成Thành 唯Duy 識Thức 論Luận
Quyển 3
護Hộ 法Pháp 等Đẳng 菩Bồ 薩Tát 造Tạo 唐Đường 玄Huyền 奘Tráng 譯Dịch
成Thành 唯Duy 識Thức 論Luận 卷quyển 第đệ 三tam
護hộ 法Pháp 等đẳng 菩Bồ 薩Tát 造tạo
三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 玄huyền 奘tráng 奉phụng 。 詔chiếu 譯dịch 。
此thử 識thức 與dữ 幾kỷ 心tâm 所sở 相tương 應ứng 。 常thường 與dữ 觸xúc 作tác 意ý 受thọ 想tưởng 思tư 相tương 應ứng 。 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 無vô 始thỉ 時thời 來lai 。 乃nãi 至chí 未vị 轉chuyển 。 於ư 一nhất 切thiết 位vị 恆hằng 與dữ 此thử 五ngũ 心tâm 所sở 相tương 應ứng 。 以dĩ 是thị 遍biến 行hành 心tâm 所sở 攝nhiếp 故cố 。 觸xúc 謂vị 三tam 和hòa 。 分phân 別biệt 變biến 異dị 。 令linh 心tâm 心tâm 所sở 觸xúc 境cảnh 為vi 性tánh 。 受thọ 想tưởng 思tư 等đẳng 所sở 依y 為vi 業nghiệp 。 謂vị 根căn 境cảnh 識thức 更cánh 相tương 隨tùy 順thuận 故cố 名danh 三tam 和hòa 。 觸xúc 依y 彼bỉ 生sanh 令linh 彼bỉ 和hòa 合hợp 。 故cố 說thuyết 為vi 彼bỉ 。 三tam 和hòa 合hợp 位vị 皆giai 有hữu 順thuận 生sanh 心tâm 所sở 功công 能năng 說thuyết 名danh 變biến 異dị 。 觸xúc 似tự 彼bỉ 起khởi 故cố 名danh 分phân 別biệt 。 根căn 變biến 異dị 力lực 引dẫn 觸xúc 起khởi 時thời 。 勝thắng 彼bỉ 識thức 境cảnh 。 故cố 集tập 論luận 等đẳng 但đãn 說thuyết 分phân 別biệt 根căn 之chi 變biến 異dị 。 和hòa 合hợp 一nhất 切thiết 心tâm 及cập 心tâm 所sở 。 令linh 同đồng 觸xúc 境cảnh 是thị 觸xúc 自tự 性tánh 。 既ký 似tự 順thuận 起khởi 心tâm 所sở 功công 能năng 。 故cố 以dĩ 受thọ 等đẳng 所sở 依y 為vi 業nghiệp 。 起khởi 盡tận 經kinh 說thuyết 受thọ 想tưởng 行hành 蘊uẩn 一nhất 切thiết 皆giai 以dĩ 。 觸xúc 為vi 緣duyên 故cố 。 由do 斯tư 故cố 說thuyết 識thức 觸xúc 受thọ 等đẳng 因nhân 二nhị 三tam 四tứ 。 和hòa 合hợp 而nhi 生sanh 。 瑜du 伽già 但đãn 說thuyết 與dữ 受thọ 想tưởng 思tư 為vi 所sở 依y 者giả 。 思tư 於ư 行hành 蘊uẩn 為vi 主chủ 勝thắng 故cố 舉cử 此thử 攝nhiếp 餘dư 。 集tập 論luận 等đẳng 說thuyết 為vi 受thọ 依y 者giả 以dĩ 觸xúc 生sanh 受thọ 近cận 而nhi 勝thắng 故cố 。 謂vị 觸xúc 所sở 取thủ 可khả 意ý 等đẳng 相tương/tướng 與dữ 受thọ 所sở 取thủ 順thuận 益ích 等đẳng 相tương/tướng 。 極cực 相tương/tướng 隣lân 近cận 引dẫn 發phát 勝thắng 故cố 。 然nhiên 觸xúc 自tự 性tánh 是thị 實thật 非phi 假giả 。 六lục 六lục 法pháp 中trung 心tâm 所sở 性tánh 故cố 。 是thị 食thực 攝nhiếp 故cố 。 能năng 為vi 緣duyên 故cố 。 如như 受thọ 等đẳng 性tánh 非phi 即tức 三tam 和hòa 。 作tác 意ý 謂vị 能năng 警cảnh 心tâm 為vi 性tánh 。 於ư 所sở 緣duyên 境cảnh 引dẫn 心tâm 為vi 業nghiệp 。 謂vị 此thử 警cảnh 覺giác 應ưng 起khởi 心tâm 種chủng 引dẫn 令linh 趣thú 境cảnh 故cố 名danh 作tác 意ý 。 雖tuy 此thử 亦diệc 能năng 引dẫn 起khởi 心tâm 所sở 。 心tâm 是thị 主chủ 故cố 但đãn 說thuyết 引dẫn 心tâm 。 有hữu 說thuyết 令linh 心tâm 迴hồi 趣thú 異dị 境cảnh 。 或hoặc 於ư 一nhất 境cảnh 持trì 心tâm 令linh 住trụ 故cố 名danh 作tác 意ý 。 彼bỉ 俱câu 非phi 理lý 。 應ưng 非phi 遍biến 行hành 不bất 異dị 定định 故cố 。 受thọ 謂vị 領lãnh 納nạp 順thuận 違vi 俱câu 非phi 境cảnh 相tướng 為vi 性tánh 。 起khởi 愛ái 為vi 業nghiệp 。 能năng 起khởi 合hợp 離ly 非phi 二nhị 欲dục 故cố 。 有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 受thọ 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 境cảnh 界giới 受thọ 。 謂vị 領lãnh 所sở 緣duyên 。 二nhị 自tự 性tánh 受thọ 。 謂vị 領lãnh 俱câu 觸xúc 。 唯duy 自tự 性tánh 受thọ 是thị 受thọ 自tự 相tương/tướng 。 以dĩ 境cảnh 界giới 受thọ 共cộng 餘dư 相tương/tướng 故cố 。 彼bỉ 說thuyết 非phi 理lý 。 受thọ 定định 不bất 緣duyên 俱câu 生sanh 觸xúc 故cố 。 若nhược 似tự 觸xúc 生sanh 名danh 領lãnh 觸xúc 者giả 。 似tự 因nhân 之chi 果quả 應ưng 皆giai 受thọ 性tánh 。
又hựu 既ký 受thọ 因nhân 應ưng 名danh 因nhân 受thọ 。 何hà 名danh 自tự 性tánh 。 若nhược 謂vị 如như 王vương 食thực 諸chư 國quốc 邑ấp 。 受thọ 能năng 領lãnh 觸xúc 所sở 生sanh 受thọ 體thể 名danh 自tự 性tánh 受thọ 。 理lý 亦diệc 不bất 然nhiên 。 違vi 自tự 所sở 執chấp 不bất 自tự 證chứng 故cố 。 若nhược 不bất 捨xả 自tự 性tánh 。 名danh 自tự 性tánh 受thọ 。 應ưng 一nhất 切thiết 法pháp 皆giai 是thị 受thọ 自tự 性tánh 。 故cố 彼bỉ 所sở 說thuyết 但đãn 誘dụ 嬰anh 兒nhi 。 然nhiên 境cảnh 界giới 受thọ 非phi 共cộng 餘dư 相tương/tướng 。 領lãnh 順thuận 等đẳng 相tương/tướng 定định 屬thuộc 己kỷ 者giả 名danh 境cảnh 界giới 受thọ 。 不bất 共cộng 餘dư 故cố 。 想tưởng 謂vị 於ư 境cảnh 取thủ 像tượng 為vi 性tánh 。 施thi 設thiết 種chủng 種chủng 。 名danh 言ngôn 為vi 業nghiệp 。 謂vị 要yếu 安an 立lập 境cảnh 分phân 齊tề 相tương/tướng 方phương 能năng 隨tùy 起khởi 種chủng 種chủng 名danh 言ngôn 。 思tư 謂vị 令linh 心tâm 造tạo 作tác 為vi 性tánh 。 於ư 善thiện 品phẩm 等đẳng 役dịch 心tâm 為vi 業nghiệp 。 謂vị 能năng 取thủ 境cảnh 正chánh 因nhân 等đẳng 相tương/tướng 。 驅khu 役dịch 自tự 心tâm 令linh 造tạo 善thiện 等đẳng 。 此thử 五ngũ 既ký 是thị 遍biến 行hành 所sở 攝nhiếp 。 故cố 與dữ 藏tạng 識thức 決quyết 定định 相tương 應ứng 。 其kỳ 遍biến 行hành 相tương/tướng 後hậu 當đương 廣quảng 釋thích 。 此thử 觸xúc 等đẳng 五ngũ 與dữ 異dị 熟thục 識thức 行hành 相tương/tướng 雖tuy 異dị 。 而nhi 時thời 依y 同đồng 所sở 緣duyên 事sự 等đẳng 。 故cố 名danh 相tướng 應ưng 。 此thử 識thức 行hành 相tương/tướng 極cực 不bất 明minh 了liễu 。 不bất 能năng 分phân 別biệt 。 違vi 順thuận 境cảnh 相tướng 。 微vi 細tế 一nhất 類loại 。 相tương 續tục 而nhi 轉chuyển 。 是thị 故cố 唯duy 與dữ 捨xả 受thọ 相tương 應ứng 。 又hựu 此thử 相tương 應ứng 受thọ 唯duy 是thị 異dị 熟thục 。 隨tùy 先tiên 引dẫn 業nghiệp 轉chuyển 不bất 待đãi 現hiện 緣duyên 。 住trụ 善thiện 惡ác 業nghiệp 勢thế 力lực 轉chuyển 故cố 。 唯duy 是thị 捨xả 受thọ 。 苦khổ 樂lạc 二nhị 受thọ 是thị 異dị 熟thục 生sanh 。 非phi 真chân 異dị 熟thục 待đãi 現hiện 緣duyên 故cố 。 非phi 此thử 相tương 應ứng 。 又hựu 由do 此thử 識thức 常thường 無vô 轉chuyển 變biến 。 有hữu 情tình 恆hằng 執chấp 為vi 自tự 內nội 我ngã 。 若nhược 與dữ 苦khổ 樂lạc 二nhị 受thọ 相tương 應ứng 。 便tiện 有hữu 轉chuyển 變biến 。 寧ninh 執chấp 為vi 我ngã 。 故cố 此thử 但đãn 與dữ 捨xả 受thọ 相tương 應ứng 。 若nhược 爾nhĩ 如như 何hà 此thử 識thức 亦diệc 是thị 惡ác 業nghiệp 異dị 熟thục 。 既ký 許hứa 善thiện 業nghiệp 能năng 招chiêu 捨xả 受thọ 此thử 亦diệc 應ưng 然nhiên 。 捨xả 受thọ 不bất 違vi 苦khổ 樂lạc 品phẩm 故cố 。 如như 無vô 記ký 法pháp 善thiện 惡ác 俱câu 招chiêu 。 如như 何hà 此thử 識thức 非phi 別biệt 境cảnh 等đẳng 心tâm 所sở 相tương 應ứng 互hỗ 相tương 違vi 故cố 。 謂vị 欲dục 希hy 望vọng 所sở 樂lạc 事sự 轉chuyển 。 此thử 識thức 任nhậm 運vận 。 無vô 所sở 希hy 望vọng 。 勝thắng 解giải 印ấn 持trì 決quyết 定định 事sự 轉chuyển 。 此thử 識thức 瞢măng 昧muội 無vô 所sở 印ấn 持trì 。 念niệm 唯duy 明minh 記ký 曾tằng 習tập 事sự 轉chuyển 。 此thử 識thức 昧muội 劣liệt 不bất 能năng 明minh 記ký 。 定định 能năng 令linh 心tâm 。 專chuyên 注chú 一nhất 境cảnh 。 此thử 識thức 任nhậm 運vận 剎sát 那na 別biệt 緣duyên 。 慧tuệ 唯duy 簡giản 擇trạch 德đức 等đẳng 事sự 轉chuyển 。 此thử 識thức 微vi 昧muội 不bất 能năng 簡giản 擇trạch 。 故cố 此thử 不bất 與dữ 別biệt 境cảnh 相tướng 應ưng 。 此thử 識thức 唯duy 是thị 異dị 熟thục 性tánh 故cố 。 善thiện 染nhiễm 污ô 等đẳng 。 