Thành Thật Luận – Quyển 11 – Tạng Thư Phật Học

Chuẩn
Leave a comment

成Thành 實Thật 論Luận
Quyển 11
訶Ha 梨Lê 跋Bạt 摩Ma 造Tạo 姚Diêu 秦Tần 鳩Cưu 摩Ma 羅La 什Thập 譯Dịch

成Thành 實Thật 論Luận 卷quyển 第đệ 十thập 一nhất

訶ha 梨lê 跋bạt 摩ma 造tạo

姚Diêu 秦Tần 三tam 藏tạng 鳩Cưu 摩Ma 羅La 什Thập 譯dịch

雜tạp 問vấn 品phẩm 第đệ 一nhất 百bách 三tam 十thập 八bát 。

論luận 者giả 言ngôn 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。多đa 十thập 使sử 所sở 攝nhiếp 。是thị 故cố 當đương 因nhân 十thập 使sử 而nhi 造tạo 論luận 。十thập 使sứ 者giả 。貪tham 恚khuể 慢mạn 無vô 明minh 疑nghi 及cập 五ngũ 見kiến 。問vấn 曰viết 。十thập 煩phiền 惱não 大đại 地địa 法pháp 。所sở 謂vị 不bất 信tín 懈giải 怠đãi 忘vong 憶ức 散tán 心tâm 無vô 明minh 邪tà 方phương 便tiện 邪tà 念niệm 邪tà 解giải 戲hí 調điều 放phóng 逸dật 。是thị 法pháp 常thường 與dữ 一nhất 切thiết 。煩phiền 惱não 心tâm 俱câu 。此thử 事sự 云vân 何hà 。

答đáp 曰viết 。

先tiên 已dĩ 破phá 。相tương 應ứng 但đãn 心tâm 法pháp 一nhất 一nhất 生sanh 。是thị 故cố 不bất 然nhiên 。又hựu 此thử 非phi 道Đạo 理lý 。何hà 以dĩ 知tri 之chi 。或hoặc 有hữu 不bất 善thiện 心tâm 與dữ 不bất 善thiện 信tín 俱câu 。或hoặc 有hữu 不bất 善thiện 心tâm 而nhi 無vô 信tín 。精tinh 進tấn 等đẳng 亦diệc 如như 是thị 。故cố 知tri 非phi 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。心tâm 中trung 有hữu 此thử 十thập 法pháp 。又hựu 汝nhữ 說thuyết 睡thụy 掉trạo 在tại 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 心tâm 中trung 。是thị 亦diệc 不bất 然nhiên 。若nhược 心tâm 迷mê 沒một 爾nhĩ 時thời 應ưng 有hữu 睡thụy 。不bất 應ưng 在tại 調điều 戲hí 心tâm 中trung 。有hữu 如như 是thị 等đẳng 過quá 。問vấn 曰viết 。欲dục 界giới 中trung 具cụ 十thập 煩phiền 惱não 。色sắc 無vô 色sắc 界giới 除trừ 瞋sân 。餘dư 殘tàn 一nhất 切thiết 。是thị 事sự 云vân 何hà 。

答đáp 曰viết 。

彼bỉ 中trung 亦diệc 有hữu 嫉tật 妬đố 等đẳng 。何hà 以dĩ 知tri 之chi 。經kinh 中trung 說thuyết 。有hữu 梵Phạm 王Vương 語ngữ 諸chư 梵Phạm 言ngôn 。汝nhữ 等đẳng 勿vật 詣nghệ 。瞿Cù 曇Đàm 沙Sa 門Môn 。汝nhữ 但đãn 住trụ 此thử 自tự 得đắc 盡tận 老lão 死tử 邊biên 。是thị 名danh 嫉tật 妬đố 。有hữu 嫉tật 妬đố 故cố 亦diệc 應ưng 有hữu 瞋sân 。又hựu 經kinh 說thuyết 。梵Phạm 王Vương 捉tróc 一nhất 比Bỉ 丘Khâu 手thủ 牽khiên 令linh 出xuất 眾chúng 。謂vị 言ngôn 比Bỉ 丘Khâu 我ngã 亦diệc 不bất 知tri 。四tứ 大đại 何hà 處xứ 無vô 餘dư 盡tận 滅diệt 。如như 是thị 以dĩ 諂siểm 曲khúc 心tâm 誑cuống 諸chư 梵Phạm 眾chúng 。是thị 名danh 諂siểm 曲khúc 。若nhược 言ngôn 我ngã 是thị 尊tôn 貴quý 造tạo 萬vạn 物vật 者giả 。是thị 名danh 憍kiêu 逸dật 。如như 是thị 等đẳng 彼bỉ 間gian 亦diệc 有hữu 。有hữu 如như 是thị 等đẳng 。惡ác 煩phiền 惱não 故cố 。當đương 知tri 亦diệc 有hữu 不bất 善thiện 。有hữu 論luận 師sư 言ngôn 。若nhược 貪tham 父phụ 母mẫu 及cập 和hòa 尚thượng 。阿a 闍xà 梨lê 等đẳng 。是thị 名danh 善thiện 貪tham 。貪tham 他tha 物vật 等đẳng 名danh 不bất 善thiện 貪tham 。不bất 為vi 損tổn 益ích 他tha 人nhân 。名danh 無vô 記ký 貪tham 。瞋sân 不bất 善thiện 法Pháp 及cập 惡ác 知tri 識thức 等đẳng 。是thị 名danh 善thiện 瞋sân 。若nhược 瞋sân 善thiện 法Pháp 及cập 瞋sân 眾chúng 生sanh 。名danh 不bất 善thiện 瞋sân 。若nhược 瞋sân 非phi 眾chúng 生sanh 物vật 名danh 無vô 記ký 瞋sân 。若nhược 依y 慢mạn 斷đoạn 慢mạn 是thị 名danh 善thiện 慢mạn 。輕khinh 他tha 眾chúng 生sanh 名danh 不bất 善thiện 慢mạn 。無vô 明minh 等đẳng 亦diệc 如như 是thị 。又hựu 論luận 師sư 言ngôn 。若nhược 善thiện 不bất 名danh 煩phiền 惱não 。問vấn 曰viết 。欲dục 界giới 身thân 見kiến 說thuyết 名danh 無vô 記ký 。所sở 以dĩ 者giả 何hà 。若nhược 身thân 見kiến 是thị 不bất 善thiện 。一nhất 切thiết 凡phàm 夫phu 。皆giai 生sanh 我ngã 心tâm 。不bất 可khả 令linh 盡tận 墮đọa 地địa 獄ngục 故cố 說thuyết 無vô 記ký 。是thị 事sự 云vân 何hà 。

答đáp 曰viết 。

身thân 見kiến 是thị 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 根căn 本bổn 。云vân 何hà 名danh 無vô 記ký 耶da 。又hựu 此thử 人nhân 墮đọa 為vì 他tha 人nhân 說thuyết 有hữu 神thần 我ngã 。

爾nhĩ 時thời 云vân 何hà 當đương 名danh 無vô 記ký 。邊biên 見kiến 亦diệc 如như 是thị 。問vấn 曰viết 。若nhược 轉chuyển 人nhân 邪tà 見kiến 令linh 墮đọa 疑nghi 中trung 。此thử 人nhân 是thị 不bất 善thiện 耶da 。

答đáp 曰viết 。

此thử 人nhân 非phi 是thị 不bất 善thiện 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。寧ninh 墮đọa 疑nghi 中trung 不bất 入nhập 邪tà 定định 。問vấn 曰viết 。有hữu 人nhân 言ngôn 。欲dục 界giới 繫hệ 煩phiền 惱não 一nhất 切thiết 能năng 使sử 欲dục 有hữu 相tương 續tục 。色sắc 無vô 色sắc 界giới 。繫hệ 亦diệc 如như 是thị 。是thị 事sự 云vân 何hà 。

答đáp 曰viết 。

但đãn 愛ái 能năng 令linh 諸chư 有hữu 相tương 續tục 。以dĩ 先tiên 喜hỷ 後hậu 生sanh 故cố 。又hựu 說thuyết 愛ái 為vi 苦khổ 集tập 。亦diệc 說thuyết 愛ái 樂nhạo 飲ẩm 食thực 貪tham 欲dục 等đẳng 故cố 隨tùy 處xứ 受thọ 生sanh 。邪tà 見kiến 等đẳng 中trung 無vô 如như 是thị 義nghĩa 。經kinh 中trung 雖tuy 說thuyết 慢mạn 因nhân 緣duyên 生sanh 。亦diệc 先tiên 慢mạn 後hậu 愛ái 故cố 生sanh 。瞋sân 亦diệc 如như 是thị 。故cố 知tri 皆giai 以dĩ 愛ái 故cố 諸chư 有hữu 相tương 續tục 。問vấn 曰viết 。諸chư 煩phiền 惱não 中trung 。幾kỷ 見kiến 諦Đế 斷đoạn 幾kỷ 思tư 惟duy 斷đoạn 。

答đáp 曰viết 。

貪tham 恚khuể 慢mạn 無vô 明minh 二nhị 種chủng 。見kiến 諦Đế 斷đoạn 思tư 惟duy 斷đoạn 。餘dư 六lục 但đãn 見kiến 諦Đế 斷đoạn 。問vấn 曰viết 。學học 人nhân 亦diệc 有hữu 我ngã 心tâm 。故cố 知tri 不bất 示thị 相tương/tướng 身thân 見kiến 分phần/phân 學học 人nhân 未vị 斷đoạn 。

答đáp 曰viết 。

是thị 慢mạn 非phi 見kiến 。見kiến 名danh 示thị 相tương/tướng 。問vấn 曰viết 。有hữu 人nhân 言ngôn 。慳san 嫉tật 悔hối 諂siểm 曲khúc 等đẳng 。但đãn 思tư 惟duy 斷đoạn 。是thị 事sự 云vân 何hà 。

答đáp 曰viết 。

是thị 皆giai 二nhị 種chủng 。亦diệc 見kiến 諦Đế 斷đoạn 亦diệc 思tư 惟duy 斷đoạn 。何hà 以dĩ 知tri 之chi 。如như 尼ni 延diên 子tử 等đẳng 見kiến 佛Phật 弟đệ 子tử 得đắc 供cúng 養dường 。故cố 生sanh 嫉tật 妬đố 心tâm 。是thị 嫉tật 妬đố 見kiến 道đạo 則tắc 滅diệt 。故cố 知tri 見kiến 諦Đế 所sở 斷đoạn 。有hữu 人nhân 先tiên 於ư 佛Phật 弟đệ 子tử 。慳san 惜tích 不bất 施thí 。得đắc 見kiến 道đạo 故cố 。便tiện 能năng 施thí 與dữ 。是thị 慳san 則tắc 見kiến 諦Đế 斷đoạn 。如như 蘇tô 那na 剎sát 多đa 羅la 等đẳng 悔hối 亦diệc 見kiến 諦Đế 斷đoạn 。如như 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 墮đọa 地địa 獄ngục 等đẳng 因nhân 緣duyên 。及cập 第đệ 八bát 世thế 受thọ 身thân 諂siểm 曲khúc 等đẳng 。亦diệc 見kiến 諦Đế 斷đoạn 。問vấn 曰viết 。諸chư 煩phiền 惱não 幾kỷ 見kiến 苦khổ 斷đoạn 。幾kỷ 見kiến 集tập 滅diệt 道đạo 斷đoạn 。幾kỷ 思tư 惟duy 斷đoạn 。

答đáp 曰viết 。

先tiên 說thuyết 見kiến 諦Đế 所sở 斷đoạn 。六lục 使sử 四tứ 種chủng 。見kiến 苦khổ 斷đoạn 見kiến 集tập 滅diệt 道đạo 斷đoạn 。餘dư 四tứ 使sử 五ngũ 種chủng 。問vấn 曰viết 。身thân 見kiến 邊biên 見kiến 但đãn 見kiến 苦khổ 斷đoạn 。戒giới 取thủ 二nhị 種chủng 。見kiến 苦khổ 見kiến 道đạo 斷đoạn 。是thị 事sự 云vân 何hà 。

答đáp 曰viết 。

諸chư 煩phiền 惱não 實thật 見kiến 滅Diệt 諦Đế 時thời 斷đoạn 。是thị 故cố 身thân 見kiến 等đẳng 不bất 應ưng 但đãn 見kiến 苦khổ 斷đoạn 。又hựu 身thân 見kiến 於ư 四Tứ 諦Đế 中trung 謬mậu 。五ngũ 陰ấm 無vô 常thường 。從tùng 因nhân 緣duyên 生sanh 。我ngã 非phi 無vô 常thường 。不bất 從tùng 因nhân 生sanh 。五ngũ 陰ấm 有hữu 滅diệt 而nhi 我ngã 無vô 滅diệt 。道đạo 與dữ 我ngã 見kiến 相tương 違vi 。是thị 故cố 身thân 見kiến 四tứ 種chủng 所sở 斷đoạn 。邊biên 見kiến 亦diệc 四tứ 種chủng 斷đoạn 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。行hành 者giả 見kiến 苦khổ 從tùng 集tập 生sanh 則tắc 滅diệt 斷đoạn 見kiến 。見kiến 由do 道đạo 得đắc 滅diệt 則tắc 滅diệt 常thường 見kiến 戒giới 取thủ 亦diệc 四tứ 種chủng 。有hữu 因nhân 有hữu 果quả 是thị 故cố 見kiến 苦khổ 時thời 。知tri 戒giới 是thị 苦khổ 不bất 以dĩ 此thử 得đắc 淨tịnh 。是thị 見kiến 苦khổ 斷đoạn 。知tri 戒giới 是thị 苦khổ 因nhân 不bất 以dĩ 此thử 得đắc 淨tịnh 。是thị 見kiến 集tập 斷đoạn 。以dĩ 邪tà 見kiến 謗báng 泥Nê 洹Hoàn 謂vị 以dĩ 此thử 見kiến 得đắc 淨tịnh 。是thị 見kiến 滅diệt 斷đoạn 。以dĩ 此thử 謗báng 道đạo 是thị 見kiến 道đạo 斷đoạn 如như 見kiến 取thủ 依y 邪tà 見kiến 故cố 四tứ 種chủng 。戒giới 取thủ 亦diệc 應ưng 如như 是thị 。問vấn 曰viết 。若nhược 爾nhĩ 者giả 不bất 名danh 。九cửu 十thập 八bát 使sử 。

答đáp 曰viết 。

諸chư 使sử 隨tùy 地địa 斷đoạn 。不bất 隨tùy 界giới 故cố 不bất 限hạn 九cửu 十thập 八bát 也dã 。問vấn 曰viết 。貪tham 慢mạn 及cập 除trừ 邪tà 見kiến 。餘dư 四tứ 見kiến 皆giai 三tam 根căn 相tướng 應ưng 。除trừ 苦khổ 根căn 憂ưu 根căn 。瞋sân 恚khuể 亦diệc 三tam 根căn 相tướng 應ưng 。除trừ 樂nhạo/nhạc/lạc 根căn 喜hỷ 根căn 。無vô 明minh 五ngũ 根căn 相tướng 應ưng 。邪tà 見kiến 疑nghi 四tứ 根căn 相tướng 應ưng 除trừ 苦khổ 根căn 。瞋sân 覆phú 罪tội 慳san 嫉tật 但đãn 憂ưu 根căn 相tướng 應ưng 。是thị 事sự 云vân 何hà 。

答đáp 曰viết 。

先tiên 已dĩ 破phá 無vô 相tướng 應ưng 。故cố 後hậu 當đương 說thuyết 五ngũ 識thức 中trung 。無vô 煩phiền 惱não 故cố 。又hựu 汝nhữ 法pháp 中trung 貪tham 喜hỷ 根căn 相tướng 應ưng 慳san 則tắc 不bất 爾nhĩ 。是thị 無vô 因nhân 緣duyên 慳san 是thị 貪tham 分phần/phân 故cố 。如như 是thị 憍kiêu 慢mạn 不bất 與dữ 憂ưu 根căn 相tướng 應ưng 。亦diệc 無vô 因nhân 緣duyên 。故cố 知tri 汝nhữ 等đẳng 。所sở 說thuyết 皆giai 自tự 。憶ức 想tưởng 分phân 別biệt 。問vấn 曰viết 。有hữu 人nhân 言ngôn 見kiến 苦khổ 所sở 斷đoạn 五ngũ 見kiến 疑nghi 及cập 貪tham 恚khuể 慢mạn 。不bất 相tương 應ứng 無vô 明minh 。及cập 集Tập 諦Đế 所sở 斷đoạn 邪tà 見kiến 見kiến 取thủ 疑nghi 及cập 貪tham 恚khuể 慢mạn 。不bất 相tương 應ứng 無vô 明minh 。是thị 名danh 遍biến 使sử 餘dư 非phi 遍biến 。此thử 事sự 云vân 何hà 。

答đáp 曰viết 。

一nhất 切thiết 是thị 遍biến 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。一nhất 切thiết 皆giai 共cộng 。相tương/tướng 因nhân 相tương/tướng 緣duyên 故cố 。又hựu 於ư 己kỷ 邪tà 見kiến 中trung 生sanh 貪tham 。所sở 謂vị 無vô 苦khổ 乃nãi 至chí 無vô 道đạo 。貪tham 著trước 此thử 見kiến 而nhi 以dĩ 自tự 高cao 。若nhược 聞văn 說thuyết 苦khổ 則tắc 生sanh 憎tăng 恚khuể 。又hựu 此thử 貪tham 能năng 緣duyên 滅Diệt 諦Đế 。瞋sân 亦diệc 能năng 憎tăng 恚khuể 泥Nê 洹Hoàn 。亦diệc 以dĩ 泥Nê 洹Hoàn 生sanh 自tự 高cao 心tâm 。道đạo 亦diệc 如như 是thị 。當đương 知tri 餘dư 使sử 亦diệc 有hữu 能năng 遍biến 。又hựu 欲dục 界giới 繫hệ 煩phiền 惱não 能năng 緣duyên 色sắc 界giới 。如như 以dĩ 貪tham 喜hỷ 樂lạc 以dĩ 瞋sân 憎tăng 惡ác 。以dĩ 彼bỉ 法pháp 自tự 高cao 亦diệc 以dĩ 之chi 為vi 勝thắng 非phi 欲dục 界giới 也dã 。如như 欲dục 界giới 煩phiền 惱não 。能năng 緣duyên 色sắc 界giới 色sắc 界giới 見kiến 等đẳng 煩phiền 惱não 亦diệc 能năng 緣duyên 欲dục 界giới 果quả 。無vô 色sắc 界giới 亦diệc 如như 是thị 。又hựu 此thử 煩phiền 惱não 。皆giai 能năng 總tổng 相tương/tướng 別biệt 相tướng 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。貪tham 亦diệc 能năng 總tổng 相tương/tướng 染nhiễm 四tứ 天thiên 下hạ 。又hựu 長trường/trưởng 爪trảo 經kinh 說thuyết 。一nhất 切thiết 忍nhẫn 是thị 貪tham 。一nhất 切thiết 不bất 忍nhẫn 是thị 瞋sân 。一nhất 切thiết 不bất 忍nhẫn 是thị 貪tham 。一nhất 切thiết 忍nhẫn 是thị 瞋sân 。亦diệc 以dĩ 此thử 煩phiền 惱não 自tự 高cao 。是thị 煩phiền 惱não 皆giai 能năng 起khởi 身thân 口khẩu 業nghiệp 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。經kinh 中trung 說thuyết 。生sanh 如như 是thị 見kiến 。說thuyết 如như 是thị 事sự 。謂vị 有hữu 神thần 等đẳng 。又hựu 此thử 一nhất 切thiết 。煩phiền 惱não 皆giai 在tại 第đệ 六lục 識thức 中trung 。五ngũ 識thức 中trung 無vô 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。想tưởng 行hành 第đệ 六lục 識thức 。故cố 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。皆giai 從tùng 想tưởng 生sanh 。若nhược 不bất 爾nhĩ 身thân 見kiến 等đẳng 亦diệc 應ưng 在tại 五ngũ 識thức 中trung 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。以dĩ 眼nhãn 見kiến 色sắc 謂vị 我ngã 能năng 見kiến 。疑nghi 慢mạn 等đẳng 亦diệc 如như 是thị 。問vấn 曰viết 。經kinh 中trung 說thuyết 六lục 愛ái 眾chúng 。云vân 何hà 言ngôn 五ngũ 識thức 中trung 無vô 煩phiền 惱não 耶da 。

