成Thành 實Thật 論Luận
Quyển 2
訶Ha 梨Lê 跋Bạt 摩Ma 造Tạo 姚Diêu 秦Tần 鳩Cưu 摩Ma 羅La 什Thập 譯Dịch

成Thành 實Thật 論Luận 卷quyển 第đệ 二nhị

訶ha 梨lê 跋bạt 摩ma 造tạo

姚Diêu 秦Tần 三tam 藏tạng 鳩Cưu 摩Ma 羅La 什Thập 譯dịch

立lập 論luận 品phẩm 第đệ 十thập 三tam 。

今kim 欲dục 論luận 佛Phật 法Pháp 。 饒nhiêu 益ích 於ư 世thế 間gian 。 佛Phật 以dĩ 大đại 悲bi 心tâm 。 為vi 廣quảng 利lợi 益ích 一nhất 切thiết 。 世thế 間gian 故cố 說thuyết 。 是thị 法pháp 無vô 所sở 齊tề 限hạn 。 如như 或hoặc 有hữu 人nhân 。 但đãn 為vi 婆Bà 羅La 門Môn 故cố 。 說thuyết 解giải 脫thoát 經kinh 。 佛Phật 所sở 說thuyết 經Kinh 。 皆giai 為vi 度độ 脫thoát 四tứ 品phẩm 眾chúng 生sanh 乃nãi 至chí 。 畜súc 生sanh 亦diệc 不bất 限hạn 礙ngại 。 問vấn 曰viết 。 不bất 應ưng 造tạo 論luận 論luận 佛Phật 語ngữ 也dã 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 若nhược 佛Phật 自tự 論luận 可khả 名danh 為vi 論luận 。 若nhược 佛Phật 不bất 論luận 餘dư 不bất 能năng 論luận 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 一Nhất 切Thiết 智Trí 人nhân 。 意ý 趣thú 難nan 解giải 。 不bất 知tri 何hà 所sở 為vi 。 故cố 而nhi 說thuyết 是thị 事sự 。 若nhược 不bất 得đắc 佛Phật 意ý 妄vọng 有hữu 所sở 說thuyết 。 則tắc 為vi 自tự 傷thương 。 如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。 二nhị 人nhân 謗báng 佛Phật 。 一nhất 以dĩ 不bất 信tín 憎tăng 惡ác 故cố 謗báng 。 二nhị 雖tuy 有hữu 信tín 於ư 佛Phật 所sở 說thuyết 。 不bất 能năng 諦đế 受thọ 亦diệc 名danh 謗báng 佛Phật 。 設thiết 有hữu 真chân 智trí 不bất 知tri 佛Phật 意ý 。 尚thượng 不bất 能năng 得đắc 。 論luận 佛Phật 所sở 言ngôn 。 況huống 未vị 得đắc 者giả 而nhi 欲dục 造tạo 論luận 論luận 佛Phật 意ý 耶da 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 如như 異dị 論luận 經kinh 中trung 。 佛Phật 為vi 觸xúc 故cố 。 說thuyết 如như 是thị 事sự 。 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 等đẳng 。 種chủng 種chủng 異dị 論luận 皆giai 不bất 得đắc 佛Phật 意ý 。 又hựu 如như 長trưởng 老lão 摩Ma 訶Ha 迦Ca 旃Chiên 延Diên 。 語ngứ 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 如như 伐phạt 大đại 樹thụ 棄khí 捨xả 根căn 莖hành 但đãn 取thủ 枝chi 葉diệp 。 汝nhữ 等đẳng 亦diệc 爾nhĩ 。 捨xả 離ly 如Như 來Lai 而nhi 問vấn 我ngã 耶da 。 若nhược 摩Ma 訶Ha 迦Ca 旃Chiên 延Diên 。 於ư 論luận 議nghị 中trung 自tự 喻dụ 枝chi 葉diệp 。 何hà 況huống 餘dư 人nhân 。 能năng 解giải 佛Phật 語ngữ 。 又hựu 佛Phật 問vấn 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 云vân 何hà 學học 人nhân 云vân 何hà 數số 法pháp 人nhân 。 三tam 問vấn 不bất 答đáp 。 又hựu 佛Phật 為vi 一nhất 切thiết 。 諸chư 法pháp 根căn 本bổn 。 唯duy 佛Phật 能năng 解giải 。 餘dư 人nhân 不bất 能năng 。 又hựu 阿A 難Nan 白bạch 佛Phật 。 遇ngộ 善Thiện 知Tri 識Thức 。 於ư 得đắc 道Đạo 中trung 。 則tắc 為vi 半bán 利lợi 。 亦diệc 有hữu 道Đạo 理lý 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 以dĩ 二nhị 因nhân 緣duyên 。 正chánh 見kiến 得đắc 生sanh 。 一nhất 從tùng 他tha 聞văn 。 二nhị 自tự 正chánh 念niệm 。 佛Phật 語ngứ 阿A 難Nan 。 但đãn 善Thiện 知Tri 識Thức 則tắc 為vi 具cụ 足túc 。 得đắc 道Đạo 利lợi 己kỷ 。 又hựu 如như 佛Phật 言ngôn 。 若nhược 我ngã 為vi 人nhân 。 有hữu 所sở 說thuyết 法Pháp 。 是thị 人nhân 不bất 得đắc 我ngã 意ý 故cố 生sanh 諍tranh 訟tụng 。 今kim 諸chư 論luận 師sư 。 各các 有hữu 所sở 執chấp 。 或hoặc 言ngôn 過quá 去khứ 未vị 來lai 有hữu 法pháp 。 或hoặc 有hữu 言ngôn 無vô 。 當đương 知tri 如như 是thị 。 諸chư 論luận 師sư 等đẳng 不bất 解giải 如Như 來Lai 。 隨tùy 宜nghi 所sở 說thuyết 。 故cố 生sanh 諍tranh 訟tụng 。 又hựu 如như 阿A 難Nan 為vi 三Tam 摩Ma 提Đề 說thuyết 諸chư 所sở 受thọ 皆giai 名danh 為vi 苦khổ 。

爾nhĩ 時thời 佛Phật 語ngứ 。 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 言ngôn 。 汝nhữ 觀quan 阿A 難Nan 。 髣phảng 像tượng 是thị 義nghĩa 。

又hựu 諸chư 論luận 者giả 謂vị 。 阿A 羅La 漢Hán 應ưng 先tiên 受thọ 供cúng 養dường 。 比Bỉ 丘Khâu 不bất 知tri 。 便tiện 往vãng 問vấn 佛Phật 。

佛Phật 言ngôn 。

於ư 我ngã 法Pháp 中trung 。 前tiền 出xuất 家gia 者giả 應ưng 先tiên 受thọ 供cúng 養dường 。 飲ẩm 食thực 麁thô 事sự 。 猶do 尚thượng 不bất 能năng 知tri 。 況huống 如Như 來Lai 意ý 說thuyết 微vi 妙diệu 法Pháp 。 以dĩ 此thử 等đẳng 故cố 不bất 應ưng 造tạo 論luận 。 答đáp 曰viết 不bất 然nhiên 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 有hữu 因nhân 緣duyên 故cố 。 能năng 知tri 他tha 意ý 。 如như 偈kệ 中trung 說thuyết 。 能năng 知tri 說thuyết 者giả 意ý 所sở 趣thú 向hướng 亦diệc 知tri 說thuyết 者giả 欲dục 說thuyết 何hà 事sự 。 有hữu 二nhị 種chủng 道đạo 聖thánh 道Đạo 世thế 間gian 道đạo 。 後hậu 當đương 廣quảng 說thuyết 。 以dĩ 此thử 道đạo 故cố 知tri 說thuyết 者giả 意ý 。 又hựu 異dị 論luận 經kinh 中trung 。 佛Phật 亦diệc 盡tận 聽thính 。 又hựu 迦ca 旃chiên 延diên 等đẳng 大đại 論luận 議nghị 師sư 。 得đắc 佛Phật 意ý 故cố 佛Phật 皆giai 讚tán 善thiện 。 又hựu 優ưu 陀đà 夷di 比Bỉ 丘Khâu 曇đàm 摩ma 塵trần 那na 比Bỉ 丘Khâu 尼Ni 等đẳng 。 造tạo 佛Phật 法Pháp 論luận 。 佛Phật 聞văn 即tức 聽thính 。 又hựu 佛Phật 法Pháp 深thâm 妙diệu 。 解giải 者giả 造tạo 論luận 。 不bất 解giải 則tắc 止chỉ 。 如như 是thị 其kỳ 餘dư 。 佛Phật 為vi 諸chư 法pháp 根căn 本bổn 等đẳng 問vấn 。 悉tất 以dĩ 通thông 答đáp 。 又hựu 應ưng 造tạo 論luận 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 若nhược 經kinh 造tạo 論luận 。 義nghĩa 則tắc 易dị 解giải 法pháp 則tắc 久cửu 住trụ 。 又hựu 佛Phật 聽thính 造tạo 論luận 。 如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。 佛Phật 語ngữ 比Bỉ 丘Khâu 。 隨tùy 所sở 造tạo 論luận 應ưng 善thiện 受thọ 持trì 。 是thị 故cố 於ư 修Tu 多Đa 羅La 中trung 。 取thủ 義nghĩa 立lập 論luận 別biệt 為vi 異dị 部bộ 。 故cố 應ưng 造tạo 論luận 。 又hựu 佛Phật 為vi 種chủng 種chủng 。 可khả 度độ 眾chúng 生sanh 。 說thuyết 世thế 間gian 等đẳng 諸chư 論luận 議nghị 門môn 。 如như 莎sa 提đề 等đẳng 不bất 能năng 解giải 故cố 。 其kỳ 心tâm 迷mê 亂loạn 。 莎sa 提đề 等đẳng 比Bỉ 丘Khâu 。 說thuyết 生sanh 死tử 往vãng 來lai 。 常thường 是thị 一nhất 識thức 。 佛Phật 如như 是thị 等đẳng 種chủng 種chủng 說thuyết 法Pháp 。 若nhược 無vô 論luận 議nghị 云vân 何hà 可khả 解giải 。 以dĩ 是thị 等đẳng 緣duyên 故cố 應ưng 造tạo 論luận 。

論Luận 門Môn 品Phẩm 第đệ 十thập 四tứ

論luận 有hữu 二nhị 門môn 。 一nhất 世thế 界giới 門môn 。 二nhị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 門môn 。 以dĩ 世thế 界giới 門môn 故cố 說thuyết 有hữu 我ngã 。 如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。 我ngã 常thường 自tự 防phòng 獲hoạch 。 為vi 善thiện 自tự 得đắc 善thiện 。 為vi 惡ác 自tự 得đắc 惡ác 。 又hựu 經kinh 中trung 說thuyết 。 心tâm 識thức 是thị 常thường 。 又hựu 言ngôn 。 長trường 夜dạ 修tu 心tâm 。 死tử 得đắc 上thượng 生sanh 。 又hựu 說thuyết 。 作tác 者giả 起khởi 業nghiệp 。 作tác 者giả 自tự 受thọ 。 又hựu 說thuyết 。 某mỗ 眾chúng 生sanh 生sanh 某mỗ 處xứ 等đẳng 。 如như 是thị 皆giai 以dĩ 。 世thế 界giới 門môn 說thuyết 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 門môn 者giả 。 皆giai 說thuyết 空không 無vô 。 如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。 此thử 五ngũ 陰ấm 中trung 。 無vô 我ngã 我ngã 所sở 。 心tâm 如như 風phong 焰diễm 。 念niệm 念niệm 生sanh 滅diệt 。 雖tuy 有hữu 諸chư 業nghiệp 及cập 業nghiệp 果quả 報báo 。 作tác 者giả 受thọ 者giả 。 皆giai 不bất 可khả 得đắc 。 如như 佛Phật 以dĩ 五ngũ 陰ấm 相tương 續tục 因nhân 緣duyên 說thuyết 有hữu 生sanh 死tử 。 又hựu 有hữu 二nhị 種chủng 論luận 門môn 。 一nhất 世thế 俗tục 門môn 。 二nhị 賢hiền 聖thánh 門môn 。 世thế 俗tục 門môn 者giả 。 以dĩ 世thế 俗tục 故cố 。 說thuyết 言ngôn 月nguyệt 盡tận 。 月nguyệt 實thật 不bất 盡tận 。 如như 摩ma 伽già 羅la 母mẫu 說thuyết 兒nhi 婦phụ 為vi 母mẫu 其kỳ 實thật 非phi 母mẫu 。 如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。 舌thiệt 能năng 知tri 味vị 。 以dĩ 舌thiệt 識thức 知tri 味vị 。 舌thiệt 不bất 能năng 知tri 。 如như 槊sóc 刺thứ 人nhân 言ngôn 人nhân 得đắc 苦khổ 。 是thị 識thức 知tri 苦khổ 非phi 人nhân 受thọ 苦khổ 。 如như 貧bần 賤tiện 人nhân 字tự 為vi 富phú 貴quý 。 佛Phật 亦diệc 隨tùy 人nhân 名danh 為vi 富phú 貴quý 。 又hựu 佛Phật 呼hô 外ngoại 道đạo 。 名danh 婆Bà 羅La 門Môn 。 亦diệc 名danh 沙Sa 門Môn 。 又hựu 如như 剎sát 利lợi 婆Bà 羅La 門Môn 等đẳng 。 佛Phật 亦diệc 隨tùy 俗tục 稱xưng 為vi 尊tôn 貴quý 。 又hựu 如như 一nhất 器khí 隨tùy 國quốc 異dị 名danh 。 佛Phật 亦diệc 隨tùy 名danh 。 又hựu 如như 佛Phật 言ngôn 是thị 吾ngô 最tối 後hậu 。 觀quán 毘Tỳ 耶Da 離Ly 。 諸chư 如như 是thị 等đẳng 。 隨tùy 世thế 語ngữ 言ngôn 名danh 世thế 俗tục 門môn 。 賢hiền 聖thánh 門môn 者giả 。 如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。 因nhân 緣duyên 生sanh 識thức 眼nhãn 等đẳng 諸chư 根căn 。 猶do 如như 大đại 海hải 。 又hựu 如như 經kinh 說thuyết 。 但đãn 陰ấm 界giới 入nhập 。 眾chúng 緣duyên 和hòa 合hợp 。 無vô 有hữu 作tác 者giả 。 亦diệc 無vô 受thọ 者giả 。 又hựu 說thuyết 一nhất 切thiết 苦khổ 。 如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。 世thế 間gian 言ngôn 樂nhạo/nhạc/lạc 。 聖thánh 人nhân 說thuyết 苦khổ 。 聖thánh 人nhân 說thuyết 苦khổ 。 世thế 間gian 言ngôn 樂nhạo/nhạc/lạc 。 又hựu 諸chư 所sở 說thuyết 空không 無vô 相tướng 等đẳng 名danh 賢hiền 聖thánh 門môn 。 又hựu 有hữu 三tam 時thời 論luận 門môn 。 若nhược 於ư 此thử 事sự 中trung 。 說thuyết 名danh 為vi 色sắc 。 若nhược 色sắc 曾tằng 有hữu 當đương 有hữu 今kim 有hữu 皆giai 名danh 為vi 色sắc 。 識thức 亦diệc 如như 是thị 。 若nhược 識thức 曾tằng 知tri 當đương 知tri 今kim 知tri 皆giai 名danh 為vi 識thức 。 如như 此thử 等đẳng 名danh 三tam 時thời 論luận 門môn 。 又hựu 有hữu 若nhược 有hữu 論luận 門môn 。 苦khổ 有hữu 觸xúc 必tất 因nhân 六lục 入nhập 。 非phi 一nhất 切thiết 六lục 入nhập 盡tận 為vi 觸xúc 因nhân 。 若nhược 有hữu 愛ái 必tất 因nhân 於ư 受thọ 。 非phi 一nhất 切thiết 受thọ 盡tận 為vi 愛ái 因nhân 。 或hoặc 說thuyết 具cụ 足túc 因nhân 。 如như 觸xúc 因nhân 緣duyên 受thọ 。 或hoặc 說thuyết 不bất 具cụ 足túc 因nhân 。 如như 受thọ 因nhân 緣duyên 愛ái 不bất 說thuyết 無vô 明minh 。 或hoặc 復phục 異dị 說thuyết 。 如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。 心tâm 歡hoan 喜hỷ 身thân 得đắc 猗ỷ 。 三tam 禪thiền 無vô 喜hỷ 亦diệc 有hữu 身thân 猗ỷ 。 又hựu 說thuyết 猗ỷ 者giả 受thọ 樂lạc 。 四tứ 禪thiền 有hữu 猗ỷ 而nhi 無vô 受thọ 樂lạc 。 是thị 名danh 異dị 說thuyết 。 又hựu 有hữu 通thông 塞tắc 二nhị 種chủng 論luận 門môn 。 如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。 若nhược 人nhân 發phát 足túc 為vi 供cúng 養dường 塔tháp 。 中trung 間gian 命mạng 終chung 。 皆giai 生sanh 天thiên 上thượng 。 是thị 名danh 為vi 通thông 。 又hựu 餘dư 經kinh 說thuyết 作tác 逆nghịch 罪tội 者giả 。 不bất 得đắc 生sanh 天thiên 。 是thị 名danh 為vi 塞tắc 。 又hựu 經kinh 中trung 說thuyết 受thọ 諸chư 欲dục 者giả 。 無vô 惡ác 不bất 造tạo 。 是thị 名danh 為vi 通thông 。 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 人nhân 。 雖tuy 受thọ 諸chư 欲dục 。 亦diệc 不bất 能năng 起khởi 墮đọa 惡ác 道đạo 業nghiệp 。 是thị 名danh 為vi 塞tắc 。 又hựu 經kinh 中trung 說thuyết 因nhân 眼nhãn 緣duyên 色sắc 。 而nhi 生sanh 眼nhãn 識thức 。 是thị 名danh 為vi 通thông 。 若nhược 爾nhĩ 。 應ưng 緣duyên 一nhất 切thiết 色sắc 皆giai 生sanh 眼nhãn 識thức 。 而nhi 不bất 然nhiên 。

