成Thành 實Thật 論Luận
Quyển 15
訶Ha 梨Lê 跋Bạt 摩Ma 造Tạo 姚Diêu 秦Tần 鳩Cưu 摩Ma 羅La 什Thập 譯Dịch
成Thành 實Thật 論Luận 卷quyển 第đệ 十thập 五ngũ
訶ha 梨lê 跋bạt 摩ma 造tạo
姚Diêu 秦Tần 三tam 藏tạng 鳩Cưu 摩Ma 羅La 什Thập 譯dịch
止Chỉ 觀Quán 品phẩm 第đệ 一nhất 百bách 八bát 十thập 七thất 。
問vấn 曰viết 。 佛Phật 處xứ 處xứ 經kinh 中trung 。 告cáo 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 若nhược 在tại 阿a 練luyện 若nhã 處xứ 。 若nhược 在tại 樹thụ 下hạ 。 若nhược 在tại 空không 舍xá 。 應ưng 念niệm 二nhị 法pháp 。 所sở 謂vị 止Chỉ 觀Quán 。 若nhược 一nhất 切thiết 禪thiền 定định 。 等đẳng 法pháp 皆giai 悉tất 應ưng 念niệm 。 何hà 故cố 但đãn 說thuyết 止Chỉ 觀Quán 。
答đáp 曰viết 。
止chỉ 名danh 定định 觀quán 名danh 慧tuệ 。 一nhất 切thiết 善thiện 法Pháp 。 從tùng 修tu 生sanh 者giả 。 此thử 二nhị 皆giai 攝nhiếp 。 及cập 在tại 散tán 心tâm 聞văn 思tư 等đẳng 慧tuệ 亦diệc 此thử 中trung 攝nhiếp 。 以dĩ 此thử 二nhị 事sự 。 能năng 辦biện 道Đạo 法Pháp 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 止chỉ 能năng 遮già 結kết 。 觀quán 能năng 斷đoạn 滅diệt 。 止chỉ 如như 捉tróc 草thảo 觀quán 如như 鎌# 刈ngải 。 止chỉ 如như 掃tảo 地địa 觀quán 如như 除trừ 糞phẩn 。 止chỉ 如như 揩khai 垢cấu 觀quán 如như 水thủy 洗tẩy 。 止chỉ 如như 水thủy 浸tẩm 觀quán 如như 火hỏa 熟thục 。 止chỉ 如như 附phụ 癰ung 觀quán 如như 刀đao 決quyết 。 止chỉ 如như 起khởi 脈mạch 觀quán 如như 刺thứ 血huyết 。 止chỉ 制chế 調điều 心tâm 觀quán 起khởi 沒một 心tâm 。 止chỉ 如như 灑sái 金kim 觀quán 如như 火hỏa 炙chích 。 止chỉ 如như 牽khiên 繩thằng 觀quán 如như 用dụng 剗sản 。 止chỉ 如như 鑷nhiếp 鑷nhiếp 刺thứ 觀quán 如như 剪tiễn 刀đao 剪tiễn 髮phát 。 止chỉ 如như 器khí 鉀giáp 觀quán 如như 兵binh 杖trượng 。 止chỉ 如như 平bình 立lập 觀quán 如như 發phát 箭tiễn 。 止chỉ 如như 服phục 膩nị 觀quán 如như 投đầu 藥dược 。 止chỉ 如như 調điều 沒một 觀quán 如như 印ấn 印ấn 。 止chỉ 如như 調điều 金kim 觀quán 如như 造tạo 器khí 。 又hựu 世thế 間gian 眾chúng 生sanh 。 皆giai 墮đọa 二nhị 邊biên 。 若nhược 苦khổ 若nhược 樂lạc 。 止chỉ 能năng 捨xả 樂nhạo/nhạc/lạc 觀quán 能năng 離ly 苦khổ 。 又hựu 七thất 淨tịnh 中trung 戒giới 淨tịnh 心tâm 淨tịnh 名danh 止chỉ 。 餘dư 五ngũ 名danh 觀quán 。 八bát 大đại 人nhân 覺giác 。 中trung 六lục 覺giác 名danh 止chỉ 。 二nhị 覺giác 名danh 觀quán 。 四tứ 憶ức 處xứ 中trung 三tam 憶ức 處xứ 名danh 止chỉ 第đệ 四tứ 憶ức 處xứ 名danh 觀quán 。 四Tứ 如Như 意Ý 足Túc 。 名danh 止chỉ 四tứ 正chánh 勤cần 名danh 觀quán 。 五ngũ 根căn 中trung 四tứ 根căn 名danh 止chỉ 慧tuệ 根căn 名danh 觀quán 。 力lực 亦diệc 如như 是thị 。 七thất 覺giác 分phần/phân 中trung 三tam 覺giác 分phần/phân 名danh 止chỉ 。 三tam 覺giác 分phần/phân 名danh 觀quán 。 念niệm 則tắc 俱câu 隨tùy 。 八bát 道đạo 分phần/phân 中trung 三tam 分phần/phân 名danh 戒giới 。 二nhị 分phần 名danh 止chỉ 。 三tam 分phần/phân 名danh 觀quán 。 戒giới 亦diệc 屬thuộc 止chỉ 。 又hựu 止chỉ 能năng 斷đoạn 貪tham 觀quán 除trừ 無vô 明minh 。 如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。 修tu 止chỉ 則tắc 修tu 心tâm 。 修tu 心tâm 則tắc 貪tham 受thọ 斷đoạn 。 修tu 觀quán 則tắc 修tu 慧tuệ 。 修tu 慧tuệ 則tắc 無vô 明minh 斷đoạn 。 又hựu 離ly 貪tham 故cố 。 心tâm 得đắc 解giải 脫thoát 。 離ly 無vô 明minh 故cố 。 慧tuệ 得đắc 解giải 脫thoát 。 得đắc 二nhị 解giải 脫thoát 更cánh 無vô 餘dư 事sự 。 故cố 但đãn 說thuyết 二nhị 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 止Chỉ 觀Quán 能năng 修tu 心tâm 修tu 慧tuệ 。 修tu 心tâm 慧tuệ 故cố 能năng 斷đoạn 貪tham 及cập 無vô 明minh 。 何hà 故cố 定định 說thuyết 止chỉ 能năng 修tu 心tâm 能năng 斷đoạn 貪tham 愛ái 。 觀quán 能năng 修tu 慧tuệ 能năng 斷đoạn 無vô 明minh 。
答đáp 曰viết 。
散tán 心tâm 者giả 諸chư 心tâm 相tương 續tục 行hành 色sắc 等đẳng 中trung 。 此thử 相tương 續tục 心tâm 。 得đắc 止chỉ 則tắc 息tức 故cố 說thuyết 止chỉ 能năng 修tu 心tâm 。 從tùng 息tức 心tâm 生sanh 智trí 。 故cố 說thuyết 觀quán 能năng 修tu 慧tuệ 。 以dĩ 生sanh 觀quán 已dĩ 後hậu 有hữu 所sở 修tu 皆giai 名danh 修tu 慧tuệ 。 初sơ 慧tuệ 名danh 觀quán 後hậu 名danh 為vi 慧tuệ 。 若nhược 經kinh 中trung 說thuyết 修tu 止chỉ 斷đoạn 貪tham 。 是thị 說thuyết 遮già 斷đoạn 。 何hà 以dĩ 知tri 之chi 。 色sắc 等đẳng 外ngoại 欲dục 中trung 生sanh 貪tham 。 若nhược 得đắc 止chỉ 樂nhạo/nhạc/lạc 則tắc 不bất 復phục 生sanh 。 如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。 行hành 者giả 得đắc 淨tịnh 喜hỷ 時thời 捨xả 不bất 淨tịnh 喜hỷ 。 若nhược 說thuyết 無vô 明minh 斷đoạn 是thị 究cứu 竟cánh 斷đoạn 。 何hà 以dĩ 知tri 之chi 。 無vô 明minh 斷đoạn 故cố 貪tham 等đẳng 煩phiền 惱não 。 斷đoạn 滅diệt 無vô 餘dư 。 經kinh 中trung 亦diệc 說thuyết 離ly 貪tham 故cố 心tâm 得đắc 解giải 脫thoát 。 是thị 名danh 遮già 斷đoạn 。 離ly 無vô 明minh 故cố 慧tuệ 得đắc 解giải 脫thoát 。 是thị 畢tất 竟cánh 斷đoạn 。 有hữu 二nhị 種chủng 解giải 脫thoát 時thời 解giải 脫thoát 不bất 壞hoại 解giải 脫thoát 。
時thời 解giải 脫thoát 是thị 遮già 斷đoạn 。 不bất 壞hoại 解giải 脫thoát 是thị 畢tất 竟cánh 斷đoạn 。 問vấn 曰viết 。
時thời 解giải 脫thoát 是thị 五ngũ 種chủng 阿A 羅La 漢Hán 。 無vô 漏lậu 解giải 脫thoát 。 不bất 壞hoại 解giải 脫thoát 是thị 不bất 壞hoại 法pháp 阿A 羅La 漢Hán 。 無vô 漏lậu 解giải 脫thoát 。 何hà 故cố 但đãn 說thuyết 遮già 斷đoạn 耶da 。
答đáp 曰viết 。
此thử 非phi 無vô 漏lậu 解giải 脫thoát 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。
時thời 解giải 脫thoát 名danh 但đãn 以dĩ 上thượng 力lực 少thiểu 時thời 遮già 結kết 。 而nhi 未vị 能năng 永vĩnh 斷đoạn 。 後hậu 則tắc 還hoàn 發phát 故cố 非phi 無vô 漏lậu 。 又hựu 此thử 解giải 脫thoát 名danh 時thời 愛ái 解giải 脫thoát 。 漏lậu 盡tận 阿A 羅La 漢Hán 。 無vô 所sở 可khả 愛ái 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 爾nhĩ 則tắc 無vô 聖thánh 所sở 愛ái 戒giới 。
答đáp 曰viết 。
以dĩ 諸chư 學học 人nhân 漏lậu 未vị 盡tận 故cố 我ngã 心tâm 時thời 發phát 。 是thị 故cố 於ư 戒giới 生sanh 愛ái 。 非phi 阿A 羅La 漢Hán 。 我ngã 心tâm 永vĩnh 滅diệt 而nhi 生sanh 愛ái 也dã 。 問vấn 曰viết 。 瞿cù 提đề 阿A 羅La 漢Hán 於ư 時thời 解giải 脫thoát 六lục 返phản 退thoái 失thất 。 恐khủng 第đệ 七thất 退thoái 故cố 以dĩ 刀đao 自tự 害hại 。 若nhược 失thất 有hữu 漏lậu 不bất 應ưng 自tự 害hại 。 故cố 知tri 時thời 解giải 脫thoát 不bất 名danh 有hữu 漏lậu 。
答đáp 曰viết 。
此thử 人nhân 退thoái 失thất 所sở 用dụng 斷đoạn 結kết 禪thiền 定định 。 於ư 此thử 定định 中trung 。 六lục 返phản 退thoái 失thất 。 第đệ 七thất 時thời 還hoàn 得đắc 此thử 定định 。 便tiện 欲dục 自tự 殺sát 。
爾nhĩ 時thời 尋tầm 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 道Đạo 。 是thị 故cố 魔ma 王vương 謂vị 。 學học 人nhân 死tử 繞nhiễu 尸thi 四tứ 邊biên 遍biến 求cầu 其kỳ 識thức 來lai 。 白bạch 佛Phật 言ngôn 。
世Thế 尊Tôn 。 云vân 何hà 汝nhữ 弟đệ 子tử 未vị 漏lậu 盡tận 而nhi 死tử 。
佛Phật 言ngôn 。
此thử 人nhân 已dĩ 拔bạt 愛ái 根căn 得đắc 入nhập 泥Nê 洹Hoàn 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 斷đoạn 貪tham 名danh 遮già 斷đoạn 者giả 。 經kinh 中trung 說thuyết 。 從tùng 貪tham 心tâm 得đắc 解giải 脫thoát 。 從tùng 恚khuể 癡si 心tâm 得đắc 解giải 脫thoát 。 又hựu 說thuyết 斷đoạn 貪tham 喜hỷ 故cố 心tâm 。 得đắc 好hảo 解giải 脫thoát 。 又hựu 說thuyết 從tùng 欲dục 漏lậu 。 心tâm 得đắc 解giải 脫thoát 。 如như 是thị 皆giai 應ưng 名danh 遮già 解giải 脫thoát 非phi 實thật 解giải 脫thoát 。
答đáp 曰viết 。
是thị 中trung 亦diệc 說thuyết 無vô 明minh 斷đoạn 。 故cố 知tri 是thị 畢tất 竟cánh 解giải 脫thoát 。 若nhược 說thuyết 斷đoạn 貪tham 或hoặc 是thị 遮già 斷đoạn 或hoặc 畢tất 竟cánh 斷đoạn 。 若nhược 不bất 生sanh 真chân 智trí 則tắc 是thị 遮già 斷đoạn 。 隨tùy 生sanh 真chân 智trí 是thị 畢tất 竟cánh 斷đoạn 。 無vô 有hữu 用dụng 止chỉ 能năng 畢tất 竟cánh 斷đoạn 貪tham 。 若nhược 然nhiên 者giả 。 外ngoại 道đạo 亦diệc 能năng 畢tất 竟cánh 斷đoạn 貪tham 。 而nhi 實thật 不bất 然nhiên 。 故cố 知tri 但đãn 是thị 遮già 斷đoạn 。 問vấn 曰viết 。 經kinh 中trung 說thuyết 。 以dĩ 止chỉ 修tu 心tâm 依y 觀quán 得đắc 解giải 脫thoát 。 以dĩ 觀quán 修tu 心tâm 依y 止chỉ 得đắc 解giải 脫thoát 。 是thị 事sự 云vân 何hà 。
答đáp 曰viết 。
行hành 者giả 若nhược 因nhân 禪thiền 定định 生sanh 緣duyên 滅diệt 智trí 。 是thị 名danh 以dĩ 止chỉ 修tu 心tâm 依y 觀quán 得đắc 解giải 脫thoát 。 若nhược 以dĩ 散tán 心tâm 分phân 別biệt 陰ấm 界giới 入nhập 等đẳng 。 因nhân 此thử 得đắc 緣duyên 滅diệt 止chỉ 。 是thị 名danh 以dĩ 觀quán 修tu 心tâm 依y 止chỉ 得đắc 解giải 脫thoát 。 若nhược 得đắc 念niệm 處xứ 等đẳng 達đạt 分phần/phân 攝nhiếp 心tâm 。 則tắc 俱câu 修tu 止Chỉ 觀Quán 。 又hựu 一nhất 切thiết 行hành 者giả 。 皆giai 依y 此thử 二nhị 法pháp 。 得đắc 滅diệt 心tâm 解giải 脫thoát 。
修Tu 定Định 品Phẩm 第đệ 一nhất 百bách 八bát 十thập 八bát
問vấn 曰viết 。 汝nhữ 言ngôn 應ưng 修tu 習tập 定định 。 是thị 定định 心tâm 念niệm 念niệm 生sanh 滅diệt 。 云vân 何hà 可khả 修tu 。
答đáp 曰viết 。