答đáp 曰viết 。

如như 六lục 意ý 行hành 皆giai 在tại 意ý 識thức 中trung 。但đãn 以dĩ 眼nhãn 等đẳng 開khai 導đạo 。故cố 名danh 六lục 意ý 行hành 。是thị 事sự 亦diệc 爾nhĩ 。又hựu 意ý 識thức 中trung 所sở 有hữu 分phân 別biệt 因nhân 緣duyên 。五ngũ 識thức 中trung 無vô 。故cố 知tri 五ngũ 識thức 中trung 無vô 煩phiền 惱não 也dã 。

斷Đoạn 過Quá 品Phẩm 第đệ 一nhất 百bách 三tam 十thập 九cửu

問vấn 曰viết 。有hữu 人nhân 言ngôn 。諸chư 煩phiền 惱não 九cửu 種chủng 。下hạ 中trung 上thượng 。下hạ 下hạ 下hạ 中trung 下hạ 上thượng 。中trung 下hạ 中trung 中trung 中trung 上thượng 。上thượng 下hạ 上thượng 中trung 上thượng 上thượng 。智trí 亦diệc 九cửu 種chủng 。是thị 煩phiền 惱não 先tiên 斷đoạn 上thượng 上thượng 。後hậu 斷đoạn 下hạ 下hạ 。以dĩ 下hạ 下hạ 智trí 斷đoạn 上thượng 上thượng 煩phiền 惱não 。乃nãi 至chí 以dĩ 上thượng 上thượng 智trí 斷đoạn 下hạ 下hạ 煩phiền 惱não 。是thị 事sự 云vân 何hà 。

答đáp 曰viết 。

以dĩ 無vô 量lượng 心tâm 。斷đoạn 諸chư 煩phiền 惱não 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。經kinh 中trung 佛Phật 說thuyết 。譬thí 如như 巧xảo 匠tượng 手thủ 執chấp 斧phủ 柯kha 。眼nhãn 見kiến 指chỉ 處xứ 。雖tuy 不bất 能năng 分phân 別biệt 。日nhật 日nhật 所sở 盡tận 若nhược 干can 分phần/phân 數số 。但đãn 見kiến 盡tận 已dĩ 乃nãi 能năng 知tri 其kỳ 盡tận 。比Bỉ 丘Khâu 亦diệc 爾nhĩ 。修tu 行hành 道Đạo 時thời 。雖tuy 不bất 分phân 別biệt 知tri 。今kim 日nhật 所sở 盡tận 若nhược 干can 諸chư 漏lậu 。昨tạc 日nhật 所sở 盡tận 若nhược 干can 分phần/phân 數số 。但đãn 盡tận 已dĩ 乃nãi 知tri 漏lậu 盡tận 。故cố 知tri 以dĩ 無vô 量lượng 智trí 。盡tận 諸chư 煩phiền 惱não 。非phi 八bát 非phi 九cửu 問vấn 曰viết 。依y 止chỉ 何hà 定định 斷đoạn 何hà 煩phiền 惱não 。

答đáp 曰viết 。

因nhân 七thất 依y 處xứ 。能năng 斷đoạn 煩phiền 惱não 。如như 經kinh 中trung 佛Phật 說thuyết 。因nhân 初sơ 禪thiền 漏lậu 盡tận 。乃nãi 至chí 因nhân 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 漏lậu 盡tận 。又hựu 離ly 此thử 七thất 依y 亦diệc 能năng 盡tận 漏lậu 。如như 須tu 尸thi 摩ma 經kinh 中trung 說thuyết 。離ly 七thất 依y 處xứ 亦diệc 得đắc 漏lậu 盡tận 。故cố 知tri 依y 欲dục 界giới 定định 亦diệc 得đắc 盡tận 漏lậu 。問vấn 曰viết 。見kiến 諦Đế 所sở 斷đoạn 煩phiền 惱não 。不bất 應ưng 依y 無vô 色sắc 定định 斷đoạn 。以dĩ 此thử 行hành 者giả 壞hoại 色sắc 相tướng 故cố 。

答đáp 曰viết 。

是thị 事sự 先tiên 答đáp 。謂vị 無vô 色sắc 定định 能năng 緣duyên 於ư 色sắc 。問vấn 曰viết 。為vi 先tiên 從tùng 初sơ 禪thiền 次thứ 第đệ 離ly 欲dục 至chí 二nhị 禪thiền 等đẳng 為vi 一nhất 時thời 耶da 。

答đáp 曰viết 。

應ưng 當đương 次thứ 第đệ 。以dĩ 離ly 初sơ 禪thiền 欲dục 生sanh 二nhị 禪thiền 等đẳng 故cố 。問vấn 曰viết 。欲dục 界giới 中trung 亦diệc 有hữu 次thứ 第đệ 耶da 。

答đáp 曰viết 。

諸chư 煩phiền 惱não 念niệm 念niệm 滅diệt 。故cố 亦diệc 應ưng 次thứ 第đệ 。又hựu 如như 炎diễm 摩ma 天thiên 抱bão 則tắc 成thành 欲dục 。兜Đâu 率Suất 陀Đà 天Thiên 。執chấp 手thủ 成thành 欲dục 。化hóa 樂nhạo/nhạc/lạc 天thiên 以dĩ 口khẩu 說thuyết 成thành 欲dục 。他Tha 化Hóa 自Tự 在Tại 天Thiên 。相tương 視thị 成thành 欲dục 。當đương 知tri 欲dục 界giới 煩phiền 惱não 。亦diệc 漸tiệm 次thứ 盡tận 。有hữu 人nhân 言ngôn 。以dĩ 福phước 德đức 因nhân 緣duyên 。於ư 彼bỉ 中trung 生sanh 。不bất 以dĩ 斷đoạn 煩phiền 惱não 故cố 。以dĩ 所sở 欲dục 妙diệu 故cố 成thành 有hữu 差sai 別biệt 。又hựu 根căn 鈍độn 故cố 抱bão 乃nãi 成thành 欲dục 。根căn 轉chuyển 利lợi 故cố 視thị 則tắc 成thành 欲dục 。問vấn 曰viết 。有hữu 人nhân 言ngôn 。思tư 惟duy 所sở 斷đoạn 煩phiền 惱não 漸tiệm 次thứ 斷đoạn 。先tiên 欲dục 界giới 繫hệ 後hậu 色sắc 無vô 色sắc 界giới 繫hệ 。見kiến 諦Đế 所sở 斷đoạn 。則tắc 一nhất 時thời 斷đoạn 。是thị 事sự 云vân 何hà 。

答đáp 曰viết 。

隨tùy 諦đế 所sở 斷đoạn 而nhi 實thật 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。見kiến 滅Diệt 諦Đế 斷đoạn 。是thị 事sự 先tiên 說thuyết 。所sở 謂vị 見kiến 諦Đế 所sở 斷đoạn 。身thân 見kiến 等đẳng 煩phiền 惱não 。皆giai 見kiến 滅Diệt 諦Đế 斷đoạn 。從tùng 煖Noãn 法Pháp 來lai 。以dĩ 無vô 常thường 等đẳng 行hành 觀quán 五ngũ 陰ấm 相tương/tướng 。始thỉ 斷đoạn 煩phiền 惱não 見kiến 滅diệt 乃nãi 盡tận 。問vấn 曰viết 。觀quán 欲dục 界giới 繫hệ 苦khổ 能năng 。斷đoạn 欲dục 界giới 結kết 。集tập 亦diệc 如như 是thị 。如như 欲dục 界giới 乃nãi 至chí 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 亦diệc 如như 是thị 。觀quán 欲dục 界giới 滅diệt 能năng 斷đoạn 三tam 界giới 結kết 。道đạo 亦diệc 如như 是thị 。是thị 事sự 云vân 何hà 。

答đáp 曰viết 。

滅diệt 智trí 能năng 斷đoạn 煩phiền 惱não 。是thị 故cố 汝nhữ 說thuyết 不bất 然nhiên 。問vấn 曰viết 。經kinh 中trung 說thuyết 。觀quán 五ngũ 陰ấm 無vô 常thường 。等đẳng 故cố 得đắc 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果Quả 。乃nãi 至chí 阿A 羅La 漢Hán 果Quả 。汝nhữ 云vân 何hà 言ngôn 。但đãn 觀quán 滅Diệt 諦Đế 斷đoạn 煩phiền 惱não 耶da 。

答đáp 曰viết 。

是thị 觀quán 五ngũ 陰ấm 智trí 生sanh 滅diệt 合hợp 觀quán 。故cố 能năng 斷đoạn 結kết 使sử 。如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。比Bỉ 丘Khâu 觀quán 是thị 色sắc 是thị 色sắc 集tập 是thị 色sắc 滅diệt 。又hựu 當đương 說thuyết 見kiến 法pháp 識thức 法pháp 則tắc 煩phiền 惱não 斷đoạn 。可khả 知tri 見kiến 滅Diệt 諦Đế 故cố 諸chư 煩phiền 惱não 盡tận 。又hựu 五ngũ 陰ấm 是thị 苦khổ 於ư 中trung 。生sanh 諸chư 煩phiền 惱não 。若nhược 見kiến 五ngũ 陰ấm 滅diệt 以dĩ 為vi 。寂tịch 滅diệt 安an 隱ẩn 。如như 是thị 則tắc 苦khổ 想tưởng 具cụ 足túc 。故cố 知tri 見kiến 諸chư 陰ấm 滅diệt 則tắc 煩phiền 惱não 盡tận 。如như 說thuyết 因nhân 諸chư 法pháp 無vô 體thể 性tánh 依y 一nhất 捨xả 心tâm 斷đoạn 。無vô 體thể 性tánh 即tức 是thị 滅diệt 。若nhược 行hành 者giả 見kiến 色sắc 無vô 體thể 性tánh 乃nãi 至chí 識thức 無vô 體thể 性tánh 。則tắc 深thâm 得đắc 離ly 。又hựu 三tam 解giải 脫thoát 門môn 。皆giai 緣duyên 泥Nê 洹Hoàn 。以dĩ 此thử 解giải 脫thoát 門môn 。能năng 斷đoạn 煩phiền 惱não 。無vô 餘dư 方phương 便tiện 。故cố 知tri 但đãn 無vô 為vi 緣duyên 道đạo 。能năng 斷đoạn 煩phiền 惱não 。是thị 故cố 汝nhữ 所sở 說thuyết 斷đoạn 煩phiền 惱não 法pháp 。是thị 事sự 不bất 然nhiên 。論luận 者giả 言ngôn 。諸chư 煩phiền 惱não 有hữu 如như 是thị 等đẳng 無vô 量lượng 分phân 別biệt 門môn 。以dĩ 求cầu 解giải 脫thoát 。者giả 應ưng 當đương 知tri 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。以dĩ 知tri 是thị 縛phược 過quá 故cố 得đắc 解giải 脫thoát 。如như 人nhân 識thức 怨oán 故cố 能năng 遠viễn 離ly 。如như 知tri 嶮hiểm 道đạo 故cố 能năng 得đắc 避tị 。煩phiền 惱não 亦diệc 如như 是thị 。又hựu 煩phiền 惱não 縛phược 甚thậm 為vi 微vi 細tế 過quá 。於ư 毘Tỳ 摩Ma 質Chất 多Đa 羅La 阿A 修Tu 羅La 王Vương 縛phược 。乃nãi 至chí 有Hữu 頂Đảnh 。眾chúng 生sanh 常thường 為vi 惱não 縛phược 。是thị 故cố 應ưng 知tri 其kỳ 過quá 。又hựu 眾chúng 生sanh 乃nãi 至chí 。有hữu 頂đảnh 猶do 還hoàn 退thoái 墮đọa 。皆giai 以dĩ 不bất 能năng 見kiến 知tri 煩phiền 惱não 過quá 故cố 。又hựu 不bất 斷đoạn 結kết 故cố 生sanh 增tăng 上thượng 慢mạn 。自tự 謂vị 已dĩ 斷đoạn 。後hậu 則tắc 疑nghi 悔hối 。是thị 故cố 應ưng 知tri 。諸chư 煩phiền 惱não 過quá 。勿vật 為vi 所sở 誑cuống 。又hựu 若nhược 眾chúng 生sanh 。捨xả 離ly 淨tịnh 妙diệu 泥Nê 洹Hoàn 之chi 樂lạc 。反phản 貪tham 鄙bỉ 弊tệ 欲dục 樂lạc 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 。皆giai 是thị 諸chư 煩phiền 惱não 過quá 。若nhược 斷đoạn 煩phiền 惱não 。則tắc 得đắc 大đại 利lợi 。故cố 應ưng 知tri 見kiến 諸chư 煩phiền 惱não 過quá 。有hữu 障chướng 解giải 脫thoát 法pháp 所sở 謂vị 煩phiền 惱não 。若nhược 不bất 斷đoạn 煩phiền 惱não 。終chung 無vô 解giải 脫thoát 因nhân 緣duyên 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。諸chư 煩phiền 惱não 是thị 身thân 因nhân 緣duyên 。隨tùy 煩phiền 惱não 有hữu 身thân 隨tùy 身thân 有hữu 苦khổ 。是thị 故cố 求cầu 離ly 苦khổ 者giả 。應ưng 勤cần 精tinh 進tấn 。斷đoạn 諸chư 煩phiền 惱não 。

明Minh 因Nhân 品Phẩm 第đệ 一nhất 百bách 四tứ 十thập

問vấn 曰viết 。煩phiền 惱não 為vi 身thân 因nhân 緣duyên 是thị 事sự 應ưng 明minh 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。有hữu 諸chư 外ngoại 道đạo 。不bất 信tín 此thử 事sự 。或hoặc 言ngôn 是thị 身thân 。無vô 因nhân 無vô 緣duyên 。猶do 如như 草thảo 木mộc 。自tự 然nhiên 而nhi 生sanh 。或hoặc 言ngôn 萬vạn 物vật 是thị 大đại 自tự 在tại 等đẳng 諸chư 天thiên 所sở 生sanh 。或hoặc 言ngôn 萬vạn 物vật 從tùng 世thế 性tánh 生sanh 。或hoặc 言ngôn 微vi 塵trần 和hòa 合hợp 故cố 生sanh 。說thuyết 如như 是thị 等đẳng 。是thị 故cố 應ưng 明minh 。

答đáp 曰viết 。

從tùng 業nghiệp 有hữu 身thân 是thị 事sự 先tiên 成thành 。是thị 業nghiệp 從tùng 煩phiền 惱não 生sanh 。故cố 以dĩ 煩phiền 惱não 為vi 身thân 因nhân 緣duyên 。問vấn 曰viết 。云vân 何hà 知tri 因nhân 煩phiền 惱não 有hữu 業nghiệp 。

答đáp 曰viết 。

隨tùy 假giả 名danh 心tâm 。名danh 為vi 無vô 明minh 。假giả 名danh 心tâm 者giả 能năng 集tập 諸chư 業nghiệp 。故cố 知tri 煩phiền 惱não 因nhân 緣duyên 有hữu 業nghiệp 。又hựu 阿A 羅La 漢Hán 諸chư 業nghiệp 不bất 集tập 不bất 成thành 。故cố 知tri 諸chư 業nghiệp 由do 煩phiền 惱não 成thành 。如như 經kinh 中trung 佛Phật 說thuyết 。若nhược 人nhân 得đắc 明minh 捨xả 離ly 無vô 明minh 。是thị 人nhân 能năng 起khởi 福phước 業nghiệp 罪tội 業nghiệp 無vô 動động 業nghiệp 不phủ 。不phủ 也dã 世Thế 尊Tôn 。又hựu 無vô 無vô 漏lậu 業nghiệp 。故cố 知tri 但đãn 隨tùy 假giả 名danh 者giả 能năng 起khởi 諸chư 業nghiệp 。無vô 漏lậu 心tâm 不bất 隨tùy 假giả 名danh 故cố 不bất 起khởi 業nghiệp 。又hựu 學học 人nhân 無vô 行hành 如như 經kinh 說thuyết 。學học 人nhân 還hoàn 而nhi 不bất 行hành 。滅diệt 而nhi 不bất 作tác 。作tác 相tương/tướng 是thị 行hành 。行hành 名danh 為vi 業nghiệp 。又hựu 無vô 漏lậu 心tâm 非phi 行hành 相tương/tướng 故cố 。無vô 無vô 漏lậu 業nghiệp 。是thị 故cố 一nhất 切thiết 。諸chư 受thọ 身thân 業nghiệp 。皆giai 因nhân 煩phiền 惱não 生sanh 。又hựu 斷đoạn 煩phiền 惱não 者giả 。不bất 復phục 受thọ 生sanh 。故cố 知tri 有hữu 身thân 皆giai 因nhân 煩phiền 惱não 。問vấn 曰viết 。一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。皆giai 以dĩ 無vô 煩phiền 惱não 。生sanh 後hậu 時thời 乃nãi 起khởi 。如như 人nhân 生sanh 時thời 。無vô 齒xỉ 其kỳ 後hậu 乃nãi 生sanh 。答đáp 曰viết 不bất 然nhiên 。有hữu 煩phiền 惱não 者giả 。隨tùy 所sở 有hữu 相tương/tướng 。謂vị 啼đề 哭khốc 等đẳng 生sanh 時thời 現hiện 有hữu 。故cố 知tri 皆giai 與dữ 煩phiền 惱não 共cộng 生sanh 。又hựu 現hiện 見kiến 眾chúng 生sanh 多đa 生sanh 廁trắc 等đẳng 中trung 。不bất 生sanh 槃bàn 石thạch 等đẳng 中trung 。當đương 知tri 貪tham 著trước 香hương 味vị 等đẳng 故cố 。於ư 是thị 中trung 生sanh 。故cố 知tri 由do 煩phiền 惱não 生sanh 。問vấn 曰viết 。地địa 獄ngục 等đẳng 中trung 。不bất 應ưng 得đắc 生sanh 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。無vô 人nhân 貪tham 樂nhạo/nhạc/lạc 地địa 獄ngục 等đẳng 故cố 。