又hựu 經kinh 中trung 說thuyết 因nhân 耳nhĩ 緣duyên 聲thanh 生sanh 耳nhĩ 識thức 等đẳng 。 不bất 生sanh 眼nhãn 識thức 。 是thị 名danh 為vi 塞tắc 。 又hựu 所sở 言ngôn 通thông 塞tắc 皆giai 有hữu 道Đạo 理lý 不bất 壞hoại 法pháp 相tướng 。 又hựu 有hữu 二nhị 種chủng 論luận 門môn 。 一nhất 決quyết 定định 。 二nhị 不bất 決quyết 定định 。 決quyết 定định 者giả 。 如như 說thuyết 佛Phật 為vi 一Nhất 切Thiết 智Trí 人nhân 。 佛Phật 之chi 所sở 說thuyết 。 名danh 真chân 妙diệu 法Pháp 。 佛Phật 弟đệ 子tử 眾chúng 。 名danh 正chánh 行hạnh 者giả 。 又hựu 言ngôn 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 。 皆giai 悉tất 無vô 常thường 。 苦khổ 空không 無vô 我ngã 。 寂tịch 滅diệt 涅Niết 槃Bàn 。 如như 是thị 等đẳng 門môn 是thị 名danh 決quyết 定định 。 不bất 決quyết 定định 者giả 。 若nhược 言ngôn 死tử 者giả 皆giai 生sanh 是thị 則tắc 不bất 定định 。 有hữu 愛ái 則tắc 生sanh 。 愛ái 盡tận 則tắc 滅diệt 。 又hựu 經kinh 中trung 說thuyết 若nhược 得đắc 心tâm 定định 皆giai 生sanh 實thật 智trí 。 是thị 亦diệc 不bất 定định 。 聖thánh 人nhân 得đắc 定định 能năng 生sanh 實thật 智trí 。 外ngoại 道đạo 得đắc 定định 則tắc 不bất 能năng 生sanh 。 又hựu 如như 經kinh 說thuyết 。 所sở 求cầu 皆giai 得đắc 。 是thị 亦diệc 不bất 定định 。 或hoặc 得đắc 或hoặc 不bất 得đắc 。 若nhược 言ngôn 六lục 入nhập 必tất 能năng 生sanh 觸xúc 。 是thị 亦diệc 不bất 定định 。 或hoặc 有hữu 能năng 生sanh 。 或hoặc 有hữu 不bất 生sanh 。 如như 是thị 等đẳng 名danh 不bất 定định 門môn 。 又hựu 有hữu 為vi 不bất 為vi 論luận 門môn 。 如như 說thuyết 奇kỳ 草thảo 芳phương 花hoa 。 不bất 逆nghịch 風phong 熏huân 。 又hựu 說thuyết 拘câu 毘tỳ 羅la 花hoa 能năng 逆nghịch 風phong 聞văn 。 為vi 人nhân 花hoa 故cố 說thuyết 不bất 逆nghịch 風phong 聞văn 。 為vi 天thiên 花hoa 故cố 說thuyết 逆nghịch 風phong 熏huân 。 又hựu 說thuyết 三tam 受thọ 。 苦khổ 受thọ 樂lạc 受thọ 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 受thọ 。 又hựu 餘dư 經kinh 說thuyết 所sở 有hữu 諸chư 受thọ 。 皆giai 名danh 為vi 苦khổ 。 有hữu 三tam 種chủng 苦khổ 。 苦khổ 苦khổ 。 壞hoại 苦khổ 。 行hành 苦khổ 。 為vì 此thử 故cố 說thuyết 。 所sở 有hữu 諸chư 受thọ 。 一nhất 切thiết 皆giai 苦khổ 。 又hựu 說thuyết 。 是thị 苦khổ 三tam 種chủng 有hữu 新tân 故cố 中trung 。 新tân 受thọ 名danh 樂nhạo/nhạc/lạc 。 久cửu 厭yếm 則tắc 苦khổ 。 中trung 名danh 為vi 捨xả 。 又hựu 說thuyết 。 為vi 得đắc 道Đạo 故cố 名danh 為vi 道Đạo 人Nhân 。 未vị 得đắc 道Đạo 者giả 。 亦diệc 名danh 道Đạo 人Nhân 。 有hữu 如như 是thị 等đẳng 。 相tương/tướng 因nhân 得đắc 名danh 。 又hựu 有hữu 近cận 論luận 門môn 。 如như 佛Phật 語ngữ 比Bỉ 丘Khâu 汝nhữ 斷đoạn 戲hí 論luận 則tắc 得đắc 泥Nê 洹Hoàn 。 雖tuy 未vị 便tiện 得đắc 但đãn 以dĩ 近cận 故cố 亦diệc 名danh 為vi 得đắc 。 又hựu 有hữu 同đồng 相tương/tướng 論luận 門môn 。 如như 說thuyết 一nhất 事sự 餘dư 同đồng 相tương/tướng 事sự 皆giai 名danh 已dĩ 說thuyết 。 又hựu 如như 佛Phật 說thuyết 。 心tâm 為vi 輕khinh 躁táo 。 則tắc 為vi 已dĩ 說thuyết 。 餘dư 心tâm 數số 法pháp 。 又hựu 有hữu 從tùng 多đa 論luận 門môn 。 如như 佛Phật 言ngôn 。 若nhược 人nhân 不bất 知tri 。 二nhị 見kiến 生sanh 滅diệt 相tương/tướng 者giả 皆giai 名danh 有hữu 欲dục 。 若nhược 能năng 知tri 者giả 。 皆giai 名danh 得đắc 離ly 。 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 人nhân 。 亦diệc 知tri 二nhị 見kiến 生sanh 滅diệt 之chi 相tướng 。 而nhi 有hữu 貪tham 欲dục 。 但đãn 以dĩ 知tri 者giả 多đa 是thị 離ly 欲dục 人nhân 。 又hựu 有hữu 因nhân 中trung 說thuyết 果quả 論luận 門môn 。 如như 說thuyết 施thí 食thực 則tắc 與dữ 五ngũ 事sự 。 命mạng 色sắc 力lực 樂nhạo/nhạc/lạc 辯biện 才tài 。 而nhi 實thật 不bất 與dữ 命mạng 等đẳng 五ngũ 事sự 。 但đãn 與dữ 其kỳ 因nhân 。 又hựu 如như 說thuyết 食thực 錢tiền 。 錢tiền 不bất 可khả 食thực 。 因nhân 錢tiền 得đắc 食thực 故cố 名danh 食thực 錢tiền 。 又hựu 如như 經kinh 說thuyết 女nữ 人nhân 為vi 垢cấu 。 實thật 非phi 垢cấu 也dã 。 是thị 貪tham 著trước 等đẳng 煩phiền 惱não 垢cấu 因nhân 故cố 名danh 為vi 垢cấu 。 又hựu 說thuyết 五ngũ 塵trần 名danh 欲dục 。 實thật 非phi 欲dục 也dã 。 能năng 生sanh 欲dục 故cố 名danh 之chi 為vi 欲dục 。 又hựu 樂nhạo/nhạc/lạc 因nhân 緣duyên 說thuyết 名danh 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 。 如như 說thuyết 以dĩ 法pháp 集tập 人nhân 是thị 人nhân 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 。 又hựu 苦khổ 因nhân 緣duyên 說thuyết 名danh 為vi 苦khổ 。 如như 說thuyết 與dữ 愚ngu 同đồng 止chỉ 是thị 名danh 為vi 苦khổ 。 如như 說thuyết 火hỏa 苦khổ 火hỏa 樂nhạo/nhạc/lạc 。 又hựu 說thuyết 命mạng 因nhân 為vi 命mạng 。 如như 偈kệ 中trung 說thuyết 。 資tư 生sanh 之chi 具cụ 。 皆giai 是thị 外ngoại 命mạng 。 如như 奪đoạt 人nhân 物vật 名danh 為vi 奪đoạt 命mạng 。 又hựu 說thuyết 漏lậu 因nhân 為vi 漏lậu 。 如như 七thất 漏lậu 經kinh 說thuyết 。 此thử 中trung 二nhị 是thị 實thật 漏lậu 。 其kỳ 餘dư 五ngũ 事sự 是thị 漏lậu 因nhân 緣duyên 。 又hựu 有hữu 果quả 中trung 說thuyết 因nhân 。 如như 佛Phật 言ngôn 我ngã 應ưng 受thọ 宿túc 業nghiệp 。 謂vị 受thọ 業nghiệp 果quả 。 如như 是thị 等đẳng 眾chúng 多đa 論luận 門môn 。 盡tận 應ưng 當đương 知tri 。

讚Tán 論Luận 品Phẩm 第đệ 十thập 五ngũ

應ưng 習tập 此thử 論luận 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 學học 習tập 此thử 論luận 得đắc 智trí 人nhân 法pháp 。 如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。 世thế 有hữu 二nhị 人nhân 。 一nhất 謂vị 智trí 人nhân 。 一nhất 謂vị 愚ngu 人nhân 。 若nhược 不bất 善thiện 分phân 別biệt 陰ấm 界giới 諸chư 入nhập 。 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 因nhân 果quả 等đẳng 法pháp 是thị 名danh 愚ngu 人nhân 。 若nhược 善thiện 分phân 別biệt 陰ấm 界giới 入nhập 等đẳng 是thị 名danh 智trí 人nhân 。 今kim 此thử 論luận 中trung 正chánh 分phân 別biệt 解giải 陰ấm 界giới 入nhập 等đẳng 。 故cố 因nhân 此thử 論luận 得đắc 智trí 人nhân 法pháp 。 是thị 以dĩ 應ưng 學học 。 又hựu 習tập 此thử 論luận 故cố 。 不bất 名danh 凡phàm 夫phu 。 又hựu 有hữu 二nhị 人nhân 。 一nhất 是thị 凡phàm 夫phu 。 一nhất 非phi 凡phàm 夫phu 。 如như 說thuyết 雖tuy 剃thế 鬚tu 髮phát 被bị 服phục 法Pháp 衣y 。 受thọ 佛Phật 威uy 儀nghi 。 猶do 遠viễn 佛Phật 法Pháp 以dĩ 不bất 成thành 就tựu 信tín 等đẳng 根căn 故cố 。 若nhược 能năng 成thành 就tựu 。 信tín 等đẳng 根căn 者giả 雖tuy 處xứ 居cư 家gia 。 不bất 名danh 凡phàm 夫phu 。 如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。 有hữu 四tứ 種chủng 人nhân 。 有hữu 入nhập 僧Tăng 威uy 儀nghi 。 不bất 入nhập 僧Tăng 數số 。 有hữu 在tại 僧Tăng 數số 非phi 僧Tăng 威uy 儀nghi 。 有hữu 入nhập 僧Tăng 威uy 儀nghi 亦diệc 入nhập 僧Tăng 數số 。 有hữu 非phi 僧Tăng 威uy 儀nghi 亦diệc 非phi 僧Tăng 數số 。 初sơ 名danh 出xuất 家gia 凡phàm 夫phu 。 次thứ 名danh 在tại 家gia 聖thánh 人nhân 。 三tam 名danh 出xuất 家gia 聖thánh 人nhân 。 四tứ 名danh 在tại 家gia 凡phàm 夫phu 。 以dĩ 此thử 故cố 知tri 。 離ly 信tín 等đẳng 根căn 則tắc 。 不bất 入nhập 僧Tăng 數số 。 是thị 故cố 當đương 為vi 信tín 等đẳng 諸chư 根căn 。 勤cần 行hành 精tinh 進tấn 。 欲dục 得đắc 信tín 等đẳng 。 當đương 於ư 佛Phật 法Pháp 聽thính 受thọ 誦tụng 讀đọc 。 如như 說thuyết 修tu 行hành 。 是thị 故cố 應ưng 習tập 此thử 佛Phật 法Pháp 論luận 。 又hựu 從tùng 此thử 論luận 得đắc 二nhị 種chủng 利lợi 。 自tự 利lợi 利lợi 他tha 。 如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。 有hữu 四tứ 種chủng 人nhân 。 有hữu 能năng 自tự 利lợi 不bất 能năng 利lợi 他tha 有hữu 能năng 利lợi 他tha 。 不bất 能năng 自tự 利lợi 。 有hữu 能năng 俱câu 利lợi 。 有hữu 俱câu 不bất 利lợi 。 若nhược 能năng 自tự 具cụ 戒giới 等đẳng 功công 德đức 不bất 能năng 令linh 他tha 住trụ 戒giới 等đẳng 中trung 。 是thị 名danh 自tự 利lợi 。 如như 是thị 四tứ 種chủng 。 若nhược 人nhân 雖tuy 能năng 自tự 利lợi 令linh 他tha 施thí 等đẳng 得đắc 大đại 果quả 故cố 。 亦diệc 名danh 利lợi 他tha 。 此thử 中trung 佛Phật 意ý 不bất 說thuyết 此thử 利lợi 。 若nhược 人nhân 但đãn 能năng 為vì 他tha 說thuyết 。 法pháp 是thị 名danh 利lợi 他tha 。 是thị 人nhân 雖tuy 不bất 自tự 隨tùy 法pháp 行hành 。 為vì 他tha 說thuyết 故cố 。 自tự 亦diệc 得đắc 利lợi 。 如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。 為vì 人nhân 說thuyết 法Pháp 。 得đắc 五ngũ 種chủng 利lợi 。 此thử 中trung 佛Phật 意ý 亦diệc 不bất 說thuyết 此thử 。 此thử 中trung 但đãn 說thuyết 最tối 第đệ 一nhất 利lợi 。 謂vị 如như 說thuyết 行hành 。 得đắc 盡tận 諸chư 漏lậu 。 是thị 故cố 說thuyết 法Pháp 。 能năng 利lợi 他tha 人nhân 。 以dĩ 兼kiêm 利lợi 故cố 名danh 人nhân 中trung 最tối 。 猶do 眾chúng 味vị 中trung 之chi 醍đề 醐hồ 也dã 。

復phục 次thứ 是thị 人nhân 今kim 處xứ 明minh 中trung 。 後hậu 亦diệc 入nhập 明minh 。 世thế 間gian 眾chúng 生sanh 。 多đa 從tùng 冥minh 入nhập 冥minh 。 從tùng 明minh 入nhập 冥minh 。 若nhược 少thiểu 行hành 佛Phật 法Pháp 。 是thị 人nhân 亦diệc 能năng 。 從tùng 冥minh 入nhập 明minh 。 從tùng 明minh 入nhập 明minh 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 行hành 布bố 施thí 等đẳng 不bất 能năng 得đắc 如như 聽thính 佛Phật 法Pháp 利lợi 。 若nhược 少thiểu 聽thính 佛Phật 語ngữ 能năng 得đắc 達đạt 慧tuệ 。 破phá 諸chư 衰suy 惱não 獲hoạch 無vô 量lượng 利lợi 。 如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。 有hữu 四tứ 種chủng 人nhân 。 有hữu 從tùng 冥minh 入nhập 冥minh 。 從tùng 冥minh 入nhập 明minh 。 從tùng 明minh 入nhập 明minh 。 從tùng 明minh 入nhập 冥minh 。 又hựu 四tứ 種chủng 人nhân 。 有hữu 順thuận 流lưu 者giả 。 有hữu 逆nghịch 流lưu 者giả 。 有hữu 中trung 住trụ 者giả 。 有hữu 得đắc 度độ 者giả 。 若nhược 人nhân 一nhất 心tâm 聽thính 佛Phật 法pháp 者giả 。 是thị 人nhân 即tức 能năng 。 除trừ 滅diệt 五ngũ 蓋cái 修tu 七Thất 覺Giác 意Ý 。 是thị 故cố 此thử 人nhân 。 截tiệt 生sanh 死tử 流lưu 。 名danh 逆nghịch 流lưu 者giả 。 亦diệc 名danh 為vi 住trụ 。 亦diệc 名danh 得đắc 度độ 。

復phục 有hữu 四tứ 種chủng 人nhân 。 有hữu 常thường 沒một 者giả 。 有hữu 暫tạm 出xuất 還hoàn 沒một 者giả 。 有hữu 出xuất 觀quán 者giả 。 有hữu 得đắc 度độ 者giả 。 若nhược 不bất 能năng 生sanh 隨tùy 順thuận 泥Nê 洹Hoàn 信tín 等đẳng 功công 德đức 是thị 名danh 常thường 沒một 。 或hoặc 生sanh 世thế 間gian 信tín 等đẳng 功công 德đức 。 不bất 能năng 堅kiên 固cố 。 還hoàn 復phục 退thoái 失thất 。 是thị 名danh 暫tạm 出xuất 還hoàn 沒một 。 起khởi 隨tùy 順thuận 泥Nê 洹Hoàn 信tín 等đẳng 功công 德đức 。 分phân 別biệt 善thiện 惡ác 。 是thị 名danh 出xuất 觀quán 。 具cụ 足túc 修tu 習tập 。 隨tùy 順thuận 泥Nê 洹Hoàn 信tín 等đẳng 功công 德đức 是thị 名danh 得đắc 度độ 。 若nhược 人nhân 能năng 解giải 佛Phật 法Pháp 正chánh 義nghĩa 。 終chung 不bất 常thường 沒một 。 設thiết 復phục 暫tạm 退thoái 亦diệc 不bất 永vĩnh 失thất 。 又hựu 此thử 人nhân 名danh 為vi 。 修tu 功công 德đức 者giả 。 若nhược 人nhân 不bất 修tu 。 身thân 戒giới 心tâm 慧tuệ 。 作tác 少thiểu 惡ác 業nghiệp 亦diệc 墮đọa 惡ác 道đạo 。 若nhược 人nhân 修tu 集tập 。 身thân 戒giới 心tâm 慧tuệ 。 雖tuy 多đa 為vi 惡ác 。 不bất 墮đọa 惡ác 道đạo 。 修tu 身thân 者giả 。 以dĩ 聞văn 慧tuệ 修tu 。 身thân 受thọ 心tâm 法pháp 。 以dĩ 修tu 身thân 故cố 漸tiệm 次thứ 能năng 生sanh 戒giới 定định 慧tuệ 品phẩm 。 能năng 滅diệt 諸chư 業nghiệp 。 滅diệt 諸chư 業nghiệp 故cố 生sanh 死tử 亦diệc 滅diệt 。 又hựu 經kinh 中trung 說thuyết 。 有hữu 四tứ 種chủng 人nhân 。 有hữu 結kết 使sử 利lợi 而nhi 不bất 深thâm 。 有hữu 深thâm 而nhi 不bất 利lợi 。 有hữu 亦diệc 深thâm 亦diệc 利lợi 。 有hữu 不bất 深thâm 不bất 利lợi 。 初sơ 名danh 有hữu 增tăng 上thượng 結kết 。