現hiện 見kiến 身thân 業nghiệp 雖tuy 念niệm 念niệm 滅diệt 。 以dĩ 修tu 習tập 故cố 有hữu 異dị 技kỹ 能năng 。 隨tùy 修tu 習tập 久cửu 轉chuyển 轉chuyển 便tiện 易dị 。 口khẩu 業nghiệp 亦diệc 爾nhĩ 。 隨tùy 所sở 習tập 學học 轉chuyển 增tăng 調điều 利lợi 堅kiên 固cố 易dị 憶ức 。 如như 讀đọc 誦tụng 等đẳng 。 當đương 知tri 意ý 業nghiệp 雖tuy 念niệm 念niệm 滅diệt 亦diệc 可khả 修tu 習tập 。 如như 火hỏa 能năng 變biến 生sanh 水thủy 能năng 決quyết 石thạch 風phong 能năng 吹xuy 物vật 。 如như 是thị 念niệm 念niệm 。 滅diệt 法pháp 皆giai 有hữu 集tập 力lực 。 久cửu 隨tùy 習tập 煩phiền 惱não 則tắc 隨tùy 熾sí 盛thịnh 。 如như 人nhân 世thế 世thế 修tu 習tập 婬dâm 心tâm 則tắc 成thành 多đa 欲dục 。 恚khuể 癡si 亦diệc 爾nhĩ 。 如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。 若nhược 人nhân 隨tùy 念niệm 何hà 事sự 。 心tâm 則tắc 隨tùy 向hướng 。 如như 常thường 隨tùy 欲dục 覺giác 心tâm 則tắc 向hướng 欲dục 。 二nhị 覺giác 亦diệc 爾nhĩ 。 故cố 知tri 此thử 心tâm 雖tuy 念niệm 念niệm 滅diệt 亦diệc 可khả 修tu 習tập 。 又hựu 修tu 名danh 增tăng 長trưởng 。 現hiện 見kiến 諸chư 法pháp 。 皆giai 有hữu 增tăng 長trưởng 。 如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。 行hành 者giả 以dĩ 邪tà 念niệm 故cố 。 欲dục 等đẳng 諸chư 漏lậu 未vị 生sanh 。 則tắc 生sanh 生sanh 者giả 增tăng 長trưởng 。 謂vị 從tùng 下hạ 生sanh 中trung 從tùng 中trung 生sanh 上thượng 。 如như 種chủng 牙nha 莖hành 節tiết 花hoa 葉diệp 果quả 實thật 。 現hiện 見kiến 皆giai 從tùng 因nhân 。 漸tiệm 次thứ 增tăng 長trưởng 。 定định 慧tuệ 等đẳng 法pháp 。 亦diệc 應ưng 如như 是thị 。 又hựu 現hiện 見kiến 勳huân 麻ma 其kỳ 香hương 轉chuyển 增tăng 。 是thị 香hương 及cập 麻ma 念niệm 念niệm 不bất 住trụ 。 而nhi 有hữu 勳huân 力lực 。 故cố 知tri 念niệm 念niệm 滅diệt 法pháp 亦diệc 可khả 修tu 習tập 。 問vấn 曰viết 。 麻ma 是thị 住trụ 法pháp 花hoa 香hương 來lai 勳huân 。 無vô 有hữu 住trụ 心tâm 。 以dĩ 念niệm 念niệm 滅diệt 智trí 而nhi 來lai 修tu 習tập 云vân 何hà 為ví 喻dụ 。
答đáp 曰viết 。
無vô 有hữu 住trụ 法pháp 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 皆giai 念niệm 念niệm 滅diệt 。 此thử 事sự 先tiên 成thành 故cố 非phi 難nạn/nan 也dã 。 又hựu 若nhược 法pháp 不bất 念niệm 念niệm 滅diệt 則tắc 無vô 修tu 習tập 。 即tức 體thể 常thường 住trụ 修tu 何hà 所sở 益ích 。 若nhược 法pháp 念niệm 念niệm 滅diệt 。 以dĩ 下hạ 中trung 上thượng 法pháp 故cố 有hữu 修tu 習tập 。 問vấn 曰viết 。 諸chư 花hoa 到đáo 麻ma 能năng 勳huân 。 智trí 不bất 及cập 心tâm 故cố 無vô 修tu 習tập 。
答đáp 曰viết 。
先tiên 業nghiệp 喻dụ 中trung 是thị 事sự 已dĩ 明minh 。 所sở 謂vị 後hậu 業nghiệp 不bất 到đáo 先tiên 業nghiệp 。 先tiên 語ngữ 不bất 待đãi 後hậu 語ngữ 。 而nhi 身thân 口khẩu 業nghiệp 亦diệc 有hữu 修tu 相tương/tướng 。 是thị 故cố 汝nhữ 言ngôn 不bất 到đáo 不bất 修tu 。 不bất 名danh 為vi 難nạn/nan 。 又hựu 現hiện 見kiến 因nhân 果quả 雖tuy 不bất 同đồng 時thời 。 亦diệc 得đắc 從tùng 因nhân 有hữu 果quả 。 如như 是thị 心tâm 法pháp 。 雖tuy 念niệm 念niệm 滅diệt 亦diệc 有hữu 修tu 習tập 。 又hựu 如như 種chủng 得đắc 水thủy 雖tuy 不bất 到đáo 牙nha 等đẳng 。 亦diệc 能năng 令linh 牙nha 等đẳng 滋tư 茂mậu 。 如như 是thị 智trí 慧tuệ 。 修tu 習tập 先tiên 心tâm 後hậu 心tâm 增tăng 長trưởng 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 麻ma 念niệm 念niệm 滅diệt 則tắc 異dị 麻ma 生sanh 。 是thị 麻ma 為vi 勳huân 生sanh 。 為vi 不bất 勳huân 生sanh 。 若nhược 不bất 勳huân 生sanh 終chung 無vô 有hữu 勳huân 。 若nhược 勳huân 生sanh 者giả 復phục 何hà 用dụng 久cửu 勳huân 。
答đáp 曰viết 。
以dĩ 因nhân 勳huân 故cố 。 如như 種chủng 得đắc 水thủy 則tắc 牙nha 滋tư 茂mậu 。 如như 是thị 因nhân 先tiên 花hoa 合hợp 而nhi 異dị 麻ma 生sanh 。 是thị 則tắc 勳huân 生sanh 。 汝nhữ 言ngôn 何hà 用dụng 久cửu 勳huân 。 如như 汝nhữ 經kinh 中trung 說thuyết 。 因nhân 火hỏa 合hợp 法pháp 微vi 塵trần 黑hắc 相tương/tướng 滅diệt 赤xích 相tương 生sanh 。 若nhược 初sơ 火hỏa 合hợp 法pháp 滅diệt 黑hắc 相tương/tướng 者giả 。 不bất 應ưng 更cánh 生sanh 黑hắc 相tương/tướng 。 若nhược 初sơ 火hỏa 合hợp 法pháp 生sanh 赤xích 相tương/tướng 者giả 。 復phục 何hà 須tu 後hậu 火hỏa 合hợp 法pháp 。 若nhược 初sơ 火hỏa 合hợp 時thời 黑hắc 相tương 生sanh 。 赤xích 相tương/tướng 終chung 不bất 應ưng 生sanh 。 若nhược 第đệ 二nhị 時thời 赤xích 相tương 生sanh 。 復phục 何hà 須tu 久cửu 與dữ 火hỏa 合hợp 。 若nhược 汝nhữ 意ý 謂vị 赤xích 相tương/tướng 漸tiệm 生sanh 。 心tâm 亦diệc 如như 是thị 。 有hữu 何hà 咎cữu 耶da 。 壞hoại 等đẳng 亦diệc 爾nhĩ 。 又hựu 諸chư 法pháp 雖tuy 有hữu 因nhân 緣duyên 。 亦diệc 次thứ 第đệ 生sanh 。 如như 受thọ 胎thai 等đẳng 漸tiệm 漸tiệm 成thành 身thân 。 如như 種chủng 根căn 等đẳng 亦diệc 漸tiệm 次thứ 生sanh 。 如như 是thị 定định 慧tuệ 等đẳng 法pháp 雖tuy 念niệm 念niệm 滅diệt 。 亦diệc 以dĩ 下hạ 中trung 上thượng 法pháp 。 次thứ 第đệ 而nhi 生sanh 。 又hựu 修tu 法pháp 微vi 細tế 異dị 心tâm 相tương 續tục 。 如như 羽vũ 毛mao 煖noãn 微vi 卵noãn 則tắc 漸tiệm 變biến 。 掌chưởng 肌cơ 軟nhuyễn 故cố 斧phủ 柯kha 微vi 盡tận 。 心tâm 亦diệc 如như 是thị 。 定định 慧tuệ 妙diệu 故cố 。 漸tiệm 次thứ 修tu 習tập 。 又hựu 修tu 習tập 法pháp 時thời 到đáo 乃nãi 知tri 。 如như 偈kệ 中trung 說thuyết 。 一nhất 分phần/phân 從tùng 師sư 受thọ 一nhất 分phần/phân 因nhân 友hữu 得đắc 。 一nhất 分phần/phân 自tự 思tư 惟duy 。 一nhất 分phần/phân 待đãi 時thời 熟thục 。 若nhược 人nhân 雖tuy 復phục 終chung 日nhật 讀đọc 誦tụng 。 不bất 能năng 明minh 了liễu 。 如như 時thời 熟thục 者giả 如như 以dĩ 多đa 華hoa 一nhất 時thời 勳huân 麻ma 。 不bất 如như 少thiểu 華hoa 漸tiệm 漸tiệm 久cửu 勳huân 。 膏cao 潤nhuận 水thủy 浸tẩm 漯# 牆tường 壁bích 等đẳng 。 皆giai 亦diệc 如như 是thị 。 現hiện 見kiến 種chủng 根căn 牙nha 等đẳng 增tăng 長trưởng 微vi 細tế 。 尚thượng 不bất 能năng 見kiến 。 日nhật 日nhật 所sở 長trường/trưởng 如như 毫hào 末mạt 許hứa 。 小tiểu 兒nhi 等đẳng 身thân 酥tô 乳nhũ 等đẳng 熟thục 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 故cố 知tri 修tu 法pháp 微vi 妙diệu 難nạn/nan 覺giác 。 問vấn 曰viết 。 或hoặc 見kiến 有hữu 法pháp 一nhất 時thời 頓đốn 集tập 。 有hữu 人nhân 先tiên 不bất 見kiến 色sắc 見kiến 即tức 染nhiễm 著trước 。 亦diệc 有hữu 少thiểu 時thời 。 多đa 所sở 通thông 達đạt 。 何hà 故cố 但đãn 說thuyết 。 漸tiệm 次thứ 修tu 習tập 。
答đáp 曰viết 。
皆giai 是thị 過quá 去khứ 。 曾tằng 修tu 習tập 故cố 。 知tri 積tích 習tập 以dĩ 漸tiệm 此thử 事sự 已dĩ 明minh 。 又hựu 非phi 但đãn 發phát 心tâm 能năng 有hữu 所sở 成thành 。 如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。 若nhược 於ư 善thiện 法Pháp 不bất 勤cần 修tu 習tập 。 而nhi 但đãn 願nguyện 欲dục 。 不bất 受thọ 諸chư 法pháp 。 於ư 諸chư 漏lậu 中trung 。 心tâm 得đắc 解giải 脫thoát 。 是thị 人nhân 所sở 念niệm 終chung 不bất 從tùng 願nguyện 。 以dĩ 不bất 能năng 勤cần 修tu 善thiện 法Pháp 故cố 。 行hành 者giả 若nhược 能năng 。 勤cần 修tu 善thiện 法Pháp 。 雖tuy 不bất 發phát 願nguyện 亦diệc 於ư 諸chư 漏lậu 心tâm 得đắc 解giải 脫thoát 。 以dĩ 從tùng 因nhân 生sanh 果quả 不bất 須tu 願nguyện 故cố 。 猶do 如như 鳥điểu 雀tước 要yếu 須tu 抱bão 卵noãn 。 不bất 以dĩ 願nguyện 故cố 禽cầm 從tùng 㲉xác 出xuất 。 又hựu 不bất 以dĩ 願nguyện 故cố 燈đăng 明minh 清thanh 淨tịnh 。 要yếu 須tu 備bị 具cụ 清thanh 油du 淨tịnh 炷chú 。 無vô 物vật 觸xúc 動động 其kỳ 明minh 乃nãi 淨tịnh 。 又hựu 非phi 但đãn 願nguyện 故cố 能năng 得đắc 嘉gia 穀cốc 。 必tất 須tu 良lương 田điền 好hảo/hiếu 種chủng 時thời 澤trạch 調điều 適thích 農nông 功công 具cụ 足túc 乃nãi 有hữu 所sở 獲hoạch 。 又hựu 不bất 但đãn 願nguyện 故cố 身thân 得đắc 色sắc 力lực 。 要yếu 服phục 良lương 藥dược 餚hào 饍thiện 等đẳng 緣duyên 。 乃nãi 得đắc 充sung 滿mãn 。 如như 是thị 非phi 但đãn 願nguyện 故cố 能năng 得đắc 漏lậu 盡tận 。 要yếu 須tu 真chân 智trí 。 乃nãi 得đắc 解giải 脫thoát 。 何hà 有hữu 智trí 者giả 。 知tri 從tùng 因nhân 生sanh 果quả 。 而nhi 捨xả 其kỳ 因nhân 從tùng 餘dư 求cầu 果quả 。 又hựu 修tu 習tập 法pháp 現hiện 見kiến 果quả 報báo 。 如như 經kinh 中trung 佛Phật 說thuyết 。 且thả 置trí 七thất 日nhật 我ngã 教giáo 弟đệ 子tử 。 乃nãi 至chí 須tu 臾du 。 修tu 習tập 善thiện 法Pháp 。 於ư 無vô 量lượng 歲tuế 。 常thường 得đắc 受thọ 樂lạc 。
又hựu 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 尼ni 語ngữ 大Đại 德đức 阿A 難Nan 。 我ngã 等đẳng 善thiện 修tu 念niệm 處xứ 。 覺giác 異dị 於ư 初sơ 。 又hựu 經kinh 中trung 佛Phật 告cáo 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 若nhược 人nhân 無vô 諂siểm 曲khúc 心tâm 。 來lai 至chí 我ngã 所sở 。 我ngã 朝triêu 為vi 說thuyết 法Pháp 。 令linh 夕tịch 得đắc 利lợi 。 夕tịch 為vi 說thuyết 法Pháp 。 令linh 晨thần 得đắc 利lợi 。 又hựu 若nhược 人nhân 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 道Đạo 。 無vô 他tha 人nhân 與dữ 亦diệc 非phi 非phi 人nhân 與dữ 。 但đãn 修tu 正chánh 因nhân 故cố 獲hoạch 斯tư 利lợi 。 又hựu 無vô 上thượng 佛Phật 道Đạo 。 尚thượng 以dĩ 積tích 習tập 善thiện 法Pháp 故cố 得đắc 。 況huống 餘dư 事sự 也dã 。 如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。 佛Phật 語ngữ 比Bỉ 丘Khâu 。 我ngã 依y 二nhị 法pháp 。 得đắc 無vô 上thượng 道Đạo 。 一nhất 者giả 樂nhạo/nhạc/lạc 善thiện 無vô 厭yếm 。 二nhị 者giả 修tu 道Đạo 不bất 倦quyện 。 佛Phật 於ư 善thiện 法Pháp 終chung 無vô 齊tề 限hạn 。 又hựu 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 雖tuy 不bất 得đắc 定định 亦diệc 不bất 懈giải 惓# 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 若nhược 不bất 為vi 善thiện 則tắc 無vô 所sở 獲hoạch 。 為vi 善thiện 亦diệc 不bất 相tương 伐phạt 。 不bất 為vi 善thiện 者giả 終chung 無vô 安an 隱ẩn 。 思tư 量lượng 此thử 已dĩ 則tắc 勤cần 精tinh 進tấn 修tu 習tập 善thiện 法Pháp 。 若nhược 發phát 精tinh 進tấn 或hoặc 得đắc 或hoặc 失thất 。 不bất 精tinh 進tấn 者giả 。 永vĩnh 無vô 得đắc 望vọng 。 是thị 故cố 應ưng 勤cần 修tu 習tập 。 勿vật 生sanh 懈giải 惓# 。 又hựu 智trí 者giả 究cứu 竟cánh 必tất 應ưng 解giải 脫thoát 。 若nhược 離ly 修tu 習tập 更cánh 無vô 方phương 便tiện 。 是thị 故cố 智trí 者giả 。 當đương 勤cần 修tu 習tập 。 