答đáp 曰viết 。

眾chúng 生sanh 以dĩ 癡si 力lực 故cố 於ư 。顛điên 倒đảo 心tâm 生sanh 。將tương 命mạng 終chung 時thời 。遙diêu 見kiến 地địa 獄ngục 。謂vị 是thị 華hoa 池trì 以dĩ 貪tham 著trước 故cố 則tắc 於ư 中trung 生sanh 。如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。若nhược 人nhân 迮trách 閙náo 中trung 死tử 欲dục 得đắc 寬khoan 處xứ 於ư 鳥điểu 中trung 生sanh 。若nhược 渴khát 死tử 者giả 生sanh 為vi 水thủy 虫trùng 。若nhược 凍đống 死tử 者giả 生sanh 。熱nhiệt 地địa 獄ngục 中trung 。熱nhiệt 渴khát 死tử 者giả 。生sanh 寒Hàn 氷Băng 地Địa 獄Ngục 中trung 。若nhược 貪tham 著trước 婬dâm 欲dục 。生sanh 鳥điểu 雀tước 中trung 。若nhược 貪tham 飲ẩm 食thực 則tắc 生sanh 為vi 死tử 屍thi 中trung 虫trùng 。又hựu 因nhân 所sở 貪tham 著trước 故cố 造tạo 諸chư 惡ác 。諸chư 惡ác 因nhân 緣duyên 。強cường/cưỡng 受thọ 果quả 報báo 。又hựu 貪tham 著trước 身thân 故cố 諸chư 業nghiệp 能năng 生sanh 果quả 報báo 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。貪tham 著trước 己kỷ 身thân 。愚ngu 癡si 力lực 故cố 。憍kiêu 慢mạn 等đẳng 諸chư 煩phiền 惱não 生sanh 。從tùng 此thử 能năng 集tập 成thành 業nghiệp 。以dĩ 業nghiệp 力lực 故cố 。生sanh 諸chư 道đạo 中trung 。問vấn 曰viết 。若nhược 以dĩ 煩phiền 惱não 因nhân 緣duyên 有hữu 身thân 。斷đoạn 煩phiền 惱não 者giả 。五ngũ 陰ấm 不bất 應ưng 復phục 得đắc 相tương 續tục 。

答đáp 曰viết 。

是thị 身thân 本bổn 由do 煩phiền 惱não 故cố 生sanh 。煩phiền 惱não 雖tuy 盡tận 以dĩ 勢thế 力lực 故cố 身thân 猶do 不bất 斷đoạn 。如như 以dĩ 杖trượng 轉chuyển 輪luân 雖tuy 暫tạm 廢phế 杖trượng 輪luân 猶do 不bất 止chỉ 。問vấn 曰viết 。若nhược 以dĩ 先tiên 業nghiệp 煩phiền 惱não 勢thế 故cố 有hữu 身thân 。斷đoạn 煩phiền 惱não 者giả 。以dĩ 先tiên 業nghiệp 煩phiền 惱não 勢thế 故cố 。亦diệc 應ưng 受thọ 身thân 。

答đáp 曰viết 。

要yếu 以dĩ 取thủ 相tương/tướng 故cố 識thức 能năng 住trụ 。是thị 人nhân 先tiên 業nghiệp 勢thế 盡tận 。今kim 善thiện 修tu 無vô 相tướng 解giải 脫thoát 門môn 。故cố 不bất 受thọ 後hậu 身thân 。又hựu 如như 熱nhiệt 石thạch 上thượng 諸chư 種chủng 不bất 生sanh 。如như 是thị 以dĩ 智trí 慧tuệ 火hỏa 熱nhiệt 諸chư 識thức 處xứ 。則tắc 識thức 種chủng 不bất 生sanh 。後hậu 相tương 續tục 斷đoạn 。又hựu 諸chư 行hành 因nhân 緣duyên 不bất 具cụ 足túc 。故cố 不bất 復phục 相tương 續tục 。如như 經kinh 中trung 佛Phật 說thuyết 。識thức 為vi 種chủng 子tử 。業nghiệp 行hành 為vi 田điền 。貪tham 愛ái 為vi 水thủy 。無vô 明minh 覆phú 蔽tế 。以dĩ 此thử 因nhân 緣duyên 。則tắc 受thọ 後hậu 身thân 。阿A 羅La 漢Hán 是thị 。緣duyên 不bất 具cụ 故cố 無vô 後hậu 身thân 。當đương 知tri 煩phiền 惱não 因nhân 緣duyên 受thọ 生sanh 。又hựu 無vô 煩phiền 惱não 者giả 。有hữu 知tri 苦khổ 等đẳng 心tâm 。今kim 受thọ 生sanh 者giả 不bất 見kiến 有hữu 此thử 等đẳng 心tâm 。故cố 知tri 無vô 煩phiền 惱não 者giả 。不bất 能năng 受thọ 生sanh 。問vấn 曰viết 。須Tu 陀Đà 洹Hoàn 等đẳng 有hữu 苦khổ 等đẳng 心tâm 而nhi 生sanh 時thời 。亦diệc 不bất 見kiến 有hữu 。

答đáp 曰viết 。

諸chư 阿A 羅La 漢Hán 。智trí 慧tuệ 力lực 強cường/cưỡng 。一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 不bất 能năng 勝thắng 。故cố 將tương 命mạng 終chung 時thời 。能năng 障chướng 受thọ 生sanh 。須Tu 陀Đà 洹Hoàn 等đẳng 智trí 力lực 不bất 爾nhĩ 。故cố 不bất 應ưng 為ví 喻dụ 。又hựu 汝nhữ 說thuyết 如như 齒xỉ 後hậu 漸tiệm 漸tiệm 生sanh 。煩phiền 惱não 亦diệc 爾nhĩ 。是thị 事sự 不bất 然nhiên 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。阿A 羅La 漢Hán 無vô 漏lậu 智trí 慧tuệ 燒thiêu 煩phiền 惱não 。故cố 不bất 應ưng 復phục 生sanh 。如như 焦tiêu 種chủng 子tử 不bất 能năng 復phục 生sanh 。又hựu 現hiện 見kiến 今kim 世thế 從tùng 煩phiền 惱não 生sanh 身thân 。如như 從tùng 貪tham 欲dục 身thân 色sắc 變biến 異dị 。瞋sân 恚khuể 亦diệc 爾nhĩ 。故cố 知tri 後hậu 世thế 五ngũ 陰ấm 亦diệc 。從tùng 煩phiền 惱não 生sanh 。問vấn 曰viết 。亦diệc 見kiến 從tùng 飲ẩm 食thực 等đẳng 因nhân 緣duyên 有hữu 五ngũ 陰ấm 生sanh 。而nhi 不bất 名danh 飲ẩm 食thực 為vi 受thọ 身thân 因nhân 緣duyên 。

答đáp 曰viết 。

飲ẩm 食thực 假giả 心tâm 能năng 生sanh 色sắc 等đẳng 。煩phiền 惱não 不bất 爾nhĩ 。更cánh 無vô 所sở 假giả 而nhi 生sanh 色sắc 等đẳng 。故cố 知tri 煩phiền 惱não 為vi 身thân 因nhân 緣duyên 。又hựu 現hiện 見kiến 鳥điểu 雀tước 等đẳng 多đa 欲dục 。毒độc 蛇xà 等đẳng 多đa 瞋sân 。猪trư 等đẳng 多đa 癡si 。當đương 知tri 此thử 諸chư 眾chúng 生sanh 。必tất 當đương 修tu 集tập 此thử 婬dâm 欲dục 。等đẳng 諸chư 煩phiền 惱não 。故cố 於ư 是thị 中trung 生sanh 。問vấn 曰viết 。生sanh 處xứ 法pháp 爾nhĩ 。非phi 先tiên 修tu 集tập 。煩phiền 惱não 因nhân 緣duyên 。

答đáp 曰viết 。

若nhược 爾nhĩ 則tắc 婬dâm 欲dục 等đẳng 無vô 因nhân 是thị 事sự 不bất 可khả 。當đương 知tri 從tùng 先tiên 修tu 集tập 因nhân 緣duyên 故cố 有hữu 。又hựu 貪tham 恚khuể 等đẳng 。煩phiền 惱não 熾sí 盛thịnh 。則tắc 為vi 殺sát 等đẳng 諸chư 罪tội 。以dĩ 此thử 罪tội 故cố 。現hiện 受thọ 鞭tiên 杖trượng 。繫hệ 縛phược 等đẳng 苦khổ 。煩phiền 惱não 若nhược 薄bạc 則tắc 得đắc 持trì 戒giới 修tu 善thiện 等đẳng 利lợi 。因nhân 此thử 戒giới 善thiện 現hiện 得đắc 名danh 聞văn 利lợi 養dưỡng 等đẳng 樂nhạo/nhạc/lạc 。如như 現hiện 世thế 衰suy 利lợi 皆giai 因nhân 煩phiền 惱não 。故cố 知tri 來lai 世thế 。亦diệc 當đương 如như 是thị 。問vấn 曰viết 。若nhược 因nhân 煩phiền 惱não 有hữu 身thân 則tắc 斷đoạn 。生sanh 死tử 往vãng 來lai 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。以dĩ 煩phiền 惱não 盛thịnh 故cố 。墮đọa 惡ác 道đạo 中trung 。既ký 受thọ 罪tội 身thân 。煩phiền 惱não 更cánh 增tăng 永vĩnh 無vô 脫thoát 因nhân 。如như 是thị 不bất 應ưng 得đắc 生sanh 善thiện 處xứ 。若nhược 受thọ 福phước 身thân 。為vi 福phước 轉chuyển 增tăng 則tắc 亦diệc 不bất 應ưng 復phục 生sanh 惡ác 處xứ 。如như 是thị 則tắc 無vô 生sanh 死tử 往vãng 來lai 。

答đáp 曰viết 。

是thị 人nhân 雖tuy 墮đọa 惡ác 處xứ 或hoặc 得đắc 善thiện 心tâm 。雖tuy 生sanh 善thiện 處xứ 或hoặc 起khởi 惡ác 心tâm 。是thị 故cố 生sanh 死tử 往vãng 來lai 不bất 斷đoạn 。又hựu 隨tùy 貪tham 等đẳng 。煩phiền 惱não 減giảm 少thiểu 。隨tùy 生sanh 好hảo/hiếu 處xứ 。隨tùy 貪tham 等đẳng 多đa 。隨tùy 生sanh 惡ác 處xứ 。如như 猪trư 犬khuyển 等đẳng 。隨tùy 減giảm 煩phiền 惱não 生sanh 善thiện 處xứ 者giả 。如như 以dĩ 煩phiền 惱não 薄bạc 故cố 。能năng 行hành 布bố 施thí 。持trì 戒giới 等đẳng 福phước 。生sanh 六lục 欲dục 天thiên 。斷đoạn 婬dâm 欲dục 故cố 得đắc 勝thắng 禪thiền 樂nhạo/nhạc/lạc 。斷đoạn 色sắc 染nhiễm 故cố 得đắc 勝thắng 定định 樂nhạo/nhạc/lạc 。一nhất 切thiết 結kết 盡tận 則tắc 得đắc 無vô 比tỉ 泥Nê 洹Hoàn 樂nhạo/nhạc/lạc 。故cố 知tri 此thử 身thân 因nhân 煩phiền 惱não 有hữu 。又hựu 現hiện 見kiến 眾chúng 生sanh 樂nhạo/nhạc/lạc 弊tệ 國quốc 土độ 及cập 諸chư 惡ác 人nhân 弊tệ 止chỉ 住trú 處xứ 。皆giai 由do 貪tham 著trước 。故cố 知tri 生sanh 死tử 。中trung 眾chúng 生sanh 所sở 住trụ 。亦diệc 由do 貪tham 著trước 。如như 蛾nga 貪tham 明minh 色sắc 故cố 為vi 燈đăng 所sở 焚phần 。是thị 貪tham 著trước 不bất 從tùng 智trí 生sanh 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。此thử 蛾nga 不bất 知tri 火hỏa 是thị 苦khổ 觸xúc 故cố 投đầu 其kỳ 中trung 。如như 是thị 眾chúng 生sanh 。墜trụy 後hậu 身thân 苦khổ 。皆giai 以dĩ 無vô 明minh 因nhân 緣duyên 。貪tham 愛ái 故cố 生sanh 。如như 魚ngư 吞thôn 鉤câu 。麞chương 鹿lộc 逐trục 聲thanh 。皆giai 以dĩ 貪tham 著trước 故cố 致trí 死tử 。又hựu 如như 人nhân 以dĩ 貪tham 著trước 故cố 。遠viễn 到đáo 異dị 方phương 而nhi 不bất 能năng 返phản 。當đương 知tri 皆giai 以dĩ 。煩phiền 惱não 故cố 生sanh 。又hựu 如như 樹thụ 根căn 不bất 拔bạt 其kỳ 樹thụ 猶do 生sanh 。如như 是thị 貪tham 根căn 不bất 拔bạt 苦khổ 樹thụ 常thường 在tại 。如như 佛Phật 說thuyết 。樹thụ 根căn 不bất 拔bạt 雖tuy 斷đoạn 猶do 生sanh 。貪tham 使sử 不bất 拔bạt 。數sác 數sác 受thọ 苦khổ 。又hựu 是thị 身thân 不bất 淨tịnh 。無vô 常thường 苦khổ 空không 無vô 我ngã 。自tự 非phi 無vô 明minh 何hà 有hữu 智trí 者giả 。貪tham 受thọ 此thử 苦khổ 。猶do 如như 盲manh 人nhân 。可khả 以dĩ 垢cấu 衣y 誑cuống 為vi 寶bảo 飾sức 。如như 是thị 為vi 無vô 明minh 所sở 盲manh 。則tắc 能năng 受thọ 多đa 過quá 患hoạn 不bất 淨tịnh 五ngũ 陰ấm 。又hựu 以dĩ 我ngã 心tâm 故cố 受thọ 身thân 。雖tuy 苦khổ 而nhi 不bất 能năng 捨xả 。若nhược 無vô 我ngã 心tâm 則tắc 能năng 遠viễn 離ly 。如như 舍Xá 利Lợi 弗Phất 說thuyết 。清thanh 淨tịnh 持trì 戒giới 。得đắc 道Đạo 者giả 死tử 時thời 歡hoan 喜hỷ 。猶do 破phá 毒độc 器khí 。故cố 知tri 煩phiền 惱não 因nhân 緣duyên 有hữu 身thân 。又hựu 有hữu 以dĩ 無vô 智trí 故cố 。貪tham 著trước 此thử 身thân 。如như 以dĩ 畫họa 篋khiếp 。盛thình 滿mãn 不bất 淨tịnh 。隨tùy 未vị 開khai 時thời 則tắc 可khả 愛ái 樂nhạo 。開khai 則tắc 臭xú 穢uế 。又hựu 如như 毒độc 蛇xà 滿mãn 闇ám 室thất 中trung 。燈đăng 未vị 照chiếu 時thời 即tức 生sanh 樂nhạo 著trước 見kiến 則tắc 捨xả 離ly 。眾chúng 生sanh 亦diệc 爾nhĩ 。墮đọa 有hữu 無vô 明minh 則tắc 樂nhạo/nhạc/lạc 世thế 間gian 。若nhược 生sanh 明minh 時thời 心tâm 則tắc 厭yếm 離ly 。如như 是thị 貪tham 愛ái 為vi 身thân 根căn 本bổn 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。以dĩ 貪tham 愛ái 故cố 求cầu 。求cầu 有hữu 二nhị 種chủng 。欲dục 求cầu 有hữu 求cầu 。求cầu 現hiện 在tại 諸chư 欲dục 是thị 名danh 欲dục 求cầu 。更cánh 求cầu 後hậu 身thân 是thị 名danh 有hữu 求cầu 。故cố 知tri 貪tham 愛ái 是thị 身thân 之chi 本bổn 。又hựu 若nhược 著trước 五ngũ 陰ấm 則tắc 生sanh 身thân 見kiến 。謂vị 言ngôn 是thị 我ngã 名danh 我ngã 語ngữ 取thủ 。因nhân 此thử 取thủ 故cố 生sanh 餘dư 三tam 取thủ 。取thủ 因nhân 緣duyên 有hữu 。有hữu 因nhân 緣duyên 生sanh 。當đương 知tri 煩phiền 惱não 是thị 身thân 根căn 本bổn 。又hựu 是thị 身thân 皆giai 苦khổ 。於ư 此thử 苦khổ 身thân 生sanh 樂lạc 想tưởng 倒đảo 。以dĩ 此thử 樂nhạo/nhạc/lạc 倒đảo 則tắc 生sanh 倒đảo 愛ái 。以dĩ 此thử 倒đảo 愛ái 能năng 受thọ 後hậu 身thân 。故cố 知tri 貪tham 愛ái 因nhân 緣duyên 有hữu 身thân 。又hựu 此thử 身thân 以dĩ 食thực 因nhân 緣duyên 故cố 住trụ 。著trước 揣đoàn 食thực 故cố 不bất 過quá 欲dục 界giới 。如như 業nghiệp 品phẩm 中trung 說thuyết 。貪tham 香hương 味vị 故cố 廁trắc 等đẳng 中trung 生sanh 。以dĩ 著trước 觸xúc 故cố 胞bào 胎thai 中trung 生sanh 。著trước 溫ôn 涼lương 觸xúc 故cố 卵noãn 生sanh 濕thấp 生sanh 。俱câu 不bất 過quá 欲dục 界giới 。因nhân 三tam 種chủng 觸xúc 生sanh 三tam 種chủng 受thọ 。故cố 說thuyết 觸xúc 因nhân 緣duyên 受thọ 。意ý 思tư 食thực 亦diệc 如như 是thị 。發phát 後hậu 身thân 願nguyện 我ngã 當đương 作tác 此thử 。無vô 見kiến 知tri 識thức 為vi 貪tham 愛ái 本bổn 。能năng 致trí 後hậu 身thân 。如như 是thị 四tứ 食thực 皆giai 由do 貪tham 愛ái 。一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。皆giai 以dĩ 食thực 存tồn 。故cố 知tri 愛ái 因nhân 緣duyên 生sanh 。又hựu 四tứ 生sanh 卵noãn 生sanh 胎thai 生sanh 。濕thấp 生sanh 化hóa 生sanh 。以dĩ 愛ái 婬dâm 欲dục 故cố 卵noãn 生sanh 。胎thai 生sanh 貪tham 香hương 味vị 等đẳng 故cố 受thọ 濕thấp 生sanh 。隨tùy 其kỳ 所sở 愛ái 故cố 起khởi 殷ân 重trọng 業nghiệp 。則tắc 受thọ 化hóa 生sanh 。故cố 知tri 四tứ 生sanh 差sai 別biệt 皆giai 由do 貪tham 愛ái 。又hựu 四tứ 種chủng 受thọ 身thân 。有hữu 能năng 自tự 殺sát 他tha 不bất 能năng 殺sát 。如như 是thị 等đẳng 四tứ 皆giai 以dĩ 貪tham 愛ái 差sai 別biệt 故cố 有hữu 。故cố 知tri 貪tham 愛ái 因nhân 緣duyên 有hữu 身thân 。又hựu 四tứ 識thức 處xứ 隨tùy 色sắc 識thức 住trụ 依y 色sắc 緣duyên 色sắc 以dĩ 喜hỷ 為vi 潤nhuận 。受thọ 想tưởng 行hành 亦diệc 如như 是thị 。而nhi 不bất 說thuyết 識thức 是thị 識thức 處xứ 。以dĩ 識thức 時thời 無vô 煩phiền 惱não 故cố 。故cố 知tri 煩phiền 惱não 因nhân 緣duyên 有hữu 身thân 。又hựu 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。皆giai 由do 無vô 明minh 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。隨tùy 假giả 名danh 心tâm 。名danh 為vi 無vô 明minh 。因nhân 此thử 無vô 明minh 起khởi 福phước 行hành 罪tội 行hành 。及cập 不bất 動động 行hành 。欲dục 安an 樂lạc 眾chúng 生sanh 。是thị 名danh 福phước 行hành 。苦khổ 惱não 眾chúng 生sanh 。是thị 名danh 罪tội 行hành 攝nhiếp 心tâm 慈từ 悲bi 等đẳng 名danh 為vi 不Bất 動Động 行hành 。隨tùy 此thử 諸chư 業nghiệp 識thức 住trụ 後hậu 身thân 。依y 識thức 生sanh 名danh 色sắc 。六lục 入nhập 觸xúc 受thọ 。此thử 四tứ 是thị 先tiên 世thế 業nghiệp 煩phiền 惱não 果quả 報báo 。復phục 因nhân 此thử 愛ái 生sanh 愛ái 取thủ 有hữu 。是thị 業nghiệp 煩phiền 惱não 能năng 生sanh 後hậu 世thế 。生sanh 老lão 死tử 等đẳng 。如như 是thị 十thập 二nhị 。有hữu 分phần/phân 相tương 續tục 。皆giai 以dĩ 無vô 明minh 為vi 本bổn 。故cố 知tri 煩phiền 惱não 因nhân 緣duyên 有hữu 身thân 。又hựu 生sanh 死tử 無vô 始thỉ 。何hà 以dĩ 知tri 之chi 。經kinh 中trung 說thuyết 。從tùng 業nghiệp 因nhân 緣duyên 有hữu 眼nhãn 等đẳng 根căn 。因nhân 愛ái 有hữu 業nghiệp 因nhân 無vô 明minh 有hữu 愛ái 。無vô 明minh 因nhân 邪tà 憶ức 念niệm 。邪tà 憶ức 念niệm 還hoàn 因nhân 眼nhãn 緣duyên 色sắc 從tùng 癡si 故cố 生sanh 。故cố 知tri 生sanh 死tử 。輪luân 轉chuyển 無vô 始thỉ 。若nhược 說thuyết 因nhân 自tự 在tại 天thiên 等đẳng 。則tắc 非phi 無vô 始thỉ 是thị 事sự 不bất 可khả 。故cố 知tri 煩phiền 惱não 因nhân 緣duyên 有hữu 身thân 。又hựu 滅diệt 盡tận 煩phiền 惱não 。則tắc 得đắc 解giải 脫thoát 。又hựu 眾chúng 生sanh 身thân 種chủng 種chủng 雜tạp 類loại 。若nhược 因nhân 自tự 在tại 等đẳng 則tắc 不bất 應ưng 雜tạp 。以dĩ 煩phiền 惱não 業nghiệp 有hữu 多đa 種chủng 故cố 。身thân 亦diệc 不bất 一nhất 。又hựu 二nhị 十thập 二nhị 根căn 。因nhân 六lục 根căn 生sanh 六lục 識thức 。是thị 中trung 有hữu 男nam 女nữ 根căn 。是thị 諸chư 法pháp 相tướng 續tục 不bất 斷đoạn 故cố 名danh 為vi 命mạng 。是thị 命mạng 以dĩ 何hà 為vi 根căn 。所sở 謂vị 業nghiệp 也dã 。是thị 業nghiệp 因nhân 於ư 煩phiền 惱não 。煩phiền 惱não 依y 受thọ 故cố 以dĩ 五ngũ 受thọ 為vi 根căn 。如như 是thị 展triển 轉chuyển 生sanh 死tử 相tương 續tục 。依y 信tín 等đẳng 根căn 能năng 斷đoạn 相tương 續tục 。如như 是thị 二nhị 十thập 。二nhị 根căn 往vãng 來lai 生sanh 死tử 。故cố 知tri 皆giai 以dĩ 煩phiền 惱não 有hữu 身thân 。又hựu 求cầu 解giải 脫thoát 者giả 。生sanh 戒giới 定định 慧tuệ 解giải 脫thoát 。解giải 脫thoát 知tri 見kiến 品phẩm 。此thử 何hà 所sở 用dụng 皆giai 為vi 。滅diệt 諸chư 煩phiền 惱não 。知tri 者giả 見kiến 其kỳ 利lợi 故cố 依y 此thử 諸chư 品phẩm 。故cố 知tri 煩phiền 惱não 因nhân 緣duyên 有hữu 身thân 。又hựu 諸chư 煩phiền 惱não 次thứ 第đệ 滅diệt 盡tận 。斷đoạn 三tam 結kết 得đắc 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果Quả 。貪tham 欲dục 等đẳng 薄bạc 。得đắc 斯Tư 陀Đà 含Hàm 果Quả 。欲dục 界giới 結kết 盡tận 。得đắc 阿A 那Na 含Hàm 果Quả 。諸chư 禪thiền 定định 中trung 亦diệc 如như 是thị 。次thứ 第đệ 一nhất 切thiết 都đô 盡tận 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 果quả 。如như 是thị 隨tùy 諸chư 煩phiền 惱não 次thứ 第đệ 滅diệt 故cố 身thân 亦diệc 漸tiệm 滅diệt 。若nhược 因nhân 自tự 在tại 天thiên 等đẳng 則tắc 不bất 應ưng 漸tiệm 滅diệt 。故cố 知tri 煩phiền 惱não 因nhân 緣duyên 有hữu 身thân 。又hựu 貪tham 等đẳng 煩phiền 惱não 諸chư 善thiện 人nhân 皆giai 求cầu 斷đoạn 滅diệt 。必tất 當đương 見kiến 貪tham 等đẳng 因nhân 緣duyên 。今kim 世thế 後hậu 世thế 。得đắc 衰suy 惱não 事sự 。是thị 故cố 求cầu 斷đoạn 。若nhược 不bất 爾nhĩ 則tắc 不bất 求cầu 斷đoạn 。若nhược 人nhân 說thuyết 身thân 因nhân 自tự 在tại 等đẳng 。是thị 人nhân 亦diệc 求cầu 斷đoạn 貪tham 欲dục 等đẳng 。故cố 知tri 貪tham 欲dục 等đẳng 因nhân 緣duyên 有hữu 身thân 。又hựu 智trí 者giả 知tri 以dĩ 智trí 慧tuệ 。而nhi 得đắc 解giải 脫thoát 。可khả 知tri 以dĩ 無vô 智trí 故cố 縛phược 。故cố 知tri 煩phiền 惱não 因nhân 緣duyên 有hữu 身thân 。又hựu 佛Phật 處xứ 處xứ 經kinh 中trung 說thuyết 。貪tham 喜hỷ 盡tận 故cố 。得đắc 正chánh 解giải 脫thoát 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。眼nhãn 色sắc 等đẳng 不bất 名danh 為vi 縛phược 。貪tham 喜hỷ 為vi 縛phược 。破phá 貪tham 喜hỷ 故cố 心tâm 。得đắc 正chánh 解giải 脫thoát 。正chánh 解giải 脫thoát 心tâm 能năng 入nhập 泥Nê 洹Hoàn 。故cố 知tri 煩phiền 惱não 因nhân 緣duyên 有hữu 身thân 。又hựu 以dĩ 空không 無vô 相tướng 無vô 作tác 。而nhi 得đắc 解giải 脫thoát 。故cố 知tri 煩phiền 惱não 因nhân 緣duyên 有hữu 身thân 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。觀quán 諸chư 法pháp 空không 。即tức 無vô 相tướng 可khả 得đắc 。以dĩ 滅diệt 相tương/tướng 故cố 不bất 願nguyện 後hậu 身thân 。是thị 故cố 以dĩ 空không 名danh 解giải 脫thoát 門môn 。相tương 違vi 則tắc 縛phược 。以dĩ 此thử 等đẳng 故cố 由do 煩phiền 惱não 有hữu 身thân 。是thị 事sự 已dĩ 明minh 。集Tập 諦Đế 聚tụ 竟cánh 。