亦diệc 不bất 相tương 應ứng 。 惡ác 作tác 等đẳng 四tứ 無vô 記ký 性tánh 者giả 。 有hữu 間gian 斷đoạn 故cố 定định 非phi 異dị 熟thục 。 法pháp 有hữu 四tứ 種chủng 。 謂vị 善thiện 不bất 善thiện 。 有hữu 覆phú 無vô 記ký 無vô 覆phú 無vô 記ký 。 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 何hà 法pháp 攝nhiếp 耶da 。 此thử 識thức 唯duy 是thị 無vô 覆phú 無vô 記ký 異dị 熟thục 性tánh 故cố 。 異dị 熟thục 若nhược 是thị 善thiện 染nhiễm 污ô 者giả 。 流lưu 轉chuyển 還hoàn 滅diệt 。 應ưng 不bất 得đắc 成thành 。 又hựu 此thử 識thức 是thị 善thiện 染nhiễm 依y 故cố 。 若nhược 善thiện 染nhiễm 者giả 互hỗ 相tương 違vi 故cố 。 應ưng 不bất 與dữ 二nhị 俱câu 作tác 所sở 依y 。 又hựu 此thử 識thức 是thị 所sở 熏huân 性tánh 故cố 。 若nhược 善thiện 染nhiễm 者giả 如như 極cực 香hương 臭xú 應ưng 不bất 受thọ 熏huân 。 無vô 熏huân 習tập 故cố 染nhiễm 淨tịnh 因nhân 果quả 俱câu 不bất 成thành 立lập 。 故cố 此thử 唯duy 是thị 無vô 覆phú 無vô 記ký 。 覆phú 謂vị 染nhiễm 法pháp 。 障chướng 聖thánh 道Đạo 故cố 。 又hựu 能năng 蔽tế 心tâm 令linh 不bất 淨tịnh 故cố 。 此thử 識thức 非phi 染nhiễm 。 故cố 名danh 無vô 覆phú 。 記ký 謂vị 善thiện 惡ác 。 有hữu 愛ái 非phi 愛ái 果quả 。 及cập 殊thù 勝thắng 自tự 體thể 可khả 記ký 別biệt 故cố 。 此thử 非phi 善thiện 惡ác 。 故cố 名danh 無vô 記ký 。
觸xúc 等đẳng 亦diệc 如như 是thị 者giả 。 謂vị 如như 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 唯duy 是thị 無vô 覆phú 無vô 記ký 性tánh 攝nhiếp 觸xúc 作tác 意ý 受thọ 想tưởng 思tư 亦diệc 爾nhĩ 。 諸chư 相tướng 應ưng 法pháp 必tất 同đồng 性tánh 故cố 。 又hựu 觸xúc 等đẳng 五ngũ 如như 阿a 賴lại 耶da 。 亦diệc 是thị 異dị 熟thục 所sở 緣duyên 行hành 相tướng 。 俱câu 不bất 可khả 知tri 。 緣duyên 三tam 種chủng 境cảnh 五ngũ 法pháp 相tương 應ưng 。 無vô 覆phú 無vô 記ký 。 故cố 說thuyết 觸xúc 等đẳng 亦diệc 如như 是thị 言ngôn 。 有hữu 義nghĩa 觸xúc 等đẳng 如như 阿a 賴lại 耶da 。 亦diệc 是thị 異dị 熟thục 及cập 一nhất 切thiết 種chủng 。 廣quảng 說thuyết 乃nãi 至chí 。 無vô 覆phú 無vô 記ký 。 亦diệc 如như 是thị 言ngôn 無vô 簡giản 別biệt 故cố 。 彼bỉ 說thuyết 非phi 理lý 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 觸xúc 等đẳng 依y 識thức 。 不bất 自tự 在tại 故cố 。 如như 貪tham 信tín 等đẳng 不bất 能năng 受thọ 熏huân 。 如như 何hà 同đồng 識thức 能năng 持trì 種chủng 子tử 。 又hựu 若nhược 觸xúc 等đẳng 亦diệc 能năng 受thọ 熏huân 。 應ưng 一nhất 有hữu 情tình 有hữu 六lục 種chủng 體thể 。 若nhược 爾nhĩ 果quả 起khởi 從tùng 何hà 種chủng 生sanh 。 理lý 不bất 應ưng 言ngôn 從tùng 六lục 種chủng 起khởi 。 未vị 見kiến 多đa 種chủng 生sanh 一nhất 芽nha 故cố 。 若nhược 說thuyết 果quả 生sanh 唯duy 從tùng 一nhất 種chủng 。 則tắc 餘dư 五ngũ 種chủng 便tiện 為vi 無vô 用dụng 。 亦diệc 不bất 可khả 說thuyết 。 次thứ 第đệ 生sanh 果quả 。 熏huân 習tập 同đồng 時thời 勢thế 力lực 等đẳng 故cố 。 又hựu 不bất 可khả 說thuyết 六lục 果quả 頓đốn 生sanh 。 勿vật 一nhất 有hữu 情tình 一nhất 剎sát 那na 頃khoảnh 。 六lục 眼nhãn 識thức 等đẳng 俱câu 時thời 生sanh 故cố 。 誰thùy 言ngôn 觸xúc 等đẳng 亦diệc 能năng 受thọ 熏huân 持trì 諸chư 種chủng 子tử 。 不bất 爾nhĩ 如như 何hà 觸xúc 等đẳng 如như 識thức 名danh 一nhất 切thiết 種chủng 。 謂vị 觸xúc 等đẳng 五ngũ 有hữu 似tự 種chủng 相tương/tướng 名danh 一nhất 切thiết 種chủng 。 觸xúc 等đẳng 與dữ 識thức 所sở 緣duyên 等đẳng 故cố 。 無vô 色sắc 觸xúc 等đẳng 有hữu 所sở 緣duyên 故cố 。 親thân 所sở 緣duyên 緣duyên 定định 應ưng 有hữu 故cố 。 此thử 似tự 種chủng 相tương/tướng 不bất 為vi 因nhân 緣duyên 生sanh 現hiện 識thức 等đẳng 。 如như 觸xúc 等đẳng 上thượng 似tự 眼nhãn 根căn 等đẳng 非phi 識thức 所sở 依y 。 亦diệc 如như 似tự 火hỏa 無vô 能năng 燒thiêu 用dụng 。 彼bỉ 救cứu 非phi 理lý 。 觸xúc 等đẳng 所sở 緣duyên 似tự 種chủng 等đẳng 相tương/tướng 後hậu 執chấp 受thọ 處xứ 方phương 應ưng 與dữ 識thức 而nhi 相tương/tướng 例lệ 故cố 。 由do 此thử 前tiền 說thuyết 一nhất 切thiết 種chủng 言ngôn 定định 目mục 受thọ 熏huân 能năng 持trì 種chủng 義nghĩa 。 不bất 爾nhĩ 本bổn 頌tụng 有hữu 重trọng 言ngôn 失thất 。
又hựu 彼bỉ 所sở 說thuyết 亦diệc 如như 是thị 言ngôn 無vô 簡giản 別biệt 故cố 。 咸hàm 相tương/tướng 例lệ 者giả 定định 不bất 成thành 證chứng 。 勿vật 觸xúc 等đẳng 五ngũ 亦diệc 能năng 了liễu 別biệt 觸xúc 等đẳng 亦diệc 與dữ 觸xúc 等đẳng 相tương 應ứng 。 由do 此thử 故cố 知tri 。 亦diệc 如như 是thị 者giả 隨tùy 所sở 應ưng 說thuyết 。 非phi 謂vị 一nhất 切thiết 。 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 為vi 斷đoạn 為vi 常thường 。 非phi 斷đoạn 非phi 常thường 。 以dĩ 恆hằng 轉chuyển 故cố 。 恆hằng 謂vị 此thử 識thức 無vô 始thỉ 時thời 來lai 。 一nhất 類loại 相tương 續tục 常thường 無vô 間gián 斷đoạn 。 是thị 界giới 趣thú 生sanh 施thi 設thiết 本bổn 故cố 。 性tánh 堅kiên 持trì 種chủng 令linh 不bất 失thất 故cố 。 轉chuyển 謂vị 此thử 識thức 無vô 始thỉ 時thời 來lai 。 念niệm 念niệm 生sanh 滅diệt 。 前tiền 後hậu 變biến 異dị 。 因nhân 滅diệt 果quả 生sanh 非phi 常thường 一nhất 故cố 。 可khả 為vi 轉chuyển 識thức 熏huân 成thành 種chủng 故cố 。 恆hằng 言ngôn 遮già 斷đoạn 轉chuyển 表biểu 非phi 常thường 。 猶do 如như 瀑bộc 流lưu 因nhân 果quả 法pháp 爾nhĩ 。 如như 瀑bộc 流lưu 水thủy 非phi 斷đoạn 非phi 常thường 。 相tương 續tục 長trường 時thời 有hữu 所sở 漂phiêu 溺nịch 。 此thử 識thức 亦diệc 爾nhĩ 。 從tùng 無vô 始thỉ 來lai 。 生sanh 滅diệt 相tương 續tục 。 非phi 常thường 非phi 斷đoạn 。 漂phiêu 溺nịch 有hữu 情tình 。 令linh 不bất 出xuất 離ly 。 又hựu 如như 瀑bộc 流lưu 雖tuy 風phong 等đẳng 擊kích 起khởi 諸chư 波ba 浪lãng 而nhi 流lưu 不bất 斷đoạn 。 此thử 識thức 亦diệc 爾nhĩ 。 雖tuy 遇ngộ 眾chúng 緣duyên 起khởi 眼nhãn 識thức 等đẳng 而nhi 恆hằng 相tương 續tục 。 又hựu 如như 瀑bộc 流lưu 漂phiêu 水thủy 下hạ 上thượng 魚ngư 草thảo 等đẳng 物vật 隨tùy 流lưu 不bất 捨xả 此thử 識thức 亦diệc 爾nhĩ 。 與dữ 內nội 習tập 氣khí 外ngoại 觸xúc 等đẳng 法pháp 恆hằng 相tương 隨tùy 轉chuyển 。 如như 是thị 法pháp 喻dụ 意ý 顯hiển 此thử 識thức 無vô 始thỉ 因nhân 果quả 非phi 斷đoạn 常thường 義nghĩa 。 謂vị 此thử 識thức 性tánh 無vô 始thỉ 時thời 來lai 。 剎sát 那na 剎sát 那na 。 果quả 生sanh 因nhân 滅diệt 。 果quả 生sanh 故cố 非phi 斷đoạn 。 因nhân 滅diệt 故cố 非phi 常thường 。 非phi 斷đoạn 非phi 常thường 。 是thị 緣duyên 起khởi 理lý 。 故cố 說thuyết 此thử 識thức 恆hằng 轉chuyển 如như 流lưu 。 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 既ký 非phi 實thật 有hữu 。 非phi 常thường 可khả 爾nhĩ 。 非phi 斷đoạn 如như 何hà 。 斷đoạn 豈khởi 得đắc 成thành 緣duyên 起khởi 正chánh 理lý 。 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 若nhược 是thị 實thật 有hữu 可khả 許hứa 非phi 斷đoạn 如như 何hà 非phi 常thường 。 常thường 亦diệc 不bất 成thành 緣duyên 起khởi 正chánh 理lý 。 豈khởi 斥xích 他tha 過quá 己kỷ 義nghĩa 便tiện 成thành 。 若nhược 不bất 摧tồi 邪tà 難nan 以dĩ 顯hiển 正chánh 。 前tiền 因nhân 滅diệt 位vị 後hậu 果quả 即tức 生sanh 。 如như 秤xứng 兩lưỡng 頭đầu 低đê 昂ngang 時thời 等đẳng 。 如như 是thị 因nhân 果quả 。 相tương 續tục 如như 流lưu 。 何hà 假giả 去khứ 來lai 方phương 成thành 非phi 斷đoạn 。 因nhân 現hiện 有hữu 位vị 後hậu 果quả 未vị 生sanh 。 因nhân 是thị 誰thùy 因nhân 。 