聖Thánh 佛Phật 母Mẫu 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 多Đa 九Cửu 頌Tụng 精Tinh 義Nghĩa 論Luận
Quyển 2
勝Thắng 德Đức 赤Xích 衣Y 菩Bồ 薩Tát 造Tạo 宋Tống 法Pháp 護Hộ 等Đẳng 譯Dịch
聖Thánh 佛Phật 母Mẫu 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 多Đa 。 九Cửu 頌Tụng 精Tinh 義Nghĩa 論Luận 卷quyển 下hạ
勝thắng 德đức 赤xích 衣y 菩Bồ 薩Tát 造tạo
西tây 天thiên 譯dịch 經kinh 三Tam 藏Tạng 。 朝triêu 散tán 大đại 夫phu 。 試thí 鴻hồng 臚lư 卿khanh 傳truyền 梵Phạm 大đại 師sư 賜tứ 紫tử 沙Sa 門Môn 臣thần 法pháp 護hộ 等đẳng 奉phụng 。 詔chiếu 譯dịch 。
此thử 中trung 應ưng 問vấn 。 彼bỉ 勝thắng 義nghĩa 諦đế 中trung 云vân 何hà 自tự 性tánh 。 答đáp 頌tụng 自tự 喻dụ 言ngôn 與dữ 陽dương 焰diễm 等đẳng 。
其kỳ 陽dương 焰diễm 者giả 。 謂vị 地địa 塵trần 日nhật 光quang 三tam 事sự 假giả 合hợp 。 如như 陽dương 焰diễm 聚tụ 前tiền 見kiến 後hậu 壞hoại 。 是thị 故cố 頌tụng 言ngôn 見kiến 即tức 壞hoại 無vô 相tướng 。
諸chư 有hữu 所sở 得đắc 別biệt 別biệt 境cảnh 界giới 。 其kỳ 義nghĩa 亦diệc 然nhiên 。 雖tuy 各các 表biểu 了liễu 。 皆giai 無vô 自tự 性tánh 。
何hà 以dĩ 故cố 。 彼bỉ 等đẳng 自tự 性tánh 前tiền 後hậu 。 不bất 和hòa 合hợp 故cố 。 性tánh 不bất 相tương 等đẳng 故cố 。 愚ngu 者giả 取thủ 著trước 於ư 一nhất 性tánh 轉chuyển 。 是thị 故cố 此thử 等đẳng 皆giai 墮đọa 世thế 俗tục 有hữu 情tình 趣thú 故cố 。
復phục 次thứ 此thử 中trung 若nhược 能năng 取thủ 所sở 取thủ 對đối 礙ngại 性tánh 空không 即tức 自tự 性tánh 。 明minh 亮lượng 本bổn 來lai 不bất 生sanh 。 心tâm 法pháp 發phát 現hiện 。 猶do 如như 影ảnh 像tượng 。 為vi 釋thích 此thử 義nghĩa 故cố 。
第đệ 七thất 頌tụng 言ngôn 。
所sở 取thủ 如như 影ảnh 像tượng 。 無vô 始thỉ 從tùng 心tâm 生sanh 。
即tức 彼bỉ 相tương 及cập 識thức 。 互hỗ 相tương 如như 影ảnh 像tượng 。
此thử 言ngôn 所sở 取thủ 知tri 影ảnh 像tượng 者giả 。 謂vị 此thử 與dữ 彼bỉ 而nhi 相tương 似tự 故cố 。 所sở 似tự 云vân 何hà 如như 鏡kính 等đẳng 中trung 見kiến 面diện 等đẳng 像tượng 。 此thử 復phục 云vân 何hà 。 謂vị 從tùng 心tâm 生sanh 以dĩ 彼bỉ 唯duy 心tâm 有hữu 所sở 生sanh 故cố 。 心tâm 即tức 繫hệ 屬thuộc 有hữu 其kỳ 所sở 取thủ 外ngoại 境cảnh 相tướng 等đẳng 不bất 捨xả 為vi 性tánh 。 此thử 義nghĩa 終chung 竟cánh 。