時thời 時thời 而nhi 來lai 。 次thứ 名danh 若nhược 軟nhuyễn 中trung 結kết 常thường 來lai 在tại 心tâm 。 三tam 名danh 若nhược 增tăng 上thượng 結kết 常thường 來lai 在tại 心tâm 。 四tứ 名danh 若nhược 軟nhuyễn 中trung 結kết 有hữu 時thời 而nhi 來lai 。 若nhược 人nhân 得đắc 聞văn 。 佛Phật 法Pháp 正chánh 論luận 。 斷đoạn 二nhị 種chủng 結kết 深thâm 而nhi 利lợi 者giả 。 又hựu 解giải 佛Phật 法Pháp 義nghĩa 。 既ký 不bất 自tự 惱não 亦diệc 不bất 惱não 他tha 。 外ngoại 道đạo 持trì 戒giới 即tức 自tự 惱não 身thân 。 若nhược 墮đọa 邪tà 見kiến 即tức 惱não 他tha 人nhân 。 謂vị 無vô 罪tội 福phước 。 業nghiệp 果quả 報báo 故cố 。 若nhược 行hành 布bố 施thí 。 亦diệc 是thị 自tự 惱não 亦diệc 名danh 惱não 他tha 。 如như 天thiên 祠từ 中trung 多đa 殺sát 牛ngưu 羊dương 。 若nhược 解giải 佛Phật 法Pháp 義nghĩa 者giả 但đãn 為vi 得đắc 利lợi 。 不bất 自tự 惱não 身thân 亦diệc 不bất 惱não 他tha 。 如như 得đắc 禪thiền 定định 行hành 慈từ 悲bi 者giả 。 是thị 故cố 應ưng 習tập 此thử 佛Phật 法Pháp 論luận 。 又hựu 習tập 此thử 論luận 者giả 名danh 可khả 與dữ 言ngôn 。 解giải 正chánh 義nghĩa 故cố 。 如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。 若nhược 論luận 議nghị 時thời 。 應ưng 當đương 分phân 別biệt 是thị 可khả 與dữ 言ngôn 。 是thị 不bất 可khả 與dữ 言ngôn 。 若nhược 人nhân 不bất 住trụ 智trí 者giả 法pháp 中trung 處xứ 非phi 處xứ 中trung 若nhược 分phân 別biệt 中trung 及cập 道đạo 中trung 者giả 。 是thị 人nhân 皆giai 名danh 。 不bất 可khả 與dữ 言ngôn 。 與dữ 此thử 相tương 違vi 名danh 可khả 與dữ 言ngôn 。 不bất 住trụ 智trí 者giả 法pháp 中trung 者giả 。 論luận 者giả 以dĩ 正chánh 智trí 慧tuệ 。 善thiện 解giải 義nghĩa 趣thú 。 然nhiên 後hậu 執chấp 用dụng 。 此thử 人nhân 不bất 知tri 。 是thị 故cố 不bất 執chấp 。 如như 尼ni 延diên 子tử 等đẳng 自tự 言ngôn 我ngã 師sư 是thị 可khả 信tín 人nhân 但đãn 隨tùy 其kỳ 語ngữ 。 不bất 住trú 處xứ 非phi 處xứ 者giả 。 不bất 住trụ 用dụng 因nhân 中trung 。 諸chư 外ngoại 道đạo 等đẳng 。 於ư 二nhị 種chủng 因nhân 共cộng 因nhân 異dị 因nhân 。 若nhược 他tha 說thuyết 共cộng 因nhân 答đáp 以dĩ 異dị 因nhân 。 他tha 說thuyết 異dị 因nhân 答đáp 以dĩ 共cộng 因nhân 。 不bất 住trụ 如như 是thị 二nhị 種chủng 因nhân 中trung 。 不bất 住trụ 分phân 別biệt 中trung 者giả 不bất 住trụ 譬thí 喻dụ 中trung 。 不bất 住trụ 道đạo 中trung 者giả 不bất 住trụ 論luận 道đạo 中trung 。 如như 說thuyết 論luận 者giả 莫mạc 出xuất 惡ác 言ngôn 勿vật 捨xả 義nghĩa 宗tông 。 但đãn 說thuyết 實thật 利lợi 方phương 便tiện 勸khuyến 誨hối 令linh 得đắc 解giải 悟ngộ 。 自tự 心tâm 歡hoan 喜hỷ 名danh 聖thánh 語ngữ 法pháp 。 是thị 中trung 若nhược 人nhân 正chánh 知tri 佛Phật 法Pháp 論luận 者giả 乃nãi 可khả 與dữ 言ngôn 。 非phi 餘dư 人nhân 也dã 。 又hựu 不bất 可khả 與dữ 言ngôn 者giả 。 有hữu 應ưng 定định 答đáp 問vấn 以dĩ 不bất 定định 答đáp 。 應ưng 分phân 別biệt 答đáp 問vấn 以dĩ 不bất 分phân 別biệt 答đáp 。 應ưng 反phản 質chất 答đáp 問vấn 以dĩ 不bất 反phản 質chất 答đáp 。 有hữu 應ưng 置trí 答đáp 問vấn 而nhi 不bất 置trí 答đáp 。 與dữ 此thử 相tương 違vi 名danh 可khả 與dữ 言ngôn 。 應ưng 定định 答đáp 問vấn 者giả 唯duy 有hữu 一nhất 因nhân 。 如như 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 世thế 間gian 無vô 等đẳng 。 如như 此thử 比tỉ 也dã 。 應ưng 分phân 別biệt 答đáp 問vấn 者giả 。 更cánh 有hữu 因nhân 緣duyên 。 如như 死tử 相tướng 續tục 等đẳng 。 應ưng 反phản 質chất 答đáp 問vấn 者giả 。 如như 有hữu 人nhân 問vấn 還hoàn 問vấn 令linh 答đáp 。 應ưng 置trí 答đáp 問vấn 者giả 。 若nhược 法pháp 無vô 實thật 體thể 。 但đãn 有hữu 假giả 名danh 。 若nhược 問vấn 此thử 法pháp 為vi 一nhất 為vi 異dị 。 常thường 無vô 常thường 等đẳng 。 是thị 不bất 答đáp 義nghĩa 唯duy 解giải 佛Phật 法Pháp 者giả 。 乃nãi 能năng 知tri 耳nhĩ 。 是thị 故cố 應ưng 習tập 此thử 佛Phật 法Pháp 論luận 。 又hựu 有hữu 三tam 種chủng 人nhân 。 正chánh 定định 。 邪tà 定định 。 不bất 定định 。 正chánh 定định 者giả 。 必tất 入nhập 泥Nê 洹Hoàn 。 邪tà 定định 者giả 必tất 不bất 入nhập 泥Nê 洹Hoàn 。 餘dư 名danh 不bất 定định 。 若nhược 人nhân 能năng 解giải 佛Phật 法Pháp 義nghĩa 者giả 必tất 入nhập 正chánh 定định 。 又hựu 有hữu 四tứ 種chủng 人nhân 。 純thuần 罪tội 多đa 罪tội 少thiểu 罪tội 無vô 罪tội 。 純thuần 罪tội 者giả 若nhược 人nhân 但đãn 有hữu 不bất 善thiện 。 無vô 一nhất 善thiện 法Pháp 。 多đa 罪tội 者giả 多đa 惡ác 少thiểu 善thiện 。 少thiểu 罪tội 者giả 多đa 善thiện 少thiểu 惡ác 。 無vô 罪tội 者giả 但đãn 有hữu 善thiện 法Pháp 。 無vô 有hữu 不bất 善thiện 。 若nhược 人nhân 能năng 解giải 。 佛Phật 法Pháp 正chánh 義nghĩa 。 必tất 入nhập 二nhị 種chủng 少thiểu 罪tội 無vô 罪tội 。 又hựu 若nhược 人nhân 解giải 佛Phật 法Pháp 義nghĩa 。 則tắc 受thọ 苦khổ 有hữu 量lượng 。 以dĩ 必tất 當đương 得đắc 至chí 涅Niết 槃Bàn 故cố 。

四Tứ 法Pháp 品Phẩm 第đệ 十thập 六lục

若nhược 習tập 此thử 論luận 得đắc 上thượng 攝nhiếp 法pháp 。 如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。 有hữu 四Tứ 攝Nhiếp 法Pháp 布bố 施thí 。 愛ái 語ngữ 。 利lợi 行hành 。 同đồng 利lợi 。 布bố 施thí 者giả 衣y 食thực 等đẳng 物vật 。 以dĩ 此thử 財tài 施thí 。 攝nhiếp 取thủ 眾chúng 生sanh 。 還hoàn 可khả 敗bại 壞hoại 。 愛ái 語ngữ 者giả 隨tùy 意ý 語ngữ 言ngôn 。 是thị 亦diệc 有hữu 咎cữu 取thủ 彼bỉ 意ý 故cố 。 利lợi 行hành 者giả 為vi 他tha 求cầu 利lợi 。 若nhược 有hữu 因nhân 緣duyên 。 助trợ 他tha 成thành 事sự 。 是thị 亦diệc 可khả 壞hoại 。 同đồng 利lợi 者giả 如như 共cộng 一nhất 船thuyền 。 憂ưu 喜hỷ 是thị 同đồng 。 是thị 或hoặc 可khả 壞hoại 。 若nhược 人nhân 以dĩ 法Pháp 布bố 施thí 。 愛ái 語ngữ 利lợi 行hành 同đồng 利lợi 。 攝nhiếp 取thủ 眾chúng 生sanh 。 則tắc 不bất 可khả 壞hoại 。 以dĩ 法pháp 攝nhiếp 者giả 謂vị 習tập 此thử 論luận 。 又hựu 習tập 此thử 論luận 得đắc 上thượng 依y 止chỉ 。 如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。 依y 法pháp 不bất 依y 人nhân 。 有hữu 人nhân 雖tuy 言ngôn 。 我ngã 從tùng 佛Phật 聞văn 。 若nhược 從tùng 多đa 識thức 比Bỉ 丘Khâu 所sở 聞văn 。 若nhược 從tùng 二nhị 三tam 比Bỉ 丘Khâu 所sở 聞văn 。 若nhược 眾chúng 中trung 聞văn 。 若nhược 從tùng 大đại 德đức 長trưởng 宿túc 邊biên 聞văn 。 不bất 以dĩ 信tín 此thử 人nhân 故cố 便tiện 受thọ 其kỳ 語ngữ 。 是thị 語ngữ 若nhược 入nhập 修Tu 多Đa 羅La 中trung 。 不bất 違vi 法pháp 相tướng 。 隨tùy 順thuận 比tỉ 尼ni 。 然nhiên 後hậu 應ưng 受thọ 。 入nhập 修tu 多đa 羅la 者giả 謂vị 入nhập 了liễu 義nghĩa 。 修Tu 多Đa 羅La 中trung 。 了liễu 義nghĩa 修tu 多đa 羅la 者giả 謂vị 是thị 義nghĩa 趣thú 。 不bất 違vi 法pháp 相tướng 。 法pháp 相tướng 者giả 隨tùy 順thuận 比tỉ 尼ni 。 比tỉ 尼ni 名danh 滅diệt 。 如như 觀quán 有hữu 為vi 法pháp 。 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 。 則tắc 不bất 滅diệt 貪tham 等đẳng 。 若nhược 觀quán 有hữu 為vi 法pháp 。 無vô 常thường 苦khổ 空không 無vô 我ngã 。 則tắc 滅diệt 貪tham 等đẳng 。 知tri 無vô 常thường 等đẳng 名danh 為vi 法pháp 相tướng 。 是thị 應ưng 依y 法pháp 不bất 依y 於ư 人nhân 。 若nhược 說thuyết 依y 法pháp 則tắc 總tổng 一nhất 切thiết 法pháp 。 是thị 故cố 次thứ 說thuyết 依y 了liễu 義nghĩa 經Kinh 。 不bất 依y 不bất 了liễu 義nghĩa 經Kinh 。 了liễu 義nghĩa 經kinh 者giả 即tức 第đệ 三tam 依y 。 謂vị 依y 於ư 義nghĩa 不bất 依y 語ngữ 也dã 。 若nhược 此thử 語ngữ 義nghĩa 入nhập 修Tu 多Đa 羅La 中trung 。 不bất 違vi 法pháp 相tướng 。 隨tùy 順thuận 比tỉ 尼ni 。 是thị 則tắc 依y 止chỉ 。 依y 智trí 不bất 依y 識thức 者giả 識thức 名danh 識thức 色sắc 等đẳng 法pháp 。 如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。 能năng 識thức 故cố 識thức 智trí 名danh 通thông 達đạt 實thật 法pháp 。 如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。 如như 實thật 知tri 色sắc 受thọ 想tưởng 行hành 識thức 。 故cố 名danh 為vi 智trí 。 如như 實thật 即tức 空không 。 是thị 故cố 識thức 有hữu 所sở 得đắc 。 不bất 應ưng 依y 也dã 。 若nhược 依y 於ư 智trí 即tức 是thị 依y 空không 。 欲dục 通thông 達đạt 此thử 。 上thượng 依y 止chỉ 故cố 。 當đương 習tập 此thử 論luận 。 又hựu 經kinh 中trung 說thuyết 天thiên 人nhân 四tứ 輪luân 能năng 增tăng 善thiện 法Pháp 。 一nhất 住trụ 善thiện 處xứ 。 二nhị 依y 善thiện 人nhân 。 三tam 自tự 發phát 正chánh 願nguyện 。 四tứ 宿túc 殖thực 善thiện 根căn 。 住trụ 善thiện 處xứ 者giả 謂vị 處xứ 中trung 國quốc 離ly 於ư 五ngũ 難nạn/nan 。 依y 善thiện 人nhân 者giả 。 生sanh 值trị 佛Phật 世thế 。 宿túc 殖thực 善thiện 根căn 。 者giả 不bất 聾lung 瘂á 等đẳng 。 自tự 發phát 正chánh 願nguyện 者giả 是thị 謂vị 正chánh 見kiến 。 正chánh 見kiến 必tất 從tùng 聞văn 佛Phật 法Pháp 生sanh 。 是thị 故cố 應ưng 習tập 此thử 佛Phật 法Pháp 正chánh 論luận 。 又hựu 誦tụng 習tập 此thử 論luận 者giả 於ư 壽thọ 命mạng 中trung 得đắc 大đại 堅kiên 利lợi 。 謂vị 通thông 達đạt 諦đế 。 如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。 有hữu 四tứ 堅kiên 法pháp 說thuyết 堅kiên 。 定định 堅kiên 。 見kiến 堅kiên 。 解giải 脫thoát 堅kiên 。 說thuyết 堅kiên 者giả 若nhược 說thuyết 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 。 皆giai 無vô 常thường 苦khổ 一nhất 切thiết 無vô 我ngã 。 寂tịch 滅diệt 泥Nê 洹Hoàn 是thị 名danh 說thuyết 堅kiên 。 是thị 聞văn 慧tuệ 滿mãn 。 因nhân 此thử 得đắc 定định 名danh 思tư 慧tuệ 滿mãn 。 因nhân 此thử 定định 故cố 觀quán 有hữu 為vi 法pháp 。 無vô 常thường 苦khổ 等đẳng 。 能năng 得đắc 正chánh 見kiến 名danh 修tu 慧tuệ 滿mãn 。 三tam 慧tuệ 得đắc 果quả 名danh 解giải 脫thoát 堅kiên 。 又hựu 若nhược 聞văn 佛Phật 法Pháp 。 正chánh 論luận 則tắc 得đắc 大đại 利lợi 。 如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。 四tứ 大đại 利lợi 法pháp 。 親thân 近cận 善thiện 人nhân 。 聽thính 聞văn 正Chánh 法Pháp 。 自tự 正chánh 憶ức 念niệm 。 隨tùy 順thuận 法Pháp 行hành 。 若nhược 近cận 善thiện 人nhân 則tắc 聞văn 正Chánh 法Pháp 。 以dĩ 此thử 正Chánh 法Pháp 在tại 善thiện 人nhân 故cố 。 聞văn 正Chánh 法Pháp 已dĩ 。 則tắc 生sanh 正chánh 念niệm 。 以dĩ 無vô 常thường 等đẳng 。 正chánh 觀quán 諸chư 法pháp 。 從tùng 是thị 正chánh 觀quán 能năng 隨tùy 法pháp 行hành 。 謂vị 無vô 漏lậu 見kiến 也dã 。 又hựu 聞văn 此thử 論luận 則tắc 具cụ 四tứ 德đức 處xứ 慧tuệ 德đức 處xứ 。 實thật 德đức 處xứ 。 捨xả 德đức 處xứ 。 寂tịch 滅diệt 德đức 處xứ 。 聞văn 法Pháp 生sanh 慧tuệ 是thị 慧tuệ 德đức 處xứ 。 以dĩ 是thị 智trí 慧tuệ 。 見kiến 真Chân 諦Đế 空không 名danh 實thật 德đức 處xứ 。 見kiến 真chân 空không 故cố 得đắc 離ly 煩phiền 惱não 。 名danh 捨xả 德đức 處xứ 。 煩phiền 惱não 盡tận 故cố 。 心tâm 得đắc 寂tịch 滅diệt 。 是thị 寂tịch 滅diệt 德đức 處xứ 。 又hựu 人nhân 得đắc 聞văn 佛Phật 法Pháp 正chánh 論luận 。 能năng 種chủng 隨tùy 順thuận 泥Nê 洹Hoàn 四tứ 種chủng 善thiện 根căn 。 所sở 謂vị 煖Noãn 法Pháp 。 頂Đảnh 法Pháp 。 忍Nhẫn 法Pháp 。 世Thế 間Gian 第Đệ 一Nhất 法Pháp 。 以dĩ 無vô 常thường 等đẳng 行hành 觀quán 五ngũ 陰ấm 時thời 。 生sanh 順thuận 泥Nê 洹Hoàn 下hạ 軟nhuyễn 善thiện 根căn 能năng 令linh 心tâm 熱nhiệt 。 是thị 名danh 煖Noãn 法Pháp 。 煖Noãn 法Pháp 增tăng 長trưởng 成thành 中trung 善thiện 根căn 。 名danh 為vi 頂Đảnh 法Pháp 。 頂Đảnh 法Pháp 增tăng 長trưởng 成thành 上thượng 善thiện 根căn 。 名danh 為vi 忍Nhẫn 法Pháp 。 忍Nhẫn 法Pháp 增tăng 長trưởng 成thành 上thượng 上thượng 善thiện 根căn 。 名danh 世Thế 間Gian 第Đệ 一Nhất 法Pháp 。 又hựu 有hữu 四tứ 種chủng 善thiện 根căn 。 退thoái 分phần/phân 。 住trụ 分phần/phân 。 增tăng 分phần/phân 。 達đạt 分phần/phân 。 離ly 諸chư 禪thiền 定định 。 禮lễ 敬kính 誦tụng 讀đọc 是thị 等đẳng 善thiện 根căn 名danh 為vi 退thoái 分phần/phân 。 得đắc 定định 等đẳng 善thiện 根căn 是thị 名danh 住trụ 分phần/phân 。 從tùng 聞văn 思tư 等đẳng 生sanh 諸chư 善thiện 根căn 。 是thị 名danh 增tăng 分phần/phân 。 無vô 漏lậu 善thiện 根căn 是thị 名danh 達đạt 分phần/phân 。 若nhược 聞văn 佛Phật 法Pháp 。 永vĩnh 離ly 退thoái 分phần/phân 得đắc 三tam 分phần/phân 善thiện 根căn 。