勿vật 生sanh 厭yếm 惓# 。 又hựu 行hành 者giả 念niệm 。 行hành 正chánh 行hạnh 必tất 有hữu 果quả 報báo 。 雖tuy 未vị 便tiện 得đắc 。 不bất 以dĩ 為vi 憂ưu 。 又hựu 行hành 者giả 應ưng 念niệm 。 我ngã 已dĩ 曾tằng 得đắc 修tu 習tập 果quả 報báo 。 以dĩ 眾chúng 生sanh 昔tích 來lai 皆giai 得đắc 一nhất 切thiết 。 諸chư 禪thiền 定định 故cố 。 我ngã 今kim 正chánh 修tu 亦diệc 必tất 當đương 得đắc 。 故cố 不bất 厭yếm 惓# 。 又hựu 正chánh 行hạnh 者giả 佛Phật 為vi 作tác 證chứng 。 我ngã 今kim 正chánh 行hạnh 故cố 知tri 必tất 得đắc 。 又hựu 我ngã 得đắc 道Đạo 因nhân 緣duyên 具cụ 足túc 。 謂vị 得đắc 人nhân 身thân 。 諸chư 根căn 完hoàn 具cụ 。 明minh 識thức 罪tội 福phước 。 亦diệc 信tín 解giải 脫thoát 。 遇ngộ 善Thiện 知Tri 識Thức 。 具cụ 此thử 等đẳng 緣duyên 。 云vân 何hà 不bất 得đắc 。 修tu 習tập 果quả 報báo 。 又hựu 正chánh 行hạnh 精tinh 進tấn 。 終chung 不bất 唐đường 棄khí 。 故cố 不bất 厭yếm 惓# 。 又hựu 煩phiền 惱não 斷đoạn 細tế 微vi 難nạn/nan 覺giác 。 如như 柯kha 漸tiệm 盡tận 。 我ngã 諸chư 煩phiền 惱não 亦diệc 當đương 有hữu 斷đoạn 。 但đãn 以dĩ 細tế 故cố 不bất 能năng 盡tận 覺giác 。 故cố 知tri 修tu 善thiện 精tinh 進tấn 為vi 最tối 。 又hựu 少thiểu 智trí 尚thượng 。 能năng 斷đoạn 諸chư 煩phiền 惱não 。 如như 少thiểu 光quang 明minh 亦diệc 能năng 除trừ 闇ám 。 如như 是thị 但đãn 得đắc 少thiểu 智trí 則tắc 為vi 事sự 辦biện 。 故cố 不bất 厭yếm 惓# 。 又hựu 久cửu 而nhi 難nạn/nan 成thành 。 所sở 謂vị 得đắc 定định 。 若nhược 得đắc 定định 已dĩ 則tắc 。 餘dư 功công 未vị 幾kỷ 。 是thị 故cố 雖tuy 不bất 速tốc 得đắc 。 終chung 不bất 厭yếm 惓# 。 又hựu 行hành 者giả 應ưng 念niệm 得đắc 定định 甚thậm 難nan 。 如như 昔tích 菩Bồ 薩Tát 福phước 慧tuệ 深thâm 厚hậu 。 精tinh 勤cần 六lục 年niên 爾nhĩ 乃nãi 逮đãi 得đắc 。 及cập 餘dư 比Bỉ 丘Khâu 。 得đắc 定định 亦diệc 難nạn/nan 。 況huống 我ngã 凡phàm 夫phu 薄bạc 福phước 鈍độn 根căn 。 而nhi 能năng 疾tật 得đắc 。 如như 是thị 念niệm 已dĩ 。 不bất 生sanh 疲bì 厭yếm 。 又hựu 諸chư 行hành 人nhân 必tất 應ưng 為vi 者giả 。 所sở 謂vị 修tu 定định 。 更cánh 無vô 餘dư 業nghiệp 。 故cố 得đắc 與dữ 不bất 得đắc 。 要yếu 當đương 修tu 習tập 。 又hựu 修tu 習tập 者giả 。 雖tuy 不bất 得đắc 定định 亦diệc 名danh 得đắc 身thân 遠viễn 離ly 。 身thân 遠viễn 離ly 已dĩ 定định 則tắc 易dị 得đắc 。 又hựu 若nhược 勤cần 修tu 定định 則tắc 不bất 負phụ 佛Phật 恩ân 。 亦diệc 以dĩ 行hành 遠viễn 離ly 故cố 得đắc 名danh 行hành 者giả 。 又hựu 修tu 習tập 善thiện 久cửu 則tắc 成thành 善thiện 性tánh 。 乃nãi 至chí 轉chuyển 身thân 善thiện 常thường 隨tùy 逐trục 。 故cố 能năng 常thường 與dữ 善thiện 人nhân 相tương 遇ngộ 。 是thị 為vi 大đại 利lợi 。 又hựu 常thường 修tu 善thiện 者giả 。 或hoặc 於ư 現hiện 身thân 而nhi 得đắc 漏lậu 盡tận 。 若nhược 死tử 時thời 得đắc 。 若nhược 命mạng 終chung 已dĩ 。 化hóa 生sanh 善thiện 處xứ 。 於ư 彼bỉ 間gian 得đắc 。 如như 聞văn 法Pháp 利lợi 中trung 說thuyết 。 又hựu 行hành 者giả 內nội 心tâm 發phát 勇dũng 猛mãnh 相tương/tướng 。 作tác 如như 是thị 念niệm 。 我ngã 若nhược 不bất 壞hoại 煩phiền 惱não 陣trận 者giả 終chung 不bất 空không 返phản 。 又hựu 行hành 者giả 依y 憍kiêu 慢mạn 。 心tâm 生sanh 如như 是thị 念niệm 。 他tha 人nhân 有hữu 信tín 等đẳng 善thiện 根căn 故cố 能năng 得đắc 定định 。 我ngã 今kim 亦diệc 有hữu 。 何hà 為vi 不bất 得đắc 。 如như 昔tích 菩Bồ 薩Tát 從tùng 阿a 羅la 邏la 等đẳng 仙tiên 人nhân 聞văn 法Pháp 。 作tác 如như 是thị 念niệm 。 是thị 人nhân 有hữu 信tín 等đẳng 善thiện 根căn 。 故cố 能năng 得đắc 法Pháp 。 我ngã 今kim 亦diệc 有hữu 。 何hà 故cố 不bất 得đắc 。 又hựu 行hành 者giả 知tri 煩phiền 惱não 劣liệt 弱nhược 智trí 慧tuệ 力lực 強cường/cưỡng 。 斷đoạn 之chi 何hà 難nạn/nan 。 如như 說thuyết 比Bỉ 丘Khâu 成thành 就tựu 。 六lục 法pháp 能năng 以dĩ 口khẩu 風phong 吹xuy 散tán 雪Tuyết 山Sơn 。 況huống 死tử 無vô 明minh 。 又hựu 行hành 者giả 生sanh 念niệm 。 我ngã 於ư 宿túc 世thế 不bất 修tu 定định 。 故cố 今kim 不bất 能năng 得đắc 。 今kim 若nhược 不bất 勤cần 後hậu 復phục 不bất 得đắc 。 故cố 應ưng 勤cần 習tập 。 又hựu 常thường 修tu 定định 故cố 心tâm 得đắc 住trú 處xứ 。 如như 瓶bình 轉chuyển 不bất 止chỉ 必tất 得đắc 住trú 處xứ 。 又hựu 行hành 者giả 生sanh 念niệm 。 我ngã 若nhược 常thường 勤cần 精tinh 進tấn 。 若nhược 得đắc 不bất 得đắc 後hậu 必tất 不bất 悔hối 。 故cố 應ưng 一nhất 心tâm 勤cần 修tu 諸chư 定định 。
道Đạo 諦Đế 聚tụ 智trí 論luận 中trung 智trí 相tương/tướng 品phẩm 第đệ 一nhất 百bách 八bát 十thập 九cửu 。
真chân 慧tuệ 名danh 智trí 。 真chân 者giả 謂vị 空không 無vô 我ngã 。 是thị 中trung 智trí 慧tuệ 名danh 為vi 真chân 智trí 。 假giả 名danh 中trung 慧tuệ 名danh 想tưởng 非phi 智trí 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 經kinh 中trung 說thuyết 。 如như 刀đao 能năng 割cát 。 聖thánh 弟đệ 子tử 以dĩ 智trí 慧tuệ 刀đao 。 能năng 斷đoạn 結kết 縛phược 使sử 纏triền 。 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 不bất 說thuyết 餘dư 法pháp 。 不bất 以dĩ 不bất 實thật 。 能năng 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 故cố 知tri 智trí 慧tuệ 為vi 實thật 。 問vấn 曰viết 。 汝nhữ 但đãn 說thuyết 慧tuệ 。 能năng 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 以dĩ 想tưởng 亦diệc 能năng 斷đoạn 諸chư 煩phiền 惱não 。 如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。 善thiện 修tu 無vô 常thường 想tưởng 。 故cố 能năng 破phá 一nhất 切thiết 。 欲dục 染nhiễm 色sắc 染nhiễm 及cập 無vô 色sắc 染nhiễm 一nhất 切thiết 戲hí 調điều 憍kiêu 慢mạn 無vô 明minh 。 答đáp 曰viết 不bất 然nhiên 。 慧tuệ 斷đoạn 煩phiền 惱não 以dĩ 想tưởng 名danh 說thuyết 。 佛Phật 二nhị 種chủng 語ngữ 。 一nhất 實thật 語ngữ 。 二nhị 名danh 字tự 語ngữ 。 如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。 慈từ 斷đoạn 瞋sân 恚khuể 。 而nhi 是thị 慈từ 法pháp 實thật 不bất 斷đoạn 結kết 。 但đãn 智trí 能năng 斷đoạn 如như 說thuyết 智trí 刀đao 。 斷đoạn 諸chư 煩phiền 惱não 。 故cố 知tri 慈từ 能năng 斷đoạn 結kết 。 是thị 名danh 字tự 語ngữ 。 又hựu 慧tuệ 義nghĩa 經kinh 中trung 說thuyết 。 解giải 知tri 故cố 名danh 慧tuệ 。 解giải 知tri 何hà 事sự 。 謂vị 色sắc 無vô 常thường 如như 實thật 知tri 無vô 常thường 。 受thọ 想tưởng 行hành 識thức 。 無vô 常thường 如như 實thật 知tri 無vô 常thường 。 是thị 名danh 智trí 慧tuệ 。 又hựu 說thuyết 。 聖thánh 弟đệ 子tử 定định 攝nhiếp 心tâm 者giả 。 如như 實thật 知tri 見kiến 。 是thị 故cố 知tri 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 緣duyên 名danh 為vi 智trí 慧tuệ 。 又hựu 智trí 慧tuệ 喻dụ 中trung 說thuyết 智trí 刀đao 慧tuệ 箭tiễn 等đẳng 。 是thị 喻dụ 皆giai 示thị 。 斷đoạn 除trừ 煩phiền 惱não 。 但đãn 真chân 智trí 慧tuệ 。 能năng 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 故cố 知tri 智trí 慧tuệ 為vi 實thật 。 又hựu 偈kệ 中trung 說thuyết 。 行hành 者giả 見kiến 世thế 間gian 一nhất 切thiết 。 諸chư 天thiên 人nhân 退thoái 失thất 真chân 智trí 故cố 貪tham 著trước 於ư 名danh 色sắc 。 世thế 間gian 多đa 見kiến 虛hư 妄vọng 常thường 樂nhạo/nhạc/lạc 淨tịnh 等đẳng 。 名danh 失thất 真chân 智trí 。 若nhược 見kiến 真chân 實thật 空không 無vô 我ngã 等đẳng 名danh 得đắc 真chân 智trí 。 故cố 知tri 智trí 慧tuệ 為vi 實thật 。 又hựu 經kinh 中trung 佛Phật 說thuyết 。 若nhược 人nhân 失thất 財tài 名danh 失thất 少thiểu 利lợi 。 若nhược 失thất 智trí 慧tuệ 名danh 失thất 大đại 利lợi 。 又hựu 說thuyết 。 於ư 諸chư 利lợi 中trung 財tài 是thị 少thiểu 利lợi 。 慧tuệ 為vi 最tối 利lợi 。 又hựu 說thuyết 。 於ư 諸chư 明minh 中trung 日nhật 月nguyệt 明minh 小tiểu 慧tuệ 明minh 第đệ 一nhất 。 若nhược 慧tuệ 非phi 實thật 。 佛Phật 以dĩ 何hà 故cố 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 又hựu 經kinh 中trung 說thuyết 。 慧tuệ 根căn 是thị 聖Thánh 諦Đế 攝nhiếp 。 又hựu 說thuyết 。 苦khổ 集tập 智trí 等đẳng 當đương 知tri 真chân 實thật 。 緣duyên 第đệ 一nhất 諦đế 。 是thị 名danh 智trí 慧tuệ 。 又hựu 說thuyết 。 於ư 諸chư 法pháp 中trung 。 智trí 慧tuệ 為vi 上thượng 。 又hựu 說thuyết 。 無vô 上thượng 正chánh 遍biến 知tri 。 亦diệc 說thuyết 慧tuệ 眼nhãn 。 故cố 知tri 其kỳ 實thật 。 又hựu 佛Phật 十Thập 力Lực 皆giai 是thị 智trí 性tánh 。 故cố 知tri 智trí 慧tuệ 為vi 實thật 。 緣duyên 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 爾nhĩ 則tắc 無vô 。 世thế 間gian 智trí 慧tuệ 。
答đáp 曰viết 。