果quả 現hiện 有hữu 時thời 前tiền 因nhân 已dĩ 滅diệt 。 果quả 是thị 誰thùy 果quả 。 既ký 無vô 因nhân 果quả 誰thùy 離ly 斷đoạn 常thường 。 若nhược 有hữu 因nhân 時thời 已dĩ 有hữu 後hậu 果quả 。 果quả 既ký 本bổn 有hữu 。 何hà 待đãi 前tiền 因nhân 。 因nhân 義nghĩa 既ký 無vô 果quả 義nghĩa 寧ninh 有hữu 無vô 因nhân 無vô 果quả 。 豈khởi 離ly 斷đoạn 常thường 。 因nhân 果quả 義nghĩa 成thành 依y 法pháp 作tác 用dụng 。 故cố 所sở 詰cật 難nạn/nan 非phi 預dự 我ngã 宗tông 。 體thể 既ký 本bổn 有hữu 用dụng 亦diệc 應ưng 然nhiên 。 所sở 待đãi 因nhân 緣duyên 亦diệc 本bổn 有hữu 故cố 。 由do 斯tư 汝nhữ 義nghĩa 因nhân 果quả 定định 無vô 。 應ưng 信tín 大Đại 乘Thừa 緣duyên 起khởi 正chánh 理lý 。 謂vị 此thử 正chánh 理lý 深thâm 妙diệu 離ly 言ngôn 因nhân 果quả 等đẳng 言ngôn 皆giai 假giả 施thi 設thiết 。 觀quán 現hiện 在tại 法pháp 有hữu 引dẫn 後hậu 用dụng 。 假giả 立lập 當đương 果quả 對đối 說thuyết 現hiện 因nhân 。 觀quán 現hiện 在tại 法pháp 有hữu 酬thù 前tiền 相tương/tướng 。 假giả 立lập 曾tằng 因nhân 對đối 說thuyết 現hiện 果quả 。 假giả 謂vị 現hiện 識thức 似tự 彼bỉ 相tương/tướng 現hiện 。 如như 是thị 因nhân 果quả 。 理lý 趣thú 顯hiển 然nhiên 。 遠viễn 離ly 二nhị 邊biên 契khế 會hội 中trung 道đạo 。 諸chư 有hữu 智trí 者giả 。 應ưng 順thuận 修tu 學học 。 有hữu 餘dư 部bộ 說thuyết 雖tuy 無vô 去khứ 來lai 而nhi 有hữu 因nhân 果quả 恆hằng 相tương 續tục 義nghĩa 。 謂vị 現hiện 在tại 法pháp 極cực 迅tấn 速tốc 者giả 猶do 有hữu 初sơ 後hậu 生sanh 滅diệt 二nhị 時thời 。 生sanh 時thời 酬thù 因nhân 滅diệt 時thời 引dẫn 果quả 。
時thời 雖tuy 有hữu 二nhị 而nhi 體thể 是thị 一nhất 。 前tiền 因nhân 正chánh 滅diệt 後hậu 果quả 正chánh 生sanh 。 體thể 相tướng 雖tuy 殊thù 而nhi 俱câu 是thị 有hữu 。 如như 是thị 因nhân 果quả 。 非phi 假giả 施thi 設thiết 。 然nhiên 離ly 斷đoạn 常thường 。 又hựu 無vô 前tiền 難nạn/nan 誰thùy 有hữu 智trí 者giả 。 捨xả 此thử 信tín 餘dư 。 彼bỉ 有hữu 虛hư 言ngôn 。 都đô 無vô 實thật 義nghĩa 。 何hà 容dung 一nhất 念niệm 而nhi 有hữu 二nhị 時thời 。 生sanh 滅diệt 相tương 違vi 寧ninh 同đồng 現hiện 在tại 。 滅diệt 若nhược 現hiện 在tại 生sanh 應ưng 未vị 來lai 。 有hữu 故cố 名danh 生sanh 既ký 是thị 現hiện 在tại 。 無vô 故cố 名danh 滅diệt 寧ninh 非phi 過quá 去khứ 。 滅diệt 若nhược 非phi 無vô 生sanh 應ưng 非phi 有hữu 。 生sanh 既ký 現hiện 有hữu 滅diệt 應ưng 現hiện 無vô 。 又hựu 二nhị 相tương 違vi 如như 何hà 體thể 一nhất 。 非phi 苦khổ 樂lạc 等đẳng 見kiến 有hữu 是thị 事sự 生sanh 滅diệt 若nhược 一nhất 時thời 應ưng 無vô 二nhị 。 生sanh 滅diệt 若nhược 異dị 寧ninh 說thuyết 體thể 同đồng 。 故cố 生sanh 滅diệt 時thời 俱câu 現hiện 在tại 有hữu 同đồng 依y 一nhất 體thể 理lý 必tất 不bất 成thành 。 經kinh 部bộ 師sư 等đẳng 因nhân 果quả 相tương 續tục 理lý 亦diệc 不bất 成thành 。 彼bỉ 不bất 許hứa 有hữu 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 能năng 持trì 種chủng 故cố 。 由do 此thử 應ưng 信tín 大Đại 乘Thừa 所sở 說thuyết 因nhân 果quả 。 相tương 續tục 緣duyên 起khởi 正chánh 理lý 。
此thử 識thức 無vô 始thỉ 恆hằng 轉chuyển 如như 流lưu 乃nãi 至chí 何hà 位vị 當đương 究cứu 竟cánh 捨xả 。 阿A 羅La 漢Hán 位vị 方phương 究cứu 竟cánh 捨xả 。 謂vị 諸chư 聖Thánh 者giả 。 斷đoạn 煩phiền 惱não 障chướng 究cứu 竟cánh 盡tận 時thời 。 名danh 阿A 羅La 漢Hán 。
爾nhĩ 時thời 此thử 識thức 煩phiền 惱não 麁thô 重trọng 永vĩnh 遠viễn 離ly 故cố 說thuyết 之chi 為vi 捨xả 。 此thử 中trung 所sở 說thuyết 阿A 羅La 漢Hán 。 者giả 通thông 攝nhiếp 三tam 乘thừa 無Vô 學Học 果quả 位vị 。 皆giai 已dĩ 永vĩnh 害hại 煩phiền 惱não 賊tặc 故cố 。 應ưng 受thọ 世thế 間gian 。 妙diệu 供cúng 養dường 故cố 。 永vĩnh 不bất 復phục 受thọ 分phân 段đoạn 生sanh 故cố 。 云vân 何hà 知tri 然nhiên 。 決quyết 擇trạch 分phần/phân 說thuyết 諸chư 阿A 羅La 漢Hán 。 獨Độc 覺Giác 如Như 來Lai 皆giai 不bất 成thành 就tựu 。 阿a 賴lại 耶da 故cố 。 集tập 論luận 復phục 說thuyết 若nhược 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 得đắc 菩Bồ 提Đề 時thời 。 頓đốn 斷đoạn 煩phiền 惱não 及cập 所sở 知tri 障chướng 。 成thành 阿A 羅La 漢Hán 。 及cập 如Như 來Lai 故cố 。 若nhược 爾nhĩ 菩Bồ 薩Tát 煩phiền 惱não 。 種chủng 子tử 未vị 永vĩnh 斷đoạn 盡tận 非phi 阿A 羅La 漢Hán 。 應ưng 皆giai 成thành 就tựu 。 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 何hà 故cố 即tức 彼bỉ 決quyết 擇trạch 分phần/phân 說thuyết 不bất 退thoái 菩Bồ 薩Tát 。 亦diệc 不bất 成thành 就tựu 。 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 彼bỉ 說thuyết 二Nhị 乘Thừa 無Vô 學Học 果quả 位vị 迴hồi 心tâm 趣thú 向hướng 。 大đại 菩Bồ 提Đề 者giả 。 必tất 不bất 退thoái 起khởi 煩phiền 惱não 障chướng 故cố 。 趣thú 菩Bồ 提Đề 故cố 。 即tức 復phục 轉chuyển 名danh 。 不bất 退thoái 菩Bồ 薩Tát 。 彼bỉ 不bất 成thành 就tựu 。 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 即tức 攝nhiếp 在tại 此thử 阿A 羅La 漢Hán 中trung 。 故cố 彼bỉ 論luận 文văn 不bất 違vi 此thử 義nghĩa 。 又hựu 不Bất 動Động 地Địa 已dĩ 上thượng 菩Bồ 薩Tát 。 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 永vĩnh 不bất 行hành 故cố 。 法pháp 駛sử 流lưu 中trung 任nhậm 運vận 轉chuyển 故cố 。 能năng 諸chư 行hành 中trung 起khởi 諸chư 行hành 故cố 。 剎sát 那na 剎sát 那na 。 轉chuyển 增tăng 進tiến 故cố 。 此thử 位vị 方phương 名danh 。 不bất 退thoái 菩Bồ 薩Tát 。 然nhiên 此thử 菩Bồ 薩Tát 。 雖tuy 未vị 斷đoạn 盡tận 異dị 熟thục 識thức 中trung 煩phiền 惱não 種chủng 子tử 。 而nhi 緣duyên 此thử 識thức 我ngã 見kiến 愛ái 等đẳng 不bất 復phục 執chấp 藏tạng 為vi 自tự 內nội 我ngã 。 由do 斯tư 永vĩnh 捨xả 阿a 賴lại 耶da 名danh 。 故cố 說thuyết 不bất 成thành 。 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 此thử 亦diệc 說thuyết 彼bỉ 。 名danh 阿A 羅La 漢Hán 。 有hữu 義nghĩa 初Sơ 地Địa 已dĩ 上thượng 菩Bồ 薩Tát 。 已dĩ 證chứng 二nhị 空không 所sở 顯hiển 理lý 故cố 。 已dĩ 得đắc 二nhị 種chủng 殊thù 勝thắng 智trí 故cố 。 已dĩ 斷đoạn 分phân 別biệt 二nhị 重trọng 障chướng 故cố 。 能năng 一nhất 行hành 中trung 起khởi 諸chư 行hành 故cố 。 雖tuy 為vi 利lợi 益ích 。 起khởi 諸chư 煩phiền 惱não 。 而nhi 彼bỉ 不bất 作tác 。 煩phiền 惱não 過quá 失thất 。 故cố 此thử 亦diệc 名danh 。 不bất 退thoái 菩Bồ 薩Tát 。 然nhiên 此thử 菩Bồ 薩Tát 。 雖tuy 未vị 斷đoạn 盡tận 俱câu 生sanh 煩phiền 惱não 。 而nhi 緣duyên 此thử 識thức 所sở 有hữu 分phân 別biệt 我ngã 見kiến 愛ái 等đẳng 不bất 復phục 執chấp 藏tạng 為vi 自tự 內nội 我ngã 。 由do 斯tư 亦diệc 捨xả 阿a 賴lại 耶da 名danh 。 故cố 說thuyết 不bất 成thành 。 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 此thử 亦diệc 說thuyết 彼bỉ 。 名danh 阿A 羅La 漢Hán 。 故cố 集tập 論luận 中trung 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 雖tuy 未vị 永vĩnh 斷đoạn 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 然nhiên 此thử 煩phiền 惱não 猶do 如như 咒chú 藥dược 所sở 伏phục 諸chư 毒độc 。 不bất 起khởi 一nhất 切thiết 。 煩phiền 惱não 過quá 失thất 。 一nhất 切thiết 地địa 中trung 。 如như 阿A 羅La 漢Hán 。 已dĩ 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 故cố 亦diệc 說thuyết 彼bỉ 。 名danh 阿A 羅La 漢Hán 。 彼bỉ 說thuyết 非phi 理lý 。 