四Tứ 諦Đế 品Phẩm 第đệ 十thập 七thất

若nhược 人nhân 聞văn 佛Phật 法Pháp 義nghĩa 。 則tắc 能năng 善thiện 知tri 分phân 別biệt 四Tứ 諦Đế 苦Khổ 諦Đế 。 集Tập 諦Đế 。 滅Diệt 諦Đế 。 道Đạo 諦Đế 。 苦Khổ 諦Đế 者giả 謂vị 三tam 界giới 也dã 。 欲dục 界giới 者giả 從tùng 阿A 鼻Tỳ 地Địa 獄Ngục 。 至chí 他Tha 化Hóa 自Tự 在Tại 。 色sắc 界giới 者giả 從tùng 梵Phạm 世Thế 至chí 。 阿A 迦Ca 尼Ni 吒Tra 。 無vô 色sắc 界giới 者giả 四tứ 無vô 色sắc 也dã 。 又hựu 有hữu 四tứ 識thức 處xứ 色sắc 受thọ 想tưởng 行hành 。 外ngoại 道đạo 或hoặc 謂vị 識thức 依y 神thần 住trụ 。 故cố 佛Phật 說thuyết 識thức 依y 此thử 四tứ 處xứ 。 又hựu 有hữu 四tứ 生sanh 。 卵noãn 生sanh 。 胎thai 生sanh 。 濕thấp 生sanh 。 化hóa 生sanh 。 諸chư 天thiên 地địa 獄ngục 。 一nhất 切thiết 化hóa 生sanh 。 餓ngạ 鬼quỷ 二nhị 種chủng 胎thai 生sanh 化hóa 生sanh 。 餘dư 殘tàn 四tứ 生sanh 。 又hựu 有hữu 四tứ 食thực 。 揣đoàn 食thực 者giả 若nhược 麁thô 若nhược 細tế 。 飯phạn 等đẳng 名danh 麁thô 。 酥tô 油du 香hương 氣khí 及cập 諸chư 飲ẩm 等đẳng 是thị 名danh 為vi 細tế 。 觸xúc 食thực 者giả 冷lãnh 煖noãn 風phong 等đẳng 。 意ý 思tư 食thực 者giả 。 或hoặc 有hữu 人nhân 以dĩ 思tư 願nguyện 活hoạt 命mạng 。 識thức 食thực 者giả 中trung 陰ấm 地địa 獄ngục 無vô 色sắc 眾chúng 生sanh 。 入nhập 滅diệt 定định 者giả 。 雖tuy 無vô 現hiện 識thức 識thức 得đắc 在tại 故cố 亦diệc 名danh 識thức 食thực 。 又hựu 有hữu 六lục 道đạo 。 上thượng 罪tội 地địa 獄ngục 。 中trung 罪tội 畜súc 生sanh 。 下hạ 罪tội 餓ngạ 鬼quỷ 。 上thượng 善thiện 天thiên 道đạo 。 中trung 善thiện 人nhân 道đạo 。 下hạ 善thiện 阿a 修tu 羅la 道đạo 。 又hựu 有hữu 六lục 種chủng 。 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 空không 識thức 。 四tứ 大đại 圍vi 空không 有hữu 識thức 在tại 中trung 數số 名danh 為vi 人nhân 。 又hựu 六lục 觸xúc 入nhập 。 眼nhãn 等đẳng 六lục 根căn 。 與dữ 識thức 和hòa 合hợp 名danh 為vi 觸xúc 入nhập 。 又hựu 七thất 識thức 處xứ 。 於ư 是thị 處xứ 中trung 以dĩ 顛điên 倒đảo 力lực 故cố 識thức 貪tham 樂nhạo/nhạc/lạc 住trụ 。 又hựu 世thế 八bát 法pháp 。 利lợi 衰suy 稱xưng 譏cơ 毀hủy 譽dự 苦khổ 樂lạc 。 人nhân 在tại 世thế 間gian 。 必tất 受thọ 此thử 事sự 故cố 名danh 世thế 法pháp 。 九cửu 眾chúng 生sanh 居cư 。 眾chúng 生sanh 皆giai 以dĩ 顛điên 倒đảo 力lực 故cố 能năng 處xứ 此thử 中trung 。 又hựu 有hữu 諸chư 法pháp 五ngũ 種chủng 分phân 別biệt 。 五ngũ 陰ấm 。 十thập 二nhị 入nhập 。 十thập 八bát 界giới 。 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 二nhị 十thập 二nhị 根căn 。 五ngũ 陰ấm 者giả 。 眼nhãn 色sắc 為vi 色sắc 陰ấm 。 依y 此thử 生sanh 識thức 能năng 取thủ 前tiền 色sắc 是thị 名danh 識thức 陰ấm 。 即tức 時thời 心tâm 生sanh 男nam 女nữ 怨oán 親thân 等đẳng 想tưởng 名danh 為vi 想tưởng 陰ấm 。 若nhược 分phân 別biệt 知tri 怨oán 親thân 中trung 人nhân 生sanh 三tam 種chủng 受thọ 是thị 名danh 受thọ 陰ấm 。 是thị 三tam 受thọ 中trung 生sanh 三tam 種chủng 煩phiền 惱não 是thị 名danh 行hành 陰ấm 。 以dĩ 此thử 事sự 起khởi 受thọ 身thân 因nhân 緣duyên 名danh 五ngũ 受thọ 陰ấm 。 以dĩ 四tứ 緣duyên 識thức 生sanh 。 所sở 謂vị 因nhân 緣duyên 。 次thứ 第đệ 緣duyên 。 緣duyên 緣duyên 。 增tăng 上thượng 緣duyên 。 以dĩ 業nghiệp 為vi 因nhân 緣duyên 。 識thức 為vi 次thứ 第đệ 緣duyên 。 以dĩ 識thức 次thứ 第đệ 生sanh 識thức 故cố 色sắc 為vi 緣duyên 緣duyên 。 眼nhãn 為vi 增tăng 上thượng 緣duyên 。 此thử 中trung 識thức 從tùng 二nhị 因nhân 緣duyên 生sanh 。 所sở 謂vị 眼nhãn 色sắc 乃nãi 至chí 意ý 法pháp 。 名danh 十thập 二nhị 入nhập 。 是thị 中trung 加gia 識thức 名danh 十thập 八bát 界giới 。 謂vị 眼nhãn 界giới 。 色sắc 界giới 。 眼nhãn 識thức 界giới 等đẳng 。 是thị 陰ấm 等đẳng 法pháp 。 云vân 何hà 當đương 生sanh 。 在tại 十thập 二nhị 時thời 中trung 故cố 名danh 。 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 是thị 中trung 無vô 明minh 是thị 煩phiền 惱não 。 行hành 名danh 為vi 業nghiệp 。 因nhân 此thử 二nhị 事sự 。 次thứ 第đệ 生sanh 識thức 名danh 色sắc 六lục 入nhập 觸xúc 受thọ 。 愛ái 取thủ 二nhị 法pháp 是thị 名danh 煩phiền 惱não 。 有hữu 名danh 為vi 業nghiệp 。 未vị 來lai 世thế 中trung 。 初sơ 受thọ 身thân 識thức 。 名danh 之chi 為vi 生sanh 。 餘dư 名danh 老lão 死tử 。 是thị 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 示thị 有hữu 過quá 去khứ 未vị 來lai 現hiện 在tại 。 但đãn 眾chúng 緣duyên 生sanh 。 無vô 有hữu 我ngã 也dã 。 又hựu 為vi 生sanh 死tử 往vãng 來lai 還hoàn 滅diệt 。 故cố 說thuyết 二nhị 十thập 二nhị 根căn 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 初sơ 受thọ 身thân 時thời 。 以dĩ 識thức 為vi 本bổn 。 是thị 識thức 六lục 種chủng 。 從tùng 眼nhãn 等đẳng 生sanh 故cố 說thuyết 六lục 根căn 。 所sở 謂vị 眼nhãn 根căn 乃nãi 至chí 意ý 根căn 。 能năng 生sanh 六lục 識thức 故cố 名danh 六lục 根căn 。 可khả 以dĩ 分phân 別biệt 男nam 女nữ 。 相tương/tướng 故cố 名danh 男nam 女nữ 根căn 。 有hữu 人nhân 名danh 為vi 身thân 根căn 少thiểu 分phần 。 此thử 六lục 根căn 或hoặc 名danh 六lục 入nhập 。 從tùng 是thị 六lục 事sự 生sanh 六lục 種chủng 識thức 故cố 名danh 為vi 壽thọ 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 是thị 六lục 入nhập 六lục 識thức 得đắc 相tương 續tục 生sanh 故cố 名danh 為vi 壽thọ 。 是thị 相tương 續tục 斷đoạn 故cố 名danh 為vi 死tử 。 是thị 故cố 此thử 事sự 名danh 之chi 曰viết 命mạng 。 是thị 中trung 何hà 等đẳng 是thị 根căn 。 所sở 謂vị 業nghiệp 也dã 。 以dĩ 因nhân 業nghiệp 故cố 六lục 入nhập 六lục 識thức 得đắc 相tương 續tục 生sanh 。 是thị 命mạng 中trung 業nghiệp 名danh 為vi 命mạng 根căn 。 是thị 業nghiệp 從tùng 諸chư 受thọ 生sanh 。 諸chư 受thọ 即tức 名danh 樂nhạo/nhạc/lạc 等đẳng 五ngũ 根căn 。 從tùng 此thử 五ngũ 根căn 生sanh 貪tham 愛ái 等đẳng 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 及cập 身thân 口khẩu 業nghiệp 。 此thử 業nghiệp 因nhân 緣duyên 。 還hoàn 受thọ 生sanh 死tử 。 是thị 為vi 垢cấu 法pháp 。 能năng 令linh 生sanh 死tử 。 因nhân 緣duyên 相tương 續tục 。 以dĩ 何hà 因nhân 緣duyên 。 能năng 生sanh 淨tịnh 法pháp 。 必tất 因nhân 信tín 等đẳng 。 信tín 等đẳng 四tứ 法pháp 因nhân 緣duyên 成thành 慧tuệ 。 慧tuệ 有hữu 三tam 時thời 。 謂vị 未vị 知tri 。 欲dục 知tri 。 知tri 已dĩ 。 修tu 習tập 所sở 作tác 辦biện 時thời 。 此thử 根căn 皆giai 是thị 。 智trí 慧tuệ 差sai 別biệt 。 佛Phật 以dĩ 生sanh 死tử 往vãng 來lai 。 還hoàn 滅diệt 垢cấu 淨tịnh 故cố 說thuyết 。 二nhị 十thập 二nhị 根căn 。 如như 是thị 等đẳng 法Pháp 。 苦Khổ 諦Đế 所sở 攝nhiếp 。 能năng 知tri 此thử 者giả 是thị 名danh 善thiện 知tri 苦Khổ 諦Đế 。 集Tập 諦Đế 者giả 業nghiệp 及cập 煩phiền 惱não 。 業nghiệp 者giả 業nghiệp 品phẩm 中trung 當đương 說thuyết 。 煩phiền 惱não 者giả 煩phiền 惱não 品phẩm 中trung 當đương 說thuyết 。 諸chư 業nghiệp 煩phiền 惱não 。 是thị 後hậu 身thân 因nhân 緣duyên 故cố 名danh 集Tập 諦Đế 。 滅Diệt 諦Đế 者giả 後hậu 滅Diệt 諦Đế 聚tụ 中trung 當đương 廣quảng 說thuyết 。 謂vị 假giả 名danh 心tâm 法pháp 心tâm 空không 心tâm 。 滅diệt 此thử 三tam 心tâm 故cố 名danh 滅Diệt 諦Đế 。 道Đạo 諦Đế 者giả 謂vị 三Tam 十Thập 七Thất 助Trợ 菩Bồ 提Đề 法Pháp 。 四tứ 念niệm 處xứ 。 四tứ 正chánh 勤cần 。 四Tứ 如Như 意Ý 足Túc 。 五ngũ 根căn 。 五Ngũ 力Lực 。 七Thất 菩Bồ 提Đề 分Phần 。 八Bát 聖Thánh 道Đạo 分Phần 。 四Tứ 念Niệm 處Xứ 者giả 。 身thân 受thọ 心tâm 法pháp 。 中trung 正chánh 安an 念niệm 及cập 從tùng 念niệm 生sanh 慧tuệ 觀quán 身thân 無vô 常thường 。 等đẳng 安an 住trụ 緣duyên 中trung 。 名danh 身thân 念niệm 處xứ 。 是thị 念niệm 及cập 慧tuệ 漸tiệm 次thứ 轉chuyển 增tăng 能năng 分phân 別biệt 受thọ 。 名danh 受thọ 念niệm 處xứ 。 又hựu 轉chuyển 清thanh 淨tịnh 能năng 分phân 別biệt 心tâm 。 名danh 心tâm 念niệm 處xứ 。 能năng 以dĩ 正chánh 行hạnh 分phân 別biệt 諸chư 法pháp 。 名danh 法pháp 念niệm 處xứ 。 四Tứ 正Chánh 勤Cần 者giả 。 若nhược 生sanh 惡ác 不bất 善thiện 法pháp 。 見kiến 其kỳ 過quá 患hoạn 。 為vi 斷đoạn 故cố 生sanh 欲dục 勤cần 精tinh 進tấn 。 斷đoạn 方phương 便tiện 謂vị 知tri 見kiến 。 緣duyên 未vị 生sanh 惡ác 不bất 善thiện 法pháp 。 為vì 不bất 生sanh 故cố 。 生sanh 欲dục 勤cần 精tinh 進tấn 。 不bất 生sanh 方phương 便tiện 謂vị 知tri 見kiến 。 緣duyên 未vị 生sanh 善thiện 法Pháp 。 為vi 生sanh 故cố 生sanh 欲dục 勤cần 精tinh 進tấn 。 生sanh 方phương 便tiện 謂vị 知tri 見kiến 緣duyên 已dĩ 生sanh 善thiện 法Pháp 。 為vi 增tăng 長trưởng 故cố 生sanh 欲dục 勤cần 精tinh 進tấn 。 以dĩ 上thượng 中trung 下hạ 次thứ 第đệ 方phương 便tiện 及cập 。 不bất 退thoái 轉chuyển 故cố 。 四Tứ 如Như 意Ý 足Túc 者giả 。 欲dục 三tam 昧muội 妙diệu 行hạnh 成thành 就tựu 。 修tu 如như 意ý 分phần/phân 。 因nhân 欲dục 生sanh 三tam 昧muội 名danh 欲dục 三tam 昧muội 。 欲dục 精tinh 進tấn 信tín 猗ỷ 憶ức 念niệm 安an 慧tuệ 思tư 捨xả 等đẳng 妙diệu 法Pháp 共cộng 成thành 名danh 。 妙diệu 行hạnh 成thành 就tựu 。 功công 德đức 增tăng 長trưởng 。 故cố 名danh 如như 意ý 足túc 。 是thị 欲dục 增tăng 長trưởng 名danh 為vi 精tinh 進tấn 。 是thị 名danh 第đệ 二nhị 。 行hành 者giả 有hữu 欲dục 有hữu 精tinh 進tấn 故cố 修tu 習tập 定định 慧tuệ 得đắc 心tâm 三tam 昧muội 。 所sở 謂vị 定định 也dã 。 思tư 惟duy 三tam 昧muội 。 所sở 謂vị 慧tuệ 也dã 。 五ngũ 根căn 者giả 。 聞văn 法Pháp 生sanh 信tín 是thị 名danh 信tín 根căn 。 信tín 已dĩ 為vi 斷đoạn 垢cấu 法pháp 證chứng 淨tịnh 法pháp 故cố 勤cần 發phát 精tinh 進tấn 。 是thị 名danh 精tinh 進tấn 根căn 。 修tu 四Tứ 念Niệm 處Xứ 。 是thị 名danh 念niệm 根căn 。 因nhân 念niệm 能năng 成thành 三tam 昧muội 。 是thị 名danh 定định 根căn 。 因nhân 定định 生sanh 慧tuệ 。 是thị 名danh 慧tuệ 根căn 。 是thị 五ngũ 根căn 增tăng 長trưởng 。 有hữu 力lực 故cố 名danh 五Ngũ 力Lực 。 八Bát 聖Thánh 道Đạo 分Phần 者giả 。 從tùng 聞văn 生sanh 慧tuệ 能năng 信tín 五ngũ 陰ấm 無vô 常thường 苦khổ 等đẳng 。 是thị 名danh 正chánh 見kiến 。 是thị 慧tuệ 若nhược 從tùng 思tư 生sanh 。 名danh 正chánh 思tư 惟duy 。 以dĩ 正chánh 思tư 惟duy 斷đoạn 諸chư 不bất 善thiện 修tu 集tập 諸chư 善thiện 。 發phát 行hạnh 精tinh 進tấn 。 從tùng 此thử 漸tiệm 次thứ 出xuất 家gia 受thọ 戒giới 。 得đắc 三tam 道đạo 分phần/phân 正chánh 語ngữ 。 正chánh 業nghiệp 。 正chánh 命mạng 。 從tùng 此thử 正chánh 戒giới 次thứ 成thành 念niệm 處xứ 。 及cập 諸chư 禪thiền 定định 。 因nhân 此thử 念niệm 定định 得đắc 如như 實thật 智trí 。 名danh 八bát 道đạo 分phần/phân 。 如như 是thị 次thứ 第đệ 。 又hựu 八bát 道đạo 分phần/phân 中trung 戒giới 應ưng 在tại 初sơ 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 戒giới 定định 慧tuệ 品phẩm 。 義nghĩa 次thứ 第đệ 故cố 。 正chánh 念niệm 正chánh 定định 是thị 名danh 定định 品phẩm 。 精tinh 進tấn 常thường 遍biến 一nhất 切thiết 處xứ 行hành 。 慧tuệ 品phẩm 近cận 道đạo 故cố 在tại 後hậu 說thuyết 。 是thị 慧tuệ 二nhị 種chủng 若nhược 麁thô 若nhược 妙diệu 。 麁thô 者giả 聞văn 慧tuệ 思tư 慧tuệ 。 名danh 正chánh 思tư 惟duy 。 妙diệu 者giả 修tu 慧tuệ 謂vị 入nhập 煖noãn 等đẳng 法pháp 中trung 。 能năng 破phá 假giả 名danh 及cập 五ngũ 陰ấm 法pháp 。 是thị 名danh 正chánh 見kiến 。 以dĩ 此thử 正chánh 見kiến 見kiến 五ngũ 陰ấm 滅diệt 名danh 初sơ 入nhập 道đạo 。 從tùng 是thị 次thứ 得đắc 。 七Thất 菩Bồ 提Đề 分Phần 。 念Niệm 菩Bồ 提Đề 分Phần 者giả 。 學học 人nhân 失thất 念niệm 。 則tắc 起khởi 煩phiền 惱não 故cố 。 繫hệ 念niệm 善thiện 處xứ 繫hệ 念niệm 先tiên 來lai 所sở 得đắc 正chánh 見kiến 是thị 名danh 擇trạch 法pháp 。 不bất 捨xả 擇trạch 法pháp 故cố 名danh 精tinh 進tấn 。 行hành 精tinh 進tấn 時thời 。 煩phiền 惱não 減giảm 少thiểu 。 心tâm 生sanh 歡hoan 喜hỷ 。 故cố 名danh 為vi 喜hỷ 。 以dĩ 心tâm 喜hỷ 故cố 。 則tắc 身thân 得đắc 猗ỷ 是thị 名danh 為vi 猗ỷ 。 身thân 猗ỷ 得đắc 樂lạc 樂nhạo/nhạc/lạc 則tắc 心tâm 定định 。 是thị 定định 難nan 得đắc 名danh 為vi 金kim 剛cang 。 得đắc 無Vô 著Trước 果Quả 。 斷đoạn 憂ưu 喜hỷ 等đẳng 故cố 名danh 為vi 捨xả 。 是thị 名danh 上thượng 行hành 。 又hựu 不bất 沒một 不bất 發phát 其kỳ 心tâm 平bình 等đẳng 。 故cố 名danh 為vi 捨xả 。 菩Bồ 提Đề 名danh 無Vô 學Học 智trí 。 修tu 此thử 七thất 法Pháp 。 能năng 得đắc 菩Bồ 提Đề 。 名danh 菩Bồ 提Đề 分phần/phân 。 是thị 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 。 得đắc 四tứ 沙Sa 門Môn 果Quả 。 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果Quả 。 者giả 謂vị 通thông 達đạt 空không 以dĩ 此thử 空không 智trí 能năng 斷đoạn 三tam 結kết 。 斯Tư 陀Đà 含Hàm 果Quả 。 者giả 即tức 修tu 此thử 道đạo 能năng 薄bạc 煩phiền 惱não 於ư 欲dục 界giới 中trung 。 餘dư 有hữu 二nhị 生sanh 。 阿A 那Na 含Hàm 果Quả 。 者giả 能năng 斷đoạn 欲dục 界giới 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 阿A 羅La 漢Hán 者giả 。 斷đoạn 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 若nhược 能năng 修tu 習tập 。 此thử 佛Phật 法Pháp 論luận 。 則tắc 能năng 通thông 達đạt 四Tứ 諦Đế 。 得đắc 四tứ 沙Sa 門Môn 果Quả 。 故cố 應ưng 修tu 習tập 。 此thử 正Chánh 法Pháp 論luận 。