實thật 無vô 世thế 間gian 智trí 慧tuệ 。 何hà 以dĩ 知tri 之chi 。 世thế 間gian 心tâm 緣duyên 假giả 名danh 。 出xuất 世thế 間gian 心tâm 。 緣duyên 空không 無vô 我ngã 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 世thế 間gian 即tức 是thị 假giả 名danh 。 出xuất 於ư 假giả 名danh 。 名danh 出xuất 世thế 間gian 。 問vấn 曰viết 。 汝nhữ 說thuyết 不bất 然nhiên 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 經kinh 中trung 說thuyết 。 識thức 何hà 所sở 識thức 。 謂vị 識thức 色sắc 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 法pháp 。 如như 是thị 陰ấm 界giới 入nhập 等đẳng 皆giai 以dĩ 識thức 識thức 。 今kim 是thị 識thức 皆giai 應ưng 。 名danh 出xuất 世thế 間gian 。 是thị 故cố 汝nhữ 言ngôn 世thế 間gian 心tâm 但đãn 緣duyên 假giả 名danh 不bất 能năng 緣duyên 實thật 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。 又hựu 意ý 識thức 亦diệc 能năng 實thật 緣duyên 。 以dĩ 能năng 緣duyên 受thọ 想tưởng 行hành 等đẳng 故cố 。 又hựu 佛Phật 說thuyết 二nhị 種chủng 正chánh 見kiến 。 世thế 間gian 出xuất 世thế 間gian 。 見kiến 有hữu 福phước 罪tội 等đẳng 名danh 為vi 世thế 間gian 。 若nhược 聖thánh 弟đệ 子tử 。 緣duyên 苦khổ 習tập 滅diệt 道đạo 。 無vô 漏lậu 念niệm 相tương 應ứng 慧tuệ 。 名danh 出xuất 世thế 間gian 。 又hựu 偈kệ 中trung 說thuyết 。 得đắc 世thế 上thượng 正chánh 見kiến 。 雖tuy 往vãng 來lai 生sanh 死tử 。 乃nãi 至chí 百bách 千thiên 世thế 。 常thường 不bất 墮đọa 惡ác 道đạo 。 又hựu 經kinh 中trung 說thuyết 。 邪tà 行hành 者giả 得đắc 生sanh 善thiện 處xứ 。 是thị 人nhân 罪tội 業nghiệp 未vị 成thành 。 善thiện 緣duyên 先tiên 熟thục 。 或hoặc 臨lâm 死tử 時thời 。 正chánh 見kiến 相tương 應ứng 。 善thiện 心tâm 現hiện 前tiền 。 故cố 生sanh 善thiện 處xứ 。 又hựu 十Thập 善Thiện 道Đạo 中trung 。 亦diệc 說thuyết 正chánh 見kiến 。 汝nhữ 云vân 何hà 言ngôn 。 無vô 世thế 間gian 智trí 。 又hựu 佛Phật 自tự 說thuyết 有hữu 三tam 種chủng 慧tuệ 。 聞văn 慧tuệ 思tư 慧tuệ 修tu 慧tuệ 。 聞văn 慧tuệ 思tư 慧tuệ 。 皆giai 是thị 世thế 間gian 。 修tu 慧tuệ 二nhị 種chủng 。 又hựu 佛Phật 生sanh 念niệm 。 羅la 睺hầu 羅la 比Bỉ 丘Khâu 未vị 能năng 成thành 就tựu 。 得đắc 解giải 脫thoát 慧tuệ 。 又hựu 說thuyết 。 五ngũ 法pháp 能năng 令linh 未vị 熟thục 解giải 脫thoát 心tâm 熟thục 。 此thử 皆giai 是thị 世thế 間gian 智trí 慧tuệ 。 又hựu 經kinh 中trung 說thuyết 。 有hữu 人nhân 能năng 出xuất 而nhi 不bất 能năng 觀quán 。 有hữu 人nhân 能năng 觀quán 而nhi 不bất 能năng 渡độ 。 得đắc 世thế 間gian 智trí 故cố 名danh 能năng 出xuất 。 未vị 見kiến 四Tứ 諦Đế 故cố 不bất 能năng 觀quán 。 若nhược 見kiến 四Tứ 諦Đế 而nhi 未vị 得đắc 漏lậu 盡tận 。 故cố 名danh 不bất 渡độ 。 又hựu 佛Phật 自tự 說thuyết 。 法pháp 智trí 比tỉ 智trí 他tha 心tâm 智trí 世thế 智trí 。 又hựu 說thuyết 。 宿túc 命mạng 智trí 生sanh 死tử 智trí 皆giai 是thị 有hữu 漏lậu 。 又hựu 說thuyết 。 法pháp 住trụ 智trí 泥Nê 洹Hoàn 智trí 。 如như 是thị 等đẳng 經Kinh 中trung 說thuyết 。 故cố 當đương 知tri 有hữu 有hữu 漏lậu 智trí 。
答đáp 曰viết 。
若nhược 有hữu 有hữu 漏lậu 智trí 慧tuệ 。 今kim 應ưng 當đương 說thuyết 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 。 智trí 差sai 別biệt 相tương/tướng 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 法pháp 墮đọa 有hữu 是thị 名danh 有hữu 漏lậu 。 異dị 則tắc 無vô 漏lậu 。
答đáp 曰viết 。
何hà 法pháp 名danh 墮đọa 有hữu 。 何hà 法pháp 名danh 不bất 墮đọa 有hữu 。 是thị 事sự 應ưng 答đáp 。 若nhược 不bất 能năng 答đáp 則tắc 非phi 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 相tương/tướng 。 汝nhữ 言ngôn 有hữu 世thế 間gian 心tâm 緣duyên 非phi 假giả 名danh 。 謂vị 識thức 諸chư 塵trần 等đẳng 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 佛Phật 說thuyết 凡phàm 夫phu 常thường 隨tùy 假giả 名danh 是thị 義nghĩa 。 以dĩ 一nhất 切thiết 凡phàm 夫phu 。 心tâm 不bất 破phá 假giả 名danh 。 故cố 常thường 隨tùy 我ngã 相tương/tướng 終chung 不bất 得đắc 離ly 。 雖tuy 見kiến 色sắc 亦diệc 不bất 離ly 瓶bình 等đẳng 相tương/tướng 。 故cố 凡phàm 夫phu 心tâm 不bất 緣duyên 實thật 義nghĩa 。 雖tuy 緣duyên 受thọ 想tưởng 等đẳng 法pháp 。 亦diệc 見kiến 是thị 我ngã 我ngã 所sở 。 故cố 知tri 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 心tâm 皆giai 緣duyên 假giả 名danh 。 汝nhữ 言ngôn 有hữu 諸chư 。 世thế 間gian 智trí 慧tuệ 。 謂vị 二nhị 種chủng 正chánh 見kiến 等đẳng 。 今kim 當đương 答đáp 心tâm 有hữu 二nhị 種chủng 。 癡si 心tâm 智trí 心tâm 。 緣duyên 假giả 名danh 法pháp 是thị 名danh 癡si 心tâm 。 若nhược 但đãn 緣duyên 法pháp 。 謂vị 空không 無vô 我ngã 是thị 名danh 智trí 心tâm 。 如như 解giải 無vô 明minh 經kinh 中trung 說thuyết 。 無vô 明minh 者giả 不bất 知tri 先tiên 。 不bất 知tri 後hậu 。 不bất 知tri 先tiên 後hậu 。 不bất 知tri 業nghiệp 。 不bất 知tri 報báo 。 不bất 知tri 先tiên 後hậu 業nghiệp 報báo 。 如như 是thị 等đẳng 處xứ 。 處xử 如như 實thật 不bất 知tri 不bất 見kiến 不bất 解giải 。 癡si 妄vọng 黑hắc 闇ám 。 故cố 名danh 為vi 無vô 明minh 。 如như 實thật 不bất 知tri 者giả 。 謂vị 不bất 知tri 空không 無vô 我ngã 。 是thị 凡phàm 夫phu 心tâm 常thường 在tại 假giả 名danh 緣duyên 假giả 名danh 。 故cố 名danh 為vi 無vô 明minh 。 緣duyên 空không 名danh 智trí 。 今kim 若nhược 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 心tâm 皆giai 緣duyên 假giả 名danh 。 緣duyên 假giả 名danh 心tâm 。 名danh 為vi 無vô 明minh 。 何hà 得đắc 言ngôn 有hữu 。 世thế 間gian 智trí 慧tuệ 。 問vấn 曰viết 。 如như 汝nhữ 說thuyết 智trí 慧tuệ 相tương/tướng 。 緣duyên 假giả 名danh 名danh 無vô 明minh 者giả 。 今kim 阿A 羅La 漢Hán 。 應ưng 有hữu 無vô 明minh 。 亦diệc 有hữu 緣duyên 瓶bình 等đẳng 心tâm 故cố 。
答đáp 曰viết 。
阿A 羅La 漢Hán 無vô 緣duyên 瓶bình 等đẳng 心tâm 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 初sơ 得đắc 道Đạo 時thời 。 已dĩ 壞hoại 一nhất 切thiết 假giả 名danh 相tương/tướng 。 故cố 但đãn 為vi 事sự 用dụng 故cố 說thuyết 瓶bình 等đẳng 。 不bất 著trước 見kiến 慢mạn 。 有hữu 三tam 種chủng 語ngữ 。 一nhất 從tùng 見kiến 生sanh 。 二nhị 從tùng 慢mạn 生sanh 。 三tam 從tùng 事sự 用dụng 生sanh 。 凡phàm 夫phu 若nhược 說thuyết 瓶bình 若nhược 說thuyết 人nhân 。 是thị 語ngữ 皆giai 從tùng 見kiến 生sanh 。 學học 人nhân 雖tuy 無vô 我ngã 見kiến 。 以dĩ 失thất 正chánh 念niệm 故cố 。 於ư 五ngũ 陰ấm 中trung 。 以dĩ 我ngã 慢mạn 相tương/tướng 說thuyết 是thị 人nhân 是thị 瓶bình 。 如như 差sai 摩ma 伽già 經kinh 中trung 說thuyết 。 事sự 用dụng 生sanh 者giả 。 謂vị 阿A 羅La 漢Hán 。 如như 大đại 迦Ca 葉Diếp 見kiến 僧tăng 伽già 梨lê 言ngôn 。 是thị 我ngã 物vật 。 天thiên 神thần 生sanh 疑nghi 。 佛Phật 釋thích 之chi 言ngôn 。 此thử 人nhân 永vĩnh 拔bạt 慢mạn 根căn 燒thiêu 盡tận 因nhân 緣duyên 。 云vân 何hà 有hữu 慢mạn 。 但đãn 以dĩ 世thế 間gian 名danh 字tự 故cố 說thuyết 。 故cố 知tri 阿A 羅La 漢Hán 。 無vô 瓶bình 等đẳng 心tâm 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 無vô 世thế 間gian 智trí 慧tuệ 。 說thuyết 二nhị 種chủng 正chánh 見kiến 等đẳng 。 經kinh 當đương 云vân 何hà 通thông 。
答đáp 曰viết 。
此thử 皆giai 是thị 想tưởng 以dĩ 智trí 名danh 說thuyết 。 佛Phật 能năng 通thông 達đạt 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 隨tùy 可khả 度độ 眾chúng 生sanh 。 立lập 種chủng 種chủng 名danh 。 如như 智trí 慧tuệ 以dĩ 受thọ 等đẳng 名danh 說thuyết 。 所sở 謂vị 受thọ 者giả 。 於ư 諸chư 法pháp 得đắc 解giải 脫thoát 。 亦diệc 說thuyết 善thiện 修tu 無vô 常thường 等đẳng 想tưởng 能năng 破phá 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 亦diệc 說thuyết 第đệ 四tứ 不bất 黑hắc 不bất 白bạch 業nghiệp 。 能năng 盡tận 諸chư 業nghiệp 。 所sở 謂vị 學học 思tư 。 又hựu 說thuyết 。 以dĩ 意ý 斷đoạn 諸chư 貪tham 著trước 。 又hựu 說thuyết 。 信tín 能năng 度độ 河hà 。 一nhất 心tâm 度độ 海hải 。 精tinh 進tấn 除trừ 苦khổ 。 慧tuệ 能năng 清thanh 淨tịnh 。 又hựu 說thuyết 。 眼nhãn 欲dục 見kiến 色sắc 眼nhãn 實thật 無vô 欲dục 。 但đãn 心tâm 欲dục 見kiến 以dĩ 眼nhãn 名danh 說thuyết 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 世thế 間gian 智trí 實thật 是thị 想tưởng 者giả 。 何hà 故cố 名danh 智trí 。 若nhược 無vô 因nhân 緣duyên 。 說thuyết 名danh 為vi 智trí 。 則tắc 一nhất 切thiết 想tưởng 皆giai 應ưng 名danh 智trí 。 亦diệc 可khả 說thuyết 有hữu 二nhị 種chủng 想tưởng 。 一nhất 緣duyên 世thế 諦đế 。 二nhị 緣duyên 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。
答đáp 曰viết 。
不bất 然nhiên 。 想tưởng 有hữu 種chủng 種chủng 差sai 別biệt 。 有hữu 想tưởng 極cực 癡si 乃nãi 至chí 不bất 識thức 世thế 間gian 善thiện 惡ác 。 有hữu 想tưởng 次thứ 癡si 能năng 別biệt 善thiện 惡ác 。 有hữu 想tưởng 小tiểu 癡si 能năng 緣duyên 骨cốt 相tương/tướng 等đẳng 。 不bất 離ly 假giả 名danh 則tắc 不bất 能năng 壞hoại 諸chư 陰ấm 相tương/tướng 。 此thử 想tưởng 能năng 順thuận 壞hoại 陰ấm 相tương/tướng 智trí 。 故cố 佛Phật 說thuyết 智trí 。 又hựu 此thử 想tưởng 能năng 與dữ 實thật 智trí 作tác 因nhân 。 故cố 名danh 為vi 智trí 。 世thế 間gian 有hữu 因nhân 中trung 說thuyết 果quả 。 如như 說thuyết 食thực 金kim 施thí 人nhân 五ngũ 事sự 女nữ 為vi 戒giới 垢cấu 。 好hảo/hiếu 岸ngạn 渠cừ 樂nhạo 法Pháp 伏phục 人nhân 樂nhạo/nhạc/lạc 。 又hựu 七thất 漏lậu 經kinh 中trung 說thuyết 。 用dụng 斷đoạn 等đẳng 漏lậu 因nhân 名danh 漏lậu 。 又hựu 說thuyết 。 以dĩ 食thực 為vi 命mạng 。 草thảo 為vi 牛ngưu 羊dương 。 亦diệc 說thuyết 衣y 食thực 等đẳng 物vật 皆giai 是thị 外ngoại 命mạng 。 若nhược 奪đoạt 人nhân 財tài 即tức 是thị 奪đoạt 命mạng 。 此thử 皆giai 說thuyết 因nhân 為vi 果quả 。 如như 是thị 智trí 因nhân 說thuyết 智trí 故cố 無vô 咎cữu 也dã 。 問vấn 曰viết 。 諸chư 念niệm 處xứ 及cập 煖noãn 等đẳng 中trung 。 心tâm 能năng 緣duyên 實thật 法pháp 是thị 無vô 漏lậu 耶da 。
答đáp 曰viết 。
無vô 漏lậu 心tâm 能năng 破phá 假giả 名danh 。 是thị 故cố 隨tùy 心tâm 能năng 破phá 假giả 名danh 。 從tùng 此thử 以dĩ 來lai 。 名danh 為vi 無vô 漏lậu 。 問vấn 曰viết 。 齊tề 何hà 處xứ 心tâm 能năng 破phá 假giả 名danh 。
答đáp 曰viết 。
隨tùy 能năng 具cụ 足túc 見kiến 五ngũ 陰ấm 生sanh 滅diệt 相tương/tướng 。
爾nhĩ 時thời 得đắc 無vô 常thường 想tưởng 。 無vô 常thường 想tưởng 能năng 令linh 行hành 者giả 。 具cụ 無vô 我ngã 想tưởng 。 如như 說thuyết 聖thánh 弟đệ 子tử 以dĩ 無vô 常thường 想tưởng 修tu 心tâm 。 則tắc 能năng 住trụ 無vô 我ngã 想tưởng 。 以dĩ 無vô 我ngã 想tưởng 修tu 心tâm 能năng 速tốc 得đắc 解giải 脫thoát 。 貪tham 恚khuể 癡si 等đẳng 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 若nhược 無vô 我ngã 想tưởng 修tu 心tâm 則tắc 能năng 住trụ 苦khổ 想tưởng 。 以dĩ 我ngã 想tưởng 故cố 雖tuy 苦khổ 不bất 覺giác 。 是thị 故cố 若nhược 法pháp 無vô 常thường 無vô 我ngã 亦diệc 苦khổ 。 智trí 者giả 則tắc 能năng 深thâm 生sanh 惡ác 厭yếm 。 故cố 無vô 我ngã 想tưởng 能năng 具cụ 苦khổ 想tưởng 。 問vấn 曰viết 。 汝nhữ 何hà 故cố 壞hoại 次thứ 第đệ 說thuyết 。 經kinh 中trung 說thuyết 。 若nhược 無vô 常thường 即tức 是thị 苦khổ 。 苦khổ 即tức 是thị 無vô 我ngã 。 故cố 無vô 常thường 想tưởng 能năng 具cụ 苦khổ 想tưởng 。 苦khổ 想tưởng 能năng 具cụ 無vô 我ngã 想tưởng 。