七thất 地địa 已dĩ 前tiền 猶do 有hữu 俱câu 生sanh 我ngã 見kiến 愛ái 等đẳng 。 執chấp 藏tạng 此thử 識thức 為vi 自tự 內nội 我ngã 。 如như 何hà 已dĩ 捨xả 阿a 賴lại 耶da 名danh 。 若nhược 彼bỉ 分phân 別biệt 我ngã 見kiến 愛ái 等đẳng 不bất 復phục 執chấp 藏tạng 說thuyết 名danh 為vi 捨xả 。 則tắc 預dự 流lưu 等đẳng 諸chư 有hữu 學học 位vị 。 亦diệc 應ưng 已dĩ 捨xả 阿a 賴lại 耶da 名danh 。 許hứa 便tiện 違vi 害hại 諸chư 論luận 所sở 說thuyết 。 地địa 上thượng 菩Bồ 薩Tát 所sở 起khởi 煩phiền 惱não 。 皆giai 由do 正chánh 知tri 不bất 為vi 過quá 失thất 。 非phi 預dự 流lưu 等đẳng 得đắc 有hữu 斯tư 事sự 。 寧ninh 可khả 以dĩ 彼bỉ 例lệ 此thử 菩Bồ 薩Tát 。 彼bỉ 六lục 識thức 中trung 所sở 起khởi 煩phiền 惱não 。 雖tuy 由do 正chánh 知tri 不bất 為vi 過quá 失thất 。 而nhi 第đệ 七thất 識thức 有hữu 漏lậu 心tâm 位vị 任nhậm 運vận 現hiện 行hành 執chấp 藏tạng 此thử 識thức 。 寧ninh 不bất 與dữ 彼bỉ 預dự 流lưu 等đẳng 同đồng 。 由do 此thử 故cố 知tri 彼bỉ 說thuyết 非phi 理lý 。 然nhiên 阿A 羅La 漢Hán 斷đoạn 此thử 識thức 中trung 煩phiền 惱não 麁thô 重trọng 。 究cứu 竟cánh 盡tận 故cố 。 不bất 復phục 執chấp 藏tạng 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 為vi 自tự 內nội 我ngã 。 由do 斯tư 永vĩnh 失thất 阿a 賴lại 耶da 名danh 說thuyết 之chi 為vi 捨xả 。 非phi 捨xả 一nhất 切thiết 第đệ 八bát 識thức 體thể 。 勿vật 阿A 羅La 漢Hán 無vô 識thức 持trì 種chủng 。
爾nhĩ 時thời 便tiện 入nhập 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 然nhiên 第đệ 八bát 識thức 雖tuy 諸chư 有hữu 情tình 。 皆giai 悉tất 成thành 就tựu 。 而nhi 隨tùy 義nghĩa 別biệt 立lập 種chủng 種chủng 名danh 。 謂vị 或hoặc 名danh 心tâm 。 由do 種chủng 種chủng 法pháp 熏huân 習tập 種chủng 子tử 所sở 積tích 集tập 故cố 。 或hoặc 名danh 阿a 陀đà 那na 。 執chấp 持trì 種chủng 子tử 及cập 諸chư 色sắc 根căn 令linh 不bất 壞hoại 故cố 。 或hoặc 名danh 所sở 知tri 依y 。 能năng 與dữ 染nhiễm 淨tịnh 所sở 知tri 諸chư 法Pháp 為vi 依y 止chỉ 故cố 。 或hoặc 名danh 種chủng 子tử 識thức 。 能năng 遍biến 任nhậm 持trì 世thế 出xuất 世thế 間gian 。 諸chư 種chủng 子tử 故cố 。 此thử 等đẳng 諸chư 名danh 通thông 一nhất 切thiết 位vị 。 或hoặc 名danh 阿a 賴lại 耶da 。 攝nhiếp 藏tạng 一nhất 切thiết 雜tạp 染nhiễm 。 品phẩm 法pháp 令linh 不bất 失thất 故cố 。 我ngã 見kiến 愛ái 等đẳng 執chấp 藏tạng 以dĩ 為vi 自tự 內nội 我ngã 故cố 。 此thử 名danh 唯duy 在tại 異dị 生sanh 有hữu 學học 。 非phi 無Vô 學Học 位vị 不bất 退thoái 菩Bồ 薩Tát 。 有hữu 雜tạp 染nhiễm 法pháp 執chấp 藏tạng 義nghĩa 故cố 。 或hoặc 名danh 異dị 熟thục 識thức 。 能năng 引dẫn 生sanh 死tử 善thiện 不bất 善thiện 業nghiệp 。 異dị 熟thục 果quả 故cố 。 此thử 名danh 唯duy 在tại 異dị 生sanh 二Nhị 乘Thừa 諸chư 菩Bồ 薩Tát 位vị 。 非phi 如Như 來Lai 地địa 猶do 有hữu 異dị 熟thục 無vô 記ký 法pháp 故cố 。 或hoặc 名danh 無vô 垢cấu 識thức 。 最tối 極cực 清thanh 淨tịnh 。 諸chư 無vô 漏lậu 法pháp 所sở 依y 止chỉ 故cố 此thử 名danh 唯duy 在tại 如Như 來Lai 地Địa 有hữu 。 菩Bồ 薩Tát 二Nhị 乘Thừa 。 及cập 異dị 生sanh 位vị 持trì 有hữu 漏lậu 種chủng 可khả 受thọ 熏huân 習tập 。 未vị 得đắc 善thiện 淨tịnh 第đệ 八bát 識thức 故cố 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。
如Như 來Lai 無vô 垢cấu 識thức 。 是thị 淨tịnh 無vô 漏lậu 界giới 。
解giải 脫thoát 一nhất 切thiết 障chướng 。 圓viên 鏡kính 智trí 相tương 應ứng 。
阿a 賴lại 耶da 名danh 過quá 失thất 重trọng/trùng 故cố 最tối 初sơ 捨xả 故cố 此thử 中trung 偏thiên 說thuyết 。 異dị 熟thục 識thức 體thể 菩Bồ 薩Tát 將tương 得đắc 菩Bồ 提Đề 時thời 捨xả 。 聲Thanh 聞Văn 獨Độc 覺Giác 。 入nhập 無vô 餘dư 依y 。 涅Niết 槃Bàn 時thời 捨xả 。 無vô 垢cấu 識thức 體thể 無vô 有hữu 捨xả 時thời 。 利lợi 樂lạc 有hữu 情tình 。 無vô 盡tận 時thời 故cố 。 心tâm 等đẳng 通thông 故cố 隨tùy 義nghĩa 應ưng 說thuyết 然nhiên 第đệ 八bát 識thức 總tổng 有hữu 二nhị 位vị 。 一nhất 有hữu 漏lậu 位vị 。 無vô 記ký 性tánh 攝nhiếp 。 唯duy 與dữ 觸xúc 等đẳng 。 五ngũ 法pháp 相tương 應ưng 。 但đãn 緣duyên 前tiền 說thuyết 執chấp 受thọ 處xứ 境cảnh 。 二nhị 無vô 漏lậu 位vị 。 唯duy 善thiện 性tánh 攝nhiếp 。 與dữ 二nhị 十thập 一nhất 心tâm 所sở 相tương 應ứng 。 謂vị 遍biến 行hành 別biệt 境cảnh 各các 五ngũ 善thiện 十thập 一nhất 。 與dữ 一nhất 切thiết 心tâm 恆hằng 相tương 應ứng 故cố 。 常thường 樂nhạo/nhạc/lạc 證chứng 智trí 所sở 觀quán 境cảnh 故cố 。 於ư 所sở 觀quán 境cảnh 恆hằng 印ấn 持trì 故cố 。 於ư 曾tằng 受thọ 境cảnh 恆hằng 明minh 記ký 故cố 。 世Thế 尊Tôn 無vô 有hữu 不bất 定định 心tâm 故cố 。 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 。 常thường 決quyết 擇trạch 故cố 。 極cực 淨tịnh 信tín 等đẳng 常thường 相tương 應ứng 故cố 。 無vô 染nhiễm 污ô 故cố 。 無vô 散tán 動động 故cố 。 此thử 亦diệc 唯duy 與dữ 捨xả 受thọ 相tương 應ứng 。 任nhậm 運vận 恆hằng 時thời 平bình 等đẳng 轉chuyển 故cố 。 以dĩ 一nhất 切thiết 法pháp 。 為vi 所sở 緣duyên 境cảnh 。 鏡kính 智trí 遍biến 緣duyên 。 一nhất 切thiết 法Pháp 故cố 。
云vân 何hà 應ưng 知tri 。 此thử 第đệ 八bát 識thức 離ly 眼nhãn 等đẳng 識thức 有hữu 別biệt 自tự 體thể 。 聖thánh 教giáo 正chánh 理lý 為vi 定định 量lượng 故cố 。 謂vị 有hữu 大Đại 乘Thừa 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 契Khế 經Kinh 中trung 說thuyết 。
無vô 始thỉ 時thời 來lai 界giới 。 一nhất 切thiết 法pháp 等đẳng 依y 。
由do 此thử 有hữu 諸chư 趣thú 。 及cập 涅Niết 槃Bàn 證chứng 得đắc 。
此thử 第đệ 八bát 識thức 自tự 性tánh 微vi 細tế 。 故cố 以dĩ 作tác 用dụng 而nhi 顯hiển 示thị 之chi 。 頌tụng 中trung 初sơ 半bán 顯hiển 第đệ 八bát 識thức 為vi 因nhân 緣duyên 用dụng 。 後hậu 半bán 顯hiển 與dữ 流lưu 轉chuyển 還hoàn 滅diệt 。 作tác 依y 持trì 用dụng 。 界giới 是thị 因nhân 義nghĩa 。 即tức 種chủng 子tử 識thức 無vô 始thỉ 時thời 來lai 。 展triển 轉chuyển 相tương 續tục 親thân 生sanh 諸chư 法pháp 故cố 名danh 為vi 因nhân 。 依y 是thị 緣duyên 義nghĩa 。 即tức 執chấp 持trì 識thức 無vô 始thỉ 時thời 來lai 。 與dữ 一nhất 切thiết 法pháp 。 等đẳng 為vi 依y 止chỉ 故cố 名danh 為vi 緣duyên 。 謂vị 能năng 執chấp 持trì 諸chư 種chủng 子tử 故cố 與dữ 現hiện 行hành 法pháp 為vi 所sở 依y 故cố 。 即tức 變biến 為vi 彼bỉ 及cập 為vi 彼bỉ 依y 。 變biến 為vi 彼bỉ 者giả 謂vị 變biến 為vi 器khí 及cập 有hữu 根căn 身thân 。 為vi 彼bỉ 依y 者giả 謂vị 與dữ 轉chuyển 識thức 作tác 所sở 依y 止chỉ 。 以dĩ 能năng 執chấp 受thọ 五ngũ 色sắc 根căn 故cố 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 識thức 依y 之chi 而nhi 轉chuyển 。 又hựu 與dữ 末mạt 那na 為vi 依y 止chỉ 故cố 。 第đệ 六lục 意ý 識thức 依y 之chi 而nhi 轉chuyển 。 末mạt 那na 意ý 識thức 轉chuyển 識thức 攝nhiếp 故cố 如như 眼nhãn 等đẳng 識thức 依y 俱câu 有hữu 根căn 。 第đệ 八bát 理lý 應ưng 是thị 識thức 性tánh 故cố 亦diệc 以dĩ 第đệ 七thất 為vi 俱câu 有hữu 依y 。 是thị 謂vị 此thử 識thức 為vi 因nhân 緣duyên 用dụng 。 由do 此thử 有hữu 者giả 由do 有hữu 此thử 識thức 。 有hữu 諸chư 趣thú 者giả 有hữu 善thiện 惡ác 趣thú 。 謂vị 由do 有hữu 此thử 第đệ 八bát 識thức 故cố 執chấp 持trì 一nhất 切thiết 。 順thuận 流lưu 轉chuyển 法pháp 令linh 諸chư 有hữu 情tình 。 流lưu 轉chuyển 生sanh 死tử 。 雖tuy 惑hoặc 業nghiệp 生sanh 皆giai 是thị 流lưu 轉chuyển 。 而nhi 趣thú 是thị 果quả 勝thắng 故cố 偏thiên 說thuyết 。 或hoặc 諸chư 趣thú 言ngôn 通thông 能năng 所sở 趣thú 。 