成Thành 唯Duy 識Thức 論Luận
Quyển 8
護Hộ 法Pháp 等Đẳng 菩Bồ 薩Tát 造Tạo 唐Đường 玄Huyền 奘Tráng 譯Dịch
成Thành 唯Duy 識Thức 論Luận 卷quyển 第đệ 八bát
護hộ 法Pháp 等đẳng 菩Bồ 薩Tát 造tạo
三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 玄huyền 奘tráng 奉phụng 。 詔chiếu 譯dịch 。
如như 是thị 四tứ 緣duyên 依y 十thập 五ngũ 處xứ 義nghĩa 差sai 別biệt 故cố 立lập 為vi 十thập 因nhân 。 云vân 何hà 此thử 依y 十thập 五ngũ 處xứ 立lập 。 一nhất 語ngữ 依y 處xứ 。 謂vị 法pháp 名danh 想tưởng 所sở 起khởi 語ngữ 性tánh 。 即tức 依y 此thử 處xứ 立lập 隨tùy 說thuyết 因nhân 。 謂vị 依y 此thử 語ngữ 隨tùy 見kiến 聞văn 等đẳng 說thuyết 諸chư 義nghĩa 故cố 。 此thử 即tức 能năng 說thuyết 為vi 所sở 說thuyết 因nhân 。 有hữu 論luận 說thuyết 此thử 是thị 名danh 想tưởng 見kiến 。 由do 如như 名danh 字tự 取thủ 相tương/tướng 執chấp 著trước 隨tùy 起khởi 說thuyết 故cố 。 若nhược 依y 彼bỉ 說thuyết 便tiện 顯hiển 此thử 因nhân 是thị 語ngữ 依y 處xứ 。 二nhị 領lãnh 受thọ 依y 處xứ 。 謂vị 所sở 觀quán 待đãi 能năng 所sở 受thọ 性tánh 。 即tức 依y 此thử 處xứ 立lập 觀quán 待đãi 因nhân 。 謂vị 觀quán 待đãi 此thử 令linh 彼bỉ 諸chư 事sự 或hoặc 生sanh 或hoặc 住trụ 或hoặc 成thành 或hoặc 得đắc 。 此thử 是thị 彼bỉ 觀quán 待đãi 因nhân 。 三tam 習tập 氣khí 依y 處xứ 。 謂vị 內nội 外ngoại 種chủng 未vị 成thành 熟thục 位vị 。 即tức 依y 此thử 處xứ 立lập 牽khiên 引dẫn 因nhân 。 謂vị 能năng 牽khiên 引dẫn 遠viễn 自tự 果quả 故cố 。 四tứ 有hữu 潤nhuận 種chủng 子tử 依y 處xứ 。 謂vị 內nội 外ngoại 種chủng 已dĩ 成thành 熟thục 位vị 。 即tức 依y 此thử 處xứ 立lập 生sanh 起khởi 因nhân 。 謂vị 能năng 生sanh 起khởi 近cận 自tự 果quả 故cố 。 五ngũ 無vô 間gián 滅diệt 依y 處xứ 。 謂vị 心tâm 心tâm 所sở 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 六lục 境cảnh 界giới 依y 處xứ 。 謂vị 心tâm 心tâm 所sở 所sở 緣duyên 緣duyên 。 七thất 根căn 依y 處xứ 。 謂vị 心tâm 心tâm 所sở 。 所sở 依y 六lục 根căn 。 八bát 作tác 用dụng 依y 處xứ 。 謂vị 於ư 所sở 作tác 業nghiệp 。 作tác 具cụ 作tác 用dụng 即tức 除trừ 種chủng 子tử 餘dư 助trợ 現hiện 緣duyên 。 九cửu 士sĩ 用dụng 依y 處xứ 。 謂vị 於ư 所sở 作tác 業nghiệp 。 作tác 者giả 作tác 用dụng 即tức 除trừ 種chủng 子tử 餘dư 作tác 現hiện 緣duyên 。 十thập 真chân 實thật 見kiến 依y 處xứ 。 謂vị 無vô 漏lậu 見kiến 除trừ 引dẫn 自tự 種chủng 於ư 無vô 漏lậu 法Pháp 。 能năng 助trợ 引dẫn 證chứng 。 總tổng 依y 此thử 六lục 立lập 攝nhiếp 受thọ 因nhân 。 謂vị 攝nhiếp 受thọ 五ngũ 辦biện 有hữu 漏lậu 法pháp 具cụ 攝nhiếp 受thọ 六lục 辦biện 無vô 漏lậu 故cố 。 十thập 一nhất 隨tùy 順thuận 依y 處xứ 。 謂vị 無vô 記ký 染nhiễm 善thiện 現hiện 種chủng 諸chư 行hành 能năng 隨tùy 順thuận 同đồng 類loại 勝thắng 品phẩm 諸chư 法pháp 。 即tức 依y 此thử 處xứ 立lập 引dẫn 發phát 因nhân 。 謂vị 能năng 引dẫn 起khởi 同đồng 類loại 勝thắng 行hành 及cập 能năng 引dẫn 得đắc 無vô 為vi 法Pháp 故cố 。 十thập 二nhị 差sai 別biệt 功công 能năng 依y 處xứ 。 謂vị 有hữu 為vi 法pháp 。 各các 於ư 自tự 果quả 有hữu 能năng 起khởi 證chứng 差sai 別biệt 勢thế 力lực 。 即tức 依y 此thử 處xứ 立lập 定định 異dị 因nhân 謂vị 各các 能năng 生sanh 自tự 界giới 等đẳng 果quả 。 及cập 各các 能năng 得đắc 自tự 乘thừa 果quả 故cố 。 十thập 三tam 和hòa 合hợp 依y 處xứ 。 謂vị 從tùng 領lãnh 受thọ 乃nãi 至chí 差sai 別biệt 功công 能năng 依y 處xứ 於ư 所sở 生sanh 住trụ 成thành 得đắc 果quả 中trung 有hữu 和hòa 合hợp 力lực 。 即tức 依y 此thử 處xứ 立lập 同đồng 事sự 因nhân 。 謂vị 從tùng 觀quán 待đãi 乃nãi 至chí 定định 異dị 皆giai 同đồng 生sanh 等đẳng 一nhất 事sự 業nghiệp 故cố 。 十thập 四tứ 障chướng 礙ngại 依y 處xứ 。 謂vị 於ư 生sanh 住trụ 成thành 得đắc 事sự 中trung 能năng 障chướng 礙ngại 法pháp 。 即tức 依y 此thử 處xứ 立lập 相tương 違vi 因nhân 。 謂vị 彼bỉ 能năng 違vi 生sanh 等đẳng 事sự 故cố 。 十thập 五ngũ 不bất 障chướng 礙ngại 依y 處xứ 。 謂vị 於ư 生sanh 住trụ 成thành 得đắc 事sự 中trung 。 不bất 障chướng 礙ngại 法pháp 。 即tức 依y 此thử 處xứ 立lập 不bất 相tương 違vi 因nhân 。 謂vị 彼bỉ 不bất 違vi 生sanh 等đẳng 事sự 故cố 。 如như 是thị 十thập 因nhân 二nhị 因nhân 所sở 攝nhiếp 。 一nhất 能năng 生sanh 二nhị 方phương 便tiện 。 菩Bồ 薩Tát 地địa 說thuyết 牽khiên 引dẫn 種chủng 子tử 生sanh 起khởi 種chủng 子tử 名danh 能năng 生sanh 因nhân 。 所sở 餘dư 諸chư 因nhân 方phương 便tiện 因nhân 攝nhiếp 。 此thử 說thuyết 牽khiên 引dẫn 生sanh 起khởi 引dẫn 發phát 定định 異dị 同đồng 事sự 不bất 相tương 違vi 中trung 。 諸chư 因nhân 緣duyên 種chủng 。 未vị 成thành 熟thục 位vị 名danh 牽khiên 引dẫn 種chủng 已dĩ 成thành 熟thục 位vị 名danh 生sanh 起khởi 種chủng 。 彼bỉ 六lục 因nhân 中trung 諸chư 因nhân 緣duyên 種chủng 皆giai 攝nhiếp 在tại 此thử 二nhị 位vị 中trung 故cố 。 離ly 有hữu 現hiện 起khởi 是thị 能năng 生sanh 因nhân 如như 四tứ 因nhân 中trung 生sanh 自tự 種chủng 者giả 而nhi 多đa 間gian 斷đoạn 。 此thử 略lược 不bất 說thuyết 。 或hoặc 親thân 辦biện 果quả 亦diệc 立lập 種chủng 名danh 。 如như 說thuyết 現hiện 行hành 穀cốc 麥mạch 等đẳng 種chủng 。 所sở 餘dư 因nhân 謂vị 初sơ 二nhị 五ngũ 九cửu 及cập 六lục 因nhân 中trung 非phi 因nhân 緣duyên 法pháp 。 皆giai 是thị 生sanh 熟thục 因nhân 緣duyên 種chủng 餘dư 故cố 總tổng 說thuyết 為vi 方phương 便tiện 因nhân 攝nhiếp 。 非phi 此thử 二nhị 種chủng 。 唯duy 屬thuộc 彼bỉ 二nhị 因nhân 餘dư 四tứ 因nhân 中trung 有hữu 因nhân 緣duyên 種chủng 故cố 。 非phi 唯duy 彼bỉ 八bát 名danh 所sở 餘dư 因nhân 彼bỉ 二nhị 因nhân 亦diệc 有hữu 非phi 因nhân 緣duyên 種chủng 故cố 。 有hữu 尋tầm 等đẳng 地địa 說thuyết 生sanh 起khởi 因nhân 是thị 能năng 生sanh 因nhân 餘dư 方phương 便tiện 攝nhiếp 。 此thử 文văn 意ý 說thuyết 六lục 因nhân 中trung 現hiện 種chủng 是thị 因nhân 緣duyên 者giả 皆giai 名danh 生sanh 起khởi 因nhân 。 能năng 親thân 生sanh 起khởi 自tự 類loại 果quả 故cố 。 此thử 所sở 餘dư 因nhân 皆giai 方phương 便tiện 攝nhiếp 。 非phi 此thử 生sanh 起khởi 唯duy 屬thuộc 彼bỉ 因nhân 餘dư 五ngũ 因nhân 中trung 。 有hữu 因nhân 緣duyên 故cố 。 非phi 唯duy 彼bỉ 九cửu 名danh 所sở 餘dư 因nhân 彼bỉ 生sanh 起khởi 因nhân 中trung 有hữu 非phi 因nhân 緣duyên 故cố 。 或hoặc 菩Bồ 薩Tát 地địa 所sở 說thuyết 牽khiên 引dẫn 生sanh 起khởi 種chủng 子tử 。 即tức 彼bỉ 二nhị 因nhân 。 所sở 餘dư 諸chư 因nhân 即tức 彼bỉ 餘dư 八bát 。 雖tuy 二nhị 因nhân 內nội 有hữu 非phi 能năng 生sanh 因nhân 而nhi 因nhân 緣duyên 種chủng 勝thắng 顯hiển 故cố 偏thiên 說thuyết 。 雖tuy 餘dư 因nhân 內nội 有hữu 非phi 方phương 便tiện 因nhân 而nhi 增tăng 上thượng 者giả 多đa 顯hiển 故cố 偏thiên 說thuyết 。 有hữu 尋tầm 等đẳng 地địa 說thuyết 生sanh 起khởi 因nhân 是thị 能năng 生sanh 因nhân 餘dư 方phương 便tiện 者giả 。 生sanh 起khởi 即tức 是thị 彼bỉ 生sanh 起khởi 因nhân 餘dư 因nhân 應ưng 知tri 即tức 彼bỉ 餘dư 九cửu 。 雖tuy 生sanh 起khởi 中trung 有hữu 非phi 因nhân 緣duyên 種chủng 而nhi 去khứ 果quả 近cận 親thân 顯hiển 故cố 偏thiên 說thuyết 。 雖tuy 牽khiên 引dẫn 中trung 亦diệc 有hữu 因nhân 緣duyên 。 種chủng 而nhi 去khứ 果quả 遠viễn 親thân 隱ẩn 故cố 不bất 說thuyết 。 餘dư 方phương 便tiện 攝nhiếp 准chuẩn 上thượng 應ưng 知tri 。 所sở 說thuyết 四tứ 緣duyên 依y 何hà 處xứ 立lập 。 復phục 如như 何hà 攝nhiếp 十thập 因nhân 二nhị 因nhân 。 論luận 說thuyết 因nhân 緣duyên 依y 種chủng 子tử 立lập 。 依y 無vô 間gian 滅diệt 立lập 等đẳng 無vô 間gian 。 依y 境cảnh 界giới 立lập 所sở 緣duyên 。 依y 所sở 餘dư 立lập 增tăng 上thượng 。 此thử 中trung 種chủng 子tử 即tức 是thị 三tam 四tứ 十thập 一nhất 十thập 二nhị 十thập 三tam 十thập 五ngũ 六lục 依y 處xứ 中trung 因nhân 緣duyên 種chủng 攝nhiếp 。 雖tuy 現hiện 四tứ 處xứ 亦diệc 有hữu 因nhân 緣duyên 。 而nhi 多đa 間gian 斷đoạn 。 此thử 略lược 不bất 說thuyết 。 或hoặc 彼bỉ 亦diệc 能năng 親thân 辦biện 自tự 果quả 如như 外ngoại 麥mạch 等đẳng 亦diệc 立lập 種chủng 名danh 。 或hoặc 種chủng 子tử 言ngôn 唯duy 屬thuộc 第đệ 四tứ 。 親thân 疎sơ 隱ẩn 顯hiển 取thủ 捨xả 如như 前tiền 。 言ngôn 無vô 間gian 滅diệt 境cảnh 界giới 處xứ 者giả 應ưng 知tri 總tổng 顯hiển 二nhị 緣duyên 依y 處xứ 非phi 唯duy 五ngũ 六lục 。 餘dư 依y 處xứ 中trung 亦diệc 有hữu 中trung 間gian 。 二nhị 緣duyên 義nghĩa 故cố 。 