答đáp 曰viết 。
經kinh 中trung 說thuyết 。 無vô 常thường 想tưởng 修tu 。 聖thánh 弟đệ 子tử 心tâm 能năng 住trụ 無vô 我ngã 想tưởng 。 故cố 無vô 常thường 想tưởng 能năng 具cụ 足túc 無vô 我ngã 想tưởng 。 又hựu 如như 是thị 說thuyết 亦diệc 有hữu 道Đạo 理lý 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 說thuyết 我ngã 者giả 為vi 成thành 後hậu 世thế 故cố 說thuyết 我ngã 是thị 常thường 。 是thị 故cố 若nhược 見kiến 。 五ngũ 陰ấm 無vô 常thường 。 即tức 知tri 無vô 我ngã 。 如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。 若nhược 人nhân 說thuyết 眼nhãn 是thị 我ngã 則tắc 無vô 道Đạo 理lý 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 眼nhãn 有hữu 生sanh 滅diệt 。 若nhược 眼nhãn 是thị 我ngã 我ngã 即tức 生sanh 滅diệt 。 有hữu 如như 是thị 過quá 。 問vấn 曰viết 。 此thử 二nhị 經kinh 當đương 云vân 何hà 通thông 。
答đáp 曰viết 。
苦khổ 想tưởng 二nhị 種chủng 。 一nhất 從tùng 無vô 常thường 想tưởng 生sanh 名danh 壞hoại 苦khổ 想tưởng 。 一nhất 從tùng 無vô 我ngã 想tưởng 生sanh 名danh 行hành 苦khổ 想tưởng 。 是thị 故cố 二nhị 經kinh 。 亦diệc 不bất 相tương 違vi 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 爾nhĩ 者giả 念niệm 處xứ 煖noãn 等đẳng 法pháp 中trung 有hữu 無vô 常thường 想tưởng 。 此thử 法pháp 皆giai 應ưng 是thị 無vô 漏lậu 答đáp 曰viết 。 念niệm 處xứ 等đẳng 中trung 若nhược 是thị 無vô 漏lậu 有hữu 何hà 咎cữu 耶da 。 問vấn 曰viết 。 凡phàm 夫phu 心tâm 不bất 應ưng 是thị 無vô 漏lậu 。 亦diệc 凡phàm 夫phu 心tâm 有hữu 妄vọng 念niệm 等đẳng 。 云vân 何hà 當đương 是thị 無vô 漏lậu 。
答đáp 曰viết 。
此thử 人nhân 非phi 直trực 是thị 凡phàm 夫phu 。 是thị 人nhân 名danh 行hành 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果quả 。 問vấn 曰viết 。 行hành 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 。 果quả 在tại 見kiến 諦Đế 道đạo 中trung 。 念niệm 處xứ 等đẳng 法pháp 不bất 名danh 見kiến 諦Đế 。
答đáp 曰viết 。
行hành 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 。 果quả 有hữu 近cận 有hữu 遠viễn 。 住trụ 念niệm 處xứ 等đẳng 中trung 名danh 遠viễn 行hành 者giả 。 見kiến 諦Đế 名danh 近cận 。 何hà 以dĩ 知tri 之chi 。 佛Phật 於ư 斧phủ 柯kha 喻dụ 經kinh 中trung 說thuyết 。 若nhược 知tri 若nhược 見kiến 故cố 得đắc 漏lậu 盡tận 。 知tri 見kiến 何hà 法pháp 。 謂vị 此thử 色sắc 等đẳng 此thử 色sắc 等đẳng 生sanh 。 此thử 色sắc 等đẳng 滅diệt 。 若nhược 不bất 修tu 道Đạo 則tắc 。 不bất 得đắc 漏lậu 盡tận 。 修tu 之chi 則tắc 得đắc 。 如như 抱bão 卵noãn 喻dụ 。 又hựu 行hành 者giả 常thường 修tu 道Đạo 品phẩm 煩phiền 惱não 微vi 塵trần 。 雖tuy 不bất 數số 覺giác 盡tận 已dĩ 乃nãi 知tri 如như 斧phủ 柯kha 喻dụ 。 又hựu 行hành 者giả 常thường 修tu 三tam 十thập 七thất 品phẩm 。 欲dục 縛phược 結kết 纏triền 易dị 可khả 散tán 壞hoại 。 如như 海hải 舡# 喻dụ 。 故cố 知tri 從tùng 念niệm 處xứ 來lai 修tu 習tập 道Đạo 品Phẩm 。 皆giai 名danh 初sơ 果quả 者giả 。 又hựu 若nhược 一nhất 念niệm 若nhược 十thập 五ngũ 念niệm 中trung 。 不bất 得đắc 修tu 習tập 。 當đương 知tri 此thử 是thị 。 遠viễn 行hành 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 者giả 。 問vấn 曰viết 。 初sơ 說thuyết 知tri 此thử 色sắc 等đẳng 此thử 色sắc 等đẳng 生sanh 此thử 色sắc 等đẳng 滅diệt 。 是thị 初sơ 果quả 道đạo 。 後hậu 三tam 喻dụ 是thị 三tam 果quả 道đạo 。 是thị 故cố 不bất 名danh 行hành 初sơ 果quả 者giả 。
答đáp 曰viết 。
若nhược 卵noãn 不bất 抱bão 則tắc 壞hoại 。 抱bão 則tắc 成thành 就tựu 。 如như 是thị 從tùng 念niệm 處xứ 來lai 初sơ 發phát 修tu 習tập 。 若nhược 不bất 能năng 成thành 不bất 名danh 為vi 行hành 。 能năng 成thành 則tắc 是thị 學học 人nhân 名danh 不bất 爛lạn 壞hoại 能năng 堪kham 受thọ 者giả 。 是thị 故cố 若nhược 於ư 念niệm 處xứ 等đẳng 中trung 爛lạn 壞hoại 。 則tắc 名danh 凡phàm 夫phu 。 若nhược 修tu 習tập 成thành 則tắc 名danh 行hành 初sơ 果quả 者giả 。 猶do 在tại 㲉xác 中trung 。 若nhược 得đắc 出xuất 㲉xác 。 名danh 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 。 故cố 知tri 在tại 念niệm 處xứ 等đẳng 中trung 名danh 遠viễn 行hành 者giả 。 又hựu 郁uất 伽già 長trưởng 者giả 。 供cúng 養dường 眾chúng 僧Tăng 。 天thiên 神thần 示thị 言ngôn 。 此thử 是thị 阿A 羅La 漢Hán 。 乃nãi 至chí 此thử 是thị 行hành 初sơ 果quả 者giả 。 若nhược 在tại 見kiến 諦Đế 道đạo 。 云vân 何hà 可khả 示thị 。 當đương 知tri 是thị 遠viễn 行hành 者giả 。 又hựu 經kinh 中trung 佛Phật 說thuyết 。 若nhược 無vô 信tín 等đẳng 五ngũ 根căn 。 是thị 人nhân 名danh 住trụ 外ngoại 凡phàm 夫phu 中trung 。 是thị 義nghĩa 說thuyết 有hữu 內nội 外ngoại 凡phàm 夫phu 。 若nhược 不bất 得đắc 達đạt 分phần/phân 善thiện 根căn 。 名danh 外ngoại 凡phàm 夫phu 。 得đắc 名danh 為vi 內nội 。 是thị 內nội 凡phàm 夫phu 亦diệc 名danh 聖thánh 人nhân 。 亦diệc 名danh 凡phàm 夫phu 。 因nhân 外ngoại 凡phàm 夫phu 故cố 名danh 聖thánh 人nhân 。 因nhân 見kiến 諦Đế 道đạo 故cố 名danh 凡phàm 夫phu 。 如như 阿A 難Nan 語ngứ 車Xa 匿Nặc 言ngôn 。 凡phàm 夫phu 不bất 能năng 念niệm 色sắc 空không 無vô 我ngã 受thọ 想tưởng 行hành 識thức 空không 無vô 我ngã 。 一nhất 切thiết 諸chư 行hành 無vô 常thường 。 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 我ngã 。 寂tịch 滅diệt 泥Nê 洹Hoàn 。
爾nhĩ 時thời 車Xa 匿Nặc 。 來lai 入nhập 法pháp 位vị 。 亦diệc 說thuyết 凡phàm 夫phu 不bất 能năng 念niệm 此thử 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 近cận 若nhược 遠viễn 。 俱câu 名danh 行hành 者giả 。 有hữu 何hà 差sai 別biệt 。
答đáp 曰viết 。
若nhược 見kiến 滅Diệt 諦Đế 名danh 真chân 行hành 者giả 。 若nhược 在tại 遠viễn 分phần/phân 善thiện 根căn 。 見kiến 五ngũ 陰ấm 無vô 常thường 。 苦khổ 空không 無vô 我ngã 。 而nhi 未vị 見kiến 滅diệt 。 是thị 名danh 名danh 字tự 行hành 者giả 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。 比Bỉ 丘Khâu 問vấn 佛Phật 。 何hà 名danh 見kiến 法pháp 。
佛Phật 言ngôn 。
因nhân 眼nhãn 緣duyên 色sắc 生sanh 眼nhãn 識thức 。 即tức 共cộng 生sanh 受thọ 想tưởng 思tư 等đẳng 。 是thị 一nhất 切thiết 法pháp 。 皆giai 無vô 常thường 敗bại 壞hoại 。 不bất 可khả 保bảo 信tín 。 若nhược 法pháp 無vô 常thường 即tức 是thị 苦khổ 。 是thị 苦khổ 生sanh 亦diệc 苦khổ 住trụ 亦diệc 苦khổ 數sác 數sác 起khởi 相tương/tướng 亦diệc 苦khổ 。 乃nãi 至chí 意ý 法pháp 亦diệc 如như 是thị 。 若nhược 此thử 苦khổ 滅diệt 餘dư 苦khổ 不bất 生sanh 。 更cánh 無vô 相tướng 續tục 。 行hành 者giả 心tâm 念niệm 。 是thị 處xứ 寂tịch 滅diệt 微vi 妙diệu 。 謂vị 捨xả 一nhất 切thiết 虛hư 妄vọng 貪tham 愛ái 盡tận 滅diệt 。 離ly 寂tịch 泥Nê 洹Hoàn 。 若nhược 於ư 此thử 法Pháp 。 中trung 心tâm 入nhập 信tín 解giải 。 不bất 動động 不bất 轉chuyển 。 不bất 憂ưu 不bất 怖bố 。 從tùng 此thử 已dĩ 來lai 。 名danh 為vi 見kiến 法pháp 。 故cố 知tri 行hành 者giả 。 若nhược 以dĩ 無vô 常thường 等đẳng 行hành 觀quán 見kiến 五ngũ 陰ấm 。 名danh 遠viễn 行hành 者giả 。 若nhược 見kiến 滅Diệt 諦Đế 名danh 近cận 行hành 者giả 。 如như 車Xa 匿Nặc 答đáp 諸chư 上thượng 座tòa 。 我ngã 亦diệc 能năng 念niệm 色sắc 等đẳng 無vô 常thường 。 而nhi 於ư 一nhất 切thiết 。 行hành 滅diệt 愛ái 盡tận 。 泥Nê 洹Hoàn 心tâm 不bất 能năng 入nhập 通thông 達đạt 信tín 解giải 。 若nhược 如như 是thị 知tri 。 不bất 名danh 見kiến 法pháp 。 又hựu 說thuyết 。 行hành 者giả 若nhược 於ư 此thử 法Pháp 。 以dĩ 軟nhuyễn 慧tuệ 信tín 忍nhẫn 名danh 信tín 行hành 者giả 。 過quá 凡phàm 夫phu 地địa 入nhập 正Chánh 法Pháp 位vị 。 不bất 得đắc 初sơ 果quả 。 終chung 不bất 中trung 夭yểu 。 若nhược 以dĩ 利lợi 慧tuệ 信tín 忍nhẫn 。 是thị 名danh 法Pháp 行hành 。 見kiến 此thử 法pháp 已dĩ 能năng 斷đoạn 三tam 結kết 。 名danh 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 。 明minh 了liễu 無vô 餘dư 。 名danh 阿A 羅La 漢Hán 。 故cố 知tri 見kiến 滅diệt 名danh 近cận 行hành 者giả 。 問vấn 曰viết 。 行hành 者giả 何hà 故cố 不bất 盡tận 見kiến 滅diệt 。
答đáp 曰viết 。
經kinh 中trung 說thuyết 。 諸chư 法pháp 無vô 性tánh 。 從tùng 眾chúng 緣duyên 生sanh 。 是thị 法Pháp 甚thậm 深thâm 。 一nhất 切thiết 愛ái 盡tận 寂tịch 滅diệt 泥Nê 洹Hoàn 。 是thị 處xứ 難nan 見kiến 。 佛Phật 觀quán 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 滅diệt 。 故cố 成thành 無vô 上thượng 道Đạo 。 又hựu 法pháp 印ấn 中trung 說thuyết 。 行hành 者giả 若nhược 觀quán 五ngũ 陰ấm 無vô 常thường 。 敗bại 壞hoại 虛hư 妄vọng 不bất 堅kiên 固cố 。 亦diệc 名danh 為vi 空không 。 而nhi 名danh 知tri 見kiến 未vị 淨tịnh 。 此thử 經Kinh 後hậu 說thuyết 。 行hành 者giả 作tác 如như 是thị 念niệm 。 我ngã 所sở 見kiến 所sở 聞văn 。 所sở 嗅khứu 所sở 嘗thường 所sở 觸xúc 所sở 念niệm 。 以dĩ 此thử 因nhân 緣duyên 生sanh 識thức 。 是thị 識thức 因nhân 緣duyên 。 為vi 常thường 無vô 常thường 。 即tức 知tri 無vô 常thường 。 若nhược 從tùng 無vô 常thường 因nhân 緣duyên 生sanh 識thức 云vân 何hà 當đương 常thường 。 是thị 故cố 見kiến 一nhất 切thiết 五ngũ 陰ấm 無vô 常thường 。 從tùng 眾chúng 緣duyên 生sanh 。 盡tận 相tương/tướng 壞hoại 相tương 離ly 相tương/tướng 滅diệt 相tương/tướng 。
爾nhĩ 時thời 行hành 者giả 。 知tri 見kiến 清thanh 淨tịnh 。 以dĩ 說thuyết 滅diệt 盡tận 名danh 知tri 見kiến 淨tịnh 。 故cố 知tri 見kiến 滅diệt 名danh 見kiến 聖Thánh 諦Đế 。 又hựu 先tiên 法pháp 住trụ 智trí 後hậu 泥Nê 洹Hoàn 智trí 。 故cố 見kiến 滅Diệt 諦Đế 名danh 得đắc 聖thánh 道Đạo 。