諸chư 趣thú 資tư 具cụ 亦diệc 得đắc 趣thú 名danh 。 諸chư 惑hoặc 業nghiệp 生sanh 皆giai 依y 此thử 識thức 。 是thị 與dữ 流lưu 轉chuyển 作tác 依y 持trì 用dụng 。 及cập 涅Niết 槃Bàn 證chứng 得đắc 者giả 由do 有hữu 此thử 識thức 故cố 有hữu 涅Niết 槃Bàn 證chứng 得đắc 。 謂vị 由do 有hữu 此thử 第đệ 八bát 識thức 故cố 。 執chấp 持trì 一nhất 切thiết 。 順thuận 還hoàn 滅diệt 法pháp 令linh 修tu 行hành 者giả 。 證chứng 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。 此thử 中trung 但đãn 說thuyết 能năng 證chứng 得đắc 道Đạo 。 涅Niết 槃Bàn 不bất 依y 此thử 識thức 有hữu 故cố 。 或hoặc 此thử 但đãn 說thuyết 所sở 證chứng 涅Niết 槃Bàn 。 是thị 修tu 行hành 者giả 。 正chánh 所sở 求cầu 故cố 。 或hoặc 此thử 雙song 說thuyết 涅Niết 槃Bàn 與dữ 道đạo 。 俱câu 是thị 還hoàn 滅diệt 品phẩm 類loại 攝nhiếp 故cố 。 謂vị 涅Niết 槃Bàn 言ngôn 顯hiển 所sở 證chứng 滅diệt 。 後hậu 證chứng 得đắc 言ngôn 顯hiển 能năng 得đắc 道Đạo 。 由do 能năng 斷đoạn 道đạo 斷đoạn 所sở 斷đoạn 惑hoặc 究cứu 竟cánh 盡tận 位vị 證chứng 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。 能năng 所sở 斷đoạn 證chứng 皆giai 依y 此thử 識thức 。 是thị 與dữ 還hoàn 滅diệt 作tác 依y 持trì 用dụng 。 又hựu 此thử 頌tụng 中trung 初sơ 句cú 顯hiển 示thị 此thử 識thức 自tự 性tánh 無vô 始thỉ 恆hằng 有hữu 。 後hậu 三tam 顯hiển 與dữ 雜tạp 染nhiễm 清thanh 淨tịnh 。 二nhị 法pháp 總tổng 別biệt 。 為vi 所sở 依y 止chỉ 。 雜tạp 染nhiễm 法pháp 者giả 謂vị 苦khổ 集Tập 諦Đế 。 即tức 所sở 能năng 趣thú 生sanh 及cập 業nghiệp 惑hoặc 。 清thanh 淨tịnh 法Pháp 者giả 。 謂vị 滅diệt 道Đạo 諦Đế 。 即tức 所sở 能năng 證chứng 涅Niết 槃Bàn 及cập 道đạo 。 彼bỉ 二nhị 皆giai 依y 此thử 識thức 而nhi 有hữu 。 依y 轉chuyển 識thức 等đẳng 理lý 不bất 成thành 故cố 。 或hoặc 復phục 初sơ 句cú 顯hiển 此thử 識thức 體thể 無vô 始thỉ 相tương 續tục 。 後hậu 三tam 顯hiển 與dữ 三tam 種chủng 自tự 性tánh 。 為vi 所sở 依y 止chỉ 。 謂vị 依y 他tha 起khởi 遍biến 計kế 所sở 執chấp 。 圓viên 成thành 實thật 性tánh 。 如như 次thứ 應ưng 知tri 。 今kim 此thử 頌tụng 中trung 諸chư 所sở 說thuyết 義nghĩa 離ly 第đệ 八bát 識thức 皆giai 不bất 得đắc 有hữu 。 即tức 彼bỉ 經kinh 中trung 。 復phục 作tác 是thị 說thuyết 。
由do 攝nhiếp 藏tạng 諸chư 法pháp 。 一nhất 切thiết 種chủng 子tử 識thức 。
故cố 名danh 阿a 賴lại 耶da 。 勝thắng 者giả 我ngã 開khai 示thị 。
由do 此thử 本bổn 識thức 具cụ 諸chư 種chủng 子tử 故cố 能năng 攝nhiếp 藏tạng 。 諸chư 雜tạp 染nhiễm 法pháp 。 依y 斯tư 建kiến 立lập 阿a 賴lại 耶da 名danh 。 非phi 如như 勝thắng 性tánh 轉chuyển 為vi 大đại 等đẳng 。 種chủng 子tử 與dữ 果quả 體thể 非phi 一nhất 故cố 。 能năng 依y 所sở 依y 俱câu 生sanh 滅diệt 故cố 。 與dữ 雜tạp 染nhiễm 法pháp 互hỗ 相tương 攝nhiếp 藏tạng 。 亦diệc 為vi 有hữu 情tình 執chấp 藏tạng 為vi 我ngã 。 故cố 說thuyết 此thử 識thức 名danh 阿a 賴lại 耶da 。 已dĩ 入nhập 見kiến 道đạo 諸chư 菩Bồ 薩Tát 眾chúng 。 得đắc 真chân 現hiện 觀quán 名danh 為vi 勝thắng 者giả 。 彼bỉ 能năng 證chứng 解giải 。 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 故cố 我ngã 世Thế 尊Tôn 正chánh 為vi 開khai 示thị 。 或hoặc 諸chư 菩Bồ 薩Tát 皆giai 名danh 勝thắng 者giả 。 雖tuy 見kiến 道đạo 前tiền 未vị 能năng 證chứng 解giải 。 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 而nhi 能năng 信tín 解giải 求cầu 彼bỉ 轉chuyển 依y 。 故cố 亦diệc 為vi 說thuyết 。 非phi 諸chư 轉chuyển 識thức 有hữu 如như 是thị 義nghĩa 。 解giải 深thâm 密mật 經kinh 。 亦diệc 作tác 是thị 說thuyết 。
阿a 陀đà 那na 識thức 甚thậm 深thâm 細tế 。 一nhất 切thiết 種chủng 子tử 如như 瀑bộc 流lưu 。
我ngã 於ư 凡phàm 愚ngu 不bất 開khai 演diễn 。 恐khủng 彼bỉ 分phân 別biệt 執chấp 為vi 我ngã 。
以dĩ 能năng 執chấp 持trì 諸chư 法pháp 種chủng 子tử 。 及cập 能năng 執chấp 受thọ 色sắc 根căn 依y 處xứ 。 亦diệc 能năng 執chấp 取thủ 結kết 生sanh 相tương 續tục 。 故cố 說thuyết 此thử 識thức 名danh 阿a 陀đà 那na 。 無vô 性tánh 有hữu 情tình 不bất 能năng 窮cùng 底để 故cố 說thuyết 甚thậm 深thâm 。 趣thú 寂tịch 種chủng 性tánh 不bất 能năng 通thông 達đạt 。 故cố 名danh 甚thậm 細tế 。 是thị 一nhất 切thiết 法pháp 。 真chân 實thật 種chủng 子tử 。 緣duyên 擊kích 便tiện 生sanh 轉chuyển 識thức 波ba 浪lãng 恆hằng 無vô 間gián 斷đoạn 猶do 如như 瀑bộc 流lưu 。 凡phàm 即tức 無vô 性tánh 。 愚ngu 即tức 趣thú 寂tịch 。 恐khủng 彼bỉ 於ư 此thử 起khởi 分phân 別biệt 執chấp 墮đọa 諸chư 惡ác 趣thú 。 障chướng 生sanh 聖thánh 道Đạo 。 故cố 我ngã 世Thế 尊Tôn 不bất 為vi 開khai 演diễn 。 唯duy 第đệ 八bát 識thức 。 有hữu 如như 是thị 相tướng 。 入nhập 楞lăng 伽già 經kinh 。 亦diệc 作tác 是thị 說thuyết 。
如như 海hải 遇ngộ 風phong 緣duyên 。 起khởi 種chủng 種chủng 波ba 浪lãng 。
現hiện 前tiền 作tác 用dụng 轉chuyển 。 無vô 有hữu 間gián 斷đoạn 時thời 。
藏tạng 識thức 海hải 亦diệc 然nhiên 。 境cảnh 等đẳng 風phong 所sở 擊kích 。
恆hằng 起khởi 諸chư 識thức 浪lãng 。 現hiện 前tiền 作tác 用dụng 轉chuyển 。
眼nhãn 等đẳng 諸chư 識thức 無vô 如như 大đại 海hải 恆hằng 相tương 續tục 轉chuyển 起khởi 諸chư 識thức 浪lãng 。 故cố 知tri 別biệt 有hữu 第đệ 八bát 識thức 性tánh 。 此thử 等đẳng 無vô 量lượng 大Đại 乘Thừa 經Kinh 中trung 。 皆giai 別biệt 說thuyết 有hữu 此thử 第đệ 八bát 識thức 。 諸chư 大Đại 乘Thừa 經Kinh 皆giai 順thuận 無vô 我ngã 違vi 數số 取thủ 趣thú 。 棄khí 背bội 流lưu 轉chuyển 趣thú 向hướng 還hoàn 滅diệt 。 讚tán 佛Phật 法Pháp 僧Tăng 。 毀hủy 諸chư 外ngoại 道đạo 。 表biểu 蘊uẩn 等đẳng 法pháp 遮già 勝thắng 性tánh 等đẳng 。 樂nhạo 大Đại 乘Thừa 者giả 。 許hứa 能năng 顯hiển 示thị 無vô 顛điên 倒đảo 理lý 契Khế 經Kinh 攝nhiếp 故cố 。 如như 增tăng 壹nhất 等đẳng 至chí 教giáo 量lượng 攝nhiếp 。 又hựu 聖thánh 慈Từ 氏Thị 以dĩ 七thất 種chủng 因nhân 證chứng 大Đại 乘Thừa 經Kinh 。 真chân 是thị 佛Phật 說thuyết 。 一nhất 先tiên 不bất 記ký 故cố 。 若nhược 大Đại 乘Thừa 經Kinh 佛Phật 滅diệt 度độ 後hậu 。 有hữu 餘dư 為vi 壞hoại 正Chánh 法Pháp 故cố 說thuyết 。 何hà 故cố 世Thế 尊Tôn 。 非phi 如như 當đương 起khởi 諸chư 可khả 怖bố 事sự 先tiên 預dự 記ký 別biệt 。 二nhị 本bổn 俱câu 行hành 故cố 。 大đại 小Tiểu 乘Thừa 教giáo 本bổn 來lai 俱câu 行hành 。 寧ninh 知tri 大Đại 乘Thừa 獨độc 非phi 佛Phật 說thuyết 。 三tam 非phi 餘dư 境cảnh 故cố 。 大Đại 乘Thừa 所sở 說thuyết 廣quảng 大đại 甚thậm 深thâm 。 非phi 外ngoại 道đạo 等đẳng 思tư 量lượng 境cảnh 界giới 。 彼bỉ 經kinh 論luận 中trung 曾tằng 所sở 未vị 說thuyết 。 設thiết 為vi 彼bỉ 說thuyết 亦diệc 不bất 信tín 受thọ 。 故cố 大Đại 乘Thừa 經Kinh 非phi 非phi 佛Phật 說thuyết 。 四tứ 應ưng 極cực 成thành 故cố 。 若nhược 謂vị 大Đại 乘Thừa 是thị 餘dư 佛Phật 說thuyết 非phi 今kim 佛Phật 語ngữ 。 則tắc 大Đại 乘Thừa 教giáo 是thị 佛Phật 所sở 說thuyết 。 其kỳ 理lý 極cực 成thành 。 五ngũ 有hữu 無vô 有hữu 故cố 。 若nhược 有hữu 大Đại 乘Thừa 即tức 應ưng 信tín 此thử 諸chư 大Đại 乘Thừa 教giáo 。 是thị 佛Phật 所sở 說thuyết 。 離ly 此thử 大Đại 乘Thừa 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 若nhược 無vô 大Đại 乘Thừa 聲Thanh 聞Văn 乘Thừa 教giáo 。 亦diệc 應ưng 非phi 有hữu 。 以dĩ 離ly 大Đại 乘Thừa 決quyết 定định 無vô 有hữu 得đắc 成thành 佛Phật 義nghĩa 。 誰thùy 出xuất 於ư 世thế 。 說thuyết 聲Thanh 聞Văn 乘Thừa 。 故cố 聲Thanh 聞Văn 乘thừa 是thị 佛Phật 所sở 說thuyết 。 非phi 大Đại 乘Thừa 教giáo 不bất 應ưng 正chánh 理lý 。 六lục 能năng 對đối 治trị 故cố 。 依y 大Đại 乘Thừa 經Kinh 勤cần 修tu 行hành 者giả 皆giai 能năng 引dẫn 得đắc 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 能năng 正chánh 對đối 治trị 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 故cố 應ưng 信tín 此thử 是thị 佛Phật 所sở 說thuyết 。 七thất 義nghĩa 異dị 文văn 故cố 。 大Đại 乘Thừa 所sở 說thuyết 意ý 趣thú 甚thậm 深thâm 。 不bất 可khả 隨tùy 文văn 而nhi 取thủ 其kỳ 義nghĩa 便tiện 生sanh 誹phỉ 謗báng 。 謂vị 非phi 佛Phật 語ngữ 。 是thị 故cố 大Đại 乘Thừa 真chân 是thị 佛Phật 說thuyết 。 如như 莊trang 嚴nghiêm 論luận 頌tụng 此thử 義nghĩa 言ngôn 。