或hoặc 唯duy 五ngũ 六lục 餘dư 處xứ 雖tuy 有hữu 而nhi 少thiểu 隱ẩn 故cố 略lược 不bất 說thuyết 之chi 。 論luận 說thuyết 因nhân 緣duyên 能năng 生sanh 因nhân 攝nhiếp 。 增tăng 上thượng 緣duyên 性tánh 即tức 方phương 便tiện 因nhân 。 中trung 間gian 二nhị 緣duyên 攝nhiếp 受thọ 因nhân 攝nhiếp 。 雖tuy 方phương 便tiện 內nội 具cụ 後hậu 三tam 緣duyên 而nhi 增tăng 上thượng 多đa 故cố 此thử 偏thiên 說thuyết 。 餘dư 因nhân 亦diệc 有hữu 中trung 間gian 。 二nhị 緣duyên 然nhiên 攝nhiếp 受thọ 中trung 顯hiển 故cố 偏thiên 說thuyết 。 初sơ 能năng 生sanh 攝nhiếp 進tiến 退thoái 如như 前tiền 所sở 說thuyết 。 因nhân 緣duyên 必tất 應ưng 有hữu 果quả 。 此thử 果quả 有hữu 幾kỷ 依y 何hà 處xứ 得đắc 。 果quả 有hữu 五ngũ 種chủng 。 一nhất 者giả 異dị 熟thục 。 謂vị 有hữu 漏lậu 善thiện 及cập 不bất 善thiện 。 法pháp 所sở 招chiêu 自tự 相tương 續tục 異dị 熟thục 生sanh 無vô 記ký 。 二nhị 者giả 等đẳng 流lưu 。 謂vị 習tập 善thiện 等đẳng 所sở 引dẫn 同đồng 類loại 或hoặc 似tự 先tiên 業nghiệp 後hậu 果quả 隨tùy 轉chuyển 。 三tam 者giả 離ly 繫hệ 。 謂vị 無vô 漏lậu 道Đạo 斷đoạn 障chướng 所sở 證chứng 善thiện 無vô 為vi 法pháp 。 四tứ 者giả 士sĩ 用dụng 。 謂vị 諸chư 作tác 者giả 假giả 諸chư 作tác 具cụ 所sở 辦biện 事sự 業nghiệp 。 五ngũ 者giả 增tăng 上thượng 。 謂vị 除trừ 前tiền 四tứ 餘dư 所sở 得đắc 果quả 。 瑜du 伽già 等đẳng 說thuyết 習tập 氣khí 依y 處xứ 得đắc 異dị 熟thục 果quả 。 隨tùy 順thuận 依y 處xứ 得đắc 等đẳng 流lưu 果quả 。 真chân 見kiến 依y 處xứ 得đắc 離ly 繫hệ 果quả 。 士sĩ 用dụng 依y 處xứ 得đắc 士sĩ 用dụng 果quả 。 所sở 餘dư 依y 處xứ 得đắc 增tăng 上thượng 果quả 。 習tập 氣khí 處xứ 言ngôn 顯hiển 諸chư 依y 處xứ 感cảm 異dị 熟thục 果quả 一nhất 切thiết 功công 能năng 。 隨tùy 順thuận 處xứ 言ngôn 顯hiển 諸chư 依y 處xứ 引dẫn 等đẳng 流lưu 果quả 一nhất 切thiết 功công 能năng 。 真chân 見kiến 處xứ 言ngôn 顯hiển 諸chư 依y 處xứ 證chứng 離ly 繫hệ 果quả 一nhất 切thiết 功công 能năng 。 士sĩ 用dụng 處xứ 言ngôn 顯hiển 諸chư 依y 處xứ 招chiêu 士sĩ 用dụng 果quả 一nhất 切thiết 功công 能năng 。 所sở 餘dư 處xứ 言ngôn 顯hiển 諸chư 依y 處xứ 得đắc 增tăng 上thượng 果quả 一nhất 切thiết 功công 能năng 。 不bất 爾nhĩ 便tiện 應ưng 太thái 寬khoan 太thái 狹hiệp 。 或hoặc 習tập 氣khí 者giả 唯duy 屬thuộc 第đệ 三tam 。 雖tuy 異dị 熟thục 因nhân 餘dư 處xứ 亦diệc 有hữu 此thử 處xứ 亦diệc 有hữu 非phi 異dị 熟thục 因nhân 而nhi 異dị 熟thục 因nhân 去khứ 果quả 相tương 遠viễn 。 習tập 氣khí 亦diệc 爾nhĩ 故cố 此thử 偏thiên 說thuyết 。 隨tùy 順thuận 唯duy 屬thuộc 第đệ 十thập 一nhất 處xứ 。 雖tuy 等đẳng 流lưu 果quả 餘dư 處xứ 亦diệc 得đắc 此thử 處xứ 亦diệc 得đắc 非phi 等đẳng 流lưu 果quả 而nhi 此thử 因nhân 招chiêu 勝thắng 行hành 相tương/tướng 顯hiển 。 隨tùy 順thuận 亦diệc 爾nhĩ 故cố 偏thiên 說thuyết 之chi 。 真chân 見kiến 處xứ 言ngôn 唯duy 詮thuyên 第đệ 十thập 。 雖tuy 證chứng 離ly 繫hệ 餘dư 處xứ 亦diệc 能năng 此thử 處xứ 亦diệc 能năng 得đắc 非phi 離ly 繫hệ 而nhi 此thử 證chứng 離ly 繫hệ 相tương/tướng 顯hiển 故cố 偏thiên 說thuyết 。 士sĩ 用dụng 處xứ 言ngôn 唯duy 詮thuyên 第đệ 九cửu 。 雖tuy 士sĩ 用dụng 果quả 餘dư 處xứ 亦diệc 招chiêu 此thử 處xứ 亦diệc 能năng 招chiêu 增tăng 上thượng 等đẳng 而nhi 名danh 相tướng 顯hiển 是thị 故cố 偏thiên 說thuyết 。 所sở 餘dư 唯duy 屬thuộc 餘dư 十thập 一nhất 處xứ 。 雖tuy 十thập 一nhất 處xứ 亦diệc 得đắc 餘dư 果quả 招chiêu 增tăng 上thượng 果quả 餘dư 處xứ 亦diệc 能năng 而nhi 此thử 十thập 一nhất 多đa 招chiêu 增tăng 上thượng 。 餘dư 已dĩ 顯hiển 餘dư 故cố 此thử 偏thiên 說thuyết 。 如như 是thị 即tức 說thuyết 此thử 五ngũ 果quả 中trung 若nhược 異dị 熟thục 果quả 牽khiên 引dẫn 生sanh 起khởi 定định 異dị 同đồng 事sự 不bất 相tương 違vi 因nhân 增tăng 上thượng 緣duyên 得đắc 。 若nhược 等đẳng 流lưu 果quả 牽khiên 引dẫn 生sanh 起khởi 攝nhiếp 受thọ 引dẫn 發phát 定định 異dị 同đồng 事sự 不bất 相tương 違vi 因nhân 初sơ 後hậu 緣duyên 得đắc 。 若nhược 離ly 繫hệ 果quả 攝nhiếp 受thọ 引dẫn 發phát 定định 異dị 同đồng 事sự 不bất 相tương 違vi 因nhân 增tăng 上thượng 緣duyên 得đắc 。 若nhược 士sĩ 用dụng 果quả 有hữu 義nghĩa 觀quán 待đãi 攝nhiếp 受thọ 同đồng 事sự 不bất 相tương 違vi 因nhân 增tăng 上thượng 緣duyên 得đắc 。 有hữu 義nghĩa 觀quán 待đãi 牽khiên 引dẫn 生sanh 起khởi 攝nhiếp 受thọ 引dẫn 發phát 定định 異dị 同đồng 事sự 不bất 相tương 違vi 因nhân 除trừ 所sở 緣duyên 緣duyên 餘dư 三tam 緣duyên 得đắc 。 若nhược 增tăng 上thượng 果quả 十thập 因nhân 四tứ 緣duyên 一nhất 切thiết 容dung 得đắc 。 傍bàng 論luận 已dĩ 了liễu 應ưng 辯biện 正chánh 論luận 。
本bổn 識thức 中trung 種chủng 容dung 作tác 三tam 緣duyên 生sanh 現hiện 分phân 別biệt 除trừ 等đẳng 無vô 間gian 。 謂vị 各các 親thân 種chủng 是thị 彼bỉ 因nhân 緣duyên 為vi 所sở 緣duyên 緣duyên 於ư 能năng 緣duyên 者giả 。 若nhược 種chủng 於ư 彼bỉ 有hữu 能năng 助trợ 力lực 或hoặc 不bất 障chướng 礙ngại 是thị 增tăng 上thượng 緣duyên 。 生sanh 淨tịnh 現hiện 行hành 。 應ưng 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。 現hiện 起khởi 分phân 別biệt 展triển 轉chuyển 相tương 望vọng 容dung 作tác 三tam 緣duyên 。 無vô 因nhân 緣duyên 故cố 。 謂vị 有hữu 情tình 類loại 自tự 他tha 展triển 轉chuyển 容dung 作tác 二nhị 緣duyên 除trừ 等đẳng 無vô 間gian 。 自tự 八bát 識thức 聚tụ 展triển 轉chuyển 相tương 望vọng 定định 有hữu 增tăng 上thượng 緣duyên 必tất 無vô 等đẳng 無vô 間gian 。 所sở 緣duyên 緣duyên 義nghĩa 。 或hoặc 無vô 或hoặc 有hữu 。 八bát 於ư 七thất 有hữu 。 七thất 於ư 八bát 無vô 。 餘dư 七thất 非phi 八bát 所sở 仗trượng 質chất 故cố 。 第đệ 七thất 於ư 六lục 五ngũ 無vô 一nhất 有hữu 。 餘dư 六lục 於ư 彼bỉ 一nhất 切thiết 皆giai 無vô 。 第đệ 六lục 於ư 五ngũ 無vô 。 餘dư 五ngũ 於ư 彼bỉ 有hữu 。 五ngũ 識thức 唯duy 託thác 第đệ 八bát 相tương/tướng 故cố 。 自tự 類loại 前tiền 後hậu 第đệ 六lục 容dung 三tam 餘dư 除trừ 所sở 緣duyên 取thủ 現hiện 境cảnh 故cố 。 許hứa 五ngũ 後hậu 見kiến 緣duyên 前tiền 相tương/tướng 者giả 五ngũ 七thất 前tiền 後hậu 亦diệc 有hữu 三tam 緣duyên 。 前tiền 七thất 於ư 八bát 所sở 緣duyên 容dung 有hữu 能năng 熏huân 成thành 彼bỉ 相tương 見kiến 種chủng 故cố 。 同đồng 聚tụ 異dị 體thể 展triển 轉chuyển 相tương 望vọng 唯duy 有hữu 增tăng 上thượng 諸chư 相tướng 應ưng 法pháp 所sở 仗trượng 質chất 同đồng 不bất 相tương 緣duyên 故cố 。 或hoặc 依y 見kiến 分phần/phân 說thuyết 不bất 相tương 緣duyên 。 依y 相tương/tướng 分phần/phân 說thuyết 有hữu 相tương/tướng 緣duyên 義nghĩa 謂vị 諸chư 相tướng 分phần/phân 互hỗ 為vi 質chất 起khởi 如như 識thức 中trung 種chủng 為vi 觸xúc 等đẳng 相tương/tướng 質chất 。 不bất 爾nhĩ 無vô 色sắc 彼bỉ 應ưng 無vô 境cảnh 故cố 。 設thiết 許hứa 變biến 色sắc 亦diệc 定định 緣duyên 種chủng 勿vật 見kiến 分phần/phân 境cảnh 不bất 同đồng 質chất 故cố 。 同đồng 體thể 相tướng 分phân 為vi 見kiến 二nhị 緣duyên 見kiến 分phần/phân 於ư 彼bỉ 但đãn 有hữu 增tăng 上thượng 。 見kiến 與dữ 自tự 證chứng 相tương 望vọng 亦diệc 爾nhĩ 。 餘dư 二nhị 展triển 轉chuyển 俱câu 作tác 二nhị 緣duyên 。 此thử 中trung 不bất 依y 種chủng 相tương/tướng 分phần/phân 說thuyết 但đãn 說thuyết 現hiện 起khởi 。 互hỗ 為vi 緣duyên 故cố 。 淨tịnh 八bát 識thức 聚tụ 自tự 他tha 展triển 轉chuyển 皆giai 有hữu 所sở 緣duyên 能năng 遍biến 緣duyên 故cố 。 唯duy 除trừ 見kiến 分phần/phân 非phi 相tướng 所sở 緣duyên 相tương/tướng 分phần/phân 理lý 無vô 能năng 緣duyên 用dụng 故cố 。 既ký 現hiện 分phân 別biệt 緣duyên 種chủng 現hiện 生sanh 。 種chủng 亦diệc 理lý 應ưng 緣duyên 現hiện 種chủng 起khởi 。 現hiện 種chủng 於ư 種chủng 能năng 作tác 幾kỷ 緣duyên 。 種chủng 必tất 不bất 由do 中trung 二nhị 緣duyên 起khởi 待đãi 心tâm 心tâm 所sở 立lập 彼bỉ 二nhị 故cố 。 現hiện 於ư 親thân 種chủng 具cụ 作tác 二nhị 緣duyên 與dữ 非phi 親thân 種chủng 但đãn 為vi 增tăng 上thượng 。 種chủng 望vọng 親thân 種chủng 亦diệc 具cụ 二nhị 緣duyên 於ư 非phi 親thân 種chủng 亦diệc 但đãn 增tăng 上thượng 。 依y 斯tư 內nội 識thức 互hỗ 為vi 緣duyên 起khởi 分phân 別biệt 因nhân 果quả 理lý 教giáo 皆giai 成thành 。 所sở 執chấp 外ngoại 緣duyên 設thiết 有hữu 無vô 用dụng 況huống 違vi 理lý 教giáo 何hà 固cố 執chấp 為vi 。 雖tuy 分phân 別biệt 言ngôn 總tổng 顯hiển 三tam 界giới 心tâm 及cập 心tâm 所sở 而nhi 隨tùy 勝thắng 者giả 諸chư 聖thánh 教giáo 中trung 多đa 門môn 顯hiển 示thị 。 或hoặc 說thuyết 為vi 二nhị 三tam 四tứ 五ngũ 等đẳng 如như 餘dư 論luận 中trung 具cụ 廣quảng 分phân 別biệt 。 雖tuy 有hữu 內nội 識thức 而nhi 無vô 外ngoại 緣duyên 由do 何hà 有hữu 情tình 。 生sanh 死tử 相tương 續tục 。 頌tụng 曰viết 。