見Kiến 一Nhất 諦Đế 品Phẩm 第đệ 一nhất 百bách 九cửu 十thập
問vấn 曰viết 。 汝nhữ 說thuyết 但đãn 見kiến 滅Diệt 諦Đế 名danh 行hành 果quả 者giả 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 經kinh 中trung 佛Phật 說thuyết 。 我ngã 及cập 汝nhữ 等đẳng 。 不bất 能năng 如như 實thật 見kiến 四Tứ 諦Đế 。 故cố 久cửu 處xứ 生sanh 死tử 。 今kim 見kiến 是thị 四Tứ 諦Đế 身thân 因nhân 緣duyên 斷đoạn 生sanh 死tử 根căn 盡tận 。 更cánh 不bất 受thọ 有hữu 。 當đương 知tri 見kiến 四Tứ 諦Đế 故cố 名danh 行hành 果quả 者giả 。 非phi 但đãn 見kiến 滅diệt 。 又hựu 佛Phật 說thuyết 。 上thượng 法pháp 所sở 謂vị 四Tứ 諦Đế 。 是thị 故cố 行hành 者giả 。 應ưng 悉tất 知tri 見kiến 。 又hựu 說thuyết 。 若nhược 人nhân 法Pháp 服phục 毀hủy 形hình 。 正chánh 信tín 出xuất 家gia 。 皆giai 為vi 見kiến 四Tứ 諦Đế 故cố 。 若nhược 人nhân 欲dục 得đắc 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 。 斯Tư 陀Đà 含Hàm 阿A 那Na 含Hàm 道Đạo 。 皆giai 為vi 見kiến 四Tứ 諦Đế 故cố 。 若nhược 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 佛Phật 道Đạo 。 皆giai 已dĩ 見kiến 四Tứ 諦Đế 故cố 。 故cố 知tri 非phi 但đãn 見kiến 滅Diệt 諦Đế 也dã 。 又hựu 佛Phật 自tự 說thuyết 。 四Tứ 諦Đế 以dĩ 次thứ 第đệ 得đắc 。 又hựu 轉chuyển 法Pháp 輪luân 經kinh 中trung 說thuyết 。 我ngã 觀quán 此thử 苦khổ 。 此thử 苦khổ 因nhân 此thử 苦khổ 滅diệt 此thử 苦khổ 滅diệt 道đạo 。 於ư 是thị 中trung 生sanh 。 眼nhãn 智trí 明minh 覺giác 。 如như 是thị 三tam 轉chuyển 。 皆giai 說thuyết 四Tứ 諦Đế 。 又hựu 經kinh 中trung 說thuyết 。 鮮tiên 淨tịnh 白bạch 疊điệp 投đầu 之chi 池trì 中trung 即tức 時thời 受thọ 色sắc 。 此thử 人nhân 如như 是thị 。 即tức 於ư 一nhất 坐tọa 。 見kiến 四tứ 真Chân 諦Đế 。 又hựu 說thuyết 。 行hành 者giả 淨tịnh 心tâm 正chánh 觀quán 苦Khổ 諦Đế 乃nãi 至chí 道Đạo 諦Đế 。 如như 是thị 見kiến 故cố 。 從tùng 欲dục 漏lậu 有hữu 漏lậu 無vô 明minh 漏lậu 中trung 。 心tâm 得đắc 解giải 脫thoát 。 又hựu 諸chư 經kinh 中trung 說thuyết 。 聖Thánh 諦Đế 處xứ 盡tận 皆giai 說thuyết 四Tứ 諦Đế 。 不bất 但đãn 說thuyết 滅diệt 。 又hựu 佛Phật 說thuyết 四Tứ 智Trí 。 苦khổ 智trí 集tập 智trí 滅diệt 智trí 道đạo 智trí 皆giai 為vi 四Tứ 諦Đế 故cố 。 有hữu 行hành 者giả 法pháp 應ưng 遍biến 見kiến 四Tứ 諦Đế 。 猶do 如như 良lương 醫y 。 應ưng 知tri 病bệnh 知tri 病bệnh 因nhân 破phá 病bệnh 破phá 病bệnh 藥dược 。 如như 是thị 行hành 者giả 。 欲dục 脫thoát 諸chư 苦khổ 。 應ưng 知tri 苦khổ 苦khổ 因nhân 苦khổ 滅diệt 苦khổ 滅diệt 道đạo 。 若nhược 不bất 知tri 苦khổ 何hà 由do 當đương 知tri 苦khổ 因nhân 苦khổ 滅diệt 。 及cập 苦khổ 滅diệt 道đạo 。 故cố 知tri 非phi 但đãn 見kiến 滅diệt 。
答đáp 曰viết 。
諸chư 有hữu 說thuyết 四Tứ 聖Thánh 諦Đế 利lợi 。 皆giai 於ư 陰ấm 界giới 入nhập 等đẳng 中trung 說thuyết 。 謂vị 知tri 此thử 色sắc 等đẳng 色sắc 等đẳng 生sanh 滅diệt 。 故cố 得đắc 漏lậu 盡tận 。 又hựu 佛Phật 自tự 說thuyết 。 我ngã 於ư 色sắc 等đẳng 陰ấm 中trung 。 不bất 如như 實thật 知tri 。 味vị 過quá 出xuất 離ly 。 終chung 不bất 自tự 謂vị 。 得đắc 無vô 上thượng 道Đạo 。 若nhược 如như 實thật 知tri 。 則tắc 自tự 知tri 得đắc 道Đạo 。 又hựu 城thành 喻dụ 經kinh 說thuyết 。 我ngã 若nhược 未vị 知tri 老lão 死tử 老lão 死tử 生sanh 老lão 死tử 滅diệt 老lão 死tử 滅diệt 道đạo 。 乃nãi 至chí 諸chư 行hành 諸chư 行hành 。 生sanh 諸chư 行hành 滅diệt 諸chư 行hành 滅diệt 道đạo 。 不bất 自tự 說thuyết 我ngã 得đắc 無vô 上thượng 道đạo 。 若nhược 如như 實thật 知tri 。 自tự 說thuyết 得đắc 佛Phật 。 如như 是thị 等đẳng 見kiến 若nhược 是thị 得đắc 道Đạo 見kiến 者giả 。 則tắc 十thập 六lục 心tâm 不bất 名danh 得đắc 道Đạo 問vấn 曰viết 。 我ngã 不bất 說thuyết 此thử 名danh 得đắc 道Đạo 見kiến 。 是thị 思tư 惟duy 時thời 。
答đáp 曰viết 。
四Tứ 諦Đế 中trung 亦diệc 如như 是thị 說thuyết 。 亦diệc 可khả 說thuyết 是thị 思tư 惟duy 時thời 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 應ưng 說thuyết 因nhân 緣duyên 。 見kiến 四Tứ 諦Đế 名danh 得đắc 道Đạo 時thời 。 見kiến 五ngũ 陰ấm 等đẳng 為vi 思tư 惟duy 時thời 。 問vấn 曰viết 。 斷đoạn 煩phiền 惱não 智trí 名danh 為vi 得đắc 道Đạo 。 思tư 惟duy 五ngũ 陰ấm 。 等đẳng 不bất 斷đoạn 煩phiền 惱não 。
答đáp 曰viết 。
我ngã 先tiên 已dĩ 說thuyết 五ngũ 陰ấm 等đẳng 智trí 亦diệc 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 如như 說thuyết 知tri 見kiến 色sắc 等đẳng 故cố 得đắc 漏lậu 盡tận 。 又hựu 說thuyết 。 見kiến 世thế 間gian 集tập 則tắc 滅diệt 無vô 見kiến 。 見kiến 世thế 間gian 滅diệt 則tắc 滅diệt 有hữu 見kiến 。 又hựu 佛Phật 自tự 觀quán 因nhân 緣duyên 得đắc 道Đạo 。 又hựu 甄chân 叔thúc 伽già 經kinh 中trung 說thuyết 種chủng 種chủng 。 得đắc 道Đạo 因nhân 緣duyên 。 有hữu 人nhân 觀quán 五ngũ 陰ấm 得đắc 道Đạo 。 或hoặc 觀quán 十thập 二nhị 入nhập 十thập 八bát 界giới 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 等đẳng 得đắc 道Đạo 。 故cố 知tri 非phi 但đãn 以dĩ 四Tứ 諦Đế 得đắc 道Đạo 。 若nhược 汝nhữ 意ý 謂vị 雖tuy 有hữu 是thị 說thuyết 不bất 以dĩ 此thử 觀quán 。 能năng 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 亦diệc 可khả 說thuyết 言ngôn 雖tuy 觀quán 四Tứ 諦Đế 。 不bất 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 又hựu 要yếu 當đương 以dĩ 真Chân 諦Đế 得đắc 道Đạo 。 而nhi 解giải 四Tứ 諦Đế 中trung 說thuyết 。 生sanh 苦khổ 老lão 苦khổ 。 病bệnh 苦khổ 死tử 苦khổ 。 怨oán 憎tăng 會hội 苦khổ 。 愛ái 別biệt 離ly 苦khổ 。 所sở 求cầu 不bất 得đắc 苦khổ 。 取thủ 要yếu 言ngôn 之chi 。 五ngũ 陰ấm 為vi 苦khổ 。 又hựu 說thuyết 。 苦khổ 因nhân 所sở 謂vị 貪tham 愛ái 。 常thường 隨tùy 喜hỷ 樂lạc 處xứ 處xứ 受thọ 身thân 。 觀quán 如như 是thị 等đẳng 。 不bất 應ưng 盡tận 漏lậu 。 此thử 皆giai 世thế 諦đế 。 非phi 第đệ 一nhất 故cố 。 問vấn 曰viết 。 雖tuy 觀quán 生sanh 死tử 等đẳng 不bất 應ưng 盡tận 漏lậu 。 略lược 說thuyết 五ngũ 陰ấm 皆giai 苦khổ 。 是thị 中trung 有hữu 智trí 。 能năng 破phá 煩phiền 惱não 。
答đáp 曰viết 。
餘dư 三tam 諦đế 云vân 何hà 。 故cố 知tri 汝nhữ 自tự 。 憶ức 想tưởng 分phân 別biệt 。 又hựu 觀quán 五ngũ 陰ấm 皆giai 苦khổ 。 是thị 散tán 亂loạn 心tâm 。 不bất 應ưng 得đắc 道Đạo 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 不bất 以dĩ 四Tứ 諦Đế 得đắc 道Đạo 。 當đương 以dĩ 何hà 法pháp 得đắc 道Đạo 。
答đáp 曰viết 。
以dĩ 一nhất 諦đế 得đắc 道Đạo 。 所sở 謂vị 為vi 滅diệt 。 如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。 妄vọng 名danh 虛hư 誑cuống 實thật 名danh 不bất 顛điên 倒đảo 。 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 法pháp 。 皆giai 虛hư 誑cuống 妄vọng 取thủ 。 故cố 知tri 行hành 者giả 隨tùy 心tâm 在tại 有hữu 為vi 法pháp 中trung 。 皆giai 非phi 真chân 實thật 。 如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。 諸chư 有hữu 為vi 法pháp 虛hư 誑cuống 。 如như 幻huyễn 如như 焰diễm 。 如như 夢mộng 如như 假giả 借tá 等đẳng 。 如như 法Pháp 句cú 經kinh 中trung 說thuyết 。 虛hư 妄vọng 繫hệ 世thế 間gian 似tự 如như 有hữu 堅kiên 實thật 。 實thật 無vô 見kiến 如như 有hữu 。 正chánh 觀quán 則tắc 皆giai 無vô 。 如như 實thật 無vô 男nam 女nữ 法pháp 。 但đãn 五ngũ 陰ấm 和hòa 合hợp 強cường/cưỡng 名danh 男nam 女nữ 。 凡phàm 夫phu 倒đảo 惑hoặc 。 謂vị 之chi 實thật 有hữu 行hành 者giả 觀quán 此thử 五ngũ 陰ấm 空không 無vô 我ngã 。 故cố 即tức 不bất 復phục 見kiến 。 如như 法Pháp 印ấn 經kinh 中trung 說thuyết 。 行hành 者giả 觀quán 色sắc 無vô 常thường 。 空không 虛hư 離ly 相tương/tướng 。 無vô 常thường 者giả 。 謂vị 色sắc 體thể 性tánh 無vô 常thường 。 空không 虛hư 者giả 如như 瓶bình 中trung 無vô 水thủy 名danh 曰viết 空không 瓶bình 。 如như 是thị 五ngũ 陰ấm 。 中trung 無vô 神thần 我ngã 。 故cố 名danh 為vi 空không 。 如như 是thị 觀quán 者giả 。 者giả 亦diệc 名danh 為vi 空không 。 亦diệc 名danh 知tri 見kiến 未vị 淨tịnh 。 以dĩ 未vị 能năng 見kiến 五ngũ 陰ấm 滅diệt 故cố 。 後hậu 乃nãi 見kiến 滅diệt 。 所sở 謂vị 行hành 者giả 。 作tác 如như 是thị 念niệm 。 我ngã 所sở 見kiến 聞văn 等đẳng 。 故cố 知tri 見kiến 滅diệt 諸chư 煩phiền 惱não 盡tận 。 問vấn 曰viết 。 何hà 故cố 見kiến 滅diệt 則tắc 煩phiền 惱não 盡tận 非phi 餘dư 諦đế 耶da 。
答đáp 曰viết 。
行hành 者giả 爾nhĩ 時thời 。 苦khổ 想tưởng 決quyết 定định 。 若nhược 未vị 證chứng 滅diệt 相tương/tướng 。 於ư 有hữu 為vi 法pháp 。 中trung 苦khổ 心tâm 未vị 定định 。 如như 人nhân 不bất 得đắc 初sơ 禪thiền 喜hỷ 樂lạc 。 於ư 五ngũ 欲dục 中trung 。 不bất 生sanh 厭yếm 想tưởng 。 又hựu 如như 未vị 得đắc 無vô 覺giác 觀quán 定định 。 於ư 覺giác 觀quán 定định 。 不bất 以dĩ 為vi 患hoạn 。 行hành 者giả 亦diệc 爾nhĩ 。 未vị 證chứng 泥Nê 洹Hoàn 寂tịch 滅diệt 。 相tương/tướng 時thời 不bất 得đắc 行hành 苦khổ 。 當đương 知tri 見kiến 滅Diệt 諦Đế 故cố 苦khổ 想tưởng 具cụ 足túc 。 苦khổ 想tưởng 具cụ 足túc 故cố 愛ái 等đẳng 結kết 斷đoạn 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 見kiến 滅Diệt 諦Đế 故cố 苦khổ 想tưởng 具cụ 足túc 。 應ưng 見kiến 滅Diệt 諦Đế 後hậu 煩phiền 惱não 方phương 斷đoạn 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 見kiến 滅Diệt 諦Đế 已dĩ 苦khổ 想tưởng 具cụ 故cố 。
答đáp 曰viết 。
非phi 後hậu 時thời 斷đoạn 。 隨tùy 於ư 滅diệt 中trung 得đắc 寂tịch 滅diệt 相tương/tướng 。 即tức 時thời 苦khổ 想tưởng 具cụ 足túc 。 後hậu 當đương 現hiện 前tiền 。 如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。 行hành 者giả 於ư 集tập 生sanh 相tương/tướng 。 法pháp 知tri 盡tận 滅diệt 相tương/tướng 。 即tức 於ư 法pháp 中trung 。 得đắc 法Pháp 眼nhãn 淨tịnh 。 又hựu 人nhân 於ư 諸chư 陰ấm 中trung 常thường 有hữu 我ngã 心tâm 。 雖tuy 觀quán 諸chư 陰ấm 無vô 常thường 苦khổ 等đẳng 。 未vị 得đắc 永vĩnh 滅diệt 。 若nhược 見kiến 滅Diệt 諦Đế 以dĩ 無vô 相tướng 故cố 。 我ngã 心tâm 永vĩnh 滅diệt 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 見kiến 滅Diệt 諦Đế 則tắc 我ngã 心tâm 盡tận 。 何hà 故cố 佛Phật 觀quán 前tiền 人nhân 柔nhu 軟nhuyễn 心tâm 等đẳng 。 為vi 說thuyết 四Tứ 諦Đế 。 不bất 但đãn 說thuyết 滅diệt 。