復phục 次thứ 如như 外ngoại 所sở 取thủ 鏡kính 中trung 面diện 像tượng 。 即tức 彼bỉ 諸chư 法pháp 以dĩ 慣quán 習tập 種chủng 子tử 領lãnh 納nạp 於ư 心tâm 。 於ư 無vô 二nhị 中trung 取thủ 其kỳ 有hữu 二nhị 對đối 礙ngại 之chi 相tướng 。 由do 無vô 始thỉ 來lai 。 從tùng 心tâm 所sở 生sanh 。 如như 彼bỉ 影ảnh 像tượng 。 或hoặc 同đồng 時thời 異dị 時thời 所sở 緣duyên 伺tứ 察sát 彼bỉ 皆giai 無vô 性tánh 。 非phi 唯duy 心tâm 法pháp 亦diệc 由do 所sở 緣duyên 之chi 相tướng 而nhi 能năng 引dẫn 生sanh 能năng 緣duyên 識thức 心tâm 。 是thị 故cố 有hữu 相tương/tướng 。
凡phàm 言ngôn 相tương/tướng 者giả 攝nhiếp 集tập 為vi 義nghĩa 。 非phi 唯duy 一nhất 法pháp 由do 彼bỉ 所sở 取thủ 如như 是thị 有hữu 相tương/tướng 能năng 取thủ 亦diệc 然nhiên 。 此thử 中trung 意ý 者giả 。 所sở 取thủ 無vô 性tánh 能năng 取thủ 不bất 實thật 。 頌tụng 言ngôn 互hỗ 相tương 。 互hỗ 相tương 者giả 即tức 和hòa 合hợp 義nghĩa 。 互hỗ 相tương 和hòa 合hợp 皆giai 如như 影ảnh 像tượng 。 如như 影ảnh 像tượng 故cố 能năng 取thủ 所sở 取thủ 彼bỉ 二nhị 互hỗ 相tương 。 不bất 相tương 離ly 性tánh 。 即tức 彼bỉ 二nhị 法pháp 於ư 無vô 所sở 得đắc 。 中trung 互hỗ 相tương 從tùng 。 彼bỉ 心tâm 法pháp 出xuất 現hiện 有hữu 所sở 得đắc 相tương/tướng 。
此thử 總tổng 意ý 者giả 。 彼bỉ 心tâm 自tự 性tánh 本bổn 來lai 。 明minh 亮lượng 無vô 能năng 取thủ 所sở 取thủ 。 二nhị 種chủng 之chi 相tướng 。 本bổn 離ly 貪tham 等đẳng 無vô 明minh 垢cấu 染nhiễm 。 清thanh 淨tịnh 潔khiết 白bạch 。 離ly 諸chư 取thủ 著trước 。 故cố 下hạ 頌tụng 云vân 。 如như 水thủy 中trung 月nguyệt 。 為vi 釋thích 此thử 義nghĩa 故cố 。
第đệ 八bát 頌tụng 言ngôn 。
觀quán 自tự 淨tịnh 種chủng 中trung 。 若nhược 智trí 月nguyệt 出xuất 現hiện 。
彼bỉ 如như 水thủy 中trung 月nguyệt 。 現hiện 前tiền 無vô 所sở 有hữu 。
觀quán 者giả 定định 義nghĩa 。 定định 謂vị 心tâm 一nhất 境cảnh 性tánh 相tương/tướng 。 於ư 彼bỉ 定định 中trung 有hữu 所sở 觀quán 想tưởng 。 心tâm 自tự 在tại 故cố 。 頌tụng 言ngôn 自tự 者giả 。 謂vị 自tự 種chủng 子tử 淨tịnh 即tức 清thanh 淨tịnh 。 清thanh 淨tịnh 者giả 離ly 濁trược 之chi 義nghĩa 。 從tùng 自tự 身thân 語ngữ 心tâm 種chủng 子tử 所sở 成thành 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 出xuất 生sanh 想tưởng 。
hrī# 紇hột 哩rị 字tự 變biến 成thành 普phổ 遍biến 熾sí 焰diễm 光quang 明minh 。 於ư 是thị 光quang 中trung 從tùng 心tâm 種chủng 子tử 出xuất 甘cam 露lộ 光quang 廣quảng 大đại 照chiếu 耀diệu 。 其kỳ 光quang 復phục 成thành 極cực 大đại 火hỏa 輪luân 。 乘thừa 彼bỉ 火hỏa 輪luân 出xuất 慧tuệ 方phương 便tiện 。 復phục 從tùng 是thị 生sanh 彼bỉ 。