１# ９#
由do 諸chư 業nghiệp 習tập 氣khí 。 二nhị 取thủ 習tập 氣khí 俱câu 。
前tiền 異dị 熟thục 既ký 盡tận 。 復phục 生sanh 餘dư 異dị 熟thục 。
論luận 曰viết 。 諸chư 業nghiệp 謂vị 福phước 非phi 福phước 不bất 動động 。 即tức 有hữu 漏lậu 善thiện 不bất 善thiện 思tư 業nghiệp 。 業nghiệp 之chi 眷quyến 屬thuộc 亦diệc 立lập 業nghiệp 名danh 。 同đồng 招chiêu 引dẫn 滿mãn 異dị 熟thục 果quả 故cố 。 此thử 雖tuy 纔tài 起khởi 無vô 間gian 即tức 滅diệt 無vô 義nghĩa 能năng 招chiêu 當đương 異dị 熟thục 果quả 。 而nhi 熏huân 本bổn 識thức 起khởi 自tự 功công 能năng 。 即tức 此thử 功công 能năng 說thuyết 為vi 習tập 氣khí 。 是thị 業nghiệp 氣khí 分phần/phân 熏huân 習tập 所sở 成thành 簡giản 曾tằng 現hiện 業nghiệp 故cố 名danh 習tập 氣khí 。 如như 是thị 習tập 氣khí 展triển 轉chuyển 相tương 續tục 至chí 成thành 熟thục 時thời 招chiêu 異dị 熟thục 果quả 。 此thử 顯hiển 當đương 果quả 勝thắng 增tăng 上thượng 緣duyên 。 相tương 見kiến 。 名danh 色sắc 。 心tâm 及cập 心tâm 所sở 。 本bổn 末mạt 。 彼bỉ 取thủ 皆giai 二nhị 取thủ 攝nhiếp 。 彼bỉ 所sở 熏huân 發phát 親thân 能năng 生sanh 彼bỉ 本bổn 識thức 上thượng 功công 能năng 名danh 二nhị 取thủ 習tập 氣khí 。 此thử 顯hiển 來lai 世thế 異dị 熟thục 果quả 心tâm 及cập 彼bỉ 相tương 應ứng 諸chư 因nhân 緣duyên 種chủng 。 俱câu 謂vị 業nghiệp 種chủng 二nhị 取thủ 種chủng 俱câu 是thị 疎sơ 親thân 緣duyên 互hỗ 相tương 助trợ 義nghĩa 。 業nghiệp 招chiêu 生sanh 顯hiển 故cố 頌tụng 先tiên 說thuyết 。 前tiền 異dị 熟thục 者giả 謂vị 前tiền 前tiền 生sanh 業nghiệp 異dị 熟thục 果quả 。 餘dư 異dị 熟thục 者giả 謂vị 後hậu 後hậu 生sanh 業nghiệp 異dị 熟thục 果quả 。 雖tuy 二nhị 取thủ 種chủng 受thọ 果quả 無vô 窮cùng 而nhi 業nghiệp 習tập 氣khí 受thọ 果quả 有hữu 盡tận 。 由do 異dị 熟thục 果quả 性tánh 別biệt 難nạn/nan 招chiêu 等đẳng 流lưu 增tăng 上thượng 性tánh 同đồng 易dị 感cảm 。 由do 感cảm 餘dư 生sanh 業nghiệp 等đẳng 種chủng 熟thục 。 前tiền 異dị 熟thục 果quả 受thọ 用dụng 盡tận 時thời 復phục 別biệt 能năng 生sanh 餘dư 異dị 熟thục 果quả 。 由do 斯tư 生sanh 死tử 輪luân 轉chuyển 。 無vô 窮cùng 何hà 假giả 外ngoại 緣duyên 方phương 得đắc 相tương 續tục 。 此thử 頌tụng 意ý 說thuyết 由do 業nghiệp 二nhị 取thủ 生sanh 死tử 輪luân 迴hồi 。 皆giai 不bất 離ly 識thức 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 為vi 彼bỉ 性tánh 故cố 。
復phục 次thứ 生sanh 死tử 相tương 續tục 。 由do 諸chư 習tập 氣khí 。 然nhiên 諸chư 習tập 氣khí 總tổng 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 名danh 言ngôn 習tập 氣khí 。 謂vị 有hữu 為vi 法pháp 。 各các 別biệt 親thân 種chủng 。 名danh 言ngôn 有hữu 二nhị 。 一nhất 表biểu 義nghĩa 名danh 言ngôn 。 即tức 能năng 詮thuyên 義nghĩa 音âm 聲thanh 差sai 別biệt 。 二nhị 顯hiển 境cảnh 名danh 言ngôn 。 即tức 能năng 了liễu 境cảnh 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 隨tùy 二nhị 名danh 言ngôn 所sở 熏huân 成thành 種chủng 作tác 有hữu 為vi 法pháp 各các 別biệt 因nhân 緣duyên 。 二nhị 我ngã 執chấp 習tập 氣khí 。 謂vị 虛hư 妄vọng 執chấp 我ngã 我ngã 所sở 種chủng 。 我ngã 執chấp 有hữu 二nhị 。 一nhất 俱câu 生sanh 我ngã 執chấp 。 即tức 修tu 所sở 斷đoạn 。 我ngã 我ngã 所sở 執chấp 。 二nhị 分phần 別biệt 我ngã 執chấp 。 即tức 見kiến 所sở 斷đoạn 。 我ngã 我ngã 所sở 執chấp 。 隨tùy 二nhị 我ngã 執chấp 所sở 熏huân 成thành 種chủng 令linh 有hữu 情tình 等đẳng 自tự 他tha 差sai 別biệt 。 三tam 有hữu 支chi 習tập 氣khí 。 謂vị 招chiêu 三tam 界giới 異dị 熟thục 業nghiệp 種chủng 。 有hữu 支chi 有hữu 二nhị 。 一nhất 有hữu 漏lậu 善thiện 。 即tức 是thị 能năng 招chiêu 可khả 愛ái 果quả 業nghiệp 。 二nhị 諸chư 不bất 善thiện 。 即tức 是thị 能năng 招chiêu 非phi 愛ái 果quả 業nghiệp 。 隨tùy 二nhị 有hữu 支chi 所sở 熏huân 成thành 種chủng 令linh 異dị 熟thục 果quả 善thiện 惡ác 趣thú 別biệt 。 應ưng 知tri 我ngã 執chấp 有hữu 支chi 習tập 氣khí 於ư 差sai 別biệt 果quả 是thị 增tăng 上thượng 緣duyên 。 此thử 頌tụng 所sở 言ngôn 業nghiệp 習tập 氣khí 者giả 應ưng 知tri 即tức 是thị 。 有hữu 支chi 習tập 氣khí 。 二nhị 取thủ 習tập 氣khí 。 應ưng 知tri 即tức 是thị 。 我ngã 執chấp 名danh 言ngôn 二nhị 種chủng 習tập 氣khí 。 取thủ 我ngã 我ngã 所sở 及cập 取thủ 名danh 言ngôn 而nhi 熏huân 成thành 故cố 皆giai 說thuyết 名danh 取thủ 。 俱câu 等đẳng 餘dư 文văn 義nghĩa 如như 前tiền 釋thích 。
復phục 次thứ 生sanh 死tử 相tương 續tục 。 由do 惑hoặc 業nghiệp 苦khổ 。 發phát 業nghiệp 潤nhuận 生sanh 。 煩phiền 惱não 名danh 惑hoặc 。 能năng 感cảm 後hậu 有hữu 諸chư 業nghiệp 名danh 業nghiệp 。 業nghiệp 所sở 引dẫn 生sanh 眾chúng 苦khổ 名danh 苦khổ 。 惑hoặc 業nghiệp 苦khổ 種chủng 皆giai 名danh 習tập 氣khí 。 前tiền 二nhị 習tập 氣khí 與dữ 生sanh 死tử 苦khổ 為vi 增tăng 上thượng 緣duyên 助trợ 生sanh 苦khổ 故cố 。 第đệ 三tam 習tập 氣khí 望vọng 生sanh 死tử 苦khổ 能năng 作tác 因nhân 緣duyên 親thân 生sanh 苦khổ 故cố 。 頌tụng 三tam 習tập 氣khí 如như 應ưng 當đương 知tri 。 惑hoặc 苦khổ 名danh 取thủ 能năng 所sở 取thủ 故cố 。 取thủ 是thị 著trước 義nghĩa 業nghiệp 不bất 得đắc 名danh 。 俱câu 等đẳng 餘dư 文văn 義nghĩa 如như 前tiền 釋thích 。 此thử 惑hoặc 業nghiệp 苦khổ 應ưng 知tri 總tổng 攝nhiếp 。 十thập 二nhị 有hữu 支chi 。 謂vị 從tùng 無vô 明minh 乃nãi 至chí 老lão 死tử 。 如như 論luận 廣quảng 釋thích 。 然nhiên 十thập 二nhị 支chi 略lược 攝nhiếp 為vi 四tứ 。 一nhất 能năng 引dẫn 支chi 。 謂vị 無vô 明minh 行hành 。 能năng 引dẫn 識thức 等đẳng 五ngũ 果quả 種chủng 故cố 。 此thử 中trung 無vô 明minh 。 唯duy 取thủ 能năng 發phát 正chánh 感cảm 後hậu 世thế 善thiện 惡ác 業nghiệp 者giả 。 即tức 彼bỉ 所sở 發phát 乃nãi 名danh 為vi 行hành 。 由do 此thử 一nhất 切thiết 順thuận 現hiện 受thọ 業nghiệp 別biệt 助trợ 當đương 業nghiệp 皆giai 非phi 行hành 支chi 。 二nhị 所sở 引dẫn 支chi 。 謂vị 本bổn 識thức 內nội 親thân 生sanh 當đương 來lai 異dị 熟thục 果quả 攝nhiếp 識thức 等đẳng 五ngũ 種chủng 。 是thị 前tiền 二nhị 支chi 。 所sở 引dẫn 發phát 故cố 。 此thử 中trung 識thức 種chủng 謂vị 本bổn 識thức 因nhân 。 除trừ 後hậu 三tam 因nhân 餘dư 因nhân 皆giai 是thị 名danh 色sắc 種chủng 攝nhiếp 。 後hậu 之chi 三tam 因nhân 如như 名danh 次thứ 第đệ 即tức 後hậu 三tam 種chủng 。 或hoặc 名danh 色sắc 種chủng 總tổng 攝nhiếp 五ngũ 因nhân 於ư 中trung 隨tùy 勝thắng 立lập 餘dư 四tứ 種chủng 。 六lục 處xứ 與dữ 識thức 總tổng 別biệt 亦diệc 然nhiên 。
集tập 論luận 說thuyết 識thức 亦diệc 是thị 能năng 引dẫn 識thức 中trung 業nghiệp 種chủng 名danh 識thức 支chi 故cố 。 異dị 熟thục 識thức 種chủng 名danh 色sắc 攝nhiếp 故cố 。 經kinh 說thuyết 識thức 支chi 通thông 能năng 所sở 引dẫn 業nghiệp 種chủng 識thức 種chủng 俱câu 名danh 識thức 故cố 。 識thức 是thị 名danh 色sắc 依y 非phi 名danh 色sắc 攝nhiếp 故cố 。 識thức 等đẳng 五ngũ 種chủng 由do 業nghiệp 熏huân 發phát 雖tuy 實thật 同đồng 時thời 。 而nhi 依y 主chủ 伴bạn 總tổng 別biệt 勝thắng 劣liệt 因nhân 果quả 相tương/tướng 異dị 。 故cố 諸chư 聖thánh 教giáo 假giả 說thuyết 前tiền 後hậu 。 或hoặc 依y 當đương 來lai 現hiện 起khởi 分phần/phân 位vị 有hữu 次thứ 第đệ 故cố 說thuyết 有hữu 前tiền 後hậu 。 由do 斯tư 識thức 等đẳng 亦diệc 說thuyết 現hiện 行hành 因nhân 時thời 定định 無vô 現hiện 行hành 義nghĩa 故cố 。 復phục 由do 此thử 說thuyết 生sanh 引dẫn 同đồng 時thời 潤nhuận 未vị 潤nhuận 時thời 必tất 不bất 俱câu 故cố 。 三tam 能năng 生sanh 支chi 。 謂vị 愛ái 取thủ 有hữu 。 近cận 生sanh 當đương 來lai 生sanh 老lão 死tử 故cố 。 謂vị 緣duyên 迷mê 內nội 異dị 熟thục 果quả 愚ngu 發phát 正chánh 能năng 招chiêu 後hậu 有hữu 諸chư 業nghiệp 為vi 緣duyên 。 引dẫn 發phát 親thân 生sanh 當đương 來lai 生sanh 老lão 死tử 位vị 五ngũ 果quả 種chủng 已dĩ 。 復phục 依y 迷mê 外ngoại 增tăng 上thượng 果quả 愚ngu 緣duyên 境cảnh 界giới 受thọ 發phát 起khởi 貪tham 愛ái 緣duyên 愛ái 復phục 生sanh 欲dục 等đẳng 四tứ 取thủ 。 愛ái 取thủ 合hợp 潤nhuận 能năng 引dẫn 業nghiệp 種chủng 及cập 所sở 引dẫn 因nhân 轉chuyển 名danh 為vi 有hữu 俱câu 能năng 近cận 有hữu 後hậu 有hữu 果quả 故cố 。 有hữu 處xứ 唯duy 說thuyết 業nghiệp 種chủng 名danh 有hữu 此thử 能năng 正chánh 感cảm 異dị 熟thục 果quả 故cố 。