先tiên 不bất 記ký 俱câu 行hành 。 非phi 餘dư 所sở 行hành 境cảnh 。
極cực 成thành 有hữu 無vô 有hữu 。 對đối 治trị 異dị 文văn 故cố 。
餘dư 部bộ 經kinh 中trung 亦diệc 密mật 意ý 說thuyết 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 有hữu 別biệt 自tự 性tánh 。 謂vị 大đại 眾chúng 部bộ 阿a 笈cấp 摩ma 中trung 密mật 意ý 說thuyết 此thử 名danh 根căn 本bổn 識thức 。 是thị 眼nhãn 識thức 等đẳng 所sở 依y 止chỉ 故cố 。 譬thí 如như 樹thụ 根căn 是thị 莖hành 等đẳng 本bổn 。 非phi 眼nhãn 等đẳng 識thức 有hữu 如như 是thị 義nghĩa 。 上thượng 坐tọa 部bộ 經kinh 分phân 別biệt 論luận 者giả 俱câu 密mật 意ý 說thuyết 此thử 名danh 有hữu 分phần/phân 識thức 。 有hữu 謂vị 三tam 有hữu 。 分phân 是thị 因nhân 義nghĩa 唯duy 此thử 恆hằng 遍biến 為vi 三tam 有hữu 因nhân 。 化hóa 地địa 部bộ 說thuyết 此thử 名danh 窮cùng 生sanh 死tử 蘊uẩn 。 離ly 第đệ 八bát 識thức 無vô 別biệt 蘊uẩn 法pháp 窮cùng 生sanh 死tử 際tế 無vô 間gián 斷đoạn 時thời 。 謂vị 無vô 色sắc 界giới 諸chư 色sắc 間gian 斷đoạn 。 無vô 想tưởng 天thiên 等đẳng 餘dư 心tâm 等đẳng 滅diệt 。 不bất 相tương 應ứng 行hành 。 離ly 色sắc 心tâm 等đẳng 無vô 別biệt 自tự 體thể 。 已dĩ 極cực 成thành 故cố 。 唯duy 此thử 識thức 名danh 窮cùng 生sanh 死tử 蘊uẩn 。 說thuyết 一nhất 切thiết 有hữu 部bộ 增tăng 壹nhất 經kinh 中trung 亦diệc 密mật 意ý 說thuyết 此thử 名danh 阿a 賴lại 耶da 。 謂vị 愛ái 阿a 賴lại 耶da 。 樂nhạo/nhạc/lạc 阿a 賴lại 耶da 。 欣hân 阿a 賴lại 耶da 。 憙hí 阿a 賴lại 耶da 。 謂vị 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 是thị 貪tham 總tổng 別biệt 三tam 世thế 境cảnh 故cố 立lập 此thử 四tứ 名danh 。 有hữu 情tình 執chấp 為vi 真chân 自tự 內nội 我ngã 。 乃nãi 至chí 未vị 斷đoạn 恆hằng 生sanh 愛ái 著trước 故cố 。 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 是thị 真chân 愛ái 著trước 處xứ 。 不bất 應ưng 執chấp 餘dư 五ngũ 取thủ 蘊uẩn 等đẳng 。 謂vị 生sanh 一nhất 向hướng 苦khổ 受thọ 處xứ 者giả 於ư 餘dư 五ngũ 取thủ 蘊uẩn 。 不bất 生sanh 愛ái 著trước 。 彼bỉ 恆hằng 厭yếm 逆nghịch 餘dư 五ngũ 取thủ 蘊uẩn 念niệm 我ngã 何hà 時thời 當đương 捨xả 此thử 命mạng 此thử 眾chúng 同đồng 分phần 。 此thử 苦khổ 身thân 心tâm 令linh 我ngã 自tự 在tại 。 受thọ 快khoái 樂lạc 故cố 。 五ngũ 欲dục 亦diệc 非phi 真chân 愛ái 著trước 處xứ 。 謂vị 離ly 欲dục 者giả 於ư 五ngũ 妙diệu 欲dục 雖tuy 不bất 貪tham 著trước 而nhi 愛ái 我ngã 故cố 。 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 亦diệc 非phi 真chân 愛ái 著trước 處xứ 。 謂vị 離ly 第đệ 三tam 靜tĩnh 慮lự 染nhiễm 者giả 雖tuy 厭yếm 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 而nhi 愛ái 我ngã 故cố 。 身thân 見kiến 亦diệc 非phi 真chân 愛ái 著trước 處xứ 。 謂vị 非phi 無Vô 學Học 信tín 無vô 我ngã 者giả 雖tuy 於ư 身thân 見kiến 不bất 生sanh 貪tham 著trước 。 而nhi 於ư 內nội 我ngã 猶do 生sanh 愛ái 故cố 。 轉chuyển 識thức 等đẳng 亦diệc 非phi 真chân 愛ái 著trước 處xứ 。 謂vị 非phi 無Vô 學Học 求cầu 滅diệt 心tâm 者giả 雖tuy 厭yếm 轉chuyển 識thức 等đẳng 而nhi 愛ái 我ngã 故cố 。 色sắc 身thân 亦diệc 非phi 真chân 愛ái 著trước 處xứ 。 離ly 色sắc 染nhiễm 者giả 雖tuy 厭yếm 色sắc 身thân 而nhi 愛ái 我ngã 故cố 。 不bất 相tương 應ứng 行hành 。 離ly 色sắc 心tâm 等đẳng 無vô 別biệt 自tự 體thể 。 是thị 故cố 亦diệc 非phi 真chân 愛ái 著trước 處xứ 。 異dị 生sanh 有hữu 學học 起khởi 我ngã 愛ái 時thời 雖tuy 於ư 餘dư 蘊uẩn 有hữu 愛ái 非phi 愛ái 而nhi 於ư 此thử 識thức 我ngã 愛ái 定định 生sanh 。 故cố 唯duy 此thử 是thị 真chân 愛ái 著trước 處xứ 。 由do 是thị 彼bỉ 說thuyết 阿a 賴lại 耶da 名danh 。 定định 唯duy 顯hiển 此thử 。 阿a 賴lại 耶da 識thức 。
已dĩ 引dẫn 聖thánh 教giáo 當đương 顯hiển 正chánh 理lý 。 謂vị 契Khế 經Kinh 說thuyết 雜tạp 染nhiễm 清thanh 淨tịnh 。 諸chư 法pháp 種chủng 子tử 之chi 所sở 集tập 起khởi 。 故cố 名danh 為vi 心tâm 。 若nhược 無vô 此thử 識thức 彼bỉ 持trì 種chủng 心tâm 不bất 應ưng 有hữu 故cố 。 謂vị 諸chư 轉chuyển 識thức 在tại 滅diệt 定định 等đẳng 有hữu 間gian 斷đoạn 故cố 。 根căn 境cảnh 作tác 意ý 善thiện 等đẳng 類loại 別biệt 易dị 脫thoát 起khởi 故cố 。 如như 電điện 光quang 等đẳng 不bất 堅kiên 住trụ 故cố 。 非phi 可khả 熏huân 習tập 。 不bất 能năng 持trì 種chủng 。 非phi 染nhiễm 淨tịnh 種chủng 所sở 集tập 起khởi 心tâm 。 此thử 識thức 一nhất 類loại 恆hằng 無vô 間gián 斷đoạn 如như 苣cự 蕂vừng 等đẳng 。 堅kiên 住trụ 可khả 熏huân 。 契khế 當đương 彼bỉ 經kinh 所sở 說thuyết 心tâm 義nghĩa 。
若nhược 不bất 許hứa 有hữu 能năng 持trì 種chủng 心tâm 。 非phi 但đãn 違vi 經kinh 亦diệc 違vi 正chánh 理lý 。 謂vị 諸chư 所sở 起khởi 染nhiễm 淨tịnh 品phẩm 法pháp 無vô 所sở 熏huân 故cố 不bất 熏huân 成thành 種chủng 則tắc 應ưng 所sở 起khởi 。 唐đường 捐quyên 其kỳ 功công 。 染nhiễm 淨tịnh 起khởi 時thời 既ký 無vô 因nhân 種chủng 。 應ưng 同đồng 外ngoại 道đạo 執chấp 自tự 然nhiên 生sanh 。 色sắc 不bất 相tương 應ứng 非phi 心tâm 性tánh 故cố 。 如như 聲thanh 光quang 等đẳng 理lý 非phi 染nhiễm 淨tịnh 內nội 法pháp 所sở 熏huân 。 豈khởi 能năng 持trì 種chủng 。
又hựu 彼bỉ 離ly 識thức 無vô 實thật 自tự 性tánh 寧ninh 可khả 執chấp 為vi 內nội 種chủng 依y 止chỉ 。 轉chuyển 識thức 相tương 應ứng 諸chư 心tâm 所sở 法pháp 。 如như 識thức 間gian 斷đoạn 易dị 脫thoát 起khởi 故cố 。 不bất 自tự 在tại 故cố 。 非phi 心tâm 性tánh 故cố 。 不bất 能năng 持trì 種chủng 亦diệc 不bất 受thọ 熏huân 。 故cố 持trì 種chủng 心tâm 理lý 應ưng 別biệt 有hữu 。 有hữu 說thuyết 六lục 識thức 無vô 始thỉ 時thời 來lai 。 依y 根căn 境cảnh 等đẳng 前tiền 後hậu 分phần/phân 位vị 事sự 雖tuy 轉chuyển 變biến 而nhi 類loại 無vô 別biệt 。 是thị 所sở 熏huân 習tập 能năng 持trì 種chủng 子tử 。 由do 斯tư 染nhiễm 淨tịnh 因nhân 果quả 皆giai 成thành 。 何hà 要yếu 執chấp 有hữu 第đệ 八bát 識thức 性tánh 。 彼bỉ 言ngôn 無vô 義nghĩa 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 執chấp 類loại 是thị 實thật 則tắc 同đồng 外ngoại 道đạo 。 許hứa 類loại 是thị 假giả 便tiện 無vô 勝thắng 用dụng 應ưng 不bất 能năng 持trì 內nội 法pháp 實thật 種chủng 。 又hựu 執chấp 識thức 類loại 何hà 性tánh 所sở 攝nhiếp 。 若nhược 是thị 善thiện 惡ác 應ưng 不bất 受thọ 熏huân 。 許hứa 有hữu 記ký 故cố 。 猶do 如như 擇trạch 滅diệt 。 若nhược 是thị 無vô 記ký 善thiện 惡ác 心tâm 時thời 無vô 無vô 記ký 心tâm 此thử 類loại 應ưng 斷đoạn 。 非phi 事sự 善thiện 惡ác 類loại 可khả 無vô 記ký 。 別biệt 類loại 必tất 同đồng 別biệt 事sự 性tánh 故cố 。 又hựu 無vô 心tâm 位vị 此thử 類loại 定định 無vô 。 既ký 有hữu 間gian 斷đoạn 性tánh 非phi 堅kiên 住trụ 。 如như 何hà 可khả 執chấp 持trì 種chủng 受thọ 熏huân 。 