ha# 訶ha 字tự 門môn 。 其kỳ 字tự 振chấn 發phát 大đại 聲thanh 。 於ư 中trung 出xuất 現hiện 八bát 葉diệp 蓮liên 華hoa 。 訶ha 字tự 處xứ 中trung 內nội 外ngoại 想tưởng 布bố 十thập 六lục 分phần 位vị 。 復phục 想tưởng 。
ka# 迦ca 字tự 成thành 星tinh 宿tú 眾chúng 。 周chu 匝táp 圍vi 繞nhiễu 。 復phục 於ư 相tương 應ứng 方phương 位vị 想tưởng 佛Phật 蓮liên 華hoa 。 彼bỉ 十thập 六lục 分phần 皆giai 成thành 月nguyệt 輪luân 。 如như 是thị 觀quán 已dĩ 。 復phục 於ư 其kỳ 上thượng 自tự 淨tịnh 種chủng 中trung 想tưởng 現hiện 。
hū# ṃ# 吽hồng 字tự 具cụ 熾sí 盛thịnh 光quang 。 於ư 其kỳ 光quang 中trung 。 出xuất 現hiện 大đại 火hỏa 熾sí 盛thịnh 光quang 焰diễm 。 當đương 觀quán 自tự 身thân 。 從tùng 智trí 月nguyệt 中trung 。 生sanh 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 復phục 從tùng 是thị 生sanh 金kim 剛cang 智trí 月nguyệt 。 當đương 知tri 月nguyệt 者giả 即tức 金kim 剛cang 智trí 普phổ 遍biến 世thế 間gian 。 智trí 光quang 照chiếu 耀diệu 一nhất 切thiết 色sắc 相tướng 。 是thị 故cố 頌tụng 言ngôn 若nhược 智trí 月nguyệt 出xuất 現hiện 。
彼bỉ 智trí 金kim 剛cang 成thành 就tựu 出xuất 生sanh 。 慧tuệ 及cập 方phương 便tiện 。 無vô 喻dụ 涅Niết 槃Bàn 之chi 相tướng 復phục 從tùng 慧tuệ 生sanh 。 金kim 剛cang 界giới 中trung 摩ma 摩ma 枳chỉ 菩Bồ 薩Tát 相tương/tướng 觀quán 想tưởng 。 甚thậm 深thâm 最tối 上thượng 微vi 密mật 三Tam 摩Ma 鉢Bát 底Để 。 密mật 雲vân 彌di 布bố 。 普phổ 現hiện 光quang 明minh 。 其kỳ 菩Bồ 薩Tát 者giả 。 身thân 相tướng 青thanh 色sắc 八bát 臂tý 三tam 面diện 。 正chánh 面diện 青thanh 色sắc 。 右hữu 面diện 黃hoàng 色sắc 。 左tả 面diện 白bạch 色sắc 。 右hữu 第đệ 一nhất 手thủ 執chấp 劍kiếm 。 第đệ 二nhị 手thủ 執chấp 箭tiễn 。 第đệ 三tam 手thủ 執chấp 鉤câu 。 第đệ 四tứ 手thủ 執chấp 金kim 剛cang 杵xử 。 左tả 第đệ 一nhất 手thủ 執chấp 輪luân 。 第đệ 二nhị 手thủ 執chấp 弓cung 。 第đệ 三tam 手thủ 執chấp 羂quyến 索sách 。 第đệ 四tứ 手thủ 執chấp 鈴linh 。 而nhi 彼bỉ 菩Bồ 薩Tát 。 理lý 智trí 相tương/tướng 合hợp 。 諸chư 所sở 施thi 作tác 。 皆giai 順thuận 方phương 便tiện 。 眾chúng 相tướng 莊trang 嚴nghiêm 。 頂đảnh 戴đái 阿a 閦súc 佛Phật 冠quan 。 現hiện 於ư 熙hi 怡di 可khả 愛ái 之chi 相tướng 。 加gia 趺phu 而nhi 坐tọa 。 如như 阿a 多đa 西tây 清thanh 淨tịnh 之chi 華hoa 具cụ 有hữu 日nhật 輪luân 最tối 勝thắng 圓viên 光quang 。 復phục 如như 大đại 樂nhạo/nhạc/lạc 自tự 性tánh 金kim 剛cang 薩tát 埵đóa 之chi 相tướng 。 灑sái 諸chư 甘cam 露lộ 。 遍biến 於ư 一nhất 切thiết 。 此thử 菩Bồ 薩Tát 身thân 。 即tức 如Như 來Lai 身thân 。 從tùng 慧tuệ 方phương 便tiện 。 之chi 所sở 出xuất 生sanh 。 是thị 故cố 頌tụng 言ngôn 。 如như 水thủy 中trung 月nguyệt 。