復phục 有hữu 唯duy 說thuyết 五ngũ 種chủng 名danh 有hữu 親thân 生sanh 當đương 來lai 識thức 等đẳng 種chủng 故cố 。 四tứ 所sở 生sanh 支chi 。 謂vị 生sanh 老lão 死tử 。 是thị 愛ái 取thủ 有hữu 近cận 所sở 生sanh 故cố 。 謂vị 從tùng 中trung 有hữu 至chí 本bổn 有hữu 中trung 未vị 衰suy 變biến 來lai 皆giai 生sanh 支chi 攝nhiếp 。 諸chư 衰suy 變biến 位vị 總tổng 名danh 為vi 老lão 。 身thân 壞hoại 命mạng 終chung 。 乃nãi 名danh 為vi 死tử 。 老lão 非phi 定định 有hữu 。 附phụ 死tử 立lập 支chi 。 病bệnh 何hà 非phi 支chi 。 不bất 遍biến 定định 故cố 。 老lão 雖tuy 不bất 定định 遍biến 故cố 立lập 支chi 。 諸chư 界giới 趣thú 生sanh 除trừ 中trung 夭yểu 者giả 將tương 終chung 皆giai 有hữu 衰suy 朽hủ 行hành 故cố 。 名danh 色sắc 不bất 遍biến 何hà 故cố 立lập 支chi 。 定định 故cố 立lập 支chi 。 胎thai 卵noãn 濕thấp 生sanh 者giả 六lục 處xứ 未vị 滿mãn 定định 。 有hữu 名danh 色sắc 故cố 。 又hựu 名danh 色sắc 支chi 亦diệc 是thị 遍biến 有hữu 。 有hữu 色sắc 化hóa 生sanh 初sơ 受thọ 生sanh 位vị 雖tuy 具cụ 五ngũ 根căn 而nhi 未vị 有hữu 用dụng 爾nhĩ 時thời 未vị 名danh 六lục 處xứ 支chi 故cố 。 初sơ 生sanh 無vô 色sắc 雖tuy 定định 有hữu 意ý 根căn 而nhi 不bất 明minh 了liễu 未vị 名danh 意ý 處xứ 故cố 。 由do 斯tư 論luận 說thuyết 十thập 二nhị 有hữu 支chi 。 一nhất 切thiết 一nhất 分phần/phân 上thượng 二nhị 界giới 有hữu 。 愛ái 非phi 遍biến 有hữu 寧ninh 別biệt 立lập 支chi 。 生sanh 惡ác 趣thú 者giả 。 不bất 愛ái 彼bỉ 故cố 。 定định 故cố 別biệt 立lập 。 不bất 求cầu 無vô 有hữu 生sanh 善thiện 趣thú 者giả 定định 有hữu 愛ái 故cố 。 不bất 還hoàn 潤nhuận 生sanh 愛ái 雖tuy 不bất 起khởi 然nhiên 如như 彼bỉ 取thủ 定định 有hữu 種chủng 故cố 。 又hựu 愛ái 亦diệc 遍biến 。 生sanh 惡ác 趣thú 者giả 。 於ư 現hiện 我ngã 境cảnh 亦diệc 有hữu 愛ái 故cố 。 依y 無vô 希hy 求cầu 惡ác 趣thú 身thân 愛ái 經kinh 說thuyết 非phi 有hữu 。 非phi 彼bỉ 全toàn 無vô 。 何hà 緣duyên 所sở 生sanh 。 立lập 生sanh 老lão 死tử 所sở 引dẫn 別biệt 立lập 識thức 等đẳng 五ngũ 支chi 。 因nhân 位vị 難nan 知tri 差sai 別biệt 相tương/tướng 故cố 依y 當đương 果quả 位vị 別biệt 立lập 五ngũ 支chi 。 謂vị 續tục 生sanh 時thời 因nhân 識thức 相tương/tướng 顯hiển 。 次thứ 根căn 未vị 滿mãn 名danh 色sắc 相tướng 增tăng 。 次thứ 根căn 滿mãn 時thời 六lục 處xứ 明minh 盛thịnh 。 依y 斯tư 發phát 觸xúc 因nhân 觸xúc 起khởi 受thọ 。
爾nhĩ 時thời 乃nãi 名danh 受thọ 果quả 究cứu 竟cánh 。 依y 此thử 果quả 位vị 立lập 因nhân 為vi 五ngũ 。 果quả 位vị 易dị 了liễu 差sai 別biệt 相tương/tướng 故cố 總tổng 立lập 二nhị 支chi 以dĩ 顯hiển 三tam 苦khổ 。 然nhiên 所sở 生sanh 果quả 若nhược 在tại 未vị 來lai 為vi 生sanh 厭yếm 故cố 說thuyết 生sanh 老lão 死tử 。 若nhược 至chí 現hiện 在tại 為vi 令linh 了liễu 知tri 分phần/phân 位vị 相tương 生sanh 說thuyết 識thức 等đẳng 五ngũ 。 何hà 緣duyên 發phát 業nghiệp 總tổng 立lập 無vô 明minh 潤nhuận 業nghiệp 位vị 中trung 別biệt 立lập 愛ái 取thủ 。 雖tuy 諸chư 煩phiền 惱não 皆giai 能năng 發phát 潤nhuận 而nhi 發phát 業nghiệp 位vị 無vô 明minh 力lực 增tăng 。 以dĩ 具cụ 十thập 一nhất 殊thù 勝thắng 事sự 故cố 。 謂vị 所sở 緣duyên 等đẳng 廣quảng 如như 經kinh 說thuyết 。 於ư 潤nhuận 業nghiệp 位vị 愛ái 力lực 偏thiên 增tăng 。 說thuyết 愛ái 如như 水thủy 能năng 沃ốc 潤nhuận 故cố 。 要yếu 數số 溉cái 灌quán 方phương 生sanh 有hữu 芽nha 且thả 依y 初sơ 後hậu 分phần/phân 愛ái 取thủ 二nhị 。 無vô 重trọng/trùng 發phát 義nghĩa 立lập 一nhất 無vô 明minh 。 雖tuy 取thủ 支chi 中trung 攝nhiếp 諸chư 煩phiền 惱não 。 而nhi 愛ái 潤nhuận 勝thắng 說thuyết 是thị 愛ái 增tăng 。 諸chư 緣duyên 起khởi 支chi 皆giai 依y 自tự 地địa 有hữu 所sở 發phát 行hạnh 依y 他tha 無vô 明minh 如như 下hạ 無vô 明minh 發phát 上thượng 地địa 行hành 。 不bất 爾nhĩ 初sơ 伏phục 下hạ 地địa 染nhiễm 者giả 所sở 起khởi 上thượng 定định 應ưng 非phi 行hành 支chi 。 彼bỉ 地địa 無vô 明minh 猶do 未vị 起khởi 故cố 。 從tùng 上thượng 下hạ 地địa 生sanh 下hạ 上thượng 者giả 彼bỉ 緣duyên 何hà 受thọ 而nhi 起khởi 愛ái 支chi 。 彼bỉ 愛ái 亦diệc 緣duyên 當đương 生sanh 地địa 受thọ 若nhược 現hiện 若nhược 種chủng 於ư 理lý 無vô 違vi 。 此thử 十thập 二nhị 支chi 十thập 因nhân 二nhị 果quả 定định 不bất 同đồng 世thế 。 因nhân 中trung 前tiền 七thất 與dữ 愛ái 取thủ 有hữu 或hoặc 異dị 或hoặc 同đồng 。 若nhược 二nhị 三tam 七thất 各các 定định 同đồng 世thế 。 如như 是thị 十thập 二nhị 。 一nhất 重trọng/trùng 因nhân 果quả 足túc 顯hiển 輪luân 轉chuyển 及cập 離ly 斷đoạn 常thường 。 施thi 設thiết 兩lưỡng 重trọng/trùng 實thật 為vi 無vô 用dụng 。 或hoặc 應ưng 過quá 此thử 便tiện 致trí 無vô 窮cùng 。 此thử 十thập 二nhị 支chi 義nghĩa 門môn 別biệt 者giả 九cửu 實thật 三tam 假giả 。 已dĩ 潤nhuận 六lục 支chi 合hợp 為vi 有hữu 故cố 。 即tức 識thức 等đẳng 五ngũ 三tam 相tương/tướng 位vị 別biệt 名danh 生sanh 等đẳng 故cố 。 五ngũ 是thị 一nhất 事sự 。 謂vị 無vô 明minh 識thức 觸xúc 受thọ 愛ái 五ngũ 餘dư 非phi 一nhất 事sự 。 三tam 唯duy 是thị 染nhiễm 。 煩phiền 惱não 性tánh 故cố 。 七thất 唯duy 不bất 染nhiễm 異dị 熟thục 果quả 故cố 。 七thất 分phần 位vị 中trung 容dung 起khởi 染nhiễm 故cố 假giả 說thuyết 通thông 二nhị 餘dư 通thông 二nhị 種chủng 。 無vô 明minh 愛ái 取thủ 。 說thuyết 名danh 獨độc 相tương/tướng 不bất 與dữ 餘dư 支chi 相tương 交giao 雜tạp 故cố 餘dư 是thị 雜tạp 相tương/tướng 。 六lục 唯duy 非phi 色sắc 。 謂vị 無vô 明minh 識thức 觸xúc 受thọ 愛ái 取thủ 餘dư 通thông 二nhị 種chủng 。 皆giai 是thị 有hữu 漏lậu 唯duy 有hữu 為vi 攝nhiếp 。 無vô 漏lậu 無vô 為vi 。 非phi 有hữu 支chi 故cố 。 無vô 明minh 愛ái 取thủ 。 唯duy 通thông 不bất 善thiện 有hữu 覆phú 無vô 記ký 。 行hành 唯duy 善thiện 惡ác 。 有hữu 通thông 善thiện 惡ác 無vô 覆phú 無vô 記ký 。 餘dư 七thất 唯duy 是thị 無vô 覆phú 無vô 記ký 。 七thất 分phần 位vị 中trung 亦diệc 起khởi 善thiện 染nhiễm 。 雖tuy 皆giai 通thông 三tam 界giới 而nhi 有hữu 分phần/phân 有hữu 全toàn 。 上thượng 地địa 行hành 支chi 能năng 伏phục 下hạ 地địa 。 即tức 麁thô 苦khổ 等đẳng 六lục 種chủng 行hành 相tương/tướng 有hữu 求cầu 上thượng 生sanh 而nhi 起khởi 彼bỉ 故cố 。 一nhất 切thiết 皆giai 唯duy 非phi 學học 無Vô 學Học 聖thánh 者giả 所sở 起khởi 。 有hữu 漏lậu 善thiện 業nghiệp 明minh 為vi 緣duyên 故cố 違vi 有hữu 支chi 故cố 非phi 有hữu 支chi 攝nhiếp 。 由do 此thử 應ưng 知tri 。 聖thánh 必tất 不bất 造tạo 感cảm 後hậu 有hữu 業nghiệp 於ư 後hậu 苦khổ 果quả 不bất 迷mê 求cầu 故cố 。 雜tạp 修tu 靜tĩnh 慮lự 資tư 下hạ 故cố 業nghiệp 生sanh 淨tịnh 居cư 等đẳng 於ư 理lý 無vô 違vi 。 有hữu 義nghĩa 無vô 明minh 唯duy 見kiến 所sở 斷đoạn 。 要yếu 迷mê 諦đế 理lý 能năng 發phát 行hạnh 故cố 。 聖thánh 必tất 不bất 造tạo 後hậu 有hữu 業nghiệp 故cố 。 愛ái 取thủ 二nhị 支chi 唯duy 修tu 所sở 斷đoạn 。 貪tham 求cầu 當đương 有hữu 而nhi 潤nhuận 生sanh 故cố 。 九cửu 種chủng 命mạng 終chung 心tâm 俱câu 生sanh 愛ái 俱câu 故cố 。 餘dư 九cửu 皆giai 通thông 見kiến 修tu 所sở 斷đoạn 。 有hữu 義nghĩa 一nhất 切thiết 皆giai 通thông 二nhị 斷đoạn 。 論luận 說thuyết 預dự 流lưu 果quả 已dĩ 斷đoạn 一nhất 切thiết 。 一nhất 分phần/phân 有hữu 支chi 無vô 全toàn 斷đoạn 者giả 故cố 。 若nhược 無vô 明minh 支chi 唯duy 見kiến 所sở 斷đoạn 。 寧ninh 說thuyết 預dự 流lưu 無vô 全toàn 斷đoạn 者giả 。 若nhược 愛ái 取thủ 支chi 唯duy 修tu 所sở 斷đoạn 。 寧ninh 說thuyết 彼bỉ 已dĩ 斷đoạn 一nhất 切thiết 支chi 一nhất 分phần/phân 。 又hựu 說thuyết 全toàn 界giới 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 皆giai 能năng 結kết 生sanh 。 往vãng 惡ác 趣thú 行hành 唯duy 分phân 別biệt 起khởi 煩phiền 惱não 能năng 發phát 。 不bất 言ngôn 潤nhuận 生sanh 唯duy 修tu 所sở 斷đoạn 諸chư 感cảm 後hậu 有hữu 行hành 皆giai 見kiến 所sở 斷đoạn 發phát 由do 此thử 故cố 知tri 無vô 明minh 愛ái 取thủ 。 三tam 支chi 亦diệc 通thông 見kiến 修tu 所sở 斷đoạn 。 