法Pháp 聚Tụ 品Phẩm 第đệ 十thập 八bát

習tập 此thử 論luận 者giả 。 則tắc 能năng 通thông 達đạt 。 可khả 知tri 等đẳng 法pháp 聚tụ 。 以dĩ 通thông 達đạt 故cố 。 外ngoại 道đạo 邪tà 論luận 。 不bất 能năng 制chế 伏phục 。 亦diệc 能năng 速tốc 滅diệt 煩phiền 惱não 。 自tự 能năng 離ly 苦khổ 亦diệc 能năng 濟tế 人nhân 。 可khả 知tri 等đẳng 法pháp 聚tụ 者giả 。 謂vị 可khả 知tri 法pháp 。 可khả 識thức 法pháp 。 色sắc 法pháp 。 無vô 色sắc 法pháp 。 可khả 見kiến 法pháp 。 不bất 可khả 見kiến 法pháp 。 有hữu 對đối 法pháp 。 無vô 對đối 法pháp 。 有hữu 漏lậu 法pháp 。 無vô 漏lậu 法pháp 。 有hữu 為vi 法pháp 。 無vô 為vi 法pháp 。 心tâm 法pháp 。 非phi 心tâm 法pháp 。 心tâm 數số 法pháp 。 非phi 心tâm 數số 法pháp 。 心tâm 相tương 應ứng 法pháp 。 心tâm 不bất 相tương 應ứng 法pháp 。 心tâm 共cộng 有hữu 法pháp 。 心tâm 不bất 共cộng 有hữu 法pháp 。 隨tùy 心tâm 行hành 法pháp 。 不bất 隨tùy 心tâm 行hành 法pháp 。 內nội 法pháp 。 外ngoại 法pháp 。 麁thô 法pháp 。 細tế 法pháp 。 上thượng 法pháp 。 下hạ 法pháp 。 近cận 法pháp 。 遠viễn 法pháp 。 受thọ 法pháp 。 非phi 受thọ 法pháp 。 出xuất 法pháp 。 非phi 出xuất 法pháp 。 共cộng 凡phàm 夫phu 法pháp 。 不bất 共cộng 凡phàm 夫phu 法pháp 。 次thứ 第đệ 法pháp 。 非phi 次thứ 第đệ 法pháp 。 有hữu 次thứ 第đệ 法pháp 。 無vô 次thứ 第đệ 法pháp 。 如như 是thị 等đẳng 二nhị 法pháp 。 又hựu 有hữu 三tam 法pháp 。 色sắc 法pháp 。 心tâm 法pháp 。 心tâm 不bất 相tương 應ứng 法pháp 。 過quá 去khứ 法pháp 。 未vị 來lai 法pháp 。 現hiện 在tại 法pháp 。 善thiện 法Pháp 。 不bất 善thiện 法Pháp 。 無vô 記ký 法pháp 。 學học 法pháp 。 無Vô 學Học 法pháp 。 非phi 學học 非phi 無Vô 學Học 法Pháp 。 見kiến 諦Đế 斷đoạn 法pháp 。 思tư 惟duy 斷đoạn 法pháp 。 無vô 斷đoạn 法pháp 。 如như 是thị 等đẳng 三tam 法pháp 。 又hựu 有hữu 四tứ 法Pháp 。 欲dục 界giới 繫hệ 法pháp 。 色sắc 界giới 繫hệ 法pháp 。 無vô 色sắc 界giới 繫hệ 法pháp 。 不bất 繫hệ 法pháp 。 又hựu 有hữu 四tứ 道đạo 。 苦khổ 難nạn 行hành 道Đạo 。 苦khổ 易dị 行hành 道Đạo 。 樂nhạo/nhạc/lạc 難nan 行hành 道đạo 。 樂nhạo/nhạc/lạc 易dị 行hành 道Đạo 。 又hựu 有hữu 四tứ 味vị 。 出xuất 味vị 。 離ly 味vị 。 寂tịch 滅diệt 味vị 。 正chánh 智trí 味vị 。 又hựu 有hữu 四tứ 證chứng 法pháp 。 身thân 證chứng 法pháp 。 念niệm 證chứng 法pháp 。 眼nhãn 證chứng 法pháp 。 慧tuệ 證chứng 法pháp 。 四tứ 受thọ 身thân 。 四tứ 入nhập 胎thai 。 四tứ 緣duyên 。 四tứ 信tín 。 四tứ 聖thánh 種chủng 。 四tứ 惡ác 行hành 。 如như 是thị 等đẳng 。 四tứ 法pháp 。 五ngũ 陰ấm 。 六lục 種chủng 。 六lục 內nội 入nhập 。 六lục 外ngoại 入nhập 。 六lục 生sanh 性tánh 。 六lục 喜hỷ 行hành 。 六lục 憂ưu 行hành 。 六lục 捨xả 行hành 。 六lục 妙diệu 行hạnh 。 七thất 淨tịnh 。 八bát 福phước 生sanh 。 九cửu 次thứ 第đệ 滅diệt 。 十thập 聖thánh 處xứ 。 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 如như 是thị 可khả 知tri 等đẳng 法pháp 聚tụ 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。 不bất 可khả 說thuyết 盡tận 。 我ngã 今kim 略lược 舉cử 其kỳ 要yếu 。 可khả 知tri 法pháp 者giả 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 也dã 。 可khả 識thức 法pháp 者giả 謂vị 世thế 諦đế 也dã 。 色sắc 法pháp 者giả 色sắc 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 也dã 。 無vô 色sắc 法pháp 者giả 心tâm 及cập 無vô 作tác 法pháp 也dã 。 可khả 見kiến 法pháp 者giả 謂vị 色sắc 入nhập 也dã 。 有hữu 對đối 法pháp 者giả 色sắc 法pháp 是thị 也dã 。 有hữu 漏lậu 法pháp 者giả 若nhược 法pháp 能năng 生sanh 諸chư 漏lậu 。 如như 非phi 阿A 羅La 漢Hán 。 假giả 名danh 法pháp 中trung 心tâm 是thị 也dã 。 與dữ 上thượng 相tương 違vi 。 名danh 無vô 漏lậu 法pháp 也dã 。 有hữu 為vi 法pháp 者giả 。 從tùng 眾chúng 緣duyên 生sanh 。 五ngũ 陰ấm 是thị 也dã 。 無vô 為vi 法Pháp 者giả 。 五ngũ 陰ấm 盡tận 滅diệt 是thị 也dã 。 心tâm 法pháp 者giả 能năng 緣duyên 是thị 也dã 。 心tâm 數số 法pháp 者giả 。 若nhược 識thức 得đắc 緣duyên 即tức 次thứ 第đệ 生sanh 想tưởng 等đẳng 是thị 也dã 。 心tâm 相tương 應ứng 法pháp 者giả 謂vị 識thức 得đắc 緣duyên 次thứ 第đệ 必tất 生sanh 如như 想tưởng 等đẳng 是thị 也dã 。 心tâm 共cộng 有hữu 法pháp 者giả 謂vị 法pháp 心tâm 共cộng 有hữu 如như 色sắc 心tâm 不bất 相tương 應ứng 行hành 是thị 也dã 。 隨tùy 心tâm 行hành 法pháp 者giả 若nhược 法pháp 有hữu 心tâm 則tắc 生sanh 無vô 心tâm 不bất 生sanh 。 如như 身thân 口khẩu 無vô 作tác 業nghiệp 也dã 。 內nội 法pháp 者giả 己kỷ 身thân 。 內nội 六lục 入nhập 也dã 。 麁thô 細tế 法pháp 者giả 相tương 待đãi 有hữu 也dã 。 如như 觀quán 五ngũ 欲dục 色sắc 定định 為vi 細tế 。 觀quán 無vô 色sắc 定định 色sắc 定định 為vi 麁thô 也dã 。 上thượng 下hạ 法pháp 者giả 。 亦diệc 如như 是thị 也dã 。 近cận 遠viễn 法pháp 者giả 或hoặc 異dị 方phương 故cố 遠viễn 。 或hoặc 不bất 相tương 似tự 故cố 遠viễn 也dã 。 受thọ 法pháp 者giả 從tùng 身thân 生sanh 法pháp 也dã 。 出xuất 法pháp 者giả 謂vị 善thiện 法Pháp 也dã 。 共cộng 凡phàm 夫phu 法pháp 者giả 有hữu 漏lậu 法pháp 也dã 。 次thứ 第đệ 法pháp 者giả 從tùng 他tha 次thứ 第đệ 生sanh 也dã 。 有hữu 次thứ 第đệ 法pháp 者giả 能năng 生sanh 次thứ 第đệ 也dã 。 色sắc 法pháp 者giả 色sắc 等đẳng 五ngũ 法pháp 也dã 。 心tâm 法pháp 者giả 如như 上thượng 說thuyết 也dã 。 心tâm 不bất 相tương 應ứng 。 行hành 者giả 無vô 作tác 業nghiệp 也dã 。 過quá 去khứ 法pháp 者giả 已dĩ 滅diệt 法pháp 也dã 。 未vị 來lai 法pháp 者giả 當đương 生sanh 法pháp 也dã 。 現hiện 在tại 法pháp 者giả 生sanh 而nhi 未vị 滅diệt 也dã 。 善thiện 法Pháp 者giả 為vì 利lợi 益ích 他tha 。 眾chúng 生sanh 及cập 真chân 實thật 智trí 也dã 。 與dữ 上thượng 相tương 違vi 。 名danh 不bất 善thiện 法Pháp 也dã 。 二nhị 俱câu 相tương 違vi 名danh 無vô 記ký 法pháp 也dã 。 學học 法pháp 者giả 學học 人nhân 無vô 漏lậu 心tâm 法pháp 也dã 。 無Vô 學Học 法pháp 者giả 無Vô 學Học 人nhân 在tại 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 心tâm 也dã 。 餘dư 名danh 非phi 學học 非phi 無Vô 學Học 也dã 。 見kiến 諦Đế 斷đoạn 法pháp 者giả 謂vị 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 。 所sở 斷đoạn 示thị 相tương/tướng 我ngã 慢mạn 及cập 從tùng 此thử 生sanh 法pháp 也dã 。 思tư 惟duy 斷đoạn 法pháp 者giả 。 謂vị 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 。 斯Tư 陀Đà 含Hàm 阿A 那Na 含Hàm 所sở 斷đoạn 不bất 示thị 相tương/tướng 我ngã 慢mạn 及cập 從tùng 此thử 生sanh 法pháp 也dã 。 無vô 斷đoạn 法pháp 者giả 謂vị 無vô 漏lậu 也dã 。 欲dục 界giới 繫hệ 法pháp 者giả 若nhược 法pháp 報báo 得đắc 阿A 鼻Tỳ 地Địa 獄Ngục 。 乃nãi 至chí 他Tha 化Hóa 自Tự 在Tại 天Thiên 也dã 。 色sắc 界giới 繫hệ 法pháp 者giả 從tùng 梵Phạm 世Thế 乃nãi 至chí 阿A 迦Ca 尼Ni 吒Tra 天Thiên 也dã 。 無vô 色sắc 界giới 繫hệ 法pháp 者giả 四tứ 無vô 色sắc 也dã 。 不bất 繫hệ 法pháp 者giả 無vô 漏lậu 法pháp 也dã 。 苦khổ 難nạn 行hành 道Đạo 者giả 鈍độn 根căn 得đắc 定định 行hành 道Đạo 者giả 是thị 也dã 。 苦khổ 易dị 行hành 道Đạo 者giả 利lợi 根căn 得đắc 定định 行hành 道Đạo 者giả 是thị 也dã 。 樂nhạo/nhạc/lạc 難nan 行hành 道đạo 者giả 鈍độn 根căn 得đắc 慧tuệ 行hành 道Đạo 者giả 是thị 也dã 。 樂nhạo/nhạc/lạc 易dị 行hành 道Đạo 者giả 利lợi 根căn 得đắc 慧tuệ 行hành 道Đạo 者giả 是thị 也dã 。 出xuất 味vị 者giả 出xuất 家gia 求cầu 道Đạo 也dã 。 離ly 味vị 者giả 身thân 心tâm 遠viễn 離ly 也dã 。 寂tịch 滅diệt 味vị 者giả 得đắc 禪thiền 定định 也dã 。 正chánh 智trí 味vị 者giả 通thông 達đạt 四Tứ 諦Đế 也dã 。 念niệm 證chứng 法pháp 者giả 四tứ 念niệm 處xứ 也dã 。 因nhân 是thị 念niệm 處xứ 能năng 生sanh 四tứ 禪thiền 是thị 名danh 身thân 證chứng 。 因nhân 四tứ 禪thiền 故cố 能năng 生sanh 三Tam 明Minh 名danh 為vi 眼nhãn 證chứng 。 通thông 達đạt 四Tứ 諦Đế 。 名danh 為vi 慧tuệ 證chứng 。 四tứ 受thọ 身thân 。 有hữu 能năng 自tự 害hại 他tha 不bất 能năng 害hại 。 有hữu 為vi 他tha 害hại 不bất 能năng 自tự 害hại 。 有hữu 能năng 自tự 害hại 他tha 亦diệc 能năng 害hại 。 有hữu 不bất 自tự 害hại 不bất 為vi 他tha 害hại 。 四tứ 入nhập 胎thai 者giả 。 有hữu 不bất 自tự 念niệm 入nhập 胎thai 亦diệc 不bất 自tự 念niệm 。 住trú 胎thai 出xuất 胎thai 。 有hữu 自tự 念niệm 入nhập 胎thai 而nhi 不bất 自tự 念niệm 。 住trú 胎thai 出xuất 胎thai 。 有hữu 自tự 念niệm 入nhập 胎thai 住trụ 胎thai 而nhi 不bất 自tự 念niệm 出xuất 胎thai 。 有hữu 自tự 念niệm 入nhập 胎thai 。 住trú 胎thai 出xuất 胎thai 。 以dĩ 顛điên 倒đảo 心tâm 亂loạn 故cố 不bất 自tự 念niệm 。 心tâm 正chánh 不bất 亂loạn 故cố 能năng 自tự 念niệm 。 四tứ 緣duyên 。 因nhân 緣duyên 者giả 。 生sanh 因nhân 。 習tập 因nhân 。 依y 因nhân 。 生sanh 因nhân 者giả 若nhược 法pháp 生sanh 時thời 能năng 與dữ 作tác 因nhân 。 如như 業nghiệp 為vi 報báo 因nhân 。 習tập 因nhân 者giả 如như 習tập 貪tham 欲dục 貪tham 欲dục 增tăng 長trưởng 。 依y 因nhân 者giả 如như 心tâm 心tâm 數số 法pháp 。 依y 色sắc 香hương 等đẳng 。 是thị 名danh 因nhân 緣duyên 。 次thứ 第đệ 緣duyên 者giả 如như 以dĩ 前tiền 心tâm 法pháp 滅diệt 故cố 後hậu 心tâm 得đắc 次thứ 第đệ 生sanh 。 緣duyên 緣duyên 者giả 若nhược 從tùng 緣duyên 生sanh 法pháp 如như 色sắc 。 能năng 生sanh 眼nhãn 識thức 。 增tăng 上thượng 緣duyên 者giả 謂vị 法pháp 生sanh 時thời 諸chư 餘dư 緣duyên 也dã 。 信tín 佛Phật 者giả 謂vị 得đắc 真chân 智trí 於ư 佛Phật 生sanh 清thanh 淨tịnh 心tâm 。 決quyết 定định 知tri 佛Phật 。 於ư 眾chúng 生sanh 中trung 尊tôn 。 信tín 此thử 真chân 智trí 即tức 是thị 信tín 法pháp 。 得đắc 是thị 智trí 者giả 一nhất 切thiết 眾chúng 中trung 。 最tối 為vi 第đệ 一nhất 。 是thị 名danh 信tín 僧Tăng 。 得đắc 聖thánh 所sở 愛ái 戒giới 。 謂vị 以dĩ 深thâm 心tâm 。 不bất 造tạo 諸chư 惡ác 。 知tri 我ngã 因nhân 是thị 戒giới 能năng 信tín 三Tam 寶Bảo 。 信tín 是thị 戒giới 力lực 故cố 名danh 信tín 戒giới 也dã 。 以dĩ 四tứ 聖thánh 種chủng 故cố 不bất 為vi 衣y 服phục 愛ái 之chi 所sở 染nhiễm 。 不bất 為vi 飲ẩm 食thực 臥ngọa 具cụ 。 從tùng 身thân 愛ái 之chi 所sở 染nhiễm 。 故cố 名danh 四tứ 聖thánh 種chủng 。 四tứ 惡ác 行hành 以dĩ 貪tham 故cố 瞋sân 故cố 怖bố 畏úy 故cố 癡si 故cố 。 墮đọa 惡ác 道đạo 中trung 。 色sắc 陰ấm 者giả 色sắc 等đẳng 五ngũ 法pháp 也dã 。 受thọ 陰ấm 者giả 能năng 緣duyên 法pháp 也dã 。 想tưởng 陰ấm 者giả 能năng 分phân 別biệt 假giả 名danh 法pháp 也dã 。 行hành 陰ấm 者giả 能năng 生sanh 後hậu 身thân 法pháp 也dã 。 識thức 陰ấm 者giả 唯duy 能năng 識thức 塵trần 法pháp 也dã 。 地địa 種chủng 者giả 色sắc 香hương 味vị 觸xúc 和hòa 合hợp 。 堅kiên 相tương/tướng 多đa 者giả 名danh 為vi 地địa 種chủng 。 濕thấp 相tương/tướng 多đa 者giả 名danh 為vi 水thủy 種chủng 。 熱nhiệt 相tương/tướng 多đa 者giả 名danh 為vi 火hỏa 種chủng 。 輕khinh 相tương/tướng 多đa 者giả 名danh 為vi 風phong 種chủng 。 色sắc 相tướng 無vô 故cố 說thuyết 名danh 空không 種chủng 。 能năng 緣duyên 法pháp 故cố 名danh 為vi 識thức 種chủng 。 眼nhãn 入nhập 者giả 四tứ 大đại 和hòa 合hợp 。 眼nhãn 識thức 所sở 依y 。 故cố 名danh 眼nhãn 入nhập 。 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 身thân 。 入nhập 亦diệc 如như 是thị 。 意ý 入nhập 者giả 謂vị 心tâm 也dã 。 色sắc 入nhập 者giả 眼nhãn 識thức 所sở 緣duyên 法pháp 也dã 。 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 法pháp 。 入nhập 亦diệc 如như 是thị 。 六lục 生sanh 性tánh 者giả 。 謂vị 黑hắc 性tánh 人nhân 能năng 習tập 黑hắc 法pháp 。 亦diệc 習tập 白bạch 法Pháp 及cập 黑hắc 白bạch 法Pháp 。 白bạch 性tánh 人nhân 亦diệc 如như 是thị 也dã 。 六lục 喜hỷ 行hành 者giả 依y 貪tham 心tâm 也dã 。 六lục 憂ưu 行hành 者giả 依y 瞋sân 心tâm 也dã 。 六lục 捨xả 行hành 者giả 依y 癡si 心tâm 也dã 。 六lục 妙diệu 行hạnh 者giả 實thật 智trí 慧tuệ 也dã 。 七thất 淨tịnh 戒giới 淨tịnh 者giả 戒giới 律luật 儀nghi 也dã 。 心tâm 淨tịnh 者giả 得đắc 禪thiền 定định 也dã 。 見kiến 淨tịnh 者giả 斷đoạn 身thân 見kiến 也dã 。 度độ 疑nghi 淨tịnh 者giả 斷đoạn 疑nghi 結kết 也dã 。 道đạo 非phi 道đạo 知tri 見kiến 淨tịnh 者giả 斷đoạn 戒giới 取thủ 也dã 。 行hành 知tri 見kiến 淨tịnh 者giả 思tư 惟duy 道đạo 也dã 。 行hành 斷đoạn 知tri 見kiến 淨tịnh 者giả 無Vô 學Học 道đạo 也dã 。 八bát 福phước 生sanh 者giả 人nhân 中trung 富phú 貴quý 乃nãi 至chí 梵Phạm 世Thế 也dã 。 諸chư 福phước 報báo 樂nhạo/nhạc/lạc 此thử 中trung 最tối 多đa 故cố 說thuyết 此thử 八bát 也dã 。 九cửu 次thứ 第đệ 滅diệt 者giả 入nhập 初sơ 禪thiền 滅diệt 語ngữ 言ngôn 。 二nhị 禪thiền 滅diệt 覺giác 觀quán 。 三tam 禪thiền 滅diệt 喜hỷ 。 四tứ 禪thiền 滅diệt 出xuất 入nhập 息tức 。 虛hư 空không 處xứ 滅diệt 色sắc 相tướng 。 識thức 處xứ 滅diệt 無vô 邊biên 虛hư 空không 相tương/tướng 。 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 滅diệt 無vô 邊biên 識thức 相tương/tướng 。 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 滅diệt 無vô 所sở 有hữu 想tưởng 。 入nhập 滅diệt 盡tận 定định 。 滅diệt 受thọ 及cập 想tưởng 也dã 。 十thập 聖thánh 處xứ 者giả 聖thánh 人nhân 斷đoạn 五ngũ 法pháp 成thành 六lục 法pháp 。 守thủ 一nhất 法pháp 依y 四tứ 法pháp 。 滅diệt 偽ngụy 諦đế 捨xả 諸chư 求cầu 。 不bất 濁trược 思tư 惟duy 離ly 諸chư 身thân 行hành 。 善thiện 得đắc 心tâm 解giải 脫thoát 。 善thiện 得đắc 慧tuệ 解giải 脫thoát 。 所sở 作tác 已dĩ 辦biện 。 獨độc 而nhi 無vô 侶lữ 。 斷đoạn 五ngũ 法pháp 者giả 斷đoạn 五ngũ 上thượng 結kết 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 。 一nhất 切thiết 結kết 盡tận 。 行hành 六lục 妙diệu 法Pháp 。 眼nhãn 等đẳng 諸chư 情tình 於ư 色sắc 等đẳng 塵trần 不bất 憂ưu 不bất 喜hỷ 。 亦diệc 不bất 癡si 故cố 。 守thủ 一nhất 法pháp 者giả 繫hệ 念niệm 身thân 也dã 。 依y 四tứ 法pháp 者giả 謂vị 乞khất 食thực 等đẳng 四tứ 依y 法pháp 也dã 。

