 後hậu 相tương 違vi 。 眼nhãn 識thức 所sở 識thức 。 則tắc 不bất 名danh 為vi 色sắc 。 又hựu 汝nhữ 言ngôn 無vô 我ngã 是thị 邪tà 見kiến 者giả 。 經kinh 中trung 佛Phật 自tự 。 告cáo 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 雖tuy 無vô 有hữu 我ngã 。 因nhân 諸chư 行hành 相tương 續tục 故cố 說thuyết 有hữu 生sanh 死tử 。 我ngã 以dĩ 天thiên 眼nhãn 。 見kiến 諸chư 眾chúng 生sanh 。 生sanh 時thời 死tử 時thời 。 亦diệc 不bất 說thuyết 是thị 我ngã 。 又hựu 汝nhữ 自tự 法pháp 中trung 有hữu 過quá 。 汝nhữ 法pháp 中trung 言ngôn 我ngã 不bất 生sanh 。 若nhược 不bất 生sanh 則tắc 無vô 父phụ 母mẫu 。 無vô 父phụ 母mẫu 則tắc 無vô 逆nghịch 罪tội 。 亦diệc 無vô 諸chư 餘dư 罪tội 業nghiệp 。 是thị 故cố 汝nhữ 法pháp 即tức 是thị 邪tà 見kiến 。 又hựu 汝nhữ 言ngôn 有hữu 本bổn 生sanh 者giả 。 因nhân 五ngũ 陰ấm 故cố 。 名danh 喜hỷ 見kiến 王vương 。 即tức 彼bỉ 陰ấm 相tương 續tục 故cố 名danh 佛Phật 。 故cố 說thuyết 我ngã 是thị 彼bỉ 王vương 。 汝nhữ 法pháp 中trung 我ngã 是thị 一nhất 。 故cố 不bất 應ưng 差sai 別biệt 。 又hựu 汝nhữ 言ngôn 為vi 善thiện 兩lưỡng 喜hỷ 者giả 。 經kinh 中trung 佛Phật 自tự 遮già 是thị 事sự 。 言ngôn 我ngã 不bất 說thuyết 有hữu 。 捨xả 此thử 五ngũ 陰ấm 。 受thọ 彼bỉ 陰ấm 者giả 。 但đãn 以dĩ 五ngũ 陰ấm 相tương 續tục 不bất 異dị 故cố 言ngôn 兩lưỡng 喜hỷ 。 又hựu 汝nhữ 言ngôn 心tâm 垢cấu 故cố 眾chúng 生sanh 垢cấu 者giả 。 以dĩ 此thử 故cố 知tri 。 無vô 有hữu 實thật 我ngã 。 若nhược 實thật 有hữu 我ngã 。 應ưng 與dữ 心tâm 異dị 。 不bất 應ưng 言ngôn 心tâm 垢cấu 故cố 眾chúng 生sanh 垢cấu 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 不bất 可khả 彼bỉ 垢cấu 此thử 受thọ 故cố 。 但đãn 以dĩ 假giả 名danh 。 因nhân 緣duyên 有hữu 垢cấu 故cố 。 言ngôn 假giả 名danh 垢cấu 。 是thị 故cố 假giả 名danh 為vi 我ngã 。 非phi 真chân 實thật 也dã 。 又hựu 汝nhữ 法pháp 中trung 說thuyết 我ngã 非phi 五ngũ 陰ấm 。 是thị 則tắc 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 無vô 罪tội 福phước 等đẳng 。 有hữu 如như 是thị 過quá 。 我ngã 等đẳng 說thuyết 五ngũ 陰ấm 和hòa 合hợp 假giả 名danh 為vi 我ngã 。 因nhân 是thị 我ngã 故cố 。 有hữu 生sanh 有hữu 滅diệt 。 及cập 罪tội 福phước 等đẳng 。 非phi 無vô 假giả 名danh 。 但đãn 非phi 實thật 耳nhĩ 。 又hựu 汝nhữ 先tiên 言ngôn 破phá 外ngoại 道Đạo 意ý 故cố 佛Phật 說thuyết 無vô 我ngã 者giả 。 汝nhữ 自tự 妄vọng 想tưởng 。 如như 是thị 分phân 別biệt 。 佛Phật 意ý 不bất 然nhiên 。 又hựu 種chủng 種chủng 說thuyết 我ngã 。 皆giai 是thị 過quá 咎cữu 。 如như 汝nhữ 言ngôn 外ngoại 道đạo 離ly 五ngũ 陰ấm 已dĩ 別biệt 計kế 有hữu 我ngã 。 汝nhữ 亦diệc 如như 是thị 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 五ngũ 陰ấm 無vô 常thường 。 我ngã 不bất 可khả 說thuyết 若nhược 常thường 無vô 常thường 。 是thị 即tức 離ly 陰ấm 。

復phục 次thứ 陰ấm 有hữu 三tam 分phần/phân 。 戒giới 定định 慧tuệ 品phẩm 。 善thiện 不bất 善thiện 無vô 記ký 。 欲dục 界giới 色sắc 界giới 無vô 色sắc 界giới 繫hệ 。 如như 是thị 分phân 別biệt 。 我ngã 不bất 得đắc 爾nhĩ 。 故cố 異dị 五ngũ 陰ấm 。 又hựu 我ngã 是thị 人nhân 。 五ngũ 陰ấm 非phi 人nhân 。 是thị 則tắc 為vi 異dị 。 又hựu 陰ấm 是thị 五ngũ 。 我ngã 是thị 一nhất 。 是thị 故cố 我ngã 非phi 陰ấm 也dã 。 若nhược 有hữu 我ngã 者giả 。 以dĩ 此thử 等đẳng 緣duyên 。 則tắc 異dị 五ngũ 陰ấm 。 又hựu 世thế 間gian 無vô 有hữu 。 一nhất 法pháp 不bất 可khả 說thuyết 一nhất 不bất 可khả 說thuyết 異dị 。 是thị 故cố 無vô 有hữu 。 不bất 可khả 說thuyết 法Pháp 。 問vấn 曰viết 。 如như 然nhiên 可khả 然nhiên 。 不bất 得đắc 言ngôn 一nhất 。 不bất 得đắc 言ngôn 異dị 。 我ngã 亦diệc 如như 是thị 。

答đáp 曰viết 。

是thị 亦diệc 同đồng 疑nghi 。 何hà 者giả 是thị 然nhiên 。 何hà 者giả 可khả 然nhiên 。 若nhược 火hỏa 種chủng 是thị 然nhiên 。 餘dư 種chủng 是thị 可khả 然nhiên 。 則tắc 然nhiên 異dị 可khả 然nhiên 。 若nhược 火hỏa 種chủng 即tức 是thị 可khả 然nhiên 。 云vân 何hà 言ngôn 不bất 一nhất 。 若nhược 可khả 然nhiên 即tức 是thị 火hỏa 種chủng 。 若nhược 離ly 火hỏa 種chủng 。 亦diệc 俱câu 不bất 然nhiên 。 故cố 名danh 同đồng 疑nghi 。 若nhược 然nhiên 有hữu 可khả 然nhiên 。 如như 我ngã 有hữu 色sắc 。 即tức 墮đọa 身thân 見kiến 。 又hựu 應ưng 多đa 我ngã 。 如như 薪tân 火hỏa 異dị 牛ngưu 糞phẩn 火hỏa 異dị 。 我ngã 亦diệc 如như 是thị 。 人nhân 陰ấm 我ngã 異dị 。 天thiên 陰ấm 我ngã 異dị 。 是thị 即tức 多đa 我ngã 。 又hựu 如như 然nhiên 可khả 然nhiên 在tại 三tam 世thế 中trung 。 我ngã 與dữ 五ngũ 陰ấm 。 亦diệc 應ưng 如như 是thị 。 在tại 三tam 世thế 中trung 。 如như 然nhiên 可khả 然nhiên 。 是thị 有hữu 為vi 故cố 。 我ngã 與dữ 五ngũ 陰ấm 。 亦diệc 應ưng 有hữu 為vi 。 又hựu 汝nhữ 雖tuy 言ngôn 然nhiên 與dữ 可khả 然nhiên 。 不bất 一nhất 不bất 異dị 。 然nhiên 眼nhãn 見kiến 異dị 相tướng 。 我ngã 與dữ 五ngũ 陰ấm 。 亦diệc 應ưng 有hữu 異dị 。 又hựu 五ngũ 陰ấm 失thất 。 而nhi 我ngã 不bất 失thất 。 以dĩ 此thử 間gian 沒một 。 至chí 彼bỉ 間gian 生sanh 。 有hữu 兩lưỡng 喜hỷ 故cố 。 若nhược 隨tùy 五ngũ 陰ấm 有hữu 失thất 有hữu 生sanh 。 則tắc 同đồng 五ngũ 陰ấm 不bất 名danh 兩lưỡng 喜hỷ 。 汝nhữ 以dĩ 妄vọng 想tưởng 分phân 別biệt 是thị 我ngã 。 得đắc 何hà 等đẳng 利lợi 。 又hựu 諸chư 塵trần 中trung 。 無vô 有hữu 一nhất 塵trần 六lục 識thức 所sở 識thức 。 汝nhữ 所sở 說thuyết 我ngã 。 可khả 六lục 識thức 識thức 。 則tắc 非phi 六lục 塵trần 。 又hựu 十thập 二nhị 入nhập 不bất 攝nhiếp 。 則tắc 非phi 諸chư 入nhập 。 四Tứ 諦Đế 不bất 攝nhiếp 。 則tắc 非phi 諸chư 諦đế 。 是thị 故cố 若nhược 謂vị 有hữu 我ngã 。 即tức 為vi 妄vọng 語ngữ 。 又hựu 汝nhữ 法pháp 中trung 說thuyết 。 可khả 知tri 法pháp 者giả 。 謂vị 五ngũ 法Pháp 藏tạng 。 過quá 去khứ 未vị 來lai 現hiện 在tại 無vô 為vi 。 及cập 不bất 可khả 說thuyết 法Pháp 。 我ngã 在tại 第đệ 五ngũ 法pháp 中trung 。 則tắc 異dị 於ư 四tứ 法pháp 。 汝nhữ 欲dục 令linh 異dị 於ư 四tứ 法pháp 。 而nhi 非phi 第đệ 五ngũ 。 是thị 則tắc 不bất 可khả 。 若nhược 言ngôn 有hữu 我ngã 。 則tắc 有hữu 此thử 等đẳng 過quá 。 何hà 用dụng 妄vọng 想tưởng 分phân 別biệt 我ngã 耶da 。 是thị 故cố 汝nhữ 先tiên 說thuyết 外ngoại 道đạo 離ly 五ngũ 陰ấm 已dĩ 。 別biệt 計kế 有hữu 我ngã 。 我ngã 等đẳng 不bất 爾nhĩ 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。 又hựu 汝nhữ 先tiên 言ngôn 我ngã 但đãn 假giả 名danh 應ưng 深thâm 思tư 者giả 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 是thị 佛Phật 法Pháp 中trung 。 說thuyết 世thế 諦đế 事sự 。 不bất 應ưng 深thâm 思tư 。 又hựu 汝nhữ 說thuyết 妄vọng 語ngữ 見kiến 倒đảo 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 又hựu 汝nhữ 言ngôn 不bất 應ưng 說thuyết 經Kinh 中trung 實thật 義nghĩa 者giả 。 是thị 事sự 應ưng 說thuyết 。 令linh 知tri 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 故cố 。 又hựu 汝nhữ 言ngôn 世thế 間gian 所sở 說thuyết 。 盡tận 應ưng 隨tùy 者giả 。 若nhược 說thuyết 從tùng 自tự 在tại 天thiên 生sanh 萬vạn 物vật 等đẳng 。 是thị 不bất 可khả 受thọ 。 若nhược 有hữu 利lợi 益ích 。 不bất 違vi 實thật 義nghĩa 。 是thị 則tắc 應ưng 受thọ 。 是thị 故cố 無vô 咎cữu 。 若nhược 世thế 諦đế 中trung 。 能năng 生sanh 功công 德đức 。 能năng 有hữu 利lợi 益ích 。 如như 是thị 應ưng 受thọ 。 後hậu 當đương 廣quảng 說thuyết 。 又hựu 汝nhữ 言ngôn 殺sát 泥nê 牛ngưu 等đẳng 無vô 殺sát 罪tội 者giả 。 今kim 當đương 答đáp 此thử 。 若nhược 於ư 有hữu 識thức 諸chư 陰ấm 相tương 續tục 行hành 中trung 。 有hữu 業nghiệp 業nghiệp 報báo 。 泥nê 牛ngưu 等đẳng 中trung 。 無vô 如như 此thử 事sự 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 五ngũ 陰ấm 和hòa 合hợp 假giả 名danh 為vi 我ngã 。 非phi 實thật 有hữu 也dã 。