然nhiên 無vô 明minh 支chi 正chánh 發phát 行hạnh 者giả 唯duy 見kiến 所sở 斷đoạn 。 助trợ 者giả 不bất 定định 。 愛ái 取thủ 二nhị 支chi 正chánh 潤nhuận 生sanh 者giả 唯duy 修tu 所sở 斷đoạn 。 助trợ 者giả 不bất 定định 。 又hựu 染nhiễm 污ô 法pháp 自tự 性tánh 應ưng 斷đoạn 。 對đối 治trị 起khởi 時thời 彼bỉ 永vĩnh 斷đoạn 故cố 。 一nhất 切thiết 有hữu 漏lậu 。 不bất 染nhiễm 污ô 法pháp 非phi 性tánh 應ưng 斷đoạn 。 不bất 違vi 道đạo 故cố 。 然nhiên 有hữu 二nhị 義nghĩa 說thuyết 之chi 為vi 斷đoạn 。 一nhất 離ly 縛phược 故cố 。 謂vị 斷đoạn 緣duyên 彼bỉ 雜tạp 彼bỉ 煩phiền 惱não 。 二nhị 不bất 生sanh 故cố 。 謂vị 斷đoạn 彼bỉ 依y 令linh 永vĩnh 不bất 起khởi 。 依y 離ly 縛phược 斷đoạn 說thuyết 有hữu 漏lậu 善thiện 無vô 覆phú 無vô 記ký 唯duy 修tu 所sở 斷đoạn 。 依y 不bất 生sanh 斷đoạn 說thuyết 諸chư 惡ác 趣thú 無vô 想tưởng 定định 等đẳng 唯duy 見kiến 所sở 斷đoạn 。 說thuyết 十thập 二nhị 支chi 通thông 二nhị 斷đoạn 者giả 於ư 前tiền 諸chư 斷đoạn 如như 應ưng 當đương 知tri 。 十thập 樂nhạo/nhạc/lạc 捨xả 俱câu 。 受thọ 不bất 與dữ 受thọ 共cộng 相tương 應ưng 故cố 。 老lão 死tử 位vị 中trung 多đa 分phần 無vô 樂nhạo/nhạc/lạc 及cập 容dung 捨xả 故cố 。 十thập 一nhất 苦khổ 俱câu 非phi 受thọ 俱câu 故cố 。 十thập 一nhất 少thiểu 分phần 壞hoại 苦khổ 所sở 攝nhiếp 。 老lão 死tử 位vị 中trung 多đa 無vô 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 依y 樂nhạo/nhạc/lạc 立lập 壞hoại 。 故cố 不bất 說thuyết 之chi 。 十thập 二nhị 少thiểu 分phần 苦khổ 苦khổ 所sở 攝nhiếp 。 一nhất 切thiết 支chi 中trung 有hữu 苦khổ 受thọ 故cố 。 十thập 二nhị 全toàn 分phần/phân 行hành 苦khổ 所sở 攝nhiếp 。 諸chư 有hữu 漏lậu 法pháp 皆giai 行hành 苦khổ 故cố 。 依y 捨xả 受thọ 說thuyết 十thập 一nhất 少thiểu 分phần 。 除trừ 老lão 死tử 支chi 如như 壞hoại 苦khổ 說thuyết 。 實thật 義nghĩa 如như 是thị 。 諸chư 聖thánh 教giáo 中trung 隨tùy 彼bỉ 相tương/tướng 增tăng 所sở 說thuyết 不bất 定định 。 皆giai 苦Khổ 諦Đế 攝nhiếp 取thủ 蘊uẩn 性tánh 故cố 。 五ngũ 亦diệc 集Tập 諦Đế 攝nhiếp 業nghiệp 。 煩phiền 惱não 性tánh 故cố 。 諸chư 支chi 相tương 望vọng 增tăng 上thượng 定định 有hữu 餘dư 之chi 三tam 緣duyên 有hữu 無vô 不bất 定định 。 契Khế 經Kinh 依y 定định 唯duy 說thuyết 有hữu 一nhất 。 愛ái 望vọng 於ư 取thủ 有hữu 望vọng 於ư 生sanh 有hữu 因nhân 緣duyên 義nghĩa 。 若nhược 說thuyết 識thức 支chi 是thị 業nghiệp 種chủng 者giả 行hành 望vọng 於ư 識thức 亦diệc 作tác 因nhân 緣duyên 。 餘dư 支chi 相tương 望vọng 無vô 因nhân 緣duyên 義nghĩa 。 而nhi 集tập 論luận 說thuyết 無vô 明minh 望vọng 行hành 有hữu 因nhân 緣duyên 者giả 。 依y 無vô 明minh 時thời 業nghiệp 習tập 氣khí 說thuyết 。 無vô 明minh 俱câu 故cố 假giả 說thuyết 無vô 明minh 實thật 是thị 行hành 種chủng 。
瑜du 伽già 論luận 說thuyết 諸chư 支chi 相tương 望vọng 無vô 因nhân 緣duyên 者giả 。 依y 現hiện 愛ái 取thủ 唯duy 業nghiệp 有hữu 說thuyết 。 無vô 明minh 望vọng 行hành 愛ái 望vọng 於ư 取thủ 生sanh 望vọng 老lão 死tử 有hữu 餘dư 二nhị 緣duyên 。 有hữu 望vọng 於ư 生sanh 受thọ 望vọng 於ư 愛ái 無vô 等đẳng 無vô 間gian 有hữu 所sở 緣duyên 緣duyên 。 餘dư 支chi 相tương 望vọng 二nhị 俱câu 非phi 有hữu 。 此thử 中trung 且thả 依y 隣lân 近cận 順thuận 次thứ 不bất 相tương 雜tạp 亂loạn 。 實thật 緣duyên 起khởi 說thuyết 。 異dị 此thử 相tương 望vọng 為vi 緣duyên 不bất 定định 。 諸chư 聰thông 慧tuệ 者giả 。 如như 理lý 應ưng 思tư 。 惑hoặc 業nghiệp 苦khổ 三tam 攝nhiếp 十thập 二nhị 者giả 無vô 明minh 愛ái 取thủ 。 是thị 惑hoặc 所sở 攝nhiếp 。 行hành 有hữu 一nhất 分phân 是thị 業nghiệp 所sở 攝nhiếp 。 七thất 有hữu 一nhất 分phân 是thị 苦khổ 所sở 攝nhiếp 。 有hữu 處xứ 說thuyết 業nghiệp 全toàn 攝nhiếp 有hữu 者giả 應ưng 知tri 彼bỉ 依y 業nghiệp 有hữu 說thuyết 故cố 。 有hữu 處xứ 說thuyết 識thức 業nghiệp 所sở 攝nhiếp 者giả 彼bỉ 說thuyết 業nghiệp 種chủng 為vi 識thức 支chi 故cố 。 惑hoặc 業nghiệp 所sở 招chiêu 獨độc 名danh 苦khổ 者giả 唯duy 苦Khổ 諦Đế 攝nhiếp 為vi 生sanh 厭yếm 故cố 。 由do 惑hoặc 業nghiệp 苦khổ 即tức 十thập 二nhị 支chi 故cố 此thử 能năng 令linh 生sanh 死tử 相tương 續tục 。
復phục 次thứ 生sanh 死tử 相tương 續tục 。 由do 內nội 因nhân 緣duyên 不bất 待đãi 外ngoại 緣duyên 故cố 唯duy 有hữu 識thức 。 因nhân 謂vị 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 。 二nhị 業nghiệp 正chánh 感cảm 生sanh 死tử 故cố 說thuyết 為vi 因nhân 。 緣duyên 謂vị 煩phiền 惱não 所sở 知tri 二nhị 障chướng 助trợ 感cảm 生sanh 死tử 故cố 說thuyết 為vi 緣duyên 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 生sanh 死tử 有hữu 二nhị 。 一nhất 分phân 段đoạn 生sanh 死tử 。 謂vị 諸chư 有hữu 漏lậu 善thiện 不bất 善thiện 業nghiệp 。 由do 煩phiền 惱não 障chướng 緣duyên 助trợ 勢thế 力lực 所sở 感cảm 三tam 界giới 麁thô 異dị 熟thục 果quả 。 身thân 命mạng 短đoản 長trường/trưởng 隨tùy 因nhân 緣duyên 力lực 有hữu 定định 齊tề 限hạn 故cố 名danh 分phân 段đoạn 。 二nhị 不bất 思tư 議nghị 變biến 易dị 生sanh 死tử 。 謂vị 諸chư 無vô 漏lậu 有hữu 分phân 別biệt 業nghiệp 由do 所sở 知tri 障chướng 緣duyên 助trợ 勢thế 力lực 所sở 感cảm 殊thù 勝thắng 細tế 異dị 熟thục 果quả 。 由do 悲bi 願nguyện 力lực 改cải 轉chuyển 身thân 命mạng 無vô 定định 齊tề 限hạn 故cố 名danh 變biến 易dị 。 無vô 漏lậu 定định 願nguyện 正chánh 所sở 資tư 感cảm 妙diệu 用dụng 難nan 測trắc 。 名danh 不bất 思tư 議nghị 。 或hoặc 名danh 意ý 成thành 身thân 隨tùy 意ý 願nguyện 成thành 故cố 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 如như 取thủ 為vi 緣duyên 有hữu 。 漏lậu 業nghiệp 因nhân 續tục 後hậu 有hữu 者giả 。 而nhi 生sanh 三tam 有hữu 。 如như 是thị 無vô 明minh 。 習tập 地địa 為vi 緣duyên 無vô 漏lậu 業nghiệp 因nhân 。 有hữu 阿A 羅La 漢Hán 。 獨Độc 覺Giác 已dĩ 得đắc 自tự 在tại 。 菩Bồ 薩Tát 生sanh 三tam 種chủng 意ý 成thành 身thân 。 亦diệc 名danh 變biến 化hóa 身thân 。 無vô 漏lậu 定định 力lực 轉chuyển 令linh 異dị 本bổn 如như 變biến 化hóa 故cố 。 如như 有hữu 論luận 說thuyết 。 聲Thanh 聞Văn 無Vô 學Học 永vĩnh 盡tận 後hậu 有hữu 云vân 何hà 能năng 。 證chứng 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 依y 變biến 化hóa 身thân 證chứng 無vô 上thượng 覺giác 。 非phi 業nghiệp 報báo 身thân 故cố 不bất 違vi 理lý 。 若nhược 所sở 知tri 障chướng 助trợ 無vô 漏lậu 業nghiệp 能năng 感cảm 生sanh 死tử 。 二Nhị 乘Thừa 定định 性tánh 應ưng 不bất 永vĩnh 。 入nhập 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 如như 諸chư 異dị 生sanh 拘câu 煩phiền 惱não 故cố 。 如như 何hà 道Đạo 諦Đế 實thật 能năng 感cảm 苦khổ 。 誰thùy 言ngôn 實thật 感cảm 。 不bất 爾nhĩ 如như 何hà 。 無vô 漏lậu 定định 願nguyện 資tư 有hữu 漏lậu 業nghiệp 。 令linh 所sở 得đắc 果quả 相tương 續tục 長trường 時thời 展triển 轉chuyển 增tăng 勝thắng 。 假giả 說thuyết 名danh 感cảm 。 如như 是thị 感cảm 時thời 由do 所sở 知tri 障chướng 為vi 緣duyên 助trợ 力lực 非phi 獨độc 能năng 感cảm 。 然nhiên 所sở 知tri 障chướng 不bất 障chướng 解giải 脫thoát 。 無vô 能năng 發phát 業nghiệp 潤nhuận 生sanh 用dụng 故cố 。 何hà 用dụng 資tư 感cảm 生sanh 死tử 苦khổ 為vi 。 自tự 證chứng 菩Bồ 提Đề 利lợi 樂lạc 他tha 故cố 。 謂vị 不bất 定định 性tánh 獨Độc 覺Giác 聲Thanh 聞Văn 。 及cập 得đắc 自tự 在tại 大đại 願nguyện 菩Bồ 薩Tát 。 已dĩ 永vĩnh 斷đoạn 伏phục 煩phiền 惱não 障chướng 。 故cố 無vô 容dung 復phục 受thọ 當đương 分phân 段đoạn 身thân 。 恐khủng 廢phế 長trường 時thời 修tu 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 。 遂toại 以dĩ 無vô 漏lậu 勝thắng 定định 願nguyện 力lực 。 如như 延diên 壽thọ 法pháp 資tư 現hiện 身thân 因nhân 令linh 彼bỉ 長trường 時thời 與dữ 果quả 不bất 絕tuyệt 。 數sác 數sác 如như 是thị 。 定định 願nguyện 資tư 助trợ 乃nãi 至chí 證chứng 得đắc 。 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 彼bỉ 復phục 何hà 須tu 。 所sở 知tri 障chướng 助trợ 。 既ký 未vị 圓viên 證chứng 無vô 相tướng 大đại 悲bi 。 不bất 執chấp 菩Bồ 提Đề 有hữu 情tình 實thật 有hữu 無vô 由do 發phát 起khởi 猛mãnh 利lợi 悲bi 願nguyện 。 又hựu 所sở 知tri 障chướng 障chướng 大đại 菩Bồ 提Đề 。 為vi 永vĩnh 斷đoạn 除trừ 留lưu 身thân 久cửu 住trụ 。 