滅Diệt 諦Đế 聚tụ 初sơ 立lập 假giả 名danh 品phẩm 第đệ 一nhất 百bách 四tứ 十thập 一nhất 。

論luận 者giả 言ngôn 。滅diệt 三tam 種chủng 心tâm 名danh 為vi 滅Diệt 諦Đế 。謂vị 假giả 名danh 心tâm 法pháp 心tâm 空không 心tâm 。問vấn 曰viết 。云vân 何hà 滅diệt 此thử 三tam 心tâm 。

答đáp 曰viết 。

假giả 名danh 心tâm 或hoặc 以dĩ 多đa 聞văn 因nhân 緣duyên 智trí 滅diệt 。或hoặc 以dĩ 思tư 惟duy 因nhân 緣duyên 智trí 滅diệt 。法pháp 心tâm 在tại 煖noãn 等đẳng 法pháp 中trung 以dĩ 空không 智trí 滅diệt 。空không 心tâm 入nhập 滅diệt 盡tận 定định 滅diệt 。若nhược 入nhập 無Vô 餘Dư 泥Nê 洹Hoàn 。斷đoạn 相tương 續tục 時thời 滅diệt 。問vấn 曰viết 。何hà 謂vị 假giả 名danh 。

答đáp 曰viết 。

因nhân 諸chư 陰ấm 所sở 有hữu 分phân 別biệt 。如như 因nhân 五ngũ 陰ấm 說thuyết 有hữu 人nhân 。因nhân 色sắc 香hương 味vị 觸xúc 。說thuyết 有hữu 瓶bình 等đẳng 。問vấn 曰viết 。何hà 故cố 以dĩ 此thử 為vi 假giả 名danh 耶da 。

答đáp 曰viết 。

經kinh 中trung 佛Phật 說thuyết 。如như 輪luân 軸trục 和hòa 合hợp 故cố 名danh 為vi 車xa 。諸chư 陰ấm 和hòa 合hợp 故cố 名danh 為vi 人nhân 。又hựu 如như 佛Phật 語ngứ 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。諸chư 法pháp 無vô 常thường 。苦khổ 空không 無vô 我ngã 。從tùng 眾chúng 緣duyên 生sanh 。無vô 決quyết 定định 性tánh 。但đãn 有hữu 名danh 字tự 。但đãn 有hữu 憶ức 念niệm 但đãn 有hữu 用dụng 故cố 。因nhân 此thử 五ngũ 陰ấm 生sanh 種chủng 種chủng 名danh 。謂vị 眾chúng 生sanh 人nhân 天thiên 等đẳng 。此thử 經Kinh 中trung 遮già 實thật 有hữu 法pháp 。故cố 言ngôn 但đãn 有hữu 名danh 。又hựu 佛Phật 說thuyết 二nhị 諦đế 真Chân 諦Đế 俗tục 諦đế 。真Chân 諦Đế 謂vị 色sắc 等đẳng 法pháp 及cập 泥Nê 洹Hoàn 。俗tục 諦đế 謂vị 但đãn 假giả 名danh 無vô 有hữu 自tự 體thể 。如như 色sắc 等đẳng 因nhân 緣duyên 成thành 瓶bình 。五ngũ 陰ấm 因nhân 緣duyên 成thành 人nhân 。問vấn 曰viết 。若nhược 第đệ 一nhất 諦đế 中trung 無vô 此thử 世thế 諦đế 。何hà 用dụng 說thuyết 耶da 。

答đáp 曰viết 。

世thế 間gian 眾chúng 生sanh 。受thọ 用dụng 世thế 諦đế 。何hà 以dĩ 知tri 之chi 。如như 說thuyết 畫họa 火hỏa 人nhân 亦diệc 信tín 受thọ 。諸chư 佛Phật 賢hiền 聖thánh 。欲dục 令linh 世thế 間gian 離ly 假giả 名danh 。故cố 以dĩ 世thế 諦đế 說thuyết 。如như 經kinh 中trung 佛Phật 說thuyết 。我ngã 不bất 與dữ 世thế 間gian 諍tranh 。世thế 間gian 與dữ 我ngã 諍tranh 。以dĩ 智trí 者giả 無vô 所sở 諍tranh 故cố 。有hữu 上thượng 古cổ 時thời 人nhân 欲dục 用dụng 物vật 故cố 萬vạn 物vật 生sanh 時thời 。為vi 立lập 名danh 字tự 。所sở 謂vị 瓶bình 等đẳng 若nhược 直trực 是thị 法pháp 。則tắc 不bất 可khả 得đắc 用dụng 。故cố 說thuyết 世thế 諦đế 。又hựu 若nhược 說thuyết 二nhị 諦đế 則tắc 佛Phật 法Pháp 清thanh 淨tịnh 。以dĩ 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。故cố 智trí 者giả 不bất 勝thắng 。以dĩ 世thế 諦đế 故cố 愚ngu 者giả 不bất 諍tranh 。又hựu 若nhược 說thuyết 二nhị 諦đế 則tắc 不bất 墮đọa 斷đoạn 常thường 。不bất 墮đọa 邪tà 見kiến 。及cập 苦khổ 邊biên 樂nhạo/nhạc/lạc 邊biên 。業nghiệp 果quả 報báo 等đẳng 是thị 皆giai 可khả 成thành 。又hựu 世thế 諦đế 者giả 是thị 諸chư 佛Phật 教giáo 化hóa 根căn 本bổn 。謂vị 布bố 施thí 持trì 戒giới 。報báo 生sanh 善thiện 處xứ 。若nhược 以dĩ 此thử 法Pháp 。調điều 柔nhu 其kỳ 心tâm 。堪kham 受thọ 道Đạo 教giáo 。然nhiên 後hậu 為vi 說thuyết 。第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。如như 是thị 佛Phật 法Pháp 。初sơ 不bất 頓đốn 深thâm 。猶do 如như 大đại 海hải 。漸tiệm 漸tiệm 轉chuyển 深thâm 。故cố 說thuyết 世thế 諦đế 。又hựu 若nhược 能năng 成thành 就tựu 。得đắc 道Đạo 智trí 慧tuệ 。乃nãi 可khả 為vi 說thuyết 實thật 法pháp 。如như 佛Phật 念niệm 言ngôn 。羅la 睺hầu 羅la 比Bỉ 丘Khâu 今kim 能năng 成thành 就tựu 得đắc 道Đạo 智trí 慧tuệ 。當đương 為vi 說thuyết 實thật 法pháp 。譬thí 如như 熟thục 癰ung 壞hoại 之chi 則tắc 易dị 生sanh 則tắc 難nạn/nan 破phá 。如như 是thị 以dĩ 世thế 諦đế 智trí 令linh 心tâm 調điều 柔nhu 。然nhiên 後hậu 當đương 以dĩ 第đệ 一nhất 智trí 壞hoại 。又hựu 經kinh 中trung 說thuyết 。先tiên 知tri 分phân 別biệt 諸chư 法pháp 。然nhiên 後hậu 當đương 知tri 泥Nê 洹Hoàn 。行hành 者giả 先tiên 知tri 諸chư 法pháp 是thị 假giả 名danh 有hữu 是thị 真chân 實thật 有hữu 。然nhiên 後hậu 能năng 證chứng 滅Diệt 諦Đế 。又hựu 諸chư 煩phiền 惱não 先tiên 麁thô 後hậu 細tế 。次thứ 第đệ 滅diệt 盡tận 。如như 以dĩ 髮phát 毛mao 等đẳng 相tương/tướng 滅diệt 。男nam 女nữ 等đẳng 相tướng 。以dĩ 色sắc 等đẳng 相tương/tướng 滅diệt 髮phát 毛mao 相tương/tướng 。後hậu 以dĩ 空không 相tướng 滅diệt 色sắc 等đẳng 相tương/tướng 。如như 以dĩ 榍# 出xuất 榍# 故cố 說thuyết 世thế 諦đế 。又hựu 以dĩ 世thế 諦đế 故cố 得đắc 成thành 中trung 道đạo 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。五ngũ 陰ấm 相tương 續tục 生sanh 故cố 不bất 斷đoạn 。念niệm 念niệm 滅diệt 故cố 不bất 常thường 。離ly 此thử 斷đoạn 常thường 。名danh 為vi 中Trung 道Đạo 。如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。見kiến 世thế 間gian 集tập 則tắc 滅diệt 無vô 見kiến 。見kiến 世thế 間gian 滅diệt 則tắc 滅diệt 有hữu 見kiến 。以dĩ 有hữu 世thế 諦đế 則tắc 可khả 見kiến 集tập 見kiến 滅diệt 故cố 說thuyết 世thế 諦đế 。又hựu 以dĩ 世thế 諦đế 故cố 佛Phật 法Pháp 皆giai 實thật 。謂vị 有hữu 我ngã 無vô 我ngã 等đẳng 門môn 。若nhược 世thế 諦đế 故cố 有hữu 我ngã 無vô 咎cữu 。以dĩ 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。故cố 說thuyết 無vô 我ngã 亦diệc 實thật 。又hựu 以dĩ 世thế 諦đế 故cố 有hữu 置trí 答đáp 難nạn/nan 。若nhược 就tựu 實thật 法pháp 則tắc 皆giai 可khả 答đáp 。又hựu 若nhược 見kiến 實thật 有hữu 眾chúng 生sanh 。是thị 大đại 癡si 冥minh 。若nhược 言ngôn 實thật 無vô 亦diệc 墮đọa 癡si 冥minh 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。此thử 有hữu 無vô 見kiến 則tắc 為vi 斷đoạn 常thường 。令linh 諸chư 行hành 者giả 得đắc 出xuất 有hữu 邊biên 。復phục 墮đọa 無vô 邊biên 。若nhược 無vô 世thế 諦đế 何hà 由do 得đắc 出xuất 。又hựu 若nhược 人nhân 未vị 得đắc 。真chân 空không 智trí 慧tuệ 。說thuyết 無vô 眾chúng 生sanh 。是thị 名danh 邪tà 見kiến 。以dĩ 無vô 眾chúng 生sanh 。受thọ 生sanh 死tử 故cố 故cố 名danh 邪tà 見kiến 。若nhược 得đắc 空không 智trí 。說thuyết 無vô 眾chúng 生sanh 。是thị 則tắc 無vô 咎cữu 。如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。阿A 羅La 漢Hán 比Bỉ 丘Khâu 尼Ni 語ngữ 惡ác 魔ma 言ngôn 。汝nhữ 以dĩ 何hà 為vi 眾chúng 生sanh 。但đãn 空không 五ngũ 陰ấm 聚tụ 。實thật 無vô 眾chúng 生sanh 。又hựu 說thuyết 。是thị 身thân 五ngũ 陰ấm 相tương 續tục 。空không 無vô 所sở 有hữu 。如như 化hóa 如như 幻huyễn 誑cuống 凡phàm 夫phu 。目mục 為vi 怨oán 為vi 賊tặc 如như 箭tiễn 如như 瘡sang 。苦khổ 空không 無vô 我ngã 。但đãn 是thị 生sanh 滅diệt 壞hoại 敗bại 之chi 相tướng 。問vấn 曰viết 。俱câu 是thị 無vô 所sở 有hữu 心tâm 。何hà 故cố 或hoặc 名danh 邪tà 見kiến 。或hoặc 名danh 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 耶da 。