苦Khổ 諦Đế 聚Tụ 色Sắc 論Luận 中Trung 色Sắc 相Tướng 品Phẩm 第đệ 三tam 十thập 六lục

問vấn 曰viết 。 汝nhữ 先tiên 言ngôn 當đương 說thuyết 成thành 實thật 論luận 。 今kim 當đương 說thuyết 何hà 者giả 為vi 實thật 。

答đáp 曰viết 。

實thật 名danh 四Tứ 諦Đế 。 謂vị 苦khổ 。 苦khổ 因nhân 。 苦khổ 滅diệt 。 苦khổ 滅diệt 道đạo 。 五ngũ 受thọ 陰ấm 是thị 苦khổ 。 諸chư 業nghiệp 及cập 煩phiền 惱não 是thị 苦khổ 因nhân 。 苦khổ 盡tận 是thị 苦khổ 滅diệt 。 八bát 聖thánh 道Đạo 是thị 苦khổ 滅diệt 道đạo 。 為vi 成thành 是thị 法pháp 故cố 造tạo 斯tư 論luận 。 佛Phật 雖tuy 自tự 成thành 此thử 法pháp 。 為vì 度độ 眾chúng 生sanh 故cố 。 處xứ 處xứ 散tán 說thuyết 。 又hựu 佛Phật 略lược 說thuyết 法Pháp 藏tạng 。 有hữu 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 。 是thị 中trung 有hữu 四tứ 依y 八bát 因nhân 是thị 義nghĩa 或hoặc 捨xả 而nhi 不bất 說thuyết 。 或hoặc 有hữu 略lược 說thuyết 。 我ngã 今kim 欲dục 次thứ 第đệ 撰soạn 集tập 令linh 義nghĩa 明minh 了liễu 故cố 說thuyết 。 問vấn 曰viết 。 汝nhữ 言ngôn 五ngũ 受thọ 陰ấm 是thị 苦Khổ 諦Đế 。 何hà 謂vị 為vi 五ngũ 。

答đáp 曰viết 。

色sắc 陰ấm 識thức 陰ấm 想tưởng 受thọ 行hành 陰ấm 。 色sắc 陰ấm 者giả 。 謂vị 四tứ 大đại 及cập 四tứ 大đại 所sở 因nhân 成thành 法pháp 。 亦diệc 因nhân 四tứ 大đại 所sở 成thành 法pháp 。 總tổng 名danh 為vi 色sắc 。 四tứ 大đại 者giả 。 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 。 因nhân 色sắc 香hương 味vị 觸xúc 故cố 。 成thành 四tứ 大đại 。 因nhân 此thử 四tứ 大đại 成thành 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 根căn 。 此thử 等đẳng 相tương 觸xúc 故cố 有hữu 聲thanh 。 地địa 者giả 。 色sắc 等đẳng 集tập 會hội 堅kiên 多đa 故cố 名danh 地địa 。 如như 是thị 濕thấp 多đa 故cố 名danh 水thủy 。 熱nhiệt 多đa 故cố 名danh 火hỏa 。 輕khinh 動động 多đa 故cố 名danh 風phong 。 眼nhãn 根căn 者giả 。 但đãn 緣duyên 色sắc 眼nhãn 識thức 所sở 依y 。 及cập 同đồng 性tánh 不bất 依y 時thời 。 皆giai 名danh 眼nhãn 根căn 。 餘dư 四tứ 根căn 亦diệc 如như 是thị 。 色sắc 者giả 。 但đãn 眼nhãn 識thức 所sở 緣duyên 。 及cập 同đồng 性tánh 不bất 緣duyên 時thời 。 是thị 名danh 為vi 色sắc 。 香hương 味vị 觸xúc 亦diệc 如như 是thị 。 是thị 等đẳng 相tương 觸xúc 故cố 有hữu 聲thanh 。

色Sắc 名Danh 品Phẩm 第đệ 三tam 十thập 七thất

問vấn 曰viết 。 經kinh 中trung 說thuyết 諸chư 所sở 有hữu 色sắc 。 皆giai 是thị 四tứ 大đại 及cập 四tứ 大đại 所sở 因nhân 成thành 。 何hà 故cố 言ngôn 諸chư 所sở 有hữu 皆giai 是thị 耶da 。

答đáp 曰viết 。

言ngôn 所sở 有hữu 皆giai 是thị 。 是thị 定định 說thuyết 色sắc 相tướng 。 更cánh 無vô 有hữu 餘dư 。 以dĩ 外ngoại 道Đạo 人Nhân 說thuyết 有hữu 五ngũ 大đại 。 為vi 捨xả 此thử 故cố 說thuyết 四tứ 大đại 。 四tứ 大đại 所sở 因nhân 成thành 者giả 。 四tứ 大đại 假giả 名danh 故cố 有hữu 。 遍biến 到đáo 故cố 名danh 大đại 。 無vô 色sắc 法pháp 無vô 形hình 。 無vô 形hình 故cố 無vô 方phương 。 無vô 方phương 故cố 不bất 名danh 為vi 大đại 。 又hựu 以dĩ 麁thô 現hiện 故cố 名danh 大đại 。 心tâm 心tâm 數số 法pháp 不bất 現hiện 故cố 。 不bất 名danh 為vi 大đại 。 問vấn 曰viết 。 何hà 故cố 名danh 地địa 等đẳng 法pháp 為vi 色sắc 。 不bất 名danh 聲thanh 等đẳng 。

答đáp 曰viết 。

有hữu 對đối 法pháp 名danh 色sắc 。 聲thanh 等đẳng 皆giai 有hữu 對đối 故cố 。 亦diệc 名danh 為vi 色sắc 。 非phi 如như 心tâm 法pháp 等đẳng 。 有hữu 形hình 故cố 名danh 色sắc 。 聲thanh 等đẳng 皆giai 有hữu 形hình 故cố 。 亦diệc 名danh 為vi 色sắc 。 障chướng 礙ngại 處xứ 所sở 故cố 名danh 為vi 形hình 。 問vấn 曰viết 。 色sắc 等đẳng 非phi 盡tận 有hữu 形hình 。 聲thanh 等đẳng 無vô 形hình 。

答đáp 曰viết 。

聲thanh 等đẳng 一nhất 切thiết 。 有hữu 形hình 以dĩ 有hữu 形hình 。 以dĩ 有hữu 對đối 有hữu 障chướng 礙ngại 故cố 。 壁bích 障chướng 則tắc 不bất 聞văn 問vấn 曰viết 。 若nhược 聲thanh 等đẳng 有hữu 礙ngại 。 則tắc 應ưng 不bất 受thọ 餘dư 物vật 。 如như 壁bích 障chướng 故cố 。 則tắc 無vô 所sở 容dung 。

答đáp 曰viết 。

聲thanh 微vi 細tế 故cố 。 得đắc 有hữu 所sở 受thọ 。 如như 香hương 味vị 等đẳng 。 細tế 故cố 共cộng 依y 一nhất 形hình 。 不bất 相tương 妨phương 礙ngại 。 是thị 故cố 聲thanh 等đẳng 。 有hữu 礙ngại 有hữu 對đối 。 故cố 皆giai 名danh 為vi 色sắc 。 又hựu 可khả 惱não 壞hoại 相tương/tướng 故cố 名danh 為vi 色sắc 。 所sở 有hữu 割cát 截tiệt 殘tàn 害hại 等đẳng 。 皆giai 依y 於ư 色sắc 。 為vi 違vi 此thử 故cố 。 名danh 無vô 色sắc 定định 。 又hựu 示thị 宿túc 命mạng 善thiện 惡ác 業nghiệp 故cố 名danh 為vi 色sắc 。 又hựu 示thị 心tâm 心tâm 數số 法pháp 。 故cố 名danh 為vi 色sắc 。 又hựu 為vi 稱xưng 名danh 故cố 名danh 為vi 色sắc 。

四Tứ 大Đại 假Giả 名Danh 品Phẩm 第đệ 三tam 十thập 八bát

問vấn 曰viết 。 四tứ 大đại 是thị 假giả 名danh 。 此thử 義nghĩa 未vị 立lập 。 有hữu 人nhân 言ngôn 四tứ 大đại 是thị 實thật 有hữu 。