又hựu 所sở 知tri 障chướng 為vi 有hữu 漏lậu 依y 。 此thử 障chướng 若nhược 無vô 彼bỉ 定định 非phi 有hữu 。 故cố 於ư 身thân 住trụ 有hữu 大đại 助trợ 力lực 。 若nhược 所sở 留lưu 身thân 有hữu 漏lậu 定định 願nguyện 所sở 資tư 助trợ 者giả 分phân 段đoạn 身thân 攝nhiếp 二Nhị 乘Thừa 異dị 生sanh 所sở 知tri 境cảnh 故cố 。 無vô 漏lậu 定định 願nguyện 所sở 資tư 助trợ 者giả 變biến 易dị 身thân 攝nhiếp 。 非phi 彼bỉ 境cảnh 故cố 。 由do 此thử 應ưng 知tri 。 變biến 易dị 生sanh 死tử 性tánh 是thị 有hữu 漏lậu 異dị 熟thục 果quả 攝nhiếp 。 於ư 無vô 漏lậu 業nghiệp 是thị 增tăng 上thượng 果quả 。 有hữu 聖thánh 教giáo 中trung 說thuyết 為vi 無vô 漏lậu 。 出xuất 三tam 界giới 者giả 。 隨tùy 助trợ 因nhân 說thuyết 。 頌tụng 中trung 所sở 言ngôn 諸chư 業nghiệp 習tập 氣khí 即tức 前tiền 所sở 說thuyết 二nhị 業nghiệp 種chủng 子tử 。 二nhị 取thủ 習tập 氣khí 即tức 前tiền 所sở 說thuyết 二nhị 障chướng 種chủng 子tử 。 俱câu 執chấp 著trước 故cố 。 俱câu 等đẳng 餘dư 文văn 義nghĩa 如như 前tiền 釋thích 。 變biến 易dị 生sanh 死tử 雖tuy 無vô 分phân 段đoạn 前tiền 後hậu 異dị 熟thục 別biệt 盡tận 別biệt 生sanh 。 而nhi 數số 資tư 助trợ 前tiền 後hậu 改cải 轉chuyển 。 亦diệc 有hữu 前tiền 盡tận 餘dư 復phục 生sanh 義nghĩa 。 雖tuy 亦diệc 由do 現hiện 生sanh 死tử 相tương 續tục 。 而nhi 種chủng 定định 有hữu 。 頌tụng 偏thiên 說thuyết 之chi 。 或hoặc 為vi 顯hiển 示thị 真chân 異dị 熟thục 因nhân 果quả 皆giai 不bất 離ly 本bổn 識thức 故cố 不bất 說thuyết 現hiện 。 現hiện 異dị 熟thục 因nhân 不bất 即tức 與dữ 果quả 。 轉chuyển 識thức 間gian 斷đoạn 非phi 異dị 熟thục 故cố 。 前tiền 中trung 後hậu 際tế 生sanh 死tử 輪luân 迴hồi 。 不bất 待đãi 外ngoại 緣duyên 既ký 由do 內nội 識thức 。 淨tịnh 法pháp 相tướng 續tục 應ưng 知tri 亦diệc 然nhiên 。 謂vị 無vô 始thỉ 來lai 依y 附phụ 本bổn 識thức 有hữu 無vô 漏lậu 種chủng 由do 轉chuyển 識thức 等đẳng 數sác 數sác 熏huân 發phát 漸tiệm 漸tiệm 增tăng 勝thắng 。 乃nãi 至chí 究cứu 竟cánh 。 得đắc 成thành 佛Phật 時thời 。 轉chuyển 捨xả 本bổn 來lai 雜tạp 染nhiễm 識thức 種chủng 。 轉chuyển 得đắc 始thỉ 起khởi 清thanh 淨tịnh 種chủng 識thức 。 任nhậm 持trì 一nhất 切thiết 。 功công 德đức 種chủng 子tử 。 由do 本bổn 願nguyện 力lực 。 盡tận 未vị 來lai 際tế 。 起khởi 諸chư 妙diệu 用dụng 相tương 續tục 無vô 窮cùng 。 由do 此thử 應ưng 知tri 。 唯duy 有hữu 內nội 識thức 。 若nhược 唯duy 有hữu 識thức 何hà 故cố 世Thế 尊Tôn 。 處xứ 處xứ 經kinh 中trung 說thuyết 有hữu 三tam 性tánh 。 應ưng 知tri 三tam 性tánh 亦diệc 不bất 離ly 識thức 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
２# ０#
由do 彼bỉ 彼bỉ 遍biến 計kế 。 遍biến 計kế 種chủng 種chủng 物vật 。
此thử 遍biến 計kế 所sở 執chấp 。 自tự 性tánh 無vô 所sở 有hữu 。
２# １#
依y 他tha 起khởi 自tự 性tánh 。 分phân 別biệt 緣duyên 所sở 生sanh 。
圓viên 成thành 實thật 於ư 彼bỉ 。 常thường 遠viễn 離ly 前tiền 性tánh 。
２# ２#
故cố 此thử 與dữ 依y 他tha 。 非phi 異dị 非phi 不bất 異dị 。
如như 無vô 常thường 等đẳng 性tánh 。 非phi 不bất 見kiến 此thử 彼bỉ 。
論luận 曰viết 。 周chu 遍biến 計kế 度độ 故cố 名danh 遍biến 計kế 。 品phẩm 類loại 眾chúng 多đa 說thuyết 為vi 彼bỉ 彼bỉ 。 謂vị 能năng 遍biến 計kế 。 虛hư 妄vọng 分phân 別biệt 。 即tức 由do 彼bỉ 彼bỉ 虛hư 妄vọng 分phân 別biệt 。 遍biến 計kế 種chủng 種chủng 所sở 遍biến 計kế 物vật 。 謂vị 所sở 妄vọng 執chấp 蘊uẩn 處xứ 界giới 等đẳng 。 若nhược 法pháp 若nhược 我ngã 。 自tự 性tánh 差sai 別biệt 。 此thử 所sở 妄vọng 執chấp 自tự 性tánh 差sai 別biệt 。 總tổng 名danh 遍biến 計kế 所sở 執chấp 自tự 性tánh 。 如như 是thị 自tự 性tánh 。 都đô 無vô 所sở 有hữu 。 理lý 教giáo 推thôi 徵trưng 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 或hoặc 初sơ 句cú 顯hiển 能năng 遍biến 計kế 識thức 。 第đệ 二nhị 句cú 示thị 所sở 遍biến 計kế 境cảnh 。 後hậu 半bán 方phương 申thân 遍biến 計kế 所sở 執chấp 。 若nhược 我ngã 若nhược 法pháp 自tự 性tánh 非phi 有hữu 。 已dĩ 廣quảng 顯hiển 彼bỉ 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 初sơ 能năng 遍biến 計kế 自tự 性tánh 云vân 何hà 。 有hữu 義nghĩa 八bát 識thức 及cập 諸chư 心tâm 所sở 。 有hữu 漏lậu 攝nhiếp 者giả 皆giai 能năng 遍biến 計kế 。 虛hư 妄vọng 分phân 別biệt 。 為vi 自tự 性tánh 故cố 。 皆giai 似tự 所sở 取thủ 能năng 取thủ 現hiện 故cố 。 說thuyết 阿a 賴lại 耶da 以dĩ 遍biến 計kế 所sở 執chấp 。 自tự 性tánh 妄vọng 執chấp 種chủng 。 為vi 所sở 緣duyên 故cố 。 有hữu 義nghĩa 第đệ 六lục 第đệ 七thất 心tâm 品phẩm 執chấp 我ngã 法pháp 者giả 是thị 能năng 遍biến 計kế 。 唯duy 說thuyết 意ý 識thức 能năng 遍biến 計kế 故cố 。 意ý 及cập 意ý 識thức 名danh 意ý 識thức 故cố 。 計kế 度độ 分phân 別biệt 能năng 遍biến 計kế 故cố 。 執chấp 我ngã 法pháp 者giả 必tất 是thị 慧tuệ 故cố 。 二nhị 執chấp 必tất 與dữ 無vô 明minh 俱câu 故cố 。 不bất 說thuyết 無vô 明minh 有hữu 善thiện 性tánh 故cố 。 癡si 無vô 癡si 等đẳng 。 不bất 相tương 應ứng 故cố 。 不bất 見kiến 有hữu 執chấp 導đạo 空không 智trí 故cố 。 執chấp 有hữu 執chấp 無vô 不bất 俱câu 起khởi 故cố 。 曾tằng 無vô 有hữu 執chấp 非phi 能năng 熏huân 故cố 。 有hữu 漏lậu 心tâm 等đẳng 不bất 證chứng 實thật 故cố 一nhất 切thiết 皆giai 名danh 。 虛hư 妄vọng 分phân 別biệt 。 雖tuy 似tự 所sở 取thủ 能năng 取thủ 相tương/tướng 現hiện 而nhi 非phi 一nhất 切thiết 能năng 遍biến 計kế 攝nhiếp 。 勿vật 無vô 漏lậu 心tâm 亦diệc 有hữu 執chấp 故cố 。 如Như 來Lai 後hậu 得đắc 應ưng 有hữu 執chấp 故cố 。 經kinh 說thuyết 佛Phật 智trí 現hiện 身thân 土thổ/độ 等đẳng 種chủng 種chủng 影ảnh 像tượng 。 如như 鏡kính 等đẳng 故cố 。 若nhược 無vô 緣duyên 用dụng 應ưng 非phi 智trí 等đẳng 。 雖tuy 說thuyết 藏tạng 識thức 緣duyên 遍biến 計kế 種chủng 。 而nhi 不bất 說thuyết 唯duy 故cố 非phi 誠thành 證chứng 。 由do 斯tư 理lý 趣thú 唯duy 於ư 第đệ 六lục 第đệ 七thất 心tâm 品phẩm 有hữu 能năng 遍biến 計kế 。 識thức 品phẩm 雖tuy 二nhị 而nhi 有hữu 二nhị 三tam 四tứ 五ngũ 六lục 七thất 。 八bát 九cửu 十thập 等đẳng 遍biến 計kế 不bất 同đồng 故cố 言ngôn 彼bỉ 彼bỉ 。 次thứ 所sở 遍biến 計kế 自tự 性tánh 云vân 何hà 。 攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 說thuyết 是thị 依y 他tha 起khởi 遍biến 計kế 心tâm 等đẳng 所sở 緣duyên 緣duyên 故cố 。 圓viên 成thành 實thật 性tánh 寧ninh 非phi 彼bỉ 境cảnh 。 真chân 非phi 妄vọng 執chấp 所sở 緣duyên 境cảnh 故cố 。 依y 展triển 轉chuyển 說thuyết 亦diệc 所sở 遍biến 計kế 。 遍biến 計kế 所sở 執chấp 。 雖tuy 是thị 彼bỉ 境cảnh 。 而nhi 非phi 所sở 緣duyên 緣duyên 故cố 非phi 所sở 遍biến 計kế 。 遍biến 計kế 所sở 執chấp 。 其kỳ 相tướng 云vân 何hà 。 與dữ 依y 他tha 起khởi 復phục 有hữu 何hà 別biệt 。 有hữu 義nghĩa 三tam 界giới 心tâm 及cập 心tâm 所sở 由do 無vô 始thỉ 來lai 。 虛hư 妄vọng 熏huân 習tập 。 雖tuy 各các 體thể 一nhất 而nhi 似tự 二nhị 生sanh 。 謂vị 見kiến 相tương/tướng 分phần/phân 。 即tức 能năng 所sở 取thủ 。 如như 是thị 二nhị 分phần 情tình 有hữu 理lý 無vô 。 此thử 相tương/tướng 說thuyết 為vi 。 遍biến 計kế 所sở 執chấp 。 二nhị 所sở 依y 體thể 實thật 託thác 緣duyên 生sanh 。 此thử 性tánh 非phi 無vô 名danh 依y 他tha 起khởi 。 虛hư 妄vọng 分phân 別biệt 。 緣duyên 所sở 生sanh 故cố 。 云vân 何hà 知tri 然nhiên 。 諸chư 聖thánh 教giáo 說thuyết 虛hư 妄vọng 分phân 別biệt 。 是thị 依y 他tha 起khởi 。 二nhị 取thủ 名danh 為vi 。 遍biến 計kế 所sở 執chấp 。 有hữu 義nghĩa 一nhất 切thiết 心tâm 及cập 心tâm 所sở 由do 熏huân 習tập 力lực 所sở 變biến 二nhị 分phần 從tùng 緣duyên 生sanh 故cố 。 亦diệc 依y 他tha 起khởi 。 遍biến 計kế 依y 斯tư 妄vọng 執chấp 定định 實thật 有hữu 無vô 一nhất 異dị 俱câu 不bất 俱câu 等đẳng 。 此thử 二nhị 方phương 名danh 。 遍biến 計kế 所sở 執chấp 。 諸chư 聖thánh 教giáo 說thuyết 唯duy 量lượng 唯duy 二nhị 唯duy 種chủng 種chủng 。 皆giai 名danh 依y 他tha 起khởi 故cố 。 又hựu 相tương/tướng 等đẳng 四tứ 法pháp 十thập 一nhất 識thức 等đẳng 論luận 皆giai 說thuyết 為vi 依y 他tha 起khởi 攝nhiếp 故cố 。 不bất 爾nhĩ 無vô 漏lậu 後hậu 得đắc 智trí 品phẩm 二nhị 分phần 應ưng 名danh 。 遍biến 計kế 所sở 執chấp 。 許hứa 應ưng 聖thánh 智trí 不bất 緣duyên 彼bỉ 生sanh 。 緣duyên 彼bỉ 智trí 品phẩm 應ưng 非phi 道Đạo 諦Đế 。 