頌tụng 言ngôn 若nhược 者giả 即tức 是thị 如như 義nghĩa 如như 水thủy 月nguyệt 故cố 。 此thử 即tức 是thị 空không 。 從tùng 是thị 空không 法pháp 之chi 中trung 出xuất 生sanh 諸chư 法pháp 。 其kỳ 所sở 出xuất 生sanh 即tức 本bổn 來lai 不bất 生sanh 性tánh 。 所sở 以dĩ 喻dụ 言ngôn 。 如như 水thủy 中trung 月nguyệt 。
此thử 中trung 如như 是thị 。 若nhược 於ư 法Pháp 界Giới 自tự 性tánh 中trung 取thủ 著trước 有hữu 性tánh 者giả 而nhi 實thật 無vô 性tánh 。
何hà 以dĩ 故cố 。 頌tụng 言ngôn 現hiện 前tiền 。 無vô 所sở 有hữu 故cố 。
由do 彼bỉ 如như 是thị 於ư 一nhất 切thiết 。 法pháp 無vô 所sở 得đắc 。 真Chân 如Như 中trung 有hữu 所sở 作tác 所sở 證chứng 。 而nhi 實thật 不bất 能năng 。 若nhược 有hữu 作tác 有hữu 證chứng 者giả 皆giai 是thị 方phương 便tiện 。 建kiến 立lập 諸chư 法pháp 。 與dữ 虛hư 空không 等đẳng 。 為vi 證chứng 成thành 此thử 義nghĩa 故cố 。
第đệ 九cửu 頌tụng 言ngôn 。
若nhược 相tương 應ứng 者giả 智trí 。 彼bỉ 即tức 虛hư 空không 相tướng 。
是thị 故cố 智trí 所sở 知tri 。 皆giai 如như 虛hư 空không 相tương/tướng 。
所sở 言ngôn 相tương 應ứng 。 當đương 知tri 即tức 是thị 。 智trí 之chi 與dữ 定định 二nhị 法pháp 相tướng 應ưng 。 彼bỉ 之chi 相tướng 應ưng 即tức 是thị 金kim 剛cang 。 有hữu 彼bỉ 相tương 應ứng 法pháp 故cố 名danh 相tướng 應ưng 者giả 。
由do 彼bỉ 相tương 應ứng 者giả 所sở 有hữu 之chi 智trí 。 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 。 無vô 所sở 取thủ 無vô 二nhị 相tương/tướng 中trung 。 以dĩ 慧tuệ 方phương 便tiện 。 生sanh 如Như 來Lai 身thân 。 非phi 如như 前tiền 說thuyết 蘊uẩn 處xứ 界giới 等đẳng 。 戲hí 論luận 自tự 性tánh 。 此thử 義nghĩa 終chung 竟cánh 。
然nhiên 如Như 來Lai 身thân 不bất 動động 法Pháp 界Giới 。 自tự 性tánh 所sở 成thành 。 本bổn 來lai 不bất 生sanh 。
何hà 以dĩ 故cố 。 以dĩ 如Như 來Lai 等đẳng 自tự 性tánh 離ly 故cố 。 此thử 即tức 無vô 性tánh 止chỉ 不bất 可khả 說thuyết 。
無vô 性tánh 者giả 。 謂vị 本bổn 來lai 不bất 生sanh 。 故cố 名danh 無vô 性tánh 。 是thị 故cố 頌tụng 言ngôn 如như 虛hư 空không 相tương/tướng 。
此thử 復phục 云vân 何hà 。 謂vị 離ly 一nhất 切thiết 。 戲hí 論luận 之chi 性tánh 。 故cố 如như 虛hư 空không 。 以dĩ 彼bỉ 虛hư 空không 。 如như 是thị 相tương/tướng 故cố 。 而nhi 虛hư 空không 相tướng 應ưng 當đương 如như 是thị 。 如như 理lý 伺tứ 察sát 。 相tương/tướng 者giả 標tiêu 表biểu 義nghĩa 。