答đáp 曰viết 。

四tứ 大đại 假giả 名danh 故cố 有hữu 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 佛Phật 為vi 外ngoại 道đạo 故cố 說thuyết 四tứ 大đại 。 有hữu 諸chư 外ngoại 道đạo 。 說thuyết 色sắc 等đẳng 即tức 是thị 大đại 。 如như 僧Tăng 佉khư 等đẳng 。 或hoặc 說thuyết 離ly 色sắc 等đẳng 是thị 大đại 。 如như 衛vệ 世thế 師sư 等đẳng 。 故cố 此thử 經Kinh 定định 說thuyết 因nhân 色sắc 等đẳng 。 故cố 成thành 地địa 等đẳng 大đại 。 故cố 知tri 諸chư 大đại 是thị 假giả 名danh 有hữu 。 又hựu 經kinh 說thuyết 地địa 種chủng 堅kiên 及cập 依y 堅kiên 。 是thị 故cố 非phi 但đãn 以dĩ 堅kiên 為vi 地địa 。 又hựu 世thế 人nhân 皆giai 信tín 諸chư 大đại 是thị 假giả 名danh 有hữu 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 世thế 人nhân 說thuyết 見kiến 地địa 嗅khứu 地địa 觸xúc 地địa 味vị 地địa 。 又hựu 經kinh 中trung 說thuyết 如như 地địa 可khả 見kiến 有hữu 觸xúc 。 又hựu 入nhập 地địa 等đẳng 。 一nhất 切thiết 入nhập 中trung 。 是thị 人nhân 見kiến 色sắc 不bất 見kiến 堅kiên 等đẳng 。 又hựu 人nhân 示thị 地địa 色sắc 地địa 香hương 地địa 味vị 地địa 觸xúc 。 實thật 法pháp 有hữu 中trung 。 不bất 可khả 異dị 示thị 。 又hựu 大đại 名danh 義nghĩa 以dĩ 遍biến 到đáo 故cố 。 此thử 相tương/tướng 假giả 名danh 中trung 說thuyết 。 不bất 但đãn 在tại 堅kiên 相tương/tướng 中trung 。 又hựu 說thuyết 地địa 住trụ 水thủy 上thượng 。 是thị 假giả 名danh 地địa 住trụ 。 非phi 但đãn 堅kiên 住trụ 。 又hựu 說thuyết 大đại 地địa 燒thiêu 盡tận 。 都đô 無vô 烟yên 炭thán 。 燒thiêu 假giả 名danh 地địa 。 非phi 但đãn 燒thiêu 堅kiên 。 又hựu 以dĩ 色sắc 等đẳng 故cố 。 信tín 有hữu 地địa 等đẳng 。 非phi 但đãn 堅kiên 等đẳng 。 又hựu 井tỉnh 喻dụ 中trung 說thuyết 。 水thủy 亦diệc 見kiến 亦diệc 觸xúc 。 若nhược 濕thấp 是thị 水thủy 。 則tắc 不bất 得đắc 有hữu 二nhị 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 佛Phật 說thuyết 五ngũ 情tình 不bất 能năng 互hỗ 取thủ 塵trần 。 故cố 又hựu 佛Phật 說thuyết 八bát 功công 德đức 水thủy 。 輕khinh 冷lãnh 軟nhuyễn 美mỹ 。 清thanh 淨tịnh 不bất 臭xú 。 飲ẩm 時thời 調điều 適thích 。 飲ẩm 已dĩ 無vô 患hoạn 。 是thị 中trung 若nhược 輕khinh 冷lãnh 軟nhuyễn 。 皆giai 是thị 觸xúc 入nhập 。 美mỹ 是thị 味vị 入nhập 。 清thanh 是thị 色sắc 入nhập 。 不bất 臭xú 是thị 香hương 入nhập 。 調điều 適thích 無vô 患hoạn 。 是thị 其kỳ 勢thế 力lực 。 此thử 八bát 和hòa 合hợp 。 總tổng 名danh 為vi 水thủy 。 故cố 知tri 諸chư 大đại 是thị 假giả 名danh 有hữu 。 又hựu 因nhân 所sở 成thành 法pháp 。 皆giai 是thị 假giả 名danh 。 無vô 實thật 有hữu 也dã 。 如như 偈kệ 中trung 說thuyết 。 輪luân 等đẳng 和hòa 合hợp 故cố 名danh 為vi 車xa 。 五ngũ 陰ấm 和hòa 合hợp 故cố 名danh 為vi 人nhân 。 又hựu 阿A 難Nan 言ngôn 。 諸chư 法pháp 眾chúng 緣duyên 成thành 。 我ngã 無vô 決quyết 定định 處xứ 。 又hựu 若nhược 人nhân 說thuyết 堅kiên 等đẳng 是thị 大đại 是thị 人nhân 則tắc 以dĩ 堅kiên 等đẳng 為vi 色sắc 等đẳng 所sở 依y 。 是thị 則tắc 有hữu 依y 有hữu 主chủ 。 非phi 是thị 佛Phật 法Pháp 。 故cố 知tri 四tứ 大đại 。 皆giai 是thị 假giả 名danh 。 又hựu 諸chư 法pháp 中trung 。 有hữu 柔nhu 軟nhuyễn 細tế 滑hoạt 等đẳng 。 皆giai 觸xúc 入nhập 攝nhiếp 。 堅kiên 等đẳng 四tứ 法pháp 。 有hữu 何hà 義nghĩa 故cố 。 獨độc 得đắc 為vi 大đại 。 又hựu 一nhất 等đẳng 四tứ 執chấp 。 皆giai 有hữu 過quá 咎cữu 。 故cố 知tri 四tứ 大đại 。 但đãn 是thị 假giả 名danh 。 又hựu 實thật 法pháp 有hữu 相tương/tướng 。 假giả 名danh 有hữu 相tương 及cập 假giả 名danh 所sở 能năng 。 後hậu 當đương 廣quảng 說thuyết 。 是thị 故cố 四tứ 大đại 非phi 實thật 有hữu 也dã 。

四Tứ 大Đại 實Thật 有Hữu 品Phẩm 第đệ 三tam 十thập 九cửu

問vấn 曰viết 。 四tứ 大đại 是thị 實thật 有hữu 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 阿a 毘tỳ 曇đàm 中trung 說thuyết 。 堅kiên 相tương/tướng 是thị 地địa 種chủng 。 濕thấp 相tương/tướng 是thị 水thủy 種chủng 。 熱nhiệt 相tương/tướng 是thị 火hỏa 種chủng 。 動động 相tương/tướng 是thị 風phong 種chủng 。 是thị 故cố 四tứ 大đại 是thị 實thật 有hữu 。 又hựu 色sắc 等đẳng 造tạo 色sắc 。 從tùng 四tứ 大đại 生sanh 假giả 名danh 有hữu 。 則tắc 不bất 能năng 生sanh 法pháp 。 又hựu 以dĩ 堅kiên 等đẳng 示thị 四tứ 大đại 。 所sở 謂vị 堅kiên 依y 堅kiên 名danh 地địa 。 是thị 故cố 堅kiên 等đẳng 是thị 實thật 大đại 。 又hựu 經kinh 中trung 佛Phật 二nhị 種chủng 說thuyết 堅kiên 依y 堅kiên 濕thấp 依y 濕thấp 等đẳng 。 故cố 知tri 堅kiên 是thị 實thật 法pháp 依y 堅kiên 是thị 假giả 名danh 。 餘dư 大đại 亦diệc 如như 是thị 。 是thị 故cố 堅kiên 等đẳng 是thị 實thật 大đại 。 依y 堅kiên 法pháp 以dĩ 隨tùy 俗tục 故cố 名danh 大đại 。 故cố 有hữu 二nhị 種chủng 大đại 。 亦diệc 實thật 亦diệc 假giả 名danh 。 又hựu 阿a 毘tỳ 曇đàm 中trung 說thuyết 。 形hình 處xứ 是thị 地địa 。 堅kiên 相tương/tướng 是thị 地địa 種chủng 。 餘dư 大đại 亦diệc 爾nhĩ 。 又hựu 經kinh 中trung 佛Phật 說thuyết 。 眼nhãn 形hình 中trung 所sở 有hữu 堅kiên 依y 堅kiên 是thị 地địa 。 濕thấp 依y 濕thấp 是thị 水thủy 。 熱nhiệt 依y 熱nhiệt 是thị 火hỏa 。 肉nhục 形hình 是thị 地địa 。 此thử 肉nhục 形hình 中trung 。 佛Phật 說thuyết 有hữu 四tứ 大đại 。 當đương 知tri 堅kiên 等đẳng 是thị 實thật 大đại 形hình 是thị 假giả 名danh 大đại 。 又hựu 佛Phật 不bất 說thuyết 風phong 中trung 有hữu 依y 。 故cố 知tri 風phong 是thị 實thật 大đại 。 又hựu 若nhược 人nhân 說thuyết 四tứ 大đại 是thị 假giả 名danh 。 則tắc 離ly 大đại 相tương/tướng 。 若nhược 依y 堅kiên 名danh 地địa 種chủng 者giả 。 水thủy 依y 堅kiên 物vật 。 水thủy 即tức 為vi 地địa 。 泥nê 團đoàn 依y 濕thấp 。 泥nê 團đoàn 即tức 為vi 水thủy 。 如như 熱nhiệt 病bệnh 人nhân 。 舉cử 身thân 皆giai 熱nhiệt 。 身thân 即tức 為vi 火hỏa 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。 是thị 故cố 不bất 得đắc 。 言ngôn 依y 堅kiên 是thị 地địa 種chủng 。 但đãn 堅kiên 為vi 地địa 種chủng 。 餘dư 大đại 亦diệc 爾nhĩ 。 又hựu 四tứ 大đại 共cộng 生sanh 故cố 不bất 相tương 離ly 。 如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。 諸chư 所sở 有hữu 色sắc 。 皆giai 四tứ 大đại 造tạo 。 若nhược 人nhân 說thuyết 四tứ 大đại 是thị 實thật 。 則tắc 不bất 相tương 離ly 。 若nhược 說thuyết 假giả 名danh 。 則tắc 應ưng 相tương 離ly 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 依y 堅kiên 色sắc 等đẳng 眾chúng 。 離ly 依y 濕thấp 等đẳng 眾chúng 若nhược 爾nhĩ 則tắc 眼nhãn 形hình 中trung 。 無vô 有hữu 四tứ 大đại 。 則tắc 與dữ 經kinh 相tương 違vi 。 汝nhữ 欲dục 不bất 違vi 經kinh 者giả 。 則tắc 四tứ 大đại 是thị 實thật 。 汝nhữ 先tiên 言ngôn 為vi 外ngoại 道đạo 故cố 說thuyết 四tứ 大đại 者giả 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 諸chư 外ngoại 道đạo 輩bối 。 說thuyết 四tứ 大đại 與dữ 色sắc 等đẳng 。 若nhược 一nhất 若nhược 異dị 。 我ngã 等đẳng 說thuyết 觸xúc 入nhập 少thiểu 分phần 是thị 四tứ 大đại 。 是thị 故cố 無vô 咎cữu 。 又hựu 我ngã 等đẳng 說thuyết 現hiện 見kiến 堅kiên 等đẳng 是thị 四tứ 大đại 。 不bất 如như 衛vệ 世thế 師sư 人nhân 說thuyết 四tứ 大đại 亦diệc 有hữu 非phi 現hiện 見kiến 。 又hựu 汝nhữ 言ngôn 堅kiên 依y 堅kiên 者giả 。 依y 義nghĩa 二nhị 種chủng 。 如như 經Kinh 中trung 說thuyết 色sắc 依y 色sắc 。 又hựu 說thuyết 心tâm 依y 大đại 法pháp 。 此thử 義nghĩa 中trung 。 說thuyết 堅kiên 即tức 依y 堅kiên 。 更cánh 無vô 異dị 法pháp 。 若nhược 爾nhĩ 有hữu 何hà 過quá 耶da 。 又hựu 汝nhữ 說thuyết 世thế 人nhân 皆giai 信tín 。 乃nãi 至chí 八bát 功công 德đức 水thủy 。 但đãn 隨tùy 俗tục 言ngôn 說thuyết 。 非phi 是thị 實thật 大đại 。 又hựu 汝nhữ 說thuyết 因nhân 所sở 成thành 法pháp 。 皆giai 是thị 假giả 名danh 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 經kinh 中trung 說thuyết 。 若nhược 六lục 觸xúc 入nhập 。 若nhược 因nhân 六lục 觸xúc 入nhập 所sở 成thành 法pháp 。 又hựu 有hữu 比Bỉ 丘Khâu 問vấn 佛Phật 。 何hà 等đẳng 為vi 眼nhãn 。