不bất 許hứa 應ưng 知tri 有hữu 漏lậu 亦diệc 爾nhĩ 。 又hựu 若nhược 二nhị 分phần 是thị 。 遍biến 計kế 所sở 執chấp 。 應ưng 如như 兔thố 角giác 等đẳng 非phi 所sở 緣duyên 緣duyên 。 遍biến 計kế 所sở 執chấp 。 體thể 非phi 有hữu 故cố 。 又hựu 應ưng 二nhị 分phần 不bất 熏huân 成thành 種chủng 後hậu 識thức 等đẳng 生sanh 應ưng 無vô 二nhị 分phần 。 又hựu 諸chư 習tập 氣khí 是thị 相tương/tướng 分phần/phân 攝nhiếp 。 豈khởi 非phi 有hữu 法pháp 能năng 作tác 因nhân 緣duyên 。 若nhược 緣duyên 所sở 生sanh 內nội 相tương 見kiến 分phần/phân 非phi 依y 他tha 起khởi 二nhị 所sở 依y 體thể 例lệ 亦diệc 應ưng 然nhiên 。 無vô 異dị 因nhân 故cố 。 由do 斯tư 理lý 趣thú 眾chúng 緣duyên 所sở 生sanh 心tâm 心tâm 所sở 體thể 及cập 相tương 見kiến 分phần/phân 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 。 皆giai 依y 他tha 起khởi 。 依y 他tha 眾chúng 緣duyên 而nhi 得đắc 起khởi 故cố 。 頌tụng 言ngôn 分phân 別biệt 緣duyên 所sở 生sanh 者giả 應ưng 知tri 且thả 說thuyết 染nhiễm 分phần/phân 依y 他tha 。 淨tịnh 分phần/phân 依y 他tha 亦diệc 圓viên 成thành 故cố 。 或hoặc 諸chư 染nhiễm 淨tịnh 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 皆giai 名danh 分phân 別biệt 能năng 緣duyên 慮lự 故cố 。 是thị 則tắc 一nhất 切thiết 染nhiễm 淨tịnh 依y 他tha 皆giai 是thị 此thử 中trung 依y 他tha 起khởi 攝nhiếp 。 二nhị 空không 所sở 顯hiển 。 圓viên 滿mãn 成thành 就tựu 。 諸chư 法pháp 實thật 性tánh 。 名danh 圓viên 成thành 實thật 。 顯hiển 此thử 遍biến 常thường 體thể 非phi 虛hư 謬mậu 。 簡giản 自tự 共cộng 相tương 虛hư 空không 我ngã 等đẳng 。 無vô 漏lậu 有hữu 為vi 離ly 倒đảo 究cứu 竟cánh 勝thắng 用dụng 周chu 遍biến 亦diệc 得đắc 此thử 名danh 。 然nhiên 今kim 頌tụng 中trung 說thuyết 初sơ 非phi 後hậu 。 此thử 即tức 於ư 彼bỉ 依y 他tha 起khởi 上thượng 常thường 遠viễn 離ly 前tiền 。 遍biến 計kế 所sở 執chấp 。 二nhị 空không 所sở 顯hiển 。 真Chân 如Như 為vi 性tánh 。 說thuyết 於ư 彼bỉ 言ngôn 顯hiển 圓viên 成thành 實thật 與dữ 依y 他tha 起khởi 。 不bất 即tức 不bất 離ly 。 常thường 遠viễn 離ly 言ngôn 顯hiển 妄vọng 所sở 執chấp 能năng 所sở 取thủ 性tánh 理lý 恆hằng 非phi 有hữu 。 前tiền 言ngôn 義nghĩa 顯hiển 不bất 空không 依y 他tha 。 性tánh 顯hiển 二nhị 空không 非phi 圓viên 成thành 實thật 。 真Chân 如Như 離ly 有hữu 離ly 無vô 性tánh 故cố 。 由do 前tiền 理lý 故cố 此thử 圓viên 成thành 實thật 與dữ 彼bỉ 依y 他tha 起khởi 非phi 異dị 非phi 不bất 異dị 。 異dị 應Ứng 真Chân 如như 非phi 彼bỉ 實thật 性tánh 。 不bất 異dị 此thử 性tánh 應ưng 是thị 無vô 常thường 。 彼bỉ 此thử 俱câu 應ưng 淨tịnh 非phi 淨tịnh 境cảnh 。 則tắc 本bổn 後hậu 智trí 用dụng 應ưng 無vô 別biệt 。 云vân 何hà 二nhị 性tánh 非phi 異dị 非phi 一nhất 。 如như 彼bỉ 無vô 常thường 無vô 我ngã 等đẳng 性tánh 。 無vô 常thường 等đẳng 性tánh 與dữ 行hành 等đẳng 法pháp 異dị 應ưng 彼bỉ 法pháp 非phi 無vô 常thường 等đẳng 。 不bất 異dị 此thử 應ưng 非phi 彼bỉ 共cộng 相tương 。 由do 斯tư 喻dụ 顯hiển 此thử 圓viên 成thành 實thật 與dữ 彼bỉ 依y 他tha 。 非phi 一nhất 非phi 異dị 。 法pháp 與dữ 法pháp 性tánh 理lý 必tất 應ưng 然nhiên 。 勝thắng 義nghĩa 世thế 俗tục 相tương 待đãi 有hữu 故cố 。 非phi 不bất 證chứng 見kiến 此thử 圓viên 成thành 實thật 而nhi 能năng 見kiến 彼bỉ 依y 他tha 起khởi 性tánh 。 未vị 達đạt 遍biến 計kế 所sở 執chấp 。 性tánh 空không 不bất 如như 實thật 知tri 。 依y 他tha 有hữu 故cố 。 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 證chứng 真Chân 如Như 已dĩ 後hậu 得đắc 智trí 中trung 方phương 能năng 了liễu 達đạt 依y 他tha 起khởi 性tánh 如như 幻huyễn 事sự 等đẳng 。 雖tuy 無vô 始thỉ 來lai 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 已dĩ 能năng 緣duyên 自tự 相tương 見kiến 分phần/phân 等đẳng 。 而nhi 我ngã 法pháp 執chấp 恆hằng 俱câu 行hành 故cố 不bất 如như 實thật 知tri 。 眾chúng 緣duyên 所sở 引dẫn 自tự 心tâm 心tâm 所sở 虛hư 妄vọng 變biến 現hiện 。 猶do 如như 幻huyễn 事sự 。 陽dương 焰diễm 夢mộng 境cảnh 鏡kính 像tượng 光quang 影ảnh 谷cốc 響hưởng 水thủy 月nguyệt 變biến 化hóa 所sở 成thành 非phi 有hữu 似tự 有hữu 。 依y 如như 是thị 義nghĩa 故cố 。 有hữu 頌tụng 言ngôn 。
非phi 不bất 見kiến 真Chân 如Như 。 而nhi 能năng 了liễu 諸chư 行hành 。
皆giai 如như 幻huyễn 事sự 等đẳng 。 雖tuy 有hữu 而nhi 非phi 真chân 。
此thử 中trung 意ý 說thuyết 。 三tam 種chủng 自tự 性tánh 。 皆giai 不bất 遠viễn 離ly 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 謂vị 心tâm 心tâm 所sở 。 及cập 所sở 變biến 現hiện 。 眾chúng 緣duyên 生sanh 故cố 。 如như 幻huyễn 事sự 等đẳng 非phi 有hữu 似tự 有hữu 。 誑cuống 惑hoặc 愚ngu 夫phu 。 一nhất 切thiết 皆giai 名danh 依y 他tha 起khởi 性tánh 。 愚ngu 夫phu 於ư 此thử 橫hoạnh/hoành 執chấp 我ngã 法pháp 有hữu 無vô 一nhất 異dị 俱câu 不bất 俱câu 等đẳng 。 如như 空không 花hoa 等đẳng 性tánh 相tướng 都đô 無vô 。 一nhất 切thiết 皆giai 名danh 。 遍biến 計kế 所sở 執chấp 。 依y 他tha 起khởi 上thượng 彼bỉ 所sở 妄vọng 執chấp 我ngã 法pháp 俱câu 空không 。 此thử 空không 所sở 顯hiển 識thức 等đẳng 真chân 性tánh 名danh 圓viên 成thành 實thật 。 是thị 故cố 此thử 三tam 不bất 離ly 心tâm 等đẳng 。 虛hư 空không 擇trạch 滅diệt 非phi 擇trạch 滅diệt 等đẳng 何hà 性tánh 攝nhiếp 耶da 。 三tam 皆giai 容dung 攝nhiếp 。 心tâm 等đẳng 變biến 似tự 。 虛hư 空không 等đẳng 相tướng 。 隨tùy 心tâm 生sanh 故cố 依y 他tha 起khởi 攝nhiếp 。 愚ngu 夫phu 於ư 中trung 妄vọng 執chấp 實thật 有hữu 此thử 即tức 遍biến 計kế 所sở 執chấp 性tánh 攝nhiếp 。 若nhược 於ư 真Chân 如Như 假giả 施thi 設thiết 有hữu 虛hư 空không 等đẳng 義nghĩa 圓viên 成thành 實thật 攝nhiếp 。 有hữu 漏lậu 心tâm 等đẳng 定định 屬thuộc 依y 他tha 。 無vô 漏lậu 心tâm 等đẳng 容dung 二nhị 性tánh 攝nhiếp 。 眾chúng 緣duyên 生sanh 故cố 。 攝nhiếp 屬thuộc 依y 他tha 。 無vô 顛điên 倒đảo 故cố 。 圓viên 成thành 實thật 攝nhiếp 。 如như 是thị 三tam 性tánh 與dữ 七thất 真Chân 如Như 云vân 何hà 相tương/tướng 攝nhiếp 。 七thất 真Chân 如Như 者giả 。 一nhất 流lưu 轉chuyển 真Chân 如Như 。 謂vị 有hữu 為vi 法pháp 。 流lưu 轉chuyển 實thật 性tánh 。 二nhị 實thật 相tướng 真Chân 如Như 。 謂vị 二nhị 無vô 我ngã 所sở 顯hiển 實thật 性tánh 。 三tam 唯duy 識thức 真Chân 如Như 。 謂vị 染nhiễm 淨tịnh 法pháp 唯duy 識thức 實thật 性tánh 。 四tứ 安an 立lập 真Chân 如Như 。 謂vị 苦khổ 實thật 性tánh 。 五ngũ 邪tà 行hành 真Chân 如Như 。 謂vị 集tập 實thật 性tánh 。 六lục 清thanh 淨tịnh 真Chân 如Như 。 謂vị 滅diệt 實thật 性tánh 。 七thất 正chánh 行hạnh 真Chân 如Như 。 謂vị 道đạo 實thật 性tánh 。 此thử 七thất 實thật 性tánh 圓viên 成thành 實thật 攝nhiếp 。 根căn 本bổn 後hậu 得đắc 二nhị 智trí 境cảnh 故cố 。 隨tùy 相tương/tướng 攝nhiếp 者giả 流lưu 轉chuyển 苦khổ 集tập 三tam 前tiền 二nhị 性tánh 攝nhiếp 。 妄vọng 執chấp 雜tạp 染nhiễm 故cố 。 餘dư 四tứ 皆giai 是thị 圓viên 成thành 實thật 攝nhiếp 。 三tam 性tánh 六lục 法pháp 相tướng 攝nhiếp 云vân 何hà 。 彼bỉ 六lục 法pháp 中trung 皆giai 具cụ 三tam 性tánh 。 色sắc 受thọ 想tưởng 行hành 識thức 。 及cập 無vô 為vi 皆giai 有hữu 妄vọng 執chấp 緣duyên 生sanh 理lý 故cố 。 三tam 性tánh 五ngũ 事sự 相tướng 攝nhiếp 云vân 何hà 。 諸chư 聖thánh 教giáo 說thuyết 相tương/tướng 攝nhiếp 不bất 定định 。 謂vị 或hoặc 有hữu 處xứ 說thuyết 依y 他tha 起khởi 攝nhiếp 彼bỉ 相tướng 名danh 分phân 別biệt 。 正chánh 智trí 圓viên 成thành 實thật 性tánh 攝nhiếp 彼bỉ 真Chân 如Như 遍biến 計kế 所sở 執chấp 。 不bất 攝nhiếp 五ngũ 事sự 。 彼bỉ 說thuyết 有hữu 漏lậu 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 變biến 似tự 所sở 詮thuyên 說thuyết 名danh 為vi 相tương/tướng 。 似tự 能năng 詮thuyên 現hiện 施thi 設thiết 為vi 名danh 。 能năng 變biến 心tâm 等đẳng 立lập 為vi 分phân 別biệt 。 無vô 漏lậu 心tâm 等đẳng 離ly 戲hí 論luận 故cố 但đãn 總tổng 名danh 正chánh 智trí 不bất 說thuyết 能năng 所sở 詮thuyên 。 四tứ 從tùng 緣duyên 生sanh 皆giai 依y 他tha 攝nhiếp 。 或hoặc 復phục 有hữu 處xứ 說thuyết 依y 他tha 起khởi 攝nhiếp 相tương/tướng 分phân 別biệt 遍biến 計kế 所sở 執chấp 。 唯duy 攝nhiếp 彼bỉ 名danh 正chánh 智trí 真Chân 如Như 圓viên 成thành 實thật 攝nhiếp 。 彼bỉ 說thuyết 有hữu 漏lậu 心tâm 及cập 心tâm 所sở 相tương/tướng 分phần/phân 名danh 相tướng 餘dư 名danh 分phân 別biệt 。 遍biến 計kế 所sở 執chấp 。 都đô 無vô 體thể 故cố 為vi 顯hiển 非phi 有hữu 。 假giả 說thuyết 為vi 名danh 。 二nhị 無vô 倒đảo 故cố 圓viên 成thành 實thật 攝nhiếp 。 或hoặc 有hữu 處xứ 說thuyết 依y 他tha 起khởi 性tánh 唯duy 攝nhiếp 分phân 別biệt 遍biến 計kế 所sở 執chấp 。 攝nhiếp 彼bỉ 相tương/tướng 名danh 。 正chánh 智trí 真Chân 如Như 圓viên 成thành 實thật 攝nhiếp 。 彼bỉ 說thuyết 有hữu 漏lậu 心tâm 及cập 心tâm 所sở 相tương 見kiến 分phần/phân 等đẳng 總tổng 名danh 分phân 別biệt 虛hư 妄vọng 分phân 別biệt 。 為vi 自tự 性tánh 故cố 。 遍biến 計kế 所sở 執chấp 。 能năng 詮thuyên 所sở 詮thuyên 隨tùy 情tình 立lập 為vi 名danh 相tướng 二nhị 事sự 。