復phục 有hữu 人nhân 言ngôn 。 依y 四tứ 法pháp 者giả 聖thánh 人nhân 有hữu 法pháp 遠viễn 離ly 。 有hữu 法pháp 親thân 近cận 。 有hữu 法pháp 除trừ 滅diệt 。 有hữu 法Pháp 忍Nhẫn 受thọ 。 淨tịnh 持trì 戒giới 故cố 能năng 達đạt 實thật 相tướng 名danh 離ly 偽ngụy 諦đế 。 斷đoạn 一nhất 切thiết 見kiến 名danh 得đắc 初sơ 果quả 。 捨xả 諸chư 求cầu 者giả 謂vị 欲dục 求cầu 。 有hữu 求cầu 。 及cập 梵Phạm 行hạnh 求cầu 。 得đắc 初sơ 果quả 故cố 知tri 有hữu 為vi 法pháp 。 皆giai 是thị 虛hư 誑cuống 。 欲dục 捨xả 三tam 求cầu 。 得đắc 金Kim 剛Cang 三Tam 昧Muội 已dĩ 。 捨xả 於ư 學học 道Đạo 。

爾nhĩ 時thời 能năng 盡tận 名danh 捨xả 諸chư 求cầu 。 不bất 濁trược 思tư 惟duy 者giả 滅diệt 六lục 種chủng 覺giác 。 心tâm 得đắc 清thanh 淨tịnh 。 能năng 薄bạc 三tam 毒độc 得đắc 第đệ 二nhị 果quả 。 滅diệt 除trừ 貪tham 憂ưu 得đắc 第đệ 三tam 果quả 名danh 不bất 濁trược 思tư 惟duy 。 離ly 身thân 行hành 者giả 除trừ 欲dục 界giới 結kết 得đắc 四tứ 禪thiền 故cố 名danh 離ly 身thân 行hành 。 得đắc 盡tận 智trí 故cố 名danh 。 善thiện 得đắc 心tâm 解giải 脫thoát 。 得đắc 無Vô 生Sanh 智Trí 故cố 。 名danh 善thiện 得đắc 慧tuệ 解giải 脫thoát 。 諸chư 聖thánh 人nhân 心tâm 住trụ 此thử 十thập 處xứ 故cố 名danh 聖thánh 處xứ 。 佛Phật 法Pháp 所sở 作tác 必tất 應ưng 盡tận 苦khổ 故cố 曰viết 。 所sở 作tác 已dĩ 辦biện 。 遠viễn 離ly 凡phàm 夫phu 及cập 諸chư 學học 人nhân 故cố 曰viết 無vô 侶lữ 。 心tâm 離ly 諸chư 法pháp 住trụ 畢tất 竟cánh 空không 故cố 名danh 為vi 獨độc 。 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 無vô 明minh 者giả 謂vị 隨tùy 假giả 名danh 心tâm 。 因nhân 此thử 倒đảo 心tâm 能năng 集tập 諸chư 業nghiệp 故cố 曰viết 。 無vô 明minh 緣duyên 行hành 。 識thức 隨tùy 業nghiệp 故cố 能năng 受thọ 有hữu 身thân 。 故cố 曰viết 行hành 緣duyên 識thức 也dã 。 受thọ 有hữu 身thân 已dĩ 。 名danh 為vi 名danh 色sắc 。 六lục 入nhập 觸xúc 受thọ 。 此thử 諸chư 分phần/phân 等đẳng 隨tùy 時thời 漸tiệm 增tăng 。 受thọ 諸chư 受thọ 時thời 依y 止chỉ 假giả 名danh 故cố 能năng 生sanh 愛ái 。 因nhân 愛ái 生sanh 餘dư 煩phiền 惱não 。 故cố 名danh 為vi 取thủ 。 愛ái 取thủ 因nhân 緣duyên 有hữu 。 是thị 名danh 三tam 分phần/phân 。 從tùng 是thị 諸chư 業nghiệp 煩phiền 惱não 。 因nhân 緣duyên 後hậu 世thế 中trung 生sanh 。 從tùng 生sanh 因nhân 緣duyên 。 有hữu 老lão 死tử 等đẳng 。 是thị 中trung 若nhược 說thuyết 無vô 明minh 諸chư 行hành 則tắc 明minh 過quá 去khứ 世thế 有hữu 。 令linh 斷đoạn 常thường 見kiến 知tri 從tùng 無vô 始thỉ 生sanh 死tử 。 往vãng 來lai 從tùng 業nghiệp 煩phiền 惱não 因nhân 緣duyên 受thọ 身thân 。 若nhược 說thuyết 生sanh 死tử 則tắc 明minh 。 未vị 來lai 世thế 有hữu 。 令linh 斷đoạn 斷đoạn 見kiến 。 若nhược 不bất 得đắc 真chân 智trí 則tắc 生sanh 死tử 無vô 邊biên 。 但đãn 有hữu 苦khổ 果quả 。 若nhược 說thuyết 中trung 間gian 八bát 分phần/phân 。 明minh 現hiện 在tại 法pháp 。 但đãn 從tùng 眾chúng 緣duyên 相tương 續tục 故cố 。 生sanh 無vô 有hữu 真chân 實thật 。 此thử 中trung 無vô 明minh 。 諸chư 行hành 是thị 先tiên 世thế 因nhân 緣duyên 。 此thử 因nhân 緣duyên 果quả 謂vị 識thức 名danh 色sắc 六lục 入nhập 觸xúc 受thọ 。 從tùng 此thử 五ngũ 事sự 起khởi 愛ái 取thủ 有hữu 。 是thị 未vị 來lai 世thế 因nhân 。 此thử 因nhân 緣duyên 果quả 謂vị 生sanh 老lão 死tử 。 若nhược 受thọ 諸chư 受thọ 時thời 還hoàn 生sanh 愛ái 取thủ 。 是thị 故cố 此thử 十thập 二nhị 分phần 。 輪luân 轉chuyển 無vô 窮cùng 。 能năng 得đắc 真chân 智trí 則tắc 不bất 集tập 諸chư 業nghiệp 。 諸chư 業nghiệp 不bất 集tập 。 則tắc 無vô 有hữu 生sanh 。 生sanh 名danh 起khởi 成thành 。 若nhược 人nhân 習tập 此thử 正chánh 論luận 。 則tắc 知tri 諸chư 法pháp 皆giai 自tự 相tương/tướng 空không 不bất 集tập 諸chư 業nghiệp 。 諸chư 業nghiệp 不bất 集tập 。 則tắc 無vô 有hữu 生sanh 。 無vô 有hữu 生sanh 故cố 。 老lão 死tử 憂ưu 悲bi 苦khổ 惱não 都đô 滅diệt 。 故cố 欲dục 自tự 利lợi 兼kiêm 利lợi 。 眾chúng 生sanh 漸tiệm 成thành 佛Phật 道đạo 。 熾sí 然nhiên 自tự 法pháp 。 滅diệt 他tha 法pháp 者giả 。 當đương 習tập 此thử 論luận 。

十Thập 論Luận 初Sơ 有Hữu 相Tương/tướng 品Phẩm 第đệ 十thập 九cửu

問vấn 曰viết 。 汝nhữ 經kinh 初sơ 言ngôn 廣quảng 習tập 諸chư 異dị 論luận 。 欲dục 論luận 佛Phật 法Pháp 義nghĩa 。 何hà 等đẳng 是thị 諸chư 異dị 論luận 。

答đáp 曰viết 。

於ư 三tam 藏tạng 中trung 多đa 諸chư 異dị 論luận 。 但đãn 人nhân 多đa 喜hỷ 起khởi 諍tranh 論luận 者giả 。 所sở 謂vị 二nhị 世thế 有hữu 。 二nhị 世thế 無vô 。 一nhất 切thiết 有hữu 。 一nhất 切thiết 無vô 。 中trung 陰ấm 有hữu 。 中trung 陰ấm 無vô 。 四Tứ 諦Đế 次thứ 第đệ 得đắc 。 一nhất 時thời 得đắc 。 有hữu 退thoái 。 無vô 退thoái 。 使sử 與dữ 心tâm 相tương 應ứng 。 心tâm 不bất 相tương 應ứng 。 心tâm 性tánh 本bổn 淨tịnh 。 性tánh 本bổn 不bất 淨tịnh 。 已dĩ 受thọ 報báo 業nghiệp 或hoặc 有hữu 或hoặc 無vô 。 佛Phật 在tại 僧Tăng 數số 不bất 在tại 僧Tăng 數số 。 有hữu 人nhân 無vô 人nhân 。 有hữu 人nhân 言ngôn 二nhị 世thế 法pháp 有hữu 或hoặc 有hữu 言ngôn 無vô 。 問vấn 曰viết 。 何hà 因nhân 緣duyên 故cố 說thuyết 有hữu 。 何hà 因nhân 緣duyên 故cố 說thuyết 無vô 。

答đáp 曰viết 。

有hữu 者giả 。 若nhược 有hữu 法pháp 是thị 中trung 生sanh 心tâm 。 二nhị 世thế 法pháp 中trung 能năng 生sanh 心tâm 故cố 。 當đương 知tri 是thị 有hữu 。 問vấn 曰viết 。 汝nhữ 當đương 先tiên 說thuyết 有hữu 相tương/tướng 。

答đáp 曰viết 。

知tri 所sở 行hành 處xứ 名danh 曰viết 有hữu 相tương/tướng 。 難nạn/nan 曰viết 。 知tri 亦diệc 行hành 於ư 無vô 所sở 有hữu 處xứ 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 如như 信tín 解giải 觀quán 非phi 青thanh 見kiến 青thanh 。 又hựu 所sở 作tác 幻huyễn 事sự 。 亦diệc 無vô 而nhi 見kiến 有hữu 。 又hựu 以dĩ 知tri 無vô 所sở 有hữu 。 故cố 名danh 入nhập 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 定Định 。 又hựu 以dĩ 指chỉ 按án 目mục 則tắc 見kiến 二nhị 月nguyệt 。 又hựu 經kinh 中trung 說thuyết 。 我ngã 知tri 內nội 無vô 貪tham 欲dục 。 又hựu 經kinh 中trung 說thuyết 。 知tri 色sắc 中trung 貪tham 斷đoạn 。 名danh 為vi 色sắc 斷đoạn 。 又hựu 如như 夢mộng 中trung 。 無vô 而nhi 妄vọng 見kiến 。 以dĩ 是thị 等đẳng 緣duyên 知tri 亦diệc 行hành 於ư 無vô 所sở 有hữu 處xứ 。 不bất 可khả 以dĩ 知tri 所sở 行hành 處xứ 故cố 名danh 為vi 有hữu 。