答đáp 曰viết 。
此thử 中trung 有hữu 順thuận 道Đạo 行hạnh 。 何hà 者giả 以dĩ 無vô 常thường 想tưởng 無vô 我ngã 想tưởng 具cụ 足túc 故cố 。 得đắc 此thử 苦khổ 觀quán 以dĩ 其kỳ 近cận 道đạo 。 是thị 故cố 合hợp 說thuyết 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 得đắc 道Đạo 時thời 。 斷đoạn 身thân 見kiến 者giả 。 何hà 故cố 復phục 說thuyết 。 戒giới 取thủ 疑nghi 耶da 。
答đáp 曰viết 。
行hành 者giả 得đắc 道Đạo 現hiện 見kiến 諸chư 法pháp 。 皆giai 空không 無vô 我ngã 。 即tức 不bất 復phục 疑nghi 。 不bất 同đồng 凡phàm 夫phu 聞văn 思tư 等đẳng 觀quán 。 若nhược 見kiến 道Đạo 諦Đế 則tắc 知tri 唯duy 此thử 一nhất 實thật 。 更cánh 無vô 餘dư 道đạo 。 是thị 故cố 說thuyết 三tam 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 得đắc 道Đạo 時thời 。 見kiến 諦Đế 所sở 斷đoạn 。 諸chư 煩phiền 惱não 盡tận 。 何hà 故cố 但đãn 說thuyết 三tam 結kết 盡tận 耶da 。
答đáp 曰viết 。
一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 皆giai 以dĩ 身thân 見kiến 為vi 本bổn 。 如như 佛Phật 問vấn 比Bỉ 丘Khâu 。 人nhân 以dĩ 何hà 事sự 因nhân 何hà 事sự 。 見kiến 何hà 事sự 故cố 生sanh 如như 是thị 見kiến 。 唯duy 有hữu 此thử 身thân 死tử 則tắc 斷đoạn 滅diệt 。 如như 是thị 等đẳng 一nhất 切thiết 見kiến 。 比Bỉ 丘Khâu 白bạch 佛Phật 。 佛Phật 為vi 法Pháp 王Vương 。 唯duy 願nguyện 解giải 脫thoát 。
佛Phật 言ngôn 。
人nhân 以dĩ 色sắc 因nhân 色sắc 見kiến 色sắc 是thị 我ngã 。 故cố 起khởi 此thử 見kiến 。 乃nãi 至chí 識thức 亦diệc 如như 是thị 。 當đương 知tri 因nhân 見kiến 我ngã 故cố 。 生sanh 諸chư 煩phiền 惱não 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 若nhược 有hữu 身thân 見kiến 則tắc 謂vị 此thử 我ngã 若nhược 常thường 無vô 常thường 。 若nhược 定định 見kiến 常thường 則tắc 是thị 常thường 見kiến 。 定định 見kiến 無vô 常thường 則tắc 是thị 斷đoạn 見kiến 。 若nhược 我ngã 是thị 常thường 則tắc 無vô 業nghiệp 無vô 報báo 。 無vô 苦khổ 解giải 脫thoát 。 我ngã 若nhược 無vô 常thường 亦diệc 無vô 業nghiệp 無vô 報báo 。 及cập 苦khổ 解giải 脫thoát 。 不bất 以dĩ 修tu 道Đạo 而nhi 得đắc 泥Nê 洹Hoàn 。 若nhược 以dĩ 此thử 見kiến 為vi 勝thắng 。 即tức 是thị 見kiến 取thủ 。 謂vị 能năng 得đắc 度độ 即tức 是thị 戒giới 取thủ 。 自tự 見kiến 中trung 愛ái 他tha 見kiến 中trung 恚khuể 。 以dĩ 此thử 見kiến 自tự 高cao 即tức 是thị 憍kiêu 慢mạn 。 皆giai 以dĩ 不bất 如như 實thật 知tri 。 故cố 起khởi 此thử 結kết 。 即tức 是thị 無vô 明minh 。 是thị 故cố 身thân 見kiến 斷đoạn 故cố 見kiến 諦Đế 結kết 斷đoạn 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 身thân 見kiến 斷đoạn 餘dư 亦diệc 斷đoạn 者giả 。 何hà 故cố 別biệt 說thuyết 戒giới 取thủ 疑nghi 耶da 。
答đáp 曰viết 。
以dĩ 其kỳ 勝thắng 故cố 。 行hành 者giả 現hiện 見kiến 法pháp 相tướng 則tắc 無vô 有hữu 疑nghi 。 此thử 疑nghi 疑nghi 我ngã 。 為vi 有hữu 為vi 無vô 。 亦diệc 疑nghi 此thử 道đạo 得đắc 清thanh 淨tịnh 不phủ 。 令linh 見kiến 苦Khổ 諦Đế 則tắc 我ngã 見kiến 斷đoạn 。 亦diệc 知tri 唯duy 此thử 一nhất 道đạo 。 更cánh 無vô 有hữu 餘dư 。 是thị 故cố 說thuyết 斷đoạn 身thân 見kiến 名danh 真chân 見kiến 苦khổ 斷đoạn 戒giới 取thủ 故cố 名danh 修tu 行hành 道Đạo 。 於ư 知tri 所sở 知tri 。 法pháp 中trung 無vô 疑nghi 。 若nhược 以dĩ 正chánh 智trí 知tri 所sở 知tri 法pháp 。 即tức 斷đoạn 集tập 證chứng 滅diệt 名danh 具cụ 四Tứ 諦Đế 。 故cố 說thuyết 此thử 三tam 示thị 無vô 疑nghi 相tương/tướng 。 此thử 疑nghi 從tùng 我ngã 道đạo 生sanh 。 如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。 初sơ 得đắc 道Đạo 相tương/tướng 。 謂vị 見kiến 法Pháp 得đắc 法Pháp 。 知tri 法pháp 達đạt 法pháp 。 度độ 諸chư 疑nghi 網võng 。 不bất 隨tùy 他tha 教giáo 。 於ư 佛Phật 法Pháp 中trung 。 得đắc 無vô 畏úy 力lực 安an 住trụ 果quả 中trung 。
一Nhất 切Thiết 緣Duyên 品Phẩm 第đệ 一nhất 百bách 九cửu 十thập 一nhất
問vấn 曰viết 。 何hà 智trí 能năng 一nhất 切thiết 緣duyên 。
答đáp 曰viết 。
若nhược 智trí 行hành 界giới 入nhập 等đẳng 名danh 一nhất 切thiết 緣duyên 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 若nhược 說thuyết 諸chư 入nhập 諸chư 界giới 法pháp 。 物vật 事sự 有hữu 諸chư 緣duyên 諸chư 塵trần 可khả 知tri 識thức 等đẳng 。 皆giai 盡tận 諸chư 法pháp 若nhược 智trí 能năng 緣duyên 。 名danh 一nhất 切thiết 緣duyên 。 問vấn 曰viết 。 此thử 智trí 不bất 知tri 相tương 應ứng 共cộng 生sanh 等đẳng 法pháp 。
答đáp 曰viết 。
能năng 知tri 若nhược 緣duyên 入nhập 等đẳng 。 是thị 名danh 總tổng 相tương/tướng 智trí 。 總tổng 相tương/tướng 智trí 故cố 能năng 緣duyên 一nhất 切thiết 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 若nhược 說thuyết 十thập 二nhị 入nhập 。 則tắc 更cánh 無vô 餘dư 法Pháp 。 故cố 知tri 此thử 智trí 亦diệc 緣duyên 自tự 體thể 。 問vấn 曰viết 。 經kinh 中trung 說thuyết 。 二nhị 因nhân 緣duyên 生sanh 識thức 。 是thị 故cố 不bất 應ưng 。 有hữu 自tự 緣duyên 智trí 。 又hựu 諸chư 智trí 無vô 有hữu 因nhân 緣duyên 。 譬thí 喻dụ 能năng 緣duyên 自tự 體thể 。 如như 指chỉ 端đoan 不bất 能năng 自tự 觸xúc 。 眼nhãn 不bất 能năng 自tự 見kiến 。
答đáp 曰viết 。
汝nhữ 說thuyết 二nhị 因nhân 緣duyên 生sanh 識thức 此thử 事sự 不bất 定định 。 亦diệc 有hữu 無vô 緣duyên 生sanh 智trí 。 非phi 一nhất 切thiết 皆giai 從tùng 。 二nhị 因nhân 緣duyên 生sanh 。 又hựu 第đệ 六lục 識thức 於ư 自tự 陰ấm 中trung 都đô 無vô 所sở 緣duyên 。 無vô 現hiện 法pháp 故cố 是thị 識thức 不bất 能năng 緣duyên 色sắc 等đẳng 法pháp 。 若nhược 能năng 緣duyên 者giả 盲manh 人nhân 亦diệc 應ưng 見kiến 色sắc 。 此thử 人nhân 爾nhĩ 時thời 。 心tâm 心tâm 數số 法pháp 。 在tại 去khứ 來lai 中trung 。 去khứ 來lai 無vô 法pháp 為vi 何hà 所sở 緣duyên 。 但đãn 遮già 計kế 神thần 故cố 如như 是thị 說thuyết 。 若nhược 諸chư 識thức 生sanh 皆giai 由do 此thử 二nhị 非phi 四tứ 因nhân 緣duyên 。 或hoặc 有hữu 識thức 生sanh 無vô 二nhị 因nhân 緣duyên 。 如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。 六lục 入nhập 因nhân 緣duyên 觸xúc 而nhi 實thật 無vô 觸xúc 。 以dĩ 六lục 入nhập 為vi 因nhân 緣duyên 。 若nhược 生sanh 則tắc 不bất 出xuất 於ư 六lục 入nhập 。 為vi 遮già 第đệ 七thất 入nhập 故cố 。 如như 是thị 遮già 四tứ 因nhân 緣duyên 。 故cố 佛Phật 說thuyết 二nhị 。 又hựu 於ư 過quá 去khứ 。 未vị 來lai 虛hư 空không 時thời 方Phương 等Đẳng 中trung 知tri 生sanh 。 而nhi 此thử 法pháp 實thật 無vô 。 此thử 即tức 是thị 無vô 緣duyên 知tri 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 然nhiên 者giả 以dĩ 此thử 因nhân 緣duyên 。 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 等đẳng 法pháp 應ưng 有hữu 。 若nhược 無vô 云vân 何hà 生sanh 知tri 。 於ư 兔thố 角giác 龜quy 毛mao 蛇xà 足túc 等đẳng 中trung 終chung 不bất 生sanh 知tri 。
答đáp 曰viết 。
於ư 作tác 中trung 知tri 生sanh 。 如như 見kiến 人nhân 去khứ 則tắc 憶ức 去khứ 時thời 。 若nhược 聞văn 人nhân 語ngữ 。 則tắc 憶ức 語ngữ 時thời 。 如như 是thị 等đẳng 過quá 去khứ 。 中trung 無vô 作tác 是thị 故cố 不bất 然nhiên 。 問vấn 曰viết 。 今kim 於ư 過quá 去khứ 為vi 何hà 所sở 憶ức 。
答đáp 曰viết 。
憶ức 無vô 所sở 有hữu 。 汝nhữ 言ngôn 何hà 故cố 不bất 憶ức 兔thố 角giác 等đẳng 。 若nhược 法pháp 生sanh 已dĩ 而nhi 滅diệt 是thị 則tắc 可khả 憶ức 。 若nhược 本bổn 來lai 無vô 何hà 所sở 憶ức 耶da 。 如như 法Pháp 先tiên 名danh 眾chúng 生sanh 今kim 雖tuy 過quá 去khứ 。 亦diệc 名danh 眾chúng 生sanh 。 如như 是thị 先tiên 於ư 此thử 法pháp 生sanh 憶ức 。 故cố 即tức 此thử 心tâm 還hoàn 憶ức 。 非phi 異dị 心tâm 也dã 。 又hựu 是thị 人nhân 先tiên 取thủ 此thử 法pháp 相tướng 。 此thử 法pháp 雖tuy 滅diệt 而nhi 能năng 生sanh 憶ức 想tưởng 分phân 別biệt 法pháp 。 若nhược 法pháp 於ư 此thử 人nhân 心tâm 生sanh 。 此thử 法pháp 失thất 滅diệt 後hậu 意ý 識thức 生sanh 。 能năng 知tri 此thử 事sự 是thị 名danh 相tướng 緣duyên 識thức 。 又hựu 是thị 相tương/tướng 能năng 與dữ 後hậu 緣duyên 相tương/tướng 識thức 作tác 因nhân 緣duyên 。 兔thố 角giác 等đẳng 識thức 無vô 相tướng 為vi 因nhân 。 是thị 故cố 不bất 生sanh 。 又hựu 亦diệc 應ưng 有hữu 緣duyên 兔thố 角giác 等đẳng 識thức 。 若nhược 無vô 云vân 何hà 能năng 說thuyết 。 問vấn 曰viết 。 兔thố 角giác 性tánh 非phi 可khả 識thức 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 終chung 不bất 生sanh 長trưởng 短đoản 黑hắc 白bạch 等đẳng 念niệm 。 故cố 過quá 去khứ 法Pháp 亦diệc 如như 是thị 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 我ngã 等đẳng 不bất 能năng 。 以dĩ 過quá 去khứ 法pháp 令linh 現hiện 在tại 前tiền 。 如như 聖thánh 人nhân 知tri 未vị 來lai 事sự 。 言ngôn 此thử 事sự 當đương 爾nhĩ 此thử 事sự 不bất 爾nhĩ 。
答đáp 曰viết 。