佛Phật 答đáp 。 因nhân 四tứ 大đại 造tạo 清thanh 淨tịnh 色sắc 。 是thị 名danh 為vi 眼nhãn 。 如như 是thị 十thập 入nhập 。 又hựu 汝nhữ 言ngôn 有hữu 主chủ 有hữu 依y 。 我ngã 等đẳng 不bất 然nhiên 。 但đãn 說thuyết 法Pháp 住trụ 法pháp 中trung 。 又hựu 汝nhữ 言ngôn 堅kiên 等đẳng 有hữu 何hà 義nghĩa 故cố 。 獨độc 名danh 大đại 者giả 。 堅kiên 等đẳng 有hữu 義nghĩa 。 所sở 謂vị 堅kiên 相tương/tướng 能năng 持trì 。 水thủy 相tương/tướng 能năng 潤nhuận 。 火hỏa 相tương/tướng 能năng 熱nhiệt 。 風phong 能năng 成thành 就tựu 。 是thị 故cố 四tứ 大đại 是thị 實thật 。

非phi 彼bỉ 證chứng 品phẩm 第đệ 四tứ 十thập 。

答đáp 曰viết 不bất 然nhiên 。 四tứ 大đại 是thị 假giả 名danh 。 汝nhữ 雖tuy 言ngôn 阿a 毘tỳ 曇đàm 中trung 。 說thuyết 堅kiên 相tương/tướng 是thị 地địa 種chủng 等đẳng 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 佛Phật 自tự 說thuyết 堅kiên 依y 堅kiên 是thị 地địa 非phi 但đãn 堅kiên 相tương/tướng 。 是thị 故cố 此thử 非phi 正chánh 因nhân 。 又hựu 汝nhữ 說thuyết 色sắc 等đẳng 從tùng 四tứ 大đại 生sanh 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 色sắc 等đẳng 從tùng 業nghiệp 煩phiền 惱não 飲ẩm 食thực 婬dâm 欲dục 等đẳng 生sanh 。 如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。 眼nhãn 何hà 所sở 因nhân 。 因nhân 業nghiệp 故cố 生sanh 。 又hựu 說thuyết 貪tham 樂nhạo/nhạc/lạc 集tập 故cố 色sắc 集tập 。 又hựu 如như 阿A 難Nan 教giáo 。 比Bỉ 丘Khâu 尼Ni 言ngôn 姊tỷ 是thị 身thân 從tùng 飲ẩm 食thực 生sanh 。 從tùng 愛ái 慢mạn 生sanh 。 從tùng 婬dâm 欲dục 生sanh 。 故cố 知tri 色sắc 等đẳng 非phi 但đãn 從tùng 四tứ 大đại 生sanh 。 問vấn 曰viết 。 色sắc 等đẳng 雖tuy 從tùng 業nghiệp 等đẳng 生sanh 。 四tứ 大đại 亦diệc 應ưng 為vi 少thiểu 因nhân 。 如như 因nhân 業nghiệp 故cố 有hữu 穀cốc 。 此thử 穀cốc 亦diệc 假giả 種chủng 子tử 等đẳng 生sanh 。 如như 是thị 眼nhãn 等đẳng 雖tuy 從tùng 業nghiệp 生sanh 。 四tứ 大đại 亦diệc 為vi 少thiểu 因nhân 。

答đáp 曰viết 。

或hoặc 有hữu 物vật 無vô 。 因nhân 緣duyên 而nhi 生sanh 。 如như 劫kiếp 盡tận 已dĩ 。 劫kiếp 初sơ 大đại 雨vũ 。 是thị 水thủy 從tùng 何hà 所sở 生sanh 。 又hựu 諸chư 天thiên 所sở 欲dục 。 應ưng 念niệm 即tức 得đắc 。 如như 坐tọa 禪thiền 人nhân 。 及cập 大đại 功công 德đức 人nhân 。 所sở 欲dục 隨tùy 意ý 。 是thị 事sự 有hữu 何hà 等đẳng 緣duyên 。 非phi 但đãn 業nghiệp 耶da 。 又hựu 如như 色sắc 相tướng 續tục 斷đoạn 已dĩ 更cánh 生sanh 。 若nhược 人nhân 生sanh 無vô 色sắc 界giới 。 還hoàn 生sanh 色sắc 界giới 。 是thị 色sắc 以dĩ 何hà 為vi 本bổn 。 問vấn 曰viết 。 何hà 故cố 有hữu 物vật 。 但đãn 從tùng 業nghiệp 生sanh 。 何hà 故cố 有hữu 物vật 。 待đãi 外ngoại 緣duyên 生sanh 。

答đáp 曰viết 。

若nhược 有hữu 眾chúng 生sanh 。 業nghiệp 力lực 弱nhược 者giả 。 則tắc 須tu 種chủng 子tử 眾chúng 緣duyên 助trợ 成thành 。 業nghiệp 力lực 強cường/cưỡng 者giả 。 不bất 假giả 外ngoại 緣duyên 。 又hựu 法pháp 應ưng 爾nhĩ 。 或hoặc 有hữu 業nghiệp 。 或hoặc 有hữu 法pháp 。 或hoặc 有hữu 生sanh 處xứ 。 但đãn 業nghiệp 力lực 得đắc 。 不bất 須tu 外ngoại 緣duyên 。 又hựu 若nhược 須tu 因nhân 緣duyên 。 應ưng 說thuyết 種chủng 子tử 是thị 牙nha 等đẳng 因nhân 。 何hà 故cố 乃nãi 說thuyết 因nhân 堅kiên 等đẳng 生sanh 。 又hựu 以dĩ 何hà 義nghĩa 故cố 。 從tùng 堅kiên 等đẳng 生sanh 色sắc 等đẳng 。 不bất 從tùng 色sắc 等đẳng 生sanh 堅kiên 等đẳng 耶da 。 又hựu 堅kiên 等đẳng 色sắc 等đẳng 。 共cộng 俱câu 生sanh 故cố 。 云vân 何hà 言ngôn 因nhân 堅kiên 等đẳng 有hữu 色sắc 等đẳng 。 不bất 因nhân 色sắc 等đẳng 有hữu 堅kiên 等đẳng 。 又hựu 一nhất 時thời 生sanh 法pháp 。 則tắc 無vô 相tướng 因nhân 。 如như 二nhị 角giác 俱câu 生sanh 。 不bất 得đắc 言ngôn 左tả 右hữu 相tương/tướng 因nhân 。 問vấn 曰viết 。 如như 燈đăng 明minh 雖tuy 一nhất 時thời 生sanh 。 亦diệc 說thuyết 明minh 因nhân 於ư 燈đăng 。 非phi 燈đăng 因nhân 明minh 。 是thị 事sự 亦diệc 爾nhĩ 。

答đáp 曰viết 。

燈đăng 與dữ 明minh 不bất 異dị 。 燈đăng 以dĩ 二nhị 法pháp 合hợp 成thành 。 一nhất 色sắc 。 二nhị 觸xúc 。 色sắc 即tức 是thị 明minh 故cố 。 不bất 得đắc 異dị 燈đăng 。 汝nhữ 不bất 諦đế 思tư 此thử 喻dụ 。 問vấn 曰viết 。 是thị 明minh 從tùng 燈đăng 去khứ 在tại 餘dư 處xứ 。 是thị 故cố 應ưng 異dị 。

答đáp 曰viết 。

不bất 在tại 異dị 處xứ 。 此thử 明minh 色sắc 現hiện 在tại 燈đăng 中trung 。 若nhược 在tại 異dị 處xứ 滅diệt 燈đăng 亦diệc 應ưng 見kiến 。 而nhi 實thật 不bất 見kiến 。 當đương 知tri 是thị 色sắc 不bất 異dị 燈đăng 也dã 。 問vấn 曰viết 。 更cánh 有hữu 一nhất 時thời 生sanh 法pháp 亦diệc 為vi 因nhân 果quả 。 如như 有hữu 對đối 中trung 識thức 。 以dĩ 眼nhãn 色sắc 為vi 因nhân 緣duyên 。 非phi 眼nhãn 色sắc 以dĩ 識thức 為vi 因nhân 緣duyên 。

答đáp 曰viết 。

不bất 然nhiên 。 眼nhãn 識thức 以dĩ 前tiền 心tâm 為vi 因nhân 。 眼nhãn 色sắc 為vi 緣duyên 。 因nhân 心tâm 先tiên 滅diệt 。 云vân 何hà 俱câu 生sanh 。 又hựu 若nhược 法pháp 隨tùy 所sở 因nhân 生sanh 。 即tức 是thị 因nhân 成thành 。 若nhược 心tâm 因nhân 情tình 塵trần 有hữu 。 即tức 是thị 因nhân 所sở 成thành 法pháp 。

復phục 次thứ 四tứ 大đại 即tức 是thị 造tạo 色sắc 。 以dĩ 因nhân 所sở 生sanh 故cố 。 又hựu 現hiện 見kiến 世thế 間gian 物vật 。 從tùng 似tự 因nhân 生sanh 。 如như 從tùng 稻đạo 生sanh 稻đạo 。 從tùng 麥mạch 生sanh 麥mạch 。 如như 是thị 從tùng 地địa 生sanh 地địa 。 不bất 生sanh 水thủy 等đẳng 。 如như 是thị 從tùng 色sắc 生sanh 色sắc 。 如như 是thị 等đẳng 。 問vấn 曰viết 。 亦diệc 見kiến 有hữu 物vật 從tùng 異dị 因nhân 生sanh 。 如như 倒đảo 種chủng 牛ngưu 毛mao 。 則tắc 有hữu 蒲bồ 生sanh 。 種chủng 角giác 葦vi 生sanh 。