答đáp 曰viết 。

若nhược 人nhân 未vị 生sanh 真chân 空không 智trí 慧tuệ 。有hữu 我ngã 心tâm 故cố 聞văn 說thuyết 無vô 我ngã 即tức 生sanh 恐khủng 懼cụ 。如như 佛Phật 言ngôn 若nhược 凡phàm 夫phu 人nhân 。聞văn 空không 無vô 我ngã 。更cánh 不bất 復phục 作tác 。則tắc 大đại 驚kinh 怖bố 。故cố 知tri 未vị 得đắc 空không 智trí 。有hữu 我ngã 心tâm 故cố 怖bố 畏úy 泥Nê 洹Hoàn 。則tắc 為vi 邪tà 見kiến 。得đắc 真chân 空không 智trí 知tri 本bổn 來lai 無vô 。則tắc 無vô 所sở 畏úy 。又hựu 此thử 人nhân 未vị 得đắc 真chân 空không 。見kiến 無vô 所sở 有hữu 則tắc 墮đọa 惡ác 見kiến 謂vị 斷đoạn 見kiến 邪tà 見kiến 。若nhược 是thị 人nhân 先tiên 以dĩ 世thế 諦đế 故cố 知tri 有hữu 我ngã 。信tín 業nghiệp 果quả 報báo 後hậu 觀quán 諸chư 法pháp 無vô 常thường 生sanh 滅diệt 相tương/tướng 。漸tiệm 漸tiệm 證chứng 滅diệt 無vô 我ngã 心tâm 。即tức 滅diệt 貪tham 心tâm 。若nhược 聞văn 說thuyết 無vô 所sở 有hữu 則tắc 無vô 過quá 咎cữu 故cố 說thuyết 世thế 諦đế 。又hựu 有hữu 外ngoại 道đạo 謗báng 佛Phật 。瞿Cù 曇Đàm 沙Sa 門Môn 。破phá 真chân 實thật 神thần 。是thị 故cố 佛Phật 言ngôn 。我ngã 以dĩ 世thế 諦đế 。說thuyết 有hữu 眾chúng 生sanh 。我ngã 解giải 正chánh 見kiến 中trung 。說thuyết 有hữu 眾chúng 生sanh 。往vãng 來lai 生sanh 死tử 。是thị 名danh 正chánh 見kiến 。但đãn 凡phàm 夫phu 以dĩ 邪tà 念niệm 故cố 。於ư 實thật 無vô 眾chúng 生sanh 。中trung 說thuyết 言ngôn 實thật 有hữu 。破phá 此thử 邪tà 念niệm 不bất 破phá 眾chúng 生sanh 。如như 瓶bình 等đẳng 物vật 以dĩ 假giả 名danh 說thuyết 。是thị 中trung 非phi 色sắc 等đẳng 是thị 瓶bình 。非phi 離ly 色sắc 等đẳng 別biệt 有hữu 瓶bình 。如như 是thị 非phi 色sắc 等đẳng 諸chư 陰ấm 是thị 眾chúng 生sanh 。亦diệc 不bất 離ly 色sắc 。等đẳng 陰ấm 別biệt 有hữu 眾chúng 生sanh 。如như 因nhân 色sắc 等đẳng 過quá 假giả 名danh 。如như 是thị 以dĩ 滅diệt 相tương/tướng 過quá 色sắc 等đẳng 。以dĩ 譬thí 喻dụ 故cố 令linh 義nghĩa 易dị 解giải 。猶do 如như 畫họa 燈đăng 亦diệc 名danh 為vi 燈đăng 。而nhi 實thật 無vô 燈đăng 用dụng 。如như 是thị 雖tuy 說thuyết 有hữu 瓶bình 。非phi 真chân 實thật 有hữu 。雖tuy 說thuyết 五ngũ 陰ấm 。非phi 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。

假Giả 名Danh 相Tướng 品Phẩm 第đệ 一nhất 百bách 四tứ 十thập 二nhị

問vấn 曰viết 。云vân 何hà 知tri 瓶bình 等đẳng 物vật 假giả 名danh 故cố 有hữu 非phi 真chân 實thật 耶da 。

答đáp 曰viết 。

假giả 名danh 中trung 示thị 相tương/tướng 。真chân 實thật 中trung 無vô 示thị 相tương/tướng 。如như 言ngôn 此thử 色sắc 是thị 瓶bình 色sắc 不bất 得đắc 言ngôn 是thị 色sắc 色sắc 。亦diệc 不bất 得đắc 言ngôn 是thị 受thọ 等đẳng 色sắc 。又hựu 燈đăng 以dĩ 色sắc 具cụ 能năng 照chiếu 觸xúc 具cụ 能năng 燒thiêu 。實thật 法pháp 不bất 見kiến 如như 是thị 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。識thức 不bất 以dĩ 異dị 具cụ 識thức 。受thọ 亦diệc 不bất 以dĩ 異dị 具cụ 受thọ 。故cố 知tri 有hữu 具cụ 是thị 假giả 名danh 有hữu 。又hựu 因nhân 異dị 法pháp 成thành 名danh 假giả 名danh 有hữu 。如như 因nhân 色sắc 等đẳng 成thành 瓶bình 實thật 法pháp 不bất 因nhân 異dị 成thành 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。如như 受thọ 不bất 因nhân 異dị 法pháp 成thành 。又hựu 假giả 名danh 多đa 有hữu 所sở 能năng 。如như 燈đăng 能năng 照chiếu 能năng 燒thiêu 。實thật 法pháp 不bất 見kiến 如như 是thị 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。如như 受thọ 不bất 能năng 亦diệc 受thọ 亦diệc 識thức 。又hựu 車xa 名danh 字tự 在tại 輪luân 軸trục 等đẳng 中trung 。色sắc 等đẳng 名danh 字tự 不bất 在tại 物vật 中trung 。有hữu 如như 是thị 差sai 別biệt 。又hựu 輪luân 軸trục 等đẳng 是thị 成thành 車xa 因nhân 緣duyên 。是thị 中trung 無vô 車xa 名danh 字tự 。然nhiên 則tắc 車xa 因nhân 緣duyên 中trung 無vô 車xa 法pháp 。而nhi 因nhân 此thử 成thành 車xa 。故cố 知tri 車xa 是thị 假giả 名danh 。又hựu 如như 以dĩ 色sắc 等đẳng 名danh 得đắc 說thuyết 色sắc 等đẳng 。以dĩ 瓶bình 等đẳng 名danh 不bất 得đắc 說thuyết 瓶bình 等đẳng 。故cố 知tri 瓶bình 等đẳng 是thị 假giả 名danh 。又hựu 有hữu 假giả 名danh 中trung 心tâm 動động 不bất 定định 。如như 人nhân 見kiến 馬mã 或hoặc 言ngôn 見kiến 馬mã 尾vĩ 。或hoặc 言ngôn 見kiến 馬mã 身thân 。或hoặc 言ngôn 見kiến 皮bì 。或hoặc 言ngôn 見kiến 毛mao 。或hoặc 言ngôn 聞văn 箏tranh 聲thanh 。或hoặc 言ngôn 聞văn 弦huyền 聲thanh 。或hoặc 言ngôn 嗅khứu 華hoa 。或hoặc 言ngôn 嗅khứu 華hoa 香hương 。或hoặc 言ngôn 嘗thường 酪lạc 。或hoặc 言ngôn 嘗thường 酪lạc 味vị 。或hoặc 言ngôn 觸xúc 人nhân 。或hoặc 言ngôn 觸xúc 人nhân 身thân 。或hoặc 言ngôn 觸xúc 人nhân 臂tý 。或hoặc 言ngôn 觸xúc 人nhân 手thủ 。或hoặc 言ngôn 觸xúc 人nhân 手thủ 指chỉ 。或hoặc 言ngôn 觸xúc 指chỉ 節tiết 。意ý 識thức 於ư 眾chúng 生sanh 等đẳng 中trung 動động 。謂vị 身thân 是thị 眾chúng 生sanh 。心tâm 是thị 眾chúng 生sanh 。色sắc 等đẳng 是thị 瓶bình 離ly 色sắc 有hữu 瓶bình 。如như 是thị 等đẳng 實thật 法pháp 中trung 心tâm 定định 不bất 動động 。不bất 得đắc 言ngôn 我ngã 見kiến 色sắc 亦diệc 見kiến 聲thanh 等đẳng 。又hựu 可khả 知tri 等đẳng 中trung 不bất 可khả 說thuyết 亦diệc 名danh 為vi 有hữu 。是thị 為vi 假giả 名danh 。如như 瓶bình 等đẳng 故cố 。知tri 瓶bình 等đẳng 是thị 假giả 名danh 有hữu 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。色sắc 等đẳng 法pháp 不bất 名danh 可khả 知tri 等đẳng 中trung 不bất 可khả 說thuyết 。又hựu 如như 色sắc 等đẳng 法pháp 自tự 相tương/tướng 可khả 說thuyết 。瓶bình 等đẳng 自tự 相tương/tướng 不bất 可khả 說thuyết 。故cố 知tri 是thị 假giả 名danh 有hữu 。或hoặc 有hữu 說thuyết 假giả 名danh 相tướng 。是thị 相tương/tướng 在tại 餘dư 處xứ 不bất 在tại 假giả 名danh 中trung 。如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。業nghiệp 是thị 智trí 者giả 不bất 智trí 者giả 相tương/tướng 。若nhược 身thân 口khẩu 意ý 。能năng 起khởi 善thiện 業nghiệp 。是thị 名danh 智Trí 者Giả 。身thân 口khẩu 意ý 起khởi 不bất 善thiện 業nghiệp 。名danh 不bất 智trí 者giả 。身thân 業nghiệp 口khẩu 業nghiệp 。依y 止chỉ 四tứ 大đại 。意ý 業nghiệp 依y 心tâm 。此thử 三tam 事sự 云vân 何hà 名danh 智trí 者giả 不bất 智trí 者giả 相tương/tướng 。故cố 知tri 假giả 名danh 。無vô 有hữu 自tự 相tướng 。又hựu 假giả 名danh 相tướng 雖tuy 在tại 餘dư 處xứ 亦diệc 復phục 不bất 一nhất 。如như 說thuyết 人nhân 受thọ 苦khổ 惱não 如như 矟sáo 入nhập 心tâm 惱não 壞hoại 。是thị 色sắc 相tướng 。又hựu 受thọ 是thị 受thọ 相tương/tướng 。亦diệc 於ư 人nhân 中trung 說thuyết 。如như 佛Phật 說thuyết 。智trí 者giả 愚ngu 者giả 俱câu 受thọ 苦khổ 樂lạc 。而nhi 智trí 者giả 於ư 苦khổ 樂lạc 中trung 。不bất 生sanh 貪tham 恚khuể 取thủ 多đa 少thiểu 等đẳng 。相tương/tướng 是thị 想tưởng 相tương/tướng 。亦diệc 於ư 人nhân 中trung 說thuyết 。如như 說thuyết 我ngã 見kiến 光quang 明minh 見kiến 色sắc 作tác 。起khởi 是thị 行hành 相tương/tướng 。亦diệc 於ư 人nhân 中trung 說thuyết 。如như 說thuyết 是thị 人nhân 起khởi 作tác 福phước 行hành 亦diệc 起khởi 罪tội 行hành 及cập 不bất 動động 行hành 。識thức 是thị 識thức 相tương/tướng 。亦diệc 於ư 人nhân 中trung 說thuyết 。如như 說thuyết 智trí 者giả 識thức 法pháp 如như 舌thiệt 嘗thường 味vị 。是thị 故cố 若nhược 在tại 餘dư 處xứ 說thuyết 亦diệc 說thuyết 多đa 相tương/tướng 。是thị 假giả 名danh 相tướng 。色sắc 等đẳng 相tương/tướng 不bất 在tại 餘dư 處xứ 亦diệc 無vô 多đa 相tương/tướng 。又hựu 若nhược 法pháp 為vi 一nhất 切thiết 使sử 使sử 。是thị 假giả 名danh 有hữu 。實thật 法pháp 不bất 為vi 使sử 使sử 。以dĩ 諸chư 使sử 使sử 人nhân 故cố 。又hựu 假giả 名danh 中trung 無vô 知tri 生sanh 。先tiên 於ư 色sắc 等đẳng 中trung 生sanh 知tri 。然nhiên 後hậu 以dĩ 邪tà 想tưởng 分phân 別biệt 。言ngôn 我ngã 見kiến 瓶bình 等đẳng 。又hựu 瓶bình 中trung 知tri 要yếu 待đãi 色sắc 等đẳng 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。因nhân 色sắc 香hương 味vị 觸xúc 。謂vị 言ngôn 是thị 瓶bình 。實thật 法pháp 中trung 知tri 更cánh 無vô 所sở 待đãi 。又hựu 假giả 名danh 中trung 生sanh 疑nghi 。如như 杌ngột 耶da 人nhân 耶da 。色sắc 等đẳng 中trung 不bất 生sanh 疑nghi 為vi 色sắc 為vi 聲thanh 。問vấn 曰viết 。色sắc 等đẳng 中trung 亦diệc 有hữu 疑nghi 有hữu 色sắc 耶da 無vô 色sắc 耶da 。

答đáp 曰viết 。

不bất 然nhiên 。若nhược 見kiến 色sắc 終chung 不bất 疑nghi 是thị 聲thanh 。更cánh 以dĩ 餘dư 因nhân 緣duyên 故cố 。疑nghi 有hữu 色sắc 無vô 色sắc 。如như 聞văn 說thuyết 色sắc 空không 而nhi 復phục 見kiến 色sắc 則tắc 生sanh 疑nghi 。言ngôn 為vi 有hữu 為vi 無vô 。若nhược 見kiến 滅Diệt 諦Đế 此thử 疑nghi 則tắc 斷đoạn 。問vấn 曰viết 。滅Diệt 諦Đế 中trung 亦diệc 有hữu 疑nghi 。為vi 有hữu 滅diệt 耶da 無vô 滅diệt 耶da 。

答đáp 曰viết 。

於ư 所sở 執chấp 中trung 生sanh 疑nghi 。非phi 滅Diệt 諦Đế 中trung 。若nhược 聞văn 執chấp 有hữu 滅diệt 亦diệc 執chấp 無vô 滅diệt 。於ư 中trung 生sanh 疑nghi 。為vi 有hữu 為vi 無vô 。是thị 人nhân 爾nhĩ 時thời 。不bất 見kiến 滅Diệt 諦Đế 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。見kiến 滅Diệt 諦Đế 者giả 無vô 復phục 有hữu 疑nghi 。故cố 知tri 生sanh 疑nghi 處xứ 是thị 假giả 名danh 有hữu 。又hựu 於ư 一nhất 物vật 中trung 得đắc 生sanh 多đa 識thức 。是thị 假giả 名danh 有hữu 如như 瓶bình 等đẳng 。實thật 法pháp 中trung 不bất 爾nhĩ 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。色sắc 中trung 不bất 生sanh 耳nhĩ 等đẳng 諸chư 識thức 。又hựu 多đa 入nhập 所sở 攝nhiếp 是thị 假giả 名danh 有hữu 。如như 瓶bình 等đẳng 。是thị 故cố 有hữu 人nhân 說thuyết 假giả 名danh 有hữu 四tứ 入nhập 所sở 攝nhiếp 。實thật 法pháp 不bất 得đắc 多đa 入nhập 所sở 攝nhiếp 。又hựu 若nhược 無vô 自tự 體thể 而nhi 能năng 有hữu 作tác 。是thị 假giả 名danh 有hữu 。如như 說thuyết 人nhân 作tác 而nhi 人nhân 體thể 業nghiệp 體thể 。實thật 不bất 可khả 得đắc 。又hựu 所sở 有hữu 分phân 別biệt 是thị 怨oán 親thân 等đẳng 。皆giai 是thị 假giả 名danh 。非phi 實thật 法pháp 有hữu 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。若nhược 直trực 於ư 色sắc 等đẳng 法pháp 中trung 。不bất 生sanh 怨oán 親thân 等đẳng 想tưởng 。又hựu 來lai 去khứ 等đẳng 斷đoạn 壞hoại 等đẳng 燒thiêu 爛lạn 等đẳng 所sở 有hữu 作tác 事sự 。皆giai 是thị 假giả 名danh 。非phi 實thật 法pháp 有hữu 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。實thật 法pháp 不bất 燒thiêu 不bất 壞hoại 故cố 。又hựu 罪tội 福phước 等đẳng 業nghiệp 皆giai 假giả 名danh 有hữu 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。殺sát 生sanh 等đẳng 罪tội 。離ly 殺sát 等đẳng 福phước 。皆giai 非phi 實thật 有hữu 。又hựu 假giả 名danh 有hữu 。相tương 待đãi 故cố 成thành 。如như 此thử 彼bỉ 輕khinh 重trọng 長trường 短đoản 大đại 小tiểu 。師sư 徒đồ 父phụ 子tử 及cập 貴quý 賤tiện 等đẳng 。實thật 法pháp 無vô 所sở 待đãi 成thành 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。色sắc 不bất 待đãi 餘dư 物vật 更cánh 成thành 聲thanh 等đẳng 。又hựu 不bất 假giả 空không 破phá 。是thị 假giả 名danh 有hữu 。如như 依y 樹thụ 破phá 林lâm 依y 根căn 莖hành 破phá 樹thụ 。依y 色sắc 等đẳng 破phá 根căn 莖hành 。若nhược 以dĩ 空không 破phá 是thị 實thật 法pháp 。有hữu 如như 色sắc 等đẳng 要yếu 以dĩ 空không 破phá 。又hựu 隨tùy 空không 行hành 處xứ 是thị 假giả 名danh 有hữu 。隨tùy 無vô 我ngã 行hành 處xứ 是thị 實thật 法pháp 有hữu 。又hựu 有hữu 四tứ 論luận 。一nhất 者giả 一nhất 。二nhị 者giả 異dị 。三tam 者giả 不bất 可khả 說thuyết 。四tứ 者giả 無vô 。是thị 四tứ 種chủng 論luận 皆giai 有hữu 過quá 咎cữu 。故cố 知tri 瓶bình 等đẳng 是thị 假giả 名danh 有hữu 。一nhất 者giả 色sắc 味vị 香hương 觸xúc 即tức 是thị 瓶bình 。異dị 者giả 離ly 色sắc 等đẳng 別biệt 有hữu 瓶bình 。不bất 可khả 說thuyết 者giả 。不bất 可khả 說thuyết 色sắc 等đẳng 是thị 瓶bình 。離ly 色sắc 等đẳng 有hữu 瓶bình 。無vô 者giả 謂vị 無vô 此thử 瓶bình 。是thị 四tứ 論luận 皆giai 不bất 然nhiên 。故cố 知tri 瓶bình 是thị 假giả 名danh 。