復phục 有hữu 處xứ 說thuyết 名danh 屬thuộc 依y 他tha 起khởi 性tánh 義nghĩa 屬thuộc 。 遍biến 計kế 所sở 執chấp 。 彼bỉ 說thuyết 有hữu 漏lậu 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 相tương 見kiến 分phần/phân 等đẳng 由do 名danh 勢thế 力lực 成thành 所sở 遍biến 計kế 故cố 說thuyết 為vi 名danh 。 遍biến 計kế 所sở 執chấp 。 隨tùy 名danh 橫hoạnh/hoành 計kế 體thể 實thật 非phi 有hữu 假giả 立lập 義nghĩa 名danh 。 諸chư 聖thánh 教giáo 中trung 所sở 說thuyết 五ngũ 事sự 文văn 雖tuy 有hữu 異dị 而nhi 義nghĩa 無vô 違vi 。 然nhiên 初sơ 所sở 說thuyết 。 不bất 相tương 雜tạp 亂loạn 。 如như 瑜du 伽già 論luận 廣quảng 說thuyết 應ưng 知tri 。 又hựu 聖thánh 教giáo 中trung 說thuyết 有hữu 五ngũ 相tương/tướng 此thử 與dữ 三tam 性tánh 相tướng 攝nhiếp 云vân 何hà 。 所sở 詮thuyên 能năng 詮thuyên 各các 具cụ 三tam 性tánh 。 謂vị 妄vọng 所sở 計kế 屬thuộc 初sơ 性tánh 攝nhiếp 。 相tướng 名danh 分phân 別biệt 。 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 所sở 詮thuyên 能năng 詮thuyên 屬thuộc 依y 他tha 起khởi 。 真Chân 如Như 正chánh 智trí 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 所sở 詮thuyên 能năng 詮thuyên 屬thuộc 圓viên 成thành 實thật 。 後hậu 得đắc 變biến 似tự 能năng 詮thuyên 相tương/tướng 故cố 。 二nhị 相tương/tướng 屬thuộc 相tương/tướng 唯duy 初sơ 性tánh 攝nhiếp 妄vọng 執chấp 義nghĩa 名danh 定định 相tương/tướng 屬thuộc 故cố 。 彼bỉ 執chấp 著trước 相tương/tướng 唯duy 依y 他tha 起khởi 虛hư 妄vọng 分phân 別biệt 。 為vi 自tự 性tánh 故cố 。 不bất 執chấp 著trước 相tương/tướng 唯duy 圓viên 成thành 實thật 無vô 漏lậu 智trí 等đẳng 。 為vi 自tự 性tánh 故cố 。 又hựu 聖thánh 教giáo 中trung 說thuyết 四tứ 真chân 實thật 。 與dữ 此thử 三tam 性tánh 相tướng 攝nhiếp 云vân 何hà 。 世thế 間gian 道Đạo 理lý 所sở 成thành 真chân 實thật 依y 他tha 起khởi 攝nhiếp 三tam 事sự 攝nhiếp 故cố 。 二nhị 障chướng 淨tịnh 智trí 所sở 行hành 真chân 實thật 。 圓viên 成thành 實thật 攝nhiếp 二nhị 事sự 攝nhiếp 故cố 。 辯biện 中trung 邊biên 論luận 說thuyết 初sơ 真chân 實thật 唯duy 初sơ 性tánh 攝nhiếp 共cộng 所sở 執chấp 故cố 。 第đệ 二nhị 真chân 實thật 通thông 屬thuộc 三tam 性tánh 。 理lý 通thông 執chấp 無vô 執chấp 雜tạp 染nhiễm 清thanh 淨tịnh 故cố 。 後hậu 二nhị 真chân 實thật 唯duy 屬thuộc 第đệ 三tam 。 三tam 性tánh 四Tứ 諦Đế 相tương/tướng 攝nhiếp 云vân 何hà 。 四tứ 中trung 一nhất 一nhất 皆giai 具cụ 三tam 性tánh 。 且thả 苦Khổ 諦Đế 中trung 無vô 常thường 等đẳng 四tứ 各các 有hữu 三tam 性tánh 。 無vô 常thường 三tam 者giả 。 一nhất 無vô 性tánh 無vô 常thường 。 性tánh 常thường 無vô 故cố 。 二nhị 起khởi 盡tận 無vô 常thường 。 有hữu 生sanh 滅diệt 故cố 。 三tam 垢cấu 淨tịnh 無vô 常thường 。 位vị 轉chuyển 變biến 故cố 。 苦khổ 有hữu 三tam 者giả 。 一nhất 所sở 取thủ 苦khổ 。 我ngã 法pháp 二nhị 執chấp 所sở 依y 取thủ 故cố 。 二nhị 事sự 相tướng 苦khổ 。 三tam 苦khổ 相tương/tướng 故cố 。 三tam 和hòa 合hợp 苦khổ 。 苦khổ 相tương/tướng 合hợp 故cố 。 空không 有hữu 三tam 者giả 。 一nhất 無vô 性tánh 。 空không 性tánh 非phi 有hữu 故cố 。 二nhị 異dị 性tánh 空không 。 與dữ 妄vọng 所sở 執chấp 自tự 性tánh 異dị 故cố 。 三tam 自tự 性tánh 空không 。 二nhị 空không 所sở 顯hiển 。 為vi 自tự 性tánh 故cố 。 無vô 我ngã 三tam 者giả 。 一nhất 無vô 相tướng 無vô 我ngã 。 我ngã 相tương/tướng 無vô 故cố 。 二nhị 異dị 相tướng 無vô 我ngã 。 與dữ 妄vọng 所sở 執chấp 我ngã 相tương/tướng 異dị 故cố 。 三tam 自tự 相tương/tướng 無vô 我ngã 。 無vô 我ngã 所sở 顯hiển 為vi 自tự 相tương/tướng 故cố 。 集Tập 諦Đế 三tam 者giả 。 一nhất 習tập 氣khí 集tập 。 謂vị 遍biến 計kế 所sở 執chấp 。 自tự 性tánh 執chấp 習tập 氣khí 。 執chấp 彼bỉ 習tập 氣khí 假giả 立lập 彼bỉ 名danh 。 二nhị 等đẳng 起khởi 集tập 。 謂vị 業nghiệp 煩phiền 惱não 三tam 未vị 離ly 繫hệ 集tập 。 謂vị 未vị 離ly 障chướng 真Chân 如Như 。 滅Diệt 諦Đế 三tam 者giả 。 一nhất 自tự 性tánh 滅diệt 。 自tự 性tánh 不bất 生sanh 故cố 。 二nhị 二nhị 取thủ 滅diệt 。 謂vị 擇trạch 滅diệt 二nhị 取thủ 不bất 生sanh 故cố 。 三tam 本bổn 性tánh 滅diệt 。 謂vị 真Chân 如Như 故cố 。 道Đạo 諦Đế 三tam 者giả 。 一nhất 遍biến 知tri 道đạo 。 能năng 知tri 遍biến 計kế 所sở 執chấp 故cố 。 二nhị 永vĩnh 斷đoạn 道đạo 。 能năng 斷đoạn 依y 他tha 起khởi 故cố 。 三tam 作tác 證chứng 道đạo 。 能năng 證chứng 圓viên 成thành 實thật 故cố 。 然nhiên 遍biến 知tri 道đạo 亦diệc 通thông 後hậu 二nhị 。 七thất 三tam 三tam 性tánh 如như 次thứ 配phối 釋thích 。 今kim 於ư 此thử 中trung 。 所sở 配phối 三tam 性tánh 或hoặc 假giả 或hoặc 實thật 如như 理lý 應ưng 知tri 。 三tam 解giải 脫thoát 門môn 。 所sở 行hành 境cảnh 界giới 。 與dữ 此thử 三tam 性tánh 相tướng 攝nhiếp 云vân 何hà 。 理lý 實thật 皆giai 通thông 隨tùy 相tương/tướng 各các 一nhất 。 空không 無vô 願nguyện 相tương/tướng 如như 次thứ 應ưng 知tri 。 緣duyên 此thử 復phục 生sanh 三tam 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。 一nhất 本bổn 性tánh 無vô 生sanh 忍nhẫn 。 二nhị 自tự 然nhiên 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。 三tam 惑hoặc 苦khổ 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。 如như 次thứ 此thử 三tam 是thị 彼bỉ 境cảnh 故cố 。 此thử 三tam 云vân 何hà 攝nhiếp 彼bỉ 二nhị 諦đế 。 應ưng 知tri 世thế 俗tục 具cụ 此thử 三tam 種chủng 勝thắng 義nghĩa 唯duy 是thị 圓viên 成thành 實thật 性tánh 。 世thế 俗tục 有hữu 三tam 。 一nhất 假giả 世thế 俗tục 。 二nhị 行hành 世thế 俗tục 。 三tam 顯hiển 了liễu 世thế 俗tục 。 如như 次thứ 應ưng 知tri 即tức 此thử 三tam 性tánh 。 勝thắng 義nghĩa 有hữu 三tam 。 一nhất 義nghĩa 勝thắng 義nghĩa 。 謂vị 真Chân 如Như 勝thắng 之chi 義nghĩa 故cố 。 二nhị 得đắc 勝thắng 義nghĩa 。 謂vị 涅Niết 槃Bàn 勝thắng 即tức 義nghĩa 故cố 。 三tam 行hành 勝thắng 義nghĩa 。 謂vị 聖thánh 道Đạo 勝thắng 為vi 義nghĩa 故cố 。 無vô 變biến 無vô 倒đảo 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 故cố 皆giai 攝nhiếp 在tại 圓viên 成thành 實thật 性tánh 。 如như 是thị 三tam 性tánh 何hà 智trí 所sở 行hành 遍biến 計kế 所sở 執chấp 。 都đô 非phi 智trí 所sở 行hành 。 以dĩ 無vô 自tự 體thể 非phi 所sở 緣duyên 緣duyên 故cố 。 愚ngu 夫phu 執chấp 有hữu 聖thánh 者giả 達đạt 無vô 亦diệc 得đắc 說thuyết 為vi 凡phàm 聖thánh 智trí 境cảnh 。 依y 他tha 起khởi 性tánh 二nhị 智trí 所sở 行hành 圓viên 成thành 實thật 性tánh 唯duy 聖thánh 智trí 境cảnh 。 此thử 三tam 性tánh 中trung 幾kỷ 假giả 幾kỷ 實thật 。 遍biến 計kế 所sở 執chấp 。 妄vọng 安an 立lập 故cố 可khả 說thuyết 為vi 假giả 。 無vô 體thể 相tướng 故cố 非phi 假giả 非phi 實thật 。 依y 他tha 起khởi 性tánh 有hữu 實thật 有hữu 假giả 。 聚tụ 集tập 相tương 續tục 分phần/phân 位vị 性tánh 故cố 說thuyết 為vi 假giả 有hữu 。 心tâm 心tâm 所sở 色sắc 從tùng 緣duyên 生sanh 故cố 。 說thuyết 為vi 實thật 有hữu 。 若nhược 無vô 實thật 法pháp 假giả 法pháp 亦diệc 無vô 。 假giả 依y 實thật 因nhân 而nhi 施thi 設thiết 故cố 。 圓viên 成thành 實thật 性tánh 唯duy 是thị 實thật 有hữu 。 不bất 依y 他tha 緣duyên 而nhi 施thi 設thiết 故cố 。 此thử 三tam 為vi 異dị 為vi 不bất 異dị 耶da 。 應ưng 說thuyết 俱câu 非phi 無vô 別biệt 體thể 故cố 妄vọng 執chấp 緣duyên 起khởi 真chân 義nghĩa 別biệt 故cố 。 如như 是thị 三tam 性tánh 義nghĩa 類loại 無vô 邊biên 。 恐khủng 厭yếm 繁phồn 文văn 略lược 示thị 綱cương 要yếu 。
成Thành 唯Duy 識Thức 論Luận 卷quyển 第đệ 八bát