復phục 次thứ 當đương 知tri 。 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 。 無vô 障chướng 礙ngại 自tự 性tánh 中trung 有hữu 所sở 作tác 用dụng 者giả 。 謂vị 由do 智trí 入nhập 三tam 界giới 心tâm 心tâm 所sở 相tương/tướng 。 如như 虛hư 空không 相tướng 。 顯hiển 示thị 所sở 知tri 無vô 明minh 隨tùy 現hiện 有hữu 情tình 及cập 器khí 二nhị 世thế 間gian 相tương/tướng 蘊uẩn 處xứ 界giới 等đẳng 。 戲hí 論luận 自tự 性tánh 。 是thị 即tức 所sở 知tri 為vi 智trí 境cảnh 界giới 。 有hữu 所sở 作tác 性tánh 此thử 所sở 知tri 境cảnh 。 隨tùy 有hữu 繫hệ 屬thuộc 覺giác 了liễu 所sở 知tri 遍biến 計kế 諸chư 境cảnh 。 是thị 故cố 此thử 說thuyết 名danh 為vi 所sở 知tri 。 所sở 以dĩ 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 一Nhất 切Thiết 智Trí 智Trí 。 此thử 之chi 二nhị 種chủng 。 皆giai 如như 虛hư 空không 。 應ưng 如như 是thị 觀quán 。 為vi 總tổng 攝nhiếp 此thử 義nghĩa 故cố 。 頌tụng 言ngôn 皆giai 。 皆giai 者giả 無vô 餘dư 義nghĩa 。 無vô 餘dư 少thiểu 分phần 故cố 。
此thử 中trung 除trừ 彼bỉ 聲Thanh 聞Văn 人nhân 。 中trung 樂nhạo 欲dục 取thủ 證chứng 有hữu 餘dư 依y 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 彼bỉ 雖tuy 證chứng 得đắc 人nhân 無vô 我ngã 理lý 謂vị 於ư 蘊uẩn 事sự 取thủ 為vi 有hữu 故cố 。 餘dư 證chứng 無vô 餘dư 依y 涅Niết 槃Bàn 解giải 脫thoát 相tướng 者giả 。 今kim 此thử 所sở 攝nhiếp 。 如như 佛Phật 所sở 言ngôn 。 一nhất 切thiết 種chủng 一nhất 切thiết 一nhất 切thiết 有hữu 皆giai 空không 。 此thử 中trung 又hựu 除trừ 一nhất 分phần/phân 外ngoại 道đạo 所sở 說thuyết 之chi 空không 。 以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。 此thử 中trung 應ưng 知tri 世thế 間gian 無vô 復phục 。 少thiểu 法pháp 可khả 有hữu 。 一nhất 切thiết 如như 彼bỉ 虛hư 空không 之chi 相tướng 。
所sở 言ngôn 如như 虛hư 空không 相tương/tướng 者giả 。 當đương 知tri 即tức 是thị 。 虛hư 空không 自tự 性tánh 。 如như 是thị 真chân 實thật 。 此thử 之chi 九cửu 頌tụng 如như 所sở 說thuyết 已dĩ 。 復phục 為vi 顯hiển 示thị 諸chư 菩Bồ 薩Tát 等đẳng 。 種chủng 智trí 果quả 故cố 。 總tổng 說thuyết 頌tụng 曰viết 。
如như 理lý 思tư 惟duy 此thử 實thật 性tánh 。 彼bỉ 一nhất 切thiết 性tánh 無vô 所sở 依y 。
所sở 有hữu 菩Bồ 提Đề 勝thắng 願nguyện 心tâm 。 大đại 智trí 莊trang 嚴nghiêm 當đương 獲hoạch 得đắc 。
聖Thánh 佛Phật 母Mẫu 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 多Đa 。 九Cửu 頌Tụng 精Tinh 義Nghĩa 論Luận 卷quyển 下hạ