答đáp 曰viết 。

我ngã 不bất 言ngôn 無vô 從tùng 異dị 因nhân 生sanh 。 但đãn 說thuyết 似tự 因nhân 中trung 亦diệc 生sanh 。 故cố 言ngôn 從tùng 色sắc 等đẳng 生sanh 色sắc 等đẳng 。 不bất 但đãn 從tùng 四tứ 大đại 生sanh 。 是thị 故cố 不bất 得đắc 。 定định 言ngôn 色sắc 等đẳng 從tùng 四tứ 大đại 生sanh 。 又hựu 汝nhữ 言ngôn 以dĩ 堅kiên 等đẳng 示thị 四tứ 大đại 。 是thị 故cố 堅kiên 等đẳng 是thị 實thật 大đại 者giả 。 此thử 事sự 不bất 然nhiên 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 以dĩ 堅kiên 等đẳng 相tương/tướng 定định 。 可khả 以dĩ 分phân 別biệt 四tứ 眾chúng 軟nhuyễn 等đẳng 不bất 定định 。 或hoặc 在tại 多đa 堅kiên 眾chúng 中trung 。 或hoặc 在tại 多đa 濕thấp 眾chúng 中trung 。 故cố 不bất 可khả 以dĩ 分phân 別biệt 諸chư 眾chúng 。 餘dư 亦diệc 如như 是thị 。 又hựu 於ư 堅kiên 等đẳng 觸xúc 。 分phân 別biệt 名danh 為vi 軟nhuyễn 等đẳng 。 何hà 者giả 若nhược 以dĩ 濕thấp 亦diệc 以dĩ 生sanh 。 性tánh 柔nhu 軟nhuyễn 細tế 滑hoạt 。 以dĩ 堅kiên 相tương/tướng 多đa 故cố 。 堅kiên 鞕ngạnh 麁thô 澁sáp 。 如như 是thị 等đẳng 。 是thị 故cố 但đãn 以dĩ 堅kiên 等đẳng 。 分phân 別biệt 四tứ 眾chúng 。 又hựu 如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。 以dĩ 依y 堅kiên 故cố 。 示thị 四tứ 大đại 差sai 別biệt 。 故cố 知tri 依y 堅kiên 法pháp 。 名danh 為vi 地địa 種chủng 。 非phi 但đãn 堅kiên 相tương/tướng 。 故cố 說thuyết 堅kiên 相tương/tướng 是thị 成thành 地địa 因nhân 。 又hựu 於ư 成thành 地địa 中trung 。 堅kiên 是thị 勝thắng 因nhân 。 是thị 故cố 別biệt 說thuyết 。 餘dư 相tương/tướng 亦diệc 爾nhĩ 。 又hựu 為vi 作tác 名danh 字tự 。 所sở 有hữu 堅kiên 依y 堅kiên 。 皆giai 名danh 地địa 種chủng 。 或hoặc 復phục 有hữu 人nhân 。 但đãn 說thuyết 堅kiên 相tướng 為vi 地địa 種chủng 。 為vi 破phá 是thị 故cố 。 佛Phật 說thuyết 堅kiên 依y 堅kiên 為vi 地địa 種chủng 。 餘dư 亦diệc 如như 是thị 。 又hựu 堅kiên 相tương/tướng 眾chúng 中trung 。 以dĩ 堅kiên 多đa 故cố 。 有hữu 二nhị 種chủng 語ngữ 。 一nhất 切thiết 眾chúng 中trung 。 皆giai 有hữu 堅kiên 等đẳng 諸chư 觸xúc 。 若nhược 堅kiên 依y 堅kiên 。 名danh 為vi 地địa 種chủng 。 若nhược 濕thấp 依y 濕thấp 。 名danh 為vi 水thủy 種chủng 。 若nhược 熱nhiệt 依y 熱nhiệt 。 名danh 為vi 火hỏa 種chủng 。 又hựu 堅kiên 是thị 成thành 地địa 勝thắng 因nhân 。 故cố 於ư 中trung 名danh 地địa 成thành 。 假giả 名danh 因nhân 緣duyên 中trung 。 有hữu 假giả 名danh 名danh 字tự 。 如như 說thuyết 我ngã 見kiến 人nhân 伐phạt 林lâm 。 又hựu 汝nhữ 言ngôn 有hữu 二nhị 種chủng 語ngữ 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。 若nhược 隨tùy 說thuyết 種chủng 是thị 實thật 者giả 。 則tắc 十thập 二nhị 入nhập 等đẳng 。 不bất 應ưng 是thị 實thật 。 是thị 故cố 因nhân 眼nhãn 緣duyên 色sắc 。 有hữu 眼nhãn 識thức 生sanh 。 是thị 則tắc 非phi 實thật 。 以dĩ 不bất 說thuyết 種chủng 故cố 。 是thị 為vi 邪tà 論luận 。 又hựu 佛Phật 入nhập 火hỏa 種chủng 定định 。 從tùng 佛Phật 身thân 出xuất 。 種chủng 種chủng 焰diễm 色sắc 。 是thị 中trung 何hà 者giả 為vi 火hỏa 種chủng 。 以dĩ 色sắc 等đẳng 成thành 火hỏa 。 非phi 但đãn 熱nhiệt 相tương/tướng 。 又hựu 佛Phật 說thuyết 是thị 身thân 名danh 篋khiếp 。 於ư 中trung 但đãn 盛thịnh 髮phát 毛mao 爪trảo 等đẳng 。 如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。 是thị 身thân 中trung 有hữu 髮phát 毛mao 爪trảo 等đẳng 。 以dĩ 是thị 故cố 。 髮phát 毛mao 爪trảo 等đẳng 是thị 地địa 種chủng 。 不bất 以dĩ 有hữu 種chủng 語ngữ 故cố 名danh 為vi 實thật 法pháp 。 又hựu 種chủng 子tử 經kinh 中trung 說thuyết 。 若nhược 有hữu 地địa 種chủng 。 無vô 水thủy 種chủng 者giả 。 諸chư 種chủng 子tử 不bất 得đắc 生sanh 長trưởng 。 是thị 中trung 何hà 者giả 是thị 地địa 種chủng 。 謂vị 假giả 名danh 。 田điền 非phi 但đãn 堅kiên 相tương/tướng 。 水thủy 亦diệc 假giả 名danh 。 非phi 但đãn 濕thấp 相tương/tướng 。 又hựu 一nhất 法pháp 二nhị 種chủng 。 亦diệc 實thật 亦diệc 假giả 名danh 。 是thị 不bất 可khả 得đắc 。 是thị 故cố 色sắc 等đẳng 是thị 實thật 。 又hựu 眼nhãn 等đẳng 假giả 名danh 故cố 有hữu 諸chư 大đại 。 亦diệc 實thật 亦diệc 假giả 名danh 者giả 。 則tắc 是thị 邪tà 論luận 。 又hựu 六lục 種chủng 經kinh 中trung 。 佛Phật 說thuyết 髮phát 毛mao 爪trảo 等đẳng 名danh 地địa 種chủng 。 又hựu 象tượng 步bộ 喻dụ 經kinh 中trung 。 亦diệc 說thuyết 髮phát 毛mao 爪trảo 等đẳng 為vi 地địa 種chủng 。 又hựu 以dĩ 何hà 義nghĩa 故cố 。 說thuyết 種chủng 是thị 實thật 。 不bất 說thuyết 種chủng 是thị 假giả 名danh 。 又hựu 此thử 義nghĩa 非phi 經kinh 所sở 載tái 。 又hựu 汝nhữ 言ngôn 佛Phật 說thuyết 眼nhãn 形hình 中trung 所sở 有hữu 堅kiên 依y 堅kiên 是thị 地địa 等đẳng 者giả 。 佛Phật 以dĩ 此thử 言ngôn 。 示thị 五ngũ 根căn 因nhân 四tứ 大đại 成thành 。 或hoặc 有hữu 人nhân 。 說thuyết 從tùng 我ngã 生sanh 根căn 。 或hoặc 謂vị 離ly 大đại 別biệt 更cánh 有hữu 根căn 。 有hữu 說thuyết 。 諸chư 根căn 種chủng 種chủng 性tánh 生sanh 。 謂vị 從tùng 地địa 大đại 生sanh 鼻tị 根căn 等đẳng 。 佛Phật 斷đoạn 此thử 故cố 。 說thuyết 眼nhãn 等đẳng 根căn 四tứ 大đại 合hợp 成thành 。 空không 無vô 實thật 法pháp 。 又hựu 分phân 別biệt 成thành 。 假giả 名danh 因nhân 緣duyên 。 假giả 名danh 亦diệc 無vô 。 又hựu 此thử 肉nhục 形hình 中trung 。 有hữu 四tứ 分phần/phân 堅kiên 依y 堅kiên 等đẳng 。 佛Phật 以dĩ 是thị 語ngữ 。 示thị 諸chư 物vật 中trung 有hữu 從tùng 四tứ 大đại 生sanh 者giả 。 又hựu 汝nhữ 言ngôn 佛Phật 不bất 說thuyết 風phong 中trung 有hữu 依y 故cố 名danh 實thật 大đại 者giả 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 風phong 中trung 輕khinh 是thị 勝thắng 相tương/tướng 。 非phi 依y 輕khinh 法pháp 。 地địa 等đẳng 中trung 依y 堅kiên 法pháp 等đẳng 勝thắng 。 風phong 則tắc 不bất 然nhiên 。 又hựu 依y 輕khinh 法pháp 。 少thiểu 故cố 不bất 說thuyết 。 又hựu 汝nhữ 言ngôn 若nhược 說thuyết 四tứ 大đại 是thị 假giả 名danh 則tắc 離ly 大đại 相tương/tướng 者giả 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。 若nhược 堅kiên 依y 堅kiên 從tùng 四tứ 大đại 生sanh 。 名danh 為vi 地địa 種chủng 。 非phi 謂vị 異dị 物vật 相tương 依y 。 若nhược 法pháp 相tướng 異dị 。 則tắc 不bất 名danh 依y 。 即tức 是thị 相tương 離ly 。 問vấn 曰viết 。 生sanh 則tắc 即tức 是thị 不bất 名danh 為vi 依y 。 依y 名danh 異dị 物vật 來lai 依y 。

答đáp 曰viết 。

名danh 字tự 為vi 依y 。 非phi 異dị 物vật 相tương 依y 。 以dĩ 生sanh 法pháp 差sai 別biệt 故cố 。 如như 言ngôn 虛hư 空không 遍biến 至chí 。 實thật 無vô 所sở 至chí 。 又hựu 汝nhữ 言ngôn 四tứ 大đại 共cộng 生sanh 者giả 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。 如như 日nhật 光quang 中trung 。 但đãn 有hữu 色sắc 及cập 熱nhiệt 觸xúc 可khả 得đắc 。 更cánh 無vô 餘dư 法Pháp 。 月nguyệt 光quang 中trung 。 但đãn 有hữu 色sắc 及cập 冷lãnh 觸xúc 可khả 得đắc 。 亦diệc 無vô 餘dư 法pháp 。 是thị 故cố 非phi 一nhất 切thiết 物vật 中trung 盡tận 有hữu 四tứ 大đại 。 如như 有hữu 物vật 無vô 味vị 如như 金kim 剛cang 等đẳng 。 有hữu 物vật 無vô 香hương 如như 金kim 銀ngân 等đẳng 。 有hữu 物vật 無vô 色sắc 如như 溫ôn 室thất 等đẳng 中trung 熱nhiệt 。 有hữu 物vật 無vô 熱nhiệt 如như 月nguyệt 等đẳng 。 有hữu 物vật 無vô 冷lãnh 如như 火hỏa 等đẳng 。 有hữu 物vật 相tương/tướng 動động 如như 風phong 等đẳng 。 有hữu 物vật 無vô 動động 如như 方phương 石thạch 等đẳng 。 如như 是thị 或hoặc 有hữu 物vật 不bất 堅kiên 。 或hoặc 有hữu 物vật 不bất 濕thấp 。 或hoặc 有hữu 物vật 不bất 熱nhiệt 。 或hoặc 有hữu 物vật 不bất 動động 。 是thị 故cố 四tứ 大đại 非phi 不bất 相tương 離ly 。 問vấn 曰viết 。 以dĩ 外ngoại 因nhân 緣duyên 。 諸chư 大đại 性tánh 發phát 。 如như 金kim 石thạch 等đẳng 中trung 有hữu 流lưu 相tương/tướng 。 待đãi 火hỏa 則tắc 發phát 。 水thủy 中trung 有hữu 堅kiên 相tương/tướng 。 因nhân 冷lãnh 則tắc 發phát 。 風phong 中trung 有hữu 冷lãnh 熱nhiệt 相tương/tướng 。 因nhân 水thủy 火hỏa 則tắc 發phát 。 草thảo 木mộc 中trung 有hữu 動động 相tương/tướng 。 得đắc 風phong 則tắc 發phát 。 是thị 故cố 先tiên 有hữu 自tự 性tánh 。 假giả 緣duyên 而nhi 發phát 。 故cố 知tri 四tứ 大đại 。 不bất 得đắc 相tương 離ly 。 若nhược 本bổn 無vô 性tánh 。 云vân 何hà 可khả 發phát 。