破Phá 一Nhất 品Phẩm 第đệ 一nhất 百bách 四tứ 十thập 三tam

問vấn 曰viết 。此thử 一nhất 等đẳng 四tứ 論luận 。有hữu 何hà 過quá 耶da 。

答đáp 曰viết 。

一nhất 論luận 過quá 者giả 。謂vị 色sắc 等đẳng 法pháp 相tướng 各các 差sai 別biệt 。若nhược 為vi 一nhất 瓶bình 。是thị 則tắc 不bất 可khả 。又hựu 色sắc 等đẳng 一nhất 一nhất 不bất 名danh 為vi 地địa 。和hòa 合hợp 云vân 何hà 有hữu 地địa 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。若nhược 一nhất 一nhất 馬mã 不bất 名danh 為vi 牛ngưu 。云vân 何hà 和hòa 合hợp 為vi 牛ngưu 。問vấn 曰viết 。如như 一nhất 一nhất 麻ma 不bất 能năng 成thành 聚tụ 和hòa 合hợp 能năng 成thành 。如như 是thị 色sắc 等đẳng 一nhất 一nhất 不bất 能năng 成thành 地địa 。和hòa 合hợp 能năng 成thành 。答đáp 曰viết 不bất 然nhiên 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。麻ma 聚tụ 是thị 假giả 名danh 有hữu 。一nhất 等đẳng 是thị 實thật 法pháp 中trung 論luận 。云vân 何hà 為ví 喻dụ 。又hựu 色sắc 香hương 味vị 觸xúc 是thị 四tứ 法pháp 。地địa 是thị 一nhất 法pháp 。四tứ 不bất 應ưng 為vi 一nhất 。若nhược 四tứ 為vi 一nhất 一nhất 亦diệc 應ưng 為vi 四tứ 。是thị 事sự 不bất 可khả 。故cố 知tri 色sắc 等đẳng 不bất 即tức 是thị 地địa 。又hựu 世thế 間gian 皆giai 說thuyết 地địa 色sắc 地địa 香hương 地địa 味vị 地địa 觸xúc 。不bất 見kiến 有hữu 言ngôn 是thị 色sắc 色sắc 。要yếu 以dĩ 異dị 法pháp 相tướng 示thị 。如như 某mỗ 人nhân 舍xá 等đẳng 。問vấn 曰viết 。此thử 不bất 以dĩ 異dị 法pháp 相tướng 示thị 。即tức 以dĩ 自tự 法pháp 自tự 示thị 。如như 石thạch 人nhân 手thủ 足túc 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。離ly 手thủ 足túc 更cánh 無vô 石thạch 人nhân 。如như 是thị 雖tuy 不bất 離ly 色sắc 等đẳng 是thị 地địa 。亦diệc 以dĩ 自tự 體thể 自tự 示thị 。有hữu 何hà 咎cữu 耶da 。

答đáp 曰viết 。

若nhược 說thuyết 地địa 以dĩ 色sắc 等đẳng 自tự 示thị 。無vô 有hữu 此thử 理lý 。汝nhữ 雖tuy 說thuyết 石thạch 人nhân 喻dụ 。是thị 喻dụ 不bất 然nhiên 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。若nhược 示thị 石thạch 人nhân 手thủ 時thời 。以dĩ 餘dư 身thân 為vi 石thạch 人nhân 。又hựu 空không 中trung 亦diệc 可khả 有hữu 說thuyết 。如như 說thuyết 石thạch 人nhân 身thân 時thời 。

爾nhĩ 時thời 石thạch 人nhân 。更cánh 無vô 有hữu 餘dư 。而nhi 亦diệc 得đắc 說thuyết 。如như 佛Phật 說thuyết 是thị 身thân 中trung 有hữu 髮phát 毛mao 血huyết 肉nhục 等đẳng 。離ly 此thử 髮phát 等đẳng 更cánh 無vô 有hữu 身thân 。是thị 髮phát 等đẳng 所sở 依y 止chỉ 處xứ 。雖tuy 無vô 別biệt 依y 處xứ 而nhi 亦diệc 可khả 說thuyết 。故cố 知tri 說thuyết 石thạch 人nhân 者giả 亦diệc 是thị 妄vọng 說thuyết 。汝nhữ 若nhược 以dĩ 石thạch 人nhân 成thành 地địa 。亦diệc 無vô 地địa 也dã 。汝nhữ 經kinh 中trung 說thuyết 。有hữu 色sắc 香hương 味vị 觸xúc 是thị 地địa 。是thị 地địa 即tức 無vô 如như 身thân 故cố 。知tri 色sắc 香hương 味vị 觸xúc 。非phi 即tức 是thị 地địa 又hựu 諸chư 求cầu 那na 中trung 不bất 得đắc 相tương/tướng 示thị 不bất 得đắc 言ngôn 色sắc 有hữu 香hương 。但đãn 得đắc 言ngôn 地địa 有hữu 色sắc 味vị 香hương 觸xúc 。故cố 知tri 非phi 一nhất 。又hựu 色sắc 等đẳng 心tâm 地địa 心tâm 各các 異dị 。故cố 知tri 色sắc 等đẳng 非phi 地địa 。又hựu 色sắc 等đẳng 名danh 異dị 地địa 名danh 亦diệc 異dị 。問vấn 曰viết 。心tâm 異dị 名danh 異dị 皆giai 和hòa 合hợp 中trung 有hữu 異dị 。

答đáp 曰viết 。

若nhược 心tâm 與dữ 名danh 但đãn 。和hòa 合hợp 故cố 有hữu 。和hòa 合hợp 但đãn 是thị 名danh 字tự 。然nhiên 則tắc 地địa 但đãn 有hữu 名danh 字tự 。無vô 一nhất 論luận 也dã 。又hựu 地địa 可khả 以dĩ 一nhất 切thiết 根căn 知tri 。何hà 以dĩ 知tri 之chi 。人nhân 作tác 是thị 念niệm 。我ngã 見kiến 地địa 嗅khứu 地địa 嘗thường 地địa 觸xúc 地địa 。若nhược 色sắc 香hương 味vị 觸xúc 是thị 地địa 。不bất 應ưng 但đãn 色sắc 中trung 生sanh 地địa 想tưởng 謂vị 我ngã 見kiến 地địa 。香hương 等đẳng 亦diệc 如như 是thị 。而nhi 實thật 但đãn 色sắc 中trung 生sanh 地địa 想tưởng 。故cố 知tri 非phi 色sắc 等đẳng 是thị 地địa 。假giả 名danh 字tự 因nhân 緣duyên 。一nhất 分phần/phân 中trung 亦diệc 可khả 說thuyết 假giả 名danh 名danh 字tự 。如như 人nhân 伐phạt 樹thụ 亦diệc 言ngôn 伐phạt 樹thụ 。亦diệc 言ngôn 伐phạt 林lâm 。又hựu 諸chư 求cầu 那na 邊biên 陀đà 羅la 驃phiếu 異dị 是thị 中trung 所sở 有hữu 因nhân 緣duyên 。以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 。不bất 成thành 一nhất 論luận 。又hựu 僧Tăng 佉khư 人nhân 說thuyết 。五ngũ 求cầu 那na 是thị 地địa 。是thị 亦diệc 不bất 然nhiên 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。如như 先tiên 說thuyết 。聲thanh 離ly 色sắc 等đẳng 念niệm 念niệm 滅diệt 相tương 續tục 更cánh 生sanh 。非phi 成thành 四tứ 大đại 因nhân 。故cố 知tri 非phi 一nhất 切thiết 四tứ 大đại 盡tận 有hữu 聲thanh 。

破Phá 異Dị 品Phẩm 第đệ 一nhất 百bách 四tứ 十thập 四tứ

問vấn 曰viết 。異dị 論luận 中trung 有hữu 何hà 等đẳng 過quá 。

答đáp 曰viết 。

離ly 色sắc 等đẳng 法pháp 更cánh 無vô 地địa 也dã 。何hà 以dĩ 知tri 之chi 。不bất 離ly 色sắc 香hương 味vị 觸xúc 生sanh 地địa 心tâm 。但đãn 於ư 色sắc 等đẳng 法pháp 中trung 生sanh 心tâm 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。如như 色sắc 異dị 聲thanh 等đẳng 異dị 不bất 待đãi 聲thanh 等đẳng 而nhi 生sanh 色sắc 心tâm 。若nhược 離ly 色sắc 等đẳng 別biệt 有hữu 地địa 者giả 。亦diệc 應ưng 不bất 待đãi 色sắc 等đẳng 生sanh 地địa 心tâm 。而nhi 實thật 非phi 不bất 待đãi 。是thị 故cố 無vô 別biệt 有hữu 地địa 。問vấn 曰viết 。非phi 不bất 待đãi 餘dư 法pháp 。要yếu 待đãi 色sắc 相tướng 而nhi 生sanh 色sắc 心tâm 。

答đáp 曰viết 。

破phá 總tổng 相tương/tướng 品phẩm 中trung 當đương 說thuyết 。離ly 色sắc 無vô 別biệt 色sắc 相tướng 。是thị 故cố 不bất 然nhiên 。又hựu 異dị 地địa 等đẳng 法pháp 無vô 根căn 能năng 知tri 。故cố 知tri 無vô 別biệt 地địa 等đẳng 。問vấn 曰viết 。地địa 等đẳng 以dĩ 二nhị 根căn 可khả 取thủ 。謂vị 身thân 根căn 眼nhãn 根căn 。何hà 以dĩ 知tri 之chi 。眼nhãn 見kiến 知tri 是thị 瓶bình 。以dĩ 身thân 根căn 觸xúc 亦diệc 知tri 是thị 瓶bình 。是thị 故cố 汝nhữ 言ngôn 無vô 根căn 取thủ 地địa 。是thị 事sự 不bất 然nhiên 。

答đáp 曰viết 。

若nhược 爾nhĩ 是thị 瓶bình 則tắc 四tứ 根căn 取thủ 。亦diệc 以dĩ 鼻tị 根căn 嗅khứu 泥nê 。舌thiệt 根căn 嘗thường 泥nê 。問vấn 曰viết 。鼻tị 根căn 舌thiệt 根căn 不bất 能năng 取thủ 瓶bình 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。闇ám 中trung 不bất 能năng 分phân 別biệt 。若nhược 嗅khứu 瓶bình 若nhược 嗅khứu 瓫bồn 。若nhược 嘗thường 瓶bình 若nhược 嘗thường 瓫bồn 。

答đáp 曰viết 。

雖tuy 不bất 能năng 分phân 別biệt 瓶bình 瓫bồn 。而nhi 於ư 泥nê 中trung 生sanh 知tri 。謂vị 嗅khứu 泥nê 嘗thường 泥nê 。又hựu 若nhược 埋mai 瓶bình 出xuất 口khẩu 。若nhược 見kiến 若nhược 觸xúc 不bất 能năng 定định 知tri 是thị 瓶bình 是thị 釜phủ 為vi 是thị 破phá 瓦ngõa 。故cố 知tri 眼nhãn 根căn 身thân 根căn 亦diệc 不bất 應ưng 取thủ 瓶bình 。又hựu 於ư 闇ám 中trung 雖tuy 生sanh 瓶bình 心tâm 。不bất 能năng 分phân 別biệt 。金kim 瓶bình 銀ngân 瓶bình 。故cố 知tri 眼nhãn 根căn 身thân 根căn 亦diệc 不bất 能năng 取thủ 瓶bình 。又hựu 鼻tị 根căn 舌thiệt 根căn 能năng 取thủ 花hoa 果quả 乳nhũ 酪lạc 等đẳng 法pháp 。眼nhãn 根căn 身thân 根căn 。則tắc 不bất 能năng 取thủ 。如như 雖tuy 見kiến 華hoa 等đẳng 不bất 能năng 分phân 別biệt 。香hương 臭xú 美mỹ 惡ác 及cập 甘cam 酢tạc 等đẳng 。是thị 故cố 若nhược 謂vị 眼nhãn 根căn 身thân 根căn 知tri 陀đà 羅la 驃phiếu 。而nhi 鼻tị 根căn 舌thiệt 根căn 不bất 知tri 。無vô 有hữu 是thị 事sự 。如như 鼻tị 根căn 舌thiệt 根căn 不bất 得đắc 異dị 陀đà 羅la 驃phiếu 。而nhi 亦diệc 有hữu 分phân 別biệt 。眼nhãn 根căn 身thân 根căn 亦diệc 如như 是thị 。雖tuy 無vô 異dị 陀đà 羅la 驃phiếu 而nhi 亦diệc 得đắc 分phân 別biệt 。又hựu 五ngũ 根căn 中trung 無vô 有hữu 取thủ 假giả 名danh 知tri 。故cố 知tri 假giả 名danh 非phi 眼nhãn 身thân 鼻tị 舌thiệt 諸chư 根căn 所sở 得đắc 。第đệ 六lục 根căn 中trung 有hữu 。知tri 能năng 知tri 假giả 名danh 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。意ý 識thức 能năng 緣duyên 。一nhất 切thiết 法Pháp 故cố 。又hựu 眼nhãn 若nhược 能năng 見kiến 色sắc 見kiến 非phi 色sắc 者giả 。亦diệc 應ưng 能năng 見kiến 聲thanh 等đẳng 。若nhược 爾nhĩ 則tắc 不bất 復phục 須tu 耳nhĩ 等đẳng 諸chư 根căn 。是thị 事sự 不bất 可khả 。是thị 故cố 不bất 以dĩ 眼nhãn 根căn 身thân 根căn 取thủ 陀đà 羅la 驃phiếu 。問vấn 曰viết 。以dĩ 色sắc 了liễu 陀đà 羅la 驃phiếu 則tắc 眼nhãn 能năng 見kiến 。非phi 一nhất 切thiết 異dị 色sắc 法pháp 皆giai 可khả 見kiến 。

答đáp 曰viết 。

以dĩ 色sắc 了liễu 瓶bình 。是thị 事sự 不bất 然nhiên 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。誰thùy 作tác 瓶bình 色sắc 但đãn 是thị 和hòa 合hợp 。是thị 故cố 非phi 色sắc 了liễu 瓶bình 。又hựu 若nhược 以dĩ 可khả 見kiến 法pháp 了liễu 餘dư 法pháp 。令linh 可khả 見kiến 者giả 以dĩ 瓶bình 等đẳng 不bất 可khả 見kiến 法pháp 了liễu 色sắc 。色sắc 亦diệc 應ưng 是thị 不bất 可khả 見kiến 。又hựu 瓶bình 應ưng 二nhị 種chủng 。亦diệc 可khả 見kiến 亦diệc 不bất 可khả 見kiến 。以dĩ 為vi 可khả 見kiến 不bất 可khả 見kiến 。法pháp 所sở 了liễu 故cố 。又hựu 若nhược 要yếu 以dĩ 色sắc 等đẳng 法pháp 了liễu 故cố 。眼nhãn 等đẳng 根căn 可khả 知tri 者giả 。色sắc 相tướng 不bất 應ưng 是thị 眼nhãn 根căn 所sở 知tri 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。汝nhữ 法pháp 因nhân 色sắc 相tướng 故cố 。色sắc 可khả 見kiến 是thị 色sắc 相tướng 更cánh 無vô 有hữu 相tương/tướng 。然nhiên 則tắc 色sắc 相tướng 應ưng 不bất 可khả 見kiến 。是thị 故cố 不bất 然nhiên 。又hựu 若nhược 以dĩ 色sắc 了liễu 故cố 可khả 見kiến 者giả 。一nhất 切thiết 諸chư 根căn 。盡tận 應ưng 知tri 陀đà 羅la 驃phiếu 。耳nhĩ 根căn 亦diệc 應ưng 知tri 虛hư 空không 。以dĩ 聲thanh 了liễu 故cố 。又hựu 應ưng 以dĩ 身thân 根căn 知tri 風phong 。以dĩ 觸xúc 了liễu 故cố 。而nhi 汝nhữ 法pháp 不bất 然nhiên 。是thị 故cố 無vô 此thử 了liễu 法pháp 。問vấn 曰viết 。餘dư 法pháp 不bất 能năng 為vi 了liễu 。但đãn 色sắc 能năng 作tác 了liễu 。答đáp 曰viết 不bất 然nhiên 。是thị 中trung 無vô 有hữu 。因nhân 緣duyên 但đãn 色sắc 能năng 為vi 了liễu 。而nhi 餘dư 法pháp 不bất 能năng 。如như 汝nhữ 說thuyết 大đại 多đa 陀đà 羅la 驃phiếu 。是thị 中trung 色sắc 可khả 見kiến 。如như 是thị 則tắc 因nhân 色sắc 故cố 得đắc 色sắc 。應ưng 當đương 以dĩ 色sắc 相tướng 了liễu 色sắc 。然nhiên 後hậu 可khả 得đắc 。不bất 但đãn 色sắc 能năng 為vi 了liễu 。若nhược 如như 是thị 說thuyết 。猶do 不bất 離ly 先tiên 過quá 。又hựu 異dị 時thời 生sanh 色sắc 心tâm 。異dị 時thời 生sanh 瓶bình 心tâm 。是thị 故cố 縱túng/tung 色sắc 能năng 了liễu 。於ư 瓶bình 何hà 益ích 。又hựu 如như 盲manh 人nhân 習tập 瓶bình 量lượng 故cố 。雖tuy 失thất 眼nhãn 根căn 觸xúc 亦diệc 如như 瓶bình 。是thị 故cố 非phi 但đãn 色sắc 能năng 為vi 見kiến 因nhân 。又hựu 盲manh 人nhân 身thân 根căn 亦diệc 能năng 知tri 風phong 。是thị 故cố 非phi 但đãn 色sắc 了liễu 故cố 能năng 生sanh 知tri 。又hựu 汝nhữ 經kinh 中trung 亦diệc 說thuyết 。觸xúc 來lai 觸xúc 身thân 非phi 地địa 水thủy 火hỏa 。當đương 知tri 不bất 可khả 見kiến 相tướng 是thị 風phong 。此thử 亦diệc 不bất 然nhiên 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。盲manh 人nhân 知tri 此thử 風phong 時thời 。亦diệc 不bất 知tri 此thử 觸xúc 為vi 可khả 見kiến 為vi 非phi 可khả 見kiến 。又hựu 人nhân 眼nhãn 見kiến 數số 量lượng 等đẳng 法pháp 。是thị 中trung 無vô 有hữu 色sắc 了liễu 。有hữu 聞văn 香hương 亦diệc 得đắc 知tri 非phi 香hương 法pháp 。嘗thường 味vị 亦diệc 能năng 知tri 非phi 味vị 法pháp 。是thị 故cố 要yếu 以dĩ 色sắc 了liễu 陀đà 羅la 驃phiếu 。然nhiên 後hậu 可khả 知tri 。是thị 事sự 不bất 然nhiên 。問vấn 曰viết 。若nhược 色sắc 了liễu 於ư 見kiến 中trung 非phi 因nhân 者giả 。若nhược 數số 量lượng 等đẳng 法pháp 。在tại 不bất 可khả 見kiến 陀đà 羅la 驃phiếu 中trung 及cập 風phong 亦diệc 應ưng 可khả 見kiến 。