又hựu 阿A 羅La 漢Hán 或hoặc 異dị 生sanh 心tâm 識thức 類loại 同đồng 故cố 應ưng 為vi 諸chư 染nhiễm 無vô 漏lậu 法pháp 熏huân 。 許hứa 便tiện 有hữu 失thất 。 又hựu 眼nhãn 等đẳng 根căn 或hoặc 所sở 餘dư 法pháp 與dữ 眼nhãn 等đẳng 識thức 根căn 法pháp 類loại 同đồng 應ưng 互hỗ 相tương 熏huân 。 然nhiên 汝nhữ 不bất 許hứa 。 故cố 不bất 應ưng 執chấp 識thức 類loại 受thọ 熏huân 。 又hựu 六lục 識thức 身thân 若nhược 事sự 若nhược 類loại 。 前tiền 後hậu 二nhị 念niệm 既ký 不bất 俱câu 有hữu 如như 隔cách 念niệm 者giả 非phi 互hỗ 相tương 熏huân 。 能năng 熏huân 所sở 熏huân 必tất 俱câu 時thời 故cố 。 執chấp 唯duy 六lục 識thức 俱câu 時thời 轉chuyển 者giả 。 由do 前tiền 理lý 趣thú 既ký 非phi 所sở 熏huân 。 故cố 彼bỉ 亦diệc 無vô 能năng 持trì 種chủng 義nghĩa 。 有hữu 執chấp 色sắc 心tâm 自tự 類loại 無vô 間gian 前tiền 為vi 後hậu 種chủng 因nhân 果quả 義nghĩa 立lập 。 故cố 先tiên 所sở 說thuyết 為vi 證chứng 不bất 成thành 。 彼bỉ 執chấp 非phi 理lý 無vô 熏huân 習tập 故cố 。 謂vị 彼bỉ 自tự 類loại 既ký 無vô 熏huân 習tập 。 如như 何hà 可khả 執chấp 前tiền 為vi 後hậu 種chủng 。 又hựu 間gian 斷đoạn 者giả 應ưng 不bất 更cánh 生sanh 。 二Nhị 乘Thừa 無Vô 學Học 應ưng 無vô 後hậu 蘊uẩn 。 死tử 位vị 色sắc 心tâm 為vi 後hậu 種chủng 故cố 。 亦diệc 不bất 應ưng 執chấp 色sắc 心tâm 展triển 轉chuyển 互hỗ 為vi 種chủng 生sanh 。 轉chuyển 識thức 色sắc 等đẳng 非phi 所sở 熏huân 習tập 前tiền 已dĩ 說thuyết 故cố 。 有hữu 說thuyết 三tam 世thế 諸chư 法pháp 皆giai 有hữu 。 因nhân 果quả 感cảm 赴phó 無vô 不bất 皆giai 成thành 。 何hà 勞lao 執chấp 有hữu 能năng 持trì 種chủng 識thức 。 然nhiên 經kinh 說thuyết 心tâm 為vi 種chủng 子tử 者giả 起khởi 染nhiễm 淨tịnh 法pháp 勢thế 用dụng 強cường/cưỡng 故cố 。 彼bỉ 說thuyết 非phi 理lý 。 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 非phi 常thường 非phi 現hiện 如như 空không 花hoa 等đẳng 。 非phi 實thật 有hữu 故cố 。 又hựu 無vô 作tác 用dụng 不bất 可khả 執chấp 為vi 因nhân 緣duyên 性tánh 故cố 。 若nhược 無vô 能năng 持trì 染nhiễm 淨tịnh 種chủng 識thức 一nhất 切thiết 因nhân 果quả 。 皆giai 不bất 得đắc 成thành 。 有hữu 執chấp 大Đại 乘Thừa 遣khiển 相tương/tướng 空không 理lý 。 為vi 究cứu 竟cánh 者giả 。 依y 似tự 比tỉ 量lượng 撥bát 無vô 此thử 識thức 。 及cập 一nhất 切thiết 法pháp 。 彼bỉ 特đặc 違vi 害hại 前tiền 所sở 引dẫn 經kinh 。 智trí 斷đoạn 證chứng 修tu 染nhiễm 淨tịnh 因nhân 果quả 皆giai 執chấp 非phi 實thật 。 成thành 大đại 邪tà 見kiến 。 外ngoại 道đạo 毀hủy 謗báng 染nhiễm 淨tịnh 因nhân 果quả 亦diệc 不bất 謂vị 全toàn 無vô 。 但đãn 執chấp 非phi 實thật 故cố 。 若nhược 一nhất 切thiết 法pháp 。 皆giai 非phi 實thật 有hữu 。 菩Bồ 薩Tát 不bất 應ưng 。 為vi 捨xả 生sanh 死tử 精tinh 勤cần 修tu 集tập 。 菩Bồ 提Đề 資tư 糧lương 。 誰thùy 有hữu 智trí 者giả 。 為vi 除trừ 幻huyễn 敵địch 求cầu 石thạch 女nữ 兒nhi 用dụng 為vi 軍quân 旅lữ 。 故cố 應ưng 信tín 有hữu 能năng 持trì 種chủng 心tâm 依y 之chi 建kiến 立lập 染nhiễm 淨tịnh 因nhân 果quả 。 彼bỉ 心tâm 即tức 是thị 此thử 第đệ 八bát 識thức 。
又hựu 契Khế 經Kinh 說thuyết 有hữu 異dị 熟thục 心tâm 善thiện 惡ác 業nghiệp 感cảm 。 若nhược 無vô 此thử 識thức 彼bỉ 異dị 熟thục 心tâm 不bất 應ưng 有hữu 故cố 。 謂vị 眼nhãn 等đẳng 識thức 有hữu 間gian 斷đoạn 故cố 。 非phi 一nhất 切thiết 時thời 是thị 業nghiệp 果quả 故cố 。 如như 電điện 光quang 等đẳng 非phi 異dị 熟thục 心tâm 。 異dị 熟thục 不bất 應ưng 斷đoạn 已dĩ 更cánh 續tục 。 彼bỉ 命mạng 根căn 等đẳng 無vô 斯tư 事sự 故cố 。 眼nhãn 等đẳng 六lục 識thức 業nghiệp 所sở 感cảm 者giả 猶do 如như 聲thanh 等đẳng 。 非phi 恆hằng 續tục 故cố 。 是thị 異dị 熟thục 生sanh 非phi 真chân 異dị 熟thục 。 定định 應ưng 許hứa 有hữu 真chân 異dị 熟thục 心tâm 酬thù 牽khiên 引dẫn 業nghiệp 遍biến 而nhi 無vô 斷đoạn 變biến 為vi 身thân 器khí 作tác 有hữu 情tình 依y 。 身thân 器khí 離ly 心tâm 理lý 非phi 有hữu 故cố 。 不bất 相tương 應ứng 法pháp 。 無vô 實thật 體thể 故cố 。 諸chư 轉chuyển 識thức 等đẳng 非phi 恆hằng 有hữu 故cố 。 若nhược 無vô 此thử 心tâm 誰thùy 變biến 身thân 器khí 。 復phục 依y 何hà 法Pháp 。 恆hằng 立lập 有hữu 情tình 。 又hựu 在tại 定định 中trung 或hoặc 不bất 在tại 定định 有hữu 別biệt 思tư 慮lự 無vô 思tư 慮lự 時thời 理lý 有hữu 眾chúng 多đa 身thân 受thọ 生sanh 起khởi 。 此thử 若nhược 無vô 者giả 不bất 應ưng 後hậu 時thời 。 身thân 有hữu 怡di 適thích 或hoặc 復phục 勞lao 損tổn 。 若nhược 不bất 恆hằng 有hữu 真chân 異dị 熟thục 心tâm 。 彼bỉ 位vị 如như 何hà 有hữu 此thử 身thân 受thọ 。 非phi 佛Phật 起khởi 餘dư 善thiện 心tâm 等đẳng 位vị 。 必tất 應ưng 現hiện 起khởi 真chân 異dị 熟thục 心tâm 。 如như 許hứa 起khởi 彼bỉ 時thời 。 非phi 佛Phật 有hữu 情tình 故cố 。 由do 是thị 恆hằng 有hữu 真chân 異dị 熟thục 心tâm 。 彼bỉ 心tâm 即tức 是thị 此thử 第đệ 八bát 識thức 。
又hựu 契Khế 經Kinh 說thuyết 有hữu 情tình 流lưu 轉chuyển 五ngũ 趣thú 四tứ 生sanh 。 若nhược 無vô 此thử 識thức 彼bỉ 趣thú 生sanh 體thể 不bất 應ưng 有hữu 故cố 。 謂vị 要yếu 實thật 有hữu 。 恆hằng 遍biến 無vô 雜tạp 。 彼bỉ 法pháp 可khả 立lập 正chánh 實thật 趣thú 生sanh 。 非phi 異dị 熟thục 法pháp 趣thú 生sanh 雜tạp 亂loạn 住trụ 此thử 起khởi 餘dư 趣thú 生sanh 法pháp 故cố 。 諸chư 異dị 熟thục 色sắc 及cập 五ngũ 識thức 中trung 業nghiệp 所sở 感cảm 者giả 不bất 遍biến 趣thú 生sanh 。 無vô 色sắc 界giới 中trung 。 全toàn 無vô 彼bỉ 故cố 。 諸chư 生sanh 得đắc 善thiện 及cập 意ý 識thức 中trung 業nghiệp 所sở 感cảm 者giả 。 雖tuy 遍biến 趣thú 生sanh 起khởi 無vô 雜tạp 亂loạn 而nhi 不bất 恆hằng 有hữu 。 不bất 相tương 應ứng 行hành 。 無vô 實thật 自tự 體thể 。 皆giai 不bất 可khả 立lập 正chánh 實thật 趣thú 生sanh 。 唯duy 異dị 熟thục 心tâm 及cập 彼bỉ 心tâm 所sở 實thật 恆hằng 遍biến 無vô 雜tạp 。 是thị 正chánh 實thật 趣thú 生sanh 。 此thử 心tâm 若nhược 無vô 生sanh 無vô 色sắc 界giới 。 起khởi 善thiện 等đẳng 位vị 應ưng 非phi 趣thú 生sanh 。 設thiết 許hứa 趣thú 生sanh 攝nhiếp 諸chư 有hữu 漏lậu 生sanh 無vô 色sắc 界giới 。 起khởi 無vô 漏lậu 心tâm 。 應ưng 非phi 趣thú 生sanh 便tiện 違vi 正chánh 理lý 。 勿vật 有hữu 前tiền 過quá 及cập 有hữu 此thử 失thất 故cố 。 唯duy 異dị 熟thục 法pháp 是thị 正chánh 實thật 趣thú 生sanh 。 由do 是thị 如Như 來Lai 。 非phi 趣thú 生sanh 攝nhiếp 。 佛Phật 無vô 異dị 熟thục 無vô 記ký 法pháp 故cố 。 亦diệc 非phi 界giới 攝nhiếp 非phi 有hữu 漏lậu 故cố 。 世Thế 尊Tôn 已dĩ 捨xả 苦khổ 集Tập 諦Đế 故cố 。 諸chư 戲hí 論luận 種chủng 已dĩ 永vĩnh 斷đoạn 故cố 。 正chánh 實thật 趣thú 生sanh 既ký 唯duy 異dị 熟thục 心tâm 及cập 心tâm 所sở 。 彼bỉ 心tâm 心tâm 所sở 離ly 第đệ 八bát 識thức 理lý 不bất 得đắc 成thành 。 故cố 知tri 別biệt 有hữu 此thử 第đệ 八bát 識thức 。