答đáp 曰viết 。

無vô 有hữu 知tri 行hành 。 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 要yếu 以dĩ 二nhị 法pháp 因nhân 緣duyên 故cố 識thức 得đắc 生sanh 。 一nhất 依y 二nhị 緣duyên 。 若nhược 當đương 無vô 緣duyên 而nhi 識thức 生sanh 者giả 亦diệc 應ưng 無vô 依y 而nhi 識thức 得đắc 生sanh 。 然nhiên 則tắc 二nhị 法pháp 無vô 用dụng 。 如như 是thị 亦diệc 無vô 解giải 脫thoát 。 識thức 應ưng 常thường 生sanh 。 是thị 故cố 知tri 識thức 不bất 行hành 於ư 無vô 。 又hựu 以dĩ 有hữu 所sở 識thức 。 故cố 名danh 為vi 識thức 。 若nhược 無vô 所sở 識thức 。 則tắc 亦diệc 無vô 識thức 。 又hựu 說thuyết 識thức 能năng 識thức 塵trần 。 謂vị 眼nhãn 識thức 識thức 色sắc 。 乃nãi 至chí 意ý 識thức 識thức 法pháp 。 若nhược 言ngôn 有hữu 無vô 緣duyên 識thức 。 此thử 識thức 何hà 所sở 識thức 耶da 。 又hựu 若nhược 言ngôn 有hữu 無vô 緣duyên 識thức 是thị 則tắc 錯thác 謬mậu 。 如như 有hữu 人nhân 言ngôn 我ngã 狂cuồng 心tâm 亂loạn 世thế 間gian 所sở 無vô 而nhi 我ngã 皆giai 見kiến 。 又hựu 若nhược 知tri 無vô 所sở 有hữu 。 不bất 應ưng 生sanh 疑nghi 。 以dĩ 有hữu 所sở 知tri 故cố 得đắc 生sanh 疑nghi 。 又hựu 經kinh 中trung 說thuyết 。 若nhược 世thế 間gian 所sở 無vô 我ngã 知tri 見kiến 者giả 。 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。 又hựu 汝nhữ 言ngôn 自tự 相tương 違vi 。 若nhược 無vô 何hà 所sở 知tri 耶da 。 又hựu 經kinh 中trung 說thuyết 。 能năng 緣duyên 法pháp 者giả 是thị 。 心tâm 心tâm 數số 法pháp 。 亦diệc 說thuyết 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 皆giai 是thị 所sở 緣duyên 。 此thử 中trung 不bất 說thuyết 無vô 法pháp 為vi 緣duyên 。 又hựu 諸chư 塵trần 是thị 生sanh 識thức 因nhân 。 若nhược 無vô 以dĩ 何hà 為vi 因nhân 。 又hựu 經kinh 中trung 說thuyết 。 三tam 事sự 和hòa 合hợp 。 故cố 名danh 為vi 觸xúc 。 若nhược 法pháp 無vô 者giả 何hà 所sở 和hòa 合hợp 。 又hựu 無vô 緣duyên 之chi 知tri 云vân 何hà 可khả 得đắc 。 若nhược 知tri 則tắc 不bất 無vô 。 若nhược 無vô 則tắc 不bất 知tri 。 是thị 故cố 無vô 無vô 緣duyên 知tri 。 又hựu 汝nhữ 言ngôn 知tri 行hành 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 如như 信tín 解giải 觀quán 非phi 青thanh 見kiến 青thanh 者giả 。 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 是thị 非phi 青thanh 中trung 實thật 有hữu 青thanh 性tánh 。 如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。 是thị 木mộc 中trung 有hữu 淨tịnh 性tánh 。 又hựu 取thủ 青thanh 相tương/tướng 心tâm 力lực 轉chuyển 廣quảng 。 一nhất 切thiết 盡tận 青thanh 。 非phi 無vô 青thanh 相tương/tướng 。 又hựu 幻huyễn 網võng 經kinh 說thuyết 。 有hữu 幻huyễn 幻huyễn 事sự 者giả 無vô 眾chúng 生sanh 中trung 見kiến 似tự 眾chúng 生sanh 。 故cố 名danh 為vi 幻huyễn 。 又hựu 汝nhữ 言ngôn 以dĩ 知tri 無vô 所sở 有hữu 故cố 名danh 入nhập 。 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 定Định 者giả 。 以dĩ 三tam 昧muội 力lực 故cố 。 生sanh 此thử 無vô 相tướng 。 非phi 是thị 無vô 也dã 。 如như 實thật 有hữu 色sắc 壞hoại 為vi 空không 相tướng 。 又hựu 入nhập 是thị 三tam 昧muội 。 所sở 見kiến 法pháp 少thiểu 故cố 名danh 為vi 無vô 。 如như 鹽diêm 少thiểu 故cố 名danh 無vô 鹽diêm 。 慧tuệ 少thiểu 故cố 名danh 無vô 慧tuệ 。 又hựu 如như 說thuyết 非Phi 有Hữu 想Tưởng 非Phi 無Vô 想Tưởng 處Xứ 。 是thị 中trung 雖tuy 實thật 有hữu 想tưởng 。 亦diệc 說thuyết 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 又hựu 汝nhữ 言ngôn 以dĩ 指chỉ 按án 目mục 見kiến 二nhị 月nguyệt 者giả 。 見kiến 不bất 審thẩm 故cố 以dĩ 一nhất 為vi 二nhị 。 若nhược 合hợp 一nhất 眼nhãn 則tắc 不bất 見kiến 二nhị 。 又hựu 汝nhữ 言ngôn 我ngã 知tri 內nội 無vô 欲dục 者giả 。 是thị 人nhân 見kiến 五ngũ 蓋cái 相tương 違vi 。 七Thất 覺Giác 法Pháp 故cố 。 便tiện 生sanh 念niệm 言ngôn 。 我ngã 知tri 無vô 欲dục 。 非phi 知tri 無vô 也dã 。 又hựu 汝nhữ 言ngôn 知tri 色sắc 中trung 貪tham 斷đoạn 名danh 色sắc 斷đoạn 者giả 。 見kiến 真chân 實thật 慧tuệ 與dữ 妄vọng 解giải 相tương 違vi 故cố 名danh 貪tham 斷đoạn 。 又hựu 汝nhữ 言ngôn 夢mộng 中trung 無vô 而nhi 見kiến 者giả 。 因nhân 先tiên 見kiến 聞văn 憶ức 念niệm 分phân 別biệt 及cập 所sở 修tu 習tập 故cố 夢mộng 中trung 見kiến 。 又hựu 冷lãnh 熱nhiệt 氣khí 盛thịnh 故cố 隨tùy 夢mộng 見kiến 。 或hoặc 以dĩ 業nghiệp 緣duyên 故cố 夢mộng 。 如như 菩Bồ 薩Tát 有hữu 諸chư 大đại 夢mộng 。 或hoặc 天thiên 神thần 等đẳng 來lai 為vi 現hiện 夢mộng 。 是thị 故cố 夢mộng 中trung 見kiến 有hữu 。 非phi 知tri 無vô 也dã 。 難nạn/nan 曰viết 。 汝nhữ 言ngôn 要yếu 以dĩ 二nhị 法pháp 因nhân 緣duyên 識thức 得đắc 生sanh 者giả 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。 佛Phật 破phá 神thần 我ngã 故cố 說thuyết 二nhị 法pháp 因nhân 緣duyên 生sanh 識thức 。 非phi 盡tận 然nhiên 也dã 。 又hựu 汝nhữ 言ngôn 以dĩ 有hữu 所sở 識thức 故cố 名danh 識thức 者giả 。 識thức 法pháp 有hữu 則tắc 知tri 有hữu 。 無vô 則tắc 知tri 無vô 。 若nhược 此thử 事sự 無vô 。 以dĩ 無vô 此thử 事sự 故cố 名danh 為vi 見kiến 空không 。 又hựu 三tam 心tâm 滅diệt 故cố 名danh 為vi 滅diệt 諦đế 。 若nhược 無vô 空không 心tâm 何hà 所sở 滅diệt 耶da 。 又hựu 汝nhữ 言ngôn 眼nhãn 識thức 識thức 色sắc 乃nãi 至chí 意ý 識thức 識thức 法pháp 者giả 。 是thị 識thức 但đãn 能năng 識thức 塵trần 不bất 辯biện 有hữu 無vô 。 又hựu 汝nhữ 言ngôn 若nhược 有hữu 無vô 緣duyên 識thức 是thị 則tắc 錯thác 亂loạn 者giả 。 則tắc 有hữu 知tri 無vô 之chi 知tri 。 如như 狂cuồng 病bệnh 人nhân 見kiến 所sở 無vô 者giả 。 又hựu 汝nhữ 言ngôn 若nhược 知tri 無vô 不bất 應ưng 生sanh 疑nghi 者giả 。 若nhược 疑nghi 為vi 有hữu 為vi 無vô 。 則tắc 有hữu 無vô 緣duyên 知tri 也dã 。 又hựu 汝nhữ 言ngôn 如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。 若nhược 世thế 間gian 所sở 無vô 我ngã 若nhược 知tri 見kiến 無vô 是thị 處xứ 者giả 。 是thị 經Kinh 不bất 順thuận 法pháp 相tướng 。 似tự 非phi 佛Phật 語ngữ 。 或hoặc 三tam 昧muội 如như 是thị 。 入nhập 此thử 三tam 昧muội 。 所sở 見kiến 盡tận 有hữu 。 為vi 是thị 三tam 昧muội 故cố 如như 是thị 說thuyết 。 又hựu 汝nhữ 言ngôn 汝nhữ 言ngôn 自tự 相tương 違vi 者giả 。 我ngã 言ngôn 緣duyên 無vô 非phi 相tướng 違vi 也dã 。 又hựu 汝nhữ 言ngôn 心tâm 心tâm 數số 法pháp 。 能năng 緣duyên 一nhất 切thiết 法pháp 。 是thị 緣duyên 者giả 有hữu 。 心tâm 心tâm 數số 法pháp 。 而nhi 無vô 所sở 緣duyên 。 亦diệc 心tâm 心tâm 數số 法pháp 。 不bất 能năng 實thật 緣duyên 。 故cố 不bất 名danh 緣duyên 。 又hựu 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 離ly 諸chư 相tướng 故cố 。 不bất 名danh 為vi 緣duyên 。 又hựu 汝nhữ 言ngôn 諸chư 塵trần 是thị 生sanh 識thức 因nhân 若nhược 無vô 以dĩ 何hà 為vi 因nhân 者giả 。 即tức 以dĩ 無vô 為vi 因nhân 。 又hựu 汝nhữ 言ngôn 三tam 事sự 和hòa 合hợp 。 名danh 為vi 觸xúc 者giả 。 若nhược 三tam 事sự 可khả 得đắc 則tắc 有hữu 和hòa 合hợp 。 非phi 一nhất 切thiết 處xứ 盡tận 有hữu 三tam 事sự 。 又hựu 汝nhữ 言ngôn 若nhược 知tri 不bất 無vô 若nhược 無vô 不bất 知tri 者giả 。 若nhược 有hữu 緣duyên 知tri 亦diệc 同đồng 是thị 過quá 。 又hựu 汝nhữ 言ngôn 如như 木mộc 中trung 有hữu 淨tịnh 性tánh 者giả 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。 有hữu 因nhân 中trung 有hữu 果quả 過quá 故cố 。 又hựu 汝nhữ 言ngôn 取thủ 相tương/tướng 心tâm 轉chuyển 廣quảng 者giả 。 是thị 亦diệc 不bất 然nhiên 。 本bổn 青thanh 相tương/tướng 少thiểu 。 而nhi 見kiến 大đại 地địa 一nhất 切thiết 。 皆giai 青thanh 則tắc 是thị 妄vọng 見kiến 。 如như 是thị 觀quán 少thiểu 青thanh 故cố 。 能năng 見kiến 閻Diêm 浮Phù 提Đề 。 盡tận 皆giai 是thị 青thanh 非phi 妄vọng 見kiến 耶da 。 又hựu 汝nhữ 言ngôn 幻huyễn 網võng 經kinh 說thuyết 有hữu 幻huyễn 幻huyễn 事sự 者giả 無vô 眾chúng 生sanh 中trung 見kiến 似tự 眾chúng 生sanh 為vi 眾chúng 生sanh 事sự 。 此thử 事sự 實thật 無vô 而nhi 見kiến 。 則tắc 是thị 無vô 緣duyên 知tri 也dã 。 又hựu 汝nhữ 言ngôn 以dĩ 三tam 昧muội 力lực 故cố 。 生sanh 此thử 無vô 相tướng 如như 實thật 有hữu 色sắc 壞hoại 為vi 空không 者giả 。 若nhược 色sắc 實thật 有hữu 而nhi 壞hoại 為vi 空không 則tắc 是thị 顛điên 倒đảo 。 又hựu 少thiểu 而nhi 言ngôn 無vô 。 亦diệc 無vô 顛điên 倒đảo 。 又hựu 汝nhữ 言ngôn 見kiến 不bất 審thẩm 者giả 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。 如như 眼nhãn 氣khí 病bệnh 人nhân 見kiến 空không 中trung 有hữu 毛mao 其kỳ 實thật 無vô 也dã 。 又hựu 汝nhữ 言ngôn 見kiến 五ngũ 蓋cái 相tương 違vi 七Thất 覺Giác 法Pháp 故cố 。 便tiện 生sanh 念niệm 言ngôn 。 我ngã 知tri 無vô 者giả 。 七thất 覺giác 法pháp 異dị 。 無vô 貪tham 亦diệc 異dị 。 云vân 何hà 為vi 一nhất 。 又hựu 汝nhữ 言ngôn 見kiến 真chân 實thật 慧tuệ 與dữ 妄vọng 解giải 相tương 違vi 名danh 貪tham 斷đoạn 者giả 。 妄vọng 解giải 名danh 虛hư 妄vọng 觀quán 。 是thị 故cố 說thuyết 知tri 欲dục 斷đoạn 故cố 色sắc 斷đoạn 真chân 實thật 慧tuệ 者giả 。 無vô 常thường 觀quán 也dã 。 又hựu 汝nhữ 言ngôn 夢mộng 中trung 見kiến 實thật 者giả 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。 如như 夢mộng 墮đọa 舍xá 而nhi 實thật 不bất 墮đọa 。 是thị 故cố 有hữu 知tri 無vô 之chi 知tri 。 不bất 以dĩ 知tri 行hành 故cố 名danh 有hữu 相tương/tướng 。

無Vô 相Tướng 品Phẩm 第đệ 二nhị 十thập

問vấn 曰viết 。 若nhược 此thử 非phi 有hữu 相tương/tướng 。 今kim 陰ấm 界giới 入nhập 所sở 攝nhiếp 法pháp 應ưng 當đương 是thị 有hữu 。

答đáp 曰viết 。

此thử 亦diệc 不bất 然nhiên 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 是thị 人nhân 說thuyết 凡phàm 夫phu 法pháp 陰ấm 界giới 入nhập 攝nhiếp 。 是thị 事sự 不bất 順thuận 法pháp 相tướng 。 若nhược 然nhiên 者giả 有hữu 說thuyết 如như 等đẳng 諸chư 無vô 為vi 法Pháp 。 亦diệc 應ưng 是thị 有hữu 。 而nhi 此thử 實thật 無vô 。 故cố 知tri 陰ấm 界giới 入nhập 所sở 攝nhiếp 法pháp 非phi 是thị 有hữu 相tương/tướng 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 人nhân 以dĩ 現hiện 知tri 等đẳng 信tín 有hữu 所sở 得đắc 。 名danh 為vi 有hữu 相tương/tướng 。

答đáp 曰viết 。

此thử 亦diệc 非phi 有hữu 相tướng 。 是thị 可khả 信tín 法pháp 。 決quyết 定định 分phân 別biệt 不bất 可khả 得đắc 說thuyết 。 又hựu 有hữu 經kinh 說thuyết 應ưng 依y 於ư 智trí 不bất 應ưng 依y 識thức 。 以dĩ 性tánh 得đắc 故cố 。 色sắc 等đẳng 諸chư 塵trần 不bất 可khả 得đắc 。 後hậu 當đương 廣quảng 說thuyết 。 此thử 無vô 相tướng 不bất 壞hoại 。 有hữu 所sở 得đắc 相tương/tướng 云vân 何hà 可khả 立lập 。 問vấn 曰viết 。 有hữu 與dữ 法pháp 合hợp 。 故cố 名danh 為vi 有hữu 。

答đáp 曰viết 。

有hữu 後hậu 當đương 破phá 。 又hựu 有hữu 中trung 無vô 有hữu 。 云vân 何hà 有hữu 與dữ 法pháp 合hợp 故cố 名danh 有hữu 耶da 。 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 。 有hữu 相tương/tướng 決quyết 定định 分phân 別biệt 不bất 可khả 得đắc 說thuyết 。 但đãn 以dĩ 世thế 諦đế 故cố 有hữu 。 非phi 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 以dĩ 世thế 諦đế 有hữu 者giả 。 今kim 還hoàn 以dĩ 世thế 諦đế 故cố 。 說thuyết 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 為vi 有hữu 為vi 無vô 。

答đáp 曰viết 。

無vô 也dã 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 若nhược 色sắc 等đẳng 諸chư 陰ấm 在tại 現hiện 在tại 世thế 。 能năng 有hữu 所sở 作tác 。 可khả 得đắc 見kiến 知tri 。 如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。 惱não 壞hoại 是thị 色sắc 相tướng 。 若nhược 在tại 現hiện 在tại 則tắc 可khả 惱não 壞hoại 。 非phi 去khứ 來lai 也dã 。 受thọ 等đẳng 亦diệc 然nhiên 。 故cố 知tri 但đãn 有hữu 現hiện 在tại 五ngũ 陰ấm 。 二nhị 世thế 無vô 也dã 。

復phục 次thứ 若nhược 法pháp 無vô 作tác 。 則tắc 無vô 自tự 相tương/tướng 。 若nhược 過quá 去khứ 火hỏa 不bất 能năng 燒thiêu 。 者giả 不bất 名danh 為vi 火hỏa 。 識thức 亦diệc 如như 是thị 。 若nhược 在tại 過quá 去khứ 不bất 能năng 識thức 者giả 。 則tắc 不bất 名danh 識thức 。