答đáp 曰viết 。

我ngã 法pháp 離ly 色sắc 更cánh 無vô 餘dư 法Pháp 可khả 見kiến 。故cố 知tri 隨tùy 法pháp 中trung 有hữu 色sắc 生sanh 。則tắc 眼nhãn 能năng 見kiến 。眼nhãn 見kiến 色sắc 已dĩ 即tức 生sanh 瓶bình 想tưởng 。若nhược 法pháp 中trung 無vô 色sắc 生sanh 。是thị 中trung 雖tuy 有hữu 眼nhãn 不bất 生sanh 異dị 瓶bình 想tưởng 。是thị 故cố 若nhược 離ly 色sắc 等đẳng 別biệt 有hữu 瓶bình 者giả 。無vô 此thử 理lý 也dã 。

破Phá 不Bất 可Khả 說Thuyết 品Phẩm 第đệ 一nhất 百bách 四tứ 十thập 五ngũ

問vấn 曰viết 。不bất 可khả 說thuyết 論luận 中trung 。有hữu 何hà 等đẳng 過quá 。

答đáp 曰viết 。

實thật 法pháp 無vô 有hữu 於ư 一nhất 異dị 中trung 。不bất 可khả 說thuyết 者giả 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。無vô 有hữu 因nhân 緣duyên 。譬thí 喻dụ 以dĩ 此thử 知tri 不bất 可khả 說thuyết 。色sắc 等đẳng 法pháp 實thật 有hữu 故cố 。非phi 不bất 可khả 說thuyết 也dã 。又hựu 諸chư 法pháp 各các 有hữu 自tự 相tương/tướng 。如như 惱não 壞hoại 是thị 色sắc 相tướng 。更cánh 無vô 異dị 相tướng 。云vân 何hà 名danh 不bất 可khả 說thuyết 。又hựu 隨tùy 識thức 差sai 別biệt 故cố 法pháp 有hữu 差sai 別biệt 。如như 以dĩ 眼nhãn 識thức 知tri 色sắc 不bất 知tri 聲thanh 等đẳng 。是thị 故cố 此thử 中trung 。無vô 不bất 可khả 說thuyết 。又hựu 色sắc 是thị 色sắc 入nhập 所sở 攝nhiếp 。非phi 聲thanh 等đẳng 攝nhiếp 。若nhược 汝nhữ 欲dục 令linh 有hữu 不bất 可khả 說thuyết 者giả 。色sắc 是thị 色sắc 是thị 可khả 說thuyết 。色sắc 是thị 非phi 色sắc 。是thị 不bất 可khả 說thuyết 。聲thanh 等đẳng 亦diệc 如như 是thị 。又hựu 諸chư 法pháp 有hữu 次thứ 第đệ 數số 。若nhược 不bất 可khả 說thuyết 。則tắc 諸chư 法pháp 無vô 數số 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。第đệ 一nhất 第đệ 二nhị 不bất 相tương 異dị 故cố 。故cố 知tri 實thật 無vô 。不bất 可khả 說thuyết 法Pháp 。但đãn 於ư 假giả 名danh 中trung 為vi 一nhất 異dị 故cố 。說thuyết 不bất 可khả 說thuyết 。

破Phá 無Vô 品Phẩm 第đệ 一nhất 百bách 四tứ 十thập 六lục

問vấn 曰viết 。無vô 論luận 中trung 有hữu 何hà 等đẳng 過quá 。

答đáp 曰viết 。

若nhược 無vô 則tắc 無vô 罪tội 福phước 等đẳng 報báo 縛phược 解giải 等đẳng 。一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。又hựu 若nhược 執chấp 無vô 所sở 有hữu 是thị 執chấp 亦diệc 無vô 。以dĩ 無vô 說thuyết 者giả 聽thính 者giả 故cố 。又hựu 有hữu 無vô 等đẳng 論luận 皆giai 以dĩ 信tín 故cố 說thuyết 。若nhược 信tín 見kiến 知tri 若nhược 信tín 比tỉ 知tri 。若nhược 隨tùy 經kinh 書thư 若nhược 說thuyết 無vô 所sở 有hữu 。則tắc 不bất 在tại 此thử 三tam 中trung 。汝nhữ 意ý 或hoặc 謂vị 我ngã 隨tùy 經kinh 書thư 。是thị 事sự 不bất 然nhiên 。經kinh 書thư 意ý 亦diệc 難nan 解giải 。或hoặc 時thời 說thuyết 有hữu 或hoặc 時thời 說thuyết 無vô 。云vân 何hà 取thủ 信tín 。若nhược 信tín 比tỉ 知tri 要yếu 先tiên 現hiện 見kiến 。然nhiên 後hậu 比tỉ 知tri 。又hựu 瓶bình 等đẳng 法pháp 今kim 現hiện 見kiến 有hữu 。以dĩ 能năng 生sanh 心tâm 故cố 。隨tùy 能năng 生sanh 心tâm 則tắc 有hữu 此thử 法pháp 故cố 。非phi 無vô 也dã 。又hựu 今kim 瓶bình 瓫bồn 等đẳng 現hiện 有hữu 差sai 別biệt 。若nhược 一nhất 切thiết 無vô 何hà 有hữu 差sai 別biệt 。汝nhữ 意ý 或hoặc 謂vị 以dĩ 邪tà 想tưởng 故cố 。有hữu 分phân 別biệt 者giả 。何hà 故cố 不bất 於ư 。空không 中trung 分phân 別biệt 瓶bình 等đẳng 。又hựu 汝nhữ 若nhược 謂vị 以dĩ 癡si 故cố 生sanh 物vật 心tâm 者giả 。若nhược 一nhất 切thiết 無vô 。此thử 癡si 亦diệc 無vô 。何hà 由do 而nhi 起khởi 。又hựu 汝nhữ 意ý 謂vị 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 。是thị 知tri 何hà 緣duyên 得đắc 生sanh 。諸chư 知tri 不bất 以dĩ 無vô 緣duyên 而nhi 生sanh 。以dĩ 知tri 物vật 故cố 名danh 知tri 。是thị 知tri 不bất 應ưng 言ngôn 無vô 。又hựu 若nhược 都đô 無vô 者giả 。今kim 一nhất 切thiết 人nhân 應ưng 。隨tùy 意ý 所sở 為vi 。而nhi 諸chư 善thiện 人nhân 皆giai 樂nhạo/nhạc/lạc 布bố 施thí 持trì 戒giới 忍nhẫn 等đẳng 善thiện 法Pháp 。遠viễn 離ly 不bất 善thiện 法pháp 。故cố 知tri 非phi 無vô 。又hựu 瓶bình 等đẳng 法pháp 今kim 現hiện 可khả 知tri 。而nhi 汝nhữ 言ngôn 現hiện 在tại 皆giai 無vô 。以dĩ 無vô 法pháp 故cố 。亦diệc 不bất 應ưng 信tín 經kinh 書thư 。然nhiên 則tắc 何hà 因nhân 緣duyên 故cố 。說thuyết 一nhất 切thiết 無vô 故cố 。一nhất 切thiết 無vô 是thị 事sự 應ưng 明minh 。若nhược 不bất 能năng 以dĩ 。因nhân 緣duyên 明minh 者giả 。他tha 人nhân 所sở 執chấp 自tự 然nhiên 應ưng 成thành 。他tha 論luận 成thành 故cố 。汝nhữ 法pháp 則tắc 壞hoại 。若nhược 有hữu 因nhân 緣duyên 。可khả 成thành 則tắc 不bất 名danh 為vi 無vô 。

立Lập 無Vô 品Phẩm 第đệ 一nhất 百bách 四tứ 十thập 七thất

說thuyết 無vô 者giả 言ngôn 。汝nhữ 雖tuy 以dĩ 言ngôn 說thuyết 破phá 空không 。然nhiên 諸chư 法pháp 實thật 無vô 。以dĩ 諸chư 根căn 塵trần 皆giai 不bất 可khả 得đắc 故cố 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。諸chư 法pháp 中trung 無vô 有hữu 有hữu 分phần/phân 可khả 取thủ 。是thị 故cố 一nhất 切thiết 法pháp 不bất 可khả 取thủ 。不bất 可khả 取thủ 故cố 無vô 。汝nhữ 若nhược 謂vị 有hữu 分phần/phân 雖tuy 不bất 可khả 取thủ 諸chư 分phần/phân 可khả 取thủ 者giả 。是thị 事sự 不bất 然nhiên 。諸chư 分phần/phân 中trung 不bất 生sanh 心tâm 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。麁thô 瓶bình 等đẳng 物vật 可khả 取thủ 故cố 。又hựu 分phần/phân 不bất 作tác 有hữu 分phần/phân 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。因nhân 有hữu 分phần/phân 故cố 說thuyết 分phần/phân 。有hữu 分phần/phân 無vô 故cố 分phần/phân 亦diệc 無vô 。又hựu 無vô 陀Đà 羅La 驃Phiếu 求Cầu 那Na 無vô 分phần/phân 。是thị 故cố 無vô 分phần/phân 。又hựu 若nhược 見kiến 細tế 分phần/phân 則tắc 應ưng 常thường 生sanh 分phần/phân 心tâm 不bất 生sanh 瓶bình 心tâm 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。若nhược 常thường 念niệm 分phần/phân 終chung 不bất 應ưng 生sanh 瓶bình 心tâm 。又hựu 若nhược 先tiên 憶ức 分phần/phân 後hậu 生sanh 瓶bình 心tâm 則tắc 瓶bình 心tâm 應ưng 久cửu 乃nãi 生sanh 。而nhi 實thật 不bất 久cửu 生sanh 故cố 不bất 念niệm 分phần/phân 。又hựu 若nhược 見kiến 瓶bình 不bất 生sanh 分phân 別biệt 分phần/phân 心tâm 。即tức 生sanh 瓶bình 心tâm 。又hựu 無vô 一nhất 切thiết 分phần/phân 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。一nhất 切thiết 分phần/phân 皆giai 可khả 分phân 析tích 壞hoại 裂liệt 乃nãi 至chí 微vi 塵trần 。以dĩ 方phương 破phá 塵trần 終chung 歸quy 都đô 無vô 。又hựu 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。究cứu 竟cánh 必tất 生sanh 空không 智trí 。是thị 故cố 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 中trung 。諸chư 分phần/phân 皆giai 無vô 。又hựu 若nhược 說thuyết 分phần/phân 者giả 。則tắc 破phá 二nhị 諦đế 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。若nhược 人nhân 說thuyết 無vô 有hữu 分phần/phân 但đãn 有hữu 諸chư 分phần/phân 。則tắc 無vô 去khứ 來lai 。見kiến 斷đoạn 等đẳng 諸chư 業nghiệp 。如như 是thị 則tắc 無vô 世thế 諦đế 。汝nhữ 以dĩ 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 為vi 空không 。第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 中trung 。亦diệc 無vô 諸chư 分phần/phân 。故cố 知tri 但đãn 說thuyết 諸chư 分phần/phân 則tắc 不bất 入nhập 二nhị 諦đế 。不bất 入nhập 二nhị 諦đế 故cố 無vô 。又hựu 若nhược 法pháp 可khả 過quá 即tức 為vi 是thị 無vô 。如như 因nhân 分phần/phân 過quá 有hữu 分phần/phân 。亦diệc 更cánh 因nhân 餘dư 分phần/phân 過quá 先tiên 分phần/phân 。以dĩ 可khả 過quá 故cố 。無vô 此thử 分phần/phân 論luận 。又hựu 色sắc 等đẳng 亦diệc 無vô 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。眼nhãn 不bất 能năng 見kiến 細tế 色sắc 。意ý 不bất 能năng 取thủ 現hiện 在tại 色sắc 。是thị 故cố 色sắc 不bất 可khả 取thủ 。又hựu 眼nhãn 識thức 不bất 能năng 分phân 別biệt 是thị 色sắc 。意ý 識thức 在tại 過quá 去khứ 不bất 在tại 色sắc 中trung 。故cố 無vô 有hữu 能năng 分phân 別biệt 色sắc 者giả 。無vô 分phân 別biệt 故cố 。色sắc 不bất 可khả 取thủ 。又hựu 初sơ 識thức 不bất 能năng 分phân 別biệt 色sắc 。第đệ 二nhị 識thức 等đẳng 亦diệc 復phục 如như 是thị 。故cố 無vô 有hữu 能năng 分phân 別biệt 色sắc 者giả 。問vấn 曰viết 。眼nhãn 識thức 取thủ 色sắc 已dĩ 後hậu 以dĩ 意ý 識thức 憶ức 念niệm 。是thị 故cố 非phi 無vô 分phân 別biệt 。

答đáp 曰viết 。

眼nhãn 識thức 見kiến 色sắc 已dĩ 即tức 滅diệt 次thứ 生sanh 意ý 識thức 。是thị 意ý 識thức 不bất 見kiến 色sắc 。不bất 見kiến 云vân 何hà 能năng 憶ức 。若nhược 不bất 見kiến 而nhi 能năng 憶ức 者giả 。盲manh 人nhân 亦diệc 應ưng 憶ức 色sắc 而nhi 實thật 不bất 憶ức 。是thị 故cố 意ý 識thức 不bất 能năng 憶ức 也dã 。問vấn 曰viết 。從tùng 眼nhãn 識thức 生sanh 意ý 識thức 。是thị 故cố 能năng 憶ức 念niệm 。答đáp 曰viết 不bất 然nhiên 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。一nhất 切thiết 後hậu 心tâm 皆giai 因nhân 眼nhãn 識thức 生sanh 。皆giai 應ưng 能năng 憶ức 。又hựu 終chung 不bất 應ưng 忘vong 。以dĩ 從tùng 彼bỉ 生sanh 故cố 。而nhi 實thật 不bất 然nhiên 。故cố 知tri 意ý 識thức 亦diệc 不bất 能năng 憶ức 。如như 憶ức 虛hư 妄vọng 。取thủ 色sắc 瓶bình 等đẳng 萬vạn 物vật 。亦diệc 皆giai 虛hư 誑cuống 。無vô 而nhi 妄vọng 取thủ 。是thị 故cố 無vô 一nhất 切thiết 物vật 。又hựu 若nhược 說thuyết 眼nhãn 見kiến 為vi 到đáo 色sắc 見kiến 。為vi 不bất 到đáo 能năng 見kiến 。若nhược 到đáo 則tắc 不bất 能năng 見kiến 。眼nhãn 無vô 去khứ 相tương/tướng 。是thị 事sự 先tiên 明minh 。若nhược 不bất 到đáo 而nhi 見kiến 。應ưng 見kiến 一nhất 切thiết 處xứ 色sắc 。而nhi 實thật 不bất 見kiến 。故cố 知tri 非phi 不bất 到đáo 能năng 見kiến 。問vấn 曰viết 。色sắc 在tại 知tri 境cảnh 則tắc 眼nhãn 能năng 見kiến 。

答đáp 曰viết 。

何hà 名danh 知tri 境cảnh 。問vấn 曰viết 。隨tùy 眼nhãn 能năng 見kiến 時thời 名danh 為vi 知tri 境cảnh 。

答đáp 曰viết 。

若nhược 眼nhãn 不bất 到đáo 亦diệc 名danh 知tri 境cảnh 者giả 。一nhất 切thiết 處xứ 色sắc 應ưng 盡tận 是thị 知tri 境cảnh 。是thị 故cố 到đáo 與dữ 不bất 到đáo 俱câu 不bất 能năng 見kiến 。故cố 知tri 色sắc 不bất 可khả 見kiến 。又hựu 若nhược 先tiên 有hữu 眼nhãn 色sắc 。後hậu 眼nhãn 識thức 生sanh 。是thị 眼nhãn 識thức 則tắc 。無vô 依y 無vô 緣duyên 。若nhược 一nhất 時thời 則tắc 不bất 名danh 眼nhãn 色sắc 因nhân 緣duyên 生sanh 識thức 。一nhất 時thời 無vô 相tướng 因nhân 故cố 。又hựu 眼nhãn 是thị 四tứ 大đại 。若nhược 眼nhãn 能năng 見kiến 。耳nhĩ 等đẳng 亦diệc 應ưng 能năng 見kiến 。同đồng 四tứ 大đại 故cố 。色sắc 亦diệc 如như 是thị 。又hựu 是thị 眼nhãn 識thức 應ưng 若nhược 有hữu 處xứ 若nhược 無vô 處xứ 二nhị 俱câu 有hữu 過quá 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。若nhược 眼nhãn 識thức 依y 眼nhãn 是thị 則tắc 有hữu 處xứ 。若nhược 物vật 無vô 處xứ 則tắc 不bất 得đắc 依y 止chỉ 。若nhược 汝nhữ 謂vị 識thức 於ư 眼nhãn 少thiểu 分phần 處xứ 生sanh 若nhược 遍biến 生sanh 若nhược 二nhị 眼nhãn 中trung 一nhất 時thời 生sanh 識thức 則tắc 有hữu 處xứ 。有hữu 處xứ 則tắc 有hữu 分phần/phân 。如như 是thị 則tắc 以dĩ 眾chúng 識thức 而nhi 成thành 一nhất 識thức 。有hữu 如như 是thị 過quá 。亦diệc 有hữu 多đa 識thức 一nhất 時thời 生sanh 過quá 。又hựu 一nhất 一nhất 識thức 分phần/phân 不bất 能năng 識thức 有hữu 分phần/phân 者giả 。應ưng 識thức 而nhi 實thật 無vô 有hữu 有hữu 分phần/phân 。有hữu 如như 是thị 過quá 。若nhược 無vô 處xứ 則tắc 不bất 應ưng 依y 眼nhãn 。