答đáp 曰viết 。

若nhược 爾nhĩ 風phong 中trung 或hoặc 有hữu 香hương 。 香hương 應ưng 在tại 風phong 中trung 。 如như 香hương 熏huân 油du 。 香hương 應ưng 在tại 油du 中trung 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。 又hựu 不bất 從tùng 諸chư 大đại 生sanh 造tạo 色sắc 。 如như 從tùng 濕thấp 生sanh 濕thấp 。 如như 是thị 從tùng 色sắc 生sanh 色sắc 。 又hựu 若nhược 不bất 相tương 離ly 。 則tắc 因nhân 中trung 有hữu 果quả 。 如như 童đồng 女nữ 有hữu 子tử 。 食thực 中trung 有hữu 不bất 淨tịnh 等đẳng 。 我ngã 等đẳng 不bất 說thuyết 因nhân 中trung 有hữu 果quả 。 雖tuy 乳nhũ 中trung 無vô 酪lạc 。 而nhi 酪lạc 從tùng 乳nhũ 生sanh 。 如như 是thị 何hà 用dụng 。 憶ức 想tưởng 分phân 別biệt 。 謂vị 四tứ 大đại 共cộng 生sanh 不bất 相tương 離ly 耶da 。

明Minh 本Bổn 宗Tông 品Phẩm 第đệ 四tứ 十thập 一nhất

汝nhữ 先tiên 言ngôn 我ngã 等đẳng 不bất 說thuyết 四tứ 大đại 與dữ 色sắc 。 若nhược 一nhất 若nhược 異dị 是thị 故cố 無vô 咎cữu 者giả 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 諸chư 外ngoại 道đạo 欲dục 成thành 我ngã 故cố 。 以dĩ 四tứ 大đại 一nhất 異dị 為ví 喻dụ 。 故cố 佛Phật 於ư 假giả 名danh 中trung 。 以dĩ 四tứ 大đại 為ví 喻dụ 。 故cố 說thuyết 四tứ 大đại 義nghĩa 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 。 則tắc 不bất 應ưng 說thuyết 。 世thế 間gian 皆giai 自tự 然nhiên 知tri 地địa 等đẳng 四tứ 大đại 。 而nhi 不bất 了liễu 實thật 性tánh 。 是thị 故cố 為vi 說thuyết 。 不bất 說thuyết 手thủ 等đẳng 。 若nhược 以dĩ 堅kiên 等đẳng 為vi 四tứ 大đại 者giả 。 何hà 所sở 利lợi 益ích 。 又hựu 汝nhữ 言ngôn 依y 義nghĩa 二nhị 種chủng 謂vị 諸chư 大đại 是thị 實thật 者giả 。 此thử 事sự 未vị 了liễu 。 當đương 知tri 是thị 依y 義nghĩa 異dị 。 謂vị 假giả 名danh 是thị 。 又hựu 汝nhữ 言ngôn 隨tùy 俗tục 言ngôn 說thuyết 非phi 實thật 大đại 者giả 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 若nhược 經kinh 書thư 。 若nhược 世thế 間gian 中trung 。 不bất 以dĩ 無vô 因nhân 緣duyên 故cố 。 於ư 色sắc 等đẳng 中trung 。 作tác 四tứ 大đại 名danh 字tự 。 如như 世thế 間gian 言ngôn 我ngã 見kiến 人nhân 。 於ư 色sắc 等đẳng 中trung 。 說thuyết 人nhân 名danh 。 非phi 無vô 因nhân 緣duyên 。 若nhược 無vô 因nhân 緣duyên 。 強cường/cưỡng 作tác 名danh 者giả 。 見kiến 馬mã 應ưng 名danh 為vi 人nhân 。 而nhi 實thật 不bất 然nhiên 。 又hựu 以dĩ 何hà 故cố 。 不bất 於ư 聲thanh 中trung 說thuyết 名danh 為vi 地địa 。 世thế 人nhân 常thường 說thuyết 地địa 聲thanh 。 終chung 不bất 說thuyết 聲thanh 是thị 地địa 。 若nhược 無vô 因nhân 緣duyên 。 強cường/cưỡng 作tác 名danh 者giả 。 亦diệc 可khả 名danh 聲thanh 為vi 地địa 。 而nhi 實thật 不bất 然nhiên 。 是thị 故cố 色sắc 等đẳng 四tứ 法pháp 是thị 地địa 。 於ư 地địa 分phần/phân 中trung 。 說thuyết 地địa 名danh 字tự 。 如như 色sắc 是thị 成thành 假giả 名danh 因nhân 。 於ư 中trung 說thuyết 名danh 人nhân 。 於ư 樹thụ 中trung 說thuyết 名danh 林lâm 。 於ư 比Bỉ 丘Khâu 中trung 說thuyết 名danh 僧Tăng 。 如như 是thị 於ư 色sắc 等đẳng 法pháp 中trung 。 說thuyết 四tứ 大đại 名danh 。 又hựu 汝nhữ 言ngôn 若nhược 六lục 觸xúc 入nhập 。 若nhược 因nhân 六lục 觸xúc 入nhập 所sở 成thành 。 是thị 經Kinh 不bất 然nhiên 。 如như 汝nhữ 法pháp 中trung 。 造tạo 色sắc 無vô 所sở 能năng 生sanh 。 我ngã 法pháp 亦diệc 爾nhĩ 。 於ư 假giả 名danh 中trung 。 更cánh 無vô 所sở 生sanh 。 是thị 故cố 此thử 經Kinh 不bất 應ưng 有hữu 。 若nhược 有hữu 應ưng 轉chuyển 此thử 義nghĩa 。 又hựu 汝nhữ 言ngôn 因nhân 四tứ 大đại 造tạo 清thanh 淨tịnh 色sắc 名danh 為vi 眼nhãn 者giả 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。 四tứ 大đại 和hòa 合hợp 。 假giả 名danh 為vi 眼nhãn 。 佛Phật 名danh 四tứ 大đại 為vi 色sắc 。 色sắc 清thanh 淨tịnh 故cố 名danh 為vi 眼nhãn 。 又hựu 汝nhữ 雖tuy 言ngôn 法pháp 住trụ 法pháp 中trung 無vô 依y 無vô 主chủ 。 是thị 即tức 為vi 依y 主chủ 。 以dĩ 住trụ 者giả 是thị 依y 所sở 住trụ 法pháp 為vi 主chủ 。 又hựu 汝nhữ 言ngôn 堅kiên 相tương/tướng 能năng 持trì 等đẳng 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。 非phi 但đãn 堅kiên 相tương/tướng 能năng 持trì 。 假giả 眾chúng 因nhân 緣duyên 。 餘dư 亦diệc 如như 是thị 。 是thị 故cố 四tứ 大đại 是thị 假giả 名danh 有hữu 。

無Vô 堅Kiên 相Tương/tướng 品Phẩm 第đệ 四tứ 十thập 二nhị

問vấn 曰viết 。 汝nhữ 說thuyết 多đa 堅kiên 色sắc 等đẳng 成thành 地địa 大đại 。 是thị 故cố 地địa 等đẳng 是thị 假giả 名danh 者giả 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 堅kiên 法pháp 尚thượng 無vô 。 況huống 假giả 名danh 地địa 。 若nhược 泥nê 團đoàn 是thị 堅kiên 。 泥nê 團đoàn 即tức 為vi 軟nhuyễn 。 故cố 知tri 無vô 定định 堅kiên 相tương/tướng 。 又hựu 以dĩ 少thiểu 因nhân 緣duyên 故cố 。 生sanh 堅kiên 心tâm 。 若nhược 微vi 塵trần 踈sơ 合hợp 。 名danh 為vi 軟nhuyễn 。 密mật 合hợp 名danh 為vi 堅kiên 。 是thị 故cố 無vô 定định 。 又hựu 一nhất 法pháp 中trung 。 無vô 有hữu 二nhị 觸xúc 。 令linh 生sanh 是thị 心tâm 身thân 堅kiên 身thân 軟nhuyễn 。 是thị 故cố 無vô 定định 堅kiên 相tương/tướng 。 又hựu 堅kiên 軟nhuyễn 無vô 定định 。 相tương 待đãi 故cố 有hữu 。 如như 見kiến 欽khâm 拔bạt 羅la 。 以dĩ 疊điệp 為vi 軟nhuyễn 。 見kiến 疊điệp 故cố 。 以dĩ 欽khâm 拔bạt 羅la 為vi 堅kiên 。 觸xúc 法pháp 不bất 應ưng 相tương 待đãi 故cố 有hữu 。 又hựu 自tự 覩đổ 金kim 石thạch 。 則tắc 知tri 是thị 堅kiên 觸xúc 。 非phi 眼nhãn 可khả 得đắc 。 是thị 故cố 無vô 堅kiên 。 以dĩ 此thử 因nhân 緣duyên 。 軟nhuyễn 等đẳng 諸chư 觸xúc 。 亦diệc 皆giai 無vô 也dã 。

有Hữu 堅Kiên 相Tương/tướng 品Phẩm 第đệ 四tứ 十thập 三tam

答đáp 曰viết 。

實thật 有hữu 堅kiên 相tương/tướng 。 汝nhữ 雖tuy 言ngôn 泥nê 團đoàn 是thị 堅kiên 。 泥nê 團đoàn 即tức 為vi 軟nhuyễn 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 我ngã 等đẳng 無vô 有hữu 實thật 泥nê 團đoàn 法pháp 。 諸chư 法pháp 和hòa 合hợp 。 假giả 名danh 泥nê 團đoàn 。 故cố 無vô 此thử 咎cữu 。 又hựu 汝nhữ 言ngôn 以dĩ 少thiểu 因nhân 緣duyên 故cố 生sanh 堅kiên 心tâm 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。 我ngã 於ư 密mật 合hợp 微vi 塵trần 中trung 。 得đắc 是thị 堅kiên 相tương/tướng 。 故cố 名danh 為vi 堅kiên 。 於ư 不bất 密mật 中trung 。 得đắc 此thử 軟nhuyễn 相tương/tướng 。 是thị 故cố 無vô 咎cữu 。 若nhược 法pháp 可khả 得đắc 。 即tức 名danh 為vi 有hữu 。 又hựu 汝nhữ 言ngôn 一nhất 法pháp 中trung 無vô 二nhị 觸xúc 者giả 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。 我ngã 於ư 一nhất 法pháp 中trung 。 可khả 得đắc 多đa 觸xúc 。 亦diệc 堅kiên 亦diệc 軟nhuyễn 。 又hựu 汝nhữ 言ngôn 堅kiên 軟nhuyễn 相tương 待đãi 故cố 無vô 定định 者giả 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。 如như 長trường 短đoản 等đẳng 相tương 待đãi 亦diệc 有hữu 。 又hựu 如như 嘗thường 白bạch 石thạch 蜜mật 味vị 。 以dĩ 黑hắc 石thạch 蜜mật 為vi 苦khổ 。 嘗thường 呵ha 梨lê 勒lặc 味vị 。 以dĩ 黑hắc 石thạch 蜜mật 為vi 甘cam 。 若nhược 以dĩ 相tương 待đãi 故cố 無vô 。 則tắc 味vị 亦diệc 無vô 。 問vấn 曰viết 。 黑hắc 石thạch 蜜mật 中trung 。 有hữu 二nhị 種chủng 味vị 。 亦diệc 甘cam 亦diệc 苦khổ 。