又hựu 契Khế 經Kinh 說thuyết 有hữu 色sắc 根căn 身thân 是thị 有hữu 執chấp 受thọ 。 若nhược 無vô 此thử 識thức 彼bỉ 能năng 執chấp 受thọ 不bất 應ưng 有hữu 故cố 。 謂vị 五ngũ 色sắc 根căn 及cập 彼bỉ 依y 處xứ 。 唯duy 現hiện 在tại 世thế 是thị 有hữu 執chấp 受thọ 彼bỉ 定định 由do 有hữu 能năng 執chấp 受thọ 心tâm 。 唯duy 異dị 熟thục 心tâm 先tiên 業nghiệp 所sở 引dẫn 非phi 善thiện 染nhiễm 等đẳng 。 一nhất 類loại 能năng 遍biến 相tương 續tục 執chấp 受thọ 有hữu 色sắc 根căn 身thân 。 眼nhãn 等đẳng 轉chuyển 識thức 無vô 如như 是thị 義nghĩa 。 此thử 言ngôn 意ý 顯hiển 眼nhãn 等đẳng 轉chuyển 識thức 皆giai 無vô 一nhất 類loại 能năng 遍biến 相tương 續tục 執chấp 受thọ 自tự 內nội 有hữu 色sắc 根căn 身thân 。 非phi 顯hiển 能năng 執chấp 受thọ 唯duy 異dị 熟thục 心tâm 。 勿vật 諸chư 佛Phật 色sắc 身thân 。 無vô 執chấp 受thọ 故cố 。 然nhiên 能năng 執chấp 受thọ 有hữu 漏lậu 色sắc 身thân 唯duy 異dị 熟thục 心tâm 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。 謂vị 諸chư 轉chuyển 識thức 現hiện 緣duyên 起khởi 故cố 。 如như 聲thanh 風phong 等đẳng 。 彼bỉ 善thiện 染nhiễm 等đẳng 非phi 業nghiệp 引dẫn 故cố 。 如như 非phi 擇trạch 滅diệt 。 異dị 熟thục 生sanh 者giả 非phi 異dị 熟thục 故cố 。 非phi 遍biến 依y 故cố 。 不bất 相tương 續tục 故cố 。 如như 電điện 光quang 等đẳng 。 不bất 能năng 執chấp 受thọ 有hữu 漏lậu 色sắc 身thân 。 諸chư 心tâm 識thức 言ngôn 亦diệc 攝nhiếp 心tâm 所sở 。 定định 相tương 應ứng 故cố 如như 唯duy 識thức 言ngôn 。 非phi 諸chư 色sắc 根căn 不bất 相tương 應ứng 行hành 。 可khả 能năng 執chấp 受thọ 有hữu 色sắc 根căn 身thân 。 無vô 所sở 緣duyên 故cố 。 如như 虛hư 空không 等đẳng 。 故cố 應ưng 別biệt 有hữu 能năng 執chấp 受thọ 心tâm 。 彼bỉ 心tâm 即tức 是thị 此thử 第đệ 八bát 識thức 。
又hựu 契Khế 經Kinh 說thuyết 壽thọ 煖noãn 識thức 三tam 更cánh 互hỗ 依y 持trì 得đắc 相tương 續tục 住trụ 。 若nhược 無vô 此thử 識thức 能năng 持trì 壽thọ 煖noãn 令linh 久cửu 住trụ 識thức 不bất 應ưng 有hữu 故cố 。 謂vị 諸chư 轉chuyển 識thức 有hữu 間gian 有hữu 轉chuyển 如như 聲thanh 風phong 等đẳng 。 無vô 恆hằng 持trì 用dụng 不bất 可khả 立lập 為vi 持trì 壽thọ 煖noãn 識thức 。 唯duy 異dị 熟thục 。 識thức 無vô 間gian 無vô 轉chuyển 猶do 如như 壽thọ 煖noãn 。 有hữu 恆hằng 持trì 用dụng 故cố 可khả 立lập 為vi 持trì 壽thọ 煖noãn 識thức 。 經kinh 說thuyết 三tam 法pháp 更cánh 互hỗ 依y 持trì 。 而nhi 壽thọ 與dữ 煖noãn 一nhất 類loại 相tương 續tục 。 唯duy 識thức 不bất 然nhiên 。 豈khởi 符phù 正chánh 理lý 。 雖tuy 說thuyết 三tam 法pháp 更cánh 互hỗ 依y 持trì 而nhi 許hứa 唯duy 煖noãn 不bất 遍biến 三tam 界giới 。 何hà 不bất 許hứa 識thức 獨độc 有hữu 間gian 轉chuyển 此thử 於ư 前tiền 理lý 非phi 為vi 過quá 難nạn/nan 。 謂vị 若nhược 是thị 處xứ 具cụ 有hữu 三tam 法pháp 無vô 間gian 轉chuyển 者giả 可khả 恆hằng 相tương/tướng 持trì 。 不bất 爾nhĩ 便tiện 無vô 恆hằng 相tương/tướng 持trì 用dụng 前tiền 以dĩ 此thử 理lý 顯hiển 三tam 法pháp 中trung 所sở 說thuyết 識thức 言ngôn 非phi 詮thuyên 轉chuyển 識thức 。 舉cử 緩hoãn 不bất 遍biến 豈khởi 壞hoại 前tiền 理lý 。 故cố 前tiền 所sở 說thuyết 其kỳ 理lý 極cực 成thành 。 又hựu 三tam 法pháp 中trung 壽thọ 煖noãn 二nhị 種chủng 既ký 唯duy 有hữu 漏lậu 。 故cố 知tri 彼bỉ 識thức 如như 壽thọ 與dữ 煖noãn 定định 非phi 無vô 漏lậu 。 生sanh 無vô 色sắc 界giới 。 起khởi 無vô 漏lậu 心tâm 。
爾nhĩ 時thời 何hà 識thức 能năng 持trì 彼bỉ 壽thọ 。 由do 此thử 故cố 知tri 有hữu 異dị 熟thục 識thức 一nhất 類loại 恆hằng 遍biến 能năng 持trì 壽thọ 煖noãn 。 彼bỉ 識thức 即tức 是thị 此thử 第đệ 八bát 識thức 。
又hựu 契Khế 經Kinh 說thuyết 諸chư 有hữu 情tình 類loại 。 受thọ 生sanh 命mạng 終chung 必tất 住trụ 散tán 心tâm 非phi 無vô 心tâm 定định 。 若nhược 無vô 此thử 識thức 生sanh 死tử 時thời 心tâm 不bất 應ưng 有hữu 故cố 。 謂vị 生sanh 死tử 時thời 身thân 心tâm 惽hôn 昧muội 。 如như 睡thụy 無vô 夢mộng 極cực 悶muộn 絕tuyệt 時thời 。 明minh 了liễu 轉chuyển 識thức 必tất 不bất 現hiện 起khởi 。 又hựu 此thử 位vị 中trung 六lục 種chủng 轉chuyển 識thức 行hành 相tương/tướng 所sở 緣duyên 。 不bất 可khả 知tri 故cố 。 如như 無vô 心tâm 位vị 必tất 不bất 現hiện 行hành 。 六lục 種chủng 轉chuyển 識thức 行hành 相tương/tướng 所sở 緣duyên 有hữu 必tất 可khả 知tri 。 如như 餘dư 時thời 故cố 。 真chân 異dị 熟thục 識thức 極cực 微vi 細tế 故cố 。 行hành 相tương/tướng 所sở 緣duyên 俱câu 不bất 可khả 了liễu 。 是thị 引dẫn 業nghiệp 果quả 一nhất 期kỳ 相tương 續tục 。 恆hằng 無vô 轉chuyển 變biến 。 是thị 散tán 有hữu 心tâm 名danh 生sanh 死tử 心tâm 。 不bất 違vi 正chánh 理lý 。 有hữu 說thuyết 五ngũ 識thức 此thử 位vị 定định 無vô 。 意ý 識thức 取thủ 境cảnh 。 或hoặc 因nhân 五ngũ 識thức 。 或hoặc 因nhân 他tha 教giáo 。 或hoặc 定định 為vi 因nhân 。 生sanh 位vị 諸chư 因nhân 既ký 不bất 可khả 得đắc 。 故cố 受thọ 生sanh 位vị 意ý 識thức 亦diệc 無vô 。 若nhược 爾nhĩ 有hữu 情tình 生sanh 無vô 色sắc 界giới 。 後hậu 時thời 意ý 識thức 應ưng 永vĩnh 不bất 生sanh 。 定định 心tâm 必tất 由do 散tán 意ý 識thức 引dẫn 。 五ngũ 識thức 他tha 教giáo 彼bỉ 界giới 必tất 無vô 。 引dẫn 定định 散tán 心tâm 無vô 由do 起khởi 故cố 。 若nhược 謂vị 彼bỉ 定định 由do 串xuyến 習tập 力lực 後hậu 時thời 率suất 爾nhĩ 能năng 現hiện 在tại 前tiền 。 彼bỉ 初sơ 生sanh 時thời 寧ninh 不bất 現hiện 起khởi 。 又hựu 欲dục 色sắc 界giới 初sơ 受thọ 生sanh 時thời 串xuyến 習tập 意ý 識thức 亦diệc 應ưng 現hiện 起khởi 。 若nhược 由do 惛hôn 昧muội 初sơ 未vị 現hiện 前tiền 此thử 即tức 前tiền 因nhân 。 何hà 勞lao 別biệt 說thuyết 。 有hữu 餘dư 部bộ 執chấp 。 生sanh 死tử 等đẳng 位vị 別biệt 有hữu 一nhất 類loại 微vi 細tế 意ý 識thức 。 行hành 相tương/tướng 所sở 緣duyên 俱câu 不bất 可khả 了liễu 。 應ưng 知tri 即tức 是thị 。 此thử 第đệ 八bát 識thức 。
極cực 成thành 意ý 識thức 不bất 如như 是thị 故cố 。 又hựu 將tương 死tử 時thời 由do 善thiện 惡ác 業nghiệp 下hạ 上thượng 身thân 分phần/phân 冷lãnh 觸xúc 漸tiệm 起khởi 。 若nhược 無vô 此thử 識thức 彼bỉ 事sự 不bất 成thành 。 轉chuyển 識thức 不bất 能năng 執chấp 受thọ 身thân 故cố 。 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 識thức 各các 別biệt 依y 故cố 。 或hoặc 不bất 行hành 故cố 。
第đệ 六lục 意ý 識thức 不bất 住trụ 身thân 故cố 。 境cảnh 不bất 定định 故cố 。 遍biến 寄ký 身thân 中trung 恆hằng 相tương 續tục 故cố 。 不bất 應ưng 冷lãnh 觸xúc 由do 彼bỉ 漸tiệm 生sanh 。 唯duy 異dị 熟thục 心tâm 由do 先tiên 業nghiệp 力lực 。 恆hằng 遍biến 相tương 續tục 執chấp 受thọ 身thân 分phần/phân 。 捨xả 執chấp 受thọ 處xứ 冷lãnh 觸xúc 便tiện 生sanh 。 壽thọ 煖noãn 識thức 三tam 。 不bất 相tương 離ly 故cố 。 冷lãnh 觸xúc 起khởi 處xứ 即tức 是thị 非phi 情tình 。 雖tuy 變biến 亦diệc 緣duyên 。 而nhi 不bất 執chấp 受thọ 。 故cố 知tri 定định 有hữu 此thử 第đệ 八bát 識thức 。
又hựu 契Khế 經Kinh 說thuyết 識thức 緣duyên 名danh 色sắc 。 名danh 色sắc 緣duyên 識thức 。 如như 是thị 二nhị 法Pháp 。 展triển 轉chuyển 相tương 依y 。 譬thí 如như 蘆lô 束thúc 俱câu 時thời 而nhi 轉chuyển 。 若nhược 無vô 此thử 識thức 彼bỉ 識thức 自tự 體thể 不bất 應ưng 有hữu 故cố 。 謂vị 彼bỉ 經kinh 中trung 自tự 作tác 是thị 釋thích 。 名danh 謂vị 非phi 色sắc 四tứ 蘊uẩn 。 色sắc 謂vị 羯yết 邏la 藍lam 等đẳng 。 此thử 二nhị 與dữ 識thức 相tương 依y 而nhi 住trụ 如như 二nhị 蘆lô 束thúc 更cánh 互hỗ 為vi 緣duyên 恆hằng 俱câu 時thời 轉chuyển 。 不bất 相tương 捨xả 離ly 。 眼nhãn 等đẳng 轉chuyển 識thức 攝nhiếp 在tại 名danh 中trung 。 此thử 識thức 若nhược 無vô 說thuyết 誰thùy 為vi 識thức 。 亦diệc 不bất 可khả 說thuyết 。 名danh 中trung 識thức 蘊uẩn 謂vị 五ngũ 識thức 身thân 。 識thức 謂vị 第đệ 六lục 。 羯yết 邏la 藍lam 時thời 無vô 五ngũ 識thức 故cố 。 又hựu 諸chư 轉chuyển 識thức 有hữu 間gian 轉chuyển 故cố 。 無vô 力lực 恆hằng 時thời 執chấp 持trì 名danh 色sắc 。 寧ninh 說thuyết 恆hằng 與dữ 。 名danh 色sắc 為vi 緣duyên 。 故cố 彼bỉ 識thức 言ngôn 顯hiển 第đệ 八bát 識thức 。
成Thành 唯Duy 識Thức 論Luận 卷quyển 第đệ 三tam