聖thánh 智trí 力lực 爾nhĩ 。 法pháp 雖tuy 未vị 有hữu 而nhi 能năng 預dự 知tri 。 如như 聖thánh 人nhân 能năng 壞hoại 石thạch 壁bích 。 入nhập 出xuất 無vô 礙ngại 。 此thử 事sự 亦diệc 爾nhĩ 。 無vô 而nhi 能năng 知tri 。 又hựu 以dĩ 憶ức 力lực 故cố 。 知tri 如như 眼nhãn 識thức 不bất 能năng 分phân 別biệt 男nam 女nữ 。 若nhược 眼nhãn 識thức 不bất 能năng 意ý 識thức 亦diệc 不bất 應ưng 能năng 。 而nhi 意ý 識thức 實thật 能năng 是thị 事sự 亦diệc 爾nhĩ 。 又hựu 如như 我ngã 等đẳng 於ư 先tiên 所sở 用dụng 已dĩ 滅diệt 事sự 中trung 生sanh 知tri 。 聖thánh 人nhân 亦diệc 爾nhĩ 。 於ư 無vô 法pháp 中trung 而nhi 能năng 生sanh 知tri 。 又hựu 如như 說thuyết 提Đề 婆Bà 達Đạt 多Đa 。 無vô 有hữu 一nhất 識thức 能năng 識thức 四tứ 字tự 。 而nhi 亦diệc 能năng 識thức 。 是thị 事sự 亦diệc 爾nhĩ 。 又hựu 如như 諸chư 數số 量lượng 別biệt 異dị 合hợp 離ly 此thử 彼bỉ 等đẳng 。 是thị 中trung 雖tuy 無vô 現hiện 法pháp 亦diệc 能năng 生sanh 識thức 。 又hựu 如như 人nhân 身thân 不bất 可khả 以dĩ 一nhất 念niệm 遍biến 知tri 。 亦diệc 不bất 可khả 以dĩ 。 分phần 分phần 識thức 知tri 。 雖tuy 分phần 分phần 不bất 知tri 一nhất 念niệm 不bất 知tri 。 而nhi 亦diệc 生sanh 人nhân 知tri 。 是thị 事sự 亦diệc 爾nhĩ 。 汝nhữ 言ngôn 無vô 有hữu 因nhân 緣duyên 。 譬thí 喻dụ 能năng 知tri 自tự 體thể 。 此thử 中trung 有hữu 說thuyết 意ý 能năng 自tự 知tri 。 言ngôn 行hạnh 者giả 隨tùy 心tâm 觀quán 而nhi 去khứ 來lai 無vô 心tâm 。 故cố 知tri 以dĩ 現hiện 在tại 心tâm 緣duyên 現hiện 在tại 心tâm 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 終chung 無vô 有hữu 人nhân 。 能năng 識thức 現hiện 在tại 心tâm 相tương 應ứng 法pháp 。 問vấn 曰viết 。 經kinh 中trung 說thuyết 。 若nhược 能năng 以dĩ 慧tuệ 觀quán 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 我ngã 。 即tức 得đắc 厭yếm 離ly 苦khổ 。 是thị 道đạo 為vi 清thanh 淨tịnh 。 此thử 智trí 慧tuệ 除trừ 自tự 體thể 及cập 共cộng 生sanh 法pháp 餘dư 一nhất 切thiết 法pháp 緣duyên 。
答đáp 曰viết 。
此thử 智trí 但đãn 有hữu 漏lậu 緣duyên 非phi 無vô 漏lậu 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 此thử 偈kệ 中trung 說thuyết 即tức 厭yếm 離ly 苦khổ 。 故cố 知tri 但đãn 緣duyên 苦Khổ 諦Đế 。 又hựu 為vi 壞hoại 我ngã 見kiến 修tu 無vô 我ngã 智trí 。 我ngã 見kiến 五ngũ 受thọ 陰ấm 緣duyên 。 當đương 知tri 無vô 我ngã 亦diệc 緣duyên 受thọ 陰ấm 。 是thị 五ngũ 受thọ 陰ấm 。 無vô 常thường 故cố 無vô 我ngã 。 如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。 若nhược 無vô 常thường 即tức 是thị 無vô 我ngã 。 若nhược 無vô 我ngã 即tức 是thị 苦khổ 。 又hựu 佛Phật 語ngữ 比Bỉ 丘Khâu 。 斷đoạn 非phi 汝nhữ 所sở 有hữu 法Pháp 。 比Bỉ 丘Khâu 言ngôn 得đắc 已dĩ 。
世Thế 尊Tôn 。 佛Phật 問vấn 。 汝nhữ 云vân 何hà 得đắc 。 世Thế 尊Tôn 色sắc 是thị 非phi 我ngã 所sở 。 受thọ 想tưởng 行hành 識thức 非phi 我ngã 所sở 。
佛Phật 言ngôn 。
善thiện 哉tai 善thiện 哉tai 。 當đương 知tri 但đãn 受thọ 陰ấm 中trung 生sanh 無vô 我ngã 心tâm 。 又hựu 經kinh 中trung 說thuyết 。 諸chư 所sở 有hữu 色sắc 。 若nhược 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 內nội 外ngoại 麁thô 細tế 。 近cận 遠viễn 大đại 小tiểu 。 皆giai 應ưng 知tri 非phi 我ngã 非phi 我ngã 所sở 。 如như 是thị 實thật 以dĩ 正chánh 慧tuệ 觀quán 。 又hựu 說thuyết 。 觀quán 色sắc 無vô 我ngã 受thọ 想tưởng 行hành 識thức 無vô 我ngã 。 觀quán 色sắc 無vô 常thường 。 虛hư 妄vọng 如như 幻huyễn 誑cuống 無vô 智trí 眼nhãn 。 為vi 怨oán 為vi 賊tặc 。 無vô 我ngã 無vô 我ngã 所sở 。 又hựu 佛Phật 說thuyết 。 於ư 此thử 坐tọa 中trung 有hữu 愚ngu 癡si 人nhân 。 在tại 無vô 明minh 㲉xác 。 無vô 明minh 所sở 盲manh 。 捨xả 離ly 佛Phật 法Pháp 。 生sanh 此thử 邪tà 見kiến 。 若nhược 色sắc 無vô 我ngã 。 受thọ 想tưởng 行hành 識thức 無vô 我ngã 。 云vân 何hà 無vô 我ngã 起khởi 業nghiệp 。 而nhi 以dĩ 我ngã 受thọ 故cố 。 知tri 無vô 我ngã 但đãn 緣duyên 受thọ 陰ấm 。 又hựu 經kinh 中trung 無vô 處xứ 說thuyết 無vô 我ngã 智trí 緣duyên 一nhất 切thiết 法pháp 。 處xứ 處xứ 皆giai 說thuyết 五ngũ 受thọ 陰ấm 緣duyên 。 問vấn 曰viết 。 佛Phật 自tự 說thuyết 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 我ngã 。 故cố 知tri 有hữu 為vi 無vô 為vi 。 此thử 智trí 皆giai 緣duyên 。 非phi 但đãn 緣duyên 五ngũ 受thọ 陰ấm 。 又hựu 說thuyết 十thập 空không 緣duyên 一nhất 切thiết 法pháp 。 空không 即tức 無vô 我ngã 。 又hựu 說thuyết 諸chư 行hành 無vô 常thường 苦khổ 。 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 我ngã 。 若nhược 無vô 我ngã 智trí 但đãn 緣duyên 苦Khổ 諦Đế 。 何hà 故cố 不bất 說thuyết 諸chư 行hành 無vô 我ngã 。 以dĩ 說thuyết 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 我ngã 故cố 。 當đương 知tri 若nhược 說thuyết 行hành 則tắc 說thuyết 有hữu 為vi 。 若nhược 說thuyết 法Pháp 即tức 通thông 一nhất 切thiết 。 又hựu 說thuyết 誰thùy 於ư 一nhất 相tương/tướng 法pháp 及cập 別biệt 異dị 相tướng 法pháp 智trí 慧tuệ 現hiện 在tại 前tiền 。 如như 明minh 眼nhãn 見kiến 色sắc 。 唯duy 諸chư 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 正chánh 智trí 得đắc 解giải 脫thoát 。 能năng 於ư 一nhất 相tương/tướng 法pháp 及cập 別biệt 異dị 相tướng 法pháp 。 智trí 慧tuệ 現hiện 在tại 前tiền 如như 明minh 眼nhãn 見kiến 色sắc 。 以dĩ 無vô 我ngã 想tưởng 故cố 。 諸chư 法pháp 一nhất 相tương/tướng 。 故cố 知tri 無vô 我ngã 緣duyên 一nhất 切thiết 法pháp 。 非phi 但đãn 緣duyên 苦khổ 。
答đáp 曰viết 。
一nhất 切thiết 二nhị 種chủng 。 一nhất 攝nhiếp 一nhất 切thiết 。 二nhị 攝nhiếp 一nhất 分phần/phân 。 攝nhiếp 一nhất 切thiết 者giả 。 如như 佛Phật 說thuyết 我ngã 是thị 一Nhất 切Thiết 智Trí 人nhân 。 一nhất 切thiết 名danh 十thập 二nhị 入nhập 。 攝nhiếp 一nhất 分phần/phân 者giả 。 如như 說thuyết 一nhất 切thiết 然nhiên 。 而nhi 無vô 漏lậu 無vô 為vi 。 不bất 可khả 得đắc 然nhiên 。 又hựu 如Như 來Lai 品phẩm 中trung 。 說thuyết 如Như 來Lai 是thị 一nhất 切thiết 捨xả 者giả 一nhất 切thiết 勝thắng 者giả 。 不bất 可khả 捨xả 持trì 戒giới 等đẳng 法Pháp 。 但đãn 為vi 惡ác 法pháp 說thuyết 一nhất 切thiết 捨xả 。 不bất 可khả 勝thắng 餘dư 諸chư 佛Phật 。 但đãn 為vì 餘dư 眾chúng 生sanh 。 故cố 說thuyết 一nhất 切thiết 勝thắng 。 又hựu 說thuyết 。 云vân 何hà 比Bỉ 丘Khâu 。 名danh 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 謂vị 如như 實thật 知tri 。 六lục 觸xúc 入nhập 生sanh 滅diệt 。 是thị 名danh 總tổng 相tương 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 非phi 別biệt 相tướng 智trí 。 佛Phật 總tổng 別biệt 悉tất 知tri 。 名danh 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 是thị 比Bỉ 丘Khâu 總tổng 知tri 諸chư 法pháp 無vô 常thường 等đẳng 。 故cố 名danh 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 其kỳ 名danh 雖tuy 同đồng 而nhi 實thật 有hữu 異dị 名danh 攝nhiếp 一nhất 分phần/phân 。 又hựu 佛Phật 言ngôn 。 若nhược 法pháp 入nhập 修tu 多đa 羅la 隨tùy 順thuận 比tỉ 尼ni 。 不bất 違vi 法pháp 相tướng 。 是thị 法pháp 應ưng 受thọ 。 又hựu 說thuyết 。 若nhược 人nhân 言ngôn 此thử 是thị 佛Phật 語ngữ 。 是thị 人nhân 語ngữ 正chánh 而nhi 義nghĩa 非phi 。 智trí 者giả 於ư 中trung 。 應ưng 說thuyết 正chánh 義nghĩa 。 語ngữ 此thử 比Bỉ 丘Khâu 。 是thị 語ngữ 應ưng 與dữ 何hà 義nghĩa 相tương 稱xứng 。
復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 義nghĩa 正chánh 而nhi 語ngữ 非phi 。 是thị 正chánh 義nghĩa 中trung 應ưng 置trí 正chánh 語ngữ 。 如như 是thị 等đẳng 經Kinh 。 佛Phật 悉tất 聽thính 之chi 。 又hựu 有hữu 了liễu 義nghĩa 不bất 了liễu 義nghĩa 經Kinh 。 此thử 是thị 不bất 了liễu 義nghĩa 經Kinh 。 何hà 故cố 於ư 一nhất 事sự 而nhi 說thuyết 一nhất 切thiết 名danh 。 應ưng 知tri 其kỳ 意ý 。 又hựu 世thế 間gian 人nhân 。 於ư 一nhất 事sự 中trung 。 亦diệc 說thuyết 一nhất 切thiết 。 如như 言ngôn 為vi 一nhất 切thiết 祠từ 一nhất 切thiết 與dữ 食thực 。 亦diệc 說thuyết 此thử 人nhân 一nhất 切thiết 皆giai 食thực 。 故cố 知tri 雖tuy 說thuyết 。 一nhất 切thiết 無vô 我ngã 。 當đương 知tri 但đãn 為vi 五ngũ 受thọ 陰ấm 說thuyết 。 非phi 一nhất 切thiết 法pháp 。 汝nhữ 說thuyết 十thập 空không 。 此thử 中trung 不bất 得đắc 有hữu 無vô 為vi 空không 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 無vô 人nhân 於ư 無vô 為vi 中trung 生sanh 我ngã 想tưởng 。 故cố 設thiết 有hữu 餘dư 空không 亦diệc 無vô 所sở 害hại 。 汝nhữ 亦diệc 以dĩ 苦khổ 智trí 與dữ 空không 相tướng 應ưng 。 是thị 故cố 空không 非phi 一nhất 切thiết 法pháp 緣duyên 。 問vấn 曰viết 。 世thế 間gian 空không 緣duyên 一nhất 切thiết 法pháp 。 非phi 無vô 漏lậu 空không 。
答đáp 曰viết 。
無vô 世thế 間gian 空không 。 一nhất 切thiết 空không 皆giai 是thị 無vô 漏lậu 。
又hựu 問vấn 。
法pháp 印ấn 經kinh 中trung 說thuyết 。 空không 是thị 世thế 間gian 空không 。
答đáp 曰viết 。
是thị 出xuất 世thế 間gian 空không 。 非phi 世thế 間gian 空không 。
又hựu 問vấn 。
是thị 中trung 說thuyết 知tri 見kiến 未vị 淨tịnh 。 故cố 知tri 是thị 世thế 間gian 空không 。
答đáp 曰viết 。
我ngã 先tiên 說thuyết 無vô 漏lậu 心tâm 能năng 破phá 假giả 名danh 。 是thị 故cố 從tùng 破phá 假giả 名danh 來lai 。 名danh 無vô 漏lậu 心tâm 。 後hậu 見kiến 滅Diệt 諦Đế 離ly 增tăng 上thượng 慢mạn 。 名danh 知tri 見kiến 淨tịnh 。 是thị 故cố 無vô 世thế 間gian 空không 。 汝nhữ 說thuyết 如như 一nhất 切thiết 行hành 無vô 常thường 。 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 我ngã 。 如như 是thị 應ưng 有hữu 行hành 者giả 具cụ 足túc 無vô 我ngã 想tưởng 。
時thời 法pháp 相tướng 具cụ 足túc 故cố 於ư 無vô 我ngã 說thuyết 法Pháp 名danh 字tự 。 如như 見kiến 品phẩm 中trung 說thuyết 。 若nhược 人nhân 不bất 見kiến 。 苦khổ 是thị 即tức 為vi 見kiến 我ngã 。 苦khổ 如như 實thật 見kiến 苦khổ 。 即tức 不bất 復phục 見kiến 我ngã 。 如như 實thật 者giả 。 謂vị 見kiến 無vô 我ngã 。 是thị 故cố 說thuyết 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 我ngã 。 但đãn 緣duyên 苦Khổ 諦Đế 說thuyết 無vô 我ngã 行hành 。 汝nhữ 說thuyết 佛Phật 現hiện 前tiền 見kiến 。 一nhất 相tướng 異dị 相tướng 。 此thử 亦diệc 應ưng 有hữu 以dĩ 界giới 入nhập 等đẳng 為vi 一nhất 。 故cố 說thuyết 一nhất 相tương/tướng 有hữu 何hà 咎cữu 耶da 。
成Thành 實Thật 論Luận 卷quyển 第đệ 十thập 五ngũ