答đáp 曰viết 。

疊điệp 中trung 亦diệc 有hữu 二nhị 觸xúc 。 亦diệc 堅kiên 亦diệc 軟nhuyễn 。 又hựu 汝nhữ 言ngôn 見kiến 石thạch 知tri 堅kiên 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。 不bất 可khả 以dĩ 眼nhãn 知tri 堅kiên 。 以dĩ 先tiên 觸xúc 故cố 比tỉ 知tri 。 如như 見kiến 火hỏa 知tri 熱nhiệt 。 熱nhiệt 非phi 可khả 見kiến 。 又hựu 人nhân 見kiến 欽khâm 拔bạt 羅la 。 生sanh 疑nghi 為vi 堅kiên 為vi 軟nhuyễn 。 是thị 故cố 觸xúc 非phi 眼nhãn 可khả 見kiến 。 是thị 故cố 有hữu 堅kiên 等đẳng 諸chư 觸xúc 。 又hựu 實thật 有hữu 堅kiên 等đẳng 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 能năng 起khởi 分phân 別biệt 心tâm 故cố 。 若nhược 無vô 堅kiên 者giả 。 何hà 所sở 分phân 別biệt 。 又hựu 堅kiên 能năng 與dữ 心tâm 作tác 緣duyên 。 亦diệc 所sở 作tác 業nghiệp 異dị 。 謂vị 打đả 擲trịch 等đẳng 。 又hựu 與dữ 軟nhuyễn 濕thấp 。 相tương 違vi 。 則tắc 名danh 為vi 堅kiên 。 又hựu 以dĩ 能năng 持trì 因nhân 緣duyên 。 故cố 名danh 為vi 堅kiên 。 又hựu 能năng 障chướng 礙ngại 手thủ 等đẳng 。 故cố 名danh 為vi 堅kiên 。 又hựu 我ngã 等đẳng 現hiện 知tri 是thị 堅kiên 。 現hiện 知tri 事sự 中trung 不bất 須tu 因nhân 緣duyên 。 又hựu 以dĩ 世thế 間gian 事sự 得đắc 名danh 為vi 堅kiên 。 餘dư 亦diệc 如như 是thị 。 故cố 知tri 有hữu 堅kiên 。

四Tứ 大Đại 相Tương/tướng 品Phẩm 第đệ 四tứ 十thập 四tứ

問vấn 曰viết 。 我ngã 知tri 有hữu 是thị 堅kiên 法pháp 。 而nhi 今kim 見kiến 金kim 熱nhiệt 則tắc 流lưu 。 水thủy 寒hàn 成thành 氷băng 。 此thử 金kim 以dĩ 堅kiên 故cố 屬thuộc 地địa 。 流lưu 故cố 屬thuộc 水thủy 。

答đáp 曰viết 。

各các 自tự 有hữu 相tướng 。 若nhược 法pháp 堅kiên 依y 堅kiên 是thị 地địa 種chủng 。 若nhược 濕thấp 依y 濕thấp 是thị 水thủy 種chủng 等đẳng 。 問vấn 曰viết 。 金kim 堅kiên 則tắc 為vi 消tiêu 流lưu 。 水thủy 濕thấp 則tắc 為vi 堅kiên 氷băng 。 云vân 何hà 諸chư 大đại 不bất 捨xả 自tự 相tương/tướng 。 如như 經kinh 說thuyết 四tứ 大đại 相tương/tướng 或hoặc 可khả 變biến 。 得đắc 四tứ 信tín 者giả 。 不bất 可khả 得đắc 異dị 。

答đáp 曰viết 。

我ngã 不bất 以dĩ 堅kiên 為vi 流lưu 以dĩ 濕thấp 為vi 堅kiên 。 但đãn 堅kiên 與dữ 流lưu 為vi 因nhân 。 濕thấp 與dữ 堅kiên 為vi 因nhân 。 是thị 故cố 不bất 捨xả 自tự 相tương/tướng 。 問vấn 曰viết 。 阿a 毘tỳ 曇đàm 中trung 說thuyết 。 濕thấp 是thị 水thủy 相tương/tướng 。 或hoặc 有hữu 人nhân 說thuyết 。 流lưu 是thị 水thủy 相tương/tướng 。 經kinh 中trung 說thuyết 。 潤nhuận 是thị 水thủy 相tương/tướng 。 竟cánh 以dĩ 何hà 者giả 為vi 實thật 。

答đáp 曰viết 。

流lưu 濕thấp 潤nhuận 皆giai 是thị 水thủy 之chi 別biệt 名danh 。 問vấn 曰viết 。 流lưu 是thị 水thủy 業nghiệp 。 眼nhãn 所sở 見kiến 法pháp 。 是thị 故cố 流lưu 非phi 濕thấp 潤nhuận 。

答đáp 曰viết 。

以dĩ 濕thấp 潤nhuận 故cố 流lưu 。 是thị 故cố 赴phó 下hạ 。 是thị 故cố 流lưu 即tức 是thị 潤nhuận 。 亦diệc 濕thấp 潤nhuận 是thị 水thủy 相tương/tướng 。 流lưu 是thị 水thủy 業nghiệp 。 問vấn 曰viết 。 風phong 中trung 說thuyết 輕khinh 動động 相tương/tướng 。 輕khinh 異dị 動động 異dị 。 輕khinh 是thị 觸xúc 入nhập 所sở 攝nhiếp 。 動động 是thị 色sắc 入nhập 所sở 攝nhiếp 。 今kim 可khả 以dĩ 二nhị 法pháp 為vi 風phong 耶da 。

答đáp 曰viết 。

輕khinh 是thị 風phong 相tương/tướng 。 動động 是thị 風phong 業nghiệp 。 與dữ 業nghiệp 合hợp 說thuyết 。 問vấn 曰viết 。 無vô 有hữu 動động 相tướng 。 諸chư 法pháp 念niệm 念niệm 滅diệt 。 故cố 不bất 至chí 餘dư 處xứ 。 以dĩ 至chí 餘dư 處xứ 故cố 名danh 曰viết 動động 。 至chí 去khứ 動động 是thị 一nhất 義nghĩa 故cố 。

答đáp 曰viết 。

我ngã 但đãn 以dĩ 世thế 諦đế 故cố 。 說thuyết 名danh 為vi 業nghiệp 。 非phi 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 因nhân 是thị 輕khinh 法pháp 。 餘dư 處xứ 法pháp 生sanh 。 得đắc 名danh 為vi 業nghiệp 。

爾nhĩ 時thời 名danh 去khứ 。 問vấn 曰viết 。 輕khinh 無vô 定định 相tương/tướng 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 以dĩ 相tương 待đãi 故cố 有hữu 。 如như 十thập 斤cân 物vật 於ư 二nhị 十thập 斤cân 為vi 輕khinh 。 於ư 五ngũ 斤cân 為vi 重trọng/trùng 。

答đáp 曰viết 。

重trọng/trùng 法pháp 量lượng 法pháp 。 因nhân 心tâm 等đẳng 法pháp 。 亦diệc 相tương 待đãi 有hữu 。 如như 或hoặc 有hữu 法pháp 相tướng 待đãi 故cố 長trường/trưởng 。 或hoặc 有hữu 法pháp 相tướng 待đãi 故cố 短đoản 。 總tổng 相tương/tướng 因nhân 心tâm 故cố 。 即tức 為vi 別biệt 相tướng 。 若nhược 輕khinh 法pháp 以dĩ 相tương 待đãi 故cố 無vô 。 是thị 等đẳng 亦diệc 應ưng 皆giai 無vô 。 而nhi 不bất 然nhiên 。 是thị 故cố 相tương 待đãi 非phi 是thị 正chánh 因nhân 。 又hựu 輕khinh 非phi 相tương 待đãi 故cố 有hữu 。 以dĩ 不bất 可khả 稱xưng 故cố 有hữu 。 物vật 不bất 可khả 稱xưng 。 如như 排bài 囊nang 中trung 風phong 。 是thị 故cố 非phi 相tướng 待đãi 有hữu 。 但đãn 重trọng/trùng 法pháp 相tướng 待đãi 。 無vô 有hữu 重trọng 物vật 不bất 可khả 稱xưng 者giả 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 不bất 可khả 稱xưng 名danh 為vi 輕khinh 者giả 。 除trừ 重trọng/trùng 餘dư 色sắc 等đẳng 法pháp 。 不bất 可khả 稱xưng 故cố 。 皆giai 應ưng 為vi 輕khinh 。 而nhi 不bất 然nhiên 。 是thị 故cố 汝nhữ 所sở 說thuyết 。 非phi 是thị 輕khinh 相tương/tướng 。

答đáp 曰viết 。

我ngã 等đẳng 意ý 離ly 色sắc 等đẳng 。 更cánh 無vô 異dị 法pháp 名danh 為vi 重trọng/trùng 。 色sắc 等đẳng 法pháp 。 或hoặc 有hữu 生sanh 性tánh 可khả 稱xưng 。 如như 堅kiên 不bất 堅kiên 力lực 無vô 力lực 新tân 故cố 朽hủ 不bất 朽hủ 消tiêu 不bất 消tiêu 麁thô 軟nhuyễn 等đẳng 。 亦diệc 不bất 離ly 色sắc 等đẳng 。 而nhi 有hữu 重trọng 相tương/tướng 。 亦diệc 如như 是thị 。 是thị 色sắc 等đẳng 眾chúng 。 若nhược 屬thuộc 地địa 水thủy 。 是thị 則tắc 可khả 稱xưng 。 若nhược 屬thuộc 風phong 火hỏa 。 則tắc 不bất 可khả 稱xưng 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 重trọng/trùng 法pháp 不bất 離ly 色sắc 等đẳng 者giả 。 輕khinh 亦diệc 應ưng 不bất 離ly 色sắc 等đẳng 而nhi 有hữu 。

答đáp 曰viết 。

然nhiên 離ly 色sắc 等đẳng 。 無vô 別biệt 輕khinh 法pháp 。 但đãn 色sắc 等đẳng 眾chúng 和hòa 合hợp 為vi 輕khinh 。 問vấn 曰viết 。 不bất 然nhiên 。 欲dục 分phân 別biệt 輕khinh 重trọng 。 必tất 以dĩ 身thân 根căn 。 是thị 故cố 輕khinh 重trọng 非phi 是thị 色sắc 等đẳng 眾chúng 。