復phục 次thứ 若nhược 無vô 因nhân 而nhi 有hữu 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。 過quá 去khứ 法pháp 無vô 因nhân 可khả 有hữu 。 是thị 故cố 不bất 然nhiên 。

復phục 次thứ 凡phàm 所sở 有hữu 法pháp 。 皆giai 眾chúng 緣duyên 生sanh 。 如như 有hữu 地địa 有hữu 種chủng 水thủy 等đẳng 因nhân 緣duyên 則tắc 牙nha 等đẳng 生sanh 。 有hữu 紙chỉ 筆bút 人nhân 功công 則tắc 字tự 得đắc 成thành 。 二nhị 法pháp 等đẳng 合hợp 則tắc 有hữu 識thức 生sanh 。 未vị 來lai 世thế 中trung 。 牙nha 字tự 識thức 等đẳng 因nhân 緣duyên 未vị 會hội 。 云vân 何hà 得đắc 有hữu 。 是thị 故cố 二nhị 世thế 不bất 應ưng 有hữu 也dã 。

復phục 次thứ 若nhược 未vị 來lai 法pháp 有hữu 。 是thị 則tắc 為vi 常thường 。 以dĩ 從tùng 未vị 來lai 至chí 現hiện 在tại 故cố 。 如như 從tùng 舍xá 至chí 舍xá 則tắc 無vô 無vô 常thường 。 是thị 事sự 不bất 可khả 。 又hựu 經kinh 中trung 說thuyết 。 眼nhãn 生sanh 無vô 所sở 從tùng 來lai 。 滅diệt 無vô 所sở 至chí 。 是thị 故cố 不bất 應ưng 。 分phân 別biệt 去khứ 來lai 法pháp 也dã 。

復phục 次thứ 若nhược 未vị 來lai 有hữu 。 眼nhãn 色sắc 識thức 者giả 則tắc 應ưng 有hữu 作tác 。 過quá 去khứ 亦diệc 爾nhĩ 。 而nhi 實thật 不bất 然nhiên 。 是thị 故cố 知tri 無vô 去khứ 來lai 法pháp 也dã 。 又hựu 去khứ 來lai 色sắc 有hữu 則tắc 應ưng 有hữu 對đối 有hữu 礙ngại 。 而nhi 實thật 不bất 然nhiên 。 是thị 故cố 無vô 也dã 。

復phục 次thứ 若nhược 瓶bình 等đẳng 物vật 未vị 來lai 有hữu 者giả 。 則tắc 陶đào 師sư 等đẳng 不bất 應ưng 有hữu 作tác 。 而nhi 現hiện 有hữu 作tác 故cố 。 無vô 未vị 來lai 有hữu 。 又hựu 佛Phật 說thuyết 有hữu 為vi 法pháp 三tam 相tương/tướng 可khả 得đắc 。 生sanh 滅diệt 住trụ 異dị 。 生sanh 者giả 若nhược 法pháp 先tiên 無vô 今kim 現hiện 有hữu 作tác 。 滅diệt 者giả 作tác 已dĩ 還hoàn 無vô 。 住trụ 異dị 者giả 相tương 續tục 故cố 住trụ 變biến 故cố 名danh 異dị 。 是thị 三tam 有hữu 為vi 相tướng 。 皆giai 在tại 現hiện 在tại 。 非phi 過quá 去khứ 未vị 來lai 。

二nhị 世thế 有hữu 品phẩm 。 第đệ 二nhị 十thập 一nhất 。

問vấn 曰viết 。 實thật 有hữu 過quá 去khứ 未vị 來lai 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 若nhược 法pháp 是thị 有hữu 。 此thử 中trung 生sanh 心tâm 。 如như 現hiện 在tại 法pháp 。 及cập 無vô 為vi 法pháp 。 又hựu 佛Phật 說thuyết 色sắc 相tướng 。 亦diệc 說thuyết 過quá 去khứ 及cập 未vị 來lai 色sắc 。 又hựu 說thuyết 凡phàm 所sở 有hữu 色sắc 。 若nhược 內nội 若nhược 外ngoại 。 若nhược 麁thô 若nhược 細tế 。 若nhược 過quá 去khứ 未vị 來lai 現hiện 在tại 。 總tổng 名danh 色sắc 陰ấm 。 又hựu 說thuyết 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 色sắc 尚thượng 無vô 常thường 。 何hà 況huống 現hiện 在tại 。 無vô 常thường 是thị 有hữu 為vi 相tương/tướng 。 是thị 故cố 應ưng 說thuyết 有hữu 。 又hựu 現hiện 見kiến 從tùng 智trí 生sanh 智trí 。 以dĩ 修tu 習tập 故cố 。 如như 從tùng 稻đạo 生sanh 稻đạo 。 是thị 故cố 應ưng 有hữu 過quá 去khứ 。 若nhược 無vô 過quá 去khứ 果quả 則tắc 無vô 因nhân 。 又hựu 經kinh 中trung 說thuyết 。 若nhược 過quá 去khứ 事sự 實thật 而nhi 有hữu 益ích 。 佛Phật 則tắc 說thuyết 之chi 。 又hựu 說thuyết 應ưng 觀quán 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 一nhất 切thiết 無vô 我ngã 。 又hựu 緣duyên 未vị 來lai 意ý 識thức 。 依y 過quá 去khứ 意ý 。 若nhược 無vô 過quá 去khứ 識thức 何hà 所sở 依y 。 又hựu 知tri 過quá 去khứ 。 業nghiệp 有hữu 未vị 來lai 果quả 。 是thị 名danh 正chánh 見kiến 。 又hựu 佛Phật 十Thập 力Lực 知tri 去khứ 來lai 諸chư 業nghiệp 。 又hựu 佛Phật 自tự 說thuyết 。 若nhược 無vô 過quá 去khứ 。 所sở 作tác 罪tội 業nghiệp 。 是thị 人nhân 終chung 不phủ 。 墮đọa 諸chư 惡ác 道đạo 。 又hựu 學học 人nhân 若nhược 在tại 有hữu 漏lậu 心tâm 中trung 。 則tắc 不bất 應ưng 有hữu 信tín 等đẳng 諸chư 無vô 漏lậu 根căn 。 又hựu 諸chư 聖thánh 人nhân 不bất 應ưng 決quyết 定định 記ký 未vị 來lai 事sự 。 又hựu 若nhược 無vô 去khứ 來lai 。 則tắc 人nhân 不bất 應ưng 憶ức 念niệm 五ngũ 塵trần 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 意ý 識thức 不bất 知tri 現hiện 五ngũ 塵trần 故cố 。 又hựu 說thuyết 十thập 八bát 意ý 行hành 皆giai 緣duyên 過quá 去khứ 。 又hựu 若nhược 無vô 去khứ 來lai 。 則tắc 阿A 羅La 漢Hán 不bất 應ưng 自tự 稱xưng 我ngã 得đắc 禪thiền 定định 。 以dĩ 在tại 定định 中trung 無vô 言ngôn 說thuyết 故cố 。 又hựu 四tứ 念niệm 處xứ 中trung 。 不bất 應ưng 得đắc 觀quán 內nội 心tâm 內nội 受thọ 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 現hiện 在tại 不bất 得đắc 。 觀quán 過quá 去khứ 故cố 。 又hựu 亦diệc 不bất 應ưng 。 修tu 四Tứ 正Chánh 勤Cần 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 未vị 來lai 世thế 中trung 。 無vô 惡ác 法pháp 故cố 。 餘dư 三tam 亦diệc 爾nhĩ 。 又hựu 若nhược 無vô 去khứ 來lai 。 則tắc 無vô 有hữu 佛Phật 。 又hựu 亦diệc 不bất 應ưng 。 有hữu 修tu 戒giới 久cửu 近cận 。 是thị 故cố 不bất 然nhiên 。

二nhị 世thế 無vô 品phẩm 。 第đệ 二nhị 十thập 二nhị

答đáp 曰viết 。

過quá 去khứ 未vị 來lai 無vô 。 汝nhữ 雖tuy 說thuyết 有hữu 法pháp 中trung 生sanh 心tâm 。 是thị 先tiên 已dĩ 答đáp 。 無vô 法pháp 亦diệc 能năng 生sanh 心tâm 。 又hựu 汝nhữ 說thuyết 色sắc 相tướng 色sắc 數số 色sắc 可khả 相tương/tướng 者giả 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 不bất 應ưng 是thị 色sắc 。 無vô 惱não 壞hoại 故cố 。 亦diệc 不bất 可khả 說thuyết 。 無vô 常thường 相tương/tướng 也dã 。 但đãn 佛Phật 隨tùy 眾chúng 生sanh 妄vọng 想tưởng 。 分phân 別biệt 故cố 說thuyết 其kỳ 名danh 。 又hựu 汝nhữ 言ngôn 智trí 生sanh 智trí 者giả 。 因nhân 與dữ 果quả 作tác 因nhân 緣duyên 已dĩ 滅diệt 。 如như 種chủng 與dữ 牙nha 作tác 因nhân 已dĩ 滅diệt 。 佛Phật 亦diệc 說thuyết 是thị 事sự 生sanh 故cố 是thị 事sự 生sanh 。 又hựu 汝nhữ 言ngôn 實thật 而nhi 有hữu 益ích 佛Phật 則tắc 說thuyết 者giả 。 佛Phật 說thuyết 是thị 事sự 。 本bổn 現hiện 在tại 時thời 。 不bất 言ngôn 猶do 有hữu 。 若nhược 說thuyết 過quá 去khứ 滅diệt 盡tận 則tắc 知tri 無vô 有hữu 。 又hựu 汝nhữ 言ngôn 觀quán 無vô 我ngã 者giả 。 以dĩ 眾chúng 生sanh 於ư 去khứ 來lai 法pháp 計kế 有hữu 我ngã 故cố 。 佛Phật 如như 是thị 說thuyết 。 又hựu 汝nhữ 言ngôn 是thị 正chánh 見kiến 者giả 。 以dĩ 此thử 身thân 起khởi 業nghiệp 。 此thử 業nghiệp 與dữ 果quả 作tác 因nhân 已dĩ 滅diệt 。 復phục 後hậu 還hoàn 自tự 受thọ 故cố 說thuyết 有hữu 果quả 。 於ư 佛Phật 法Pháp 中trung 。 若nhược 有hữu 若nhược 無vô 。 皆giai 方phương 便tiện 說thuyết 。 為vi 示thị 罪tội 福phước 。 業nghiệp 因nhân 緣duyên 故cố 。 非phi 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 如như 以dĩ 因nhân 緣duyên 。 說thuyết 有hữu 眾chúng 生sanh 。 去khứ 來lai 亦diệc 爾nhĩ 。 依y 過quá 去khứ 意ý 者giả 。 是thị 方phương 便tiện 依y 。 不bất 如như 人nhân 依y 壁bích 等đẳng 。 亦diệc 明minh 心tâm 生sanh 不bất 依y 於ư 神thần 。 因nhân 先tiên 心tâm 故cố 後hậu 心tâm 得đắc 生sanh 。 業nghiệp 力lực 亦diệc 爾nhĩ 。 佛Phật 知tri 是thị 業nghiệp 雖tuy 滅diệt 而nhi 能năng 與dữ 果quả 作tác 因nhân 。 不bất 言ngôn 定định 知tri 如như 字tự 在tại 紙chỉ 。 罪tội 業nghiệp 亦diệc 爾nhĩ 。 以dĩ 此thử 身thân 造tạo 業nghiệp 是thị 業nghiệp 雖tuy 滅diệt 果quả 報báo 不bất 失thất 。 又hựu 汝nhữ 言ngôn 不bất 應ưng 有hữu 諸chư 無vô 漏lậu 根căn 者giả 。 若nhược 學học 人nhân 得đắc 無vô 漏lậu 根căn 已dĩ 得đắc 在tại 現hiện 在tại 。 雖tuy 過quá 去khứ 滅diệt 。 未vị 來lai 未vị 至chí 。 以dĩ 成thành 就tựu 故cố 不bất 得đắc 言ngôn 無vô 。 又hựu 汝nhữ 言ngôn 聖thánh 人nhân 不bất 應ưng 記ký 未vị 來lai 者giả 。 聖thánh 智trí 力lực 爾nhĩ 。 雖tuy 未vị 有hữu 法pháp 而nhi 能năng 玄huyền 記ký 。 如như 過quá 去khứ 法pháp 雖tuy 已dĩ 滅diệt 盡tận 念niệm 力lực 能năng 知tri 。 又hựu 汝nhữ 言ngôn 不bất 應ưng 念niệm 五ngũ 塵trần 者giả 。 是thị 凡phàm 夫phu 人nhân 。 癡si 故cố 妄vọng 念niệm 先tiên 取thủ 定định 相tương/tướng 。 後hậu 雖tuy 滅diệt 盡tận 猶do 生sanh 憶ức 念niệm 。 憶ức 法pháp 應ưng 爾nhĩ 。 非phi 如như 兔thố 角giác 等đẳng 。 十thập 八bát 意ý 行hành 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 現hiện 在tại 取thủ 色sắc 。 雖tuy 滅diệt 過quá 去khứ 亦diệc 隨tùy 憶ức 念niệm 。 又hựu 汝nhữ 言ngôn 不bất 應ưng 自tự 稱xưng 我ngã 得đắc 禪thiền 定định 者giả 。 是thị 定định 得đắc 在tại 現hiện 在tại 憶ức 念niệm 力lực 故cố 自tự 言ngôn 我ngã 得đắc 。 又hựu 汝nhữ 言ngôn 不bất 應ưng 得đắc 觀quán 內nội 心tâm 內nội 受thọ 者giả 。 有hữu 二nhị 種chủng 心tâm 。 一nhất 念niệm 念niệm 生sanh 滅diệt 。 二nhị 次thứ 第đệ 相tương 續tục 。 用dụng 現hiện 在tại 心tâm 觀quán 相tương 續tục 心tâm 。 非phi 今kim 猶do 在tại 。 又hựu 汝nhữ 言ngôn 不bất 應ưng 修tu 習tập 。 四Tứ 正Chánh 勤Cần 者giả 。 防phòng 未vị 來lai 世thế 惡ác 法pháp 因nhân 緣duyên 。 亦diệc 起khởi 未vị 來lai 。 善thiện 法Pháp 因nhân 緣duyên 。 又hựu 汝nhữ 言ngôn 則tắc 無vô 佛Phật 者giả 。 佛Phật 寂tịch 滅diệt 相tương/tướng 。 雖tuy 現hiện 於ư 世thế 不bất 攝nhiếp 有hữu 無vô 。 況huống 滅diệt 度độ 耶da 。 眾chúng 生sanh 歸quy 命mạng 。 亦diệc 如như 世thế 人nhân 祠từ 祀tự 父phụ 母mẫu 。 又hựu 汝nhữ 言ngôn 亦diệc 不bất 應ưng 有hữu 修tu 戒giới 久cửu 近cận 者giả 。 不bất 以dĩ 時thời 故cố 。 戒giới 有hữu 差sai 別biệt 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。

時thời 法pháp 無vô 實thật 。 但đãn 以dĩ 諸chư 法pháp 。 和hòa 合hợp 生sanh 滅diệt 故cố 名danh 有hữu 時thời 。 是thị 故cố 汝nhữ 所sở 說thuyết 因nhân 是thị 皆giai 不bất 然nhiên 。

一nhất 切thiết 有hữu 無vô 品phẩm 。 第đệ 二nhị 十thập 三tam

論luận 者giả 言ngôn 。 有hữu 人nhân 說thuyết 一nhất 切thiết 法pháp 有hữu 。 或hoặc 說thuyết 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 。 問vấn 曰viết 。 何hà 因nhân 緣duyên 故cố 說thuyết 有hữu 。 何hà 因nhân 緣duyên 故cố 言ngôn 無vô 。

答đáp 曰viết 。

有hữu 者giả 佛Phật 說thuyết 十thập 二nhị 入nhập 。 名danh 為vi 一nhất 切thiết 。 是thị 一nhất 切thiết 有hữu 地địa 等đẳng 諸chư 陀đà 羅la 驃phiếu 。 數số 等đẳng 諸chư 求cầu 那na 。 舉cử 下hạ 等đẳng 諸chư 業nghiệp 。 總tổng 相tương/tướng 別biệt 相tướng 和hòa 合hợp 等đẳng 法pháp 。 及cập 波ba 居cư 帝đế 本bổn 性tánh 等đẳng 。 及cập 世thế 間gian 事sự 中trung 兔thố 角giác 龜quy 毛mao 蛇xà 足túc 鹽diêm 香hương 風phong 色sắc 等đẳng 。 是thị 名danh 無vô 。 又hựu 經kinh 中trung 佛Phật 說thuyết 。 虛hư 空không 無vô 轍triệt 跡tích 。 外ngoại 道đạo 無vô 沙Sa 門Môn 。 凡phàm 夫phu 樂nhạo/nhạc/lạc 戲hí 論luận 。 如Như 來Lai 則tắc 無vô 有hữu 。 又hựu 隨tùy 所sở 受thọ 法pháp 亦diệc 名danh 為vi 有hữu 。 如như 陀đà 羅la 驃phiếu 等đẳng 六lục 事sự 是thị 優ưu 樓lâu 佉khư 有hữu 。 二nhị 十thập 五ngũ 諦đế 是thị 僧Tăng 佉khư 有hữu 。 十thập 六lục 種chủng 義nghĩa 是thị 那na 耶da 修tu 摩ma 有hữu 。 又hựu 若nhược 有hữu 道Đạo 理lý 能năng 成thành 辦biện 事sự 亦diệc 名danh 為vi 有hữu 。 如như 十thập 二nhị 入nhập 。 又hựu 佛Phật 法Pháp 中trung 以dĩ 方phương 便tiện 故cố 。 說thuyết 一nhất 切thiết 有hữu 一nhất 切thiết 無vô 。 非phi 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 若nhược 決quyết 定định 有hữu 即tức 墮đọa 常thường 邊biên 。 若nhược 決quyết 定định 無vô 則tắc 墮đọa 斷đoạn 邊biên 。 離ly 此thử 二nhị 邊biên 名danh 聖thánh 中trung 道đạo 。

成Thành 實Thật 論Luận 卷quyển 第đệ 二nhị