破Phá 聲Thanh 品Phẩm 第đệ 一nhất 百bách 四tứ 十thập 八bát

說thuyết 無vô 者giả 言ngôn 。一nhất 語ngữ 尚thượng 無vô 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。心tâm 念niệm 念niệm 滅diệt 聲thanh 亦diệc 念niệm 念niệm 滅diệt 。如như 說thuyết 富phú 樓lâu 沙sa 。是thị 語ngữ 不bất 可khả 聞văn 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。隨tùy 聞văn 富phú 識thức 不bất 聞văn 樓lâu 。聞văn 樓lâu 識thức 不bất 聞văn 沙sa 。無vô 有hữu 一nhất 識thức 能năng 取thủ 三tam 言ngôn 。是thị 故cố 無vô 識thức 能năng 取thủ 一nhất 語ngữ 。故cố 知tri 聲thanh 不bất 可khả 聞văn 。又hựu 散tán 心tâm 聞văn 聲thanh 。定định 心tâm 則tắc 不bất 能năng 聞văn 。定định 心tâm 所sở 知tri 是thị 實thật 。是thị 故cố 聲thanh 不bất 可khả 聞văn 。又hựu 是thị 聲thanh 若nhược 到đáo 不bất 到đáo 俱câu 不bất 可khả 聞văn 。不bất 可khả 聞văn 故cố 無vô 聲thanh 。又hựu 有hữu 人nhân 說thuyết 。耳nhĩ 是thị 虛hư 空không 性tánh 。以dĩ 其kỳ 無vô 物vật 。故cố 名danh 虛hư 空không 。是thị 故cố 無vô 耳nhĩ 無vô 耳nhĩ 故cố 無vô 聲thanh 。又hựu 聲thanh 因nhân 緣duyên 無vô 。是thị 故cố 無vô 聲thanh 。聲thanh 因nhân 緣duyên 者giả 。謂vị 諸chư 大đại 和hòa 合hợp 。是thị 和hòa 合hợp 法pháp 不bất 可khả 得đắc 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。若nhược 諸chư 法pháp 體thể 異dị 則tắc 無vô 和hòa 合hợp 。若nhược 無vô 異dị 體thể 云vân 何hà 自tự 合hợp 。設thiết 在tại 一nhất 處xứ 亦diệc 念niệm 念niệm 滅diệt 。是thị 故cố 不bất 得đắc 和hòa 合hợp 。

破Phá 香Hương 味Vị 觸Xúc 品Phẩm 第đệ 一nhất 百bách 四tứ 十thập 九cửu

香hương 不bất 可khả 取thủ 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。以dĩ 鼻tị 識thức 不bất 能năng 分phân 別biệt 是thị 。瞻chiêm 蔔bặc 香hương 是thị 諸chư 餘dư 香hương 。意ý 識thức 不bất 能năng 聞văn 香hương 。是thị 故cố 意ý 識thức 亦diệc 不bất 能năng 分phân 別biệt 。是thị 瞻chiêm 蔔bặc 香hương 。問vấn 曰viết 。雖tuy 不bất 能năng 分phân 別biệt 是thị 瞻chiêm 蔔bặc 香hương 。但đãn 能năng 取thủ 香hương 。

答đáp 曰viết 。

不bất 然nhiên 。如như 人nhân 不bất 得đắc 瞻chiêm 蔔bặc 樹thụ 以dĩ 愚ngu 癡si 故cố 。生sanh 瞻chiêm 蔔bặc 樹thụ 心tâm 。如như 是thị 不bất 得đắc 香hương 體thể 。以dĩ 愚ngu 癡si 故cố 。而nhi 生sanh 香hương 心tâm 。又hựu 如như 先tiên 說thuyết 。香hương 若nhược 到đáo 不bất 到đáo 而nhi 取thủ 二nhị 俱câu 有hữu 過quá 。是thị 故cố 無vô 香hương 味vị 亦diệc 如như 是thị 。觸xúc 亦diệc 無vô 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。微vi 塵trần 等đẳng 分phần/phân 中trung 尚thượng 不bất 生sanh 觸xúc 知tri 。如như 先tiên 說thuyết 是thị 故cố 無vô 觸xúc 。

破phá 意ý 識thức 品phẩm 第đệ 一nhất 百bách 五ngũ 十thập 。

意ý 識thức 亦diệc 不bất 能năng 取thủ 法pháp 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。意ý 識thức 不bất 能năng 取thủ 現hiện 在tại 。色sắc 香hương 味vị 觸xúc 。先tiên 已dĩ 說thuyết 。過quá 去khứ 未vị 來lai 則tắc 無vô 。是thị 故cố 意ý 識thức 不bất 取thủ 色sắc 等đẳng 。問vấn 曰viết 。若nhược 意ý 識thức 不bất 知tri 色sắc 等đẳng 法pháp 應ưng 知tri 自tự 體thể 。

答đáp 曰viết 。

法pháp 不bất 自tự 知tri 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。現hiện 在tại 不bất 可khả 自tự 知tri 。如như 刀đao 不bất 能năng 自tự 割cát 。過quá 去khứ 未vị 來lai 無vô 法pháp 故cố 。亦diệc 無vô 餘dư 心tâm 。是thị 故cố 意ý 識thức 。不bất 能năng 自tự 知tri 。問vấn 曰viết 。若nhược 人nhân 知tri 他tha 心tâm 時thời 。則tắc 意ý 識thức 能năng 知tri 心tâm 法pháp 。

答đáp 曰viết 。

如như 人nhân 心tâm 不bất 自tự 知tri 。亦diệc 作tác 是thị 念niệm 言ngôn 。我ngã 有hữu 心tâm 於ư 他tha 心tâm 中trung 。亦diệc 復phục 如như 是thị 。又hựu 若nhược 未vị 來lai 法pháp 無vô 亦diệc 能năng 生sanh 知tri 他tha 心tâm 。若nhược 如như 是thị 有hữu 何hà 咎cữu 。又hựu 意ý 能năng 緣duyên 法pháp 則tắc 有hữu 多đa 過quá 。如như 意ý 到đáo 緣duyên 及cập 意ý 識thức 不bất 到đáo 緣duyên 。不bất 應ưng 憶ức 色sắc 等đẳng 。以dĩ 此thử 過quá 故cố 意ý 識thức 不bất 知tri 法pháp 。

破Phá 因Nhân 果Quả 品Phẩm 第đệ 一nhất 百bách 五ngũ 十thập 一nhất

說thuyết 無vô 者giả 言ngôn 。若nhược 有hữu 果quả 應ưng 因nhân 中trung 先tiên 有hữu 求cầu 那na 而nhi 生sanh 。先tiên 無vô 求cầu 那na 而nhi 生sanh 。二nhị 俱câu 有hữu 過quá 。如như 兩lưỡng 手thủ 中trung 先tiên 無vô 聲thanh 而nhi 能năng 有hữu 聲thanh 。酒tửu 因nhân 中trung 先tiên 無vô 酒tửu 亦diệc 能năng 生sanh 酒tửu 。車xa 因nhân 中trung 先tiên 無vô 車xa 而nhi 能năng 成thành 車xa 。故cố 非phi 因nhân 中trung 先tiên 有hữu 求cầu 那na 而nhi 生sanh 果quả 也dã 。汝nhữ 若nhược 謂vị 因nhân 中trung 先tiên 無vô 求cầu 那na 而nhi 生sanh 果quả 者giả 。則tắc 如như 無vô 色sắc 風phong 之chi 微vi 塵trần 。應ưng 能năng 生sanh 色sắc 。若nhược 爾nhĩ 風phong 則tắc 有hữu 色sắc 。金kim 剛cang 等đẳng 中trung 亦diệc 應ưng 有hữu 香hương 。又hựu 現hiện 見kiến 。白bạch 縷lũ 則tắc 成thành 白bạch 疊điệp 。黑hắc 縷lũ 還hoàn 成thành 黑hắc 疊điệp 。若nhược 因nhân 中trung 先tiên 無vô 求cầu 那na 。而nhi 生sanh 果quả 者giả 。何hà 故cố 白bạch 縷lũ 但đãn 能năng 成thành 白bạch 不bất 成thành 黑hắc 耶da 。故cố 非phi 因nhân 中trung 先tiên 無vô 求cầu 那na 而nhi 成thành 果quả 也dã 。理lý 極cực 此thử 二nhị 而nhi 俱câu 有hữu 過quá 。是thị 故cố 無vô 果quả 。又hựu 若nhược 因nhân 中trung 有hữu 果quả 則tắc 不bất 應ưng 更cánh 生sanh 。有hữu 云vân 何hà 生sanh 。若nhược 無vô 亦diệc 不bất 應ưng 生sanh 。無vô 云vân 何hà 生sanh 。問vấn 曰viết 。現hiện 見kiến 作tác 瓶bình 云vân 何hà 無vô 果quả 。

答đáp 曰viết 。

是thị 瓶bình 若nhược 先tiên 不bất 作tác 。云vân 何hà 可khả 作tác 。以dĩ 其kỳ 無vô 故cố 。若nhược 先tiên 已dĩ 作tác 云vân 何hà 可khả 作tác 。以dĩ 其kỳ 有hữu 故cố 。問vấn 曰viết 。作tác 時thời 名danh 作tác 。

答đáp 曰viết 。

無vô 有hữu 作tác 時thời 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。所sở 有hữu 作tác 分phần/phân 已dĩ 墮đọa 作tác 中trung 。所sở 未vị 作tác 分phần/phân 墮đọa 未vị 作tác 中trung 。故cố 無vô 作tác 時thời 。又hựu 若nhược 瓶bình 有hữu 作tác 。應ưng 若nhược 過quá 去khứ 未vị 來lai 現hiện 在tại 。過quá 去khứ 不bất 作tác 已dĩ 失thất 滅diệt 故cố 。未vị 來lai 不bất 作tác 以dĩ 未vị 有hữu 故cố 。現hiện 在tại 不bất 作tác 以dĩ 是thị 有hữu 故cố 。有hữu 因nhân 作tác 者giả 故cố 有hữu 作tác 業nghiệp 成thành 。是thị 中trung 作tác 者giả 。實thật 不bất 可khả 得đắc 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。頭đầu 等đẳng 身thân 分phần/phân 於ư 作tác 無vô 事sự 故cố 無vô 作tác 者giả 。無vô 作tác 者giả 故cố 。作tác 事sự 亦diệc 無vô 。又hựu 因nhân 於ư 果quả 若nhược 先tiên 若nhược 後hậu 若nhược 一nhất 時thời 皆giai 不bất 然nhiên 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。若nhược 先tiên 因nhân 後hậu 果quả 因nhân 已dĩ 滅diệt 盡tận 。以dĩ 何hà 生sanh 果quả 。如như 無vô 父phụ 云vân 何hà 生sanh 子tử 。若nhược 後hậu 因nhân 先tiên 果quả 。因nhân 自tự 未vị 生sanh 云vân 何hà 生sanh 果quả 。如như 父phụ 未vị 生sanh 何hà 能năng 生sanh 子tử 。若nhược 因nhân 果quả 一nhất 時thời 則tắc 無vô 此thử 理lý 。如như 二nhị 角giác 並tịnh 出xuất 。不bất 得đắc 言ngôn 左tả 右hữu 相tương/tướng 因nhân 。理lý 極cực 此thử 三tam 而nhi 皆giai 不bất 然nhiên 。是thị 故cố 無vô 果quả 。又hựu 此thử 因nhân 果quả 若nhược 一nhất 若nhược 異dị 二nhị 俱câu 有hữu 過quá 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。若nhược 異dị 則tắc 應ưng 離ly 縷lũ 有hữu 疊điệp 。若nhược 一nhất 則tắc 縷lũ 疊điệp 無vô 差sai 。又hựu 世thế 間gian 不bất 見kiến 有hữu 法pháp 。因nhân 果quả 無vô 別biệt 。又hựu 若nhược 有hữu 果quả 應ưng 自tự 作tác 他tha 作tác 共cộng 作tác 無vô 因nhân 作tác 。是thị 皆giai 不bất 然nhiên 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。無vô 有hữu 法pháp 能năng 作tác 自tự 體thể 。若nhược 有hữu 自tự 體thể 何hà 須tu 自tự 作tác 。若nhược 無vô 自tự 體thể 何hà 能năng 自tự 作tác 。又hựu 不bất 見kiến 有hữu 法pháp 。能năng 作tác 自tự 體thể 。故cố 不bất 自tự 作tác 。他tha 作tác 亦diệc 不bất 然nhiên 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。眼nhãn 色sắc 於ư 生sanh 識thức 無vô 事sự 故cố 。不bất 他tha 作tác 。又hựu 無vô 作tác 相tương/tướng 。故cố 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 無vô 有hữu 作tác 者giả 。如như 種chủng 不bất 作tác 是thị 念niệm 。我ngã 應ưng 生sanh 牙nha 。眼nhãn 色sắc 亦diệc 不bất 作tác 是thị 念niệm 。我ngã 等đẳng 應ưng 共cộng 生sanh 識thức 。是thị 故cố 諸chư 法pháp 。無vô 有hữu 作tác 想tưởng 。共cộng 作tác 亦diệc 不bất 然nhiên 。有hữu 自tự 他tha 過quá 故cố 。無vô 因nhân 作tác 亦diệc 不bất 然nhiên 。若nhược 無vô 因nhân 亦diệc 無vô 果quả 名danh 。若nhược 四tứ 種chủng 皆giai 無vô 。云vân 何hà 有hữu 果quả 。若nhược 有hữu 應ưng 說thuyết 。又hựu 此thử 果quả 應ưng 若nhược 先tiên 有hữu 心tâm 作tác 若nhược 先tiên 無vô 心tâm 作tác 。若nhược 先tiên 有hữu 心tâm 作tác 。胎thai 中trung 小tiểu 兒nhi 眼nhãn 等đẳng 身thân 分phần/phân 誰thùy 有hữu 心tâm 作tác 。自tự 在tại 天thiên 等đẳng 。亦diệc 不bất 能năng 作tác 。先tiên 已dĩ 說thuyết 業nghiệp 亦diệc 無vô 心tâm 。於ư 作tác 是thị 業nghiệp 。在tại 過quá 去khứ 中trung 云vân 何hà 當đương 有hữu 心tâm 作tác 。是thị 故cố 業nghiệp 亦diệc 無vô 心tâm 。若nhược 先tiên 無vô 心tâm 作tác 。云vân 何hà 苦khổ 他tha 者giả 得đắc 苦khổ 。樂nhạo/nhạc/lạc 他tha 者giả 得đắc 樂lạc 。有hữu 現hiện 作tác 業nghiệp 中trung 亦diệc 以dĩ 心tâm 分phân 別biệt 。應ưng 如như 是thị 作tác 。不bất 應ưng 如như 是thị 作tác 。若nhược 無vô 心tâm 作tác 云vân 何hà 有hữu 此thử 差sai 別biệt 。是thị 故cố 先tiên 有hữu 心tâm 無vô 心tâm 。是thị 皆giai 不bất 然nhiên 。如như 是thị 等đẳng 一nhất 切thiết 。根căn 塵trần 皆giai 不bất 可khả 得đắc 。是thị 故cố 無vô 法pháp 。

世Thế 諦Đế 品Phẩm 第đệ 一nhất 百bách 五ngũ 十thập 二nhị

答đáp 曰viết 。

汝nhữ 雖tuy 種chủng 種chủng 因nhân 緣duyên 。說thuyết 法Pháp 皆giai 空không 。是thị 義nghĩa 不bất 然nhiên 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。我ngã 先tiên 說thuyết 。若nhược 一nhất 切thiết 無vô 是thị 論luận 亦diệc 無vô 。亦diệc 不bất 在tại 諸chư 法pháp 中trung 。如như 是thị 等đẳng 破phá 空không 汝nhữ 竟cánh 不bất 答đáp 。猶do 故cố 立lập 空không 是thị 故cố 非phi 。無vô 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。又hựu 汝nhữ 所sở 說thuyết 無vô 根căn 無vô 緣duyên 等đẳng 。是thị 事sự 非phi 我ngã 等đẳng 所sở 明minh 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。佛Phật 經Kinh 中trung 自tự 遮già 此thử 事sự 。謂vị 五ngũ 事sự 不bất 可khả 思tư 議nghị 。世thế 間gian 事sự 。眾chúng 生sanh 事sự 。業nghiệp 因nhân 緣duyên 事sự 。坐tọa 禪thiền 人nhân 事sự 。諸chư 佛Phật 事sự 。是thị 事sự 非phi 一Nhất 切Thiết 智Trí 。人nhân 不bất 能năng 思tư 量lượng 決quyết 斷đoán 。但đãn 諸chư 佛Phật 有hữu 能năng 分phân 別biệt 法pháp 智trí 。聲Thanh 聞Văn 辟Bích 支Chi 佛Phật 。但đãn 有hữu 通thông 達đạt 泥Nê 洹Hoàn 智trí 慧tuệ 。於ư 分phân 別biệt 諸chư 法pháp 智trí 中trung 。但đãn 得đắc 少thiểu 分phần 。諸chư 佛Phật 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 。一nhất 切thiết 種chủng 本bổn 末mạt 體thể 性tánh 總tổng 相tương/tướng 別biệt 相tướng 。皆giai 能năng 通thông 達đạt 。如như 人nhân 舍xá 宅trạch 。等đẳng 物vật 易dị 壞hoại 難nạn/nan 成thành 。如như 是thị 空không 智trí 易dị 得đắc 。正chánh 分phân 別biệt 諸chư 法pháp 。智trí 慧tuệ 難nạn/nan 生sanh 。問vấn 曰viết 。如như 佛Phật 坐tọa 道Đạo 場Tràng 。所sở 得đắc 諸chư 法pháp 相tướng 。如như 佛Phật 所sở 說thuyết 。當đương 如như 是thị 說thuyết 。

答đáp 曰viết 。

佛Phật 雖tuy 說thuyết 一nhất 切thiết 法pháp 。不bất 說thuyết 一nhất 切thiết 種chủng 。以dĩ 不bất 為vì 解giải 脫thoát 故cố 。如như 佛Phật 說thuyết 諸chư 法pháp 。從tùng 因nhân 緣duyên 生sanh 。不bất 說thuyết 一nhất 一nhất 所sở 從tùng 因nhân 緣duyên 。但đãn 說thuyết 要yếu 用dụng 能năng 滅diệt 苦khổ 者giả 。彩thải 畫họa 等đẳng 諸chư 色sắc 。伎kỹ 樂nhạc 等đẳng 諸chư 音âm 。諸chư 香hương 味vị 觸xúc 無vô 量lượng 差sai 別biệt 。不bất 可khả 盡tận 說thuyết 。若nhược 說thuyết 亦diệc 無vô 大đại 利lợi 。故cố 佛Phật 不bất 說thuyết 如như 是thị 等đẳng 事sự 。不bất 得đắc 言ngôn 無vô 。又hựu 如như 人nhân 不bất 知tri 分phân 別biệt 。彩thải 畫họa 等đẳng 法pháp 。便tiện 言ngôn 其kỳ 無vô 。汝nhữ 亦diệc 如như 是thị 。所sở 不bất 能năng 成thành 事sự 而nhi 便tiện 說thuyết 無vô 是thị 事sự 。於ư 智trí 者giả 則tắc 有hữu 。不bất 知tri 者giả 為vi 無vô 。如như 生sanh 盲manh 人nhân 。言ngôn 無vô 黑hắc 白bạch 。我ngã 不bất 見kiến 故cố 不bất 可khả 。以dĩ 不bất 見kiến 故cố 便tiện 無vô 。諸chư 色sắc 如như 是thị 。若nhược 不bất 能năng 以dĩ 自tự 緣duyên 成thành 。故cố 便tiện 言ngôn 無vô 一nhất 切thiết 法pháp 。又hựu 諸chư 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。一Nhất 切Thiết 智Trí 人nhân 。我ngã 等đẳng 所sở 信tín 。佛Phật 說thuyết 有hữu 五ngũ 陰ấm 。故cố 知tri 色sắc 等đẳng 一nhất 切thiết 法pháp 有hữu 。如như 瓶bình 等đẳng 以dĩ 世thế 諦đế 故cố 有hữu 。

成Thành 實Thật 論Luận 卷quyển 第đệ 十thập 一nhất