答đáp 曰viết 。

如như 分phân 別biệt 堅kiên 等đẳng 。 或hoặc 以dĩ 眼nhãn 或hoặc 以dĩ 耳nhĩ 等đẳng 。 此thử 堅kiên 等đẳng 物vật 。 不bất 離ly 色sắc 等đẳng 。 輕khinh 重trọng 亦diệc 如như 是thị 。 雖tuy 用dụng 身thân 根căn 。 是thị 中trung 更cánh 無vô 異dị 相tướng 。 又hựu 身thân 根căn 不bất 觸xúc 。 不bất 生sanh 身thân 識thức 。 是thị 重trọng/trùng 相tương/tướng 。 身thân 雖tuy 未vị 觸xúc 。 亦diệc 能năng 生sanh 識thức 。 如như 重trọng/trùng 物vật 雖tuy 以dĩ 物vật 裹khỏa 持trì 。 亦diệc 知tri 其kỳ 重trọng/trùng 。 問vấn 曰viết 。 非phi 於ư 爾nhĩ 時thời 知tri 是thị 重trọng/trùng 相tương/tướng 。

答đáp 曰viết 。

如như 人nhân 著trước 衣y 。 雖tuy 不bất 相tương 觸xúc 。 亦diệc 知tri 有hữu 力lực 無vô 力lực 。 輕khinh 重trọng 亦diệc 爾nhĩ 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 從tùng 種chủng 種chủng 觸xúc 。 生sanh 種chủng 種chủng 身thân 識thức 。 如như 或hoặc 因nhân 按án 掐# 。 生sanh 堅kiên 軟nhuyễn 識thức 。 或hoặc 從tùng 舉cử 動động 生sanh 輕khinh 重trọng 識thức 。 或hoặc 從tùng 把bả 捉tróc 生sanh 強cường 弱nhược 識thức 。 或hoặc 從tùng 觸xúc 對đối 生sanh 冷lãnh 熱nhiệt 識thức 。 或hoặc 從tùng 摩ma 捫môn 生sanh 澁sáp 滑hoạt 識thức 。 或hoặc 從tùng 擠# 搦nạch 生sanh 強cường/cưỡng 濯trạc 識thức 。 或hoặc 從tùng 劖thiền 刺thứ 。 或hoặc 因nhân 鞭tiên 杖trượng 。 生sanh 異dị 種chủng 識thức 。 或hoặc 有hữu 觸xúc 常thường 在tại 身thân 內nội 。 非phi 如như 寒hàn 熱nhiệt 等đẳng 從tùng 外ngoại 假giả 來lai 。 所sở 謂vị 猗ỷ 樂nhạo/nhạc/lạc 。 疲bì 極cực 。 不bất 疲bì 極cực 。 若nhược 病bệnh 若nhược 差sai 。 身thân 利lợi 。 身thân 鈍độn 。 嬾lãn 重trọng/trùng 。 迷mê 悶muộn 。 瞪trừng 瞢măng 。 疼đông 痺# 。 嚬tần 呻thân 。 飢cơ 渴khát 。 飽bão 滿mãn 。 嗜thị 樂nhạo/nhạc/lạc 。 不bất 樂lạc 。 懵mộng 等đẳng 諸chư 觸xúc 。 各các 生sanh 異dị 識thức 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 輕khinh 重trọng 相tương/tướng 即tức 色sắc 等đẳng 眾chúng 者giả 。 云vân 何hà 於ư 色sắc 等đẳng 中trung 。 以dĩ 身thân 識thức 緣duyên 。

答đáp 曰viết 。

非phi 色sắc 等đẳng 眾chúng 中trung 用dụng 身thân 識thức 緣duyên 。 但đãn 此thử 中trung 觸xúc 。 分phần/phân 以dĩ 身thân 識thức 緣duyên 。 如như 堅kiên 不bất 堅kiên 等đẳng 。 雖tuy 在tại 色sắc 等đẳng 眾chúng 中trung 。 或hoặc 以dĩ 眼nhãn 見kiến 得đắc 知tri 。 又hựu 如như 猗ỷ 樂nhạo/nhạc/lạc 等đẳng 。 是thị 色sắc 等đẳng 眾chúng 。 亦diệc 以dĩ 身thân 識thức 分phân 別biệt 。 是thị 事sự 亦diệc 爾nhĩ 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 輕khinh 重trọng 但đãn 是thị 觸xúc 有hữu 何hà 咎cữu 。 何hà 用dụng 分phân 別biệt 色sắc 等đẳng 眾chúng 為vi 。

答đáp 曰viết 。

如như 世thế 人nhân 說thuyết 新tân 穀cốc 陳trần 穀cốc 。 是thị 新tân 陳trần 相tương/tướng 。 應ưng 異dị 色sắc 等đẳng 。 而nhi 實thật 不bất 爾nhĩ 。 但đãn 色sắc 等đẳng 初sơ 生sanh 名danh 為vi 新tân 。 若nhược 此thử 新tân 相tương/tướng 。 是thị 色sắc 等đẳng 眾chúng 重trọng/trùng 相tương/tướng 。 云vân 何hà 非phi 耶da 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 色sắc 等đẳng 眾chúng 。 即tức 是thị 輕khinh 重trọng 等đẳng 者giả 。 是thị 輕khinh 相tương/tướng 在tại 火hỏa 風phong 中trung 。 則tắc 輕khinh 多đa 色sắc 等đẳng 眾chúng 。 應ưng 名danh 為vi 風phong 。 若nhược 然nhiên 火hỏa 即tức 為vi 風phong 。

答đáp 曰viết 。

隨tùy 相tương/tướng 多đa 者giả 。 即tức 名danh 為vi 大đại 。 火hỏa 中trung 亦diệc 有hữu 輕khinh 熱nhiệt 相tương/tướng 。 以dĩ 熱nhiệt 多đa 故cố 名danh 為vi 火hỏa 。 不bất 以dĩ 輕khinh 多đa 故cố 名danh 火hỏa 。 風phong 中trung 但đãn 有hữu 輕khinh 無vô 熱nhiệt 。 是thị 故cố 但đãn 以dĩ 輕khinh 為vi 名danh 。 又hựu 我ngã 等đẳng 不bất 但đãn 以dĩ 輕khinh 為vi 風phong 。 若nhược 輕khinh 而nhi 能năng 為vi 動động 因nhân 。 故cố 名danh 為vi 風phong 。 如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。 輕khinh 動động 相tương/tướng 名danh 風phong 。 於ư 是thị 中trung 。 輕khinh 相tương/tướng 是thị 風phong 。 動động 是thị 風phong 業nghiệp 。 問vấn 曰viết 風phong 能năng 倒đảo 山sơn 。 若nhược 是thị 輕khinh 物vật 。 云vân 何hà 能năng 爾nhĩ 。

答đáp 曰viết 。

風phong 麁thô 而nhi 力lực 強cường/cưỡng 。 勢thế 能năng 如như 是thị 。 如như 或hoặc 有hữu 風phong 能năng 動động 小tiểu 草thảo 。 或hoặc 能năng 頹đồi 山sơn 。 當đương 知tri 風phong 業nghiệp 如như 是thị 。 問vấn 曰viết 。 今kim 地địa 等đẳng 大đại 。 皆giai 是thị 色sắc 香hương 味vị 觸xúc 眾chúng 。 無vô 差sai 別biệt 耶da 。

答đáp 曰viết 。

不bất 定định 。 如như 名danh 地địa 中trung 有hữu 色sắc 香hương 味vị 觸xúc 。 或hoặc 但đãn 有hữu 色sắc 觸xúc 。 如như 金kim 銀ngân 等đẳng 。 或hoặc 水thủy 中trung 有hữu 色sắc 香hương 味vị 觸xúc 。 或hoặc 有hữu 三tam 色sắc 味vị 觸xúc 。 或hoặc 火hỏa 中trung 有hữu 色sắc 香hương 味vị 觸xúc 。 或hoặc 有hữu 三tam 色sắc 香hương 觸xúc 。 或hoặc 但đãn 色sắc 觸xúc 。 風phong 中trung 或hoặc 有hữu 觸xúc 無vô 香hương 。 或hoặc 有hữu 香hương 觸xúc 。 是thị 故cố 不bất 定định 。 問vấn 曰viết 。 風phong 觸xúc 云vân 何hà 。

答đáp 曰viết 。

寒hàn 熱nhiệt 堅kiên 軟nhuyễn 等đẳng 諸chư 觸xúc 。 若nhược 隨tùy 大đại 相tương 續tục 不bất 離ly 可khả 知tri 。 即tức 此thử 大đại 觸xúc 。 問vấn 曰viết 。 有hữu 醫y 言ngôn 。 風phong 色sắc 黑hắc 。 是thị 實thật 云vân 何hà 。

答đáp 曰viết 。

風phong 與dữ 黑hắc 色sắc 為vi 因nhân 。 如như 風phong 病bệnh 人nhân 口khẩu 中trung 有hữu 辛tân 苦khổ 味vị 。 而nhi 此thử 醫y 不bất 說thuyết 風phong 中trung 有hữu 味vị 。 則tắc 風phong 與dữ 味vị 為vi 因nhân 。 問vấn 曰viết 。 或hoặc 有hữu 人nhân 。 說thuyết 風phong 是thị 冷lãnh 。 不bất 說thuyết 為vi 輕khinh 。 是thị 實thật 云vân 何hà 。

答đáp 曰viết 。

無vô 有hữu 名danh 冷lãnh 為vi 風phong 。 如như 氷băng 雪tuyết 有hữu 冷lãnh 不bất 名danh 為vi 風phong 。 又hựu 風phong 冷lãnh 名danh 異dị 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 如như 熱nhiệt 風phong 及cập 不bất 冷lãnh 不bất 熱nhiệt 風phong 。 亦diệc 名danh 為vi 風phong 。 是thị 故cố 應ưng 依y 輕khinh 眾chúng 名danh 為vi 風phong 。 又hựu 無vô 色sắc 觸xúc 等đẳng 法pháp 生sanh 。 名danh 為vi 風phong 。 非phi 冷lãnh 為vi 風phong 。 問vấn 曰viết 。 風phong 有hữu 色sắc 味vị 。 有hữu 何hà 咎cữu 。

答đáp 曰viết 。

風phong 中trung 色sắc 味vị 不bất 可khả 得đắc 。 若nhược 言ngôn 雖tuy 有hữu 以dĩ 微vi 細tế 故cố 不bất 可khả 得đắc 者giả 。 心tâm 中trung 亦diệc 應ưng 憶ức 想tưởng 分phân 別biệt 。 謂vị 有hữu 色sắc 味vị 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。 又hựu 我ngã 等đẳng 不bất 說thuyết 因nhân 中trung 有hữu 果quả 。 是thị 故cố 若nhược 事sự 果quả 中trung 可khả 得đắc 。 不bất 必tất 因nhân 中trung 先tiên 有hữu 。 是thị 名danh 成thành 四tứ 大đại 實thật 。

成Thành 實Thật 論Luận 卷quyển 第đệ 三tam